攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích
Quyển 6
世Thế 親Thân 菩Bồ 薩Tát 釋Thích 陳Trần 真Chân 諦Đế 譯Dịch

攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 六lục

世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 釋thích

陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch

釋thích 應ưng 知tri 勝thắng 相tương/tướng 之chi 二nhị 十thập 五ngũ 卷quyển 成thành

論luận 曰viết 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 此thử 依y 他tha 性tánh 。 由do 分phân 別biệt 性tánh 顯hiển 現hiện 似tự 法pháp 。 不bất 與dữ 分phân 別biệt 性tánh 同đồng 體thể 。

釋thích 曰viết 。 此thử 問vấn 言ngôn 分phân 別biệt 性tánh 顯hiển 現hiện 似tự 法pháp 。 此thử 似tự 法pháp 不bất 離ly 依y 他tha 性tánh 。 應ưng 與dữ 依y 他tha 性tánh 同đồng 體thể 云vân 何hà 言ngôn 不bất 同đồng 體thể 。

論luận 曰viết 。 未vị 得đắc 名danh 前tiền 於ư 義nghĩa 不bất 應ưng 生sanh 智trí 故cố 。 法pháp 體thể 與dữ 名danh 一nhất 則tắc 此thử 義nghĩa 相tương 違vi 。

釋thích 曰viết 。 依y 他tha 性tánh 雖tuy 復phục 由do 分phân 別biệt 性tánh 一nhất 分phần/phân 所sở 顯hiển 不bất 與dữ 分phân 別biệt 性tánh 同đồng 體thể 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 立lập 三tam 證chứng 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 證chứng 。 若nhược 依y 他tha 與dữ 分phân 別biệt 共cộng 一nhất 體thể 。 此thử 執chấp 相tướng 違vi 。 若nhược 依y 他tha 與dữ 分phân 別biệt 共cộng 一nhất 體thể 。 此thử 智trí 不bất 開khai 名danh 於ư 義nghĩa 應ưng 生sanh 。 譬thí 如như 離ly 瓶bình 名danh 於ư 瓶bình 義nghĩa 瓶bình 智trí 不bất 生sanh 。 若nhược 瓶bình 義nghĩa 與dữ 瓶bình 名danh 一nhất 體thể 此thử 事sự 不bất 應ưng 成thành 名danh 義nghĩa 不bất 同đồng 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 執chấp 名danh 義nghĩa 共cộng 一nhất 體thể 。 此thử 執chấp 則tắc 相tương 違vi 。 此thử 證chứng 顯hiển 名danh 是thị 依y 他tha 。 顯hiển 義nghĩa 是thị 分phân 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 依y 他tha 由do 名danh 所sở 分phân 別biệt 故cố 。

論luận 曰viết 。 由do 名danh 多đa 故cố 。 若nhược 名danh 與dữ 義nghĩa 一nhất 。 名danh 既ký 多đa 義nghĩa 應ưng 成thành 多đa 。 此thử 義nghĩa 體thể 相tướng 違vi 。

釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 證chứng 。 或hoặc 一nhất 義nghĩa 有hữu 多đa 名danh 。 若nhược 名danh 與dữ 義nghĩa 共cộng 一nhất 體thể 。 如như 名danh 多đa 。 義nghĩa 亦diệc 應ưng 成thành 多đa 。 若nhược 爾nhĩ 一nhất 義nghĩa 應ưng 有hữu 多đa 體thể 。 一nhất 物vật 多đa 體thể 此thử 義nghĩa 相tương 違vi 。 是thị 故cố 若nhược 兩lưỡng 性tánh 一nhất 體thể 。 則tắc 成thành 第đệ 二nhị 相tương 違vi 。

論luận 曰viết 。 由do 名danh 不bất 定định 。 體thể 相tướng 雜tạp 此thử 義nghĩa 相tương 違vi 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 瞿cù 名danh 目mục 九cửu 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 名danh 與dữ 義nghĩa 一nhất 體thể 。 是thị 兩lưỡng 體thể 相tướng 違vi 則tắc 成thành 第đệ 三tam 相tương 違vi 。 瞿cù 名danh 所sở 目mục 諸chư 義nghĩa 。 相tướng 貌mạo 不bất 同đồng 。 由do 許hứa 一nhất 體thể 。 相tương 違vi 法pháp 一nhất 處xứ 得đắc 成thành 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。 是thị 故cố 兩lưỡng 性tánh 不bất 可khả 為vi 一nhất 體thể 。

論luận 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。

釋thích 曰viết 。 重trọng/trùng 顯hiển 前tiền 義nghĩa 。 是thị 故cố 說thuyết 偈kệ 。 初sơ 偈kệ 顯hiển 依y 他tha 分phân 別biệt 不bất 共cộng 一nhất 體thể 。 此thử 義nghĩa 得đắc 成thành 。 由do 三tam 相tương 違vi 故cố 。

論luận 曰viết 。

於ư 名danh 前tiền 無vô 智trí 。 多đa 名danh 及cập 不bất 定định 。

義nghĩa 成thành 由do 同đồng 體thể 。 多đa 雜tạp 體thể 相tướng 違vi 。

法pháp 無vô 顯hiển 似tự 有hữu 。 無vô 染nhiễm 而nhi 有hữu 淨tịnh 。

是thị 故cố 譬thí 幻huyễn 事sự 。 亦diệc 以dĩ 譬thí 虛hư 空không 。

論luận 曰viết 。 義nghĩa 成thành 。

釋thích 曰viết 。 即tức 明minh 依y 他tha 性tánh 與dữ 分phân 別biệt 性tánh 。 不bất 同đồng 體thể 義nghĩa 成thành 。

論luận 曰viết 。 於ư 名danh 前tiền 無vô 智trí 。 同đồng 體thể 相tướng 違vi 。

釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 相tương 違vi 。

論luận 曰viết 。 多đa 名danh 同đồng 體thể 。 多đa 體thể 相tướng 違vi 。

釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 相tương 違vi 。

論luận 曰viết 。 及cập 不bất 定định 。 同đồng 體thể 雜tạp 體thể 相tướng 違vi 。

釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 相tương 違vi 。 後hậu 偈kệ 為vi 教giáo 弟đệ 子tử 。 弟đệ 子tử 於ư 二nhị 事sự 生sanh 疑nghi 。

論luận 曰viết 。 法pháp 無vô 顯hiển 似tự 有hữu 無vô 染nhiễm 而nhi 有hữu 淨tịnh 。

釋thích 曰viết 。 此thử 明minh 於ư 兩lưỡng 種chủng 相tương 違vi 生sanh 疑nghi 。 無vô 法pháp 顯hiển 似tự 有hữu 法pháp 是thị 第đệ 一nhất 相tương 違vi 。 於ư 無vô 染nhiễm 中trung 而nhi 有hữu 淨tịnh 是thị 第đệ 二nhị 相tương 違vi 。

論luận 曰viết 。 是thị 故cố 譬thí 幻huyễn 事sự 亦diệc 以dĩ 譬thí 虛hư 空không 。

釋thích 曰viết 。 即tức 以dĩ 此thử 譬thí 。 釋thích 弟đệ 子tử 疑nghi 。 譬thí 如như 幻huyễn 像tượng 實thật 無vô 顯hiển 現hiện 為vi 有hữu 。 諸chư 分phân 別biệt 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 無vô 而nhi 顯hiển 現hiện 似tự 有hữu 。 此thử 有hữu 亦diệc 可khả 見kiến 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 非phi 雲vân 等đẳng 五ngũ 障chướng 所sở 染nhiễm 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 雲vân 等đẳng 障chướng 後hậu 滅diệt 時thời 。 亦diệc 說thuyết 空không 為vi 淨tịnh 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 本bổn 無vô 有hữu 染nhiễm 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 客khách 塵trần 障chướng 蓋cái 後hậu 滅diệt 則tắc 見kiến 清thanh 淨tịnh 。

論luận 曰viết 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 顯hiển 現hiện 而nhi 實thật 非phi 有hữu 。 依y 他tha 性tánh 一nhất 切thiết 種chủng 非phi 不bất 有hữu 。

釋thích 曰viết 。 此thử 問vấn 若nhược 依y 他tha 性tánh 。 如như 所sở 顯hiển 現hiện 。 如như 此thử 無vô 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 種chủng 。 此thử 性tánh 亦diệc 不bất 無vô 。 此thử 意ý 云vân 何hà 。

論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 依y 他tha 性tánh 。 真chân 實thật 性tánh 亦diệc 無vô 。 一nhất 切thiết 無vô 不bất 成thành 。 若nhược 無vô 依y 他tha 性tánh 及cập 真chân 實thật 性tánh 。 則tắc 無vô 有hữu 染nhiễm 污ô 。 及cập 清thanh 淨tịnh 品phẩm 過quá 失thất 此thử 二nhị 品phẩm 可khả 知tri 非phi 無vô 。 是thị 故cố 非phi 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。

若nhược 無vô 依y 他tha 性tánh 。 真chân 實thật 性tánh 亦diệc 無vô 。

則tắc 恆hằng 無vô 二nhị 品phẩm 。 謂vị 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 。

諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 說thuyết 鞞bệ 佛Phật 略lược 經kinh 。 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 分phân 別biệt 性tánh 。 由do 說thuyết 無vô 有hữu 品phẩm 類loại 。 此thử 性tánh 應ưng 知tri 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 依y 他tha 性tánh 。 由do 說thuyết 幻huyễn 事sự 鹿lộc 渴khát 夢mộng 相tương/tướng 影ảnh 光quang 谷cốc 響hưởng 水thủy 月nguyệt 變biến 化hóa 。 如như 此thử 等đẳng 譬thí 應ưng 知tri 其kỳ 性tánh 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 真chân 實thật 性tánh 。 由do 說thuyết 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 應ưng 知tri 此thử 性tánh 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 此thử 性tánh 真chân 實thật 性tánh 亦diệc 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 染nhiễm 污ô 則tắc 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 兩lưỡng 法pháp 悉tất 無vô 則tắc 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 此thử 一nhất 切thiết 無vô 。 由do 此thử 方phương 便tiện 。 能năng 顯hiển 其kỳ 不bất 成thành 。 何hà 者giả 為vi 方phương 便tiện 。 撥bát 無vô 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 立lập 。 由do 染nhiễm 污ô 品phẩm 及cập 清thanh 淨tịnh 品phẩm 可khả 見kiến 。 是thị 故cố 兩lưỡng 法pháp 顯hiển 現hiện 若nhược 撥bát 言ngôn 無vô 。 則tắc 成thành 邪tà 見kiến 。 亦diệc 名danh 損tổn 減giảm 謗báng 。 是thị 故cố 分phân 別biệt 性tánh 是thị 無vô 。 依y 他tha 性tánh 不bất 可khả 撥bát 言ngôn 無vô 故cố 知tri 依y 他tha 分phân 別biệt 不bất 得đắc 同đồng 體thể 。

論luận 曰viết 。 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 法pháp 者giả 。 一nhất 此thử 法pháp 本bổn 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 如như 如như 空không 實thật 際tế 無vô 相tướng 真chân 實thật 法Pháp 界Giới 。

釋thích 曰viết 。 由do 是thị 法pháp 自tự 性tánh 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 此thử 清thanh 淨tịnh 名danh 如như 如như 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 平bình 等đẳng 有hữu 。 以dĩ 是thị 通thông 相tương/tướng 故cố 。 由do 此thử 法pháp 是thị 有hữu 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。

論luận 曰viết 。 二nhị 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 此thử 法pháp 出xuất 離ly 一nhất 切thiết 客khách 塵trần 障chướng 垢cấu 。

釋thích 曰viết 。 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 離ly 惑hoặc 智trí 兩lưỡng 障chướng 。 由do 此thử 永vĩnh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 得đắc 顯hiển 現hiện 。

論luận 曰viết 。 三tam 至chí 得đắc 道Đạo 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 一nhất 切thiết 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 及cập 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。

