nhiễm ô

Phật Quang Đại Từ Điển

(染污) Phạm: Kliwỉa. Cũng gọi là Tạp nhiễm, Nhiễm. Tên khác của phiền não, chỉ cho những pháp hữu lậu làm trở ngại việc ngộ đạo, tức là các pháp bất thiện và hữu phú vô kí. Cứ theo Thành duy thức luận thuật kí quyển 2, phần cuối, Nhiễm ô không chỉ giới hạn ở nhiễm pháp(bất thiện và hữu phú vô kí)mà phàm là pháp hữu lậu thì đều thuộc về nhiễm ô. Còn theo Đại thừa trang nghiêm kinh luận quyển 3 thì nhiễm ô có 3 thứ: 1. Phiền não nhiễm ô, cũng gọi Phiền não tạp nhiễm. Tức là các lậu hoặc. 2. Nghiệp nhiễm ô, cũng gọi Nghiệp tạp nhiễm. Tức là các hạnh ác. 3. Sinh nhiễm ô, cũng gọi Sinh tạp nhiễm. Tức là sinh lão tử. Luận Biện trung biên quyển hạ (Đại 31, 476 trang) nói: Phiền não tạp nhiễm lại có 3 thứ: Các kiến chấp, tham sân si và hậu hữu nguyện. Ba phiền não này được đối trị bằng: Không trí, Vô tướng trí và Vô nguyện trí. Nghiệp tạp nhiễm là những nghiệp thiện ác được tạo ác, có thể được đối trị bằng Bất tác trí. Sinh tạp nhiễm có 3 thứ: Hậu hữu sinh; Sinh dĩ tâm tâm sở niệm niệm hởi và Hậu hữu tương tục; có thể được đối trị bằng: Vô sinh trí, Vô khởi trí và Vô tự tính trí. [X. luận Câu xá Q.6, 7; Nhiếp đại thừa luận thích Q.3 (bản dịch đời Lương)].