因Nhân 明Minh 入Nhập 正Chánh 理Lý 論Luận 解Giải

明Minh 真Chân 界Giới 集Tập 解Giải

諸chư 灋pháp 本bổn 因nhân 。 曰viết 正chánh 理lý 。 徹triệt 諸chư 灋pháp 本bổn 因nhân 。 曰viết 正chánh 智trí 。 理lý 由do 智trí 顯hiển 。 宗tông 假giả 因nhân 明minh 。 因nhân 智trí 為vi 能năng 入nhập 。 正chánh 理lý 為vi 所sở 入nhập 。 菩Bồ 薩Tát 證chứng 真chân 現hiện 量lượng 真chân 比tỉ 量lượng 。 故cố 有hữu 真chân 能năng 立lập 真chân 能năng 破phá 。 以dĩ 智trí 照chiếu 理lý 。 以dĩ 自tự 悟ngộ 他tha 。 故cố 曰viết 因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 。 如như 立lập 真Chân 如Như 則tắc 入nhập 真Chân 如Như 正chánh 理lý 。 立lập 唯duy 識thức 則tắc 入nhập 唯duy 識thức 正chánh 理lý 。 立lập 無vô 常thường 則tắc 入nhập 無vô 常thường 正chánh 理lý 。 苟cẩu 非phi 證chứng 真chân 之chi 人nhân 。 則tắc 一nhất 開khai 口khẩu 而nhi 三tam 十thập 三tam 過quá 隨tùy 之chi 立lập 量lượng 。 豈khởi 易dị 乎hồ 哉tai 。 譬thí 如như 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 征chinh 伐phạt 自tự 天thiên 子tử 出xuất 。 則tắc 諸chư 候hậu 拱củng 手thủ 聽thính 命mạng 。 而nhi 天thiên 下hạ 治trị 。 自tự 諸chư 候hậu 大đại 夫phu 出xuất 。 則tắc 四tứ 夷di 交giao 侵xâm 。 民dân 無vô 所sở 措thố 其kỳ 手thủ 足túc 矣hĩ 。 故cố 閱duyệt 此thử 論luận 者giả 。 如như 客khách 兒nhi 閱duyệt 帝đế 王vương 世thế 譜# 。 雖tuy 知tri 昭chiêu 穆mục 次thứ 序tự 。 而nhi 不bất 能năng 冐mạo 神thần 明minh 之chi 胄trụ 。 又hựu 如như 盡tận 識thức 三tam 千thiên 律luật 條điều 。 而nhi 身thân 非phi 刑hình 官quan 。 遂toại 欲dục 加gia 之chi 有hữu 罪tội 。 其kỳ 誰thùy 服phục 之chi 。 然nhiên 則tắc 學học 者giả 所sở 急cấp 。 務vụ 在tại 證chứng 真chân 哉tai 。 務vụ 在tại 證chứng 真chân 哉tai 。 此thử 解giải 界giới 公công 集tập 諸chư 家gia 之chi 說thuyết 所sở 成thành 。 讀đọc 此thử 以dĩ 覽lãm 廣quảng 文văn 。 有hữu 如như 引dẫn 鏡kính 自tự 照chiếu 其kỳ 面diện 。 遂toại 不bất 敢cảm 祕bí 。 而nhi 壽thọ 之chi 梓# 。 以dĩ 公công 諸chư 有hữu 志chí 證chứng 真chân 者giả 。

萬vạn 曆lịch 己kỷ 丑sửu 五ngũ 月nguyệt 二nhị 十thập 一nhất 日nhật 。 秀tú 水thủy 真chân 實thật 居cư 士sĩ 馮bằng 夢mộng 禎# 題đề

No.856-B# 因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 科khoa

-# 將tương 釋thích 此thử 論luận 科khoa 文văn 分phần/phân (# 四tứ )#

-# 初sơ 明minh 題đề 目mục (# 因nhân 明minh )#

-# 次thứ 辨biện 撰soạn 人nhân (# 南nam 迦ca )#

三Tam 明Minh 譯dịch 者giả (# 唐đường 三tam )#

-# 四tứ 解giải 本bổn 文văn (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 立lập 門môn 總tổng 攝nhiếp (# 能năng 立lập )#

-# 次thứ 依y 門môn 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 八bát )#

-# 初sơ 真chân 能năng 立lập (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu 能năng 立lập (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 略lược 釋thích 能năng 立lập (# 此thử 中trung )#

-# 二nhị 廣quảng 明minh 能năng 立lập (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 宗tông (# 此thử 中trung )#

-# 二nhị 釋thích 因nhân (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 數số 徵trưng 列liệt (# 因nhân 有hữu )#

-# 二nhị 雙song 徵trưng 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 同đồng 相tương/tướng (# 云vân 何hà )#

-# 二nhị 釋thích 異dị 相tướng (# 異dị 品phẩm )#

-# 三tam 釋thích 徧biến 相tương/tướng (# 此thử 中trung )#

-# 三tam 釋thích 喻dụ (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 舉cử 數số 標tiêu 列liệt (# 喻dụ 有hữu )#

-# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 同đồng 喻dụ (# 同đồng 法pháp )#

-# 二nhị 釋thích 異dị 喻dụ (# 異dị 法pháp )#

-# 二nhị 總tổng 結kết 能năng 立lập (# 已dĩ 說thuyết )#

-# 二nhị 似tự 能năng 立lập (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 明minh 宗tông 過quá (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 宗tông 列liệt 過quá (# 雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc )#

-# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 相tương 違vi (# 此thử 中trung )#

-# 二nhị 釋thích 不bất 成thành (# 能năng 別biệt )#

-# 三tam 結kết 過quá 歸quy 宗tông (# 如như 是thị )#

-# 二nhị 明minh 因nhân 過quá (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 躡niếp 前tiền 標tiêu 後hậu (# 已dĩ 說thuyết )#

-# 二nhị 依y 標tiêu 分phần/phân 釋thích (# 分phần/phân 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 不bất 成thành (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 舉cử 列liệt 數số (# 不bất 成thành )#

-# 二nhị 別biệt 釋thích 過quá 義nghĩa (# 如như 成thành )#

-# 二nhị 釋thích 不bất 定định (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 舉cử 列liệt 數số (# 不bất 定định )#

-# 二nhị 別biệt 釋thích 過quá 義nghĩa (# 此thử 中trung )#

-# 三tam 釋thích 相tương 違vi (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 數số 列liệt 名danh (# 相tương 違vi )#

-# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích (# 此thử 中trung )#

三Tam 明Minh 喻dụ 過quá (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 躡niếp 前tiền 標tiêu 後hậu (# 已dĩ 說thuyết )#

-# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 同đồng 法pháp (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 別biệt 明minh 同đồng 過quá (# 能năng 立lập )#

-# 後hậu 牒điệp 結kết 同đồng 法pháp (# 如như 是thị )#

-# 二nhị 釋thích 異dị 法pháp (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 別biệt 明minh 異dị 過quá (# 似tự 異dị )#

-# 後hậu 總tổng 結kết 似tự 立lập (# 如như 是thị )#

-# 三tam 真chân 現hiện 量lượng (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 量lượng (# 復phục 次thứ )#

-# 二nhị 別biệt 釋thích 現hiện 量lượng (# 此thử 中trung )#

-# 四tứ 真chân 比tỉ 量lượng (# 分phần/phân 二nhị )#

-# 初sơ 別biệt 釋thích 比tỉ 量lượng (# 言ngôn 比tỉ )#

-# 二nhị 總tổng 結kết 二nhị 量lượng (# 於ư 二nhị )#

-# 五ngũ 似tự 現hiện 量lượng (# 有hữu 分phần/phân )#

-# 六lục 似tự 比tỉ 量lượng (# 若nhược 似tự )#

-# 七thất 真chân 能năng 破phá (# 復phục 次thứ )#

-# 八bát 似tự 能năng 破phá (# 若nhược 不bất )#

-# 三tam 結kết 略lược 指chỉ 廣quảng (# 已dĩ 宣tuyên )#

因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 科khoa

因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 解giải

檇# 李# 沙Sa 門Môn 。 真chân 界giới 。 集tập 解giải 。

科khoa 文văn 分phần/phân 四tứ 。

△# 初sơ 明minh 題đề 目mục 。

因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận

因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 者giả 。 此thử 六lục 字tự 為vi 一nhất 論luận 之chi 題đề 目mục 。 論luận 之chi 一nhất 字tự 是thị 能năng 詮thuyên 文văn 。 上thượng 五ngũ 字tự 是thị 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 謂vị 因nhân 明minh 正chánh 義nghĩa 由do 論luận 彰chương 顯hiển 。 是thị 則tắc 義nghĩa 由do 論luận 顯hiển 。 論luận 逐trục 義nghĩa 名danh 。 文văn 義nghĩa 雙song 彰chương 。 能năng 所sở 合hợp 目mục 。 故cố 曰viết 因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 。 就tựu 上thượng 五ngũ 字tự 中trung 。 上thượng 二nhị 字tự 是thị 能năng 入nhập 因nhân 智trí 。 下hạ 二nhị 字tự 是thị 所sở 入nhập 正chánh 理lý 。 入nhập 通thông 能năng 所sở 。 斯tư 由do 因nhân 智trí 真chân 故cố 。 得đắc 入nhập 正chánh 理lý 也dã 。 故cố 清thanh 涼lương 云vân 。 因nhân 者giả 即tức 萬vạn 法pháp 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 。 明minh 者giả 即tức 觀quán 法pháp 本bổn 因nhân 之chi 智trí 。 謂vị 世thế 間gian 種chủng 種chủng 言ngôn 論luận 。 及cập 圖đồ 書thư 印ấn 璽# 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 萬vạn 法pháp 之chi 因nhân 。 皆giai 悉tất 明minh 了liễu 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 又hựu 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 如Như 來Lai 發phát 明minh 。 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 知tri 其kỳ 本bổn 因nhân 。 隨tùy 所sở 緣duyên 出xuất 。 乃nãi 至chí 現hiện 前tiền 種chủng 種chủng 松tùng 直trực 棘cức 曲khúc 。 鵠hộc 白bạch 烏ô 玄huyền 。 皆giai 了liễu 元nguyên 由do 。 斯tư 皆giai 以dĩ 智trí 照chiếu 明minh 。 萬vạn 法pháp 本bổn 因nhân 。 故cố 曰viết 因nhân 明minh 。 永vĩnh 明minh 云vân 。 正chánh 理lý 者giả 諸chư 法pháp 本bổn 真chân 之chi 體thể 義nghĩa 。 謂vị 若nhược 迷mê 性tánh 覺giác 隱ẩn 晦hối 靈linh 明minh 。 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 正chánh 因nhân 。 故cố 致trí 情tình 宗tông 糺củ 轍triệt 。 今kim 絕tuyệt 狂cuồng 愚ngu 之chi 妄vọng 說thuyết 。 杜đỗ 邪tà 倒đảo 之chi 疑nghi 心tâm 。 則tắc 入nhập 諸chư 法pháp 本bổn 真chân 。 斯tư 即tức 自tự 悟ngộ 入nhập 正chánh 理lý 也dã 。 又hựu 因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 者giả 。 謂vị 因nhân 乃nãi 立lập 者giả 三tam 支chi 中trung 因nhân 。 以dĩ 宗tông 因nhân 喻dụ 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 明minh 即tức 敵địch 者giả 所sở 生sanh 之chi 智trí 。 以dĩ 聞văn 立lập 者giả 理lý 引dẫn 發phát 故cố 。 故cố 起khởi 信tín 記ký 云vân 。 一nhất 真Chân 如Như 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 能năng 隨tùy 緣duyên 故cố 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 平bình 等đẳng 所sở 依y 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 又hựu 下hạ 論luận 云vân 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 無vô 常thường 故cố 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 瓶bình 。 又hựu 瑜du 伽già 云vân 。 云vân 何hà 名danh 因nhân 明minh 處xứ 。 謂vị 於ư 觀quán 察sát 義nghĩa 中trung 諸chư 所sở 有hữu 事sự 故cố 。 釋thích 曰viết 。 所sở 建kiến 立lập 法Pháp 。 名danh 觀quán 察sát 義nghĩa 。 能năng 隨tùy 順thuận 法pháp 。 名danh 諸chư 所sở 有hữu 事sự 。 諸chư 所sở 有hữu 事sự 。 即tức 是thị 因nhân 明minh 。 斯tư 皆giai 由do 因nhân 照chiếu 明minh 。 所sở 建kiến 立lập 法Pháp 。 令linh 諸chư 聞văn 者giả 。 於ư 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 了liễu 無vô 常thường 等đẳng 。 斯tư 即tức 悟ngộ 他tha 入nhập 正chánh 理lý 也dã 。 故cố 云vân 由do 宗tông 因nhân 喻dụ 多đa 言ngôn 。 開khai 示thị 諸chư 有hữu 。 問vấn 者giả 未vị 了liễu 義nghĩa 故cố 。 問vấn 夫phu 立lập 論luận 量lượng 。 三tam 支chi 圓viên 滿mãn 。 果quả 明minh 不bất 舉cử 。 獨độc 唱xướng 因nhân 明minh 。 答đáp 因nhân 為vi 量lượng 主chủ 故cố 。 故cố 大đại 鈔sao 云vân 。 就tựu 比tỉ 量lượng 中trung 。 有hữu 許hứa 未vị 許hứa 。 為vi 成thành 未vị 許hứa 。 必tất 有hữu 能năng 成thành 。 即tức 能năng 成thành 是thị 因nhân 。 所sở 成thành 是thị 果quả 。 宗tông 由do 因nhân 顯hiển 。 義nghĩa 得đắc 分phân 明minh 。 故cố 唱xướng 因nhân 明minh 。 理lý 無vô 違vi 妨phương 。 又hựu 此thử 論luận 者giả 。 謂vị 徵trưng 析tích 邪tà 宗tông 。 審thẩm 明minh 正chánh 理lý 。 故cố 云vân 因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 。 然nhiên 論luận 有hữu 宗tông 釋thích 。 此thử 即tức 宗tông 論luận 。 宗tông 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 謂vị 宗tông 。 諸chư 部bộ 立lập 破phá 等đẳng 義nghĩa 。 由do 宗tông 諸chư 義nghĩa 。 得đắc 成thành 斯tư 論luận 。 故cố 慈từ 恩ân 云vân 。 元nguyên 唯duy 佛Phật 說thuyết 。 散tán 在tại 眾chúng 經kinh 。 束thúc 此thử 成thành 故cố 。 二nhị 者giả 宗tông 人nhân 。 謂vị 劫kiếp 目mục 世thế 親thân 定định 三tam 支chi 故cố 。 故cố 永vĩnh 明minh 云vân 。 劫kiếp 初sơ 足túc 目mục 創sáng/sang 標tiêu 真chân 似tự 。 爰viên 及cập 世thế 親thân 。 再tái 陳trần 軌quỹ 式thức 。 雖tuy 紀kỷ 綱cương 已dĩ 列liệt 。 而nhi 幽u 致trí 未vị 分phần/phân 。 有hữu 陳trần 那na 為vi 妙Diệu 吉Cát 祥Tường 菩Bồ 薩Tát 警cảnh 諭dụ 。 乃nãi 重trọng/trùng 造tạo 因nhân 明minh 。 此thử 雖tuy 宗tông 人nhân 。 義nghĩa 亦diệc 具cụ 矣hĩ 。 問vấn 立lập 破phá 等đẳng 義nghĩa 已dĩ 備bị 眾chúng 經kinh 。 況huống 復phục 多đa 論luận 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 製chế 斯tư 論luận 耶da 。 答đáp 為vi 欲dục 曲khúc 被bị 時thời 機cơ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 文văn 者giả 。 能năng 易dị 入nhập 故cố 。 故cố 龍long 樹thụ 因nhân 明minh 論luận 云vân 。 為vi 欲dục 簡giản 持trì 能năng 立lập 能năng 破phá 義nghĩa 中trung 真chân 實thật 。 故cố 造tạo 斯tư 論luận 。

