一Nhất 貫Quán 別Biệt 傳Truyền
Quyển 0003
清Thanh 廣Quảng 真Chân 著Trước （ 依Y 駒Câu 本Bổn 增Tăng 入Nhập 並Tịnh 印Ấn ）
一nhất 貫quán 別biệt 傳truyền 卷quyển 三tam
西tây 蜀thục 忠trung 州châu 聚tụ 雲vân 寺tự 沙Sa 門Môn 。 廣quảng 真chân 。 著trước 。
釋thích 宗tông
世Thế 尊Tôn 拈niêm 花hoa 迦Ca 葉Diếp 破phá 顏nhan 微vi 笑tiếu 蓋cái 此thử 花hoa 自tự 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 明Minh 。 來lai 至chí 於ư 阿A 難Nan 則tắc 又hựu 倒đảo 卻khước 門môn 前tiền 插sáp 竿can/cán 矣hĩ 展triển 轉chuyển 相tương 傳truyền 。 如như 一nhất 燈đăng 然nhiên 百bách 千thiên 燈đăng 。 明minh 明minh 無vô 盡tận 。 故cố 西tây 天thiên 所sở 以dĩ 有hữu 二nhị 十thập 八bát 相tướng 。 也dã 末mạt 後hậu 菩Bồ 提Đề 達đạt 磨ma 則tắc 為vi 東đông 土thổ/độ 初sơ 祖tổ 熊hùng 耳nhĩ 之chi 壁bích 觀quán 髓tủy 總tổng 濬# 於ư 神thần 光quang 黃hoàng 梅mai 之chi 偈kệ 呈trình 心tâm 卻khước 傳truyền 夫phu 懷hoài 護hộ 繼kế 而nhi 有hữu 瞬thuấn 日nhật 揚dương 眉mi 擎kình 拳quyền 舉cử 指chỉ 者giả 或hoặc 行hành 棒bổng 行hành 喝hát 豎thụ 拂phất 拈niêm 搥trùy 者giả 或hoặc 持trì 又hựu 張trương 弓cung 輥# 毬cầu 舞vũ 笏# 者giả 或hoặc 拽duệ 石thạch 搬# 上thượng 打đả 鼓cổ 吹xuy 毛mao 者giả 或hoặc 一nhất 默mặc 一nhất 言ngôn 一nhất 吁hu 一nhất 笑tiếu 者giả 皆giai 不bất 離ly 這giá 夜dạ 夜dạ 同đồng 眠miên 朝triêu 朝triêu 共cộng 起khởi 的đích 東đông 西tây 於ư 日nhật 用dụng 中trung 朝triêu 三tam 暮mộ 四tứ 朝triêu 四tứ 暮mộ 三tam 耳nhĩ 且thả 道đạo 今kim 日nhật 落lạc 在tại 吹xuy 萬vạn 和hòa 尚thượng 處xứ 又hựu 作tác 麼ma 生sanh 南nam 山sơn 之chi 竹trúc 羖cổ 羊dương 之chi 毛mao 卷quyển 析tích 塵trần 中trung 揚dương 綴chuế 露lộ 眼nhãn 開khai 壁bích 上thượng 點điểm 扶phù 搖dao 書thư 單đơn 越việt 於ư 兩lưỡng 夬# 畫họa 浮phù 提đề 於ư 半bán 刀đao 以dĩ 之chi 駕giá 須Tu 彌Di 則tắc 量lượng 等đẳng 須Tu 彌Di 以dĩ 之chi 駕giá 法Pháp 界Giới 則tắc 光quang 充sung 法Pháp 界Giới 以dĩ 之chi 傳truyền 真chân 真chân 不bất 立lập 以dĩ 之chi 分phần 妄vọng 妄vọng 本bổn 空không 試thí 問vấn 山sơn 未vị 產sản 竹trúc 時thời 地địa 未vị 生sanh 羊dương 時thời 佛Phật 未vị 說thuyết 法Pháp 時thời 駕giá 箇cá 甚thậm 麼ma 註chú 箇cá 甚thậm 麼ma 曰viết 不bất 道đạo 駕giá 註chú 不bất 得đắc 只chỉ 是thị 諸chư 人nhân 難nạn/nan 識thức 。
心tâm 經kinh 總tổng 說thuyết 。
臨lâm 濟tế 拈niêm 云vân 有hữu 一nhất 無vô 位vị 真Chân 人Nhân 在tại 汝nhữ 等đẳng 面diện 門môn 出xuất 入nhập 未vị 據cứ 證chứng 者giả 看khán 看khán 只chỉ 此thử 一nhất 轉chuyển 語ngữ 大đại 似tự 露lộ 出xuất 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 矣hĩ 第đệ 性tánh 體thể 沖# 漠mạc 無vô 處xứ 不bất 周chu 煩phiền 惱não 不bất 亂loạn 禪thiền 定định 不bất 寂tịch 謂vị 其kỳ 有hữu 兮hề 則tắc 不bất 立lập 纖tiêm 塵trần 謂vị 其kỳ 無vô 兮hề 則tắc 橫hoạnh/hoành 遍biến 十thập 方phương 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 而nhi 能năng 內nội 外ngoại 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 而nhi 能năng 有hữu 無vô 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 而nhi 能năng 動động 靜tĩnh 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên (# 自tự 自tự )# 在tại 在tại 者giả 也dã 菩Bồ 薩Tát 觀quán 之chi 。 而nhi 取thủ 證chứng 故cố 名danh 曰viết 自Tự 在Tại 。 菩Bồ 薩Tát 也dã 行hành 之chi 而nhi 至chí 於ư 究cứu 竟cánh 本bổn 源nguyên 處xứ 故cố 云vân 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 也dã 劈phách 破phá 面diện 門môn 通thông 身thân 露lộ 出xuất 舉cử 步bộ 踏đạp 著trước 開khai 口khẩu 道đạo 著trước 夜dạ 夜dạ 同đồng 眠miên 朝triêu 朝triêu 共cộng 起khởi 故cố 云vân ▆# 也dã 然nhiên 觀quán 者giả 不bất 觀quán 之chi 以dĩ 目mục 而nhi 觀quán 之chi 以dĩ 耳nhĩ 照chiếu 者giả 不bất 照chiếu 之chi 以dĩ 心tâm 而nhi 照chiếu 之chi 以dĩ 虛hư 耳nhĩ 返phản 於ư 虛hư 五ngũ 蘊uẩn 即tức 空không 矣hĩ 空không 非phi 空không 無vô 之chi 空không 乃nãi 五ngũ 蘊uẩn 轉chuyển 復phục 乎hồ 本bổn 源nguyên 而nhi 同đồng 一nhất 佛Phật 性tánh 故cố 云vân 空không 也dã 永vĩnh 嘉gia 所sở 謂vị 無vô 明minh 。 識thức 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 正chánh 見kiến 色sắc 空không 不bất 異dị 也dã 五ngũ 蘊uẩn 既ký 歸quy 於ư 真chân 空không 何hà 嘗thường 生sanh 滅diệt 增tăng 減giảm 。 故cố 根căn 非phi 色sắc 質chất 之chi 根căn 乃nãi 清thanh 白bạch 梵Phạm 行hạnh 。 之chi 相tướng 也dã 塵trần 非phi 對đối 我ngã 之chi 塵trần 乃nãi 無vô 量lượng 之chi 妙diệu 義nghĩa 也dã 識thức 非phi 妄vọng 生sanh 之chi 識thức 乃nãi 恆Hằng 沙sa 之chi 妙diệu 用dụng 也dã 示thị 四Tứ 諦Đế 非phi 四Tứ 諦Đế 借tá 黃hoàng 花hoa 而nhi 顯hiển 相tương/tướng 示thị 因nhân 緣duyên 非phi 因nhân 緣duyên 假giả 翠thúy 竹trúc 以dĩ 現hiện 形hình 故cố 云vân 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 無vô 苦khổ 集tập 無vô 生sanh 老lão 也dã 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 興hưng 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 而nhi 隨tùy 流lưu 得đắc 性tánh 故cố 云vân 遠viễn 離ly 諸chư 佛Phật 以dĩ 此thử 具cụ 足túc 圓viên 覺giác 而nhi 能năng 住trụ 持trì 故cố 云vân 菩Bồ 提Đề 吹xuy 萬vạn 曰viết 本bổn 自tự 不bất 迷mê 用dụng 悟ngộ 作tác 麼ma 本bổn 自tự 無vô 失thất 得đắc 箇cá 甚thậm 麼ma 昨tạc 夜dạ 龍long 宮cung 熏huân 象tượng 藏tạng 洒sái 落lạc 須Tu 彌Di 遍biến 地địa 金kim 持trì 念niệm 心tâm 經kinh 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
金Kim 剛Cang 經Kinh
大đại 義nghĩa 。
金kim 剛cang 經kinh 者giả 乃nãi 三tam 藏tạng 之chi 骨cốt 髓tủy 而nhi 四tứ 句cú 偈kệ 是thị 經Kinh 之chi 骨cốt 髓tủy 所sở 以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 首thủ 問vấn 云vân 何hà 應ưng 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 。 啟khải 四tứ 句cú 偈kệ 之chi 旨chỉ 也dã 世Thế 尊Tôn 荅# 應ưng 如như 是thị 住trụ 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 。 顯hiển 四tứ 句cú 偈kệ 之chi 妙diệu 也dã 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 多đa 以dĩ 布bố 施thí 功công 德đức 。 為vi 較giảo 量lượng 者giả 證chứng 四tứ 句cú 偈kệ 之chi 無vô 窮cùng 也dã 及cập 至chí 云vân 何hà 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 如như 如như 不bất 動động 。 提đề 四tứ 句cú 偈kệ 之chi 究cứu 竟cánh 也dã 夫phu 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 四tứ 句cú 偈kệ 也dã 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 云vân 若nhược 論luận 四tứ 句cú 偈kệ 應ưng 當đương 不bất 離ly 身thân 如như 如như 居cư 士sĩ 顏nhan 柄bính 曰viết 生sanh 死tử 不bất 能năng 汩# 凡phàm 聖thánh 立lập 下hạ 風phong 在tại 於ư 尋tầm 常thường 日nhật 用dụng 中trung 字tự 字tự 放phóng 光quang 頭đầu 頭đầu 顯hiển 露lộ 初sơ 無vô 一nhất 點điểm 文văn 墨mặc 污ô 惟duy 有hữu 過quá 量lượng 人nhân 。 方phương 知tri 鼻tị 孔khổng 原nguyên 來lai 在tại 面diện 上thượng 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 則tắc 世Thế 尊Tôn 亦diệc 未vị 嘗thường 說thuyết 出xuất 欲dục 令linh 人nhân 不bất 取thủ 於ư 法pháp 。 