涅Niết 槃Bàn 玄Huyền 義Nghĩa 發Phát 源Nguyên 機Cơ 要Yếu
Quyển 4
宋Tống 智Trí 圓Viên 述Thuật

涅Niết 槃Bàn 玄Huyền 義Nghĩa 發Phát 源Nguyên 機Cơ 要Yếu 卷quyển 第đệ 四tứ

宋tống 錢tiền 塘đường 沙Sa 門Môn 釋thích 智trí 圓viên 述thuật

如như 日nhật 下hạ 日nhật 喻dụ 法Pháp 界Giới 體thể 。 照chiếu 喻dụ 法Pháp 界Giới 法pháp 。 高cao 山sơn 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 如như 聾lung 下hạ 喻dụ 小tiểu 機cơ 。 在tại 華hoa 嚴nghiêm 座tòa 不bất 得đắc 大đại 益ích 。 聾lung 故cố 不bất 能năng 聞văn 大đại 。 瘂á 故cố 不bất 能năng 說thuyết 大đại 。 隱ẩn 其kỳ 下hạ 初sơ 約ước 隱ẩn 身thân 。 次thứ 約ước 隱ẩn 法pháp 。 初sơ 文văn 者giả 。 神thần 德đức 舍xá 那na 身thân 丈trượng 六lục 釋Thích 迦Ca 像tượng 。 覆phú 如như 下hạ 明minh 隱ẩn 法pháp 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 圓viên 頓đốn 法pháp 也dã 。 令linh 改cải 革cách 凡phàm 夫phu 成thành 小tiểu 聖thánh 人nhân 。 無vô 生sanh 無vô 用dụng 者giả 。 敗bại 種chủng 無vô 生sanh 壞hoại 根căn 無vô 用dụng 。 先tiên 與dữ 後hậu 奪đoạt 者giả 。 與dữ 小tiểu 即tức 鹿lộc 苑uyển 。 奪đoạt 小tiểu 即tức 方Phương 等Đẳng 。 委ủy 業nghiệp 領lãnh 財tài 者giả 用dụng 法pháp 華hoa 窮cùng 子tử 喻dụ 也dã 。 此thử 喻dụ 委ủy 以dĩ 大Đại 乘Thừa 家gia 業nghiệp 。 以dĩ 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 如như 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 多đa 是thị 空không 生sanh 身thân 子tử 。 滿mãn 願nguyện 對đối 揚dương 也dã 。 付phó 財tài 定định 性tánh 者giả 。 會hội 父phụ 子tử 定định 天thiên 性tánh 也dã 。 如như 經Kinh 云vân 。 此thử 實thật 我ngã 子tử 。 我ngã 實thật 其kỳ 父phụ 。 以dĩ 喻dụ 法pháp 華hoa 開khai 權quyền 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 也dã 。 文văn 云vân 下hạ 即tức 第đệ 九cửu 卷quyển 。 指chỉ 法pháp 華hoa 持trì 品phẩm 中trung 八bát 千thiên 人nhân 也dã 。 故cố 知tri 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 開khai 會hội 事sự 等đẳng 。 悉tất 號hiệu 醍đề 醐hồ 。 但đãn 彼bỉ 廢phế 此thử 施thí 義nghĩa 有hữu 小tiểu 異dị 然nhiên 由do 法pháp 華hoa 本bổn 懷hoài 已dĩ 暢sướng 故cố 。 至chí 今kim 教giáo 遂toại 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 夫phu 眾chúng 下hạ 通thông 示thị 化hóa 意ý 也dã 。 眾chúng 生sanh 本bổn 具cụ 與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 。 日nhật 用dụng 不bất 知tri 。 乃nãi 淪luân 生sanh 死tử 故cố 。 佛Phật 出xuất 世thế 以dĩ 二nhị 智trí 手thủ 指chỉ 撝# 迷mê 徒đồ 點điểm 示thị 本bổn 性tánh 。 方phương 將tương 直trực 顯hiển 復phục 慮lự 謗báng 法pháp 。 機cơ 既ký 不bất 等đẳng 遂toại 有hữu 五ngũ 時thời 。 兼kiêm 別biệt 但đãn 小tiểu 對đối 三tam 帶đái 二nhị 。 一nhất 期kỳ 調điều 熟thục 乃nãi 獲hoạch 開khai 權quyền 。 法pháp 華hoa 今kim 經kinh 所sở 以dĩ 興hưng 也dã 。 或hoặc 作tác 下hạ 敘tự 五ngũ 時thời 華hoa 嚴nghiêm 唯duy 別biệt 圓viên 故cố 大đại 。 鹿lộc 苑uyển 但đãn 三tam 藏tạng 故cố 小tiểu 。 方Phương 等Đẳng 訶ha 責trách 偏thiên 小tiểu 。 褒bao 嘆thán 圓viên 大đại 。 意ý 令linh 恥sỉ 小tiểu 慕mộ 大đại 。 般Bát 若Nhã 委ủy 以dĩ 大đại 法pháp 。 令linh 教giáo 菩Bồ 薩Tát 漸tiệm 使sử 通thông 泰thái 。 法pháp 華hoa 開khai 權quyền 名danh 定định 天thiên 性tánh 。 眾chúng 生sanh 下hạ 明minh 法pháp 華hoa 既ký 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 。 於ư 今kim 經kinh 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 二nhị 經kinh 見kiến 性tánh 義nghĩa 一nhất 靜tĩnh 乎hồ 雙song 樹thụ 者giả 。 即tức 經Kinh 云vân 右hữu 脇hiếp 而nhi 臥ngọa 。 表biểu 一nhất 期kỳ 化hóa 極cực 。 內nội 智trí 指chỉ 撝# 其kỳ 功công 已dĩ 畢tất 。 息tức 教giáo 二nhị 河hà 者giả 。 即tức 經Kinh 云vân 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 也dã 。 故cố 云vân 息tức 教giáo 也dã 。 二nhị 河hà 者giả 。 拔bạt 提đề 河hà 大đại 在tại 城thành 南nam 。 熙hi 連liên 河hà 小tiểu 在tại 城thành 北bắc 。 相tương/tướng 去khứ 百bách 里lý 。 佛Phật 居cư 其kỳ 間gian 。 於ư 四tứ 雙song 八bát 隻chỉ 樹thụ 下hạ 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 諸chư 佛Phật 下hạ 燈đăng 明minh 迦Ca 葉Diếp 出xuất 於ư 淨tịnh 土độ 。 但đãn 說thuyết 法Pháp 華hoa 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 既ký 出xuất 穢uế 土thổ/độ 。 故cố 須tu 扶phù 律luật 以dĩ 拾thập 殘tàn 機cơ 。 二nhị 經kinh 雖tuy 殊thù 見kiến 性tánh 無vô 別biệt 。 又hựu 若nhược 約ước 扶phù 律luật 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 則tắc 唯duy 穢uế 土thổ/độ 。 若nhược 約ước 談đàm 常thường 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 則tắc 淨tịnh 穢uế 皆giai 說thuyết 只chỉ 是thị 下hạ 能năng 發phát 究cứu 竟cánh 智trí 。 故cố 名danh 佛Phật 師sư 。 能năng 生sanh 分phần/phân 真chân 智trí 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 下hạ 舉cử 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 之chi 勝thắng 。 以dĩ 況huống 凡phàm 小tiểu 之chi 劣liệt 。 千thiên 舌thiệt 百bách 盲manh 者giả 。 舉cử 千thiên 百bách 言ngôn 多đa 耳nhĩ 安an 能năng 。 舞vũ 手thủ 者giả 。 毛mao 詩thi 序tự 云vân 。 嗟ta 嘆thán 之chi 不bất 足túc 。 故cố 詠vịnh 歌ca 之chi 。 詠vịnh 歌ca 之chi 不bất 足túc 。 故cố 手thủ 之chi 舞vũ 之chi 足túc 之chi 蹈đạo 之chi 。 專chuyên 五ngũ 所sở 以dĩ 是thị 體thể 意ý 者giả 。 五ngũ 番phiên 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 名danh 為vi 所sở 以dĩ 。 謂vị 從tùng 上thượng 品phẩm 乳nhũ 滿mãn 字tự 。 勝thắng 修tu 圓viên 教giáo 醍đề 醐hồ 所sở 詮thuyên 。 俱câu 是thị 今kim 經kinh 正chánh 體thể 。 設thiết 諸chư 名danh 相tướng 者giả 。 應ưng 云vân 行hành 相tương/tướng 即tức 依y 理lý 起khởi 行hành 故cố 是thị 宗tông 。 意ý 對đối 破phá 者giả 。 即tức 五ngũ 番phiên 中trung 皆giai 有hữu 以dĩ 圓viên 破phá 偏thiên 意ý 也dã 。 皆giai 言ngôn 若nhược 專chuyên 者giả 。 專chuyên 獨độc 也dã 。 謂vị 五ngũ 番phiên 具cụ 含hàm 眾chúng 義nghĩa 。 今kim 若nhược 獨độc 取thủ 其kỳ 一nhất 故cố 。 成thành 體thể 等đẳng 不bất 同đồng 。 雙song 卷quyển 等đẳng 者giả 。 如như 上thượng 卷quyển 記ký 。 大đại 本bổn 者giả 。 雖tuy 南nam 北bắc 二nhị 本bổn 不bất 同đồng 。 同đồng 名danh 大đại 本bổn 。 對đối 六lục 卷quyển 名danh 小tiểu 本bổn 也dã 。 同đồng 座tòa 異dị 聞văn 者giả 。 宜nghi 廣quảng 聞văn 大đại 本bổn 。 宜nghi 略lược 聞văn 六lục 卷quyển 。 例lệ 大đại 小tiểu 品phẩm 者giả 。 般Bát 若Nhã 有hữu 大đại 品phẩm 小tiểu 品phẩm 。 故cố 以dĩ 為vi 例lệ 。 準chuẩn 諸chư 經kinh 目mục 錄lục 。 秦tần 弘hoằng 始thỉ 五ngũ 年niên 四tứ 月nguyệt 。 二nhị 十thập 三tam 日nhật 。 譯dịch 大đại 品phẩm 竟cánh 。 二nhị 十thập 七thất 卷quyển 成thành 者giả 是thị 也dã 。 竺trúc 法pháp 護hộ 於ư 晉tấn 太thái 康khang 元nguyên 年niên 譯dịch 。 上thượng 帙# 為vi 光quang 讚tán 。 羅la 什thập 又hựu 重trọng/trùng 譯dịch 為vi 十thập 卷quyển 。 名danh 小tiểu 品phẩm 。 是thị 知tri 小tiểu 品phẩm 亦diệc 是thị 抄sao 其kỳ 前tiền 分phần/phân 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 則tắc 次thứ 說thuyết 為vi 是thị 。 以dĩ 六lục 卷quyển 但đãn 盡tận 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 故cố 。 斯tư 乃nãi 廣quảng 略lược 者giả 。 六lục 卷quyển 則tắc 略lược 抄sao 前tiền 段đoạn 。 大đại 本bổn 則tắc 廣quảng 有hữu 後hậu 文văn 。 世thế 猶do 惑hoặc 焉yên 者giả 。 或hoặc 云vân 異dị 聞văn 或hoặc 謂vị 廣quảng 略lược 難nan 可khả 準chuẩn 定định 。 故cố 人nhân 尚thượng 疑nghi 如Như 來Lai 說thuyết 。 偷thâu 狗cẩu 等đẳng 者giả 。 示thị 其kỳ 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 也dã 。 如Như 來Lai 說thuyết 則tắc 在tại 後hậu 。 迦Ca 葉Diếp 問vấn 則tắc 在tại 前tiền 。 偷thâu 謂vị 盜đạo 賊tặc 。 以dĩ 喻dụ 見kiến 魔ma 。 狗cẩu 喻dụ 愛ái 魔ma 。 如như 四tứ 依y 品phẩm 。 說thuyết 三Tam 歸Quy 在tại 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 。 秦tần 人nhân 彌di 譯dịch 者giả 六lục 卷quyển 。 東đông 晉tấn 所sở 翻phiên 大đại 本bổn 。 北bắc 涼lương 所sở 翻phiên 俱câu 非phi 秦tần 代đại 。 而nhi 言ngôn 秦tần 人nhân 者giả 。 但đãn 姚Diêu 秦Tần 翻phiên 譯dịch 最tối 盛thịnh 。 故cố 義nghĩa 學học 之chi 家gia 相tương/tướng 承thừa 而nhi 用dụng 。 㨙# 互hỗ 者giả 。 㨙# 胡hồ 計kế 切thiết 。 換hoán 也dã 。 或hoặc 作tác 係hệ 奚hề 者giả 。 俱câu 誤ngộ 。 昔tích 道đạo 猛mãnh 等đẳng 者giả 。 按án 譯dịch 經kinh 圖đồ 紀kỷ 及cập 僧Tăng 傳truyền 並tịnh 云vân 曇đàm 無vô 讖sấm 。 以dĩ 玄huyền 始thỉ 元nguyên 年niên 歲tuế 次thứ 壬nhâm 子tử 至chí 姑cô 臧tang 。 齎tê 涅Niết 槃Bàn 前tiền 分phần/phân 十thập 卷quyển 。 止chỉ 於ư 俗tục 舍xá 。 遜tốn 聞văn 讖sấm 名danh 厚hậu 遇ngộ 請thỉnh 譯dịch 。 遂toại 以dĩ 玄huyền 始thỉ 三tam 年niên 歲tuế 次thứ 甲giáp 寅# 起khởi 首thủ 。 至chí 玄huyền 始thỉ 十thập 年niên 辛tân 酉dậu 譯dịch 經kinh 律luật 。 總tổng 二nhị 十thập 三tam 部bộ 。 合hợp 一nhất 百bách 四tứ 十thập 八bát 卷quyển 。 慧tuệ 嵩tung 筆bút 受thọ 。 又hựu 南nam 山sơn 涅Niết 槃Bàn 弘hoằng 傳truyền 序tự 云vân 。 北bắc 涼lương 沮trở 渠cừ 氏thị 玄huyền 始thỉ 三tam 年niên 。 有hữu 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 曇đàm 無vô 讖sấm 者giả 。 涼lương 言ngôn 法pháp 豐phong 。 齎tê 此thử 梵Phạm 本bổn 前tiền 分phần/phân 十thập 卷quyển 。 