Pháp Hoa Huyền Luận – Quyển 6

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 論Luận
Quyển 6
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 撰Soạn

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục

胡hồ 吉cát 藏tạng 撰soạn

論luận 羅La 漢Hán 知tri 一Nhất 乘Thừa 不bất 知tri 一Nhất 乘Thừa 義nghĩa 。

問vấn 。 得đắc 羅La 漢Hán 意ý 即tức 自tự 知tri 一Nhất 乘Thừa 。 為vi 得đắc 說thuyết 法Pháp 華hoa 方phương 乃nãi 知tri 耶da 。 又hựu 方phương 便tiện 品phẩm 以dĩ 簡giản 真chân 偽ngụy 章chương 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 初sơ 云vân 若nhược 實thật 得đắc 羅La 漢Hán 不bất 信tín 此thử 法Pháp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 不bất 信tín 此thử 。 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 明minh 羅La 漢Hán 必tất 信tín 一Nhất 乘Thừa 。 次thứ 文văn 云vân 除trừ 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 現hiện 前tiền 無vô 佛Phật 。 明minh 佛Phật 滅diệt 後hậu 羅La 漢Hán 亦diệc 有hữu 不bất 信tín 一Nhất 乘Thừa 。 是thị 以dĩ 二nhị 文văn 互hỗ 相tương 鉾mâu 楯thuẫn 。 云vân 何hà 會hội 通thông 。

答đáp 。 此thử 義nghĩa 前tiền 已dĩ 論luận 之chi 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 既ký 為vi 一nhất 經kinh 之chi 難nạn/nan 今kim 略lược 云vân 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 一nhất 切thiết 得đắc 道Đạo 並tịnh 知tri 得đắc 歸quy 常thường 住trụ 。 若nhược 知tri 同đồng 歸quy 常thường 住trụ 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 成thành 聖thánh 。 故cố 大đại 經Kinh 云vân 不bất 知tri 常thường 住trụ 尚thượng 不bất 得đắc 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 後hậu 無vô 上thượng 道Đạo 。 若nhược 爾nhĩ 前tiền 章chương 明minh 羅La 漢Hán 。 此thử 名danh 據cứ 權quyền 行hành 之chi 人nhân 。 後hậu 明minh 不bất 信tín 者giả 此thử 據cứ 六lục 心tâm 之chi 前tiền 有hữu 實thật 行hạnh 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 不bất 信tín 了liễu 。 有hữu 人nhân 言ngôn 一nhất 切thiết 道đạo 要yếu 得đắc 會hội 空không 。 不bất 必tất 須tu 知tri 同đồng 歸quy 常thường 住trụ 。 故cố 亦diệc 有hữu 知tri 者giả 亦diệc 有hữu 不bất 知tri 者giả 。 利lợi 根căn 則tắc 知tri 鈍độn 根căn 不bất 知tri 。 前tiền 文văn 據cứ 知tri 者giả 後hậu 文văn 據cứ 不bất 知tri 。 有hữu 人nhân 言ngôn 前tiền 說thuyết 就tựu 理lý 為vi 論luận 。 三tam 乘thừa 初sơ 業nghiệp 。 不bất 愚ngu 於ư 法pháp 故cố 。 凡phàm 是thị 羅La 漢Hán 皆giai 知tri 同đồng 歸quy 。 聞văn 經Kinh 則tắc 信tín 。 後hậu 就tựu 教giáo 中trung 為vi 論luận 。 羅La 漢Hán 稟bẩm 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 成thành 聖thánh 不bất 知tri 同đồng 歸quy 。 例lệ 如như 大đại 經Kinh 云vân 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 。 今kim 亦diệc 然nhiên 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 是thị 真chân 羅La 漢Hán 則tắc 知tri 。 後hậu 據cứ 末mạt 世thế 凡phàm 夫phu 故cố 是thị 不bất 知tri 耳nhĩ 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 凡phàm 夫phu 具cụ 足túc 三tam 毒độc 聞văn 經Kinh 尚thượng 信tín 。 況huống 末mạt 世thế 羅La 漢Hán 而nhi 不bất 信tín 耶da 。 有hữu 人nhân 言ngôn 此thử 為vi 時thời 座tòa 今kim 其kỳ 專chuyên 聽thính 速tốc 決quyết 疑nghi 心tâm 。 若nhược 不bất 信tín 受thọ 。 則tắc 抱bão 疑nghi 永vĩnh 世thế 以dĩ 傳truyền 。 後hậu 佛Phật 來lai 令linh 促xúc 乘thừa 可khả 以dĩ 決quyết 言ngôn 。

評bình 曰viết 。 蓋cái 是thị 一nhất 經kinh 之chi 大đại 宗tông 不bất 可khả 存tồn 於ư 異dị 釋thích 。 然nhiên 眾chúng 師sư 厝thố 意ý 不bất 同đồng 皆giai 言ngôn 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 故cố 異dị 釋thích 紛phân 綸luân 耳nhĩ 。 今kim 明minh 二nhị 文văn 不bất 相tương 違vi 也dã 。 前tiền 明minh 是thị 真chân 羅La 漢Hán 者giả 聞văn 經Kinh 必tất 信tín 。 若nhược 聞văn 經Kinh 不bất 信tín 者giả 此thử 非phi 羅La 漢Hán 也dã 。 後hậu 文văn 佛Phật 更cánh 簡giản 之chi 。 若nhược 真chân 羅La 漢Hán 聞văn 經Kinh 必tất 信tín 。 頗phả 有hữu 羅La 漢Hán 不bất 信tín 一Nhất 乘Thừa 以dĩ 不phủ 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 即tức 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 現hiện 前tiền 無vô 佛Phật 復phục 。 無vô 傳truyền 經kinh 之chi 人nhân 及cập 所sở 傳truyền 之chi 法pháp 。 闕khuyết 此thử 三tam 義nghĩa 則tắc 羅La 漢Hán 亦diệc 有hữu 不bất 信tín 義nghĩa 也dã 。 若nhược 佛Phật 雖tuy 滅diệt 度độ 有hữu 傳truyền 經kinh 人nhân 及cập 所sở 傳truyền 之chi 法pháp 羅La 漢Hán 聞văn 之chi 則tắc 便tiện 信tín 受thọ 也dã 。

問vấn 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 無vô 人nhân 法pháp 故cố 。 羅La 漢Hán 無vô 所sở 信tín 者giả 。 何hà 故cố 信tín 耶da 。

答đáp 。 佛Phật 自tự 更cánh 釋thích 之chi 。 若nhược 值trị 餘dư 佛Phật 則tắc 能năng 決quyết 了liễu 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 前tiền 後hậu 二nhị 文văn 無vô 相tướng 鉾mâu 楯thuẫn 。 不bất 應ưng 異dị 釋thích 紛phân 然nhiên 也dã 。 晚vãn 見kiến 法pháp 華hoa 論luận 亦diệc 不bất 明minh 二nhị 文văn 相tương 違vi 。 除trừ 佛Phật 滅diệt 後hậu 現hiện 前tiền 無vô 佛Phật 者giả 。 論luận 明minh 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 不bất 成thành 不bất 堪kham 說thuyết 法Pháp 人nhân 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 如như 經kinh 。 除trừ 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 現hiện 前tiền 無vô 佛Phật 故cố 也dã 。 論luận 意ý 明minh 。 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 必tất 然nhiên 令linh 羅La 漢Hán 信tín 受thọ 。 故cố 不bất 成thành 不bất 堪kham 說thuyết 法Pháp 人nhân 。 明minh 除trừ 佛Phật 滅diệt 後hậu 無vô 復phục 佛Phật 者giả 則tắc 有hữu 羅La 漢Hán 不bất 信tín 耳nhĩ 。

問vấn 。 依y 此thử 釋thích 者giả 則tắc 羅La 漢Hán 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 始thỉ 知tri 作tác 佛Phật 。 不bất 聞văn 則tắc 不bất 知tri 。 作tác 佛Phật 以dĩ 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

如như 是thị 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 為vi 證chứng 。

答đáp 。 即tức 向hướng 釋thích 文văn 為vi 證chứng 也dã 。 又hựu 前tiền 身thân 子tử 云vân 而nhi 今kim 乃nãi 自tự 覺giác 。 非phi 是thị 實thật 滅diệt 度độ 。 則tắc 知tri 爾nhĩ 前tiền 皆giai 未vị 覺giác 也dã 。 及cập 三tam 請thỉnh 之chi 中trung 一nhất 切thiết 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 若nhược 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 何hà 所sở 疑nghi 耶da 。 法pháp 華hoa 教giáo 起khởi 復phục 何hà 所sở 為vi 耶da 。 又hựu 下hạ 化hóa 城thành 品phẩm 。 分phân 明minh 說thuyết 之chi 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 復phục 有hữu 弟đệ 子tử 。 不bất 聞văn 是thị 經Kinh 。 不bất 知tri 不bất 覺giác 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 而nhi 於ư 自tự 功công 德đức 生sanh 滅diệt 度độ 想tưởng 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 於ư 餘dư 國quốc 作tác 佛Phật 。 為vi 說thuyết 是thị 經Kinh 。 方phương 得đắc 神thần 契khế 部bộ 知tri 作tác 佛Phật 也dã 。 又hựu 釋thích 論luận 解giải 畢tất 定định 品phẩm 亦diệc 作tác 此thử 說thuyết 。 明minh 羅La 漢Hán 生sanh 三tam 界giới 外ngoại 淨tịnh 土độ 得đắc 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 修tu 行hành 求cầu 佛Phật 。 故cố 知tri 二Nhị 乘Thừa 不bất 聞văn 法Pháp 華hoa 不bất 知tri 同đồng 歸quy 也dã 。 又hựu 二Nhị 乘Thừa 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 者giả 何hà 得đắc 云vân 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 說thuyết 妙Diệu 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。

問vấn 。 大đại 經Kinh 云vân 不bất 知tri 常thường 住trụ 不bất 得đắc 。 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 得đắc 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 不bất 知tri 常thường 住trụ 。

答đáp 。 大đại 經kinh 復phục 云vân 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 開khai 發phát 慧tuệ 眼nhãn 。 說thuyết 祕bí 密mật 藏tạng 。 如như 其kỳ 已dĩ 知tri 則tắc 慧tuệ 明minh 已dĩ 發phát 。 云vân 何hà 更cánh 開khai 。 又hựu 二Nhị 乘Thừa 已dĩ 知tri 則tắc 無vô 復phục 八bát 倒đảo 。 何hà 所sở 斥xích 耶da 。

問vấn 。 不bất 知tri 常thường 住trụ 不bất 得đắc 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 偏thiên 耶da 。

答đáp 。 此thử 呵ha 嘖# 二Nhị 乘Thừa 保bảo 執chấp 昔tích 教giáo 。 汝nhữ 不bất 改cải 無vô 常thường 不bất 信tín 常thường 住trụ 者giả 。 亦diệc 不bất 得đắc 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 故cố 作tác 此thử 呵ha 耳nhĩ 。 又hựu 此thử 是thị 欲dục 時thời 會hội 令linh 信tín 常thường 住trụ 故cố 。 又hựu 若nhược 不bất 知tri 常thường 住trụ 不bất 得đắc 。 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 不bất 知tri 常thường 住trụ 亦diệc 不bất 得đắc 。 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 無vô 佛Phật 弟đệ 子tử 皆giai 是thị 俗tục 人nhân 也dã 。 而nhi 經kinh 但đãn 云vân 不bất 識thức 常thường 住trụ 歸quy 戒giới 不bất 具cụ 足túc 耳nhĩ 。 非phi 不bất 隨tùy 分phần/phân 得đắc 之chi 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 爾nhĩ 。 隨tùy 分phần/phân 斷đoạn 三tam 界giới 惑hoặc 成thành 羅La 漢Hán 耳nhĩ 。

問vấn 。 既ký 斷đoạn 三tam 界giới 惑hoặc 盡tận 云vân 何hà 不bất 同đồng 歸quy 耶da 。

答đáp 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 斷đoạn 三tam 宮cung 惑hoặc 盡tận 可khả 言ngôn 惑hoặc 盡tận 即tức 知tri 一Nhất 乘Thừa 耶da 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 但đãn 勝thắng 凡phàm 夫phu 一nhất 階giai 。 不bất 應ưng 全toàn 閉bế 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 又hựu 難nạn/nan 曰viết 。 斷đoạn 惑hoặc 要yếu 論luận 知tri 同đồng 歸quy 常thường 住trụ 者giả 。 外ngoại 道đạo 斷đoạn 亦diệc 應ưng 然nhiên 也dã 。

問vấn 。 外ngoại 道đạo 伏phục 惑hoặc 實thật 不bất 斷đoạn 也dã 。

答đáp 。 伏phục 惑hoặc 斷đoạn 惑hoặc 此thử 諸chư 部bộ 異dị 之chi 。 佛Phật 陀Đà 人nhân 云vân 伏phục 惑hoặc 薩tát 衛vệ 人nhân 斷đoạn 惑hoặc 。 不bất 應ưng 偏thiên 用dụng 。 又hựu 大đại 經kinh 親thân 。 言ngôn 外ngoại 道đạo 斷đoạn 惑hoặc 不bất 言ngôn 伏phục 。 又hựu 釋thích 論luận 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 皆giai 言ngôn 外ngoại 道đạo 斷đoạn 惑hoặc 不bất 應ưng 言ngôn 伏phục 。 又hựu 毘tỳ 婆bà 娑sa 云vân 以dĩ 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 為vi 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 。 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 五ngũ 百bách 評bình 解giải 者giả 亦diệc 是thị 羅La 漢Hán 。 龍long 樹thụ 呵ha 云vân 。 汝nhữ 於ư 八bát 揵kiền 度độ 中trung 處xứ 處xứ 有hữu 失thất 。 況huống 名danh 解giải 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 耶da 。 諸chư 羅La 漢Hán 答đáp 云vân 。 乘thừa 聞văn 大Đại 乘Thừa 心tâm 都đô 不bất 信tín 。 若nhược 羅La 漢Hán 聞văn 大Đại 乘Thừa 為vi 有hữu 失thất 復phục 云vân 何hà 不bất 聞văn 。 而nhi 自tự 知tri 耶da 。 又hựu 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 五ngũ 百bách 部bộ 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 如như 刀đao 傷thương 心tâm 。 況huống 聞văn 常thường 而nhi 即tức 信tín 。 彼bỉ 云vân 何hà 能năng 知tri 常thường 耶da 。 又hựu 化hóa 城thành 品phẩm 云vân 大Đại 通Thông 智Trí 勝Thắng 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 十thập 六lục 菩Bồ 薩Tát 即tức 便tiện 信tín 受thọ 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 或hoặc 有hữu 信tín 受thọ 成thành 不bất 信tín 者giả 。 然nhiên 羅La 漢Hán 值trị 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 華hoa 經kinh 尚thượng 有hữu 信tín 者giả 及cập 未vị 信tín 者giả 。 云vân 何hà 不bất 聞văn 。 而nhi 自tự 知tri 耶da 。

問vấn 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 不bất 自tự 知tri 作tác 佛Phật 者giả 。 何hà 得đắc 勝thắng 鬘man 云vân 三tam 乘thừa 初sơ 業nghiệp 。 不bất 愚ngu 於ư 法pháp 。 自tự 知tri 當đương 覺giác 當đương 得đắc 耶da 。 又hựu 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 經kinh 十thập 四tứ 品phẩm 說thuyết 自tự 知tri 應ưng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 且thả 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 果quả 。 十thập 三tam 品phẩm 中trung 正chánh 明minh 受thọ 戒giới 得đắc 三tam 道Đạo 果Quả 。 以dĩ 知tri 之chi 甚thậm 易dị 行hành 之chi 甚thậm 難nan 。 故cố 雖tuy 知tri 一Nhất 乘Thừa 而nhi 取thủ 證chứng 羅La 漢Hán 。

答đáp 。 此thử 義nghĩa 前tiền 已dĩ 說thuyết 竟cánh 。 利lợi 根căn 者giả 得đắc 知tri 鈍độn 根căn 不bất 知tri 。 又hựu 過quá 去khứ 久cửu 習tập 大Đại 乘Thừa 者giả 聞văn 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 得đắc 道Đạo 即tức 悟ngộ 大Đại 乘Thừa 。 如như 此thử 人nhân 即tức 知tri 。 不bất 爾nhĩ 者giả 不bất 知tri 。 又hựu 實thật 行hạnh 者giả 不bất 知tri 權quyền 行hành 者giả 知tri 。 此thử 義nghĩa 索sách 車xa 中trung 廣quảng 說thuyết 。 晚vãn 見kiến 法pháp 華hoa 論luận 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 作tác 四tứ 義nghĩa 釋thích 之chi 。 第đệ 三tam 義nghĩa 名danh 為vi 不bất 知tri 。 不bất 知tri 者giả 以dĩ 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 不bất 知tri 彼bỉ 真chân 實thật 處xứ 故cố 。 不bất 知tri 真chân 實thật 處xứ 者giả 不bất 知tri 畢tất 竟cánh 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 故cố 。 此thử 文văn 分phân 明minh 釋thích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 知tri 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 明minh 三tam 乘thừa 同đồng 有hữu 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 。 即tức 是thị 常thường 住trụ 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 既ký 不bất 知tri 一Nhất 乘Thừa 。 不bất 知tri 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 。 不bất 應ưng 云vân 得đắc 道Đạo 者giả 。 惡ác 須tu 牒điệp 解giải 常thường 住trụ 。 此thử 證chứng 上thượng 不bất 知tri 常thường 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。 凡phàm 夫phu 人nhân 常thường 知tri 作tác 佛Phật 。 羅La 漢Hán 是thị 聖thánh 人nhân 何hà 故cố 不bất 知tri 作tác 佛Phật 耶da 。

答đáp 。 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 云vân 。 三tam 種chủng 無vô 煩phiền 惱não 人nhân 而nhi 有hữu 染nhiễm 慢mạn 顛điên 倒đảo 信tín 故cố 。 一nhất 者giả 信tín 種chủng 種chủng 乘thừa 。 二nhị 者giả 信tín 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 異dị 。 三tam 者giả 信tín 彼bỉ 此thử 身thân 異dị 。 為vi 對đối 治trị 此thử 三tam 種chủng 病bệnh 故cố 說thuyết 三tam 旗kỳ 平bình 等đẳng 。 一nhất 者giả 乘thừa 平bình 等đẳng 。 與dữ 聲Thanh 聞Văn 授thọ 記ký 唯duy 有hữu 大Đại 乘Thừa 。 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 也dã 。 二nhị 者giả 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 平bình 等đẳng 。 以dĩ 多Đa 寶Bảo 如Như 來Lai 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 是thị 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 平bình 等đẳng 故cố 也dã 。 三tam 者giả 身thân 平bình 等đẳng 。 多Đa 寶Bảo 如Như 來Lai 。 已dĩ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 示thị 現hiện 身thân 。 自tự 身thân 他tha 身thân 法Pháp 身thân 平bình 等đẳng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 無vô 煩phiền 惱não 。 染nhiễm 慢mạn 人nhân 見kiến 彼bỉ 此thử 身thân 所sở 作tác 差sai 別biệt 。 不bất 知tri 彼bỉ 此thử 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 平bình 等đẳng 故cố 。 論luận 釋thích 三tam 義nghĩa 中trung 初sơ 明minh 羅La 漢Hán 不bất 知tri 一Nhất 乘Thừa 。 後hậu 明minh 羅La 漢Hán 不bất 可khả 知tri 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 。 所sở 以dĩ 不bất 知tri 者giả 。 雖tuy 無vô 界giới 內nội 煩phiền 惱não 而nhi 有hữu 染nhiễm 慢mạn 。 染nhiễm 慢mạn 即tức 是thị 無vô 明minh 。 此thử 是thị 智trí 障chướng 。 是thị 故cố 不bất 知tri 也dã 。

