ngũ tà mệnh
Phật Quang Đại Từ Điển
(五邪命) Chỉ cho 5 việc trái với chính pháp mà vị tỉ khưu làm để mưu sinh. Đó là: 1. Giả hiện tướng khác lạ: Những tỉ khưu làm trái ngược với lời dạy chân chính của đức Phật, ở trước mắt người thế tục giả hiện tướng đặc biệt khác lạ, mong làm cho mọi người sinh lòng kính ngưỡng. 2. Tự khoe khoang tài năng của mình: Tỉ khưu dùng tài miệng lưỡi khen mình, chê người, mong được người khác kính ngưỡng. 3. Xem tướng tốt xấu: Tỉ khưu luyện tập tà thuật, xem tướng tốt xấu, bói toán lành dữ, khiến người ta tin tưởng mà cung phụng mình. 4. Cao giọng lớn tiếng, trá hiện uy nghi: Tỉ khưu nói lớn, giả dạng oai nghiêm để khiến người ta kính sợ. 5. Khoe lợi để khiến người động lòng: Tỉ khưu được lợi ở chỗ này, đưa đến nơi khác khoe khoang, mong người ta động tâm mà cúng dường. Năm việc trên đây đều là cách sinh sống không chính đáng. Những tỉ khưu chân chính nên thận trọng và tránh xa. [X. luận Đại trí độ Q.19]. NGŨ TÁC NGHIỆP CĂN Phạm: Paĩca karmendriyàịi. Cũng gọi Ngũ tác căn, Ngũ nghiệp căn, Ngũ nghiệp. Năm cỗi gốc tạo nên những hoạt động của chúng sinh. Tức là 5 đế, từ đế thứ 14 đến 18 trong 25 đế của Số luận, đó là: 1. Thiệt căn, cũng gọi Ngữ cụ, Khẩu thanh, có tác dụng nói năng. 2. Thủ căn (căn tay): Có tác dụng nắm giữ.3. Túc căn, cũng gọi Cước căn (căn chân): Có tác dụng bước đi. 4. Nam nữ căn, cũng gọi Nhân căn, Tiểu tiện xứ (bộ sinh dục của nam, nữ): Có tác dụng tính giao và sinh con. 5. Đại di căn, cũng gọi Đại tiện xứ(hậu môn): Có tác dụng loại bỏ phẩn uế. [X. kinh Niết bàn Q.35 (bản Nam), luận Ngoại đạo tiểu thừa niết bàn; luận Kim thất thập Q.thượng, trung; Thành duy thức luận thuật kí Q.1, phần cuối; Đại thừa nghĩa chương Q.6].