相tương/tướng 而nhi 自tự 契khế 本bổn 地địa 風phong 光quang 者giả 也dã 何hà 往vãng 往vãng 執chấp 文văn 泥nê 象tượng 之chi 流lưu 擅thiện 來lai 肉nhục 上thượng 剜oan 瘡sang 眼nhãn 中trung 著trước 屑tiết 苦khổ 苦khổ 穿xuyên 鑿tạc 如như 此thử 或hoặc 以dĩ 經kinh 中trung 見kiến 成thành 四tứ 句cú 偈kệ 而nhi 參tham 者giả 此thử 聲Thanh 聞Văn 之chi 見kiến 解giải 也dã 或hoặc 以dĩ 隨tùy 意ý 到đáo 處xứ 而nhi 拈niêm 為vi 偈kệ 以dĩ 悟ngộ 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 之chi 見kiến 解giải 也dã 又hựu 或hoặc 者giả 曰viết 無vô 法pháp 無vô 非phi 法pháp 。 無vô 人nhân 無vô 我ngã 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 佛Phật 無vô 眾chúng 生sanh 以dĩ 此thử 。 無vô 作tác 無vô 為vi 。 而nhi 為vi 偈kệ 者giả 此thử 外ngoại 道đạo 之chi 見kiến 解giải 也dã 在tại 如Như 來Lai 則tắc 不phủ 。 然nhiên 本bổn 自tự 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 本bổn 無vô 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 字tự 本bổn 無vô 四tứ 句cú 偈kệ 亦diệc 無vô 四tứ 句cú 偈kệ 字tự 本bổn 無vô 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 成thành 菩Bồ 提Đề 者giả 本bổn 來lai 無vô 佛Phật 亦diệc 無vô 成thành 佛Phật 者giả 。 本bổn 無vô 眾chúng 生sanh 亦diệc 無vô 號hiệu 眾chúng 生sanh 者giả 自tự 性tánh 如như 如như 常thường 住trụ 於ư 世thế 不bất 容dung 一nhất 物vật 而nhi 不bất 礙ngại 一nhất 物vật 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 真chân 四tứ 句cú 偈kệ 也dã 且thả 世Thế 尊Tôn 住trụ 世thế 四tứ 十thập 九cửu 年niên 說thuyết 法Pháp 五ngũ 千thiên 餘dư 卷quyển 迺nãi 獨độc 難nạn/nan 說thuyết 此thử 四tứ 句cú 偈kệ 耶da 是thị 偏thiên 本bổn 不bất 容dung 說thuyết 說thuyết 則tắc 反phản 落lạc 為vi 文văn 字tự 而nhi 成thành 死tử 偈kệ 致trí 人nhân 不bất 去khứ 分phần/phân 中trung 尋tầm 活hoạt ▆# 也dã 若nhược 會hội 得đắc 活hoạt 的đích 則tắc 部bộ 部bộ 字tự 字tự 皆giai 為vi 真chân 偈kệ 即tức 曰viết 醍đề 醐hồ 如như ▆# 未vị 然nhiên 則tắc 部bộ 部bộ 字tự 字tự 皆giai 為vi 文văn 字tự 而nhi 成thành 毒độc 藥dược 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 請thỉnh 問vấn 云vân 何hà 應ưng 住trụ 節tiết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 云vân 何hà 應ưng 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 此thử 即tức 文Văn 殊Thù 白bạch 椎chùy 之chi 請thỉnh 非phi 教giáo 相tương/tướng 啟khải 問vấn 之chi 語ngữ 也dã 世Thế 尊Tôn 云vân 應ưng 如như 是thị 住trụ 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 這giá 一nhất 轉chuyển 語ngữ 又hựu 令linh 良lương 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 而nhi 行hành 非phi 荅# 辭từ 下hạ 註chú 腳cước 也dã 義nghĩa 學học 之chi 師sư 多đa 有hữu 不bất 會hội 本bổn 地địa 金kim 剛cang 錯thác 認nhận 如như 是thị 二nhị 字tự 或hoặc 指chỉ 東đông 畫họa 西tây 引dẫn 前tiền 結kết 後hậu 而nhi 解giải 所sở 以dĩ 古cổ 佛Phật 過quá 去khứ 久cửu 矣hĩ 獨độc 如như 如như 居cư 士sĩ 顏nhan 柄bính 釋thích 曰viết 如như 是thị 者giả 只chỉ 這giá 是thị 也dã 略lược 有hữu 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。 不bất 見kiến 大đại 珠châu 慧tuệ 海hải 禪thiền 師sư 初sơ 參tham 馬mã 祖tổ 祖tổ 問vấn 曰viết 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 曰viết 越việt 州châu 大đại 雲vân 寺tự 來lai 祖tổ 曰viết 來lai 此thử 擬nghĩ 求cầu 何hà 事sự 曰viết 來lai 求cầu 佛Phật 法Pháp 祖tổ 曰viết 自tự 家gia 寶bảo 藏tạng 不bất 顧cố 拋phao 家gia 散tán 走tẩu 作tác 甚thậm 麼ma 我ngã 這giá 裡# 一nhất 物vật 也dã 無vô 求cầu 甚thậm 麼ma 佛Phật 法Pháp 師sư 遂toại 禮lễ 拜bái 問vấn 曰viết 阿a 那na 箇cá 是thị 慧tuệ 海hải 自tự 家gia 寶bảo 藏tạng 祖tổ 曰viết 即tức 今kim 問vấn 我ngã 者giả 是thị 汝nhữ 寶bảo 藏tạng 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 更cánh 無vô 欠khiếm 少thiểu 使sử 用dụng 自tự 在tại 何hà 假giả 向hướng 外ngoại 求cầu 覓mịch 師sư 於ư 言ngôn 下hạ 自tự 識thức 本bổn 心tâm 。 若nhược 會hội 得đắc 此thử 經Kinh 問vấn 荅# 即tức 與dữ 此thử 段đoạn 公công 案án 相tương/tướng 合hợp 問vấn 處xứ 即tức 住trú 處xứ 住trú 處xứ 即tức 降hàng 伏phục 何hà 勞lao 捕bộ 影ảnh 尋tầm 蹤tung 牽khiên 藤đằng 引dẫn 蔓mạn 也dã 向hướng 上thượng 者giả 當đương 著trước 眼nhãn 。
九cửu 種chủng 眾chúng 生sanh 。
九cửu 種chủng 眾chúng 生sanh 者giả 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 多đa 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 十thập 二nhị 髏lâu 生sanh 解giải 者giả 猶do 未vị 得đắc 其kỳ 旨chỉ 也dã 何hà 也dã 十thập 二nhị 髏lâu 生sanh 即tức 四tứ 生sanh 可khả 統thống 矣hĩ 而nhi 後hậu 五ngũ 種chủng 乃nãi 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 人nhân 也dã 安an 能năng 以dĩ 螢huỳnh 蚌# 銷tiêu 沉trầm 鬼quỷ 神thần 木mộc 石thạch 蒲bồ 蘆lô 裊# 鏡kính 而nhi 解giải 之chi 耶da 如như 卵noãn 生sanh 則tắc 以dĩ 迷mê 性tánh 為vi 因nhân 故cố 無vô 明minh 凝ngưng 結kết 而nhi 造tạo 業nghiệp 胎thai 生sanh 則tắc 以dĩ 習tập 性tánh 為vi 因nhân 故cố 雜tạp 染nhiễm 煩phiền 惱não 而nhi 流lưu 轉chuyển 濕thấp 生sanh 則tắc 以dĩ 隨tùy 邪tà 性tánh 為vi 因nhân 故cố 欲dục 愛ái 浸tẩm 淫dâm 而nhi 使sử 心tâm 不bất 定định 化hóa 生sanh 則tắc 以dĩ 見kiến 趣thú 性tánh 為vi 因nhân 故cố 徹triệt 起khởi 善thiện 惡ác 妄vọng 緣duyên 而nhi 入nhập 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 若nhược 有hữu 色sắc 者giả 謂vị 起khởi 心tâm 修tu 心tâm 妄vọng 見kiến 是thị 非phi 內nội 不bất 契khế 無vô 相tướng 之chi 理lý 為vi 因nhân 其kỳ 所sở 證chứng 初sơ 禪thiền 天thiên 至chí 四tứ 禪thiền 天thiên 諸chư 天thiên 人nhân 此thử 天thiên 人nhân 但đãn 有hữu 色sắc 身thân 而nhi 無vô 男nam 女nữ 之chi 根căn 絕tuyệt 其kỳ 情tình 欲dục 也dã 若nhược 無vô 色sắc 者giả 謂vị 內nội 心tâm 守thủ 直trực 不bất 行hành 恭cung 敬kính 。 供cúng 養dường 但đãn 言ngôn 直trực 心tâm 是thị 佛Phật 不bất 修tu 福phước 慧tuệ 為vi 因nhân 其kỳ 所sở 證chứng 即tức 無vô 色sắc 界giới 之chi 諸chư 天thiên 人nhân 無vô 有hữu 色sắc 身thân 。 惟duy 一nhất 靈linh 識thức 而nhi 已dĩ 若nhược 有hữu 想tưởng 者giả 謂vị 不bất 了liễu 中trung 道Đạo 眼nhãn 見kiến 耳nhĩ 聞văn 心tâm 想tưởng 思tư 惟duy 愛ái 著trước 法pháp 相tướng 口khẩu 說thuyết 佛Phật 行hạnh 心tâm 不bất 依y 佛Phật 為vi 因nhân 其kỳ 所sở 證chứng 即tức 有hữu 想tưởng 天thiên 之chi 諸chư 天thiên 人nhân 亦diệc 無vô 色sắc 身thân 惟duy 微vi 想tưởng 念niệm 而nhi 已dĩ 若nhược 無vô 想tưởng 者giả 謂vị 迷mê 人nhân 坐tọa 禪thiền 一nhất 向hướng 除trừ 妄vọng 不bất 舉cử 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 猶do 如như 木mộc 石thạch 無vô 有hữu 作tác 用dụng 為vi 因nhân 其kỳ 所sở 證chứng 即tức 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 之chi 諸chư 天thiên 人nhân 但đãn 一nhất 念niệm 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 而nhi 已dĩ 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 者giả 謂vị 不bất 著trước 有hữu 無vô 二nhị 法pháp 想tưởng 然nhiên 有hữu 求cầu 埋mai 之chi 心tâm 在tại 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 其kỳ 所sở 證chứng 即tức 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 人nhân 念niệm 雖tuy 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 而nhi 不bất 似tự 木mộc 石thạch 猶do 有hữu 活hoạt 機cơ 存tồn 焉yên 此thử 乃nãi 三tam 界giới 之chi 極cực 處xứ 也dã 其kỳ 壽thọ 泰thái 止chỉ 於ư 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 而nhi 已dĩ 嗚ô 呼hô 其kỳ 能năng 頓đốn 開khai 九cửu 種chủng 卓trác 越việt 乎hồ 三tam 界giới 者giả 誰thùy 耶da 咦# 公công 若nhược 知tri 本bổn 源nguyên 佛Phật 亦diệc 不bất 相tương 似tự 。
