閑Nhàn 居Cư 編Biên
Quyển 0002
宋Tống 智Trí 圓Viên 著Trước
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 二nhị
大đại 宋tống 孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 。 智trí 圓viên 。 著trước 。
遺Di 教Giáo 經Kinh 疏Sớ/sơ 序Tự
夫phu 法Pháp 身thân 無vô 象tượng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 至chí 理lý 絕tuyệt 言ngôn 非phi 小tiểu 非phi 大đại 既ký 而nhi 茫mang 茫mang 萬vạn 彚# 迷mê 而nhi 不bất 復phục 冥minh 冥minh 群quần 有hữu 流lưu 以dĩ 忘vong 返phản 是thị 故cố 能năng 仁nhân 大đại 覺giác 運vận 無vô 緣duyên 至chí 慈từ 出xuất 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 隨tùy 機cơ 授thọ 道đạo 或hoặc 頓đốn 霑triêm 大đại 益ích 或hoặc 漸tiệm 入nhập 佛Phật 乘thừa 或hoặc 圓viên 機cơ 未vị 熟thục 終chung 稟bẩm 小tiểu 化hóa 託thác 餘dư 佛Phật 而nhi 決quyết 了liễu 指chỉ 他tha 國quốc 以dĩ 會hội 歸quy 既ký 一nhất 期kỳ 事sự 息tức 故cố 雙song 林lâm 告cáo 滅diệt 巍nguy 巍nguy 聖thánh 德đức 蕩đãng 蕩đãng 玄huyền 化hóa 包bao 十thập 方phương 而nhi 非phi 廣quảng 亘tuyên 九cửu 世thế 而nhi 非phi 遠viễn 蓋cái 不bất 可khả 得đắc 而nhi 思tư 議nghị 焉yên 佛Phật 遺di 教giáo 經kinh 者giả 其kỳ 終chung 稟bẩm 小tiểu 化hóa 之chi 謂vị 與dữ 將tương 慮lự 夫phu 滅diệt 度độ 之chi 後hậu 。 也dã 戒giới 珠châu 掩yểm 耀diệu 法pháp 乳nhũ 澆kiêu 薄bạc 乃nãi 於ư 中trung 夜dạ 有hữu 茲tư 顧cố 命mạng 於ư 是thị 乎hồ 澡táo 身thân 浴dục 德đức 者giả 游du 泳# 於ư 解giải 脫thoát 之chi 淵uyên 跂# 高cao 履lý 尚thượng 者giả 馳trì 驚kinh 於ư 清thanh 淨tịnh 之chi 道Đạo 。 正Chánh 法Pháp 由do 斯tư 而nhi 久cửu 住trụ 諸chư 天thiên 於ư 是thị 以dĩ 致trí 敬kính 王vương 臣thần 庶thứ 幾kỷ 其kỳ 化hóa 士sĩ 民dân 寅# 亮lượng 其kỳ 風phong 大đại 矣hĩ 哉tai 遺di 教giáo 之chi 益ích 也dã 如như 此thử 非phi 夫phu 大đại 悲bi 淳thuần 至chí 俯phủ 哀ai 未vị 習tập 者giả 其kỳ 孰thục 能năng 臻trăn 於ư 此thử 耶da 在tại 昔tích 天Thiên 竺Trúc 馬mã 鳴minh 論luận 之chi 於ư 前tiền 楊dương 隋tùy 靈linh 裕# 疏sớ/sơ 之chi 於ư 後hậu 逮đãi 乎hồ 李# 唐đường 懷hoài 素tố 律luật 師sư 者giả 亦diệc 有hữu 斯tư 述thuật 慨khái 茲tư 兩lưỡng 疏sớ/sơ 今kim 也dã 則tắc 亡vong 遂toại 使sử 茲tư 經kinh 傳truyền 授thọ 道đạo 息tức 嗟ta 乎hồ 法Pháp 雨vũ 諐# 期kỳ 炎diễm 炎diễm 之chi 火hỏa 宅trạch 莫mạc 救cứu 辨biện 雷lôi 匿nặc 響hưởng 蠢xuẩn 蠢xuẩn 之chi 迷mê 蟄chập 未vị 發phát 每mỗi 一nhất 思tư 及cập 嘗thường 疚# 于vu 懷hoài 由do 是thị 不bất 揆quỹ 檮# 昧muội 彌di 縫phùng 其kỳ 闕khuyết 用dụng 馬mã 鳴minh 之chi 章chương 句cú 遵tuân 智trí 者giả 之chi 法Pháp 門môn 依y 經kinh 辨biện 理lý 亦diệc 已dĩ 備bị 矣hĩ 雖tuy 不bất 足túc 以dĩ 下hạ 武võ 前tiền 哲triết 而nhi 聊liêu 可khả 以dĩ 詒# 謀mưu 來lai 裔duệ 云vân 。
