法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 1
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

釋thích 籤# 緣duyên 起khởi 序tự

君quân 山sơn 除trừ 饉cận 男nam 普phổ 門môn 子tử 屬thuộc 辭từ

四tứ 教giáo 成thành 列liệt 。 開khai 合hợp 之chi 旨chỉ 。 蘊uẩn 乎hồ 其kỳ 中trung 。 十thập 子tử 既ký 往vãng 。 幽u 贊tán 之chi 功công 。 在tại 人nhân 方phương 絕tuyệt 。 惟duy 三tam 轉chuyển 遂toại 周chu 。 一Nhất 乘Thừa 載tái 導đạo 。 經kinh 文văn 顯hiển 而nhi 約ước 。 玄huyền 記ký 博bác 而nhi 深thâm 。 後hậu 進tiến 難nạn/nan 窺khuy 。 蒙mông 求cầu 尚thượng 壅ủng 。 不bất 遠viễn 而nhi 復phục 。 存tồn 乎hồ 其kỳ 時thời 。 我ngã 哲triết 匠tượng 湛trạm 然nhiên 公công 當đương 之chi 矣hĩ 。 公công 孩hài 提đề 秀tú 發phát 。 志chí 學học 名danh 成thành 。 淵uyên 解giải 得đắc 於ư 自tự 心tâm 。 博bác 贍thiệm 振chấn 於ư 先tiên 達đạt 。 無vô 適thích 不bất 可khả 。 以dĩ 虛hư 受thọ 人nhân 。 洎kịp 毘tỳ 壇đàn 以dĩ 至chí 於ư 國quốc 清thanh 。 其kỳ 從tùng 如như 雲vân 矣hĩ 。 間gian 者giả 島đảo 夷di 作tác 難nạn/nan 。 海hải 山sơn 不bất 寧ninh 。 徇# 法pháp 之chi 多đa 。 仄# 身thân 巖nham 宇vũ 。 或hoặc 謂vị 身thân 危nguy 法pháp 喪táng 。 莫mạc 如như 奉phụng 法pháp 全toàn 身thân 。 僶# 俛miễn 遂toại 行hành 。 暴bạo 露lộ 原nguyên 野dã 。 是thị 樂nhạo 法Pháp 者giả 請thỉnh 益ích 悅duyệt 隨tùy 。 且thả 法pháp 實thật 無vô 邊biên 。 身thân 則tắc 有hữu 待đãi 。 弘hoằng 敷phu 未vị 暇hạ 。 籤# 訪phỏng 有hữu 憑bằng 。 因nhân 籤# 以dĩ 釋thích 。 思tư 逸dật 功công 倍bội 。 美mỹ 哉tai 洋dương 洋dương 乎hồ 。 登đăng 門môn 者giả 肯khẳng 綮khính/khể 未vị 嘗thường 。 望vọng 涯nhai 者giả 恥sỉ 躬cung 不bất 逮đãi 。 乘thừa 是thị 以dĩ 訓huấn 文văn 。 其kỳ 可khả 廢phế 耶da 。 先tiên 德đức 既ký 詳tường 。 雖tuy 大đại 科khoa 不bất 舉cử 。 諸chư 生sanh 未vị 達đạt 。 在tại 小tiểu 疑nghi 必tất 疏sớ/sơ 。 凡phàm 十thập 卷quyển 。 不bất 忘vong 於ư 本bổn 。 以dĩ 天thiên 台thai 命mạng 家gia 。 善thiện 繼kế 其kỳ 宗tông 。 以dĩ 釋thích 籤# 順thuận 學học 。 信tín 所sở 謂vị 觀quán 象tượng 得đắc 意ý 。 俾tỉ 昏hôn 作tác 明minh 。 永vĩnh 代đại 不bất 朽hủ 者giả 也dã 。 普phổ 早tảo 歲tuế 在tại 塵trần 。 後hậu 時thời 從tùng 道đạo 。 徒đồ 欲dục 擊kích 其kỳ 大đại 節tiết 。 獨độc 不bất 愧quý 於ư 心tâm 乎hồ 。 天thiên 王vương 越việt 在tại 陜# 郛# 之chi 明minh 年niên 甲giáp 辰thần 歲tuế 紀kỷ 月nguyệt 貞trinh 於ư 相tương/tướng 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 一nhất

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

昔tích 於ư 台thai 嶺lĩnh 。 隨tùy 諸chư 問vấn 者giả 籤# 下hạ 所sở 錄lục 。 不bất 暇hạ 尋tầm 究cứu 文văn 勢thế 生sanh 起khởi 。 亦diệc 未vị 委ủy 細tế 分phần/phân 節tiết 句cú 逗đậu 。 晚vãn 還hoàn 毘tỳ 壇đàn 。 輒triếp 添# 膚phu 飾sức 裨bì 以dĩ 管quản 見kiến 。 然nhiên 所sở 記ký 者giả 莫mạc 非phi 述thuật 聞văn 兼kiêm 尋tầm 經kinh 論luận 。 但đãn 識thức 用dụng 暗ám 短đoản 而nhi 繁phồn 略lược 頗phả 馴# 。 呈trình 露lộ 後hậu 賢hiền 敢cảm 悕hy 添# 削tước 。

私tư 記ký

者giả 。 章chương 安an 尊tôn 者giả 於ư 江giang 陵lăng 自tự 記ký 大đại 師sư 所sở 說thuyết 。 不bất 與dữ 他tha 共cộng 。 故cố 名danh 為vi 私tư 。

緣duyên 起khởi

者giả 。 述thuật 所sở 記ký 之chi 興hưng 致trí 。 序tự 教giáo 法pháp 之chi 所sở 由do 。 此thử 中trung 先tiên 序tự 師sư 德đức 及cập 傳truyền 述thuật 之chi 意ý 。 名danh 為vi 總tổng 序tự 。 次thứ 正chánh 序tự 玄huyền 文văn 。 不bất 過quá 五ngũ 義nghĩa 及cập 本bổn 迹tích 奧áo 旨chỉ 。

初sơ 序tự 分phần/phân 二nhị 。

初sơ 序tự 師sư 德đức 。 次thứ 。

幸hạnh 哉tai

下hạ 明minh 傳truyền 述thuật 之chi 意ý 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 列liệt 十thập 德đức 。 次thứ 。

唯duy 我ngã

下hạ 結kết 歸quy 我ngã 師sư 。

初sơ 十thập 德đức 中trung 初sơ 云vân

大đại 法pháp

者giả 。 通thông 指chỉ 佛Phật 教giáo 以dĩ 為vi 大đại 法pháp 。

東đông 漸tiệm

者giả 。 自tự 漢hán 明minh 夜dạ 夢mộng 迦ca 竺trúc 初sơ 臨lâm 。 洎kịp 乎hồ 隋tùy 文văn 御ngự 宇vũ 台thai 衡hành 誕đản 應ưng 。 諸chư 有hữu 習tập 禪thiền 。 義nghĩa 解giải 。 翻phiên 譯dịch 之chi 徒đồ 。 漸tiệm 被bị 此thử 方phương 弘hoằng 宣tuyên 教giáo 法pháp 。 僧Tăng 史sử 所sở 錄lục 未vị 有hữu 不bất 曾tằng 聽thính 講giảng 自tự 解giải 佛Phật 乘thừa 。

佛Phật 乘thừa

者giả 即tức 是thị 今kim 典điển 。 永vĩnh 異dị 餘dư 教giáo 。 不bất 同đồng 三tam 五ngũ 七thất 九cửu 等đẳng 乘thừa 。 仍nhưng 開khai 會hội 之chi 使sử 歸quy 乎hồ 一nhất 極cực 。 故cố 云vân 佛Phật 乘thừa 。 言ngôn 。

僧Tăng 史sử

者giả 。 如như 宋tống 文văn 宣tuyên 王vương 記ký 室thất 王vương 簡giản 栖tê 所sở 集tập 百bách 卷quyển 。 如như 俗tục 史sử 書thư 。 左tả 史sử 記ký 事sự 。 右hữu 史sử 記ký 言ngôn 。 《# 禮lễ 》# 云vân 。

動động 則tắc 左tả 史sử 書thư 之chi 。 言ngôn 則tắc 右hữu 史sử 書thư 之chi 。

凡phàm 所sở 集tập 者giả 不bất 出xuất 言ngôn 之chi 與dữ 事sự 。 今kim 亦diệc 例lệ 之chi 。 故cố 云vân 僧Tăng 史sử 。 又hựu 嘉gia 祥tường 皎hiệu 法Pháp 師sư 所sở 集tập 《# 高cao 僧Tăng 傳truyền 》# 十thập 三tam 卷quyển 。 開khai 為vi 十thập 科khoa 。 終chung 無vô 不bất 聽thính 自tự 解giải 如như 天thiên 台thai 大đại 師sư 。 此thử 不bất 聽thính 自tự 解giải 即tức 是thị 今kim 文văn 十thập 德đức 中trung 之chi 一nhất 也dã 。 及cập 從tùng 。

縱túng/tung 令linh

已dĩ 下hạ 九cửu 德đức 並tịnh 在tại 大đại 師sư 《# 別biệt 傳truyền 》# 。 章chương 安an 撮toát 之chi 用dụng 序tự 師sư 德đức 。 初sơ 德đức 之chi 中trung 。

詎cự

者giả 正chánh 云vân 無vô 也dã 。 下hạ 之chi 九cửu 德đức 。 德đức 德đức 之chi 中trung 皆giai 云vân 。

縱túng/tung

者giả 。 謂vị 與dữ 而nhi 言ngôn 之chi 。 縱túng/tung 有hữu 第đệ 一nhất 終chung 無vô 第đệ 二nhị 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。

唯duy 我ngã 智trí 者giả 。 具cụ 諸chư 功công 德đức

發phát 悟ngộ

者giả 。 謂vị 於ư 大đại 蘇tô 法pháp 華hoa 道Đạo 場Tràng 三tam 昧muội 。 開khai 發phát 悟ngộ 解giải 一Nhất 乘Thừa 。 代đại 受thọ 法Pháp 師sư 。 講giảng 金kim 字tự 《# 大đại 品phẩm 》# 。

陀đà 羅la 尼ni

者giả 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 以dĩ 證chứng 白bạch 師sư 。 師sư 云vân 此thử 是thị 法pháp 華hoa 前tiền 方phương 便tiện 陀đà 羅la 尼ni 。

縱túng/tung 具cụ 定định 慧tuệ

者giả 。 發phát 悟ngộ 屬thuộc 慧tuệ 。 入nhập 定định 是thị 定định 。

盛thịnh 席tịch

者giả 。 盛thịnh 弘hoằng 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 。

謝tạ 遣khiển

等đẳng 者giả 。 自tự 省tỉnh 不bất 能năng 益ích 他tha 為vi 謝tạ 。 推thôi 眾chúng 不bất 受thọ 曰viết 遣khiển 。 隱ẩn 居cư 華hoa 頂đảnh 佛Phật 壟# 唐đường 溪khê 。

避tị 世thế

等đẳng 者giả 。 捨xả 名danh 利lợi 為vi 。

避tị 世thế

進tiến 己kỷ 道đạo 為vi 。

守thủ 玄huyền

陳trần 少thiểu 主chủ 再tái 敕sắc 頻tần 迎nghênh 。 隋tùy 文văn 帝đế 有hữu 敕sắc 請thỉnh 住trụ 。 故cố 云vân 。

被bị 徵trưng 為vi 二nhị 國quốc 師sư

太thái 極cực 殿điện

者giả 。 陳trần 朝triêu 正chánh 殿điện 名danh 為vi 太thái 極cực 。

三tam 禮lễ

者giả 。 陳trần 少thiểu 主chủ 敕sắc 云vân 。 國quốc 家gia 一nhất 年niên 舊cựu 有hữu 仁nhân 王vương 兩lưỡng 集tập 。 仰ngưỡng 屈khuất 於ư 太thái 極cực 殿điện 開khai 講giảng 。 法pháp 式thức 處xứ 分phần/phân 一nhất 聽thính 指chỉ 揮huy 。 初sơ 開khai 法pháp 筵diên 。 主chủ 上thượng 親thân 於ư 眾chúng 中trung 三tam 禮lễ 。

天thiên 子tử 為vi 萬vạn 乘thừa 之chi 主chủ 。 故cố 云vân 。

萬vạn 乘thừa 屈khuất 膝tất

言ngôn 。

萬vạn 乘thừa

者giả 。 《# 論luận 語ngữ 》# 包bao 氏thị 引dẫn 王vương 制chế 云vân 。

古cổ 者giả 井tỉnh 田điền 。 方phương 里lý 為vi 井tỉnh 。 十thập 井tỉnh 為vi 乘thừa 。 百bách 里lý 之chi 國quốc 適thích 千thiên 乘thừa 也dã 。 諸chư 侯hầu 之chi 國quốc 千thiên 乘thừa 。 天thiên 子tử 之chi 國quốc 萬vạn 乘thừa 。 故cố 云vân 萬vạn 乘thừa 之chi 主chủ 。

道đạo 俗tục

等đẳng 者giả 。 百bách 高cao 座tòa 為vi 道đạo 。 百bá 官quan 為vi 俗tục 。

玄huyền 悟ngộ 法pháp 華hoa 圓viên 意ý

者giả 。 五ngũ 義nghĩa 釋thích 經kinh 。 統thống 收thu 五ngũ 味vị 。 故cố 名danh 為vi 玄huyền 。 非phi 兼kiêm 非phi 帶đái 開khai 廢phế 諸chư 典điển 。 名danh 為vi 圓viên 意ý 。

樂nhạo 說thuyết 辯biện

如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。

晝trú 夜dạ

等đẳng 者giả 。 舉cử 譬thí 也dã 。 如như 懸huyền 河hà 流lưu 瀉tả 晝trú 夜dạ 不bất 竭kiệt 。 此thử 之chi 十thập 德đức 通thông 舉cử 悟ngộ 解giải 弘hoằng 經kinh 之chi 相tướng 。 故cố 初sơ 德đức 云vân 。

自tự 解giải 佛Phật 乘thừa

最tối 後hậu 德đức 云vân 。

晝trú 夜dạ 流lưu 瀉tả

諸chư 有hữu 託thác 胎thai 靈linh 瑞thụy 誕đản 育dục 徵trưng 祥tường 。 髫thiều 齓# 精tinh 誠thành 從tùng 師sư 訪phỏng 道đạo 。 臣thần 主chủ 珍trân 敬kính 緇# 素tố 歸quy 心tâm 。 臨lâm 終chung 示thị 相tương/tướng 滅diệt 後hậu 應ưng 驗nghiệm 。 具cụ 如như 《# 別biệt 傳truyền 》# 。

次thứ 傳truyền 述thuật 中trung 分phần/phân 三tam 。

初sơ 述thuật 歎thán 所sở 受thọ 功công 微vi 。 次thứ 。

並tịnh 復phục

下hạ 正chánh 明minh 傳truyền 述thuật 以dĩ 益ích 當đương 。 三tam 。

或hoặc 以dĩ

下hạ 述thuật 己kỷ 添# 助trợ 以dĩ 勸khuyến 信tín 。 初sơ 自tự 斤cân 己kỷ 名danh 謙khiêm 恭cung 所sở 學học 。

幸hạnh

者giả 。 自tự 省tỉnh 之chi 詞từ 。

建kiến 業nghiệp

亦diệc 云vân 建kiến 康khang 。 即tức 晉tấn 宋tống 等đẳng 稱xưng 為vi 業nghiệp 都đô 。 今kim 江giang 寧ninh 是thị 也dã 。 舊cựu 稱xưng 揚dương 州châu 。 隋tùy 滅diệt 陳trần 後hậu 移di 揚dương 州châu 名danh 額ngạch 過quá 京kinh 江giang 北bắc 。 江giang 陵lăng 即tức 荊kinh 州châu 也dã 。 故cố 下hạ 句cú 云vân 。