若nhược 心tâm 取thủ 法pháp 即tức 為vi 著trước 我ngã 。 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。
我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 命mạng 四tứ 相tương/tướng 有hữu 於ư 法pháp 上thượng 解giải 者giả 有hữu 於ư 相tương/tướng 上thượng 解giải 者giả 有hữu 於ư 心tâm 識thức 中trung 執chấp 著trước 處xứ 說thuyết 者giả 俱câu 未vị 得đắc 旨chỉ 趣thú 何hà 也dã 若nhược 以dĩ 解giải 前tiền 章chương 之chi 四tứ 相tương/tướng 猶do 可khả 饒nhiêu 舌thiệt 此thử 節tiết 云vân 若nhược 心tâm 眼nhãn 法pháp 降giáng/hàng 為vi 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 似tự 難nan 以dĩ 之chi 分phần 解giải 也dã 且thả 如như 以dĩ 經kinh 為vi 法pháp 過quá 眼nhãn 觀quán 之chi 心tâm 即tức 愛ái 樂nhạo 故cố 名danh 為vi 取thủ 。 要yếu 見kiến 一nhất 取thủ 之chi 際tế 以dĩ 何hà 為vi 我ngã 以dĩ 何hà 為vi 人nhân 。 以dĩ 何hà 為vi 眾chúng 生sanh 以dĩ 何hà 為vi 壽thọ 者giả 分phân 之chi 不bất 得đắc 一nhất 之chi 不bất 可khả 所sở 以dĩ 未vị 適thích 邯# 鄲# 切thiết 忌kỵ 效hiệu 走tẩu 也dã 吹xuy 萬vạn 曰viết 眾chúng 生sanh 色sắc 質chất 六lục 根căn 所sở 統thống 故cố 六lục 根căn 即tức 我ngã 相tương/tướng 也dã 既ký 有hữu 內nội 根căn 則tắc 有hữu 外ngoại 塵trần 所sở 對đối 故cố 六lục 塵trần 即tức 人nhân 相tương/tướng 也dã 根căn 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 故cố 六lục 識thức 即tức 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 也dã 三tam 者giả 與dữ 生sanh 俱câu 生sanh 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。 為vi 壽thọ 者giả 相tương/tướng 也dã 夫phu 如như 是thị 則tắc 眼nhãn 見kiến 色sắc 即tức 識thức 其kỳ 色sắc 執chấp 之chi 不bất 去khứ 四tứ 相tương/tướng 一nhất 時thời 披phi 露lộ 矣hĩ 故cố 曰viết 若nhược 心tâm 取thủ 法pháp 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 乃nãi 至chí 取thủ 非phi 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 昔tích 西tây 天thiên 梵Phạm 志Chí 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 執chấp 合hợp 歡hoan 梧# 桐# 花hoa 供cúng 養dường 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 令linh 放phóng 下hạ 著trước 志chí 即tức 放phóng 下hạ 左tả 手thủ 之chi 花hoa 佛Phật 又hựu 云vân 放phóng 下hạ 著trước 志chí 又hựu 放phóng 下hạ 右hữu 手thủ 之chi 花hoa 佛Phật 又hựu 云vân 放phóng 下hạ 著trước 志chí 曰viết 某mỗ 甲giáp 兩lưỡng 手thủ 放phóng 下hạ 還hoàn 教giáo 放phóng 下hạ 箇cá 甚thậm 麼ma 佛Phật 曰viết 我ngã 教giáo 你nễ 放phóng 下hạ 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 志chí 於ư 此thử 得đắc 悟ngộ 蓋cái 根căn 身thân 器khí 界giới 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 總tổng 由do 三tam 者giả 而nhi 有hữu 若nhược 三tam 者giả 解giải 脫thoát 則tắc 四tứ 相tương/tướng 絕tuyệt 矣hĩ 故cố 予# 教giáo 人nhân 離ly 去khứ 四tứ 者giả 當đương 在tại 這giá 裡# 薦tiến 取thủ 。
我ngã 念niệm 過quá 去khứ 無vô 量lượng 。 阿a 僧Tăng 祗chi 劫kiếp 至chí 無vô 一nhất 空không 過quá 者giả 。
經Kinh 云vân 我ngã 念niệm 過quá 去khứ 無vô 量lượng 。 阿a 僧Tăng 祗chi 劫kiếp 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 前tiền 。 得đắc 值trị 八bát 百bách 四tứ 千thiên 萬vạn 億ức 。 那na 由do 他tha 諸chư 佛Phật 。 悉tất 皆giai 供cúng 養dường 承thừa 事sự 。 無vô 一nhất 空không 過quá 者giả 翠thúy 巖nham 禪thiền 師sư 曰viết 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 觸xúc 事sự 而nhi 真chân 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 體thể 之chi 即tức 神thần 所sở 以dĩ 香hương 積tích 世thế 界giới 以dĩ 香hương 飯phạn 為vi 佛Phật 事sự 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 以dĩ 音âm 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 翠thúy 巖nham 這giá 裡# 只chỉ 以dĩ 出xuất 入nhập 息tức 內nội 供cúng 養dường 承thừa 事sự 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 無vô 一nhất 空không 過quá 者giả 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 是thị 翠thúy 巖nham 侍thị 者giả 無vô 一nhất 不bất 到đáo 如như 一nhất 不bất 到đáo 打đả 三tam 十thập 棒bổng 諸chư 上thượng 座tòa 還hoàn 會hội 麼ma 所sở 謂vị 將tương 此thử 深thâm 心tâm 奉phụng 塵trần 剎sát 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 報báo 佛Phật 恩ân 。 也dã 據cứ 此thử 老lão 所sở 見kiến 大đại 似tự 親thân 得đắc 如Như 來Lai 心tâm 傳truyền 供cúng 養dường 之chi 理lý 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 無vô 佛Phật 想tưởng 無vô 法pháp 想tưởng 無vô 僧Tăng 想tưởng 無vô 人nhân 想tưởng 無vô 自tự 無vô 他tha 。 想tưởng 是thị 則tắc 名danh 曰viết 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 。 然nhiên 既ký 無vô 諸chư 想tưởng 則tắc 出xuất 息tức 不bất 涉thiệp 眾chúng 緣duyên 入nhập 息tức 不bất 居cư 陰ấm 界giới 矣hĩ 吹xuy 萬vạn 曰viết 貧bần 道đạo 無vô 蓄súc 物vật 畢tất 竟cánh 是thị 這giá 等đẳng 供cúng 養dường 。
五ngũ 眼nhãn 。
或hoặc 則tắc 如Như 來Lai 所sở 具cụ 五ngũ 眼nhãn 眾chúng 所sở 見kiến 者giả 唯duy 知tri 兩lưỡng 青thanh 蓮liên 目mục 為vi 佛Phật 眼nhãn 而nhi 彼bỉ 四tứ 眼nhãn 又hựu 在tại 何hà 處xứ 若nhược 謂vị 一nhất 佛Phật 眼nhãn 統thống 之chi 則tắc 先tiên 德đức 註chú 云vân 肉nhục 眼nhãn 礙ngại 非phi 通thông 之chi 句cú 難nạn/nan 於ư 佛Phật 分phần/phân 上thượng 說thuyết 也dã 且thả 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 有hữu 肉nhục 眼nhãn 。 是thị 佛Phật 之chi 肉nhục 眼nhãn 果quả 有hữu 礙ngại 而nhi 不bất 通thông 耶da 在tại 凡phàm 夫phu 之chi 肉nhục 眼nhãn 則tắc 可khả 倘thảng 佛Phật 之chi 所sở 具cụ 似tự 不bất 可khả 模mô 胡hồ 放phóng 過quá 關quan 也dã 吹xuy 萬vạn 曰viết 如Như 來Lai 兩lưỡng 目mục 青thanh 眸mâu 不bất 異dị 凡phàm 夫phu 以dĩ 此thử 能năng 知tri 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 升thăng 沉trầm 因nhân 果quả 故cố 曰viết 肉nhục 眼nhãn 。 佛Phật 性tánh 先tiên 天thiên 而nhi 天thiên 弗phất 違vi 謂vị 之chi 天Thiên 中Trung 之chi 天Thiên 。 以dĩ 此thử 能năng 知tri 三tam 界giới 九cửu 地địa 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 故cố 曰viết 天thiên 眼nhãn 如Như 來Lai 具cụ 四Tứ 智Trí 證chứng 六Lục 通Thông 遍biến 無vô 量lượng 身thân 了liễu 三tam 世thế 事sự 故cố 曰viết 慧tuệ 眼nhãn 如Như 來Lai 自tự 菩Bồ 提Đề 場Tràng 三tam 七thất 思tư 惟duy 轉chuyển 十Thập 二Nhị 行Hạnh 法Pháp 輪Luân 。 宣tuyên 五ngũ 時thời 半bán 滿mãn 之chi 教giáo 末mạt 後hậu 拈niêm 花hoa 直trực 指chỉ 妙diệu 心tâm 故cố 曰viết 法Pháp 眼nhãn 如Như 來Lai 具cụ 足túc 。 圓viên 覺giác 住trụ 持trì 圓viên 覺giác 現hiện 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 相tướng 好hảo 光quang 明minh 。 藏tạng 身thân 坐tọa 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 剎sát 海hải 金kim 蓮liên 故cố 曰viết 佛Phật 眼nhãn 諸chư 仁nhân 者giả 要yếu 得đắc 具cụ 此thử 五ngũ 眼nhãn 不bất 可khả 向hướng 外ngoại 別biệt 求cầu 貧bần 道đạo 喫khiết 茶trà 時thời 口khẩu 上thượng 有hữu 眼nhãn 背bối/bội 後hậu 摸mạc 枕chẩm 子tử 手thủ 上thượng 有hữu 眼nhãn 夜dạ 行hành 不bất 踏đạp 水thủy 腳cước 上thượng 有hữu 眼nhãn 玄huyền 沙sa 云vân 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 沙Sa 門Môn 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 在tại 沙Sa 門Môn 眼nhãn 裡# 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 又hựu 作tác 麼ma 生sanh 看khán 照chiếu 咦# 。