問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 凡phàm 夫phu 能năng 知tri 一Nhất 乘Thừa 常thường 住trụ 者giả 應ưng 無vô 無vô 明minh 耶da 。

答đáp 。 凡phàm 夫phu 但đãn 是thị 信tín 佛Phật 語ngữ 名danh 為vi 知tri 耳nhĩ 。 此thử 未vị 足túc 是thị 證chứng 。 羅La 漢Hán 破phá 此thử 無vô 明minh 即tức 能năng 決quyết 定định 知tri 異dị 凡phàm 夫phu 也dã 。 又hựu 佛Phật 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。 聞văn 知tri 以dĩ 悟ngộ 則tắc 為vi 說thuyết 知tri 。 聞văn 不bất 知tri 以dĩ 悟ngộ 則tắc 為vi 說thuyết 不bất 知tri 。

問vấn 。 說thuyết 知tri 不bất 知tri 有hữu 何hà 義nghĩa 耶da 。

答đáp 。 佛Phật 為vi 七thất 歲tuế 已dĩ 上thượng 。 學học 大Đại 乘Thừa 人nhân 說thuyết 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 尚thượng 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 汝nhữ 云vân 何hà 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 耶da 。 又hựu 化hóa 城thành 求cầu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 已dĩ 證chứng 羅La 漢Hán 。 者giả 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 汝nhữ 云vân 何hà 欲dục 證chứng 羅La 漢Hán 不bất 求cầu 佛Phật 耶da 。

問vấn 。 說thuyết 羅La 漢Hán 不bất 知tri 者giả 何hà 義nghĩa 耶da 。

答đáp 。 此thử 依y 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 令linh 證chứng 小Tiểu 乘Thừa 果quả 。 若nhược 說thuyết 自tự 知tri 成thành 佛Phật 豈khởi 求cầu 小Tiểu 乘Thừa 耶da 。 譬thí 本bổn 義nghĩa 八bát 重trọng/trùng 第đệ 一nhất 序tự 來lai 意ý 。 有hữu 此thử 文văn 來lai 者giả 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 頌tụng 上thượng 長trường/trưởng 行hành 二nhị 者giả 為vi 下hạ 譬thí 本bổn 。 所sở 以dĩ 為vi 譬thí 本bổn 者giả 利lợi 根căn 已dĩ 解giải 中trung 根căn 未vị 解giải 。 故cố 復phục 以dĩ 譬thí 還hoàn 辨biện 前tiền 法pháp 。 是thị 以dĩ 先tiên 法pháp 為vi 後hậu 譬thí 本bổn 也dã 。

問vấn 。 後hậu 譬thí 文văn 長trường/trưởng 何hà 故cố 但đãn 譬thí 此thử 中trung 法pháp 也dã 。

答đáp 。 此thử 文văn 雖tuy # 總tổng 序tự 釋Thích 迦Ca 一nhất 化hóa 始thỉ 終chung 。 故cố 得đắc 為vi 後hậu 譬thí 本bổn 。 第đệ 二nhị 定định 譬thí 多đa 少thiểu 。 古cổ 舊cựu 開khai 為vi 五ngũ 譬thí 。 一nhất 長trưởng 者giả 譬thí 。 二nhị 思tư 濟tế 譬thí 。 三tam 權quyền 誘dụ 譬thí 。 四tứ 平bình 等đẳng 譬thí 。 五ngũ 不bất 虛hư 譬thí 。

評bình 曰viết 。 初sơ 實thật 總tổng 譬thí 非phi 獨độc 長trưởng 者giả 。 思tư 濟tế 者giả 思tư 惟duy 救cứu 濟tế 。 此thử 是thị 一Nhất 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 義nghĩa 了liễu 。 猶do 少thiểu 見kiến 火hỏa 譬thí 不bất 用dụng 此thử 釋thích 也dã 。 光quang 宅trạch 云vân 十thập 譬thí 。 一nhất 總tổng 二nhị 見kiến 火hỏa 三tam 救cứu 子tử 不bất 得đắc 四tứ 救cứu 子tử 得đắc 五ngũ 見kiến 子tử 免miễn 難nạn 六lục 諸chư 子tử 索sách 車xa 七thất 見kiến 子tử 免miễn 難nạn 歡hoan 喜hỷ 八bát 等đẳng 賜tứ 大đại 車xa 九cửu 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 第đệ 十thập 不bất 虛hư 譬thí 。 此thử 中trung 十thập 法pháp 為vi 後hậu 十thập 譬thí 作tác 本bổn 也dã 。

評bình 曰viết 。 十thập 譬thí 起khởi 即tức 光quang 宅trạch 。 眾chúng 師sư 所sở 無vô 。 今kim 以dĩ 四tứ 義nghĩa 評bình 之chi 。 一nhất 者giả 若nhược 以dĩ 句cú 斷đoạn 有hữu 九cửu 句cú 不bất 應ưng 十thập 也dã 。 若nhược 以dĩ 義nghĩa 分phần/phân 唯duy 有hữu 六lục 義nghĩa 。 一nhất 總tổng 二nhị 見kiến 火hỏa 三tam 二Nhị 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 四tứ 三tam 乘thừa 化hóa 得đắc 五ngũ 還hoàn 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 六lục 不bất 虛hư 自tự 餘dư 細tế 句cú 皆giai 是thị 枝chi 流lưu 。 收thu 攝nhiếp 屬thuộc 此thử 六lục 義nghĩa 也dã 。 今kim 進tiến 不bất 取thủ 句cú 退thoái 不bất 依y 義nghĩa 。 故cố 十thập 譬thí 非phi 也dã 。 二nhị 者giả 若nhược 六lục 十thập 譬thí 則tắc 法pháp 譬thí 顛điên 倒đảo 。 法pháp 說thuyết 之chi 中trung 索sách 車xa 在tại 前tiền 父phụ 喜hỷ 居cư 後hậu 。 譬thí 說thuyết 之chi 中trung 父phụ 喜hỷ 在tại 前tiền 索sách 車xa 居cư 後hậu 。 雖tuy 欲dục 會hội 通thông 終chung 成thành 迂# 曲khúc 。 至chí 後hậu 自tự 顯hiển 也dã 。 三tam 者giả 大đại 小tiểu 相tương 違vi 之chi 。 先tiên 法pháp 說thuyết 中trung 見kiến 大đại 機cơ 動động 故cố 喜hỷ 。 譬thí 說thuyết 中trung 見kiến 小tiểu 機cơ 免miễn 難nạn 故cố 喜hỷ 。 法pháp 說thuyết 明minh 其kỳ 大đại 因nhân 譬thí 說thuyết 序tự 其kỳ 小tiểu 果quả 。 法pháp 說thuyết 大đại 障chướng 將tương 傾khuynh 。 譬thí 說thuyết 小tiểu 難nạn/nan 已dĩ 離ly 。 義nghĩa 勢thế 即tức 乘thừa 小tiểu 應ưng 相tương/tướng 主chủ 也dã 。 四tứ 者giả 有hữu 無vô 異dị 。 法pháp 說thuyết 中trung 序tự 上thượng 根căn 易dị 悟ngộ 故cố 無vô 索sách 車xa 。 譬thí 說thuyết 明minh 中trung 根căn 猶do 惑hoặc 故cố 有hữu 索sách 車xa 。 若nhược 爾nhĩ 恭cung 敬kính 之chi 言ngôn 用dụng 為vi 索sách 車xa 之chi 本bổn 。 殊thù 不bất 體thể 文văn 意ý 。 此thử 四tứ 義nghĩa 品phẩm 下hạ 文văn 自tự 顯hiển 也dã 。 今kim 依y 六lục 譬thí 無vô 此thử 四tứ 先tiên 也dã 。 第đệ 三Tam 明Minh 有hữu 無vô 者giả 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 五ngũ 。 一nhất 開khai 三tam 。 二nhị 顯hiển 一nhất 。 三tam 五ngũ 偈kệ 。 四tứ 真chân 偽ngụy 。 五ngũ 不bất 虛hư 。 今kim 偈kệ 六lục 。 五ngũ 但đãn 長trường/trưởng 行hành 。 有hữu 真chân 偽ngụy 偈kệ 則tắc 無vô 也dã 。 偈kệ 有hữu 欲dục 法pháp 長trường/trưởng 行hành 則tắc 無vô 。 屬thuộc 顯hiển 意ý 也dã 。 餘dư 者giả 皆giai 同đồng 也dã 。 第đệ 四tứ 明minh 次thứ 第đệ 。 長trường/trưởng 行hành 先tiên 開khai 三tam 後hậu 顯hiển 一nhất 。 偈kệ 先tiên 顯hiển 一nhất 後hậu 開khai 三tam 。 餘dư 者giả 同đồng 也dã 。 第đệ 五ngũ 明minh 開khai 合hợp 。 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 為vi 總tổng 譬thí 本bổn 合hợp 而nhi 不bất 開khai 。 次thứ 離ly 五ngũ 濁trược 文văn 為vi 四tứ 譬thí 之chi 本bổn 開khai 而nhi 不bất 合hợp 。 不bất 虛hư 一nhất 章chương 還hoàn 為vi 不bất 虛hư 譬thí 不bất 開khai 不bất 合hợp 也dã 。 第đệ 六lục 明minh 取thủ 捨xả 。 四tứ 段đoạn 經kinh 文văn 為vi 六lục 譬thí 之chi 本bổn 取thủ 而nhi 不bất 捨xả 。 歎thán 法Pháp 一nhất 章chương 非phi 六lục 譬thí 本bổn 捨xả 而nhi 不bất 取thủ 也dã 。 第đệ 七thất 論luận 總tổng 別biệt 。 初sơ 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 總tổng 序tự 釋Thích 迦Ca 一nhất 化hóa 教giáo 門môn 也dã 。 從tùng 五ngũ 濁trược 去khứ 皆giai 屬thuộc 別biệt 譬thí 。 第đệ 八bát 明minh 本bổn 迹tích 。 總tổng 敘tự 佛Phật 教giáo 總tổng 含hàm 本bổn 迹tích 也dã 。 從tùng 五ngũ 濁trược 去khứ 別biệt 明minh 本bổn 迹tích 。 五ngũ 濁trược 一nhất 章chương 正chánh 明minh 居cư 法Pháp 身thân 之chi 本bổn 。 見kiến 眾chúng 生sanh 有hữu 苦khổ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 起khởi 從tùng 一Nhất 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 去khứ 。 皆giai 屬thuộc 以dĩ 本bổn 垂thùy 迹tích 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 始thỉ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 終chung 訖ngật 今kim 日nhật 說thuyết 法Pháp 華hoa 教giáo 也dã 。 索sách 車xa 義nghĩa 釋thích 有hữu 二nhị 重trọng/trùng (# 一nhất 明minh 索sách 二nhị 釋thích 車xa )# 。 初sơ 門môn 十thập 句cú 論luận 名danh 也dã 。 第đệ 一nhất 論luận 曰viết 。 文văn 中trung 無vô 索sách 字tự 但đãn 有hữu 賜tứ 言ngôn 。 長trường/trưởng 行hành 明minh 願nguyện 時thời 賜tứ 與dữ 。 偈kệ 中trung 云vân 願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa 。 雖tuy 無vô 索sách 字tự 言ngôn 但đãn 願nguyện 時thời 賜tứ 與dữ 。 即tức 是thị 索sách 也dã 。 然nhiên 索sách 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 許hứa 故cố 索sách 。 如như 偈kệ 云vân 願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa 。 如như 前tiền 所sở 許hứa 。 諸chư 子tử 出xuất 來lai 。 此thử 索sách 先tiên 所sở 許hứa 也dã 。 二nhị 者giả 未vị 許hứa 而nhi 索sách 。 如như 世thế 人nhân 乞khất 索sách 名danh 索sách 。 然nhiên 索sách 前tiền 所sở 許hứa 可khả 名danh 為vi 索sách 。 未vị 許hứa 稱xưng 索sách 宜nghi 作tác 求cầu 名danh 。

問vấn 。 此thử 文văn 唯duy 有hữu 索sách 許hứa 。 亦diệc 索sách 未vị 許hứa 耶da 。

答đáp 。 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 索sách 許hứa 名danh 索sách 。 謂vị 三tam 乘thừa 人nhân 索sách 果quả 義nghĩa 也dã 。 若nhược 以dĩ 求cầu 索sách 名danh 索sách 。 大đại 機cơ 既ký 動động 扣khấu 佛Phật 說thuyết 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 故cố 有hữu 未vị 許hứa 名danh 索sách 也dã 。 此thử 就tựu 言ngôn 許hứa 及cập 言ngôn 未vị 許hứa 故cố 作tác 斯tư 判phán 。 若nhược 言ngôn 意ý 合hợp 論luận 者giả 皆giai 是thị 許hứa 也dã 。 言ngôn 許hứa 於ư 三tam 是thị 故cố 索sách 三tam 。 意ý 許hứa 於ư 一nhất 所sở 以dĩ 索sách 一nhất 。 亦diệc 是thị 顯hiển 密mật 二nhị 許hứa 。 顯hiển 密mật 二nhị 索sách 。 顯hiển 許hứa 其kỳ 三tam 密mật 欲dục 與dữ 一nhất 。 言ngôn 顯hiển 索sách 三tam 機cơ 密mật 索sách 一nhất 也dã 。

問vấn 。 此thử 二nhị 索sách 云vân 何hà 解giải 惑hoặc 耶da 。

答đáp 。 求cầu 一nhất 為vi 解giải 索sách 三tam 為vi 惑hoặc 。 不bất 知tri 無vô 三tam 假giả 說thuyết 三tam 就tựu 父phụ 索sách 三tam 。 故cố 是thị 惑hoặc 也dã 。 大đại 機cơ 扣khấu 佛Phật 以dĩ 求cầu 於ư 一nhất 故cố 是thị 解giải 也dã 。

第đệ 二nhị 辨biện 大đại 意ý 。 先tiên 總tổng 敘tự 三tam 譬thí 次thứ 明minh 索sách 車xa 。 總tổng 序tự 三tam 譬thí 者giả 。 一nhất 索sách 車xa 二nhị 賜tứ 車xa 三tam 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 三tam 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 化hóa 得đắc 故cố 合hợp 為vi 一nhất 段đoạn 也dã 。 可khả 擬nghĩ 上thượng 三tam 處xứ 。 一nhất 者giả 擬nghĩ 方phương 便tiện 品phẩm 末mạt 三tam 事sự 。 索sách 車xa 擬nghĩ 上thượng 我ngã 見kiến 佛Phật 子tử 等đẳng 。 發phát 大đại 機cơ 也dã 。 賜tứ 車xa 擬nghĩ 上thượng 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 中trung 。 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 也dã 。 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 擬nghĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 皆giai 已dĩ 除trừ 。 千thiên 二nhị 百bách 羅La 漢Hán 。 悉tất 亦diệc 當đương 作tác 佛Phật 也dã 。 二nhị 者giả 擬nghĩ 譬thí 喻dụ 品phẩm 三tam 事sự 。 索sách 車xa 擬nghĩ 身thân 子tử 騰đằng 學Học 無Vô 學Học 人nhân 疑nghi 悔hối 也dã 。 賜tứ 車xa 擬nghĩ 佛Phật 詶thù 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 也dã 。 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 擬nghĩ 信tín 解giải 品phẩm 中trung 中trung 根căn 人nhân 領lãnh 解giải 也dã 。 三tam 者giả 還hoàn 譬thí 上thượng 方phương 便tiện 品phẩm 三tam 事sự 。 索sách 車xa 擬nghĩ 三tam 請thỉnh 中trung 大đại 眾chúng 執chấp 動động 疑nghi 生sanh 也dã 。 賜tứ 車xa 擬nghĩ 佛Phật 詶thù 請thỉnh 廣quảng 說thuyết 也dã 。 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 擬nghĩ 身thân 子tử 領lãnh 解giải 也dã 。

問vấn 。 但đãn 應ưng 擬nghĩ 中trung 下hạ 根căn 人nhân 云vân 何hà 更cánh 擬nghĩ 三tam 根căn 人nhân 耶da 。

答đáp 。 三tam 請thỉnh 中trung 通thông 明minh 大đại 眾chúng 皆giai 疑nghi 悔hối 非phi 獨độc 身thân 子tử 。 故cố 得đắc 擬nghĩ 之chi 。 又hựu 今kim 雖tuy 別biệt 為vi 中trung 下hạ 根căn 人nhân 說thuyết 譬thí 。 但đãn 佛Phật 就tựu 一nhất 一nhất 周chu 中trung 總tổng 序tự 一nhất 化hóa 大đại 意ý 。 遍biến 為vi 一nhất 切thiết 乃nãi 至chí 為vi 末mạt 代đại 世thế 眾chúng 生sanh 令linh 識thức 一nhất 三tam 權quyền 實thật 義nghĩa 也dã 。 次thứ 別biệt 序tự 索sách 車xa 大đại 意ý 者giả 。 上thượng 一Nhất 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 故cố 虛hư 指chỉ 門môn 外ngoại 明minh 有hữu 三tam 車xa 引dẫn 出xuất 諸chư 子tử 。 諸chư 子tử 並tịnh 承thừa 權quyền 出xuất 宅trạch 。 有hữu 智trí 之chi 者giả 不bất 執chấp 父phụ 言ngôn 。 懸huyền 領lãnh 父phụ 意ý 知tri 權quyền 有hữu 實thật 無vô 則tắc 無vô 所sở 索sách 。 無vô 智trí 之chi 子tử 執chấp 父phụ 之chi 言ngôn 不bất 領lãnh 父phụ 意ý 。 未vị 鑒giám 權quyền 有hữu 實thật 無vô 。 是thị 故cố 有hữu 索sách 。 佛Phật 以dĩ 此thử 喻dụ 。 令linh 執chấp 三tam 之chi 徒đồ 因nhân 此thử 而nhi 改cải 未vị 信tín 一Nhất 乘Thừa 。 藉tạ 斯tư 而nhi 信tín 故cố 前tiền 身thân 子tử 請thỉnh 云vân 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 四tứ 眾chúng 。 說thuyết 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 今kim 說thuyết 索sách 譬thí 即tức 說thuyết 因nhân 緣duyên 詶thù 其kỳ 請thỉnh 也dã 。

第đệ 三Tam 明Minh 索sách 人nhân 。

問vấn 。 為vi 是thị 三tam 人nhân 索sách 三tam 。 為vi 是thị 二nhị 人nhân 索sách 三tam 耶da 。

答đáp 。 舊cựu 經kinh 師sư 云vân 。 三tam 人nhân 索sách 三tam 車xa 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 下hạ 文văn 云vân 爾nhĩ 時thời 諸chư 子tử 。 各các 白bạch 父phụ 言ngôn 。 願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa 。 故cố 知tri 三tam 人nhân 索sách 三tam 。 又hựu 所sở 以dĩ 索sách 三tam 者giả 。 實thật 無vô 三tam 乘thừa 但đãn 昔tích 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 方phương 便tiện 說thuyết 三tam 。 以dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 所sở 以dĩ 索sách 也dã 。