荊kinh 揚dương 往vãng 復phục 途đồ 將tương 萬vạn 里lý

將tương

猶do 當đương 也dã 。 謂vị 依y 俙# 髣phảng 髴phất 將tương 一nhất 萬vạn 里lý 。 漢hán 南nam 曰viết 荊kinh 。 自tự 漢hán 南nam 至chí 衡hành 山sơn 之chi 南nam 。 江giang 南nam 曰viết 揚dương 。 自tự 京kinh 江giang 至chí 南nam 海hải 已dĩ 來lai 。

台thai 嶺lĩnh

鶴hạc 林lâm

具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。

非phi 但đãn 未vị 聞văn 不bất 聞văn

等đẳng 者giả 。 歎thán 恨hận 不bất 聞văn 者giả 絕tuyệt 分phần/phân 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 。 《# 禪thiền 門môn 》# 。 《# 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 》# 等đẳng 。 各các 有hữu 餘dư 分phần/phân 說thuyết 未vị 終chung 者giả 。 名danh 為vi 不bất 聞văn 。

亦diệc 乃nãi

已dĩ 去khứ 。 謙khiêm 己kỷ 聞văn 者giả 未vị 能năng 盡tận 意ý 。

卷quyển 舒thư 鑽toàn 仰ngưỡng

者giả 。 章chương 安an 總tổng 歎thán 再tái 治trị 再tái 讀đọc 理lý 堅kiên 意ý 高cao 。 如như 孔khổng 子tử 諸chư 弟đệ 子tử 歎thán 孔khổng 子tử 智trí 深thâm 。 如như 窺khuy 其kỳ 宮cung 牆tường 。 鑽toàn 之chi 彌di 覺giác 其kỳ 堅kiên 。 仰ngưỡng 之chi 彌di 覺giác 其kỳ 高cao 。 如như 飲ẩm 大đại 河hà 水thủy 飽bão 腹phúc 而nhi 歸quy 不bất 測trắc 深thâm 淺thiển 。

猶do 恨hận 緣duyên 淺thiển

下hạ 明minh 私tư 記ký 緣duyên 起khởi 。 今kim 雖tuy 欲dục 記ký 。 但đãn 恨hận 一nhất 聞văn 而nhi 已dĩ 。 屬thuộc 大đại 師sư 滅diệt 度độ 不bất 獲hoạch 重trọng/trùng 聞văn 。 諮tư 決quyết 無vô 從tùng 如như 犢độc 思tư 乳nhũ 。

並tịnh 復phục 惟duy 念niệm

者giả 。 自tự 惟duy 及cập 念niệm 彼bỉ 。 故cố 云vân 。

並tịnh

也dã 。 自tự 惟duy 不bất 足túc 。 念niệm 彼bỉ 未vị 聞văn 。 若nhược 不bất 記ký 其kỳ 所sở 聞văn 。 念niệm 彼bỉ 當đương 來lai 有hữu 不bất 聞văn 佛Phật 乘thừa 之chi 苦khổ 。 故cố 云vân 。

可khả 悲bi

若nhược 樹thụ 若nhược 石thạch

等đẳng 者giả 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 。 聞văn 半bán 偈kệ 已dĩ 傳truyền 於ư 石thạch 壁bích 。 又hựu 如như 今kim 經kinh 〈# 隨tùy 喜hỷ 品phẩm 〉# 初sơ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 聞văn 。 聚tụ 落lạc 田điền 里lý 為vì 父phụ 母mẫu 宗tông 親thân 。 隨tùy 力lực 演diễn 說thuyết 。

聿#

循tuần 也dã 。

聖thánh 典điển

者giả 。 依y 今kim 經kinh 及cập 《# 大đại 經kinh 》# 等đẳng 皆giai 令linh 傳truyền 授thọ 。

甘cam 露lộ 門môn

者giả 。 實thật 相tướng 常thường 住trụ 如như 天thiên 甘cam 露lộ 。 是thị 不bất 死tử 之chi 藥dược 。 今kim 釋thích 妙diệu 法Pháp 能năng 通thông 實thật 相tướng 。 故cố 名danh 為vi 門môn 。 初sơ 總tổng 序tự 竟cánh 。

次thứ 正chánh 序tự 玄huyền 文văn 。 總tổng 有hữu 三tam 序tự 。

初sơ 一nhất 是thị 大đại 師sư 別biệt 行hành 經kinh 序tự 。 次thứ 。

私tư 序tự 王vương

去khứ 是thị 記ký 者giả 所sở 序tự 。 三tam 。

此thử 妙diệu 法Pháp

去khứ 玄huyền 文văn 本bổn 序tự 。

初sơ 中trung 云vân

王vương

字tự 。 去khứ 聲thanh 。 謂vị 起khởi 也dã 。 初sơ 也dã 。 序tự 起khởi 眾chúng 文văn 之chi 始thỉ 。 故cố 云vân 。

序tự 王vương

就tựu 初sơ 序tự 為vi 二nhị 。

初sơ 總tổng 攬lãm 五ngũ 義nghĩa 以dĩ 釋thích 名danh 。 次thứ 。

記ký 者giả

下hạ 就tựu 總tổng 名danh 以dĩ 別biệt 解giải 。

初sơ 文văn 又hựu 三tam 。

初sơ 釋thích 妙diệu 法Pháp 。 次thứ 釋thích 蓮liên 華hoa 。 三tam 釋thích 經kinh 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

先tiên 妙diệu 。 次thứ 法pháp 。 下hạ 文văn 廣quảng 釋thích 先tiên 法pháp 次thứ 妙diệu 者giả 。 從tùng 義nghĩa 便tiện 故cố 。 今kim 既ký 略lược 解giải 且thả 從tùng 名danh 便tiện 。

初sơ 釋thích 妙diệu 者giả 。 但đãn 舉cử 一nhất 不bất 思tư 議nghị 。 則tắc 已dĩ 簡giản 於ư 可khả 思tư 議nghị 也dã 。 彼bỉ 止Chỉ 觀Quán 為vi 成thành 觀quán 故cố 。 乃nãi 以dĩ 相tương 待đãi 為vi 可khả 思tư 議nghị 麁thô 。 唯duy 一nhất 絕tuyệt 待đãi 為vi 不bất 思tư 議nghị 妙diệu 。 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 圓viên 中trung 約ước 時thời 待đãi 絕tuyệt 俱câu 妙diệu 。 餘dư 味vị 約ước 部bộ 或hoặc 妙diệu 或hoặc 麁thô 。 若nhược 前tiền 三tam 教giáo 時thời 之chi 與dữ 部bộ 一nhất 向hướng 為vi 麁thô 。 至chí 法pháp 華hoa 被bị 開khai 方phương 稱xưng 為vi 妙diệu 。 止Chỉ 觀Quán 相tương 待đãi 義nghĩa 似tự 於ư 別biệt 。 故cố 判phán 為vi 麁thô 。 今kim 此thử 妙diệu 名danh 兼kiêm 於ư 本bổn 迹tích 。 彼bỉ 文văn 妙diệu 觀quán 獨độc 在tại 於ư 圓viên 。 雖tuy 異dị 而nhi 同đồng 。 細tế 尋tầm 可khả 了liễu 。 下hạ 文văn 廣quảng 釋thích 不bất 俟sĩ 多đa 云vân 。

次thứ 釋thích 法pháp 者giả 。 略lược 舉cử 界giới 如như 具cụ 攝nhiếp 三tam 千thiên 。 廣quảng 如như 後hậu 釋thích 。 妙diệu 歎thán 於ư 法pháp 。 法pháp 秖kỳ 是thị 妙diệu 。 權quyền 實thật 之chi 言ngôn 兼kiêm 於ư 施thí 等đẳng 。 三tam 義nghĩa 不bất 同đồng 。 譬thí 中trung 復phục 論luận 故cố 未vị 別biệt 出xuất 。

次thứ 釋thích 蓮liên 華hoa 又hựu 為vi 六lục 。

初sơ 總tổng 立lập 。 次thứ 用dụng 譬thí 意ý 。 三tam 從tùng 。

一nhất 為vi

下hạ 別biệt 釋thích 。 四tứ 。

是thị 以dĩ

下hạ 結kết 法pháp 譬thí 先tiên 後hậu 。 以dĩ 明minh 法pháp 譬thí 意ý 。 五ngũ 。

蕩đãng 化hóa 城thành

下hạ 探thám 取thủ 經kinh 旨chỉ 。 以dĩ 顯hiển 法pháp 譬thí 。 六lục 。

一nhất 期kỳ

下hạ 總tổng 結kết 用dụng 譬thí 本bổn 意ý 。 以dĩ 示thị 結kết 歸quy 。

初sơ 文văn 者giả 。 妙diệu 法Pháp 不bất 出xuất 權quyền 實thật 。 故cố 蓮liên 以dĩ 譬thí 實thật 。 華hoa 以dĩ 譬thí 權quyền 。 次thứ 意ý 者giả 。

良lương

者giả 發phát 起khởi 之chi 端đoan 。 何hà 以dĩ 立lập 華hoa 譬thí 法pháp 。 為vi 難nan 解giải 法pháp 故cố 。

假giả

謂vị 假giả 藉tạ 。 彰chương 猶do 顯hiển 也dã 。 若nhược 非phi 蓮liên 華hoa 無vô 以dĩ 顯hiển 於ư 妙diệu 法Pháp 故cố 也dã 。 譬thí 之chi 所sở 顯hiển 曰viết 。

況huống

具cụ 顯hiển 本bổn 迹tích 十thập 妙diệu 十thập 麁thô 。 總tổng 含hàm 因nhân 果quả 體thể 宗tông 用dụng 三tam 。 故cố 云vân 。

乃nãi 多đa

今kim 此thử 序tự 文văn 未vị 暇hạ 廣quảng 述thuật 。 略lược 況huống 本bổn 迹tích 以dĩ 攝nhiếp 多đa 途đồ 。 擬nghĩ 亦diệc 譬thí 也dã 。 所sở 對đối 前tiền 後hậu 。 秖kỳ 是thị 本bổn 迹tích 二nhị 門môn 各các 十thập 四tứ 品phẩm 。 前tiền 三tam 後hậu 三tam 故cố 云vân 。

合hợp 六lục

次thứ 廣quảng 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 一nhất 據cứ 經kinh 文văn 次thứ 第đệ 故cố 爾nhĩ 。 二nhị 據cứ 化hóa 儀nghi 。 必tất 先tiên 垂thùy 後hậu 拂phất 。 三tam 據cứ 機cơ 緣duyên 。 則tắc 先tiên 淺thiển 後hậu 深thâm 。 若nhược 以dĩ 華hoa 譬thí 於ư 迹tích 。 蓮liên 譬thí 於ư 本bổn 。 未vị 可khả 辨biện 其kỳ 前tiền 後hậu 。 何hà 者giả 。 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 則tắc 本bổn 前tiền 而nhi 迹tích 後hậu 。 由do 迹tích 顯hiển 本bổn 則tắc 迹tích 前tiền 而nhi 本bổn 後hậu 。 約ước 機cơ 雖tuy 爾nhĩ 。 約ước 佛Phật 終chung 以dĩ 本bổn 居cư 於ư 初sơ 。 則tắc 蓮liên 前tiền 而nhi 華hoa 後hậu 非phi 譬thí 次thứ 第đệ 。 然nhiên 望vọng 劫kiếp 初sơ 種chủng 子tử 皆giai 從tùng 化hóa 生sanh 。 等đẳng 是thị 化hóa 生sanh 蓮liên 之chi 與dữ 華hoa 皆giai 可khả 為vi 始thỉ 。 故cố 並tịnh 順thuận 二nhị 義nghĩa 。 迹tích 中trung 權quyền 實thật 取thủ 譬thí 蓮liên 華hoa 。 迹tích 亦diệc 非phi 實thật 無vô 以dĩ 施thí 權quyền 。 非phi 權quyền 無vô 以dĩ 顯hiển 實thật 。 然nhiên 終chung 以dĩ 理lý 實thật 為vi 本bổn 而nhi 一nhất 體thể 權quyền 實thật 前tiền 後hậu 同đồng 時thời 。 蓮liên 華hoa 前tiền 後hậu 比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 。 今kim 從tùng 事sự 說thuyết 現hiện 蓮liên 為vi 譬thí 。 以dĩ 順thuận 譬thí 故cố 先tiên 施thí 後hậu 開khai 。 又hựu 先tiên 開khai 後hậu 廢phế 亦diệc 且thả 順thuận 喻dụ 。 據cứ 其kỳ 法pháp 體thể 開khai 廢phế 俱câu 時thời 。 此thử 據cứ 最tối 後hậu 開khai 廢phế 而nhi 說thuyết 。 若nhược 中trung 間gian 迭điệt 廢phế 。 則tắc 唯duy 廢phế 無vô 開khai 非phi 今kim 喻dụ 意ý 。 具cụ 如như 下hạ 說thuyết 。

今kim 初sơ 云vân

為vi 蓮liên 故cố 華hoa

者giả 。 約ước 時thời 且thả 寄ký 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 後hậu 而nhi 說thuyết 。 頓đốn 中trung 之chi 別biệt 理lý 實thật 教giáo 權quyền 且thả 置trí 未vị 論luận 。 鹿lộc 苑uyển 施thí 小tiểu 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 已dĩ 為vi 開khai 廢phế 而nhi 作tác 方phương 便tiện 。 如như 此thử 說thuyết 者giả 且thả 在tại 於ư 小tiểu 。 若nhược 約ước 教giáo 者giả 。 通thông 前tiền 四tứ 時thời 三tam 教giáo 皆giai 權quyền 二Nhị 乘Thừa 。 唯duy 在tại 法pháp 華hoa 。 菩Bồ 薩Tát 處xứ 處xứ 得đắc 入nhập 。 而nhi 今kim 文văn 引dẫn 且thả 從tùng 引dẫn 小tiểu 。 小tiểu 難nạn/nan 引dẫn 故cố 。 故cố 寄ký 說thuyết 之chi 。

知tri 第đệ 一nhất 寂tịch 滅diệt

約ước 佛Phật 自tự 行hành 。 自tự 行hành 即tức 是thị 理lý 實thật 。

以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố

正chánh 明minh 施thí 權quyền 。 應ưng 云vân 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 。 文văn 中trung 略lược 者giả 為vi 欲dục 即tức 說thuyết 施thí 權quyền 意ý 故cố 。 即tức 以dĩ 下hạ 句cú 種chủng 種chủng 之chi 言ngôn 兼kiêm 之chi 。 從tùng 。

雖tuy 示thị

下hạ 明minh 施thí 權quyền 意ý 也dã 。 雖tuy 復phục 施thí 權quyền 。 本bổn 為vi 於ư 實thật 。

種chủng 種chủng 道đạo

者giả 。 即tức 兩lưỡng 教giáo 因nhân 人nhân 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 。 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 故cố 云vân 種chủng 種chủng 。

次thứ 明minh 開khai 者giả 。 指chỉ 實thật 為vi 權quyền 。 權quyền 掩yểm 於ư 實thật 。 名danh 方phương 便tiện 門môn 閉bế 。 今kim 指chỉ 權quyền 為vi 實thật 。 於ư 權quyền 見kiến 實thật 。 名danh 方phương 便tiện 門môn 開khai 。