彌Di 陀Đà 經Kinh
若nhược 一nhất 日nhật 至chí 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。
經Kinh 云vân 若nhược 一nhất 日nhật 若nhược 二nhị 日nhật 者giả 皆giai 不bất 定định 之chi 辭từ 即tức 若nhược 有hữu 人nhân 或hoặc 一nhất 日nhật 或hoặc 二nhị 日nhật 之chi 義nghĩa 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 者giả 有hữu 事sự 有hữu 理lý 事sự 者giả 謂vị 先tiên 須tu 斂liểm 念niệm 合hợp 掌chưởng 正chánh 身thân 端đoan 坐tọa 。 住trụ 想tưởng 彼bỉ 佛Phật 丈trượng 六lục 金kim 身thân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 一nhất 心tâm 歸quy 依y 。 念niệm 佛Phật 相tương 續tục 不bất 忘vong 此thử 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 為vi 塵trần 緣duyên 之chi 所sở 擾nhiễu 亂loạn 。 此thử 事sự 之chi 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 也dã 理lý 者giả 此thử 念niệm 佛Phật 之chi 時thời 審thẩm 這giá 音âm 聲thanh 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 及cập 至chí 念niệm 後hậu 看khán 這giá 音âm 聲thanh 從tùng 何hà 處xứ 滅diệt 。 念niệm 者giả 何hà 人nhân 審thẩm 者giả 何hà 人nhân 滅diệt 者giả 是thị 誰thùy 看khán 者giả 是thị 誰thùy 參tham 來lai 參tham 去khứ 參tham 到đáo 參tham 不bất 得đắc 處xứ 忽hốt 然nhiên 摸mạc 著trước 鼻tị 孔khổng 通thông 身thân 汗hãn 下hạ 方phương 知tri 道đạo 這giá 箇cá 原nguyên 是thị 自tự 家gia 有hữu 的đích 自tự 歷lịch 劫kiếp 以dĩ 來lai 。 不bất 曾tằng 變biến 此thử 理lý 之chi 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 也dã 如như 或hoặc 理lý 事sự 相tướng 融dung 脫thoát 開khai 對đối 治trị 則tắc 入nhập 門môn 見kiến 彌di 陀đà 出xuất 門môn 遇ngộ 釋Thích 迦Ca 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 若nhược 指chỉ 諸chư 掌chưởng 也dã 吹xuy 萬vạn 曰viết 汝nhữ 若nhược 不bất 來lai 東đông 勝thắng 神thần 州châu 持trì 缽bát 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 喫khiết 飯phạn 入nhập 門môn 見kiến 阿a 誰thùy 出xuất 門môn 遇ngộ 甚thậm 麼ma 。
一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh
此thử 經Kinh 乃nãi 世Thế 尊Tôn 演diễn 說thuyết 彌di 陀đà 樂nhạo/nhạc/lạc 上thượng 功công 德đức 故cố 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 其kỳ 量lượng 而nhi 復phục 舉cử 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 是thị 經Kinh 及cập 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 蓋cái 此thử 法pháp 利lợi 益ích 廣quảng 大đại 所sở 以dĩ 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 。 大đại 護hộ 念niệm 者giả 護hộ 其kỳ 念niệm 也dã 一nhất 念niệm 方phương 萌manh 萬vạn 機cơ 齊tề 出xuất 善thiện 惡ác 好hảo 醜xú 。 無vô 所sở 不bất 為vi 唯duy 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 收thu 一nhất 念niệm 復phục 於ư 天thiên 性tánh 護hộ 持trì 不bất 動động 自tự 然nhiên 定định 慧tuệ 有hữu 常thường 故cố 名danh 為vi 經kinh 經kinh 者giả 路lộ 也dã 此thử 是thị 修tu 行hành 真chân 常thường 之chi 路lộ 也dã 彌di 陀đà 釋Thích 迦Ca 曾tằng 如như 此thử 護hộ 念niệm 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 曾tằng 如như 此thử 護hộ 念niệm 現hiện 在tại 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 必tất 如như 此thử 護hộ 念niệm 故cố 曰viết 所sở 護hộ 念niệm 經Kinh 。 僧Tăng 問vấn 雲vân 門môn 不bất 起khởi 一nhất 念niệm 還hoàn 有hữu 過quá 也dã 無vô 門môn 云vân 須Tu 彌Di 山Sơn 只chỉ 今kim 護hộ 念niệm 者giả 不bất 知tri 有hữu 過quá 無vô 過quá 咦# 。
四Tứ 十Thập 二Nhị 章Chương 經Kinh
問vấn 沙Sa 門Môn 章chương 。
經Kinh 云vân 佛Phật 問vấn 一nhất 沙Sa 門Môn 人nhân 命mạng 在tại 幾kỷ 間gian 門môn 云vân 命mạng 在tại 數sổ 日nhật 問vấn 佛Phật 言ngôn 去khứ 子tử 未vị 能năng 為vi 道đạo 又hựu 問vấn 一nhất 沙Sa 門Môn 人nhân 命mạng 在tại 幾kỷ 間gian 門môn 云vân 命mạng 在tại 飯phạn 食thực 間gian 佛Phật 言ngôn 去khứ 子tử 未vị 能năng 為vi 道đạo 又hựu 問vấn 一nhất 沙Sa 門Môn 人nhân 命mạng 在tại 幾kỷ 間gian 門môn 云vân 命mạng 在tại 呼hô 吸hấp 。 間gian 佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 子tử 可khả 謂vị 真chân 為vi 道đạo 者giả 矣hĩ 妙diệu 明minh 了liễu 曰viết 一nhất 日nhật 無vô 食thực 則tắc 道đạo 絕tuyệt 矣hĩ 前tiền 兩lưỡng 者giả 所sở 言ngôn 命mạng 在tại 飯phạn 食thực 與dữ 數số 目mục 特đặc 重trọng/trùng 在tại 接tiếp 命mạng 之chi 處xứ 鳥điểu 足túc 為vi 入nhập 道đạo 之chi 旨chỉ 所sở 云vân 呼hô 吸hấp 圓viên 者giả 見kiến 吾ngô 子tử 曰viết 人nhân 能năng 觀quán 天thiên 之chi 道đạo 執chấp 天thiên 之chi 行hành 知tri 陰âm 陽dương 之chi 行hành 度độ 識thức 魂hồn 魄phách 之chi 所sở 居cư 則tắc 周chu 天thiên 三tam 百bách 六lục 十thập 。 五ngũ 度độ 循tuần 環hoàn 一nhất 息tức 之chi 頃khoảnh 而nhi 日nhật 月nguyệt 出xuất 入nhập 呼hô 吸hấp 之chi 微vi 呼hô 為vi 陽dương 吸hấp 為vi 陰ấm 與dữ 天thiên 地địa 同đồng 一nhất 妙diệu 用dụng 不bất 必tất 求cầu 之chi 他tha 也dã 此thử 正chánh 我ngã 命mạng 在tại 我ngã 不bất 由do 乎hồ 天thiên 故cố 世Thế 尊Tôn 深thâm 讚tán 之chi 者giả 美mỹ 其kỳ 呼hô 吸hấp 間gian 未vị 嘗thường 離ly 道đạo 也dã 即tức 子tử 思tư 所sở 謂vị 道đạo 也dã 者giả 不bất 可khả 須tu 臾du 離ly 也dã 可khả 離ly 非phi 道đạo 也dã 然nhiên 間gian 之chi 一nhất 字tự 最tối 要yếu 究cứu 竟cánh 凡phàm 人nhân 有hữu 呼hô 吸hấp (# 即tức 有hữu )# 出xuất 入nhập 有hữu 出xuất 入nhập 即tức 有hữu 動động 靜tĩnh 而nhi 曰viết 間gian 者giả 乃nãi 非phi 呼hô 非phi 吸hấp 而nhi 能năng 隨tùy 乎hồ 呼hô 吸hấp 非phi 出xuất 非phi 入nhập 而nhi 能năng 順thuận 乎hồ 出xuất 入nhập 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 而nhi 能năng 宰tể 乎hồ 動động 靜tĩnh 者giả 也dã 所sở 以dĩ 人nhân 之chi 不bất 可khả 離ly 道đạo 猶do 魚ngư 之chi 不bất 可khả 離ly 水thủy 魚ngư 可khả 以dĩ 須tu 臾du 離ly 水thủy 乎hồ 人nhân 可khả 以dĩ 須tu 臾du 離ly 道đạo 乎hồ 柰nại 何hà 空không 中trung 飛phi 鳥điểu 不bất 知tri 空không 是thị 家gia 鄉hương 水thủy 底để 遊du 魚ngư 忘vong 卻khước 水thủy 為vi 性tánh 命mạng 故cố 魚ngư 不bất 識thức 水thủy 鳥điểu 不bất 識thức 空không 人nhân 不bất 知tri 道đạo 者giả 。 多đa 矣hĩ 古cổ 德đức 云vân 人nhân 身thân 似tự 烏ô 鴉# 形hình 身thân 在tại 虛hư 空không 心tâm 在tại 糞phẩn 草thảo 若nhược 肯khẳng 於ư 糞phẩn 草thảo 上thượng 拾thập 得đắc 心tâm 回hồi 則tắc 十thập 方phương 虛hư 空không 。 悉tất 皆giai 銷tiêu 殞vẫn 不bất 枉uổng 摩ma 騰đằng 竺trúc 法pháp 特đặc 來lai 東đông 上thượng 一nhất 過quá 。
維Duy 摩Ma 經Kinh
診chẩn 脈mạch 說thuyết 。