釋thích 曰viết 。 為vi 得đắc 清thanh 淨tịnh 菩Bồ 薩Tát 行hành 道Đạo 。 此thử 道đạo 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 亦diệc 名danh 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 即tức 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 及cập 念niệm 處xứ 等đẳng 。 諸chư 助trợ 道Đạo 法Pháp 。

論luận 曰viết 。 四tứ 道đạo 生sanh 境cảnh 界giới 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 正chánh 說thuyết 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。

釋thích 曰viết 。 道đạo 及cập 助trợ 道Đạo 法Pháp 生sanh 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 謂vị 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 。 十thập 二nhị 部bộ 正chánh 說thuyết 。 是thị 清thanh 淨tịnh 資tư 糧lương 故cố 。 亦diệc 名danh 清thanh 淨tịnh 。

論luận 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 說thuyết 生sanh 道đạo 境cảnh 界giới 清thanh 淨tịnh 。 是thị 真chân 實thật 性tánh 攝nhiếp 。 非phi 分phân 別biệt 及cập 依y 他tha 。

論luận 曰viết 。 此thử 說thuyết 是thị 清thanh 淨tịnh 因nhân 故cố 。 非phi 分phân 別biệt 清thanh 淨tịnh 。 法Pháp 界Giới 流lưu 故cố 。 非phi 依y 他tha 由do 此thử 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 法Pháp 皆giai 盡tận 。

釋thích 曰viết 。 此thử 正chánh 說thuyết 若nhược 屬thuộc 分phân 別biệt 性tánh 。 應ưng 成thành 染nhiễm 污ô 因nhân 。 是thị 清thanh 淨tịnh 因nhân 故cố 。 非phi 分phân 別biệt 性tánh 。 若nhược 屬thuộc 依y 他tha 性tánh 。 如như 依y 他tha 性tánh 亦diệc 應ưng 成thành 虛hư 。 此thử 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 流lưu 為vi 體thể 。 是thị 故cố 非phi 虛hư 。 以dĩ 出xuất 二nhị 性tánh 外ngoại 故cố 屬thuộc 真chân 實thật 性tánh 。 若nhược 說thuyết 四tứ 清thanh 淨tịnh 中trung 隨tùy 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 此thử 說thuyết 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 應ưng 知tri 屬thuộc 真chân 實thật 性tánh 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 清thanh 淨tịnh 。 由do 無vô 變biến 異dị 故cố 成thành 真chân 實thật 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 由do 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 成thành 真chân 實thật 。

論luận 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。

釋thích 曰viết 。 欲dục 重trùng 明minh 此thử 義nghĩa 。 令linh 顯hiển 了liễu 故cố 更cánh 說thuyết 偈kệ 。

論luận 曰viết 。

幻huyễn 等đẳng 顯hiển 依y 他tha 。 說thuyết 無vô 顯hiển 分phân 別biệt 。

若nhược 說thuyết 四tứ 清thanh 淨tịnh 。 此thử 說thuyết 屬thuộc 真chân 實thật 。

清thanh 淨tịnh 由do 本bổn 性tánh 。 無vô 垢cấu 道đạo 緣duyên 緣duyên 。

一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 四tứ 皆giai 攝nhiếp 品phẩm 類loại 。

論luận 曰viết 。 幻huyễn 等đẳng 顯hiển 依y 他tha 。

釋thích 曰viết 。 是thị 處xứ 如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 事sự 。 乃nãi 至chí 如như 變biến 化hóa 譬thí 。 應ưng 知tri 此thử 言ngôn 是thị 說thuyết 依y 他tha 。

論luận 曰viết 。 說thuyết 無vô 顯hiển 分phân 別biệt 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 說thuyết 無vô 色sắc 乃nãi 至chí 。 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 應ưng 知tri 此thử 言ngôn 是thị 說thuyết 分phân 別biệt 。 為vi 此thử 意ý 用dụng 如Như 來Lai 說thuyết 依y 他tha 性tánh 。 以dĩ 幻huyễn 事sự 等đẳng 為vi 譬thí 今kim 當đương 說thuyết 此thử 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 若nhược 說thuyết 四tứ 清thanh 淨tịnh 此thử 說thuyết 屬thuộc 真chân 實thật 。 清thanh 淨tịnh 由do 本bổn 性tánh 無vô 垢cấu 道đạo 緣duyên 緣duyên 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 四tứ 皆giai 攝nhiếp 品phẩm 類loại 。 何hà 因nhân 何hà 緣duyên 。 是thị 依y 他tha 性tánh 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 幻huyễn 事sự 等đẳng 譬thí 所sở 顯hiển 。 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 為vi 除trừ 他tha 虛hư 妄vọng 疑nghi 惑hoặc 。 云vân 何hà 他tha 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 生sanh 虛hư 妄vọng 疑nghi 惑hoặc 。 諸chư 說thuyết 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 有hữu 如như 此thử 虛hư 妄vọng 疑nghi 心tâm 。 若nhược 實thật 無vô 有hữu 物vật 云vân 何hà 成thành 境cảnh 界giới 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 幻huyễn 事sự 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 於ư 虛hư 妄vọng 起khởi 疑nghi 謂vị 為vi 實thật 有hữu 。 不bất 信tín 是thị 虛hư 妄vọng 故cố 。 名danh 虛hư 妄vọng 疑nghi 。 此thử 法pháp 若nhược 顯hiển 現hiện 成thành 境cảnh 界giới 。 云vân 何hà 言ngôn 虛hư 妄vọng 。 故cố 以dĩ 幻huyễn 事sự 譬thí 依y 他tha 性tánh 。 譬thí 如như 幻huyễn 像tượng 塵trần 實thật 不bất 有hữu 亦diệc 成thành 境cảnh 界giới 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 除trừ 此thử 疑nghi 故cố 須tu 立lập 譬thí 。

論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 境cảnh 界giới 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 鹿lộc 渴khát 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 鹿lộc 渴khát 譬thí 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 以dĩ 水thủy 譬thí 塵trần 鹿lộc 渴khát 動động 搖dao 生sanh 識thức 。 緣duyên 水thủy 為vi 境cảnh 實thật 無vô 有hữu 水thủy 。 如như 此thử 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 起khởi 變biến 異dị 事sự 。 於ư 無vô 有hữu 塵trần 生sanh 緣duyên 塵trần 識thức 。

論luận 曰viết 。 若nhược 實thật 無vô 塵trần 愛ái 非phi 愛ái 。 受thọ 用dụng 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 夢mộng 相tương/tướng 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 於ư 夢mộng 中trung 。 無vô 有hữu 實thật 塵trần 。 亦diệc 見kiến 有hữu 愛ái 憎tăng 受thọ 用dụng 。 此thử 依y 他tha 性tánh 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 有hữu 實thật 塵trần 。 亦diệc 見kiến 有hữu 愛ái 憎tăng 受thọ 用dụng 。

論luận 曰viết 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 。 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 報báo 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 影ảnh 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 鏡kính 中trung 無vô 實thật 影ảnh 塵trần 。 於ư 面diện 相tương/tướng 起khởi 影ảnh 識thức 。 此thử 影ảnh 塵trần 非phi 不bất 顯hiển 現hiện 。 愛ái 憎tăng 兩lưỡng 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 非phi 有hữu 而nhi 顯hiển 現hiện 似tự 有hữu 。

論luận 曰viết 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 種chủng 種chủng 智trí 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 光quang 影ảnh 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 人nhân 弄lộng 影ảnh 。 見kiến 影ảnh 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 貌mạo 隨tùy 影ảnh 起khởi 種chủng 種chủng 識thức 。 無vô 實thật 影ảnh 塵trần 。 種chủng 種chủng 識thức 塵trần 亦diệc 爾nhĩ 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 有hữu 種chủng 種chủng 塵trần 顯hiển 現hiện 。

論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 實thật 法pháp 云vân 何hà 種chủng 種chủng 言ngôn 說thuyết 起khởi 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 谷cốc 響hưởng 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 實thật 無vô 響hưởng 塵trần 而nhi 顯hiển 現hiện 可khả 聞văn 。 言ngôn 說thuyết 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 顯hiển 現hiện 可khả 聞văn 。

論luận 曰viết 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 成thành 緣duyên 真chân 實thật 法pháp 。 定định 心tâm 境cảnh 界giới 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 水thủy 月nguyệt 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 無vô 水thủy 月nguyệt 實thật 塵trần 而nhi 顯hiển 現hiện 可khả 見kiến 。 由do 水thủy 潤nhuận 滑hoạt 澄trừng 清thanh 故cố 。 若nhược 人nhân 心tâm 得đắc 定định 無vô 實thật 塵trần 為vi 境cảnh 。 亦diệc 顯hiển 現hiện 可khả 見kiến 。 水thủy 譬thí 定định 。 以dĩ 定định 心tâm 潤nhuận 滑hoạt 澄trừng 清thanh 故cố 。

論luận 曰viết 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 諸chư 菩Bồ 薩Tát 故cố 作tác 心tâm 。 無vô 顛điên 倒đảo 心tâm 。 為vi 他tha 作tác 利lợi 益ích 事sự 。 於ư 六lục 道đạo 受thọ 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 變biến 化hóa 譬thí 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 無vô 實thật 變biến 化hóa 塵trần 。 隨tùy 變biến 化hóa 者giả 所sở 作tác 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 事sự 。 皆giai 成thành 所sở 化hóa 塵trần 。 非phi 不bất 顯hiển 現hiện 。 菩Bồ 薩Tát 受thọ 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 無vô 六lục 道đạo 受thọ 生sanh 身thân 。 作tác 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 事sự 及cập 受thọ 生sanh 身thân 亦diệc 顯hiển 現hiện 。

復phục 有hữu 何hà 義nghĩa 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 幻huyễn 事sự 等đẳng 譬thí 。 更cánh 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 今kim 當đương 說thuyết 佛Phật 意ý 。 幻huyễn 事sự 譬thí 為vi 對đối 治trị 眼nhãn 等đẳng 六lục 內nội 根căn 。 諸chư 根căn 如như 幻huyễn 像tượng 。 實thật 非phi 有hữu 而nhi 顯hiển 現hiện 似tự 有hữu 。 鹿lộc 渴khát 譬thí 器khí 世thế 界giới 。 由do 此thử 大đại 故cố 。 顯hiển 現hiện 如như 水thủy 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 於ư 鹿lộc 渴khát 顯hiển 現hiện 似tự 有hữu 。 以dĩ 動động 搖dao 故cố 。 此thử 器khí 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 執chấp 為vi 色sắc 等đẳng 可khả 受thọ 用dụng 法pháp 。 如như 執chấp 鹿lộc 渴khát 中trung 水thủy 謂vị 為vi 可khả 飲ẩm 。 為vi 對đối 治trị 此thử 執chấp 故cố 說thuyết 夢mộng 相tương/tướng 譬thí 。 譬thí 如như 於ư 夢mộng 中trung 。 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 無vô 所sở 有hữu 。 因nhân 此thử 有hữu 愛ái 憎tăng 受thọ 用dụng 。 為vi 對đối 治trị 身thân 業nghiệp 故cố 說thuyết 影ảnh 譬thí 。 依y 善thiện 惡ác 身thân 業nghiệp 有hữu 別biệt 色sắc 似tự 影ảnh 生sanh 。 為vi 對đối 治trị 口khẩu 業nghiệp 故cố 說thuyết 谷cốc 響hưởng 譬thí 。 由do 此thử 譬thí 顯hiển 口khẩu 業nghiệp 為vi 因nhân 有hữu 口khẩu 業nghiệp 果quả 報báo 由do 如như 谷cốc 響hưởng 。 意ý 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 不bất 寂tịch 靜tĩnh 地địa 。 即tức 是thị 欲dục 界giới 散tán 動động 業nghiệp 。 二nhị 寂tịch 靜tĩnh 地địa 。 即tức 修tu 慧tuệ 。 三tam 聞văn 思tư 二nhị 慧tuệ 。 為vi 對đối 治trị 不bất 寂tịch 靜tĩnh 地địa 意ý 業nghiệp 故cố 。 說thuyết 光quang 影ảnh 譬thí 。 由do 此thử 譬thí 顯hiển 意ý 業nghiệp 果quả 報báo 。 譬thí 如như 光quang 影ảnh 。 為vi 對đối 治trị 寂tịch 靜tĩnh 地địa 意ý 業nghiệp 故cố 。 說thuyết 水thủy 月nguyệt 譬thí 顯hiển 意ý 業nghiệp 果quả 報báo 。 譬thí 如như 水thủy 月nguyệt 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 實thật 無vô 有hữu 月nguyệt 而nhi 顯hiển 現hiện 似tự 月nguyệt 。 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 於ư 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 中trung 而nhi 有hữu 動động 搖dao 。 現hiện 在tại 及cập 未vị 來lai 世thế 果quả 顯hiển 現hiện 。 離ly 此thử 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 無vô 有hữu 別biệt 果quả 。 為vi 對đối 治trị 聞văn 思tư 品phẩm 類loại 意ý 業nghiệp 故cố 。 說thuyết 變biến 化hóa 譬thí 。 若nhược 是thị 聞văn 思tư 熏huân 習tập 生sanh 業nghiệp 果quả 報báo 。 譬thí 如như 變biến 化hóa 品phẩm 類loại 非phi 有hữu 亦diệc 有hữu 顯hiển 現hiện 。 聞văn 思tư 生sanh 業nghiệp 果quả 報báo 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 此thử 法pháp 爾nhĩ 三tam 性tánh 為vi 相tương/tướng 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 經Kinh 。 悉tất 皆giai 隨tùy 順thuận 。 今kim 當đương 說thuyết 隨tùy 順thuận 經kinh 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 婆Bà 羅La 門Môn 問vấn 經kinh 中trung 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 依y 何hà 義nghĩa 。 說thuyết 如như 此thử 言ngôn 。 如Như 來Lai 不bất 見kiến 生sanh 死tử 。 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 。 依y 分phân 別biệt 性tánh 及cập 依y 真chân 實thật 性tánh 。 生sanh 死tử 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 依y 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 依y 他tha 性tánh 由do 分phân 別biệt 一nhất 分phần/phân 成thành 生sanh 死tử 。 由do 真chân 實thật 一nhất 分phần/phân 成thành 涅Niết 槃Bàn 。