評bình 曰viết 。 今kim 以dĩ 十thập 義nghĩa 推thôi 之chi 不bất 應ưng 有hữu 三tam 人nhân 索sách 三tam 也dã 。 一nhất 者giả 本bổn 以dĩ 三tam 車xa 譬thí 於ư 三tam 果quả 。 故cố 云vân 今kim 此thử 三tam 車xa 皆giai 在tại 門môn 外ngoại 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 出xuất 門môn 外ngoại 至chí 許hứa 車xa 處xứ 覓mịch 果quả 不bất 得đắc 。 可khả 言ngôn 索sách 果quả 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 未vị 至chí 許hứa 車xa 處xứ 覓mịch 佛Phật 果Quả 不bất 得đắc 。 何hà 有hữu 索sách 佛Phật 果Quả 耶da 。 二nhị 者giả 設thiết 云vân 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 乃nãi 不bất 索sách 佛Phật 果Quả 。 亦diệc 同đồng 二Nhị 乘Thừa 索sách 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 三tam 人nhân 亦diệc 有hữu 索sách 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 尋tầm 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 明minh 二nhị 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 者giả 所sở 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 始thỉ 自tự 發phát 心tâm 終chung 至chí 補bổ 處xứ 。 皆giai 是thị 凡phàm 夫phu 。 無vô 出xuất 三tam 界giới 之chi 義nghĩa 。 則tắc 無vô 有hữu 索sách 。 故cố 彌Di 勒Lặc 觀quán 經kinh 優ưu 婆bà 離ly 白bạch 佛Phật 。 是thị 阿a 逸dật 多đa 未vị 斷đoạn 三tam 毒độc 命mạng 終chung 。 當đương 生sanh 何hà 處xứ 。 故cố 知tri 始thỉ 行hành 終chung 心tâm 。 皆giai 是thị 凡phàm 夫phu 。 不bất 得đắc 出xuất 門môn 外ngoại 索sách 也dã 。 二nhị 者giả 能năng 化hóa 。 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 成thành 道Đạo 三tam 十thập 三tam 心tâm 猶do 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 是thị 佛Phật 。 三tam 十thập 三tam 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 見kiến 諦Đế 已dĩ 傾khuynh 思tư 惟duy 未vị 盡tận 。 此thử 時thời 未vị 出xuất 三tam 界giới 故cố 無vô 索sách 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 見kiến 思tư 俱câu 斷đoạn 結kết 習tập 皆giai 亡vong 。

爾nhĩ 時thời 出xuất 於ư 三tam 界giới 。 便tiện 是thị 佛Phật 果Quả 亦diệc 無vô 索sách 也dã 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 尚thượng 無vô 出xuất 三tam 界giới 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 得đắc 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 出xuất 三tam 界giới 而nhi 索sách 耶da 。 又hựu 三tam 十thập 四tứ 心tâm 成thành 道Đạo 無vô 出xuất 觀quán 義nghĩa 豈khởi 有hữu 索sách 耶da 。 又hựu 本bổn 就tựu 佛Phật 索sách 果quả 。 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 就tựu 誰thùy 索sách 耶da 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 明minh 有hữu 十Thập 地Địa 。 至chí 第đệ 六lục 地địa 時thời 斷đoạn 三tam 界giới 正chánh 使sử 盡tận 。 豈khởi 不bất 知tri 有hữu 七thất 地địa 而nhi 就tựu 佛Phật 覓mịch 究cứu 竟cánh 果quả 耶da 。 三tam 者giả 若nhược 救cứu 云vân 都đô 無vô 三tam 藏tạng 中trung 佛Phật 。 道Đạo 理lý 而nhi 權quyền 言ngôn 有hữu 。 即tức 是thị 昔tích 有hữu 今kim 無vô 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 故cố 不bất 索sách 耶da 。 若nhược 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 者giả 三tam 藏tạng 中trung 明minh 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 皆giai 應ưng 。 是thị 究cứu 竟cánh 實thật 有hữu 也dã 。

答đáp 曰viết 。

原nguyên 索sách 意ý 者giả 本bổn 為vi 昔tích 有hữu 今kim 無vô 。 是thị 故cố 索sách 耳nhĩ 。 若nhược 今kim 昔tích 俱câu 有hữu 者giả 必tất 不bất 索sách 也dã 。 尋tầm 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 始thỉ 終chung 皆giai 明minh 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 。 如như 初sơ 教giáo 明minh 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 。 至chí 法pháp 華hoa 亦diệc 明minh 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 。 以dĩ 始thỉ 終chung 明minh 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 故cố 不bất 索sách 也dã 。 後hậu 見kiến 法pháp 華hoa 論luận 亦diệc 明minh 唯duy 有hữu 佛Phật 乘thừa 。 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 云vân 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 涅Niết 槃Bàn 唯duy 有hữu 大Đại 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 佛Phật 乘thừa 。 前tiền 已dĩ 答đáp 竟cánh 。 二nhị 者giả 總tổng 序tự 方phương 便tiện 品phẩm 有hữu 五ngũ 分phần/phân 。 明minh 義nghĩa 但đãn 為vi 破phá 二nhị 明minh 一nhất 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 言ngôn 無vô 有hữu 佛Phật 乘thừa 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 所sở 索sách 耶da 。 法pháp 華hoa 前tiền 後hậu 文văn 無vô 有hữu 言ngôn 佛Phật 乘thừa 是thị 方phương 便tiện 。 但đãn 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 是thị 方phương 便tiện 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 菩Bồ 薩Tát 不bất 索sách 。

問vấn 。 今kim 昔tích 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 者giả 亦diệc 應ưng 今kim 昔tích 明minh 佛Phật 乘thừa 是thị 究cứu 竟cánh 。

答đáp 。 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 。 斯tư 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。 但đãn 就tựu 有hữu 之chi 中trung 說thuyết 盡tận 不bất 盡tận 故cố 有hữu 究cứu 竟cánh 不bất 究cứu 竟cánh 耳nhĩ 。 但đãn 昔tích 教giáo 說thuyết 佛Phật 乘thừa 不bất 具cụ 足túc 。 今kim 教giáo 明minh 佛Phật 乘thừa 具cụ 足túc 。 釋thích 論luận 云vân 佛Phật 於ư 三tam 藏tạng 中trung 不bất 具cụ 說thuyết 佛Phật 功công 德đức 。 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 有hữu 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 如như 三tam 藏tạng 中trung 不bất 說thuyết 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。 唯duy 大Đại 乘Thừa 說thuyết 之chi 。 二nhị 者giả 說thuyết 不bất 盡tận 故cố 不bất 具cụ 足túc 。 如như 三tam 藏tạng 中trung 說thuyết 十Thập 力Lực 。 不bất 言ngôn 盡tận 智trí 遍biến 智trí 而nhi 言ngôn 盡tận 智trí 遍biến 智trí 者giả 。 此thử 是thị 諸chư 論luận 義nghĩa 師sư 說thuyết 耳nhĩ 。 三tam 者giả 於ư 一nhất 科khoa 中trung 半bán 說thuyết 半bán 不bất 說thuyết 故cố 不bất 具cụ 足túc 。 如như 三tam 藏tạng 中trung 唯duy 明minh 三tam 眼nhãn 。 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 具cụ 說thuyết 五ngũ 眼nhãn 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 三tam 藏tạng 中trung 不bất 說thuyết 五ngũ 眼nhãn 。

答đáp 。 雜tạp 心tâm 論luận 及cập 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 毘tỳ 曇đàm 皆giai 云vân 唯duy 有hữu 三tam 眼nhãn 。 肉nhục 眼nhãn 天thiên 眼nhãn 惠huệ 眼nhãn 也dã 。

問vấn 。 昔tích 說thuyết 佛Phật 既ký 不bất 具cụ 足túc 。 即tức 是thị 方phương 便tiện 。 道Đạo 理lý 唯duy 有hữu 具cụ 足túc 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 昔tích 有hữu 此thử 不bất 具cụ 佛Phật 今kim 無vô 此thử 不bất 具cụ 足túc 佛Phật 。 即tức 是thị 昔tích 有hữu 今kim 無vô 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 索sách 不bất 具cụ 足túc 車xa 。

答đáp 。 權quyền 實thật 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 無vô 論luận 權quyền 實thật 。 二nhị 者giả 具cụ 足túc 不bất 具cụ 足túc 論luận 權quyền 實thật 。 有hữu 無vô 論luận 權quyền 實thật 者giả 無vô 二nhị 而nhi 說thuyết 二nhị 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 是thị 權quyền 。 有hữu 一nhất 而nhi 說thuyết 一nhất 故cố 佛Phật 乘thừa 是thị 實thật 。 二nhị 者giả 具cụ 足túc 不bất 具cụ 足túc 。 論luận 權quyền 實thật 者giả 。 昔tích 說thuyết 佛Phật 乘thừa 未vị 盡tận 為vi 權quyền 。 今kim 說thuyết 佛Phật 乘thừa 盡tận 為vi 實thật 。 索sách 車xa 之chi 義nghĩa 者giả 正chánh 就tựu 三tam 乘thừa 有hữu 無vô 義nghĩa 有hữu 索sách 。 不bất 就tựu 佛Phật 乘thừa 具cụ 足túc 不bất 具cụ 足túc 。 明minh 索sách 義nghĩa 也dã 。 又hựu 反phản 責trách 曰viết 。 若nhược 言ngôn 昔tích 不bất 具cụ 足túc 故cố 今kim 索sách 者giả 。 依y 汝nhữ 義nghĩa 法pháp 華hoa 中trung 明minh 佛Phật 果Quả 義nghĩa 猶do 是thị 無vô 常thường 。 即tức 是thị 果quả 車xa 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 爾nhĩ 至chí 涅Niết 槃Bàn 時thời 應ưng 有hữu 索sách 無vô 常thường 果quả 車xa 也dã 。 法pháp 華hoa 但đãn 為vi 緣duyên 因nhân 未vị 明minh 正chánh 因nhân 。 則tắc 因nhân 車xa 不bất 具cụ 足túc 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 時thời 亦diệc 應ưng 索sách 前tiền 不bất 具cụ 足túc 因nhân 車xa 也dã 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 時thời 無vô 有hữu 索sách 。 法pháp 華hoa 不bất 具cụ 足túc 車xa 者giả 。 當đương 知tri 至chí 法pháp 華hoa 時thời 亦diệc 不bất 索sách 爾nhĩ 前tiền 不bất 具cụ 足túc 佛Phật 果Quả 也dã 。 四tứ 者giả 譬thí 中trung 云vân 三tam 車xa 門môn 外ngoại 者giả 此thử 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 耳nhĩ 。 依y 昔tích 義nghĩa 者giả 二nhị 車xa 在tại 三tam 界giới 正chánh 使sử 門môn 外ngoại 。 佛Phật 果Quả 在tại 習tập 氣khí 無vô 知tri 門môn 外ngoại 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 以dĩ 正chánh 使sử 限hạn 域vực 為vi 門môn 。 佛Phật 以dĩ 無vô 知tri 習tập 氣khí 限hạn 域vực 為vi 門môn 。 昔tích 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 人nhân 盡tận 無vô 生sanh 智trí 在tại 三tam 界giới 正chánh 使sử 門môn 外ngoại 。 今kim 二Nhị 乘Thừa 人nhân 斷đoạn 正chánh 使sử 盡tận 而nhi 不bất 見kiến 車xa 。 是thị 故cố 索sách 耳nhĩ 。 昔tích 說thuyết 佛Phật 果Quả 在tại 習tập 氣khí 無vô 知tri 門môn 外ngoại 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 正chánh 使sử 盡tận 習tập 氣khí 無vô 知tri 則tắc 盡tận 則tắc 便tiện 成thành 佛Phật 亦diệc 無vô 索sách 也dã 。 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 正chánh 使sử 無vô 知tri 習tập 氣khí 二nhị 門môn 。 今kim 出xuất 正chánh 使sử 未vị 出xuất 習tập 氣khí 無vô 知tri 門môn 。 遂toại 索sách 果quả 者giả 二Nhị 乘Thừa 有hữu 見kiến 諦Đế 門môn 。

復phục 有hữu 思tư 惟duy 門môn 。 今kim 出xuất 見kiến 諦Đế 惑hoặc 門môn 亦diệc 應ưng 有hữu 索sách 。 聲Thanh 聞Văn 既ký 不bất 爾nhĩ 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 猶do 然nhiên 。 進tiến 退thoái 往vãng 論luận 大đại 小tiểu 窮cùng 撿kiểm 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 無vô 有hữu 索sách 也dã 。 五ngũ 者giả 經kinh 明minh 三tam 乘thừa 是thị 方phương 便tiện 可khả 言ngôn 索sách 三tam 。 又hựu 云vân 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 。 又hựu 云vân 世thế 間gian 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 唯duy 索sách 二Nhị 乘Thừa 不bất 索sách 佛Phật 乘thừa 。 六lục 者giả 若nhược 言ngôn 昔tích 明minh 三tam 乘thừa 皆giai 是thị 方phương 便tiện 者giả 。 從tùng 大đại 品phẩm 已dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 明minh 佛Phật 乘thừa 皆giai 是thị 方phương 便tiện 。 若nhược 佛Phật 乘thừa 是thị 方phương 便tiện 六Lục 度Độ 等đẳng 因nhân 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 付phó 窮cùng 子tử 財tài 之chi 珍trân 寶bảo 庫khố 藏tạng 皆giai 是thị 方phương 便tiện 說thuyết 耳nhĩ 。 應ưng 非phi 真chân 實thật 也dã 。 若nhược 付phó 財tài 之chi 寶bảo 遂toại 是thị 夜dạ 光quang 非phi 魚ngư 目mục 者giả 。 則tắc 大đại 品phẩm 明minh 佛Phật 乘thừa 已dĩ 是thị 真chân 實thật 不bất 名danh 方phương 便tiện 。

問vấn 。 付phó 財tài 之chi 寶bảo 即tức 是thị 委ủy 屬thuộc 家gia 業nghiệp 珍trân 寶bảo 者giả 。 說thuyết 波Ba 若Nhã 時thời 。 已dĩ 應ưng 是thị 說thuyết 法Pháp 華hoa 也dã 。

答đáp 。 於ư 他tha 為vi 難nạn/nan 於ư 今kim 是thị 通thông 。 故cố 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 為vì 此thử 諸chư 佛Phật 子tử 。 說thuyết 是thị 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 既ký 稱xưng 說thuyết 是thị 經Kinh 者giả 。 當đương 知tri 波Ba 若Nhã 之chi 時thời 已dĩ 是thị 說thuyết 法Pháp 華hoa 也dã 。 但đãn 教giáo 菩Bồ 薩Tát 故cố 作tác 波Ba 若Nhã 名danh 。 未vị 教giáo 二Nhị 乘Thừa 不bất 作tác 法pháp 華hoa 稱xưng 耳nhĩ 。 此thử 義nghĩa 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 也dã 。 七thất 者giả 方phương 便tiện 品phẩm 初sơ 偈kệ 文văn 敘tự 昔tích 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 。 復phục 明minh 二Nhị 乘Thừa 是thị 方phương 便tiện 。 敘tự 昔tích 說thuyết 大Đại 乘Thừa 不bất 明minh 大Đại 乘Thừa 是thị 方phương 便tiện 。 但đãn 明minh 為vì 此thử 諸chư 佛Phật 子tử 。 說thuyết 是thị 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 則tắc 知tri 佛Phật 乘thừa 非phi 是thị 方phương 便tiện 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 。 索sách 佛Phật 大Đại 乘Thừa 也dã 。 八bát 者giả 既ký 有hữu 三tam 人nhân 索sách 者giả 何hà 故cố 無vô 菩Bồ 薩Tát 領lãnh 解giải 耶da 。 但đãn 明minh 二Nhị 乘Thừa 領lãnh 解giải 不bất 明minh 菩Bồ 薩Tát 領lãnh 解giải 。 故cố 知tri 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 也dã 。

問vấn 。 若nhược 以dĩ 無vô 菩Bồ 薩Tát 領lãnh 解giải 謂vị 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 者giả 。 亦diệc 無vô 緣Duyên 覺Giác 果quả 人nhân 領lãnh 解giải 應ưng 無vô 緣Duyên 覺Giác 索sách 。

答đáp 。 無vô 緣Duyên 覺Giác 領lãnh 解giải 此thử 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 以dĩ 緣Duyên 覺Giác 果quả 人nhân 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 也dã 。 又hựu 法pháp 華hoa 座tòa 中trung 所sở 無vô 故cố 不bất 敘tự 其kỳ 領lãnh 解giải 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 座tòa 何hà 義nghĩa 故cố 不bất 明minh 領lãnh 解giải 耶da 。 九cửu 者giả 下hạ 合hợp 賜tứ 車xa 云vân 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 出xuất 三tam 界giới 若nhược 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 是thị 故cố 賜tứ 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 若nhược 爾nhĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 與dữ 大Đại 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 已dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 既ký 但đãn 賜tứ 二Nhị 乘Thừa 當đương 知tri 但đãn 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 。 用dụng 此thử 一nhất 文văn 可khả 斷đoạn 得đắc 失thất 也dã 。 十thập 者giả 諸chư 子tử 安an 座tòa 故cố 就tựu 父phụ 索sách 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 果quả 滿mãn 息tức 求cầu 不bất 復phục 修tu 行hành 。 故cố 名danh 安an 座tòa 。 可khả 得đắc 有hữu 索sách 未vị 出xuất 門môn 。 菩Bồ 薩Tát 本bổn 知tri 。 車xa 非phi 正chánh 使sử 門môn 外ngoại 。 出xuất 門môn 菩Bồ 薩Tát 故cố 自tự 知tri 之chi 。 則tắc 始thỉ 終chung 二nhị 人nhân 俱câu 有hữu 前tiền 進tiến 之chi 義nghĩa 。 無vô 安an 座tòa 之chi 理lý 。 是thị 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 索sách 車xa 義nghĩa 也dã 。 又hựu 合hợp 賜tứ 車xa 云vân 。 不bất 令linh 有hữu 人nhân 。 獨độc 得đắc 滅diệt 度độ 。 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 獨độc 取thủ 滅diệt 度độ 可khả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 昔tích 日nhật 菩Bồ 薩Tát 受thọ 記ký 作tác 佛Phật 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 獨độc 得đắc 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 昔tích 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 。 故cố 不bất 得đắc 滅diệt 度độ 。 今kim 日nhật 令linh 二Nhị 乘Thừa 人nhân 亦diệc 得đắc 。 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 故cố 名danh 等đẳng 賜tứ 。 二nhị 者giả 昔tích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 獨độc 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 滅diệt 度độ 。 今kim 令linh 同đồng 得đắc 大Đại 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 此thử 二nhị 文văn 推thôi 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 。 既ký 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 獨độc 得đắc 。 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 由do 更cánh 索sách 。 又hựu 昔tích 二Nhị 乘Thừa 人nhân 獨độc 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 滅diệt 度độ 。 故cố 今kim 以dĩ 大đại 車xa 賜tứ 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 賜tứ 菩Bồ 薩Tát 耶da 。 即tức 以dĩ 此thử 文văn 破phá 四tứ 車xa 義nghĩa 也dã 。 若nhược 三tam 乘thừa 皆giai 索sách 則tắc 失thất 獨độc 得đắc 滅diệt 度độ 之chi 言ngôn 也dã 。 夫phu 論luận 獨độc 者giả 此thử 是thị 偏thiên 謂vị 此thử 人nhân 得đắc 彼bỉ 人nhân 不bất 得đắc 故cố 名danh 為vi 獨độc 。 若nhược 三tam 乘thừa 皆giai 索sách 何hà 有hữu 獨độc 耶da 。 今kim 所sở 明minh 者giả 但đãn 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 菩Bồ 薩Tát 不bất 索sách 。 如như 上thượng 十thập 推thôi 。

