攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích
Quyển 3
世Thế 親Thân 菩Bồ 薩Tát 釋Thích 陳Trần 真Chân 諦Đế 譯Dịch
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 三tam
世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 釋thích
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch
釋Thích 引Dẫn 證Chứng 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 一nhất
煩phiền 惱não 不bất 淨tịnh 章chương 第đệ 一nhất
釋thích 曰viết 。 此thử 品phẩm 有hữu 六lục 章chương 。 一nhất 煩phiền 惱não 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 二nhị 業nghiệp 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 三tam 生sanh 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 四tứ 世thế 間gian 淨tịnh 品phẩm 。 五ngũ 出xuất 世thế 淨tịnh 品phẩm 。 六lục 順thuận 道Đạo 理lý 。
論luận 曰viết 。 此thử 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 已dĩ 成thành 立lập 由do 眾chúng 名danh 及cập 體thể 相tướng 。
釋thích 曰viết 。 如như 此thử 本bổn 識thức 眾chúng 名danh 已dĩ 說thuyết 體thể 相tướng 。 已dĩ 成thành 立lập 此thử 二nhị 義nghĩa 。 但đãn 於ư 本bổn 識thức 如như 理lý 得đắc 成thành 。 非phi 於ư 餘dư 識thức 。 今kim 為vi 顯hiển 此thử 二nhị 義nghĩa 。 於ư 理lý 非phi 理lý 與dữ 諸chư 師sư 共cộng 立lập 諍tranh 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 名danh 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 體thể 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 不bất 說thuyết 生sanh 起khởi 識thức 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 云vân 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 。 名danh 及cập 體thể 相tướng 。 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 亦diệc 有hữu 。 但đãn 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 云vân 何hà 言ngôn 眾chúng 名danh 及cập 體thể 相tướng 。 定định 屬thuộc 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 屬thuộc 餘dư 識thức 。 為vi 答đáp 此thử 問vấn 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 離ly 此thử 名danh 相tướng 所sở 立lập 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 淨tịnh 品phẩm 淨tịnh 品phẩm 等đẳng 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 離ly 本bổn 識thức 安an 立lập 此thử 名danh 及cập 體thể 相tướng 於ư 餘dư 識thức 。 此thử 安an 立lập 不bất 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 三tam 義nghĩa 所sở 違vi 故cố 。 此thử 三tam 義nghĩa 是thị 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 悉tất 檀đàn 。 謂vị 不bất 淨tịnh 品phẩm 淨tịnh 品phẩm 及cập 正Chánh 道Đạo 理lý 。 此thử 義nghĩa 由do 本bổn 識thức 得đắc 立lập 。 若nhược 汝nhữ 撥bát 無vô 本bổn 識thức 。 此thử 三tam 義nghĩa 無vô 安an 立lập 處xứ 義nghĩa 。 則tắc 不bất 成thành 此thử 義nghĩa 。 如Như 來Lai 所sở 立lập 堅kiên 實thật 成thành 就tựu 違vi 汝nhữ 所sở 執chấp 。 汝nhữ 執chấp 則tắc 壞hoại 。 是thị 故cố 眾chúng 名danh 及cập 體thể 相tướng 不bất 離ly 本bổn 識thức 。
論luận 曰viết 。 煩phiền 惱não 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 業nghiệp 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 生sanh 不bất 淨tịnh 品phẩm 。 世thế 間gian 淨tịnh 品phẩm 。 出xuất 世thế 淨tịnh 品phẩm 等đẳng 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。
釋thích 曰viết 。 為vi 開khai 三tam 章chương 為vi 六lục 章chương 故cố 。 重trùng 說thuyết 此thử 名danh 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 煩phiền 惱não 不bất 淨tịnh 品phẩm 不bất 成thành 就tựu 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 少thiểu 分phần 煩phiền 惱não 所sở 作tác 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 於ư 六lục 識thức 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 大đại 小tiểu 二nhị 惑hoặc 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 欲dục 依y 心tâm 起khởi 故cố 。 隨tùy 心tâm 世thế 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 。 為vi 顯hiển 欲dục 等đẳng 。 熏huân 習tập 心tâm 故cố 。
論luận 曰viết 。 此thử 眼nhãn 識thức 是thị 惑hoặc 所sở 熏huân 成thành 立lập 種chủng 子tử 。 餘dư 識thức 不bất 爾nhĩ 。
釋thích 曰viết 。 此thử 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 。 數sác 數sác 被bị 熏huân 故cố 成thành 種chủng 子tử 。 耳nhĩ 識thức 等đẳng 則tắc 不bất 被bị 熏huân 。 為vi 餘dư 識thức 所sở 遮già 故cố 。
論luận 曰viết 。 是thị 眼nhãn 識thức 已dĩ 滅diệt 。 或hoặc 餘dư 識thức 間gian 起khởi 。 熏huân 習tập 及cập 熏huân 習tập 依y 止chỉ 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 在tại 無vô 識thức 地địa 中trung 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 等đẳng 故cố 。 言ngôn 是thị 識thức 已dĩ 滅diệt 。 或hoặc 在tại 有hữu 識thức 地địa 中trung 耳nhĩ 識thức 等đẳng 間gian 起khởi 。 故cố 眼nhãn 識thức 滅diệt 。 於ư 此thử 二nhị 滅diệt 中trung 熏huân 習tập 所sở 生sanh 種chủng 子tử 。 及cập 所sở 依y 止chỉ 眼nhãn 識thức 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
論luận 曰viết 。 眼nhãn 識thức 前tiền 時thời 已dĩ 謝tạ 現hiện 無vô 有hữu 體thể 。 或hoặc 餘dư 識thức 所sở 間gian 。 從tùng 已dĩ 滅diệt 無vô 法pháp 有hữu 欲dục 俱câu 生sanh 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 眼nhãn 識thức 前tiền 時thời 已dĩ 二nhị 種chủng 謝tạ 滅diệt 。 現hiện 在tại 無vô 復phục 眼nhãn 識thức 及cập 欲dục 體thể 。 則tắc 是thị 已dĩ 滅diệt 無vô 法pháp 。 眼nhãn 識thức 後hậu 若nhược 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 用dụng 前tiền 時thời 已dĩ 滅diệt 眼nhãn 識thức 及cập 欲dục 。 為vi 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 起khởi 眼nhãn 識thức 及cập 欲dục 。 此thử 義nghĩa 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 已dĩ 謝tạ 滅diệt 故cố 。
論luận 曰viết 。 譬thí 如như 從tùng 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 盡tận 業nghiệp 。 果quả 報báo 不bất 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 業nghiệp 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 功công 能năng 及cập 無vô 功công 能năng 。 若nhược 果quả 報báo 已dĩ 熟thục 則tắc 無vô 復phục 功công 能năng 。 此thử 業nghiệp 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 已dĩ 過quá 去khứ 。 二nhị 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 果quả 報báo 果quả 無vô 有hữu 從tùng 此thử 業nghiệp 生sanh 義nghĩa 。 有hữu 欲dục 眼nhãn 識thức 亦diệc 應ưng 如như 此thử 。 不bất 可khả 說thuyết 從tùng 已dĩ 滅diệt 種chủng 子tử 生sanh 。 若nhược 人nhân 執chấp 前tiền 已dĩ 滅diệt 識thức 是thị 有hữu 。 以dĩ 過quá 去khứ 法pháp 是thị 有hữu 故cố 。 如như 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 所sở 執chấp 。 此thử 執chấp 但đãn 有hữu 語ngữ 無vô 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 是thị 有hữu 云vân 何hà 言ngôn 。 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 果quả 報báo 果quả 生sanh 不bất 如như 道Đạo 理lý 。 以dĩ 熏huân 習tập 無vô 故cố 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 。 或hoặc 俱câu 時thời 生sanh 起khởi 熏huân 習tập 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 眼nhãn 識thức 前tiền 時thời 未vị 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 。 及cập 未vị 為vi 餘dư 識thức 所sở 間gian 。 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 後hậu 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 及cập 為vi 餘dư 識thức 所sở 間gian 。 熏huân 習tập 不bất 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 種chủng 子tử 不bất 得đắc 住trụ 於ư 欲dục 中trung 。 以dĩ 欲dục 依y 止chỉ 識thức 故cố 。 又hựu 欲dục 相tương 續tục 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。
釋thích 曰viết 。 種chủng 子tử 若nhược 住trụ 必tất 依y 自tự 在tại 法pháp 。 及cập 相tương 續tục 堅kiên 住trụ 法pháp 。 此thử 二nhị 義nghĩa 於ư 欲dục 中trung 並tịnh 無vô 故cố 。 欲dục 非phi 種chủng 子tử 所sở 依y 處xứ 。
論luận 曰viết 。 此thử 欲dục 於ư 餘dư 識thức 亦diệc 無vô 熏huân 習tập 。 依y 止chỉ 別biệt 異dị 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 識thức 無vô 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 故cố 。
釋thích 曰viết 。 種chủng 子tử 若nhược 不bất 得đắc 住trụ 欲dục 中trung 。 應ưng 得đắc 住trụ 餘dư 諸chư 識thức 中trung 。 亦diệc 無vô 此thử 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 依y 止chỉ 別biệt 異dị 。 又hựu 生sanh 滅diệt 不bất 俱câu 故cố 。 依y 止chỉ 別biệt 異dị 者giả 。 眼nhãn 識thức 以dĩ 眼nhãn 根căn 為vi 依y 止chỉ 。 耳nhĩ 識thức 以dĩ 耳nhĩ 根căn 為vi 依y 止chỉ 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 以dĩ 意ý 根căn 為vi 依y 止chỉ 。 由do 此thử 諸chư 識thức 依y 止chỉ 各các 處xứ 。 不bất 得đắc 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 此thử 識thức 熏huân 習tập 不bất 得đắc 住trụ 於ư 彼bỉ 識thức 。 生sanh 滅diệt 不bất 俱câu 者giả 。 根căn 塵trần 作tác 意ý 悉tất 不bất 同đồng 故cố 。 無vô 俱câu 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 既ký 不bất 同đồng 時thời 。 云vân 何hà 得đắc 以dĩ 此thử 識thức 熏huân 於ư 彼bỉ 識thức 。 是thị 故cố 諸chư 熏huân 習tập 義nghĩa 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 此thử 種chủng 子tử 住trụ 同đồng 類loại 識thức 中trung 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
論luận 曰viết 。 同đồng 類loại 與dữ 同đồng 類loại 不bất 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 以dĩ 無vô 一nhất 時thời 共cộng 生sanh 滅diệt 故cố 。
釋thích 曰viết 。 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 熏huân 習tập 眼nhãn 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 時thời 中trung 二nhị 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 並tịnh 生sanh 。 若nhược 不bất 並tịnh 生sanh 則tắc 無vô 俱câu 滅diệt 故cố 。 熏huân 習tập 義nghĩa 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 眼nhãn 識thức 不bất 為vi 欲dục 等đẳng 大đại 小tiểu 諸chư 惑hoặc 所sở 熏huân 。 亦diệc 不bất 為vi 同đồng 類loại 識thức 所sở 熏huân 。
