ngưỡng sơn bất tằng du sơn

Phật Quang Đại Từ Điển

(仰山不曾游山) Tên công án trong Thiền tông. Ngưỡng sơn chẳng từng dạo chơi núi. Nội dung nói về cơ duyên vấn đáp giữa Thiền sư Ngưỡng sơn Tuệ tịch và một vị tăng. Tắc 34, Bích nham lục (Đại 48, 172 hạ) ghi: Ngài Ngưỡng sơn hỏi vị tăng: -Ông vừa rời nơi nào đến đây? Vị tăng đáp: -Từ Lư sơn đến. Ngài Ngưỡng sơn hỏi: -Ông từng đến ngọn Ngũ lão chưa? Vị tăng trả lời: -Chưa từng đến! Ngài Ngưỡng sơn nói: -Xà lê chưa từng dạo chơi núi! Đến Lư sơn mà không lên ngọn Ngũ lão danh tiếng thì không thể nói đã đến Lư sơn. Cho nên vị tăng hành cước trong công án trên thực chưa có được một chút căn bản về Thiền. Đối với hạng tăng hành cước như vậy, các bậc Tông sư thường giữ im lặng, hoặc đánh hay hét (nếu gặp Thiền sư Lâm tế, hoặc Đức sơn), nhưng ở đây Thiền sư Ngưỡng sơn đã nói câu Xà lê chưa từng dạo chơi núi để khai thị cho vị tăng, chứng tỏ ngài rất có lòng từ bi (lão bà tâm).