因Nhân 明Minh 入Nhập 正Chánh 理Lý 論Luận 後Hậu 記Ký
Quyển 6
清Thanh 吳Ngô 樹Thụ 虛Hư 撰Soạn
因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 後hậu 記ký 六lục 卷quyển
三tam 四tứ 現hiện 比tỉ 量lượng 門môn 分phần/phân 三tam 。
初sơ 總tổng 說thuyết 。 次thứ 分phần/phân 說thuyết 。 末mạt 顯hiển 果quả 。 今kim 初sơ 。
復phục 次thứ 為vi 自tự 開khai 悟ngộ 。 當đương 知tri 唯duy 有hữu 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 。
復phục 。 為vi 論luận 列liệt 。 就tựu 前tiền 文văn 依y 次thứ 而nhi 說thuyết 曰viết 。 若nhược 欲dục 為vi 自tự 家gia 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 當đương 知tri 惟duy 有hữu 二nhị 量lượng 可khả 攝nhiếp 。 謂vị 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 。
問vấn 。 上thượng 文văn 已dĩ 說thuyết 真chân 似tự 二nhị 能năng 立lập 門môn 。 未vị 談đàm 真chân 似tự 二nhị 能năng 破phá 。 何hà 故cố 即tức 說thuyết 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 。 答đáp 。 真chân 能năng 立lập 者giả 。 惟duy 其kỳ 悉tất 知tri 真chân 能năng 破phá 故cố 可khả 極cực 成thành 。 能năng 立lập 能năng 破phá 。 如như 秤xứng 兩lưỡng 頭đầu 。 低đê 昂ngang 立lập 現hiện 。 無vô 煩phiền 重trùng 說thuyết 。 似tự 能năng 破phá 義nghĩa 。 推thôi 此thử 可khả 知tri 。 是thị 以dĩ 真chân 似tự 二nhị 門môn 竟cánh 。 別biệt 說thuyết 自tự 悟ngộ 四tứ 門môn 。 及cập 末mạt 始thỉ 列liệt 真chân 似tự 能năng 破phá 二nhị 門môn 。 略lược 點điểm 數số 語ngữ 。 分phần/phân 說thuyết 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 現hiện 。 次thứ 比tỉ 。 今kim 初sơ 。
此thử 中trung 現hiện 量lượng 。 謂vị 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược [又/月]# 正chánh 智trí 。 于vu 色sắc 等đẳng 義nghĩa 。 離ly 名danh 種chủng 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 。 故cố 名danh 現hiện 量lượng 。
先tiên 說thuyết 現hiện 量lượng 相tương/tướng 。
論luận 主chủ 謂vị 現hiện 量lượng 有hữu 四tứ 。 此thử 文văn 中trung 意ý 不bất 盡tận 攝nhiếp 。 且thả 說thuyết 聖thánh 凡phàm 所sở 共cộng 之chi 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 云vân 何hà 謂vị 之chi 無vô 分phân 別biệt 。 言ngôn 人nhân 若nhược [又/月]# 五ngũ 法pháp 中trung 之chi 正chánh 智trí 。 于vu 色sắc 心tâm 法pháp 等đẳng 義nghĩa 。 能năng 離ly 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 雖tuy 無vô 名danh 種chủng 分phân 別biệt 。 然nhiên 以dĩ 現hiện 行hành 識thức 緣duyên 現hiện 前tiền 境cảnh 。 能năng 了liễu 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 唯duy 有hữu 智trí 行hành 。 非phi 是thị 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 現hiện 量lượng 。 集tập 論luận 云vân 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 復phục 離ly 五ngũ 相tương/tướng 。 謂vị 非phi 無vô 作tác 意ý 故cố 。 非phi 超siêu 過quá 故cố 。 非phi 寂tịch 止chỉ 故cố 。 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 非phi 于vu 所sở 緣duyên 作tác 加gia 行hành 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 無vô 作tác 意ý 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 [孰/火]# 眠miên 醉túy 等đẳng 。 應ưng 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 由do 彼bỉ 不bất 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 超siêu 過quá 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 從tùng 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 地địa 。 應ưng 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 由do 彼bỉ 超siêu 過quá 尋tầm 伺tứ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 。 三tam 界giới 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 分phân 別biệt 體thể 言ngôn 。 即tức 為vi 相tương 違vi 。 若nhược 寂tịch 止chỉ 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 應ưng 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 分phân 別biệt 心tâm 心tâm 法pháp 。 扵# 彼bỉ 寂tịch 止chỉ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 。 智trí 亦diệc 應ưng 無vô 。 若nhược 自tự 性tánh 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 色sắc 等đẳng 應ưng 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 彼bỉ 非phi 分phân 別biệt 自tự 性tánh 故cố 。 若nhược 于vu 所sở 緣duyên 作tác 加gia 行hành 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 即tức 分phân 別biệt 性tánh 應ưng 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 若nhược 謂vị 此thử 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 此thử 加gia 行hành 相tương/tướng 。 即tức 分phân 別biệt 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 非phi 彼bỉ 五ngũ 相tương/tướng 。
五ngũ 法pháp 者giả 。 一nhất 相tương/tướng 。 二nhị 名danh 。 三tam 分phân 別biệt 。 四tứ 正chánh 智trí 。 五ngũ 如như 如như 。 廣quảng 如như 楞lăng 伽già 經kinh 地địa 論luận 所sở 說thuyết 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 離ly 相tướng 名danh 分phân 別biệt 之chi 正chánh 智trí 。 不bất 說thuyết 攝nhiếp 如như 如như 之chi 正chánh 智trí 。 大đại 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。 所sở 言ngôn 智trí 者giả 。 于vu 內nội 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 行hành 于vu 外ngoại 。 惟duy 依y 于vu 智trí 。 不bất 于vu 一nhất 法pháp 。 而nhi 生sanh 分phân 別biệt 。 及cập 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 為vi 智trí 。 又hựu 云vân 無vô 取thủ 無vô 執chấp 。 無vô 有hữu 所sở 緣duyên 。 無vô 所sở 了liễu 別biệt 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 為vi 智trí 。 此thử 是thị 如như 如như 之chi 正chánh 智trí 。 非phi 此thử 中trung 所sở 說thuyết 。
地địa 論luận 云vân 。 現hiện 量lượng 者giả 。 略lược 說thuyết 為vi 四tứ 種chủng 所sở 有hữu 。 一nhất 色sắc 根căn 現hiện 量lượng 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 所sở 行hành 境cảnh 畍# 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 現hiện 量lượng 體thể 相tướng 。 (# 先tiên 所sở 說thuyết 詳tường 見kiến 後hậu 註chú )# 二nhị 意ý 受thọ 現hiện 量lượng 。 謂vị 諸chư 意ý 根căn 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 現hiện 量lượng 體thể 相tướng 。 三tam 世thế 間gian 現hiện 量lượng 。 謂vị 即tức 色sắc 根căn 意ý 受thọ 總tổng 攝nhiếp 為vi 一nhất 。 四tứ 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 一nhất 共cộng 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 世thế 間gian 現hiện 量lượng 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 二nhị 不bất 共cộng 。 謂vị 有hữu 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 非phi 世thế 間gian 現hiện 量lượng 。 謂vị 出xuất 世thế 智trí 。 于vu 所sở 行hành 境cảnh 。 有hữu 知tri 為vi 有hữu 。 無vô 知tri 為vi 無vô 。 有hữu 上thượng 知tri 有hữu 上thượng 。 無vô 上thượng 知tri 無vô 上thượng 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。
按án 此thử 中trung 現hiện 量lượng 。 乃nãi 共cộng 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 非phi 不bất 共cộng 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。
解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 一nhất 者giả 現hiện 見kiến 所sở 得đắc 相tướng 。 此thử 為vi 世thế 間gian 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 故cố 。
此thử 契Khế 經Kinh 說thuyết 世thế 間gian 之chi 共cộng 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 也dã 。
色sắc 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 色sắc 心tâm 法pháp 。 名danh 種chủng 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 習tập 氣khí 隨tùy 眠miên 麤thô 重trọng/trùng 。
地địa 論luận 云vân 。 現hiện 量lượng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 非phi 不bất 現hiện 見kiến 。 二nhị 非phi 已dĩ 思tư 應ưng 思tư 。 三tam 非phi 錯thác 亂loạn 境cảnh 舉cử 。
第đệ 一nhất 非phi 不bất 現hiện 見kiến 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 諸chư 根căn 不bất 壞hoại 。 作tác 意ý 現hiện 前tiền 。 相tương 似tự 生sanh 故cố 。 相tương 生sanh 者giả 。 如như 欲dục 界giới 根căn 現hiện 欲dục 界giới 境cảnh 。 上thượng 地địa 根căn 得đắc 上thượng 地địa 境cảnh 。 已dĩ 生sanh 已dĩ 等đẳng 生sanh 。 若nhược 生sanh 若nhược 起khởi 皆giai 是thị 也dã 。 二nhị 者giả 超siêu 越việt 生sanh 故cố 。 謂vị 上thượng 地địa 界giới 根căn 現hiện 下hạ 地địa 境cảnh 。 已dĩ 生sanh 等đẳng 如như 前tiền 。 三tam 者giả 無vô 障chướng 礙ngại 。 此thử 復phục 四tứ 種chủng 。 一nhất 非phi 覆phú 障chướng 所sở 礙ngại 。 二nhị 非phi 隱ẩn 障chướng 所sở 礙ngại 。 三tam 非phi 映ánh 障chướng 所sở 礙ngại 。 四tứ 非phi 惑hoặc 障chướng 所sở 礙ngại 。 黑hắc 暗ám 無vô 明minh 不bất 澄trừng 清thanh 色sắc 。 名danh 覆phú 鄣# 。 藥dược 艸thảo 力lực 。 術thuật 咒chú 力lực 。 神thần 通thông 力lực 。 為vi 所sở 造tạo 境cảnh 。 名danh 為vi 隱ẩn 障chướng 。 小tiểu 為vi 大đại 映ánh 。 少thiểu 為vi 多đa 映ánh 。 星tinh 為vi 月nguyệt 映ánh 。 不bất 淨tịnh 映ánh 淨tịnh 。 無vô 相tướng 映ánh 相tương/tướng 。 是thị 名danh 映ánh 障chướng 。 無vô 此thử 四tứ 種chủng 。 名danh 無Vô 障Chướng 礙Ngại 。 四tứ 者giả 非phi 極cực 遠viễn 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 一nhất 処# 極cực 遠viễn 。 二nhị 時thời 極cực 遠viễn 。 三tam 損tổn 減giảm 極cực 遠viễn 。 以dĩ 上thượng 總tổng 名danh 非phi 不bất 現hiện 見kiến 。