人nhân 只chỉ 知tri 維duy 摩ma 之chi 病bệnh 為vi 病bệnh 而nhi 不bất 知tri 維duy 摩ma 之chi 所sở 以dĩ 為vi 病bệnh 何hà 則tắc 薄bạc 伽già 梵Phạm 演diễn 教giáo 菴am 羅la 樹thụ ▆# 閘# 隨tùy 心tâm 佛Phật 上thượng 拂phất 拭thức 無vô 遮già 卻khước 有hữu 優ưu 娑sa 塞tắc 微vi 妙diệu 解giải 脫thoát 。 存tồn 焉yên 維duy 摩ma 詰cật 應ứng 化hóa 毘Tỳ 耶Da 離Ly 城Thành 。 現hiện 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 神thần 通thông 招chiêu 提đề 淨tịnh 行hạnh 不bất 無vô 僧Tăng 伽già 耶da 抖đẩu 擻tẩu 規quy 則tắc 在tại 焉yên 二nhị 者giả 得đắc 非phi 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 權quyền 柄bính 乎hồ 故cố 維duy 摩ma 之chi 病bệnh 自tự 此thử 出xuất 也dã 眾chúng 生sanh 從tùng 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 嘗thường 認nhận 為vi 我ngã 心tâm 者giả 乃nãi 客khách 塵trần 虛hư 妄vọng 之chi 心tâm 。 乍sạ 起khởi 乍sạ 滅diệt 屬thuộc 無vô 常thường 法pháp 非phi 我ngã 心tâm 也dã 嘗thường 認nhận 為vi 我ngã 身thân 者giả 乃nãi 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 之chi 身thân 旋toàn 聚tụ 旋toàn 散tán 屬thuộc 無vô 常thường 法pháp 非phi 我ngã 身thân 也dã 我ngã 有hữu 真chân 心tâm 廣quảng 大đại 靈linh 知tri 者giả 是thị 也dã 我ngã 有hữu 真chân 身thân 圓viên 滿mãn 空không 寂tịch 者giả 是thị 也dã 惟duy 不bất 悟ngộ 於ư 此thử 故cố 眾chúng 生sanh 病bệnh 亦diệc 自tự 此thử 出xuất 也dã 眾chúng 生sanh 病bệnh 故cố 維duy 摩ma 亦diệc 病bệnh 維duy 摩ma 病bệnh 故cố 釋Thích 迦Ca 亦diệc 病bệnh 釋Thích 迦Ca 病bệnh 故cố 文Văn 殊Thù 亦diệc 病bệnh 文Văn 殊Thù 病bệnh 故cố 隨tùy 入nhập 室thất 中trung 大đại 弟đệ 子tử 亦diệc 病bệnh 弟đệ 子tử 病bệnh 故cố 阿A 難Nan 於ư 罷bãi 席tịch 囑chúc 累lụy 時thời 亦diệc 病bệnh 阿A 難Nan 病bệnh 故cố 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 。 於ư 譯dịch 經kinh 處xứ 亦diệc 病bệnh 羅la 什thập 既ký 病bệnh 故cố 予# 今kim 日nhật 亦diệc 病bệnh 矣hĩ 蓋cái 予# 之chi 所sở 病bệnh 不bất 在tại 身thân 心tâm 而nhi 在tại 診chẩn 脈mạch 予# 以dĩ 此thử 經Kinh 為vi 四tứ 大đại 身thân 以dĩ 釋Thích 迦Ca 維duy 摩ma 文Văn 殊Thù 為vi 精tinh 神thần 氣khí 以dĩ 文văn 字tự 句cú 意ý 種chủng 種chủng 相tướng 法pháp 。 為vi 病bệnh 夫phu 如như 是thị 不bất 可khả 。 無vô 診chẩn 脈mạch 也dã 猶do 慮lự 乍sạ 入nhập 吾ngô 道đạo 者giả 不bất 得đắc 骨cốt 髓tủy 而nhi 按án 皮bì 膚phu 不bất 察sát 疚# 疣vưu 而nhi 味vị 藥dược 餌nhị 睹đổ 丈trượng 室thất 而nhi 不bất 入nhập 遇ngộ 獅sư 座tòa 而nhi 不bất 昇thăng 見kiến 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 而nhi 若nhược 驚kinh 若nhược 怖bố 面diện 東đông 方phương 無Vô 動Động 如Như 來Lai 。 而nhi 若nhược 有hữu 若nhược 癡si 此thử 皆giai 不bất 患hoạn 其kỳ 罔võng 措thố 而nhi 患hoạn 其kỳ 未vị 點điểm 眼nhãn 也dã 故cố 診chẩn 脈mạch 之chi 病bệnh 亦diệc 由do 此thử 出xuất 也dã 今kim 而nhi 後hậu 方phương 知tri 病bệnh 藥dược 如như 幻huyễn 而nhi 凡phàm 聖thánh 如như 夢mộng 身thân 不bất 我ngã 有hữu 。 而nhi 心tâm 不bất 我ngã 生sanh 一nhất 部bộ 維duy 摩ma 法pháp 全toàn 體thể 眾chúng 生sanh 性tánh 具cụ 眼nhãn 觀quán 來lai 。 復phục 何hà 疑nghi 哉tai 。
維duy 摩ma 接tiếp 妙Diệu 喜Hỷ 國Quốc 土thổ/độ 。
或hoặc 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 不bất 起khởi 於ư 座tòa 。 入nhập 於ư 三tam 昧muội 。 接tiếp 妙Diệu 喜Hỷ 國Quốc 。 土thổ/độ 如như 陶đào 家gia 輪luân 。 入nhập 此thử 世thế 界giới 。 猶do ▆# 華hoa 鬘man 而nhi 此thử 世thế 界giới 。 不bất 增tăng 減giảm 不bất 迫bách 隘ải 此thử 是thị 神thần 通thông 耶da 寓# 言ngôn 耶da 法pháp 性tánh 耶da 若nhược 謂vị 神thần 通thông 所sở 現hiện 則tắc 十thập 大đại 弟đệ 子tử 皆giai 有hữu 神thần 通thông 孰thục 不bất 可khả 現hiện 若nhược 是thị 寓# 言ngôn 則tắc 類loại 齊tề 諧hài 怪quái 異dị 之chi 事sự 若nhược 謂vị 法pháp 性tánh 本bổn 具cụ 應ưng 須tu 直trực 指chỉ 何hà 必tất 牽khiên 藤đằng 引dẫn 蔓mạn 賣mại 弄lộng 精tinh 魂hồn 作tác 麼ma 請thỉnh 釋thích 其kỳ 疑nghi 吹xuy 萬vạn 曰viết 此thử 張trương 畫họa 圖đồ 維duy 摩ma 長trường/trưởng (# 者giả 大đại )# 似tự 掩yểm 耳nhĩ 偷thâu 鈴linh 亦diệc 難nạn/nan 瞞man 人nhân 瞞man 己kỷ 予# 不bất 免miễn 為vi 渠cừ 下hạ 箇cá 註chú 腳cước 然nhiên 非phi 缽bát 外ngoại 安an 柄bính 也dã 吾ngô 想tưởng 維duy 摩ma 四tứ 大đại 何hà 嘗thường 不bất 是thị 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 清thanh 靜tĩnh 本bổn 然nhiên 何hà 嘗thường 不bất 是thị 妙diệu 喜hỷ 國quốc 土độ 且thả 能năng 不bất 起khởi 於ư 座tòa 。 入nhập 於ư 三tam 昧muội 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 全toàn 體thể 現hiện 矣hĩ 又hựu 安an 知tri 無Vô 動Động 如Như 來Lai 。 境cảnh 分phân 明minh 在tại 目mục 前tiền 耶da 幸hạnh 得đắc 世Thế 尊Tôn 略lược 露lộ 箇cá 消tiêu 息tức 有hữu 國quốc 名danh 妙Diệu 喜Hỷ 。 佛Phật 號hiệu 無Vô 動Động 。 是thị 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 於ư 彼bỉ 國quốc 沒một 。 而nhi 來lai 生sanh 此thử 。 可khả 見kiến 維duy 摩ma 已dĩ 曾tằng 帶đái 得đắc 無vô 動động 老lão 子tử 來lai 也dã 蓋cái 無vô 動động 者giả 即tức 根căn 本bổn 不bất 動động 智trí 也dã 何hà 人nhân 無vô 之chi 但đãn 有hữu 而nhi 不bất 能năng 搬# 運vận 神thần 通thông 耳nhĩ 若nhược 遇ngộ 思tư 大đại 禪thiền 師sư 則tắc 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 一nhất 口khẩu 吞thôn 盡tận 那na 裡# 得đắc 箇cá 餘dư 剩thặng 的đích 與dữ 你nễ 東đông 抬# 西tây 拓thác 。
不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。
時thời 維duy 摩ma 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 歎thán 曰viết 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 是thị 真chân 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 據cứ 此thử 一nhất 轉chuyển 語ngữ 若nhược 是thị 作tác 家gia 相tương/tướng 會hội 不bất 被bị 瞞man 頇# 若nhược 是thị 未vị 到đáo 維duy 摩ma 境cảnh 界giới 等đẳng 閒gian/nhàn 墮đọa 在tại 無vô 事sự 甲giáp 中trung 去khứ 也dã 蓋cái 不bất 二nhị 者giả 一nhất 也dã 即tức 楞lăng 嚴nghiêm 所sở 謂vị 十thập 方phương 。 如Như 來Lai 超siêu 出xuất 之chi 一nhất 門môn 也dã 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 之chi 一nhất 路lộ 也dã 今kim 曰viết 真chân 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 但đãn 不bất 知tri 以dĩ 默mặc 然nhiên 為vi 不bất 二nhị 耶da 以dĩ 無vô 言ngôn 為vi 不bất 二nhị 耶da 以dĩ 無vô 有hữu 文văn 字tự 。 為vi 不bất 二nhị 耶da 若nhược 以dĩ 默mặc 然nhiên 為vi 不bất 二nhị 恐khủng 內nội 守thủ 幽u 間gian 猶do 是thị 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 若nhược 以dĩ 無vô 言ngôn 為vi 不bất 二nhị 然nhiên 維duy 摩ma 何hà 嘗thường 守thủ 著trước 不bất 語ngữ 戒giới 若nhược 以dĩ 無vô 有hữu 文văn 字tự 。 為vi 不bất 二nhị 恐khủng 未vị 曾tằng 夢mộng 見kiến 金kim 剛cang 經kinh 就tựu 效hiệu 德đức 山sơn 燒thiêu 疏sớ/sơ 鈔sao 且thả 莫mạc 造tạo 次thứ 吹xuy 萬vạn 曰viết 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 者giả 自tự 觀quán 之chi 維duy 摩ma 詰cật 長trưởng 者giả 居cư 毗tỳ 耶da 離ly 城thành 示thị 有hữu 妻thê 子tử 。 常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 現hiện 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 常thường 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 若nhược 在tại 居cư 士sĩ 。 居cư 士sĩ 中trung 尊tôn 。 乃nãi 至chí 在tại 於ư 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 。 大đại 臣thần 王vương 子tử 。 內nội 官quan 庶thứ 民dân 梵Phạm 天Thiên 帝Đế 釋Thích 中trung 處xứ 處xứ 稱xưng 尊tôn 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 時thời 。 已dĩ 示thị 現hiện 之chi 矣hĩ 師sư 以dĩ 方phương 便tiện 現hiện 身thân 有hữu 疾tật 。 諸chư 大đại 弟đệ 子tử 。 及cập 文Văn 殊Thù 入nhập 室thất 談đàm 問vấn 取thủ 飯phạn 香hương 積tích 借tá 座tòa 燈đăng 王vương 未vị 嘗thường 離ly 此thử 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 何hà 待đãi 於ư 此thử 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 然nhiên 後hậu 顯hiển 之chi 乎hồ 第đệ 有hữu 說thuyết 時thời 百bách 花hoa 林lâm 裡# 過quá 一nhất 葉diệp 不bất 粘niêm 身thân 無vô 說thuyết 時thời 匝táp 地địa 紅hồng 輪luân 秀tú 海hải 底để 不bất 生sanh 華hoa 要yếu 知tri 默mặc 然nhiên 消tiêu 息tức 則tắc 靈linh 山sơn 如như 畫họa 月nguyệt 曹tào 溪khê 如như 指chỉ 月nguyệt 怎chẩm 似tự 魯lỗ 祖tổ 在tại 水thủy 晶tinh 宮cung 中trung 廣quảng 寒hàn 殿điện 裡# 欲dục 入nhập 門môn 者giả 不bất 免miễn 學học 箇cá 壁bích 觀quán 婆Bà 羅La 門Môn 。 猶do 較giảo 些# 些# 。