釋thích 曰viết 。 由do 前tiền 義nghĩa 故cố 眼nhãn 識thức 不bất 為vi 別biệt 類loại 所sở 熏huân 。 亦diệc 不bất 為vi 同đồng 類loại 所sở 熏huân 。
論luận 曰viết 。 如như 此thử 思tư 量lượng 眼nhãn 識thức 。 所sở 餘dư 諸chư 識thức 亦diệc 應ưng 如như 此thử 思tư 量lượng 。
復phục 次thứ 若nhược 眾chúng 生sanh 從tùng 無vô 想tưởng 天thiên 以dĩ 上thượng 退thoái 墮đọa 。 受thọ 下hạ 界giới 生sanh 大đại 小tiểu 惑hoặc 所sở 染nhiễm 初sơ 識thức 。 此thử 識thức 生sanh 時thời 應ưng 無vô 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 從tùng 上thượng 界giới 墮đọa 受thọ 下hạ 界giới 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 必tất 為vi 惑hoặc 所sở 染nhiễm 。 此thử 識thức 及cập 惑hoặc 從tùng 何hà 種chủng 子tử 生sanh 。 若nhược 言ngôn 從tùng 上thượng 界giới 生sanh 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 上thượng 下hạ 二nhị 界giới 相tương 違vi 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 若nhược 言ngôn 從tùng 未vị 得đắc 上thượng 界giới 定định 前tiền 心tâm 。 生sanh 下hạ 界giới 初sơ 生sanh 心tâm 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 惑hoặc 熏huân 習tập 。 與dữ 依y 止chỉ 並tịnh 已dĩ 過quá 去khứ 滅diệt 無vô 餘dư 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 初sơ 識thức 應ưng 但đãn 生sanh 無vô 因nhân 。 此thử 熏huân 習tập 及cập 依y 止chỉ 。 久cửu 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 惑hoặc 對đối 治trị 識thức 已dĩ 生sanh 。 所sở 餘dư 世thế 間gian 諸chư 識thức 。 皆giai 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 對đối 治trị 識thức 共cộng 小tiểu 大đại 惑hoặc 種chủng 子tử 俱câu 在tại 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 撥bát 無vô 本bổn 識thức 。 則tắc 有hữu 二nhị 過quá 失thất 。 不bất 可khả 得đắc 離ly 。 一nhất 向hướng 中trung 人nhân 聖thánh 道Đạo 與dữ 餘dư 煩phiền 惱não 俱câu 在tại 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 無vô 此thử 惑hoặc 則tắc 修tu 餘dư 道đạo 無vô 因nhân 。 應ưng 無vô 四tứ 道đạo 三tam 果quả 人nhân 。 但đãn 有hữu 無Vô 學Học 人nhân 。 此thử 義nghĩa 與dữ 正chánh 教giáo 相tương 違vi 過quá 失thất 。 不bất 可khả 得đắc 離ly 。 二nhị 無vô 流lưu 識thức 已dĩ 滅diệt 。 世thế 間gian 心tâm 更cánh 欲dục 起khởi 。 無vô 因nhân 能năng 令linh 此thử 心tâm 得đắc 生sanh 。 若nhược 有hữu 流lưu 心tâm 無vô 因nhân 。 從tùng 無vô 流lưu 心tâm 後hậu 。 自tự 然nhiên 得đắc 生sanh 。 則tắc 無vô 無Vô 學Học 人nhân 。 此thử 失thất 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 離ly 。 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 人nhân 。 正chánh 生sanh 見kiến 諦Đế 對đối 治trị 道đạo 時thời 。 世thế 間gian 六lục 識thức 與dữ 道Đạo 相tương 違vi 。 不bất 得đắc 俱câu 生sanh 故cố 。 世thế 間gian 諸chư 識thức 皆giai 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 由do 依y 止chỉ 滅diệt 故cố 功công 能năng 亦diệc 滅diệt 。 故cố 對đối 治trị 識thức 與dữ 小tiểu 大đại 惑hoặc 種chủng 子tử 俱câu 在tại 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 用dụng 修tu 道Đạo 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 故cố 。 無vô 流lưu 心tâm 與dữ 惑hoặc 不bất 得đắc 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 故cố 。
釋thích 曰viết 。 同đồng 類loại 為vi 自tự 性tánh 。 如như 意ý 識thức 有hữu 煩phiền 惱não 。 無vô 流lưu 識thức 無vô 煩phiền 惱não 。 雖tuy 有hữu 惑hoặc 無vô 惑hoặc 異dị 。 而nhi 同đồng 是thị 識thức 類loại 故cố 名danh 自tự 性tánh 。 解giải 脫thoát 是thị 離ly 義nghĩa 。 若nhược 煩phiền 惱não 識thức 與dữ 無vô 流lưu 識thức 俱câu 起khởi 。 則tắc 自tự 性tánh 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 無vô 流lưu 識thức 起khởi 時thời 餘dư 識thức 必tất 不bất 得đắc 生sanh 。 既ký 其kỳ 相tương 離ly 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 後hậu 時thời 出xuất 觀quán 。 正chánh 起khởi 世thế 間gian 心tâm 。
釋thích 曰viết 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 學học 人nhân 已dĩ 得đắc 道Đạo 竟cánh 。 後hậu 時thời 出xuất 觀quán 為vi 當đương 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 。 為vi 當đương 起khởi 世thế 間gian 心tâm 。 若nhược 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 無vô 出xuất 觀quán 義nghĩa 。 若nhược 起khởi 世thế 間gian 心tâm 。 何hà 因nhân 得đắc 生sanh 。
論luận 曰viết 。 諸chư 惑hoặc 熏huân 習tập 久cửu 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 先tiên 入nhập 觀quán 時thời 諸chư 惑hoặc 熏huân 習tập 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 無vô 因nhân 。 得đắc 生sanh 世thế 間gian 心tâm 。
論luận 曰viết 。 有hữu 流lưu 意ý 識thức 無vô 有hữu 種chủng 子tử 。 生sanh 應ưng 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 如như 此thử 識thức 不bất 由do 因nhân 生sanh 。 則tắc 無vô 得đắc 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 無Vô 學Học 人nhân 惑hoặc 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 則tắc 不bất 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 撥bát 無vô 此thử 識thức 。 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 義nghĩa 云vân 何hà 可khả 立lập 。
業nghiệp 不bất 淨tịnh 章chương 第đệ 二nhị
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 撥bát 無vô 本bổn 識thức 。 此thử 人nhân 無vô 道Đạo 理lý 能năng 成thành 立lập 業nghiệp 染nhiễm 污ô 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 業nghiệp 染nhiễm 污ô 云vân 何hà 不bất 得đắc 成thành 。 緣duyên 行hành 生sanh 識thức 分phần/phân 無vô 得đắc 成thành 義nghĩa 。
釋thích 曰viết 。 行hành 有hữu 三tam 品phẩm 。 謂vị 福phước 非phi 福phước 及cập 不bất 動động 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 於ư 何hà 處xứ 安an 立lập 功công 能năng 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 安an 立lập 於ư 六lục 識thức 中trung 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 六lục 識thức 不bất 能năng 攝nhiếp 持trì 。 諸chư 業nghiệp 功công 能năng 。 前tiền 於ư 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 中trung 已dĩ 具cụ 顯hiển 此thử 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 此thử 義nghĩa 。 緣duyên 取thủ 生sanh 有hữu 亦diệc 無vô 成thành 義nghĩa 故cố 。 業nghiệp 染nhiễm 污ô 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 有hữu 業nghiệp 功công 能năng 識thức 。 謂vị 行hành 緣duyên 識thức 。 緣duyên 取thủ 生sanh 有hữu 。 無vô 道Đạo 理lý 得đắc 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 識thức 三tam 行hành 所sở 熏huân 。 以dĩ 隨tùy 四tứ 取thủ 故cố 。 由do 熏huân 習tập 圓viên 滿mãn 故cố 識thức 成thành 有hữu 。 此thử 識thức 或hoặc 滅diệt 或hoặc 餘dư 識thức 所sở 間gian 。 此thử 識thức 體thể 已dĩ 謝tạ 功công 能năng 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 當đương 於ư 何hà 處xứ 安an 。 此thử 行hành 有hữu 二nhị 業nghiệp 功công 能năng 。 故cố 業nghiệp 染nhiễm 污ô 不bất 成thành 。 言ngôn 染nhiễm 污ô 者giả 。 此thử 業nghiệp 與dữ 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。 又hựu 從tùng 染nhiễm 污ô 生sanh 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。 能năng 感cảm 六lục 道đạo 生sanh 死tử 染nhiễm 污ô 果quả 報báo 。 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。
生sanh 不bất 淨tịnh 章chương 第đệ 三tam
釋thích 曰viết 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 生sanh 染nhiễm 污ô 。 無vô 有hữu 道Đạo 理lý 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 今kim 當đương 說thuyết 之chi 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 生sanh 染nhiễm 污ô 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 結kết 生sanh 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 生sanh 若nhược 謝tạ 由do 業nghiệp 功công 能năng 。 結kết 後hậu 報báo 接tiếp 前tiền 報báo 。 此thử 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 就tựu 。
何hà 以dĩ 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 於ư 不bất 靜tĩnh 地địa 退thoái 墮đọa 心tâm 。 正chánh 在tại 中trung 陰ấm 。 起khởi 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 。 方phương 得đắc 受thọ 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 不bất 靜tĩnh 地địa 退thoái 前tiền 生sanh 墮đọa 後hậu 生sanh 故cố 名danh 退thoái 墮đọa 。 受thọ 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 有hữu 中trung 陰ấm 。 或hoặc 無vô 中trung 陰ấm 。 今kim 偏thiên 說thuyết 受thọ 中trung 陰ấm 者giả 。 若nhược 在tại 中trung 陰ấm 將tương 欲dục 受thọ 生sanh 。 必tất 先tiên 起khởi 染nhiễm 污ô 識thức 。 方phương 得đắc 受thọ 生sanh 。
論luận 曰viết 。 此thử 有hữu 染nhiễm 污ô 識thức 於ư 中trung 陰ấm 中trung 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 陰ấm 染nhiễm 污ô 識thức 。 緣duyên 生sanh 有hữu 為vi 境cảnh 。 此thử 識thức 於ư 中trung 陰ấm 中trung 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 陰ấm 無vô 染nhiễm 污ô 故cố 。
論luận 曰viết 。 是thị 識thức 託thác 柯kha 羅la 邏la 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 變biến 合hợp 受thọ 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 是thị 識thức 即tức 是thị 意ý 識thức 。 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 與dữ 柯kha 羅la 邏la 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 託thác 柯kha 羅la 邏la 。 此thử 果quả 報báo 識thức 異dị 前tiền 染nhiễm 污ô 識thức 故cố 言ngôn 變biến 。 由do 宿túc 業nghiệp 功công 能năng 起khởi 風phong 。 和hòa 合hợp 赤xích 白bạch 。 令linh 與dữ 識thức 同đồng 故cố 言ngôn 合hợp 。 即tức 名danh 此thử 為vi 受thọ 生sanh 。