第đệ 二nhị 非phi 已dĩ 思tư 應ưng 思tư 者giả 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 纔tài 取thủ 便tiện 成thành 取thủ 所sở 依y 境cảnh 。 謂vị 若nhược 境cảnh 能năng 作tác 。 纔tài 取thủ 便tiện 成thành 取thủ 所sở 依y 止chỉ 。 猶do 如như 良lương 醫y 。 授thọ 病bệnh 者giả 藥dược 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 皆giai 悉tất 圎# 滿mãn 。 有hữu 大đại [執/力]# 力lực 。 成thành [孰/火]# 威uy 德đức 。 當đương 知tri 此thử 藥dược 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 纔tài 取thủ 便tiện 成thành 取thủ 所sở 依y 止chỉ 。 藥dược 之chi 所sở 有hữu 大đại [執/力]# [孰/火]# 德đức 。 病bệnh 若nhược 未vị 愈dũ 。 名danh 為vi 應ưng 思tư 。 其kỳ 病bệnh 若nhược 愈dũ 。 名danh 為vi 已dĩ 思tư 。 二nhị 建kiến 立lập 境cảnh 界giới 取thủ 所sở 依y 境cảnh 。 謂vị 若nhược 境cảnh 能năng 為vi 建kiến 立lập 境cảnh 取thủ 所sở 依y 止chỉ 。 如như 瑜du 伽già 師sư 于vu 地địa 思tư 惟duy 。 水thủy 火hỏa 風phong 界giới 。 若nhược 住trụ 于vu 地địa 。 思tư 惟duy 其kỳ 水thủy 。 即tức 住trụ 地địa 想tưởng 轉chuyển 作tác 水thủy 想tưởng 。 住trụ 水thủy 火hỏa 風phong 思tư 惟duy 餘dư 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 中trung 地địa 想tưởng 。 即tức 是thị 建kiến 立lập 境cảnh 畍# 之chi 取thủ 。 地địa 者giả 即tức 是thị 建kiến 立lập 境cảnh 界giới 取thủ 之chi 所sở 依y 。 建kiến 立lập 境cảnh 界giới 取thủ 所sở 依y 境cảnh 。 非phi 已dĩ 思tư 惟duy 。 非phi 應ưng 思tư 惟duy 。 地địa 等đẳng 諸chư 界giới 解giải 若nhược 未vị 成thành 。 名danh 應ưng 思tư 惟duy 。 觧# 若nhược 成thành 就tựu 。 名danh 已dĩ 思tư 惟duy 。
第đệ 三tam 非phi 錯thác 亂loạn 境cảnh 界giới 者giả 。 復phục 分phần/phân 五ngũ 種chủng 。 或hoặc 有hữu 七thất 種chủng 。 五ngũ 種chủng 者giả 。 一nhất 想tưởng 錯thác 亂loạn 。 謂vị 如như 陽dương 燄diệm 。 于vu [鹿-比+(ㄙ*ㄙ)]# 渴khát 想tưởng 中trung 起khởi 水thủy 相tương/tướng 。 二nhị 數số 錯thác 亂loạn 。 如như 目mục 瞖ế 眩huyễn 人nhân 。 見kiến 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 三tam 形hình 錯thác 亂loạn 。 如như 于vu 旋toàn 火hỏa 見kiến 彼bỉ 輪luân 形hình 。 四tứ 顯hiển 錯thác 亂loạn 。 如như 病bệnh 眼nhãn 者giả 見kiến 色sắc 悉tất 是thị 黃hoàng 相tương/tướng 。 五ngũ 業nghiệp 錯thác 亂loạn 。 如như 結kết 捲quyển 馳trì 走tẩu 。 見kiến 樹thụ 奔bôn 流lưu 。 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 四tứ 字tự 。 現hiện 現hiện 釋thích 現hiện 字tự 。 別biệt 轉chuyển 釋thích 量lượng 字tự 。 四tứ 字tự 次thứ 第đệ 有hữu 表biểu 。 第đệ 一nhất 現hiện 字tự 。 表biểu 是thị 現hiện 前tiền 。 兼kiêm 顯hiển 現hiện 義nghĩa 。 如như 說thuyết 諸chư 根căn 不bất 壞hoại 。 是thị 識thức 能năng 現hiện 。 作tác 意ý 現hiện 前tiền 。 方phương 成thành 現hiện 行hành 。 第đệ 一nhất 現hiện 字tự 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 凡phàm 作tác 意ý 時thời 皆giai 成thành 現hiện 量lượng 耶da 。 荅# 以dĩ 第đệ 二nhị 現hiện 字tự 表biểu 之chi 。 須tu 是thị 現hiện 境cảnh 。 如như 本bổn 界giới 現hiện 本bổn 境cảnh 。 上thượng 畍# 緣duyên 下hạ 地địa 現hiện 前tiền 境cảnh 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 境cảnh 相tướng 顯hiển 現hiện 。 問vấn 。 現hiện 識thức 緣duyên 現hiện 境cảnh 。 成thành 現hiện 量lượng 耶da 。 答đáp 。 以dĩ 第đệ 三tam 別biệt 字tự 表biểu 之chi 。 須tu 是thị 了liễu 別biệt 。 若nhược 極cực 遠viễn 則tắc 境cảnh 不bất 可khả 了liễu 。 識thức 不bất 能năng 了liễu 。 若nhược 已dĩ 思tư 應ưng 思tư 。 則tắc 現hiện 在tại 不bất 了liễu 。 問vấn 。 已dĩ 了liễu 別biệt 者giả 得đắc 成thành 現hiện 量lượng 耶da 。 答đáp 。 以dĩ 第đệ 四tứ 轉chuyển 字tự 表biểu 之chi 。 須tu 是thị 轉chuyển 似tự 。 若nhược 錯thác 亂loạn 等đẳng 。 識thức 雖tuy 了liễu 境cảnh 。 而nhi 不bất 能năng 轉chuyển 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 轉chuyển 似tự 本bổn 相tương/tướng 故cố 。 [(冰-水+〡)*(夕/寸)]# 此thử 四tứ 字tự 核hạch 定định 。 共cộng 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 義nghĩa 足túc 。
問vấn 。 前tiền 似tự 宗tông 過quá 條điều 。 有hữu 現hiện 量lượng 相tương 違vi 。 與dữ 此thử 現hiện 量lượng 同đồng 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 前tiền 說thuyết 是thị 第đệ 三tam 世thế 間gian 現hiện 量lượng 。 此thử 中trung 是thị 第đệ 四tứ 之chi 一nhất 共cộng 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 此thử 可khả 攝nhiếp 前tiền 。 前tiền 不bất 能năng 攝nhiếp 此thử 。 問vấn 。 地địa 論luận 云vân 。 正chánh 尋tầm 思tư 如như 是thị 道Đạo 理lý 。 有hữu 至chí 教giáo 量lượng 。 有hữu 內nội 證chứng 智trí 。 有hữu 比tỉ 度độ 法pháp 。 有hữu 立lập 成thành 法pháp 性tánh (# 云vân 云vân )# 。 內nội 證chứng 智trí 即tức 現hiện 量lượng 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 即tức 是thị 。 離ly 名danh 種chủng 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 是thị 內nội 證chứng 。 此thử 分phân 別biệt 即tức 正chánh 智trí 。 問vấn 。 論luận 云vân 。 現hiện 量lượng 為vi 依y 。 說thuyết 名danh 思tư 惟duy 。 思tư 惟duy 是thị 緣duyên 慮lự 心tâm 。 云vân 何hà 是thị 現hiện 量lượng 。 答đáp 。 但đãn 說thuyết 為vi 依y 。 不bất 說thuyết 思tư 惟duy 即tức 是thị 。 又hựu 出xuất 世thế 智trí 之chi 所sở 行hành 境cảnh 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 路lộ 絕tuyệt 。 此thử 中trung 且thả 說thuyết 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 未vị 及cập 心tâm 行hành 路lộ 絕tuyệt 。 說thuyết 思tư 惟duy 亦diệc 得đắc 。 心tâm 所sở 有hữu 思tư 想tưởng 二nhị 。 識thức 行hành 必tất 俱câu 。 了liễu 別biệt 轉chuyển 時thời 。 豈khởi 無vô 心tâm 所sở 。 問vấn 。 論luận 云vân 。 若nhược 見kiến 若nhược 思tư 。 二nhị 種chủng 言ngôn 說thuyết 。 是thị 依y 現hiện 量lượng 。 如như 何hà 離ly 名danh 言ngôn 之chi 分phần 別biệt 。 為vi 言ngôn 說thuyết 所sở 依y 。 答đáp 。 即tức 妄vọng 依y 真chân 起khởi 義nghĩa 。 問vấn 。 此thử 量lượng 名danh 自tự 悟ngộ 門môn 。 能năng 悟ngộ 他tha 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 亦diệc 能năng 悟ngộ 他tha 。 既ký 是thị 世thế 間gian 共cộng 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 若nhược 不bất 可khả 悟ngộ 他tha 。 云vân 何hà 名danh 世thế 間gian 共cộng 。 問vấn 。 然nhiên 則tắc 何hà 以dĩ 判phán 入nhập 自tự 悟ngộ 。 答đáp 。 凡phàm 夫phu 異dị 生sanh 。 各các 各các 可khả 以dĩ 自tự 悟ngộ 。 故cố 名danh 自tự 悟ngộ 。 不bất 待đãi 比tỉ 度độ 義nghĩa 相tương/tướng 能năng 成thành 能năng 破phá 。 他tha 始thỉ 悟ngộ 也dã 。 故cố 非phi 悟ngộ 他tha 。
次thứ 比tỉ 量lượng 。
言ngôn 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 藉tạ 眾chúng 相tướng 而nhi [(共-八+隹)*見]# 于vu 義nghĩa 。 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 由do 彼bỉ 為vi 因nhân 。 于vu 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 了liễu 知tri 有hữu 火hỏa 。 或hoặc 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 名danh 比tỉ 量lượng 。
次thứ 說thuyết 比tỉ 量lượng 相tương/tướng 。
藉tạ 者giả 藉tạ 賴lại 。 [(共-八+隹)*見]# 者giả [(共-八+隹)*見]# 察sát 。 義nghĩa 者giả 宗tông 之chi 義nghĩa 相tương/tướng 。 說thuyết 言ngôn 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 藉tạ 彼bỉ 眾chúng 相tướng 而nhi [(共-八+隹)*見]# 察sát 于vu 宗tông 上thượng 義nghĩa 相tương/tướng 。 得đắc 決quyết 定định 也dã 。 言ngôn 眾chúng 相tướng 者giả 。 謂vị 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 徧biến 是thị 宗tông 法pháp 性tánh 。 二nhị 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 性tánh 。 三tam 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 性tánh 。 如như 前tiền 文văn 因nhân 有hữu 三tam 相tương/tướng 條điều 中trung 。 曾tằng 已dĩ 說thuyết 示thị 。 云vân 何hà 言ngôn 藉tạ 。 言ngôn 觀quán 義nghĩa 。 謂vị 由do 彼bỉ 三tam 相tương/tướng 為vi 因nhân 。 于vu 所sở 比tỉ 知tri 宗tông 義nghĩa 。 有hữu 內nội 證chứng 之chi 正chánh 智trí 生sanh 起khởi 。 能năng 比tỉ 是thị 智trí 。 所sở 比tỉ 是thị 義nghĩa 。 所sở 謂vị 比tỉ 也dã 。 如như 見kiến 煙yên 故cố 。 了liễu 知tri 有hữu 火hỏa 。 或hoặc 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 了liễu 知tri 無vô 常thường 。 等đẳng 此thử 所sở 了liễu 知tri 。 所sở 謂vị 量lượng 也dã 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 比tỉ 量lượng 。 此thử 中trung 正chánh 智trí 。 依y 止chỉ 現hiện 量lượng 而nhi 得đắc 。 由do 彼bỉ 比tỉ 義nghĩa 而nhi 生sanh 。 了liễu 知tri 。 謂vị 正chánh 智trí 所sở 了liễu 知tri 也dã 。 二nhị 種chủng 比tỉ 量lượng 。 一nhất 者giả 五ngũ 識thức 所sở 現hiện 見kiến 。 比tỉ 知tri 事sự 物vật 。 二nhị 者giả 意ý 識thức 依y 止chỉ 現hiện 量lượng 。 比tỉ 知tri 道Đạo 理lý 。 見kiến 烟yên 是thị 現hiện 量lượng 。 所sở 作tác 性tánh 依y 現hiện 而nhi 知tri 。 故cố 表biểu 以dĩ 或hoặc 字tự 。 無vô 常thường 外ngoại 有hữu 苦khổ 空không 無vô 我ngã 等đẳng 。 故cố 表biểu 以dĩ 等đẳng 字tự 。
地địa 論luận 云vân 。 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 与# 思tư 擇trạch 俱câu 。 已dĩ 思tư 應ưng 思tư 。 所sở 有hữu 境cảnh 界giới 。 此thử 復phục 五ngũ 種chủng 。
第đệ 一nhất 相tương/tướng 比tỉ 量lượng 。 謂vị 如như 見kiến 幢tràng 知tri 有hữu 車xa 。 見kiến 烟yên 知tri 有hữu 火hỏa 。 以dĩ 王vương 比tỉ 國quốc 。 以dĩ 夫phu 比tỉ 妻thê 。 以dĩ 角giác 犎# 等đẳng 比tỉ 知tri 是thị 牛ngưu 。 以dĩ 膚phu 髮phát 容dung 色sắc 。 比tỉ 知tri 老lão 少thiếu 。 以dĩ 執chấp 持trì 被bị 服phục 比tỉ 知tri 道đạo 俗tục 。 以dĩ 樂nhạo 聞văn 遠viễn 離ly 比tỉ 知tri 正chánh 信tín 。 以dĩ 善thiện 說thuyết 善thiện 作tác 比tỉ 知tri 聰thông 睿# 。 以dĩ 所sở 造tạo 所sở 得đắc 比tỉ 知tri 聖thánh 凡phàm 。 以dĩ 見kiến 彼bỉ 少thiếu 年niên 故cố 。 雖tuy 老lão 時thời 見kiến 。 比tỉ 知tri 是thị 彼bỉ 。