問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 唯duy 應ưng 索sách 二nhị 。 何hà 得đắc 文văn 云vân 願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa 。

答đáp 。 昔tích 說thuyết 三tam 乘thừa 是thị 實thật 今kim 遂toại 云vân 有hữu 一nhất 無vô 二nhị 。 昔tích 有hữu 三tam 之chi 言ngôn 竟cánh 何hà 所sở 在tại 。 以dĩ 今kim 無vô 徵trưng 昔tích 有hữu 。 亦diệc 以dĩ 昔tích 有hữu 難nạn/nan 今kim 無vô 。 故cố 名danh 為vi 索sách 也dã 。 經kinh 師sư 不bất 體thể 此thử 言ngôn 故cố 謂vị 三tam 人nhân 索sách 。 致trí 成thành 異dị 說thuyết 。 今kim 觀quán 其kỳ 言ngôn 甚thậm 易dị 見kiến 耳nhĩ 。

問vấn 。 經kinh 文văn 題đề 三tam 車xa 名danh 。 就tựu 文văn 索sách 之chi 故cố 云vân 羊dương 車xa 鹿lộc 車xa 。 牛ngưu 車xa 願nguyện 時thời 賜tứ 與dữ 。 云vân 何hà 背bối/bội 文văn 但đãn 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 菩Bồ 薩Tát 不bất 索sách 耶da 。 又hựu 並tịnh 曰viết 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 三tam 者giả 應ưng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 乘thừa 三tam 車xa 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 實thật 不bất 乘thừa 三tam 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 亦diệc 不bất 索sách 三tam 。 又hựu 並tịnh 曰viết 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 菩Bồ 薩Tát 車xa 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 應ưng 索sách 二Nhị 乘Thừa 車xa 也dã 。 文văn 義nghĩa 往vãng 推thôi 進tiến 退thoái 窮cùng 撿kiểm 。 幸hạnh 宜nghi 依y 舊cựu 無vô 俟sĩ 斯tư 通thông 。

答đáp 。 若nhược 領lãnh 解giải 前tiền 通thông 無vô 俟sĩ 後hậu 問vấn 。 蓋cái 是thị 騰đằng 昔tích 三tam 以dĩ 徵trưng 今kim 一nhất 耳nhĩ 。 昔tích 本bổn 道đạo 三tam 今kim 遂toại 云vân 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 。 若nhược 爾nhĩ 昔tích 日nhật 明minh 有hữu 羊dương 鹿lộc 牛ngưu 車xa 。 為vi 何hà 所sở 在tại 。 騰đằng 三tam 徵trưng 一nhất 文văn 義nghĩa 煥hoán 然nhiên 。 下hạ 諸chư 難nạn 並tịnh 不bất 通thông 自tự 去khứ 。 宜nghi 改cải 舊cựu 迷mê 以dĩ 從tùng 新tân 悟ngộ 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 證chứng 知tri 二Nhị 乘Thừa 索sách 三tam 車xa 耶da 。

答đáp 。 本bổn 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 開khai 三tam 乘thừa 耳nhĩ 。 初sơ 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 之chi 不bất 得đắc 。 故cố 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 謂vị 三tam 乘thừa 化hóa 得đắc 今kim 明minh 無vô 三tam 唯duy 一nhất 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 覓mịch 三tam 也dã 。 又hựu 此thử 經Kinh 始thỉ 終chung 正chánh 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 說thuyết 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 三tam 。 今kim 當đương 具cụ 烈liệt 三tam 周chu 文văn 證chứng 之chi 。 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 告cáo 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 及cập 求cầu 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo 。 既ký 但đãn 告cáo 二Nhị 乘Thừa 人nhân 明minh 方phương 便tiện 說thuyết 三tam 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 知tri 三tam 乘thừa 教giáo 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 次thứ 三tam 請thỉnh 初sơ 但đãn 明minh 二Nhị 乘Thừa 人nhân 執chấp 動động 生sanh 疑nghi 不bất 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 知tri 二Nhị 乘Thừa 疑nghi 無vô 三tam 有hữu 一nhất 也dã 。 三tam 者giả 十thập 方phương 佛Phật 勸khuyến 釋Thích 迦Ca 云vân 。 少thiểu 智trí 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 。 不bất 自tự 信tín 作tác 佛Phật 。 是thị 故cố 以dĩ 方phương 便tiện 。 分phân 別biệt 說thuyết 諸chư 果Quả 。 不bất 明minh 為vi 菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 也dã 。 故cố 知tri 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 也dã 。 諸chư 果quả 者giả 謂vị 三tam 乘thừa 果quả 也dã 。 次thứ 第đệ 二nhị 周chu 文văn 。 身thân 子tử 騰đằng 學Học 無Vô 學Học 人nhân 。 皆giai 墮đọa 疑nghi 悔hối 。 請thỉnh 佛Phật 重trùng 說thuyết 。 不bất 明minh 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 悔hối 請thỉnh 佛Phật 重trùng 說thuyết 。 故cố 知tri 第đệ 二nhị 周chu 說thuyết 但đãn 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 云vân 我ngã 今kim 還hoàn 欲dục 。 令linh 汝nhữ 憶ức 念niệm 本bổn 願nguyện 所sở 行hành 道Đạo 。 故cố 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 名danh 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 不bất 明minh 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 第đệ 三tam 周chu 文văn 云vân 。 若nhược 如Như 來Lai 自tự 知tri 。 涅Niết 槃Bàn 時thời 到đáo 。 眾chúng 又hựu 清thanh 淨tịnh 。 為vi 說thuyết 此thử 經Kinh 。 世thế 間gian 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 而nhi 得đắc 滅diệt 度độ 。 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 得đắc 滅diệt 度độ 耳nhĩ 。 又hựu 云vân 唯duy 有hữu 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 息tức 處xử 故cố 說thuyết 二nhị 。 以dĩ 此thử 三tam 周chu 文văn 證chứng 。 故cố 知tri 開khai 一nhất 為vi 三tam 。 但đãn 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 今kim 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 亦diệc 為vi 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 爾nhĩ 索sách 三tam 之chi 義nghĩa 亦diệc 二Nhị 乘Thừa 人nhân 索sách 。

問vấn 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 出xuất 門môn 外ngoại 但đãn 不bất 見kiến 二nhị 車xa 。 亦diệc 不bất 見kiến 三tam 。

答đáp 。 出xuất 正chánh 使sử 近cận 門môn 無vô 有hữu 二nhị 車xa 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 未vị 出xuất 無vô 知tri 習tập 氣khí 遠viễn 門môn 亦diệc 不bất 見kiến 一nhất 大đại 車xa 。 二nhị 車xa 無vô 故cố 不bất 見kiến 。 大đại 車xa 有hữu 而nhi 未vị 見kiến 也dã 。

又hựu 問vấn 亦diệc 得đắc 近cận 遠viễn 二nhị 門môn 俱câu 不bất 見kiến 三tam 以dĩ 不phủ 。

答đáp 。 若nhược 言ngôn 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 實thật 無vô 三tam 者giả 。 近cận 遠viễn 二nhị 門môn 俱câu 不bất 見kiến 三tam 。 若nhược 就tựu 三tam 中trung 自tự 論luận 虛hư 實thật 如như 云vân 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 耳nhĩ 。 出xuất 近cận 門môn 不bất 見kiến 二nhị 出xuất 遠viễn 門môn 見kiến 有hữu 一nhất 也dã 。 又hựu 近cận 遠viễn 二nhị 門môn 俱câu 不bất 見kiến 二nhị 以dĩ 無vô 二nhị 。 故cố 近cận 遠viễn 二nhị 門môn 俱câu 見kiến 有hữu 一nhất 。 一nhất 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 出xuất 遠viễn 門môn 得đắc 一nhất 出xuất 近cận 門môn 知tri 有hữu 一nhất 。 此thử 據cứ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

問vấn 。 羅La 漢Hán 出xuất 界giới 外ngoại 故cố 索sách 緣Duyên 覺Giác 亦diệc 然nhiên 不phủ 。

答đáp 。 當đương 法pháp 華hoa 座tòa 唯duy 有hữu 羅La 漢Hán 無vô 緣Duyên 覺Giác 果quả 。 故cố 唯duy 是thị 一nhất 人nhân 索sách 三tam 耳nhĩ 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 果quả 人nhân 索sách 三tam 也dã 。

問vấn 。 若nhược 是thị 一nhất 人nhân 者giả 何hà 得đắc 文văn 云vân 諸chư 子tử 就tựu 父phụ 覓mịch 車xa 。 既ký 云vân 諸chư 子tử 則tắc 知tri 三tam 乘thừa 人nhân 也dã 。

答đáp 。 下hạ 合hợp 譬thí 中trung 云vân 。 若nhược 見kiến 無vô 量lượng 億ức 千thiên 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。 出xuất 三tam 界giới 苦khổ 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 便tiện 賜tứ 大đại 車xa 。 此thử 約ước 羅La 漢Hán 非phi 一nhất 故cố 有hữu 諸chư 子tử 耳nhĩ 。 又hựu 雖tuy 無vô 緣Duyên 覺Giác 懸huyền 為vi 緣Duyên 覺Giác 果quả 人nhân 。 作tác 索sách 車xa 譬thí 合hợp 緣Duyên 覺Giác 因nhân 人nhân 領lãnh 解giải 亦diệc 義nghĩa 無vô 失thất 也dã 。 又hựu 即tức 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 無vô 菩Bồ 薩Tát 索sách 車xa 義nghĩa 。 但đãn 羅La 漢Hán 一nhất 人nhân 即tức 得đắc 索sách 三tam 。 豈khởi 須tu 三tam 人nhân 方phương 索sách 三tam 耶da 。

第đệ 四tứ 明minh 時thời 節tiết 。

問vấn 。 何hà 時thời 索sách 果quả 耶da 。

答đáp 。 舊cựu 云vân 得đắc 羅La 漢Hán 已dĩ 。 後hậu 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 此thử 時thời 有hữu 索sách 。 昔tích 佛Phật 為vi 三tam 乘thừa 人nhân 說thuyết 若nhược 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 即tức 得đắc 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 三tam 乘thừa 人nhân 即tức 依y 教giáo 修tu 行hành 。 斷đoạn 三tam 界giới 惑hoặc 成thành 無Vô 學Học 果quả 。 此thử 無Vô 學Học 人nhân 並tịnh 具cụ 三Tam 明Minh 之chi 解giải 。 有hữu 未vị 來lai 生sanh 死tử 智trí 通thông 。 在tại 閑nhàn 暇hạ 心tâm 中trung 思tư 惟duy 。 量lượng 度độ 遂toại 見kiến 未vị 來lai 猶do 有hữu 生sanh 死tử 因nhân 果quả 。 生sanh 死tử 因nhân 未vị 盡tận 未vị 有hữu 盡tận 智trí 。 生sanh 死tử 果quả 未vị 傾khuynh 未vị 。 有hữu 無Vô 生Sanh 智Trí 。 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 惑hoặc 盡tận 故cố 有hữu 盡tận 智trí 。 果quả 亡vong 故cố 有hữu 無Vô 生Sanh 智Trí 耶da 。 故cố 就tựu 佛Phật 索sách 覓mịch 盡tận 無vô 生sanh 二nhị 智trí 也dã 。

評bình 曰viết 。 尋tầm 第đệ 二nhị 周chu 譬thí 說thuyết 意ý 正chánh 在tại 索sách 車xa 。 若nhược 斯tư 言ngôn 可khả 領lãnh 眾chúng 譬thí 自tự 明minh 。 今kim 請thỉnh 問vấn 之chi 。 若nhược 得đắc 羅La 漢Hán 。 即tức 索sách 二nhị 智trí 者giả 。 此thử 時thời 已dĩ 應ưng 執chấp 動động 疑nghi 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 法pháp 華hoa 唯duy 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 。 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 故cố 何hà 者giả 。 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 本bổn 為vi 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 未vị 說thuyết 之chi 前tiền 疑nghi 執chấp 已dĩ 動động 。 何hà 煩phiền 復phục 用dụng 前tiền 略lược 說thuyết 耶da 。 又hựu 難nạn/nan 若nhược 未vị 說thuyết 法Pháp 華hoa 已dĩ 生sanh 疑nghi 者giả 。 身thân 子tử 得đắc 果quả 竟cánh 已dĩ 應ưng 云vân 我ngã 今kim 自tự 於ư 智trí 。 疑nghi 惑hoặc 不bất 能năng 了liễu 。 為vi 是thị 究cứu 竟cánh 法Pháp 。 為vi 是thị 所sở 行hành 道Đạo 。 豈khởi 待đãi 說thuyết 法Pháp 華hoa 方phương 有hữu 此thử 唱xướng 。 又hựu 領lãnh 解giải 中trung 云vân 初sơ 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 心tâm 中trung 大đại 驚kinh 疑nghi 。 若nhược 前tiền 已dĩ 執chấp 動động 何hà 事sự 今kim 聞văn 而nhi 始thỉ 驚kinh 疑nghi 耶da 。

問vấn 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 華hoa 之chi 前tiền 未vị 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 者giả 。 何hà 得đắc 身thân 子tử 云vân 欲dục 以dĩ 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 為vi 失thất 為vi 不bất 失thất 。

答đáp 。 文văn 已dĩ 釋thích 之chi 。 此thử 文văn 不bất 明minh 理lý 中trung 無vô 三tam 教giáo 有hữu 三tam 。 但đãn 保bảo 執chấp 昔tích 教giáo 謂vị 永vĩnh 失thất 大Đại 乘Thừa 。 復phục 見kiến 如Như 來Lai 。 諸chư 勝thắng 功công 德đức 。 而nhi 帳trướng 帙# 遲trì 迴hồi 或hoặc 恐khủng 不bất 失thất 。 是thị 故cố 致trí 有hữu 此thử 難nạn/nan 耳nhĩ 。 若nhược 實thật 見kiến 未vị 來lai 生sanh 死tử 因nhân 果quả 者giả 。 必tất 知tri 修tu 行hành 作tác 佛Phật 。 何hà 事sự 嗟ta 傷thương 耶da 。 即tức 以dĩ 此thử 文văn 破phá 子tử 所sở 說thuyết 。 又hựu 依y 汝nhữ 此thử 義nghĩa 淨tịnh 名danh 次thứ 法pháp 華hoa 。 而nhi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 於ư 是thị 淨tịnh 名danh 經kinh 自tự 云vân 。 我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。 永vĩnh 絕tuyệt 其kỳ 根căn 。 於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 又hựu 云vân 高cao 原nguyên 陸lục 地địa 。 不bất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 何hà 得đắc 云vân 爾nhĩ 前tiền 聲Thanh 聞Văn 以dĩ 理lý 疑nghi 教giáo 以dĩ 教giáo 惑hoặc 理lý 。 踟trì 蹰trù 理lý 教giáo 之chi 間gian 。 既ký 踟trì 蹰trù 理lý 教giáo 之chi 間gian 復phục 何hà 得đắc 云vân 永vĩnh 絕tuyệt 其kỳ 根căn 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 自tự 成thành 鉾mâu 楯thuẫn 不bất 可khả 會hội 通thông 。 又hựu 問vấn 羅La 漢Hán 得đắc 果quả 竟cánh 即tức 索sách 者giả 。 依y 汝nhữ 義nghĩa 從tùng 初sơ 教giáo 至chí 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 未vị 明minh 三tam 界giới 外ngoại 事sự 。 云vân 何hà 爾nhĩ 者giả 。 已dĩ 見kiến 未vị 來lai 界giới 外ngoại 生sanh 死tử 不bất 盡tận 耶da 。 若nhược 言ngôn 深thâm 解giải 故cố 見kiến 界giới 外ngoại 事sự 者giả 。 何hà 不bất 深thâm 解giải 即tức 知tri 三tam 權quyền 一nhất 實thật 耶da 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 見kiến 未vị 來lai 生sanh 死tử 不bất 盡tận 者giả 。 此thử 是thị 理lý 中trung 說thuyết 。 為vi 是thị 教giáo 中trung 說thuyết 。 若nhược 理lý 中trung 說thuyết 三tam 乘thừa 初sơ 業nghiệp 。 已dĩ 知tri 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 生sanh 死tử 未vị 亡vong 。 不bất 待đãi 證chứng 無Vô 學Học 方phương 始thỉ 知tri 也dã 。 若nhược 教giáo 中trung 說thuyết 者giả 。 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 大Đại 乘Thừa 教giáo 尚thượng 未vị 明minh 三tam 界giới 外ngoại 事sự 。 云vân 何hà 三tam 藏tạng 教giáo 中trung 得đắc 羅La 漢Hán 。 後hậu 即tức 見kiến 未vị 來lai 生sanh 死tử 不bất 盡tận 耶da 。 今kim 所sở 明minh 者giả 昔tích 日nhật 未vị 索sách 今kim 始thỉ 索sách 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 前tiền 救cứu 子tử 得đắc 譬thí 屬thuộc 昔tích 三tam 乘thừa 化hóa 得đắc 義nghĩa 。 索sách 車xa 譬thí 屬thuộc 今kim 一Nhất 乘Thừa 化hóa 得đắc 也dã 。 故cố 以dĩ 知tri 約ước 今kim 明minh 索sách 昔tích 不bất 索sách 也dã 。

問vấn 。 何hà 故cố 昔tích 不bất 索sách 今kim 明minh 索sách 耶da 。

答đáp 。 昔tích 教giáo 明minh 實thật 有hữu 三tam 。 復phục 而nhi 自tự 謂vị 實thật 得đắc 於ư 三tam 。 是thị 故cố 不bất 索sách 。 今kim 教giáo 明minh 無vô 三tam 時thời 會hội 。 聞văn 無vô 有hữu 三tam 即tức 便tiện 生sanh 疑nghi 是thị 故cố 索sách 三tam 。 如như 父phụ 母mẫu 以dĩ 空không 捲quyển 誑cuống 子tử 。 云vân 謂vị 手thủ 實thật 有hữu 物vật 子tử 謂vị 實thật 有hữu 。 子tử 便tiện 止chỉ 啼đề 。 復phục 知tri 空không 捲quyển 方phương 就tựu 父phụ 索sách 也dã 。

問vấn 。 文văn 云vân 諸chư 子tử 出xuất 宅trạch 則tắc 就tựu 父phụ 索sách 也dã 。 云vân 何hà 言ngôn 昔tích 不bất 索sách 今kim 索sách 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 今kim 始thỉ 出xuất 宅trạch 昔tích 應ưng 未vị 出xuất 。