論luận 曰viết 。 若nhược 但đãn 意ý 識thức 變biến 成thành 柯kha 羅la 邏la 等đẳng 依y 止chỉ 。 此thử 意ý 識thức 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 有hữu 別biệt 意ý 識thức 起khởi 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 識thức 入nhập 柯kha 羅la 邏la 數số 但đãn 是thị 意ý 識thức 。 若nhược 是thị 意ý 識thức 根căn 塵trần 生sanh 起khởi 。 與dữ 餘dư 意ý 識thức 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 若nhược 言ngôn 是thị 同đồng 。 此thử 識thức 謝tạ 時thời 柯kha 羅la 邏la 即tức 應ưng 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 不bất 同đồng 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 名danh 意ý 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 意ý 識thức 通thông 以dĩ 三tam 性tánh 識thức 為vi 根căn 。 此thử 識thức 但đãn 以dĩ 染nhiễm 污ô 識thức 為vi 根căn 。 意ý 識thức 緣duyên 三tam 世thế 為vi 境cảnh 。 此thử 識thức 境cảnh 界giới 不bất 可khả 知tri 。 意ý 識thức 有hữu 時thời 興hưng 有hữu 時thời 廢phế 。 此thử 識thức 恆hằng 有hữu 無vô 廢phế 故cố 不bất 同đồng 意ý 識thức 。 又hựu 若nhược 同đồng 者giả 。 於ư 無vô 識thức 地địa 中trung 應ưng 無vô 此thử 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 不bất 應ưng 言ngôn 入nhập 無vô 心tâm 定định 識thức 不bất 離ly 身thân 。 又hựu 若nhược 無vô 識thức 身thân 則tắc 應ưng 壞hoại 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 說thuyết 此thử 為vi 意ý 識thức 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 此thử 意ý 識thức 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 根căn 塵trần 生sanh 起khởi 依y 止chỉ 此thử 識thức 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 別biệt 生sanh 意ý 識thức 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
論luận 曰viết 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 二nhị 種chủng 意ý 識thức 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 證chứng 前tiền 無vô 意ý 識thức 義nghĩa 。 以dĩ 二nhị 意ý 識thức 同đồng 性tánh 必tất 不bất 俱câu 生sanh 。 無vô 並tịnh 作tác 意ý 故cố 。 此thử 意ý 識thức 託thác 柯kha 羅la 邏la 。 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 同đồng 依y 止chỉ 。 此thử 識thức 有hữu 別biệt 意ý 識thức 生sanh 。 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 此thử 柯kha 羅la 邏la 識thức 不bất 成thành 意ý 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 恆hằng 以dĩ 染nhiễm 污ô 識thức 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 所sở 依y 止chỉ 識thức 欲dục 等đẳng 所sở 染nhiễm 。 緣duyên 生sanh 有hữu 境cảnh 起khởi 。 能năng 依y 止chỉ 識thức 既ký 是thị 果quả 報báo 。 但đãn 無vô 記ký 性tánh 。 所sở 緣duyên 境cảnh 又hựu 不bất 可khả 知tri 。 不bất 可khả 立lập 為vi 意ý 識thức 。 若nhược 立lập 此thử 為vi 意ý 識thức 則tắc 無vô 並tịnh 起khởi 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 並tịnh 起khởi 應ưng 同đồng 了liễu 別biệt 。 應ưng 同đồng 滅diệt 無vô 。 若nhược 同đồng 了liễu 別biệt 無vô 滅diệt 心tâm 定định 。 以dĩ 一nhất 了liễu 別biệt 心tâm 滅diệt 。 一nhất 了liễu 別biệt 心tâm 在tại 故cố 。 若nhược 同đồng 滅diệt 無vô 。 則tắc 無vô 功công 用dụng 。 自tự 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 心tâm 不bất 更cánh 起khởi 故cố 。
論luận 曰viết 。 已dĩ 變biến 異dị 意ý 識thức 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 已dĩ 變biến 異dị 為vi 柯kha 羅la 邏la 。
論luận 曰viết 。 不bất 可khả 成thành 立lập 為vi 意ý 識thức 。
釋thích 曰viết 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。 不bất 可khả 立lập 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 為vi 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。 依y 止chỉ 不bất 清thanh 淨tịnh 故cố 。
釋thích 曰viết 。 意ý 識thức 從tùng 三tam 性tánh 心tâm 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 必tất 從tùng 染nhiễm 污ô 識thức 生sanh 。 即tức 是thị 依y 止chỉ 不bất 清thanh 淨tịnh 。
論luận 曰viết 。 長trường 時thời 緣duyên 境cảnh 故cố 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 緣duyên 境cảnh 無vô 廢phế 。 意ý 識thức 緣duyên 境cảnh 易dị 脫thoát 不bất 定định 。
論luận 曰viết 。 所sở 緣duyên 境cảnh 不bất 可khả 知tri 故cố 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 受thọ 生sanh 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 不bất 可khả 知tri 。 意ý 識thức 緣duyên 三tam 世thế 境cảnh 及cập 非phi 三tam 世thế 境cảnh 。 此thử 則tắc 可khả 知tri 。 由do 此thử 三tam 義nghĩa 有hữu 異dị 故cố 不bất 可khả 立lập 為vi 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。 若nhược 此thử 意ý 識thức 已dĩ 變biến 異dị 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 已dĩ 受thọ 生sanh 意ý 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 。 變biến 前tiền 識thức 作tác 後hậu 識thức 。 後hậu 識thức 異dị 前tiền 識thức 。
論luận 曰viết 。 是thị 時thời 意ý 識thức 成thành 柯kha 羅la 邏la 。
釋thích 曰viết 。 由do 成thành 柯kha 羅la 邏la 故cố 變biến 異dị 。
論luận 曰viết 。 為vi 此thử 識thức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 種chủng 子tử 為vi 依y 止chỉ 此thử 識thức 生sanh 餘dư 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 為vi 當đương 以dĩ 受thọ 生sanh 識thức 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 。 為vi 當đương 依y 止chỉ 受thọ 生sanh 識thức 別biệt 生sanh 餘dư 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 。
論luận 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 已dĩ 變biến 異dị 識thức 。 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 汝nhữ 自tự 以dĩ 別biệt 名danh 成thành 立lập 謂vị 為vi 意ý 識thức 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 受thọ 生sanh 識thức 為vi 種chủng 子tử 識thức 。 則tắc 與dữ 我ngã 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 同đồng 即tức 是thị 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 種chủng 子tử 識thức 。 汝nhữ 自tự 不bất 說thuyết 名danh 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 別biệt 立lập 名danh 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 能năng 依y 止chỉ 識thức 。 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
釋thích 曰viết 。 依y 止chỉ 受thọ 生sanh 識thức 。 更cánh 生sanh 餘dư 識thức 名danh 能năng 依y 止chỉ 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 此thử 識thức 由do 依y 止chỉ 成thành 他tha 因nhân 。
釋thích 曰viết 。 別biệt 識thức 既ký 從tùng 他tha 生sanh 。 則tắc 不bất 能năng 自tự 為vi 種chủng 子tử 。 是thị 故cố 此thử 識thức 由do 依y 止chỉ 受thọ 生sanh 識thức 方phương 成thành 種chủng 子tử 。 得đắc 為vi 他tha 因nhân 。
論luận 曰viết 。 此thử 所sở 依y 止chỉ 識thức 。 若nhược 非phi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 能năng 依y 止chỉ 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 是thị 義nghĩa 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 別biệt 識thức 不bất 能năng 自tự 為vi 種chủng 子tử 。 由do 依y 他tha 得đắc 成thành 種chủng 子tử 。 所sở 依y 受thọ 生sanh 識thức 既ký 非phi 種chủng 子tử 。 能năng 依y 別biệt 識thức 立lập 為vi 種chủng 子tử 識thức 。 此thử 義nghĩa 豈khởi 成thành 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 此thử 識thức 託thác 生sanh 變biến 異dị 。 成thành 柯kha 羅la 邏la 非phi 是thị 意ý 識thức 。
釋thích 曰viết 。 此thử 識thức 即tức 是thị 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 得đắc 名danh 此thử 為vi 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。 但đãn 是thị 果quả 報báo 。 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 此thử 義nghĩa 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 故cố 稱xưng 果quả 報báo 識thức 。 能năng 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 故cố 。 亦diệc 名danh 種chủng 子tử 識thức 。 若nhược 作tác 此thử 說thuyết 。 義nghĩa 乃nãi 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 若nhược 眾chúng 生sanh 已dĩ 託thác 生sanh 。 能năng 執chấp 持trì 所sở 餘dư 色sắc 根căn 。 離ly 果quả 報báo 識thức 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 已dĩ 明minh 正chánh 受thọ 生sanh 義nghĩa 。 今kim 更cánh 明minh 受thọ 生sanh 後hậu 義nghĩa 。 前tiền 已dĩ 明minh 眾chúng 生sanh 在tại 胎thai 中trung 。 今kim 明minh 眾chúng 生sanh 出xuất 胎thai 外ngoại 故cố 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 已dĩ 託thác 生sanh 。 眾chúng 生sanh 若nhược 已dĩ 託thác 生sanh 。 則tắc 定định 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 執chấp 持trì 無vô 廢phế 。 二nhị 通thông 攝nhiếp 持trì 諸chư 根căn 。 三tam 體thể 是thị 果quả 報báo 無vô 記ký 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 三tam 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 識thức 。 定định 別biệt 有hữu 依y 止chỉ 。
釋thích 曰viết 。 欲dục 引dẫn 道Đạo 理lý 為vi 證chứng 故cố 言ngôn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 六lục 識thức 中trung 隨tùy 一nhất 識thức 稱xưng 所sở 餘dư 諸chư 識thức 。 眼nhãn 識thức 定định 以dĩ 眼nhãn 根căn 為vi 依y 止chỉ 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 定định 以dĩ 身thân 根căn 為vi 依y 止chỉ 。 明minh 別biệt 依y 止chỉ 。 顯hiển 不bất 能năng 通thông 執chấp 持trì 。
論luận 曰viết 。 不bất 久cửu 堅kiên 住trụ 。
釋thích 曰viết 。 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 自tự 所sở 依y 根căn 。 若nhược 能năng 執chấp 持trì 。 此thử 識thức 不bất 久cửu 堅kiên 住trụ 。 以dĩ 相tương 續tục 易dị 壞hoại 故cố 。 或hoặc 在tại 無vô 識thức 地địa 中trung 故cố 壞hoại 。 或hoặc 餘dư 識thức 間gian 起khởi 故cố 壞hoại 。
