ô xu sa ma minh vương
Phật Quang Đại Từ Điển
(烏樞沙摩明王) Ô xu sa ma, Phạm: Ucchuwma. Cũng gọi Ô sô sa ma minh vương, Ô sô sắt ma minh vương, Uế tích kim cương, Thụ xúc kim cương, Hỏa đầu kim cương, Bất tịnh kim cương, Xí thần. Hán dịch: Bất khiết tịnh, Trừ uế phần thiêu, Uế ác. Vị Minh vương hiện tướng phẫn nộ, dữ tợn được thờ phụng trong các chùa thuộc Mật giáo và Thiền tông, là Giáo lệnh luân thân của Yết ma bộ phương bắc. Giữa vị tôn này và Kim cương Dạ xoa (cũng là Giáo lệnh luân thân của đức Như lai Bất không thành tựu)có các thuyết về cùng thể và khác thể. Thuyết cùng thể thì cho rằng Minh vương Ô xu sa ma là 1 trong 5 vị Đại minh vương. Bản địa của vị tôn này có nhiều thuyết khác nhau: Hoặc cho là đức Thích ca, hoặc bồ tát Phổ hiền, hoặc bồ tát Kim cương thủ, hoặc Minh vương Bất động v.v… Vì có năng lục chuyển sự dơ bẩn thành trong sạch nên vị tôn này được đặt ở nhà xí. Do đức đại bi thanh tịnh sâu xa, nên vị tôn này không tránh nơi nhớp nhúa, dơ dáy, dùng đại uy quang giống như lửa mạnh đốt tiêu hết tâm phiền não vọng kiến, phân biệt sinh diệt, dơ sạch của chúng sinh, bởi vậy còn được gọi là Trừ uế kim cương. Vị tôn này hiện tướng dữ tợn, từ các lỗ chân lông phóng ra lửa mạnh, có 4 tay: 2 tay bên phải, tay trên cầm gậy, tay dưới cầm vòng dây lụa; 2 tay bên trái, tay trên cầm gậy, tay dưới cầm xoa 3 chĩa, các khí cụ này đều bốc lửa. Cứ theo kinh Đà la ni tập quyển 9 thì vị tôn này không hiện tướng dữ tợn và các khí cụ cầm trong 4 tay cũng có khác. Ngoài ra, theo các kinh thì cũng có nhiều hình tướng khác nhau. [X. kinh Ô xu sắt ma minh vương Q.thượng; kinh Tô tất địa yết la Q.trung; kinh Lăng nghiêm Q.5].