△# 次thứ 辯biện 撰soạn 人nhân 。

商thương 迦ca 羅la 主chủ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

商thương 迦ca 羅la 主chủ 。 此thử 云vân 天thiên 主chủ 。 以dĩ 後hậu 序tự 中trung 言ngôn 天thiên 主chủ 故cố 。 或hoặc 云vân 羯yết 羅la 。 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 耳nhĩ 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 義nghĩa 。 諸chư 疏sớ/sơ 既ký 廣quảng 。 此thử 不bất 繁phồn 云vân 。 造tạo 作tác 也dã 。

△# 三Tam 明Minh 譯dịch 者giả 。

唐Đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄Huyền 奘Tráng 譯dịch

師sư 翻phiên 譯dịch 時thời 事sự 。 備bị 於ư 後hậu 序tự 。

△# 四tứ 解giải 本bổn 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 立lập 門môn 總tổng 攝nhiếp 。

能năng 立lập 與dữ 能năng 破phá 。 及cập 似tự 唯duy 悟ngộ 他tha 。 現hiện 量lượng 與dữ 比tỉ 量lượng 。

及cập 似tự 唯duy 自tự 悟ngộ 。

如như 是thị 總tổng 攝nhiếp 諸chư 論luận 要yếu 義nghĩa 。

此thử 立lập 八bát 門môn 。 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 諸chư 論luận 要yếu 義nghĩa 也dã 。 八bát 門môn 者giả 。 謂vị 真chân 具cụ 四tứ 門môn 。 似tự 含hàm 四tứ 門môn 也dã 。 一nhất 真chân 能năng 立lập 。 謂vị 對đối 敵địch 申thân 量lượng 。 三tam 分phần/phân 圓viên 明minh 。 開khai 曉hiểu 於ư 賓tân 故cố 。 二nhị 真chân 能năng 破phá 。 謂vị 斥xích 量lượng 非phi 圓viên 。 彈đàn 支chi 有hữu 謬mậu 。 示thị 悟ngộ 於ư 主chủ 故cố 。 三tam 似tự 能năng 立lập 。 謂vị 對đối 敵địch 申thân 量lượng 。 三tam 分phần/phân 闕khuyết 謬mậu 。 非phi 曉hiểu 於ư 賓tân 故cố 。 四tứ 似tự 能năng 破phá 。 謂vị 妄vọng 斥xích 非phi 圓viên 。 彈đàn 支chi 有hữu 謬mậu 。 不bất 悟ngộ 於ư 主chủ 故cố 。 五ngũ 真chân 現hiện 量lượng 。 謂vị 於ư 色sắc 等đẳng 義nghĩa 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 自tự 相tương/tướng 處xứ 轉chuyển 故cố 。 六lục 真chân 比tỉ 量lượng 。 謂vị 藉tạ 眾chúng 相tướng 。 而nhi 觀quán 於ư 義nghĩa 。 相tương 應ứng 智trí 起khởi 故cố 。 七thất 似tự 現hiện 量lượng 。 謂vị 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 於ư 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 了liễu 瓶bình 衣y 等đẳng 故cố 。 八bát 似tự 比tỉ 量lượng 。 謂vị 以dĩ 似tự 因nhân 智trí 。 於ư 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 相tương 違vi 解giải 起khởi 故cố 。 悟ngộ 他tha 者giả 。 由do 能năng 立lập 破phá 。 皆giai 能năng 啟khải 他tha 未vị 了liễu 之chi 義nghĩa 故cố 。 自tự 悟ngộ 者giả 。 由do 現hiện 比tỉ 量lượng 。 能năng 引dẫn 真chân 似tự 有hữu 無vô 分phân 別biệt 二nhị 智trí 故cố 。 此thử 上thượng 皆giai 引dẫn 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 鈔sao 義nghĩa 釋thích 。 如như 是thị 下hạ 即tức 指chỉ 八bát 門môn 二nhị 益ích 。 能năng 總tổng 攝nhiếp 諸chư 論luận 立lập 破phá 等đẳng 義nghĩa 也dã 。

△# 次thứ 依y 門môn 別biệt 釋thích 分phần/phân 八bát 。 初sơ 真chân 能năng 立lập 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 能năng 立lập 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 略lược 釋thích 能năng 立lập 。

此thử 中trung 宗tông 等đẳng 多đa 言ngôn 。 名danh 為vi 能năng 立lập 。 由do 宗tông 因nhân 喻dụ 多đa 言ngôn 。 開khai 示thị 諸chư 有hữu 。 問vấn 者giả 未vị 了liễu 義nghĩa 故cố 。

此thử 中trung 者giả 。 即tức 簡giản 持trì 論luận 中trung 也dã 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 因nhân 喻dụ 。 即tức 宗tông 因nhân 喻dụ 多đa 言ngôn 名danh 能năng 立lập 也dã 。 由do 宗tông 下hạ 略lược 釋thích 。 謂vị 由do 宗tông 因nhân 喻dụ 多đa 言ngôn 。 開khai 他tha 所sở 未vị 了liễu 義nghĩa 。 故cố 名danh 能năng 立lập 。 然nhiên 能năng 立lập 有hữu 二nhị 。 一nhất 三tam 支chi 為vi 能năng 立lập 。 以dĩ 宗tông 因nhân 喻dụ 多đa 言ngôn 。 名danh 能năng 立lập 故cố 。 二nhị 因nhân 喻dụ 為vi 能năng 立lập 。 以dĩ 因nhân 即tức 宗tông 家gia 之chi 因nhân 。 喻dụ 乃nãi 因nhân 中trung 所sở 攝nhiếp 。 由do 因nhân 與dữ 喻dụ 。 成thành 其kỳ 宗tông 法pháp 。 故cố 為vi 能năng 立lập 。 此thử 即tức 以dĩ 宗tông 為vi 所sở 立lập 也dã 。 今kim 觀quán 論luận 文văn 。 能năng 立lập 通thông 三tam 。

△# 二nhị 廣quảng 明minh 能năng 立lập 分phần/phân 三tam 。 初sơ 釋thích 宗tông 。

此thử 中trung 宗tông 者giả 。 謂vị 極cực 成thành 有hữu 法pháp 。 極cực 成thành 能năng 別biệt 。 差sai 別biệt 性tánh 故cố 。 隨tùy 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 所sở 成thành 立lập 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 宗tông 。 如như 有hữu 成thành 立lập 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。

此thử 中trung 者giả 。 真chân 能năng 立lập 宗tông 中trung 也dã 。 宗tông 者giả 。 崇sùng 也dã 主chủ 也dã 。 謂vị 己kỷ 所sở 崇sùng 義nghĩa 。 以dĩ 為vi 其kỳ 主chủ 。 形hình 於ư 言ngôn 表biểu 。 能năng 啟khải 悟ngộ 他tha 。 名danh 為vi 宗tông 也dã 。 故cố 襍tập 集tập 論luận 云vân 。 謂vị 以dĩ 所sở 應ưng 成thành 自tự 所sở 許hứa 義nghĩa 。 宣tuyên 示thị 於ư 他tha 。 令linh 彼bỉ 解giải 了liễu 故cố 。 名danh 為vi 宗tông 等đẳng 。 極cực 成thành 有hữu 法pháp 極cực 成thành 能năng 別biệt 者giả 。 有hữu 法pháp 即tức 前tiền 陳trần 。 謂vị 色sắc 等đẳng 法pháp 也dã 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 有hữu 法pháp 與dữ 宗tông 為vi 依y 。 亦diệc 名danh 宗tông 依y 。 對đối 能năng 別biệt 宗tông 。 此thử 即tức 所sở 別biệt 也dã 。 能năng 別biệt 即tức 後hậu 陳trần 。 謂vị 所sở 立lập 宗tông 體thể 也dã 。 以dĩ 依y 體thể 之chi 上thượng 。 悉tất 離ly 諸chư 過quá 。 故cố 云vân 極cực 成thành 有hữu 法pháp 極cực 成thành 能năng 別biệt 也dã 。 差sai 別biệt 性tánh 故cố 者giả 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 謂vị 宗tông 唯duy 是thị 一nhất 。 而nhi 言ngôn 有hữu 法pháp 能năng 別biệt 者giả 。 以dĩ 依y 體thể 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 解giải 。 釋thích 成thành 宗tông 義nghĩa 。 謂vị 此thử 真chân 能năng 立lập 宗tông 。 有hữu 法pháp 能năng 別biệt 二nhị 俱câu 極cực 成thành 。 由do 與dữ 似tự 能năng 立lập 中trung 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 真chân 能năng 立lập 宗tông 也dã 。 隨tùy 自tự 下hạ 結kết 成thành 宗tông 義nghĩa 也dã 。 謂vị 將tương 前tiền 陳trần 後hậu 陳trần 和hòa 合hợp 一nhất 處xứ 。 隨tùy 其kỳ 立lập 者giả 自tự 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 許hứa 所sở 成thành 立lập 性tánh 。 則tắc 名danh 為vi 宗tông 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 是thị 中trung 唯duy 隨tùy 自tự 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 所sở 成thành 立lập 。 說thuyết 名danh 宗tông 。 問vấn 能năng 別biệt 與dữ 宗tông 體thể 何hà 異dị 。 答đáp 奘tráng 師sư 云vân 。 雖tuy 能năng 別biệt 為vi 宗tông 。 立lập 者giả 即tức 許hứa 。 敵địch 者giả 未vị 諍tranh 。 猶do 是thị 宗tông 依y 。 未vị 名danh 宗tông 體thể 。 若nhược 前tiền 陳trần 後hậu 陳trần 和hòa 合hợp 為vi 宗tông 了liễu 。 立lập 者giả 即tức 許hứa 。 敵địch 者giả 不bất 許hứa 。 立lập 敵địch 共cộng 諍tranh 。 名danh 為vi 宗tông 體thể 。 若nhược 立lập 敵địch 未vị 諍tranh 。 猶do 是thị 宗tông 依y 。 故cố 起khởi 信tín 記ký 云vân 。 依y 有hữu 能năng 別biệt 所sở 別biệt 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 如như 有hữu 下hạ 舉cử 例lệ 立lập 宗tông 也dã 。 如như 云vân 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp (# 此thử 即tức 極cực 成thành 有hữu 法pháp )# 定định 無vô 常thường 為vi 宗tông (# 即tức 極cực 成thành 能năng 別biệt )# 。 若nhược 三tam 支chi 具cụ 足túc 。 應ưng 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 瓶bình 。 異dị 喻dụ 如như 空không 。 此thử 則tắc 立lập 者giả 定định 許hứa 無vô 常thường 以dĩ 為vi 宗tông 體thể 。 若nhược 準chuẩn 瑜du 伽già 破phá 壞hoại 他tha 宗tông 之chi 意ý 。 此thử 宗tông 正chánh 破phá 敵địch 者giả 聲thanh 常thường 之chi 論luận 。 敵địch 者giả 量lượng 云vân 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 定định 常thường 為vi 宗tông (# 此thử 犯phạm 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 過quá )# 。 因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố (# 此thử 犯phạm 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá )# 。 喻dụ 如như 虗hư 空không (# 此thử 犯phạm 能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 過quá )# 。 此thử 敵địch 者giả 意ý 許hứa 常thường 為vi 宗tông 體thể 。 以dĩ 敵địch 立lập 者giả 無vô 常thường 之chi 論luận 。 敵địch 者giả 不bất 知tri 虗hư 空không 是thị 非phi 所sở 作tác 。 則tắc 於ư 因nhân 上thượng 不bất 轉chuyển 。 引dẫn 喻dụ 不bất 齊tề 。 聲thanh 常thường 之chi 論luận 不bất 成thành 矣hĩ 。

△# 二nhị 釋thích 因nhân 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 標tiêu 數số 徵trưng 列liệt 。

因nhân 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

謂vị 徧biến 是thị 宗tông 法pháp 性tánh 。 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 性tánh 。 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 性tánh 。

因nhân 者giả 。 即tức 所sở 由do 所sở 以dĩ 。 順thuận 益ích 待đãi 藉tạ 之chi 義nghĩa 相tương/tướng 也dã 。 謂vị 於ư 所sở 立lập 宗tông 。 說thuyết 其kỳ 自tự 體thể 及cập 其kỳ 相tướng 貌mạo 。 是thị 名danh 為vi 因nhân 。 故cố 大đại 鈔sao 云vân 。 為vi 由do 有hữu 此thử 所sở 由do 。 所sở 以dĩ 顯hiển 宗tông 法pháp 性tánh 。 宗tông 果quả 方phương 明minh 。 由do 此thử 即tức 顯hiển 與dữ 所sở 立lập 宗tông 。 一nhất 向hướng 一nhất 味vị 。 能năng 建kiến 立lập 宗tông 。 名danh 為vi 因nhân 也dã 。 三tam 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 同đồng 異dị 徧biến 也dã 。 徧biến 相tương/tướng 是thị 總tổng 。 同đồng 異dị 為vi 別biệt 。 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 列liệt 三tam 相tương/tướng 。 徧biến 是thị 宗tông 法pháp 性tánh 者giả 。 謂vị 能năng 立lập 因nhân 。 全toàn 是thị 宗tông 法pháp 。 如như 所sở 作tác 因nhân 。 全toàn 是thị 無vô 常thường 。 以dĩ 是thị 宗tông 法pháp 故cố 。 則tắc 因nhân 徧biến 宗tông 法pháp 。 名danh 決quyết 定định 因nhân 。 若nhược 纖tiêm 毫hào 不bất 是thị 。 即tức 猶do 豫dự 因nhân 矣hĩ 。 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 性tánh 者giả 。 謂vị 因nhân 與dữ 宗tông 齊tề 。 則tắc 宗tông 由do 因nhân 有hữu 。 故cố 龍long 樹thụ 論luận 云vân 。 宗tông 無vô 因nhân 不bất 有hữu 。 少thiểu 有hữu 不bất 齊tề 。 則tắc 非phi 定định 有hữu 矣hĩ 。 如như 無vô 常thường 以dĩ 所sở 作tác 為vi 因nhân 方phương 得đắc 定định 有hữu 。 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 性tánh 者giả 。 謂vị 於ư 立lập 處xứ 全toàn 無vô 同đồng 品phẩm 所sở 立lập 。 若nhược 絲ti 毫hào 有hữu 。 則tắc 不bất 徧biến 無vô 矣hĩ 。 如như 立lập 常thường 以dĩ 非phi 所sở 作tác 為vi 因nhân 。 方phương 得đắc 徧biến 無vô 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 名danh 因nhân 。 謂vị 同đồng 品phẩm 一nhất 切thiết 徧biến 有hữu 。 異dị 品phẩm 一nhất 切thiết 徧biến 無vô 也dã 。 嗟ta 夫phu 同đồng 異dị 之chi 說thuyết 。 紛phân 然nhiên 久cửu 矣hĩ 。 而nhi 惑hoặc 者giả 竟cánh 以dĩ 異dị 法pháp 遣khiển 同đồng 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 立lập 同đồng 異dị 意ý 也dã 。 蓋cái 立lập 法pháp 於ư 因nhân 喻dụ 。 必tất 須tu 同đồng 異dị 者giả 。 其kỳ 意ý 有hữu 三tam 。 一nhất 恐khủng 所sở 立lập 法pháp 有hữu 所sở 混hỗn 濫lạm 故cố 。 以dĩ 同đồng 不bất 假giả 異dị 。 恐khủng 濫lạm 異dị 。 則tắc 不bất 能năng 定định 有hữu 。 異dị 不bất 假giả 同đồng 。 恐khủng 濫lạm 同đồng 。 則tắc 不bất 能năng 徧biến 無vô 。 既ký 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 濫lạm 。 而nhi 所sở 立lập 法pháp 不bất 極cực 成thành 矣hĩ 。 二nhị 立lập 異dị 。 蓋cái 為vi 成thành 同đồng 。 是thị 以dĩ 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 則tắc 成thành 。 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 則tắc 遣khiển 。 遣khiển 即tức 是thị 無vô 。 非phi 以dĩ 異dị 法pháp 遣khiển 同đồng 也dã 。 故cố 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 。 則tắc 同đồng 品phẩm 極cực 成thành 矣hĩ 。 如như 說thuyết 常thường 為vi 成thành 無vô 常thường 。 非phi 欲dục 顯hiển 常thường 也dã 。 三tam 同đồng 異dị 。 若nhược 立lập 三tam 支chi 無vô 過quá 。 則tắc 於ư 自tự 所sở 立lập 法pháp 極cực 成thành 。 能năng 破phá 他tha 宗tông 。 他tha 宗tông 不bất 能năng 壞hoại 也dã 。