論luận 曰viết 。 若nhược 此thử 色sắc 根căn 無vô 執chấp 持trì 識thức 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 如như 死tử 人nhân 色sắc 根căn 無vô 識thức 執chấp 持trì 則tắc 便tiện 爛lạn 壞hoại 。 若nhược 離ly 執chấp 持trì 識thức 諸chư 根căn 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 此thử 識thức 及cập 名danh 色sắc 更cánh 互hỗ 相tương 依y 。 譬thí 如như 蘆lô 束thúc 相tương 依y 俱câu 起khởi 此thử 識thức 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 於ư 經kinh 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 識thức 依y 名danh 色sắc 生sanh 。 名danh 色sắc 依y 識thức 生sanh 。 名danh 是thị 非phi 色sắc 四tứ 陰ấm 。 色sắc 即tức 柯kha 羅la 邏la 。 何hà 者giả 是thị 依y 名danh 色sắc 。 識thức 由do 此thử 名danh 色sắc 為vi 依y 止chỉ 。 剎sát 那na 傳truyền 傳truyền 生sanh 相tương 續tục 流lưu 不bất 斷đoạn 。 能năng 攝nhiếp 名danh 色sắc 令linh 成thành 就tựu 不bất 壞hoại 。 此thử 識thức 名danh 依y 名danh 色sắc 。 識thức 若nhược 撥bát 無vô 本bổn 識thức 。 以dĩ 六lục 識thức 為vi 識thức 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 六lục 識thức 中trung 是thị 何hà 識thức 。 此thử 問vấn 欲dục 何hà 所sở 顯hiển 。 欲dục 顯hiển 餘dư 識thức 不bất 成thành 識thức 食thực 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 若nhược 離ly 果quả 報báo 識thức 。 一nhất 切thiết 求cầu 生sanh 已dĩ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 識thức 食thực 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 欲dục 顯hiển 本bổn 識thức 能năng 為vi 名danh 色sắc 作tác 識thức 食thực 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 為vi 求cầu 生sanh 已dĩ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 相tương 續tục 得đắc 住trụ 故cố 。 說thuyết 四tứ 食thực 。 何hà 者giả 為vi 四tứ 。 一nhất 段đoạn 食thực 。 二nhị 觸xúc 食thực 。 三tam 思tư 食thực 。 四tứ 識thức 食thực 。 段đoạn 食thực 者giả 變biến 成thành 為vi 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 段đoạn 若nhược 變biến 異dị 。 能năng 作tác 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 是thị 名danh 段đoạn 食thực 。 觸xúc 食thực 者giả 依y 塵trần 為vi 相tương/tướng 。 由do 緣duyên 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 。 能năng 作tác 利lợi 益ích 身thân 事sự 。 是thị 名danh 觸xúc 食thực 。 思tư 食thực 者giả 望vọng 得đắc 為vi 相tương/tướng 。 此thử 望vọng 得đắc 意ý 能năng 作tác 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 如như 人nhân 飢cơ 渴khát 至chí 飲ẩm 食thực 處xứ 。 望vọng 得đắc 飲ẩm 食thực 令linh 身thân 不bất 死tử 。 是thị 名danh 思tư 食thực 。 識thức 食thực 者giả 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 識thức 執chấp 持trì 身thân 故cố 住trụ 不bất 壞hoại 。 若nhược 無vô 識thức 執chấp 持trì 則tắc 同đồng 死tử 人nhân 身thân 即tức 爛lạn 壞hoại 。 是thị 名danh 識thức 食thực 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 信tín 受thọ 如như 此thử 識thức 食thực 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 作tác 利lợi 益ích 。 身thân 事sự 故cố 此thử 四tứ 食thực 中trung 觸xúc 食thực 屬thuộc 六lục 識thức 。 思tư 食thực 屬thuộc 意ý 望vọng 得đắc 。 段đoạn 食thực 屬thuộc 色sắc 不bất 關quan 心tâm 。 識thức 食thực 於ư 三tam 義nghĩa 中trung 屬thuộc 何hà 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 不bất 說thuyết 有hữu 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 此thử 識thức 食thực 。
復phục 次thứ 若nhược 人nhân 。 眠miên 中trung 不bất 夢mộng 及cập 心tâm 悶muộn 絕tuyệt 。 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 等đẳng 六lục 識thức 已dĩ 滅diệt 。 又hựu 無vô 段đoạn 思tư 觸xúc 三tam 食thực 。 何hà 法pháp 持trì 此thử 身thân 令linh 不bất 壞hoại 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 執chấp 持trì 。 此thử 身thân 則tắc 壞hoại 故cố 知tri 定định 應ưng 以dĩ 阿a 梨lê 耶da 識thức 為vi 識thức 食thực 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 離ly 果quả 報báo 識thức 。 眼nhãn 識thức 等đẳng 中trung 隨tùy 有hữu 一nhất 識thức 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 受thọ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 為vi 作tác 食thực 事sự 不bất 見kiến 有hữu 能năng 故cố 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 於ư 六lục 識thức 中trung 隨tùy 於ư 一nhất 識thức 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 已dĩ 受thọ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 此thử 識thức 有hữu 功công 能năng 能năng 作tác 食thực 事sự 。 故cố 知tri 說thuyết 餘dư 識thức 。 為vi 識thức 食thực 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 從tùng 此thử 生sanh 捨xả 命mạng 生sanh 上thượng 靜tĩnh 地địa 。 由do 散tán 動động 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 於ư 彼bỉ 受thọ 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 於ư 靜tĩnh 地địa 中trung 離ly 本bổn 識thức 受thọ 生sanh 。 此thử 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 。 若nhược 人nhân 受thọ 生sanh 必tất 由do 染nhiễm 污ô 心tâm 。 若nhược 於ư 靜tĩnh 地địa 受thọ 生sanh 。 必tất 由do 染nhiễm 污ô 散tán 動động 心tâm 。 染nhiễm 污ô 者giả 為vi 自tự 靜tĩnh 地địa 惑hoặc 所sở 染nhiễm 污ô 。 此thử 惑hoặc 何hà 相tương/tướng 飡xan 定định 味vị 等đẳng 。 此thử 惑hoặc 定định 在tại 靜tĩnh 地địa 。 若nhược 人nhân 從tùng 散tán 地địa 死tử 。 用dụng 下hạ 散tán 動động 地địa 心tâm 。 於ư 上thượng 受thọ 生sanh 無vô 可khả 得đắc 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 受thọ 生sanh 者giả 必tất 在tại 散tán 心tâm 故cố 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 。 此thử 散tán 動động 識thức 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 人nhân 者giả 。 是thị 離ly 欲dục 人nhân 。 從tùng 此thử 欲dục 界giới 。 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 染nhiễm 污ô 者giả 。 即tức 中trung 陰ấm 心tâm 。 起khởi 上thượng 地địa 惑hoặc 。 散tán 動động 者giả 。 即tức 正chánh 受thọ 生sanh 識thức 。 於ư 彼bỉ 受thọ 生sanh 者giả 。 即tức 方phương 便tiện 生sanh 及cập 正chánh 生sanh 。
論luận 曰viết 。 是thị 染nhiễm 污ô 散tán 動động 識thức 於ư 靜tĩnh 地địa 中trung 離ly 果quả 報báo 識thức 。 有hữu 餘dư 種chủng 子tử 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 受thọ 正chánh 生sanh 必tất 具cụ 四tứ 義nghĩa 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 為vi 根căn 。 散tán 動động 為vi 位vị 。 果quả 報báo 為vi 體thể 。 有hữu 餘dư 種chủng 子tử 為vi 功công 能năng 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 。 此thử 四tứ 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 應ưng 信tín 有hữu 阿a 梨lê 耶da 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 此thử 識thức 中trung 靜tĩnh 地địa 心tâm 熏huân 習tập 。 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 有hữu 餘dư 未vị 盡tận 。 由do 此thử 功công 能năng 靜tĩnh 地địa 中trung 有hữu 種chủng 子tử 。 散tán 動động 果quả 報báo 識thức 於ư 彼bỉ 受thọ 生sanh 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 若nhược 眾chúng 生sanh 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。
釋thích 曰viết 。 顯hiển 已dĩ 解giải 脫thoát 色sắc 界giới 。
論luận 曰viết 。 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 本bổn 識thức 。 若nhược 實thật 有hữu 。 汝nhữ 撥bát 言ngôn 無vô 。 故cố 名danh 為vi 離ly 。
論luận 曰viết 。 若nhược 生sanh 染nhiễm 污ô 心tâm 及cập 善thiện 心tâm 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 定định 中trung 起khởi 飡xan 定định 味vị 染nhiễm 污ô 心tâm 。 或hoặc 起khởi 上thượng 地địa 有hữu 流lưu 善thiện 心tâm 。
論luận 曰viết 。 則tắc 無vô 種chủng 子tử 并tinh 依y 止chỉ 。 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 。 二nhị 識thức 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 無vô 種chủng 子tử 謂vị 無vô 因nhân 。 由do 無vô 因nhân 故cố 則tắc 無vô 依y 止chỉ 。
復phục 次thứ 若nhược 無vô 種chủng 子tử 。 是thị 則tắc 無vô 因nhân 。 若nhược 無vô 因nhân 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 若nhược 無vô 依y 止chỉ 。 云vân 何hà 相tương 續tục 得đắc 住trụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 二nhị 心tâm 由do 本bổn 識thức 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 從tùng 自tự 種chủng 子tử 生sanh 。 依y 止chỉ 本bổn 識thức 故cố 得đắc 相tương 續tục 住trụ 。
論luận 曰viết 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 若nhược 起khởi 無vô 流lưu 心tâm 。 所sở 餘dư 世thế 間gian 心tâm 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 便tiện 應ưng 棄khí 於ư 此thử 道đạo 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 已dĩ 於ư 無vô 色sắc 界giới 受thọ 生sanh 。 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 。 世thế 間gian 心tâm 必tất 滅diệt 盡tận 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 。 則tắc 應ưng 捨xả 無vô 色sắc 界giới 報báo 。 不bất 由do 功công 用dụng 。 即tức 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 無vô 此thử 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 撥bát 無vô 此thử 識thức 。
論luận 曰viết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 生sanh 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 中trung 。 起khởi 不bất 用dụng 處xứ 心tâm 。 及cập 無vô 流lưu 心tâm 。 即tức 捨xả 二nhị 處xứ 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 聖thánh 人nhân 生sanh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 有hữu 時thời 依y 不bất 用dụng 處xứ 地địa 起khởi 無vô 流lưu 心tâm 。 為vi 不bất 用dụng 處xứ 心tâm 明minh 了liễu 。 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 心tâm 闇ám 昧muội 故cố 。 此thử 人nhân 在tại 明minh 了liễu 地địa 。 修tu 無vô 流lưu 心tâm 。 若nhược 得đắc 無vô 流lưu 心tâm 。 即tức 捨xả 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 及cập 不bất 用dụng 處xứ 二nhị 地địa 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 流lưu 心tâm 是thị 出xuất 世thế 心tâm 故cố 。 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 道đạo 。 非phi 其kỳ 依y 止chỉ 。 不bất 用dụng 處xứ 道đạo 亦diệc 非phi 依y 止chỉ 。
