閑Nhàn 居Cư 編Biên
Quyển 0033
宋Tống 智Trí 圓Viên 著Trước
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 三tam 十thập 三tam
宋tống 孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 。 智trí 圓viên 。 著trước 。
故cố 錢tiền 唐đường 白bạch 蓮liên 社xã 主chủ 碑bi 文văn (# 有hữu 序tự )#
聖thánh 宋tống 天thiên 禧# 四tứ 年niên 春xuân 正chánh 月nguyệt 十thập 二nhị 日nhật 白bạch 蓮liên 社xã 主chủ 圓viên 淨tịnh 大đại 師sư 常thường 公công 歸quy 寂tịch 于vu 錢tiền 唐đường 西tây 湖hồ 昭chiêu 慶khánh 本bổn 寺tự 之chi 上thượng 方phương 草thảo 堂đường 壽thọ 六lục 十thập 二nhị 臘lạp 四tứ 十thập 四tứ 越việt 二nhị 月nguyệt 三tam 日nhật 弟đệ 子tử 輩bối 號hiệu 咽yến/ế/yết 奉phụng 全toàn 身thân 瘞ế 于vu 靈linh 隱ẩn 山sơn 鳥điểu 巢sào 禪thiền 師sư 墳phần 之chi 右hữu 建kiến 塔tháp 以dĩ 識thức 之chi 禮lễ 也dã 其kỳ 年niên 冬đông 門môn 人nhân 之chi 上thượng 首thủ 曰viết 虗hư 白bạch 者giả 克khắc 荷hà 師sư 道đạo 自tự 狀trạng 其kỳ 事sự 再tái 欵khoản 吾ngô 廬lư 請thỉnh 吾ngô 之chi 辭từ 傳truyền 師sư 之chi 美mỹ 以dĩ 勒lặc 豐phong 碑bi 且thả 言ngôn 先tiên 人nhân 之chi 遺di 旨chỉ 也dã 吾ngô 辭từ 不bất 得đắc 命mạng 乃nãi 文văn 而nhi 序tự 之chi 粵# 西tây 聖thánh 之chi 為vi 教giáo 也dã 清thanh 淨tịnh 而nhi 無vô 為vi 仁nhân 慈từ 而nhi 不bất 殺sát 抗kháng 辭từ 幽u 說thuyết 閎# 意ý 眇miễu 指chỉ 大đại 備bị 諸chư 夏hạ 稟bẩm 化hóa 之chi 徒đồ 得đắc 其kỳ 小tiểu 者giả 近cận 者giả 則tắc 遷thiên 善thiện 而nhi 遠viễn 惡ác 得đắc 其kỳ 大đại 者giả 遠viễn 者giả 則tắc 歸quy 元nguyên 而nhi 復phục 性tánh 噫# 廬lư 山sơn 遠viễn 公công 其kỳ 得đắc 乎hồ 大đại 者giả 遠viễn 者giả 與dữ 考khảo 槃bàn 居cư 貞trinh 修tu 辭từ 立lập 誠thành 識thức 足túc 以dĩ 表biểu 微vi 行hành 足túc 以dĩ 作tác 程# 是thị 故cố 時thời 賢hiền 仰ngưỡng 其kỳ 高cao 企xí 其kỳ 明minh 自tự 是thị 有hữu 結kết 社xã 之chi 事sự 焉yên 人nhân 到đáo 于vu 今kim 稱xưng 之chi 而nhi 莫mạc 能năng 嗣tự 之chi 惟duy 公công 理lý 行hành 謹cẩn 嚴nghiêm 修tu 心tâm 貞trinh 素tố 聞văn 廬lư 山sơn 之chi 風phong 而nhi 悅duyệt 之chi 且thả 曰viết 晞# 驥kí 之chi 馬mã 亦diệc 驥kí 之chi 乘thừa 吾ngô 雖tuy 無vô 似tự 敢cảm 忘vong 思tư 齊tề 之chi 誡giới 邪tà 於ư 是thị 乎hồ 乃nãi 飾sức 其kỳ 躬cung 乃nãi 刳khô 其kỳ 心tâm 乃nãi 矢thỉ 結kết 社xã 之chi 謀mưu 云vân 夫phu 率suất 其kỳ 道đạo 必tất 依y 乎hồ 地địa 尊tôn 其kỳ 神thần 必tất 假giả 乎hồ 像tượng 行hành 其kỳ 化hóa 必tất 憑bằng 乎hồ 言ngôn 以dĩ 為vi 西tây 湖hồ 者giả 天thiên 下hạ 之chi 勝thắng 遊du 