二十五諦 ( 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）數論外道說明宇宙萬有開展狀況順序之根木原理也。所謂二十五諦者如表。即自性（物質的本體），受神我（精神的本體）之作用而生大，由大生我慢，由我慢生五唯，五知根，五作業根，心根，又由五唯生五大。而神我與自性之關係，恰如跛者與瞽者。神我雖有智的作用，然不能動，自性雖有活動作用，然不能生為其活動之源之動機，蓋神我為使自性有活動者，自性為使活動，動機實現者，由此二相生中間之二十三諦也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 數số 論luận 外ngoại 道đạo 說thuyết 明minh 宇vũ 宙trụ 萬vạn 有hữu 開khai 展triển 狀trạng 況huống 順thuận 序tự 之chi 根căn 木mộc 原nguyên 理lý 也dã 。 所sở 謂vị 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 者giả 如như 表biểu 。 即tức 自tự 性tánh （ 物vật 質chất 的đích 本bổn 體thể ） ， 受thọ 神thần 我ngã （ 精tinh 神thần 的đích 本bổn 體thể ） 之chi 作tác 用dụng 而nhi 生sanh 大đại ， 由do 大đại 生sanh 我ngã 慢mạn ， 由do 我ngã 慢mạn 生sanh 五ngũ 唯duy ， 五ngũ 知tri 根căn ， 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn ， 心tâm 根căn ， 又hựu 由do 五ngũ 唯duy 生sanh 五ngũ 大đại 。 而nhi 神thần 我ngã 與dữ 自tự 性tánh 之chi 關quan 係hệ ， 恰kháp 如như 跛bả 者giả 與dữ 瞽 者giả 。 神thần 我ngã 雖tuy 有hữu 智trí 的đích 作tác 用dụng ， 然nhiên 不bất 能năng 動động 。 自tự 性tánh 雖tuy 有hữu 活hoạt 動động 作tác 用dụng ， 然nhiên 不bất 能năng 生sanh 為vi 其kỳ 活hoạt 動động 之chi 源nguyên 之chi 動động 機cơ ， 蓋cái 神thần 我ngã 為vi 使sử 自tự 性tánh 有hữu 活hoạt 動động 者giả ， 自tự 性tánh 為vi 使sử 活hoạt 動động ， 動động 機cơ 實thật 現hiện 者giả ， 由do 此thử 二nhị 相tương 生sanh 中trung 間gian 之chi 二nhị 十thập 三tam 諦đế 也dã 。