Ngự Lục Tông Kính Đại Cương – Quyển 0014

Chuẩn
Leave a comment

御Ngự 錄Lục 宗Tông 鏡Kính 大Đại 綱Cương
Quyển 0014
清Thanh 胤Dận 禎錄Lục

御ngự 錄lục 宗tông 鏡kính 大đại 綱cương 卷quyển 十thập 四tứ 。疏sớ/sơ 四tứ 。

問vấn 人nhân 法pháp 俱câu 空không 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。誰thùy 受thọ 生sanh 死tử 依y 正chánh 果quả 報báo 又hựu 誰thùy 厭yếm 苦khổ 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 縛phược 解giải 去khứ 來lai 昇thăng 沉trầm 等đẳng 事sự 答đáp 雖tuy 無vô 作tác 者giả 。而nhi 有hữu 作tác 業nghiệp 。以dĩ 眾chúng 緣duyên 力lực 至chí 於ư 後hậu 世thế 。相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。但đãn 以dĩ 識thức 為vi 種chủng 能năng 有hữu 厭yếm 求cầu 記ký 憶ức 等đẳng 事sự 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 有hữu 念niệm 心tâm 慧tuệ 心tâm 發phát 心tâm 勤cần 精tinh 進tấn 心tâm 。信tín 心tâm 定định 心tâm 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 猶do 故cố 相tương 似tự 相tương 續tục 。不bất 斷đoạn 故cố 名danh 修tu 道Đạo 乃nãi 至chí 如như 燈đăng 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 而nhi 有hữu 光quang 明minh 。除trừ 破phá 闇ám 冥minh 念niệm 等đẳng 諸chư 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。如như 眾chúng 生sanh 食thực 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 能năng 令linh 飢cơ 者giả 而nhi 得đắc 飽bão 滿mãn 。譬thí 如như 上thượng 藥dược 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 能năng 愈dũ 病bệnh 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 能năng 增tăng 長trưởng 。草thảo 木mộc 樹thụ 林lâm 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 念niệm 念niệm 滅diệt 云vân 何hà 增tăng 長trưởng 。者giả 心tâm 不bất 斷đoạn 故cố 名danh 為vi 增tăng 長trưởng 以dĩ 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。因nhân 苦khổ 樂lạc 之chi 果quả 報báo 非phi 有hữu 人nhân 我ngã 能năng 作tác 能năng 受thọ 但đãn 是thị 識thức 持trì 因nhân 果quả 不bất 亡vong 如như 古cổ 師sư 云vân 眾chúng 生sanh 為vi 善thiện 惡ác 而nhi 受thọ 其kỳ 報báo 。者giả 皆giai 由do 眾chúng 生sanh 。心tâm 識thức 三tam 世thế 相tương 續tục 念niệm 念niệm 相tương/tướng 傳truyền 如như 今kim 世thế 現hiện 行hành 五ngũ 蘊uẩn 由do 前tiền 世thế 識thức 種chủng 為vi 因nhân 起khởi 今kim 世thế 果quả 今kim 世thế 有hữu 作tác 業nghiệp 熏huân 種chủng 而nhi 為vi 來lai 世thế 現hiện 行hành 因nhân 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 為vi 因nhân 果quả 故cố 。

大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 問vấn 有hữu 縛phược 則tắc 有hữu 解giải 無vô 我ngã 則tắc 無vô 有hữu 縛phược 若nhược 無vô 有hữu 縛phược 誰thùy 得đắc 解giải 脫thoát 答đáp 雖tuy 無vô 有hữu 我ngã 猶do 有hữu 縛phược 解giải 何hà 以dĩ 故cố 煩phiền 惱não 覆phú 故cố 。則tắc 為vi 所sở 縛phược 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。則tắc 得đắc 解giải 脫thoát 。是thị 故cố 雖tuy 復phục 無vô 我ngã 猶do 有hữu 縛phược 解giải 從tùng 於ư 過quá 去khứ 煩phiền 惱não 諸chư 業nghiệp 。得đắc 現hiện 在tại 身thân 及cập 以dĩ 諸chư 根căn 從tùng 今kim 現hiện 世thế 復phục 造tạo 諸chư 業nghiệp 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。得đắc 未vị 來lai 身thân 及cập 以dĩ 諸chư 根căn 譬thí 如như 穀cốc 子tử 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。故cố 得đắc 生sanh 芽nha 然nhiên 此thử 種chủng 子tử 實thật 不bất 至chí 芽nha 種chủng 子tử 滅diệt 故cố 芽nha 便tiện 增tăng 長trưởng 子tử 滅diệt 故cố 不bất 常thường 芽nha 生sanh 故cố 不bất 斷đoạn 佛Phật 說thuyết 受thọ 身thân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。雖tuy 復phục 無vô 我ngã 業nghiệp 報báo 不bất 失thất 。

華hoa 嚴nghiêm 會hội 意ý 問vấn 云vân 若nhược 準chuẩn 六lục 根căn 無vô 我ngã 誰thùy 造tạo 誰thùy 受thọ 耶da 答đáp 佛Phật 說thuyết 作tác 善thiện 生sanh 天thiên 為vi 惡ác 受thọ 苦khổ 者giả 此thử 但đãn 因nhân 緣duyên 法pháp 爾nhĩ 非phi 是thị 我ngã 能năng 為vi 受thọ 也dã 若nhược 言ngôn 是thị 我ngã 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 作tác 惡ác 何hà 不bất 生sanh 天thiên 乃nãi 墮đọa 地địa 獄ngục 耶da 我ngã 豈khởi 愛ái 彼bỉ 地địa 獄ngục 故cố 受thọ 苦khổ 耶da 我ngã 既ký 作tác 惡ác 而nhi 不bất 受thọ 樂lạc 者giả 故cố 知tri 善thiện 惡ác 感cảm 報báo 唯duy 因nhân 緣duyên 非phi 是thị 我ngã 也dã 如như 論luận 云vân 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。天thiên 因nhân 緣duyên 故cố 墮đọa 地địa 獄ngục 。是thị 此thử 意ý 也dã 問vấn 既ký 言ngôn 無vô 我ngã 誰thùy 感cảm 因nhân 緣duyên 若nhược 言ngôn 無vô 我ngã 。但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 自tự 為vi 者giả 草thảo 木mộc 亦diệc 稟bẩm 因nhân 緣duyên 何hà 不bất 生sanh 天thiên 與dữ 受thọ 苦khổ 耶da 答đáp 內nội 外ngoại 雖tuy 但đãn 稟bẩm 因nhân 緣duyên 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 一nhất 善thiện 惡ác 增tăng 上thượng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 但đãn 感cảm 生sanh 天thiên 及cập 地địa 獄ngục 異dị 熟thục 等đẳng 二nhị 善thiện 惡ác 等đẳng 流lưu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 生sanh 。天thiên 者giả 感cảm 寶bảo 地địa 金kim 華hoa 墮đọa 地địa 獄ngục 者giả 。感cảm 刀đao 林lâm 銅đồng 柱trụ 等đẳng 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 。業nghiệp 作tác 非phi 我ngã 能năng 為vi 豈khởi 謂vị 受thọ 報báo 不bất 同đồng 而nhi 計kế 有hữu 我ngã 也dã 故cố 經Kinh 云vân 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 亦diệc 不bất 亡vong 。問vấn 若nhược 言ngôn 造tạo 業nghiệp 受thọ 報báo 但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 非phi 由do 我ngã 者giả 何hà 故cố 有hữu 證chứng 無vô 我ngã 者giả 雖tuy 有hữu 已dĩ 造tạo 惡ác 業nghiệp 因nhân 。緣duyên 而nhi 不bất 感cảm 受thọ 報báo 耶da 既ký 得đắc 無vô 我ngã 即tức 不bất 受thọ 報báo 者giả 故cố 知tri 我ngã 造tạo 惡ác 業nghiệp 受thọ 報báo 非phi 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 也dã 答đáp 由do 得đắc 無vô 我ngã 已dĩ 即tức 斷đoạn 惡ác 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。無vô 彼bỉ 因nhân 緣duyên 故cố 。不bất 受thọ 報báo 非phi 謂vị 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。受thọ 不bất 受thọ 也dã 故cố 經Kinh 云vân 因nhân 緣duyên 故cố 法pháp 滅diệt 等đẳng 此thử 之chi 謂vị 也dã 。即tức 以dĩ 如như 實thật 推thôi 究cứu 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。是thị 故cố 無vô 我ngã 唯duy 六lục 根căn 也dã 外ngoại 我ngã 所sở 執chấp 外ngoại 分phần/phân 有hữu 六lục 塵trần 也dã 非phi 實thật 我ngã 所sở 有hữu 若nhược 言ngôn 見kiến 聞văn 等đẳng 是thị 我ngã 非phi 是thị 識thức 者giả 如như 聾lung 盲manh 人nhân 有hữu 我ngã 何hà 不bất 得đắc 見kiến 聞văn 。等đẳng 耶da 既ký 聾lung 盲manh 等đẳng 人nhân 雖tuy 有hữu 於ư 我ngã 而nhi 不bất 得đắc 見kiến 。聞văn 者giả 故cố 知tri 見kiến 是thị 識thức 非phi 是thị 我ngã 也dã 是thị 知tri 於ư 此thử 根căn 塵trần 識thức 三tam 處xứ 推thôi 擇trạch 唯duy 有hữu 法pháp 而nhi 無vô 我ngã 人nhân 。