釋thích 曰viết 。 依y 他tha 性tánh 非phi 生sanh 死tử 。 由do 此thử 性tánh 因nhân 真chân 實thật 性tánh 成thành 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 性tánh 非phi 涅Niết 槃Bàn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 由do 分phân 別biệt 分phần/phân 即tức 是thị 生sanh 死tử 故cố 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 定định 說thuyết 一nhất 分phần/phân 。 若nhược 見kiến 一nhất 分phần/phân 餘dư 分phần/phân 性tánh 不bất 異dị 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 生sanh 死tử 亦diệc 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 意ý 故cố 。 如Như 來Lai 答đáp 婆Bà 羅La 門Môn 如như 此thử 。

論luận 曰viết 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 染nhiễm 污ô 分phần/phân 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 三tam 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 此thử 三tam 分phần/phân 。 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 。 分phân 別biệt 性tánh 為vi 染nhiễm 污ô 分phần/phân 。 真chân 實thật 性tánh 為vi 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 依y 他tha 性tánh 為vi 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 依y 如như 此thử 義nghĩa 故cố 說thuyết 三tam 分phần/phân 。

釋thích 曰viết 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 說thuyết 分phân 別biệt 性tánh 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 性tánh 。 真chân 實thật 性tánh 以dĩ 清thanh 淨tịnh 品phẩm 為vi 性tánh 。 依y 他tha 性tánh 由do 具cụ 兩lưỡng 分phần/phân 。 以dĩ 二nhị 性tánh 為vi 性tánh 故cố 。 說thuyết 法Pháp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 煩phiền 惱não 為vi 分phần/phân 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 為vi 分phần/phân 。 三tam 二nhị 法pháp 為vi 分phần/phân 。 依y 此thử 義nghĩa 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。

論luận 曰viết 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 譬thí 。 以dĩ 金kim 藏tạng 土thổ/độ 為vi 譬thí 。 譬thí 如như 於ư 金kim 藏tạng 土thổ/độ 中trung 見kiến 有hữu 三tam 法pháp 。 一nhất 地địa 界giới 二nhị 金kim 三tam 土thổ/độ 。 於ư 地địa 界giới 中trung 。 土thổ/độ 非phi 有hữu 而nhi 顯hiển 現hiện 。 金kim 實thật 有hữu 不bất 顯hiển 現hiện 。 此thử 土thổ/độ 若nhược 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 鍊luyện 。 土thổ/độ 則tắc 不bất 現hiện 。 金kim 相tương/tướng 自tự 現hiện 。 此thử 地địa 界giới 土thổ/độ 顯hiển 現hiện 時thời 。 由do 虛hư 妄vọng 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。 金kim 顯hiển 現hiện 時thời 由do 真chân 實thật 相tướng 顯hiển 現hiện 。 是thị 故cố 地địa 界giới 有hữu 二nhị 分phần 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 金kim 藏tạng 土thổ/độ 譬thí 。 金kim 為vi 藏tạng 者giả 。 地địa 界giới 是thị 金kim 種chủng 子tử 故cố 說thuyết 名danh 金kim 藏tạng 土thổ/độ 。 以dĩ 堅kiên 觸xúc 為vi 地địa 界giới 。 以dĩ 所sở 造tạo 色sắc 為vi 土thổ/độ 。 謂vị 色sắc 塵trần 等đẳng 。 此thử 三tam 可khả 了liễu 別biệt 。 此thử 地địa 界giới 先tiên 由do 土thổ/độ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。 後hậu 由do 金kim 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 地địa 界giới 若nhược 為vi 火hỏa 所sở 鍊luyện 。 金kim 相tương/tướng 則tắc 顯hiển 。 是thị 故cố 於ư 地địa 界giới 實thật 有hữu 金kim 。 此thử 義nghĩa 可khả 信tín 。

論luận 曰viết 。 如như 此thử 本bổn 識thức 未vị 為vì 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 鍊luyện 時thời 。 此thử 識thức 由do 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 性tánh 顯hiển 現hiện 。 不bất 由do 真chân 實thật 性tánh 顯hiển 現hiện 。 若nhược 為vì 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 鍊luyện 時thời 此thử 識thức 由do 成thành 就tựu 真chân 實thật 性tánh 顯hiển 現hiện 。 不bất 由do 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 性tánh 顯hiển 現hiện 。 是thị 故cố 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 性tánh 識thức 。 即tức 依y 他tha 性tánh 有hữu 二nhị 分phần 。 譬thí 如như 金kim 藏tạng 土thổ/độ 中trung 。 所sở 有hữu 地địa 界giới 。

復phục 次thứ 有hữu 處xử 世thế 尊tôn 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 住trụ 。 有hữu 處xứ 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 。 有hữu 處xứ 說thuyết 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 常thường 。 此thử 依y 他tha 性tánh 由do 真chân 實thật 性tánh 分phần/phân 常thường 住trụ 。 由do 分phân 別biệt 性tánh 分phần/phân 無vô 常thường 。 由do 二nhị 性tánh 分phần/phân 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 如như 依y 此thử 義nghĩa 說thuyết 常thường 無vô 常thường 無vô 二nhị 。 如như 此thử 說thuyết 苦khổ 樂lạc 無vô 二nhị 。 善thiện 惡ác 無vô 二nhị 。 空không 不bất 空không 無vô 二nhị 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 無vô 二nhị 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 無vô 二nhị 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 無vô 二nhị 。 有hữu 生sanh 無vô 生sanh 無vô 二nhị 。 有hữu 滅diệt 無vô 滅diệt 無vô 二nhị 。 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 無vô 二nhị 。 本bổn 來lai 涅Niết 槃Bàn 非phi 涅Niết 槃Bàn 無vô 二nhị 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 無vô 二nhị 。 由do 如như 此thử 等đẳng 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 依y 義nghĩa 密mật 語ngữ 。 由do 此thử 三tam 性tánh 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 常thường 無vô 常thường 等đẳng 正chánh 說thuyết 。 如như 前tiền 解giải 釋thích 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。

如như 法Pháp 實thật 不bất 有hữu 。 如như 彼bỉ 種chủng 種chủng 現hiện 。

由do 此thử 法pháp 非phi 法pháp 。 故cố 說thuyết 無vô 二nhị 義nghĩa 。

釋thích 曰viết 。 諸chư 法pháp 非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 。 由do 此thử 法pháp 實thật 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 非phi 法pháp 如như 有hữu 顯hiển 現hiện 故cố 。 非phi 非phi 法pháp 。 由do 非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 。 故cố 說thuyết 無vô 二nhị 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。

依y 一nhất 分phần/phân 說thuyết 言ngôn 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 非phi 有hữu 。

依y 二nhị 分phần 說thuyết 言ngôn 。 非phi 有hữu 非phi 非phi 有hữu 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 一nhất 一nhất 分phần/phân 。 不bất 可khả 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 及cập 非phi 有hữu 。 如như 所sở 顯hiển 現hiện 不bất 如như 是thị 有hữu 故cố 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 。 雖tuy 實thật 非phi 有hữu 如như 有hữu 顯hiển 現hiện 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 非phi 有hữu 。 若nhược 捉tróc 一nhất 一nhất 分phần/phân 應ưng 如như 此thử 判phán 。 若nhược 約ước 依y 他tha 性tánh 具cụ 有hữu 二nhị 分phần 。 說thuyết 諸chư 法pháp 非phi 有hữu 非phi 非phi 有hữu 。

論luận 曰viết 。

如như 顯hiển 現hiện 不bất 有hữu 。 是thị 故cố 說thuyết 永vĩnh 無vô 。

如như 顯hiển 現hiện 實thật 有hữu 。 是thị 故cố 說thuyết 非phi 無vô 。

釋thích 曰viết 。 如như 所sở 顯hiển 現hiện 不bất 如như 此thử 有hữu 。 依y 不bất 有hữu 義nghĩa 故cố 說thuyết 永vĩnh 無vô 。 雖tuy 復phục 不bất 有hữu 。 非phi 不bất 顯hiển 現hiện 。 依y 唯duy 有hữu 顯hiển 現hiện 義nghĩa 故cố 說thuyết 非phi 無vô 。

論luận 曰viết 。

由do 自tự 體thể 非phi 有hữu 。 自tự 體thể 不bất 住trụ 故cố 。

如như 取thủ 不bất 有hữu 故cố 。 三tam 性tánh 成thành 無vô 性tánh 。

由do 無vô 性tánh 故cố 成thành 。 前tiền 為vi 後hậu 依y 止chỉ 。

無vô 生sanh 滅diệt 本bổn 淨tịnh 。 及cập 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。

論luận 曰viết 。 由do 自tự 體thể 非phi 有hữu 。

釋thích 曰viết 。 今kim 當đương 顯hiển 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 無vô 性tánh 意ý 。 初sơ 句cú 一nhất 分phân 明minh 無vô 性tánh 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 此thử 正chánh 是thị 顯hiển 無vô 性tánh 意ý 自tự 。 非phi 有hữu 者giả 顯hiển 通thông 無vô 性tánh 。 由do 諸chư 法pháp 離ly 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 不bất 關quan 外ngoại 緣duyên 自tự 然nhiên 成thành 。 無vô 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。 體thể 非phi 有hữu 者giả 亦diệc 是thị 無vô 性tánh 。 此thử 有hữu 別biệt 意ý 。 謂vị 約ước 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 此thử 體thể 已dĩ 滅diệt 。 由do 此thử 體thể 更cánh 立lập 法pháp 為vi 有hữu 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。 此thử 體thể 未vị 有hữu 。 由do 此thử 體thể 預dự 立lập 法pháp 為vi 有hữu 。 亦diệc 無vô 此thử 義nghĩa 。 是thị 故cố 去khứ 來lai 二nhị 世thế 並tịnh 無vô 自tự 性tánh 。