來lai 達đạt 姑cô 臧tang 。 偽ngụy 主chủ 蒙mông 遜tốn 珍trân 賞thưởng 隆long 重trọng/trùng 。 於ư 涼lương 城thành 內nội 閑nhàn 豫dự 宮cung 中trung 。 前tiền 後hậu 三tam 翻phiên 成thành 四tứ 十thập 卷quyển 。 終chung 宋tống 武võ 帝đế 永vĩnh 初sơ 二nhị 年niên 。 據cứ 此thử 諸chư 文văn 乃nãi 是thị 讖sấm 公công 齎tê 至chí 。 不bất 云vân 道đạo 猛mãnh 將tướng 還hoàn 。 沮trở 渠cừ 蒙mông 遜tốn 者giả 。 胡hồ 人nhân 。 其kỳ 先tiên 為vi 匈hung 奴nô 左tả 沮trở 渠cừ 。 遂toại 以dĩ 官quan 為vi 氏thị 。 蒙mông 遜tốn 博bác 覽lãm 群quần 史sử 。 頗phả 曉hiểu 天thiên 文văn 。 殺sát 段đoạn 業nghiệp 自tự 稱xưng 涼lương 州châu 牧mục 。 又hựu 破phá 傉# 檀đàn 于vu 窮cùng 泉tuyền 。 乘thừa 勝thắng 入nhập 姑cô 臧tang 。 僣# 號hiệu 西tây 河hà 王vương 。 隴# 右hữu 即tức 隴# 西tây 也dã 。 右hữu 或hoặc 作tác 后hậu 後hậu 並tịnh 誤ngộ 。 自tự 號hiệu 玄huyền 始thỉ 者giả 。 改cải 元nguyên 玄huyền 始thỉ 也dã 。 是thị 時thời 下hạ 南nam 經kinh 緣duyên 起khởi 也dã 。 經kinh 從tùng 北bắc 涼lương 入nhập 于vu 江giang 南nam 。 後hậu 因nhân 治trị 定định 。 既ký 與dữ 舊cựu 本bổn 品phẩm 卷quyển 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 遂toại 號hiệu 南nam 本bổn 。 姚diêu 萇# 殺sát 符phù 堅kiên 。 改cải 長trường/trưởng 安an 為vi 常thường 安an 都đô 之chi 。 改cải 元nguyên 白bạch 雀tước 。 後hậu 改cải 建kiến 元nguyên 。 萇# 卒thốt 。 子tử 興hưng 立lập 。 改cải 元nguyên 皇hoàng 初sơ 。 後hậu 改cải 弘hoằng 始thỉ 。 今kim 云vân 。 姚diêu 萇# 復phục 號hiệu 弘hoằng 始thỉ 者giả 誤ngộ 。 應ưng 云vân 姚diêu 興hưng 弘hoằng 始thỉ 。 非phi 玄huyền 始thỉ 者giả 。 別biệt 其kỳ 兩lưỡng 國quốc 年niên 號hiệu 也dã 。 玄huyền 始thỉ 五ngũ 年niên 即tức 晉tấn 恭cung 元nguyên 熙hi 元nguyên 年niên 者giả 。 恭cung 帝đế 者giả 。 即tức 東đông 晉tấn 第đệ 十thập 一nhất 帝đế 。 都đô 建kiến 康khang 。 在tại 位vị 一nhất 年niên 遜tốn 位vị 于vu 劉lưu 裕# 。 是thị 為vi 宋tống 武võ 帝đế 。 故cố 云vân 次thứ 入nhập 宋tống 武võ 裕# 也dã 。 恭cung 帝đế 元nguyên 熙hi 元nguyên 年niên 即tức 是thị 宋tống 武võ 永vĩnh 初sơ 元nguyên 年niên 。 以dĩ 當đương 年niên 改cải 號hiệu 故cố 。 宋tống 武võ 姓tánh 劉lưu 諱húy 裕# 字tự 德đức 輿dư 。 得đắc 四tứ 年niên 者giả 。 宋tống 武võ 在tại 位vị 三tam 年niên 而nhi 崩băng 。 長trưởng 子tử 義nghĩa 符phù 立lập 。 是thị 為vi 少thiểu 帝đế 。 即tức 位vị 昏hôn 亂loạn 。 太thái 后hậu 廢phế 帝đế 為vi 榮vinh 陽dương 王vương 。 在tại 位vị 二nhị 年niên 。 武võ 帝đế 第đệ 三tam 子tử 諱húy 義nghĩa 隆long 即tức 位vị 。 是thị 為vi 文văn 帝đế 。 以dĩ 少thiểu 帝đế 於ư 武võ 帝đế 三tam 年niên 當đương 年niên 即tức 位vị 。 在tại 位vị 二nhị 年niên 。 至chí 文văn 帝đế 元nguyên 嘉gia 元nguyên 年niên 。 凡phàm 四tứ 年niên 矣hĩ 。 故cố 云vân 得đắc 四tứ 年niên 。 此thử 即tức 大đại 本bổn 始thỉ 至chí 南nam 朝triêu 之chi 年niên 也dã 。 故cố 開khai 皇hoàng 錄lục 云vân 。 宋tống 文văn 帝đế 世thế 元nguyên 嘉gia 年niên 初sơ 達đạt 于vu 建kiến 康khang 也dã 。 即tức 北bắc 涼lương 玄huyền 始thỉ 九cửu 年niên 也dã 。 此thử 二nhị 高cao 明minh 者giả 。 謂vị 德đức 高cao 智trí 明minh 乃nãi 美mỹ 稱xưng 也dã 。 事sự 跡tích 如như 梁lương 傳truyền 第đệ 七thất 。 康khang 樂nhạo/nhạc/lạc 縣huyện 令linh 者giả 。 南nam 史sử 第đệ 十thập 八bát 云vân 。 謝tạ 靈linh 運vận 少thiểu 好hiếu 學học 博bác 覽lãm 群quần 書thư 。 文văn 章chương 之chi 美mỹ 與dữ 顏nhan 延diên 之chi 。 為vi 江giang 左tả 第đệ 一nhất 。 縱tung 橫hoành 俊# 發phát 過quá 於ư 延diên 之chi 。 深thâm 密mật 則tắc 不bất 如như 也dã 。 襲tập 封phong 康khang 樂nhạo/nhạc/lạc 公công 。 今kim 云vân 。 縣huyện 令linh 恐khủng 誤ngộ 。 抗kháng 世thế 逸dật 群quần 等đẳng 者giả 。 抗kháng 舉cử 也dã 。 逸dật 群quần 猶do 出xuất 群quần 也dã 。 南nam 史sử 云vân 。 以dĩ 國quốc 公công 例lệ 除trừ 員# 外ngoại 散tán 騎kỵ 侍thị 郎lang 。 不bất 就tựu 。 為vi 琅lang 瑘# 王vương 大đại 司ty 馬mã 行hành 參tham 軍quân 。 車xa 服phục 鮮tiên 麗lệ 衣y 物vật 多đa 改cải 舊cựu 形hình 制chế 。 世thế 共cộng 宗tông 之chi 。 咸hàm 稱xưng 謝tạ 康khang 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 開khai 皇hoàng 三Tam 寶Bảo 錄lục 云vân 。 陳trần 郡quận 處xứ 士sĩ 謝tạ 靈linh 運vận 治trị 定định 者giả 。 蓋cái 靈linh 運vận 自tự 稱xưng 處xứ 士sĩ 也dã 。 靈linh 運vận 陳trần 郡quận 陽dương 夏hạ 人nhân 。 嘗thường 為vi 永vĩnh 嘉gia 太thái 守thủ 。 郡quận 有hữu 名danh 山sơn 水thủy 。 公công 素tố 愛ái 好hảo/hiếu 肆tứ 意ý 遨ngao 遊du 。 稱xưng 疾tật 去khứ 職chức 。 於ư 始thỉ 寧ninh 縣huyện 修tu 營doanh 故cố 墅# 。 傍bàng 山sơn 帶đái 江giang 盡tận 幽u 居cư 之chi 美mỹ 。 因nhân 著trước 山sơn 居cư 賦phú 。 尋tầm 山sơn 登đăng 嶺lĩnh 常thường 著trước 木mộc 屐kịch 。 上thượng 則tắc 去khứ 其kỳ 前tiền 齒xỉ 。 下hạ 則tắc 去khứ 其kỳ 後hậu 齒xỉ 。 會hội 稽khể 太thái 守thủ 孟# 顗# 事sự 佛Phật 精tinh 懇khẩn 。 公công 謂vị 之chi 曰viết 。 得đắc 道Đạo 應ưng 須tu 慧tuệ 業nghiệp 。 丈trượng 人nhân 生sanh 天thiên 應ưng 在tại 靈linh 運vận 前tiền 。 成thành 佛Phật 必tất 在tại 靈linh 運vận 後hậu 。 顗# 深thâm 恨hận 之chi 。 今kim 撫phủ 州châu 城thành 東đông 南nam 四tứ 里lý 。 有hữu 翻phiên 經kinh 臺đài 。 唐đường 顏nhan 魯lỗ 公công 碑bi 云vân 。 宋tống 康khang 樂nhạo/nhạc/lạc 侯hầu 謝tạ 公công 。 元nguyên 嘉gia 年niên 初sơ 。 於ư 此thử 翻phiên 譯dịch 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 因nhân 以dĩ 為vi 號hiệu 。 問vấn 謝tạ 公công 但đãn 修tu 定định 舊cựu 本bổn 。 安an 稱xưng 翻phiên 譯dịch 。 答đáp 翻phiên 經kinh 之chi 所sở 有hữu 譯dịch 語ngữ 者giả 。 筆bút 受thọ 者giả 。 綴chuế 文văn 者giả 。 證chứng 義nghĩa 者giả 。 潤nhuận 色sắc 者giả 。 而nhi 通thông 稱xưng 譯dịch 人nhân 。 謝tạ 公công 治trị 定định 乃nãi 是thị 證chứng 義nghĩa 潤nhuận 色sắc 之chi 職chức 也dã 。 故cố 稱xưng 靈linh 運vận 翻phiên 經kinh 焉yên 。 開khai 壽thọ 命mạng 下hạ 開khai 壽thọ 命mạng 為vi 四tứ 品phẩm 。 復phục 改cải 壽thọ 命mạng 為vi 長trường 壽thọ 。 開khai 如Như 來Lai 性tánh 為vi 十thập 品phẩm 。 凡phàm 十thập 二nhị 品phẩm 者giả 。 新tân 開khai 品phẩm 目mục 則tắc 有hữu 十thập 二nhị 。 并tinh 舊cựu 壽thọ 命mạng 如Như 來Lai 性tánh 共cộng 有hữu 十thập 四tứ 。 皆giai 準chuẩn 六lục 卷quyển 。 中trung 品phẩm 名danh 開khai 之chi 。 故cố 三Tam 寶Bảo 錄lục 云vân 。 靈linh 運vận 等đẳng 以dĩ 讖sấm 涅Niết 槃Bàn 品phẩm 數số 疎sơ 簡giản 。 初sơ 學học 之chi 者giả 難nan 以dĩ 措thố 懷hoài 。 乃nãi 依y 舊cựu 翻phiên 泥Nê 洹Hoàn 正chánh 本bổn 加gia 之chi 。 文văn 有hữu 過quá 質chất 頗phả 亦diệc 改cải 治trị 。 足túc 前tiền 等đẳng 者giả 。 并tinh 舊cựu 大đại 眾chúng 問vấn 等đẳng 品phẩm 也dã 。 北bắc 本bổn 但đãn 十thập 三tam 品phẩm 成thành 四tứ 十thập 卷quyển 。 南nam 本bổn 二nhị 十thập 五ngũ 品phẩm 成thành 三tam 十thập 六lục 卷quyển 。 故cố 北bắc 遠viễn 師sư 名danh 北bắc 本bổn 為vi 少thiểu 品phẩm 多đa 卷quyển 經kinh 。 名danh 南nam 本bổn 為vi 多đa 品phẩm 少thiểu 卷quyển 經kinh 。 有hữu 三tam 品phẩm 等đẳng 者giả 。 至chí 唐đường 麟lân 德đức 中trung 後hậu 分phần/phân 方phương 來lai 。 尚thượng 闕khuyết 分phần/phân 舍xá 利lợi 。 其kỳ 後hậu 分phần/phân 中trung 立lập 品phẩm 與dữ 讖sấm 說thuyết 不bất 同đồng 者giả 。 和hòa 會hội 如như 疏sớ/sơ 記ký 第đệ 二nhị 十thập 卷quyển 。 由do 來lai 關quan 中trung 者giả 。 關quan 中trung 秦tần 地địa 羅la 什thập 居cư 關quan 中trung 不bất 見kiến 大đại 本bổn 。 故cố 知tri 足túc 品phẩm 非phi 羅la 什thập 也dã 。 錄lục 稱xưng 者giả 。 即tức 梁lương 寶bảo 唱xướng 錄lục 及cập 隋tùy 開khai 皇hoàng 三Tam 寶Bảo 錄lục 第đệ 十thập 三tam 云vân 。 豫dự 州châu 沙Sa 門Môn 范phạm 慧tuệ 嚴nghiêm 。 清thanh 河hà 沙Sa 門Môn 崔thôi 慧tuệ 觀quán 。 陳trần 郡quận 處xứ 士sĩ 謝tạ 靈linh 運vận 等đẳng 加gia 品phẩm 改cải 治trị 。 故cố 今kim 依y 之chi 。 知tri 小tiểu 亮lượng 非phi 也dã 。 初sơ 三tam 人nhân 下hạ 此thử 明minh 事sự 蹟# 。 與dữ 梁lương 僧Tăng 傳truyền 及cập 開khai 皇hoàng 錄lục 不bất 同đồng 者giả 。 恐khủng 是thị 傳truyền 說thuyết 有hữu 異dị 。 而nhi 彼bỉ 二nhị 文văn 咸hàm 云vân 三tam 十thập 六lục 卷quyển 。 始thỉ 有hữu 數số 本bổn 流lưu 行hành 未vị 廣quảng 。 嚴nghiêm 後hậu 一nhất 夜dạ 忽hốt 夢mộng 一nhất 人nhân 形hình 狀trạng 極cực 偉# 。 厲lệ 聲thanh 謂vị 嚴nghiêm 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 尊tôn 經Kinh 。 何hà 以dĩ 率suất 爾nhĩ 輕khinh 加gia 斟châm 酌chước 。 嚴nghiêm 既ký 覺giác 已dĩ 懷hoài 抱bão 惕dịch 然nhiên 。 旦đán 乃nãi 集tập 僧Tăng 欲dục 收thu 前tiền 本bổn 。