夫phu 外ngoại 計kế 內nội 執chấp 我ngã 者giả 皆giai 於ư 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。識thức 六lục 大đại 種chủng 中trung 及cập 身thân 內nội 識thức 煖noãn 息tức 三tam 事sự 等đẳng 起khởi 執chấp 今kim 觀quán 六lục 大đại 三tam 事sự 內nội 唯duy 是thị 識thức 之chi 一nhất 大đại 世thế 多đa 堅kiên 執chấp 以dĩ 為vi 實thật 我ngã 今kim 只chỉ 用dụng 於ư 內nội 外ngoại 三tam 世thế 中trung 推thôi 自tự 然nhiên 無vô 我ngã 無vô 識thức 。內nội 外ngoại 推thôi 者giả 只chỉ 如như 執chấp 識thức 實thật 在tại 身thân 內nội 。者giả 且thả 何hà 者giả 是thị 識thức 若nhược 言ngôn 身thân 分phần/phân 皮bì 內nội 筋cân 骨cốt 等đẳng 是thị 識thức 者giả 此thử 是thị 地địa 大đại 若nhược 言ngôn 精tinh 血huyết 便tiện 利lợi 等đẳng 是thị 識thức 者giả 此thử 是thị 水thủy 大đại 若nhược 言ngôn 身thân 中trung 煖noãn 觸xúc 是thị 識thức 者giả 此thử 是thị 火hỏa 大đại 若nhược 言ngôn 折chiết 旋toàn 俯phủ 仰ngưỡng 言ngôn 談đàm 祗chi 對đối 是thị 識thức 者giả 此thử 是thị 風phong 大đại 除trừ 四tứ 大đại 外ngoại 唯duy 是thị 空không 大đại 何hà 者giả 是thị 識thức 各các 各các 既ký 無vô 和hòa 合hợp 豈khởi 有hữu 如như 一nhất 沙sa 壓áp 無vô 油du 合hợp 眾chúng 沙sa 而nhi 豈khởi 有hữu 似tự 一nhất 狗cẩu 非phi 師sư 子tử 聚tụ 羣quần 狗cẩu 而nhi 亦diệc 無vô 此thử 四tứ 大đại 種chủng 現hiện 推thôi 無vô 體thể 即tức 是thị 內nội 空không 死tử 後hậu 各các 復phục 外ngoại 四tứ 大đại 一nhất 一nhất 歸quy 空không 即tức 是thị 外ngoại 空không 內nội 外ngoại 俱câu 空không 。識thức 性tánh 無vô 寄ký 又hựu 內nội 推thôi 既ký 無vô 識thức 應ưng 在tại 外ngoại 者giả 外ngoại 屬thuộc 他tha 身thân 自tự 無vô 主chủ 宰tể 及cập 同đồng 虛hư 空không 有hữu 何hà 分phân 別biệt 內nội 外ngoại 。俱câu 空không 中trung 間gian 奚hề 有hữu 以dĩ 因nhân 內nội 外ngoại 立lập 中trung 間gian 故cố 但đãn 破phá 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。自tự 虛hư 若nhược 識thức 內nội 外ngoại 空không 者giả 應ưng 在tại 三tam 世thế 何hà 者giả 因nhân 三tam 世thế 以dĩ 辨biện 識thức 因nhân 識thức 以dĩ 立lập 三tam 世thế 若nhược 無vô 有hữu 識thức 誰thùy 分phần/phân 三tam 世thế 若nhược 無vô 三tam 世thế 何hà 以dĩ 明minh 識thức 以dĩ 此thử 三tam 識thức 若nhược 不bất 思tư 過quá 去khứ 即tức 想tưởng 未vị 來lai 過quá 未vị 不bất 緣duyên 即tức 住trụ 現hiện 在tại 離ly 三tam 際tế 外ngoại 更cánh 無vô 有hữu 識thức 故cố 。祖tổ 師sư 云vân 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 今kim 則tắc 念niệm 念niệm 成thành 三tam 世thế 念niệm 念niệm 識thức 不bất 住trụ 念niệm 念niệm 唯duy 是thị 風phong 念niệm 念niệm 無vô 主chủ 宰tể 故cố 。金kim 剛cang 經Kinh 云vân 過quá 去khứ 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。未vị 來lai 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。現hiện 在tại 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。以dĩ 因nhân 現hiện 在tại 立lập 過quá 去khứ 因nhân 過quá 去khứ 立lập 未vị 來lai 現hiện 在tại 。既ký 不bất 住trụ 過quá 未vị 亦diệc 無vô 生sanh 互hỗ 檢kiểm 互hỗ 無vô 徹triệt 底để 空không 寂tịch 但đãn 有hữu 微vi 毫hào 起khởi 處xứ 皆giai 從tùng 識thức 生sanh 今kim 推thôi 既ký 無vô 分phân 別biệt 。自tự 滅diệt 分phân 別biệt 既ký 滅diệt 境cảnh 界giới 無vô 依y 如như 依y 水thủy 生sanh 波ba 依y 鏡kính 現hiện 像tượng 無vô 水thủy 則tắc 波ba 不bất 起khởi 無vô 鏡kính 則tắc 像tượng 不bất 生sanh 故cố 知tri 非phi 關quan 法pháp 有hữu 法pháp 無vô 但đãn 是thị 識thức 生sanh 識thức 滅diệt 如Như 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。經kinh 偈kệ 云vân 法pháp 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。還hoàn 從tùng 分phân 別biệt 滅diệt 。滅diệt 是thị 諸chư 分phân 別biệt 是thị 法pháp 非phi 生sanh 滅diệt 。如như 是thị 洞đỗng 達đạt 根căn 境cảnh 豁hoát 然nhiên 自tự 覺giác 既ký 明minh 又hựu 能năng 利lợi 他tha 普phổ 照chiếu 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 究cứu 竟cánh 離ly 虛hư 妄vọng 無vô 染nhiễm 如như 虛hư 空không 清thanh 淨tịnh 。妙diệu 法Pháp 身thân 湛trạm 然nhiên 應ưng 一nhất 切thiết 若nhược 不bất 於ư 自tự 身thân 子tử 細tế 明minh 察sát 妙diệu 觀quán 不bất 習tập 智trí 眼nhãn 全toàn 盲manh 執chấp 妄vọng 迷mê 真chân 以dĩ 空không 作tác 有hữu 若nhược 能năng 善thiện 觀quán 即tức 齊tề 諸chư 聖thánh 如như 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。善thiện 男nam 子tử 彼bỉ 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。欲dục 求cầu 如Như 來Lai 。淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。應ưng 當đương 正chánh 念niệm 。遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。常thường 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 今kim 此thử 身thân 。四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。此thử 虛hư 妄vọng 心tâm 。若nhược 無vô 六lục 塵trần 。則tắc 不bất 能năng 有hữu 。四tứ 大đại 分phân 解giải 。無vô 塵trần 可khả 得đắc 。於ư 中trung 緣duyên 塵trần 。各các 歸quy 散tán 滅diệt 。畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。善thiện 男nam 子tử 彼bỉ 之chi 眾chúng 生sanh 。幻huyễn 身thân 滅diệt 故cố 。幻huyễn 心tâm 亦diệc 滅diệt 。幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 。幻huyễn 塵trần 亦diệc 滅diệt 。幻huyễn 塵trần 滅diệt 故cố 。幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。善thiện 男nam 子tử 當đương 知tri 。身thân 心tâm 皆giai 為vi 幻huyễn 垢cấu 。垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。譬thí 如như 清thanh 淨tịnh 。摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。映ánh 於ư 五ngũ 色sắc 。隨tùy 方phương 各các 現hiện 。諸chư 愚ngu 癡si 者giả 。見kiến 彼bỉ 摩ma 尼ni 。實thật 有hữu 五ngũ 色sắc 。圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。現hiện 於ư 身thân 心tâm 。隨tùy 類loại 各các 應ứng 。彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 。說thuyết 淨tịnh 圓viên 覺giác 。實thật 有hữu 如như 是thị 。身thân 心tâm 自tự 相tướng 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。由do 此thử 不bất 能năng 。遠viễn 於ư 幻huyễn 化hóa 。是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。身thân 心tâm 幻huyễn 垢cấu 。對đối 離ly 幻huyễn 垢cấu 。說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。垢cấu 盡tận 對đối 除trừ 。即tức 無vô 對đối 垢cấu 。及cập 說thuyết 名danh 者giả 。善thiện 男nam 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。證chứng 得đắc 諸chư 幻huyễn 。滅diệt 影ảnh 像tượng 故cố 。爾nhĩ 時thời 便tiện 得đắc 。無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。無vô 邊biên 虛hư 空không 。覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。覺giác 圓viên 明minh 故cố 。顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。見kiến 塵trần 清thanh 淨tịnh 。見kiến 清thanh 淨tịnh 故cố 。眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 。根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。眼nhãn 識thức 清thanh 淨tịnh 。識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。聞văn 塵trần 清thanh 淨tịnh 。聞văn 清thanh 淨tịnh 故cố 。耳nhĩ 根căn 清thanh 淨tịnh 。根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。耳nhĩ 識thức 清thanh 淨tịnh 。識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。覺giác 塵trần 清thanh 淨tịnh 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。善thiện 男nam 子tử 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。色sắc 塵trần 清thanh 淨tịnh 。色sắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。聲thanh 塵trần 清thanh 淨tịnh 。香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。善thiện 男nam 子tử 六lục 塵trần 清thanh 淨tịnh 故cố 。地địa 大đại 清thanh 淨tịnh 。地địa 清thanh 淨tịnh 故cố 。水thủy 大đại 清thanh 淨tịnh 。火hỏa 大đại 風phong 大đại 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。善thiện 男nam 子tử 四tứ 大đại 清thanh 淨tịnh 故cố 。十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 清thanh 淨tịnh 。彼bỉ 清thanh 淨tịnh 故cố 。十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。佛Phật 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 品Phẩm 清thanh 淨tịnh 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 實thật 相tướng 。性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 。一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 。多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。善thiện 男nam 子tử 一nhất 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 。多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。盡tận 於ư 虛hư 空không 。圓viên 裹khỏa 三tam 世thế 。一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。清thanh 淨tịnh 不bất 動động 。善thiện 男nam 子tử 虛hư 空không 如như 是thị 。平bình 等đẳng 不bất 動động 。當đương 知tri 覺giác 性tánh 。平bình 等đẳng 不bất 動động 。四tứ 大đại 不bất 動động 故cố 。當đương 知tri 覺giác 性tánh 。平bình 等đẳng 不bất 動động 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。平bình 等đẳng 不bất 動động 。當đương 知tri 覺giác 性tánh 。平bình 等đẳng 不bất 動động 。善thiện 男nam 子tử 覺giác 性tánh 徧biến 滿mãn 清thanh 淨tịnh 不bất 動động 。圓viên 無vô 際tế 故cố 。當đương 知tri 六lục 根căn 。徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 根căn 徧biến 滿mãn 故cố 當đương 知tri 六lục 塵trần 。徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 塵trần 徧biến 滿mãn 故cố 當đương 知tri 四tứ 大đại 。徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 如như 是thị 。乃nãi 至chí 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 善thiện 男nam 子tử 由do 彼bỉ 妙diệu 覺giác 。性tánh 徧biến 滿mãn 故cố 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 。無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。根căn 塵trần 無vô 壞hoại 故cố 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。陀đà 羅la 尼ni 門môn 。無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。如như 百bách 千thiên 燈đăng 。光quang 照chiếu 一nhất 室thất 。其kỳ 光quang 徧biến 滿mãn 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。善thiện 男nam 子tử 覺giác 成thành 就tựu 故cố 。當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。不bất 與dữ 法pháp 縛phược 。不bất 求cầu 法Pháp 脫thoát 。不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。不bất 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。何hà 以dĩ 故cố 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 。善thiện 男nam 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。修tu 習tập 此thử 心tâm 。得đắc 成thành 就tựu 者giả 。於ư 此thử 無vô 修tu 。亦diệc 無vô 成thành 就tựu 。圓viên 覺giác 普phổ 照chiếu 。寂tịch 滅diệt 無vô 二nhị 。於ư 中trung 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。不bất 可khả 說thuyết 阿a 僧tăng 祇kỳ 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。猶do 如như 空không 華hoa 。亂loạn 起khởi 亂loạn 滅diệt 。不bất 即tức 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。始thỉ 知tri 眾chúng 生sanh 。本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。善thiện 男nam 子tử 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。當đương 知tri 生sanh 死tử 。及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。無vô 來lai 無vô 去khứ 。其kỳ 所sở 證chứng 者giả 。無vô 得đắc 無vô 失thất 。無vô 取thủ 無vô 捨xả 。其kỳ 能năng 證chứng 者giả 。無vô 作tác 無vô 止chỉ 無vô 任nhậm 無vô 滅diệt 於ư 此thử 證chứng 中trung 。無vô 能năng 無vô 所sở 。畢tất 竟cánh 無vô 證chứng 。亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。不bất 壞hoại 善thiện 男nam 子tử 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。如như 是thị 修tu 行hành 。如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。如như 是thị 思tư 惟duy 。如như 是thị 住trụ 持trì 。如như 是thị 方phương 便tiện 。如như 是thị 開khai 悟ngộ 。求cầu 如như 是thị 云vân 亦diệc 不bất 迷mê 悶muộn 。所sở 以dĩ 凡phàm 夫phu 迷mê 夢mộng 怕phạ 怖bố 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。以dĩ 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 見kiến 厭yếm 離ly 成thành 住trụ 壞hoại 空không 若nhược 頓đốn 悟ngộ 之chi 時thời 不bất 厭yếm 不bất 怖bố 全toàn 將tương 生sanh 死tử 法pháp 度độ 脫thoát 於ư 羣quần 生sanh 以dĩ 生sanh 死tử 性tánh 空không 故cố 如như 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。不bất 離ly 不bất 著trước 生sanh 則tắc 王vương 宮cung 降giáng/hàng 誕đản 演diễn 獨độc 尊tôn 之chi 文văn 老lão 則tắc 壽thọ 八bát 十thập 年niên 示thị 遷thiên 壞hoại 之chi 法pháp 病bệnh 則tắc 背bối/bội 痛thống 偃yển 臥ngọa 警cảnh 泡bào 幻huyễn 之chi 身thân 死tử 則tắc 示thị 滅diệt 雙song 林lâm 顯hiển 無vô 常thường 之chi 苦khổ 。令linh 小tiểu 根căn 者giả 悟ngộ 其kỳ 遷thiên 變biến 俾tỉ 大đại 器khí 者giả 頓đốn 了liễu 圓viên 常thường 故cố 知tri 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。之chi 中trung 盡tận 能năng 發phát 覺giác 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。之chi 內nội 俱câu 可khả 證chứng 真chân 豈khởi 同đồng 怖bố 厭yếm 凡phàm 小tiểu 之chi 見kiến 乎hồ 。