△# 二nhị 雙song 徵trưng 別biệt 釋thích 分phần/phân 三tam 。 初sơ 釋thích 同đồng 相tương/tướng 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 品phẩm 異dị 品phẩm 。 謂vị 所sở 立lập 法pháp 。 均quân 等đẳng 義nghĩa 品phẩm 。 說thuyết 名danh 同đồng 品phẩm 。 如như 立lập 無vô 常thường 。 瓶bình 等đẳng 無vô 常thường 。 故cố 名danh 同đồng 品phẩm 。

云vân 何hà 下hạ 雙song 徵trưng 。 謂vị 所sở 下hạ 別biệt 釋thích 。 所sở 立lập 宗tông 者giả 。 即tức 宗tông 也dã 。 謂vị 能năng 立lập 因nhân 性tánh 。 與dữ 所sở 立lập 宗tông 。 義nghĩa 類loại 均quân 等đẳng 。 說thuyết 名danh 同đồng 品phẩm 。 如như 立lập 下hạ 舉cử 例lệ 釋thích 成thành 。 如như 立lập 無vô 常thường 之chi 宗tông 。 以dĩ 有hữu 作tác 為vi 因nhân 。 瓶bình 等đẳng 為ví 喻dụ 。 故cố 名danh 同đồng 品phẩm 。 雖tuy 顯hiển 舉cử 喻dụ 。 影ảnh 取thủ 因nhân 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 異dị 相tướng 。

異dị 品phẩm 者giả 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 。 無vô 其kỳ 所sở 立lập 。 若nhược 有hữu 是thị 常thường 。 見kiến 非phi 所sở 作tác 。 如như 虗hư 空không 等đẳng 。

異dị 品phẩm 者giả 。 異dị 同đồng 品phẩm 也dã 。 謂vị 於ư 下hạ 釋thích 異dị 義nghĩa 。 蓋cái 於ư 異dị 處xứ 無vô 同đồng 所sở 立lập 。 故cố 名danh 為vi 異dị 。 若nhược 有hữu 下hạ 立lập 量lượng 顯hiển 異dị 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 是thị 常thường 。 因nhân 非phi 所sở 作tác 。 喻dụ 如như 虗hư 空không 。 則tắc 三tam 支chi 皆giai 異dị 於ư 同đồng 。 故cố 得đắc 無vô 同đồng 所sở 立lập 也dã 。 龍long 樹thụ 云vân 。 應ưng 以dĩ 非phi 作tác 證chứng 其kỳ 常thường 。 或hoặc 以dĩ 無vô 常thường 成thành 所sở 作tác 。 即tức 斯tư 義nghĩa 矣hĩ 。

△# 三tam 釋thích 徧biến 相tương/tướng 。

此thử 中trung 所sở 作tác 性tánh 。 或hoặc 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 性tánh 。 徧biến 是thị 宗tông 法pháp 。 於ư 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 性tánh 。 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 性tánh 。 是thị 無vô 常thường 等đẳng 因nhân 。

此thử 就tựu 同đồng 品phẩm 無vô 常thường 因nhân 。 以dĩ 釋thích 徧biến 相tương/tướng 也dã 。 此thử 中trung 指chỉ 同đồng 品phẩm 因nhân 中trung 。 謂vị 於ư 所sở 作tác 等đẳng 二nhị 因nhân 。 隨tùy 得đắc 一nhất 因nhân 。 全toàn 是thị 無vô 常thường 。 則tắc 因nhân 徧biến 宗tông 法pháp 。 故cố 云vân 徧biến 是thị 宗tông 法pháp 。

於ư 同đồng 下hạ 明minh 所sở 作tác 因nhân 是thị 宗tông 法pháp 意ý 。 蓋cái 由do 所sở 作tác 等đẳng 。 於ư 同đồng 品phẩm 定định 有hữu 。 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 。 故cố 得đắc 是thị 無vô 常thường 因nhân 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 能năng 成thành 無vô 常thường 。 又hựu 云vân 。 為vi 於ư 所sở 比tỉ 。 顯hiển 宗tông 法pháp 性tánh 。 故cố 說thuyết 因nhân 言ngôn 。 以dĩ 能năng 顯hiển 宗tông 。 故cố 能năng 成thành 宗tông 也dã 。 然nhiên 上thượng 因nhân 性tánh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 謂vị 生sanh 因nhân 了liễu 因nhân 。 生sanh 因nhân 如như 種chủng 生sanh 芽nha 。 了liễu 因nhân 如như 燈đăng 照chiếu 物vật 。 此thử 各các 有hữu 三tam 。 生sanh 因nhân 三tam 者giả 。 一nhất 言ngôn 生sanh 因nhân 。 二nhị 智trí 生sanh 因nhân 。 三tam 義nghĩa 生sanh 因nhân 。 了liễu 因nhân 三tam 者giả 。 一nhất 智trí 了liễu 因nhân 。 二nhị 言ngôn 了liễu 因nhân 。 三tam 義nghĩa 了liễu 因nhân 。 廣quảng 如như 龍long 樹thụ 論luận 說thuyết 。

△# 三tam 釋thích 喻dụ 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 舉cử 數số 標tiêu 列liệt 。

喻dụ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 同đồng 法pháp 。 二nhị 者giả 異dị 法pháp 。

喻dụ 者giả 。 比tỉ 曉hiểu 也dã 。 謂vị 即tức 以dĩ 近cận 事sự 比tỉ 類loại 。 令linh 於ư 深thâm 法Pháp 得đắc 曉hiểu 了liễu 故cố 。 故cố 金kim 剛cang 論luận 云vân 。 喻dụ 者giả 見kiến 邊biên 義nghĩa 。 謂vị 以dĩ 所sở 見kiến 邊biên 。 與dữ 未vị 所sở 見kiến 邊biên 和hòa 合hợp 正chánh 說thuyết 。 名danh 之chi 為ví 喻dụ 。 釋thích 云vân 。 所sở 見kiến 邊biên 者giả 。 謂vị 已dĩ 顯hiển 了liễu 分phần/phân 。 未vị 見kiến 邊biên 者giả 。 未vị 顯hiển 了liễu 分phần/phân 。 以dĩ 顯hiển 了liễu 分phần/phân 顯hiển 未vị 顯hiển 了liễu 分phần/phân 。 令linh 義nghĩa 平bình 等đẳng 。 所sở 有hữu 正chánh 說thuyết 。 名danh 能năng 立lập 喻dụ 。 言ngôn 同đồng 法pháp 異dị 法pháp 者giả 。 謂vị 在tại 因nhân 名danh 品phẩm 。 在tại 喻dụ 名danh 法pháp 也dã 。 以dĩ 喻dụ 與dữ 宗tông 因nhân 法pháp 同đồng 。 則tắc 名danh 同đồng 法pháp 。 異dị 法pháp 反phản 此thử 。 然nhiên 喻dụ 有hữu 體thể 依y 。 如như 云vân 瓶bình 者giả 即tức 是thị 依y 也dã 。 以dĩ 無vô 常thường 作tác 義nghĩa 。 證chứng 無vô 常thường 宗tông 。 名danh 之chi 為vi 體thể 。 下hạ 皆giai 倣# 此thử 。

△# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 釋thích 同đồng 喻dụ 。

同đồng 法pháp 者giả 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 顯hiển 因nhân 同đồng 品phẩm 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 謂vị 若nhược 所sở 作tác 。 見kiến 彼bỉ 無vô 常thường 。 譬thí 如như 瓶bình 等đẳng 。

同đồng 法pháp 者giả 。 謂vị 所sở 引dẫn 喻dụ 與dữ 宗tông 因nhân 法pháp 同đồng 。 故cố 名danh 同đồng 法pháp 。 若nhược 於ư 下hạ 釋thích 同đồng 法pháp 義nghĩa 。 謂vị 於ư 喻dụ 處xứ 與dữ 因nhân 相tương/tướng 同đồng 。 故cố 得đắc 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。

謂vị 若nhược 下hạ 立lập 量lượng 顯hiển 同đồng 也dã 。 蓋cái 以dĩ 所sở 作tác 為vi 因nhân 。 無vô 常thường 為vi 宗tông 。 瓶bình 等đẳng 為ví 喻dụ 。 三tam 支chi 㳷vẫn 然nhiên 。 故cố 云vân 同đồng 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 異dị 喻dụ 。

異dị 法pháp 者giả 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 說thuyết 所sở 立lập 無vô 。 因nhân 徧biến 非phi 有hữu 。 謂vị 若nhược 是thị 常thường 。 見kiến 非phi 所sở 作tác 。 如như 虗hư 空không 等đẳng 。 此thử 中trung 常thường 言ngôn 。 表biểu 非phi 無vô 常thường 。 非phi 所sở 作tác 言ngôn 。 表biểu 無vô 所sở 作tác 。 如như 有hữu 非phi 有hữu 。 說thuyết 名danh 非phi 有hữu 。

異dị 法pháp 者giả 。 異dị 同đồng 法pháp 也dã 。

若nhược 於ư 下hạ 釋thích 異dị 義nghĩa 。 謂vị 於ư 喻dụ 處xứ 說thuyết 所sở 立lập 無vô 。 同đồng 宗tông 說thuyết 因nhân 。 徧biến 無vô 同đồng 因nhân 。 故cố 名danh 異dị 法pháp 。

謂vị 若nhược 下hạ 立lập 量lượng 顯hiển 異dị 。

此thử 中trung 下hạ 重trọng/trùng 申thân 異dị 義nghĩa 。 以dĩ 顯hiển 無vô 同đồng 品phẩm 宗tông 因nhân 也dã 。 此thử 中trung 即tức 異dị 法pháp 中trung 也dã 。 常thường 非phi 無vô 常thường 則tắc 無vô 同đồng 宗tông 。 非phi 所sở 作tác 無vô 作tác 則tắc 無vô 同đồng 因nhân 。

如như 有hữu 下hạ 引dẫn 例lệ 。 以dĩ 明minh 虗hư 空không 非phi 瓶bình 等đẳng 也dã 。 蓋cái 異dị 喻dụ 如như 虗hư 空không 言ngôn 。 表biểu 非phi 瓶bình 等đẳng 。 如như 對đối 有hữu 言ngôn 非phi 有hữu 。 說thuyết 非phi 是thị 有hữu 也dã 。 既ký 異dị 法pháp 無vô 同đồng 。 則tắc 立lập 法pháp 極cực 成thành 。 而nhi 離ly 異dị 過quá 矣hĩ 。

△# 二nhị 總tổng 結kết 能năng 立lập 。

已dĩ 說thuyết 宗tông 等đẳng 因nhân 。 如như 是thị 多đa 言ngôn 。 開khai 悟ngộ 他tha 時thời 。 說thuyết 名danh 能năng 立lập 。 如như 說thuyết 聲thanh 無vô 常thường 者giả 。 是thị 立lập 宗tông 言ngôn 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 者giả 。 是thị 宗tông 法pháp 言ngôn 。 若nhược 是thị 所sở 作tác 見kiến 彼bỉ 無vô 常thường 如như 瓶bình 等đẳng 者giả 。 是thị 隨tùy 同đồng 品phẩm 言ngôn 。 若nhược 是thị 其kỳ 常thường 見kiến 非phi 所sở 作tác 如như 虗hư 空không 者giả 。 是thị 遠viễn 離ly 言ngôn 。 唯duy 此thử 三tam 分phần/phân 。 說thuyết 名danh 能năng 立lập 。

已dĩ 說thuyết 下hạ 對đối 前tiền 總tổng 結kết 也dã 。 由do 前tiền 標tiêu 云vân 。 宗tông 等đẳng 多đa 言ngôn 名danh 為vi 能năng 立lập 。 上thượng 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 故cố 此thử 總tổng 結kết 。 自tự 如như 說thuyết 下hạ 。 結kết 前tiền 三tam 分phần/phân 。 以dĩ 明minh 能năng 立lập 極cực 成thành 也dã 。

遠viễn 離ly 言ngôn 者giả 。 謂vị 於ư 異dị 中trung 。 無vô 同đồng 所sở 立lập 故cố 。 得đắc 無vô 常thường 等đẳng 三tam 法pháp 遠viễn 離ly 。 而nhi 能năng 立lập 法pháp 極cực 成thành 矣hĩ 。 初sơ 門môn 竟cánh 。

△# 二nhị 似tự 能năng 立lập 分phần/phân 三tam 。 初sơ 明minh 宗tông 過quá 分phần/phân 三tam 。 初sơ 標tiêu 宗tông 列liệt 過quá 。

雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc 成thành 立lập 。 由do 與dữ 現hiện 量lượng 等đẳng 相tương 違vi 故cố 。 名danh 似tự 立lập 宗tông 。 謂vị 現hiện 量lượng 相tương 違vi 。 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 。 自tự 教giáo 相tương 違vi 。 世thế 間gian 相tương 違vi 。 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 俱câu 不bất 極cực 成thành 。 相tương/tướng 符phù 極cực 成thành 。