時thời 有hữu 識thức 者giả 咸hàm 共cộng 止chỉ 之chi 。 此thử 蓋cái 欲dục 誡giới 勵lệ 後hậu 人nhân 耳nhĩ 。 若nhược 必tất 乖quai 理lý 。 何hà 容dung 即tức 時thời 方phương 始thỉ 感cảm 夢mộng 。 嚴nghiêm 以dĩ 為vi 然nhiên 。 頃khoảnh 之chi 。 又hựu 夢mộng 神thần 人nhân 曰viết 。 君quân 以dĩ 弘hoằng 經kinh 精tinh 到đáo 之chi 力lực 。 於ư 後hậu 必tất 當đương 得đắc 見kiến 佛Phật 也dã 。 如như 法Pháp 華hoa 疏sớ/sơ 說thuyết 者giả 。 即tức 玄huyền 義nghĩa 第đệ 八bát 明minh 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。 各các 具cụ 五ngũ 義nghĩa 也dã 。 亦diệc 如như 彼bỉ 者giả 。 如như 文văn 句cú 也dã 。 以dĩ 玄huyền 義nghĩa 文văn 句cú 。 皆giai 是thị 解giải 經kinh 通thông 得đắc 稱xưng 疏sớ/sơ 。 釋thích 序tự 品phẩm 義nghĩa 既ký 指chỉ 法pháp 華hoa 文văn 句cú 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 直trực 釋thích 通thông 序tự 五ngũ 事sự 而nhi 已dĩ 。 更cánh 不bất 消tiêu 釋thích 序tự 品phẩm 名danh 義nghĩa 。 又hựu 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 初sơ 且thả 離ly 文văn 通thông 示thị 五ngũ 章chương 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 初sơ 不bất 題đề 序tự 品phẩm 二nhị 字tự 。 若nhược 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 發phát 初sơ 即tức 解giải 序tự 品phẩm 。 故cố 云vân 序tự 謂vị 庠tường 序tự 等đẳng 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 初sơ 乃nãi 標tiêu 序tự 品phẩm 二nhị 字tự 。 或hoặc 例lệ 法pháp 華hoa 文văn 句cú 。 於ư 此thử 疏sớ/sơ 初sơ 加gia 序tự 品phẩm 二nhị 字tự 者giả 非phi 也dã 。 且thả 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 初sơ 亦diệc 不bất 標tiêu 其kỳ 品phẩm 目mục 。 用dụng 意ý 各các 別biệt 。 豈khởi 須tu 一nhất 準chuẩn 。 又hựu 疏sớ/sơ 文văn 已dĩ 經kinh 治trị 定định 。 標tiêu 題đề 從tùng 省tỉnh 。 故cố 削tước 大đại 般bát 二nhị 字tự 。 但đãn 題đề 云vân 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 。 此thử 乃nãi 荊kinh 溪khê 新tân 意ý 。 或hoặc 加gia 大đại 般bát 二nhị 字tự 者giả 。 亦diệc 非phi 必tất 也dã 。 正chánh 名danh 宣tuyên 尼ni 所sở 誡giới 。 後hậu 之chi 學học 者giả 宜nghi 善thiện 思tư 擇trạch 。 二nhị 疏sớ/sơ 下hạ 疏sớ/sơ 緣duyên 起khởi 二nhị 。 初sơ 通thông 示thị 。 二nhị 由do 二nhị 。 初sơ 製chế 疏sớ/sơ 遠viễn 由do 二nhị 。 初sơ 受thọ 經kinh 攝nhiếp 靜tĩnh 。 緣duyên 起khởi 者giả 。 因nhân 由do 曰viết 緣duyên 。 興hưng 致trí 曰viết 起khởi 。 余dư 我ngã 也dã 。 童đồng 年niên 穉# 歲tuế 也dã 。 攝nhiếp 靜tĩnh 寺tự 名danh 。 在tại 章chương 安an 。 即tức 慧tuệ 拯chửng 法Pháp 師sư 也dã 。 傳truyền 云vân 。 及cập 年niên 七thất 歲tuế 還hoàn 為vi 拯chửng 公công 弟đệ 子tử 。 具cụ 載tái 上thượng 卷quyển 。 予# 嘗thường 讀đọc 高cao 僧Tăng 傳truyền 。 見kiến 古cổ 來lai 盛thịnh 德đức 鮮tiên 有hữu 不bất 講giảng 。 誦tụng 斯tư 經Kinh 者giả 。 信tín 夫phu 。 法Pháp 王Vương 顧cố 命mạng 慈từ 父phụ 遺di 囑chúc 為vi 臣thần 為vi 子tử 理lý 合hợp 遵tuân 奉phụng 。 邇nhĩ 世thế 講giảng 誦tụng 閴# 其kỳ 無vô 人nhân 。 法pháp 漸tiệm 陵lăng 夷di 於ư 斯tư 驗nghiệm 矣hĩ 。 庶thứ 幾kỷ 同đồng 見kiến 同đồng 行hành 。 勉miễn 力lực 流lưu 通thông 。 載tái 紐nữu 頹đồi 綱cương 重trọng/trùng 樹thụ 顛điên 表biểu 。 忠trung 臣thần 孝hiếu 子tử 於ư 是thị 乎hồ 在tại 。 二nhị 走tẩu 雖tuy 下hạ 求cầu 旨chỉ 天thiên 台thai 二nhị 。 初sơ 別biệt 示thị 緣duyên 差sai 二nhị 。 初sơ 八bát 障chướng 喪táng 聽thính 二nhị 。 初sơ 師sư 存tồn 喪táng 聽thính 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 八bát 障chướng 。 凡phàm 稱xưng 走tẩu 或hoặc 僕bộc 或hoặc 蒙mông 皆giai 謙khiêm 也dã 。 東đông 京kinh 賦phú 曰viết 。 走tẩu 雖tuy 不bất 敏mẫn 庶thứ 斯tư 達đạt 矣hĩ 。 注chú 云vân 。 走tẩu 謂vị 走tẩu 使sử 之chi 人nhân 。 公công 子tử 自tự 謙khiêm 敏mẫn 達đạt 也dã 。 願nguyện 聞văn 旨chỉ 趣thú 者giả 。 既ký 誦tụng 其kỳ 文văn 願nguyện 知tri 其kỳ 義nghĩa 。 負phụ 笈cấp 天thiên 台thai 者giả 。 切thiết 韻vận 曰viết 。 笈cấp 負phụ 書thư 箱tương 也dã 。 史sử 記ký 云vân 。 後hậu 漢hán 蘇tô 章chương 字tự 士sĩ 成thành 。 北bắc 海hải 人nhân 。 負phụ 笈cấp 追truy 師sư 不bất 遠viễn 千thiên 里lý 。 天thiên 台thai 指chỉ 智trí 者giả 所sở 居cư 之chi 山sơn 也dã 。 陶đào 隱ẩn 居cư 真chân 誥# 曰viết 。 高cao 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 丈trượng 周chu 回hồi 八bát 百bách 里lý 。 山sơn 有hữu 八bát 重trọng/trùng 四tứ 面diện 如như 一nhất 。 當đương 斗đẩu 牛ngưu 之chi 分phần 。 上thượng 應ưng 台thai 星tinh 。 故cố 曰viết 天thiên 台thai 。 輿dư 地địa 志chí 曰viết 。 天thiên 台thai 山sơn 一nhất 名danh 桐# 栢# 。 眾chúng 嶽nhạc 之chi 極cực 秀tú 者giả 也dã 。 心tâm 忻hãn 藍lam 染nhiễm 者giả 。 劉lưu 子tử 云vân 。 青thanh 出xuất 於ư 藍lam 而nhi 青thanh 於ư 藍lam 。 染nhiễm 使sử 然nhiên 也dã 。 此thử 以dĩ 染nhiễm 義nghĩa 喻dụ 從tùng 師sư 求cầu 解giải 不bất 取thủ 勝thắng 義nghĩa 。 登đăng 山sơn 甫phủ 爾nhĩ 者giả 。 甫phủ 始thỉ 也dã 。 言ngôn 未vị 久cửu 也dã 。 仍nhưng 逢phùng 出xuất 谷cốc 者giả 。 又hựu 值trị 智trí 者giả 奉phụng 陳trần 後hậu 主chủ 詔chiếu 出xuất 山sơn 也dã 。 疏sớ/sơ 主chủ 傳truyền 曰viết 。 陳trần 至chí 德đức 元nguyên 年niên 隨tùy 師sư 出xuất 京kinh 。 住trụ 光quang 宅trạch 寺tự 。 不bất 惟duy 下hạ 自tự 謙khiêm 也dã 。 言ngôn 不bất 思tư 已dĩ 德đức 荒hoang 薄bạc 而nhi 輒triếp 侍thị 奉phụng 。 隨tùy 從tùng 智trí 者giả 於ư 皇hoàng 帝đế 朝triều 廷đình 也dã 。 易dị 緯# 曰viết 。 帝đế 者giả 。 天thiên 號hiệu 也dã 。 德đức 象tượng 天thiên 地địa 不bất 私tư 公công 位vị 。 稱xưng 之chi 曰viết 帝đế 。 香hương 塗đồ 三tam 宮cung 者giả 。 或hoặc 作tác 六lục 宮cung 。 並tịnh 由do 斯tư 文văn 。 古cổ 無vô 章chương 記ký 。 講giảng 貫quán 者giả 寡quả 。 故cố 令linh 傳truyền 寫tả 魚ngư 魯lỗ 成thành 訛ngoa 。 今kim 謂vị 三tam 宮cung 定định 非phi 二nhị 六Lục 通Thông 用dụng 。 有hữu 云vân 。 三tam 宮cung 為vi 正chánh 。 乃nãi 地địa 名danh 也dã 。 引dẫn 唐đường 僧Tăng 傳truyền 疏sớ/sơ 主chủ 傳truyền 云vân 。 三tam 宮cung 廬lư 阜phụ 九cửu 向hướng 衡hành 峰phong 。 無vô 不bất 揖ấp 迹tích 依y 迎nghênh 。 訪phỏng 問vấn 遺di 逸dật 。 此thử 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 今kim 敘tự 大đại 師sư 正chánh 宮cung 京kinh 輦liễn 。 地địa 乃nãi 金kim 陵lăng 非phi 三tam 宮cung 也dã 。 今kim 按án 三tam 宮cung 即tức 東đông 嶽nhạc 泰thái 山sơn 。 故cố 茅mao 君quân 內nội 傳truyền 曰viết 。 岱# 宗tông 山sơn 之chi 洞đỗng 周chu 回hồi 三tam 千thiên 餘dư 里lý 。 名danh 三tam 宮cung 空không 洞đỗng 之chi 天thiên 。 言ngôn 二nhị 宮cung 者giả 。 文văn 選tuyển 曰viết 。 婉uyển 變biến 二nhị 宮cung 徘bồi 徊hồi 殿điện 闥thát 。 注chú 云vân 。 婉uyển 孌# 徘bồi 徊hồi 皆giai 顧cố 慕mộ 貌mạo 。 二nhị 宮cung 謂vị 帝đế 及cập 太thái 子tử 宮cung 也dã 。 故cố 大đại 師sư 別biệt 傳truyền 云vân 。 陳trần 主chủ 幸hạnh 寺tự 捨xả 身thân 大đại 施thí 。 又hựu 云vân 。 皇hoàng 太thái 子tử 已dĩ 下hạ 並tịnh 託thác 舟chu 航# 咸hàm 宗tông 戒giới 範phạm 。 故cố 云vân 二nhị 宮cung 也dã 。 續tục 高cao 僧Tăng 傳truyền 中trung 皆giai 指chỉ 帝đế 宮cung 及cập 儲trữ 宮cung 為vi 二nhị 宮cung 。 既ký 稟bẩm 戒giới 法pháp 故cố 云vân 香hương 塗đồ 。 即tức 經Kinh 云vân 。 常thường 用dụng 戒giới 香hương 塗đồ 瑩oánh 體thể 也dã 。 或hoặc 謂vị 大đại 師sư 為vi 陳trần 隋tùy 二nhị 帝đế 戒giới 師sư 。 即tức 是thị 二nhị 宮cung 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 中trung 正chánh 敘tự 陳trần 主chủ 欽khâm 崇sùng 。 下hạ 云vân 金kim 陵lăng 土thổ/độ 崩băng 方phương 歸quy 隋tùy 國quốc 。 豈khởi 於ư 陳trần 世thế 預dự 說thuyết 隋tùy 朝triêu 。 無vô 乃nãi 不bất 可khả 。 或hoặc 作tác 六lục 宮cung 。 即tức 特đặc 指chỉ 天thiên 子tử 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 通thông 。 言ngôn 六lục 宮cung 者giả 。 周chu 禮lễ 天thiên 子tử 后hậu 立lập 六lục 宮cung 三tam 夫phu 人nhân 。 九cửu 嬪# 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 。 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 。 鄭trịnh 玄huyền 注chú 曰viết 。 六lục 宮cung 者giả 。 前tiền 一nhất 宮cung 後hậu 五ngũ 宮cung 也dã 。 五ngũ 者giả 后hậu 一nhất 宮cung 。 三tam 夫phu 人nhân 一nhất 宮cung 。 九cửu 嬪# 一nhất 宮cung 。 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 一nhất 宮cung 。 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 一nhất 宮cung 。 凡phàm 一nhất 百bách 二nhị 十thập 人nhân 。 后hậu 正chánh 位vị 宮cung 闈vi 。 體thể 同đồng 天thiên 子tử 。 七thất 眾chúng 者giả 。 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 三tam 式Thức 叉Xoa 摩Ma 那Na 。 四tứ 沙Sa 彌Di 。 五ngũ 沙Sa 彌Di 尼ni 。 六lục 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 七thất 優Ưu 婆Bà 夷Di 也dã 。 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 六lục 翻phiên 名danh 釋thích 義nghĩa 。 具cụ 在tại 疏sớ/sơ 文văn 。 式Thức 叉Xoa 摩Ma 那Na 者giả 。 此thử 云vân 學học 法pháp 女nữ 。 不bất 別biệt 得đắc 戒giới 也dã 。 先tiên 以dĩ 立lập 志chí 六lục 法pháp 練luyện 心tâm 。 為vi 受thọ 緣duyên 也dã 。 四tứ 分phần/phân 云vân 。 十thập 八bát 童đồng 女nữ 應ưng 二nhị 歲tuế 學học 戒giới 。 又hựu 云vân 。 小tiểu 年niên 曾tằng 嫁giá 年niên 十thập 歲tuế 者giả 與dữ 六lục 法pháp 。 十thập 誦tụng 中trung 六lục 法pháp 者giả 。 練luyện 心tâm 也dã 。 試thí 看khán 大đại 戒giới 受thọ 緣duyên 二nhị 年niên 者giả 。 練luyện 身thân 也dã 。 可khả 知tri 有hữu 胎thai 無vô 胎thai 。 此thử 式thức 叉xoa 尼ni 具cụ 學học 三tam 法pháp 。 一nhất 學học 根căn 本bổn 謂vị 四tứ 重trọng/trùng 是thị 。 二nhị 學học 六lục 法pháp 。 謂vị 一nhất 染nhiễm 心tâm 相tương 觸xúc 。 二nhị 盜đạo 人nhân 四tứ 錢tiền 三tam 斷đoạn 畜súc 生sanh 命mạng 。 四tứ 小tiểu 妄vọng 語ngữ 。 五ngũ 非phi 時thời 食thực 。 六lục 飲ẩm 酒tửu 也dã 。 三tam 學học 行hành 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 大đại 尼ni 戒giới 行hạnh 並tịnh 須tu 學học 之chi 。 言ngôn 光quang 輝huy 七thất 眾chúng 者giả 。 此thử 謂vị 戒giới 香hương 既ký 塗đồ 於ư 二nhị 宮cung 。 道đạo 光quang 彌di 耀diệu 於ư 七thất 眾chúng 也dã 。 