釋thích 曰viết 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 道đạo 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 故cố 。 不bất 得đắc 為vi 無vô 流lưu 心tâm 作tác 依y 止chỉ 。 是thị 人nhân 於ư 餘dư 地địa 生sanh 。 別biệt 取thủ 餘dư 地địa 心tâm 。 此thử 二nhị 道đạo 亦diệc 非phi 此thử 心tâm 依y 止chỉ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 心tâm 明minh 了liễu 故cố 。 不bất 依y 止chỉ 第đệ 一nhất 道đạo 。 已dĩ 捨xả 第đệ 二nhị 道đạo 。 第đệ 二nhị 道đạo 亦diệc 不bất 得đắc 為vi 此thử 心tâm 作tác 依y 止chỉ 。
論luận 曰viết 。 直trực 趣thú 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 非phi 依y 止chỉ 。
釋thích 曰viết 。 由do 有hữu 無vô 流lưu 心tâm 以dĩ 煩phiền 惱não 有hữu 餘dư 故cố 。 此thử 三tam 義nghĩa 明minh 依y 止chỉ 既ký 不bất 成thành 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 。 如như 此thử 無vô 流lưu 心tâm 依y 止chỉ 何hà 法pháp 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 若nhược 人nhân 。 已dĩ 作tác 善thiện 業nghiệp 。 及cập 以dĩ 惡ác 業nghiệp 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 於ư 世thế 間gian 中trung 。 作tác 不bất 殺sát 生sanh 等đẳng 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 決quyết 定định 應ưng 得đắc 人nhân 天thiên 生sanh 報báo 。 若nhược 作tác 殺sát 生sanh 等đẳng 十thập 惡ác 業nghiệp 。 決quyết 定định 應ưng 得đắc 四tứ 趣thú 生sanh 報báo 。
論luận 曰viết 。 正chánh 捨xả 壽thọ 命mạng 離ly 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 或hoặc 上thượng 或hoặc 下hạ 。 次thứ 第đệ 依y 止chỉ 。 冷lãnh 觸xúc 不bất 應ưng 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 是thị 人nhân 於ư 死tử 時thời 中trung 。 若nhược 有hữu 善thiện 業nghiệp 。 定định 應ưng 向hướng 上thượng 。 若nhược 有hữu 惡ác 業nghiệp 。 定định 應ưng 生sanh 下hạ 。 若nhược 汝nhữ 不bất 信tín 有hữu 本bổn 識thức 。 云vân 何hà 此thử 依y 止chỉ 身thân 。 或hoặc 下hạ 冷lãnh 觸xúc 。 或hoặc 上thượng 冷lãnh 觸xúc 。 次thứ 第đệ 得đắc 成thành 。 若nhược 無vô 有hữu 本bổn 識thức 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 本bổn 識thức 能năng 執chấp 持trì 五ngũ 根căn 。 本bổn 識thức 若nhược 捨xả 。 依y 止chỉ 身thân 隨tùy 所sở 捨xả 處xứ 。 冷lãnh 觸xúc 次thứ 第đệ 起khởi 所sở 捨xả 之chi 處xứ 。 則tắc 成thành 死tử 身thân 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 生sanh 染nhiễm 污ô 。 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 不bất 可khả 得đắc 立lập 。
釋thích 曰viết 。 生sanh 染nhiễm 污ô 即tức 是thị 受thọ 生sanh 得đắc 生sanh 。 依y 止chỉ 執chấp 持trì 等đẳng 是thị 染nhiễm 污ô 因nhân 果quả 故cố 。 通thông 名danh 染nhiễm 污ô 。 又hựu 生sanh 死tử 對đối 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。 本bổn 識thức 是thị 集Tập 諦Đế 故cố 名danh 種chủng 子tử 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 故cố 名danh 果quả 報báo 。 他tha 因nhân 故cố 名danh 種chủng 子tử 。 他tha 果quả 故cố 名danh 果quả 報báo 。 若nhược 離ly 此thử 識thức 生sanh 染nhiễm 污ô 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。
世thế 間gian 淨tịnh 章chương 第đệ 四tứ
釋thích 曰viết 。 由do 如như 此thử 道Đạo 理lý 。 世thế 間gian 淨tịnh 品phẩm 不bất 得đắc 成thành 。 今kim 當đương 說thuyết 之chi 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 世thế 間gian 。 淨tịnh 品phẩm 不bất 成thành 。 若nhược 眾chúng 生sanh 未vị 離ly 欲dục 欲dục 界giới 。 未vị 得đắc 色sắc 界giới 心tâm 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 為vi 離ly 欲dục 欲dục 界giới 得đắc 色sắc 界giới 心tâm 故cố 修tu 加gia 行hành 。 是thị 修tu 行hành 人nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 在tại 觀quán 行hành 人nhân 。 二nhị 初sơ 發phát 修tu 行hành 人nhân 。 在tại 觀quán 行hành 人nhân 者giả 。 在tại 聞văn 思tư 慧tuệ 中trung 。 聞văn 思tư 慧tuệ 各các 有hữu 三tam 品phẩm 。 修tu 習tập 使sử 增tăng 長trưởng 故cố 名danh 加gia 行hành 。 初sơ 發phát 修tu 行hành 者giả 。 即tức 初sơ 修tu 聞văn 慧tuệ 。 此thử 二nhị 人nhân 並tịnh 未vị 離ly 欲dục 欲dục 界giới 。 悉tất 未vị 得đắc 非phi 至chí 定định 。 非phi 至chí 定định 即tức 色sắc 界giới 心tâm 。
論luận 曰viết 。 先tiên 起khởi 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 。 求cầu 離ly 欲dục 欲dục 界giới 。 修tu 行hành 觀quán 心tâm 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 未vị 得đắc 色sắc 界giới 心tâm 。 在tại 聞văn 慧tuệ 中trung 。 名danh 先tiên 起khởi 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 。 於ư 聞văn 慧tuệ 中trung 求cầu 離ly 欲dục 欲dục 界giới 觀quán 心tâm 。 是thị 思tư 修tu 慧tuệ 。 為vi 離ly 欲dục 欲dục 界giới 故cố 修tu 行hành 思tư 修tu 慧tuệ 。
論luận 曰viết 。 此thử 欲dục 界giới 加gia 行hành 心tâm 與dữ 色sắc 界giới 心tâm 不bất 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 。 故cố 非phi 所sở 熏huân 。
釋thích 曰viết 。 聞văn 思tư 慧tuệ 各các 有hữu 三tam 品phẩm 。 即tức 是thị 加gia 行hành 。 何hà 故cố 此thử 心tâm 與dữ 色sắc 界giới 心tâm 。 不bất 俱câu 起khởi 滅diệt 。 一nhất 麁thô 細tế 異dị 。 二nhị 動động 靜tĩnh 異dị 。 三tam 自tự 性tánh 修tu 異dị 。 四tứ 繫hệ 縛phược 出xuất 離ly 異dị 故cố 。 不bất 得đắc 俱câu 起khởi 俱câu 滅diệt 。 若nhược 不bất 俱câu 有hữu 。 則tắc 色sắc 界giới 心tâm 不bất 得đắc 熏huân 欲dục 界giới 心tâm 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 。 非phi 是thị 色sắc 界giới 善thiện 心tâm 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 欲dục 界giới 心tâm 既ký 不bất 為vi 色sắc 界giới 心tâm 所sở 熏huân 故cố 。 非phi 色sắc 界giới 心tâm 種chủng 子tử 。 則tắc 色sắc 界giới 心tâm 生sanh 。 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 中trung 。 已dĩ 生sanh 色sắc 界giới 心tâm 果quả 報báo 未vị 熟thục 。 此thử 種chủng 子tử 未vị 滅diệt 。 能năng 為vi 今kim 色sắc 界giới 心tâm 作tác 因nhân 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
論luận 曰viết 。 過quá 去khứ 色sắc 界giới 心tâm 無vô 量lượng 。 餘dư 生sanh 及cập 別biệt 心tâm 所sở 隔cách 。 後hậu 時thời 不bất 可khả 立lập 為vi 靜tĩnh 識thức 種chủng 子tử 。 已dĩ 無vô 有hữu 故cố 。
釋thích 曰viết 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 中trung 先tiên 所sở 生sanh 色sắc 界giới 心tâm 。 用dụng 此thử 為vi 種chủng 子tử 。 此thử 種chủng 子tử 既ký 無vô 法pháp 攝nhiếp 持trì 。 生sanh 即tức 謝tạ 滅diệt 。 於ư 六lục 道đạo 中trung 。 有hữu 無vô 量lượng 生sanh 。 於ư 一nhất 一nhất 生sanh 中trung 有hữu 無vô 量lượng 心tâm 。 隔cách 先tiên 所sở 起khởi 心tâm 。 此thử 種chủng 子tử 久cửu 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 云vân 何hà 得đắc 立lập 。 此thử 為vi 色sắc 界giới 心tâm 因nhân 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 此thử 義nghĩa 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 由do 汝nhữ 所sở 立lập 義nghĩa 不bất 成thành 故cố 。 我ngã 所sở 立lập 義nghĩa 得đắc 成thành 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。 謂vị 色sắc 界giới 靜tĩnh 心tâm 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 果quả 報báo 識thức 次thứ 第đệ 傳truyền 來lai 。 立lập 為vi 因nhân 緣duyên 。
釋thích 曰viết 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 中trung 所sở 得đắc 。 非phi 至chí 定định 及cập 四tứ 定định 熏huân 習tập 。 本bổn 識thức 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 。 為vi 本bổn 識thức 所sở 攝nhiếp 持trì 。 次thứ 第đệ 相tương 續tục 傳truyền 來lai 。 于vu 今kim 不bất 滅diệt 故cố 。 得đắc 立lập 此thử 為vi 色sắc 界giới 靜tĩnh 心tâm 因nhân 緣duyên 。 色sắc 界giới 靜tĩnh 心tâm 若nhược 生sanh 。 即tức 從tùng 此thử 自tự 種chủng 子tử 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 汝nhữ 所sở 執chấp 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 以dĩ 宿túc 世thế 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 。 現hiện 在tại 所sở 修tu 聞văn 思tư 慧tuệ 。 此thử 復phục 何hà 用dụng 。
論luận 曰viết 。 此thử 加gia 行hành 善thiện 心tâm 。 立lập 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 加gia 行hành 心tâm 。 不bất 無vô 功công 用dụng 。 由do 此thử 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 色sắc 界giới 心tâm 生sanh 。 若nhược 無vô 此thử 加gia 行hành 心tâm 。 則tắc 不bất 得đắc 破phá 欲dục 界giới 欲dục 。 若nhược 欲dục 界giới 欲dục 不bất 滅diệt 。 前tiền 色sắc 界giới 種chủng 子tử 不bất 得đắc 生sanh 現hiện 在tại 色sắc 界giới 心tâm 故cố 。 加gia 行hành 但đãn 得đắc 為vi 色sắc 界giới 心tâm 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 不bất 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 。
論luận 曰viết 。 如như 此thử 於ư 一nhất 切thiết 離ly 欲dục 地địa 中trung 。 是thị 義nghĩa 應ưng 知tri 。 如như 此thử 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 品phẩm 義nghĩa 。 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 則tắc 不bất 可khả 立lập 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 約ước 四tứ 定định 離ly 欲dục 欲dục 界giới 。 若nhược 約ước 四tứ 空không 離ly 欲dục 色sắc 界giới 。 色sắc 界giới 心tâm 因nhân 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 。 無vô 色sắc 界giới 心tâm 因nhân 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 。 悉tất 應ưng 如như 此thử 了liễu 別biệt 。
出xuất 世thế 間gian 淨tịnh 章chương 第đệ 五ngũ
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 出xuất 世thế 淨tịnh 品phẩm 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 不bất 可khả 得đắc 立lập 。