第đệ 二nhị 體thể 比tỉ 量lượng 。 謂vị 以dĩ 現hiện 見kiến 比tỉ 未vị 現hiện 見kiến 。 我ngã 見kiến 一nhất 分phần/phân 比tỉ 其kỳ 餘dư 分phần/phân 。 如như 以dĩ 過quá 去khứ 比tỉ 知tri 現hiện 前tiền 。 以dĩ 近cận 事sự 比tỉ 知tri 遠viễn 事sự 。 以dĩ 現hiện 在tại 比tỉ 知tri 未vị 來lai 。 又hựu 如như 飲ẩm 食thực 等đẳng 一nhất 分phần/phân 得đắc 失thất 。 比tỉ 知tri 一nhất 切thiết 。
第đệ 三tam 業nghiệp 比tỉ 量lượng 。 如như 見kiến 遠viễn 物vật 鳥điểu 居cư 其kỳ 上thượng 。 比tỉ 知tri 是thị 杌ngột 動động 搖dao 移di 走tẩu 比tỉ 知tri 是thị 人nhân 。 大đại 跡tích 比tỉ 象tượng 。 曳duệ 行hành 知tri 蛇xà 。 嘶# 知tri 是thị 馬mã 。 咆# 知tri 是thị 牛ngưu 。 見kiến 比tỉ 于vu 眼nhãn 。 聞văn 比tỉ 于vu 耳nhĩ 。 灰hôi [烈-列+執]# 比tỉ 知tri 有hữu 火hỏa 。 枝chi 掉trạo 比tỉ 知tri 有hữu 風phong 。 執chấp 杖trượng 知tri 盲manh 。 側trắc 聽thính 知tri 聾lung 。 所sở 造tạo 所sở 行hành 比tỉ 知tri 聖thánh 凡phàm 。 等đẳng 類loại 無vô 量lượng 。
第đệ 四tứ 法pháp 比tỉ 量lượng 。 如như 無vô 常thường 比tỉ 苦khổ 。 苦khổ 知tri 空không 無vô 我ngã 。 生sanh 老lão 死tử 法pháp 。 由do 一nhất 比tỉ 一nhất 。 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 比tỉ 有hữu 方phương 所sở 。 及cập 有hữu 質chất 礙ngại 。 生sanh 住trụ 滅diệt 法pháp 。 比tỉ 知tri 有hữu 漏lậu 有hữu 為vi 。 否phủ/bĩ 則tắc 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。
第đệ 五ngũ 因nhân 果quả 比tỉ 量lượng 。 如như 見kiến 有hữu 行hành 比tỉ 知tri 至chí 處xứ 。 見kiến 善thiện 事sự 主chủ 比tỉ 知tri 祿lộc 位vị 。 人nhân 作tác 善thiện 惡ác 。 比tỉ 知tri 獲hoạch 報báo 。 預dự 卜bốc 興hưng 衰suy 。 見kiến 食thực 多đa 少thiểu 知tri 其kỳ 病bệnh 否phủ/bĩ 。 凡phàm 見kiến 修tu 因nhân 必tất 知tri 得đắc 果quả 。 如như 上thượng 等đẳng 事sự 。 若nhược 見kiến 得đắc 果quả 亦diệc 比tỉ 知tri 因nhân 。
按án 前tiền 節tiết 指chỉ 第đệ 三tam 四tứ 五ngũ 比tỉ 量lượng 。 了liễu 知tri 有hữu 火hỏa 依y 第đệ 一nhất 說thuyết 。 無vô 常thường 等đẳng 依y 第đệ 四tứ 說thuyết 。
集tập 論luận 云vân 。 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 觀quán 餘dư 信tín 解giải 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 除trừ 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 餘dư 不bất 現hiện 事sự 。 決quyết 定định 俱câu 轉chuyển 。 先tiên 見kiến 成thành 就tựu 。 令linh 現hiện 見kiến 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 時thời 。 於ư 所sở 餘dư 分phần/phân 正chánh 信tín 解giải 生sanh 。 謂vị 彼bỉ 于vu 此thử 決quyết 定định 當đương 有hữu 。 由do 俱câu 轉chuyển 故cố 。 如như 遠viễn 見kiến 煙yên 。 知tri 彼bỉ 有hữu 火hỏa 。 是thị 名danh 現hiện 量lượng 為vi 先tiên 比tỉ 量lượng 。 按án 此thử 論luận 言ngôn 。 謂vị 比tỉ 量lượng 以dĩ 現hiện 量lượng 為vi 依y 。 故cố 此thử 正chánh 智trí 。 即tức 依y 現hiện 量lượng 之chi 正chánh 智trí 而nhi 名danh 。
解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 五ngũ 種chủng 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 名danh 依y 止chỉ 現hiện 見kiến 所sở 得đắc 相tướng 。 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 皆giai 剎sát 那na 性tánh 。 依y 他tha 有hữu 性tánh 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 無vô 失thất 壞hoại 性tánh 。 由do 彼bỉ 能năng 依y 。 麤thô 無vô 常thường 性tánh 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 由do 諸chư 有hữu 情tình 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 依y 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 由do 諸chư 有hữu 情tình 。 若nhược 樂lạc 若nhược 苦khổ 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 于vu 不bất 現hiện 見kiến 。 可khả 為vi 比tỉ 度độ 。 按án 此thử 即tức 集tập 論luận 所sở 依y 而nhi 說thuyết 。
清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 鈔sao 云vân 。 自tự 他tha 共cộng 等đẳng 三tam 種chủng 比tỉ 量lượng 。 自tự 立lập 之chi 量lượng 。 如như [薩-產+(辛/工)]# 婆bà 多đa 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 量lượng 云vân 。 我ngã 無vô 表biểu 色sắc 定định 是thị 實thật 色sắc 。 許hứa 色sắc 性tánh 故cố 。 如như 許hứa 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 此thử 即tức 自tự 比tỉ 量lượng 。 謂vị 自tự 立lập 義nghĩa 令linh 他tha [解-土+(人/人)]# 也dã 。 (# 此thử 乃nãi 似tự 能năng 立lập 。 非phi 真chân 能năng 立lập 。 引dẫn 之chi 但đãn 明minh 自tự 比tỉ 。 非phi 表biểu 正chánh 量lượng 。 )# 他tha 比tỉ 量lượng 者giả 。 于vu 他tha 立lập 中trung 。 出xuất 他tha 宗tông 因nhân 過quá 。 如như 大đại 乗# 破phá [薩-產+(辛/工)]# 婆bà 多đa 云vân 汝nhữ 無vô 表biểu 色sắc 。 非phi 定định 實thật 色sắc 。 許hứa 無vô 對đối 故cố 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 (# 此thử 是thị 真chân 能năng 破phá )# 三tam 共cộng 比tỉ 量lượng 者giả 。 又hựu 于vu 他tha 立lập 中trung 出xuất 比tỉ 量lượng 過quá 。
問vấn 。 此thử 中trung 比tỉ 量lượng 。 三tam 種chủng 中trung 何hà 種chủng 。 答đáp 。 是thị 自tự 比tỉ 量lượng 。 然nhiên 但đãn 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 相tương/tướng 。 不bất 說thuyết 量lượng 支chi 。 量lượng 則tắc 有hữu 喻dụ 。 而nhi 此thử 処# 不bất 顯hiển 。 為vi 求cầu 自tự 悟ngộ 。 唯duy 依y 現hiện 見kiến 比tỉ 知tri 。 無vô 煩phiền 出xuất 喻dụ 故cố 。 前tiền 節tiết 說thuyết 比tỉ 量lượng 之chi 義nghĩa 。 此thử 節tiết 說thuyết 比tỉ 量lượng 之chi 例lệ 。
問vấn 。 能năng 立lập 能năng 破phá 。 皆giai 是thị 比tỉ 量lượng 。 云vân 何hà 攝nhiếp 入nhập 自tự 悟ngộ 。 答đáp 。 現hiện 量lượng 境cảnh 離ly 名danh 相tướng 。 自tự 悟ngộ 為vi 多đa 。 比tỉ 量lượng 依y 現hiện 而nhi 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 既ký 能năng 自tự 悟ngộ 。 又hựu 能năng 悟ngộ 他tha 隨tùy 順thuận 現hiện 量lượng 而nhi 起khởi 。 可khả 說thuyết 自tự 悟ngộ 。 自tự 悟ngộ 為vi 依y 。 方phương 可khả 悟ngộ 他tha 。 故cố 名danh 自tự 悟ngộ 。
末mạt 顯hiển 果quả 。
于vu 二nhị 量lượng 中trung 即tức 智trí 名danh 果quả 。 是thị 證chứng 相tương/tướng 故cố 。 如như 有hữu 作tác 用dụng 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 量lượng 。
此thử 節tiết 總tổng 示thị 量lượng 果quả 。 為vi 有hữu 問vấn 曰viết 。 立lập 量lượng 定định 有hữu 量lượng 果quả 。 此thử 処# 無vô 立lập 破phá 能năng 成thành 。 何hà 者giả 是thị 果quả 。 答đáp 。 悟ngộ 他tha 以dĩ 能năng 立lập 破phá 為vi 果quả 。 自tự 悟ngộ 以dĩ 自tự 證chứng 為vi 果quả 。 于vu 此thử 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 中trung 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 即tức 此thử 正chánh 智trí 。 得đắc 名danh 為vi 果quả 。 如như 彼bỉ 色sắc 等đẳng 為vi 因nhân 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 。 葢# 正chánh 智trí 者giả 。 是thị 內nội 證chứng 因nhân 相tương/tướng 之chi 智trí 故cố 。 即tức 名danh 證chứng 果Quả 。 問vấn 。 說thuyết 名danh 為vi 智trí 。 云vân 何hà 不bất 名danh 比tỉ 智trí 。 而nhi 名danh 比tỉ 量lượng 。 答đáp 。 智trí 從tùng 內nội 證chứng 。 無vô 作tác 用dụng 。 非phi 顯hiển 現hiện 。 然nhiên 其kỳ 了liễu 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 如như 有hữu 作tác 用dụng 。 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 。 約ước 內nội 證chứng 則tắc 名danh 智trí 。 約ước 義nghĩa 相tương/tướng 亦diệc 名danh 為vi 量lượng 。
地địa 論luận 云vân 。 其kỳ 相tương 違vi 者giả 。 于vu 為vi 成thành 就tựu 所sở 立lập 宗tông 義nghĩa 。 不bất 能năng 為vi 量lượng 。 故cố 不bất 名danh 量lượng 。 不bất 相tương 違vi 者giả 。 于vu 為vi 成thành 就tựu 所sở 立lập 宗tông 義nghĩa 。 能năng 為vi 正chánh 量lượng 。 故cố 名danh 為vi 量lượng 。
○# 無vô 正chánh 智trí 生sanh 。 故cố 不bất 名danh 量lượng 。 觀quán 察sát 能năng 成thành 就tựu 其kỳ 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 量lượng 。
解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 于vu 所sở 成thành 立lập 。 決quyết 定định 能năng 成thành 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 圎# 成thành 實thật 相tướng 。
○# 實thật 相tướng 顯hiển 現hiện 。 是thị 得đắc 量lượng 果quả 。
問vấn 。 疏sớ/sơ 鈔sao 云vân 。 依y 因nhân 明minh 論luận 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 實thật 義nghĩa 。 皆giai 名danh 自tự 相tương/tướng 。 以dĩ 諸chư 法pháp 上thượng 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 各các 附phụ 己kỷ 體thể 。 不bất 共cộng 他tha 故cố 。 若nhược 分phân 別biệt 心tâm 。 立lập 一nhất 種chủng 類loại 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 通thông 在tại 諸chư 法pháp 。 如như 縷lũ 貫quán 華hoa 。 名danh 為vi 共cộng 相tương 。 此thử 要yếu 散tán 心tâm 分phân 別biệt 假giả 立lập 。 是thị 比tỉ 量lượng 境cảnh 。 一nhất 切thiết 定định 心tâm 。 離ly 此thử 分phân 別biệt 。 皆giai 名danh 現hiện 量lượng 。 其kỳ 義nghĩa 與dữ 此thử 同đồng 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 此thử 雖tuy 散tán 心tâm 分phân 別biệt 。 正chánh 智trí 生sanh 故cố 。 無vô 妨phương 假giả 立lập 。 若nhược 非phi 共cộng 相tương 。 藉tạ 誰thùy 觀quán 察sát 。 可khả 言ngôn 同đồng 也dã 。 彼bỉ 說thuyết 定định 中trung 現hiện 量lượng 。 此thử 已dĩ 簡giản 別biệt 不bất 攝nhiếp 。 故cố 以dĩ 此thử 中trung 二nhị 字tự 簡giản 之chi 。 可khả 言ngôn 異dị 也dã 。
五ngũ 六lục 似tự 現hiện 比tỉ 量lượng 門môn 。 分phần/phân 二nhị 。
初sơ 現hiện 。 次thứ 比tỉ 。
今kim 初sơ 。