問vấn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 佛Phật 說thuyết 有hữu 真chân 我ngã 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。皆giai 申thân 懺sám 悔hối 我ngã 等đẳng 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。常thường 被bị 無vô 我ngã 之chi 所sở 漂phiêu 流lưu 今kim 廣quảng 說thuyết 無vô 我ngã 者giả 莫mạc 不bất 違vi 涅Niết 槃Bàn 之chi 教giáo 否phủ/bĩ 答đáp 今kim 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。謂vị 破phá 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 迷mê 唯duy 識thức 理lý 妄vọng 執chấp 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 我ngã 法pháp 如như 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 略lược 有hữu 三tam 等đẳng 一nhất 僧Tăng 佉khư 等đẳng 執chấp 我ngã 體thể 常thường 周chu 徧biến 量lượng 同đồng 虛hư 空không 。隨tùy 處xứ 造tạo 業nghiệp 受thọ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 二nhị 尼ni 乾kiền 子tử 執chấp 我ngã 其kỳ 體thể 雖tuy 常thường 而nhi 量lượng 不bất 定định 隨tùy 身thân 大đại 小tiểu 有hữu 卷quyển 舒thư 故cố 三tam 徧biến 出xuất 執chấp 我ngã 體thể 常thường 至chí 細tế 如như 一nhất 極cực 微vi 潛tiềm 轉chuyển 身thân 中trung 作tác 事sự 業nghiệp 故cố 餘dư 九cửu 十thập 種chủng 所sở 計kế 我ngã 等đẳng 不bất 異dị 此thử 三tam 故cố 此thử 等đẳng 妄vọng 執chấp 俱câu 無vô 道Đạo 理lý 唯duy 成thành 五ngũ 見kiến 之chi 邪tà 思tư (# 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。見kiến )# 豈khởi 同đồng 四tứ 德đức 之chi 真chân 我ngã 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 外ngoại 道đạo 言ngôn 如như 瞿Cù 曇Đàm 說thuyết 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。何hà 緣duyên 復phục 說thuyết 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 我ngã 亦diệc 不bất 說thuyết 。內nội 外ngoại 六lục 入nhập 及cập 六lục 識thức 意ý 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。我ngã 乃nãi 宣tuyên 說thuyết 滅diệt 內nội 外ngoại 入nhập 所sở 生sanh 六lục 識thức 名danh 之chi 為vi 常thường 。以dĩ 常thường 故cố 名danh 之chi 為vi 我ngã 有hữu 常thường 我ngã 故cố 名danh 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。夫phu 真chân 我ngã 者giả 是thị 佛Phật 性tánh 義nghĩa 常thường 恆hằng 不bất 變biến 非phi 生sanh 因nhân 之chi 所sở 生sanh 具cụ 足túc 圓viên 成thành 唯duy 了liễu 因nhân 之chi 所sở 了liễu 又hựu 如như 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。讚tán 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。汝nhữ 等đẳng 善thiện 能năng 。修tu 無vô 我ngã 想tưởng 時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。世Thế 尊Tôn 我ngã 等đẳng 。不bất 但đãn 修tu 無vô 我ngã 想tưởng 亦diệc 更cánh 修tu 習tập 其kỳ 餘dư 諸chư 想tưởng 所sở 謂vị 苦khổ 想tưởng 無vô 常thường 無vô 我ngã 。想tưởng 世Thế 尊Tôn 譬thí 如như 人nhân 醉túy 其kỳ 心tâm 愐miễn 眩huyễn 見kiến 諸chư 山sơn 河hà 石thạch 壁bích 。草thảo 木mộc 宮cung 殿điện 屋ốc 舍xá 。日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。皆giai 悉tất 回hồi 轉chuyển 世Thế 尊Tôn 若nhược 有hữu 不bất 修tu 苦khổ 無vô 常thường 想tưởng 無vô 我ngã 等đẳng 想tưởng 。如như 是thị 之chi 人nhân 。不bất 名danh 為vi 聖thánh 多đa 諸chư 放phóng 逸dật 。流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。世Thế 尊Tôn 以dĩ 是thị 。因nhân 緣duyên 我ngã 等đẳng 善thiện 修tu 如như 是thị 。諸chư 想tưởng 爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。汝nhữ 向hướng 所sở 引dẫn 醉túy 人nhân 喻dụ 者giả 但đãn 知tri 文văn 字tự 未vị 達đạt 其kỳ 義nghĩa 何hà 等đẳng 為vi 義nghĩa 如như 彼bỉ 醉túy 人nhân 見kiến 上thượng 日nhật 月nguyệt 實thật 非phi 回hồi 轉chuyển 生sanh 回hồi 轉chuyển 想tưởng 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。無vô 明minh 所sở 覆phú 。生sanh 顛điên 倒đảo 心tâm 我ngã 計kế 無vô 我ngã 常thường 計kế 無vô 常thường 淨tịnh 計kế 不bất 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 計kế 為vi 苦khổ 以dĩ 為vi 煩phiền 惱não 之chi 所sở 覆phú 故cố 雖tuy 生sanh 此thử 想tưởng 不bất 達đạt 其kỳ 義nghĩa 如như 彼bỉ 醉túy 人nhân 於ư 非phi 轉chuyển 處xứ 而nhi 生sanh 轉chuyển 想tưởng 我ngã 者giả 即tức 是thị 佛Phật 義nghĩa 常thường 者giả 是thị 法Pháp 身thân 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 是thị 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 淨tịnh 者giả 是thị 法pháp 義nghĩa 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。有hữu 我ngã 想tưởng 者giả 。憍kiêu 慢mạn 貢cống 高cao 。流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。汝nhữ 等đẳng 若nhược 言ngôn 我ngã 亦diệc 修tu 習tập 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 等đẳng 想tưởng 。是thị 三tam 種chủng 修tu 無vô 有hữu 實thật 義nghĩa 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。勝thắng 三tam 修tu 法pháp (# 二Nhị 乘Thừa 所sở 修tu 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 向hướng 下hạ 所sở 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。真chân 實thật 之chi 法Pháp 。超siêu 三tam 修tu 曰viết 勝thắng )# 苦khổ 者giả 計kế 樂nhạo 樂lạc 者giả 計kế 苦khổ 是thị 顛điên 倒đảo 法pháp 。無vô 常thường 計kế 常thường 。常thường 計kế 無vô 常thường 是thị 顛điên 倒đảo 法pháp 。無vô 我ngã 計kế 我ngã 。我ngã 計kế 無vô 我ngã 是thị 顛điên 倒đảo 法pháp 。不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。淨tịnh 計kế 不bất 淨tịnh 是thị 顛điên 倒đảo 法pháp 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 。四tứ 顛điên 倒đảo 法pháp 是thị 人nhân 不bất 知tri 。正chánh 修tu 諸chư 法pháp 汝nhữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。於ư 苦khổ 法pháp 中trung 。生sanh 於ư 樂lạc 想tưởng 。於ư 無vô 常thường 中trung 。生sanh 於ư 常thường 想tưởng 。於ư 無vô 我ngã 中trung 。生sanh 於ư 我ngã 想tưởng 。於ư 不bất 淨tịnh 中trung 。生sanh 於ư 淨tịnh 想tưởng 。世thế 間gian 亦diệc 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。出xuất 世thế 亦diệc 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。世thế 間gian 法pháp 者giả 。有hữu 字tự 無vô 義nghĩa 出xuất 世thế 間gian 者giả 。有hữu 字tự 有hữu 義nghĩa 何hà 以dĩ 故cố 世thế 間gian 之chi 法pháp 。有hữu 四tứ 顛điên 倒đảo 故cố 。不bất 知tri 義nghĩa 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。有hữu 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 。見kiến 倒đảo 以dĩ 三tam 倒đảo 故cố 世thế 間gian 之chi 人nhân 。樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 見kiến 苦khổ 常thường 見kiến 無vô 常thường 我ngã 見kiến 無vô 我ngã 淨tịnh 見kiến 不bất 淨tịnh 。是thị 名danh 顛điên 倒đảo 以dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 。世thế 間gian 知tri 字tự 而nhi 不bất 知tri 義nghĩa 何hà 等đẳng 為vi 義nghĩa 無vô 我ngã 者giả 名danh 為vi 生sanh 死tử 我ngã 者giả 名danh 為vi 如Như 來Lai 。無vô 常thường 者giả 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。常thường 者giả 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。苦khổ 者giả 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。不bất 淨tịnh 者giả 即tức 有hữu 為vi 法pháp 淨tịnh 者giả 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。所sở 有hữu 正Chánh 法Pháp 。是thị 名danh 不bất 顛điên 倒đảo 以dĩ 不bất 倒đảo 故cố 知tri 字tự 知tri 義nghĩa 若nhược 欲dục 遠viễn 離ly 四tứ 顛điên 倒đảo 者giả 應ưng 知tri 如như 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。釋thích 曰viết 夫phu 迷mê 四tứ 真chân 實thật 起khởi 八bát 顛điên 倒đảo 者giả 無vô 非phi 人nhân 法pháp 二nhị 我ngã 之chi 見kiến 為vi 生sanh 死tử 之chi 樞xu 穴huyệt 作tác 煩phiền 惱não 之chi 基cơ 址# 成thành 九cửu 結kết 之chi 樊phàn 籠lung 開khai 十thập 使sử 之chi 業nghiệp 道đạo 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 斷đoạn 人nhân 我ngã 常thường 被bị 無vô 我ngã 之chi 所sở 漂phiêu 流lưu 外ngoại 道đạo 謬mậu 認nhận 識thức 神thần 恆hằng 為vi 妄vọng 我ngã 之chi 所sở 輪luân 轉chuyển 。