論luận 曰viết 。 自tự 體thể 不bất 住trụ 故cố 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 諸chư 法pháp 已dĩ 生sanh 過quá 。 唯duy 生sanh 時thời 無vô 能năng 住trụ 義nghĩa 。 既ký 不bất 能năng 住trụ 故cố 現hiện 在tại 亦diệc 無vô 體thể 。 此thử 三tam 世thế 無vô 性tánh 。 亦diệc 通thông 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。

論luận 曰viết 。 如như 取thủ 不bất 有hữu 故cố 。 三tam 性tánh 成thành 無vô 性tánh 。

釋thích 曰viết 。 由do 分phân 別biệt 性tánh 所sở 顯hiển 現hiện 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 無vô 相tướng 性tánh 。 分phân 別biệt 性tánh 無vô 體thể 相tướng 故cố 。 依y 他tha 無vô 所sở 依y 止chỉ 故cố 無vô 生sanh 性tánh 。 此thử 二nhị 無vô 性tánh 無vô 無vô 性tánh 故cố 真chân 實thật 無vô 性tánh 性tánh 。 此thử 三tam 無vô 性tánh 但đãn 大Đại 乘Thừa 中trung 有hữu 。 餘dư 乘thừa 則tắc 無vô 。

論luận 曰viết 。 由do 無vô 性tánh 故cố 成thành 前tiền 為vi 後hậu 依y 止chỉ 。 無vô 生sanh 滅diệt 本bổn 淨tịnh 及cập 。 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。

釋thích 曰viết 。 由do 諸chư 法pháp 永vĩnh 實thật 無vô 性tánh 。 一nhất 切thiết 無vô 生sanh 等đẳng 四tứ 義nghĩa 得đắc 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 是thị 故cố 無vô 生sanh 。 若nhược 無vô 生sanh 則tắc 無vô 滅diệt 。 由do 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 由do 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 成thành 者giả 。 前tiền 為vi 後hậu 成thành 立lập 依y 止chỉ 。 謂vị 無vô 性tánh 成thành 立lập 。 無vô 生sanh 故cố 為vi 無vô 生sanh 依y 止chỉ 。 後hậu 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。

顯hiển 了liễu 意ý 依y 章chương 第đệ 四tứ

論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 有hữu 四tứ 意ý 四tứ 依y 。 一nhất 切thiết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 教giáo 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 不bất 出xuất 四tứ 意ý 四tứ 依y 。 此thử 意ý 及cập 依y 由do 三tam 性tánh 故cố 可khả 決quyết 了liễu 。 若nhược 離ly 三tam 性tánh 無vô 別biệt 道Đạo 理lý 。 能năng 決quyết 了liễu 此thử 法pháp 。

論luận 曰viết 。 一nhất 平bình 等đẳng 意ý 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 執chấp 平bình 等đẳng 法pháp 爾nhĩ 說thuyết 。 彼bỉ 即tức 是thị 我ngã 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 爾nhĩ 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 安an 置trí 心tâm 中trung 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。

論luận 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 說thuyết 。 昔tích 是thị 時thời 中trung 我ngã 。 名danh 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 。 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。

釋thích 曰viết 。 非phi 昔tích 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 即tức 是thị 今kim 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 說thuyết 中trung 以dĩ 平bình 等đẳng 為vi 意ý 。 是thị 名danh 通thông 平bình 等đẳng 。 若nhược 說thuyết 別biệt 平bình 等đẳng 。 謂vị 因nhân 果quả 恩ân 德đức 皆giai 同đồng 。 是thị 名danh 平bình 等đẳng 意ý 。

論luận 曰viết 。 二nhị 別biệt 時thời 意ý 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 由do 懶lãn 惰nọa 障chướng 不bất 樂nhạo 勤cần 修tu 行hành 。 如Như 來Lai 以dĩ 方phương 便tiện 說thuyết 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 於ư 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 中trung 。 能năng 勤cần 修tu 行hành 方phương 便tiện 說thuyết 者giả 。

論luận 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 說thuyết 。 若nhược 人nhân 誦tụng 持trì 多đa 寶bảo 佛Phật 名danh 。 決quyết 定định 於ư 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 不bất 更cánh 退thoái 墮đọa 。

釋thích 曰viết 。 是thị 懶lãn 惰nọa 善thiện 根căn 。 以dĩ 誦tụng 持trì 多đa 寶bảo 佛Phật 名danh 。 為vi 進tiến 上thượng 品phẩm 功công 德đức 。 佛Phật 意ý 為vi 顯hiển 上thượng 品phẩm 功công 德đức 。 於ư 淺thiển 行hành 中trung 欲dục 令linh 捨xả 懶lãn 惰nọa 勤cần 修tu 道Đạo 。 不bất 由do 唯duy 誦tụng 佛Phật 名danh 。 即tức 不bất 退thoái 墮đọa 決quyết 定định 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 由do 一nhất 金kim 錢tiền 營doanh 覓mịch 。 得đắc 千thiên 金kim 錢tiền 。 非phi 一nhất 日nhật 得đắc 千thiên 。 由do 別biệt 時thời 得đắc 千thiên 。 如Như 來Lai 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 一nhất 金kim 錢tiền 為vi 千thiên 金kim 錢tiền 因nhân 。 誦tụng 持trì 佛Phật 名danh 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 不bất 退thoái 墮đọa 菩Bồ 提Đề 因nhân 。

論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 由do 唯duy 發phát 願nguyện 。 於ư 安an 樂lạc 佛Phật 土độ 得đắc 往vãng 彼bỉ 受thọ 生sanh 。

釋thích 曰viết 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 是thị 名danh 別biệt 時thời 意ý 。

論luận 曰viết 。 三tam 別biệt 義nghĩa 意ý 。

釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 顯hiển 自tự 覺giác 了liễu 實thật 相tướng 。 由do 三tam 性tánh 義nghĩa 道Đạo 理lý 。 若nhược 但đãn 如như 聞văn 覺giác 了liễu 義nghĩa 。 是thị 如Như 來Lai 意ý 者giả 。 嬰anh 兒nhi 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 能năng 覺giác 了liễu 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 意ý 不bất 如như 此thử 。 如Như 來Lai 意ý 云vân 何hà 。

論luận 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 說thuyết 事sự 。 如như 是thị 等đẳng 恆hằng 伽già 。 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 諸chư 佛Phật 於ư 大Đại 乘Thừa 法Pháp 義nghĩa 。 得đắc 生sanh 覺giác 了liễu 。

釋thích 曰viết 。 此thử 覺giác 了liễu 非phi 聞văn 得đắc 成thành 。 若nhược 人nhân 已dĩ 事sự 恆hằng 伽già 沙sa 數số 佛Phật 。 方phương 得đắc 成thành 就tựu 。 是thị 名danh 別biệt 義nghĩa 意ý 。

論luận 曰viết 。 四tứ 眾chúng 生sanh 樂nhạo 欲dục 意ý 。 譬thí 如như 如Như 來Lai 先tiên 為vi 一nhất 人nhân 讚tán 歎thán 布bố 施thí 。 後hậu 還hoàn 毀hủy 呰tử 。

釋thích 曰viết 。 有hữu 眾chúng 生sanh 如Như 來Lai 先tiên 為vi 讚tán 歎thán 。 布bố 施thí 功công 德đức 。 後hậu 時thời 或hoặc 為vi 此thử 人nhân 毀hủy 呰tử 布bố 施thí 。 如như 此thử 意ý 隨tùy 人nhân 得đắc 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 於ư 財tài 物vật 有hữu 慳san 悋lận 心tâm 。 為vi 除trừ 此thử 心tâm 故cố 先tiên 為vi 讚tán 歎thán 布bố 施thí 。 若nhược 人nhân 已dĩ 欲dục 樂lạc 行hành 施thí 。 施thí 是thị 下hạ 品phẩm 善thiện 根căn 。 如Như 來Lai 後hậu 時thời 更cánh 毀hủy 呰tử 此thử 施thí 。 令linh 渴khát 仰ngưỡng 其kỳ 餘dư 勝thắng 行hành 。 若nhược 不bất 由do 此thử 意ý 讚tán 毀hủy 則tắc 成thành 相tương 違vi 。 由do 如Như 來Lai 有hữu 別biệt 意ý 故cố 。 於ư 一nhất 施thí 中trung 讚tán 毀hủy 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。

論luận 曰viết 。 如như 施thí 戒giới 及cập 餘dư 修tu 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 名danh 四tứ 種chủng 意ý 。

釋thích 曰viết 。 戒giới 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 人nhân 如Như 來Lai 為vi 讚tán 毀hủy 於ư 修tu 。 此thử 是thị 世thế 間gian 修tu 故cố 可khả 毀hủy 呰tử 。 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 修tu 則tắc 無vô 可khả 毀hủy 。 義nghĩa 意ý 及cập 依y 異dị 相tướng 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 心tâm 先tiên 緣duyên 此thử 事sự 。 後hậu 為vì 他tha 說thuyết 故cố 名danh 為vi 意ý 。 由do 此thử 因nhân 眾chúng 生sanh 決quyết 定định 。 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 故cố 名danh 此thử 因nhân 為vi 依y 。

論luận 曰viết 。 四tứ 依y 者giả 一nhất 令linh 入nhập 依y 。 譬thí 如như 於ư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 人nhân 法pháp 二nhị 種chủng 通thông 別biệt 。 二nhị 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 俗tục 諦đế 。

釋thích 曰viết 。 於ư 正chánh 說thuyết 中trung 約ước 世thế 諦đế 理lý 說thuyết 有hữu 人nhân 法pháp 及cập 通thông 別biệt 二nhị 相tương/tướng 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 於ư 正chánh 義nghĩa 故cố 。 名danh 令linh 入nhập 依y 。

論luận 曰viết 。 二nhị 相tương 依y 。 譬thí 如như 隨tùy 所sở 說thuyết 法Pháp 。 相tương/tướng 中trung 必tất 有hữu 三tam 性tánh 。

釋thích 曰viết 。 於ư 正chánh 說thuyết 中trung 若nhược 應ưng 說thuyết 法Pháp 相tương/tướng 必tất 說thuyết 三tam 性tánh 。 此thử 三tam 性tánh 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 了liễu 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 。 必tất 須tu 依y 此thử 三tam 相tương/tướng 。 故cố 名danh 相tướng 依y 。

論luận 曰viết 。 三tam 對đối 治trị 依y 。 此thử 中trung 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 行hành 。 對đối 治trị 顯hiển 現hiện 。

釋thích 曰viết 。 於ư 正chánh 說thuyết 中trung 若nhược 說thuyết 眾chúng 生sanh 行hành 對đối 治trị 。 不bất 出xuất 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 謂vị 說thuyết 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。 此thử 說thuyết 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 因nhân 果quả 中trung 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 。 以dĩ 能năng 成thành 立lập 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 對đối 治trị 故cố 。 名danh 對đối 治trị 依y 。

論luận 曰viết 。 四tứ 翻phiên 依y 。 此thử 中trung 由do 說thuyết 別biệt 義nghĩa 言ngôn 詞từ 以dĩ 顯hiển 別biệt 義nghĩa 。 譬thí 如như 偈kệ 言ngôn 。

釋thích 曰viết 。 於ư 正chánh 說thuyết 中trung 由do 顯hiển 說thuyết 別biệt 義nghĩa 。 文văn 字tự 但đãn 說thuyết 別biệt 義nghĩa 。 故cố 名danh 翻phiên 依y 。 如như 偈kệ 言ngôn 。

論luận 曰viết 。

阿a 娑sa 離ly 。 娑sa 羅la 摩ma 多đa 耶da 。 毘tỳ 跋bạt 耶da 斯tư 者giả 。 修tu 絺hy 多đa 。 離ly 施thí 那na 者giả 。 僧Tăng 柯kha 履lý 多đa 。 羅la 槃bàn 底để 菩Bồ 提Đề 物vật 多đa 摩ma 。

論luận 曰viết 。 阿a 娑sa 離ly 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 定định 。

何hà 以dĩ 故cố 。 娑sa 離ly 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 實thật 二nhị 動động 。 阿a 娑sa 離ly 謂vị 不bất 實thật 不bất 動động 。 不bất 實thật 是thị 文văn 句cú 明minh 了liễu 義nghĩa 。 不bất 動động 是thị 祕bí 密mật 義nghĩa 。 不bất 動động 故cố 名danh 定định 。