有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 于vu 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 謂vị 諸chư 有hữu 智trí 。 了liễu 瓶bình 衣y 等đẳng 。 分phân 別biệt 而nhi 生sanh 。 由do 彼bỉ 于vu 義nghĩa 。 不bất 以dĩ 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。
初sơ 說thuyết 似tự 現hiện 量lượng 。 有hữu 分phân 別biệt 。 乃nãi 名danh 種chủng 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 假giả 智trí 也dã 。 于vu 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 不bất 似tự 本bổn 相tương/tướng 者giả 也dã 。 瓶bình 衣y 由do 和hòa 集tập 而nhi 成thành 。 分phân 散tán 則tắc 無vô 實thật 物vật 。 假giả 相tương/tướng 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 實thật 相tướng 。 名danh 曰viết 自tự 相tương/tướng 。
言ngôn 似tự 現hiện 量lượng 者giả 。 謂vị 詴# 分phân 別biệt 之chi 假giả 智trí 。 于vu 色sắc 等đẳng 義nghĩa 上thượng 。 異dị 相tướng 而nhi 轉chuyển 。 名danh 相tướng 似tự 之chi 現hiện 量lượng 。 云vân 何hà 名danh 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 異dị 生sanh 。 有hữu 世thế 俗tục 邪tà 智trí 。 了liễu 知tri 瓶bình 衣y 等đẳng 。 名danh 言ngôn 分phân 別biệt 。 而nhi 生sanh 假giả 相tương/tướng 。 云vân 何hà 謂vị 之chi 于vu 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 謂vị 由do 彼bỉ 邪tà 智trí 。 于vu 色sắc 等đẳng 義nghĩa 。 為vi 名danh 種chủng 所sở 障chướng 。 不bất 以dĩ 色sắc 等đẳng 自tự 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 畍# 故cố 。 雖tuy 彼bỉ 自tự 謂vị 了liễu 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 但đãn 名danh 相tướng 似tự 現hiện 量lượng 而nhi 已dĩ 。 實thật 非phi 量lượng 也dã 。
龍long 樹thụ 因nhân 明minh 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 有hữu 中trung 。 瓶bình 等đẳng 數số 等đẳng 舉cử 等đẳng 有hữu 性tánh 。 瓶bình 等đẳng 性tánh 智trí 。 皆giai 似tự 現hiện 量lượng 。 此thử 文văn 言ngôn 瓶bình 衣y 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 數số 舉cử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 數số 者giả 。 外ngoại 道đạo 數số 論luận 。 執chấp 數số 是thị 常thường 。 舉cử 者giả 。 舉cử 動động 屈khuất 伸thân 。 凡phàm 夫phu 執chấp 此thử 為vi 實thật 。
疏sớ/sơ 鈔sao 云vân 。 男nam 女nữ 天thiên 地địa 等đẳng 。 見kiến 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 一nhất 合hợp 相tướng 者giả 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 。 攬lãm 眾chúng 微vi 以dĩ 成thành 于vu 色sắc 。 合hợp 五ngũ 陰ấm 以dĩ 成thành 于vu 人nhân 。 名danh 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 于vu 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 故cố 名danh 似tự 現hiện 。 此thử 中trung 瓶bình 衣y 等đẳng 。 一nhất 合hợp 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。
次thứ 似tự 比tỉ 量lượng 。
若nhược 似tự 因nhân 智trí 為vi 先tiên 。 所sở 起khởi 諸chư 似tự 義nghĩa 智trí 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。 似tự 因nhân 多đa 種chủng 。 如như 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 用dụng 彼bỉ 為vi 因nhân 。 于vu 似tự 所sở 比tỉ 。 諸chư 有hữu 智trí 生sanh 。 不bất 能năng 正chánh 解giải 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。
似tự 因nhân 之chi 智trí 。 則tắc 非phi 由do 彼bỉ 三tam 相tương/tướng 之chi 正chánh 因nhân 。 似tự 義nghĩa 之chi 智trí 。 則tắc 非phi 所sở 比tỉ 之chi 實thật 義nghĩa 。 皆giai 邪tà 智trí 也dã 。 似tự 因nhân 多đa 種chủng 者giả 。 前tiền 似tự 能năng 立lập 門môn 所sở 列liệt 十thập 四tứ 種chủng 似tự 因nhân 也dã 。 非phi 正chánh 智trí 安an 能năng 正chánh 解giải 。
言ngôn 似tự 比tỉ 量lượng 者giả 。 若nhược 以dĩ 似tự 因nhân 之chi 。 智trí 為vi 先tiên 導đạo 。 所sở 起khởi 諸chư 般bát 似tự 義nghĩa 之chi 智trí 。 非phi 正chánh 因nhân 則tắc 不bất 可khả 比tỉ 。 非phi 實thật 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 量lượng 。 故cố 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。 所sở 言ngôn 似tự 因nhân 者giả 。 謂vị 有hữu 多đa 種chủng 。 如như 先tiên 前tiền 似tự 能năng 立lập 中trung 。 已dĩ 經kinh 說thuyết 示thị 。 言ngôn 為vi 先tiên 者giả 。 謂vị 用dụng 彼bỉ 十thập 四tứ 種chủng 為vi 囙# 。 先tiên 導đạo 其kỳ 似tự 。 于vu 似tự 所sở 比tỉ 之chi 義nghĩa 。 諸chư 所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 。 有hữu 邪tà 智trí 生sanh 。 故cố 曰viết 所sở 起khởi 諸chư 似tự 義nghĩa 智trí 。 謂vị 之chi 似tự 者giả 。 簡giản 非phi 真chân 正chánh 不bất 能năng 正chánh 解giải 。 真chân 實thật 義nghĩa 相tương/tướng 。 但đãn 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 非phi 量lượng 也dã 。
七thất 八bát 能năng 似tự 破phá 門môn 分phần/phân 二nhị 。
初sơ 能năng 。 次thứ 似tự 。
今kim 初sơ 。
復phục 次thứ 若nhược 顯hiển 示thị 能năng 立lập 過quá 失thất 。 說thuyết 名danh 能năng 破phá 。 謂vị 初sơ 能năng 立lập 闕khuyết 减# 過quá 性tánh 。 立lập 宗tông 過quá 性tánh 。 不bất 成thành 因nhân 性tánh 。 不bất 定định 因nhân 性tánh 。 相tương 違vi 因nhân 性tánh 。 及cập 喻dụ 過quá 性tánh 。 顯hiển 示thị 此thử 言ngôn 。 開khai 曉hiểu 問vấn 者giả 。 故cố 名danh 能năng 破phá 。
說thuyết 真chân 能năng 破phá 。 缺khuyết 者giả 不bất 圎# 。 減giảm 則tắc 不bất 滿mãn 。 似tự 立lập 宗tông 有hữu 九cửu 種chủng 宗tông 過quá 。 四tứ 種chủng 不bất 成thành 因nhân 過quá 。 六lục 種chủng 不bất 定định 因nhân 過quá 。 四tứ 種chủng 相tương 違vi 因nhân 過quá 。 十thập 種chủng 喻dụ 過quá 。
復phục 為vi 論luận 列liệt 。 就tựu 前tiền 文văn 依y 次thứ 而nhi 說thuyết 曰viết 。 若nhược 能năng 顯hiển 明minh 開khai 示thị 。 彼bỉ 論luận 似tự 能năng 立lập 之chi 過quá 失thất 。 說thuyết 名danh 能năng 破phá 。 所sở 言ngôn 過quá 失thất 者giả 。 謂vị 此thử 論luận 初sơ 條điều 能năng 立lập 方phương 隅ngung 。 不bất 能năng 如như 法pháp 圎# 滿mãn 。 而nhi 有hữu 缺khuyết 減giảm 之chi 過quá 性tánh 。 成thành 似tự 能năng 立lập 。 所sở 言ngôn 缺khuyết 減giảm 者giả 。 謂vị 立lập 宗tông 過quá 性tánh 。 不bất 成thành 因nhân 性tánh 。 不bất 定định 因nhân 性tánh 。 相tương 違vi 因nhân 性tánh 。 及cập 似tự 喻dụ 過quá 性tánh 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 既ký 有hữu 過quá 失thất 。 如như 器khí 破phá 缺khuyết 。 不bất 成thành 器khí 用dụng 。 如như 數số 減giảm 短đoản 。 不bất 成thành 丈trượng 尺xích 。 若nhược 能năng 顯hiển 示thị 此thử 等đẳng 過quá 失thất 言ngôn 辭từ 。 開khai 列liệt 曉hiểu 喻dụ 来# 問vấn 難nạn/nan 者giả 則tắc 其kỳ 宗tông 義nghĩa 難nạn/nan 立lập 。 故cố 名danh 真chân 能năng 破phá 斥xích 。
彼bỉ 宗tông 既ký 破phá 。 問vấn 者giả 自tự 知tri 其kỳ 非phi 。 得đắc 悟ngộ 他tha 果quả 。 過quá 性tánh 者giả 。 過quá 失thất 之chi 體thể 性tánh 義nghĩa 性tánh 。
次thứ 似tự 能năng 破phá 。
若nhược 不bất 實thật 顯hiển 能năng 立lập 過quá 言ngôn 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 謂vị 于vu 圎# 滿mãn 能năng 立lập 。 顯hiển 示thị 缺khuyết 減giảm 性tánh 言ngôn 。 于vu 無vô 過quá 宗tông 。 有hữu 過quá 宗tông 言ngôn 。 于vu 成thành 就tựu 因nhân 。 不bất 成thành 因nhân 言ngôn 。 于vu 決quyết 定định 因nhân 不bất 定định 因nhân 言ngôn 。 于vu 不bất 相tương 違vi 因nhân 。 相tương 違vi 因nhân 言ngôn 。 于vu 無vô 過quá 喻dụ 。 有hữu 過quá 喻dụ 言ngôn 。 如như 是thị 言ngôn 說thuyết 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 以dĩ 不bất 能năng 顯hiển 他tha 宗tông 過quá 失thất 。 彼bỉ 無vô 過quá 故cố 。 且thả 止chỉ 斯tư 事sự 。
說thuyết 似tự 能năng 破phá 。 翻phiên 前tiền 真chân 能năng 破phá 。
前tiền 條điều 真chân 能năng 破phá 。 為vi 能năng 顯hiển 示thị 一nhất 一nhất 過quá 失thất 也dã 。 若nhược 不bất 能năng 依y 于vu 實thật 義nghĩa 。 而nhi 顯hiển 示thị 其kỳ 能năng 立lập 之chi 過quá 。 以dĩ 為vi 言ngôn 說thuyết 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 云vân 何hà 謂vị 之chi 不bất 能năng 實thật 顯hiển 。 謂vị 于vu 彼bỉ 宗tông 。 實thật 是thị 圎# 滿mãn 能năng 立lập 。 乃nãi 反phản 顯hiển 示thị 其kỳ 有hữu 缺khuyết 有hữu 減giảm 之chi 過quá 性tánh 。 虗hư 駕giá 不bất 實thật 之chi 言ngôn 辭từ 。 云vân 何hà 是thị 不bất 實thật 言ngôn 辭từ 。 謂vị 于vu 實thật 無vô 過quá 之chi 宗tông 性tánh 。 反phản 有hữu 過quá 宗tông 之chi 虗hư 言ngôn 。 于vu 成thành 就tựu 之chi 因nhân 性tánh 。 反phản 說thuyết 不bất 成thành 就tựu 因nhân 之chi 虗hư 言ngôn 。 于vu 決quyết 定định 之chi 因nhân 性tánh 。 反phản 說thuyết 不bất 決quyết 定định 因nhân 之chi 虗hư 言ngôn 。 于vu 不bất 相tương 違vi 之chi 因nhân 性tánh 。 反phản 說thuyết 相tương 違vi 因nhân 之chi 虗hư 言ngôn 。 于vu 無vô 過quá 之chi 喻dụ 。 反phản 說thuyết 有hữu 過quá 喻dụ 之chi 虗hư 言ngôn 。 如như 是thị 等đẳng 言ngôn 說thuyết 。 不bất 依y 實thật 有hữu 而nhi 說thuyết 。 故cố 名danh 似tự 能năng 破phá 也dã 。 若nhược 彼bỉ 能năng 立lập 雖tuy 然nhiên 有hữu 過quá 。 或hoặc 在tại 因nhân 而nhi 不bất 在tại 喻dụ 。 或hoặc 宗tông 即tức 有hữu 過quá 。 或hoặc 顯hiển 過quá 不bất 中trung 其kỳ 窾# 。 如như 因nhân 不bất 成thành 而nhi 說thuyết 不bất 定định 。 或hoặc 不bất 定định 而nhi 言ngôn 相tương 違vi 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 俱câu 以dĩ 不bất 能năng 顯hiển 示thị 他tha 宗tông 過quá 失thất 。 皆giai 似tự 破phá 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 彼bỉ 所sở 斥xích 之chi 處xứ 。 無vô 過quá 失thất 故cố 。 是thị 以dĩ 論luận 人nhân 若nhược 未vị 審thẩm 知tri 能năng 立lập 能năng 破phá 方phương 隅ngung 。 且thả 止chỉ 斯tư 破phá 斥xích 之chi 事sự 。 無vô 得đắc 輕khinh 對đối 敵địch 者giả 申thân 論luận 。