示thị

謂vị 指chỉ 示thị 。 示thị 其kỳ 見kiến 實thật 之chi 處xứ 。 故cố 云vân 也dã 。

第đệ 三tam

廢phế

者giả 。

捨xả 是thị 廢phế 之chi 別biệt 名danh

開khai 已dĩ 俱câu 實thật 。 無vô 權quyền 可khả 論luận 。 義nghĩa 當đương 於ư 廢phế 。 權quyền 轉chuyển 為vi 實thật 所sở 廢phế 體thể 亡vong 。 若nhược 留lưu 逗đậu 後hậu 緣duyên 。 復phục 屬thuộc 於ư 施thí 。 非phi 此thử 中trung 意ý 。 若nhược 爾nhĩ 。 開khai 廢phế 何hà 別biệt 。 答đáp 。

約ước 法pháp 乃nãi 開khai 時thời 即tức 廢phế 。 約ước 喻dụ 必tất 義nghĩa 須tu 先tiên 開khai 。 若nhược 爾nhĩ 。 法pháp 喻dụ 差sai 違vi 。 何hà 成thành 喻dụ 法pháp 。 答đáp 。

據cứ 理lý 似tự 與dữ 喻dụ 有hữu 違vi 。 據cứ 事sự 似tự 先tiên 開khai 後hậu 廢phế 。 如như 先tiên 示thị 方phương 便tiện 即tức 是thị 真chân 實thật 。 既ký 識thức 實thật 已dĩ 永vĩnh 不bất 用dụng 權quyền 。 若nhược 約ước 理lý 者giả 開khai 廢phế 俱câu 時thời 。 開khai 時thời 已dĩ 廢phế 故cố 也dã 。

次thứ

又hựu 蓮liên

下hạ 。 本bổn 中trung 譬thí 者giả 。 初sơ 句cú 總tổng 標tiêu 。 次thứ 。

從tùng 本bổn

下hạ 正chánh 明minh 垂thùy 迹tích 。

迹tích 依y 於ư 本bổn

者giả 。 示thị 迹tích 不bất 孤cô 立lập 。 即tức 垂thùy 迹tích 之chi 意ý 本bổn 擬nghĩ 顯hiển 本bổn 。 是thị 故cố 今kim 云vân 迹tích 依y 於ư 本bổn 。 迹tích 非phi 究cứu 竟cánh 。

文văn 云vân

下hạ 引dẫn 證chứng 者giả 。 初sơ 先tiên 明minh 本bổn 。

言ngôn 。

若nhược 斯tư

者giả 。 指chỉ 壽thọ 量lượng 塵trần 點điểm 。

但đãn 教giáo

下hạ 正chánh 明minh 垂thùy 迹tích 。

作tác 如như 是thị 說thuyết 。

者giả 。 總tổng 舉cử 所sở 說thuyết 。

我ngã 少thiểu

等đẳng 者giả 。 別biệt 示thị 說thuyết 相tương/tướng 。 十thập 九cửu 喻dụ 城thành 。 三tam 十thập 成thành 道Đạo 。 不bất 說thuyết 爾nhĩ 前tiền 。 故cố 云vân 。

我ngã 少thiểu

次thứ 開khai 迹tích 中trung 引dẫn 文văn 。 初sơ 述thuật 迷mê 迹tích 故cố 云vân 。

皆giai 謂vị

我ngã 成thành 佛Phật

下hạ 正chánh 明minh 開khai 迹tích 。

不bất 可khả 具cụ 彰chương 。 略lược 云vân 。

無vô 量lượng

等đẳng 。

三tam 廢phế 迹tích 者giả 。 如như 後hậu 如như 前tiền 。

引dẫn 文văn 中trung 。 初sơ 。

諸chư 佛Phật

下hạ 引dẫn 同đồng 。

為vi 度độ

下hạ 正chánh 明minh 廢phế 迹tích 。 廢phế 已dĩ 無vô 迹tích 故cố 云vân 。

皆giai 實thật

實thật 秖kỳ 是thị 本bổn 。 權quyền 秖kỳ 是thị 迹tích 。 若nhược 辨biện 同đồng 異dị 。 廣quảng 如như 第đệ 七thất 卷quyển 明minh 。

四tứ 結kết 中trung 云vân

是thị 以dĩ 先tiên 標tiêu

等đẳng 者giả 。 總tổng 結kết 六lục 譬thí 。 非phi 蓮liên 華hoa 無vô 以dĩ 譬thí 於ư 權quyền 實thật 本bổn 迹tích 妙diệu 法Pháp 。 非phi 此thử 妙diệu 法Pháp 無vô 以dĩ 取thủ 喻dụ 於ư 蓮liên 華hoa 。 如như 《# 金kim 剛cang 經kinh 》# 則tắc 喻dụ 先tiên 法pháp 後hậu 。 今kim 且thả 順thuận 此thử 故cố 云vân 。

是thị 以dĩ

等đẳng 也dã 。

五ngũ 以dĩ 經kinh 旨chỉ 釋thích 者giả 。 一nhất 部bộ 之chi 旨chỉ 不bất 出xuất 本bổn 迹tích 。

蕩đãng 化hóa 城thành

者giả 。 譬thí 前tiền 法pháp 譬thí 。 初sơ 蕩đãng 化hóa 城thành 至chí 記ký 莂biệt 釋thích 迹tích 門môn 也dã 。 從tùng 。

又hựu 發phát 眾chúng 聖thánh

至chí

隣lân 大đại 覺giác

釋thích 本bổn 門môn 也dã 。 且thả 就tựu 迹tích 門môn 三tam 周chu 攝nhiếp 盡tận 。 三tam 周chu 次thứ 第đệ 。 法pháp 說thuyết 居cư 初sơ 。 今kim 從tùng 屬thuộc 對đối 二nhị 喻dụ 先tiên 說thuyết 。 言ngôn 。

化hóa 城thành

等đẳng 者giả 。 化hóa 城thành 是thị 導đạo 師sư 權quyền 說thuyết 。 故cố 經Kinh 云vân 。

今kim 此thử 大đại 城thành 。 可khả 於ư 中trung 止chỉ

是thị 故cố 屬thuộc 教giáo 。 草thảo 菴am 是thị 行hành 者giả 所sở 執chấp 。 故cố 經Kinh 云vân 。

猶do 處xứ 門môn 外ngoại 。 止chỉ 宿túc 草thảo 菴am

是thị 故cố 屬thuộc 情tình 。 蕩đãng 執chấp 教giáo 本bổn 為vi 除trừ 其kỳ 滯trệ 情tình 。 遣khiển 滯trệ 情tình 本bổn 令linh 不bất 執chấp 權quyền 教giáo 。 化hóa 城thành 述thuật 昔tích 。 草thảo 菴am 譬thí 現hiện 。

時thời 機cơ 不bất 同đồng 。 故cố 互hỗ 舉cử 耳nhĩ 。

開khai 方phương 便tiện

者giả 。 開khai 於ư 五ngũ 乘thừa 。 初sơ 文văn 是thị 開khai 方phương 便tiện 三tam 乘thừa 。 從tùng 。

會hội 眾chúng 善thiện

去khứ 是thị 會hội 人nhân 天thiên 小tiểu 善thiện 。 蕩đãng 是thị 廢phế 之chi 別biệt 名danh 。 開khai 廢phế 會hội 三tam 同đồng 異dị 之chi 相tướng 具cụ 如như 下hạ 文văn 。 本bổn 迹tích 用dụng 中trung 各các 有hữu 十thập 義nghĩa 。 又hựu 開khai 方phương 便tiện 近cận 理lý 故cố 云vân 。

妙diệu 理lý

對đối 人nhân 天thiên 小tiểu 行hành 故cố 云vân 。

大Đại 乘Thừa

小tiểu 行hành 非phi 不bất 歸quy 理lý 。 方phương 便tiện 亦diệc 入nhập 一Nhất 乘Thừa 。 綺ỷ 文văn 互hỗ 對đối 其kỳ 意ý 恆hằng 通thông 。 理lý 者giả 單đơn 從tùng 體thể 說thuyết 。 乘thừa 者giả 從tùng 事sự 以dĩ 明minh 。 事sự 以dĩ 體thể 為vi 所sở 依y 。 體thể 必tất 藉tạ 事sự 方phương 顯hiển 。 人nhân 天thiên 本bổn 在tại 於ư 事sự 。 從tùng 事sự 開khai 事sự 為vi 便tiện 。 三tam 乘thừa 已dĩ 證chứng 權quyền 理lý 。 從tùng 理lý 開khai 理lý 易dị 明minh 。 是thị 以dĩ 經kinh 開khai 人nhân 天thiên 。 但đãn 云vân 佛Phật 道Đạo 。 若nhược 開khai 三tam 乘thừa 乃nãi 云vân 實thật 相tướng 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 經kinh 文văn 二Nhị 乘Thừa 卻khước 云vân 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 等đẳng 耶da 。 答đáp 。

道đạo 名danh 則tắc 通thông 。 義nghĩa 理lý 則tắc 局cục 。 局cục 故cố 二Nhị 乘Thừa 開khai 已dĩ 授thọ 八bát 相tương/tướng 記ký 。 人nhân 天thiên 但đãn 約ước 過quá 去khứ 通thông 論luận 。 又hựu 若nhược 按án 位vị 開khai 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 得đắc 在tại 似tự 位vị 。 人nhân 天thiên 但đãn 在tại 觀quán 行hành 。 故cố 授thọ 記ký 二Nhị 乘Thừa 更cánh 經kinh 若nhược 干can 劫kiếp 數số 供cúng 養dường 。 人nhân 天thiên 無vô 此thử 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 同đồng 乘thừa 佛Phật 乘thừa 是thị 故cố 不bất 異dị 。

上thượng 中trung 下hạ 根căn

等đẳng 者giả 。 前tiền 蕩đãng 化hóa 城thành 是thị 為vi 下hạ 根căn 作tác 宿túc 世thế 譬thí 。 前tiền 廢phế 草thảo 菴am 是thị 為vi 中trung 根căn 作tác 譬thí 喻dụ 說thuyết 。 前tiền 開khai 方phương 便tiện 是thị 為vi 上thượng 根căn 但đãn 作tác 法pháp 說thuyết 。 三tam 周chu 說thuyết 竟cánh 各các 授thọ 記ký 莂biệt 。 具cụ 如như 疏sớ/sơ 文văn 。 三tam 根căn 互hỗ 轉chuyển 得đắc 利lợi 鈍độn 名danh 。 具cụ 如như 疏sớ/sơ 第đệ 四tứ 卷quyển 十thập 門môn 解giải 釋thích 。

次thứ

又hựu 發phát

下hạ 。 本bổn 門môn 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 開khai 迹tích 。 次thứ 。

故cố 增tăng 道đạo

下hạ 授thọ 記ký 。 初sơ 文văn 者giả 。 本bổn 門môn 開khai 其kỳ 所sở 覆phú 。 故cố 名danh 為vi 。

發phát

佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 名danh 為vi 。

眾chúng 聖thánh

頭đầu 角giác 聲Thanh 聞Văn 本bổn 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 如như 富Phú 樓Lâu 那Na 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 本bổn 是thị 古cổ 佛Phật 。 如như 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 並tịnh 屈khuất 曲khúc 施thi 設thiết 。 故cố 云vân 。

權quyền 巧xảo

寂tịch 場tràng 已dĩ 來lai 為vi 迹tích 所sở 覆phú 。 今kim 始thỉ 拂phất 之chi 故cố 曰viết 。

顯hiển 本bổn

昔tích 未vị 曾tằng 說thuyết 。 故cố 曰viết 。

幽u 微vi

次thứ 授thọ 記ký 者giả 。 分phân 別biệt 功công 德đức 。 位vị 至chí 一nhất 生sanh 近cận 於ư 妙diệu 覺giác 。 故cố 名danh 為vi 。

隣lân

大đại 秖kỳ 是thị 妙diệu 。 六lục 總tổng 結kết 中trung 。 始thỉ 自tự 寂tịch 場tràng 終chung 乎hồ 鶴hạc 樹thụ 。 故cố 曰viết 。

一nhất 期kỳ

誘dụ 物vật 入nhập 實thật 。 故cố 云vân 。

化hóa 導đạo

顯hiển 本bổn 為vi 事sự 圓viên 。 開khai 權quyền 為vi 理lý 圓viên 。 又hựu 化hóa 事sự 已dĩ 周chu 名danh 為vi 事sự 圓viên 。 本bổn 迹tích 理lý 顯hiển 故cố 云vân 理lý 圓viên 。 不bất 以dĩ 餘dư 華hoa 為ví 喻dụ 者giả 。 以dĩ 蓮liên 華hoa 六lục 譬thí 元nguyên 譬thí 本bổn 迹tích 。 故cố 一nhất 代đại 教giáo 法pháp 咸hàm 歸quy 實thật 本bổn 。 非phi 蓮liên 華hoa 無vô 以dĩ 喻dụ 之chi 。 故cố 云vân 。

意ý 在tại 於ư 斯tư

斯tư

此thử 也dã 。 此thử 謂vị 本bổn 迹tích 。

三tam 釋thích

經kinh

字tự 者giả 。 五ngũ 味vị 教giáo 法pháp 並tịnh 稱xưng 為vi 經kinh 。 故cố 云vân 。

都đô 名danh

具cụ 在tại 第đệ 八bát 。 故cố 云vân 。

如như 後hậu

次thứ 就tựu 總tổng 別biệt 解giải 者giả 。 從tùng 。

記ký 者giả

去khứ 章chương 安an 釋thích 大đại 師sư 序tự 意ý 。 然nhiên 大đại 師sư 所sở 序tự 。 似tự 但đãn 釋thích 名danh 而nhi 已dĩ 。 意ý 含hàm 別biệt 故cố 。 章chương 安an 所sở 釋thích 。 具cụ 體thể 宗tông 用dụng 。 以dĩ 釋thích 名danh 是thị 總tổng 。 體thể 等đẳng 是thị 別biệt 。 別biệt 別biệt 於ư 總tổng 。 總tổng 總tổng 於ư 別biệt 。 故cố 於ư 總tổng 中trung 所sở 釋thích 兼kiêm 具cụ 五ngũ 章chương 。 當đương 知tri 體thể 等đẳng 三tam 章chương 秖kỳ 是thị 三tam 德đức 。 乃nãi 至chí 秖kỳ 是thị 一nhất 切thiết 三tam 法pháp 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

釋thích 名danh 總tổng 論luận 三tam 法pháp

體thể 等đẳng 開khai 對đối 三tam 法pháp

故cố 總tổng 名danh 中trung 通thông 冠quan 一nhất 部bộ 。 一nhất 部bộ 終chung 始thỉ 不bất 出xuất 二nhị 門môn 。 是thị 故cố 二nhị 門môn 以dĩ 文văn 心tâm 立lập 號hiệu 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 發phát 心tâm 初sơ 云vân 。

積tích 聚tụ 精tinh 要yếu 。 名danh 之chi 為vi 心tâm

今kim 之chi 法pháp 聚tụ 。 以dĩ 本bổn 迹tích 為vi 要yếu 。 又hựu 本bổn 中trung 體thể 等đẳng 與dữ 迹tích 不bất 殊thù 。 故cố 但đãn 於ư 名danh 以dĩ 分phần/phân 本bổn 迹tích 。 餘dư 體thể 宗tông 用dụng 直trực 釋thích 而nhi 已dĩ 。 故cố 章chương 安an 述thuật 大đại 師sư 意ý 。 得đắc 經kinh 文văn 心tâm 。 故cố 《# 玄huyền 義nghĩa 》# 五ngũ 章chương 莫mạc 過quá 本bổn 迹tích 。 如như 釋thích 妙diệu 字tự 。 本bổn 迹tích 各các 十thập 。 本bổn 迹tích 二nhị 體thể 。 其kỳ 理lý 不bất 殊thù 。 昔tích 日nhật 因nhân 果quả 名danh 為vi 本bổn 宗tông 。 中trung 間gian 今kim 日nhật 所sở 論luận 因nhân 果quả 名danh 為vi 迹tích 宗tông 。 本bổn 迹tích 二nhị 用dụng 不bất 論luận 麁thô 妙diệu 及cập 以dĩ 廣quảng 狹hiệp 。 但đãn 據cứ 近cận 遠viễn 以dĩ 判phán 。 本bổn 迹tích 教giáo 相tương/tướng 但đãn 是thị 分phân 別biệt 權quyền 實thật 久cửu 近cận 相tương/tướng 耳nhĩ 。 故cố 知tri 經kinh 心tâm 不bất 過quá 本bổn 迹tích 。 仰ngưỡng 觀quan 本bổn 迹tích 之chi 旨chỉ 。 三tam 世thế 設thiết 化hóa 文văn 義nghĩa 冷lãnh 然nhiên 。