答đáp 。 若nhược 出xuất 門môn 即tức 索sách 亦diệc 應ưng 出xuất 三tam 界giới 竟cánh 即tức 知tri 無vô 三tam 有hữu 一nhất 。 今kim 撿kiểm 法pháp 華hoa 三tam 周chu 文văn 但đãn 明minh 羅La 漢Hán 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 始thỉ 知tri 無vô 三tam 。 未vị 聞văn 之chi 時thời 不bất 知tri 無vô 三tam 。 何hà 者giả 身thân 子tử 領lãnh 解giải 云vân 我ngã 悉tất 除trừ 邪tà 見kiến 。 於ư 空không 法pháp 得đắc 證chứng 。

爾nhĩ 時thời 心tâm 自tự 謂vị 。 得đắc 至chí 於ư 滅diệt 度độ 。 而nhi 今kim 乃nãi 自tự 覺giác 。 非phi 是thị 實thật 滅diệt 度độ 。 此thử 文văn 分phân 明minh 云vân 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 自tự 謂vị 實thật 得đắc 三tam 。 聞văn 今kim 教giáo 始thỉ 知tri 無vô 三tam 也dã 。 第đệ 二nhị 周chu 文văn 云vân 是thị 諸chư 千thiên 二nhị 百bách 。 心tâm 自tự 在tại 者giả 。 是thị 學Học 無Vô 學Học 人nhân 。 亦diệc 各các 自tự 以dĩ 離ly 我ngã 見kiến 。 及cập 有hữu 無vô 見kiến 等đẳng 。 謂vị 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 化hóa 城thành 中trung 云vân 於ư 是thị 眾chúng 人nhân 。 前tiền 入nhập 化hóa 城thành 。 生sanh 已dĩ 度độ 想tưởng 。 生sanh 安an 穩ổn 想tưởng 。 故cố 知tri 三tam 根căn 之chi 人nhân 未vị 聞văn 法Pháp 華hoa 自tự 謂vị 究cứu 竟cánh 。 不bất 知tri 無vô 三tam 。 云vân 何hà 言ngôn 得đắc 果quả 畢tất 即tức 知tri 無vô 三tam 而nhi 索sách 三tam 耶da 。

問vấn 。 譬thí 中trung 明minh 出xuất 宅trạch 即tức 便tiện 索sách 車xa 。 如như 向hướng 所sở 引dẫn 至chí 法pháp 華hoa 時thời 方phương 索sách 。 斯tư 則tắc 法pháp 譬thí 相tương 反phản 云vân 何hà 會hội 通thông 。

答đáp 。 須tu 得đắc 譬thí 意ý 。 意ý 不bất 論luận 索sách 之chi 久cửu 近cận 。 但đãn 作tác 癡si 子tử 無vô 知tri 不bất 領lãnh 父phụ 意ý 不bất 識thức 權quyền 實thật 有hữu 無vô 故cố 就tựu 父phụ 索sách 用dụng 此thử 曉hiểu 於ư 時thời 會hội 令linh 改cải 三tam 執chấp 耳nhĩ 。 是thị 故cố 法pháp 譬thí 言ngôn 不bất 相tương 違vi 。 後hậu 見kiến 法pháp 華hoa 論luận 釋thích 三tam 請thỉnh 文văn 明minh 。 有hữu 三tam 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 者giả 決quyết 定định 義nghĩa 。 二nhị 者giả 疑nghi 義nghĩa 。 三tam 者giả 依y 何hà 事sự 疑nghi 。 決quyết 定định 者giả 有hữu 聲Thanh 聞Văn 方phương 便tiện 證chứng 得đắc 深thâm 法Pháp 。 作tác 決quyết 定định 心tâm 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 證chứng 。 此thử 明minh 爾nhĩ 前tiền 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 生sanh 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 心tâm 。 不bất 疑nghi 為vi 究cứu 竟cánh 為vi 不bất 究cứu 竟cánh 。 若nhược 爾nhĩ 前tiền 已dĩ 疑nghi 者giả 疑nghi 名danh 猶do 豫dự 。 不bất 得đắc 稱xưng 為vi 決quyết 定định 。 以dĩ 論luận 推thôi 之chi 則tắc 知tri 爾nhĩ 前tiền 猶do 未vị 索sách 。 聞văn 今kim 教giáo 生sanh 疑nghi 方phương 乃nãi 索sách 耳nhĩ 。

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 引dẫn 法pháp 華hoa 論luận 證chứng 爾nhĩ 前tiền 不bất 索sách 者giả 。 我ngã 亦diệc 引dẫn 法pháp 華hoa 論luận 證chứng 知tri 有hữu 菩Bồ 薩Tát 索sách 。 論luận 釋thích 三tam 請thỉnh 中trung 驚kinh 怖bố 文văn 云vân 有hữu 五ngũ 種chủng 驚kinh 怖bố 。 一nhất 者giả 損tổn 驚kinh 怖bố 。 如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 取thủ 小tiểu 為vi 實thật 謗báng 無vô 大Đại 乘Thừa 。 二nhị 者giả 多đa 事sự 驚kinh 怖bố 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 人nhân 生sanh 如như 是thị 心tâm 。 我ngã 無vô 量lượng 無vô 邊biên 劫kiếp 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 生sanh 驚kinh 怖bố 意ý 起khởi 取thủ 異dị 乘thừa 心tâm 。 三tam 者giả 顛điên 倒đảo 驚kinh 怖bố 。 分phân 別biệt 我ngã 我ngã 所sở 。 見kiến 身thân 不bất 善thiện 故cố 。 四tứ 悔hối 驚kinh 怖bố 。 如như 身thân 子tử 云vân 我ngã 不bất 應ưng 證chứng 如như 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。 五ngũ 誑cuống 驚kinh 怖bố 。 增tăng 上thượng 慢mạn 比Bỉ 丘Khâu 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 誑cuống 於ư 我ngã 。 觀quán 此thử 五ngũ 驚kinh 怖bố 第đệ 二nhị 有hữu 菩Bồ 薩Tát 驚kinh 故cố 有hữu 菩Bồ 薩Tát 索sách 。 第đệ 四tứ 身thân 子tử 悔hối 故cố 爾nhĩ 前tiền 已dĩ 索sách 。 將tương 非phi 汝nhữ 解giải 與dữ 論luận 相tương 違vi 耶da 。

答đáp 。 若nhược 以dĩ 驚kinh 怖bố 為vi 索sách 者giả 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 皆giai 云vân 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 驚kinh 疑nghi 怖bố 畏úy 。 法pháp 華hoa 應ưng 是thị 索sách 也dã 。

問vấn 。 即tức 以dĩ 此thử 言ngôn 相tương/tướng 難nạn/nan 。 既ký 以dĩ 疑nghi 為vi 索sách 者giả 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 皆giai 明minh 聞văn 大Đại 乘Thừa 驚kinh 疑nghi 。 皆giai 應ưng 是thị 索sách 也dã 。

答đáp 。 須tu 諦đế 論luận 文văn 語ngữ 意ý 。 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 驚kinh 怖bố 起khởi 取thủ 異dị 乘thừa 心tâm 。 故cố 若nhược 以dĩ 此thử 文văn 為vi 索sách 佛Phật 乘thừa 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 應ưng 覓mịch 昔tích 日nhật 佛Phật 乘thừa 耳nhĩ 。 何hà 得đắc 起khởi 取thủ 異dị 乘thừa 心tâm 耶da 。 今kim 釋thích 論luận 此thử 文văn 者giả 。 正chánh 言ngôn 大Đại 乘Thừa 甚thậm 深thâm 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 聞văn 之chi 生sanh 謗báng 。 如như 五ngũ 義nghĩa 中trung 第đệ 一nhất 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 大Đại 乘Thừa 甚thậm 深thâm 。 唯duy 佛Phật 能năng 究cứu 竟cánh 解giải 了liễu 餘dư 人nhân 不bất 解giải 。 如như 上thượng 發phát 心tâm 已dĩ 上thượng 不bất 退thoái 已dĩ 還hoàn 皆giai 不bất 能năng 了liễu 佛Phật 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 此thử 。 言ngôn 欲dục 退thoái 取thủ 二Nhị 乘Thừa 。 故cố 言ngôn 起khởi 取thủ 異dị 乘thừa 心tâm 。 故cố 非phi 是thị 索sách 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 也dã 。 身thân 子tử 之chi 悔hối 前tiền 文văn 已dĩ 通thông 。

第đệ 五ngũ 明minh 有hữu 索sách 無vô 索sách 。

注chú 經Kinh 云vân 。 修tu 空không 離ly 有hữu 則tắc 空không 有hữu 同đồng 盡tận 。 若nhược 實thật 在tại 門môn 外ngoại 唯duy 見kiến 一nhất 極cực 。 則tắc 眾chúng 求cầu 自tự 亡vong 何hà 有hữu 索sách 情tình 。 今kim 欲dục 辨biện 三tam 乘thừa 初sơ 業nghiệp 。 之chi 所sở 期kỳ 將tương 顯hiển 終chung 成thành 之chi 所sở 會hội 。 故cố 假giả 設thiết 時thời 與dữ 之chi 。 言ngôn 以dĩ 彰chương 等đẳng 賜tứ 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 。

評bình 曰viết 。 注chú 依y 勝thắng 鬘man 意ý 釋thích 故cố 無vô 索sách 義nghĩa 。 此thử 得đắc 在tại 於ư 彼bỉ 經kinh 失thất 在tại 於ư 此thử 教giáo 。 此thử 教giáo 既ký 明minh 有hữu 索sách 不bất 應ưng 言ngôn 假giả 設thiết 也dã 。 基cơ 公công 云vân 無vô 別biệt 有hữu 索sách 。 但đãn 大đại 機cơ 扣khấu 佛Phật 義nghĩa 同đồng 於ư 索sách 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 大đại 機cơ 既ký 發phát 反phản 望vọng 昔tích 則tắc 無vô 有hữu 三tam 乘thừa 。 故cố 言ngôn 索sách 三tam 耳nhĩ 。

評bình 曰viết 。 基cơ 公công 得đắc 在tại 於ư 求cầu 一nhất 失thất 在tại 於ư 索sách 三tam 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 實thật 有hữu 機cơ 動động 求cầu 一nhất 。

復phục 有hữu 情tình 中trung 索sách 三tam 。 偏thiên 執chấp 一nhất 機cơ 失thất 三tam 情tình 索sách 。 故cố 非phi 所sở 用dụng 也dã 。

第đệ 六lục 明minh 大đại 小tiểu 。

有hữu 人nhân 言ngôn 索sách 一nhất 大đại 車xa 非phi 索sách 三tam 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 父phụ 既ký 賜tứ 大đại 則tắc 知tri 索sách 大đại 。 若nhược 不bất 索sách 大đại 何hà 由do 賜tứ 大đại 。 有hữu 人nhân 言ngôn 文văn 云vân 願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa 。 不bất 應ưng 背bối/bội 文văn 言ngôn 索sách 一nhất 也dã 。

評bình 曰viết 。 偏thiên 執chấp 二nhị 文văn 俱câu 失thất 圓viên 意ý 。 考khảo 其kỳ 旨chỉ 歸quy 具cụ 索sách 一nhất 二nhị 也dã 。 以dĩ 大đại 機cơ 既ký 動động 是thị 故cố 求cầu 一nhất 。 情tình 執chấp 於ư 三tam 所sở 以dĩ 索sách 三tam 。 機cơ 情tình 合hợp 論luận 則tắc 三tam 一nhất 俱câu 索sách 。

第đệ 七thất 會hội 二nhị 經kinh 。

問vấn 。 依y 勝thắng 鬘man 初sơ 業nghiệp 已dĩ 知tri 無vô 三tam 此thử 則tắc 無vô 索sách 。 就tựu 此thử 經Kinh 無Vô 學Học 猶do 惑hoặc 於ư 教giáo 是thị 故cố 有hữu 索sách 。 云vân 何hà 會hội 通thông 。

答đáp 。 舊cựu 云vân 勝thắng 鬘man 是thị 了liễu 義nghĩa 教giáo 理lý 實thật 言ngôn 之chi 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 索sách 也dã 。 此thử 經Kinh 就tựu 教giáo 所sở 以dĩ 有hữu 索sách 。

評bình 曰viết 。 此thử 義nghĩa 已dĩ 如như 方phương 便tiện 品phẩm 廣quảng 釋thích 二nhị 經kinh 同đồng 異dị 。 今kim 更cánh 敘tự 之chi 。 若nhược 勝thắng 鬘man 是thị 理lý 說thuyết 此thử 經Kinh 據cứ 教giáo 者giả 。 亦diệc 不bất 同đồng 舊cựu 釋thích 明minh 三tam 乘thừa 人nhân 保bảo 昔tích 教giáo 。 謂vị 有hữu 究cứu 竟cánh 是thị 故cố 無vô 索sách 。 今kim 教giáo 無vô 三tam 故cố 就tựu 佛Phật 索sách 三tam 耳nhĩ 。

第đệ 八bát 三tam 根căn 索sách 不bất 索sách 義nghĩa 。 舊cựu 云vân 但đãn 中trung 根căn 人nhân 索sách 利lợi 鈍độn 二nhị 人nhân 不bất 索sách 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 二nhị 根căn 不bất 索sách 耶da 。

答đáp 。 化hóa 城thành 云vân 。 生sanh 已dĩ 度độ 想tưởng 。 生sanh 安an 穩ổn 想tưởng 。 執chấp 教giáo 作tác 解giải 是thị 故cố 不bất 索sách 。

評bình 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 尋tầm 三tam 根căn 人nhân 皆giai 有hữu 索sách 也dã 身thân 子tử 疑nghi 云vân 我ngã 今kim 自tự 於ư 知tri 。 疑nghi 惑hoặc 不bất 能năng 了liễu 。 為vi 是thị 究cứu 竟cánh 法Pháp 。 為vi 是thị 所sở 行hành 道Đạo 。 即tức 是thị 上thượng 根căn 索sách 也dã 。 第đệ 二nhị 周chu 中trung 有hữu 索sách 車xa 譬thí 。 驗nghiệm 中trung 根căn 人nhân 必tất 有hữu 索sách 也dã 。 上thượng 中trung 二nhị 人nhân 既ký 索sách 即tức 知tri 下hạ 根căn 亦diệc 索sách 。

問vấn 。 下hạ 根căn 人nhân 何hà 故cố 無vô 索sách 文văn 耶da 。

答đáp 。 身thân 子tử 譬thí 喻dụ 品phẩm 初sơ 總tổng 騰đằng 中trung 下hạ 根căn 皆giai 有hữu 疑nghi 悔hối 。 故cố 即tức 中trung 下hạ 根căn 人nhân 有hữu 索sách 文văn 也dã 。 又hựu 以dĩ 義nghĩa 推thôi 之chi 昔tích 三tam 根căn 皆giai 保bảo 執chấp 。 昔tích 教giáo 自tự 謂vị 究cứu 竟cánh 。 故cố 並tịnh 無vô 索sách 。 聞văn 今kim 教giáo 無vô 三tam 究cứu 竟cánh 故cố 皆giai 有hữu 索sách 。 則tắc 義nghĩa 可khả 知tri 也dã 。

問vấn 。 三tam 周chu 文văn 皆giai 明minh 三tam 根căn 人nhân 有hữu 疑nghi 執chấp 。 云vân 何hà 是thị 索sách 耶da 。

答đáp 。 若nhược 不bất 用dụng 疑nghi 執chấp 為vi 索sách 者giả 。 復phục 取thủ 何hà 文văn 為vi 三tam 根căn 人nhân 索sách 耶da 。 又hựu 鹿lộc 園viên 已dĩ 後hậu 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 何hà 經kinh 中trung 說thuyết 三tam 乘thừa 情tình 索sách 耶da 。 今kim 明minh 但đãn 法pháp 華hoa 時thời 三tam 根căn 有hữu 疑nghi 故cố 有hữu 索sách 。 爾nhĩ 前tiền 無vô 疑nghi 故cố 不bất 索sách 也dã 。

問vấn 。 若nhược 三tam 根căn 人nhân 皆giai 有hữu 索sách 何hà 故cố 第đệ 二nhị 周chu 有hữu 索sách 車xa 餘dư 文văn 無vô 耶da 。

答đáp 。 上thượng 根căn 人nhân 索sách 三tam 。 佛Phật 於ư 方phương 便tiện 品phẩm 中trung 直trực 為vi 法pháp 說thuyết 便tiện 悟ngộ 。 不bất 須tu 作tác 索sách 車xa 譬thí 。 中trung 根căn 人nhân 未vị 悟ngộ 為vi 作tác 索sách 車xa 譬thí 便tiện 了liễu 。 下hạ 根căn 聞văn 索sách 車xa 譬thí 不bất 悟ngộ 更cánh 待đãi 化hóa 城thành 譬thí 乃nãi 解giải 。 若nhược 皆giai 作tác 一nhất 譬thí 何hà 名danh 逗đậu 三tam 緣duyên 耶da 。 復phục 何hà 名danh 三tam 周chu 說thuyết 異dị 耶da 。

問vấn 。 若nhược 以dĩ 疑nghi 為vi 索sách 者giả 。 凡phàm 聖thánh 一nhất 切thiết 人nhân 疑nghi 應ưng 一nhất 切thiết 人nhân 皆giai 索sách 。 而nhi 今kim 出xuất 門môn 不bất 見kiến 有hữu 三tam 可khả 索sách 三tam 。 門môn 內nội 未vị 見kiến 有hữu 無vô 云vân 何hà 索sách 耶da 。

答đáp 。 門môn 內nội 人nhân 及cập 門môn 外ngoại 人nhân 並tịnh 執chấp 昔tích 教giáo 俱câu 有hữu 三tam 究cứu 竟cánh 果quả 。 今kim 聞văn 無vô 三tam 故cố 內nội 外ngoại 人nhân 俱câu 索sách 三tam 。

問vấn 。 門môn 外ngoại 人nhân 索sách 云vân 何hà 異dị 。

答đáp 。 門môn 內nội 人nhân 索sách 於ư 當đương 三tam 。 門môn 外ngoại 人nhân 索sách 於ư 現hiện 三tam 。 是thị 故cố 異dị 也dã 。

問vấn 。 文văn 但đãn 云vân 出xuất 門môn 外ngoại 索sách 。 不bất 云vân 門môn 內nội 索sách 。 何hà 故cố 違vi 經kinh 耶da 。

答đáp 。 佛Phật 說thuyết 譬thí 喻dụ 欲dục 令linh 易dị 解giải 。 令linh 寄ký 門môn 外ngoại 人nhân 索sách 三tam 通thông 曉hiểu 時thời 會hội 疑nghi 悔hối 也dã 。 又hựu 反phản 責trách 曰viết 。 若nhược 但đãn 門môn 外ngoại 人nhân 索sách 者giả 。 亦diệc 但đãn 賜tứ 門môn 外ngoại 人nhân 車xa 不bất 賜tứ 門môn 內nội 人nhân 車xa 。 但đãn 應ưng 無Vô 學Học 受thọ 記ký 作tác 佛Phật 。 學học 人nhân 應ưng 不bất 得đắc 記ký 。 無Vô 學Học 人nhân 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 學học 人nhân 所sở 行hành 應ưng 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 今kim 賜tứ 車xa 之chi 譬thí 雖tuy 賜tứ 無Vô 學Học 實thật 通thông 賜tứ 一nhất 切thiết 人nhân 。 亦diệc 雖tuy 無Vô 學Học 人nhân 索sách 實thật 通thông 一nhất 切thiết 人nhân 索sách 也dã 。 經kinh 師sư 不bất 究cứu 竟cánh 其kỳ 始thỉ 終chung 故cố 不bất 識thức 譬thí 意ý 耳nhĩ 。