論luận 曰viết 。 娑sa 羅la 摩ma 多đa 耶da 。

釋thích 曰viết 。 名danh 起khởi 實thật 心tâm 。 謂vị 於ư 定định 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。

論luận 曰viết 。 毘tỳ 跋bạt 耶da 斯tư 者giả 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 智trí 慧tuệ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 毘tỳ 跋bạt 耶da 斯tư 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 倒đảo 謂vị 於ư 無vô 常thường 起khởi 常thường 倒đảo 等đẳng 。 二nhị 翻phiên 倒đảo 謂vị 於ư 常thường 作tác 無vô 常thường 解giải 。 倒đảo 是thị 文văn 句cú 明minh 了liễu 義nghĩa 翻phiên 倒đảo 是thị 祕bí 密mật 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 修tu 絺hy 多đa 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 善thiện 住trụ 。 善thiện 住trụ 於ư 念niệm 處xứ 。

論luận 曰viết 。 離ly 施thí 那na 者giả 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 正chánh 勤cần 。

何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 施thí 那na 者giả 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 煩phiền 惱não 二nhị 苦khổ 難nạn 。 煩phiền 惱não 是thị 文văn 句cú 明minh 了liễu 義nghĩa 。 苦khổ 難nạn 謂vị 正chánh 勤cần 是thị 祕bí 密mật 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 僧Tăng 柯kha 履lý 多đa 。

釋thích 曰viết 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 染nhiễm 污ô 二nhị 疲bì 惓# 。 染nhiễm 污ô 是thị 文văn 句cú 明minh 了liễu 義nghĩa 。 疲bì 惓# 是thị 祕bí 密mật 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 於ư 生sanh 死tử 。 長trường 時thời 恆hằng 行hành 苦khổ 行hạnh 。 是thị 故cố 疲bì 惓# 如như 羅La 睺Hầu 羅La 法Pháp 師sư 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 長trường 時thời 於ư 生sanh 死tử 劬cù 勞lao 。 但đãn 由do 大đại 悲bi 不bất 由do 餘dư 事sự 。

論luận 曰viết 。 羅la 槃bàn 底để 菩Bồ 提Đề 物vật 多đa 摩ma 。

釋thích 曰viết 。 羅la 槃bàn 底để 言ngôn 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 言ngôn 覺giác 。 物vật 多đa 摩ma 言ngôn 勝thắng 。 若nhược 取thủ 此thử 偈kệ 明minh 了liễu 義nghĩa 判phán 文văn 。 則tắc 成thành 相tương 違vi 。 若nhược 取thủ 祕bí 密mật 義nghĩa 判phán 文văn 。 則tắc 是thị 正chánh 說thuyết 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 依y 理lý 判phán 文văn 。 以dĩ 理lý 為vi 依y 不bất 應ưng 依y 文văn 。 故cố 說thuyết 此thử 偈kệ 。 或hoặc 有hữu 人nhân 憍kiêu 慢mạn 輕khinh 蔑miệt 說thuyết 者giả 。 自tự 不bất 能năng 如như 理lý 判phán 義nghĩa 。 欲dục 破phá 彼bỉ 慢mạn 心tâm 。 故cố 說thuyết 此thử 偈kệ 。 是thị 名danh 翻phiên 依y 。

論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 欲dục 廣quảng 解giải 釋thích 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 略lược 說thuyết 由do 三tam 相tương 應ứng 。 當đương 如như 此thử 解giải 釋thích 。 一nhất 廣quảng 解giải 緣duyên 生sanh 體thể 相tướng 。 二nhị 廣quảng 解giải 依y 因nhân 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 三tam 廣quảng 解giải 成thành 立lập 所sở 說thuyết 諸chư 義nghĩa 。 廣quảng 解giải 緣duyên 生sanh 體thể 相tướng 者giả 。 如như 偈kệ 說thuyết 言ngôn 。 熏huân 習tập 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 。 此thử 從tùng 彼bỉ 如như 此thử 果quả 報báo 識thức 。 及cập 以dĩ 生sanh 起khởi 識thức 由do 更cánh 互hỗ 因nhân 生sanh 。

釋thích 曰viết 。 外ngoại 塵trần 分phân 別biệt 所sở 生sanh 。 本bổn 識thức 中trung 熏huân 習tập 種chủng 子tử 故cố 。 稱xưng 言ngôn 說thuyết 熏huân 習tập 。 一nhất 切thiết 餘dư 法pháp 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 得đắc 生sanh 。 謂vị 生sanh 起khởi 識thức 為vi 性tánh 。 言ngôn 說thuyết 熏huân 習tập 以dĩ 諸chư 法pháp 為vi 因nhân 故cố 。 言ngôn 此thử 法pháp 從tùng 彼bỉ 生sanh 。 由do 此thử 言ngôn 說thuyết 已dĩ 顯hiển 本bổn 識thức 。 與dữ 生sanh 起khởi 識thức 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。

論luận 曰viết 。 廣quảng 解giải 釋thích 依y 因nhân 緣duyên 已dĩ 生sanh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 者giả 。 諸chư 法pháp 者giả 謂vị 生sanh 起khởi 識thức 為vi 相tương/tướng 有hữu 相tương/tướng 。 及cập 見kiến 識thức 為vi 自tự 性tánh 。

釋thích 曰viết 。 是thị 諸chư 法pháp 有hữu 相tương/tướng 有hữu 見kiến 為vi 自tự 性tánh 。 生sanh 起khởi 識thức 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 如như 此thử 知tri 。 諸chư 法pháp 有hữu 兩lưỡng 體thể 。 若nhược 塵trần 識thức 以dĩ 相tương/tướng 為vi 體thể 。 若nhược 識thức 識thức 以dĩ 見kiến 為vi 體thể 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 果quả 法pháp 。 性tánh 相tướng 有hữu 三tam 種chủng 。

論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 諸chư 法pháp 依y 止chỉ 為vi 相tương/tướng 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 依y 他tha 性tánh 。

論luận 曰viết 。 分phân 別biệt 為vi 相tương/tướng 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 分phân 別biệt 性tánh 。

論luận 曰viết 。 法pháp 爾nhĩ 為vi 相tương/tướng 。

釋thích 曰viết 。 謂vị 真chân 實thật 性tánh 。

論luận 曰viết 。 由do 此thử 言ngôn 說thuyết 。 於ư 三tam 性tánh 中trung 諸chư 法pháp 體thể 相tướng 則tắc 得đắc 顯hiển 現hiện 。

釋thích 曰viết 。 由do 此thử 言ngôn 說thuyết 一nhất 切thiết 從tùng 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 由do 法pháp 爾nhĩ 故cố 虛hư 。 虛hư 故cố 成thành 倒đảo 。 由do 倒đảo 故cố 得đắc 虛hư 果quả 。 由do 有hữu 果quả 故cố 有hữu 分phân 別biệt 。 由do 分phân 別biệt 故cố 有hữu 法pháp 爾nhĩ 。 是thị 故cố 或hoặc 順thuận 相tương/tướng 成thành 。 或hoặc 逆nghịch 相tương/tướng 成thành 。 此thử 三tam 種chủng 性tánh 相tướng 遍biến 攝nhiếp 一nhất 切thiết 果quả 。

論luận 曰viết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。

釋thích 曰viết 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 重trùng 說thuyết 偈kệ 。

論luận 曰viết 。

從tùng 有hữu 相tương/tướng 有hữu 見kiến 。 應ưng 知tri 法pháp 三tam 相tương/tướng 。

釋thích 曰viết 。 諸chư 法pháp 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 。 一nhất 相tương/tướng 二nhị 見kiến 。 於ư 相tương 見kiến 中trung 應ưng 了liễu 別biệt 三tam 性tánh 為vi 相tương/tướng 。 此thử 三tam 相tương/tướng 如như 此thử 方phương 便tiện 應ưng 解giải 釋thích 。 今kim 當đương 顯hiển 說thuyết 。

論luận 曰viết 。 云vân 何hà 得đắc 解giải 。 說thuyết 此thử 法pháp 相tướng 分phân 別biệt 性tánh 。 於ư 依y 他tha 性tánh 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 真chân 實thật 性tánh 於ư 中trung 實thật 有hữu 。 由do 此thử 二nhị 不bất 有hữu 有hữu 故cố 。 非phi 得đắc 及cập 得đắc 未vị 見kiến 已dĩ 見kiến 。 真Chân 如Như 一nhất 時thời 自tự 然nhiên 成thành 。 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 分phân 別biệt 性tánh 無vô 故cố 。 真chân 實thật 性tánh 有hữu 故cố 。 若nhược 見kiến 彼bỉ 不bất 見kiến 此thử 。 若nhược 不bất 見kiến 彼bỉ 即tức 見kiến 此thử 。

釋thích 曰viết 。 二nhị 謂vị 分phân 別biệt 性tánh 及cập 真chân 實thật 性tánh 。 此thử 二nhị 第đệ 一nhất 無vô 第đệ 二nhị 有hữu 故cố 。 言ngôn 此thử 二nhị 不bất 有hữu 有hữu 。 由do 見kiến 分phân 別biệt 不bất 見kiến 真chân 實thật 。 謂vị 未vị 見kiến 真chân 實thật 人nhân 是thị 凡phàm 夫phu 不bất 見kiến 時thời 。 聖thánh 人nhân 不bất 見kiến 分phân 別biệt 。 即tức 見kiến 真chân 實thật 。

論luận 曰viết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。

釋thích 曰viết 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 重trùng 說thuyết 偈kệ 。

論luận 曰viết 。

依y 他tha 中trung 分phân 別biệt 。 無vô 但đãn 真chân 實thật 有hữu 。

故cố 不bất 得đắc 及cập 得đắc 。 於ư 中trung 二nhị 平bình 等đẳng 。

釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 謂vị 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 。 此thử 二nhị 平bình 等đẳng 。 謂vị 於ư 依y 他tha 性tánh 中trung 分phân 別biệt 無vô 真chân 實thật 有hữu 故cố 。 故cố 凡phàm 夫phu 人nhân 顛điên 倒đảo 執chấp 。 如như 此thử 得đắc 不bất 得đắc 聖thánh 人nhân 正chánh 見kiến 故cố 。 於ư 依y 他tha 中trung 亦diệc 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 廣quảng 解giải 成thành 立lập 所sở 說thuyết 諸chư 義nghĩa 者giả 。 譬thí 如như 初sơ 所sở 說thuyết 文văn 句cú 由do 所sở 餘dư 諸chư 句cú 。 顯hiển 示thị 分phân 別biệt 。 或hoặc 由do 功công 德đức 依y 止chỉ 。 或hoặc 因nhân 事sự 義nghĩa 依y 止chỉ 。 功công 德đức 依y 止chỉ 者giả 。 廣quảng 說thuyết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 功công 德đức 。 最tối 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。

釋thích 曰viết 。 因nhân 前tiền 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 所sở 說thuyết 。 應ưng 如như 此thử 解giải 釋thích 。 今kim 當đương 說thuyết 此thử 方phương 便tiện 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 或hoặc 依y 功công 德đức 義nghĩa 。 或hoặc 依y 因nhân 事sự 義nghĩa 。 依y 功công 德đức 義nghĩa 中trung 最tối 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 是thị 初sơ 句cú 。 所sở 餘dư 諸chư 句cú 各các 顯hiển 此thử 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 無vô 二nhị 行hành 謂vị 於ư 所sở 知tri 一nhất 切thiết 無vô 障chướng 行hành 起khởi 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 不bất 如như 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 智trí 慧tuệ 有hữu 障chướng 。 無vô 障chướng 由do 有hữu 障chướng 故cố 不bất 清thanh 淨tịnh 。 由do 無vô 障chướng 故cố 清thanh 淨tịnh 。 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 悉tất 無vô 障chướng 。 是thị 故cố 無vô 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 無vô 二nhị 。