道đạo 俗tục 參tham 請thỉnh 者giả 。 道đạo 謂vị 出xuất 家gia 五ngũ 眾chúng 。 俗tục 謂vị 在tại 家gia 二nhị 眾chúng 。 交giao 絡lạc 者giả 。 謂vị 參tham 玄huyền 請thỉnh 法pháp 之chi 人nhân 往vãng 來lai 不bất 絕tuyệt 也dã 。 雖tuy 欽khâm 下hạ 甘cam 露lộ 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 旨chỉ 趣thú 也dã 。 瑞thụy 應ứng 圖đồ 云vân 。 露lộ 色sắc 濃nồng 甘cam 者giả 為vi 之chi 甘cam 露lộ 。 王vương 者giả 施thí 德đức 惠huệ 。 則tắc 甘cam 露lộ 降giáng/hàng 其kỳ 草thảo 木mộc 。 甘cam 露lộ 仁nhân 澤trạch 也dã 。 一nhất 名danh 天thiên 酒tửu 。 如như 俟sĩ 下hạ 謂vị 待đãi 智trí 者giả 講giảng 說thuyết 此thử 經Kinh 。 如như 待đãi 黃hoàng 河hà 之chi 清thanh 。 言ngôn 其kỳ 難nạn 者giả 也dã 。 王vương 子tử 年niên 。 拾thập 遣khiển 記ký 曰viết 。 丹đan 立lập 千thiên 年niên 一nhất 燒thiêu 黃hoàng 河hà 千thiên 年niên 一nhất 清thanh 。 皆giai 至chí 聖thánh 之chi 君quân 以dĩ 為vi 大đại 瑞thụy 。 又hựu 黃hoàng 河hà 清thanh 而nhi 聖thánh 人nhân 生sanh 。 左tả 傳truyền 子tử 駟tứ 曰viết 。 周chu 詩thi 有hữu 之chi 曰viết 。 俟sĩ 河hà 之chi 清thanh 人nhân 壽thọ 幾kỷ 何hà 。 杜đỗ 預dự 注chú 曰viết 。 言ngôn 人nhân 壽thọ 促xúc 而nhi 河hà 清thanh 遲trì 。 詎cự 豈khởi 也dã 。 有hữu 期kỳ 無vô 日nhật 者giả 。 雖tuy 許hứa 講giảng 宣tuyên 。 以dĩ 我ngã 多đa 障chướng 竟cánh 無vô 日nhật 得đắc 聞văn 也dã 。 逮đãi 及cập 也dã 。 金kim 陵lăng 地địa 名danh 也dã 。 吳ngô 晉tấn 宋tống 齊tề 梁lương 陳trần 謂vị 之chi 江giang 南nam 。 六lục 朝triêu 悉tất 都đô 其kỳ 地địa 。 建kiến 康khang 實thật 錄lục 云vân 。 本bổn 楚sở 金kim 陵lăng 邑ấp 。 秦tần 改cải 為vi 秣# 陵lăng 。 吳ngô 改cải 為vi 建kiến 業nghiệp 。 晉tấn 愍mẫn 帝đế 諱húy 業nghiệp 改cải 為vi 建kiến 康khang 。 元nguyên 帝đế 即tức 位vị 稱xưng 建kiến 康khang 宮cung 。 土thổ/độ 崩băng 者giả 。 隋tùy 開khai 皇hoàng 八bát 年niên 文văn 帝đế 命mạng 晉tấn 王vương 楊dương 廣quảng 。 清thanh 河hà 公công 楊dương 素tố 。 督# 兵binh 五ngũ 十thập 萬vạn 以dĩ 伐phạt 陳trần 。 旌tinh 旗kỳ 千thiên 里lý 金kim 鼓cổ 震chấn 天thiên 。 俄nga 而nhi 平bình 江giang 東đông 膚phu 陳trần 主chủ 。 陳trần 國quốc 傾khuynh 壞hoại 喻dụ 以dĩ 土thổ/độ 崩băng 。 文văn 選tuyển 陳trần 琳# 檄# 書thư 曰viết 。 必tất 土thổ/độ 崩băng 瓦ngõa 解giải 不bất 俟sĩ 血huyết 刃nhận 。 師sư 徒đồ 雨vũ 散tán 者giả 。 陳trần 國quốc 既ký 破phá 法pháp 集tập 遂toại 停đình 。 師sư 徒đồ 相tương/tướng 捨xả 如như 雨vũ 分phân 散tán 。 絕tuyệt 交giao 論luận 云vân 。 駱lạc 驛dịch 縱tung 橫hoành 烟yên 飛phi 雨vũ 散tán 。 大đại 師sư 遺di 囑chúc 云vân 。 朝triêu 同đồng 雲vân 集tập 暮mộ 如như 雨vũ 散tán 。 或hoặc 作tác 兩lưỡng 字tự 者giả 誤ngộ 。 後hậu 會hội 匡khuông 嶺lĩnh 者giả 。 匡khuông 嶺lĩnh 即tức 廬lư 山sơn 也dã 。 廬lư 山sơn 記ký 曰viết 。 匡khuông 俗tục 出xuất 於ư 周chu 威uy 王vương 時thời 。 生sanh 而nhi 神thần 靈linh 隱ẩn 淪luân 潛tiềm 景cảnh 。 廬lư 于vu 此thử 山sơn 。 俗tục 稱xưng 廬lư 君quân 。 故cố 山sơn 取thủ 號hiệu 焉yên 。 大đại 師sư 別biệt 傳truyền 曰viết 。 金kim 陵lăng 既ký 敗bại 旋toàn 錫tích 荊kinh 湘# 。 路lộ 次thứ 湓# 城thành 。 忽hốt 夢mộng 老lão 僧Tăng 曰viết 。 陶đào 侃# 瑞thụy 像tượng 敬kính 屈khuất 守thủ 護hộ 。 遠viễn 公công 冥minh 請thỉnh 也dã 。 於ư 是thị 住trụ 憇# 廬lư 山sơn 。 俄nga 而nhi 潯# 陽dương 反phản 叛bạn 寺tự 宇vũ 焚phần 燒thiêu 。 獨độc 有hữu 茲tư 山sơn 全toàn 無vô 侵xâm 撓nạo 。 復phục 屬thuộc 虔kiền 劉lưu 者giả 。 左tả 傳truyền 曰viết 。 虔kiền 劉lưu 我ngã 邊biên 垂thùy 。 杜đỗ 注chú 云vân 。 虔kiền 劉lưu 皆giai 殺sát 也dã 。 即tức 是thị 值trị 潯# 陽dương 反phản 叛bạn 也dã 。 江giang 陵lăng 荊kinh 州châu 也dã 。 仍nhưng 遭tao 霧vụ 露lộ 者giả 。 仍nhưng 值trị 兵binh 亂loạn 也dã 。 抱bão 朴phác 子tử 曰viết 。 白bạch 霧vụ 四tứ 面diện 圍vi 城thành 不bất 出xuất 百bách 日nhật 大đại 兵binh 必tất 至chí 。 又hựu 三tam 國quốc 名danh 臣thần 。 譖trấm 曰viết 。 雖tuy 遇ngộ 塵trần 霧vụ 。 注chú 云vân 。 塵trần 霧vụ 謂vị 恥sỉ 辱nhục 也dã 。 勅sắc 徵trưng 下hạ 江giang 浦# 即tức 江giang 都đô 今kim 揚dương 州châu 也dã 。 亦diệc 曰viết 洛lạc 浦# 。 文văn 選tuyển 曰viết 。 歸quy 骸hài 洛lạc 浦# 。 注chú 云vân 。 揚dương 州châu 則tắc 梁lương 之chi 洛lạc 陽dương 也dã 。 勅sắc 徵trưng 者giả 。 即tức 煬# 帝đế 潛tiềm 龍long 之chi 時thời 。 鎮trấn 守thủ 江giang 淮hoài 。 兩lưỡng 請thỉnh 智trí 者giả 。 初sơ 請thỉnh 出xuất 江giang 都đô 求cầu 受thọ 戒giới 法pháp 。 即tức 開khai 皇hoàng 十thập 一nhất 年niên 也dã 。 事sự 畢tất 仍nhưng 歸quy 江giang 陵lăng 建kiến 玉ngọc 泉tuyền 寺tự 。 後hậu 又hựu 請thỉnh 出xuất 江giang 都đô 撰soạn 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 此thử 言ngôn 再tái 出xuất 江giang 都đô 時thời 。 疏sớ/sơ 主chủ 滯trệ 疾tật 於ư 洪hồng 州châu 也dã 。 若nhược 初sơ 出xuất 江giang 都đô 。 則tắc 獲hoạch 隨tùy 從tùng 故cố 。 疏sớ/sơ 主chủ 傳truyền 云vân 。 開khai 皇hoàng 十thập 年niên 晉tấn 王vương 作tác 鎮trấn 揚dương 越việt 。 陪bồi 從tùng 智trí 者giả 止chỉ 于vu 䢴# 溝câu 。 漢hán 制chế 天thiên 子tử 曰viết 勅sắc 。 太thái 子tử 曰viết 令linh 。 諸chư 王vương 曰viết 教giáo 。 煬# 帝đế 鎮trấn 揚dương 越việt 時thời 。 猶do 是thị 諸chư 王vương 。 後hậu 既ký 登đăng 極cực 故cố 云vân 勅sắc 徵trưng 。 故cố 別biệt 傳truyền 云vân 。 奉phụng 勅sắc 撰soạn 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 也dã 。 頂đảnh 滯trệ 疾tật 豫dự 章chương 者giả 。 頂đảnh 疏sớ/sơ 主chủ 稱xưng 名danh 也dã 。 始thỉ 稱xưng 余dư 次thứ 稱xưng 走tẩu 。 今kim 稱xưng 名danh 文văn 體thể 之chi 變biến 也dã 。 豫dự 章chương 郡quận 名danh 。 今kim 洪hồng 州châu 也dã 。 大đại 師sư 既ký 再tái 出xuất 江giang 都đô 。 而nhi 疏sớ/sơ 主chủ 滯trệ 疾tật 洪hồng 州châu 。 不bất 獲hoạch 隨tùy 從tùng 。 既ký 遠viễn 聖thánh 師sư 安an 聞văn 斯tư 典điển 。 始thỉ 舉cử 飄phiêu 南nam 湖hồ 等đẳng 者giả 。 南nam 湖hồ 即tức 宮cung 亭đình 湖hồ 。 亦diệc 曰viết 拱củng 亭đình 。 謂vị 於ư 豫dự 章chương 病bệnh 愈dũ 始thỉ 舉cử 掉trạo 飄phiêu 帆phàm 。 速tốc 往vãng 江giang 都đô 以dĩ 就tựu 智trí 者giả 。 而nhi 值trị 隋tùy 文văn 東đông 巡tuần 狩thú 。 晉tấn 王vương 入nhập 朝triêu 。 於ư 是thị 大đại 師sư 。 東đông 旋toàn 台thai 岳nhạc 。 是thị 故cố 無vô 暇hạ 講giảng 演diễn 。 且thả 給cấp 侍thị 東đông 歸quy 。 此thử 乃nãi 大đại 師sư 最tối 後hậu 入nhập 天thiên 台thai 。 即tức 開khai 皇hoàng 十thập 六lục 年niên 春xuân 也dã 。 東đông 旋toàn 者giả 。 旋toàn 或hoặc 作tác 還hoàn 同đồng 。 似tự 泉tuyền 切thiết 。 文văn 選tuyển 曰viết 。 祇kỳ 召triệu 旋toàn 北bắc 京kinh 。 作tác 此thử 旋toàn 字tự 也dã 。 秋thu 至chí 佛Phật 隴# 者giả 。 神thần 邕# 天thiên 台thai 山sơn 記ký 曰viết 。 從tùng 修tu 禪thiền 寺tự 南nam 行hành 二nhị 百bách 步bộ 有hữu 盤bàn 石thạch 。 平bình 正chánh 猶do 如như 削tước 成thành 。 古cổ 老lão 相tương/tướng 傳truyền 佛Phật 嘗thường 於ư 此thử 放phóng 光quang 。 故cố 名danh 佛Phật 隴# 。 春xuân 離ly 江giang 都đô 秋thu 時thời 方phương 至chí 者giả 。 以dĩ 隨tùy 處xứ 利lợi 人nhân 行hành 程# 故cố 緩hoãn 。 冬đông 逢phùng 入nhập 滅diệt 者giả 。 即tức 其kỳ 年niên 十thập 一nhất 。 月nguyệt 二nhị 十thập 四tứ 日nhật 未vị 時thời 。 於ư 天thiên 台thai 西tây 門môn 石thạch 城thành 寺tự 彌Di 勒Lặc 像tượng 前tiền 。 加gia 趺phu 而nhi 終chung 也dã 。 嘆thán 伊y 余dư 之chi 法pháp 障chướng 者giả 。 伊y 維duy 也dã 。 語ngữ 辭từ 耳nhĩ 。 余dư 我ngã 也dã 。 法pháp 障chướng 者giả 。 欲dục 聞văn 此thử 經Kinh 。 法pháp 義nghĩa 竟cánh 不bất 獲hoạch 聞văn 。 由do 前tiền 八bát 事sự 為vi 障chướng 也dã 。 一nhất 逢phùng 師sư 出xuất 谷cốc 障chướng 。 二nhị 參tham 請thỉnh 交giao 絡lạc 障chướng 。 三tam 金kim 陵lăng 土thổ/độ 崩băng 障chướng 。 四tứ 復phục 屬thuộc 虔kiền 劉lưu 障chướng 。 五ngũ 仍nhưng 遭tao 霧vụ 露lộ 障chướng 。 六lục 滯trệ 疾tật 豫dự 章chương 障chướng 。 七thất 東đông 旋toàn 台thai 嶺lĩnh 障chướng 。 八bát 冬đông 逢phùng 入nhập 滅diệt 障chướng 。 由do 具cụ 八bát 事sự 障chướng 我ngã 聞văn 法Pháp 。 故cố 曰viết 法pháp 障chướng 。 若nhược 不bất 出xuất 谷cốc 則tắc 合hợp 得đắc 聞văn 。 雖tuy 在tại 帝đế 庭đình 。 若nhược 參tham 請thỉnh 事sự 簡giản 則tắc 合hợp 得đắc 聞văn 。 雖tuy 其kỳ 人nhân 交giao 絡lạc 。 若nhược 金kim 陵lăng 久cửu 安an 亦diệc 當đương 得đắc 聞văn 。 乃nãi 至chí 若nhược 不bất 入nhập 滅diệt 雖tuy 有hữu 前tiền 障chướng 。 終chung 當đương 講giảng 演diễn 令linh 我ngã 得đắc 聞văn 。 故cố 入nhập 滅diệt 之chi 障chướng 最tối 為vi 深thâm 重trọng 故cố 下hạ 嘆thán 云vân 。 日nhật 既ký 隱ẩn 於ư 重trọng/trùng 崖nhai 。 盲manh 龜quy 眠miên 於ư 海hải 底để 也dã 。 奚hề 可khả 勝thắng 言ngôn 者giả 。 奚hề 何hà 也dã 。 勝thắng 平bình 聲thanh 謂vị 法pháp 障chướng 之chi 多đa 非phi 言ngôn 所sở 載tái 也dã 。 二nhị 昔tích 五ngũ 下hạ 引dẫn 事sự 感cảm 傷thương 。 初sơ 引dẫn 事sự 類loại 己kỷ 。 賢hiền 愚ngu 經kinh 第đệ 六lục 云vân 。 毘Tỳ 舍Xá 離Ly 國Quốc 。 有hữu 五ngũ 百bách 盲manh 人nhân 。 乞khất 匃cái 自tự 治trị 。

時thời 聞văn 人nhân 言ngôn 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 盲manh 人nhân 聞văn 已dĩ 還hoàn 共cộng 議nghị 曰viết 我ngã 曹tào 若nhược 當đương 遇ngộ 佛Phật 必tất 見kiến 救cứu 濟tế 。 即tức 便tiện 問vấn 人nhân 佛Phật 在tại 何hà 國quốc 。 答đáp 云vân 。 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 。 遂toại 各các 乞khất 金kim 錢tiền 一nhất 枚mai 。 僱# 人nhân 引dẫn 往vãng 。

