nhất thiết nhất tâm thức
Phật Quang Đại Từ Điển
(一切一心識) Cũng gọi Đa nhất tâm, Đa nhất thức tâm. Tâm thức của tất cả các pháp, là chỗ nương cho Sinh diệt môn, thức thứ 9 trong 10 thức do Mật giáo thành lập, cũng tức là thức tâm tạo tác ra tất cả các pháp. Vì sự sinh diệt do tâm này tạo ra có vô lượng sai biệt, tùy theo sự tạo tác ấy nên gọi là Đa, còn tâm tạo tác ra ấy thì chỉ có 1, nên gọi là Nhất, hợp lại gọi chung là Đa nhất thức tâm, thuộc về Hậu đắc như lượng trí. Thích ma ha diễn luận tán quyển 2 (Vạn tục 72, 447 hạ) nói: Nên biết thức tâm thứ 9 tức là Nhất thiết nhất tâm thứ 10 trong 10 tên gọi của pháp sở nhập nói trên, vì nó hay duyên theo Như của Sinh diệt môn, mà không thường duyên theo lí của Chân như môn, nhưng chẳng phải nó không thể duyên theo chân lí của tự môn. [X. luận Thích ma ha diễn Q.2; Thích ma ha diễn luận kí Q.2; Tông kính lục Q.56]. (xt. Thập Thức). NHẤT THIẾT NHƯ LAI BẢO QUAN TAM GIỚI PHÁP VƯƠNG QUÁN ĐÍNH Pháp Quán đính mà bậc trí chứng được nhờ đã thành tựu Tam muội da Kim cương gia trì thù thắng của tất cả Như lai. Là 1 trong các pháp tu của Mật giáo. Người được pháp Quán đính này, có thể chứng Nhất thiết trí trí du già tự tại của hết thảy chư Phật, có khả năng thực hiện các sự nghiệp bình đẳng của tất cả Như lai, thành tựu tất cả thân, khẩu, ý Kim cương Như lai của đức Đại bi Tì lô giá na, thường trụ trong 3 đời để mang lại lợi ích cho loài hữu tình. Đây là thời kì Như lai còn ở giai vị tu nhân, theo thầy quán đính vào Mạn đồ la tam muội da trí, do thầy A xà lê gia trì Như lai tạng tính sẵn có trong thân của đệ tử để thành pháp khí Bồ tát tu hành Chân ngôn, thì đảm trách được giai vị Quán đính truyền thụ, trì chú, cho đến ấn khả… lấy đó làm nhân đầu tiên. Rồi lại do tam mật tương ứng với Tứ trí ấn mà được Bảo quan quán đính của tất cả Như lai, đây tức là đấng Pháp vương tột cùng trong 3 cõi. [X. kinh Kim cương đính Q.thượng; Kim cương đính kinh sớ Q.2]. NHẤT THIẾT NHƯ LAI CHƯ PHÁP BẢN TÍNH THANH TỊNH LIÊN HOA TAM MUỘI Liên hoa tam muội Đại trí tuệ môn của Diệu quán sát trí ở phương tây mà đức Đại nhật Như lai chứng nhập. Sau khi Như lai vào Tam muội này, từ trên lưng của Ngài phóng ra ánh sáng màu hoa sen hồng, chiếu khắp vô lượng thế giới ở phương tây; cho đến tất cả lỗ chân lông cũng đều phóng ra ánh sáng màu hoa sen hồng, chiếu khắp cõi hư không ở phương tây. Trong các thế giới ấy đều có vô lượng hóa thân Phật của Như lai, những hóa Phật ấy cũng hiện các cõi Phật rộng lớn và nói pháp trong đó, khiến cho hết thảy chúng sinh trong các thế giới tối tăm, chỗ không có mặt trời, mặt trăng, cho đến những người mù lòa đều nhờ ánh sáng chiếu soi ấy mà dứt hẳn mọi khổ đau, được hưởng vô lượng an lạc. [X. kinh Nhiếp chân thực Q.thượng].