論luận 曰viết 。 無vô 相tướng 法pháp 為vi 勝thắng 依y 意ý 行hành 。 謂vị 於ư 有hữu 無vô 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 真Chân 如Như 最tối 清thanh 淨tịnh 令linh 入nhập 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 即tức 是thị 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 說thuyết 名danh 無vô 相tướng 法pháp 。 由do 此thử 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 為vi 體thể 故cố 。 此thử 法pháp 離ly 有hữu 相tương/tướng 。 由do 自tự 體thể 實thật 有hữu 故cố 。 此thử 法pháp 離ly 無vô 相tướng 。 於ư 無vô 相tướng 法pháp 由do 最tối 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 自tự 能năng 通thông 達đạt 。 亦diệc 能năng 令linh 他tha 通thông 達đạt 故cố 。 說thuyết 無vô 相tướng 法pháp 。 為vi 勝thắng 依y 意ý 行hành 。

論luận 曰viết 。 住trụ 於ư 佛Phật 住trụ 。 謂vị 不bất 由do 功công 用dụng 。 不bất 捨xả 如Như 來Lai 事sự 。 佛Phật 住trụ 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 此thử 顯hiển 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 在tại 生sanh 死tử 。 故cố 無vô 功công 用dụng 心tâm 。 不bất 在tại 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 不bất 捨xả 如Như 來Lai 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 如như 此thử 二nhị 義nghĩa 由do 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 故cố 得đắc 成thành 立lập 故cố 。 說thuyết 此thử 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 佛Phật 住trụ 。

論luận 曰viết 。 至chí 得đắc 諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 。 謂vị 於ư 法Pháp 身thân 依y 止chỉ 及cập 意ý 事sự 。 無vô 差sai 別biệt 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 依y 止chỉ 即tức 法Pháp 身thân 。 意ý 是thị 應ưng 身thân 。 事sự 是thị 化hóa 身thân 。 如như 此thử 三Tam 身Thân 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 無vô 異dị 。 如như 此thử 平bình 等đẳng 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 皆giai 已dĩ 至chí 得đắc 。

論luận 曰viết 。 行hành 無vô 礙ngại 行hành 。 謂vị 修tu 習tập 一nhất 切thiết 。 障chướng 對đối 治trị 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 為vi 對đối 治trị 一nhất 切thiết 三tam 障chướng 。 如Như 來Lai 恆hằng 修tu 對đối 治trị 慧tuệ 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 智trí 於ư 法pháp 體thể 及cập 法pháp 相tướng 。 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 。

論luận 曰viết 。 不bất 可khả 破phá 無vô 對đối 轉chuyển 法pháp 。 謂vị 降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 無vô 有hữu 天thiên 魔ma 及cập 外ngoại 道đạo 諸chư 說thuyết 。 能năng 如như 理lý 破phá 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 正Chánh 法Pháp 安an 立lập 自tự 法pháp 。 亦diệc 無vô 有hữu 能năng 。 以dĩ 自tự 所sở 立lập 法pháp 對đối 。 翻phiên 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 無vô 失thất 本bổn 性tánh 故cố 。

論luận 曰viết 。 不bất 可khả 變biến 異dị 境cảnh 。 謂vị 生sanh 於ư 世thế 間gian 。 非phi 世thế 間gian 法pháp 所sở 染nhiễm 污ô 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 世thế 間gian 是thị 如Như 來Lai 出xuất 生sanh 處xứ 。 如Như 來Lai 雖tuy 復phục 。 生sanh 於ư 世thế 間gian 。 貪tham 愛ái 等đẳng 八bát 法pháp 及cập 四tứ 倒đảo 。 不bất 能năng 染nhiễm 污ô 。 境cảnh 即tức 四tứ 念niệm 處xứ 謂vị 真Chân 如Như 空không 。

論luận 曰viết 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 所sở 成thành 立lập 法pháp 。 謂vị 安an 立lập 正Chánh 法Pháp 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 。 十thập 二nhị 部bộ 正Chánh 法Pháp 。 不bất 可khả 量lượng 不bất 可khả 思tư 。 非phi 凡phàm 夫phu 所sở 能năng 知tri 。 如Như 來Lai 安an 立lập 。 此thử 法pháp 竟cánh 乃nãi 至chí 嬰anh 兒nhi 等đẳng 。 亦diệc 能năng 通thông 達đạt 。 如như 鳩cưu 摩ma 羅la 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 是thị 前tiền 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 句cú 。 於ư 餘dư 句cú 一nhất 一nhất 應ưng 知tri 相tương 應ứng 。

論luận 曰viết 。 至chí 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 謂vị 四tứ 種chủng 善thiện 巧xảo 。 答đáp 他tha 問vấn 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 於ư 現hiện 在tại 。 證chứng 一nhất 切thiết 法pháp 。 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 證chứng 無vô 比tỉ 。 由do 證chứng 此thử 智trí 平bình 等đẳng 。 若nhược 他tha 約ước 三tam 世thế 問vấn 難nạn/nan 無vô 不bất 依y 證chứng 智trí 。 作tác 四tứ 種chủng 答đáp 。 故cố 智trí 答đáp 皆giai 等đẳng 如Như 來Lai 。 至chí 此thử 二nhị 種chủng 平bình 等đẳng 。

論luận 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 世thế 界giới 現hiện 身thân 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 世thế 界giới 中trung 。 顯hiển 現hiện 應ứng 化hóa 身thân 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 為vi 化hóa 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 性tánh 顯hiển 現hiện 二nhị 身thân 。 為vi 說thuyết 為vi 行hành 。

論luận 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 智trí 慧tuệ 無vô 礙ngại 。 謂vị 能năng 決quyết 他tha 疑nghi 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 由do 得đắc 四tứ 無vô 畏úy 。 故cố 自tự 決quyết 無vô 疑nghi 。 由do 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 辯biện 。 故cố 能năng 決quyết 他tha 疑nghi 。 是thị 故cố 能năng 答đáp 難nạn/nan 決quyết 疑nghi 。

論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 行hành 與dữ 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 謂vị 由do 種chủng 種chủng 行hành 能năng 令linh 他tha 入nhập 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 欲dục 行hành 。 他tha 利lợi 益ích 事sự 。 此thử 事sự 先tiên 是thị 智trí 所sở 緣duyên 。 由do 此thử 事sự 他tha 得đắc 入nhập 真chân 位vị 。 則tắc 與dữ 他tha 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 此thử 事sự 以dĩ 自tự 智trí 慧tuệ 為vi 因nhân 。 以dĩ 他tha 智trí 慧tuệ 為vi 果quả 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 所sở 行hành 方phương 便tiện 。 謂vị 神thần 通thông 輪luân 記ký 心tâm 輪luân 說thuyết 法Pháp 輪luân 。 乃nãi 至chí 出xuất 入nhập 息tức 等đẳng 。 無vô 不bất 自tự 與dữ 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 無vô 不bất 令linh 他tha 得đắc 智trí 慧tuệ 。 無vô 有hữu 空không 過quá 。

論luận 曰viết 。 於ư 法pháp 智trí 無vô 疑nghi 。 謂vị 於ư 未vị 來lai 世thế 法pháp 。 生sanh 智trí 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 此thử 法pháp 於ư 未vị 來lai 應ưng 生sanh 能năng 如như 此thử 智trí 。 是thị 故cố 於ư 未vị 來lai 世thế 法pháp 無vô 疑nghi 。 為vi 令linh 他tha 得đắc 此thử 法pháp 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 性tánh 能năng 立lập 教giáo 。

論luận 曰viết 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 身thân 。 謂vị 隨tùy 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 顯hiển 現hiện 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 眾chúng 生sanh 界giới 過quá 數số 量lượng 。 意ý 欲dục 及cập 入nhập 道đạo 方phương 便tiện 亦diệc 過quá 數số 量lượng 。 處xử 所sở 亦diệc 過quá 數số 量lượng 。 如Như 來Lai 能năng 隨tùy 此thử 事sự 差sai 別biệt 。 示thị 現hiện 化hóa 身thân 。 數số 量lượng 相tướng 貌mạo 時thời 節tiết 處xứ 所sở 。 並tịnh 不bất 可khả 分phân 別biệt 。

論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 受thọ 智trí 慧tuệ 。 謂vị 能năng 行hành 無vô 量lượng 依y 止chỉ 眾chúng 生sanh 正chánh 教giáo 化hóa 事sự 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 由do 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 依y 止chỉ 。 是thị 眾chúng 生sanh 教giáo 化hóa 事sự 。 應ưng 可khả 作tác 此thử 事sự 。 由do 得đắc 佛Phật 無vô 我ngã 。 為vi 勝thắng 我ngã 此thử 智trí 但đãn 是thị 菩Bồ 薩Tát 所sở 受thọ 故cố 。 但đãn 佛Phật 能năng 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 菩Bồ 薩Tát 能năng 受thọ 佛Phật 化hóa 。 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 依y 止chỉ 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 無vô 量lượng 。 或hoặc 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 屬thuộc 依y 止chỉ 。 若nhược 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 一nhất 依y 止chỉ 。 謂vị 以dĩ 無vô 我ngã 為vi 勝thắng 我ngã 。 若nhược 屬thuộc 依y 止chỉ 顯hiển 法Pháp 身thân 遍biến 滿mãn 。 通thông 為vì 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 依y 止chỉ 。

論luận 曰viết 。 至chí 無vô 二nhị 佛Phật 住trụ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 謂vị 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 波Ba 羅La 蜜Mật 成thành 就tựu 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 名danh 佛Phật 住trụ 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 此thử 住trụ 不bất 異dị 故cố 。 言ngôn 無vô 二nhị 。 無vô 二nhị 故cố 平bình 等đẳng 。 四tứ 德đức 究cứu 竟cánh 故cố 。 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 就tựu 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 佛Phật 法Pháp 身thân 。 已dĩ 離ly 一nhất 切thiết 。 障chướng 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 二nhị 四tứ 德đức 是thị 法Pháp 身thân 所sở 成thành 就tựu 。

論luận 曰viết 。 至chí 無vô 差sai 別biệt 如Như 來Lai 解giải 脫thoát 智trí 究cứu 竟cánh 。 謂vị 隨tùy 眾chúng 生sanh 意ý 。 顯hiển 現hiện 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 於ư 無vô 相tướng 雜tạp 如Như 來Lai 智trí 中trung 。 至chí 解giải 脫thoát 究cứu 竟cánh 。 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 與dữ 真Chân 如Như 無vô 差sai 別biệt 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 樂nhạo 。 能năng 顯hiển 現hiện 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 等đẳng 。 為vi 生sanh 善thiện 心tâm 及cập 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 故cố 。

論luận 曰viết 。 已dĩ 得đắc 無vô 邊biên 。 佛Phật 地Địa 平bình 等đẳng 。 謂vị 是thị 三tam 種chủng 佛Phật 身thân 無vô 離ly 無vô 別biệt 處xứ 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 三tam 種chủng 身thân 中trung 。 法Pháp 身thân 約ước 處xứ 所sở 。 不bất 可khả 度độ 量lương 。 應ứng 化hóa 兩lưỡng 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 可khả 言ngôn 但đãn 此thử 世thế 界giới 有hữu 。 彼bỉ 世thế 界giới 無vô 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 出xuất 法Pháp 身thân 外ngoại 。 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 界giới 出xuất 應ứng 化hóa 兩lưỡng 身thân 外ngoại 。

論luận 曰viết 。 法Pháp 界Giới 為vi 勝thắng 。 謂vị 窮cùng 生sanh 死tử 際tế 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 安an 樂lạc 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 以dĩ 法Pháp 界Giới 為vi 勝thắng 。 法Pháp 界Giới 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 二nhị 無vô 染nhiễm 。 無vô 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 為vi 後hậu 最tối 勝thắng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 窮cùng 生sanh 死tử 際tế 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 功công 能năng 無vô 盡tận 。 所sở 以dĩ 無vô 盡tận 者giả 。 由do 體thể 。 由do 能năng 體thể 即tức 法Pháp 界Giới 。 能năng 即tức 應ứng 化hóa 兩lưỡng 身thân 。 因nhân 化hóa 身thân 得đắc 如Như 來Lai 應ưng 身thân 。 因nhân 應ưng 身thân 後hậu 轉chuyển 得đắc 成thành 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 若nhược 成thành 法Pháp 身thân 則tắc 無vô 窮cùng 盡tận 。