問vấn 。 此thử 論luận 重trọng/trùng 在tại 悟ngộ 他tha 。 云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 且thả 止chỉ 斯tư 事sự 。 答đáp 。 對đối 敵địch 若nhược 蹈đạo 似tự 能năng 破phá 門môn 。 一nhất 者giả 不bất 能năng 高cao 建kiến 法Pháp 幢tràng 。 則tắc 法Pháp 門môn 有hữu 辱nhục 。 二nhị 者giả 不bất 能năng 闡xiển 揚dương 佛Phật 旨chỉ 。 非phi 佛Phật 子tử 孫tôn 。 三tam 者giả 凡phàm 外ngoại 乗# 隙khích 而nhi 入nhập 。 或hoặc 墮đọa 負phụ 処# 。 有hữu 愧quý 僧Tăng 名danh 。 即tức 此thử 一nhất 舉cử 。 三tam 寳# 俱câu 被bị 損tổn 壞hoại 。 是thị 以dĩ 論luận 主chủ 于vu 其kỳ 論luận 末mạt 。 鄭trịnh 重trọng 置trí 言ngôn 。 以dĩ 示thị 警cảnh 誡giới 。 若nhược 非phi 自tự 悟ngộ 。 必tất 犯phạm 其kỳ 過quá 。 或hoặc 者giả 自tự 悟ngộ 。 而nhi 不bất 能năng [孰/火]# 悉tất 因nhân 明minh 。 及cập 無vô 辯biện 才tài 。 則tắc 亦diệc 不bất 能năng 悟ngộ 他tha 。 反phản [(招-刀+(美-(王/大)))]# 其kỳ 咎cữu 。 我ngã 教giáo 中trung 人nhân 。 當đương 深thâm 體thể 論luận 主chủ 此thử 意ý 也dã 。
末mạt 結kết 頌tụng 。
已dĩ 宣tuyên 少thiểu 句cú 義nghĩa 。 為vi 始thỉ 立lập 方phương 隅ngung 。 其kỳ 間gian 理lý 非phi 理lý 。 妙diệu 辯biện 於ư 餘dư 處xứ 。
凡phàm 作tác 論luận 者giả 。 多đa 分phần 造tạo 頌tụng 以dĩ 結kết 。 此thử 末mạt 結kết 頌tụng 也dã 。 方phương 者giả 方phương 向hướng 。 隅ngung 者giả 四tứ 隅ngung 。 知tri 此thử 四tứ 方phương 四tứ 隅ngung 。 則tắc 行hành 路lộ 不bất 迷mê 。 知tri 此thử 因nhân 明minh 方phương 隅ngung 。 則tắc 論luận 者giả 不bất 誤ngộ 。 說thuyết 因nhân 明minh 之chi 經kinh 論luận 。 甚thậm 多đa 甚thậm 多đa 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 。 僅cận 一nhất 二nhị 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 少thiểu 。 餘dư 処# 則tắc 多đa 也dã 。
頌tụng 意ý 曰viết 。 說thuyết 因nhân 明minh 旨chỉ 趣thú 之chi 經kinh 論luận 。 句cú 義nghĩa 甚thậm 多đa 。 此thử 処# 論luận 文văn 。 已dĩ 宣tuyên 揚dương 多đa 分phần 中trung 之chi 少thiểu 句cú 少thiểu 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 說thuyết 少thiểu 句cú 。 但đãn 為vi 始thỉ 立lập 因nhân 明minh 之chi 方phương 隅ngung 耳nhĩ 。 至chí 于vu 廣quảng 陳trần 軌quỹ 範phạm 。 尚thượng 未vị 竟cánh 說thuyết 。 其kỳ 間gian 大đại 乗# 正chánh 宗tông 之chi 正chánh 理lý 。 及cập 破phá 斥xích 凡phàm 外ngoại 宗tông 之chi 非phi 理lý 。 若nhược 欲dục 依y 因nhân 明minh 法pháp 則tắc 而nhi 立lập 破phá 之chi 。 當đương 觀quán 其kỳ 妙diệu 辯biện 于vu 餘dư 処# 經kinh 論luận 也dã 。
餘dư 処# 妙diệu 辯biện 。 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 已dĩ 多đa 。 論luận 主chủ 所sở 見kiến 諸chư 論luận 。 亦diệc 復phục 不bất 少thiểu 。 論luận 主chủ 之chi 後hậu 。 復phục 多đa 論luận 列liệt 。 文văn 繁phồn 不bất 暇hạ 廣quảng 引dẫn 。 今kim 就tựu 麤thô 顯hiển 易dị 明minh 之chi 條điều 。 略lược 引dẫn 數số 種chủng 。 聊liêu 申thân 問vấn 答đáp 。 以dĩ 為vi 發phát 端đoan 。
問vấn 顯hiển 揚dương 論luận (# 十thập 一nhất )# 云vân 。 若nhược 有hữu 依y 五ngũ 論luận 莊trang 嚴nghiêm 相tương/tướng 興hưng 言ngôn 論luận 者giả 。 當đương 知tri 復phục 有hữu 。 二nhị 十thập 七thất 種chủng 稱xưng 讚tán 功công 德đức 。 第đệ 四tứ 者giả 。 于vu 他tha 所sở 宗tông 。 深thâm 知tri 過quá 隙khích 。 第đệ 五ngũ 者giả 。 于vu 自tự 所sở 宗tông 。 知tri 決quyết 定định 德đức 。 十thập 三tam 者giả 。 恱# 可khả 信tín 解giải 因nhân 明minh 論luận 者giả 。 因nhân 明minh 有hữu 功công 德đức 如như 是thị 。 何hà 故cố 我ngã 土thổ/độ 比Bỉ 丘Khâu 。 言ngôn 者giả 甚thậm 少thiểu 。 答đáp 西tây 竺trúc 外ngoại 道đạo 多đa 。 兼kiêm 有hữu 小tiểu 乗# 。 因nhân 明minh 重trọng/trùng 在tại 悟ngộ 他tha 凡phàm 小tiểu 。 我ngã 土thổ/độ 無vô 小tiểu 乗# 。 外ngoại 道Đạo 人Nhân 少thiểu 智trí 劣liệt 。 不bất 煩phiền 摧tồi 邪tà 。 又hựu 信tín 心tâm 人nhân 多đa 。 不bất 煩phiền 顯hiển 正chánh 。 故cố 習tập 者giả 少thiểu 。
問vấn 論luận 又hựu 云vân 。 非phi 義nghĩa 相tương 應ứng 者giả 。 當đương 知tri 有hữu 十thập 種chủng 。 第đệ 八bát 義nghĩa 不bất 決quyết 定định 。 第đệ 九cửu 成thành 立lập 已dĩ 成thành 。 既ký 云vân 已dĩ 成thành 。 何hà 謂vị 非phi 義nghĩa 相tương 應ứng 。 答đáp 。 彼bỉ 宗tông 已dĩ 成thành 。 我ngã 蹈đạo 襲tập 說thuyết 量lượng 。 不bất 煩phiền 重trọng/trùng 立lập 。 即tức 相tương/tướng 符phù 極cực 成thành 過quá 。 於ư 能năng 立lập 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 無vô 功công 能năng 故cố 。 無vô 悟ngộ 他tha 果quả 故cố 。
問vấn 集tập 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 假giả 立lập 尋tầm 思tư 者giả 。 謂vị 于vu 諸chư 法pháp 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 相tương 應ứng 中trung 。 推thôi 求cầu 自tự 體thể 。 惟duy 是thị 假giả 立lập 言ngôn 說thuyết 因nhân 性tánh 。 差sai 別biệt 假giả 立lập 尋tầm 思tư 者giả 。 謂vị 于vu 諸chư 法pháp 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 相tương 應ứng 中trung 。 推thôi 求cầu 差sai 別biệt 。 唯duy 是thị 假giả 立lập 名danh 言ngôn 因nhân 性tánh 。 既ký 是thị 假giả 立lập 。 云vân 何hà 是thị 因nhân 明minh 實thật 相tướng 。 答đáp 因nhân 明minh 實thật 相tướng 。 惟duy 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 能năng 照chiếu 。 本bổn 離ly 言ngôn 說thuyết 。 智trí 論luận 云vân 。 如như 以dĩ 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 。 說thuyết 五ngũ 眾chúng 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 是thị 相tương 似tự 般Bát 若Nhã 。 若nhược 以dĩ 不bất 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 。 說thuyết 五ngũ 眾chúng 無vô 常thường 。 但đãn 為vi 破phá 常thường 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 著trước 無vô 常thường 。 是thị 真chân 實thật 般Bát 若Nhã 。 可khả 見kiến 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 建kiến 立lập 宗tông 。 雖tuy 合hợp 因nhân 明minh 。 亦diệc 是thị 相tương 似tự 能năng 立lập 。 著trước 心tâm 破phá 斥xích 敵địch 者giả 。 亦diệc 是thị 相tương 似tự 能năng 破phá 。 若nhược 但đãn 為vi 悟ngộ 他tha 。 不bất 執chấp 己kỷ 見kiến 。 方phương 名danh 能năng 立lập 能năng 破phá 。
何hà 以dĩ 故cố 。 名danh 言ngôn 皆giai 是thị 假giả 立lập 因nhân 性tánh 故cố 。
問vấn 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 。 三tam 支chi 比tỉ 量lượng 云vân 。 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 以dĩ 有hữu 為vi 法pháp 与# 無vô 為vi 法pháp 。 比tỉ 類loại 而nhi 度độ 量lương 也dã 。 一nhất 立lập 宗tông 。 宗tông 猶do 主chủ 也dã 。 要yếu 也dã 。 謂vị 如như 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。 皆giai 假giả 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 實thật 無vô 自tự 性tánh 。 于vu 中trung 求cầu 我ngã 。 決quyết 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 對đối 執chấp 我ngã 論luận 者giả 。 先tiên 說thuyết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。 二nhị 立lập 因nhân 。 立lập 因nhân 者giả 。 謂vị 破phá 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 而nhi 立lập 因nhân 也dã 。 若nhược 于vu 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。 施thi 設thiết 實thật 有hữu 我ngã 者giả 。 此thử 之chi 五ngũ 蘊uẩn 。 既ký 從tùng 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 皆giai 是thị 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 蘊uẩn 既ký 生sanh 滅diệt 。 我ngã 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 離ly 五ngũ 蘊uẩn 而nhi 于vu 餘dư 処# 施thi 設thiết 有hữu 我ngã 者giả 。 我ngã 無vô 所sở 因nhân 。 我ngã 亦diệc 無vô 用dụng 。 是thị 則tắc 皆giai 無vô 有hữu 我ngã 也dã 。 三tam 立lập 喻dụ 。 謂vị 以dĩ 別biệt 法pháp 。 喻dụ 所sở 立lập 法pháp 也dã 。 如như 于vu 現hiện 在tại 世thế 。 施thi 設thiết 實thật 有hữu 過quá 去khứ 相tương/tướng 者giả 。 此thử 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 。 不bất 應ưng 于vu 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 法pháp 中trung 。 施thi 設thiết 過quá 去khứ 之chi 相tướng 。 若nhược 離ly 現hiện 在tại 而nhi 于vu 餘dư 処# 施thi 設thiết 過quá 去khứ 相tương/tướng 者giả 。 然nhiên 過quá 去khứ 世thế 相tương/tướng 既ký 滅diệt 壞hoại 。 不bất 應ưng 施thi 設thiết 有hữu 相tương/tướng 。 此thử 過quá 去khứ 相tương/tướng 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 喻dụ 諸chư 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 如như 論luận (# 云vân 云vân )# 。 云vân 何hà 立lập 量lượng 。 答đáp 。 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 有hữu 法pháp 。 (# 有hữu 法pháp )# 。 求cầu 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 (# 宗tông )# 眾chúng 緣duyên 生sanh 滅diệt 故cố 。 (# 因nhân )# 如như 過quá 去khứ 世thế 相tương/tướng 。 (# 喻dụ )# 即tức 是thị 量lượng 相tương/tướng 。