瑞Thụy 應Ứng 經Kinh 疏Sớ/sơ 序Tự
夫phu 真chân 身thân 湛trạm 爾nhĩ 非phi 色sắc 象tượng 之chi 可khả 見kiến 妙diệu 道đạo 寂tịch 然nhiên 豈khởi 文văn 字tự 之chi 能năng 說thuyết 至chí 哉tai 能năng 儒nho 調điều 御ngự 妙diệu 覺giác 真Chân 人Nhân 得đắc 非phi 色sắc 像tượng 之chi 法Pháp 身thân 證chứng 無vô 文văn 字tự 之chi 妙diệu 道đạo 觀quán 乎hồ 三tam 界giới 憫mẫn 彼bỉ 羣quần 迷mê 於ư 是thị 乎hồ 非phi 身thân 現hiện 身thân 俯phủ 提đề 弱nhược 喪táng 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 下hạ 擊kích 童đồng 蒙mông 既ký 而nhi 機cơ 有hữu 利lợi 鈍độn 故cố 法pháp 分phần/phân 高cao 下hạ 譬thí 諸chư 鑒giám 明minh 不bất 動động 妍nghiên 醜xú 因nhân 形hình 而nhi 現hiện 水thủy 性tánh 無vô 變biến 方phương 圓viên 逐trục 器khí 而nhi 改cải 若nhược 乃nãi 深thâm 求cầu 其kỳ 致trí 則tắc 咸hàm 會hội 一nhất 如như 仰ngưỡng 觀quan 本bổn 懷hoài 則tắc 唯duy 為vi 大đại 事sự 盛thịnh 矣hĩ 美mỹ 矣hĩ 蓋cái 不bất 可khả 得đắc 而nhi 思tư 議nghị 焉yên 太thái 子tử 本bổn 起khởi 瑞thụy 應ứng 經kinh 者giả 如Như 來Lai 演diễn 說thuyết 。 旨chỉ 趣thú 淵uyên 博bác 恭cung 明minh 翻phiên 譯dịch 文văn 辭từ 炳bỉnh 爛lạn 言ngôn 本bổn 起khởi 者giả 則tắc 碇# 光quang 與dữ 記ký 言ngôn 瑞thụy 應ứng 者giả 則tắc 王vương 宮cung 誕đản 爾nhĩ 總tổng 茲tư 二nhị 事sự 立lập 此thử 美mỹ 號hiệu 蓋cái 小tiểu 機cơ 之chi 所sở 見kiến 乃nãi 鹿lộc 野dã 之chi 始thỉ 說thuyết 陳trần 乎hồ 事sự 則tắc 陟trắc 遐hà 自tự 邇nhĩ 指chỉ 乎hồ 理lý 則tắc 極cực 深thâm 研nghiên 幾kỷ 實thật 照chiếu 昏hôn 衢cù 之chi 耀diệu 靈linh 裂liệt 惑hoặc 網võng 之chi 太thái 阿a 也dã 嗟ta 乎hồ 古cổ 無vô 贊tán 述thuật 世thế 弗phất 流lưu 通thông 予# 實thật 無vô 似tự 輒triếp 為vi 解giải 釋thích 雖tuy 鴻hồng 筆bút 麗lệ 藻tảo 大đại 有hữu 愧quý 於ư 前tiền 修tu 而nhi 考khảo 文văn 責trách 實thật 亦diệc 無vô 慚tàm 於ư 來lai 學học 云vân 。
觀Quán 普Phổ 賢Hiền 行Hành 法Pháp 經Kinh 疏Sớ/sơ 序Tự
夫phu 觀quán 普phổ 賢hiền 行hành 法pháp 經kinh 者giả 乃nãi 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 之chi 要yếu 門môn 一nhất 實thật 境cảnh 界giới 。 之chi 直trực 道đạo 也dã 論luận 事sự 儀nghi 則tắc 六lục 根căn 顯hiển 過quá 考khảo 理lý 觀quán 則tắc 一nhất 心tâm 本bổn 空không 實thật 生sanh 死tử 海hải 之chi 巨cự 航# 煩phiền 惱não 病bệnh 之chi 良lương 藥dược 。 矣hĩ 嗟ta 乎hồ 至chí 與dữ 後hậu 學học 弗phất 傳truyền 遂toại 扶phù 疾tật 含hàm 毫hào 為vi 經kinh 作tác 疏sớ/sơ 雖tuy 擘phách 肌cơ 分phần/phân 理lý 未vị 能năng 符phù 於ư 聖thánh 心tâm 而nhi 合hợp 異dị 離ly 堅kiên 或hoặc 可khả 益ích 於ư 來lai 裔duệ 也dã 。
佛Phật 說Thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ 序Tự
夫phu 心tâm 性tánh 之chi 為vi 體thể 也dã 明minh 乎hồ 靜tĩnh 乎hồ 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 無vô 凡phàm 聖thánh 焉yên 無vô 依y 正chánh 焉yên 無vô 延diên 促xúc 焉yên 無vô 淨tịnh 穢uế 焉yên 及cập 其kỳ 感cảm 物vật 而nhi 動động 隨tùy 緣duyên 而nhi 變biến 則tắc 為vi 六lục 凡phàm 焉yên 為vi 三tam 聖thánh 焉yên 有hữu 依y 焉yên 有hữu 正chánh 焉yên 依y 正chánh 既ký 作tác 則tắc 身thân 壽thọ 有hữu 延diên 促xúc 矣hĩ 國quốc 土độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 矣hĩ 吾ngô 佛Phật 大đại 聖thánh 人nhân 得đắc 明minh 靜tĩnh 之chi 一nhất 者giả 也dã 乃nãi 假giả 道đạo 於ư 慈từ 託thác 宿túc 於ư 悲bi 將tương 欲dục 敺# 群quần 迷mê 使sử 復phục 其kỳ 本bổn 於ư 是thị 乎hồ 無vô 身thân 而nhi 示thị 身thân 無vô 土thổ/độ 而nhi 示thị 土thổ/độ 延diên 其kỳ 壽thọ 淨tịnh 其kỳ 土thổ/độ 俾tỉ 其kỳ 欣hân 促xúc 其kỳ 壽thọ 穢uế 其kỳ 土thổ/độ 俾tỉ 其kỳ 厭yếm 既ký 欣hân 且thả 厭yếm 則tắc 漸tiệm 誘dụ 之chi 策sách 行hành 矣hĩ 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 現hiện 有hữu 量lượng 而nhi 取thủ 穢uế 土thổ/độ 非phi 欲dục 其kỳ 厭yếm 邪tà 彌di 陀đà 現hiện 無vô 量lượng 而nhi 取thủ 淨tịnh 土độ 非phi 欲dục 其kỳ 欣hân 乎hồ 此thử 則tắc 折chiết 之chi 彼bỉ 則tắc 攝nhiếp 之chi 使sử 其kỳ 復phục 本bổn 而nhi 達đạt 性tánh 耳nhĩ 故cố 淨tịnh 名danh 曰viết 隨tùy 所sở 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 者giả 其kỳ 是thị 之chi 謂vị 乎hồ 雖tuy 寶bảo 樓lâu 金kim 池trì 為vi 悅duyệt 目mục 之chi 翫ngoạn 而nhi 非phi 惑hoặc 蕩đãng 之chi 色sắc 而nhi 能năng 達đạt 唯duy 心tâm 無vô 境cảnh 矣hĩ 雖tuy 風phong 樹thụ 鳥điểu 聲thanh 有hữu 入nhập 耳nhĩ 之chi 娛ngu 而nhi 非phi 惉# 懘# 之chi 音âm 而nhi 能năng 念niệm 三Tam 寶Bảo 有hữu 歸quy 矣hĩ 夫phu 如như 是thị 則tắc 復phục 乎hồ 明minh 淨tịnh 之chi 體thể 者giả 如như 轉chuyển 掌chưởng 耳nhĩ 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 生sanh 者giả 。 皆giai 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 是thị 也dã 大đại 矣hĩ 哉tai 聖thánh 人nhân 之chi 善thiện 權quyền 也dã 如như 此thử 是thị 故cố 群quần 經kinh 森sâm 列liệt 而nhi 偏thiên 讚tán 淨tịnh 方phương 其kỳ 有hữu 旨chỉ 哉tai 佛Phật 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經kinh 者giả 其kỳ 偏thiên 讚tán 之chi 謂vị 歟# 吾ngô 愛ái 其kỳ 辭từ 簡giản 而nhi 理lý 明minh 其kỳ 文văn 約ước 而nhi 事sự 備bị 足túc 可khả 以dĩ 誘dụ 弱nhược 喪táng 而nhi 擊kích 童đồng 蒙mông 焉yên 於ư 是thị 約ước 龍long 樹thụ 之chi 宗tông 準chuẩn 智trí 者giả 之chi 說thuyết 依y 經kinh 辨biện 理lý 為vi 之chi 義nghĩa 疏sớ/sơ 若nhược 極cực 深thâm 研nghiên 幾kỷ 則tắc 吾ngô 豈khởi 敢cảm 庶thứ 乎hồ 有hữu 助trợ 於ư 真chân 風phong 為vi 益ích 於ư 後hậu 昆côn 爾nhĩ 。
閑nhàn 居cư 編biên 第đệ 二nhị