時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 收thu 取thủ 金kim 錢tiền 。 將tương 諸chư 盲manh 人nhân 至chí 。 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 棄khí 諸chư 澤trạch 中trung 。 盲manh 不bất 知tri 處xứ 。 互hỗ 相tương 捉tróc 手thủ 。 經kinh 行hành 他tha 田điền 傷thương 破phá 苗miêu 穀cốc 。 長trưởng 者giả 行hành 田điền 見kiến 彼bỉ 踐tiễn 苗miêu 。 甚thậm 多đa 瞋sân 怒nộ 。 盲manh 者giả 求cầu 哀ai 具cụ 宣tuyên 上thượng 事sự 。 長trưởng 者giả 使sử 人nhân 將tương 詣nghệ 舍Xá 衛Vệ 。 適thích 達đạt 彼bỉ 國quốc 。 又hựu 聞văn 佛Phật 往vãng 。 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 及cập 到đáo 彼bỉ 國quốc 。 復phục 聞văn 世Thế 尊Tôn 已dĩ 還hoàn 舍Xá 衛Vệ 。 如như 是thị 追truy 逐trục 凡phàm 往vãng 七thất 反phản 。 佛Phật 知tri 根căn 熟thục 乃nãi 於ư 舍Xá 衛Vệ 待đãi 之chi 。 盲manh 到đáo 佛Phật 所sở 。 蒙mông 光quang 目mục 開khai 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 祇Kỳ 洹Hoàn 等đẳng 者giả 。 譬thí 喻dụ 經kinh 第đệ 三tam 云vân 。 昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 作tác 兩lưỡng 業nghiệp 。 有hữu 二nhị 婦phụ 適thích 詣nghệ 小tiểu 婦phụ 。 小tiểu 婦phụ 語ngữ 言ngôn 。 我ngã 年niên 少thiếu 婿tế 年niên 老lão 。 我ngã 不bất 樂nhạo 住trụ 。 可khả 住trụ 大đại 婦phụ 處xứ 作tác 居cư 。 其kỳ 婿tế 拔bạt 去khứ 白bạch 髮phát 。 適thích 至chí 大đại 婦phụ 處xứ 。 大đại 婦phụ 語ngữ 言ngôn 。 我ngã 老lão 頭đầu 已dĩ 白bạch 婿tế 頭đầu 黑hắc 宜nghi 去khứ 。 於ư 是thị 拔bạt 黑hắc 作tác 白bạch 。 如như 是thị 不bất 止chỉ 。 頭đầu 遂toại 禿ngốc 盡tận 。 二nhị 婦phụ 惡ác 之chi 。 便tiện 各các 捨xả 去khứ 。 坐tọa 愁sầu 致trí 死tử 。 過quá 去khứ 世thế 時thời 。 作tác 寺tự 中trung 狗cẩu 。 水thủy 東đông 一nhất 寺tự 水thủy 西tây 一nhất 寺tự 。 聞văn 楗# 椎chùy 鳴minh 狗cẩu 便tiện 往vãng 得đắc 食thực 。 後hậu 日nhật 二nhị 寺tự 同đồng 時thời 鳴minh 磬khánh 。 狗cẩu 浮phù 水thủy 欲dục 度độ 。 適thích 欲dục 至chí 西tây 。 復phục 恐khủng 東đông 寺tự 食thực 好hảo/hiếu 。 向hướng 東đông 復phục 恐khủng 西tây 寺tự 食thực 好hảo/hiếu 。 如như 是thị 猶do 豫dự 。 溺nịch 死tử 水thủy 中trung 。 文văn 云vân 祇Kỳ 洹Hoàn 者giả 。 通thông 取thủ 寺tự 名danh 。 非phi 直trực 指chỉ 祇Kỳ 洹Hoàn 寺tự 也dã 。 唯duy 疆cương 唯duy 沈trầm 無vô 見kiến 無vô 得đắc 者giả 。 結kết 前tiền 二nhị 事sự 。 盲manh 雖tuy 七thất 追truy 唯duy 至chí 於ư 他tha 疆cương 。 竟cánh 不bất 見kiến 佛Phật 故cố 。 云vân 唯duy 疆cương 無vô 見kiến 。 狗cẩu 聽thính 兩lưỡng 鍾chung 唯duy 死tử 於ư 沈trầm 溺nịch 。 竟cánh 不bất 得đắc 食thực 故cố 云vân 唯duy 沈trầm 無vô 得đắc 。 次thứ 入nhập 山sơn 下hạ 以dĩ 己kỷ 類loại 事sự 己kỷ 之chi 多đa 障chướng 。 如như 盲manh 如như 狗cẩu 。 入nhập 山sơn 出xuất 谷cốc 總tổng 前tiền 八bát 障chướng 。 入nhập 山sơn 攝nhiếp 七thất 八bát 。 出xuất 谷cốc 攝nhiếp 前tiền 六lục 。 浮phù 墜trụy 泝tố 江giang 者giả 。 釋thích 上thượng 句cú 也dã 。 浮phù 墜trụy 字tự 誤ngộ 。 應ưng 作tác 乘thừa 陵lăng 。 謂vị 入nhập 山sơn 乘thừa 陵lăng 。 出xuất 谷cốc 泝tố 江giang 空không 歷lịch 艱gian 苦khổ 。 不bất 聞văn 斯tư 典điển 。 文văn 選tuyển 北bắc 征chinh 賦phú 曰viết 。 乘thừa 陵lăng 岡# 以dĩ 登đăng 降giáng/hàng 。 注chú 云vân 。 陵lăng 岡# 皆giai 山sơn 丘khâu 也dã 。 左tả 傳truyền 曰viết 。 吳ngô 將tương 泝tố 江giang 入nhập 郢# 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。 逆nghịch 流lưu 而nhi 上thượng 曰viết 泝tố 洄hồi 。 順thuận 流lưu 而nhi 下hạ 曰viết 泝tố 游du 。 字tự 林lâm 云vân 。 順thuận 流lưu 曰viết 沿duyên 。 逆nghịch 流lưu 曰viết 泝tố 。 泝tố 蘇tô 故cố 切thiết 。 日nhật 既ký 下hạ 舉cử 喻dụ 。 嘆thán 師sư 滅diệt 也dã 。 日nhật 喻dụ 師sư 解giải 圓viên 明minh 。 隱ẩn 崖nhai 喻dụ 師sư 入nhập 寂tịch 滅diệt 。 崖nhai 山sơn 也dã 。 淮hoài 南nam 子tử 曰viết 。 日nhật 入nhập 崦yêm 嵫tư 。 注chú 云vân 。 亦diệc 曰viết 落lạc 棠# 山sơn 。 盲manh 龜quy 喻dụ 己kỷ 無vô 智trí 眼nhãn 海hải 底để 喻dụ 迷mê 深thâm 。 雜tạp 含hàm 第đệ 十thập 六lục 云vân 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 大đại 海hải 中trung 。 有hữu 一nhất 盲manh 龜quy 。 壽thọ 無vô 量lượng 劫kiếp 。 百bách 年niên 一nhất 遇ngộ 出xuất 頭đầu 。

復phục 有hữu 浮phù 木mộc 止chỉ 有hữu 一nhất 孔khổng 。 漂phiêu 流lưu 海hải 浪lãng 。 隨tùy 風phong 東đông 西tây 。 盲manh 龜quy 百bách 年niên 一nhất 出xuất 得đắc 遇ngộ 此thử 孔khổng 。 龜quy 至chí 海hải 東đông 。 浮phù 木mộc 或hoặc 至chí 海hải 西tây 。 違vi 遶nhiễu 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 復phục 差sai 違vi 或hoặc 復phục 相tương/tướng 得đắc 。 凡phàm 夫phu 漂phiêu 流lưu 五ngũ 趣thú 之chi 海hải 。 還hoàn 復phục 人nhân 身thân 。 甚thậm 難nan 於ư 此thử 。 今kim 借tá 彼bỉ 文văn 以dĩ 喻dụ 聖thánh 師sư 難nan 值trị 也dã 。 憑bằng 光quang 想tưởng 木mộc 者giả 。 人nhân 在tại 半bán 夜dạ 欲dục 憑bằng 日nhật 光quang 鑒giám 物vật 。 龜quy 居cư 海hải 底để 空không 想tưởng 浮phù 木mộc 安an 身thân 。 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 故cố 云vân 。 詎cự 可khả 得đắc 乎hồ 。 二nhị 余dư 乃nãi 下hạ 沒một 後hậu 思tư 愆khiên 師sư 既ký 已dĩ 滅diệt 。 斯tư 經Kinh 旨chỉ 趣thú 莫mạc 得đắc 而nhi 聞văn 。 省tỉnh 己kỷ 宿túc 愆khiên 。 於ư 是thị 躬cung 事sự 塔tháp 廟miếu 。 口khẩu 誦tụng 斯tư 經Kinh 。 以dĩ 期kỳ 未vị 來lai 值trị 師sư 聞văn 法Pháp 也dã 。 掃tảo 墓mộ 願nguyện 值trị 師sư 誦tụng 偈kệ 期kỳ 聞văn 法Pháp 。 西tây 土thổ/độ 塔tháp 婆bà 即tức 此thử 方phương 墳phần 墓mộ 也dã 。 掃tảo 灑sái 墳phần 塔tháp 種chúng 植thực 林lâm 樹thụ 。 以dĩ 墳phần 必tất 樹thụ 故cố 含hàm 文văn 。 嘉gia 曰viết 。 天thiên 子tử 墳phần 高cao 三tam 仞nhận 樹thụ 以dĩ 松tùng 。 諸chư 侯hầu 半bán 之chi 樹thụ 以dĩ 栢# 。 大đại 夫phu 入nhập 尺xích 樹thụ 以dĩ 槐# 。 庶thứ 人nhân 無vô 墳phần 樹thụ 以dĩ 楊dương 柳liễu 。 更cánh 服phục 灰hôi 場tràng 者giả 更cánh 平bình 聲thanh 。 謂vị 常thường 更cánh 換hoán 淨tịnh 服phục 。 於ư 塔tháp 所sở 誦tụng 經Kinh 也dã 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 著trước 新tân 淨tịnh 衣y 。 內nội 外ngoại 俱câu 淨tịnh 也dã 。 或hoặc 作tác 伏phục 字tự 者giả 非phi 。 如Như 來Lai 闍xà 維duy 之chi 地địa 號hiệu 曰viết 灰hôi 場tràng 。 今kim 大đại 師sư 土thổ/độ 葬táng 而nhi 言ngôn 灰hôi 場tràng 者giả 。 用dụng 其kỳ 故cố 實thật 耳nhĩ 。 亦diệc 猶do 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 晚vãn 還hoàn 台thai 嶺lĩnh 仍nhưng 值trị 鶴hạc 林lâm 。 鶴hạc 林lâm 之chi 言ngôn 例lệ 同đồng 灰hôi 場tràng 也dã 。 石thạch 偈kệ 即tức 此thử 經Kinh 也dã 。 以dĩ 聖thánh 行hành 品phẩm 中trung 雪Tuyết 山Sơn 大Đại 士Sĩ 既ký 獲hoạch 半bán 偈kệ 。 乃nãi 於ư 草thảo 木mộc 石thạch 壁bích 書thư 之chi 。 以dĩ 示thị 來lai 者giả 。 故cố 名danh 此thử 經Kinh 為vi 石thạch 偈kệ 也dã 。 疏sớ/sơ 主chủ 童đồng 年niên 誦tụng 經Kinh 已dĩ 半bán 。 知tri 此thử 誦tụng 其kỳ 全toàn 部bộ 。 非phi 只chỉ 一nhất 偈kệ 也dã 。 思tư 愆khiên 畢tất 世thế 者giả 。 則tắc 是thị 思tư 往vãng 世thế 之chi 愆khiên 成thành 今kim 法pháp 障chướng 。 遂toại 乃nãi 身thân 掃tảo 口khẩu 誦tụng 隱ẩn 居cư 求cầu 志chí 。 期kỳ 盡tận 此thử 身thân 故cố 云vân 畢tất 世thế 。 二nhị 事sự 不bất 下hạ 五ngũ 難nạn/nan 喪táng 思tư 。 五ngũ 初sơ 僧Tăng 使sử 迫bách 已dĩ 雖tuy 欲dục 隱ẩn 居cư 畢tất 世thế 。 而nhi 為vi 眾chúng 舉cử 差sai 。 因nhân 與dữ 智trí 璪# 同đồng 充sung 僧Tăng 使sử 。 屢lũ 入nhập 帝đế 京kinh 。 故cố 云vân 事sự 不bất 由do 己kỷ 。 蓋cái 為vi 僧Tăng 事sự 所sở 逼bức 迫bách 也dã 。 故cố 云vân 迫bách 不bất 得đắc 止chỉ 。 事sự 備bị 國quốc 清thanh 百bách 錄lục 。 戴đái 函hàm 負phụ 封phong 者giả 。 所sở 持trì 牋# 表biểu 詔chiếu 勅sắc 皆giai 用dụng 函hàm 也dã 。 百bách 錄lục 云vân 。 金kim 書thư 一nhất 函hàm 與dữ 天thiên 台thai 眾chúng 。 西tây 考khảo 闕khuyết 庭đình 者giả 。 考khảo 應ưng 作tác 朝triêu 字tự 誤ngộ 也dã 。 闕khuyết 謂vị 雙song 闕khuyết 以dĩ 石thạch 為vi 之chi 。 其kỳ 上thượng 隱ẩn 起khởi 奇kỳ 獸thú 異dị 禽cầm 之chi 狀trạng 。 在tại 端đoan 門môn 外ngoại 夾giáp 道đạo 置trí 之chi 。 亦diệc 曰viết 象tượng 闕khuyết 魏ngụy 闕khuyết 。 周chu 禮lễ 太thái 宰tể 以dĩ 正chánh 月nguyệt 懸huyền 理lý 象tượng 之chi 法pháp 於ư 象tượng 魏ngụy 。 使sử 萬vạn 人nhân 觀quán 理lý 象tượng 焉yên 。 左tả 傳truyền 哀ai 公công 三tam 年niên 火hỏa 。 季quý 桓hoàn 子tử 命mạng 書thư 藏tạng 象tượng 魏ngụy 曰viết 。 舊cựu 章chương 不bất 可khả 忘vong 也dã 。 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 注chú 曰viết 。 闕khuyết 者giả 。 觀quán 也dã 。 古cổ 者giả 每mỗi 門môn 樹thụ 兩lưỡng 觀quán 於ư 其kỳ 前tiền 。 所sở 以dĩ 表biểu 宮cung 門môn 也dã 。 其kỳ 上thượng 可khả 居cư 。 登đăng 之chi 則tắc 可khả 遠viễn 觀quán 。 故cố 謂vị 之chi 觀quán 。 人nhân 臣thần 將tương 朝triêu 至chí 此thử 則tắc 思tư 其kỳ 所sở 闕khuyết 。 故cố 謂vị 之chi 闕khuyết 。 天thiên 子tử 所sở 居cư 曰viết 闕khuyết 庭đình 。 隋tùy 都đô 長trường/trưởng 安an 也dã 。 私tư 去khứ 公công 還hoàn 者giả 。 充sung 僧Tăng 使sử 而nhi 去khứ 。 奉phụng 勅sắc 命mạng 而nhi 還hoàn 。 或hoặc 度độ 僧Tăng 造tạo 寺tự 。 或hoặc 修tu 營doanh 香hương 火hỏa 事sự 備bị 百bách 錄lục 。 故cố 百bách 錄lục 云vân 。 今kim 遣khiển 大đại 都đô 督# 段đoạn 智trí 興hưng 。 