如như 上thượng 剖phẫu 析tích 皆giai 屬thuộc 一nhất 期kỳ 教giáo 門môn 不bất 可khả 於ư 此thử 定định 執chấp 有hữu 無vô 迷mê 於ư 方phương 便tiện 如như 廣quảng 百bách 論luận 云vân 為vi 止chỉ 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 涅Niết 槃Bàn 故cố 說thuyết 真chân 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。此thử 方phương 便tiện 言ngôn 不bất 應ưng 定định 執chấp 既ký 不bất 執chấp 有hữu 亦diệc 不bất 撥bát 無vô 如như 是thị 乃nãi 名danh 正chánh 智trí 解giải 脫thoát 。問vấn 外ngoại 塵trần 無vô 體thể 唯duy 識thức 理lý 成thành 正chánh 教giáo 昭chiêu 然nhiên 妙diệu 旨chỉ 非phi 謬mậu 今kim 凡phàm 夫phu 所sở 執chấp 多đa 徇# 妄vọng 情tình 以dĩ 見kiến 聞văn 之chi 心tâm 熏huân 習tập 之chi 力lực 多đa 執chấp 現hiện 見kiến 之chi 境cảnh 難nạn/nan 斷đoạn 纖tiêm 疑nghi 前tiền 雖tuy 廣quảng 明minh 猶do 慮lự 未vị 信tín 更cánh 希hy 再tái 示thị 以dĩ 破phá 執chấp 情tình 答đáp 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 得đắc 之chi 者giả 有hữu 邊biên 真Chân 如Như 相tương/tướng 空không 執chấp 之chi 者giả 形hình 礙ngại 如như 還hoàn 原nguyên 觀quán 云vân 真chân 空không 滯trệ 於ư 心tâm 首thủ 恆hằng 為vi 緣duyên 慮lự 之chi 場tràng 實thật 際tế 居cư 在tại 目mục 前tiền 飜phiên 為vi 名danh 相tướng 之chi 境cảnh 起khởi 信tín 鈔sao 云vân 若nhược 是thị 唯duy 心tâm 則tắc 不bất 合hợp 有hữu 境cảnh 以dĩ 心tâm 無vô 相tướng 不bất 可khả 見kiến 故cố 。既ký 有hữu 所sở 見kiến 云vân 何hà 唯duy 心tâm 意ý 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。從tùng 心tâm 起khởi 故cố 所sở 起khởi 無vô 體thể 即tức 是thị 一nhất 心tâm 何hà 用dụng 說thuyết 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。根căn 本bổn 是thị 心tâm 故cố 又hựu 云vân 境cảnh 本bổn 非phi 善thiện 但đãn 以dĩ 順thuận 己kỷ 之chi 情tình 便tiện 名danh 為vi 善thiện 境cảnh 本bổn 非phi 惡ác 但đãn 以dĩ 違vi 己kỷ 之chi 情tình 便tiện 名danh 為vi 惡ác 故cố 知tri 妍nghiên 醜xú 隨tùy 情tình 境cảnh 無vô 定định 體thể 既ký 無vô 自tự 體thể 曷hạt 有hữu 境cảnh 乎hồ 唯duy 心tâm 之chi 門môn 從tùng 茲tư 明minh 矣hĩ 故cố 知tri 佛Phật 為vi 信tín 者giả 說thuyết 不bất 為vi 疑nghi 者giả 施thí 垢cấu 重trọng 障chướng 深thâm 自tự 生sanh 疑nghi 謗báng 遮già 輕khinh 根căn 利lợi 頓đốn 入nhập 元nguyên 微vi 。