論luận 曰viết 。 虛hư 空không 界giới 為vi 後hậu 邊biên 。 謂vị 由do 無vô 盡tận 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 無vô 盡tận 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 虛hư 空không 遍biến 滿mãn 一nhất 切thiết 色sắc 際tế 。 無vô 有hữu 生sanh 住trụ 滅diệt 變biến 異dị 。 如Như 來Lai 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 遍biến 一nhất 切thiết 所sở 知tri 。 無vô 倒đảo 無vô 變biến 異dị 故cố 說thuyết 如như 虛hư 空không 。

論luận 曰viết 。 最tối 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 如như 此thử 初sơ 句cú 由do 所sở 餘dư 句cú 。 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 分phân 別biệt 解giải 釋thích 。 若nhược 如như 此thử 正chánh 說thuyết 。 法pháp 義nghĩa 得đắc 成thành 。

釋thích 曰viết 。 由do 二nhị 十thập 道Đạo 理lý 。 成thành 就tựu 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 最tối 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如Như 來Lai 自tự 利lợi 滿mãn 足túc 。 由do 智trí 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 教giáo 理lý 圓viên 正chánh 故cố 。 利lợi 他tha 得đắc 成thành 。 第đệ 一nhất 句cú 為vi 本bổn 。 餘dư 二nhị 十thập 句cú 。 為vì 能năng 成thành 就tựu 。

論luận 曰viết 。 因nhân 事sự 義nghĩa 依y 止chỉ 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 與dữ 三tam 十thập 二nhị 法Pháp 。 相tương 應ứng 說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

釋thích 曰viết 。 因nhân 事sự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 意ý 為vi 因nhân 以dĩ 十thập 六lục 業nghiệp 為vi 事sự 。 二nhị 以dĩ 諸chư 句cú 為vi 因nhân 所sở 成thành 業nghiệp 為vi 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 在tại 正chánh 定định 位vị 。 二nhị 在tại 不bất 定định 位vị 。 若nhược 入nhập 正chánh 定định 位vị 者giả 。 與dữ 三tam 十thập 二nhị 法Pháp 。 相tương 應ứng 得đắc 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 若nhược 在tại 不bất 定định 位vị 。 末mạt 與dữ 三tam 十thập 二nhị 法Pháp 相tương 應ứng 。 不bất 得đắc 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

論luận 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 與dữ 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 相tương 應ứng 。

釋thích 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 求cầu 欲dục 起khởi 真chân 實thật 道đạo 。 有hữu 方phương 便tiện 故cố 。 名danh 利lợi 益ích 意ý 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 求cầu 欲dục 起khởi 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 二nhị 世thế 拔bạt 苦khổ 施thí 樂nhạo/nhạc/lạc 方phương 便tiện 故cố 。 名danh 安an 樂lạc 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 此thử 。 意ý 恆hằng 不bất 相tương 離ly 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 此thử 初sơ 句cú 明minh 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 。 後hậu 有hữu 十thập 六lục 業nghiệp 及cập 十thập 六lục 句cú 。 合hợp 三tam 十thập 二nhị 法Pháp 。 並tịnh 顯hiển 了liễu 初sơ 句cú 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 令linh 入nhập 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 意ý 。 謂vị 傳truyền 傳truyền 行hành 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 意ý 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 由do 此thử 意ý 傳truyền 傳truyền 。 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 智trí 。 譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。 傳truyền 然nhiên 千thiên 燈đăng 。 由do 此thử 句cú 及cập 業nghiệp 。 菩Bồ 薩Tát 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 意ý 則tắc 得đắc 顯hiển 現hiện 。 如như 此thử 於ư 一nhất 切thiết 句cú 及cập 業nghiệp 各các 顯hiển 初sơ 句cú 悉tất 應ưng 知tri 之chi 。

論luận 曰viết 。 我ngã 今kim 於ư 何hà 處xứ 中trung 。 當đương 相tương 應ưng 如như 此thử 智trí 。 謂vị 無vô 倒đảo 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 如như 實thật 識thức 自tự 身thân 。 則tắc 不bất 能năng 中trung 道Đạo 理lý 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 有hữu 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 於ư 飲ẩm 酒tửu 。 是thị 顛điên 倒đảo 業nghiệp 若nhược 如như 實thật 識thức 自tự 身thân 。 能năng 中trung 道Đạo 理lý 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 中trung 善thiện 處xứ 。 此thử 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 名danh 無vô 倒đảo 業nghiệp 。

論luận 曰viết 。 捨xả 高cao 慢mạn 心tâm 。 謂vị 不bất 由do 他tha 事sự 自tự 行hành 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 由do 此thử 人nhân 捨xả 離ly 高cao 慢mạn 心tâm 不bất 待đãi 他tha 請thỉnh 。 若nhược 眾chúng 生sanh 是thị 法Pháp 器khí 則tắc 自tự 往vãng 。 為vi 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。

論luận 曰viết 。 堅kiên 固cố 善thiện 意ý 謂vị 不bất 可khả 壞hoại 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 由do 菩Bồ 薩Tát 心tâm 堅kiên 固cố 。 若nhược 眾chúng 生sanh 有hữu 過quá 失thất 。 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 菩Bồ 薩Tát 利lợi 益ích 安an 樂lạc 心tâm 。

論luận 曰viết 。 非phi 假giả 作tác 憐lân 愍mẫn 意ý 。 謂vị 無vô 求cầu 欲dục 業nghiệp 。 有hữu 三tam 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 有hữu 三tam 句cú 。 後hậu 更cánh 以dĩ 三tam 句cú 釋thích 前tiền 三tam 句cú 。

論luận 曰viết 。 不bất 貪tham 報báo 恩ân 。

釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 初sơ 句cú 非phi 為vi 自tự 求cầu 利lợi 養dưỡng 故cố 憐lân 愍mẫn 他tha 。

論luận 曰viết 。 於ư 親thân 非phi 親thân 。 所sở 平bình 等đẳng 意ý 。 謂vị 有hữu 恩ân 無vô 恩ân 。 眾chúng 生sanh 不bất 生sanh 愛ái 憎tăng 心tâm 。

釋thích 曰viết 。 親thân 名danh 有hữu 恩ân 。 怨oán 及cập 中trung 人nhân 是thị 非phi 親thân 名danh 無vô 恩ân 。 若nhược 使sử 非phi 親thân 堪kham 受thọ 利lợi 益ích 安an 樂lạc 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 捨xả 不bất 平bình 等đẳng 心tâm 。 起khởi 平bình 等đẳng 親thân 友hữu 心tâm 。 行hành 利lợi 益ích 事sự 。

論luận 曰viết 。 永vĩnh 作tác 善thiện 友hữu 意ý 。 乃nãi 至chí 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 隨tùy 順thuận 行hành 乃nãi 至chí 餘dư 生sanh 。

釋thích 曰viết 。 隨tùy 順thuận 行hành 利lợi 益ích 安an 樂lạc 事sự 。 從tùng 今kim 生sanh 乃nãi 至chí 窮cùng 未vị 來lai 生sanh 。 永vĩnh 不bất 捨xả 離ly 故cố 。 名danh 無vô 求cầu 欲dục 業nghiệp 。 此thử 無vô 求cầu 欲dục 意ý 。 云vân 何hà 可khả 知tri 。 由do 隨tùy 處xứ 相tương 應ứng 。 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 是thị 故cố 可khả 知tri 。

論luận 曰viết 。 稱xưng 量lượng 談đàm 說thuyết 歡hoan 笑tiếu 先tiên 言ngôn 。 謂vị 隨tùy 處xứ 相tương 應ứng 言ngôn 說thuyết 業nghiệp 。 有hữu 二nhị 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 句cú 約ước 法pháp 及cập 安an 慰úy 以dĩ 顯hiển 口khẩu 業nghiệp 。 稱xưng 量lượng 談đàm 說thuyết 是thị 約ước 法pháp 。 歡hoan 笑tiếu 先tiên 言ngôn 是thị 約ước 安an 慰úy 。 稱xưng 量lượng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 稱xưng 法pháp 不bất 離ly 餘dư 語ngữ 。 二nhị 稱xưng 所sở 解giải 離ly 非phi 所sở 解giải 及cập 疑nghi 。 如như 此thử 稱xưng 量lượng 談đàm 說thuyết 。 歡hoan 笑tiếu 令linh 他tha 無vô 疑nghi 畏úy 心tâm 。 先tiên 言ngôn 是thị 引dẫn 他tha 所sở 作tác 之chi 方phương 便tiện 。 此thử 二nhị 種chủng 口khẩu 業nghiệp 於ư 怨oán 親thân 中trung 三tam 人nhân 無vô 有hữu 別biệt 異dị 。 即tức 成thành 就tựu 無vô 求cầu 欲dục 業nghiệp 。

論luận 曰viết 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 慈từ 悲bi 無vô 異dị 。 謂vị 有hữu 苦khổ 有hữu 樂lạc 。 無vô 二nhị 眾chúng 生sanh 平bình 等đẳng 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 於ư 有hữu 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 由do 苦khổ 苦khổ 起khởi 慈từ 悲bi 。 於ư 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 由do 壞hoại 苦khổ 起khởi 慈từ 悲bi 。 於ư 無vô 二nhị 眾chúng 生sanh 由do 行hành 苦khổ 起khởi 。 慈từ 悲bi 無vô 二nhị 謂vị 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 即tức 是thị 捨xả 受thọ 慈từ 悲bi 平bình 等đẳng 。 是thị 身thân 口khẩu 業nghiệp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 先tiên 起khởi 意ý 地địa 慈từ 悲bi 。 後hậu 隨tùy 時thời 隨tùy 處xứ 。 行hành 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 故cố 。 是thị 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 此thử 身thân 口khẩu 業nghiệp 於ư 怨oán 親thân 中trung 三tam 人nhân 。 無vô 有hữu 別biệt 異dị 。 亦diệc 成thành 就tựu 無vô 求cầu 欲dục 業nghiệp 。

論luận 曰viết 。 於ư 所sở 作tác 事sự 。 無vô 退thoái 弱nhược 心tâm 謂vị 無vô 下hạ 劣liệt 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 輕khinh 賤tiện 自tự 身thân 云vân 。 我ngã 今kim 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 無vô 有hữu 功công 能năng 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 名danh 退thoái 弱nhược 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 。 此thử 心tâm 故cố 所sở 作tác 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 名danh 無vô 退thoái 弱nhược 心tâm 。

論luận 曰viết 。 無vô 厭yếm 倦quyện 心tâm 。 謂vị 不bất 可khả 令linh 退thoái 轉chuyển 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 起khởi 正chánh 勤cần 無vô 有hữu 厭yếm 倦quyện 。 無vô 厭yếm 倦quyện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 見kiến 因nhân 定định 。 二nhị 知tri 果quả 希hy 有hữu 故cố 。 於ư 難nan 行hành 中trung 心tâm 無vô 厭yếm 倦quyện 。

論luận 曰viết 。 聞văn 義nghĩa 無vô 足túc 。 謂vị 攝nhiếp 方phương 便tiện 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 多đa 聞văn 能năng 了liễu 別biệt 化hóa 他tha 方phương 便tiện 。 由do 聞văn 解giải 義nghĩa 。 則tắc 於ư 正chánh 行hạnh 無vô 有hữu 疑nghi 心tâm 故cố 。 自tự 能năng 修tu 行hành 亦diệc 。 教giáo 他tha 修tu 行hành 。

論luận 曰viết 。 於ư 自tự 作tác 罪tội 能năng 顯hiển 其kỳ 過quá 。 於ư 他tha 作tác 罪tội 不bất 怪quái 訶ha 責trách 。 謂vị 厭yếm 惡ác 所sở 對đối 治trị 業nghiệp 。 有hữu 二nhị 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 由do 智trí 及cập 大đại 悲bi 故cố 。 有hữu 此thử 能năng 由do 智trí 能năng 了liễu 別biệt 因nhân 果quả 故cố 。 不bất 覆phú 藏tàng 自tự 所sở 作tác 惡ác 。 由do 大đại 悲bi 不bất 忍nhẫn 見kiến 他tha 作tác 苦khổ 因nhân 。 雖tuy 恆hằng 訶ha 責trách 而nhi 不bất 瞋sân 怪quái 。