釋thích 曰viết 。 今kim 當đương 說thuyết 此thử 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 從tùng 聞văn 他tha 音âm 及cập 自tự 正chánh 思tư 惟duy 。 由do 此thử 二nhị 因nhân 正chánh 見kiến 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 清thanh 淨tịnh 品phẩm 以dĩ 正chánh 見kiến 為vi 上thượng 首thủ 。 此thử 正chánh 見kiến 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 謂vị 從tùng 他tha 聞văn 音âm 。 及cập 正chánh 思tư 惟duy 。 此thử 二nhị 因nhân 即tức 是thị 正chánh 見kiến 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 兩lưỡng 因nhân 各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 正chánh 見kiến 是thị 聞văn 慧tuệ 攝nhiếp 。 以dĩ 從tùng 他tha 聞văn 音âm 為vi 因nhân 。 有hữu 正chánh 見kiến 是thị 思tư 慧tuệ 攝nhiếp 。 以dĩ 正chánh 思tư 惟duy 為vi 因nhân 。 二nhị 若nhược 聲Thanh 聞Văn 正chánh 見kiến 。 以dĩ 從tùng 他tha 聞văn 音âm 為vi 因nhân 。 若nhược 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 正chánh 見kiến 。 以dĩ 正chánh 思tư 惟duy 為vi 因nhân 。 三tam 約ước 鈍độn 根căn 為vi 第đệ 一nhất 句cú 。 約ước 利lợi 根căn 為vi 第đệ 二nhị 句cú 。 四tứ 約ước 思tư 慧tuệ 為vi 第đệ 一nhất 句cú 。 約ước 修tu 慧tuệ 為vi 第đệ 二nhị 句cú 。 由do 此thử 二nhị 因nhân 正chánh 見kiến 得đắc 生sanh 。 此thử 二nhị 因nhân 於ư 正chánh 見kiến 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 今kim 所sở 言ngôn 因nhân 是thị 通thông 名danh 。 即tức 說thuyết 緣duyên 為vi 因nhân 。
論luận 曰viết 。 此thử 聞văn 他tha 音âm 。 及cập 正chánh 思tư 惟duy 。 不bất 能năng 熏huân 耳nhĩ 識thức 及cập 意ý 識thức 。 或hoặc 耳nhĩ 意ý 二nhị 識thức 。
釋thích 曰viết 。 他tha 音âm 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 所sở 立lập 法Pháp 門môn 。 聞văn 他tha 音âm 謂vị 如như 所sở 聞văn 而nhi 解giải 。 即tức 是thị 聞văn 慧tuệ 。 正chánh 思tư 惟duy 謂vị 如như 所sở 聞văn 簡giản 擇trạch 是thị 非phi 。 即tức 是thị 思tư 慧tuệ 。 此thử 兩lưỡng 慧tuệ 無vô 有hữu 單đơn 熏huân 耳nhĩ 意ý 二nhị 識thức 義nghĩa 。 亦diệc 無vô 雙song 熏huân 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 慧tuệ 何hà 故cố 不bất 能năng 熏huân 耳nhĩ 等đẳng 識thức 。
論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 如như 聞văn 而nhi 解giải 。 及cập 正chánh 思tư 惟duy 法pháp 。
爾nhĩ 時thời 耳nhĩ 識thức 不bất 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 已dĩ 聞văn 他tha 音âm 。 後hậu 生sanh 聞văn 思tư 慧tuệ 中trung 。 聞văn 思tư 慧tuệ 是thị 意ý 識thức 。
爾nhĩ 時thời 耳nhĩ 識thức 不bất 得đắc 生sanh 故cố 。 聞văn 思tư 慧tuệ 不bất 得đắc 熏huân 耳nhĩ 識thức 。
論luận 曰viết 。 意ý 識thức 亦diệc 不bất 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 將tương 生sanh 正chánh 見kiến 。 思tư 慧tuệ 相tương 應ứng 之chi 意ý 識thức 。 亦diệc 不bất 得đắc 生sanh 。
論luận 曰viết 。 以dĩ 餘dư 散tán 動động 分phân 別biệt 識thức 所sở 間gian 故cố 。
釋thích 曰viết 。 何hà 故cố 不bất 得đắc 生sanh 。 由do 中trung 間gian 有hữu 散tán 動động 分phân 別biệt 識thức 間gian 起khởi 故cố 。 此thử 思tư 慧tuệ 不bất 得đắc 即tức 生sanh 。
論luận 曰viết 。 若nhược 與dữ 正chánh 思tư 惟duy 相tương 應ứng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 明minh 將tương 生sanh 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 時thời 之chi 思tư 慧tuệ 。
論luận 曰viết 。 此thử 意ý 識thức 久cửu 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 已dĩ 生sanh 之chi 思tư 慧tuệ 久cửu 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 聞văn 所sở 熏huân 共cộng 熏huân 習tập 已dĩ 無vô 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 初sơ 得đắc 多đa 聞văn 所sở 熏huân 思tư 慧tuệ 。 與dữ 熏huân 習tập 俱câu 謝tạ 過quá 去khứ 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 後hậu 時thời 。 以dĩ 前tiền 識thức 為vi 種chủng 子tử 。 後hậu 識thức 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 不bất 可khả 以dĩ 初sơ 得đắc 之chi 思tư 慧tuệ 為vi 種chủng 子tử 。 得đắc 生sanh 後hậu 思tư 慧tuệ 。 前tiền 思tư 慧tuệ 既ký 久cửu 滅diệt 。 間gian 中trung 為vi 餘dư 心tâm 所sở 間gian 。 不bất 得đắc 度độ 前tiền 思tư 慧tuệ 功công 能năng 。 於ư 後hậu 思tư 慧tuệ 中trung 。 後hậu 思tư 慧tuệ 薄bạc 弱nhược 。 復phục 不bất 能năng 引dẫn 正chánh 見kiến 令linh 起khởi 。 亦diệc 不bất 得đắc 說thuyết 。 此thử 為vi 種chủng 子tử 。 生sanh 正chánh 見kiến 之chi 識thức 。 此thử 中trung 明minh 無vô 前tiền 後hậu 相tương/tướng 熏huân 義nghĩa 。 未vị 論luận 無vô 同đồng 時thời 相tương/tướng 熏huân 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 世thế 間gian 心tâm 與dữ 正chánh 思tư 惟duy 相tương 應ứng 。 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 與dữ 。 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 無vô 時thời 得đắc 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 正chánh 思tư 正chánh 修tu 慧tuệ 。 從tùng 四tứ 念niệm 處xứ 至chí 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 是thị 其kỳ 位vị 。 此thử 心tâm 未vị 證chứng 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 。 名danh 世thế 間gian 心tâm 。 已dĩ 證chứng 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 。 名danh 出xuất 世thế 離ly 自tự 性tánh 法pháp 。 是thị 修tu 得đắc 法Pháp 故cố 名danh 淨tịnh 心tâm 。 正chánh 見kiến 即tức 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 中trung 之chi 第đệ 一nhất 分phần/phân 。 此thử 正chánh 見kiến 與dữ 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 不bất 相tương 離ly 。 由do 修tu 得đắc 淨tịnh 心tâm 故cố 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 生sanh 。 由do 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 生sanh 故cố 得đắc 出xuất 世thế 。 從tùng 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 世thế 出xuất 世thế 心tâm 無vô 有hữu 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 義nghĩa 。 以dĩ 性tánh 相tương 違vi 故cố 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 此thử 世thế 間gian 心tâm 。 非phi 關quan 淨tịnh 心tâm 所sở 熏huân 。
釋thích 曰viết 。 既ký 不bất 俱câu 生sanh 滅diệt 。 故cố 無vô 相tướng 熏huân 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 既ký 無vô 熏huân 習tập 。 不bất 應ưng 得đắc 成thành 出xuất 世thế 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 思tư 慧tuệ 若nhược 為vi 出xuất 世thế 心tâm 所sở 熏huân 。 可khả 得đắc 成thành 出xuất 世thế 種chủng 子tử 。 既ký 無vô 被bị 熏huân 義nghĩa 。 故cố 出xuất 世thế 種chủng 子tử 義nghĩa 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。 是thị 故cố 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 離ly 本bổn 識thức 。 出xuất 世thế 心tâm 既ký 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。 何hà 以dĩ 故cố 此thử 中trung 聞văn 思tư 熏huân 習tập 。 無vô 有hữu 義nghĩa 能năng 攝nhiếp 出xuất 世thế 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 即tức 思tư 慧tuệ 中trung 。 思tư 慧tuệ 中trung 有hữu 。 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 若nhược 本bổn 來lai 已dĩ 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 熏huân 習tập 。 此thử 思tư 慧tuệ 可khả 得đắc 有hữu 義nghĩa 將tương 思tư 慧tuệ 。 攝nhiếp 持trì 出xuất 世thế 熏huân 習tập 為vi 種chủng 子tử 。 既ký 本bổn 來lai 未vị 曾tằng 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 。 熏huân 習tập 思tư 慧tuệ 故cố 。 無vô 道Đạo 理lý 得đắc 說thuyết 思tư 慧tuệ 。 攝nhiếp 持trì 出xuất 世thế 熏huân 習tập 為vi 種chủng 子tử 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 。 識thức 成thành 不bất 淨tịnh 品phẩm 因nhân 。 若nhược 能năng 作tác 染nhiễm 濁trược 對đối 治trị 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 因nhân 。
釋thích 曰viết 。 本bổn 識thức 不bất 應ưng 得đắc 作tác 不bất 淨tịnh 品phẩm 因nhân 。 若nhược 立lập 本bổn 識thức 是thị 染nhiễm 濁trược 對đối 治trị 出xuất 世thế 因nhân 。 則tắc 不bất 得đắc 以dĩ 本bổn 識thức 為vi 不bất 淨tịnh 品phẩm 因nhân 。 不bất 淨tịnh 品phẩm 即tức 集Tập 諦Đế 及cập 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 故cố 。 是thị 集Tập 諦Đế 能năng 生sanh 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 染nhiễm 濁trược 對đối 治trị 即tức 除trừ 。 或hoặc 為vi 出xuất 世thế 心tâm 因nhân 。 即tức 生sanh 道đạo 滅diệt 惑hoặc 。 生sanh 道đạo 與dữ 不bất 淨tịnh 品phẩm 相tương 違vi 。 既ký 立lập 為vi 染nhiễm 濁trược 對đối 治trị 。 及cập 出xuất 世thế 心tâm 因nhân 故cố 。 不bất 應ưng 復phục 說thuyết 為vi 不bất 淨tịnh 品phẩm 因nhân 。
論luận 曰viết 。 此thử 出xuất 世thế 心tâm 昔tích 來lai 未vị 曾tằng 生sanh 習tập 。 是thị 故cố 定định 無vô 熏huân 習tập 。
釋thích 曰viết 。 無vô 始thỉ 來lai 未vị 曾tằng 生sanh 出xuất 世thế 心tâm 。 既ký 不bất 生sanh 。 何hà 況huống 修tu 習tập 。 是thị 故cố 出xuất 世thế 心tâm 。 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。 不bất 得đắc 熏huân 於ư 本bổn 識thức 。
論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 熏huân 習tập 。 此thử 出xuất 世thế 心tâm 從tùng 何hà 因nhân 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 熏huân 習tập 為vi 種chủng 子tử 。 出xuất 世thế 心tâm 可khả 得đắc 有hữu 因nhân 。 既ký 無vô 熏huân 習tập 。 出xuất 世thế 心tâm 則tắc 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。
論luận 曰viết 。 汝nhữ 今kim 應ưng 答đáp 。
釋thích 曰viết 。 未vị 見kiến 有hữu 因nhân 之chi 道Đạo 理lý 。 故cố 責trách 令linh 答đáp 。
論luận 曰viết 。 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 界giới 所sở 流lưu 正chánh 聞văn 熏huân 習tập 為vi 種chủng 子tử 故cố 。 出xuất 世thế 心tâm 得đắc 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 欲dục 簡giản 異dị 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 法Pháp 界giới 故cố 。 名danh 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 云vân 何hà 異dị 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 。 此thử 法Pháp 界Giới 惑hoặc 障chướng 及cập 智trí 障chướng 。 滅diệt 盡tận 無vô 餘dư 。 故cố 言ngôn 最tối 清thanh 淨tịnh 。 法Pháp 界Giới 者giả 。 如như 理lý 如như 量lượng 通thông 三tam 無vô 性tánh 。 以dĩ 為vi 其kỳ 體thể 。 所sở 流lưu 者giả 。 正chánh 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 謂vị 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 正chánh 聞văn 者giả 。 一nhất 心tâm 恭cung 敬kính 。 無vô 倒đảo 聽thính 聞văn 。 從tùng 此thử 正chánh 聞văn 六lục 種chủng 熏huân 習tập 。 義nghĩa 於ư 本bổn 識thức 中trung 起khởi 。 出xuất 世thế 心tâm 若nhược 生sanh 。 必tất 因nhân 此thử 得đắc 生sanh 。
