閑Nhàn 居Cư 編Biên
Quyển 0019
宋Tống 智Trí 圓Viên 著Trước
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 十thập 九cửu
宋tống 孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 。 智trí 圓viên 。 著trước 。
中trung 庸dong 子tử 傳truyền 上thượng
中trung 庸dong 子tử 智trí 圓viên 名danh 也dã 无# 外ngoại 字tự 也dã 既ký 學học 西tây 聖thánh 之chi 教giáo 故cố 姓tánh 則tắc 隨tùy 乎hồ 師sư 也dã 嘗thường 砥chỉ 礪# 言ngôn 行hạnh 以dĩ 庶thứ 乎hồ 中trung 庸dong 慮lự 造tạo 次thứ 顛điên 沛# 忽hốt 忘vong 之chi 因nhân 以dĩ 中trung 庸dong 自tự 號hiệu 故cố 人nhân 亦diệc 從tùng 而nhi 稱xưng 之chi 或hoặc 曰viết 中trung 庸dong 之chi 義nghĩa 其kỳ 出xuất 於ư 儒nho 家gia 者giả 流lưu 子tử 浮phù 圖đồ 子tử 也dã 安an 剽# 竊thiết 而nhi 稱xưng 之chi 耶da 對đối 曰viết 夫phu 儒nho 釋thích 者giả 言ngôn 異dị 而nhi 理lý 貫quán 也dã 莫mạc 不bất 化hóa 民dân 俾tỉ 遷thiên 善thiện 遠viễn 惡ác 也dã 儒nho 者giả 飾sức 身thân 之chi 教giáo 故cố 謂vị 之chi 外ngoại 典điển 也dã 釋thích 者giả 修tu 心tâm 之chi 教giáo 故cố 謂vị 之chi 內nội 典điển 也dã 惟duy 身thân 與dữ 心tâm 則tắc 內nội 外ngoại 別biệt 矣hĩ 蚩xi 蚩xi 生sanh 民dân 豈khởi 越việt 於ư 身thân 心tâm 哉tai 非phi 吾ngô 二nhị 教giáo 何hà 以dĩ 化hóa 之chi 乎hồ 嘻# 儒nho 乎hồ 釋thích 乎hồ 其kỳ 共cộng 為vi 表biểu 裏lý 乎hồ 故cố 夷di 狄địch 之chi 邦bang 周chu 孔khổng 之chi 道đạo 不bất 行hành 者giả 亦diệc 不bất 聞văn 行hành 釋Thích 氏thị 之chi 道đạo 也dã 世thế 有hữu 限hạn 於ư 域vực 內nội 者giả 見kiến 世thế 籍tịch 之chi 不bất 書thư 以dĩ 人nhân 情tình 之chi 不bất 測trắc 故cố 厚hậu 誣vu 於ư 吾ngô 教giáo 謂vị 棄khí 之chi 可khả 也dã 世thế 有hữu 滯trệ 於ư 釋Thích 氏thị 者giả 自tự 張trương 大đại 於ư 已dĩ 學học 往vãng 往vãng 以dĩ 儒nho 為vi 戲hí 豈khởi 知tri 夫phu 非phi 仲trọng 尼ni 之chi 教giáo 則tắc 國quốc 無vô 以dĩ 治trị 家gia 無vô 以dĩ 寧ninh 身thân 無vô 以dĩ 安an 國quốc 不bất 治trị 家gia 不bất 寧ninh 身thân 不bất 安an 釋Thích 氏thị 之chi 道đạo 何hà 由do 而nhi 行hành 哉tai 故cố 吾ngô 修tu 身thân 以dĩ 儒nho 治trị 心tâm 以dĩ 釋thích 拳quyền 拳quyền 服phục 膺ưng 罔võng 敢cảm 懈giải 慢mạn 猶do 恐khủng 不bất 至chí 於ư 道Đạo 。 也dã 況huống 棄khí 之chi 乎hồ 嗚ô 呼hô 好hảo/hiếu 儒nho 以dĩ 惡ác 釋thích 貴quý 釋thích 以dĩ 賤tiện 儒nho 豈khởi 能năng 庶thứ 中trung 庸dong 乎hồ 或hoặc 者giả 避tị 席tịch 曰viết 儒nho 之chi 明minh 中trung 庸dong 也dã 吾ngô 聞văn 之chi 於ư 中trung 庸dong 篇thiên 矣hĩ 釋thích 之chi 明minh 中trung 庸dong 未vị 之chi 聞văn 也dã 子tử 姑cô 為vì 我ngã 說thuyết 之chi 。 中trung 庸dong 子tử 曰viết 居cư 吾ngô 語ngứ 汝nhữ 釋thích 之chi 言ngôn 中trung 庸dong 者giả 龍long 樹thụ 所sở 謂vị 中trung 道đạo 義nghĩa 也dã 曰viết 其kỳ 義nghĩa 何hà 邪tà 曰viết 夫phu 諸chư 法pháp 云vân 云vân 一nhất 心tâm 所sở 變biến 心tâm 無vô 狀trạng 也dã 法pháp 豈khởi 有hữu 哉tai 亡vong 之chi 彌di 存tồn 性tánh 本bổn 具cụ 也dã 存tồn 之chi 彌di 亡vong 體thể 非phi 有hữu 也dã 非phi 亡vong 非phi 存tồn 中trung 義nghĩa 著trước 也dã 此thử 三tam 者giả 派phái 之chi 而nhi 不bất 可khả 分phần/phân 混hỗn 之chi 而nhi 不bất 可khả 同đồng 充sung 十thập 方phương 而nhi 非phi 廣quảng 亘tuyên 三tam 世thế 而nhi 非phi 深thâm 渾hồn 渾hồn 爾nhĩ 灝# 灝# 爾nhĩ 眾chúng 生sanh 者giả 迷mê 斯tư 者giả 也dã 諸chư 佛Phật 者giả 悟ngộ 斯tư 者giả 也dã 噫# 能năng 仁nhân 千thiên 萬vạn 言ngôn 說thuyết 豈khởi 逾du 此thử 旨chỉ 乎hồ 去khứ 聖thánh 遠viễn 微vi 言ngôn 絕tuyệt 學học 之chi 者giả 攀phàn 枝chi 捨xả 其kỳ 根căn 挹ấp 流lưu 忘vong 其kỳ 源nguyên 於ư 是thị 乎hồ 或hoặc 蕩đãng 於ư 空không 或hoặc 膠giao 於ư 有hữu 蕩đãng 於ư 空không 者giả 謂vị 泯mẫn 然nhiên 其kỳ 無vô 得đắc 寂tịch 然nhiên 其kỳ 無vô 眹# 誰thùy 為vi 凡phàm 乎hồ 誰thùy 為vi 聖thánh 乎hồ 及cập 其kỳ 失thất 也dã 迷mê 因nhân 果quả 混hỗn 善thiện 惡ác 棄khí 戒giới 律luật 背bối/bội 禮lễ 義nghĩa 膠giao 於ư 有hữu 者giả 硜# 然nhiên 執chấp 有hữu 脩tu 彰chương 然nhiên 著trước 有hữu 法pháp 凡phàm 豈khởi 即tức 聖thánh 乎hồ 自tự 豈khởi 即tức 他tha 乎hồ 及cập 其kỳ 失thất 也dã 固cố 物vật 我ngã 而nhi 不bất 可khả 移di 泥nê 怨oán 親thân 而nhi 不bất 可khả 解giải 拘câu 縛phược 於ư 近cận 教giáo 殺sát 喪táng 於ư 遠viễn 理lý 曰viết 蕩đãng 空không 膠giao 有hữu 孰thục 良lương 曰viết 蕩đãng 空không 也dã 過quá 膠giao 有hữu 也dã 不bất 及cập 然nhiên 則tắc 空không 愈dũ 與dữ 曰viết 過quá 猶do 不bất 及cập 也dã 唯duy 中trung 道đạo 為vi 良lương 敢cảm 問vấn 中trung 道đạo 曰viết 適thích 言ngôn 其kỳ 有hữu 也dã 泯mẫn 乎hồ 無vô 得đắc 誰thùy 云vân 有hữu 乎hồ 適thích 言ngôn 其kỳ 無vô 也dã 煥hoán 乎hồ 有hữu 象tượng 誰thùy 云vân 無vô 乎hồ 由do 是thị 有hữu 不bất 離ly 無vô 其kỳ 得đắc 也dã 怨oán 親thân 等đẳng 焉yên 物vật 我ngã 齊tề 焉yên 近cận 教giáo 通thông 焉yên 遠viễn 理lý 至chí 焉yên 無vô 不bất 離ly 有hữu 其kỳ 得đắc 也dã 因nhân 果quả 明minh 焉yên 善thiện 惡ác 分phần/phân 焉yên 戒giới 律luật 用dụng 焉yên 禮lễ 義nghĩa 脩tu 焉yên 大đại 矣hĩ 哉tai 中trung 道đạo 也dã 妙diệu 萬vạn 法pháp 之chi 名danh 乎hồ 稱xưng 本bổn 性tánh 之chi 謂vị 乎hồ 苟cẩu 達đạt 之chi 矣hĩ 空không 有hữu 其kỳ 無vô 著trước 於ư 中trung 豈khởi 有hữu 著trước 乎hồ 嗚ô 呼hô 世thế 之chi 大đại 病bệnh 者giả 豈khởi 越việt 乎hồ 執chấp 儒nho 釋thích 以dĩ 相tương/tướng 誣vu 限hạn 有hữu 無vô 以dĩ 相tương/tướng 非phi 故cố 吾ngô 以dĩ 中trung 庸dong 自tự 號hiệu 以dĩ 自tự 正chánh 俾tỉ 無vô 咎cữu 也dã 或hoặc 者giả 曰viết 唯duy 唯duy 庶thứ 斯tư 達đạt 矣hĩ 再tái 拜bái 而nhi 出xuất 。
中trung 庸dong 子tử 傳truyền 中trung
初sơ 中trung 庸dong 子tử 之chi 生sanh 也dã 始thỉ 言ngôn 則tắc 知tri 孝hiếu 悌đễ 父phụ 母mẫu 頗phả 異dị 之chi 而nhi 不bất 羣quần 於ư 庸dong 竪thụ 戲hí 嘗thường 以dĩ 草thảo 木mộc 濡nhu 水thủy 畵họa 石thạch 以dĩ 習tập 文văn 字tự 採thải 花hoa 布bố 以dĩ 為vi 徒đồ 自tự 為vi 講giảng 訓huấn 之chi 狀trạng 唯duy 言ngôn 孝hiếu 父phụ 母mẫu 睦mục 兄huynh 弟đệ 而nhi 已dĩ 酷khốc 有hữu 邁mại 俗tục 志chí 父phụ 母mẫu 不bất 能năng 違vi 因nhân 捨xả 為vi 佛Phật 徒đồ 年niên 八bát 歲tuế 遂toại 登đăng 具cụ 於ư 錢tiền 唐đường 龍long 興hưng 寺tự 今kim 大đại 中trung 祥tường 符phù 寺tự 也dã 十thập 五ngũ 微vi 知tri 騷# 雅nhã 好hảo/hiếu 為vi 唐đường 律luật 詩thi 二nhị 十thập 一nhất 將tương 從tùng 師sư 受thọ 周chu 孔khổng 書thư 宗tông 其kỳ 道đạo 學học 為vi 文văn 以dĩ 訓huấn 世thế 會hội 寢tẩm 疾tật 因nhân 自tự 訟tụng 曰viết 汝nhữ 浮phù 圖đồ 子tử 髮phát 既ký 祝chúc 矣hĩ 形hình 且thả 毀hủy 矣hĩ 而nhi 不bất 習tập 釋Thích 氏thị 志chí 慕mộ 儒nho 學học 忘vong 本bổn 背bội 義nghĩa 又hựu 豈khởi 稱xưng 周chu 孔khổng 之chi 旨chỉ 乎hồ 汝nhữ 姑cô 習tập 釋thích 後hậu 學học 儒nho 為vi 副phó 汝nhữ 其kỳ 圖đồ 之chi 時thời 源nguyên 清thanh 法Pháp 師sư 傳truyền 智trí 者giả 三tam 觀quán 之chi 法pháp 。 于vu 奉phụng 先tiên 予# 負phụ 笈cấp 而nhi 造tạo 焉yên 在tại 青thanh 矜căng 之chi 列liệt 者giả 凡phàm 三tam 年niên 會hội 師sư 亡vong 既ký 而nhi 離ly 群quần 索sách 居cư 衣y 或hoặc 殫đàn 粮# 或hoặc 罄khánh 因nhân 之chi 以dĩ 疾tật 病bệnh 而nhi 孳# 孳# 然nhiên 研nghiên 考khảo 經kinh 論luận 探thám 索sách 義nghĩa 觀quán 得đắc 之chi 於ư 心tâm 而nhi 不bất 尚thượng 夸# 耀diệu 人nhân 或hoặc 謂vị 之chi 愚ngu 且thả 訥nột 予# 聞văn 之chi 曰viết 學học 道Đạo 貴quý 達đạt 本bổn 息tức 心tâm 也dã 若nhược 炫huyễn 其kỳ 能năng 矜căng 其kỳ 解giải 欲dục 他tha 之chi 買mãi 者giả 吾ngô 不bất 如như 行hành 商thương 坐tọa 賈cổ 也dã 嘗thường 歎thán 天thiên 台thai 宗tông 教giáo 自tự 荊kinh 溪khê 師sư 沒một 其kỳ 微vi 言ngôn 奧áo 旨chỉ 墜trụy 地địa 而nhi 不bất 振chấn 者giả 多đa 矣hĩ 雖tuy 行hành 而nhi 說thuyết 者giả 違vi 道đạo 背bội 義nghĩa 亦diệc 眾chúng 矣hĩ 於ư 是thị 留lưu 意ý 於ư 筆bút 削tước 且thả 有hữu 扶phù 持trì 之chi 志chí 凡phàm 形hình 百bách 餘dư 萬vạn 言ngôn 以dĩ 廣quảng 其kỳ 道đạo 或hoặc 謂vị 曰viết 荊kinh 溪khê 既ký 沒một 解giải 不bất 在tại 子tử 乎hồ 唯duy 名danh 之chi 與dữ 行hành 比tỉ 荊kinh 溪khê 猶do 塗đồ 漢hán 之chi 相tướng 遠viễn 耶da 予# 應ưng 曰viết 解giải 即tức 未vị 也dã 名danh 之chi 與dữ 行hành 然nhiên 哉tai 然nhiên 哉tai 予# 著trước 述thuật 人nhân 或hoặc 非phi 之chi 門môn 人nhân 以dĩ 告cáo 予# 予# 曰viết 文văn 中trung 子tử 有hữu 言ngôn 智trí 者giả 非phi 之chi 吾ngô 當đương 飾sức 辭từ 往vãng 謝tạ 愚ngu 者giả 非phi 之chi 吾ngô 將tương 奈nại 何hà 且thả 吾ngô 將tương 扶phù 聖thánh 道Đạo 以dĩ 潛tiềm 潤nhuận 於ư 人nhân 也dã 苟cẩu 吾ngô 言ngôn 之chi 是thị 後hậu 世thế 必tất 有hữu 如như 吾ngô 者giả 好hảo/hiếu 之chi 如như 其kỳ 非phi 也dã 灰hôi 滅diệt 不bất 旋toàn 踵chủng 矣hĩ 噫# 吾ngô 之chi 道đạo 豈khởi 止chỉ 與dữ 狺# 狺# 者giả 爭tranh 勝thắng 哉tai 無vô 賴lại 輩bối 或hoặc 背bối/bội 毀hủy 予# 既ký 而nhi 革cách 面diện 而nhi 來lai 予# 待đãi 之chi 盡tận 禮lễ 人nhân 問vấn 其kỳ 故cố 。 答đáp 曰viết 賓tân 象tượng 天thiên 主chủ 象tượng 地địa 待đãi 不bất 以dĩ 禮lễ 是thị 違vi 天thiên 也dã 違vi 天thiên 不bất 祥tường 且thả 彼bỉ 謗báng 我ngã 也dã 果quả 實thật 乎hồ 果quả 虗hư 乎hồ 果quả 實thật 也dã 吾ngô 將tương 改cải 之chi 彼bỉ 廼# 訓huấn 我ngã 也dã 是thị 吾ngô 師sư 也dã 何hà 怒nộ 之chi 有hữu 果quả 虗hư 也dã 吾ngô 可khả 笑tiếu 以dĩ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 又hựu 何hà 怨oán 之chi 況huống 毀hủy 讚tán 之chi 言ngôn 如như 谷cốc 響hưởng 邪tà 。
中trung 庸dong 子tử 傳truyền 下hạ
中trung 庸dong 子tử 生sanh 十thập 三tam 年niên 夢mộng 隨tùy 佛Phật 入nhập 于vu 海hải 夏hạ 滿mãn 行hành 矣hĩ 從tùng 至chí 曠khoáng 野dã 有hữu 物vật 似tự 世thế 畵họa 鬼quỷ 神thần 者giả 佛Phật 垂thùy 訓huấn 久cửu 之chi 年niên 三tam 十thập 尋tầm 涅Niết 槃Bàn 經kinh 果quả 有hữu 降giáng/hàng 曠Khoáng 野Dã 鬼Quỷ 神Thần 。 之chi 事sự 及cập 撰soạn 涅Niết 槃Bàn 記ký 夢mộng 二nhị 沙Sa 門Môn 曰viết 龍long 樹thụ 觀quán 音âm 與dữ 之chi 語ngữ 且thả 久cửu 予# 因nhân 著trước 記ký 夢mộng 一nhất 篇thiên 或hoặc 謂vị 予# 曰viết 夢mộng 者giả 游du 魂hồn 偶ngẫu 然nhiên 豈khởi 實thật 乎hồ 安an 用dụng 記ký 之chi 其kỳ 為vi 人nhân 妖yêu 也dã 子tử 曰viết 嘻# 萬vạn 法pháp 一nhất 空không 皆giai 如như 夢mộng 也dã 百bách 年niên 大đại 夢mộng 也dã 一nhất 夕tịch 小tiểu 夢mộng 也dã 苟cẩu 大đại 夢mộng 之chi 可khả 記ký 小tiểu 夢mộng 于vu 何hà 不bất 可khả 記ký 乎hồ 苟cẩu 知tri 小tiểu 夢mộng 之chi 虗hư 也dã 胡hồ 不bất 達đạt 大đại 夢mộng 之chi 虗hư 邪tà 吾ngô 之chi 記ký 夢mộng 其kỳ 有hữu 意ý 焉yên 罪tội 我ngã 者giả 其kỳ 記ký 夢mộng 乎hồ 知tri 我ngã 者giả 其kỳ 記ký 夢mộng 乎hồ 予# 之chi 訓huấn 後hậu 學học 也dã 雖tuy 屢lũ 見kiến 違vi 後hậu 又hựu 訓huấn 之chi 其kỳ 或hoặc 去khứ 者giả 無vô 一nhất 言ngôn 以dĩ 留lưu 之chi 曰viết 來lai 而nhi 不bất 距cự 往vãng 而nhi 不bất 追truy 古cổ 之chi 道đạo 也dã 或hoặc 觸xúc 事sự 擊kích 發phát 不bất 能năng 容dung 忍nhẫn 俄nga 而nhi 悔hối 之chi 不bất 好hảo 相tướng 形hình 不bất 好hảo/hiếu 問vấn 命mạng 不bất 好hảo/hiếu 擇trạch 日nhật 於ư 是thị 撰soạn 福phước 善thiện 禍họa 淫dâm 論luận 擇trạch 日nhật 說thuyết 以dĩ 矯kiểu 時thời 俗tục 未vị 嘗thường 登đăng 有hữu 位vị 者giả 之chi 門môn 曰viết 澹đạm 臺đài 滅diệt 明minh 非phi 公công 事sự 未vị 嘗thường 至chí 於ư 偃yển 之chi 室thất 矧# 吾ngô 方phương 外ngoại 之chi 人nhân 乎hồ 求cầu 知tri 於ư 有hữu 位vị 者giả 士sĩ 人nhân 之chi 事sự 耳nhĩ 吾ngô 削tước 染nhiễm 矣hĩ 敢cảm 亂loạn 四tứ 民dân 之chi 業nghiệp 哉tai 吾ngô 非phi 慠ngạo 也dã 予# 多đa 抱bão 疾tật 嘗thường 自tự 稱xưng 病bệnh 夫phu 著trước 病bệnh 夫phu 傳truyền 雖tuy 羸luy 耗hao 癯# 瘠tích 而nhi 不bất 倦quyện 講giảng 道đạo 以dĩ 誨hối 人nhân 三tam 藏tạng 典điển 誥# 洎kịp 周chu 孔khổng 荀# 孟# 楊dương 雄hùng 王vương 通thông 之chi 書thư 往vãng 往vãng 行hành 披phi 坐tọa 擁ủng 撰soạn 自tự 箴# 七thất 箴# 勒lặc 石thạch 於ư 座tòa 石thạch 以dĩ 自tự 誡giới 居cư 于vu 孤cô 山sơn 之chi 陽dương 草thảo 屋ốc 竹trúc 床sàng 怡di 然nhiên 自tự 得đắc 且thả 曰viết 與dữ 其kỳ 奢xa 也dã 寧ninh 儉kiệm 吾ngô 從tùng 事sự 於ư 斯tư 矣hĩ 矛mâu 嘗thường 謂vị 門môn 人nhân 曰viết 吾ngô 沒một 後hậu 無vô 厚hậu 葬táng 以dĩ 罪tội 我ngã 無vô 擇trạch 地địa 建kiến 塔tháp 以dĩ 誣vu 我ngã 無vô 謁yết 有hữu 位vị 求cầu 銘minh 記ký 以dĩ 虗hư 美mỹ 我ngã 汝nhữ 宜nghi 以dĩ 陶đào 器khí 二nhị 合hợp 而nhi 瘞ế 之chi 立lập 石thạch 標tiêu 前tiền 志chí 其kỳ 年niên 月nguyệt 名danh 字tự 而nhi 已dĩ 予# 聞văn 人nhân 之chi 有hữu 善thiện 未vị 及cập 稱xưng 之chi 若nhược 病bệnh 之chi 未vị 瘳sưu 見kiến 人nhân 之chi 不bất 善thiện 未vị 及cập 諫gián 之chi 亦diệc 若nhược 病bệnh 之chi 未vị 瘳sưu 客khách 有hữu 談đàm 不bất 合hợp 理lý 者giả 則tắc 默mặc 而nhi 不bất 答đáp 。 陽dương 秋thu 四tứ 十thập 有hữu 一nhất 論luận 曰viết 中trung 庸dong 之chi 德đức 人nhân 鮮tiên 久cửu 矣hĩ 而nhi 能năng 以dĩ 中trung 庸dong 自tự 號hiệu 履lý 而nhi 行hành 之chi 者giả 難nan 。 矣hĩ 哉tai 世thế 或hoặc 之chi 詐trá 吾ngô 取thủ 詐trá 焉yên 。
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 十thập 九cửu