問vấn 境cảnh 唯duy 世thế 俗tục 之chi 有hữu 識thức 通thông 勝thắng 義nghĩa 之chi 門môn 者giả 云vân 何hà 為vi 世thế 俗tục 諦đế 云vân 何hà 說thuyết 勝thắng 義nghĩa 諦đế 答đáp 夫phu 一nhất 切thiết 諦đế 智trí 皆giai 從tùng 無vô 諦đế 而nhi 起khởi 無vô 諦đế 者giả 即tức 絕tuyệt 待đãi 真chân 心tâm 非phi 是thị 對đối 有hữu 稱xưng 無vô 故cố 云vân 絕tuyệt 待đãi 猶do 如như 虛hư 空không 。非phi 對đối 小tiểu 空không 而nhi 稱xưng 大đại 空không 從tùng 此thử 無vô 諦đế 立lập 一nhất 實thật 諦đế 此thử 一nhất 實thật 之chi 名danh 是thị 對đối 三tam 權quyền 而nhi 名danh 一nhất 實thật (# 三tam 權quyền 者giả 言ngôn 權quyền 巧xảo 說thuyết 三tam 乘thừa 之chi 法Pháp 。 )# 待đãi 虛hư 名danh 實thật 此thử 是thị 對đối 待đãi 得đắc 名danh 又hựu 從tùng 此thử 一nhất 實thật 對đối 機cơ 約ước 教giáo 或hoặc 分phần/phân 開khai 一nhất 諦đế 等đẳng 此thử 二nhị 諦đế 者giả 約ước 情tình 智trí 而nhi 開khai 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 如như 出xuất 世thế 人nhân 之chi 所sở 知tri 者giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。諦đế 世thế 間gian 人nhân 知tri 者giả 為vi 世thế 諦đế 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 於ư 解giải 常thường 自tự 一nhất 於ư 諦đế 常thường 自tự 二nhị 所sở 以dĩ 仁nhân 王vương 雖tuy 分phần/phân 二nhị 諦đế 智trí 照chiếu 常thường 一nhất 涅Niết 槃Bàn 本bổn 唯duy 一nhất 諦đế 解giải 惑hoặc 分phần/phân 二nhị 斯tư 則tắc 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 一nhất 二nhị 自tự 在tại 為vi 真chân 二nhị 諦đế 故cố 昔tích 人nhân 頌tụng 云vân 二nhị 諦đế 並tịnh 非phi 雙song 恆hằng 乖quai 未vị 曾tằng 各các 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 生sanh 公công 云vân 是thị 非phi 相tương 待đãi 故cố 。有hữu 真chân 俗tục 名danh 生sanh 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 智trí 障chướng 甚thậm 盲manh 闇ám 謂vị 真chân 俗tục 別biệt 執chấp 然nhiên 法pháp 相tướng 務vụ 欲dục 分phân 析tích 法pháp 性tánh 務vụ 在tại 融dung 通thông 各các 據cứ 一nhất 門môn 勿vật 生sanh 偏thiên 滯trệ 何hà 者giả 若nhược 但đãn 分phân 析tích 而nhi 不bất 融dung 通thông 法pháp 成thành 差sai 異dị 若nhược 不bất 分phân 析tích 事sự 成thành 混hỗn 濫lạm 又hựu 無vô 可khả 融dung 通thông 則tắc 性tánh 相tướng 歷lịch 然nhiên 而nhi 非phi 異dị 事sự 理lý 融dung 即tức 而nhi 非phi 同đồng 非phi 異dị 。非phi 同đồng 圓viên 中trung 妙diệu 理lý 又hựu 境cảnh 則tắc 不bất 礙ngại 真chân 而nhi 恆hằng 俗tục 智trí 則tắc 不bất 礙ngại 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 意ý 以dĩ 心tâm 寂tịch 對đối 於ư 境cảnh 真chân 心tâm 照chiếu 對đối 於ư 境cảnh 俗tục 以dĩ 照chiếu 對đối 俗tục 則tắc 心tâm 境cảnh 非phi 一nhất 以dĩ 寂tịch 對đối 真chân 則tắc 心tâm 境cảnh 非phi 異dị 雖tuy 雙song 融dung 空không 有hữu 二nhị 境cảnh 寂tịch 照chiếu 二nhị 心tâm 終chung 不bất 得đắc 言ngôn 境cảnh 則tắc 不bất 礙ngại 真chân 而nhi 恆hằng 俗tục 智trí 則tắc 不bất 礙ngại 照chiếu 而nhi 恆hằng 寂tịch 境cảnh 則tắc 不bất 礙ngại 俗tục 而nhi 恆hằng 真chân 智trí 則tắc 不bất 礙ngại 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 中trung 觀quán 論luận 偈kệ 云vân 若nhược 人nhân 不bất 能năng 。知tri 分phân 別biệt 於ư 二nhị 諦đế 則tắc 於ư 深thâm 佛Phật 法Pháp 不bất 知tri 真chân 實thật 義nghĩa 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 不bất 壞hoại 假giả 名danh 論luận 云vân 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。咸hàm 歸quy 二nhị 諦đế 一nhất 者giả 俗tục 諦đế 二nhị 者giả 真Chân 諦Đế 。