楞Lăng 伽Già 經Kinh
總tổng 說thuyết 。
此thử 經Kinh 即tức 以dĩ 說thuyết 法Pháp 處xứ 為vi 宗tông 則tắc 一nhất 部bộ 文văn 句cú 皆giai 為vi 註chú 解giải 蓋cái 楞lăng 伽già 者giả 寶bảo 名danh 也dã 阿a 跋bạt 多đa 羅la 者giả 山sơn 名danh 也dã 此thử 山sơn 在tại 西tây 域vực 南nam 海hải 之chi 中trung 乃nãi 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 王vương 所sở 有hữu 若nhược 遇ngộ 天thiên 霽tễ 賜tứ 輝huy 則tắc 海hải 波ba 停đình 靜tĩnh 而nhi 此thử 山sơn 影ảnh 跡tích 全toàn 無vô 倘thảng 狂cuồng 風phong 陣trận 發phát 則tắc 海hải 霧vụ 彌di 空không 而nhi 此thử 山sơn 愈dũ 高cao 愈dũ 大đại 然nhiên 非phi 有hữu 神thần 通thông 者giả 必tất 不bất 能năng 上thượng 一nhất 日nhật 世Thế 尊Tôn 自tự 龍long 宮cung 來lai 偶ngẫu 過quá 此thử 山sơn 夜dạ 叉xoa 王vương 請thỉnh 座tòa 於ư 內nội 始thỉ 演diễn 此thử 經Kinh 比tỉ 時thời 當đương 機cơ 者giả 則tắc 有hữu 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 相tương/tướng 詢tuân 以dĩ 一nhất 百bách 八bát 問vấn 則tắc 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 已dĩ 盡tận 其kỳ 數số 矣hĩ 而nhi 世Thế 尊Tôn 酬thù 之chi 以dĩ 一nhất 百bách 八bát 荅# 則tắc 相tương/tướng 即tức 非phi 相tướng 非phi 相tướng 即tức 相tương/tướng 之chi 理lý 明minh 矣hĩ 然nhiên 李# 長trưởng 者giả 所sở 立lập 宗tông 趣thú 又hựu 以dĩ 五ngũ 法pháp 三tam 自tự 性tánh 八bát 識thức 二nhị 無vô 我ngã 為vi 之chi 者giả 正chánh 對đối 說thuyết 法Pháp 之chi 處xứ 理lý 跡tích 雙song 顯hiển 體thể 用dụng 全toàn 披phi 夫phu 何hà 以dĩ 見kiến 其kỳ 雙song 顯hiển 全toàn 披phi 也dã 彼bỉ 之chi 南nam 海hải 天thiên 霽tễ 朗lãng 明minh 則tắc 風phong 停đình 浪lãng 靜tĩnh 而nhi 無vô 山sơn 即tức 吾ngô 之chi 性tánh 海hải 心tâm 滅diệt 法pháp 空không 而nhi 無vô 物vật 是thị 則tắc 謂vị 之chi 人nhân 無vô 我ngã 法pháp 無vô 我ngã 矣hĩ 彼bỉ 之chi 海hải 心tâm 風phong 浪lãng 驟sậu 起khởi 而nhi 有hữu 山sơn 愈dũ 湧dũng 而nhi 愈dũ 大đại 復phục 居cư 之chi 以dĩ 夜dạ 叉xoa 上thượng 者giả 即tức 吾ngô 之chi 性tánh 中trung 境cảnh 觸xúc 煩phiền 惱não 生sanh 情tình 交giao 顛điên 倒đảo 起khởi 便tiện 有hữu 名danh 有hữu 相tương/tướng 有hữu 八bát 識thức 有hữu 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 也dã 此thử 非phi 人nhân 我ngã 山sơn 而nhi 何hà 且thả 山sơn 中trung 有hữu 楞lăng 伽già 之chi 寶bảo 八bát 楞lăng 而nhi 色sắc 碧bích 又hựu 屬thuộc 夜dạ 叉xoa 而nhi 守thủ 之chi 況huống 復phục 無vô 神thần 通thông 者giả 睹đổ 之chi 而nhi 莫mạc 往vãng 可khả 見kiến 煩phiền 惱não 顛điên 倒đảo 起khởi 時thời 形hình 未vị 變biến 而nhi 心tâm 已dĩ 夜dạ 叉xoa 性tánh 未vị 吐thổ 而nhi 識thức 先tiên 波ba 浪lãng 若nhược 在tại 這giá 裡# 痛thống 處xứ 著trước 錐trùy 疼đông 處xứ 喫khiết 棒bổng 煩phiền 惱não 轉chuyển 成thành 菩Bồ 提Đề 顛điên 倒đảo 變biến 為vi 法Pháp 界Giới 即tức 得đắc 其kỳ 真chân 實thật 矣hĩ 此thử 果quả 何hà 人nhân 耶da 吾ngô 性tánh 之chi 大đại 慧tuệ 也dã 啟khải 吾ngô 性tánh 之chi 釋Thích 迦Ca 也dã 演diễn 吾ngô 之chi 正chánh 智trí 歸quy 吾ngô 之chi 如như 如như 故cố 號hiệu 為vi 成thành 自tự 性tánh 也dã 連liên 山sơn 帶đái 海hải 通thông 身thân 是thị 箇cá 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 心tâm 又hựu 何hà 必tất 捨xả 此thử 而nhi 騎kỵ 牛ngưu 覓mịch 牛ngưu 哉tai 吹xuy 萬vạn 曰viết 且thả 道đạo 海hải 未vị 現hiện 山sơn 時thời 佛Phật 未vị 說thuyết 法Pháp 時thời 又hựu 作tác 麼ma 生sanh 會hội 無vô 名danh 氏thị 曰viết 春xuân 眠miên 不bất 覺giác 曉hiểu 處xứ 處xứ 聞văn 啼đề 鳥điểu 夜dạ 來lai 風phong 雨vũ 聲thanh 花hoa 落lạc 知tri 多đa 少thiểu 。
所sở 謂vị 殺sát 父phụ 母mẫu 及cập 害hại 羅La 漢Hán 眾chúng 僧Tăng 。 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。
經Kinh 云vân 貪tham 喜hỷ 俱câu 如như 緣duyên 母mẫu 立lập 無vô 明minh 為vi 父phụ 生sanh 八bát 處xứ 聚tụ 落lạc 斷đoạn 二nhị 根căn 本bổn 名danh 害hại 父phụ 母mẫu 彼bỉ 諸chư 使sử 不bất 現hiện 如như 鼠thử 毒độc 發phát 諸chư 法pháp 究cứu 竟cánh 。 斷đoạn 彼bỉ 名danh 害hại 羅La 漢Hán 云vân 何hà 破phá 僧Tăng 謂vị 異dị 相tướng 諸chư 陰ấm 和hòa 合hợp 聚tụ 積tích 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 名danh 為vi 破phá 僧Tăng 不bất 覺giác 外ngoại 自tự 其kỳ 相tương/tướng 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 七thất 識thức 身thân 以dĩ 三tam 解giải 脫thoát 。 無vô 漏lậu 惡ác 想tưởng 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 七thất 種chủng 佛Phật 身thân 名danh 為vi 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 或hoặc 問vấn 曰viết 如như 上thượng 五ngũ 法pháp 若nhược 是thị 有hữu 能năng 斷đoạn 之chi 理lý 所sở 斷đoạn 之chi 相tướng 則tắc 五ngũ 蘊uẩn 根căn 本bổn 與dữ 七thất 識thức 幽u 隱ẩn 猶do 在tại 作tác 何hà 休hưu 歇hiết 解giải 脫thoát 得đắc 盡tận 若nhược 是thị 以dĩ 無vô 滅diệt 為vi 滅diệt 不bất 斷đoạn 為vi 斷đoạn 則tắc 又hựu 落lạc 於ư 斷đoạn 滅diệt 頑ngoan 空không 也dã 如như 之chi 何hà 則tắc 可khả 吹xuy 萬vạn 曰viết 此thử 經Kinh 乃nãi 為vi 根căn 熟thục 者giả 頓đốn 說thuyết 種chủng 子tử 業nghiệp 識thức 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 異dị 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 滅diệt 識thức 趣thú 寂tịch 者giả 故cố 亦diệc 為vi 異dị 彼bỉ 般Bát 若Nhã 修tu 空không 菩Bồ 薩Tát 空không 增tăng 勝thắng 者giả 故cố 宗tông 鏡kính 云vân 若nhược 有hữu 不bất 信tín 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 別biệt 求cầu 真Chân 如Như 理lý 者giả 如như 離ly 像tượng 覓mịch 鏡kính 即tức 是thị 惡ác 慧tuệ 所sở 以dĩ 不bất 曰viết 斷đoạn 彼bỉ 而nhi 曰viết 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 者giả 總tổng 教giáo 人nhân 於ư 這giá 貪tham 愛ái 無vô 明minh 見kiến 惑hoặc 諸chư 使sử 五ngũ 陰ấm 七thất 識thức 中trung 離ly 去khứ 心tâm 意ý 識thức 而nhi 參tham 看khán 是thị 自tự 生sanh 是thị 他tha 生sanh 是thị 共cộng 生sanh 是thị 無vô 囚tù 生sanh 參tham 來lai 參tham 去khứ 參tham 到đáo 參tham 不bất 得đắc 處xứ 方phương 知tri 此thử 貪tham 愛ái 無vô 明minh 無vô 無vô 明minh 乃nãi 至chí 陰ấm 非phi 陰ấm 而nhi 識thức 非phi 識thức 也dã 果quả 到đáo 這giá 箇cá 田điền 地địa 不bất 除trừ 而nhi 除trừ 不bất 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 指chỉ 揮huy 如như 意ý 天thiên 花hoa 落lạc 坐tọa 臥ngọa 閒gian/nhàn 房phòng 春xuân 草thảo 深thâm 然nhiên 則tắc 又hựu 除trừ 箇cá 甚thậm 麼ma 斷đoạn 箇cá 甚thậm 麼ma 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 將tương 錢tiền 來lai 買mãi 糊# 餅bính 放phóng 下hạ 云vân 原nguyên 來lai 卻khước 是thị 饅# 頭đầu 。
宗tông 通thông 說thuyết 通thông 。