論luận 曰viết 。 此thử 聞văn 慧tuệ 熏huân 習tập 。 為vi 與dữ 阿a 梨lê 耶da 識thức 同đồng 性tánh 。 為vi 不bất 同đồng 性tánh 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 。
論luận 曰viết 。 若nhược 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 性tánh 。 云vân 何hà 能năng 成thành 此thử 識thức 對đối 治trị 種chủng 子tử 。 若nhược 不bất 同đồng 性tánh 。 此thử 聞văn 慧tuệ 種chủng 子tử 。 以dĩ 何hà 法Pháp 為vi 依y 止chỉ 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 是thị 本bổn 識thức 性tánh 。 云vân 何hà 自tự 性tánh 能năng 作tác 對đối 治trị 。 滅diệt 於ư 自tự 性tánh 。 若nhược 不bất 同đồng 性tánh 。 此thử 聞văn 慧tuệ 熏huân 習tập 。 應ưng 別biệt 有hữu 依y 止chỉ 。
論luận 曰viết 。 至chí 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 位vị 。 是thị 聞văn 慧tuệ 熏huân 習tập 生sanh 。 隨tùy 在tại 一nhất 依y 止chỉ 處xứ 。 此thử 中trung 共cộng 果quả 報báo 識thức 俱câu 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 聞văn 功công 能năng 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 相tương 續tục 至chí 何hà 位vị 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 從tùng 十thập 信tín 以dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 位vị 。 此thử 聞văn 功công 能năng 相tương 續tục 住trụ 不bất 失thất 。 未vị 有hữu 初sơ 有hữu 為vi 生sanh 。 已dĩ 有hữu 未vị 滅diệt 為vi 住trụ 。 此thử 生sanh 及cập 住trụ 。 於ư 六lục 道đạo 中trung 。 隨tùy 依y 止chỉ 一nhất 道đạo 五ngũ 陰ấm 身thân 處xứ 。 於ư 六lục 道đạo 身thân 中trung 與dữ 本bổn 識thức 俱câu 生sanh 相tương 續tục 不bất 盡tận 。 雖tuy 與dữ 本bổn 識thức 不bất 同đồng 性tánh 。 而nhi 與dữ 本bổn 識thức 俱câu 生sanh 。
論luận 曰viết 。 譬thí 如như 水thủy 乳nhũ 。
釋thích 曰viết 。 水thủy 與dữ 乳nhũ 雖tuy 復phục 和hòa 合hợp 。 其kỳ 性tánh 不bất 同đồng 。 而nhi 得đắc 俱câu 生sanh 。
論luận 曰viết 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 即tức 非phi 本bổn 識thức 。 已dĩ 成thành 此thử 識thức 對đối 治trị 種chủng 子tử 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 聞văn 功công 能năng 是thị 本bổn 識thức 對đối 治trị 故cố 。 與dữ 本bổn 識thức 不bất 同đồng 性tánh 。 雖tuy 不bất 同đồng 性tánh 。 以dĩ 不bất 相tương 離ly 故cố 恆hằng 俱câu 起khởi 。 云vân 何hà 為vi 本bổn 識thức 對đối 治trị 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 依y 下hạ 品phẩm 熏huân 習tập 。 中trung 品phẩm 熏huân 習tập 生sanh 。 依y 中trung 品phẩm 熏huân 習tập 。 上thượng 品phẩm 熏huân 習tập 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 即tức 此thử 依y 止chỉ 處xứ 中trung 及cập 本bổn 識thức 中trung 。 聞văn 熏huân 習tập 功công 能năng 有hữu 三tam 品phẩm 。 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。 下hạ 即tức 聞văn 慧tuệ 。 中trung 即tức 思tư 慧tuệ 。 上thượng 即tức 修tu 慧tuệ 。
復phục 有hữu 三tam 品phẩm 。 就tựu 三tam 慧tuệ 中trung 。 各các 開khai 為vi 三tam 品phẩm 。
復phục 有hữu 三tam 品phẩm 。 謂vị 解giải 脫thoát 分phần/phân 品phẩm 。 通thông 達đạt 分phần/phân 品phẩm 。 通thông 達đạt 品phẩm 。 聞văn 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 聞văn 資tư 糧lương 。 謂vị 音âm 聲thanh 所sở 詮thuyên 名danh 句cú 味vị 。 二nhị 聞văn 體thể 。 謂vị 耳nhĩ 識thức 。 三tam 聞văn 果quả 。 謂vị 聞văn 慧tuệ 及cập 聞văn 慧tuệ 所sở 了liễu 法Pháp 門môn 。 此thử 三tam 品phẩm 聞văn 熏huân 習tập 。 隨tùy 一nhất 品phẩm 生sanh 。 隨tùy 能năng 對đối 治trị 本bổn 識thức 一nhất 品phẩm 。 若nhược 下hạ 品phẩm 生sanh 。 能năng 對đối 治trị 上thượng 品phẩm 本bổn 識thức 。 乃nãi 至chí 若nhược 上thượng 品phẩm 生sanh 。 能năng 對đối 治trị 下hạ 品phẩm 本bổn 識thức 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 三tam 品phẩm 。 二nhị 何hà 以dĩ 故cố 相tương 生sanh 。 三tam 何hà 以dĩ 故cố 能năng 對đối 治trị 。
論luận 曰viết 。 數sác 數sác 加gia 行hành 聞văn 思tư 修tu 故cố 。
釋thích 曰viết 。 數sác 數sác 顯hiển 恆hằng 行hành 無vô 間gian 加gia 行hành 。 顯hiển 作tác 功công 用dụng 非phi 悠du 悠du 修tu 學học 。 由do 數sác 數sác 加gia 行hành 故cố 。 有hữu 三tam 品phẩm 故cố 。 得đắc 相tương 生sanh 故cố 得đắc 對đối 治trị 。 若nhược 由do 數sác 數sác 加gia 行hành 故cố 。 成thành 三tam 品phẩm 及cập 相tương 生sanh 。 此thử 義nghĩa 非phi 疑nghi 。 云vân 何hà 由do 數sác 數sác 加gia 行hành 成thành 本bổn 識thức 對đối 治trị 。
論luận 曰viết 。 是thị 聞văn 熏huân 習tập 若nhược 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 。 應ưng 知tri 是thị 法Pháp 身thân 種chủng 子tử 。
釋thích 曰viết 。 何hà 法pháp 名danh 法Pháp 身thân 。 轉chuyển 依y 名danh 法Pháp 身thân 。 轉chuyển 依y 相tương/tướng 云vân 何hà 。 成thành 熟thục 修tu 習tập 十Thập 地Địa 。 及cập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 離ly 轉chuyển 依y 功công 德đức 為vi 相tương/tướng 。 由do 聞văn 熏huân 習tập 四tứ 法pháp 得đắc 成thành 。 一nhất 信tín 樂nhạo 大Đại 乘Thừa 。 是thị 大đại 淨tịnh 種chủng 子tử 。 二nhị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 大đại 我ngã 種chủng 子tử 。 三tam 虛hư 空không 器khí 三tam 昧muội 是thị 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 種chủng 子tử 。 四tứ 大đại 悲bi 。 是thị 大đại 常thường 種chủng 子tử 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 法Pháp 身thân 四tứ 德đức 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 及cập 四tứ 法pháp 為vi 四tứ 德đức 種chủng 子tử 。 四tứ 德đức 圓viên 時thời 本bổn 識thức 都đô 盡tận 。 聞văn 熏huân 習tập 及cập 四tứ 法pháp 既ký 為vi 四tứ 德đức 種chủng 子tử 故cố 。 能năng 對đối 治trị 本bổn 識thức 。 聞văn 熏huân 習tập 正chánh 是thị 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 種chủng 子tử 。 聞văn 熏huân 習tập 是thị 行hành 法pháp 未vị 有hữu 。 而nhi 有hữu 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 亦diệc 未vị 有hữu 而nhi 有hữu 故cố 。 正chánh 是thị 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 種chủng 子tử 。 聞văn 熏huân 習tập 但đãn 是thị 四tứ 德đức 道đạo 種chủng 子tử 。 四tứ 德đức 道đạo 能năng 成thành 顯hiển 四tứ 德đức 。 四tứ 德đức 本bổn 來lai 是thị 有hữu 。 不bất 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 從tùng 因nhân 作tác 名danh 故cố 稱xưng 種chủng 子tử 。
論luận 曰viết 。 由do 對đối 治trị 阿a 梨lê 耶da 識thức 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 入nhập 阿a 梨lê 耶da 識thức 性tánh 攝nhiếp 。
釋thích 曰viết 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 非phi 為vi 增tăng 益ích 本bổn 識thức 故cố 生sanh 。 為vi 欲dục 減giảm 損tổn 本bổn 識thức 。 力lực 勢thế 故cố 生sanh 。 故cố 能năng 對đối 治trị 本bổn 識thức 。 與dữ 本bổn 識thức 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 不bất 為vi 本bổn 識thức 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 此thử 顯hiển 法Pháp 身thân 為vi 聞văn 熏huân 習tập 果quả 。
論luận 曰viết 。 出xuất 世thế 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 界giới 流lưu 出xuất 故cố 。
釋thích 曰viết 。 出xuất 七thất 種chủng 苦Khổ 諦Đế 。 滅diệt 三tam 種chủng 集Tập 諦Đế 故cố 名danh 出xuất 世thế 。 謂vị 三tam 無vô 性tánh 真Chân 如Như 本bổn 無vô 染nhiễm 污ô 。 後hậu 離ly 三tam 障chướng 垢cấu 故cố 。 名danh 最tối 清thanh 淨tịnh 。 三tam 乘thừa 道đạo 從tùng 此thử 法Pháp 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 界giới 。 是thị 聞văn 熏huân 習tập 從tùng 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 界giới 流lưu 出xuất 故cố 。 不bất 入nhập 本bổn 識thức 性tánh 攝nhiếp 。 此thử 顯hiển 法Pháp 身thân 為vi 聞văn 熏huân 習tập 因nhân 。 聞văn 熏huân 習tập 因nhân 異dị 本bổn 識thức 。 聞văn 熏huân 習tập 果quả 亦diệc 異dị 本bổn 識thức 。 聞văn 熏huân 習tập 體thể 與dữ 本bổn 識thức 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。
論luận 曰viết 。 雖tuy 復phục 世thế 間gian 法pháp 。 成thành 出xuất 世thế 心tâm 。
釋thích 曰viết 。 如như 意ý 識thức 雖tuy 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 能năng 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 真Chân 如Như 。 對đối 治trị 四Tứ 諦Đế 障chướng 故cố 成thành 出xuất 世thế 心tâm 。 聞văn 熏huân 習tập 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 以dĩ 因nhân 果quả 皆giai 是thị 出xuất 世thế 法pháp 故cố 。 亦diệc 成thành 出xuất 世thế 心tâm 。
論luận 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。
釋thích 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 法pháp 但đãn 是thị 出xuất 世thế 。 非phi 世thế 間gian 法pháp 。 有hữu 四tứ 種chủng 對đối 治trị 故cố 。
論luận 曰viết 。 此thử 種chủng 子tử 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 未vị 起khởi 時thời 。 一nhất 切thiết 上thượng 心tâm 惑hoặc 對đối 治trị 。
釋thích 曰viết 。 此thử 第đệ 一nhất 為vi 顯hiển 厭yếm 惡ác 對đối 治trị 。 由do 此thử 聞văn 熏huân 習tập 明minh 了liễu 正chánh 理lý 。 能năng 知tri 諸chư 塵trần 過quá 患hoạn 。 於ư 非phi 理lý 及cập 諸chư 塵trần 生sanh 厭yếm 惡ác 。 此thử 厭yếm 惡ác 心tâm 能năng 對đối 治trị 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 即tức 是thị 聞văn 熏huân 習tập 功công 能năng 故cố 。 名danh 厭yếm 惡ác 對đối 治trị 種chủng 子tử 。 即tức 是thị 聞văn 熏huân 習tập 。 菩Bồ 薩Tát 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 名danh 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 。 此thử 心tâm 未vị 起khởi 之chi 前tiền 。 是thị 聞văn 熏huân 習tập 屬thuộc 聞văn 思tư 慧tuệ 位vị 。 在tại 聞văn 思tư 位vị 中trung 。 昔tích 未vị 得đắc 聞văn 思tư 慧tuệ 時thời 。 由do 見kiến 倒đảo 及cập 想tưởng 倒đảo 。 見kiến 修tu 所sở 破phá 煩phiền 惱não 。 恆hằng 起khởi 上thượng 心tâm 。 生sanh 四tứ 惡ác 業nghiệp 感cảm 。 四tứ 惡ác 道đạo 報báo 。 由do 得đắc 此thử 法pháp 。 未vị 生sanh 煩phiền 惱não 。 及cập 業nghiệp 果quả 報báo 。 悉tất 不bất 得đắc 起khởi 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 惡ác 道đạo 生sanh 對đối 治trị 。