問vấn 既ký 云vân 約ước 俗tục 假giả 立lập 心tâm 境cảnh 雙song 陳trần 開khai 之chi 則tắc 兩lưỡng 分phần/phân 合hợp 之chi 則tắc 一nhất 味vị 今kim 約ước 開khai 義nghĩa 則tắc 互hỗ 相tương 生sanh 未vị 有hữu 無vô 心tâm 境cảnh 曾tằng 無vô 無vô 境cảnh 心tâm 凡phàm 聖thánh 通thông 論luận 都đô 有hữu 幾kỷ 境cảnh 答đáp 境cảnh 有hữu 二nhị 一nhất 眾chúng 生sanh 徧biến 計kế 所sở 執chấp 情tình 境cảnh 心tâm 外ngoại 見kiến 法pháp 名danh 之chi 曰viết 境cảnh 二nhị 諸chư 聖thánh 自tự 在tại 德đức 用dụng 智trí 境cảnh 以dĩ 從tùng 心tâm 現hiện 故cố 成thành 其kỳ 妙diệu 用dụng 智trí 境cảnh 又hựu 二nhị 一nhất 分phần/phân 劑tề 境cảnh 廣quảng 大đại 無vô 邊biên 。故cố 二nhị 所sở 知tri 境cảnh 唯duy 佛Phật 能năng 盡tận 故cố 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 是thị 心tâm 境cảnh 唯duy 心tâm 現hiện 故cố 張trương 心tâm 無vô 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 張trương 境cảnh 無vô 境cảnh 外ngoại 之chi 心tâm 常thường 合hợp 一nhất 味vị 故cố 二nhị 是thị 境cảnh 界giới 之chi 境cảnh 謂vị 心tâm 境cảnh 無vô 礙ngại 隱ẩn 顯hiển 同đồng 時thời 體thể 用dụng 相tương/tướng 成thành 理lý 事sự 齊tề 現hiện 。

問vấn 覺giác 王vương 隨tùy 順thuận 世thế 法pháp 。曲khúc 徇# 機cơ 宜nghi 欲dục 顯hiển 無vô 相tướng 之chi 門môn 。先tiên 明minh 有hữu 相tương/tướng 之chi 理lý 因nhân 方phương 便tiện 而nhi 開khai 真chân 實thật 假giả 有hữu 作tác 而nhi 證chứng 無vô 生sanh 只chỉ 如như 五ngũ 蘊uẩn 初sơ 始thỉ 以dĩ 何hà 為vi 義nghĩa 。答đáp 蘊uẩn 者giả 藏tạng 也dã 亦diệc 云vân 五ngũ 陰ấm 陰ấm 者giả 覆phú 也dã 即tức 蘊uẩn 藏tạng 妄vọng 種chủng 覆phú 蔽tế 真chân 心tâm 雜tạp 集tập 論luận 云vân 蘊uẩn 者giả 積tích 聚tụ 義nghĩa 此thử 約ước 俗tục 諦đế 所sở 釋thích 若nhược 論luận 真Chân 諦Đế 無vô 一nhất 法pháp 可khả 聚tụ 以dĩ 各các 無vô 自tự 體thể 亦diệc 無vô 作tác 用dụng 故cố 。

故cố 最tối 勝thắng 王vương 經Kinh 云vân 佛Phật 告cáo 善thiện 天thiên 女nữ 五ngũ 蘊uẩn 能năng 現hiện 法Pháp 界Giới 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 。五ngũ 蘊uẩn 問vấn 處xứ 以dĩ 何hà 為vi 義nghĩa 。答đáp 論luận 云vân 識thức 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 當đương 知tri 種chủng 子tử 義nghĩa 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。差sai 別biệt 義nghĩa 亦diệc 是thị 處xứ 義nghĩa 問vấn 界giới 以dĩ 何hà 為vi 義nghĩa 。答đáp 是thị 界giới 分phần/phân 建kiến 立lập 義nghĩa 以dĩ 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。各các 對đối 待đãi 立lập 故cố 雜tạp 集tập 論luận 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。種chủng 子tử 義nghĩa 謂vị 依y 阿a 賴lại 耶da 識thức 。中trung 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 說thuyết 名danh 為vi 界giới 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 又hựu 能năng 持trì 自tự 相tương/tướng 義nghĩa 又hựu 能năng 持trì 因nhân 果quả 性tánh 義nghĩa 又hựu 攝nhiếp 持trì 一nhất 切thiết 法pháp 。差sai 別biệt 義nghĩa 問vấn 何hà 因nhân 五ngũ 蘊uẩn 說thuyết 唯duy 有hữu 五ngũ 答đáp 雜tạp 集tập 論luận 云vân 為vi 顯hiển 五ngũ 種chủng 我ngã 事sự 故cố 一nhất 身thân 具cụ 我ngã 事sự 謂vị 內nội 外ngoại 色sắc 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 二nhị 受thọ 用dụng 我ngã 事sự 即tức 受thọ 蘊uẩn 三tam 言ngôn 說thuyết 我ngã 事sự 即tức 想tưởng 蘊uẩn 四tứ 造tạo 作tác 一nhất 切thiết 。法pháp 非phi 法pháp 我ngã 事sự 謂vị 行hành 蘊uẩn 五ngũ 彼bỉ 所sở 依y 止chỉ 我ngã 自tự 體thể 事sự 謂vị 識thức 蘊uẩn 是thị 身thân 具cụ 等đẳng 所sở 依y 我ngã 相tương/tướng 事sự 義nghĩa 世thế 間gian 有hữu 情tình 。多đa 於ư 識thức 蘊uẩn 計kế 執chấp 為vi 我ngã 於ư 餘dư 蘊uẩn 計kế 執chấp 我ngã 所sở 。

問vấn 何hà 因nhân 處xứ 唯duy 十thập 二nhị 答đáp 雜tạp 集tập 論luận 云vân 由do 身thân 及cập 具cụ 能năng 與dữ 未vị 來lai 六lục 行hành 受thọ 用dụng 為vi 生sanh 長trưởng 門môn 故cố 唯duy 依y 根căn 境cảnh 立lập 十thập 二nhị 處xứ 不bất 依y 六lục 種chủng 受thọ 用dụng 相tương/tướng 識thức 。

問vấn 何hà 因nhân 界giới 唯duy 十thập 八bát 答đáp 雜tạp 集tập 論luận 云vân 由do 身thân 具cụ 等đẳng 能năng 持trì 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 性tánh 故cố 身thân 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。具cụ 者giả 謂vị 色sắc 等đẳng 六lục 境cảnh 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 者giả 謂vị 六lục 識thức 能năng 持trì 者giả 謂vị 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。能năng 持trì 六lục 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 故cố 過quá 現hiện 六lục 識thức 能năng 持trì 受thọ 用dụng 者giả 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 故cố 當đương 知tri 十thập 八bát 以dĩ 能năng 持trì 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 界giới 。

是thị 以dĩ 真Chân 諦Đế 不bất 有hữu 世thế 諦đế 非phi 無vô 迷mê 之chi 則tắc 一nhất 二nhị 情tình 生sanh 悟ngộ 之chi 則tắc 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 故cố 先tiên 德đức 云vân 真chân 俗tục 雙song 泯mẫn 二nhị 諦đế 恆hằng 存tồn 空không 有hữu 兩lưỡng 亡vong 一nhất 味vị 常thường 現hiện 。

問vấn 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 正chánh 量lượng 可khả 知tri 又hựu 云vân 境cảnh 滅diệt 識thức 亡vong 心tâm 境cảnh 俱câu 遣khiển 今kim 觀quán 陰ấm 入nhập 界giới 。等đẳng 如như 上thượng 分phân 析tích 性tánh 相tướng 宛uyển 然nhiên 云vân 何hà 同đồng 境cảnh 一nhất 時thời 俱câu 拂phất 答đáp 上thượng 約ước 世thế 諦đế 分phân 別biệt 似tự 有hữu 非phi 真chân 但đãn 立lập 空không 名danh 終chung 無vô 實thật 體thể 所sở 以dĩ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。微vi 細tế 推thôi 檢kiểm 陰ấm 入nhập 界giới 處xứ 一nhất 一nhất 皆giai 空không 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。非phi 因nhân 即tức 是thị 不bất 自tự 生sanh 非phi 緣duyên 即tức 是thị 不bất 他tha 生sanh 既ký 無vô 自tự 他tha 二nhị 法pháp 無vô 法pháp 和hòa 合hợp 即tức 是thị 不bất 共cộng 生sanh 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。即tức 是thị 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。四tứ 句cú 無vô 生sanh 陰ấm 從tùng 何hà 有hữu 。

破phá 五ngũ 陰ấm 文văn 云vân 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。譬thí 如như 有hữu 人nhân 。取thủ 頻tần 伽già 瓶bình 。塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。滿mãn 中trung 擎kình 空không 。千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。識thức 陰ấm 當đương 知tri 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。阿A 難Nan 如như 是thị 虛hư 空không 。非phi 彼bỉ 方phương 來lai 。非phi 此thử 方phương 入nhập 。如như 是thị 阿A 難Nan 。若nhược 彼bỉ 方phương 來lai 。則tắc 本bổn 瓶bình 中trung 。既ký 貯trữ 空không 去khứ 。於ư 本bổn 瓶bình 地địa 。應ưng 少thiểu 虛hư 空không 。若nhược 此thử 方phương 入nhập 。開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 。應ưng 見kiến 空không 出xuất 。是thị 故cố 當đương 知tri 。識thức 陰ấm 虛hư 妄vọng 。本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。釋thích 曰viết 此thử 破phá 識thức 陰ấm 也dã 瓶bình 喻dụ 於ư 身thân 空không 喻dụ 於ư 識thức 故cố 知tri 虛hư 空không 不bất 動động 識thức 無vô 去khứ 來lai 一nhất 陰ấm 既ký 虛hư 四tứ 陰ấm 皆giai 爾nhĩ 。