問vấn 。 密mật 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 由do 現hiện 量lượng 故cố 。 由do 比tỉ 量lượng 故cố 。 由do 聖thánh 教giáo 量lượng 故cố 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 地địa 論luận 云vân 。 由do 三tam 量lượng 故cố 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 謂vị 由do 至chí 教giáo 量lượng 故cố 。 道đạo 現hiện 量lượng 故cố 。 由do 比tỉ 量lượng 故cố 。 由do 此thử 三tam 量lượng 證chứng 騐# 道Đạo 理lý 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 心tâm 正chánh 執chấp 受thọ 。 安an 置trí 成thành 立lập 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 經kinh 論luận 既ký 三tam 量lượng 備bị 舉cử 。 云vân 何hà 此thử 論luận 獨độc 遺di 聖thánh 教giáo 。 答đáp 。 此thử 論luận 不bất 列liệt 聖thánh 教giáo 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 不bất 當đương 列liệt 。 二nhị 者giả 不bất 可khả 列liệt 。 三tam 者giả 不bất 能năng 列liệt 。 不bất 當đương 列liệt 者giả 。 聖thánh 教giáo 可khả 攝nhiếp 因nhân 明minh 。 因nhân 明minh 不bất 能năng 攝nhiếp 聖thánh 教giáo 。 聖thánh 教giáo 攝nhiếp 因nhân 明minh 者giả 。 此thử 因nhân 明minh 是thị 聖thánh 教giáo 中trung 之chi 一nhất 端đoan 。 此thử 正chánh 理lý 是thị 聖thánh 教giáo 中trung 之chi 一nhất 種chủng 。 處xứ 處xứ 說thuyết 因nhân 明minh 正chánh 理lý 。 即tức 是thị 聖thánh 教giáo 。 豈khởi 有hữu 遺di 耶da 。 地địa 論luận 云vân 。 若nhược 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 求cầu 因nhân 明minh 時thời 。 為vi 欲dục 如như 實thật 了liễu 知tri 。 外ngoại 道đạo 所sở 造tạo 因nhân 論luận 。 是thị 惡ác 言ngôn 說thuyết 。 為vì 欲dục 降hàng 伏phục 。 他tha 諸chư 異dị 論luận 。 為vi 欲dục 于vu 此thử 真chân 實thật 聖thánh 教giáo 。 未vị 淨tịnh 信tín 者giả 。 令linh 其kỳ 淨tịnh 信tín 。 已dĩ 淨tịnh 信tín 者giả 。 倍bội 令linh 增tăng 廣quảng 。 故cố 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 求cầu 因nhân 明minh 。 即tức 是thị 求cầu 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 因nhân 明minh 。 即tức 是thị 說thuyết 聖thánh 教giáo 。 又hựu 內nội 五ngũ 明minh 中trung 之chi 內nội 明minh 。 即tức 是thị 聖thánh 教giáo 。 內nội 明minh 可khả 攝nhiếp 因nhân 明minh 也dã 。 因nhân 明minh 不bất 能năng 攝nhiếp 教giáo 者giả 。 密mật 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 密mật 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 是thị 最tối 寂tịch 靜tĩnh 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 妙diệu 解giải 脫thoát 。 是thị 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 是thị 智trí 慧tuệ 。 及cập 以dĩ 神thần 通thông 。 諸chư [(共-八+隹)*見]# 行hành 者giả 所sở 止chỉ 之chi 処# 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 不bất 壞hoại 不bất 滅diệt 。 水thủy 不bất 能năng 潤nhuận 。 風phong 不bất 能năng 燥táo 。 非phi 如như 瓶bình 等đẳng 勤cần 力lực 所sở 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 宗tông 及cập 諸chư 分phần/phân 。 是thị 不bất 定định 法pháp 。 諸chư 宗tông 及cập 因nhân 。 各các 差sai 別biệt 故cố 。 密mật 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 是thị 轉chuyển 依y 識thức 。 超siêu 分phân 別biệt 心tâm 。 非phi 諸chư 妄vọng 情tình 所sở 行hành 之chi 境cảnh 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 解giải 脫thoát 明minh 行hành 者giả 。 無vô 數số 非phi 等đẳng 倫luân 。 世thế 間gian 諸chư 因nhân 量lượng 。 求cầu 過quá 不bất 可khả 得đắc 。 清thanh 涼lương 云vân 。 因nhân 量lượng 者giả 。 謂vị 諸chư 因nhân 諸chư 量lượng 。 因nhân 量lượng 立lập 量lượng 。 依y 世thế 俗tục 分phân 別biệt 。 故cố 曰viết 世thế 間gian 。 今kim 體thể 絕tuyệt 有hữu 無vô 。 故cố 彼bỉ 莫mạc 能năng 過quá 也dã 。 如như 說thuyết 佛Phật 聲thanh 。 非phi 定định 有hữu 故cố 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 立lập 常thường 。 從tùng 法pháp 性tánh 生sanh 。 離ly 造tạo 作tác 故cố 。 不bất 同đồng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 所sở 立lập 無vô 常thường 。 三tam 科khoa 皆giai 爾nhĩ 。 豈khởi 將tương 佛Phật 德đức 判phán 屬thuộc 無vô 常thường 。 由do 二nhị 經kinh [(共-八+隹)*見]# 之chi 。 不bất 能năng 攝nhiếp 之chi 證chứng 也dã 。 故cố 諸chư 經kinh 論luận 。 有hữu 時thời 說thuyết 不bất 可khả 量lượng 。 有hữu 時thời 說thuyết 可khả 量lượng 。 如như 前tiền 二nhị 經kinh 。 說thuyết 可khả 量lượng 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 又hựu 云vân 。 眾chúng 生sanh 如như 是thị 說thuyết 。 某mỗ 日nhật 佛Phật 成thành 道Đạo 。 如Như 來Lai 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 實thật 不bất 繫hệ 于vu 日nhật 。 如Như 來Lai 離ly 分phân 別biệt 。 非phi 世thế 超siêu 諸chư 數số 。 三tam 世thế 諸chư 導đạo 師sư 。 出xuất 現hiện 皆giai 如như 是thị 。 譬thí 如như 淨tịnh 日nhật 輪luân 。 不bất 与# 昏hôn 夜dạ 合hợp 。 而nhi 說thuyết 某mỗ 日nhật 夜dạ 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 三tam 世thế 一nhất 切thiết 劫kiếp 。 不bất 与# 如Như 來Lai 合hợp 。 而nhi 說thuyết 三tam 世thế 佛Phật 。 導đạo 師sư 法pháp 如như 是thị 。 如như 上thượng 四tứ 偈kệ 。 清thanh 涼lương 說thuyết 作tác 六lục 量lượng 。 即tức 一nhất 不bất 繫hệ 日nhật 宗tông 法pháp 。 分phần/phân 立lập 三tam 因nhân 。 第đệ 一nhất 因nhân 約ước 離ly 分phân 別biệt 義nghĩa 。 偈kệ 云vân 。 日nhật 體thể 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 與dữ 昏hôn 夜dạ 合hợp 。 如Như 來Lai 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 與dữ 三tam 世thế 合hợp 。 量lượng 云vân 。 菩Bồ 提Đề 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 不bất 繫hệ 時thời 是thị 宗tông 法pháp 。 因nhân 云vân 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 日nhật 輪luân 。 與dữ 偈kệ 合hợp 之chi 。 日nhật 體thể 無vô 分phân 別biệt 也dã 。 第đệ 二nhị 因nhân 約ước 非phi 世thế 說thuyết 。 偈kệ 云vân 。 日nhật 不bất 屬thuộc 于vu 時thời 。 不bất 與dữ 昏hôn 夜dạ 合hợp 。 佛Phật 非phi 世thế 法pháp 故cố 。 不bất 與dữ 三tam 世thế 合hợp 。 量lượng 云vân 。 宗tông 喻dụ 同đồng 前tiền 。 因nhân 云vân 體thể 非phi 三tam 世thế 故cố 。 与# 偈kệ 合hợp 之chi 。 日nhật 體thể 非phi 三tam 世thế 也dã 。 第đệ 三tam 因nhân 約ước 超siêu 諸chư 數số 說thuyết 。 偈kệ 云vân 。 日nhật 輪luân 無vô 出xuất 沒một 。 不bất 與dữ 昏hôn 夜dạ 合hợp 。 如Như 來Lai 非phi 有hữu 為vi 。 不bất 與dữ 三tam 世thế 合hợp 。 立lập 量lượng 云vân 。 菩Bồ 提Đề 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 不bất 繫hệ 時thời 是thị 宗tông 法pháp 。 因nhân 云vân 非phi 有hữu 為vi 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 日nhật 輪luân 。 與dữ 偈kệ 合hợp 之chi 。 日nhật 體thể 非phi 有hữu 為vi 也dã 。 又hựu 若nhược 以dĩ 超siêu 時thời 現hiện 時thời 等đẳng 四tứ 句cú 為vi 宗tông 。 又hựu 成thành 三tam 量lượng 。 初sơ 量lượng 云vân 。 菩Bồ 提Đề 自tự 有hữu 法pháp 。 定định 不bất 繫hệ 日nhật 。 隨tùy 機cơ 說thuyết 日nhật 。 是thị 宗tông 法pháp 。 因nhân 云vân 。 體thể 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 礙ngại 分phân 別biệt 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 日nhật 輪luân 。 日nhật 離ly 分phân 別biệt 隨tùy 時thời 殊thù 故cố 。 次thứ 量lượng 。 有hữu 法pháp 宗tông 法pháp 如như 前tiền 。 因nhân 云vân 體thể 非phi 三tam 世thế 不bất 礙ngại 三tam 世thế 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 日nhật 輪luân 。 日nhật 體thể 恆hằng 明minh 隨tùy 映ánh 見kiến 殊thù 故cố 。 第đệ 三tam 量lượng 有hữu 法pháp 宗tông 法pháp 如như 前tiền 。 因nhân 云vân 體thể 非phi 有hữu 為vi 。 不bất 礙ngại 無vô 為vi 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 日nhật 輪luân 。 日nhật 非phi 有hữu 念niệm 隨tùy 時thời 殊thù 故cố 。 此thử 是thị 經Kinh 中trung 量lượng 義nghĩa 也dã 。 二nhị 者giả 不bất 可khả 立lập 。 謂vị 學học 人nhân 信tín 聖thánh 教giáo 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 聞văn 教giáo 思tư 修tu 。 功công 行hành 深thâm 時thời 。 以dĩ 自tự 證chứng 智trí 了liễu 悟ngộ 。 此thử 信tín 受thọ 而nhi 奉phụng 行hành 者giả 。 二nhị 者giả 雖tuy 未vị 內nội 證chứng 。 知tri 是thị 金kim 口khẩu 誠thành 言ngôn 。 決quyết 定định 生sanh 信tín 。 不bất 敢cảm 不bất 許hứa 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 何hà 必tất 藉tạ 此thử 因nhân 量lượng 。 然nhiên 後hậu 隨tùy 順thuận 。 故cố 可khả 不bất 陳trần 聖thánh 教giáo 。 假giả 如như 教giáo 中trung 弟đệ 子tử 。 已dĩ 信tín 佛Phật 言ngôn 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 即tức 說thuyết 聲thanh 非phi 耳nhĩ 所sở 聞văn 。 豈khởi 違vi 現hiện 量lượng 。 已dĩ 信tín 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 即tức 說thuyết 常thường 說thuyết 我ngã 。 豈khởi 違vi 自tự 教giáo 。 已dĩ 信tín 佛Phật 說thuyết 天thiên 界giới 諸chư 事sự 。 即tức 說thuyết 魔ma 攝nhiếp 其kỳ 眾chúng 遁độn 藕ngẫu 絲ti 中trung 。 豈khởi 違vi 世thế 間gian 。 說thuyết 法Pháp 四tứ 十thập 九cửu 年niên 。 其kỳ 中trung 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 豈khởi 違vi 自tự 語ngữ 。 此thử 等đẳng 言ngôn 辭từ 。 向hướng 內nội 人nhân 說thuyết 則tắc 可khả 。 向hướng 外ngoại 人nhân 說thuyết 。 即tức [(招-刀+(美-(王/大)))]# 量lượng 過quá 。 而nhi 此thử 因nhân 明minh 之chi 法pháp 。 義nghĩa 重trọng/trùng 悟ngộ 他tha 。 接tiếp 引dẫn 凡phàm 外ngoại 之chi 不bất 信tín 者giả 。 故cố 知tri 聖thánh 教giáo 量lượng 備bị 在tại 內nội 明minh 。 非phi 因nhân 明minh 所sở 攝nhiếp 也dã 。
問vấn 。 一nhất 切thiết 道Đạo 理lý 。 現hiện 量lượng 為vi 凖# 。 云vân 何hà 論luận 中trung 說thuyết 現hiện 量lượng 少thiểu 。 說thuyết 比tỉ 量lượng 多đa 耶da 。 答đáp 。 因nhân 明minh 全toàn 屬thuộc 比tỉ 量lượng 。 而nhi 比tỉ 量lượng 所sở 依y 。 則tắc 在tại 現hiện 量lượng 。 說thuyết 比tỉ 相tương 應ứng 多đa 。 說thuyết 所sở 依y 冝# 少thiểu 。 又hựu 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 。 彼bỉ 此thử 可khả 攝nhiếp 。 除trừ 現hiện 量lượng 義nghĩa 。 無vô 可khả 比tỉ 量lượng 。 真chân 比tỉ 量lượng 義nghĩa 。 即tức 是thị 現hiện 量lượng 。 不bất 可khả 說thuyết 多đa 少thiểu 分phần 輕khinh 重trọng 也dã 。