問vấn 。 若nhược 以dĩ 疑nghi 為vi 索sách 者giả 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 皆giai 已dĩ 除trừ 。 若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 應ưng 有hữu 索sách 也dã 。

答đáp 。 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 與dữ 二Nhị 乘Thừa 疑nghi 異dị 。 二Nhị 乘Thừa 昔tích 謂vị 究cứu 竟cánh 今kim 聞văn 無vô 究cứu 竟cánh 。 是thị 故cố 以dĩ 昔tích 疑nghi 今kim 。 所sở 以dĩ 有hữu 索sách 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 昔tích 自tự 謂vị 究cứu 竟cánh 今kim 聞văn 無vô 究cứu 竟cánh 。 是thị 故cố 生sanh 疑nghi 。 所sở 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 無vô 索sách 也dã 。 但đãn 以dĩ 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 疑nghi 昔tích 何hà 故cố 說thuyết 三tam 。 今kim 何hà 故cố 說thuyết 一nhất 。 今kim 昔tích 三tam 一nhất 相tương 違vi 。 故cố 生sanh 疑nghi 耳nhĩ 。

問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 昔tích 明minh 有hữu 三tam 今kim 明minh 無vô 三tam 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 索sách 耶da 。

答đáp 。 領lãnh 上thượng 一nhất 有hữu 二nhị 無vô 。 此thử 疑nghi 又hựu 息tức 。 二Nhị 乘Thừa 索sách 三tam 終chung 為vi 索sách 二nhị 。 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 三tam 亦diệc 為vi 疑nghi 二nhị 也dã 。 佛Phật 乘thừa 始thỉ 終chung 皆giai 是thị 有hữu 。 故cố 不bất 疑nghi 不bất 索sách 也dã 。

問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 索sách 佛Phật 乘thừa 以dĩ 不phủ 。

答đáp 。 昔tích 明minh 三tam 乘thừa 俱câu 有hữu 。 今kim 忽hốt 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 無vô 者giả 。 昔tích 雖tuy 言ngôn 佛Phật 乘thừa 是thị 有hữu 。 今kim 亦diệc 可khả 無vô 脫thoát 。 有hữu 此thử 疑nghi 非phi 正chánh 意ý 也dã 。

問vấn 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 亦diệc 索sách 佛Phật 乘thừa 不phủ 。

答đáp 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 例lệ 如như 菩Bồ 薩Tát 昔tích 明minh 有hữu 二nhị 。 今kim 還hoàn 無vô 二nhị 者giả 佛Phật 乘thừa 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。 此thử 皆giai 是thị 傍bàng 義nghĩa 非phi 索sách 車xa 之chi 大đại 宗tông 。

問vấn 。 子tử 出xuất 門môn 自tự 見kiến 無vô 車xa 。 得đắc 羅La 漢Hán 出xuất 三tam 界giới 亦diệc 應ưng 自tự 見kiến 無vô 三tam 。

答đáp 。 舊cựu 說thuyết 正chánh 爾nhĩ 今kim 請thỉnh 問vấn 之chi 。 若nhược 自tự 見kiến 無vô 三tam 亦diệc 應ưng 自tự 見kiến 有hữu 一nhất 。 何hà 所sở 索sách 耶da 。 今kim 明minh 若nhược 審thẩm 知tri 無vô 三tam 亦diệc 不bất 索sách 。 若nhược 昔tích 有hữu 三tam 亦diệc 不bất 索sách 。 但đãn 昔tích 許hứa 有hữu 今kim 遂toại 言ngôn 無vô 。 今kim 昔tích 有hữu 無vô 合hợp 說thuyết 。 是thị 故cố 有hữu 索sách 耳nhĩ 。

第đệ 九cửu 次thứ 明minh 四tứ 句cú 。 舊cựu 云vân 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 索sách 而nhi 機cơ 不bất 發phát 。 即tức 是thị 鹿lộc 園viên 已dĩ 後hậu 無Vô 學Học 人nhân 及cập 六Lục 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 二nhị 發phát 而nhi 不bất 索sách 。 法pháp 華hoa 座tòa 席tịch 七thất 種chủng 學học 人nhân 。 五ngũ 住trụ 大Đại 士Sĩ 及cập 凡phàm 夫phu 是thị 也dã 。 三tam 亦diệc 發phát 亦diệc 索sách 。 謂vị 今kim 教giáo 時thời 無Vô 學Học 人nhân 是thị 也dã 。 四tứ 不bất 發phát 不bất 索sách 。 即tức 法pháp 華hoa 前tiền 七thất 種chủng 學học 人nhân 。 五Ngũ 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 凡phàm 夫phu 是thị 也dã 。

評bình 曰viết 。 破phá 此thử 義nghĩa 如như 前tiền 。 今kim 開khai 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 機cơ 發phát 而nhi 不bất 索sách 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聞văn 一Nhất 乘Thừa 領lãnh 悟ngộ 。 是thị 故cố 機cơ 發phát 無vô 自tự 保bảo 之chi 執chấp 。 是thị 故cố 不bất 索sách 。 二nhị 者giả 索sách 而nhi 不bất 發phát 。 如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 不bất 領lãnh 悟ngộ 者giả 是thị 也dã 。 如như 求cầu 二Nhị 乘Thừa 昔tích 有hữu 自tự 保bảo 之chi 執chấp 。 是thị 故cố 今kim 索sách 而nhi 無vô 大đại 機cơ 所sở 以dĩ 不bất 悟ngộ 。

問vấn 。 既ký 無vô 大đại 機cơ 何hà 由do 聞văn 耶da 。

答đáp 。 但đãn 有hữu 聞văn 機cơ 無vô 有hữu 悟ngộ 機cơ 故cố 云vân 無vô 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 有hữu 此thử 句cú 。

答đáp 。 化hóa 城thành 品phẩm 云vân 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 或hoặc 有hữu 信tín 解giải 或hoặc 不bất 信tín 解giải 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 三tam 亦diệc 發phát 亦diệc 索sách 。 如như 三tam 根căn 之chi 流lưu 。 四tứ 不bất 發phát 不bất 索sách 。 即tức 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 及cập 化hóa 城thành 品phẩm 云vân 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 復phục 有hữu 弟đệ 子tử 。 不bất 聞văn 是thị 經Kinh 。 不bất 知tri 不bất 覺giác 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 自tự 於ư 所sở 得đắc 功công 德đức 。 生sanh 滅diệt 度độ 想tưởng 也dã 。

復phục 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 權quyền 而nhi 非phi 實thật 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 二nhị 者giả 實thật 而nhi 非phi 權quyền 。 今kim 日nhật 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 三tam 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 昔tích 日nhật 三tam 中trung 之chi 大đại 是thị 也dã 。 非phi 無vô 佛Phật 乘thừa 道đạo 故cố 實thật 。 但đãn 昔tích 說thuyết 之chi 未vị 盡tận 故cố 權quyền 。 四tứ 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 泯mẫn 上thượng 三tam 句cú 也dã 。

復phục 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 合hợp 大đại 而nhi 離ly 小tiểu 。 合hợp 大đại 者giả 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 同đồng 名danh 佛Phật 乘thừa 也dã 。 離ly 小tiểu 者giả 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 也dã 。 二nhị 離ly 大đại 而nhi 合hợp 小tiểu 。 大đại 品phẩm 中trung 明minh 三tam 智trí 義nghĩa 。 佛Phật 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 道đạo 種chủng 智trí 。 故cố 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 開khai 二nhị 智trí 也dã 。 合hợp 小tiểu 者giả 二Nhị 乘Thừa 人nhân 總tổng 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 也dã 。 三tam 大đại 小tiểu 俱câu 合hợp 者giả 。 直trực 名danh 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 藏tạng 及cập 三tam 藏tạng 也dã 。 四tứ 俱câu 開khai 者giả 如như 三tam 乘thừa 共cộng 十Thập 地Địa 。 八bát 地địa 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 因nhân 果quả 。 九cửu 地địa 與dữ 十Thập 地Địa 為vi 大Đại 乘Thừa 因nhân 果quả 也dã 。 生sanh 死tử 河hà 中trung 。 七thất 人nhân 亦diệc 是thị 俱câu 開khai 之chi 義nghĩa 也dã 。

第đệ 十thập 廣quảng 會hội 今kim 教giáo 。

問vấn 。 何hà 故cố 車xa 三tam 使sử 二nhị 。

答đáp 。 舊cựu 云vân 車xa 為vi 三tam 乘thừa 人nhân 設thiết 譬thí 故cố 三tam 。 但đãn 二Nhị 乘Thừa 領lãnh 解giải 故cố 使sử 二nhị 。

評bình 曰viết 。 若nhược 為vi 三tam 乘thừa 人nhân 設thiết 三tam 車xa 譬thí 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 聞văn 二nhị 事sự 領lãnh 解giải 。 有hữu 二nhị 使sử 之chi 譬thí 者giả 菩Bồ 薩Tát 何hà 故cố 無vô 領lãnh 解giải 。 不bất 作tác 大đại 使sử 之chi 譬thí 。 又hựu 譬thí 喻dụ 品phẩm 乃nãi 為vi 中trung 根căn 聲Thanh 聞Văn 耳nhĩ 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 得đắc 在tại 中trung 根căn 數số 耶da 。 今kim 所sở 明minh 者giả 通thông 別biệt 二nhị 義nghĩa 釋thích 之chi 。 一nhất 者giả 通thông 而nhi 為vi 論luận 皆giai 平bình 等đẳng 也dã 。 三tam 乘thừa 所sở 乘thừa 既ký 有hữu 三tam 車xa 。 化hóa 於ư 三tam 人nhân 亦diệc 有hữu 三tam 使sử 。 三tam 人nhân 止chỉ 息tức 便tiện 有hữu 三tam 城thành 。 大đại 經Kinh 云vân 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 以dĩ 小tiểu 涅Niết 槃Bàn 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 云vân 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 以dĩ 大đại 涅Niết 槃Bàn 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 亦diệc 有hữu 三tam 城thành 也dã 。 別biệt 而nhi 為vi 論luận 車xa 有hữu 三tam 者giả 。 前tiền 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 諸chư 子tử 不bất 得đắc 。 故cố 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 方phương 便tiện 信tín 解giải 化hóa 城thành 並tịnh 明minh 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 故cố 知tri 說thuyết 三tam 之chi 義nghĩa 皆giai 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 既ký 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 便tiện 領lãnh 解giải 。 知tri 三tam 中trung 之chi 一nhất 是thị 實thật 。 餘dư 二nhị 非phi 真chân 。 故cố 但đãn 明minh 二nhị 使sử 無vô 有hữu 三tam 使sử 也dã 。

問vấn 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 實thật 有hữu 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 。 故cố 云vân 長trưởng 者giả 諸chư 子tử 。 若nhược 十thập 二nhị 十thập 。 或hoặc 至chí 三tam 十thập 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 乘thừa 教giáo 為vi 三tam 根căn 人nhân 。 何hà 得đắc 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 耶da 。

答đáp 。 前tiền 已dĩ 通thông 竟cánh 。 今kim 亦diệc 二nhị 條điều 釋thích 兩lưỡng 品phẩm 意ý 。 長trưởng 者giả 宅trạch 中trung 有hữu 三tam 十thập 子tử 者giả 。 此thử 約ước 二Nhị 乘Thừa 人nhân 始thỉ 終chung 具cụ 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 耳nhĩ 。 但đãn 成thành 道Đạo 時thời 唯duy 有hữu 二Nhị 乘Thừa 根căn 性tánh 而nhi 無vô 大đại 機cơ 。 是thị 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 之chi 不bất 得đắc 。 故cố 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 二Nhị 乘Thừa 人nhân 始thỉ 終chung 具cụ 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 耶da 。

答đáp 。 文văn 云vân 若nhược 十thập 二nhị 十thập 。 或hoặc 至chí 三tam 十thập 。 若nhược 以dĩ 定định 有hữu 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 何hà 事sự 稱xưng 或hoặc 耶da 。 以dĩ 初sơ 有hữu 二nhị 性tánh 後hậu 方phương 有hữu 一nhất 機cơ 故cố 稱xưng 或hoặc 至chí 也dã 。 此thử 望vọng 方phương 便tiện 品phẩm 意ý 也dã 。 二nhị 者giả 初sơ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 後hậu 以dĩ 三tam 乘thừa 化hóa 得đắc 者giả 。 此thử 約ước 總tổng 別biệt 為vi 論luận 。 明minh 長trưởng 者giả 本bổn 有hữu 三tam 十thập 子tử 。 佛Phật 初sơ 出xuất 世thế 時thời 已dĩ 有hữu 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 。 若nhược 但đãn 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 機cơ 唯duy 有hữu 一nhất 教giáo 無vô 從tùng 化hóa 理lý 。 是thị 故cố 息tức 一Nhất 乘Thừa 之chi 化hóa 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 化hóa 得đắc 三tam 人nhân 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。

答đáp 。 譬thí 喻dụ 品phẩm 云vân 。 若nhược 我ngã 但đãn 以dĩ 神thần 力lực 。 及cập 智trí 慧tuệ 力lực 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 讚tán 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 以dĩ 是thị 得đắc 度độ 。 文văn 既ký 有hữu 但đãn 以dĩ 之chi 言ngôn 。 故cố 知tri 一Nhất 乘Thừa 化hóa 三tam 人nhân 不bất 得đắc 。 故cố 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 。 化hóa 得đắc 三tam 人nhân 故cố 有hữu 三tam 子tử 求cầu 三tam 車xa 也dã 。

問vấn 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 有hữu 三tam 根căn 性tánh 。 一Nhất 乘Thừa 化hóa 二Nhị 乘Thừa 機cơ 不bất 得đắc 化hóa 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 得đắc 。 何hà 故cố 言ngôn 我ngã 寧ninh 不bất 說thuyết 法Pháp 。 疾tật 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

答đáp 。 此thử 據cứ 前tiền 義nghĩa 耳nhĩ 。 始thỉ 終chung 乃nãi 有hữu 三tam 機cơ 。 當đương 時thời 無vô 有hữu 大đại 機cơ 。 以dĩ 大đại 化hóa 不bất 得đắc 故cố 欲dục 入nhập 滅diệt 。 又hựu 但đãn 用dụng 一nhất 化hóa 三tam 進tiến 。 無vô 得đắc 益ích 之chi 功công 。 退thoái 有hữu 起khởi 謗báng 之chi 罪tội 。 故cố 欲dục 入nhập 滅diệt 此thử 據cứ 後hậu 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。

答đáp 。 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 化hóa 不bất 得đắc 。 即tức 趣thú 鹿lộc 園viên 為vi 。 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 法Pháp 。 故cố 知tri 初sơ 無vô 大đại 機cơ 唯duy 有hữu 小tiểu 機cơ 。

問vấn 。 昔tích 於ư 何hà 處xứ 說thuyết 三tam 乘thừa 耶da 。

答đáp 。 鹿lộc 園viên 之chi 時thời 但đãn 。 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 故cố 云vân 昔tích 於ư 波Ba 羅La 奈Nại 。 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 也dã 。 但đãn 佛Phật 教giáo 主chủ 即tức 有hữu 佛Phật 授thọ 彌Di 勒Lặc 記ký 。 亦diệc 是thị 說thuyết 佛Phật 乘thừa 也dã 。

問vấn 。 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 說thuyết 何hà 時thời 耶da 。

答đáp 。 大Đại 通Thông 智Trí 勝Thắng 佛Phật 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 時thời 即tức 。 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 釋Thích 迦Ca 亦diệc 例lệ 此thử 也dã 。 又hựu 大đại 經Kinh 云vân 於ư 王vương 城thành 為vi 迦Ca 葉Diếp 具cụ 足túc 演diễn 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 也dã 。 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 云vân 先tiên 為vi 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 中trung 為vì 緣Duyên 覺Giác 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 後hậu 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 六Lục 度Độ 。 以dĩ 此thử 文văn 推thôi 之chi 前tiền 說thuyết 四Tứ 諦Đế 後hậu 說thuyết 因nhân 緣duyên 也dã 。

問vấn 。 門môn 外ngoại 何hà 故cố 無vô 車xa 。 由do 旬tuần 外ngoại 有hữu 化hóa 城thành 耶da 。

答đáp 。 義nghĩa 例lệ 可khả 有hữu 三tam 句cú 。 一nhất 者giả 約ước 昔tích 教giáo 城thành 車xa 俱câu 有hữu 。 昔tích 說thuyết 有hữu 三tam 車xa 亦diệc 說thuyết 有hữu 一nhất 城thành 。 二nhị 者giả 據cứ 今kim 教giáo 城thành 車xa 俱câu 無vô 。 三tam 者giả 無vô 車xa 有hữu 城thành 。 欲dục 明minh 實thật 故cố 無vô 三tam 車xa 。 亦diệc 權quyền 有hữu 故cố 有hữu 化hóa 城thành 也dã 。 俱câu 有hữu 示thị 兩lưỡng 權quyền 俱câu 無vô 據cứ 兩lưỡng 實thật 。 一nhất 有hữu 一nhất 無vô 即tức 一nhất 權quyền 一nhất 實thật 也dã 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。

答đáp 。 眾chúng 生sanh 憚đạn 佛Phật 道Đạo 長trường 遠viễn 為vi 止chỉ 息tức 。 故cố 權quyền 說thuyết 化hóa 城thành 。 故cố 知tri 序tự 昔tích 即tức 明minh 權quyền 義nghĩa 。 約ước 今kim 說thuyết 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 無vô 有hữu 三tam 乘thừa 。

時thời 會hội 問vấn 無vô 故cố 就tựu 佛Phật 索sách 。 故cố 知tri 車xa 無vô 據cứ 今kim 實thật 也dã 。 又hựu 化hóa 城thành 譬thí 屬thuộc 三tam 乘thừa 化hóa 得đắc 。 故cố 是thị 序tự 昔tích 權quyền 。 索sách 車xa 譬thí 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 化hóa 得đắc 故cố 是thị 今kim 實thật 也dã 。

問vấn 。 何hà 故cố 唐đường 捐quyên 三tam 車xa 而nhi 化hóa 一nhất 城thành 耶da 。

答đáp 。 車xa 在tại 宅trạch 外ngoại 諸chư 子tử 在tại 內nội 。 舉cử 眼nhãn 不bất 見kiến 故cố 唐đường 捐quyên 門môn 外ngoại 不bất 假giả 化hóa 作tác 也dã 。 城thành 在tại 逈huýnh 絕tuyệt 。 道đạo 中trung 眾chúng 人nhân 疲bì 極cực 不bất 復phục 堪kham 去khứ 。 是thị 以dĩ 導đạo 師sư 。 化hóa 作tác 大đại 城thành 。 眾chúng 人nhân 遙diêu 見kiến 便tiện 勸khuyến 勵lệ 之chi 。 已dĩ 望vọng 見kiến 城thành 何hà 為vi 不bất 去khứ 。 故cố 須tu 化hóa 作tác 城thành 也dã 。