釋thích 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 為vi 顯hiển 除trừ 滅diệt 對đối 治trị 。 由do 聞văn 熏huân 習tập 起khởi 附phụ 相tương 續tục 。 令linh 相tương 續tục 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 聞văn 熏huân 習tập 隨tùy 生sanh 隨tùy 滅diệt 惡ác 法pháp 。 能năng 斷đoạn 塞tắc 四tứ 惡ác 道đạo 生sanh 。 引dẫn 善thiện 道đạo 生sanh 。 昔tích 曾tằng 起khởi 惡ác 業nghiệp 。 應ưng 引dẫn 四tứ 惡ác 道đạo 生sanh 。 由do 此thử 法pháp 故cố 滅diệt 不bất 復phục 受thọ 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 朽hủ 壞hoại 對đối 治trị 。
釋thích 曰viết 。 此thử 第đệ 三tam 為vi 顯hiển 遠viễn 離ly 對đối 治trị 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 中trung 所sở 造tạo 後hậu 報báo 惡ác 業nghiệp 。 能năng 令linh 於ư 後hậu 報báo 時thời 中trung 墮đọa 四tứ 惡ác 趣thú 。 此thử 法pháp 能năng 轉chuyển 令linh 後hậu 報báo 無vô 報báo 即tức 。 是thị 朽hủ 壞hoại 義nghĩa 。
論luận 曰viết 。 能năng 引dẫn 相tương 續tục 。 令linh 生sanh 是thị 處xứ 。 隨tùy 順thuận 逢phùng 事sự 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。
釋thích 曰viết 。 此thử 第đệ 四tứ 為vi 顯hiển 依y 攝nhiếp 對đối 治trị 。 能năng 引dẫn 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 。 令linh 生sanh 有hữu 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 處xứ 為vi 隨tùy 順thuận 逢phùng 事sự 。 非phi 意ý 相tương 遇ngộ 名danh 逢phùng 。 始thỉ 終chung 承thừa 奉phụng 不bất 相tương 離ly 名danh 事sự 。 是thị 人nhân 依y 善Thiện 知Tri 識Thức 。 善Thiện 知Tri 識Thức 為vi 生sanh 善thiện 根căn 故cố 。 修tu 布bố 施thí 及cập 愛ái 語ngữ 攝nhiếp 。 為vi 令linh 成thành 熟thục 善thiện 根căn 故cố 。 修tu 利lợi 行hành 攝nhiếp 。 令linh 得đắc 解giải 脫thoát 善thiện 根căn 故cố 。 修tu 同đồng 利lợi 攝nhiếp 。 依y 攝nhiếp 為vi 顯hiển 多đa 聞văn 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 多đa 聞văn 依y 止chỉ 。 謂vị 善Thiện 知Tri 識Thức 。 二nhị 多đa 聞văn 因nhân 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 三tam 多đa 聞văn 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 如như 教giáo 修tu 行hành 。 四tứ 多đa 聞văn 果quả 。 謂vị 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 初sơ 一nhất 是thị 逢phùng 義nghĩa 。 後hậu 三tam 是thị 事sự 義nghĩa 。 又hựu 前tiền 三tam 對đối 治trị 依y 第đệ 四tứ 對đối 治trị 。 第đệ 四tứ 對đối 治trị 攝nhiếp 前tiền 三tam 對đối 治trị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 善Thiện 知Tri 識Thức 。 前tiền 三tam 不bất 得đắc 成thành 故cố 。 前tiền 三tam 依y 第đệ 四tứ 。 前tiền 三tam 即tức 善Thiện 知Tri 識Thức 功công 能năng 故cố 。 為vi 第đệ 四tứ 所sở 攝nhiếp 。
論luận 曰viết 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 雖tuy 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 初sơ 修tu 觀quán 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 應ưng 知tri 此thử 法pháp 屬thuộc 法Pháp 身thân 攝nhiếp 。
釋thích 曰viết 。 耳nhĩ 識thức 聞văn 聲thanh 引dẫn 意ý 識thức 起khởi 。 依y 文văn 句cú 了liễu 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。 數sác 數sác 習tập 之chi 生sanh 功công 能năng 。 執chấp 持trì 不bất 忘vong 。 名danh 聞văn 熏huân 習tập 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 在tại 凡phàm 位vị 。 二nhị 在tại 聖thánh 位vị 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 訖ngật 十thập 信tín 以dĩ 還hoàn 。 並tịnh 是thị 凡phàm 位vị 。 從tùng 十thập 解giải 以dĩ 上thượng 悉tất 屬thuộc 聖thánh 位vị 。 初sơ 修tu 觀quán 者giả 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 初sơ 修tu 觀quán 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 聞văn 熏huân 習tập 。 說thuyết 名danh 世thế 間gian 法pháp 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 而nhi 為vi 法Pháp 身thân 至chí 得đắc 因nhân 故cố 。 屬thuộc 法Pháp 身thân 攝nhiếp 。
論luận 曰viết 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 所sở 得đắc 。 屬thuộc 解giải 脫thoát 身thân 攝nhiếp 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 已dĩ 得đắc 二Nhị 乘Thừa 究cứu 竟cánh 果quả 人nhân 所sở 有hữu 聞văn 熏huân 習tập 。 尚thượng 屬thuộc 解giải 脫thoát 身thân 攝nhiếp 。 何hà 況huống 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 二nhị 人nhân 但đãn 得đắc 解giải 脫thoát 身thân 。 不bất 能năng 得đắc 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 此thử 二nhị 人nhân 由do 解giải 脫thoát 身thân 故cố 。 得đắc 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 不bất 由do 法Pháp 身thân 。 如Như 來Lai 由do 得đắc 法Pháp 身thân 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 無vô 等đẳng 。 本bổn 識thức 與dữ 聞văn 熏huân 習tập 。 雖tuy 相tương 應ứng 共cộng 起khởi 共cộng 滅diệt 。 而nhi 本bổn 識thức 漸tiệm 減giảm 。 非phi 本bổn 識thức 相tương 續tục 漸tiệm 增tăng 。 此thử 義nghĩa 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 非phi 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 屬thuộc 法Pháp 身thân 及cập 解giải 脫thoát 身thân 攝nhiếp 。 如như 是thị 如như 是thị 。 從tùng 下hạ 中trung 上thượng 次thứ 第đệ 漸tiệm 增tăng 。 如như 是thị 如như 是thị 。 果quả 報báo 識thức 次thứ 第đệ 漸tiệm 減giảm 。
釋thích 曰viết 。 聞văn 熏huân 習tập 體thể 是thị 出xuất 世thế 法pháp 。 聞văn 熏huân 習tập 因nhân 果quả 屬thuộc 法Pháp 身thân 及cập 解giải 脫thoát 身thân 攝nhiếp 。 本bổn 識thức 體thể 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 因nhân 是thị 集Tập 諦Đế 。 果quả 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 故cố 此thử 兩lưỡng 法pháp 自tự 性tánh 相tướng 違vi 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 聞văn 熏huân 習tập 漸tiệm 增tăng 。 本bổn 識thức 漸tiệm 減giảm 。 聞văn 熏huân 習tập 下hạ 品phẩm 生sanh 本bổn 識thức 上thượng 品phẩm 減giảm 。 聞văn 熏huân 習tập 增tăng 至chí 中trung 品phẩm 。 本bổn 識thức 中trung 品phẩm 減giảm 。 聞văn 熏huân 習tập 增tăng 至chí 上thượng 品phẩm 。 本bổn 識thức 下hạ 品phẩm 減giảm 。
論luận 曰viết 。 依y 止chỉ 即tức 轉chuyển 。
釋thích 曰viết 。 由do 道Đạo 諦Đế 增tăng 集Tập 諦Đế 減giảm 道Đạo 諦Đế 即tức 是thị 。 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 集Tập 諦Đế 即tức 是thị 本bổn 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 由do 福phước 慧tuệ 漸tiệm 增tăng 。 種chủng 子tử 漸tiệm 減giảm 故cố 得đắc 轉chuyển 依y 。
論luận 曰viết 。 若nhược 依y 止chỉ 一nhất 向hướng 轉chuyển 是thị 有hữu 種chủng 子tử 。 果quả 報báo 識thức 即tức 無vô 種chủng 子tử 。 一nhất 切thiết 皆giai 盡tận 。
釋thích 曰viết 。 依y 止chỉ 即tức 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 次thứ 第đệ 漸tiệm 增tăng 生sanh 道đạo 次thứ 第đệ 漸tiệm 減giảm 集Tập 諦Đế 。 是thị 名danh 一nhất 向hướng 捨xả 。 初Sơ 地Địa 至chí 二nhị 地địa 。 乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 。 故cố 名danh 為vi 轉chuyển 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 滅diệt 故cố 言ngôn 即tức 無vô 種chủng 子tử 。 此thử 顯hiển 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 果quả 報báo 悉tất 滅diệt 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 皆giai 盡tận 。 此thử 顯hiển 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 本bổn 識thức 與dữ 道đạo 雖tuy 復phục 俱câu 生sanh 。 而nhi 有hữu 增tăng 減giảm 之chi 異dị 。
論luận 曰viết 。 若nhược 本bổn 識thức 與dữ 非phi 本bổn 識thức 共cộng 起khởi 共cộng 滅diệt 。 猶do 如như 水thủy 乳nhũ 。 和hòa 合hợp 云vân 何hà 本bổn 識thức 滅diệt 。 非phi 本bổn 識thức 不bất 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 舉cử 水thủy 乳nhũ 和hòa 合hợp 。 譬thí 本bổn 識thức 與dữ 非phi 本bổn 識thức 和hòa 合hợp 故cố 。 還hoàn 舉cử 此thử 為vi 難nạn/nan 。 水thủy 乳nhũ 和hòa 合hợp 。 既ký 生sanh 滅diệt 必tất 俱câu 無vô 有hữu 水thủy 乳nhũ 偏thiên 滅diệt 盡tận 義nghĩa 。 本bổn 識thức 非phi 本bổn 識thức 和hòa 合hợp 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 云vân 何hà 一nhất 滅diệt 一nhất 在tại 。
論luận 曰viết 。 譬thí 如như 於ư 水thủy 鵝nga 所sở 飲ẩm 乳nhũ 。
釋thích 曰viết 。 即tức 以dĩ 譬thí 釋thích 難nạn/nan 。 水thủy 乳nhũ 雖tuy 和hòa 合hợp 鵝nga 飲ẩm 之chi 時thời 。 唯duy 飲ẩm 乳nhũ 不bất 飲ẩm 水thủy 。 故cố 乳nhũ 雖tuy 盡tận 而nhi 水thủy 不bất 竭kiệt 。 本bổn 識thức 與dữ 非phi 本bổn 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 復phục 和hòa 合hợp 而nhi 一nhất 滅diệt 一nhất 在tại 。
論luận 曰viết 。 猶do 如như 世thế 間gian 離ly 欲dục 時thời 。 不bất 靜tĩnh 地địa 熏huân 習tập 滅diệt 。 靜tĩnh 地địa 熏huân 習tập 增tăng 世thế 間gian 轉chuyển 依y 義nghĩa 得đắc 成thành 。 出xuất 世thế 轉chuyển 依y 亦diệc 爾nhĩ 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 引dẫn 世thế 間gian 所sở 了liễu 事sự 為vi 譬thí 。 後hậu 引dẫn 世thế 間gian 智trí 人nhân 。 所sở 了liễu 事sự 為vi 譬thí 。 如như 世thế 間gian 離ly 欲dục 人nhân 。 於ư 本bổn 識thức 中trung 。 不bất 靜tĩnh 地địa 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 種chủng 子tử 滅diệt 。 靜tĩnh 地địa 功công 德đức 善thiện 根căn 。 熏huân 習tập 圓viên 滿mãn 轉chuyển 下hạ 界giới 依y 。 成thành 上thượng 界giới 依y 。 出xuất 世thế 轉chuyển 依y 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 本bổn 識thức 功công 能năng 漸tiệm 減giảm 。 聞văn 熏huân 習tập 等đẳng 次thứ 第đệ 漸tiệm 增tăng 。 捨xả 凡phàm 夫phu 依y 作tác 聖thánh 人nhân 依y 。 聖thánh 人nhân 依y 者giả 。 聞văn 熏huân 習tập 與dữ 解giải 性tánh 和hòa 合hợp 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 。 一nhất 切thiết 聖thánh 道Đạo 皆giai 依y 此thử 生sanh 。
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 三tam