冷lãnh

謂vị 冷lãnh 冷lãnh 。 覽lãm 而nhi 可khả 別biệt 。

妙diệu 法Pháp

已dĩ 去khứ 。 牒điệp 前tiền 序tự 文văn 以dĩ 示thị 五ngũ 義nghĩa 。 故cố 知tri 敘tự 名danh 通thông 冠quan 始thỉ 末mạt 。 如như 前tiền 一nhất 序tự 。 但đãn 敘tự 於ư 名danh 。 體thể 等đẳng 三tam 義nghĩa 。 合hợp 在tại 名danh 中trung 。 體thể 既ký 屬thuộc 理lý 。 理lý 豈khởi 無vô 宗tông 。 一Nhất 乘Thừa 屬thuộc 宗tông 。 宗tông 豈khởi 無vô 體thể 。 蕩đãng 化hóa 是thị 用dụng 且thả 據cứ 實thật 邊biên 。 據cứ 理lý 立lập 化hóa 亦diệc 在tại 用dụng 攝nhiếp 。 尋tầm 文văn 可khả 見kiến 。

從tùng

私tư 序tự 王vương

去khứ 章chương 安an 私tư 序tự 。 又hựu 為vi 二nhị 。

先tiên 序tự 。 次thứ 釋thích 序tự 。 初sơ 又hựu 為vi 二nhị 。

先tiên 譚đàm 始thỉ 末mạt 。 次thứ 釋thích 經kinh 題đề 。 大đại 師sư 序tự 中trung 總tổng 以dĩ 經kinh 題đề 含hàm 於ư 始thỉ 末mạt 。 大đại 師sư 從tùng 義nghĩa 。 題đề 中trung 義nghĩa 必tất 含hàm 於ư 體thể 等đẳng 。 章chương 安an 從tùng 說thuyết 。 說thuyết 必tất 體thể 等đẳng 與dữ 釋thích 名danh 異dị 。 文văn 義nghĩa 因nhân 依y 故cố 復phục 重trùng 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 法pháp 譬thí 二nhị 周chu 略lược 而nhi 不bất 敘tự 。 且thả 寄ký 宿túc 世thế 以dĩ 為vi 興hưng 致trí 。 法pháp 譬thí 二nhị 周chu 得đắc 益ích 之chi 徒đồ 。 莫mạc 非phi 往vãng 日nhật 結kết 緣duyên 之chi 輩bối 。 以dĩ 退thoái 大đại 流lưu 轉chuyển 故cố 惑hoặc 寂tịch 理lý 而nhi 耽đam 無vô 明minh 酒tửu 。 以dĩ 失thất 大đại 悲bi 心tâm 故cố 。 迷mê 妙diệu 因nhân 謂vị 生sanh 死tử 曠khoáng 遠viễn 。 世Thế 尊Tôn 憐lân 愍mẫn 。 接tiếp 其kỳ 小tiểu 機cơ 。 小tiểu 尚thượng 昧muội 初sơ 故cố 猶do 倒đảo 惑hoặc 。 觀quán 宿túc 種chúng 故cố 體thể 業nghiệp 付phó 財tài 。 妙diệu 行hạnh 復phục 初sơ 故cố 現hiện 瑞thụy 駭hãi 動động 。 故cố 此thử 序tự 中trung 。

愍mẫn 斯tư

之chi 言ngôn 其kỳ 意ý 該cai 括quát 。

初sơ 言ngôn

夫phu

者giả 。 發phát 語ngữ 之chi 端đoan 。

理lý 絕tuyệt

等đẳng 者giả 。 既ký 開khai 顯hiển 已dĩ 絕tuyệt 偏thiên 圓viên 名danh 。 為vi 形hình 華hoa 嚴nghiêm 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 偏thiên 圓viên 對đối 明minh 。 往vãng 結kết 法pháp 華hoa 絕tuyệt 待đãi 之chi 緣duyên 。 今kim 寄ký 圓viên 珠châu 而nhi 譚đàm 絕tuyệt 理lý 。

極cực 非phi

等đẳng 者giả 。 然nhiên 一nhất 極cực 至chí 理lý 。 非phi 凡phàm 小tiểu 之chi 近cận 。 非phi 佛Phật 果Quả 之chi 遠viễn 。 託thác 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 引dẫn 化hóa 城thành 之chi 近cận 。 說thuyết 寶bảo 渚chử 之chi 遠viễn 。

極cực 會hội

等đẳng 者giả 。 凡phàm 譚đàm 圓viên 說thuyết 遠viễn 為vi 接tiếp 近cận 廢phế 偏thiên 。 若nhược 冥minh 真chân 契khế 極cực 事sự 理lý 寂tịch 然nhiên 。 化hóa 周chu 為vi 事sự 寂tịch 。 顯hiển 實thật 為vi 理lý 寂tịch 。 又hựu 寄ký 圓viên 珠châu 以dĩ 顯hiển 理lý 。 冥minh 其kỳ 理lý 故cố 為vi 理lý 寂tịch 。 託thác 寶bảo 所sở 為vi 譚đàm 事sự 。 會hội 其kỳ 事sự 故cố 為vi 事sự 寂tịch 。 此thử 之chi 二nhị 解giải 義nghĩa 意ý 大đại 同đồng 。 寶bảo 渚chử 本bổn 為vi 廢phế 於ư 化hóa 城thành 。 化hóa 城thành 若nhược 廢phế 名danh 化hóa 儀nghi 畢tất 。 衣y 珠châu 本bổn 譬thí 昔tích 聞văn 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 若nhược 顯hiển 名danh 契khế 寂tịch 理lý 。 此thử 明minh 中trung 間gian 已dĩ 入nhập 實thật 者giả 。

而nhi 不bất 寂tịch 者giả

去khứ 明minh 退thoái 大đại 後hậu 。 流lưu 轉chuyển 五ngũ 趣thú 。 耽đam 障chướng 中trung 道đạo 微vi 細tế 無vô 明minh 。 故cố 失thất 於ư 大đại 志chí 。 復phục 耽đam 現hiện 行hành 麁thô 欲dục 無vô 明minh 忘vong 本bổn 所sở 受thọ 。

迷mê 涅Niết 槃Bàn 道Đạo

去khứ 明minh 流lưu 轉chuyển 後hậu 忻hãn 樂nhạo/nhạc/lạc 小Tiểu 乘Thừa 。 如như 人nhân 迷mê 故cố 謂vị 東đông 為vi 西tây 。 則tắc 東đông 西tây 俱câu 失thất 。 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 即tức 理lý 而nhi 具cụ 。 謂vị 理lý 為vi 遠viễn 。 背bối/bội 大đại 取thủ 小tiểu 則tắc 大đại 小tiểu 俱câu 迷mê 。 謂vị 大đại 為vi 遠viễn 為vi 迷mê 大đại 。 謂vị 小tiểu 為vi 極cực 為vi 迷mê 小tiểu 。

聖Thánh 主Chủ

去khứ 明minh 今kim 日nhật 開khai 顯hiển 。 先tiên 以dĩ 四tứ 味vị 調điều 熟thục 來lai 至chí 法pháp 華hoa 。 迹tích 序tự 四tứ 華hoa 六lục 動động 先tiên 表biểu 四tứ 位vị 六lục 番phiên 。 至chí 流lưu 通thông 中trung 變biến 土thổ/độ 地địa 裂liệt 表biểu 顯hiển 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 通thông 被bị 故cố 云vân 。

一nhất 切thiết

覩đổ 瑞thụy 聽thính 法Pháp 故cố 云vân 。

見kiến 聞văn

從tùng

發phát 祕bí 密mật

去khứ 次thứ 釋thích 經kinh 題đề 。 初sơ 。

妙diệu 法Pháp

兩lưỡng 字tự 通thông 詮thuyên 本bổn 迹tích 。

蓮liên 華hoa

兩lưỡng 字tự 通thông 譬thí 本bổn 迹tích 。 今kim 以dĩ 久cửu 本bổn 喻dụ 蓮liên 。 會hội 圓viên 譬thí 華hoa 。

發phát 祕bí 密mật 等đẳng

者giả 。

發phát

者giả 開khai 也dã 。 昔tích 祕bí 而nhi 不bất 說thuyết 。 故cố 部bộ 皆giai 屬thuộc 麁thô 。 昔tích 權quyền 實thật 相tướng 帶đái 。 權quyền 實thật 隔cách 異dị 。 是thị 故cố 不bất 明minh 權quyền 實thật 正chánh 軌quỹ 。 本bổn 果quả 久cửu 成thành 但đãn 為vi 迹tích 覆phú 。 今kim 但đãn 指chỉ 本bổn 名danh 之chi 為vi 顯hiển 。 法pháp 是thị 現hiện 在tại 。 受thọ 者giả 計kế 異dị 故cố 須tu 會hội 之chi 。 位vị 猶do 在tại 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 且thả 據cứ 佛Phật 世thế 。 義nghĩa 通thông 滅diệt 後hậu 故cố 名danh 為vi 經kinh 。 色sắc 唯duy 滅diệt 後hậu 故cố 且thả 置trí 之chi 。 前tiền 大đại 師sư 序tự 云vân 。

有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên

指chỉ 第đệ 八bát 卷quyển 。 初sơ 則tắc 唯duy 在tại 於ư 色sắc 。 次thứ 則tắc 遍biến 於ư 六lục 塵trần 。 故cố 大đại 師sư 序tự 意ý 一nhất 往vãng 似tự 局cục 而nhi 實thật 通thông 。 章chương 安an 序tự 意ý 一nhất 往vãng 似tự 通thông 而nhi 猶do 局cục 。

圓viên 詮thuyên 之chi 初sơ

等đẳng 者giả 。 且thả 從tùng 迹tích 說thuyết 。 具cụ 存tồn 應ưng 云vân 本bổn 迹tích 詮thuyên 初sơ 。 前tiền 大đại 師sư 序tự 不bất 釋thích 序tự 品phẩm 第đệ 一nhất 者giả 。 雖tuy 在tại 題đề 名danh 之chi 下hạ 。 自tự 屬thuộc 品phẩm 之chi 次thứ 第đệ 。 非phi 題đề 中trung 之chi 義nghĩa 。 故cố 缺khuyết 不bất 論luận 。 故cố 玄huyền 文văn 末mạt 亦diệc 不bất 釋thích 之chi 。 至chí 疏sớ/sơ 文văn 初sơ 方phương 乃nãi 略lược 解giải 。 章chương 安an 承thừa 便tiện 。 故cố 略lược 論luận 之chi 。

序tự 類loại 相tương 從tùng

等đẳng 者giả 。 一nhất 往vãng 亦diệc 且thả 釋thích 品phẩm 所sở 以dĩ 。 若nhược 有hữu 品phẩm 之chi 由do 具cụ 在tại 文văn 句cú 。 此thử 不bất 合hợp 論luận 。

眾chúng 次thứ

等đẳng 者giả 。 二nhị 十thập 八bát 品phẩm 生sanh 起khởi 不bất 雜tạp 。 生sanh 起khởi 非phi 一nhất 。 故cố 云vân 。

眾chúng 次thứ

於ư 中trung 最tối 初sơ 故cố 云vân 。

之chi 首thủ

第đệ 一nhất

可khả 知tri 。

譚đàm 記ký

者giả 恐khủng 誤ngộ 。 應ưng 云vân 。

譚đàm 託thác

謂vị 託thác 寶bảo 所sở 譚đàm 理lý 極cực 也dã 。 圓viên 是thị 妙diệu 之chi 別biệt 名danh 。 極cực 是thị 妙diệu 法Pháp 之chi 果quả 。 今kim 寄ký 果quả 法pháp 以dĩ 歎thán 妙diệu 。 如như 經kinh 。

唯duy 佛Phật 能năng 知tri

故cố 云vân 。

敘tự 名danh

作tác 此thử 。

敘tự

字tự 者giả 。 敘tự 謂vị 敘tự 述thuật 。 申thân 作tác 者giả 之chi 意ý 。 作tác 此thử 。

序tự

者giả 。 序tự 謂vị 庠tường 序tự 。 如như 六lục 瑞thụy 等đẳng 為vi 正chánh 說thuyết 庠tường 序tự 。 此thử 非phi 今kim 意ý 。 故cố 不bất 書thư 之chi 。

會hội 冥minh

者giả 。 謂vị 得đắc 經kinh 體thể 也dã 。 通thông 則tắc 遍biến 為vi 諸chư 法pháp 諸chư 經kinh 諸chư 行hành 等đẳng 體thể 。 別biệt 則tắc 唯duy 在tại 因nhân 果quả 所sở 取thủ 見kiến 於ư 實thật 相tướng 方phương 名danh 得đắc 體thể 。 今kim 置trí 通thông 從tùng 別biệt 。 故cố 云vân 。

會hội 冥minh

以dĩ 會hội 冥minh 故cố 名danh 宗tông 家gia 體thể 。 聞văn 法Pháp 繫hệ 珠châu 是thị 為vi 圓viên 因nhân 。 得đắc 記ký 示thị 珠châu 名danh 為vi 圓viên 果quả 。 故cố 以dĩ 珠châu 敘tự 宗tông 。 又hựu 若nhược 論luận 珠châu 體thể 非phi 繫hệ 非phi 示thị 。 還hoàn 約ước 於ư 珠châu 以dĩ 論luận 繫hệ 示thị 。 故cố 成thành 體thể 家gia 之chi 宗tông 。 化hóa 周chu 理lý 顯hiển 法pháp 華hoa 之chi 力lực 。 故cố 云vân 。

俱câu 寂tịch 是thị 敘tự 用dụng

也dã 。 良lương 以dĩ 權quyền 實thật 雙song 運vận 。 故cố 調điều 機cơ 入nhập 寂tịch 乃nãi 成thành 於ư 宗tông 家gia 之chi 用dụng 。 四tứ 華hoa 六lục 動động 居cư 一nhất 經kinh 之chi 首thủ 。 故cố 云vân 敘tự 教giáo 。 通thông 序tự 別biệt 序tự 咸hàm 皆giai 敘tự 教giáo 。 通thông 由do 通thông 漫mạn 。 故cố 略lược 通thông 從tùng 別biệt 。 別biệt 序tự 具cụ 五ngũ 餘dư 四tứ 尚thượng 寬khoan 。 現hiện 瑞thụy 表biểu 報báo 其kỳ 相tương/tướng 最tối 切thiết 。 就tựu 六lục 瑞thụy 中trung 餘dư 四tứ 尚thượng 寬khoan 。 未vị 若nhược 四tứ 位vị 天thiên 華hoa 。 六lục 番phiên 破phá 惑hoặc 動động 地địa 。 教giáo 意ý 在tại 此thử 。 故cố 略lược 引dẫn 之chi 。 前tiền 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 引dẫn 意ý 故cố 爾nhĩ 。 本bổn 迹tích 但đãn 是thị 遠viễn 近cận 之chi 異dị 。 大đại 師sư 所sở 釋thích 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 故cố 云vân 。