問vấn 。 諸chư 子tử 為vi 求cầu 門môn 外ngoại 車xa 而nhi 出xuất 宅trạch 。 亦diệc 得đắc 眾chúng 人nhân 本bổn 為vi 趣thú 化hóa 城thành 而nhi 進tiến 路lộ 以dĩ 不phủ 。

答đáp 。 二nhị 譬thí 意ý 別biệt 非phi 一nhất 例lệ 也dã 。 三tam 車xa 本bổn 意ý 為vi 求cầu 三tam 乘thừa 作tác 譬thí 。 化hóa 城thành 本bổn 意ý 為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 作tác 譬thí 。 但đãn 中trung 途đồ 懈giải 退thoái 故cố 權quyền 設thiết 化hóa 城thành 也dã 。

問vấn 。 何hà 故cố 車xa 多đa 城thành 一nhất 。 車xa 動động 城thành 靜tĩnh 。

答đáp 。 車xa 三tam 約ước 智trí 優ưu 劣liệt 城thành 一nhất 據cứ 涅Niết 槃Bàn 無vô 二nhị 。 城thành 為vì 止chỉ 息tức 故cố 靜tĩnh 。 車xa 明minh 遊du 戲hí 快khoái 樂lạc 故cố 動động 。 皆giai 是thị 互hỗ 舉cử 並tịnh 不bất 相tương 違vi 。

問vấn 。 二nhị 使sử 何hà 故cố 不bất 言ngôn 化hóa 作tác 。 亦diệc 不bất 唐đường 捐quyên 。

答đáp 。 使sử 是thị 佛Phật 教giáo 。 此thử 不bất 可khả 無vô 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 化hóa 。 又hựu 教giáo 據cứ 被bị 緣duyên 亦diệc 不bất 得đắc 唐đường 捐quyên 。

問vấn 。 四tứ 種chủng 權quyền 實thật 云vân 何hà 同đồng 異dị 。

答đáp 。 三tam 車xa 與dữ 一nhất 車xa 此thử 並tịnh 是thị 教giáo 所sở 表biểu 理lý 。 三tam 車xa 為vi 權quyền 一nhất 車xa 為vi 實thật 也dã 。 一nhất 使sử 謂vị 一Nhất 乘Thừa 教giáo 。 二nhị 使sử 謂vị 二Nhị 乘Thừa 教giáo 。 教giáo 通thông 因nhân 果quả 也dã 。 此thử 文văn 三tam 使sử 皆giai 是thị 門môn 內nội 說thuyết 之chi 。 三tam 車xa 一nhất 車xa 皆giai 是thị 門môn 外ngoại 之chi 事sự 也dã 。 二nhị 使sử 為vi 權quyền 一nhất 使sử 為vi 實thật 也dã 。 若nhược 大đại 宅trạch 與dữ 草thảo 菴am 者giả 。 草thảo 菴am 者giả 小Tiểu 乘Thừa 理lý 教giáo 也dã 。 大đại 宅trạch 者giả 大Đại 乘Thừa 理lý 教giáo 也dã 。 此thử 二nhị 通thông 因nhân 果quả 也dã 。 若nhược 化hóa 城thành 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 果quả 。 寶bảo 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 果quả 也dã 。

問vấn 。 唯duy 是thị 一nhất 法pháp 何hà 故cố 多đa 種chủng 說thuyết 之chi 。

答đáp 。 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 隨tùy 義nghĩa 說thuyết 四tứ 也dã 。 縱túng/tung 任nhậm 自tự 在tại 歡hoan 喜hỷ 快khoái 樂lạc 。 故cố 名danh 為vi 車xa 。 所sở 說thuyết 教giáo 門môn 隨tùy 佛Phật 運vận 用dụng 。 如như 使sử 能năng 示thị 語ngữ 。 眾chúng 生sanh 如như 人nhân 也dã 。 大Đại 乘Thừa 正Chánh 法Pháp 。 無vô 患hoạn 不bất 障chướng 。 如như 舍xá 虛hư 通thông 無vô 礙ngại 為vi 一nhất 。 眾chúng 德đức 可khả 珍trân 遠viễn 涉thiệp 乃nãi 得đắc 如như 寶bảo 所sở 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 義nghĩa 可khả 以dĩ 意ý 求cầu 也dã 。

次thứ 明minh 所sở 索sách 車xa 四tứ 重trọng/trùng 。 一nhất 因nhân 果quả 。 二nhị 福phước 惠huệ 。 三tam 空không 有hữu 。 四tứ 為vi 無vô 為vi 。 舊cựu 解giải 三tam 車xa 但đãn 是thị 果quả 非phi 因nhân 。 大đại 車xa 二nhị 釋thích 。 光quang 宅trạch 云vân 果quả 地địa 究cứu 竟cánh 盡tận 無vô 生sanh 二nhị 智trí 為vi 體thể 。 遠viễn 出xuất 由do 旬tuần 之chi 外ngoại 。 對đối 昔tích 近cận 故cố 為vi 高cao 。 具cụ 含hàm 萬vạn 德đức 。 對đối 昔tích 狹hiệp 義nghĩa 為vi 廣quảng 。 莊trang 嚴nghiêm 云vân 大đại 車xa 是thị 因nhân 。 總tổng 萬vạn 行hạnh 為vi 體thể 。 雖tuy 總tổng 萬vạn 行hạnh 略lược 明minh 二nhị 法pháp 為vi 主chủ 。 一nhất 者giả 菩Bồ 提Đề 大đại 願nguyện 。 上thượng 求cầu 佛Phật 道Đạo 為vi 高cao 。 下hạ 度độ 眾chúng 生sanh 為vi 廣quảng 。 二nhị 者giả 空không 慧tuệ 不bất 離ly 。 初sơ 後hậu 得đắc 菩Bồ 提Đề 為vi 高cao 。 照chiếu 窮cùng 法pháp 性tánh 為vi 廣quảng 。

評bình 曰viết 。 三tam 車xa 為vi 果quả 不bất 遠viễn 文văn 義nghĩa 。 文văn 云vân 今kim 此thử 三tam 車xa 皆giai 在tại 門môn 外ngoại 。 義nghĩa 者giả 三tam 界giới 內nội 未vị 免miễn 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 之chi 火hỏa 。 三tam 界giới 外ngoại 則tắc 永vĩnh 免miễn 之chi 。 以dĩ 斯tư 弘hoằng 文văn 義nghĩa 可khả 然nhiên 也dã 。 大đại 車xa 互hỗ 執chấp 因nhân 果quả 文văn 義nghĩa 俱câu 傷thương 。 今kim 當đương 具cụ 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 大đại 車xa 但đãn 是thị 果quả 者giả 。 下hạ 何hà 得đắc 云vân 乘thừa 是thị 寶bảo 車xa 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 耶da 。 故cố 一nhất 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 諸chư 子tử 索sách 車xa 父phụ 則tắc 賜tứ 車xa 。 諸chư 子tử 得đắc 車xa 各các 乘thừa 之chi 。 今kim 但đãn 是thị 果quả 者giả 乃nãi 是thị 懸huyền 許hứa 。 竟cánh 未vị 父phụ 賜tứ 子tử 遂toại 不bất 得đắc 。 何hà 所sở 乘thừa 耶da 。 昔tích 許hứa 其kỳ 三tam 實thật 不bất 得đắc 三tam 。 今kim 許hứa 其kỳ 一nhất 又hựu 未vị 得đắc 一nhất 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 一nhất 兩lưỡng 車xa 並tịnh 許hứa 而nhi 未vị 賜tứ 。 二nhị 不bất 可khả 也dã 。 救cứu 曰viết 。 正chánh 說thuyết 同đồng 歸quy 三tam 教giáo 記ký 三tam 乘thừa 作tác 佛Phật 。 使sử 其kỳ 標tiêu 心tâm 在tại 果quả 而nhi 修tu 行hành 取thủ 之chi 故cố 云vân 乘thừa 。 是thị 大đại 車xa 而nhi 前tiền 進tiến 耳nhĩ 。 難nạn/nan 曰viết 。 昔tích 於ư 一nhất 說thuyết 三tam 。 三tam 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 門môn 外ngoại 無vô 車xa 。 今kim 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 一Nhất 乘Thừa 是thị 實thật 。 故cố 子tử 得đắc 大đại 車xa 。 更cánh 非phi 別biệt 法pháp 。 即tức 捐quyên 昔tích 三tam 乘thừa 同đồng 運vận 向hướng 佛Phật 為vi 大đại 車xa 體thể 。 此thử 豈khởi 標tiêu 壽thọ 量lượng 果quả 。 而nhi 子tử 竟cánh 不bất 得đắc 耶da 。 三tam 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 賜tứ 大đại 車xa 是thị 當đương 果quả 記ký 者giả 。 前tiền 許hứa 三tam 車xa 亦diệc 應ưng 是thị 三tam 乘thừa 記ký 耳nhĩ 。 四tứ 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 出xuất 二nhị 死tử 之chi 外ngoại 故cố 高cao 者giả 出xuất 二nhị 死tử 之chi 外ngoại 應ưng 常thường 。 若nhược 此thử 教giáo 明minh 佛Phật 猶do 是thị 無vô 常thường 。 此thử 教giáo 明minh 佛Phật 未vị 出xuất 二nhị 死tử 。 未vị 出xuất 二nhị 死tử 則tắc 不bất 名danh 高cao 。 若nhược 云vân 在tại 二nhị 死tử 之chi 頂đảnh 故cố 未vị 常thường 者giả 。 則tắc 在tại 二nhị 死tử 之chi 頂đảnh 猶do 應ưng 未vị 出xuất 。 如như 三tam 有hữu 頂đảnh 猶do 未vị 出xuất 有hữu 山sơn 頂đảnh 猶do 未vị 離ly 山sơn 。 二nhị 死tử 頂đảnh 猶do 未vị 離ly 二nhị 死tử 也dã 。 又hựu 問vấn 二nhị 死tử 攝nhiếp 無vô 常thường 為vi 盡tận 不bất 盡tận 。 若nhược 盡tận 既ký 出xuất 二nhị 死tử 則tắc 出xuất 無vô 常thường 豈khởi 非phi 常thường 耶da 。 若nhược 不bất 盡tận 應ưng 有hữu 六lục 百bách 非phi 五ngũ 百bách 也dã 。 又hựu 反phản 難nạn/nan 曰viết 。 若nhược 出xuất 而nhi 未vị 常thường 不bất 常thường 。 而nhi 未vị 出xuất 不bất 可khả 常thường 而nhi 未vị 出xuất 。 豈khởi 得đắc 出xuất 而nhi 未vị 常thường 。 又hựu 出xuất 二nhị 死tử 而nhi 非phi 常thường 。 未vị 出xuất 二nhị 死tử 應ưng 是thị 常thường 。 未vị 出xuất 既ký 非phi 常thường 出xuất 則tắc 應ưng 常thường 。 五ngũ 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 若nhược 言ngôn 未vị 出xuất 二nhị 死tử 者giả 。 亦diệc 應ưng 未vị 應ưng 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 故cố 出xuất 則tắc 害hại 。 義nghĩa 不bất 出xuất 遠viễn 文văn 。 進tiến 退thoái 無vô 取thủ 。 不bất 可khả 救cứu 。 六lục 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 問vấn 昔tích 二nhị 車xa 但đãn 出xuất 正chánh 使sử 外ngoại 。 故cố 下hạ 昔tích 佛Phật 出xuất 習tập 氣khí 無vô 知tri 外ngoại 。 何hà 故cố 下hạ 耶da 。 故cố 通thông 一nhất 未vị 充sung 釋thích 三tam 不bất 足túc 。 七thất 不bất 可khả 也dã 。

次thứ 評bình 曰viết 。 莊trang 嚴nghiêm 義nghĩa 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 大đại 車xa 但đãn 是thị 因nhân 者giả 。 下hạ 合hợp 中trung 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 舉cử 果quả 德đức 合hợp 耶da 。 文văn 云vân 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 又hựu 云vân 悉tất 與dữ 諸chư 佛Phật 禪thiền 定định 。 解giải 脫thoát 名danh 賜tứ 大đại 車xa 耶da 。 又hựu 難nạn/nan 曰viết 。 若nhược 乘thừa 唯duy 因nhân 非phi 果quả 行hành 亦diệc 唯duy 因nhân 非phi 果quả 。 大đại 經Kinh 云vân 復phục 有hữu 一nhất 行hành 。 是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 應ưng 言ngôn 車xa 但đãn 是thị 因nhân 。 又hựu 昔tích 三tam 車xa 是thị 三tam 果quả 。 今kim 大đại 車xa 何hà 非phi 大đại 果quả 。 理lý 數số 然nhiên 。 無vô 勞lao 惑hoặc 也dã 。 又hựu 此thử 經Kinh 云vân 妙diệu 法Pháp 然nhiên 唯duy 是thị 果quả 德đức 乃nãi 是thị 妙diệu 極cực 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 果quả 車xa 為vi 妙diệu 極cực 。 因nhân 車xa 未vị 極cực 。 例lệ 因nhân 乘thừa 未vị 極cực 果quả 乘thừa 乃nãi 極cực 。 何hà 故cố 不bất 取thủ 。 極cực 乘thừa 為vi 乘thừa 。 而nhi 取thủ 不bất 極cực 乘thừa 為vi 乘thừa 耶da 。 又hựu 因nhân 有hữu 乘thừa 果quả 無vô 乘thừa 。 則tắc 因nhân 車xa 果quả 無vô 車xa 。 則tắc 長trưởng 者giả 自tự 無vô 車xa 以dĩ 何hà 賜tứ 之chi 。 若nhược 云vân 此thử 經Kinh 但đãn 取thủ 進tiến 趣thú 乘thừa 。 不bất 取thủ 果quả 德đức 乘thừa 者giả 亦diệc 不bất 然nhiên 。 要yếu 先tiên 應ưng 明minh 果quả 德đức 妙diệu 乘thừa 。 用dụng 此thử 應ưng 物vật 然nhiên 後hậu 令linh 乘thừa 因nhân 行hành 以dĩ 求cầu 果quả 乘thừa 耳nhĩ 。 則tắc 知tri 果quả 乘thừa 為vi 上thượng 宗tông 。 云vân 何hà 不bất 取thủ 耶da 。

問vấn 。 若nhược 眾chúng 釋thích 皆giai 非phi 。 謂vị 示thị 今kim 意ý 。

答đáp 。 以dĩ 文văn 義nghĩa 推thôi 之chi 具cụ 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 但đãn 果quả 車xa 非phi 因nhân 車xa 。 如như 三tam 車xa 皆giai 在tại 門môn 外ngoại 。 二nhị 但đãn 因nhân 車xa 非phi 果quả 車xa 。 如như 大đại 品phẩm 是thị 乘thừa 德đức 從tùng 三tam 界giới 出xuất 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 論luận 釋thích 云vân 到đáo 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 邊biên 則tắc 反phản 不bất 復phục 名danh 乘thừa 。 例lệ 如như 在tại 菩Bồ 薩Tát 心tâm 中trung 名danh 波Ba 若Nhã 。 在tại 佛Phật 心tâm 中trung 反phản 名danh 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 也dã 。 三tam 亦diệc 因nhân 亦diệc 果quả 車xa 。 具cụ 如như 此thử 經Kinh 二nhị 文văn 。 諸chư 子tử 所sở 乘thừa 即tức 是thị 因nhân 車xa 。 如Như 來Lai 所sở 乘thừa 即tức 是thị 果quả 車xa 。 因nhân 果quả 更cánh 無vô 有hữu 二nhị 。 在tại 菩Bồ 薩Tát 心tâm 名danh 因nhân 。 在tại 佛Phật 心tâm 名danh 之chi 為vi 果quả 。 因nhân 則tắc 總tổng 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 為vi 大đại 車xa 。 果quả 則tắc 萬vạn 德đức 修tu 飾sức 為vi 大đại 車xa 。

問vấn 。 諸chư 子tử 出xuất 宅trạch 具cụ 賜tứ 因nhân 果quả 二nhị 車xa 不phủ 。

答đáp 。 交giao 賜tứ 其kỳ 界giới 外ngoại 因nhân 車xa 。 為vi 授thọ 佛Phật 記ký 懸huyền 賜tứ 果quả 車xa 也dã 。

問vấn 。 諸chư 子tử 得đắc 果quả 車xa 不phủ 。

答đáp 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 必tất 得đắc 佛Phật 故cố 亦diệc 名danh 為vi 佛Phật 乘thừa 。 此thử 是thị 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 也dã 。

問vấn 。 此thử 經Kinh 有hữu 文văn 以dĩ 不phủ 。

答đáp 。 處xứ 處xứ 皆giai 有hữu 文văn 。 信tín 解giải 品phẩm 云vân 如như 彼bỉ 窮cùng 子tử 。 得đắc 無vô 量lượng 寶bảo 。 又hựu 云vân 無vô 上thượng 寶bảo 聚tụ 。 不bất 求cầu 自tự 得đắc 也dã 。 總tổng 束thúc 可khả 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 因nhân 人nhân 乘thừa 因nhân 車xa 。 如như 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 二nhị 者giả 因nhân 人nhân 乘thừa 果quả 車xa 。 如như 菩Bồ 薩Tát 必tất 得đắc 佛Phật 故cố 名danh 佛Phật 乘thừa 。 佛Phật 乘thừa 即tức 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 也dã 。 三tam 果quả 人nhân 乘thừa 果quả 車xa 。 如như 萬vạn 德đức 所sở 成thành 人nhân 為vi 能năng 乘thừa 。 萬vạn 德đức 為vi 所sở 乘thừa 。 四Tứ 果Quả 人nhân 乘thừa 因nhân 車xa 。 如như 文Văn 殊Thù 云vân 昔tích 為vi 能năng 仁nhân 師sư 今kim 為vi 弟đệ 子tử 化hóa 也dã 。

問vấn 。 云vân 何hà 名danh 賜tứ 因nhân 車xa 。

答đáp 。 文văn 中trung 有hữu 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 即tức 指chỉ 小tiểu 行hành 以dĩ 為vi 大đại 車xa 令linh 信tín 解giải 故cố 云vân 乘thừa 。 故cố 身thân 子tử 自tự 述thuật 云vân 。 昔tích 來lai 蒙mông 佛Phật 教giáo 。 不bất 失thất 於ư 大Đại 乘Thừa 。

問vấn 。 大đại 車xa 具cụ 因nhân 果quả 二nhị 車xa 。 三tam 乘thừa 亦diệc 有hữu 因nhân 果quả 二nhị 車xa 不phủ 。

答đáp 。 就tựu 譬thí 但đãn 果quả 無vô 因nhân 。 就tựu 義nghĩa 亦diệc 有hữu 如như 諸chư 子tử 聞văn 父phụ 。 許hứa 車xa 之chi 言ngôn 。 此thử 則tắc 是thị 教giáo 。 競cạnh 共cộng 馳trì 走tẩu 。 謂vị 如như 教giáo 修tu 行hành 。 如như 教giáo 修tu 行hành 。 即tức 因nhân 車xa 也dã 。

問vấn 。 大Đại 乘Thừa 因nhân 車xa 位vị 長trường/trưởng 。 何hà 故cố 但đãn 取thủ 界giới 外ngoại 。

答đáp 。 今kim 正chánh 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 作tác 譬thí 。 無Vô 學Học 人nhân 出xuất 界giới 外ngoại 。 令linh 其kỳ 從tùng 界giới 外ngoại 更cánh 復phục 進tiến 趣thú 。 故cố 是thị 界giới 外ngoại 車xa 也dã 。