問vấn 似tự 宗tông 九cửu 過quá 。 前tiền 相tương 違vi 五ngũ 過quá 。 因nhân 喻dụ 亦diệc 有hữu 犯phạm 此thử 過quá 者giả 。 云vân 何hà 似tự 因nhân 似tự 喻dụ 中trung 不bất 說thuyết 。 答đáp 。 在tại 似tự 因nhân 似tự 喻dụ 。 亦diệc 有hữu 犯phạm 此thử 五ngũ 過quá 者giả 。 已dĩ 從tùng 過quá 重trọng/trùng 処# 易dị 其kỳ 名danh 。 輕khinh 者giả 可khả 略lược 。 如như 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 一nhất 條điều 。 立lập 聲thanh 無vô 常thường 。 因nhân 云vân 眼nhãn 所sở 見kiến 性tánh 。 犯phạm 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 世thế 間gian 三tam 相tương 違vi 過quá 。 義nghĩa 重trọng/trùng 在tại 因nhân 之chi 不bất 成thành 。 所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 一nhất 條điều 。 立lập 聲thanh 常thường 宗tông 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 喻dụ 如như 覺giác 。 亦diệc 犯phạm 世thế 間gian 相tương 違vi 。 (# 雖tuy 無vô 質chất 而nhi 有hữu 礙ngại 大đại 聲thanh 礙ngại 聽thính 細tế 語ngữ )# 義nghĩa 重trọng/trùng 在tại 喻dụ 之chi 不bất 成thành 。 所sở 言ngôn 義nghĩa 重trọng/trùng 者giả 。 謂vị 但đãn 明minh 此thử 因nhân 此thử 喻dụ 符phù 此thử 過quá 之chi 式thức 。 不bất 暇hạ 彈đàn 他tha 過quá 也dã 。 其kỳ 他tha 凖# 此thử 可khả 推thôi 。
宗tông 鏡kính 錄lục 四tứ 十thập 九cửu 卷quyển 云vân 。 未vị 審thẩm 三tam 量lượng 。 行hành 相tướng 如như 何hà 。 又hựu 八bát 識thức 各các 具cụ 幾kỷ 量lượng 。 答đáp 。 古cổ 德đức 釋thích 云vân 。 現hiện 量lượng 者giả 。 現hiện 謂vị 顯hiển 現hiện 。 即tức 分phân 明minh 證chứng 境cảnh 。 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 無vô 籌trù 度độ 心tâm 。 親thân 得đắc 法Pháp 體thể 。 離ly 妄vọng 分phân 別biệt 。 名danh 之chi 謂vị 現hiện 。 言ngôn 量lượng 者giả 。 量lượng 度độ 是thị 楷# 定định 之chi 義nghĩa 。 謂vị 心tâm 于vu 境cảnh 上thượng 。 度độ 量lương 楷# 定định 法pháp 之chi 自tự 相tương/tướng 。 不bất 錯thác 謬mậu 故cố 。 比tỉ 量lượng 者giả 。 比tỉ 謂vị 比tỉ 類loại 。 以dĩ 比tỉ 類loại 量lượng 度độ 而nhi 知tri 有hữu 故cố 。 非phi 量lượng 者giả 。 謂vị 心tâm 緣duyên 境cảnh 時thời 。 于vu 境cảnh 錯thác 亂loạn 。 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 不bất 能năng 正chánh 知tri 。 境cảnh 不bất 稱xưng 心tâm 故cố 。 又hựu 現hiện 量lượng 者giả 。 如như 五ngũ 塵trần 色sắc 法pháp 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 并tinh 明minh 了liễu 意ý 識thức 緣duyên 此thử 之chi 時thời 。 最tối 初sơ 過quá 境cảnh 。 未vị 起khởi 分phân 別biệt 。 能năng 緣duyên 之chi 智trí 。 親thân 證chứng 境cảnh 體thể 。 得đắc 法Pháp 自tự 性tánh 。 名danh 為vi 現hiện 量lượng 。 得đắc 自tự 相tương/tướng 也dã 。 若nhược 前tiền 五ngũ 識thức 及cập 第đệ 八bát 識thức 。 于vu 一nhất 切thiết 境cảnh 時thời 。 皆giai 是thị 現hiện 量lượng 。 得đắc 法Pháp 自tự 相tương/tướng 。 不bất 簡giản 因nhân 果quả 漏lậu 無vô 漏lậu 位vị 。 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 彼bỉ 五ngũ 塵trần 境cảnh 時thời 。 于vu 彼bỉ 法pháp 體thể 。 生sanh 分phân 別biệt 心tâm 而nhi 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 所sở 及cập 。 不bất 能năng 親thân 證chứng 。 以dĩ 是thị 假giả 智trí 所sở 緣duyên 。 名danh 得đắc 共cộng 相tương 。 不bất 簡giản 因nhân 中trung 果quả 位vị 。 但đãn 于vu 境cảnh 體thể 生sanh 分phân 別biệt 心tâm 。 及cập 起khởi 言ngôn 詮thuyên 之chi 時thời 。 皆giai 名danh 得đắc 于vu 共cộng 相tương 。 若nhược 佛Phật 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 事sự 境cảnh 時thời 。 起khởi 分phân 別biệt 故cố 。 起khởi 言ngôn 說thuyết 故cố 。 亦diệc 是thị 假giả 智trí 。 非phi 是thị 得đắc 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 法pháp 體thể 。 但đãn 是thị 得đắc 彼bỉ 共cộng 相tương 也dã 。 按án 此thử 說thuyết 不bất 審thẩm 。 佛Phật 果Quả 安an 可khả 言ngôn 假giả 智trí 。 安an 可khả 以dĩ 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 分phân 別biệt 。 佛Phật 得đắc 共cộng 相tương 。 皆giai 自tự 相tương/tướng 也dã 。 後hậu 文văn 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 非phi 比tỉ 量lượng 知tri 。 則tắc 知tri 此thử 說thuyết 之chi 非phi 矣hĩ 。
又hựu 云vân 。 因nhân 明minh 疏sớ/sơ 解giải 現hiện 量lượng 義nghĩa 。 略lược 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 現hiện 之chi 量lượng 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 依y 所sở 依y 根căn 。 于vu 現hiện 在tại 世thế 。 緣duyên 現hiện 有hữu 境cảnh 。 根căn 与# 識thức 同đồng 照chiếu 前tiền 境cảnh 。 有hữu 發phát 識thức 用dụng 。 根căn 義nghĩa 顯hiển 勝thắng 。 得đắc 顯hiển 現hiện 名danh 。 雖tuy 照chiếu 于vu 境cảnh 。 以dĩ 體thể 是thị 色sắc 。 無vô 緣duyên 慮lự 用dụng 。 不bất 能năng 量lượng 度độ 。 但đãn 有hữu 現hiện 義nghĩa 。 不bất 得đắc 量lượng 名danh 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 量lượng 度độ 于vu 境cảnh 。 緣duyên [雨/思]# 用dụng 增tăng 。 體thể 具cụ 現hiện 義nghĩa 。 亦diệc 有hữu 量lượng 境cảnh 之chi 能năng 。 今kim 從tùng 能năng 發phát 之chi 根căn 。 顯hiển 所sở 發phát 識thức 。 名danh 現hiện 之chi 量lượng 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 二nhị 現hiện 即tức 量lượng 。 謂vị 明minh 了liễu 意ý 識thức 一nhất 分phần/phân 。 除trừ 餘dư 散tán 意ý 識thức 及cập 獨độc 頭đầu 起khởi 者giả 。 并tinh 取thủ 定định 意ý 識thức 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 親thân 緣duyên 現hiện 境cảnh 。 作tác 用dụng 顯hiển 現hiện 。 而nhi 彼bỉ 所sở 依y 意ý 根căn 界giới 體thể 。 非phi 顯hiển 現hiện 故cố 。 故cố 不bất 取thủ 之chi 。 但đãn 就tựu 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 現hiện 即tức 是thị 量lượng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。
又hựu 云vân 。 問vấn 。 若nhược 假giả 智trí 所sở 詮thuyên 。 但đãn 得đắc 共cộng 相tương 之chi 義nghĩa 。 不bất 得đắc 共cộng 相tương 法pháp 體thể 。 如như 口khẩu 說thuyết 色sắc 時thời 。 口khẩu 應ưng 被bị 礙ngại 。 以dĩ 彼bỉ 色sắc 體thể 。 以dĩ 質chất 礙ngại 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 既ký 不bất 被bị 色sắc 礙ngại 。 故cố 知tri 不bất 得đắc 彼bỉ 體thể 。 但đãn 得đắc 彼bỉ 義nghĩa 者giả 。 且thả 如như 第đệ 八bát 識thức 及cập 与# 眼nhãn 識thức 。 并tinh 明minh 了liễu 意ý 識thức 。 現hiện 量lượng 智trí 起khởi 緣duyên 火hỏa 之chi 時thời 。 既ký 言ngôn 現hiện 量lượng 得đắc 法Pháp 自tự 相tương/tướng 。 寧ninh 不bất 燒thiêu 心tâm 。 若nhược 不bất 被bị 燒thiêu 。 應ưng 不bất 得đắc 火hỏa 自tự 相tương/tướng 。 何hà 名danh 現hiện 量lượng 境cảnh 也dã 。 若nhược 許hứa 被bị 燒thiêu 。 即tức 世thế 間gian 現hiện 見kiến 火hỏa 時thời 。 眼nhãn 不bất 被bị 損tổn 。 便tiện 有hữu 世thế 間gian 現hiện 量lượng 相tương 違vi 過quá 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 不bất 被bị 燒thiêu 。 亦diệc 得đắc 自tự 相tương/tướng 。 名danh 為vi 現hiện 量lượng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 心tâm 細tế 色sắc 麄# 故cố 。 心tâm 細tế 無vô 狀trạng 。 色sắc 麄# 有hữu 形hình 。 故cố 緣duyên 火hỏa 時thời 。 雖tuy 不bất 被bị 燒thiêu 。 亦diệc 名danh 現hiện 量lượng 。 又hựu 彼bỉ 麄# 色sắc 。 實thật 亦diệc 不bất 能năng 壞hoại 扵# 細tế 色sắc 。 何hà 况# 心tâm 法pháp 。 如như 火hỏa 災tai 起khởi 時thời 。 欲dục 畍# 但đãn 燒thiêu 自tự 界giới 。 不bất 燒thiêu 色sắc 畍# 定định 地địa 。 殊thù 妙diệu 細tế 色sắc 。 問vấn 。 既ký 言ngôn 心tâm 細tế 色sắc 麄# 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 化hóa 火hỏa 焚phần 身thân 。 心tâm 智trí 隨tùy 滅diệt 。 此thử 如như 何hà 通thông 。
答đáp 曰viết 。
化hóa 火hỏa 焚phần 身thân 。 但đãn 燒thiêu 浮phù 塵trần 根căn 。 非phi 燒thiêu 清thanh 淨tịnh 色sắc 根căn 。 及cập 彼bỉ 心tâm 智trí 。 彼bỉ 清thanh 淨tịnh 根căn 心tâm 智trí 。 以dĩ 無vô 所sở 依y 浮phù 塵trần 。 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 。 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 雖tuy 是thị 定định 火hỏa 。 亦diệc 不bất 能năng 燒thiêu 。 麄# 細tế 異dị 故cố 。 定định 火hỏa 對đối 世thế 火hỏa 較giảo 細tế 。 而nhi 對đối 心tâm 猶do 麄# 。 以dĩ 是thị 色sắc 法pháp 有hữu 形hình 質chất 故cố 。
按án 此thử 叚giả 所sở 說thuyết 。 全toàn 成thành 戲hí 論luận 。 口khẩu 說thuyết 是thị 聲thanh 。 色sắc 體thể 安an 有hữu 被bị 礙ngại 。 眼nhãn 照chiếu 是thị 見kiến 。 火hỏa 不bất 燒thiêu 見kiến 。 心tâm 量lượng 其kỳ 法pháp 是thị 知tri 。 火hỏa 不bất 燒thiêu 知tri 。 若nhược 舌thiệt 身thân 二nhị 根căn 識thức 緣duyên 火hỏa 。 寧ninh 不bất 被bị 燒thiêu 。 又hựu 麄# 細tế 之chi 說thuyết 。 亦diệc 非phi 合hợp 理lý 。 江giang 河hà 水thủy 大đại 。 亦diệc 潤nhuận 一nhất 塵trần 。 一nhất 星tinh 之chi 火hỏa 。 不bất 容dung 寸thốn 鐵thiết 。 又hựu 界giới 有hữu 各các 別biệt 。 彼bỉ 此thử 無vô 關quan 。 人nhân 間gian 之chi 火hỏa 。 不bất 燒thiêu 地địa 獄ngục 。 水thủy 雖tuy 清thanh 淨tịnh 。 鬼quỷ 見kiến 是thị 膿nùng 。 豈khởi 人nhân 間gian 水thủy 火hỏa 麄# 。 地địa 獄ngục 鬼quỷ 類loại 反phản 細tế 耶da 。 又hựu 魂hồn 魄phách 無vô 塵trần 根căn 可khả 依y 。 而nhi 見kiến 色sắc 聞văn 香hương 。 心tâm 智trí 不bất 滅diệt 。 羅La 漢Hán 涅Niết 槃Bàn 依y 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 。 心tâm 智trí 不bất 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 有hữu 滅diệt 。 便tiện 是thị 斷đoạn 見kiến 。 不bất 應ưng 以dĩ 擇trạch 滅diệt 之chi 滅diệt 為vi 例lệ 。 定định 火hỏa 豈khởi 有hữu 形hình 質chất 。 定định 火hỏa 与# 心tâm 。 豈khởi 可khả 較giảo 量lượng 麄# 細tế 。 此thử 等đẳng 分phân 別biệt 。 俱câu 為vi 贅# 疣vưu 。 凡phàm 宗tông 鏡kính 錄lục 所sở 談đàm 唯duy 識thức 一nhất 門môn 。 佳giai 処# 固cố 多đa 。 敗bại 闕khuyết 処# 亦diệc 復phục 間gian 出xuất 。 學học 者giả 當đương 分phân 別biệt 觀quán 之chi 。 無vô 一nhất 一nhất 泥nê 其kỳ 所sở 說thuyết 。 若nhược 以dĩ 此thử 解giải 經kinh 。 反phản 晦hối 經kinh 旨chỉ 。 當đương 永vĩnh 明minh 時thời 。 所sở 慿# 以dĩ 談đàm 唯duy 識thức 之chi 師sư 。 見kiến 未vị 甚thậm 精tinh 。 其kỳ 中trung 嘉gia 禾hòa 與dữ 稂# 莠# 雜tạp 陳trần 。 而nhi 唯duy 識thức 宗tông 義nghĩa 相tương/tướng 繁phồn 碎toái 。 永vĩnh 師sư 已dĩ 獲hoạch 驪# 珠châu 。 不bất 復phục 辨biện 其kỳ 鱗lân 甲giáp 。 以dĩ 故cố 一nhất 皆giai 。 學học 者giả 又hựu 不bất 得đắc 以dĩ 未vị 辨biện 牝tẫn 牡# 驪# 黃hoàng 。 誚tiếu 九cửu 方phương 歅# 之chi 不bất 能năng 相tương/tướng 馬mã 也dã 。