乃nãi 樂nhạo/nhạc/lạc 幽u 閑nhàn 而nhi 示thị 嘉gia 遯độn 焉yên 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 者giả 羣quần 生sanh 之chi 仰ngưỡng 止chỉ 乃nãi 刻khắc 旃chiên 檀đàn 而nhi 為vi 其kỳ 形hình 容dung 焉yên 華hoa 嚴nghiêm 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 者giả 成thành 聖thánh 之chi 機cơ 要yếu 乃nãi 刺thứ 身thân 血huyết 而nhi 書thư 其kỳ 章chương 句cú 焉yên 其kỳ 地địa 既ký 得đắc 其kỳ 像tượng 既ký 成thành 其kỳ 言ngôn 既ký 行hành 朝triêu 賢hiền 高cao 其kỳ 誼# 海hải 內nội 藉tạ 其kỳ 名danh 繇# 是thị 宰tể 衡hành 名danh 卿khanh 邦bang 伯bá 牧mục 長trường/trưởng 又hựu 聞văn 公công 之chi 風phong 而nhi 悅duyệt 之chi 或hoặc 尋tầm 幽u 而nhi 問vấn 道đạo 或hoặc 覩đổ 相tương/tướng 而nhi 知tri 真chân 或hoặc 考khảo 經kinh 而nhi 得đắc 意ý 三tam 十thập 餘dư 年niên 為vi 莫mạc 逆nghịch 之chi 交giao 預dự 白bạch 蓮liên 之chi 侶lữ 者giả 凡phàm 一nhất 百bách 二nhị 十thập 三tam 人nhân 。 其kỳ 化hóa 成thành 也dã 如như 此thử 有hữu 以dĩ 見kiến 西tây 湖hồ 之chi 社xã 嗣tự 於ư 廬lư 山sơn 者giả 無vô 慙tàm 德đức 矣hĩ 嘗thường 試thí 論luận 之chi 遠viễn 也dã 上thượng 地địa 之chi 聖thánh 也dã 公công 也dã 初sơ 心tâm 之chi 賢hiền 也dã 實thật 階giai 位vị 不bất 同đồng 名danh 聲thanh 異dị 號hiệu 然nhiên 而nhi 遠viễn 出xuất 衰suy 晉tấn 公công 生sanh 聖thánh 朝triêu 彼bỉ 招chiêu 者giả 悉tất 隱ẩn 淪luân 之chi 賢hiền 此thử 來lai 者giả 皆giai 顯hiển 達đạt 之chi 士sĩ 絕tuyệt 長trưởng 益ích 短đoản 古cổ 今kim 相tương/tướng 埒# 不bất 曰viết 盛thịnh 與dữ 美mỹ 與dữ 公công 每mỗi 顧cố 門môn 人nhân 曰viết 國quốc 初sơ 以dĩ 來lai 薦tiến 紳# 先tiên 生sanh 宗tông 古cổ 為vi 文văn 大đại 率suất 斆# 退thoái 之chi 之chi 為vi 人nhân 以dĩ 擠# 排bài 釋Thích 氏thị 為vi 意ý 故cố 我ngã 假giả 遠viễn 公công 之chi 跡tích 訹# 以dĩ 結kết 社xã 事sự 往vãng 往vãng 從tùng 我ngã 化hóa 而nhi 叢tùng 碑bi 委ủy 頌tụng 稱xưng 道đạo 佛Phật 法Pháp 以dĩ 為vi 歸quy 嚮hướng 之chi 盟minh 辭từ 適thích 足túc 以dĩ 枳chỉ 棘cức 異dị 涂# 墻tường 壍tiệm 吾ngô 教giáo 矣hĩ 世thế 不bất 我ngã 知tri 或hoặc 以dĩ 我ngã 為vi 設thiết 奇kỳ 沽cô 譽dự 者giả 吾ngô 非phi 斯tư 人nhân 之chi 徒đồ 也dã 君quân 子tử 曰viết 昔tích 藥dược 山sơn 惟duy 儼nghiễm 能năng 迴hồi 李# 翱cao 之chi 心tâm 俾tỉ 知tri 佛Phật 而nhi 僧Tăng 傳truyền 善thiện 之chi 今kim 茲tư 眾chúng 賢hiền 庶thứ 幾kỷ 實thật 相tướng 欽khâm 崇sùng 大đại 覺giác 朝triêu 宗tông 于vu 性tánh 海hải 共cộng 極cực 于vu 義nghĩa 天thiên 非phi 公công 之chi 力lực 