古cổ 人nhân 道đạo 拈niêm 鎚chùy 豎thụ 拂phất 泥nê 洗tẩy 泥nê 瞬thuấn 目mục 揚dương 眉mi 籠lung 中trung 雞kê 又hựu 云vân 或hoặc 行hành 拳quyền 或hoặc 豎thụ 指chỉ 行hành 棒bổng 行hành 喝hát 成thành 乖quai 旨chỉ 忽hốt 然nhiên 棒bổng 下hạ 喝hát 將tương 來lai 與dữ 吾ngô 遠viễn 之chi 又hựu 遠viễn 矣hĩ 若nhược 是thị 則tắc 以dĩ 何hà 法pháp 而nhi 謂vị 之chi 宗tông 耶da 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 云vân 何hà 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 如như 如như 不bất 動động 。 老lão 宿túc 云vân 依y 經kinh 解giải 義nghĩa 三tam 世thế 佛Phật 兗# 離ly 經kinh 別biệt 說thuyết 一nhất 字tự 即tức 成thành 魔ma 說thuyết 若nhược 是thị 則tắc 以dĩ 何hà 法pháp 而nhi 謂vị 之chi 說thuyết 耶da 六lục 祖tổ 云vân 不bất 思tư 善thiện 不bất 思tư 惡ác 正chánh 當đương 恁nhẫm 麼ma 時thời 那na 箇cá 是thị 上thượng 座tòa 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 此thử 似tự 明minh 乎hồ 宗tông 矣hĩ 又hựu 云vân 汝nhữ 若nhược 返phản 照chiếu 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 密mật 意ý 卻khước 在tại 汝nhữ 邊biên 若nhược 我ngã 有hữu 說thuyết 即tức 不bất 密mật 也dã 此thử 似tự 明minh 乎hồ 說thuyết 矣hĩ 所sở 以dĩ 經Kinh 云vân 宗tông 通thông 者giả 謂vị 緣duyên 自tự 得đắc 勝thắng 進tiến 相tương 遠viễn 離ly 言ngôn 說thuyết 文văn 字tự 。 妄vọng 想tưởng 趣thú 無vô 漏lậu 界giới 自tự 覺giác 他tha 自tự 相tương 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 虛hư 妄vọng 覺giác 想tưởng 降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 眾chúng 魔ma 緣duyên 自tự 覺giác 趣thú 光quang 明minh 輝huy 發phát 是thị 名danh 宗tông 通thông 相tương/tướng 說thuyết 通thông 者giả 謂vị 說thuyết 九cửu 部bộ 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 離ly 異dị 不bất 異dị 有hữu 無vô 等đẳng 相tương/tướng 以dĩ 巧xảo 方phương 便tiện 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 令linh 得đắc 度độ 脫thoát 。 是thị 名danh 說thuyết 通thông 相tương/tướng 若nhược 知tri 緣Duyên 覺Giác 趣thú 光quang 明minh 揮huy 發phát 則tắc 離ly 異dị 不bất 異dị 有hữu 無vô 等đẳng 相tương/tướng 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 如như 影ảnh 如như 響hưởng 。 也dã 諸chư 仁nhân 者giả 於ư 此thử 會hội 得đắc 金kim 闕khuyết 曉hiểu 鐘chung 開khai 萬vạn 戶hộ 至chí 階giai 仙tiên 仗trượng 擁ủng 千thiên 官quan 如như 或hoặc 未vị 然nhiên 疲bì 馬mã 山sơn 中trung 愁sầu 日nhật 晚vãn 孤cô 舟chu 江giang 上thượng 畏úy 春xuân 寒hàn 哩rị 。
圓Viên 覺Giác 經Kinh
總tổng 說thuyết 。
大đại 圓viên 覺giác 何hà 以dĩ 稱xưng 也dã 太thái 空không 無vô 形hình 而nhi 森sâm 羅la 萬vạn 象tượng 太thái 音âm 無vô 聲thanh 而nhi 柷# 敔# 洋dương 洋dương 太thái 素tố 無vô 色sắc 而nhi 青thanh 黃hoàng 黼# 黻# 若nhược 然nhiên 者giả 則tắc 隱ẩn 處xứ 即tức 圓viên 而nhi 顯hiển 處xứ 即tức 覺giác 也dã 以dĩ 圓viên 方phương 覺giác 則tắc 覺giác 無vô 不bất 圓viên 以dĩ 覺giác 歸quy 圓viên 則tắc 圓viên 無vô 不bất 覺giác 故cố 我ngã 薄bạc 伽già 老lão 子tử 於ư 此thử 藏tạng 金kim 藏tạng 珠châu 萬vạn 物vật 一nhất 府phủ 死tử 生sanh 。 狀trạng 以dĩ 是thị 而nhi 正chánh 受thọ 以dĩ 是thị 而nhi 三tam 昧muội 若nhược 十thập 二nhị 大Đại 士Sĩ 者giả 則tắc 以dĩ 是thị 而nhi 當đương 機cơ 以dĩ 是thị 而nhi 諮tư 詢tuân 相tương/tướng 與dữ 犯phạm 堊# 揮huy 斤cân 真chân 可khả 謂vị 箇cá 中trung 同đồng 一nhất 鼻tị 孔khổng 安an 得đắc 不bất 以dĩ 是thị 而nhi 稱xưng 之chi 哉tai 安an 得đắc 不bất 以dĩ 是thị 而nhi 詮thuyên 之chi 哉tai 。
文Văn 殊Thù 章chương 。
中trung 郎lang 先tiên 生sanh 謂vị 圓viên 覺giác 喫khiết 緊khẩn 處xử 在tại 皆giai 依y 圓viên 照chiếu 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 相tướng 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 明minh 。 方phương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 且thả 道đạo 清thanh 淨tịnh 覺giác 相tướng 。 怎chẩm 麼ma 樣# 依y 若nhược 依y 則tắc 宛uyển 然nhiên 能năng 所sở 不bất 依y 則tắc 與dữ 佛Phật 旨chỉ 相tương 違vi 此thử 處xứ 好hảo/hiếu 疑nghi 予# 曰viết 只chỉ 須tu 做tố 箇cá 無vô 依y 倚ỷ 的đích 便tiện 了liễu 疑nghi 箇cá 甚thậm 麼ma 從tùng 來lai 這giá 箇cá 東đông 西tây 本bổn 是thị 無vô 可khả 依y 者giả 謂vị 不bất 依y 空không 亦diệc 不bất 依y 不bất 空không 不bất 依y 定định 亦diệc 不bất 依y 不bất 定định 不bất 依y 生sanh 亦diệc 不bất 依y 不bất 生sanh 不bất 依y 有hữu 亦diệc 不bất 依y 不bất 有hữu 乃nãi 至chí 不bất 依y 世thế 法pháp 佛Phật 法Pháp 不bất 依y 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 此thử 這giá 一nhất 切thiết 無vô 可khả 依y 處xứ 是thị 名danh 依y 處xứ 也dã 所sở 以dĩ 謂vị 之chi 圓viên 照chiếu 清thanh 淨tịnh 覺giác 相tướng 。 古cổ 德đức 云vân 老lão 僧Tăng 生sanh 身thân 父phụ 母mẫu 。 一nhất 時thời 喪táng 卻khước 只chỉ 是thị 無vô 你nễ 依y 倚ỷ 處xứ 如như 或hoặc 不bất 會hội 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 也dã 是thị 鐵thiết 打đả 心tâm 肝can 。
知tri 是thị 空không 華hoa 。 即tức 無vô 輪luân 轉chuyển 。
中trung 郎lang 先tiên 生sanh 嘗thường 以dĩ 此thử 二nhị 句cú 問vấn 人nhân 曰viết 此thử 知tri 字tự 是thị 有hữu 心tâm 知tri 耶da 是thị 無vô 心tâm 知tri 耶da 有hữu 心tâm 則tắc 同đồng 情tình 識thức 安an 能năng 免miễn 輪luân 迴hồi 無vô 心tâm 則tắc 同đồng 土thổ/độ 木mộc 何hà 以dĩ 能năng 知tri 學học 人nhân 透thấu 得đắc 此thử 知tri 字tự 一nhất ▆# 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 予# 曰viết 正chánh 當đương 知tri 時thời 何hà 曾tằng 見kiến 箇cá 有hữu 有hữu 無vô 無vô 之chi 心tâm 此thử 知tri 正chánh 如như 水thủy 到đáo 成thành 渠cừ 池trì 成thành 月nguyệt 現hiện 非phi 知tri 也dã 乃nãi 所sở 以dĩ 知tri 也dã 但đãn 諸chư 人nhân 常thường 以dĩ 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 有hữu 無vô 凡phàm 聖thánh 為vi 實thật 境cảnh 界giới 故cố 於ư 中trung 必tất 生sanh 必tất 死tử 必tất 去khứ 必tất 來lai 必tất 有hữu 必tất 無vô 必tất 凡phàm 必tất 聖thánh 也dã 殊thù 不bất 知tri 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 有hữu 無vô 凡phàm 聖thánh 皆giai 如như 空không 中trung 所sở 幻huyễn 之chi 華hoa 本bổn 無vô 實thật 性tánh 從tùng 空không 而nhi 有hữu 。 從tùng 空không 而nhi 滅diệt 耳nhĩ 即tức 妙diệu 明minh 性tánh 體thể 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 去khứ 來lai 有hữu 無vô 凡phàm 聖thánh 等đẳng 相tương/tướng 然nhiên 亦diệc 不bất 妨phương 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 有hữu 無vô 凡phàm 聖thánh 於ư 中trung 往vãng 來lai 。 故cố 即tức 輪luân 轉chuyển 而nhi 無vô 輪luân 轉chuyển 也dã 其kỳ 知tri 亦diệc 若nhược 是thị 。
知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 離ly 幻huyễn 即tức 覺giác 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。
或hoặc 問vấn 註chú 云vân 知tri 處xứ 即tức 離ly 處xứ 離ly 處xứ 即tức 覺giác 處xứ 未vị 識thức 果quả 如như 其kỳ 說thuyết 否phủ/bĩ 若nhược 實thật 有hữu 幻huyễn 可khả 知tri 則tắc 知tri 亦diệc 為vi 幻huyễn 幻huyễn 不bất 離ly 知tri 若nhược 實thật 有hữu 幻huyễn 可khả 離ly 則tắc 離ly 亦diệc 是thị 幻huyễn 幻huyễn 因nhân 離ly 生sanh 若nhược 實thật 有hữu 幻huyễn 可khả 覺giác 則tắc 全toàn 覺giác 是thị 幻huyễn 幻huyễn 從tùng 覺giác 起khởi 如như 之chi 何hà 其kỳ 可khả 耶da 荅# 曰viết 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 。 非phi 性tánh 性tánh 有hữu 。 隨tùy 諸chư 性tánh 起khởi 試thí 觀quán 青thanh 青thanh 翠thúy 竹trúc 鬱uất 鬱uất 黃hoàng 花hoa 此thử 果quả 真chân 乎hồ 果quả 幻huyễn 乎hồ 鳶diên 飛phi 戾lệ 天thiên 魚ngư 躍dược 於ư 淵uyên 此thử 亦diệc 果quả 真chân 乎hồ 果quả 幻huyễn 乎hồ 蓋cái 緣duyên 法Pháp 身thân 無vô 相tướng 假giả 翠thúy 竹trúc 以dĩ 現hiện 形hình 般Bát 若Nhã 無vô 情tình 對đối 黃hoàng 花hoa 而nhi 顯hiển 相tương/tướng 又hựu 安an 知tri 魚ngư 躍dược 鳶diên 飛phi 即tức 天thiên 機cơ 之chi 變biến 動động 也dã 與dữ 夫phu 如như 是thị 則tắc 等đẳng 幻huyễn 知tri 於ư 一nhất 源nguyên 齊tề 覺giác 離ly 於ư 化hóa 府phủ 方phương 便tiện 可khả 也dã 非phi 方phương 便tiện 亦diệc 可khả 也dã 漸tiệm 次thứ 可khả 也dã 非phi 漸tiệm 次thứ 亦diệc 可khả 也dã 永vĩnh 嘉gia 云vân 無vô 明minh 實thật 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 。 幻huyễn 化hóa 空không 身thân 即tức 法Pháp 身thân 。 你nễ 看khán 他tha 又hựu 是thị 甚thậm 麼ma 面diện 孔khổng 。