又hựu 云vân 。 三tam 量lượng 八bát 識thức 分phân 別biệt 者giả 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 唯duy 是thị 現hiện 量lượng 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 顯hiển 現hiện 真chân 境cảnh 。 不bất 作tác 行hành 解giải 心tâm 。 得đắc 法Pháp 自tự 性tánh 。 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 徧biến 通thông 三tam 量lượng 。 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 了liễu 意ý 識thức 与# 五ngũ 同đồng 緣duyên 。 通thông 三tam 量lượng 。 初sơ 念niệm 得đắc 五ngũ 塵trần 自tự 性tánh 。 是thị 現hiện 量lượng 。 第đệ 二nhị 念niệm 至chí 作tác 解giải 心tâm 時thời 。 若nhược 量lượng 境cảnh 不bất 謬mậu 。 是thị 比tỉ 量lượng 。 若nhược 心tâm 所sở 不bất 稱xưng 境cảnh 知tri 。 即tức 是thị 非phi 量lượng 。 二nhị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 有hữu 三tam 。 一nhất 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 。 亦diệc 通thông 三tam 量lượng 。 而nhi 比tỉ 非phi 為vi 多đa 。 若nhược 前tiền 五ngũ 引dẫn 起khởi 獨độc 散tán 意ý 識thức 。 名danh 現hiện 量lượng 。 謂vị 第đệ 一nhất 念niệm 緣duyên 前tiền 來lai 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 塵trần 境cảnh 。 得đắc 其kỳ 自tự 性tánh 者giả 。 二nhị 定định 中trung 獨độc 頭đầu 。 惟duy 是thị 現hiện 量lượng 。 三tam 夢mộng 中trung 獨độc 頭đầu 。 惟duy 是thị 非phi 量lượng 。 內nội 二nhị 分phần 是thị 現hiện 量lượng 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 約ước 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 惟duy 是thị 非phi 量lượng 。 妄vọng 執chấp 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 我ngã 法pháp 故cố 。 本bổn 來lai 第đệ 八bát 見kiến 分phân 是thị 白bạch 淨tịnh 無vô 記ký 。 然nhiên 非phi 是thị 我ngã 。 今kim 被bị 第đệ 七thất 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 不bất 稱xưng 境cảnh 知tri 。 故cố 名danh 非phi 量lượng 。 若nhược 第đệ 七thất 內nội 二nhị 分phần 惟duy 現hiện 量lượng 。 凡phàm 散tán 位vị 心tâm 心tâm 所sở 。 若nhược 具cụ 四tứ 義nghĩa 。 則tắc 名danh 現hiện 量lượng 。 一nhất 任nhậm 運vận 緣duyên 。 二nhị 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 三tam 惟duy 性tánh 境cảnh 。 四tứ 無vô 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 第đệ 八bát 識thức 四tứ 義nghĩa 具cụ 足túc 。 極cực 成thành 現hiện 量lượng 。 按án 此thử 文văn 中trung 說thuyết 意ý 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 。 惟duy 是thị 非phi 量lượng 。 此thử 語ngữ 有hữu 疵tỳ 。 前tiền 五ngũ 引dẫn 起khởi 獨độc 散tán 意ý 識thức 。 及cập 定định 中trung 獨độc 頭đầu 。 豈khởi 闕khuyết 見kiến 分phần/phân 耶da 。 又hựu 心tâm 所sở 五ngũ 位vị 。 作tác 意ý 便tiện 非phi 任nhậm 運vận 。 想tưởng 且thả 思tư 。 即tức 落lạc 計kế 度độ 。 而nhi 八bát 識thức 同đồng 有hữu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 現hiện 与# 比tỉ 如như 何hà 判phán 得đắc 。
又hựu 問vấn 。 真chân 似tự 現hiện 量lượng 如như 何hà 分phân 別biệt 。 答đáp 。 古cổ 釋thích 現hiện 量lượng 有hữu 二nhị 。 一nhất 真chân 。 二nhị 似tự 。 真chân 現hiện 量lượng 者giả 。 謂vị 五ngũ 識thức 及cập 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 諸chư 自tự 證chứng 分phần/phân 。 諸chư 定định 心tâm 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 。 此thử 等đẳng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 六lục 義nghĩa 名danh 現hiện 。 一nhất 現hiện 有hữu 。 簡giản 龜quy 毛mao 等đẳng 。 二nhị 現hiện 在tại 。 簡giản 過quá 未vị 。 三tam 顯hiển 現hiện 。 簡giản 種chủng 子tử 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 四tứ 現hiện 離ly 照chiếu 現hiện 。 謂vị 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 行hành 相tương 遠viễn 離ly 諸chư 分phân 別biệt 故cố 。 謂vị 離ly 隨tùy 念niệm 計kế 度độ 名danh 言ngôn 種chủng 類loại 諸chư 門môn 等đẳng 分phân 別biệt 心tâm 故cố 。 因nhân 明minh 疏sớ/sơ 云vân 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 即tức 顯hiển 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 不bất 籌trù 不bất 度độ 。 任nhậm 運vận 因nhân 循tuần 。 照chiếu 符phù 前tiền 境cảnh 故cố 。 五ngũ 明minh 現hiện 。 謂vị 諸chư 定định 心tâm 澄trừng 湛trạm 。 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 。 皆giai 明minh 證chứng 故cố 。 六lục 親thân 現hiện 。 謂vị 親thân 冥minh 自tự 體thể 。 如như 一nhất 切thiết 散tán 心tâm 。 若nhược 親thân 于vu 境cảnh 明minh 冥minh 自tự 體thể 。 皆giai 名danh 現hiện 量lượng 。 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 。 簡giản 諸chư 邪tà 智trí 等đẳng 。 如như 病bệnh 眼nhãn 見kiến 空không 華hoa 毛mao 輪luân 等đẳng 。 雖tuy 離ly 分phân 別biệt 任nhậm 運vận 而nhi 緣duyên 。 然nhiên 不bất 能năng 明minh 證chứng 眾chúng 境cảnh 。 親thân 冥minh 自tự 體thể 故cố 。 非phi 現hiện 量lượng 也dã 。 似tự 現hiện 量lượng 者giả 。 約ước 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 散tán 心tâm 緣duyên 過quá 去khứ 。 二nhị 獨độc 頭đầu 意ý 緣duyên 現hiện 在tại 。 三tam 散tán 意ý 緣duyên 未vị 來lai 。 四tứ 緣duyên 三tam 世thế 疑nghi 智trí 。 五ngũ 緣duyên 現hiện 在tại 諸chư 惑hoặc 亂loạn 解giải 。 又hựu 隨tùy 先tiên 所sở 受thọ 。 分phân 別biệt 轉chuyển 故cố 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 然nhiên 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 分phân 別biệt 心tâm 。 謂vị 愚ngu 癡si 輩bối 。 及cập 見kiến 空không [卄/(傘-(企-止)+一)]# 等đẳng 。 不bất 能năng 分phân 明minh 冥minh 證chứng 境cảnh 故cố 。 二nhị 有hữu 分phân 別biệt 心tâm 。 現hiện 帶đái 名danh 言ngôn 。 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 男nam 女nữ 天thiên 地địa 等đẳng 。 見kiến 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 此thử 以dĩ 眾chúng 緣duyên 合hợp 故cố 。 如như 攬lãm 眾chúng 微vi 以dĩ 成thành 于vu 色sắc 。 合hợp 五ngũ 行hành 以dĩ 成thành 于vu 人nhân 。 名danh 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 于vu 義nghĩa 異dị 轉chuyển 故cố 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 真chân 現hiện 量lượng 者giả 。 如như 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 合hợp 相tướng 。 即tức 非phi 一nhất 合hợp 相tướng 。 以dĩ 從tùng 緣duyên 合hợp 即tức 無vô 性tánh 故cố 。 無vô 性tánh 之chi 性tánh 。 是thị 所sở 證chứng 理lý 。 如như 是thị 知tri 者giả 。 是thị 正chánh 智trí 生sanh 。 是thị 自tự 相tương/tướng 処# 之chi 相tướng 。 名danh 真chân 現hiện 量lượng 。 又hựu 拂phất 能năng 所sở 證chứng 之chi 跡tích 。 為vi 真chân 現hiện 量lượng 。 謂vị 若nhược 有hữu 如như 外ngoại 之chi 智trí 。 与# 如như 合hợp 者giả 。 猶do 有hữu 所sở 得đắc 。 非phi 真chân 實thật 證chứng 。 能năng 所sở 兩lưỡng 忘vong 方phương 為vi 真chân 現hiện 。 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 若nhược 時thời 于vu 所sở 緣duyên 。 智trí 都đô 無vô 所sở 得đắc 。
爾nhĩ 時thời 住trụ 唯duy 識thức 離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 經Kinh 云vân 。 亦diệc 無vô 如như 外ngoại 智trí 。 能năng 證chứng 于vu 如như 。 乃nãi 為vi 真chân 現hiện 量lượng 也dã 。 是thị 以dĩ 諸chư 佛Phật 施thí 為vi 。 悉tất 皆giai 現hiện 量lượng 。 如như 守thủ 護hộ 國quốc 界giới 。 主chủ 陀đà 羅la 尼ni (# 經kinh )# 云vân 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。 種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 。 種chủng 種chủng 資tư 具cụ 。 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 種chủng 種chủng 根căn 器khí 。 種chủng 種chủng 行hành [解-土+(人/人)]# 。 種chủng 種chủng 心tâm 性tánh 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 剎sát 那na 流lưu 注chú 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 非phi 比tỉ 量lượng 知tri 。 云vân 何hà 現hiện 量lượng 。 謂vị 不bất 動động 念niệm 。 如như 實thật 而nhi 知tri 。 非phi 流lưu 注chú 心tâm 入nhập 于vu 過quá 去khứ 。 如như 是thị 知tri 時thời 。 智trí 慧tuệ 具cụ 足túc 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。
按án 文văn 中trung 前tiền 說thuyết 六lục 種chủng 。 第đệ 一nhất 至chí 三tam 。 現hiện 現hiện 可khả 攝nhiếp 。 第đệ 四tứ 至chí 六lục 。 別biệt 轉chuyển 可khả 攝nhiếp 。 似tự 現hiện 五ngũ 種chủng 。 翻phiên 前tiền 可khả 推thôi 。 次thứ 似tự 現hiện 二nhị 種chủng 之chi 。 無vô 分phân 別biệt 心tâm 。 似tự 与# 論luận 文văn 有hữu 違vi 。 然nhiên 論luận 文văn 即tức 表biểu 正chánh 智trí 。 則tắc 不bất 違vi 後hậu 說thuyết 。 所sở 謂vị 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 非phi 是thị 不bất 能năng 分phân 別biệt 而nhi 無vô 。 後hậu 說thuyết 直trực 作tác 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 講giảng 則tắc 過quá 矣hĩ 。 一nhất 合hợp 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 拂phất 能năng 所sở 迹tích 。 諸chư 佛Phật 施thí 為vi 。 皆giai 無vô 分phân 別biệt 可khả 攝nhiếp 。 然nhiên 是thị 不bất 共cộng 之chi 清thanh 淨tịnh 現hiện 量lượng 。 非phi 此thử 論luận 現hiện 量lượng 義nghĩa 。