而nhi 誰thùy 與dữ 其kỳ 護hộ 法Pháp 之chi 功công 代đại 為vi 不bất 侔mâu 矣hĩ 公công 諱húy 省tỉnh 常thường 字tự 造tạo 微vi 姓tánh 顏nhan 氏thị 世thế 為vi 錢tiền 唐đường 人nhân 七thất 歲tuế 厭yếm 俗tục 十thập 七thất 具cụ 戒giới 若nhược 乃nãi 託thác 胎thai 之chi 祥tường 瑞thụy 受thọ 業nghiệp 之chi 師sư 保bảo 傳truyền 講giảng 習tập 禪thiền 之chi 美mỹ 砥chỉ 名danh 礪# 節tiết 之chi 事sự 則tắc 有hữu 社xã 客khách 群quần 賢hiền 碑bi 序tự 及cập 門môn 人nhân 所sở 錄lục 行hành 狀trạng 在tại 焉yên 此thử 不bất 復phục 云vân 直trực 書thư 其kỳ 結kết 社xã 之chi 道đạo 已dĩ 其kỳ 文văn 曰viết 。
西tây 聖thánh 之chi 大đại 。 維duy 遠viễn 得đắc 之chi 。 廬lư 山sơn 之chi 高cao 。 維duy 公công 悅duyệt 之chi 。
西tây 湖hồ 之chi 社xã 。 群quần 賢hiền 慕mộ 之chi 。 有hữu 始thỉ 有hữu 卒thốt 。 不bất 磷# 不bất 緇# 。
我ngã 緣duyên 既ký 終chung 。 我ngã 滅diệt 于vu 茲tư 。 神thần 遊du 無vô 何hà 。 名danh 揚dương 聖thánh 時thời 。
欲dục 知tri 我ngã 道đạo 。 兮hề 視thị 此thử 豐phong 碑bi 。
辨biện 宋tống 人nhân
宋tống 人nhân 賣mại 矛mâu 楯thuẫn 於ư 市thị 有hữu 買mãi 矛mâu 者giả 曰viết 此thử 矛mâu 甚thậm 利lợi 所sở 刺thứ 皆giai 陷hãm 有hữu 買mãi 楯thuẫn 者giả 曰viết 此thử 楯thuẫn 甚thậm 堅kiên 無vô 能năng 陷hãm 者giả 或hoặc 曰viết 用dụng 子tử 之chi 矛mâu 刺thứ 子tử 之chi 楯thuẫn 如như 之chi 何hà 因nhân 而nhi 絕tuyệt 對đối 知tri 其kỳ 說thuyết 者giả 雖tuy 婦phụ 人nhân 童đồng 子tử 必tất 能năng 哂# 之chi 吾ngô 覧# 韓# 子tử 不bất 哂# 於ư 宋tống 人nhân 也dã 何hà 則tắc 擡# 舁dư 負phụ 販phán 事sự 事sự 固cố 然nhiên 也dã 吾ngô 謂vị 代đại 人nhân 之chi 學học 者giả 美mỹ 己kỷ 譽dự 善thiện 皆giai 宋tống 人nhân 也dã 以dĩ 其kỳ 未vị 得đắc 少thiểu 見kiến 曰viết 我ngã 之chi 道đạo 深thâm 於ư 識thức 矣hĩ 未vị 著trước 一nhất 言ngôn 我ngã 之chi 道đạo 勇dũng 於ư 才tài 矣hĩ 或hoặc 語ngữ 以dĩ 子tử 之chi 識thức 掩yểm 子tử 之chi 才tài 可khả 乎hồ 曰viết 不bất 我ngã 知tri 也dã 於ư 是thị 怨oán 天thiên 尤vưu 人nhân 妄vọng 動động 求cầu 達đạt 奔bôn 走tẩu 於ư 天thiên 下hạ 以dĩ 聘sính 於ư 知tri 己kỷ 於ư 戲hí 其kỳ 可khả 哂# 也dã 由do 吾ngô 不bất 哂# 於ư 宋tống 人nhân 故cố 辨biện 之chi 。
中trung 人nhân 箴# (# 并tinh 序tự )#
仲trọng 尼ni 曰viết 中trung 人nhân 已dĩ 上thượng 可khả 以dĩ 語ngữ 上thượng 也dã 中trung 人nhân 已dĩ 下hạ 不bất 可khả 以dĩ 語ngữ 上thượng 也dã 又hựu 曰viết 惟duy 上thượng 智trí 與dữ 下hạ 愚ngu 不bất 移di 說thuyết 者giả 云vân 上thượng 智trí 不bất 可khả 使sử 為vi 惡ác 下hạ 愚ngu 不bất 可khả 使sử 強cường/cưỡng 賢hiền 噫# 立lập 言ngôn 垂thùy 訓huấn 俾tỉ 遷thiên 善thiện 而nhi 遠viễn 惡ác 者giả 惟duy 中trung 人nhân 可khả 也dã 於ư 是thị 作tác 中trung 人nhân 箴# 。