論luận 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 威uy 儀nghi 中trung 。 恆hằng 治trị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 謂vị 無vô 間gian 思tư 量lượng 業nghiệp 。

釋thích 曰viết 。 此thử 顯hiển 無vô 間gian 修tu 。 無vô 間gian 修tu 為vì 遮già 一nhất 切thiết 放phóng 逸dật 行hành 。 譬thí 如như 威uy 儀nghi 清thanh 淨tịnh 。 品phẩm 中trung 所sở 明minh 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 作tác 。 無vô 不bất 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。

論luận 曰viết 。 不bất 求cầu 果quả 報báo 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 不bất 著trước 一nhất 切thiết 。 怖bố 畏úy 及cập 道đạo 生sanh 。 受thọ 持trì 禁cấm 戒giới 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 忍nhẫn 辱nhục 無vô 礙ngại 。 為vi 引dẫn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 。 法pháp 行hành 於ư 精tinh 進tấn 。 修tu 三Tam 摩Ma 提Đề 。 滅diệt 離ly 無vô 色sắc 定định 。 與dữ 方phương 便tiện 相tương 應ứng 智trí 。 四tứ 攝nhiếp 相tương 應ứng 方phương 便tiện 。 謂vị 行hành 進tiến 勝thắng 位vị 業nghiệp 有hữu 七thất 句cú 解giải 釋thích 。 應ưng 知tri 正chánh 修tu 加gia 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 恭cung 敬kính 行hành 四tứ 攝nhiếp 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 有hữu 七thất 句cú 。 後hậu 總tổng 舉cử 六Lục 度Độ 四tứ 攝nhiếp 結kết 前tiền 七thất 句cú 。 此thử 業nghiệp 能năng 增tăng 長trưởng 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 。 若nhược 未vị 生sanh 由do 此thử 業nghiệp 得đắc 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 由do 此thử 業nghiệp 得đắc 增tăng 廣quảng 。 即tức 是thị 生sanh 長trưởng 之chi 因nhân 。

論luận 曰viết 。 於ư 持trì 戒giới 破phá 戒giới 。 中trung 善thiện 友hữu 無vô 二nhị 。 謂vị 成thành 就tựu 方phương 便tiện 業nghiệp 。 有hữu 六lục 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 有hữu 六lục 句cú 。 後hậu 更cánh 以dĩ 六lục 句cú 釋thích 前tiền 六lục 句cú 。

論luận 曰viết 。 事sự 善Thiện 知Tri 識Thức 。

釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 初sơ 句cú 。 若nhược 人nhân 持trì 戒giới 。 破phá 戒giới 不bất 觀quán 其kỳ 過quá 。 但đãn 取thủ 其kỳ 德đức 。 若nhược 未vị 得đắc 彼bỉ 德đức 則tắc 依y 彼bỉ 修tu 學học 。 若nhược 已dĩ 得đắc 彼bỉ 德đức 則tắc 共cộng 彼bỉ 數số 習tập 令linh 堅kiên 固cố 。 若nhược 自tự 有hữu 德đức 令linh 彼bỉ 修tu 學học 。 同đồng 我ngã 所sở 得đắc 。 此thử 彼bỉ 互hỗ 相tương 事sự 故cố 。 言ngôn 為vi 善thiện 友hữu 無vô 二nhị 。

論luận 曰viết 。 恭cung 敬kính 心tâm 聽thính 法Pháp 。 謂vị 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。

釋thích 曰viết 。 為vi 得đắc 未vị 得đắc 。 為vi 修tu 治trị 已dĩ 得đắc 。 是thị 故cố 依y 善thiện 友hữu 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。

論luận 曰viết 。 恭cung 敬kính 心tâm 樂nhạo 住trú 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 謂vị 住trú 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。

釋thích 曰viết 。 欲dục 修tu 行hành 如như 所sở 聞văn 法Pháp 故cố 恭cung 敬kính 。 住trú 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 若nhược 住trụ 此thử 中trung 一nhất 切thiết 邪tà 覺giác 觀quán 不bất 得đắc 起khởi 。

論luận 曰viết 。 於ư 世thế 間gian 希hy 有hữu 。 不bất 生sanh 安an 樂lạc 心tâm 。 謂vị 遠viễn 離ly 邪tà 覺giác 觀quán 。

釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 妓kỹ 樂nhạc 等đẳng 。 是thị 世thế 間gian 所sở 愛ái 。 於ư 中trung 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 心tâm 。 是thị 名danh 遠viễn 離ly 邪tà 覺giác 觀quán 。

論luận 曰viết 。 於ư 下hạ 品phẩm 乘thừa 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 心tâm 。 於ư 大Đại 乘Thừa 教giáo 觀quán 實thật 功công 德đức 。 謂vị 正chánh 思tư 惟duy 功công 德đức 有hữu 二nhị 句cú 。

釋thích 曰viết 。 離ly 小tiểu 修tu 大đại 。 此thử 二nhị 句cú 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。

論luận 曰viết 。 遠viễn 離ly 惡ác 友hữu 。 敬kính 事sự 善thiện 友hữu 。 謂vị 顯hiển 事sự 善thiện 友hữu 功công 德đức 有hữu 二nhị 句cú 。

釋thích 曰viết 。 遠viễn 惡ác 親thân 善thiện 。 此thử 二nhị 句cú 名danh 近cận 善thiện 友hữu 功công 德đức 。 由do 治trị 此thử 六lục 法pháp 故cố 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 事sự 得đắc 成thành 就tựu 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 方phương 便tiện 業nghiệp 。 成thành 就tựu 體thể 相tướng 云vân 何hà 。

論luận 曰viết 。 恆hằng 治trị 四tứ 種chủng 梵Phạm 住trụ 。 謂vị 顯hiển 成thành 就tựu 業nghiệp 有hữu 三tam 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 有hữu 三tam 句cú 。 後hậu 更cánh 以dĩ 三tam 句cú 釋thích 前tiền 三tam 句cú 。

論luận 曰viết 。 治trị 無vô 量lượng 心tâm 清thanh 淨tịnh 。

釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 初sơ 句cú 。

論luận 曰viết 。 恆hằng 遊du 戲hí 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 謂vị 得đắc 威uy 德đức 。 恆hằng 依y 智trí 慧tuệ 行hành 。 謂vị 證chứng 得đắc 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 先tiên 於ư 眾chúng 生sanh 起khởi 無vô 量lượng 心tâm 。 由do 無vô 量lượng 心tâm 欲dục 引dẫn 眾chúng 生sanh 令linh 入nhập 正chánh 位vị 。 故cố 現hiện 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 若nhược 眾chúng 生sanh 已dĩ 入nhập 正chánh 位vị 。 欲dục 令linh 修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。 依y 智trí 慧tuệ 令linh 行hành 。 不bất 應ưng 依y 識thức 。 由do 證chứng 智trí 生sanh 故cố 。 能năng 了liễu 別biệt 善thiện 惡ác 兩lưỡng 法pháp 。

論luận 曰viết 。 於ư 住trụ 正chánh 行hạnh 。 不bất 住trụ 正chánh 行hạnh 眾chúng 生sanh 無vô 捨xả 離ly 心tâm 。 謂vị 安an 立lập 他tha 業nghiệp 。 有hữu 四tứ 句cú 解giải 釋thích 應ưng 知tri 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 有hữu 四tứ 句cú 。 後hậu 更cánh 以dĩ 四tứ 句cú 釋thích 前tiền 四tứ 句cú 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 離ly 惡ác 法pháp 住trụ 善thiện 法Pháp 。 為vi 安an 立lập 此thử 二nhị 事sự 故cố 作tác 安an 立lập 他tha 業nghiệp 。

論luận 曰viết 。 引dẫn 攝nhiếp 大đại 眾chúng 。

釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 初sơ 句cú 。 於ư 破phá 戒giới 人nhân 不bất 棄khí 捨xả 。 亦diệc 不bất 永vĩnh 擯bấn 從tùng 惡ác 處xứ 濟tế 拔bạt 。 安an 置trí 善thiện 處xứ 。 於ư 持trì 戒giới 人nhân 。 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。 令linh 進tiến 修tu 定định 慧tuệ 等đẳng 行hành 。

論luận 曰viết 。 一nhất 向hướng 決quyết 定định 言ngôn 說thuyết 。 謂vị 無vô 有hữu 疑nghi 心tâm 。 立lập 正chánh 教giáo 學học 處xứ 。

釋thích 曰viết 。 由do 智trí 慧tuệ 決quyết 了liễu 無vô 疑nghi 。 一nhất 向hướng 立lập 教giáo 及cập 學học 處xứ 故cố 可khả 信tín 受thọ 。 若nhược 先tiên 說thuyết 如như 此thử 教giáo 如như 此thử 學học 處xứ 。 後hậu 言ngôn 先tiên 所sở 說thuyết 為vi 非phi 。 由do 此thử 事sự 不bất 定định 言ngôn 說thuyết 則tắc 不bất 可khả 信tín 受thọ 。 無vô 不bất 定định 故cố 可khả 信tín 受thọ 。

論luận 曰viết 。 恭cung 敬kính 實thật 事sự 。 謂vị 法Pháp 財tài 兩lưỡng 攝nhiếp 。

釋thích 曰viết 。 由do 此thử 人nhân 以dĩ 實thật 語ngữ 。 依y 真chân 實thật 道Đạo 理lý 說thuyết 法Pháp 。 是thị 名danh 法pháp 攝nhiếp 。 如như 法Pháp 所sở 得đắc 衣y 服phục 等đẳng 財tài 物vật 。 以dĩ 此thử 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 真chân 實thật 財tài 攝nhiếp 。

論luận 曰viết 。 先tiên 恭cung 敬kính 行hành 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 謂vị 無vô 染nhiễm 污ô 心tâm 。

釋thích 曰viết 。 由do 此thử 人nhân 攝nhiếp 持trì 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 不bất 為vì 眾chúng 生sanh 。 敬kính 事sự 於ư 我ngã 。 云vân 何hà 彼bỉ 眾chúng 生sanh 由do 我ngã 利lợi 益ích 。 信tín 受thọ 正chánh 教giáo 當đương 來lai 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 為vi 此thử 善thiện 意ý 故cố 行hành 法Pháp 財tài 二nhị 攝nhiếp 。 是thị 名danh 無vô 染nhiễm 污ô 心tâm 。

論luận 曰viết 。 與dữ 如như 此thử 等đẳng 法pháp 相tướng 應ưng 。 說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 由do 如như 此thử 文văn 句cú 前tiền 說thuyết 初sơ 句cú 應ưng 知tri 。 解giải 說thuyết 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 。 此thử 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 意ý 文văn 句cú 別biệt 有hữu 十thập 六lục 文văn 句cú 。 所sở 顯hiển 業nghiệp 應ưng 知tri 解giải 說thuyết 。 十thập 六lục 業nghiệp 者giả 。 如như 此thử 等đẳng 應ưng 知tri 解giải 釋thích 初sơ 句cú 。

釋thích 曰viết 。 初sơ 句cú 明minh 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 所sở 餘dư 十thập 六lục 業nghiệp 及cập 十thập 六lục 句cú 。 皆giai 是thị 利lợi 益ích 安an 樂lạc 別biệt 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 別biệt 釋thích 總tổng 。

論luận 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。

釋thích 曰viết 。 更cánh 以dĩ 一nhất 偈kệ 。 顯hiển 前tiền 所sở 說thuyết 德đức 因nhân 總tổng 別biệt 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。

取thủ 如như 前tiền 說thuyết 句cú 。 隨tùy 德đức 句cú 差sai 別biệt 。

取thủ 如như 前tiền 說thuyết 句cú 。 由do 義nghĩa 別biệt 句cú 別biệt 。

攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 六lục