問vấn 。 文văn 中trung 復phục 有hữu 界giới 內nội 車xa 不phủ 。

答đáp 。 就tựu 譬thí 亦diệc 復phục 得đắc 作tác 之chi 。 下hạ 明minh 大đại 車xa 復phục 有hữu 賓tân 從tùng 。 無Vô 學Học 所sở 行hành 既ký 是thị 界giới 外ngoại 車xa 。 從tùng 七thất 凡phàm 已dĩ 上thượng 七thất 種chủng 學học 人nhân 。 皆giai 是thị 賓tân 從tùng 。 既ký 說thuyết 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 亦diệc 是thị 界giới 內nội 大Đại 乘Thừa 因nhân 車xa 也dã 。 約ước 義nghĩa 論luận 之chi 故cố 通thông 有hữu 也dã 。 第đệ 四tứ 句cú 非phi 因nhân 非phi 果quả 車xa 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 以dĩ 因nhân 果quả 言ngôn 說thuyết 。

問vấn 。 何hà 故cố 明minh 非phi 因nhân 果quả 耶da 。

答đáp 。 如Như 來Lai 說thuyết 因nhân 果quả 皆giai 為vi 開khai 非phi 因nhân 非phi 果quả 正Chánh 法Pháp 。 故cố 收thu 上thượng 三tam 句cú 唯duy 是thị 因nhân 果quả 二nhị 句cú 。 然nhiên 因nhân 果quả 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 因nhân 名danh 果quả 因nhân 果quả 稱xưng 因nhân 果quả 。 雖tuy 有hữu 二nhị 句cú 是thị 因nhân 果quả 一nhất 句cú 。 因nhân 果quả 則tắc 不bất 果quả 果quả 因nhân 則tắc 非phi 因nhân 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 名danh 為vi 無vô 句cú 。 亦diệc 由do 非phi 因nhân 果quả 故cố 有hữu 因nhân 果quả 。 以dĩ 無vô 句cú 為vi 一nhất 句cú 。 次thứ 開khai 一nhất 句cú 為vi 二nhị 句cú 。 二nhị 句cú 為vi 三tam 句cú 。 三tam 句cú 或hoặc 四tứ 句cú 。 如như 此thử 開khai 合hợp 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 無vô 名danh 相tướng 中trung 強cường/cưỡng 名danh 相tướng 說thuyết 。 不bất 相tương 應ứng 定định 生sanh 執chấp 著trước 也dã 。

問vấn 。 文văn 云vân 有hữu 車xa 有hữu 賓tân 從tùng 云vân 云vân 何hà 是thị 耶da 。

答đáp 。 前tiền 已dĩ 略lược 說thuyết 。 今kim 更cánh 廣quảng 明minh 。 總tổng 云vân 大đại 車xa 者giả 具cụ 通thông 因nhân 果quả 收thu 攝nhiếp 始thỉ 終chung 。 但đãn 有hữu 一Nhất 乘Thừa 無vô 賓tân 從tùng 也dã 。 今kim 開khai 車xa 與dữ 賓tân 從tùng 者giả 。 約ước 大Đại 乘Thừa 五ngũ 位vị 論luận 之chi 。 一nhất 者giả 果quả 地địa 萬vạn 德đức 為vi 車xa 。 即tức 果quả 人nhân 登đăng 果quả 車xa 因nhân 人nhân 皆giai 賓tân 從tùng 也dã 。 二nhị 者giả 三tam 界giới 內nội 外ngoại 判phán 者giả 。 七thất 地địa 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 出xuất 三tam 界giới 為vi 登đăng 車xa 。 六lục 地địa 皆giai 賓tân 從tùng 也dã 。 釋thích 論luận 解giải 能năng 動động 能năng 出xuất 云vân 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 為vi 出xuất 。 出xuất 者giả 出xuất 三tam 界giới 也dã 。 三tam 者giả 約ước 真chân 似tự 判phán 。 登đăng 地địa 真chân 解giải 為vi 登đăng 車xa 。 三tam 十thập 心tâm 似tự 解giải 為vi 賓tân 從tùng 。 四tứ 者giả 三tam 十thập 心tâm 具cụ 解giải 行hành 。 行hành 地địa 為vi 登đăng 車xa 。 十thập 信tín 等đẳng 始thỉ 入nhập 為vi 賓tân 從tùng 。 五ngũ 者giả 十thập 信tín 及cập 三tam 十thập 心tâm 皆giai 登đăng 車xa 。 舉cử 手thủ 低đê 頭đầu 之chi 善thiện 為vi 賓tân 從tùng 也dã 。 依y 小Tiểu 乘Thừa 明minh 者giả 。 無Vô 學Học 人nhân 出xuất 三tam 界giới 為vi 登đăng 車xa 。 七thất 種chủng 學học 人nhân 。 及cập 凡phàm 夫phu 皆giai 賓tân 從tùng 。 餘dư 例lệ 可khả 知tri 也dã 。

問vấn 。 大đại 品phẩm 經kinh 何hà 故cố 但đãn 明minh 大Đại 乘Thừa 不bất 辨biện 賓tân 從tùng 。

答đáp 。 約ước 此thử 可khả 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 法pháp 華hoa 明minh 因nhân 乘thừa 短đoản 。 大đại 品phẩm 因nhân 乘thừa 長trường/trưởng 。 何hà 者giả 法pháp 華hoa 賜tứ 門môn 外ngoại 諸chư 子tử 。 大đại 車xa 不bất 通thông 門môn 內nội 。 故cố 門môn 內nội 賓tân 從tùng 門môn 外ngoại 諸chư 子tử 。 大đại 車xa 不bất 通thông 門môn 內nội 。 故cố 門môn 內nội 從tùng 門môn 外ngoại 為vi 登đăng 車xa 。 以dĩ 乘thừa 短đoản 故cố 有hữu 賓tân 從tùng 也dã 。 大đại 品phẩm 明minh 是thị 乘thừa 從tùng 三tam 界giới 出xuất 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 攝nhiếp 內nội 外ngoại 皆giai 為vi 大Đại 乘Thừa 。 大Đại 乘Thừa 則tắc 長trường/trưởng 。 無vô 復phục 賓tân 從tùng 。 若nhược 以dĩ 果quả 德đức 為vi 車xa 。 因nhân 中trung 賓tân 從tùng 。 則tắc 二nhị 經kinh 俱câu 有hữu 也dã 。 二nhị 者giả 約ước 因nhân 果quả 為vi 論luận 。 法pháp 華hoa 乘thừa 長trường/trưởng 。 大đại 品phẩm 則tắc 短đoản 。 法pháp 華hoa 明minh 諸chư 子tử 及cập 佛Phật 皆giai 乘thừa 大đại 車xa 。 大đại 車xa 通thông 因nhân 果quả 故cố 長trường/trưởng 。 大đại 品phẩm 云vân 是thị 乘thừa 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 則tắc 變biến 不bất 名danh 為vi 乘thừa 。 乘thừa 義nghĩa 則tắc 短đoản 也dã 。 三tam 者giả 俱câu 長trường/trưởng 。 大đại 品phẩm 明minh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 法pháp 。 又hựu 云vân 從tùng 念niệm 處xứ 至chí 十Thập 力Lực 等đẳng 皆giai 為vi 大Đại 乘Thừa 。 此thử 則tắc 通thông 因nhân 果quả 始thỉ 終chung 故cố 長trường/trưởng 。 法pháp 華hoa 亦diệc 爾nhĩ 。 低đê 頭đầu 之chi 善thiện 及cập 果quả 地địa 眾chúng 德đức 皆giai 為vi 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 四tứ 者giả 俱câu 短đoản 。 大đại 品phẩm 有hữu 所sở 得đắc 善thiện 不bất 動động 不bất 出xuất 。 不bất 名danh 為vi 乘thừa 。 無vô 所sở 得đắc 善thiện 方phương 名danh 為vi 乘thừa 。 法pháp 華hoa 云vân 是thị 乘thừa 清thanh 淨tịnh 微vi 妙diệu 第đệ 一nhất 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 為vi 無vô 有hữu 上thượng 。 取thủ 無vô 得đắc 眾chúng 行hành 為vi 乘thừa 。 約ước 此thử 義nghĩa 二nhị 俱câu 有hữu 賓tân 從tùng 也dã 。

次thứ 辨biện 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。

舊cựu 云vân 三tam 車xa 俱câu 取thủ 智trí 慧tuệ 為vi 體thể 不bất 捨xả 功công 德đức 。 功công 德đức 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 有hữu 。 大đại 車xa 亦diệc 然nhiên 。 但đãn 取thủ 如Như 來Lai 盡tận 無vô 生sanh 二nhị 智trí 為vi 體thể 。

評bình 曰viết 。 不bất 然nhiên 下hạ 合hợp 大đại 小tiểu 二nhị 車xa 具cụ 取thủ 福phước 慧tuệ 。 小tiểu 車xa 文văn 云vân 。 乘thừa 是thị 三tam 乘thừa 。 以dĩ 無vô 漏lậu 根Căn 力Lực 。 覺giác 道đạo 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 等đẳng 而nhi 自tự 娛ngu 樂lạc 。 豈khởi 可khả 但đãn 取thủ 智trí 慧tuệ 耶da 。 合hợp 大đại 車xa 云vân 悉tất 與dữ 諸chư 佛Phật 禪thiền 定định 。 解giải 脫thoát 名danh 為vi 等đẳng 賜tứ 。 豈khởi 但đãn 是thị 智trí 慧tuệ 耶da 。

問vấn 。 小tiểu 車xa 具cụ 取thủ 福phước 慧tuệ 者giả 。 亦diệc 得đắc 具cụ 取thủ 漏lậu 無vô 漏lậu 耶da 。

答đáp 。 但đãn 取thủ 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 故cố 文văn 云vân 自tự 在tại 不bất 繫hệ 。 無vô 所sở 依y 求cầu 。 又hựu 稱xưng 門môn 外ngoại 者giả 是thị 無vô 漏lậu 也dã 。 大đại 車xa 既ký 通thông 始thỉ 終chung 義nghĩa 可khả 知tri 也dã 。

次thứ 辨biện 空không 有hữu 。 舊cựu 云vân 空không 有hữu 二nhị 解giải 但đãn 取thủ 有hữu 解giải 。 空không 解giải 無vô 動động 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 又hựu 盡tận 無vô 生sanh 智trí 也dã 。 但đãn 是thị 有hữu 智trí 也dã 。

評bình 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 於ư 小Tiểu 乘Thừa 斷đoạn 結kết 為vi 宗tông 正chánh 是thị 空không 解giải 。 應ưng 以dĩ 空không 解giải 為vi 正chánh 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 但đãn 念niệm 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 之chi 法pháp 。 此thử 是thị 果quả 德đức 空không 解giải 也dã 。 我ngã 等đẳng 長trường 夜dạ 。 修tu 習tập 空không 法pháp 。 得đắc 盡tận 三tam 界giới 苦khổ 惱não 之chi 患hoạn 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 正chánh 證chứng 空không 法pháp 應ưng 以dĩ 空không 慧tuệ 為vi 車xa 。 云vân 何hà 乃nãi 取thủ 有hữu 智trí 耶da 。 今kim 所sở 明minh 空không 有hữu 二nhị 智trí 皆giai 是thị 小tiểu 車xa 體thể 也dã 。 大đại 車xa 亦diệc 以dĩ 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 慧tuệ 為vi 車xa 之chi 體thể 。

次thứ 辨biện 為vi 無vô 為vi 。 舊cựu 解giải 三tam 車xa 正chánh 譬thí 有hữu 為vi 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 車xa 取thủ 運vận 動động 故cố 是thị 車xa 。 無vô 為vi 無vô 動động 故cố 非phi 車xa 。 大đại 車xa 亦diệc 爾nhĩ 。

評bình 曰viết 。 著trước 譬thí 大đại 過quá 不bất 尋tầm 經kinh 也dã 。 尋tầm 大đại 小tiểu 二nhị 車xa 具cụ 有hữu 二nhị 文văn 。 合hợp 小tiểu 車xa 云vân 。 欲dục 速tốc 出xuất 三tam 界giới 。 自tự 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 如như 彼bỉ 諸chư 子tử 。 為vì 求cầu 羊dương 車xa 。 出xuất 於ư 火hỏa 宅trạch 。 合hợp 鹿lộc 車xa 亦diệc 舉cử 有hữu 為vi 無vô 為vi 合hợp 之chi 。 則tắc 知tri 三tam 車xa 具cụ 是thị 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。

問vấn 。 具cụ 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 二nhị 文văn 以dĩ 何hà 為vi 正chánh 。

答đáp 。 若nhược 取thủ 三tam 車xa 優ưu 劣liệt 義nghĩa 分phân 別biệt 以dĩ 智trí 為vi 正chánh 。 三tam 乘thừa 智trí 有hữu 優ưu 劣liệt 。 同đồng 入nhập 無vô 餘dư 無vô 優ưu 劣liệt 。 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 正chánh 使sử 盡tận 。 亦diệc 無vô 優ưu 劣liệt 。 故cố 知tri 正chánh 取thủ 有hữu 為vi 為vi 正chánh 以dĩ 分phần/phân 三tam 車xa 也dã 。 若nhược 取thủ 根căn 本bổn 所sở 求cầu 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 本bổn 為vi 求cầu 涅Niết 槃Bàn 則tắc 無vô 為vi 為vi 正chánh 也dã 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 畏úy 老lão 病bệnh 死tử 。 本bổn 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 正chánh 譬thí 車xa 也dã 。 設thiết 使sử 斷đoạn 結kết 亦diệc 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 下hạ 窮cùng 子tử 云vân 。 先tiên 取thủ 涅Niết 槃Bàn 之chi 價giá 。 尋tầm 與dữ 除trừ 糞phẩn 。 又hựu 三tam 學học 次thứ 第đệ 亦diệc 為vi 求cầu 滅diệt 修tu 戒giới 。 修tu 戒giới 為vi 求cầu 定định 。 得đắc 定định 為vi 發phát 慧tuệ 慧tuệ 斷đoạn 結kết 。 證chứng 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 為vi 正chánh 。 又hựu 方phương 便tiện 品phẩm 說thuyết 云vân 鈍độn 根căn 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 。 貪tham 著trước 於ư 生sanh 死tử 。 為vì 是thị 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

問vấn 。 文văn 中trung 何hà 故cố 合hợp 羊dương 車xa 而nhi 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 合hợp 餘dư 二nhị 車xa 舉cử 智trí 慧tuệ 耶da 。

答đáp 。 一nhất 者giả 互hỗ 舉cử 也dã 。 二nhị 者giả 若nhược 並tịnh 云vân 求cầu 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 則tắc 三tam 車xa 無vô 異dị 。 今kim 欲dục 辨biện 三tam 車xa 異dị 義nghĩa 故cố 後hậu 二nhị 舉cử 智trí 也dã 。

問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 可khả 言ngôn 聲Thanh 聞Văn 正chánh 求cầu 涅Niết 槃Bàn 餘dư 二Nhị 乘Thừa 不bất 爾nhĩ 耶da 。

答đáp 。 義nghĩa 實thật 爾nhĩ 也dã 。 若nhược 三tam 乘thừa 人nhân 皆giai 為vi 求cầu 涅Niết 槃Bàn 為vi 正chánh 者giả 。 但đãn 宜nghi 取thủ 涅Niết 槃Bàn 行hành 聲Thanh 聞Văn 行hành 便tiện 足túc 。 但đãn 緣Duyên 覺Giác 人nhân 鄙bỉ 聲Thanh 聞Văn 從tùng 師sư 而nhi 智trí 便tiện 鈍độn 。 故cố 求cầu 自tự 然nhiên 慧tuệ 。 欲dục 得đắc 利lợi 根căn 。 菩Bồ 薩Tát 復phục 鄙bỉ 緣Duyên 覺Giác 智trí 鈍độn 不bất 能năng 化hóa 物vật 。 故cố 求cầu 佛Phật 智trí 也dã 。

問vấn 。 大đại 車xa 云vân 何hà 具cụ 為vi 無vô 為vi 耶da 。

答đáp 。 下hạ 云vân 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 是thị 無vô 為vi 文văn 。 又hựu 云vân 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 脫thoát 三tam 界giới 者giả 。 悉tất 與dữ 諸chư 佛Phật 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 等đẳng 。 是thị 有hữu 為vi 也dã 。 又hựu 此thử 文văn 若nhược 指chỉ 法Pháp 身thân 眾chúng 德đức 者giả 。 皆giai 是thị 無vô 為vi 。 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 謂vị 果quả 果quả 也dã 。 悉tất 與dữ 諸chư 佛Phật 禪thiền 定định 。 等đẳng 謂vị 果quả 德đức 也dã 。

問vấn 。 何hà 故cố 大đại 車xa 並tịnh 以dĩ 無vô 為vi 眾chúng 德đức 為vi 正chánh 耶da 。

答đáp 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 本bổn 謂vị 身thân 智trí 無vô 常thường 。 三tam 德đức 不bất 備bị 。 今kim 大đại 車xa 還hoàn 復phục 無vô 常thường 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 引dẫn 二Nhị 乘Thừa 耶da 。 以dĩ 常thường 住trụ 萬vạn 德đức 令linh 二Nhị 乘Thừa 人nhân 欣hân 求cầu 之chi 耳nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 因nhân 中trung 大đại 車xa 則tắc 是thị 有hữu 為vi 萬vạn 行hạnh 。 果quả 德đức 大đại 車xa 則tắc 常thường 住trụ 萬vạn 德đức 。 常thường 住trụ 萬vạn 德đức 一nhất 體thể 但đãn 約ước 義nghĩa 異dị 。 故cố 眾chúng 德đức 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。

問vấn 。 車xa 但đãn 取thủ 運vận 動động 義nghĩa 有hữu 為vi 有hữu 動động 無vô 為vi 無vô 動động 。 云vân 何hà 是thị 車xa 。

答đáp 。 肇triệu 師sư 云vân 。 逾du 寂tịch 逾du 動động 何hà 失thất 動động 耶da 。 若nhược 由do 來lai 所sở 辨biện 常thường 定định 之chi 義nghĩa 不bất 復phục 能năng 動động 耳nhĩ 。 又hựu 車xa 但đãn 取thủ 歡hoan 娛ngu 快khoái 樂lạc 自tự 在tại 無vô 尋tầm 。 不bất 皆giai 取thủ 動động 義nghĩa 為ví 喻dụ 。 又hựu 小tiểu 車xa 義nghĩa 具cụ 為vi 無vô 為vi 二nhị 文văn 。 有hữu 為vi 眾chúng 德đức 無vô 動động 而nhi 動động 。 無vô 為vi 眾chúng 德đức 動động 而nhi 無vô 動động 。 是thị 有hữu 二nhị 文văn 幸hạnh 應ưng 雙song 用dụng 。 大Đại 乘Thừa 中trung 因nhân 乘thừa 不bất 動động 而nhi 動động 。 果quả 乘thừa 動động 而nhi 不bất 動động 。 又hựu 應ưng 身thân 眾chúng 德đức 不bất 動động 而nhi 動động 。 故cố 駕giá 之chi 而nhi 遊du 五ngũ 道đạo 。 法Pháp 身thân 眾chúng 德đức 動động 而nhi 不bất 動động 也dã 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục