閑Nhàn 居Cư 編Biên
Quyển 0026
宋Tống 智Trí 圓Viên 著Trước
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 二nhị 十thập 六lục
宋tống 孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 。 智trí 圓viên 。 著trước 。
錄lục 兼kiêm 明minh 書thư 誤ngộ
予# 讀đọc 丘khâu 光quang 庭đình 兼kiêm 明minh 書thư 見kiến 其kỳ 誤ngộ 者giả 四tứ 焉yên 因nhân 錄lục 之chi 其kỳ 一nhất 春xuân 秋thu 隱ẩn 四tứ 年niên 衛vệ 州châu 吁hu 弒# 其kỳ 君quân 完hoàn 即tức 桓hoàn 公công 也dã 丘khâu 謂vị 完hoàn 當đương 作tác 貌mạo 誤ngộ 為vi 完hoàn 也dã 夫phu 名danh 以dĩ 召triệu 質chất 終chung 將tương 諱húy 之chi 故cố 既ký 葬táng 而nhi 為vi 謚ích 若nhược 衛vệ 侯hầu 名danh 完hoàn 豈khởi 得đắc 謚ích 之chi 桓hoàn 乎hồ 予# 曰viết 光quang 庭đình 非phi 也dã 禮lễ 不bất 諱húy 嫌hiềm 名danh 說thuyết 者giả 云vân 為vi 其kỳ 難nạn 避tị 耶da 名danh 舜thuấn 禹vũ 之chi 禹vũ 則tắc 不bất 避tị 其kỳ 風phong 雨vũ 。 之chi 雨vũ 名danh 孔khổng 丘khâu 之chi 丘khâu 則tắc 不bất 避tị 其kỳ 烏ô 區khu 之chi 區khu 完hoàn 與dữ 桓hoàn 嫌hiềm 名danh 耳nhĩ 是thị 知tri 衛vệ 侯hầu 名danh 完hoàn 不bất 諱húy 桓hoàn 字tự 謚ích 之chi 何hà 咎cữu 嫌hiềm 名danh 之chi 諱húy 蓋cái 近cận 世thế 曲khúc 為vi 節tiết 制chế 也dã 唐đường 延diên 和hòa 初sơ 賈cổ 曾tằng 父phụ 名danh 忠trung 而nhi 曾tằng 除trừ 中trung 書thư 舍xá 人nhân 議nghị 者giả 謂vị 音âm 同đồng 字tự 別biệt 於ư 禮lễ 無vô 嫌hiềm 光quang 庭đình 謂vị 名danh 完hoàn 不bất 得đắc 謚ích 桓hoàn 而nhi 云vân 春xuân 秋thu 字tự 誤ngộ 者giả 謬mậu 矣hĩ 其kỳ 二nhị 尚thượng 書thư 武võ 成thành 曰viết 前tiền 徒đồ 倒đảo 戈qua 攻công 于vu 後hậu 以dĩ 北bắc 血huyết 流lưu 漂phiêu 杵xử 孔khổng 安an 國quốc 曰viết 血huyết 流lưu 舂thung 杵xử 甚thậm 言ngôn 之chi 也dã 丘khâu 謂vị 血huyết 流lưu 漂phiêu 杵xử 不bất 近cận 人nhân 情tình 今kim 以dĩ 杵xử 當đương 為vi 扞# 字tự 之chi 誤ngộ 也dã 漢hán 書thư 血huyết 流lưu 漂phiêu 櫓lỗ 櫓lỗ 即tức 扞# 也dã 俗tục 呼hô 傍bàng 牌bài 此thử 物vật 體thể 輕khinh 或hoặc 漂phiêu 也dã 予# 曰viết 安an 國quốc 云vân 甚thậm 言ngôn 之chi 得đắc 其kỳ 旨chỉ 矣hĩ 又hựu 書thư 云vân 洪hồng 水thủy 滔thao 天thiên 天thiên 其kỳ 可khả 沒một 耶da 亦diệc 甚thậm 言ngôn 之chi 耳nhĩ 劉lưu 勰# 所sở 謂vị 夸# 飾sức 也dã 若nhược 杵xử 重trọng/trùng 而nhi 漂phiêu 不bất 近cận 人nhân 情tình 則tắc 天thiên 高cao 而nhi 沒một 其kỳ 過quá 益ích 大đại 若nhược 然nhiên 者giả 滔thao 天thiên 之chi 說thuyết 何hà 字tự 誤ngộ 耶da 孟# 子tử 曰viết 以dĩ 至chí 仁nhân 伐phạt 不bất 仁nhân 而nhi 何hà 其kỳ 血huyết 之chi 流lưu 杵xử 也dã 孟# 子tử 去khứ 夫phu 子tử 尚thượng 近cận 書thư 應ưng 未vị 誤ngộ 故cố 譏cơ 古cổ 書thư 言ngôn 事sự 或hoặc 過quá 趙triệu 歧kỳ 引dẫn 詩thi 嵩tung 高cao 極cực 天thiên 以dĩ 類loại 之chi 而nhi 不bất 云vân 杵xử 字tự 誤ngộ 也dã 其kỳ 三tam 論luận 語ngữ 子tử 曰viết 不bất 有hữu 祝chúc 鮀đà 之chi 佞nịnh 而nhi 有hữu 宋tống 朝triêu 之chi 美mỹ 難nạn/nan 乎hồ 免miễn 於ư 今kim 之chi 世thế 矣hĩ 光quang 庭đình 云vân 此thử 孔khổng 子tử 歎thán 末mạt 世thế 浮phù 薄bạc 所sở 尚thượng 口khẩu 才tài 與dữ 貌mạo 耳nhĩ 如như 此thử 則tắc 不bất 得đắc 云vân 而nhi 有hữu 宋tống 朝triêu 之chi 美mỹ 蓋cái 此thử 而nhi 亦diệc 當đương 作tác 不bất 傳truyền 寫tả 誤ngộ 也dã 予# 曰viết 仲trọng 尼ni 疾tật 時thời 好hảo/hiếu 色sắc 乃nãi 云vân 未vị 見kiến 好hảo/hiếu 德đức 如như 好hảo 色sắc 者giả 。 此thử 疾tật 時thời 好hảo/hiếu 佞nịnh 甚thậm 於ư 好hảo/hiếu 色sắc 故cố 曰viết 不bất 有hữu 祝chúc 鮀đà 之chi 佞nịnh 而nhi 有hữu 宋tống 朝triêu 之chi 美mỹ 難nạn/nan 乎hồ 免miễn 於ư 今kim 之chi 世thế 矣hĩ 蓋cái 言ngôn 有hữu 色sắc 無vô 佞nịnh 尚thượng 未vị 免miễn 害hại 況huống 去khứ 兩lưỡng 者giả 行hành 仁nhân 義nghĩa 乎hồ 則tắc 邦bang 之chi 無vô 道đạo 其kỳ 可khả 知tri 也dã 光quang 庭đình 不bất 曉hiểu 妄vọng 謂vị 字tự 誤ngộ 孔khổng 安an 國quốc 注chú 云vân 言ngôn 當đương 如như 祝chúc 鮀đà 之chi 佞nịnh 而nhi 反phản 如như 宋tống 朝triêu 之chi 美mỹ 難nạn/nan 乎hồ 免miễn 於ư 今kim 之chi 世thế 害hại 也dã 予# 以dĩ 孔khổng 說thuyết 為vi 是thị 其kỳ 四tứ 史sử 記ký 宋tống 義nghĩa 云vân 今kim 秦tần 攻công 趙triệu 戰chiến 勝thắng 則tắc 兵binh 罷bãi 我ngã 承thừa 其kỳ 弊tệ 丘khâu 謂vị 承thừa 者giả 奉phụng 上thượng 之chi 義nghĩa 於ư 理lý 不bất 安an 當đương 作tác 乘thừa 陵lăng 之chi 乘thừa 與dữ 乘thừa 勝thắng 逐trục 北bắc 以dĩ 剛cang 乘thừa 柔nhu 其kỳ 意ý 同đồng 也dã 予# 曰viết 承thừa 字tự 是thị 也dã 以dĩ 其kỳ 罷bãi 弊tệ 在tại 先tiên 我ngã 承thừa 其kỳ 後hậu 斯tư 乃nãi 以dĩ 後hậu 承thừa 前tiền 與dữ 以dĩ 下hạ 奉phụng 上thượng 義nghĩa 同đồng 故cố 作tác 承thừa 字tự 也dã 乘thừa 勝thắng 乃nãi 自tự 乘thừa 其kỳ 勝thắng 剛cang 乘thừa 柔nhu 者giả 乃nãi 上thượng 乘thừa 於ư 下hạ 豈khởi 與dữ 我ngã 承thừa 他tha 弊tệ 之chi 後hậu 義nghĩa 同đồng 耶da 於ư 戲hí 光quang 庭đình 巨cự 儒nho 是thị 非phi 或hoặc 謬mậu 後hậu 之chi 學học 者giả 可khả 不bất 慎thận 歟# 。
讓nhượng 李# 習tập 之chi
李# 習tập 之chi 答đáp 梁lương 載tái 書thư 品phẩm 藻tảo 為vi 文văn 之chi 得đắc 失thất 而nhi 言ngôn 其kỳ 理lý 往vãng 往vãng 有hữu 是thị 者giả 而nhi 辭từ 章chương 不bất 能năng 工công 有hữu 之chi 矣hĩ 王vương 氏thị 中trung 說thuyết 俗tục 傳truyền 太thái 公công 家gia 教giáo 是thị 也dã 吾ngô 謂vị 仲trọng 淹yêm 之chi 書thư 辭từ 淳thuần 理lý 真chân 不bất 在tại 法pháp 言ngôn 下hạ 而nhi 俗tục 傳truyền 家gia 教giáo 雖tuy 三tam 尺xích 童đồng 子tử 亦diệc 能năng 哂# 其kỳ 言ngôn 章chương 之chi 鄙bỉ 野dã 矣hĩ 比tỉ 諸chư 中trung 說thuyết 不bất 翅sí 天thiên 壤nhưỡng 之chi 相tướng 遠viễn 也dã 而nhi 翱cao 並tịnh 驅khu 於ư 辭từ 章chương 不bất 工công 之chi 塗đồ 者giả 無vô 乃nãi 識thức 鑒giám 太thái 昧muội 乎hồ 吾ngô 嘗thường 讀đọc 習tập 之chi 答đáp 皇hoàng 甫phủ 湜# 書thư 嫌hiềm 唐đường 書thư 鄙bỉ 淺thiển 不bất 足túc 以dĩ 發phát 揚dương 高cao 祖tổ 太thái 宗tông 列liệt 聖thánh 明minh 德đức 乃nãi 云vân 故cố 欲dục 筆bút 削tước 國quốc 史sử 成thành 不bất 刊# 之chi 書thư 用dụng 仲trọng 尼ni 襃# 貶biếm 之chi 心tâm 取thủ 天thiên 下hạ 公công 是thị 公công 非phi 以dĩ 為vi 本bổn 羣quần 黨đảng 之chi 所sở 謂vị 是thị 者giả 僕bộc 未vị 必tất 以dĩ 為vi 是thị 羣quần 黨đảng 之chi 所sở 謂vị 非phi 者giả 僕bộc 未vị 必tất 以dĩ 為vi 非phi 使sử 僕bộc 書thư 成thành 而nhi 傳truyền 則tắc 富phú 貴quý 而nhi 功công 德đức 不bất 著trước 者giả 未vị 必tất 聲thanh 明minh 於ư 後hậu 貧bần 賤tiện 而nhi 道Đạo 德đức 全toàn 者giả 未vị 必tất 不bất 烜# 赫hách 於ư 無vô 窮cùng 吾ngô 甚thậm 壯tráng 其kỳ 說thuyết 每mỗi 恨hận 天thiên 不bất 與dữ 善thiện 不bất 使sử 習tập 之chi 滿mãn 其kỳ 志chí 成thành 其kỳ 書thư 使sử 子tử 長trường/trưởng 孟# 堅kiên 輩bối 包bao 羞tu 於ư 前tiền 代đại 及cập 觀quán 其kỳ 謂vị 中trung 說thuyết 與dữ 家gia 教giáo 辭từ 同đồng 乃nãi 疑nghi 習tập 之chi 苟cẩu 筆bút 削tước 國quốc 史sử 貶biếm 惡ác 襃# 善thiện 不bất 無vô 其kỳ 謬mậu 也dã 嗚ô 呼hô 與dữ 其kỳ 中trung 說thuyết 與dữ 家gia 教giáo 同đồng 科khoa 寧ninh 老lão 子tử 與dữ 韓# 非phi 共cộng 傳truyền 也dã 李# 唐đường 之chi 世thế 翱cao 實thật 大đại 儒nho 何hà 品phẩm 藻tảo 之chi 無vô 當đương 至chí 是thị 乎hồ 既ký 蔽tế 往vãng 賢hiền 又hựu 誤ngộ 後hậu 學học 故cố 為vi 文văn 以dĩ 讓nhượng 之chi 白bạch 圭# 之chi 玷điếm 習tập 之chi 有hữu 矣hĩ 陸lục 士sĩ 衡hành 云vân 雖tuy 濬# 發phát 於ư 巧xảo 心tâm 或hoặc 受thọ 嗤xuy 於ư 拙chuyết 目mục 信tín 矣hĩ 哉tai 。
讀đọc 中trung 說thuyết
文văn 中trung 子tử 始thỉ 獻hiến 十thập 策sách 於ư 隋tùy 文văn 弗phất 聽thính 乃nãi 歸quy 隱ẩn 河hà 汾# 間gian 耕canh 然nhiên 后hậu 食thực 蠶tằm 然nhiên 後hậu 衣y 晏# 如như 也dã 既ký 而nhi 嗟ta 儒nho 風phong 之chi 遺di 落lạc 慨khái 王vương 道đạo 之chi 頹đồi 喪táng 乃nãi 續tục 六lục 經kinh 作tác 中trung 說thuyết 以dĩ 堯# 舜thuấn 禹vũ 湯thang 文văn 武võ 周chu 孔khổng 之chi 道đạo 訓huấn 哲triết 賢hiền 弟đệ 子tử 凡phàm 千thiên 餘dư 人nhân 及cập 唐đường 之chi 興hưng 輔phụ 太thái 宗tông 以dĩ 致trí 太thái 寧ninh 幾kỷ 於ư 王vương 道đạo 者giả 悉tất 仲trọng 淹yêm 之chi 門môn 人nhân 也dã 是thị 知tri 天thiên 將tương 滅diệt 隋tùy 而nhi 昌xương 唐đường 使sử 文văn 帝đế 不bất 能năng 用dụng 其kỳ 策sách 縻# 之chi 以dĩ 祿lộc 遂toại 使sử 退thoái 隱ẩn 教giáo 誨hối 玄huyền 齡linh 如như 晦hối 徵trưng 靖tĩnh 輩bối 以dĩ 為vi 唐đường 之chi 賢hiền 也dã 是thị 知tri 太thái 宗tông 所sở 行hành 之chi 道Đạo 。 文văn 中trung 子tử 之chi 道đạo 也dã 嗚ô 呼hô 仲trọng 淹yêm 之chi 道đạo 美mỹ 矣hĩ 乎hồ 而nhi 中trung 說thuyết 十thập 篇thiên 乃nãi 通thông 沒một 後hậu 弟đệ 子tử 薛tiết 收thu 等đẳng 迹tích 其kỳ 事sự 記ký 其kỳ 言ngôn 大đại 抵để 模mô 範phạm 於ư 論luận 語ngữ 也dã 唐đường 賢hiền 悉tất 謂vị 剽# 竊thiết 論luận 語ngữ 故cố 仲trọng 淹yêm 之chi 道đạo 中trung 說thuyết 之chi 辭từ 沒một 然nhiên 