此thử 明minh 似tự 宗tông 之chi 過quá 也dã 。

雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 先tiên 標tiêu 似tự 宗tông 。 謂vị 現hiện 下hạ 列liệt 過quá 。 蓋cái 於ư 現hiện 量lượng 等đẳng 五ngũ 。 一nhất 有hữu 相tương 違vi 。 則tắc 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 能năng 別biệt 等đẳng 四tứ 。 由do 於ư 前tiền 陳trần 後hậu 陳trần 有hữu 立lập 敵địch 不bất 許hứa 故cố 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 。

△# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 釋thích 相tương 違vi 。

此thử 中trung 現hiện 量lượng 相tương 違vi 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 非phi 所sở 聞văn 。

此thử 中trung 似tự 立lập 中trung 也dã 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 五ngũ 根căn 對đối 時thời 。 不bất 待đãi 名danh 言ngôn 。 無vô 籌trù 度độ 心tâm 。 取thủ 境cảnh 親thân 明minh 。 名danh 為vi 現hiện 量lượng 。

相tương 違vi 者giả 。 謂vị 宗tông 違vi 現hiện 量lượng 也dã 。

如như 說thuyết 下hạ 舉cử 例lệ 明minh 過quá 。 下hạ 凡phàm 言ngôn 如như 者giả 倣# 此thử 。 然nhiên 聲thanh 是thị 耳nhĩ 之chi 所sở 聞văn 。 既ký 以dĩ 非phi 所sở 聞văn 為vi 宗tông 。 得đắc 不bất 違vi 於ư 現hiện 量lượng 乎hồ 。

比tỉ 量lượng 相tương 違vi 者giả 。 如như 說thuyết 瓶bình 等đẳng 是thị 常thường 。

比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 比tỉ 擬nghĩ 度độ 量lương 。 如như 見kiến 烟yên 度độ 火hỏa 等đẳng 。

相tương 違vi 者giả 。 謂vị 宗tông 違vi 比tỉ 量lượng 也dã 。 然nhiên 瓶bình 乃nãi 所sở 作tác 。 本bổn 是thị 無vô 常thường 。 既ký 說thuyết 為vi 常thường 。 比tỉ 度độ 不bất 著trước 。 則tắc 與dữ 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 也dã 。

自tự 教giáo 相tương 違vi 者giả 。 如như 勝thắng 論luận 師sư 立lập 聲thanh 為vi 常thường 。

衛vệ 世thế 之chi 教giáo 。 但đãn 立lập 非phi 常thường 。 今kim 於ư 聲thanh 有hữu 法pháp 上thượng 。 立lập 為vi 常thường 者giả 。 則tắc 與dữ 自tự 教giáo 相tương 違vi 。 勝thắng 論luận 即tức 衛vệ 世thế 。 乃nãi 計kế 無vô 者giả 。 計kế 無vô 而nhi 又hựu 執chấp 聲thanh 為vi 常thường 。 豈khởi 不bất 違vi 於ư 自tự 教giáo 耶da 。

世thế 間gian 相tương 違vi 者giả 。 如như 說thuyết 懷hoài 兔thố 非phi 月nguyệt 有hữu 故cố 。 又hựu 如như 說thuyết 言ngôn 。 人nhân 頂đảnh 骨cốt 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 分phần/phân 故cố 。 猶do 如như 螺loa 貝bối 。

懷hoài 兔thố 因nhân 月nguyệt 。 世thế 所sở 共cộng 知tri 。 今kim 說thuyết 懷hoài 兔thố 非phi 因nhân 月nguyệt 有hữu 。 又hựu 頂đảnh 骨cốt 不bất 淨tịnh 。 亦diệc 世thế 所sở 共cộng 知tri 。 今kim 言ngôn 人nhân 頂đảnh 骨cốt 淨tịnh 。 喻dụ 如như 螺loa 貝bối 。 二nhị 皆giai 與dữ 世thế 間gian 相tương 違vi 也dã 。

自tự 語ngữ 相tương 違vi 者giả 。 如như 言ngôn 我ngã 母mẫu 是thị 其kỳ 石thạch 女nữ 。

此thử 與dữ 自tự 語ngữ 相tương 違vi 也dã 。 鞠cúc 我ngã 育dục 我ngã 。 方phương 為vi 我ngã 母mẫu 。 石thạch 女nữ 無vô 能năng 養dưỡng 育dục 。 實thật 非phi 我ngã 母mẫu 。 而nhi 言ngôn 我ngã 母mẫu 是thị 其kỳ 石thạch 女nữ 。 豈khởi 不bất 與dữ 自tự 語ngữ 相tương 違vi 哉tai 。

△# 二nhị 釋thích 不bất 成thành 。

能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 者giả 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 對đối 數số 論luận 師sư 。 立lập 聲thanh 滅diệt 壞hoại 。

能năng 別biệt 者giả 。 即tức 後hậu 陳trần 滅diệt 壞hoại 宗tông 也dã 。 不bất 極cực 成thành 者giả 。 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 對đối 彼bỉ 計kế 常thường 論luận 師sư 。 於ư 聲thanh 有hữu 法pháp 上thượng 。 立lập 滅diệt 壞hoại 宗tông 。 論luận 師sư 不bất 許hứa 此thử 宗tông 。 故cố 云vân 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 數số 論luận 即tức 僧Tăng 佉khư 。 乃nãi 計kế 常thường 者giả 。 問vấn 理lý 當đương 以dĩ 滅diệt 壞hoại 破phá 常thường 。 何hà 犯phạm 此thử 過quá 耶da 。 答đáp 奘tráng 師sư 云vân 。 夫phu 立lập 比tỉ 量lượng 。 有hữu 自tự 他tha 共cộng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 有hữu 標tiêu 簡giản 。 若nhược 自tự 比tỉ 量lượng 。 自tự 許hứa 言ngôn 簡giản 。 若nhược 他tha 比tỉ 量lượng 。 汝nhữ 執chấp 言ngôn 簡giản 。 若nhược 共cộng 比tỉ 量lượng 。 勝thắng 義nghĩa 言ngôn 簡giản 。 今kim 立lập 者giả 於ư 後hậu 陳trần 上thượng 。 不bất 能năng 就tựu 己kỷ 所sở 立lập 。 寄ký 言ngôn 簡giản 過quá 。 令linh 他tha 解giải 了liễu 。 故cố 招chiêu 斯tư 咎cữu 。 大đại 鈔sao 云vân 。 自tự 者giả 。 謂vị 自tự 立lập 義nghĩa 。 令linh 他tha 解giải 了liễu 。 如như 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 立lập 無vô 表biểu 色sắc 。 自tự 立lập 量lượng 云vân 。 我ngã 無vô 表biểu 色sắc 。 定định 是thị 實thật 色sắc 。 許hứa 色sắc 性tánh 故cố 。 如như 許hứa 色sắc 聲thanh 。 他tha 者giả 。 謂vị 於ư 他tha 立lập 中trung 。 出xuất 宗tông 因nhân 過quá 。 如như 大Đại 乘Thừa 破phá 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 云vân 。 汝nhữ 無vô 表biểu 色sắc 非phi 定định 實thật 色sắc 。 許hứa 無vô 對đối 故cố 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 共cộng 者giả 。 謂vị 於ư 他tha 立lập 中trung 。 出xuất 比tỉ 量lượng 過quá 故cố 。

所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 者giả 。 如như 數số 論luận 師sư 。 對đối 佛Phật 弟đệ 子tử 。 說thuyết 我ngã 是thị 思tư 。

所sở 別biệt 者giả 。 即tức 前tiền 陳trần 神thần 我ngã 也dã 。

不bất 極cực 成thành 者giả 。 謂vị 此thử 論luận 師sư 說thuyết 神thần 我ngã 是thị 思tư 。 內nội 教giáo 弗phất 許hứa 神thần 我ngã 。 故cố 云vân 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 唐đường 三tam 藏tạng 立lập 唯duy 識thức 比tỉ 量lượng 云vân 。 定định 不bất 離ly 眼nhãn 識thức 宗tông 。 是thị 極cực 成thành 能năng 別biệt 。 蓋cái 指chỉ 後hậu 陳trần 宗tông 法pháp 為vi 能năng 別biệt 。 又hựu 云vân 。 大Đại 乘Thừa 說thuyết 佛Phật 無vô 漏lậu 色sắc 。 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 佛Phật 有hữu 漏lậu 色sắc 。 若nhược 將tương 此thử 二nhị 種chủng 色sắc 。 立lập 為vi 唯duy 識thức 。 則tắc 彼bỉ 此thử 不bất 共cộng 許hứa 。 便tiện 犯phạm 自tự 他tha 一nhất 分phần/phân 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 蓋cái 指chỉ 前tiền 陳trần 有hữu 法pháp 。 為vi 所sở 別biệt 。 近cận 有hữu 以dĩ 外ngoại 道đạo 不bất 許hứa 佛Phật 弟đệ 子tử 所sở 立lập 宗tông 。 為vi 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 以dĩ 佛Phật 弟đệ 子tử 不bất 許hứa 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 宗tông 。 名danh 所sở 別biệt 不bất 極cực 成thành 者giả 。 謬mậu 也dã 。

俱câu 不bất 極cực 成thành 者giả 。 如như 勝thắng 論luận 師sư 。 對đối 佛Phật 弟đệ 子tử 。 立lập 我ngã 以dĩ 為vi 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。

此thử 明minh 能năng 別biệt 所sở 別biệt 俱câu 不bất 極cực 成thành 也dã 。 謂vị 勝thắng 論luận 師sư 於ư 我ngã 有hữu 法pháp 上thượng 。 立lập 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 宗tông 。 內nội 教giáo 皆giai 不bất 定định 許hứa 。 故cố 云vân 俱câu 不bất 極cực 成thành 。 蓋cái 外ngoại 以dĩ 神thần 我ngã 為vi 我ngã 。 非phi 真chân 常thường 之chi 我ngã 。 則tắc 所sở 別biệt 有hữu 法pháp 不bất 成thành 。 以dĩ 我ngã 為vi 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 正chánh 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 則tắc 能năng 別biệt 宗tông 不bất 成thành 也dã 。

相tương/tướng 符phù 極cực 成thành 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 是thị 所sở 聞văn 。

奘tráng 師sư 云vân 。 相tương 扶phù 銘minh 為vi 扶phù 宗tông 之chi 過quá 。 今kim 云vân 。 符phù 者giả 。 如như 立lập 者giả 於ư 聲thanh 有hữu 法pháp 上thượng 。 立lập 所sở 聞văn 宗tông 。 意ý 欲dục 別biệt 彼bỉ 成thành 自tự 宗tông 義nghĩa 。 而nhi 反phản 與dữ 彼bỉ 相tương/tướng 符phù 。 故cố 名danh 相tướng 符phù 極cực 成thành 。

△# 三tam 結kết 過quá 歸quy 宗tông 。

如như 是thị 多đa 言ngôn 。 是thị 遣khiển 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 門môn 故cố 。 不bất 容dung 成thành 故cố 。 立lập 無vô 果quả 故cố 。 名danh 似tự 立lập 宗tông 過quá 。

結kết 前tiền 九cửu 過quá 之chi 言ngôn 。 以dĩ 歸quy 宗tông 也dã 。 夫phu 立lập 比tỉ 量lượng 。 必tất 先tiên 以dĩ 智trí 達đạt 萬vạn 法pháp 因nhân 。 則tắc 凡phàm 所sở 立lập 量lượng 。 隨tùy 自tự 相tương/tướng 而nhi 不bất 違vi 。 宗tông 必tất 成thành 。 果quả 必tất 有hữu 也dã 。 今kim 此thử 所sở 立lập 。 既ký 與dữ 現hiện 量lượng 等đẳng 相tương 違vi 。 是thị 違vi 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 則tắc 宗tông 不bất 成thành 。 而nhi 無vô 果quả 故cố 。 名danh 似tự 立lập 宗tông 也dã 。 遣khiển 即tức 違vi 義nghĩa 。

不bất 容dung 成thành 者giả 。 謂vị 於ư 前tiền 九cửu 。 一nhất 有hữu 相tương 違vi 。 則tắc 不bất 容dung 成thành 立lập 也dã 。

立lập 無vô 果quả 者giả 。 謂vị 宗tông 既ký 不bất 成thành 。 則tắc 無vô 果quả 矣hĩ 。

△# 二nhị 明minh 因nhân 過quá 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 躡niếp 前tiền 標tiêu 後hậu 。

已dĩ 說thuyết 似tự 宗tông 。 當đương 說thuyết 似tự 因nhân 。 不bất 成thành 。 不bất 定định 。 及cập 與dữ 相tương 違vi 。 是thị 名danh 似tự 因nhân 。

躡niếp 前tiền 總tổng 標tiêu 似tự 因nhân 也dã 。

似tự 因nhân 者giả 。 因nhân 違vi 所sở 立lập 。 即tức 名danh 似tự 因nhân 。 故cố 方phương 便tiện 心tâm 論luận 云vân 。 似tự 因nhân 者giả 。 如như 燄diệm 似tự 水thủy 。 而nhi 實thật 非phi 水thủy 。 若nhược 有hữu 論luận 者giả 。 嚴nghiêm 飾sức 言ngôn 詞từ 。 以dĩ 為vi 水thủy 者giả 。 是thị 名danh 似tự 因nhân 。

△# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích 分phần/phân 三tam 。 初sơ 釋thích 不bất 成thành 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 舉cử 列liệt 數số 。

不bất 成thành 有hữu 四tứ 。 一nhất 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。 二nhị 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 。 三tam 猶do 豫dự 不bất 成thành 。 四tứ 所sở 依y 不bất 成thành 。

不bất 成thành 四tứ 者giả 。 一nhất 因nhân 於ư 宗tông 上thượng 。 立lập 敵địch 二nhị 家gia 俱câu 不bất 定định 許hứa 。 二nhị 但đãn 敵địch 者giả 不bất 許hứa 。 三tam 因nhân 於ư 宗tông 上thượng 猶do 豫dự 不bất 決quyết 。 四tứ 計kế 虗hư 空không 實thật 有hữu 。 對đối 無vô 空không 論luận 。 所sở 依y 不bất 成thành 。 此thử 皆giai 不bất 成thành 之chi 過quá 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 過quá 義nghĩa 。

如như 成thành 立lập 聲thanh 為vi 無vô 常thường 等đẳng 。 若nhược 言ngôn 是thị 眼nhãn 所sở 見kiến 性tánh 故cố 。 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。

兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 能năng 立lập 因nhân 。 立lập 敵địch 不bất 許hứa 。 徧biến 是thị 立lập 法pháp 。 如như 於ư 聲thanh 有hữu 法pháp 上thượng 。 立lập 無vô 常thường 為vi 宗tông 。 以dĩ 眼nhãn 所sở 見kiến 性tánh 為vi 因nhân 。 彼bỉ 此thử 不bất 許hứa 。 名danh 兩lưỡng 俱câu 不bất 成thành 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 彼bỉ 此thử 不bất 許hứa 。 定định 非phi 宗tông 法pháp 。 如như 有hữu 成thành 立lập 聲thanh 是thị 無vô 常thường 眼nhãn 所sở 見kiến 故cố 。