可khả 知tri

次thứ 從tùng

此thử 妙diệu 法Pháp

去khứ 一nhất 序tự 是thị 譚đàm 玄huyền 本bổn 。 序tự 得đắc 下hạ 文văn 意ý 。 此thử 序tự 不bất 難nan 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。

初sơ 序tự 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 為vi 三tam 。

初sơ 敘tự 有hữu 經kinh 之chi 由do 。 次thứ 正chánh 明minh 今kim 經kinh 。 三tam 。

所sở 言ngôn

下hạ 釋thích 題đề 。 初sơ 由do 本bổn 證chứng 。 故cố 能năng 說thuyết 之chi 。 迹tích 中trung 雖tuy 說thuyết 。 推thôi 功công 有hữu 在tại 。 故cố 云vân 。

本bổn 地địa

文văn 云vân

下hạ 引dẫn 迹tích 證chứng 本bổn 。 約ước 自tự 證chứng 邊biên 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。

三tam 世thế

下hạ 通thông 舉cử 證chứng 同đồng 。

次thứ

文văn 云vân

下hạ 正chánh 明minh 說thuyết 經Kinh 。 復phục 先tiên 引dẫn 文văn 。 以dĩ 內nội 證chứng 故cố 。 而nhi 為vì 他tha 說thuyết 。

大đại 事sự

下hạ 明minh 說thuyết 本bổn 意ý 。 意ý 在tại 佛Phật 乘thừa 。 故cố 舉cử 始thỉ 終chung 意ý 在tại 佛Phật 慧tuệ 。 中trung 間gian 調điều 斥xích 非phi 佛Phật 本bổn 懷hoài 。 故cố 云vân 。

助trợ 顯hiển

次thứ

今kim

下hạ 正chánh 說thuyết 。

次thứ 釋thích 名danh 中trung 。

初sơ 釋thích 妙diệu 字tự 。 次thứ 。

又hựu 妙diệu

下hạ 釋thích 法pháp 及cập 蓮liên 華hoa 并tinh 經kinh 。 皆giai 以dĩ 。

妙diệu

字tự 冠quan 之chi 。 以dĩ 無vô 非phi 妙diệu 故cố 爾nhĩ 。 釋thích 中trung 亦diệc 約ước 一nhất 題đề 之chi 內nội 而nhi 四tứ 義nghĩa 存tồn 焉yên 。

六lục 喻dụ 敘tự 用dụng

者giả 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。

迹tích 中trung 斷đoạn 權quyền 疑nghi 生sanh 實thật 信tín 為vi 用dụng 。 本bổn 中trung 斷đoạn 近cận 疑nghi 生sanh 遠viễn 信tín 為vi 用dụng 。

故cố 下hạ 文văn 明minh 本bổn 迹tích 各các 十thập 義nghĩa 不bất 同đồng 。 甘cam 露lộ 是thị 理lý 。 教giáo 是thị 理lý 門môn 。 故cố 云vân 。

甘cam 露lộ 門môn

也dã 。

次thứ 正chánh 釋thích 五ngũ 重trọng/trùng 玄huyền 義nghĩa 者giả 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 判phán 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 判phán 中trung 二nhị 。

初sơ 列liệt 。 次thứ 判phán 。 判phán 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 通thông 約ước 諸chư 經kinh 。 次thứ 正chánh 約ước 今kim 經kinh 。 初sơ 文văn 三tam 。

初sơ 釋thích 名danh 。 次thứ 。

如như 此thử

下hạ 出xuất 體thể 。 三tam 。

例Lệ 眾Chúng 經Kinh

下hạ 引dẫn 例lệ 。 初sơ 二nhị 可khả 知tri 。 三tam 舉cử 例lệ 中trung 云vân 。

例Lệ 眾Chúng 經Kinh 之Chi 初Sơ

等đẳng 者giả 。 舉cử 經kinh 初sơ 通thông 序tự 五ngũ 義nghĩa 以dĩ 為vi 例lệ 釋thích 。

問vấn 。

阿A 難Nan 既ký 同đồng 。 云vân 何hà 人nhân 異dị 。

答đáp 。

具cụ 如như 疏sớ/sơ 文văn 四tứ 種chủng 阿A 難Nan 。 餘dư 意ý 可khả 見kiến 。

次thứ 約ước 今kim 經kinh 通thông 別biệt 中trung 為vi 五ngũ 。

初sơ 釋thích 名danh 。 次thứ 辨biện 異dị 。 三tam 出xuất 體thể 。 四tứ 引dẫn 例lệ 。 五ngũ 簡giản 示thị 。 初sơ 云vân 。

通thông 者giả 共cộng 義nghĩa

者giả 。 七thất 義nghĩa 共cộng 釋thích 五ngũ 章chương 。 各các 者giả 五ngũ 義nghĩa 。 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 次thứ 辨biện 異dị 者giả 。 雖tuy 有hữu 通thông 別biệt 同đồng 釋thích 一nhất 經kinh 。 故cố 云vân 。

專chuyên 在tại 一nhất 部bộ

餘dư 文văn 可khả 知tri 。

次thứ 正chánh 釋thích 中trung 先tiên 通thông 。 次thứ 別biệt 。 初sơ 通thông 中trung 四tứ 。

初sơ 標tiêu 。 次thứ 一nhất 下hạ 列liệt 。 三tam 對đối 五ngũ 心tâm 。 四tứ 廣quảng 釋thích 七thất 番phiên 。 初sơ 二nhị 可khả 知tri 。

三tam 對đối 五ngũ 心tâm 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 對đối 。 次thứ 結kết 成thành 。 初sơ 中trung 開khai 合hợp 等đẳng 三tam 起khởi 慧tuệ 心tâm 者giả 。 此thử 三tam 性tánh 是thị 分phân 別biệt 簡giản 擇trạch 故cố 也dã 。

觀quán 心tâm

者giả 。 隨tùy 聞văn 一nhất 句cú 攝nhiếp 事sự 成thành 理lý 。 不bất 待đãi 觀quán 境cảnh 方phương 名danh 脩tu 觀quán 。 無vô 事sự 間gian 雜tạp 。 故cố 云vân 。

精tinh 進tấn

法pháp 不bất 孤cô 立lập 。 以dĩ 七thất 章chương 依y 於ư 五ngũ 心tâm 。 五ngũ 心tâm 若nhược 立lập 。 如như 草thảo 木mộc 有hữu 根căn 莖hành 幹cán 則tắc 立lập 。 故cố 心tâm 立lập 名danh 根căn 。 既ký 五ngũ 心tâm 名danh 根căn 。 根căn 必tất 至chí 力lực 。 言ngôn 。

排bài 障chướng

者giả 。 如như 〈# 信tín 解giải 品phẩm 〉# 云vân 。

無vô 有hữu 欺khi 怠đãi 。 瞋sân 恨hận 怨oán 言ngôn

欺khi 為vi 信tín 障chướng 。 怠đãi 為vi 進tiến 障chướng 。 瞋sân 為vi 念niệm 障chướng 。 恨hận 為vi 定định 障chướng 。 怨oán 為vi 慧tuệ 障chướng 。 若nhược 根căn 增tăng 長trưởng 能năng 破phá 五ngũ 障chướng 。 故cố 名danh 為vi 力lực 。 既ký 成thành 根căn 力lực 必tất 具cụ 覺giác 道đạo 以dĩ 開khai 三tam 脫thoát 。 故cố 云vân 。

乃nãi 至chí

以dĩ 小tiểu 準chuẩn 大đại 。 亦diệc 應ưng 可khả 知tri 。

四tứ 廣quảng 解giải 中trung 二nhị 。

初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 解giải 。 初sơ 文văn 者giả 結kết 前tiền 可khả 知tri 。

廣quảng 解giải

下hạ 生sanh 後hậu 。 亦diệc 名danh 用dụng 章chương 意ý 也dã 。 以dĩ 此thử 七thất 番phiên 共cộng 解giải 五ngũ 章chương 既ký 起khởi 五ngũ 心tâm 。 至chí 別biệt 解giải 五ngũ 章chương 一nhất 一nhất 無vô 不bất 成thành 於ư 五ngũ 心tâm 。 既ký 以dĩ 七thất 番phiên 略lược 解giải 五ngũ 章chương 。 當đương 知tri 廣quảng 解giải 五ngũ 章chương 皆giai 悉tất 具cụ 七thất 。 是thị 故cố 得đắc 至chí 圓viên 門môn 三tam 脫thoát 。 入nhập 於ư 初sơ 住trụ 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 初sơ 所sở 以dĩ 竟cánh 。

次thứ 正chánh 釋thích 中trung 文văn 自tự 為vi 七thất 。 初sơ 標tiêu 名danh 者giả 。 即tức 初sơ 標tiêu 五ngũ 章chương 也dã 。 於ư 五ngũ 章chương 中trung 。 此thử 初sơ 標tiêu 名danh 。 於ư 中trung 文văn 自tự 為vi 四tứ 。

初sơ 標tiêu 列liệt 。 次thứ 解giải 釋thích 。 釋thích 初sơ 立lập 中trung 云vân 。

原nguyên 聖thánh

等đẳng 者giả 。 所sở 言ngôn 立lập 者giả 即tức 妙diệu 法Pháp 之chi 名danh 也dã 。

原nguyên

者giả 本bổn 也dã 。

建kiến

者giả 立lập 也dã 。 大đại 聖thánh 立lập 名danh 。 蓋cái 為vi 開khai 深thâm 理lý 以dĩ 進tiến 始thỉ 行hành 。 一nhất 實thật 相tướng 處xứ 名danh 為vi 深thâm 理lý 。 七thất 方phương 便tiện 人nhân 皆giai 名danh 始thỉ 行hành 。 視thị 聽thính 兼kiêm 現hiện 未vị 。 佛Phật 在tại 唯duy 聲thanh 益ích 。 益ích 通thông 二nhị 世thế 。 故cố 云vân 。

視thị 聽thính 俱câu 得đắc 見kiến 聞văn

使sử 尋tầm 聲thanh 色sắc 之chi 近cận 名danh 。 而nhi 至chí 無vô 相tướng 之chi 極cực 理lý 。 故cố 以dĩ 此thử 妙diệu 法Pháp 之chi 名danh 。 名danh 實thật 相tướng 法pháp 。 施thi 設thiết 妙diệu 機cơ 應ưng 入nhập 實thật 者giả 。 若nhược 從tùng 通thông 說thuyết 則tắc 一nhất 代đại 教giáo 門môn 莫mạc 不bất 為vi 開khai 實thật 相tướng 深thâm 理lý 。 今kim 唯duy 從tùng 別biệt 。 即tức 此thử 經Kinh 意ý 也dã 。

次thứ 分phân 別biệt 中trung 二nhị 。

初sơ 以dĩ 今kim 經kinh 對đối 明minh 前tiền 教giáo 。 次thứ 約ước 五ngũ 味vị 重trọng/trùng 顯hiển 今kim 經kinh 。 初sơ 文văn 又hựu 五ngũ 。

但đãn 法pháp 有hữu 麁thô 妙diệu

通thông 標tiêu 也dã 。

次thứ

若nhược 隔cách 歷lịch

下hạ 簡giản 。 始thỉ 自tự 華hoa 嚴nghiêm 終chung 至chí 般Bát 若Nhã 。 雖tuy 名danh 不bất 同đồng 但đãn 為vi 次thứ 第đệ 三tam 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 今kim 經kinh 會hội 實thật 方phương 曰viết 圓viên 融dung 。

三tam

此thử 妙diệu 諦đế

下hạ 歎thán 釋thích 今kim 經kinh 一nhất 實thật 之chi 理lý 。

四tứ

文văn 云vân

下hạ 引dẫn 證chứng 。 五ngũ 。

尚thượng 非phi

下hạ 引dẫn 經kinh 舉cử 況huống 。 尚thượng 非phi 別biệt 教giáo 行hành 位vị 不bất 退thoái 所sở 知tri 。 況huống 復phục 人nhân 天thiên 之chi 類loại 。

群quần

者giả 眾chúng 也dã 。

萌manh

謂vị 種chủng 子tử 未vị 剖phẫu 之chi 相tướng 。 人nhân 天thiên 全toàn 為vi 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 故cố 曰viết 群quần 萌manh 。

次thứ 別biệt 約ước 五ngũ 味vị 又hựu 二nhị 。

初sơ 通thông 舉cử 不bất 即tức 說thuyết 實thật 之chi 意ý 。 次thứ 。

所sở 以dĩ

下hạ 具cụ 歷lịch 五ngũ 味vị 明minh 說thuyết 不bất 說thuyết 之chi 意ý 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 略lược 明minh 不bất 說thuyết 。 次thứ 引dẫn 文văn 釋thích 不bất 說thuyết 所sở 以dĩ 。 初sơ 文văn 者giả 直trực 牒điệp 前tiền 文văn 。 如như 云vân 。

唯duy 我ngã 知tri 是thị 相tướng 。 十thập 方phương 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。

而nhi 不bất 怱thông 怱thông 即tức 說thuyết 者giả 。 何hà 故cố 。 引dẫn 文văn 釋thích 廣quảng 如như 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 。

次thứ

所sở 以dĩ

下hạ 正chánh 約ước 五ngũ 味vị 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 四tứ 味vị 。 次thứ 醍đề 醐hồ 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 列liệt 四tứ 味vị 。 次thứ 明minh 四tứ 味vị 意ý 。 初sơ 文văn 中trung 四tứ 味vị 並tịnh 有hữu 融dung 不bất 融dung 名danh 。 不bất 無vô 小tiểu 異dị 。 乳nhũ 中trung 以dĩ 別biệt 為vi 不bất 融dung 。 酪lạc 教giáo 一nhất 味vị 全toàn 是thị 不bất 融dung 。 生sanh 蘇tô 中trung 融dung 即tức 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 以dĩ 圓viên 斥xích 三tam 及cập 以dĩ 圓viên 斥xích 藏tạng 。 即tức 以dĩ 圓viên 融dung 為vi 融dung 。 或hoặc 以dĩ 三tam 教giáo 斥xích 藏tạng 即tức 以dĩ 融dung 通thông 為vi 融dung 。 雖tuy 兼kiêm 斥xích 大đại 正chánh 在tại 斥xích 小tiểu 。 故cố 云vân 令linh 小tiểu 根căn 恥sỉ 小tiểu 慕mộ 大đại 。 熟thục 蘇tô 中trung 云vân 令linh 小tiểu 根căn 寄ký 融dung 向hướng 不bất 融dung 者giả 。 通thông 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 寄ký 於ư 融dung 通thông 之chi 融dung 而nhi 得đắc 小tiểu 果quả 。 即tức 指chỉ 小tiểu 果quả 名danh 為vi 不bất 融dung 。 令linh 大đại 根căn 從tùng 不bất 融dung 向hướng 於ư 融dung 者giả 。 即tức 指chỉ 通thông 別biệt 以dĩ 為vi 不bất 融dung 。 即tức 是thị 令linh 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 向hướng 圓viên 融dung 之chi 融dung 。

問vấn 。

若nhược 說thuyết 佛Phật 乘Thừa 。 恐khủng 其kỳ 墮đọa 苦khổ 者giả 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 可khả 非phi 佛Phật 乘thừa 耶da 。