少thiểu 私tư 寡quả 欲dục 。 無vô 縱túng/tung 貪tham 競cạnh 。 戴đái 仁nhân 抱bão 義nghĩa 。 無vô 失thất 方phương 正chánh 。
罔võng 念niệm 作tác 狂cuồng 。 克khắc 念niệm 作tác 聖thánh 。 學học 宜nghi 擇trạch 師sư 。 友hữu 宜nghi 親thân 仁nhân 。
行hành 道Đạo 揚dương 名danh 。 積tích 惡ác 滅diệt 身thân 。 斯tư 言ngôn 有hữu 徵trưng 。 敢cảm 告cáo 中trung 人nhân 。
松tùng 江giang 重trọng/trùng 祐hựu 和hòa 李# 白bạch 姑cô 熟thục 十thập 詠vịnh 詩thi 序tự
松tùng 江giang 重trọng/trùng 祐hựu 師sư 學học 佛Phật 之chi 外ngoại 於ư 風phong 騷# 頗phả 工công 嘗thường 愛ái 李# 謫# 仙tiên 姑cô 熟thục 十thập 詠vịnh 因nhân 賡# 而nhi 和hòa 之chi 錢tiền 唐đường 僧Tăng 智trí 圓viên 字tự 無vô 外ngoại 序tự 曰viết 夫phu 詩thi 之chi 道đạo 本bổn 於ư 三tam 百bách 篇thiên 也dã 所sở 以dĩ 正chánh 君quân 臣thần 明minh 父phụ 子tử 辨biện 得đắc 喪táng 示thị 邪tà 正chánh 而nhi 已dĩ 洎kịp 乎hồ 王vương 者giả 之chi 迹tích 熄# 而nhi 詩thi 亡vong 詩thi 亡vong 然nhiên 後hậu 春xuân 秋thu 作tác 後hậu 世thế 屈khuất 宋tống 李# 蘇tô 建kiến 安an 諸chư 子tử 南nam 朝triêu 羣quần 公công 降giáng/hàng 及cập 李# 唐đường 作tác 者giả 不bất 一nhất 而nhi 辭từ 彩thải 屢lũ 變biến 騁sính 殊thù 軌quỹ 轍triệt 得đắc 之chi 者giả 雖tuy 變biến 其kỳ 辭từ 而nhi 且thả 無vô 背bối/bội 於ư 三tam 百bách 篇thiên 之chi 道đạo 也dã 失thất 之chi 者giả 但đãn 務vụ 嘲# 詠vịnh 風phong 月nguyệt 寫tả 狀trạng 山sơn 水thủy 拘câu 忌kỵ 聲thanh 律luật 綺ỷ 靡mĩ 字tự 句cú 於ư 三tam 百bách 篇thiên 之chi 道đạo 無vô 乃nãi 蕩đãng 盡tận 哉tai 故cố 李# 百bách 藥dược 論luận 詩thi 而nhi 文văn 中trung 子tử 不bất 答đáp 唐đường 朝triêu 李# 謫# 仙tiên 得đắc 之chi 者giả 也dã 其kỳ 為vi 詩thi 氣khí 高cao 而nhi 語ngữ 淡đạm 志chí 苦khổ 而nhi 情tình 遠viễn 其kỳ 辭từ 與dữ 古cổ 彌di 異dị 其kỳ 道đạo 與dữ 古cổ 彌di 同đồng 則tắc 姑cô 熟thục 十thập 詠vịnh 復phục 尤vưu 於ư 眾chúng 篇thiên 矣hĩ 而nhi 二nhị 百bách 年niên 來lai 莫mạc 有hữu 繼kế 和hòa 者giả 今kim 祐hựu 師sư 之chi 作tác 情tình 志chí 語ngữ 氣khí 惟duy 肖tiếu 於ư 謫# 仙tiên 則tắc 祐hựu 師sư 之chi 善thiện 詩thi 其kỳ 可khả 知tri 也dã 圓viên 嘗thường 與dữ 祐hựu 師sư 游du 見kiến 託thác 為vi 序tự 故cố 得đắc 直trực 書thư 以dĩ 冠quan 于vu 篇thiên 龍long 集tập 甲giáp 寅# 九cửu 日nhật 於ư 錢tiền 唐đường 西tây 湖hồ 崇sùng 福phước 寺tự 講giảng 院viện 序tự 。
遠viễn 上thượng 人nhân 湖hồ 居cư 詩thi 序tự