所sở 作tác 性tánh 故cố 。 對đối 聲thanh 顯hiển 論luận 。 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 。

此thử 正chánh 言ngôn 因nhân 以dĩ 略lược 宗tông 也dã 。 具cụ 足túc 應ưng 云vân 。 如như 有hữu 成thành 宗tông 聲thanh 為vi 無vô 常thường 。 因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 此thử 因nhân 但đãn 是thị 立lập 者giả 自tự 許hứa 。 若nhược 對đối 聲thanh 顯hiển 常thường 宗tông 。 論luận 所sở 作tác 因nhân 。 敵địch 者giả 弗phất 許hứa 。 名danh 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 又hựu 如như 敵địch 論luận 不bất 同đồng 許hứa 者giả 。 如như 對đối 聲thanh 顯hiển 論luận 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。

聲thanh 顯hiển 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 云vân 。 外ngoại 聲thanh 論luận 師sư 。 謂vị 聲thanh 相tương/tướng 常thường 住trụ 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 然nhiên 由do 吐thổ 宣tuyên 。 方phương 得đắc 顯hiển 了liễu 。 故cố 名danh 聲thanh 顯hiển 。

於ư 霧vụ 等đẳng 性tánh 。 起khởi 疑nghi 惑hoặc 時thời 。 為vi 成thành 大đại 種chủng 和hòa 合hợp 火hỏa 有hữu 。 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 猶do 豫dự 不bất 成thành 。

霧vụ 者giả 有hữu 法pháp 也dã 。 疑nghi 惑hoặc 。 疑nghi 霧vụ 為vi 煙yên 也dã 。 大đại 種chủng 指chỉ 四tứ 大đại 。 以dĩ 大đại 種chủng 與dữ 火hỏa 和hòa 合hợp 。 乃nãi 有hữu 煙yên 相tương/tướng 。 為vi 成thành 煙yên 故cố 。 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 今kim 於ư 霧vụ 等đẳng 性tánh 。 疑nghi 惑hoặc 為vi 煙yên 。 為vi 成thành 大đại 種chủng 和hòa 合hợp 火hỏa 有hữu 。 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 必tất 不bất 令linh 人nhân 生sanh 智trí 。 則tắc 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 故cố 云vân 猶do 豫dự 不bất 成thành 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 猶do 豫dự 不bất 決quyết 。 立lập 所sở 聞văn 因nhân 。 則tắc 於ư 常thường 無vô 常thường 宗tông 。 不bất 能năng 決quyết 定định 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 此thử 節tiết 但đãn 明minh 猶do 豫dự 所sở 以dĩ 。 大đại 似tự 不bất 須tu 立lập 量lượng 。

虗hư 空không 實thật 有hữu 。 德đức 所sở 依y 故cố 。 對đối 無vô 空không 論luận 。 所sở 依y 不bất 成thành 。

虗hư 空không 有hữu 法pháp 也dã 。 實thật 有hữu 宗tông 體thể 也dã 。 因nhân 云vân 。 德đức 所sở 依y 故cố 。 此thử 因nhân 若nhược 對đối 無vô 虗hư 空không 論luận 。 則tắc 所sở 依y 不bất 成thành 。 以dĩ 虗hư 空không 尚thượng 無vô 。 曷hạt 者giả 為vi 德đức 所sở 依y 乎hồ 。 故cố 龍long 樹thụ 云vân 。 對đối 不bất 立lập 有hữu 虗hư 空không 所sở 論luận 。 有hữu 法pháp 不bất 成thành 。 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 不bất 定định 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 舉cử 列liệt 數số 。

不bất 定định 有hữu 六lục 。 一nhất 共cộng 。 二nhị 不bất 共cộng 。 三tam 同đồng 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 異dị 品phẩm 徧biến 轉chuyển 。 四tứ 異dị 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 同đồng 品phẩm 徧biến 轉chuyển 。 五ngũ 俱câu 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 六lục 相tương 違vi 決quyết 定định 。

言ngôn 不bất 定định 者giả 。 謂vị 因nhân 於ư 宗tông 上thượng 。 不bất 能năng 決quyết 定định 。 同đồng 品phẩm 異dị 品phẩm 有hữu 無vô 不bất 定định 。 於ư 立lập 敵địch 三tam 支chi 。 彼bỉ 此thử 相tương 違vi 。 不bất 能năng 定định 成thành 一nhất 宗tông 。 皆giai 不bất 定định 因nhân 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 過quá 義nghĩa 。

此thử 中trung 共cộng 者giả 。 如như 言ngôn 聲thanh 常thường 。 所sở 量lượng 性tánh 故cố 。 常thường 無vô 常thường 品phẩm 。 皆giai 共cộng 此thử 因nhân 。 是thị 故cố 不bất 定định 。 為vi 如như 瓶bình 等đẳng 。 所sở 量lượng 聲thanh 故cố 。 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 為vi 如như 空không 等đẳng 。 所sở 量lượng 性tánh 故cố 。 聲thanh 是thị 其kỳ 常thường 。

言ngôn 共cộng 者giả 。 謂vị 一nhất 因nhân 性tánh 二nhị 宗tông 共cộng 有hữu 也dã 。

如như 言ngôn 下hạ 立lập 量lượng 。

常thường 無vô 常thường 下hạ 結kết 過quá 。 謂vị 所sở 量lượng 一nhất 因nhân 。 能năng 成thành 常thường 無vô 常thường 二nhị 宗tông 。 既ký 二nhị 宗tông 共cộng 一nhất 因nhân 性tánh 。 則tắc 此thử 一nhất 因nhân 於ư 二nhị 宗tông 中trung 。 無vô 決quyết 定định 能năng 。 故cố 名danh 不bất 定định 因nhân 也dã 。

為vi 如như 下hạ 出xuất 不bất 定định 所sở 以dĩ 。 為vi 如như 瓶bình 等đẳng 。 所sở 量lượng 因nhân 故cố 。 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 為vi 如như 空không 等đẳng 。 所sở 量lượng 因nhân 故cố 。 聲thanh 即tức 是thị 常thường 。

言ngôn 不bất 共cộng 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 所sở 聞văn 性tánh 故cố 。 常thường 無vô 常thường 品phẩm 。 皆giai 離ly 此thử 因nhân 。 常thường 無vô 常thường 外ngoại 。 餘dư 非phi 有hữu 故cố 。 是thị 猶do 豫dự 因nhân 。 此thử 所sở 聞văn 性tánh 。 其kỳ 猶do 何hà 等đẳng 。

言ngôn 不bất 共cộng 者giả 。 謂vị 一nhất 因nhân 性tánh 。 二nhị 宗tông 皆giai 無vô 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 。

如như 說thuyết 下hạ 舉cử 量lượng 。

常thường 無vô 常thường 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 常thường 以dĩ 非phi 作tác 為vi 因nhân 。 無vô 常thường 以dĩ 作tác 為vi 因nhân 。 此thử 所sở 聞văn 因nhân 。 二nhị 宗tông 俱câu 無vô 。 故cố 云vân 皆giai 離ly 。 不bất 獨độc 常thường 無vô 常thường 品phẩm 。 皆giai 離ly 此thử 因nhân 。 即tức 常thường 無vô 常thường 外ngoại 。 餘dư 宗tông 亦diệc 非phi 有hữu 。 與dữ 此thử 因nhân 相tương/tướng 。 為vi 決quyết 定định 者giả 也dã 。 故cố 曰viết 猶do 豫dự 因nhân 。

此thử 所sở 下hạ 詰cật 辭từ 。 出xuất 猶do 豫dự 所sở 以dĩ 。 謂vị 此thử 因nhân 性tánh 既ký 離ly 於ư 常thường 無vô 常thường 品phẩm 。 其kỳ 猶do 何hà 等đẳng 之chi 類loại 乎hồ 。

同đồng 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 異dị 品phẩm 徧biến 轉chuyển 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 非phi 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 此thử 中trung 非phi 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 宗tông 。 以dĩ 電điện 空không 等đẳng 為vi 其kỳ 同đồng 品phẩm 。 此thử 無vô 常thường 性tánh 。 於ư 電điện 等đẳng 有hữu 。 於ư 空không 等đẳng 無vô 。 非phi 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 宗tông 。 以dĩ 瓶bình 等đẳng 為vi 異dị 品phẩm 。 於ư 彼bỉ 徧biến 有hữu 。 此thử 因nhân 以dĩ 電điện 以dĩ 瓶bình 為vi 同đồng 法pháp 故cố 。

亦diệc 是thị 不bất 定định 。 為vi 如như 瓶bình 等đẳng 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 彼bỉ 是thị 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 。 為vi 如như 電điện 等đẳng 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 彼bỉ 非phi 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 。

夫phu 言ngôn 因nhân 者giả 。 必tất 於ư 同đồng 品phẩm 徧biến 有hữu 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 。 方phương 是thị 正chánh 因nhân 。 今kim 於ư 同đồng 品phẩm 。 但đãn 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 異dị 品phẩm 反phản 徧biến 轉chuyển 。 斯tư 則tắc 有hữu 處xứ 不bất 有hữu 。 無vô 處xứ 不bất 無vô 。 故cố 成thành 過quá 也dã 。

如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 等đẳng 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 無vô 常thường 性tánh 故cố 。

非phi 勤cần 勇dũng 者giả 。 如như 風phong 聲thanh 也dã 。

此thử 中trung 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 此thử 宗tông 若nhược 以dĩ 電điện 空không 二nhị 法pháp 為vi 同đồng 喻dụ 。 則tắc 此thử 無vô 常thường 因nhân 。

於ư 電điện 等đẳng 是thị 有hữu 。 以dĩ 電điện 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。

於ư 空không 等đẳng 是thị 無vô 。 以dĩ 空không 恆hằng 住trụ 。 非phi 無vô 常thường 故cố 。 此thử 二nhị 但đãn 於ư 電điện 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 故cố 為vi 不bất 定định 因nhân 。 此thử 宗tông 若nhược 以dĩ 瓶bình 等đẳng 為vi 異dị 喻dụ 。 則tắc 徧biến 有hữu 同đồng 品phẩm 因nhân 性tánh 異dị 品phẩm 反phản 徧biến 轉chuyển 。 葢# 此thử 無vô 常thường 因nhân 。 以dĩ 瓶bình 與dữ 電điện 。 皆giai 屬thuộc 同đồng 法pháp 故cố 。 今kim 以dĩ 瓶bình 為vi 異dị 喻dụ 。 實thật 濫lạm 同đồng 因nhân 故cố 。 亦diệc 為vi 不bất 定định 因nhân 。

為vi 如như 下hạ 出xuất 同đồng 相tương/tướng 。 為vi 瓶bình 電điện 等đẳng 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 是thị 勤cần 勇dũng 非phi 勤cần 勇dũng 等đẳng 是thị 宗tông 。 此thử 宗tông 於ư 同đồng 異dị 中trung 。 雖tuy 俱câu 無vô 過quá 。 然nhiên 此thử 但đãn 出xuất 因nhân 過quá 。 不bất 論luận 宗tông 過quá 有hữu 無vô 也dã 。

異dị 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 同đồng 品phẩm 徧biến 轉chuyển 者giả 。 如như 立lập 宗tông 言ngôn 。 聲thanh 是thị 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 宗tông 。 以dĩ 瓶bình 等đẳng 為vi 同đồng 品phẩm 。 其kỳ 無vô 常thường 性tánh 。 於ư 此thử 徧biến 有hữu 。 以dĩ 電điện 空không 等đẳng 為vi 異dị 品phẩm 。 於ư 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 電điện 等đẳng 是thị 有hữu 。 空không 等đẳng 是thị 無vô 。 是thị 故cố 如như 前tiền 亦diệc 為vi 不bất 定định 。

此thử 明minh 異dị 品phẩm 一nhất 分phần/phân 過quá 也dã 。

如như 立lập 下hạ 立lập 量lượng 。 勤cần 勇dũng 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 此thử 宗tông 以dĩ 瓶bình 為vi 同đồng 喻dụ 。 瓶bình 是thị 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 於ư 此thử 徧biến 有hữu 。 故cố 曰viết 徧biến 轉chuyển 。 若nhược 以dĩ 電điện 空không 為vi 異dị 喻dụ 。 則tắc 於ư 電điện 一nhất 分phân 是thị 有hữu 。 於ư 空không 一nhất 分phân 是thị 無vô 。 故cố 曰viết 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。

是thị 故cố 下hạ 例lệ 前tiền 結kết 過quá 。 謂vị 此thử 因nhân 以dĩ 電điện 與dữ 瓶bình 皆giai 屬thuộc 同đồng 法pháp 故cố 。 亦diệc 為vi 不bất 定định 。

俱câu 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 此thử 中trung 常thường 宗tông 。 以dĩ 虗hư 空không 極cực 微vi 為vi 同đồng 品phẩm 。 無vô 質chất 礙ngại 性tánh 。 於ư 虗hư 空không 等đẳng 有hữu 於ư 極cực 微vi 等đẳng 無vô 。 以dĩ 瓶bình 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 為vi 異dị 品phẩm 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 有hữu 。 於ư 瓶bình 等đẳng 無vô 。 是thị 故cố 此thử 因nhân 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 空không 為vi 同đồng 法pháp 。 故cố 亦diệc 名danh 不bất 定định 。

此thử 於ư 同đồng 異dị 喻dụ 。 皆giai 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 故cố 名danh 俱câu 品phẩm 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 以dĩ 違vi 同đồng 品phẩm 徧biến 有hữu 異dị 品phẩm 徧biến 無vô 。 所sở 以dĩ 成thành 過quá 也dã 。

如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 。 此thử 中trung 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 此thử 常thường 宗tông 若nhược 以dĩ 空không 微vi 二nhị 法pháp 為vi 同đồng 喻dụ 。 則tắc 此thử 無vô 質chất 礙ngại 因nhân 。 於ư 虗hư 空không 等đẳng 是thị 有hữu 。 以dĩ 虗hư 空không 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 於ư 極cực 微vi 等đẳng 是thị 無vô 。 以dĩ 極cực 微vi 質chất 礙ngại 性tánh 故cố 。 此thử 二nhị 但đãn 於ư 空không 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 故cố 。 為vi 不bất 定định 因nhân 。 若nhược 以dĩ 瓶bình 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 法pháp 為vi 異dị 喻dụ 。 則tắc 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 是thị 有hữu 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 於ư 瓶bình 等đẳng 是thị 無vô 。 以dĩ 瓶bình 質chất 礙ngại 故cố 。 此thử 二nhị 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 分phần/phân 轉chuyển 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 過quá 。 謂vị 此thử 因nhân 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 空không 。 皆giai 屬thuộc 同đồng 法pháp 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 與dữ 空không 同đồng 法pháp 。 今kim 反phản 以dĩ 為vi 異dị 喻dụ 。 則tắc 異dị 品phẩm 不bất 徧biến 無vô 故cố 。 亦diệc 為vi 不bất 定định 因nhân 也dã 。