答đáp 。

若nhược 約ước 教giáo 論luận 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 亦diệc 有hữu 佛Phật 乘thừa 。 何hà 獨độc 華hoa 嚴nghiêm 。 今kim 墮đọa 苦khổ 之chi 言ngôn 。 但đãn 據cứ 不bất 堪kham 。 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 故cố 聞văn 別biệt 等đẳng 三tam 教giáo 猶do 免miễn 生sanh 謗báng 。 仍nhưng 用dụng 祕bí 密mật 之chi 力lực 且thả 隱ẩn 小tiểu 以dĩ 說thuyết 之chi 。 雖tuy 曰viết 大đại 機cơ 尚thượng 隔cách 於ư 別biệt 。 小tiểu 根căn 被bị 隱ẩn 一nhất 向hướng 不bất 聞văn 。 由do 隱ẩn 小tiểu 故cố 不bất 名danh 俱câu 立lập 。 是thị 故cố 但đãn 立lập 頓đốn 大đại 之chi 名danh 。 不bất 立lập 一Nhất 乘Thừa 獨độc 妙diệu 之chi 稱xưng 。 非phi 佛Phật 本bổn 懷hoài 。 良lương 由do 於ư 此thử 。 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 大đại 尚thượng 非phi 本bổn 懷hoài 。 況huống 復phục 鹿lộc 苑uyển 唯duy 立lập 不bất 融dung 。 故cố 三tam 藏tạng 教giáo 首thủ 及cập 以dĩ 部bộ 內nội 麁thô 尚thượng 未vị 周chu 。 故cố 妙diệu 號hiệu 都đô 絕tuyệt 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 。

次thứ 從tùng 雖tuy 種chủng 種chủng 至chí 非phi 佛Phật 本bổn 懷hoài 者giả 。 次thứ 明minh 用dụng 四tứ 味vị 意ý 。 探thám 取thủ 法pháp 華hoa 說thuyết 彼bỉ 四tứ 味vị 本bổn 懷hoài 未vị 暢sướng 。 故cố 歸quy 會hội 法pháp 華hoa 。 所sở 以dĩ 施thi 設thiết 之chi 言ngôn 通thông 於ư 麁thô 妙diệu 。 爾nhĩ 前tiền 猶do 用dụng 權quyền 施thi 設thiết 故cố 。 言ngôn 。

隨tùy 他tha

等đẳng 三tam 者giả 。 此thử 隨tùy 他tha 等đẳng 三tam 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 若nhược 歷lịch 七thất 重trùng 及cập 以dĩ 四tứ 教giáo 。 一nhất 一nhất 說thuyết 之chi 。 此thử 依y 諸chư 教giáo 通thông 總tổng 而nhi 說thuyết 。 今kim 別biệt 約ước 法pháp 華hoa 別biệt 相tướng 而nhi 說thuyết 。 自tự 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 皆giai 曰viết 隨tùy 他tha 。 故cố 前tiền 教giáo 中trung 雖tuy 並tịnh 有hữu 融dung 。 以dĩ 兼kiêm 帶đái 故cố 並tịnh 屬thuộc 隨tùy 他tha 。 未vị 堪kham 開khai 顯hiển 名danh 不bất 務vụ 速tốc 。 務vụ 事sự 速tốc 也dã 。 唯duy 至chí 今kim 經kinh 開khai 諸chư 不bất 融dung 唯duy 獨độc 一nhất 融dung 。 使sử 前tiền 諸chư 部bộ 同đồng 一nhất 妙diệu 法Pháp 。 出xuất 世thế 意ý 足túc 。 是thị 故cố 下hạ 文văn 云vân 乃nãi 暢sướng 也dã 。

故cố 言ngôn

等đẳng 者giả 。 結kết 歸quy 初sơ 文văn 不bất 說thuyết 之chi 意ý 。

務vụ

亦diệc 急cấp 也dã 。

次thứ 今kim 經kinh 下hạ 明minh 醍đề 醐hồ 味vị 。 又hựu 三tam 。

初sơ 正chánh 明minh 今kim 經kinh 。 次thứ 。

令linh 一nhất

下hạ 明minh 說thuyết 佛Phật 本bổn 意ý 。 三tam 。

故cố 建kiến

下hạ 結kết 立lập 名danh 也dã 。 初sơ 文văn 捨xả 者giả 。 捨xả 秖kỳ 是thị 廢phế 。 故cố 知tri 開khai 廢phế 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 次thứ 文văn 者giả 。 事sự 不bất 獲hoạch 已dĩ 。 使sử 一nhất 音âm 異dị 解giải 。 既ký 調điều 熟thục 竟cánh 道đạo 味vị 無vô 殊thù 。 餘dư 生sanh 滅diệt 度độ 想tưởng 。 若nhược 五ngũ 千thiên 起khởi 去khứ 。 並tịnh 付phó 待đãi 後hậu 會hội 及cập 彼bỉ 土độ 方phương 聞văn 。

乃nãi 暢sướng

等đẳng 者giả 。 經Kinh 云vân 。

一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。

大đại 事sự 既ký 遂toại 。 出xuất 世thế 意ý 周chu 。 三tam 結kết 者giả 。 既ký 此thử 經Kinh 名danh 妙diệu 驗nghiệm 前tiền 四tứ 猶do 麁thô 。 三tam 結kết 中trung 總tổng 結kết 四tứ 味vị 。 不bất 立lập 妙diệu 名danh 為vi 何hà 所sở 以dĩ 。 以dĩ 兼kiêm 等đẳng 故cố 判phán 部bộ 屬thuộc 麁thô 。 如như 細tế 人nhân 麁thô 人nhân 二nhị 俱câu 犯phạm 過quá 。 從tùng 過quá 邊biên 說thuyết 俱câu 名danh 麁thô 人nhân 。 此thử 經Kinh 異dị 彼bỉ 。 故cố 云vân 。

無vô 復phục

方phương 得đắc 獨độc 立lập 妙diệu 名danh 故cố 也dã 。

譬thí 中trung 言ngôn

例lệ

者giả 。 為vi 法pháp 立lập 譬thí 故cố 譬thí 例lệ 於ư 法pháp 。 故cố 例lệ 前tiền 三tam 章chương 咸hàm 以dĩ 華hoa 為vi 譬thí 。 初sơ 例lệ 前tiền 立lập 名danh 。 次thứ 。

云vân 何hà

下hạ 例lệ 前tiền 分phân 別biệt 。 三tam 。

如như 是thị 。

下hạ 例lệ 前tiền 結kết 也dã 。 初sơ 文văn 者giả 。 初sơ 文văn 立lập 中trung 但đãn 約ước 妙diệu 名danh 兼kiêm 歷lịch 五ngũ 時thời 。 開khai 深thâm 進tiến 始thỉ 方phương 至chí 於ư 極cực 。 今kim 譬thí 亦diệc 略lược 例lệ 。 但đãn 云vân 麁thô 妙diệu 總tổng 攝nhiếp 前tiền 多đa 。 次thứ 譬thí 例lệ 分phân 別biệt 中trung 前tiền 具cụ 約ước 五ngũ 味vị 。 今kim 但đãn 從tùng 人nhân 。 簡giản 諸chư 外ngoại 道đạo 及cập 前tiền 三tam 教giáo 。 以dĩ 諸chư 部bộ 中trung 妙diệu 不bất 異dị 故cố 。

狂cuồng 華hoa 無vô 果quả

可khả 知tri 。 又hựu 應ưng 更cánh 加gia 有hữu 果quả 無vô 華hoa 。 可khả 譬thí 外ngoại 道đạo 計kế 果quả 自tự 然nhiên 。 如như 吳ngô 錄lục 《# 地địa 理lý 誌chí 》# 云vân 。

廣quảng 州châu 有hữu 木mộc 名danh 度độ 。 不bất 華hoa 而nhi 實thật 。 實thật 從tùng 皮bì 而nhi 出xuất 。 如như 石thạch 榴lựu 大đại 。 色sắc 赤xích 。 可khả 煮chử 食thực 。 若nhược 數sổ 日nhật 不bất 食thực 。 皆giai 化hóa 為vi 蟲trùng 。 如như 蟻nghĩ 有hữu 翅sí 能năng 飛phi 著trước 人nhân 屋ốc 。

外ngoại 道đạo 雖tuy 計kế 自tự 然nhiên 之chi 果quả 。 此thử 果quả 無vô 實thật 。

一nhất 華hoa 多đa 果quả

如như 胡hồ 麻ma 等đẳng 。

多đa 華hoa 一nhất 果quả

如như 桃đào 李# 等đẳng 。

一nhất 華hoa 一nhất 果quả

如như 柿# 等đẳng 。

前tiền 果quả 後hậu 華hoa

如như 瓜qua 稻đạo 等đẳng 。 故cố 南nam 嶽nhạc 《# 四tứ 安an 樂lạc 行hành 》# 云vân 。

餘dư 華hoa 或hoặc 有hữu 狂cuồng 等đẳng 。 蓮liên 華hoa 不bất 然nhiên 。

又hựu 云vân 。

餘dư 華hoa 成thành 實thật 顯hiển 露lộ 易dị 見kiến 。 如như 方phương 便tiện 諸chư 乘thừa 。 蓮liên 華hoa 隱ẩn 密mật 。 如như 一nhất 佛Phật 乘thừa 。

次thứ

蓮liên 華hoa

下hạ 譬thí 醍đề 醐hồ 者giả 。 為vi 二nhị 。

初sơ 通thông 舉cử 多đa 奇kỳ 。 次thứ 別biệt 對đối 三tam 義nghĩa 。 初sơ 文văn 者giả 可khả 以dĩ 譬thí 本bổn 迹tích 十thập 妙diệu 及cập 體thể 宗tông 用dụng 三tam 章chương 。 奇kỳ 秖kỳ 是thị 妙diệu 。 十thập 妙diệu 三tam 章chương 無vô 不bất 皆giai 妙diệu 。 非phi 多đa 奇kỳ 華hoa 果quả 。 何hà 以dĩ 擬nghĩ 之chi 。 今kim 總tổng 以dĩ 為vi 蓮liên 等đẳng 三tam 攝nhiếp 彼bỉ 本bổn 迹tích 。 故cố 標tiêu 。

多đa 奇kỳ

次thứ 列liệt 三tam 義nghĩa 。 初sơ 義nghĩa 云vân 。

華hoa 實thật 具cụ 足túc

等đẳng 者giả 。 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 。 華hoa 掩yểm 於ư 實thật 。 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 實thật 在tại 權quyền 內nội 。 體thể 復phục 不bất 異dị 故cố 云vân 。

即tức 實thật 而nhi 權quyền

機cơ 熟thục 須tu 開khai 。 開khai 彼bỉ 能năng 覆phú 。 情tình 悕hy 近cận 果quả 。 名danh 之chi 為vi 覆phú 。 拓thác 彼bỉ 近cận 謂vị 。 名danh 之chi 為vi 開khai 。 開khai 何hà 所sở 開khai 。 即tức 彼bỉ 能năng 覆phú 。 又hựu 。

華hoa 落lạc 蓮liên 成thành

等đẳng 者giả 。 華hoa 落lạc 譬thí 非phi 權quyền 。 蓮liên 落lạc 譬thí 非phi 實thật 。 開khai 已dĩ 即tức 廢phế 時thời 無vô 異dị 途đồ 。 開khai 教giáo 行hành 人nhân 理lý 。 同đồng 一nhất 理lý 故cố 。 故cố 實thật 立lập 已dĩ 同đồng 冥minh 三tam 德đức 。 故cố 知tri 三tam 德đức 不bất 當đương 權quyền 實thật 。

標tiêu 體thể 中trung 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 敘tự 大đại 師sư 釋thích 。 次thứ 章chương 安an 私tư 釋thích 。 初sơ 文văn 自tự 四tứ 。

初sơ 從tùng

體thể

字tự 去khứ 初sơ 釋thích 字tự 也dã 。 次thứ 從tùng 。

故cố 壽thọ 量lượng 品phẩm

下hạ 第đệ 二nhị 引dẫn 同đồng 。 從tùng 。

今kim 言ngôn 實thật 相tướng

下hạ 第đệ 三tam 簡giản 非phi 。 從tùng 。

斯tư 乃nãi

下hạ 第đệ 四tứ 結kết 正chánh 。 初sơ 釋thích 字tự 中trung 又hựu 三tam 。

初sơ 釋thích 字tự 訓huấn 。 次thứ 。

各các 親thân

下hạ 引dẫn 例lệ 為vi 類loại 。 三tam 。

出xuất 世thế

下hạ 正chánh 出xuất 經kinh 體thể 以dĩ 同đồng 字tự 義nghĩa 。 初sơ 文văn 可khả 見kiến 。 次thứ 文văn 者giả 。 雖tuy 用dụng 儒nho 宗tông 不bất 同đồng 彼bỉ 意ý 。 彼bỉ 明minh 道đạo 喪táng 故cố 使sử 獨độc 親thân 各các 子tử 之chi 局cục 。 所sở 以dĩ 禮lễ 興hưng 。 今kim 借tá 彼bỉ 禮lễ 法pháp 以dĩ 譬thí 體thể 同đồng 。 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 咸hàm 歸quy 實thật 體thể 。 如như 各các 親thân 其kỳ 親thân 。 此thử 之chi 實thật 體thể 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 各các 子tử 其kỳ 子tử 也dã 。 《# 禮lễ 記ký 》# 第đệ 七thất 云vân 。

孔khổng 子tử 曰viết 。

大Đại 道Đạo 之chi 行hành 。 也dã 天thiên 下hạ 為vi 公công 。 選tuyển 賢hiền 與dữ 能năng 。 講giảng 信tín 脩tu 睦mục 。 故cố 人nhân 不bất 獨độc 親thân 其kỳ 親thân 。 不bất 獨độc 子tử 其kỳ 子tử 。

注chú 云vân 。

孝hiếu 慈từ 之chi 道đạo 廣quảng 也dã 。

今kim 大Đại 道Đạo 既ký 隱ẩn 。 天thiên 下hạ 為vi 家gia 。 各các 親thân 其kỳ 親thân 。 各các 子tử 其kỳ 子tử 。 禮lễ 義nghĩa 以dĩ 為vi 紀kỷ 以dĩ 正chánh 君quân 臣thần 。 以dĩ 篤đốc 父phụ 子tử 。 故cố 義nghĩa 同đồng 也dã 。

次thứ 引dẫn 同đồng 中trung 二nhị 。

先tiên 引dẫn 壽thọ 量lượng 同đồng 。 次thứ 引dẫn 二nhị 論luận 同đồng 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 引dẫn 壽thọ 量lượng 。 次thứ 出xuất 方phương 便tiện 文văn 以dĩ 辨biện 同đồng 。 初sơ 文văn 中trung 云vân 。

不bất 如như 三tam 界giới

者giả 。 不bất 同đồng 三tam 界giới 人nhân 所sở 見kiến 也dã 。 故cố 三tam 界giới 人nhân 但đãn 見kiến 異dị 相tướng 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 如như 如như 即tức 空không 也dã 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 可khả 知tri 。 所sở 以dĩ 但đãn 引dẫn 壽thọ 量lượng 不bất 引dẫn 他tha 部bộ 者giả 。 他tha 部bộ 已dĩ 與dữ 迹tích 實thật 相tướng 同đồng 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

今kim 經kinh 迹tích 門môn 與dữ 諸chư 經kinh 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。 異dị 謂vị 兼kiêm 帶đái 。 同đồng 邊biên 不bất 殊thù 。

故cố 不bất 須tu 引dẫn 。 然nhiên 下hạ 文văn 云vân 。

本Bổn 門Môn 與Dữ 諸Chư 經Kinh 一Nhất 向Hướng 異Dị

恐khủng 人nhân 疑nghi 云vân 。

若nhược 意ý 異dị 者giả 體thể 等đẳng 應ưng 殊thù 。 故cố 今kim 引dẫn 之chi 令linh 知tri 不bất 異dị 。 所sở 言ngôn 異dị 者giả 。 所sở 謂vị 遠viễn 壽thọ 諸chư 經kinh 永vĩnh 無vô 。 故cố 一nhất 向hướng 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 。 本bổn 門môn 亦diệc 有hữu 實thật 相tướng 同đồng 邊biên 。 何hà 故cố 不bất 名danh 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。 答đáp 。