送tống 師sư 還hoàn 寺tự 。 故cố 曰viết 公công 還hoàn 經kinh 塗đồ 下hạ 往vãng 還hoàn 充sung 使sử 。 經kinh 由do 道đạo 塗đồ 凡phàm 八bát 年niên 也dã 。 二nhị 日nhật 嚴nghiêm 下hạ 諍tranh 論luận 遭tao 追truy 。 雖tuy 免miễn 僧Tăng 使sử 仍nhưng 因nhân 諍tranh 論luận 。 重trọng/trùng 入nhập 帝đế 京kinh 日nhật 嚴nghiêm 寺tự 名danh 也dã 。 唐đường 高cao 僧Tăng 傳truyền 曰viết 。 煬# 帝đế 時thời 為vi 晉tấn 王vương 。 於ư 京kinh 師sư 曲khúc 池trì 施thí 營doanh 第đệ 林lâm 。 造tạo 日nhật 嚴nghiêm 寺tự 。 咸hàm 陽dương 即tức 長trường/trưởng 安an 。 今kim 永vĩnh 興hưng 軍quân 也dã 。 諍tranh 論luận 之chi 事sự 而nhi 不bất 傳truyền 不bất 書thư 。 乃nãi 傳truyền 搜sưu 訪phỏng 之chi 闕khuyết 耳nhĩ 。 三tam 值trị 水thủy 夜dạ 奔bôn 桃đào 林lâm 水thủy 奔bôn 者giả 。 尚thượng 書thư 放phóng 牛ngưu 桃đào 林lâm 之chi 野dã 。 是thị 也dã 。 左tả 傳truyền 晉tấn 侯hầu 使sử 詹# 嘉gia 處xứ 瑕hà 以dĩ 守thủ 桃đào 林lâm 之chi 塞tắc 。 杜đỗ 注chú 云vân 。 桃đào 林lâm 在tại 弘hoằng 農nông 華hoa 陰ấm 縣huyện 。 此thử 言ngôn 行hạnh 至chí 桃đào 林lâm 山sơn 。 水thủy 夜dạ 至chí 避tị 之chi 奔bôn 走tẩu 。 故cố 失thất 伴bạn 侶lữ 。 四tứ 又hựu 被bị 下hạ 被bị 讒sàm 收thu 往vãng 及cập 至chí 京kinh 都đô 。 又hựu 遭tao 讒sàm 佞nịnh 。 謂vị 為vi 巫# 蠱cổ 惑hoặc 亂loạn 於ư 人nhân 。 而nhi 煬# 帝đế 信tín 讒sàm 故cố 收thu 往vãng 河hà 北bắc 。 幽u 薊# 二nhị 州châu 名danh 在tại 河hà 北bắc 。 薊# 音âm 計kế 。 五ngũ 乘thừa 氷băng 馬mã 陷hãm 冬đông 月nguyệt 度độ 河hà 。 故cố 乘thừa 履lý 其kỳ 氷băng 以dĩ 濟tế 北bắc 岸ngạn 。 馬mã 雖tuy 陷hãm 氷băng 而nhi 死tử 。 其kỳ 身thân 猶do 獲hoạch 生sanh 存tồn 。 臨lâm 危nguy 履lý 薄bạc 者giả 。 詩thi 云vân 。 戰chiến 戰chiến 兢căng 兢căng 。 如như 臨lâm 深thâm 淵uyên 。 如như 履lý 薄bạc 氷băng 。 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 云vân 。 昔tích 聞văn 詩thi 語ngữ 喻dụ 以dĩ 戒giới 慎thận 。 而nhi 今kim 身thân 當đương 履lý 踐tiễn 。 故cố 下hạ 句cú 云vân 。 生sanh 行hành 死tử 地địa 也dã 。 寧ninh 可khả 言ngôn 盡tận 者giả 。 危nguy 難nạn/nan 若nhược 此thử 。 那na 可khả 具cụ 言ngôn 。 二nhị 昔tích 裹khỏa 下hạ 總tổng 結kết 俱câu 喪táng 者giả 。 裹khỏa 糧lương 至chí 東đông 南nam 者giả 。 即tức 指chỉ 前tiền 負phụ 笈cấp 天thiên 台thai 已dĩ 下hạ 文văn 也dã 。 入nhập 山sơn 出xuất 谷cốc 揚dương 越việt 往vãng 來lai 。 何hà 啻# 千thiên 里lý 。 文văn 選tuyển 云vân 。 裹khỏa 糧lương 萬vạn 里lý 簦# 長trường/trưởng 柄bính 竹trúc 笠# 也dã 。 史sử 記ký 虞ngu 卿khanh 躡niếp 屩cược 擔đảm 簦# 。 說thuyết 趙triệu 孝hiếu 成thành 王vương 。 一nhất 見kiến 賜tứ 金kim 百bách 鎰# 。 再tái 說thuyết 拜bái 為vi 上thượng 卿khanh 。 負phụ 罪tội 至chí 西tây 北bắc 者giả 。 即tức 指chỉ 又hựu 被bị 讒sàm 已dĩ 下hạ 文văn 也dã 。 三tam 讒sàm 者giả 。 晉tấn 獻hiến 公công 三tam 子tử 皆giai 為vi 驪# 姬# 所sở 讒sàm 。 故cố 曰viết 三tam 讒sàm 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 比tỉ 也dã 。 三tam 子tử 謂vị 太thái 子tử 申thân 生sanh 重trọng 耳nhĩ 夷di 吾ngô 也dã 。 左tả 傳truyền 第đệ 五ngũ 曰viết 。 初sơ 晉tấn 獻hiến 公công 欲dục 以dĩ 驪# 姬# 為vi 夫phu 人nhân 。 卜bốc 之chi 不bất 吉cát 。 筮thệ 之chi 吉cát 。 公công 曰viết 。 從tùng 筮thệ 。 卜bốc 人nhân 曰viết 。 筮thệ 短đoản 龜quy 長trường/trưởng 。 不bất 如như 從tùng 長trường/trưởng 。 弗phất 聽thính 。 立lập 之chi 。 生sanh 奚hề 齊tề 。 其kỳ 娣# 生sanh 卓trác 子tử 。 及cập 將tương 立lập 奚hề 齊tề 。 既ký 與dữ 中trung 大đại 夫phu 成thành 謀mưu 。 姬# 謂vị 太thái 子tử 曰viết 。 君quân 夢mộng 齊tề 姜# 。 必tất 速tốc 祭tế 之chi 。 太thái 子tử 祭tế 于vu 曲khúc 沃ốc 。 歸quy 胙# 干can 公công 。 公công 田điền 。 姬# 寘trí 諸chư 宮cung 六lục 日nhật 。 公công 至chí 。 毒độc 而nhi 獻hiến 之chi 。 公công 祭tế 之chi 地địa 。 地địa 墳phần 。 與dữ 犬khuyển 。 犬khuyển 斃# 。 與dữ 小tiểu 臣thần 。 小tiểu 臣thần 亦diệc 斃# 。 姬# 泣khấp 曰viết 。 賊tặc 由do 太thái 子tử 。 太thái 子tử 奔bôn 新tân 城thành 。 公công 殺sát 其kỳ 傅phó/phụ 社xã 原nguyên 款# 。 或hoặc 謂vị 太thái 子tử 。 子tử 辭từ 。 君quân 必tất 辯biện 焉yên 。 太thái 子tử 曰viết 。 君quân 非phi 姬# 氏thị 。 居cư 不bất 安an 食thực 不bất 飽bão 。 我ngã 辭từ 。 姬# 必tất 有hữu 罪tội 。 君quân 老lão 矣hĩ 。 吾ngô 又hựu 不bất 樂lạc 。 曰viết 子tử 其kỳ 行hành 乎hồ 。 太thái 子tử 曰viết 。 君quân 實thật 不bất 察sát 其kỳ 罪tội 。 被bị 此thử 名danh 也dã 。 以dĩ 出xuất 。 人nhân 誰thùy 納nạp 我ngã 。 十thập 二nhị 月nguyệt 戊# 申thân 縊ải 于vu 新tân 城thành 。 姬# 遂toại 譖trấm 二nhị 公công 子tử 曰viết 。 皆giai 知tri 之chi 。 重trọng/trùng 耳nhĩ 奔bôn 蒲bồ 。 夷di 吾ngô 奔bôn 屈khuất 。 言ngôn 東đông 南nam 西tây 北bắc 者giả 。 以dĩ 帝đế 京kinh 居cư 中trung 。 則tắc 揚dương 越việt 在tại 於ư 東đông 南nam 。 幽u 薊# 居cư 乎hồ 西tây 北bắc 也dã 。 若nhược 聽thính 若nhược 思tư 等đẳng 者giả 。 前tiền 希hy 聞văn 斯tư 典điển 。 故cố 擔đảm 簦# 。 東đông 南nam 有hữu 入nhập 障chướng 故cố 喪táng 其kỳ 聞văn 。 後hậu 欲dục 思tư 愆khiên 畢tất 世thế 。 由do 驅khu 馳trì 西tây 北bắc 有hữu 五ngũ 難nạn/nan 。 故cố 喪táng 其kỳ 思tư 。 故cố 云vân 二nhị 塗đồ 俱câu 喪táng 。 二nhị 情tình 不bất 下hạ 製chế 疏sớ/sơ 近cận 由do 。 後hậu 時thời 雖tuy 獲hoạch 生sanh 還hoàn 台thai 嶽nhạc 。 以dĩ 昔tích 兩lưỡng 緣duyên 聽thính 思tư 俱câu 喪táng 。 於ư 是thị 慕mộ 法pháp 不bất 已dĩ 。 更cánh 尋tầm 他tha 疏sớ/sơ 以dĩ 勘khám 經kinh 旨chỉ 。 義nghĩa 既ký 違vi 經kinh 。 因nhân 自tự 撰soạn 疏sớ/sơ 。 舊cựu 疏sớ/sơ 即tức 河hà 西tây 光quang 宅trạch 等đẳng 諸chư 師sư 疏sớ/sơ 義nghĩa 各các 存tồn 也dã 。 不bất 與dữ 文văn 會hội 者giả 。 乖quai 經kinh 失thất 旨chỉ 也dã 。 怏ưởng 怏ưởng 於ư 亮lượng 切thiết 。 悵trướng 怏ưởng 也dã 。 病bệnh 諸chư 者giả 諸chư 之chi 也dã 。 見kiến 其kỳ 義nghĩa 非phi 如như 已dĩ 有hữu 病bệnh 。 此thử 即tức 製chế 疏sớ/sơ 之chi 近cận 由do 。 二nhị 斆# 群quần 下hạ 正chánh 明minh 述thuật 作tác 時thời 處xứ 二nhị 。 初sơ 謙khiêm 光quang 述thuật 懷hoài 。 經kinh 第đệ 三tam 十thập 云vân 。 譬thí 如như 王vương 告cáo 大đại 臣thần 。 汝nhữ 牽khiên 一nhất 象tượng 以dĩ 示thị 盲manh 者giả 。

時thời 彼bỉ 眾chúng 盲manh 。 各các 以dĩ 手thủ 觸xúc 。 其kỳ 觸xúc 牙nha 者giả 即tức 云vân 。 象tượng 如như 萊# 茯# 根căn 。 其kỳ 觸xúc 耳nhĩ 者giả 言ngôn 象tượng 如như 箕ki 等đẳng 。 經kinh 自tự 合hợp 云vân 。 王vương 喻dụ 如Như 來Lai 。 臣thần 喻dụ 方Phương 等Đẳng 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 象tượng 喻dụ 佛Phật 性tánh 。 盲manh 喻dụ 一nhất 切thiết 無vô 明minh 眾chúng 生sanh 。 獨độc 夢mộng 談đàm 刀đao 如như 經kinh 第đệ 十thập 八bát 。 略lược 如như 上thượng 記ký 。 刀đao 喻dụ 佛Phật 性tánh 。 夢mộng 寱nghệ 謬mậu 談đàm 非phi 親thân 得đắc 刀đao 。 此thử 皆giai 疏sớ/sơ 主chủ 謙khiêm 也dã 。 謂vị 心tâm 思tư 經kinh 旨chỉ 如như 盲manh 觸xúc 象tượng 。 豈khởi 識thức 全toàn 軀khu 。 口khẩu 說thuyết 經Kinh 文văn 如như 夢mộng 談đàm 刀đao 。 故cố 非phi 實thật 有hữu 。 二nhị 以dĩ 大đại 下hạ 著trước 述thuật 時thời 處xứ 二nhị 。 初sơ 明minh 時thời 處xứ 二nhị 。 初sơ 示thị 染nhiễm 筆bút 時thời 處xứ 。 大đại 業nghiệp 即tức 隋tùy 煬# 年niên 號hiệu 。 十thập 年niên 即tức 甲giáp 戌tuất 歲tuế 也dã 。 廬lư 于vu 天thiên 台thai 之chi 南nam 者giả 。 小tiểu 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 廬lư 寄ký 也dã 。 謂vị 寄ký 止chỉ 也dã 。 亦diệc 別biệt 舍xá 也dã 。 黃hoàng 帝đế 為vi 廬lư 。 以dĩ 避tị 寒hàn 暑thử 。 春xuân 秋thu 去khứ 之chi 。 冬đông 夏hạ 居cư 之chi 。 故cố 云vân 寄ký 止chỉ 也dã 。 神thần 邕# 天thiên 台thai 雜tạp 記ký 云vân 。 赤xích 城thành 為vi 南nam 門môn 。 石thạch 城thành 為vi 西tây 門môn 。 今kim 云vân 天thiên 台thai 之chi 南nam 。 謂vị 赤xích 城thành 也dã 。 二nhị 管quản 窺khuy 下hạ 明minh 憑bằng 師sư 述thuật 作tác 。 管quản 窺khuy 智trí 者giả 義nghĩa 意ý 者giả 。 莊trang 子tử 云vân 。 以dĩ 管quản 窺khuy 天thiên 也dã 。 謂vị 智trí 者giả 法Pháp 門môn 如như 天thiên 之chi 高cao 遠viễn 。 已dĩ 解giải 推thôi 尋tầm 如như 以dĩ 管quản 窺khuy 。 義nghĩa 意ý 者giả 。 五ngũ 時thời 四tứ 教giáo 之chi 義nghĩa 。 三tam 觀quán 六lục 即tức 之chi 意ý 。 依y 此thử 義nghĩa 意ý 輒triếp 為vi 此thử 經Kinh 解giải 釋thích 旨chỉ 趣thú 也dã 。 為vi 去khứ 聲thanh 。 尚thượng 書thư 序tự 曰viết 。 承thừa 詔chiếu 為vi 五ngũ 十thập 九cửu 篇thiên 作tác 傳truyền 。 大đại 業nghiệp 明minh 製chế 撰soạn 之chi 時thời 。 天thiên 台thai 之chi 南nam 顯hiển 筆bút 削tước 之chi 處xứ 。 管quản 窺khuy 智trí 者giả 示thị 所sở 學học 之chi 宗tông 。 二nhị 運vận 丁đinh 下hạ 敘tự 難nạn/nan 緣duyên 二nhị 。 初sơ 避tị 難nạn/nan 。 四tứ 移di 兩lưỡng 蒙mông 靈linh 異dị 。 丁đinh 當đương 也dã 。 大đại 業nghiệp 十thập 二nhị 年niên 有hữu 大đại 鳥điểu 似tự 鵬# 飛phi 入nhập 殿điện 內nội 。 至chí 于vu 御ngự 幄# 至chí 明minh 而nhi 去khứ 。 九cửu 月nguyệt 幸hạnh 江giang 都đô 。 以dĩ 代đại 王vương 侑# 留lưu 守thủ 西tây 都đô 。 越việt 王vương 侗# 留lưu 守thủ 東đông 都đô 。 既ký 至chí 江giang 都đô 。 唯duy 以dĩ 酒tửu 色sắc 為vi 務vụ 。 五ngũ 月nguyệt 星tinh 隕vẫn 吳ngô 郡quận 為vi 石thạch 。 徵trưng 求cầu 螢huỳnh 火hỏa 數số 斛hộc 。 夜dạ 出xuất 遊du 山sơn 光quang 遍biến 巖nham 谷cốc 火hỏa 守thủ 羽vũ 林lâm 星tinh 如như 斗đẩu 出xuất 。 王vương 良lương 閣các 道đạo 聲thanh 如như 隤đồi 牆tường 。 枉uổng 矢thỉ 出xuất 北bắc 斗đẩu 米mễ 一nhất 斛hộc 。 