不bất 稱xưng 唯duy 陸lục 龜quy 蒙mông 皮bì 日nhật 休hưu 孫tôn 郃# 稍sảo 道đạo 其kỳ 美mỹ 而nhi 尚thượng 未vị 能năng 禦ngữ 其kỳ 侮vũ 以dĩ 闡xiển 其kỳ 幽u 也dã 洎kịp 聖thánh 朝triêu 孫tôn 漢hán 公công 作tác 辨biện 文văn 中trung 子tử 一nhất 篇thiên 可khả 謂vị 禦ngữ 其kỳ 侮vũ 闡xiển 其kỳ 幽u 也dã 使sử 橫hoạnh/hoành 議nghị 者giả 不bất 能năng 塞tắc 路lộ 由do 是thị 後hậu 學học 恥sỉ 不bất 讀đọc 仲trọng 淹yêm 之chi 書thư 恥sỉ 不bất 知tri 仲trọng 淹yêm 之chi 道đạo 使sử 百bách 世thế 胥# 附phụ 於ư 王vương 通thông 者giả 漢hán 公công 之chi 力lực 也dã 吾ngô 竊thiết 量lượng 韓# 柳liễu 諸chư 賢hiền 悉tất 不bất 稱xưng 文văn 中trung 子tử 者giả 為vi 嫉tật 其kỳ 賢hiền 而nhi 欲dục 揚dương 己kỷ 道đạo 邪tà 為vi 實thật 不bất 知tri 其kỳ 道đạo 而nhi 非phi 之chi 乎hồ 苟cẩu 嫉tật 而nhi 蔽tế 之chi 者giả 則tắc 諸chư 賢hiền 未vị 免miễn 為vi 王vương 通thông 之chi 楊dương 墨mặc 也dã 豈khởi 不bất 知tri 後hậu 世thế 。 有hữu 如như 孟# 軻kha 者giả 為vi 通thông 闢tịch 之chi 乎hồ 苟cẩu 實thật 不bất 知tri 其kỳ 道đạo 而nhi 非phi 之chi 則tắc 漢hán 公công 賢hiền 於ư 唐đường 賢hiền 遠viễn 矣hĩ 而nhi 漢hán 公công 猶do 罪tội 薛tiết 收thu 等đẳng 才tài 薄bạc 筆bút 下hạ 不bất 能năng 實thật 錄lục 善thiện 事sự 妄vọng 有hữu 增tăng 益ích 故cố 使sử 其kỳ 間gian 時thời 等đẳng 論luận 語ngữ 之chi 句cú 讀đọc 模mô 仲trọng 尼ni 之chi 事sự 跡tích 吾ngô 竊thiết 謂vị 為vi 不bất 然nhiên 。 厥quyết 或hoặc 仲trọng 淹yêm 事sự 跡tích 偶ngẫu 同đồng 仲trọng 尼ni 豈khởi 令linh 薜bệ 收thu 蔽tế 而nhi 不bất 說thuyết 乎hồ 事sự 有hữu 偶ngẫu 同đồng 則tắc 漢hán 公công 安an 知tri 其kỳ 妄vọng 也dã 豈khởi 以dĩ 不bất 同đồng 仲trọng 尼ni 別biệt 作tác 詭quỷ 說thuyết 者giả 則tắc 皆giai 實thật 乎hồ 其kỳ 有hữu 等đẳng 論luận 語ngữ 之chi 句cú 讀đọc 者giả 模mô 範phạm 其kỳ 文văn 以dĩ 明minh 其kỳ 道đạo 亦diệc 何hà 傷thương 乎hồ 論luận 語ngữ 衛vệ 靈linh 問vấn 陣trận 於ư 孔khổng 子tử 孔khổng 子tử 答đáp 以dĩ 爼trở 豆đậu 梁lương 惠huệ 王vương 問vấn 利lợi 國quốc 於ư 孟# 子tử 孟# 子tử 對đối 以dĩ 仁nhân 義nghĩa 宋tống 桓hoàn 魋# 欲dục 害hại 孔khổng 子tử 孔khổng 子tử 稱xưng 天thiên 生sanh 德đức 於ư 予# 桓hoàn 魋# 其kỳ 如như 予# 