相tương 違vi 決quyết 定định 者giả 。 如như 立lập 宗tông 言ngôn 。 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 譬thí 如như 瓶bình 等đẳng 。 有hữu 立lập 聲thanh 常thường 。 所sở 聞văn 性tánh 故cố 。 譬thí 如như 聲thanh 性tánh 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 猶do 豫dự 因nhân 故cố 。 俱câu 名danh 不bất 定định 。

奘tráng 師sư 云vân 。 夫phu 立lập 敵địch 共cộng 諍tranh 一nhất 有hữu 法pháp 。 因nhân 喻dụ 各các 異dị 。 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 謂vị 同đồng 異dị 徧biến 也dã 。 但đãn 互hỗ 不bất 生sanh 其kỳ 正chánh 智trí 。 兩lưỡng 家gia 猶do 豫dự 。 不bất 能năng 定định 成thành 一nhất 宗tông 。 名danh 決quyết 定định 相tương 違vi 不bất 定định 過quá 。 如như 聲thanh 之chi 一nhất 法pháp 是thị 同đồng 。 立lập 量lượng 各các 別biệt 。 既ký 互hỗ 不bất 生sanh 其kỳ 正chánh 智trí 。 即tức 是thị 猶do 豫dự 不bất 定định 因nhân 也dã 。 問vấn 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 瓶bình 等đẳng 。 此thử 乃nãi 真chân 能năng 立lập 中trung 。 例lệ 舉cử 以dĩ 明minh 正chánh 理lý 。 何hà 故cố 亦diệc 成thành 不bất 定định 。 答đáp 凡phàm 立lập 比tỉ 量lượng 。 欲dục 破phá 他tha 時thời 。 必tất 須tu 就tựu 己kỷ 所sở 立lập 寄ký 言ngôn 簡giản 過quá 。 則tắc 能năng 生sanh 他tha 正chánh 智trí 。 定định 成thành 一nhất 宗tông 。 而nhi 無vô 不bất 定định 之chi 過quá 。 不bất 然nhiên 。 亦diệc 成thành 不bất 定định 。

△# 三tam 釋thích 相tương 違vi 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 標tiêu 數số 列liệt 名danh 。

相tương 違vi 有hữu 四tứ 。 謂vị 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 因nhân 。 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 因nhân 。 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 因nhân 。 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 因nhân 。

相tương 違vi 者giả 。 因nhân 法pháp 宗tông 體thể 宗tông 依y 。 共cộng 有hữu 四tứ 過quá 。

△# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích 。

此thử 中trung 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 或hoặc 勤cần 勇dũng 無vô 間gian 所sở 發phát 性tánh 故cố 。 此thử 因nhân 唯duy 於ư 異dị 品phẩm 中trung 有hữu 。 是thị 故cố 相tương 違vi 。

法pháp 自tự 相tương/tướng 者giả 。 即tức 後hậu 陳trần 宗tông 法pháp 之chi 自tự 相tương/tướng 也dã 。 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 謂vị 因nhân 與dữ 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 也dã 。 如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 云vân 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 所sở 作tác 所sở 發phát 性tánh 故cố 。 此thử 因nhân 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 此thử 所sở 作tác 性tánh 是thị 無vô 常thường 因nhân 。 惟duy 應ưng 異dị 品phẩm 有hữu 。 今kim 以dĩ 之chi 證chứng 常thường 宗tông 。 是thị 故cố 相tương 違vi 。 故cố 曰viết 同đồng 品phẩm 無vô 處xứ 。 不bất 成thành 立lập 者giả 之chi 宗tông 。 異dị 品phẩm 有hữu 處xứ 。 反phản 成thành 敵địch 者giả 相tương 違vi 宗tông 義nghĩa 也dã 。

法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 如như 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 。 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 積tích 聚tụ 性tánh 故cố 。 如như 臥ngọa 具cụ 等đẳng 。 此thử 因nhân 如như 能năng 成thành 立lập 。 眼nhãn 等đẳng 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 如như 是thị 亦diệc 能năng 成thành 立lập 所sở 立lập 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 。 積tích 聚tụ 他tha 用dụng 。 諸chư 臥ngọa 具cụ 等đẳng 。 為vi 積tích 聚tụ 他tha 所sở 受thọ 用dụng 。 故cố (# 積tích 聚tụ 有hữu 本bổn 作tác 積tích 集tập )# 。

法pháp 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 後hậu 陳trần 宗tông 體thể 中trung 。 而nhi 有hữu 意ý 許hứa 差sai 別biệt 之chi 相tướng 也dã 。 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 謂vị 因nhân 與dữ 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 也dã 。 如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 。 謂vị 如như 眼nhãn 等đẳng 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 即tức 有hữu 意ý 許hứa 。 必tất 不bất 為vi 他tha 用dụng 之chi 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 因nhân 下hạ 出xuất 過quá 。 謂vị 此thử 積tích 聚tụ 因nhân 。 如như 能năng 成thành 立lập 。 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 即tức 與dữ 必tất 不bất 為vi 他tha 用dụng 相tương 違vi 。 則tắc 一nhất 舉cử 兩lưỡng 成thành 。 故cố 云vân 此thử 因nhân 如như 能năng 成thành 立lập 眼nhãn 等đẳng 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 如như 是thị 亦diệc 能năng 成thành 立lập 所sở 立lập 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 也dã 。 積tích 聚tụ 下hạ 結kết 成thành 必tất 為vi 他tha 用dụng 。 按án 金kim 七thất 十thập 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 我ngã 知tri 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 。 生sanh 諸chư 萬vạn 法pháp 。 與dữ 我ngã 受thọ 用dụng 。 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 又hựu 頌tụng 問vấn 云vân 。 云vân 何hà 知tri 有hữu 我ngã 。 答đáp 云vân 。 聚tụ 集tập 為vi 他tha 故cố 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 云vân 。 我ngã 見kiến 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 聚tụ 集tập 。 竝tịnh 是thị 為vi 他tha 。 譬thí 如như 牀sàng 席tịch 等đẳng 聚tụ 。 非phi 為vi 自tự 用dụng 。 必tất 皆giai 為vi 人nhân 設thiết 。 乃nãi 至chí 五ngũ 大đại 聚tụ 名danh 身thân 。 是thị 身thân 非phi 自tự 為vi 。 決quyết 定định 知tri 為vi 他tha 。 他tha 者giả 即tức 是thị 我ngã 。 故cố 知tri 我ngã 實thật 有hữu 。 據cứ 此thử 則tắc 立lập 者giả 積tích 聚tụ 之chi 因nhân 。 信tín 但đãn 能năng 成thành 立lập 。 必tất 為vi 他tha 用dụng 審thẩm 矣hĩ 。 豈khởi 不bất 成thành 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 過quá 乎hồ 。

有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 如như 說thuyết 有hữu 性tánh 。 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 。 有hữu 一nhất 實thật 故cố 。 有hữu 德đức 業nghiệp 故cố 。 如như 同đồng 異dị 性tánh 。 此thử 因nhân 如như 能năng 成thành 遮già 實thật 等đẳng 。 如như 是thị 亦diệc 能năng 成thành 遮già 有hữu 性tánh 。 俱câu 決quyết 定định 故cố 。

有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 者giả 。 即tức 前tiền 陳trần 有hữu 法pháp 之chi 自tự 相tương/tướng 也dã 。 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 謂vị 因nhân 與dữ 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 也dã 。 如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 云vân 。 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 。 是thị 宗tông 法pháp 。 因nhân 云vân 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 。 喻dụ 云vân 如như 同đồng 異dị 性tánh 。 有hữu 性tánh 者giả 。 即tức 六lục 句cú 中trung 大đại 有hữu 性tánh 也dã 。 大đại 鈔sao 云vân 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 同đồng 一nhất 有hữu 故cố 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 。 由do 此thử 大đại 有hữu 。 有hữu 實thật 等đẳng 故cố 。 然nhiên 據cứ 此thử 大đại 有hữu 性tánh 說thuyết 具cụ 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 同đồng 一nhất 有hữu 性tánh 。 由do 此thử 大đại 有hữu 。 有hữu 實thật 等đẳng 故cố 。 此thử 即tức 不bất 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 有hữu 緣duyên 性tánh 也dã 。 以dĩ 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 緣duyên 。 故cố 名danh 有hữu 緣duyên 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 。 此thử 即tức 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 之chi 非phi 有hữu 緣duyên 性tánh 也dã 。 於ư 此thử 甄chân 明minh 有hữu 非phi 有hữu 性tánh 。 則tắc 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 了liễu 然nhiên 可khả 見kiến 矣hĩ 。 同đồng 異dị 性tánh 者giả 。 亦diệc 離ly 實thật 等đẳng 。 有hữu 別biệt 實thật 體thể 。 故cố 取thủ 以dĩ 為ví 喻dụ 。 此thử 因nhân 下hạ 就tựu 體thể 依y 。 反phản 顯hiển 相tương 違vi 。 謂vị 此thử 有hữu 實thật 等đẳng 因nhân 。 如như 能năng 成thành 遮già 實thật 等đẳng 。 宗tông 亦diệc 能năng 成thành 遮già 有hữu 性tánh 之chi 有hữu 法pháp 。 今kim 既ký 不bất 能năng 成thành 遮già 實thật 等đẳng 。 則tắc 亦diệc 必tất 不bất 能năng 成thành 遮già 有hữu 性tánh 故cố 。 成thành 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 也dã 。 遮già 即tức 非phi 義nghĩa 。 俱câu 決quyết 定định 者giả 。 謂vị 若nhược 能năng 成thành 宗tông 。 亦diệc 能năng 成thành 有hữu 。 以dĩ 體thể 依y 同đồng 故cố 。 六lục 句cú 義nghĩa 者giả 。 勝thắng 論luận 師sư 所sở 計kế 。 謂vị 一nhất 實thật 有hữu 九cửu 種chủng 。 二nhị 德đức 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 三tam 業nghiệp 有hữu 五ngũ 種chủng 。 四tứ 大đại 有hữu 唯duy 一nhất 種chủng 。 五ngũ 同đồng 異dị 唯duy 一nhất 種chủng 。 六lục 和hòa 合hợp 。 竝tịnh 如như 唯duy 識thức 百bách 論luận 廣quảng 說thuyết 。

有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 如như 即tức 此thử 因nhân 。 即tức 於ư 前tiền 宗tông 。 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 。 作tác 有hữu 緣duyên 性tánh 。 亦diệc 能năng 成thành 立lập 與dữ 此thử 相tương 違vi 作tác 非phi 有hữu 緣duyên 性tánh 。 如như 遮già 實thật 等đẳng 。 俱câu 決quyết 定định 故cố 。

有hữu 法pháp 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 前tiền 陳trần 有hữu 法pháp 上thượng 有hữu 意ý 許hứa 差sai 別biệt 之chi 相tướng 也dã 。 如như 有hữu 緣duyên 緣duyên 性tánh 及cập 非phi 有hữu 緣duyên 性tánh 之chi 差sai 別biệt 故cố 。 相tương 違vi 因nhân 者giả 。 謂vị 因nhân 與dữ 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 也dã 。 如như 即tức 此thử 因nhân 者giả 。 謂vị 如như 即tức 有hữu 一nhất 實thật 德đức 等đẳng 因nhân 。 即tức 於ư 前tiền 宗tông 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 。 作tác 有hữu 緣duyên 性tánh 。 此thử 闕khuyết 立lập 量lượng 之chi 文văn 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 有hữu 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 。 是thị 宗tông 法pháp 。 因nhân 云vân 有hữu 一nhất 實thật 故cố 。 有hữu 德đức 業nghiệp 故cố 。 亦diệc 能năng 成thành 立lập 下hạ 正chánh 明minh 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 過quá 也dã 。 謂vị 此thử 因nhân 如như 能năng 成thành 立lập 有hữu 緣duyên 性tánh 。 亦diệc 能năng 成thành 立lập 與dữ 有hữu 緣duyên 性tánh 相tướng 違vi 。 作tác 非phi 有hữu 緣duyên 性tánh 。 則tắc 非phi 有hữu 緣duyên 性tánh 。 是thị 此thử 有hữu 緣duyên 性tánh 差sai 別biệt 相tương 違vi 也dã 。 以dĩ 遮già 實thật 等đẳng 俱câu 決quyết 定định 故cố 。 如như 三tam 藏tạng 立lập 唯duy 識thức 比tỉ 量lượng 云vân 。 定định 離ly 眼nhãn 識thức 色sắc 。 定định 不bất 離ly 眼nhãn 識thức 色sắc 。 是thị 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 。 以dĩ 三tam 藏tạng 但đãn 成thành 定định 不bất 離ly 眼nhãn 識thức 色sắc 。 與dữ 定định 離ly 眼nhãn 識thức 色sắc 相tướng 違vi 故cố 。 犯phạm 有hữu 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 過quá 也dã 。

△# 三Tam 明Minh 喻dụ 過quá 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 躡niếp 前tiền 標tiêu 後hậu 。

已dĩ 說thuyết 似tự 因nhân 。 當đương 說thuyết 似tự 喻dụ 。 似tự 同đồng 法pháp 喻dụ 有hữu 其kỳ 五ngũ 種chủng 。 一nhất 能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 二nhị 所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 三tam 俱câu 不bất 成thành 。 四tứ 無vô 合hợp 。 五ngũ 倒đảo 合hợp 。 似tự 異dị 法pháp 喻dụ 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 所sở 立lập 不bất 遣khiển 。 二nhị 能năng 立lập 不bất 遣khiển 。 三tam 俱câu 不bất 遣khiển 。 四tứ 不bất 離ly 。 五ngũ 倒đảo 離ly 。

此thử 躡niếp 前tiền 總tổng 標tiêu 喻dụ 過quá 也dã 。 似tự 同đồng 法pháp 喻dụ 者giả 。 謂vị 能năng 立lập 喻dụ 與dữ 宗tông 因nhân 法pháp 不bất 同đồng 。 故cố 名danh 似tự 同đồng 。 葢# 以dĩ 同đồng 喻dụ 是thị 顯hiển 因nhân 同đồng 品phẩm 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 今kim 既ký 不bất 同đồng 。 不bất 能năng 定định 有hữu 。 則tắc 成thành 同đồng 過quá 。 似tự 異dị 法pháp 喻dụ 者giả 。 謂vị 能năng 立lập 喻dụ 於ư 宗tông 因nhân 法pháp 不bất 異dị 。 故cố 名danh 似tự 異dị 。 葢# 以dĩ 異dị 喻dụ 應ưng 無vô 同đồng 品phẩm 所sở 立lập 。 今kim 既ký 不bất 無vô 。 則tắc 成thành 異dị 過quá 合hợp 離ly 之chi 過quá 。 在tại 文văn 可khả 知tri 。

△# 二nhị 依y 標tiêu 別biệt 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 釋thích 同đồng 法pháp 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 別biệt 明minh 同đồng 過quá 。

能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 者giả 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 諸chư 無vô 質chất 礙ngại 。 見kiến 彼bỉ 是thị 常thường 。 猶do 如như 極cực 微vi 。 然nhiên 彼bỉ 極cực 微vi 。 所sở 成thành 立lập 法pháp 常thường 性tánh 是thị 有hữu 。 能năng 成thành 立lập 法pháp 無vô 質chất 礙ngại 無vô 。 以dĩ 諸chư 極cực 微vi 質chất 礙ngại 性tánh 故cố 。