計kế 錢tiền 八bát 九cửu 萬vạn 。 用dụng 錫tích 環hoàn 錢tiền 細tế 如như 線tuyến 。 十thập 月nguyệt 李# 密mật 起khởi 兵binh 於ư 梁lương 楚sở 之chi 郊giao 。 竇đậu 建kiến 德đức 盧lô 明minh 月nguyệt 等đẳng 所sở 在tại 稱xưng 號hiệu 。 盜đạo 賊tặc 公công 行hành 劫kiếp 掠lược 州châu 縣huyện 。 又hựu 諸chư 道đạo 賊tặc 師sư 孟# 海hải 公công 。 徐từ 圓viên 朗lãng 。 朱chu 粲sán 。 劉lưu 武võ 用dụng 。 薛tiết 舉cử 。 蕭tiêu 銑# 。 李# 子tử 通thông 。 沈trầm 法pháp 興hưng 等đẳng 各các 率suất 眾chúng 寇khấu 掠lược 。 多đa 者giả 數sổ 十thập 萬vạn 。 少thiểu 者giả 二nhị 三tam 萬vạn 。 天thiên 下hạ 無vô 處xứ 無vô 賊tặc 。 故cố 曰viết 寇khấu 盜đạo 縱tung 橫hoành 于vu 時thời 。 天thiên 台thai 悉tất 為vi 沈trầm 法pháp 興hưng 所sở 有hữu 。 雜tạp 記ký 云vân 。 大đại 業nghiệp 十thập 四tứ 年niên 沈trầm 法pháp 興hưng 擅thiện 置trí 海hải 州châu 。 即tức 改cải 臨lâm 海hải 縣huyện 為vi 海hải 州châu 也dã 。 匿nặc 影ảnh 沃ốc 洲châu 者giả 。 匿nặc 藏tạng 也dã 。 沃ốc 洲châu 山sơn 名danh 在tại 剡# 。 即tức 支chi 遁độn 所sở 棲tê 之chi 山sơn 也dã 。 赤xích 城thành 既ký 喧huyên 復phục 更cánh 匿nặc 藏tạng 形hình 影ảnh 。 避tị 盜đạo 於ư 沃ốc 洲châu 山sơn 也dã 。 蔭ấm 林lâm 席tịch 箭tiễn 者giả 。 山sơn 宿túc 野dã 棲tê 故cố 無vô 屋ốc 宇vũ 。 但đãn 蔭ấm 茂mậu 林lâm 以dĩ 為vi 帳trướng 布bố 。 箭tiễn 竹trúc 以dĩ 為vi 席tịch 。 亦diệc 猶do 古cổ 人nhân 班ban 荊kinh 而nhi 坐tọa 也dã 。 箭tiễn 竹trúc 偏thiên 產sản 會hội 稽khể 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 東đông 南nam 之chi 美mỹ 者giả 。 有hữu 會hội 稽khể 之chi 竹trúc 箭tiễn 焉yên 。 衣y 殫đàn 等đẳng 者giả 。 殫đàn 音âm 丹đan 。 盡tận 也dã 。 既ký 避tị 盜đạo 深thâm 山sơn 而nhi 衣y 糧lương 又hựu 盡tận 。 故cố 於ư 撰soạn 述thuật 致trí 乖quai 次thứ 第đệ 。 於ư 是thị 下hạ 明minh 為vi 撰soạn 述thuật 緣duyên 闕khuyết 。 更cánh 求cầu 他tha 處xứ 挾hiệp 藏tạng 也dã 。 鄙bỉ 志chí 謙khiêm 也dã 。 託thác 命mạng 遂toại 安an 者giả 。 寄ký 託thác 形hình 命mạng 於ư 遂toại 安an 也dã 。 遂toại 安an 縣huyện 名danh 今kim 屬thuộc 睦mục 州châu 。 縣huyện 令linh 鄧đặng 氏thị 者giả 。 即tức 遂toại 安an 令linh 也dã 。 曳duệ 疾tật 應ưng 之chi 者giả 。 赴phó 請thỉnh 為vi 講giảng 也dã 。 應ưng 去khứ 聲thanh 事sự 不bất 兼kiêm 舉cử 者giả 。 既ký 務vụ 講giảng 宣tuyên 。 且thả 停đình 筆bút 削tước 因nhân 將tương 草thảo 本bổn 寄ký 於ư 他tha 舍xá 。 冥minh 持trì 此thử 本bổn 者giả 。 謂vị 冥minh 聖thánh 護hộ 持trì 。 故cố 得đắc 燒thiêu 舍xá 疏sớ/sơ 在tại 。 故cố 云vân 得đắc 免miễn 灰hôi 。 颺dương 颺dương 音âm 羊dương 。 風phong 所sở 飛phi 颺dương 也dã 。 重trọng/trùng 寄ký 柵# 城thành 者giả 。 講giảng 經kinh 既ký 畢tất 。 復phục 寄ký 柵# 城thành 意ý 欲dục 補bổ 削tước 草thảo 木mộc 也dã 。 柵# 音âm 冊sách 。 編biên 木mộc 成thành 援viện 也dã 。 未vị 詳tường 何hà 處xứ 。 今kim 仙tiên 居cư 縣huyện 有hữu 柵# 岸ngạn 保bảo 。 恐khủng 是thị 其kỳ 地địa 。 玉ngọc 石thạch 俱câu 罄khánh 者giả 。 玉ngọc 石thạch 喻dụ 貴quý 賤tiện 賢hiền 愚ngu 。 海hải 賊tặc 劫kiếp 掠lược 貴quý 賤tiện 並tịnh 盡tận 。 故cố 云vân 俱câu 罄khánh 。 尚thượng 書thư 曰viết 。 火hỏa 炎diễm 崑# 岡# 玉ngọc 石thạch 俱câu 焚phần 。 蕭tiêu 亮lượng 即tức 當đương 時thời 將tướng 帥súy 也dã 。 復phục 獲hoạch 安an 存tồn 者giả 。 身thân 安an 疏sớ/sơ 存tồn 。 焦tiêu 不bất 能năng 燒thiêu 者giả 。 即tức 前tiền 云vân 冥minh 持trì 此thử 本bổn 得đắc 免miễn 灰hôi 颺dương 。 賤tiện 不bất 能năng 得đắc 者giả 。 賊tặc 劫kiếp 柵# 城thành 玉ngọc 石thạch 俱câu 盡tận 。 而nhi 此thử 疏sớ/sơ 獨độc 存tồn 也dã 。 再tái 蒙mông 靈linh 異dị 者giả 。 初sơ 火hỏa 不bất 燒thiêu 次thứ 賊tặc 不bất 得đắc 。 故cố 云vân 再tái 也dã 。 勵lệ 勉miễn 也dã 。 誠thành 心tâm 也dã 。 或hoặc 作tác 厲lệ 非phi 也dã 。 食thực 息tức 者giả 。 息tức 寢tẩm 臥ngọa 也dã 。 無vô 寧ninh 不bất 安an 也dã 。 二nhị 乃nãi 卜bốc 下hạ 幽u 境cảnh 稱xưng 懷hoài 勤cần 加gia 補bổ 削tước 二nhị 。 初sơ 敘tự 幽u 境cảnh 。 稱xưng 懷hoài 卜bốc 者giả 。 禮lễ 記ký 曰viết 。 龜quy 曰viết 卜bốc 。 蓍thi 曰viết 筮thệ 。 古cổ 者giả 移di 居cư 必tất 卜bốc 。 故cố 離ly 騷# 經kinh 有hữu 卜bốc 居cư 也dã 。 左tả 傳truyền 曰viết 。 非phi 宅trạch 是thị 名danh 唯duy 隣lân 是thị 卜bốc 。 今kim 疏sớ/sơ 主chủ 以dĩ 移di 居cư 為vi 卜bốc 居cư 。 安an 洲châu 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 安an 縣huyện 。 今kim 仙tiên 居cư 縣huyện 也dã 。 故cố 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 安an 南nam 嶺lĩnh 地địa 曰viết 安an 洲châu 。 然nhiên 安an 洲châu 之chi 名danh 始thỉ 於ư 疏sớ/sơ 主chủ 。 台thai 州châu 圖đồ 經kinh 曰viết 。 管quản 竹trúc 山sơn 在tại 縣huyện 東đông 南nam 五ngũ 里lý 。 高cao 二nhị 十thập 丈trượng 周chu 回hồi 二nhị 里lý 。 其kỳ 下hạ 舊cựu 有hữu 潭đàm 。 唐đường 武võ 德đức 年niên 中trung 。 邑ấp 人nhân 請thỉnh 天thiên 台thai 國quốc 清thanh 寺tự 灌quán 頂đảnh 尊tôn 者giả 。 講giảng 于vu 光quang 明minh 寺tự 時thời 。 此thử 潭đàm 之chi 魚ngư 取thủ 者giả 甚thậm 眾chúng 。 尊tôn 者giả 率suất 道đạo 俗tục 於ư 潭đàm 側trắc 講giảng 。 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 誘dụ 漁ngư 者giả 令linh 止chỉ 其kỳ 採thải 捕bộ 。 一nhất 夕tịch 忽hốt 暴bạo 風phong 雨vũ 至chí 。 旦đán 視thị 之chi 。 乃nãi 為vi 洲châu 矣hĩ 。 故cố 號hiệu 為vi 安an 洲châu 。 以dĩ 此thử 洲châu 渚chử 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 安an 故cố 。 微vi 瀾lan 者giả 。 瀾lan 力lực 旦đán 切thiết 。 又hựu 力lực 安an 切thiết 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。 河hà 水thủy 清thanh 且thả 瀾lan 漪# 。 大đại 波ba 為vi 瀾lan 小tiểu 波ba 為vi 時thời 。 絕tuyệt 人nhân 獸thú 之chi 蹤tung 者giả 。 山sơn 深thâm 溪khê 隔cách 故cố 。 人nhân 獸thú 不bất 到đáo 。 峯phong 連liên 偉# 括quát 者giả 。 謂vị 偉# 美mỹ 山sơn 及cập 括quát 蒼thương 山sơn 也dã 。 陶đào 弘hoằng 景cảnh 玉ngọc 匱quỹ 云vân 。 括quát 蒼thương 山sơn 西tây 南nam 百bách 餘dư 里lý 。 有hữu 偉# 美mỹ 山sơn 狀trạng 如như 宮cung 闕khuyết 。 多đa 靈linh 異dị 。 可khả 偉# 美mỹ 也dã 。 皇hoàng 朝triêu 新tân 修tu 圖đồ 經kinh 曰viết 。 亦diệc 名danh 天thiên 姥lao 山sơn 。 又hựu 云vân 。 大đại 括quát 蒼thương 嶺lĩnh 在tại 縣huyện 西tây 一nhất 百bách 八bát 里lý 。 兼kiêm 二nhị 山sơn 之chi 美mỹ 者giả 。 謂vị 安an 洲châu 景cảnh 象tượng 兼kiêm 有hữu 偉# 括quát 之chi 好hảo/hiếu 。 水thủy 鏡kính 者giả 。 溪khê 水thủy 澄trừng 淨tịnh 有hữu 若nhược 明minh 鏡kính 也dã 。 蕖cừ 池trì 者giả 。 謂vị 池trì 有hữu 荷hà 花hoa 也dã 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。 荷hà 芙phù 蕖cừ 。 郭quách 璞# 注chú 曰viết 。 別biệt 名danh 芙phù 蓉dung 。 江giang 東đông 呼hô 荷hà 。 紅hồng 葩ba 普phổ 巴ba 切thiết 。 華hoa 也dã 。 白bạch 牙nha 團đoàn 扇thiên/phiến 者giả 。 善thiện 見kiến 律luật 云vân 。 優ưu 波ba 離ly 昇thăng 座tòa 執chấp 象tượng 牙nha 裝trang 扇thiên/phiến 。 先tiên 集tập 律luật 藏tạng 。 萋# 蒨# 者giả 。 草thảo 茂mậu 盛thịnh 貌mạo 。 加gia 亦diệc 勝thắng 也dã 。 戴đái 氏thị 重trọng/trùng 席tịch 者giả 。 東đông 觀quán 漢hán 記ký 。 戴đái 憑bằng 字tự 次thứ 仲trọng 。 拜bái 侍thị 中trung 正chánh 旦đán 朝triêu 賀hạ 。 帝đế 會hội 群quần 臣thần 。 諸chư 生sanh 能năng 說thuyết 經Kinh 史sử 者giả 。 更cánh 相tương 詰cật 難nạn/nan 義nghĩa 。 有hữu 不bất 通thông 者giả 輒triếp 奪đoạt 其kỳ 席tịch 。 以dĩ 益ích 通thông 者giả 憑bằng 遂toại 坐tọa 。 五ngũ 十thập 餘dư 席tịch 。 今kim 疏sớ/sơ 主chủ 承thừa 修tu 竹trúc 之chi 風phong 。 藉tạ 翠thúy 草thảo 而nhi 坐tọa 。 勝thắng 於ư 牙nha 扇thiên/phiến 重trọng/trùng 席tịch 也dã 。 以dĩ 彼bỉ 由do 造tạo 作tác 此thử 任nhậm 天thiên 真chân 。 其kỳ 實thật 勝thắng 之chi 固cố 非phi 誇khoa 飾sức 。 下hạ 云vân 羞tu 繪hội 圖đồ 陋lậu 絃huyền 管quản 亦diệc 爾nhĩ 。 雲vân 霞hà 赤xích 白bạch 松tùng 桂quế 青thanh 黑hắc 雕điêu 鏤lũ 雜tạp 糅nhữu 。 而nhi 有hữu 五ngũ 彩thải 之chi 文văn 。 則tắc 使sử 畫họa 圖đồ 有hữu 羞tu 色sắc 繪hội 畫họa 也dã 。 猿viên 吟ngâm 麏# 叫khiếu 蟬thiền 噪táo 蛙# 鳴minh 相tương 和hòa 成thành 韻vận 。 似tự 其kỳ 八bát 音âm 之chi 樂lạc 。 翻phiên 令linh 絲ti 竹trúc 成thành 陋lậu 聲thanh 故cố 。 左tả 太thái 沖# 招chiêu 隱ẩn 詩thi 云vân 。 非phi 必tất 絲ti 與dữ 竹trúc 。 山sơn 水thủy 有hữu 清thanh 音âm 。 麏# 居cư 筠# 切thiết 。 鹿lộc 屬thuộc 。 八bát 音âm 者giả 。 五ngũ 經kinh 通thông 義nghĩa 曰viết 。 金kim 石thạch 絲ti 竹trúc 匏# 土thổ/độ 革cách 木mộc 也dã 。 金kim 為vi 鍾chung 。 石thạch 為vi 磬khánh 。 絲ti 為vi 絃huyền 。 竹trúc 為vi 管quản 。 匏# 為vi 笙sanh 。 土thổ/độ 為vi 塤# 。 皮bì 為vi 鼓cổ 。 木mộc 為vi 柷# 敔# 。 雅nhã 有hữu 高cao 致trí 者giả 。 竹trúc 風phong 草thảo 席tịch 畫họa 圖đồ 音âm 樂nhạc 。 皆giai 得đắc 之chi 於ư 自tự 然nhiên 。 故cố 云vân 高cao 致trí 也dã 。 豐phong 趣thú 冥minh 倫luân 者giả 。 冥minh 幽u 也dã 。 倫luân 人nhân 也dã 。 謂vị 此thử 高cao 致trí 豐phong 饒nhiêu 歸quy 趣thú 於ư 我ngã 幽u 人nhân 也dã 。 倫luân 亦diệc 可khả 作tác 淪luân 。 淪luân 沒một 也dã 。 謂vị 隱ẩn 沒một 於ư 山sơn 澤trạch 也dã 。 二nhị 仍nhưng 蒔thi 下hạ 明minh 資tư 緣duyên 勤cần 苦khổ 。 蒔thi 種chủng 也dã 。 種chủng 粟túc 充sung 食thực 拾thập 薪tân 備bị 爨thoán 。 二nhị 。 暨kỵ 染nhiễm 下hạ 感cảm 傷thương 謙khiêm 己kỷ 二nhị 。 初sơ 感cảm 傷thương 多đa 難nạn/nan 。 暨kỵ 至chí 也dã 。 從tùng 此thử 絕tuyệt 筆bút 逆nghịch 至chí 染nhiễm 筆bút 。 