迹tích 門môn 正chánh 意ý 在tại 顯hiển 實thật 相tướng 。 故cố 以dĩ 所sở 顯hiển 之chi 理lý 與dữ 諸chư 部bộ 文văn 以dĩ 辨biện 同đồng 異dị 。 本bổn 門môn 正chánh 意ý 顯hiển 壽thọ 長trường 遠viễn 。 長trường 遠viễn 永vĩnh 異dị 故cố 用dụng 比tỉ 之chi 。 實thật 相tướng 雖tuy 在tại 。 迹tích 門môn 辨biện 竟cánh 。 今kim 須tu 辨biện 同đồng 。 故cố 今kim 但đãn 取thủ 實thật 相tướng 同đồng 邊biên 。 長trường 壽thọ 秖kỳ 是thị 證chứng 體thể 之chi 用dụng 。 未vị 是thị 親thân 證chứng 實thật 相tướng 體thể 也dã 。

次thứ

今kim 取thủ

下hạ 辨biện 同đồng 。 取thủ 壽thọ 量lượng 所sở 見kiến 與dữ 方phương 便tiện 實thật 相tướng 體thể 同đồng 。 所sở 見kiến 者giả 。 經Kinh 云vân 。

如như 斯tư 之chi 事sự 。 如Như 來Lai 明minh 見kiến

正chánh 明minh 佛Phật 有hữu 能năng 見kiến 之chi 德đức 。 故cố 須tu 云vân 見kiến 。 取thủ 所sở 見kiến 邊biên 以dĩ 證chứng 體thể 同đồng 。 經kinh 中trung 廣quảng 明minh 如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 等đẳng 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

次thứ 引dẫn 二nhị 論luận 者giả 。 《# 地địa 論luận 》# 。 《# 中trung 論luận 》# 也dã 。

問vấn 。

既ký 不bất 引dẫn 諸chư 部bộ 佛Phật 經Kinh 。 何hà 須tu 復phục 引dẫn 菩Bồ 薩Tát 二nhị 論luận 。

答đáp 。

諸chư 經kinh 同đồng 異dị 下hạ 文văn 自tự 判phán 。 諸chư 論luận 同đồng 異dị 未vị 有hữu 誠thành 文văn 。 《# 地địa 論luận 》# 別biệt 申thân 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 《# 中trung 論luận 》# 通thông 申thân 諸chư 教giáo 。 但đãn 引dẫn 此thử 二nhị 。 足túc 顯hiển 其kỳ 諸chư 。 況huống 二nhị 論luận 此thử 文văn 言ngôn 約ước 意ý 廣quảng 。 況huống 辭từ 異dị 意ý 同đồng 最tối 堪kham 況huống 例lệ 。

初sơ 《# 地địa 論luận 》# 文văn 者giả 。 初sơ 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 應ưng 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 思tư 議nghị 假giả 相tương 對đối 。 以dĩ 成thành 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。

問vấn 。

雖tuy 云vân 辭từ 異dị 意ý 同đồng 。 空không 假giả 如như 何hà 得đắc 為vi 經kinh 體thể 。

答đáp 。

既ký 是thị 不bất 思tư 議nghị 空không 假giả 。 還hoàn 指chỉ 空không 假giả 即tức 中trung 。 中trung 為vi 經kinh 體thể 。 中trung 即tức 空không 假giả 亦diệc 指chỉ 於ư 中trung 。 三tam 諦đế 無vô 非phi 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 《# 中trung 論luận 》# 四tứ 句cú 義nghĩa 可khả 準chuẩn 知tri 。 若nhược 四tứ 句cú 對đối 教giáo 自tự 是thị 別biệt 途đồ 。 非phi 此thử 中trung 意ý 。

今kim 言ngôn

下hạ 簡giản 非phi 者giả 。 舉cử 離ly 四tứ 謗báng 。 謗báng 即tức 是thị 非phi 。 謂vị 實thật 相tướng 中trung 無vô 四tứ 謗báng 也dã 。 四tứ 即tức 是thị 謗báng 。 故cố 云vân 四tứ 謗báng 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 名danh 為vi 斷đoạn 無vô 。 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 名danh 為vi 建kiến 立lập 。 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 棄khí 邊biên 取thủ 中trung 。 名danh 之chi 為vi 異dị 。 地địa 前tiền 為vi 權quyền 實thật 。 登đăng 地địa 為vi 雙song 非phi 。 並tịnh 語ngữ 地địa 前tiền 不bất 能năng 權quyền 實thật 即tức 中trung 及cập 中trung 照chiếu 權quyền 實thật 。 故cố 不bất 免miễn 異dị 及cập 以dĩ 盡tận 謗báng 。 次thứ 結kết 中trung 云vân 。

斯tư 乃nãi

等đẳng 者giả 。 本bổn 迹tích 為vi 二nhị 經kinh 。 迹tích 經kinh 謂vị 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 中trung 實thật 相tướng 是thị 也dã 。 本bổn 經kinh 謂vị 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 中trung 非phi 如như 非phi 異dị 是thị 也dã 。 《# 金kim 剛cang 藏tạng 》# 及cập 《# 中trung 論luận 》# 為vi 兩lưỡng 論luận 。

致trí

猶do 得đắc 也dã 。 謂vị 兩lưỡng 論luận 二nhị 經kinh 同đồng 得đắc 實thật 體thể 。

次thứ 私tư 釋thích 為vi 四tứ 。

初sơ 標tiêu 能năng 破phá 所sở 破phá 。 次thứ 。

破phá 凡phàm

下hạ 釋thích 所sở 破phá 。 以dĩ 顯hiển 能năng 破phá 。 三tam 。

此thử 等đẳng

下hạ 簡giản 異dị 。 四tứ 。

今Kim 經Kinh

下hạ 正chánh 出xuất 經kinh 體thể 。 初sơ 文văn 中trung 。

橫hoạnh/hoành 破phá 凡phàm 夫phu 四tứ 執chấp

等đẳng 者giả 。 如như 前tiền 簡giản 非phi 中trung 四tứ 謗báng 是thị 也dã 。 法pháp 雖tuy 通thông 深thâm 。 執chấp 成thành 凡phàm 見kiến 。 故cố 橫hoạnh/hoành 在tại 初sơ 心tâm 名danh 凡phàm 四tứ 執chấp 。 亦diệc 云vân 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 見kiến 是thị 也dã 。 言ngôn 。

三tam 聖thánh

者giả 。 謂vị 前tiền 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 。

次thứ 釋thích 破phá 中trung 三tam 聖thánh 為vi 三tam 。

初sơ 破phá 三tam 藏tạng 中trung 。 頗pha 梨lê 。 如như 意ý 二nhị 珠châu 相tương 似tự 。 譬thí 法pháp 性tánh 名danh 同đồng 。 初sơ 聞văn 混hỗn 大đại 。 故cố 云vân 。

一nhất 往vãng 似tự 真chân

被bị 斥xích 茫mang 然nhiên 。 故cố 云vân 。

再tái 研nghiên 便tiện 偽ngụy

方Phương 等Đẳng 尚thượng 止chỉ 宿túc 草thảo 菴am 。 般Bát 若Nhã 猶do 無vô 心tâm 悕hy 取thủ 。 故cố 至chí 法pháp 華hoa 方phương 知tri 昔tích 失thất 。 以dĩ 昔tích 不bất 知tri 空không 即tức 有hữu 故cố 。 故cố 為vi 空không 即tức 有hữu 之chi 所sở 破phá 。 次thứ 通thông 教giáo 理lý 通thông 故cố 名danh 為vi 共cộng 。 通thông 機cơ 如như 雜tạp 色sắc 。 但đãn 真Chân 如Như 色sắc 變biến 。 圓viên 理lý 如như 珠châu 體thể 。 機cơ 發phát 如như 物vật 裹khỏa 。 故cố 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 亡vong 實thật 相tướng 體thể 。 逐trục 詮thuyên 小tiểu 之chi 教giáo 墮đọa 落lạc 二Nhị 乘Thừa 。 鈍độn 根căn 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 復phục 能năng 出xuất 假giả 。 文văn 略lược 不bất 說thuyết 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 明minh 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 教giáo 之chi 內nội 。 利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。 空không 中trung 既ký 殊thù 故cố 為vi 所sở 破phá 。 初sơ 不bất 知tri 中trung 故cố 不bất 及cập 別biệt 。 次thứ 別biệt 教giáo 人nhân 雖tuy 不bất 但đãn 名danh 同đồng 。 但đãn 中trung 異dị 故cố 故cố 云vân 。

逈huýnh 出xuất

是thị 故cố 三tam 教giáo 並tịnh 為vi 圓viên 教giáo 所sở 破phá 。 然nhiên 破phá 別biệt 者giả 但đãn 破phá 教giáo 道đạo 。 邊biên 本bổn 是thị 中trung 。 今kim 棄khí 邊biên 中trung 之chi 中trung 而nhi 別biệt 求cầu 於ư 中trung 。 故cố 以dĩ 雲vân 外ngoại 之chi 月nguyệt 譬thí 教giáo 道đạo 中trung 。 以dĩ 捨xả 空không 求cầu 空không 譬thí 方phương 便tiện 智trí 。 若nhược 知tri 邊biên 中trung 不bất 異dị 即tức 破phá 此thử 意ý 。 彼bỉ 理lý 有hữu 中trung 。 此thử 邊biên 無vô 中trung 。 則tắc 實thật 相tướng 正Chánh 法Pháp 不bất 遍biến 一nhất 切thiết 。 故cố 不bất 名danh 不bất 盡tận 。 故cố 以dĩ 不bất 盡tận 破phá 於ư 不bất 遍biến 。 前tiền 金kim 剛cang 藏tạng 四tứ 句cú 破phá 中trung 。 別biệt 教giáo 得đắc 二nhị 句cú 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。

此thử 等đẳng

下hạ 簡giản 異dị 。 中trung 二nhị 。

先tiên 簡giản 。 次thứ 重trọng/trùng 判phán 。 初sơ 文văn 者giả 。 《# 金kim 剛cang 藏tạng 》# 四tứ 句cú 雖tuy 異dị 。 皆giai 云vân 是thị 佛Phật 甚thậm 微vi 智trí 故cố 。 故cố 前tiền 釋thích 云vân 皆giai 被bị 空không 有hữu 等đẳng 破phá 故cố 也dã 。 本bổn 有hữu 常thường 住trụ 權quyền 實thật 不bất 二nhị 。 前tiền 之chi 三tam 教giáo 體thể 皆giai 不bất 融dung 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 中trung 妙diệu 權quyền 實thật 同đồng 。 壽thọ 量lượng 實thật 相tướng 遍biến 於ư 三tam 界giới 。 前tiền 之chi 三tam 教giáo 體thể 皆giai 不bất 遍biến 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 中trung 雙song 非phi 義nghĩa 同đồng 。

既ký 不bất

下hạ 重trọng/trùng 判phán 。 但đãn 空không 於ư 化hóa 他tha 中trung 是thị 實thật 。 於ư 自tự 行hành 中trung 是thị 權quyền 。 三tam 藏tạng 唯duy 有hữu 一nhất 但đãn 真chân 故cố 。

但đãn 不bất 但đãn

等đẳng 者giả 。 若nhược 自tự 他tha 相tương 對đối 。 但đãn 是thị 他tha 實thật 。 不bất 但đãn 是thị 自tự 實thật 。 通thông 教giáo 真chân 中trung 有hữu 二nhị 實thật 故cố 。 是thị 故cố 二nhị 教giáo 並tịnh 非phi 經kinh 體thể 。

出xuất 二nhị 邊biên 中trung

等đẳng 者giả 。 說thuyết 中trung 道đạo 故cố 名danh 為vi 自tự 行hành 。 云vân 出xuất 二nhị 邊biên 故cố 名danh 為vi 權quyền 。 此thử 是thị 判phán 權quyền 實thật 意ý 也dã 。

從tùng

今Kim 經Kinh 體Thể

去khứ 。 正chánh 出xuất 今kim 經kinh 實thật 體thể 。

今Kim 經Kinh 體Thể

者giả 。 此thử 之chi 。

體thể

字tự 正chánh 指chỉ 經kinh 體thể 。

體thể 化hóa 他tha

下hạ 兩lưỡng

體thể

字tự 謂vị 體thể 達đạt 之chi 體thể 。 由do 開khai 故cố 達đạt 。 故cố 云vân 體thể 也dã 。 初sơ 文văn 即tức 是thị 開khai 丈trượng 六lục 垢cấu 衣y 。 垢cấu 衣y 正chánh 是thị 示thị 為vi 小Tiểu 乘Thừa 化hóa 他tha 權quyền 實thật 。 今kim 開khai 即tức 是thị 同đồng 體thể 權quyền 實thật 纓anh 珞lạc 長trưởng 者giả 體thể 。

自tự 行hành 化hóa 他tha

等đẳng 者giả 。 但đãn 不bất 但đãn 空không 名danh 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 權quyền 實thật 。 今kim 皆giai 開khai 之chi 。 示thị 以dĩ 衣y 珠châu 唯duy 一nhất 不bất 但đãn 。 無vô 更cánh 求cầu 於ư 小Tiểu 乘Thừa 衣y 食thực 。 故cố 云vân 。

無vô 價giá 珠châu 在tại 衣y 內nội

如như 不bất 但đãn 。 猶do 求cầu 小tiểu 果quả 。 如như 但đãn 空không 。 同đồng 在tại 一nhất 身thân 義nghĩa 當đương 於ư 共cộng 。 自tự 行hành 之chi 權quyền 猶do 存tồn 教giáo 道đạo 。 亦diệc 違vi 實thật 相tướng 。 今kim 亦diệc 開khai 之chi 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 此thử 等đẳng 三tam 教giáo 皆giai 開khai 。 及cập 以dĩ 世thế 間gian 資tư 生sanh 產sản 業nghiệp 尚thượng 皆giai 是thị 實thật 。 況huống 圓viên 中trung 自tự 行hành 而nhi 非phi 實thật 耶da 。

標tiêu 宗tông 中trung 二nhị 。

初sơ 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。

釋thích 中trung 三tam 。

初sơ 文văn 是thị 示thị 。 從tùng 。

然nhiên 諸chư 因nhân 果quả

下hạ 第đệ 二nhị 簡giản 。 從tùng 。

略lược 舉cử

下hạ 第đệ 三tam 結kết 。 初sơ 文văn 為vi 四tứ 。

初sơ 釋thích 名danh 。 次thứ 。

所sở 謂vị 。

下hạ 依y 名danh 辦biện 相tương/tướng 。 三tam 。

如như 提đề

下hạ 舉cử 譬thí 。 四tứ 總tổng 結kết 。 初sơ 文văn 可khả 知tri 。

次thứ 文văn 者giả 。 先tiên 釋thích 宗tông 。 次thứ 釋thích 要yếu 。 若nhược 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 無vô 非phi 自tự 行hành 。 若nhược 為vi 實thật 立lập 權quyền 故cố 須tu 化hóa 他tha 。 正chánh 指chỉ 因nhân 果quả 以dĩ 為vi 宗tông 故cố 。 次thứ 釋thích 要yếu 者giả 。 以dĩ 要yếu 釋thích 宗tông 。 宗tông 義nghĩa 雖tuy 明minh 。 要yếu 義nghĩa 未vị 顯hiển 。 故cố 重trọng/trùng 釋thích 之chi 還hoàn 指chỉ 因nhân 果quả 。 遍biến 攝nhiếp 故cố 云vân 。

要yếu

也dã 。 次thứ 譬thí 中trung 云vân 。

綱cương 維duy

等đẳng 者giả 。

維duy

繫hệ 也dã 。 綱cương 中trung 之chi 要yếu 莫mạc 若nhược 綱cương 維duy 。 衣y 角giác 準chuẩn 知tri 。