古cổ 者giả 卜bốc 商thương 受thọ 詩thi 於ư 仲trọng 尼ni 明minh 其kỳ 道đạo 申thân 其kỳ 教giáo 而nhi 其kỳ 序tự 甚thậm 詳tường 後hậu 世thế 為vi 詩thi 者giả 雖tuy 辭từ 尚thượng 平bình 淡đạm 意ý 尚thượng 幽u 遠viễn 而nhi 子tử 夏hạ 所sở 序tự 之chi 道đạo 不bất 可khả 咈# 也dã 繇# 是thị 讚tán 其kỳ 辭từ 知tri 中trung 心tâm 之chi 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 焉yên 國quốc 政chánh 之chi 美mỹ 惡ác 焉yên 故cố 曰viết 詩thi 者giả 志chí 之chi 所sở 之chi 也dã 又hựu 曰viết 主chủ 文văn 而nhi 譎# 諫gián 言ngôn 之chi 者giả 無vô 罪tội 聞văn 之chi 者giả 足túc 以dĩ 自tự 戒giới 噫# 詩thi 之chi 教giáo 大đại 矣hĩ 哉tai 豈khởi 但đãn 拘câu 四tứ 聲thanh 辟tịch 八bát 病bệnh 敘tự 別biệt 離ly 狀trạng 物vật 色sắc 而nhi 已dĩ 乎hồ 錢tiền 唐đường 西tây 湖hồ 崇sùng 遠viễn 上thượng 人nhân 好hảo/hiếu 古cổ 博bác 雅nhã 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 知tri 命mạng 栖tê 遲trì 山sơn 水thủy 間gian 蓋cái 有hữu 年niên 矣hĩ 於ư 香hương 火hỏa 事sự 佛Phật 外ngoại 頗phả 留lưu 意ý 於ư 吟ngâm 詠vịnh 雖tuy 顏nhan 齒xỉ 已dĩ 衰suy 而nhi 情tình 思tư 彌di 壯tráng 一nhất 日nhật 見kiến 訪phỏng 袖tụ 出xuất 湖hồ 居cư 詩thi 十thập 章chương 示thị 於ư 予# 且thả 以dĩ 序tự 為vi 請thỉnh 予# 三tam 復phục 之chi 而nhi 皆giai 敘tự 閑nhàn 逸dật 美mỹ 太thái 寧ninh 也dã 於ư 戲hí 布bố 於ư 四tứ 方phương 流lưu 于vu 百bách 世thế 俾tỉ 誦tụng 其kỳ 辭từ 者giả 乃nãi 知tri 賢hiền 者giả 之chi 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 王vương 者giả 之chi 化hóa 洽hiệp 則tắc 上thượng 人nhân 之chi 為vi 詩thi 庶thứ 乎hồ 子tử 夏hạ 所sở 敘tự 之chi 道đạo 也dã 豈khởi 但đãn 馳trì 騁sính 於ư 偶ngẫu 對đối 拘câu 忌kỵ 於ư 聲thanh 病bệnh 耶da 若nhược 乃nãi 所sở 得đắc 之chi 尤vưu 者giả 其kỳ 句cú 則tắc 有hữu 積tích 水thủy 涵# 虗hư 碧bích 遙diêu 峯phong 帶đái 月nguyệt 秋thu 香hương 飄phiêu 寒hàn 水thủy 遠viễn 燭chúc 映ánh 夜dạ 堂đường 深thâm 幽u 鳥điểu 入nhập 深thâm 靄# 殘tàn 霞hà 照chiếu 晚vãn 流lưu 猿viên 聲thanh 秋thu 岳nhạc 逈huýnh 月nguyệt 影ảnh 夜dạ 潭đàm 空không 凡phàm 此thử 數số 聯liên 即tức 所sở 謂vị 辭từ 尚thượng 平bình 淡đạm 意ý 尚thượng 幽u 遠viễn 者giả 予# 不bất 佞nịnh 謹cẩn 為vi 序tự 之chi 以dĩ 酬thù 其kỳ 請thỉnh 云vân 天thiên 宋tống 三tam 葉diệp 大đại 中trung 祥tường 符phù 八bát 年niên 閏nhuận 六lục 月nguyệt 哉tai 生sanh 明minh 錢tiền 唐đường 僧Tăng 某mỗ 序tự 。
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 三tam 十thập 三tam