凡phàm 歷lịch 五ngũ 載tái 。 即tức 唐đường 高cao 祖tổ 武võ 德đức 元nguyên 年niên 戊# 寅# 歲tuế 撰soạn 疏sớ/sơ 絕tuyệt 筆bút 也dã 。 煬# 帝đế 即tức 位vị 改cải 元nguyên 大đại 業nghiệp 在tại 位vị 十thập 三tam 年niên 。 十thập 二nhị 年niên 幸hạnh 江giang 東đông 宮cung 。 十thập 三tam 年niên 唐đường 公công 起khởi 義nghĩa 師sư 於ư 太thái 原nguyên 。 破phá 宋tống 老lão 生sanh 於ư 霍hoắc 邑ấp 。 所sở 在tại 克khắc 敵địch 。 遂toại 入nhập 長trường/trưởng 安an 尊tôn 煬# 帝đế 為vi 太thái 上thượng 皇hoàng 。 奉phụng 煬# 帝đế 孫tôn 文văn 德đức 太thái 子tử 之chi 子tử 侑# 。 篡soán 位vị 即tức 恭cung 帝đế 也dã 。 改cải 元nguyên 義nghĩa 寧ninh 。 至chí 二nhị 年niên 遜tốn 位vị 于vu 唐đường 公công 。 改cải 云vân 武võ 德đức 。 既ký 云vân 凡phàm 歷lịch 五ngũ 載tái 。 知tri 是thị 武võ 德đức 元nguyên 年niên 絕tuyệt 筆bút 也dã 。 於ư 此thử 五ngũ 載tái 凡phàm 經kinh 六lục 移di 。 初sơ 寄ký 天thiên 台thai 之chi 南nam 。 二nhị 移di 沃ốc 洲châu 。 三tam 移di 遂toại 安an 。 四tứ 移di 柵# 城thành 。 五ngũ 重trọng/trùng 移di 遂toại 安an 。 六lục 移di 安an 洲châu 。 并tinh 前tiền 八bát 障chướng 及cập 中trung 五ngũ 難nạn/nan 共cộng 成thành 十thập 九cửu 難nạn/nan 緣duyên 。 於ư 後hậu 六lục 中trung 更cánh 取thủ 火hỏa 賊tặc 二nhị 事sự 。 則tắc 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 也dã 。 五ngũ 難nạn/nan 謂vị 僧Tăng 使sử 遭tao 追truy 值trị 水thủy 被bị 讒sàm 馬mã 陷hãm 也dã 。 前tiền 八bát 中trung 五ngũ 是thị 製chế 疏sớ/sơ 之chi 遠viễn 由do 。 尋tầm 舊cựu 疏sớ/sơ 是thị 近cận 由do 。 後hậu 六lục 是thị 正chánh 製chế 疏sớ/sơ 。 問vấn 前tiền 八bát 為vi 障chướng 何hà 名danh 遠viễn 由do 。 答đáp 由do 不bất 聞văn 法Pháp 故cố 自tự 撰soạn 疏sớ/sơ 。 若nhược 其kỳ 聞văn 者giả 則tắc 疏sớ/sơ 是thị 師sư 說thuyết 。 安an 得đắc 自tự 製chế 。 前tiền 八bát 為vi 障chướng 竟cánh 不bất 聞văn 法Pháp 。 後hậu 六lục 雖tuy 艱gian 終chung 成thành 斯tư 疏sớ/sơ 。 嗚ô 呼hô 正Chánh 法Pháp 難nan 聞văn 。 正Chánh 道Đạo 難nan 行hành 。 其kỳ 若nhược 是thị 乎hồ 。 干can 戈qua 者giả 。 孔khổng 安an 國quốc 曰viết 。 干can 盾# 也dã 。 戈qua 戟kích 也dã 。 論luận 語ngữ 曰viết 。 而nhi 謀mưu 動động 干can 戈qua 於ư 邦bang 內nội 。 菜thái 食thực 水thủy 齋trai 言ngôn 其kỳ 儉kiệm 也dã 。 水thủy 床sàng 雪tuyết 被bị 喻dụ 其kỳ 寒hàn 也dã 。 其kỳ 有hữu 圓viên 頂đảnh 方phương 袍bào 暖noãn 衣y 飽bão 食thực 。 既ký 逢phùng 遺di 教giáo 。 又hựu 偶ngẫu 清thanh 時thời 。 而nhi 口khẩu 不bất 談đàm 出xuất 世thế 之chi 言ngôn 。 心tâm 不bất 則tắc 至Chí 真Chân 之chi 道Đạo 。 自tự 樹thụ 迷mê 暗ám 反phản 輕khinh 學học 宗tông 。 吾ngô 知tri 斯tư 人nhân 紹thiệu 三tam 塗đồ 種chủng 。 疏sớ/sơ 主chủ 聖thánh 者giả 。 得đắc 無vô 悲bi 乎hồ 。 夢mộng 抽trừu 思tư 乙ất 者giả 。 乙ất 應ưng 作tác 一nhất 。 昭chiêu 明minh 文văn 選tuyển 序tự 云vân 。 耿# 介giới 之chi 意ý 既ký 復phục 。 壹nhất 欝uất 之chi 懷hoài 靡mĩ 愬# 。 注chú 曰viết 。 壹nhất 欝uất 憂ưu 思tư 也dã 。 今kim 謂vị 軍quân 火hỏa 所sở 怖bố 干can 戈qua 所sở 駭hãi 。 而nhi 夢mộng 驚kinh 若nhược 抽trừu 憂ưu 思tư 壹nhất 欝uất 。 辭từ 既ký 下hạ 謙khiêm 己kỷ 述thuật 懷hoài 。 野dã 質chất 者giả 。 論luận 語ngữ 曰viết 。 質chất 勝thắng 文văn 則tắc 野dã 。 此thử 言ngôn 辭từ 鄙bỉ 意ý 。 豈khởi 會hội 文văn 者giả 。 謂vị 所sở 立lập 義nghĩa 意ý 淺thiển 近cận 。 豈khởi 能năng 契khế 會hội 斯tư 經Kinh 圓viên 頓đốn 之chi 文văn 也dã 。 此thử 言ngôn 義nghĩa 暗ám 辭từ 鄙bỉ 義nghĩa 暗ám 皆giai 謙khiêm 也dã 。 有hữu 崖nhai 易dị 殆đãi 者giả 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。 重trọng/trùng 崖nhai 岸ngạn 注chú 曰viết 。 兩lưỡng 崖nhai 累lũy/lụy/luy 者giả 曰viết 岸ngạn 。 殆đãi 危nguy 也dã 。 有hữu 身thân 速tốc 滅diệt 如như 土thổ/độ 岸ngạn 易dị 崩băng 。 空không 海hải 難nạn/nan 遍biến 者giả 。 圓viên 空không 廣quảng 大đại 若nhược 滄thương 海hải 難nạn/nan 遍biến 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 易dị 殆đãi 之chi 身thân 窮cùng 。 難nạn/nan 遍biến 之chi 義nghĩa 也dã 。 盲manh 寱nghệ 下hạ 如như 盲manh 觸xúc 象tượng 如như 寱nghệ 談đàm 刀đao 。 或hoặc 可khả 偏thiên 知tri 於ư 少thiểu 義nghĩa 。 敢cảm 言ngôn 圓viên 解giải 於ư 大đại 理lý 也dã 。 特đặc 是thị 下hạ 正chánh 明minh 述thuật 作tác 之chi 意ý 。 既ký 是thị 偏thiên 知tri 何hà 故cố 撰soạn 疏sớ/sơ 。 故cố 釋thích 云vân 。 特đặc 是thị 不bất 負phụ 本bổn 懷hoài 也dã 。 言ngôn 本bổn 懷hoài 者giả 。 始thỉ 為vi 此thử 經Kinh 遂toại 親thân 智trí 者giả 。 即tức 前tiền 文văn 云vân 。 走tẩu 雖tuy 不bất 敏mẫn 願nguyện 聞văn 旨chỉ 趣thú 。 於ư 是thị 負phụ 笈cấp 天thiên 台thai 。 心tâm 忻hãn 藍lam 染nhiễm 也dã 。 遽cự 茲tư 石thạch 火hỏa 者giả 。 淮hoài 南nam 子tử 曰viết 。 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 之chi 間gian 。 如như 鑿tạc 石thạch 見kiến 火hỏa 電điện 光quang 過quá 隙khích 。 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謂vị 。 無vô 常thường 忽hốt 遽cự 如như 彼bỉ 石thạch 火hỏa 。 不bất 能năng 久cửu 研nghiên 經kinh 義nghĩa 。 故cố 且thả 率suất 爾nhĩ 成thành 疏sớ/sơ 也dã 。 卷quyển 舒thư 下hạ 自tự 慶khánh 也dã 。 初sơ 句cú 明minh 卷quyển 舒thư 尋tầm 經kinh 。 次thứ 句cú 明minh 讚tán 嘆thán 撰soạn 疏sớ/sơ 。 仰ngưỡng 謝tạ 於ư 心tâm 口khẩu 者giả 。 由do 心tâm 思tư 故cố 口khẩu 讚tán 也dã 。 鹿lộc 耘vân 毒độc 草thảo 。 或hoặc 作tác 麁thô 芸vân 。 並tịnh 豕thỉ 亥hợi 之chi 誤ngộ 。 應ưng 作tác 麃# [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 。 上thượng 彼bỉ 苗miêu 切thiết 。 下hạ 音âm 袞cổn 。 左tả 傳truyền 曰viết 。 譬thí 如như 農nông 夫phu 。 是thị 穮# 是thị [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 。 杜đỗ 注chú 云vân 。 穮# 耘vân 也dã 。 [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 壅ủng 苗miêu 也dã 。 然nhiên 毒độc 草thảo 藥dược 王vương 之chi 語ngữ 。 出xuất 在tại 今kim 經kinh 。 故cố 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 云vân 。 譬thí 如như 雪Tuyết 山Sơn 。 多đa 生sanh 諸chư 藥dược 。 亦diệc 有hữu 毒độc 草thảo 。 諸chư 眾chúng 生sanh 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 有hữu 四tứ 大đại 毒độc 蛇xà 之chi 種chủng 。 其kỳ 中trung 亦diệc 有hữu 妙diệu 藥dược 。 大đại 工công 所sở 謂vị 佛Phật 性tánh 。 或hoặc 執chấp 訛ngoa 字tự 便tiện 求cầu 麋mi 鹿lộc 耘vân 草thảo 之chi 緣duyên 者giả 。 何hà 異dị 聞văn 三tam 豕thỉ 渡độ 河hà 。 便tiện 謂vị 猪trư 行hành 水thủy 上thượng 乎hồ 。 故cố 僧Tăng 傳truyền 道đạo 丕# 議nghị 沙sa 汰# 云vân 。 僧Tăng 之chi 清thanh 尚thượng 必tất 不bất 露lộ 於ư 人nhân 前tiền 。 僧Tăng 或hoặc 凶hung 頑ngoan 而nhi 偏thiên 遊du 於ư 世thế 上thượng 。 必tất 恐khủng 正chánh 施thí 藨# [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 。 草thảo 和hòa 蘭lan 茞# 而nhi 芟# 。 方phương 事sự 淘đào 澄trừng 。 金kim 逐trục 沙sa 泥nê 而nhi 蕩đãng 。 彼bỉ 用dụng 藨# [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 之chi 語ngữ 義nghĩa 與dữ 今kim 同đồng 。 又hựu 麃# 藨# 穮# 三tam 體thể 並tịnh 通thông 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 緜# 穮# 也dã 。 經Kinh 典điển 釋thích 文văn 作tác 麃# 耘vân 也dã 。 字tự 林lâm 云vân 。 耕canh 禾hòa 間gian 也dã 。 說thuyết 文văn 云vân 。 穮# 耨nậu 鋤# 也dã 。 今kim 疏sớ/sơ 主chủ 斥xích 諸chư 師sư 非phi 義nghĩa 。 如như 麃# [卄/尢/(ㄠ-ㄙ+(衣-〦))]# 毒độc 草thảo 。 顯hiển 佛Phật 性tánh 正chánh 理lý 如như 微vi 養dưỡng 藥dược 王vương 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。 將tương 疏sớ/sơ 勘khám 經kinh 不bất 與dữ 文văn 會hội 。 怏ưởng 怏ưởng 終chung 日nhật 恆hằng 若nhược 病bệnh 諸chư 也dã 。 螳đường # 螢huỳnh 熠dập 者giả 。 螳đường 螂lang 性tánh 怒nộ 。 遇ngộ 物vật 必tất 舉cử # 而nhi 拒cự 之chi 。 莊trang 子tử 曰viết 。 螳đường 螂lang 怒nộ 臂tý 以dĩ 當đương 車xa 。 豈khởi 免miễn 碎toái 於ư 轍triệt 間gian 。 文văn 選tuyển 曰viết 。 欲dục 以dĩ 螳đường 螂lang 之chi 斧phủ 。 禦ngữ 隆long 車xa 之chi 隧# 。 注chú 云vân 。 前tiền 有hữu 兩lưỡng 足túc 舉cử 之chi 。 如như 執chấp 斧phủ 之chi 象tượng 。 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 注chú 曰viết 。 螢huỳnh 火hỏa 一nhất 名danh 暉huy 夜dạ 。 一nhất 名danh 景cảnh 天thiên 。 一nhất 名danh 熠dập 熠dập 。 一nhất 名danh 燐# 。 一nhất 名danh 丹đan 良lương 。 一nhất 名danh 丹đan 鳥điểu 。 一nhất 名danh 夜dạ 光quang 。 一nhất 名danh 宵tiêu 燭chúc 。 非phi 能năng 抗kháng 曜diệu 也dã 者giả 。 曜diệu 即tức 日nhật 也dã 。 廣quảng 雅nhã 云vân 。 日nhật 名danh 曜diệu 靈linh 。 謂vị 螳đường # 不bất 能năng 拒cự 抗kháng 於ư 車xa 轍triệt 。 螢huỳnh 熠dập 不bất 能năng 爭tranh 輝huy 於ư 曜diệu 靈linh 。 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謙khiêm 識thức 見kiến 微vi 劣liệt 。 不bất 能năng 抗kháng 曜diệu 於ư 諸chư 師sư 也dã 。 吾ngô 祖tổ 聖thánh 師sư 為vi 法pháp 之chi 志chí 艱gian 苦khổ 之chi 迹tích 。 盡tận 在tại 於ư 此thử 文văn 矣hĩ 。 傳truyền 斯tư 宗tông 者giả 。 得đắc 不bất 思tư 齊tề 。 詩thi 云vân 。 伐phạt 柯kha 伐phạt 柯kha 其kỳ 則tắc 不bất 遠viễn 。 可khả 不bất 懋# 乎hồ 。 或hoặc 卷quyển 末mạt 有hữu 半bán 紙chỉ 批# 文văn 者giả 。 蓋cái 後hậu 人nhân 謬mậu 錄lục 。

涅Niết 槃Bàn 玄Huyền 義Nghĩa 發Phát 源Nguyên 機Cơ 要Yếu 卷quyển 第đệ 四tứ