何hà 魯lỗ 臧tang 倉thương 毀hủy 鬲lịch 孟# 子tử 孟# 子tử 曰viết 予# 之chi 不bất 遇ngộ 魯lỗ 侯hầu 天thiên 也dã 臧tang 氏thị 之chi 子tử 焉yên 能năng 使sử 予# 不bất 遇ngộ 哉tai 此thử 皆giai 與dữ 論luận 語ngữ 辭từ 意ý 符phù 同đồng 矣hĩ 嗚ô 呼hô 中trung 說thuyết 之chi 可khả 非phi 孟# 子tử 亦diệc 可khả 非phi 也dã 如như 其kỳ 不bất 爾nhĩ 薜bệ 收thu 之chi 記ký 言ngôn 亦diệc 無vô 過quá 也dã 吾ngô 讀đọc 其kỳ 文văn 恐khủng 後hậu 人nhân 猶do 惑hoặc 故cố 言ngôn 以dĩ 明minh 之chi 。
雪tuyết 劉lưu 禹vũ 錫tích
俗tục 傳truyền 陋lậu 室thất 銘minh 謂vị 劉lưu 禹vũ 錫tích 所sở 作tác 謬mậu 矣hĩ 蓋cái 闒# 茸# 輩bối 狂cuồng 簡giản 斐# 然nhiên 竊thiết 禹vũ 錫tích 之chi 盛thịnh 名danh 以dĩ 誑cuống 無vô 識thức 者giả 俾tỉ 傳truyền 行hành 耳nhĩ 夫phu 銘minh 之chi 作tác 不bất 稱xưng 揚dương 先tiên 祖tổ 之chi 美mỹ 則tắc 指chỉ 事sự 以dĩ 戒giới 過quá 也dã 出xuất 此thử 二nhị 涂# 不bất 謂vị 之chi 銘minh 矣hĩ 稱xưng 揚dương 先tiên 祖tổ 之chi 美mỹ 者giả 宋tống 鼎đỉnh 銘minh 是thị 也dã 指chỉ 事sự 戒giới 過quá 者giả 周chu 廟miếu 金kim 人nhân 銘minh 是thị 也dã 俗tục 傳truyền 陋lậu 室thất 銘minh 進tiến 非phi 稱xưng 先tiên 祖tổ 之chi 美mỹ 退thoái 非phi 指chỉ 事sự 以dĩ 戒giới 過quá 而nhi 奢xa 夸# 矜căng 伐phạt 以dĩ 仙tiên 龍long 自tự 比tỉ 復phục 曰viết 唯duy 吾ngô 德đức 馨hinh 且thả 顏nhan 子tử 願nguyện 無vô 伐phạt 善thiện 聖thánh 師sư 不bất 敢cảm 稱xưng 仁nhân 禹vũ 錫tích 巨cự 儒nho 心tâm 知tri 聖thánh 道Đạo 豈khởi 有hữu 如như 是thị 狂cuồng 悖bội 之chi 辭từ 乎hồ 陸lục 機cơ 云vân 銘minh 博bác 約ước 而nhi 溫ôn 潤nhuận 斯tư 銘minh 也dã 旨chỉ 非phi 博bác 約ước 言ngôn 無vô 溫ôn 潤nhuận 豈khởi 禹vũ 錫tích 之chi 作tác 邪tà 昧muội 者giả 往vãng 住trụ 刻khắc 于vu 琬# 琰diêm 懸huyền 之chi 屋ốc 壁bích 吾ngô 恐khủng 後hậu 進tiến 童đồng 蒙mông 慕mộ 劉lưu 之chi 名danh 口khẩu 誦tụng 心tâm 記ký 以dĩ 為vi 揩khai 式thức 豈khởi 不bất 誤ngộ 邪tà 故cố 作tác 此thử 文văn 以dĩ 雪tuyết 禹vũ 錫tích 恥sỉ 且thả 救cứu 後hậu 進tiến 之chi 誤ngộ 使sử 死tử 而nhi 有hữu 知tri 則tắc 禹vũ 錫tích 必tất 感cảm 吾ngô 之chi 惠huệ 也dã 。
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 二nhị 十thập 六lục