菩Bồ 薩Tát 唯duy 以dĩ 。 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 入nhập 諸chư 世thế 間gian 。
菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 悲bi 方phương 便tiện 。 現hiện 種chủng 種chủng 形hình 。 入nhập 諸chư 世thế 間gian 。 開khai 發phát 未vị 悟ngộ 。 何hà 今kim 世thế 皆giai 不bất 能năng 見kiến 。 蓋cái 菩Bồ 薩Tát 心tâm 本bổn 平bình 等đẳng 隨tùy 眾chúng 生sanh 現hiện 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 如như 鏡kính 鏡kính 若nhược 無vô 垢cấu 形hình 影ảnh 隨tùy 現hiện 眾chúng 生sanh 心tâm 淨tịnh 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 現hiện 所sở 為vi 不bất 現hiện 則tắc 心tâm 鏡kính 不bất 明minh 故cố 也dã 。
隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。
此thử 章chương 專chuyên 論luận 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。 之chi 法pháp 蓋cái 隨tùy 順thuận 即tức 體thể 認nhận 也dã 然nhiên 雖tuy 有hữu 凡phàm 夫phu 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 之chi 別biệt 揆quỹ 其kỳ 得đắc 力lực 處xứ 只chỉ 在tại 居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 之chi 句cú 一nhất 切thiết 即tức 指chỉ 前tiền 障chướng 礙ngại 究cứu 竟cánh 得đắc 失thất 解giải 脫thoát 乃nãi 至chí 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 齊tề 成thành 佛Phật 道Đạo 。 者giả 是thị 也dã 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 具cụ 足túc 圓viên 覺giác 住trụ 持trì 圓viên 覺giác 則tắc 於ư 此thử 境cảnh 隨tùy 往vãng 無vô 礙ngại 。 此thử 即tức 古cổ 德đức 所sở 謂vị 朝triêu 往vãng 西tây 天thiên 暮mộ 回hồi 東đông 土thổ/độ 是thị 名danh 禁cấm 足túc 百bách 花hoa 林lâm 裡# 過quá 婬dâm 房phòng 酒tửu 肆tứ 行hành 是thị 名danh 禁cấm 足túc 雖tuy 然nhiên 如như 是thị 不bất 曾tằng 動động 我ngã 這giá 一nhất 步bộ 在tại 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 若nhược 動động 一nhất 步bộ 即tức 成thành 妄vọng 也dã 要yếu 知tri 此thử 法pháp 不bất 在tại 除trừ 境cảnh 而nhi 在tại 忘vong 心tâm 不bất 在tại 忘vong 心tâm 而nhi 在tại 見kiến 性tánh 既ký 見kiến 此thử 性tánh 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 即tức 從tùng 心tâm 不bất 踰du 之chi 妙diệu 無vô 入nhập 不bất 自tự 得đắc 之chi 理lý 無vô 可khả 無vô 不bất 可khả 之chi 道đạo 也dã 咦# 且thả 莫mạc 造tạo 次thứ 桃đào 花hoa 流lưu 水thủy 杳# 然nhiên 去khứ 別biệt 有hữu 天thiên 地địa 非phi 人nhân 間gian 。
二nhị 十thập 五ngũ 輪luân 。
若nhược 云vân 漸tiệm 法pháp 用dụng 觀quán 可khả 也dã 若nhược 云vân 頓đốn 法pháp 何hà 必tất 用dụng 觀quán 要yếu 知tri 頓đốn 法pháp 之chi 觀quán 非phi 觀quán 想tưởng 之chi 觀quán 乃nãi 恆hằng 存tồn 之chi 觀quán 也dã 謂vị 此thử 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三tam 摩ma 缽bát 提đề 禪thiền 那na 三tam 法pháp 恆hằng 存tồn 乎hồ 自tự 性tánh 而nhi 不bất 變biến 非phi 暫tạm 有hữu 暫tạm 無vô 也dã 何hà 以dĩ 見kiến 之chi 試thí 觀quán 吾ngô 人nhân 之chi 天thiên 性tánh 中trung 有hữu 動động 自tự 有hữu 靜tĩnh 有hữu 動động 靜tĩnh 自tự 有hữu 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 然nhiên 至chí 靜tĩnh 之chi 中trung 有hữu 至chí 動động 之chi 機cơ 至chí 動động 之chi 中trung 有hữu 至chí 靜tĩnh 之chi 體thể 至chí 靜tĩnh 至chí 動động 之chi 中trung 又hựu 有hữu 非phi 靜tĩnh 非phi 動động 之chi 妙diệu 存tồn 焉yên 若nhược 是thị 則tắc 至chí 靜tĩnh 之chi 奢xa 摩ma 他tha 也dã 至chí 動động 之chi 三tam 摩ma 缽bát 提đề 也dã 非phi 靜tĩnh 非phi 動động 之chi 禪thiền 那na 也dã 即tức 郡quận 子tử 所sở 謂vị 一nhất 動động 一nhất 靜tĩnh 天thiên 地địa 之chi 至chí 妙diệu 者giả 歟# 一nhất 動động 一nhất 靜tĩnh 之chi 間gian 天thiên 地địa 人nhân 之chi 至chí 妙diệu 至chí 妙diệu 者giả 歟# 故cố 予# 不bất 曰viết 觀quán 想tưởng 之chi 觀quán 而nhi 曰viết 恆hằng 存tồn 之chi 觀quán 也dã 。
修tu 於ư 禪thiền 那na 。 先tiên 取thủ 數sổ 門môn 。
此thử 先tiên 取thủ 數sổ 門môn 。 之chi 句cú 或hoặc 有hữu 解giải 為vi 數số 念niệm 之chi 數số 似tự 覺giác 遠viễn 旨chỉ 余dư 看khán 此thử 節tiết 正chánh 與dữ 大đại 方Phương 等Đẳng 大đại 集tập 經kinh 內nội 佛Phật 為vì 比Bỉ 丘Khâu 。 所sở 說thuyết 之chi 義nghĩa 。 同đồng 彼bỉ 經kinh 令linh 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 觀quán 出xuất 入nhập 息tức 見kiến 息tức 出xuất 時thời 即tức 作tác 是thị 念niệm 。 如như 是thị 風phong 者giả 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 去khứ 至chí 何hà 處xứ 如như 是thị 觀quan 時thời 。 遠viễn 離ly 身thân 相tướng 生sanh 於ư 空không 相tướng 不bất 見kiến 。 內nội 空không 是thị 名danh 內nội 空không 不bất 見kiến 我ngã 所sở 及cập 外ngoại 色sắc 相tướng 是thị 名danh 外ngoại 空không 觀quán 內nội 外ngoại 空không 已dĩ 後hậu 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 修tu 習tập 入nhập 息tức 相tương/tướng 已dĩ 作tác 大đại 利lợi 益ích 。 能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 內nội 外ngoại 諸chư 色sắc 我ngã 壞hoại 如như 是thị 內nội 外ngoại 色sắc 相tướng 皆giai 是thị 入nhập 息tức 觀quán 因nhân 緣duyên 也dã 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 令linh 我ngã 不bất 見kiến 內nội 外ngoại 諸chư 色sắc 即tức 是thị 空không 。 力lực 我ngã 今kim 定định 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 有hữu 去khứ 處xứ 無vô 有hữu 來lai 處xứ 。 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 所sở 有hữu 覺giác 觀quán 一nhất 切thiết 永vĩnh 斷đoạn 。 此thử 謂vị 先tiên 取thủ 數sổ 門môn 。 者giả 即tức 觀quán 出xuất 入nhập 息tức 之chi 數số 門môn 也dã 心tâm 中trung 了liễu 知tri 。 生sanh 住trụ 等đẳng 數số 即tức 我ngã 今kim 定định 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 有hữu 去khứ 處xứ 無vô 有hữu 來lai 處xứ 。 是thị 也dã 故cố 此thử 以dĩ 調điều 息tức 之chi 法pháp 作tác 數số 門môn 之chi 解giải 也dã 然nhiên 此thử 特đặc 順thuận 經kinh 義nghĩa 解giải 耳nhĩ 若nhược 是thị 明minh 眼nhãn 衲nạp 子tử 渾hồn 微vi 塵trần 世thế 界giới 。 於ư 一nhất 身thân 納nạp 成thành 住trụ 壞hoại 空không 於ư 一nhất 息tức 看khán 你nễ 諸chư 人nhân 又hựu 作tác 麼ma 生sanh 觀quán 想tưởng 去khứ 。
音âm 釋thích
噬phệ
(# 〡# 飴di ▆# 中trung 有hữu 物vật 日nhật 〡# )# 。
嗑#
(# 〡# 合hợp 卦# 名danh )# 。
輶#
(# 〡# 山sơn 輕khinh 車xa 也dã )# 。
輻bức
(# 〡# 福phước 車xa 也dã )# 。
轂cốc
(# 〡# 谷cốc 車xa 〡# 也dã )# 。
蹌#
(# 〡# 倉thương 動động 也dã )# 。
飆#
(# 〡# 標tiêu 紅hồng 風phong 也dã )# 。
柷# 敔#
(# 上thượng 祝chúc 下hạ 語ngữ 栗lật 器khí 也dã )# 。
黼# 黻#
(# 上thượng 甫phủ 下hạ 弗phất 黑hắc 白bạch 文văn 也dã )# 。