故cố 言ngôn

下hạ 結kết 。

然nhiên 諸chư

下hạ 簡giản 。 中trung 二nhị 。

先tiên 郤# 。 次thứ 取thủ 。 郤# 中trung 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 迹tích 中trung 先tiên 誡giới 令linh 通thông 識thức 。 若nhược 無vô 通thông 識thức 安an 能năng 別biệt 知tri 。

尚thượng 不bất

下hạ 況huống 也dã 。

餘dư 因nhân 果quả

下hạ 正chánh 卻khước 三tam 教giáo 因nhân 果quả 。 何hà 故cố 卻khước 之chi 。 各các 不bất 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 藏tạng 通thông 兩lưỡng 教giáo 以dĩ 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 故cố 當đương 教giáo 三tam 人nhân 因nhân 果quả 尚thượng 別biệt 。 況huống 能năng 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 諦đế 緣duyên 度độ 殊thù 故cố 因nhân 大đại 異dị 。 俱câu 斷đoạn 見kiến 思tư 三tam 乘thừa 微vi 異dị 故cố 果quả 小tiểu 同đồng 。 次thứ 通thông 教giáo 中trung 俱câu 學học 般Bát 若Nhã 故cố 因nhân 大đại 同đồng 。 同đồng 坐tọa 解giải 脫thoát 習tập 盡tận 不bất 等đẳng 故cố 果quả 小tiểu 異dị 。 次thứ 別biệt 教giáo 中trung 在tại 因nhân 說thuyết 理lý 不bất 在tại 二nhị 邊biên 。 名danh 為vi 逈huýnh 出xuất 。 復phục 說thuyết 果quả 理lý 諸chư 位vị 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 不bất 融dung 。

因nhân 不bất

下hạ 重trọng/trùng 釋thích 所sở 以dĩ 。 以dĩ 逈huýnh 出xuất 因nhân 不bất 攝nhiếp 地địa 前tiền 眾chúng 善thiện 。 登đăng 地địa 諸chư 位vị 互hỗ 不bất 相tương 收thu 。 乃nãi 至chí 果quả 地địa 萬vạn 德đức 互hỗ 不bất 相tương 關quan 。

則tắc 非phi

下hạ 正chánh 明minh 卻khước 意ý 。 以dĩ 非phi 迹tích 中trung 自tự 行hành 之chi 因nhân 。 又hựu 非phi 寂tịch 場tràng 證chứng 得đắc 之chi 果quả 。 是thị 故cố 不bất 名danh 迹tích 門môn 因nhân 果quả 。

又hựu 簡giản

下hạ 本bổn 門môn 也dã 。 通thông 簡giản 迹tích 中trung 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 若nhược 橫hoạnh/hoành 若nhược 豎thụ 。 俱câu 非phi 本bổn 故cố 。

取thủ 意ý

下hạ 。 次thứ 簡giản 取thủ 。 先tiên 本bổn 。 次thứ 迹tích 。 取thủ 中trung 先tiên 明minh 本bổn 者giả 。 承thừa 前tiền 簡giản 卻khước 迹tích 文văn 之chi 後hậu 便tiện 拂phất 迹tích 以dĩ 簡giản 本bổn 。 承thừa 簡giản 迹tích 之chi 後hậu 取thủ 本bổn 便tiện 故cố 。 故cố 在tại 前tiền 明minh 也dã 。

久cửu 遠viễn

者giả 。 必tất 指chỉ 壽thọ 量lượng 塵trần 點điểm 方phương 顯hiển 實thật 本bổn 。

如như 此thử

下hạ 明minh 功công 能năng 。

初sơ 脩tu

下hạ 明minh 取thủ 迹tích 也dã 。 本bổn 宗tông 如như 迹tích 。 故cố 云vân 。

此thử

也dã 。

但đãn 可khả

下hạ 歎thán 迹tích 。 若nhược 本bổn 則tắc 非phi 不bất 退thoái 智trí 知tri 。

略lược 舉cử

下hạ 總tổng 結kết 所sở 取thủ 本bổn 迹tích 因nhân 果quả 也dã 。

標tiêu 用dụng 中trung 二nhị 。

先tiên 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。

初sơ 文văn 是thị 示thị 。 從tùng 。

於ư 力lực 用dụng 中trung

下hạ 二nhị 簡giản 。 從tùng 。

非phi 但đãn

下hạ 第đệ 三tam 益ích 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 釋thích 名danh 。 經kinh 有hữu 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 之chi 力lực 。 次thứ 。

三tam 種chủng

下hạ 正chánh 出xuất 用dụng 相tương/tướng 不bất 同đồng 宗tông 體thể 。 宗tông 體thể 唯duy 獨độc 在tại 圓viên 。 始thỉ 終chung 俱câu 經Kinh 力lực 用dụng 故cố 。 至chí 簡giản 中trung 自tự 明minh 。

第đệ 二nhị 簡giản 中trung 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 初sơ 法pháp 中trung 自tự 他tha 相tương/tướng 即tức 者giả 。 並tịnh 成thành 體thể 內nội 之chi 用dụng 故cố 也dã 。 故cố 先tiên 明minh 用dụng 相tương/tướng 為vi 攝nhiếp 機cơ 遍biến 。 故cố 須tu 取thủ 化hóa 他tha 及cập 自tự 他tha 二nhị 。 此thử 二nhị 必tất 以dĩ 自tự 行hành 為vi 力lực 。 無vô 力lực 則tắc 無vô 用dụng 。 是thị 故cố 相tương/tướng 即tức 。 譬thí 中trung 文văn 引dẫn 《# 佛Phật 本bổn 行hạnh 經kinh 。 捔giác 力lực 爭tranh 婚hôn 品phẩm 》# 云vân 。

悉tất 達đạt 。 調Điều 達Đạt 及cập 諸chư 王vương 子tử 。 爭tranh 婚hôn 瞿cù 姨di 。 種chủng 種chủng 捔giác 力lực 。 瞿cù 姨di 爾nhĩ 時thời 在tại 高cao 樓lâu 上thượng 。 觀quán 其kỳ 捔giác 試thí 。 是thị 諸chư 王vương 子tử 。 彎loan 常thường 人nhân 弓cung 。 或hoặc 滿mãn 不bất 滿mãn 。 一nhất 切thiết 諸chư 弓cung 皆giai 悉tất 不bất 任nhậm 悉tất 達đạt 所sở 彎loan 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 曰viết 。

汝nhữ 祖tổ 王vương 廟miếu 中trung 有hữu 輪Luân 王Vương 弓cung 。 堪kham 任nhậm 汝nhữ 彎loan 。 悉tất 達đạt 得đắc 之chi 。 滿mãn 彎loan 此thử 弓cung 。 箭tiễn 勢thế 一nhất 發phát 。 貫quán 七thất 鐵thiết 鼓cổ 。 箭tiễn 之chi 餘dư 勢thế 仍nhưng 至chí 水thủy 輪luân 。 乃nãi 至chí 斫chước 樹thụ 。 諸chư 王vương 子tử 斫chước 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 隨tùy 斫chước 隨tùy 倒đảo 。 悉tất 達đạt 一nhất 刀đao 斫chước 過quá 七thất 樹thụ 而nhi 樹thụ 不bất 倒đảo 。 乃nãi 至chí 擲trịch 象tượng 等đẳng 。

此thử 並tịnh 用dụng 中trung 示thị 為vi 凡phàm 力lực 。 未vị 關quan 聖thánh 力lực 。 力lực 中trung 之chi 大đại 不bất 過quá 悉tất 達đạt 。 故cố 今kim 借tá 喻dụ 此thử 經Kinh 力lực 用dụng 。 昔tích 三tam 教giáo 及cập 近cận 成thành 力lực 用dụng 如như 諸chư 王vương 子tử 。

三tam 合hợp 譬thí 中trung 二nhị 。

初sơ 略lược 合hợp 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 釋thích 。 初sơ 略lược 合hợp 方phương 便tiện 教giáo 之chi 失thất 。 以dĩ 顯hiển 實thật 教giáo 之chi 得đắc 。

次thứ

何hà 者giả

下hạ 釋thích 。 中trung 二nhị 。

初sơ 舉cử 昔tích 顯hiển 失thất 。 次thứ 舉cử 今kim 顯hiển 得đắc 。 初sơ 文văn 者giả 。 即tức 以dĩ 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 俱câu 名danh 為vi 昔tích 並tịnh 用dụng 化hóa 他tha 。 故cố 昔tích 教giáo 中trung 望vọng 今kim 迹tích 門môn 。 則tắc 三tam 教giáo 照chiếu 理lý 不bất 遍biến 。 故cố 三tam 教giáo 人nhân 實thật 信tín 未vị 生sanh 。 權quyền 疑nghi 未vị 盡tận 。 望vọng 今kim 本bổn 門môn 昔tích 經kinh 圓viên 機cơ 亦diệc 名danh 為vi 失thất 。 是thị 則tắc 四tứ 教giáo 俱câu 不bất 知tri 有hữu 本bổn 時thời 之chi 果quả 。 生sanh 信tín 未vị 遠viễn 。 近cận 疑nghi 未vị 除trừ 。

今kim 緣duyên

去khứ 正chánh 顯hiển 今kim 得đắc 。 言ngôn 。

稟bẩm 自tự 行hành

者giả 。 約ước 機cơ 極cực 邊biên 說thuyết 。 必tất 至chí 佛Phật 自tự 行hành 。 方phương 乃nãi 名danh 得đắc 。 約ước 化hóa 主chủ 照chiếu 機cơ 故cố 通thông 語ngữ 自tự 他tha 。

極cực 佛Phật

下hạ 正chánh 出xuất 用dụng 相tương/tướng 。 通thông 論luận 本bổn 迹tích 各các 有hữu 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 。 別biệt 論luận 增tăng 道đạo 損tổn 生sanh 唯duy 在tại 本bổn 門môn 。 今kim 從tùng 省tỉnh 要yếu 。 故cố 以dĩ 起khởi 信tín 增tăng 道đạo 為vi 迹tích 門môn 。 斷đoạn 疑nghi 損tổn 生sanh 為vi 本bổn 門môn 。

極cực 佛Phật 境cảnh 界giới

者giả 。 秖kỳ 是thị 十thập 如như 權quyền 實thật 。 故cố 云vân 。

唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật

次thứ 益ích 中trung 云vân 。

生sanh 身thân 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn

等đẳng 者giả 。 地địa 前tiền 住trụ 前tiền 為vi 生sanh 身thân 。 登đăng 地địa 登đăng 住trụ 為vi 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn 。 謂vị 生sanh 身thân 中trung 。 能năng 破phá 無vô 明minh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。 言ngôn 。

法Pháp 身thân

等đẳng 者giả 。 謂vị 登đăng 地địa 登đăng 住trụ 破phá 無vô 明minh 。 捨xả 生sanh 身thân 居cư 實thật 報báo 土thổ/độ 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 位vị 居cư 等đẳng 覺giác 名danh 為vi 後hậu 心tâm 。 若nhược 迹tích 門môn 唯duy 益ích 生sanh 身thân 及cập 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn 。 本bổn 門môn 進tiến 至chí 法Pháp 身thân 及cập 法Pháp 身thân 後hậu 心tâm 。 所sở 益ích 通thông 兼kiêm 。 故cố 云vân 。

非phi 但đãn

自tự 垂thùy 迹tích 已dĩ 來lai 。 受thọ 化hóa 者giả 漸tiệm 廣quảng 。 得đắc 久cửu 近cận 益ích 者giả 。 功công 在tại 法pháp 華hoa 。

標tiêu 教giáo 中trung 三tam 意ý 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。

初sơ 標tiêu 。 次thứ 。

一nhất 根căn 性tánh

下hạ 列liệt 。 三tam 。

教giáo 者giả

下hạ 釋thích 總tổng 名danh 。 四tứ 。

云vân 何hà

下hạ 廣quảng 釋thích 。 初sơ 如như 文văn 。

列liệt 中trung 三tam 意ý 者giả 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 意ý 約ước 迹tích 門môn 。 後hậu 之chi 一nhất 意ý 約ước 本bổn 門môn 。 三tam 中trung 云vân 。

分phân 別biệt

者giả 。 分phân 別biệt 既ký 是thị 教giáo 相tương/tướng 同đồng 異dị 。 教giáo 相tương/tướng 既ký 通thông 分phân 別biệt 義nghĩa 遍biến 。 即tức 是thị 分phân 別biệt 融dung 不bất 融dung 等đẳng 乃nãi 至chí 遠viễn 近cận 。

四tứ 正chánh 釋thích 中trung 初sơ 文văn 根căn 性tánh 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 明minh 八bát 教giáo 以dĩ 辨biện 昔tích 。 次thứ 明minh 今kim 經kinh 以dĩ 顯hiển 妙diệu 。 初sơ 又hựu 三tam 。

初sơ 五ngũ 味vị 。 次thứ 不bất 定định 。 三tam 祕bí 密mật 。 即tức 八bát 教giáo 也dã 。 五ngũ 味vị 即tức 漸tiệm 頓đốn 故cố 也dã 。 漸tiệm 中trung 開khai 四tứ 并tinh 不bất 定định 等đẳng 二nhị 。 即tức 為vi 八bát 也dã 。 初sơ 五ngũ 味vị 中trung 又hựu 三tam 。

初sơ 約ước 五ngũ 味vị 。 次thứ 引dẫn 同đồng 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 三tam 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 辨biện 異dị 。 初sơ 文văn 五ngũ 味vị 者giả 。 還hoàn 約ước 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 日nhật 照chiếu 三tam 譬thí 開khai 為vi 五ngũ 味vị 。

問vấn 。

應ưng 還hoàn 取thủ 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 本bổn 文văn 。 何hà 以dĩ 卻khước 取thủ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 文văn 耶da 。 非phi 但đãn 數số 不bất 相tương 當đương 。 亦diệc 恐khủng 文văn 意ý 各các 別biệt 。

答đáp 。

《# 涅Niết 槃Bàn 》# 五ngũ 味vị 轉chuyển 變biến 而nhi 秖kỳ 是thị 一nhất 乳nhũ 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 三tam 照chiếu 不bất 同đồng 而nhi 秖kỳ 是thị 一nhất 日nhật 。 今kim 演diễn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 平bình 地địa 之chi 譬thí 。 以dĩ 對đối 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 後hậu 之chi 三tam 味vị 。 數số 雖tuy 不bất 等đẳng 。 其kỳ 義nghĩa 宛uyển 齊tề 。 又hựu 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 以dĩ 牛ngưu 譬thí 佛Phật 。 乳nhũ 從tùng 牛ngưu 出xuất 譬thí 佛Phật 初sơ 說thuyết 大đại 。 乳nhũ 出xuất 已dĩ 後hậu 其kỳ 味vị 轉chuyển 變biến 猶do 成thành 分phần/phân 譬thí 。 故cố 此thử 下hạ 文văn 義nghĩa 立lập 五ngũ 味vị 皆giai 從tùng 牛ngưu 出xuất 。 未vị 若nhược 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 日nhật 譬thí 於ư 佛Phật 。 光quang 譬thí 說thuyết 教giáo 。 日nhật 無vô 緣duyên 慈từ 非phi 出xuất 而nhi 出xuất 。 眾chúng 機cơ 所sở 扣khấu 非phi 照chiếu 而nhi 照chiếu 。 故cố 使sử 高cao 山sơn 幽u 谷cốc 平bình 地địa 不bất 同đồng 。 同đồng 稟bẩm 教giáo 光quang 。 終chung 歸quy 等đẳng 照chiếu 。 故cố 用dụng 兩lưỡng 經kinh 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 一nhất