此thử 喻dụ 不bất 能năng 成thành 因nhân 也dã 。 謂vị 如như 有hữu 質chất 極cực 微vi 之chi 喻dụ 。 但đãn 能năng 成thành 所sở 立lập 常thường 宗tông 。 不bất 成thành 能năng 立lập 無vô 礙ngại 因nhân 性tánh 。 故cố 云vân 能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 如như 說thuyết 下hạ 立lập 量lượng 。 諸chư 無vô 下hạ 合hợp 辭từ 。 然nhiên 彼bỉ 下hạ 出xuất 不bất 成thành 所sở 以dĩ 。 謂vị 此thử 喻dụ 於ư 所sở 立lập 宗tông 常thường 性tánh 是thị 有hữu 。 以dĩ 此thử 極cực 微vi 其kỳ 性tánh 常thường 故cố 。 於ư 能năng 立lập 因nhân 無vô 質chất 礙ngại 是thị 無vô 。 以dĩ 此thử 極cực 微vi 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。

所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 說thuyết 如như 覺giác 。 然nhiên 一nhất 切thiết 覺giác 能năng 成thành 立lập 法pháp 無vô 質chất 礙ngại 有hữu 。 所sở 成thành 立lập 法pháp 常thường 性tánh 是thị 無vô 。 以dĩ 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 無vô 常thường 故cố 。

此thử 喻dụ 不bất 能năng 成thành 宗tông 也dã 。 謂vị 無vô 常thường 覺giác 喻dụ 。 但đãn 成thành 能năng 立lập 無vô 質chất 礙ngại 因nhân 。 不bất 成thành 所sở 立lập 常thường 宗tông 。 故cố 云vân 所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 。 此thử 但đãn 有hữu 喻dụ 而nhi 闕khuyết 宗tông 因nhân 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 然nhiên 一nhất 切thiết 下hạ 出xuất 不bất 成thành 所sở 以dĩ 。 謂vị 此thử 覺giác 喻dụ 於ư 能năng 立lập 因nhân 無vô 質chất 礙ngại 是thị 有hữu 。 以dĩ 此thử 覺giác 心tâm 無vô 形hình 質chất 故cố 。 於ư 所sở 立lập 宗tông 常thường 性tánh 是thị 無vô 。 以dĩ 此thử 覺giác 心tâm 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。

俱câu 不bất 成thành 者giả 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 及cập 非phi 有hữu 。 若nhược 言ngôn 如như 瓶bình 。 有hữu 俱câu 不bất 成thành 。 若nhược 說thuyết 如như 空không 。 對đối 非phi 有hữu 論luận 。 無vô 俱câu 不bất 成thành 。

此thử 明minh 宗tông 因nhân 俱câu 不bất 成thành 也dã 。 二nhị 種chủng 謂vị 有hữu 及cập 非phi 有hữu 。 有hữu 即tức 用dụng 前tiền 宗tông 因nhân 。 如như 說thuyết 聲thanh 常thường 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 非phi 有hữu 即tức 反phản 前tiền 宗tông 因nhân 。 如như 說thuyết 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 斯tư 則tắc 以dĩ 常thường 宗tông 為vi 有hữu 。 以dĩ 無vô 常thường 宗tông 為vi 非phi 有hữu 也dã 。 若nhược 言ngôn 下hạ 辯biện 過quá 。 謂vị 若nhược 言ngôn 如như 瓶bình 對đối 常thường 宗tông 論luận 。 則tắc 宗tông 因nhân 俱câu 不bất 成thành 。 以dĩ 瓶bình 是thị 無vô 常thường 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 故cố 曰viết 有hữu 俱câu 不bất 成thành 。 若nhược 說thuyết 如như 空không 對đối 無vô 常thường 宗tông 論luận 。 則tắc 宗tông 因nhân 亦diệc 俱câu 不bất 成thành 。 以dĩ 空không 性tánh 是thị 常thường 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 故cố 曰viết 無vô 俱câu 不bất 成thành 也dã 。

無vô 合hợp 者giả 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 。 無vô 有hữu 配phối 合hợp 。 但đãn 於ư 瓶bình 等đẳng 。 雙song 現hiện 能năng 立lập 所sở 立lập 二nhị 法pháp 。 如như 言ngôn 於ư 瓶bình 。 見kiến 所sở 作tác 性tánh 。 及cập 無vô 常thường 性tánh 。

言ngôn 無vô 合hợp 者giả 。 謂vị 於ư 量lượng 上thượng 不bất 陳trần 配phối 合hợp 之chi 言ngôn 。 葢# 凡phàm 立lập 量lượng 應ưng 陳trần 合hợp 辭từ 。 如như 言ngôn 諸chư 所sở 作tác 者giả 皆giai 是thị 無vô 常thường 等đẳng 。 今kim 闕khuyết 其kỳ 辭từ 。 故cố 成thành 斯tư 咎cữu 。 是thị 處xứ 即tức 同đồng 喻dụ 處xứ 也dã 。 但đãn 於ư 下hạ 出xuất 無vô 合hợp 所sở 以dĩ 。 謂vị 但đãn 於ư 瓶bình 等đẳng 雙song 顯hiển 宗tông 因nhân 無vô 有hữu 配phối 合hợp 。 如như 言ngôn 下hạ 出xuất 雙song 現hiện 相tướng 。

倒đảo 合hợp 者giả 。 謂vị 應ưng 說thuyết 言ngôn 諸chư 所sở 作tác 者giả 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 而nhi 倒đảo 說thuyết 言ngôn 諸chư 無vô 常thường 者giả 皆giai 是thị 所sở 作tác 。

此thử 於ư 量lượng 上thượng 倒đảo 陳trần 合hợp 辭từ 。 名danh 為vi 倒đảo 合hợp 。 以dĩ 先tiên 因nhân 後hậu 宗tông 。 方phương 名danh 正chánh 合hợp 。 如như 云vân 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 無vô 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 合hợp 云vân 諸chư 所sở 作tác 者giả 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 喻dụ 云vân 猶do 如như 瓶bình 等đẳng 。 今kim 合hợp 反phản 此thử 。 故cố 成thành 斯tư 咎cữu 。

△# 後hậu 牒điệp 結kết 同đồng 法pháp 。

如như 是thị 名danh 為vi 。 同đồng 法pháp 喻dụ 品phẩm 。

△# 二nhị 釋thích 異dị 法pháp 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 別biệt 明minh 異dị 過quá 。

似tự 異dị 法pháp 中trung 所sở 立lập 不bất 遣khiển 者giả 。 且thả 如như 有hữu 言ngôn 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 。 見kiến 彼bỉ 質chất 礙ngại 。 譬thí 如như 極cực 微vi 。 由do 於ư 極cực 微vi 所sở 成thành 立lập 法pháp 常thường 性tánh 不bất 遣khiển 。 彼bỉ 立lập 極cực 微vi 是thị 常thường 性tánh 故cố 。 能năng 成thành 立lập 法pháp 無vô 質chất 礙ngại 無vô 。

此thử 明minh 喻dụ 不bất 能năng 遣khiển 宗tông 也dã 。 葢# 異dị 法pháp 中trung 應ưng 徧biến 無vô 性tánh 。 今kim 異dị 喻dụ 有hữu 同đồng 所sở 立lập 。 故cố 曰viết 不bất 遣khiển 。 且thả 如như 下hạ 對đối 前tiền 同đồng 法pháp 常thường 無vô 質chất 礙ngại 宗tông 因nhân 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。 質chất 礙ngại 性tánh 故cố 。 異dị 中trung 離ly 云vân 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 。 見kiến 彼bỉ 質chất 礙ngại 。 譬thí 如như 極cực 微vi 。 此thử 但đãn 遣khiển 因nhân 不bất 遣khiển 宗tông 也dã 。 由do 於ư 下hạ 出xuất 不bất 遣khiển 所sở 以dĩ 。 以dĩ 極cực 微vi 是thị 常thường 故cố 。 不bất 能năng 遣khiển 彼bỉ 常thường 宗tông 。 以dĩ 極cực 微vi 質chất 礙ngại 故cố 。 能năng 遣khiển 彼bỉ 無vô 質chất 礙ngại 因nhân 也dã 。

能năng 立lập 不bất 遣khiển 者giả 。 謂vị 說thuyết 如như 業nghiệp 。 但đãn 遣khiển 所sở 立lập 。 不bất 遣khiển 能năng 立lập 。 彼bỉ 說thuyết 諸chư 業nghiệp 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。

此thử 但đãn 遣khiển 宗tông 不bất 遣khiển 因nhân 也dã 。 以dĩ 此thử 業nghiệp 喻dụ 是thị 無vô 常thường 故cố 。 能năng 遣khiển 常thường 宗tông 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 不bất 能năng 遣khiển 因nhân 也dã 。 此thử 獨độc 舉cử 喻dụ 。 宗tông 因nhân 准chuẩn 上thượng 。 彼bỉ 說thuyết 下hạ 釋thích 不bất 遣khiển 所sở 由do 。

俱câu 不bất 遣khiển 者giả 。 對đối 彼bỉ 有hữu 論luận 。 說thuyết 如như 虗hư 空không 。 由do 彼bỉ 虗hư 空không 。 不bất 遣khiển 常thường 性tánh 。 無vô 質chất 礙ngại 性tánh 。 以dĩ 說thuyết 虗hư 空không 是thị 常thường 性tánh 故cố 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。

此thử 明minh 宗tông 因nhân 俱câu 不bất 遣khiển 也dã 。 彼bỉ 有hữu 即tức 指chỉ 同đồng 中trung 常thường 無vô 質chất 礙ngại 也dã 。 說thuyết 如như 虗hư 空không 正chánh 指chỉ 異dị 喻dụ 也dã 。 由do 彼bỉ 下hạ 正chánh 明minh 不bất 遣khiển 。 以dĩ 說thuyết 下hạ 出xuất 不bất 遣khiển 所sở 由do 。

不bất 離ly 者giả 。 謂vị 說thuyết 如như 瓶bình 。 見kiến 無vô 常thường 性tánh 。 有hữu 質chất 礙ngại 性tánh 。

不bất 離ly 者giả 。 以dĩ 於ư 量lượng 上thượng 不bất 陳trần 離ly 辭từ 。 但đãn 於ư 瓶bình 上thượng 雙song 現hiện 宗tông 因nhân 。 而nhi 未vị 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 見kiến 彼bỉ 質chất 礙ngại 。 猶do 如như 瓶bình 等đẳng 。 故cố 成thành 斯tư 過quá 。

倒đảo 離ly 者giả 。 謂vị 如như 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 質chất 礙ngại 者giả 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。

倒đảo 離ly 者giả 。 謂vị 於ư 量lượng 上thượng 倒đảo 陳trần 離ly 辭từ 。 若nhược 正chánh 陳trần 應ưng 云vân 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 見kiến 彼bỉ 質chất 礙ngại 。 先tiên 宗tông 後hậu 因nhân 。 方phương 為vi 正chánh 陳trần 。 今kim 既ký 反phản 此thử 。 故cố 云vân 倒đảo 也dã 。 此thử 似tự 喻dụ 中trung 同đồng 異dị 十thập 過quá 。 前tiền 三tam 皆giai 就tựu 宗tông 因nhân 明minh 過quá 。 後hậu 二nhị 但đãn 明minh 合hợp 離ly 之chi 過quá 。 前tiền 三tam 就tựu 宗tông 因nhân 明minh 過quá 者giả 。 以dĩ 宗tông 因nhân 皆giai 齊tề 但đãn 引dẫn 喻dụ 不bất 齊tề 。 遂toại 使sử 同đồng 品phẩm 不bất 定định 有hữu 異dị 品phẩm 不bất 定định 無vô 故cố 也dã 。 後hậu 二nhị 雖tuy 明minh 合hợp 離ly 之chi 過quá 。 然nhiên 必tất 三tam 支chi 圓viên 滿mãn 。 合hợp 離ly 始thỉ 陳trần 。 是thị 以dĩ 合hợp 離ly 之chi 過quá 亦diệc 歸quy 喻dụ 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 於ư 同đồng 言ngôn 成thành 言ngôn 合hợp 。 於ư 異dị 言ngôn 遣khiển 言ngôn 離ly 。 答đáp 以dĩ 同đồng 品phẩm 須tu 定định 有hữu 。 有hữu 則tắc 合hợp 。 合hợp 即tức 成thành 。 異dị 品phẩm 須tu 徧biến 無vô 。 無vô 則tắc 遣khiển 。 遣khiển 即tức 離ly 矣hĩ 。

△# 後hậu 總tổng 結kết 似tự 立lập 。

如như 是thị 等đẳng 似tự 宗tông 因nhân 喻dụ 言ngôn 。 非phi 正chánh 能năng 立lập 。

第đệ 二nhị 似tự 能năng 立lập 門môn 竟cánh 。

△# 三tam 真chân 現hiện 量lượng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 量lượng 。

復phục 次thứ 為vi 自tự 開khai 悟ngộ 。 當đương 知tri 唯duy 有hữu 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 。

此thử 明minh 現hiện 比tỉ 二nhị 智trí 唯duy 自tự 開khai 悟ngộ 也dã 。 葢# 以dĩ 現hiện 智trí 能năng 達đạt 法pháp 無vô 生sanh 。 比tỉ 智trí 能năng 知tri 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 。 故cố 於ư 立lập 破phá 中trung 離ly 諸chư 過quá 也dã 。 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 云vân 。 真chân 智trí 徧biến 知tri 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 俗tục 智trí 徧biến 知tri 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 。 即tức 自tự 開khai 悟ngộ 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 現hiện 量lượng 。

此thử 中trung 現hiện 量lượng 者giả 。 謂vị 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 有hữu 正chánh 智trí 。 於ư 色sắc 等đẳng 義nghĩa 。 離ly 名danh 種chủng 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 。 故cố 名danh 現hiện 量lượng 。

此thử 中trung 即tức 自tự 開khai 悟ngộ 中trung 真chân 現hiện 量lượng 智trí 。 即tức 真chân 立lập 破phá 中trung 正chánh 智trí 也dã 。 謂vị 由do 此thử 智trí 達đạt 萬vạn 法pháp 無vô 生sanh 。 證chứng 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 故cố 於ư 立lập 破phá 中trung 離ly 諸chư 過quá 也dã 。 現hiện 謂vị 顯hiển 現hiện 。 量lượng 者giả 楷# 定định 義nghĩa 即tức 以dĩ 現hiện 智trí 照chiếu 現hiện 境cảnh 。 於ư 自tự 相tương/tướng 處xứ 轉chuyển 。 決quyết 定định 無vô 謬mậu 。 親thân 得đắc 法Pháp 體thể 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 云vân 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 有hữu 下hạ 釋thích 。 謂vị 此thử 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 對đối 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 無vô 籌trù 度độ 心tâm 。 故cố 云vân 離ly 名danh 種chủng 等đẳng 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。 不bất 緣duyên 隱ẩn 暗ám 遮già 隔cách 及cập 過quá 未vị 之chi 境cảnh 。 故cố 云vân 現hiện 現hiện 。 證chứng 境cảnh 自tự 相tương/tướng 。 不bất 同đồng 六lục 識thức 緣duyên 於ư 共cộng 相tương 。 故cố 云vân 現hiện 現hiện 別biệt 轉chuyển 。 由do 於ư 自tự 相tương/tướng 處xứ 轉chuyển 。 故cố 名danh 真chân 現hiện 量lượng 。 此thử 有hữu 多đa 種chủng 。 如như 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 。

