Ngũ Phật
Từ Điển Đạo Uyển
五佛; C: wǔfó; J: gobutsu; S: pañca-buddha; I. Năm vị Phật theo Mật giáo, trong Kim cương giới mạn-đồ-la (金剛界曼荼羅; s: vajradhātumaṇḍala) và Thai tạng giới mạn-đồ-la (胎藏界曼荼羅; s: garbhadhātu-maṇḍalas). Trong cả hai đồ hình mạn-đồ-la, 4 Đức Phật ngự ở 4 phương, còn Phật Đại Nhật Như Lai (Tì-lô Giá-na 毘盧遮那; s: mahāvairocana) trụ tại trung tâm. Trong Kim cương mạn-đồ-la, 5 vị Phật là: 1. Tì-lô Giá-na (毘盧遮那; s: mahāvairocana; 2. A-súc (阿閦; s: akṣobhya); 3. Bảo Sinh (寶生; s: ratnasaṃbhava); 4. A-di-đà (阿彌陀; s: amitābha); 5. Bất Không Thành Tựu (不空成就; s: amoghasiddhi). Trong Thai tạng giới mạn-đồ-la, còn gọi là Thai tạng giới ngũ Phật (胎藏界五佛), 5 vị Phật là: 1. Tì-lô Giá-na (毘盧遮那); 2. Đức Phật Bảo Tràng (寶幢; s: ratnaketu); 3. Khai Phu Hoa Vương (開敷華王; s: saṃkusumitarāja); 4. Vô Lượng Thọ (無量壽; s: amitāyus), 5. Thiên Cổ Lôi Âm (天鼓雷音; s: divyadundubhi-meganirghoṣa). Xem thêm Ngũ Trí Như Lai để biết thêm giải thích về từng loại trí tuệ biểu hiện qua mỗi vị Phật nầy. II. 1. Phật trong 10 phương; 2. Phật quá khứ; 3. Phật vị lai; 4. Phật hiện tại; 5 Phật Thích-ca Mâu-ni.