△# 四tứ 真chân 比tỉ 量lượng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 別biệt 釋thích 比tỉ 量lượng 。

言ngôn 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 藉tạ 眾chúng 相tướng 而nhi 觀quán 於ư 義nghĩa 。 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 由do 彼bỉ 為vi 因nhân 。 於ư 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 了liễu 知tri 有hữu 火hỏa 。 或hoặc 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 名danh 比tỉ 量lượng 。

比tỉ 謂vị 比tỉ 類loại 。 量lượng 謂vị 量lượng 度độ 。 如như 隔cách 山sơn 見kiến 煙yên 。 必tất 知tri 是thị 火hỏa 。 雖tuy 未vị 親thân 見kiến 。 亦diệc 非phi 謬mậu 也dã 。 以dĩ 先tiên 證chứng 知tri 諸chư 法pháp 本bổn 因nhân 。 後hậu 方phương 立lập 量lượng 故cố 。 眾chúng 相tướng 即tức 指chỉ 因nhân 中trung 三tam 相tương/tướng 。

義nghĩa 即tức 宗tông 義nghĩa 也dã 。 三tam 種chủng 即tức 同đồng 異dị 徧biến 三tam 。 由do 此thử 三tam 相tương/tướng 為vi 因nhân 。 令linh 聞văn 者giả 於ư 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 了liễu 無vô 常thường 等đẳng 。 故cố 名danh 比tỉ 量lượng 。

△# 二nhị 總tổng 結kết 二nhị 量lượng 。

於ư 二nhị 量lượng 中trung 。 即tức 智trí 名danh 果quả 。 是thị 證chứng 相tương/tướng 故cố 。 如như 有hữu 作tác 用dụng 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 量lượng 。

即tức 智trí 名danh 果quả 。 即tức 指chỉ 現hiện 量lượng 智trí 及cập 比tỉ 量lượng 智trí 為vi 果quả 。 無vô 別biệt 果quả 也dã 。 何hà 者giả 。 以dĩ 智trí 是thị 證chứng 相tương/tướng 故cố 。 智trí 即tức 果quả 也dã 。 言ngôn 證chứng 相tương/tướng 者giả 。 現hiện 量lượng 智trí 能năng 證chứng 知tri 無vô 差sai 別biệt 境cảnh 。 真chân 比tỉ 量lượng 智trí 能năng 證chứng 知tri 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 之chi 境cảnh 。 此thử 即tức 內nội 證chứng 也dã 。 如như 有hữu 下hạ 約ước 外ngoại 用dụng 也dã 。 上thượng 約ước 現hiện 比tỉ 二nhị 智trí 證chứng 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 果quả 。 此thử 就tựu 作tác 用dụng 顯hiển 現hiện 而nhi 言ngôn 量lượng 。 故cố 云vân 亦diệc 也dã 。 以dĩ 二nhị 智trí 作tác 用dụng 能năng 顯hiển 現hiện 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 故cố 。

△# 五ngũ 似tự 現hiện 量lượng 。

有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 於ư 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 謂vị 諸chư 有hữu 智trí 。 了liễu 瓶bình 衣y 等đẳng 。 分phân 別biệt 而nhi 生sanh 。 由do 彼bỉ 於ư 義nghĩa 。 不bất 以dĩ 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。

此thử 似tự 現hiện 量lượng 智trí 。 即tức 似tự 立lập 破phá 中trung 之chi 智trí 也dã 。 言ngôn 似tự 現hiện 量lượng 者giả 。 謂vị 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 不bất 能năng 親thân 證chứng 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 但đãn 於ư 諸chư 法pháp 義nghĩa 上thượng 。 分phân 別biệt 異dị 轉chuyển 。 故cố 於ư 似tự 立lập 破phá 中trung 而nhi 致trí 諸chư 咎cữu 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 也dã 。 異dị 轉chuyển 者giả 。 大đại 鈔sao 云vân 。 謂vị 男nam 女nữ 天thiên 地địa 等đẳng 見kiến 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 一nhất 合hợp 相tướng 者giả 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 。 攬lãm 眾chúng 微vi 以dĩ 成thành 色sắc 。 合hợp 五ngũ 陰ấm 以dĩ 成thành 人nhân 。 名danh 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 有hữu 分phân 別biệt 智trí 。 於ư 義nghĩa 異dị 轉chuyển 。 若nhược 一nhất 合hợp 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 真chân 現hiện 量lượng 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 即tức 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 合hợp 相tướng 。 即tức 非phi 一nhất 合hợp 相tướng 。 以dĩ 從tùng 緣duyên 合hợp 。 即tức 無vô 性tánh 故cố 。 無vô 性tánh 之chi 性tánh 。 是thị 所sở 證chứng 理lý 。 如như 是thị 知tri 者giả 。 是thị 正chánh 智trí 生sanh 。 是thị 自tự 相tương/tướng 處xứ 轉chuyển 。 名danh 真chân 現hiện 量lượng 也dã 。

△# 六lục 似tự 比tỉ 量lượng 。

若nhược 似tự 因nhân 智trí 。 為vi 先tiên 所sở 起khởi 諸chư 似tự 義nghĩa 智trí 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。 量lượng 因nhân 多đa 種chủng 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 用dụng 彼bỉ 為vi 因nhân 。 於ư 似tự 所sở 比tỉ 。 諸chư 有hữu 智trí 生sanh 。 不bất 能năng 正chánh 解giải 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。

似tự 比tỉ 量lượng 者giả 。 謂vị 因nhân 智trí 非phi 真chân 。 則tắc 不bất 能năng 達đạt 法pháp 本bổn 因nhân 故cố 。 於ư 所sở 比tỉ 義nghĩa 。 顛điên 倒đảo 錯thác 亂loạn 。 不bất 能năng 令linh 聞văn 者giả 正chánh 解giải 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。 多đa 種chủng 即tức 前tiền 不bất 成thành 不bất 定định 相tương 違vi 等đẳng 。 由do 是thị 則tắc 能năng 起khởi 之chi 智trí 名danh 似tự 因nhân 。 所sở 起khởi 之chi 智trí 名danh 似tự 義nghĩa 。 為vi 先tiên 者giả 即tức 先tiên 念niệm 分phân 別biệt 也dã 。

△# 七thất 真chân 能năng 破phá 。

復phục 次thứ 若nhược 正chánh 顯hiển 示thị 能năng 立lập 過quá 失thất 。 說thuyết 名danh 能năng 破phá 。 謂vị 初sơ 能năng 立lập 缺khuyết 減giảm 過quá 性tánh 。 立lập 宗tông 過quá 性tánh 。 不bất 成thành 因nhân 性tánh 。 不bất 定định 因nhân 性tánh 。 相tương 違vi 因nhân 性tánh 。 及cập 喻dụ 過quá 性tánh 。 顯hiển 示thị 此thử 言ngôn 。 開khai 曉hiểu 問vấn 者giả 。 是thị 名danh 能năng 破phá 。

復phục 次thứ 下hạ 標tiêu 能năng 破phá 。 謂vị 初sơ 下hạ 釋thích 也dã 。 葢# 能năng 顯hiển 示thị 似tự 能năng 立lập 中trung 缺khuyết 減giảm 過quá 性tánh 及cập 宗tông 因nhân 喻dụ 。 種chủng 種chủng 過quá 失thất 。 斥xích 他tha 無vô 謬mậu 。 令linh 其kỳ 開khai 曉hiểu 。 名danh 真chân 能năng 破phá 。

△# 八bát 似tự 能năng 破phá 。

若nhược 不bất 實thật 顯hiển 能năng 立lập 過quá 言ngôn 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 謂vị 於ư 圓viên 滿mãn 能năng 立lập 顯hiển 示thị 缺khuyết 減giảm 性tánh 言ngôn 。 於ư 無vô 過quá 宗tông 有hữu 過quá 宗tông 言ngôn 。 於ư 決quyết 定định 因nhân 不bất 定định 因nhân 言ngôn 。 於ư 不bất 相tương 違vi 因nhân 相tương 違vi 因nhân 言ngôn 。 於ư 無vô 過quá 喻dụ 有hữu 過quá 喻dụ 言ngôn 。 如như 是thị 言ngôn 說thuyết 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 以dĩ 不bất 能năng 顯hiển 他tha 宗tông 過quá 失thất 。 彼bỉ 無vô 過quá 故cố 。 且thả 止chỉ 斯tư 事sự 。

若nhược 不bất 下hạ 標tiêu 似tự 能năng 破phá 。 謂vị 於ư 下hạ 釋thích 也dã 。 葢# 於ư 他tha 真chân 能năng 立lập 中trung 妄vọng 斥xích 其kỳ 過quá 。 名danh 似tự 能năng 破phá 。 謂vị 於ư 圓viên 滿mãn 有hữu 缺khuyết 減giảm 言ngôn 等đẳng 。

以dĩ 不bất 下hạ 釋thích 上thượng 似tự 破phá 所sở 以dĩ 也dã 。

彼bỉ 無vô 下hạ 謂vị 彼bỉ 既ký 無vô 過quá 。 不bất 得đắc 於ư 中trung 求cầu 其kỳ 有hữu 過quá 。 故cố 云vân 且thả 止chỉ 斯tư 事sự 也dã 。 龍long 樹thụ 論luận 中trung 似tự 破phá 有hữu 多đa 種chủng 。 為vi 避tị 文văn 繁phồn 。 此thử 不bất 具cụ 錄lục 。

△# 後hậu 結kết 略lược 指chỉ 廣quảng 。

已dĩ 宣tuyên 少thiểu 句cú 義nghĩa 。 為vi 始thỉ 立lập 方phương 隅ngung 。 其kỳ 間gian 理lý 非phi 理lý 。

妙diệu 辯biện 於ư 餘dư 處xứ 。

夫phu 因nhân 明minh 幽u 邃thúy 。 理lý 量lượng 玄huyền 微vi 。 三tam 支chi 標tiêu 立lập 破phá 之chi 方phương 。 八bát 門môn 核hạch 真chân 似tự 之chi 實thật 。 條điều 違vi 律luật 過quá 。 矩củ 異dị 規quy 同đồng 。 理lý 括quát 眾chúng 經kinh 。 義nghĩa 該cai 諸chư 論luận 。 方phương 隅ngung 始thỉ 剏# 。 良lương 為vi 少thiểu 句cú 之chi 敷phu 宣tuyên 。 理lý 致trí 未vị 窮cùng 。 尚thượng 資tư 餘dư 處xứ 而nhi 妙diệu 辯biện 。 苟cẩu 欲dục 深thâm 遊du 海hải 墨mặc 。 閱duyệt 廣quảng 論luận 始thỉ 盡tận 淵uyên 源nguyên 。 如như 其kỳ 略lược 識thức 綱cương 宗tông 。 覽lãm 斯tư 文văn 已dĩ 全toàn 梗# 槩# 。 然nhiên 廣quảng 略lược 雖tuy 異dị 。 大đại 旨chỉ 無vô 殊thù 。 惟duy 冀ký 覽lãm 者giả 不bất 涉thiệp 邪tà 岐kỳ 。 齊tề 歸quy 正chánh 理lý 也dã 已dĩ 。

因nhân 明minh 入nhập 正chánh 理lý 論luận 解giải (# 終chung )#

余dư 嘗thường 掩yểm 關quan 閱duyệt 起khởi 信tín 論luận 疏sớ/sơ 記ký 。 至chí 因nhân 明minh 三tam 支chi 比tỉ 量lượng 之chi 說thuyết 。 若nhược 蚊văn 蚋nhuế 嚙giảo 巨cự 石thạch 。 毫hào 無vô 所sở 入nhập 。 因nhân 扣khấu 諸chư 講giảng 者giả 。 僉thiêm 曰viết 。 此thử 義nghĩa 失thất 傳truyền 舊cựu 矣hĩ 。 已dĩ 而nhi 挂quải 錫tích 海hải 虞ngu 之chi 中trung 峯phong 。 一nhất 日nhật 瞿cù 洞đỗng 觀quán 居cư 士sĩ 歸quy 自tự 婁lâu 江giang 。 言ngôn 晤# 三tam 懷hoài 座tòa 主chủ 。 論luận 因nhân 明minh 義nghĩa 甚thậm 悉tất 。 余dư 聞văn 之chi 。 喜hỷ 躍dược 不bất 自tự 勝thắng 。 而nhi 筞# 杖trượng 金kim 陵lăng 。 謁yết 師sư 於ư 古cổ 瓦ngõa 官quan 寺tự 。 遂toại 得đắc 執chấp 卷quyển 請thỉnh 益ích 。 頗phả 知tri 梗# 槩# 。 越việt 兩lưỡng 載tái 。 飛phi 錫tích 燕yên 山sơn 。 又hựu 聞văn 玉ngọc 菴am 座tòa 主chủ 有hữu 因nhân 明minh 論luận 解giải 。 復phục 就tựu 諮tư 詢tuân 。 益ích 通thông 疑nghi 滯trệ 。 夫phu 二nhị 師sư 之chi 于vu 是thị 論luận 。 誠thành 可khả 謂vị 開khai 萬vạn 古cổ 羣quần 蒙mông 。 而nhi 余dư 也dã 何hà 幸hạnh 與dữ 領lãnh 金kim 錍bề 之chi 惠huệ 。 然nhiên 得đắc 失thất 疵tỳ 美mỹ 亦diệc 互hỗ 有hữu 焉yên 。 乃nãi 不bất 愧quý 暗ám 鈍độn 。 參tham 酌chước 異dị 同đồng 。 筆bút 削tước 可khả 否phủ/bĩ 。 兼kiêm 之chi 捃# 摭# 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 鈔sao 宗tông 鏡kính 諸chư 書thư 。 集tập 為vi 此thử 解giải 。 以dĩ 備bị 遺di 忘vong 。 亦diệc 井tỉnh 蛙# 自tự 見kiến 其kỳ 天thiên 也dã 。 密mật 藏tạng 開khai 兄huynh 。 禪thiền 悅duyệt 之chi 暇hạ 。 偶ngẫu 得đắc 目mục 擊kích 。 於ư 焉yên 心tâm 可khả 。 因nhân 謀mưu 序tự 馮bằng 開khai 之chi 太thái 史sử 。 以dĩ 付phó 剞# 劂# 。 余dư 固cố 止chỉ 之chi 曰viết 。 吾ngô 斯tư 之chi 未vị 能năng 信tín 。 開khai 兄huynh 曰viết 。 審thẩm 爾nhĩ 。 又hựu 何hà 惜tích 乎hồ 傳truyền 之chi 繭kiển 枲tỉ 。 以dĩ 就tựu 正chánh 諸chư 方phương 也dã 。 遂toại 梓# 之chi 如như 命mạng 。

萬vạn 曆lịch 庚canh 寅# 仲trọng 春xuân 晦hối 日nhật 沙Sa 門Môn 真chân 界giới 跋bạt