故cố 知tri 色sắc 陰ấm 如như 勞lao 目mục 睛tình 。忽hốt 現hiện 空không 華hoa 之chi 相tướng 受thọ 陰ấm 如như 手thủ 摩ma 觸xúc 妄vọng 生sanh 冷lãnh 熱nhiệt 之chi 緣duyên 想tưởng 陰ấm 如như 人nhân 說thuyết 酸toan 梅mai 口khẩu 中trung 自tự 然nhiên 。水thủy 出xuất 行hành 陰ấm 如như 水thủy 上thượng 波ba 浪lãng 觀quán 之chi 似tự 有hữu 奔bôn 流lưu 識thức 陰ấm 如như 瓶bình 貯trữ 虛hư 空không 持trì 之chi 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。斯tư 則tắc 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。不bất 即tức 不bất 離ly 。和hòa 合hợp 既ký 不bất 成thành 自tự 然nhiên 亦diệc 非phi 有hữu 若nhược 此thử 况# 是thị 實thật 則tắc 五ngũ 陰ấm 不bất 虛hư 既ký 並tịnh 世thế 相tương/tướng 而nhi 非phi 真chân 審thẩm 知tri 陰ấm 入nhập 而nhi 無vô 體thể 唯duy 是thị 性tánh 空không 法Pháp 界Giới 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。平bình 等đẳng 顯hiển 現hiện 是thị 以dĩ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。云vân 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。是thị 故cố 如Như 來Lai 。與dữ 汝nhữ 發phát 明minh 。五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 。汝nhữ 體thể 先tiên 因nhân 。父phụ 母mẫu 想tưởng 生sanh 。汝nhữ 心tâm 非phi 想tưởng 。則tắc 不bất 能năng 來lai 。想tưởng 中trung 傳truyền 命mạng 。如như 我ngã 先tiên 言ngôn 。心tâm 想tưởng 酸toan 味vị 口khẩu 中trung 涎tiên 生sanh 。心tâm 想tưởng 登đăng 高cao 。足túc 心tâm 酸toan 起khởi 。懸huyền 崖nhai 不bất 有hữu 。酸toan 味vị 未vị 來lai 汝nhữ 體thể 必tất 非phi 。虛hư 妄vọng 通thông 倫luân 。口khẩu 水thủy 如như 何hà 。因nhân 談đàm 酸toan 出xuất 是thị 故cố 當đương 知tri 。汝nhữ 現hiện 色sắc 身thân 。名danh 為vi 堅Kiên 固Cố 第Đệ 一Nhất 妄Vọng 想Tưởng 。即tức 此thử 所sở 說thuyết 。臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 。能năng 令linh 汝nhữ 形hình 。真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 。由do 因nhân 受thọ 生sanh 。能năng 動động 色sắc 體thể 。汝nhữ 今kim 現hiện 前tiền 。順thuận 益ích 違vi 損tổn 。二nhị 現hiện 驅khu 馳trì 。名danh 為vi 虛Hư 明Minh 第Đệ 二Nhị 妄Vọng 想Tưởng 。由do 汝nhữ 念niệm 慮lự 。使sử 汝nhữ 色sắc 身thân 。身thân 非phi 念niệm 倫luân 。汝nhữ 身thân 何hà 因nhân 。隨tùy 念niệm 所sở 使sử 。種chủng 種chủng 取thủ 像tượng 。心tâm 生sanh 形hình 取thủ 。與dữ 念niệm 相tương 應ứng 。寤ngụ 即tức 想tưởng 心tâm 。寐mị 為vi 諸chư 夢mộng 。則tắc 汝nhữ 想tưởng 念niệm 。搖dao 動động 妄vọng 情tình 。名danh 為vi 融Dung 通Thông 第Đệ 三Tam 妄Vọng 想Tưởng 。化hóa 理lý 不bất 住trụ 。運vận 運vận 密mật 移di 。甲giáp 長trưởng 髮phát 生sanh 。氣khí 消tiêu 容dung 皺trứu 日nhật 夜dạ 相tương 代đại 。曾tằng 無vô 覺giác 悟ngộ 。阿A 難Nan 此thử 若nhược 非phi 汝nhữ 。云vân 何hà 體thể 遷thiên 。如như 必tất 是thị 真chân 。汝nhữ 何hà 無vô 覺giác 。則tắc 汝nhữ 諸chư 行hành 。念niệm 念niệm 不bất 停đình 。名danh 為vi 幽U 隱Ẩn 第Đệ 四Tứ 妄Vọng 想Tưởng 。又hựu 汝nhữ 精tinh 明minh 。湛trạm 不bất 搖dao 處xứ 。名danh 恆hằng 常thường 者giả 於ư 身thân 不bất 出xuất 。見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。若nhược 實thật 精tinh 真chân 。不bất 容dung 習tập 妄vọng 。何hà 因nhân 汝nhữ 等đẳng 。曾tằng 於ư 昔tích 年niên 。覩đổ 一nhất 奇kỳ 物vật 經kinh 歷lịch 年niên 歲tuế 。憶ức 忘vong 俱câu 無vô 。於ư 後hậu 忽hốt 然nhiên 。復phục 覩đổ 前tiền 異dị 記ký 憶ức 宛uyển 然nhiên 。曾tằng 不bất 遺di 失thất 。則tắc 此thử 精tinh 了liễu 。湛trạm 不bất 搖dao 中trung 。念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 有hữu 何hà 籌trù 算toán 。阿A 難Nan 當đương 知tri 。此thử 湛trạm 非phi 真chân 。如như 急cấp 流lưu 水thủy 。望vọng 如như 恬điềm 靜tĩnh 。流lưu 急cấp 不bất 見kiến 。非phi 是thị 無vô 流lưu 。若nhược 非phi 想tưởng 元nguyên 。寧ninh 受thọ 妄vọng 習tập 。非phi 汝nhữ 六lục 根căn 。互hỗ 用dụng 合hợp 開khai 。此thử 之chi 妄vọng 想tưởng 。無vô 時thời 得đắc 滅diệt 。故cố 汝nhữ 現hiện 在tại 。見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。中trung 串xuyến 習tập 機cơ 則tắc 湛trạm 了liễu 內nội 。罔võng 象tượng 虛hư 無vô 。第đệ 五ngũ 顛điên 倒đảo 。微vi 細tế 精tinh 想tưởng 。阿A 難Nan 是thị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。五ngũ 妄vọng 想tưởng 成thành 。汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 。唯duy 色sắc 與dữ 空không 。是thị 色sắc 邊biên 際tế 。唯duy 觸xúc 及cập 離ly 。是thị 受thọ 邊biên 際tế 。唯duy 記ký 與dữ 忘vong 。是thị 想tưởng 邊biên 際tế 。唯duy 滅diệt 與dữ 生sanh 。是thị 行hành 邊biên 際tế 。湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 。歸quy 識thức 邊biên 際tế 。此thử 五ngũ 陰ấm 元nguyên 。重trùng 疊điệp 生sanh 起khởi 。生sanh 因nhân 識thức 有hữu 。滅diệt 從tùng 色sắc 除trừ 。理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。承thừa 悟ngộ 併tinh 消tiêu 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。是thị 以dĩ 若nhược 見kiến 。五ngũ 陰ấm 有hữu 即tức 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。若nhược 了liễu 五ngũ 陰ấm 空không 即tức 真Chân 諦Đế 世thế 間gian 若nhược 達đạt 五ngũ 陰ấm 實thật 相tướng 即tức 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 正chánh 智trí 世thế 間gian 離ly 此thử 五ngũ 陰ấm 三tam 世thế 間gian 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 能năng 建kiến 能năng 立lập 為vi 俗tục 為vi 真chân 一nhất 代đại 時thời 教giáo 所sở 詮thuyên 除trừ 此thử 別biệt 無vô 方phương 便tiện 悟ngộ 此thử 成thành 佛Phật 迷mê 此thử 為vi 凡phàm 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 開khai 合hợp 無vô 異dị 何hà 者giả 以dĩ 一nhất 陰ấm 名danh 色sắc 四tứ 陰ấm 名danh 心tâm 從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。故cố 稱xưng 為vi 色sắc 心tâm 是thị 所sở 依y 色sắc 是thị 能năng 依y 攝nhiếp 能năng 歸quy 所sở 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 本bổn 末mạt 元nguyên 同đồng 體thể 用dụng 常thường 合hợp 宗tông 鏡kính 大đại 旨chỉ 於ư 此thử 絕tuyệt 言ngôn 。

即tức 知tri 從tùng 來lai 所sở 執chấp 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。皆giai 從tùng 識thức 變biến 盡tận 逐trục 想tưởng 生sanh 離ly 識thức 無vô 塵trần 識thức 寂tịch 則tắc 諸chư 塵trần 並tịnh 寂tịch 離ly 想tưởng 無vô 法pháp 想tưởng 空không 則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。俱câu 成thành 戲hí 論luận 知tri 解giải 分phân 別biệt 本bổn 末mạt 。無vô 從tùng 但đãn 有hữu 意ý 言ngôn 都đô 無vô 真chân 實thật 。如như 此thử 明minh 達đạt 頓đốn 悟ngộ 前tiền 非phi 終chung 不bất 更cánh 待đãi 空không 裏lý 之chi 華hoa 將tương 期kỳ 結kết 果quả 取thủ 夢mộng 中trung 之chi 物vật 擬nghĩ 欲dục 牢lao 藏tạng 杌ngột 見kiến 鬼quỷ 空không 繩thằng 消tiêu 蛇xà 想tưởng 渴khát 鹿lộc 罷bãi 馳trì 於ư 陽dương 燄diệm 癡si 猿viên 息tức 弄lộng 於ư 月nguyệt 輪luân 遂toại 乃nãi 靜tĩnh 慮lự 虛hư 襟khâm 若nhược 凌lăng 空không 之chi 逸dật 翮cách 隨tùy 緣duyên 養dưỡng 性tánh 猶do 縱túng/tung 浪lãng 之chi 虛hư 舟chu 畢tất 故cố 不bất 造tạo 新tân 。任nhậm 真chân 而nhi 合hợp 道đạo 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。六lục 入nhập 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 七thất 大đại 性tánh 等đẳng 非phi 是thị 本bổn 來lai 自tự 然nhiên 。無vô 因nhân 而nhi 有hữu 非phi 從tùng 今kim 日nhật 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。所sở 生sanh 但đãn 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 建kiến 立lập 今kim 破phá 此thử 識thức 性tánh 則tắc 七thất 大đại 性tánh 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 空không 如như 尋tầm 流lưu 得đắc 源nguyên 捕bộ 賊tặc 獲hoạch 贓# 則tắc 無vô 明minh 怨oán 對đối 生sanh 死tử 魔ma 軍quân 應ưng 念niệm 俱câu 消tiêu 如như 湯thang 沃ốc 雪tuyết 唯duy 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 湛trạm 明minh 心tâm 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。徧biến 十thập 方phương 界giới 。如như 波ba 澄trừng 秋thu 渚chử 含hàm 虛hư 洞đỗng 然nhiên 雲vân 朗lãng 晴tình 空không 迥huýnh 無vô 所sở 有hữu 。所sở 以dĩ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。云vân 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 。當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。從tùng 十thập 二nhị 處xứ 。至chí 十thập 八bát 界giới 。因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。虛hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。虛hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。殊thù 不bất 能năng 知tri 。生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。不bất 動động 周chu 圓viên 。妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。性tánh 真chân 常thường 中trung 。求cầu 於ư 去khứ 來lai 。迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。了liễu 無vô 所sở 得đắc 。是thị 以dĩ 先tiên 令linh 。照chiếu 徹triệt 心tâm 境cảnh 分phân 明minh 後hậu 乃nãi 頓đốn 融dung 須tu 亡vong 心tâm 境cảnh 如như 華hoa 嚴nghiêm 演diễn 義nghĩa 云vân 謂vị 此thử 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 教giáo 人nhân 觀quán 察sát 若nhược 心tâm 若nhược 境cảnh 如như 頌tụng 云vân 欲dục 知tri 諸chư 佛Phật 心tâm 當đương 觀quán 佛Phật 智trí 慧tuệ 佛Phật 智trí 無vô 依y 處xứ 如như 空không 無vô 所sở 依y 此thử 令linh 觀quán 佛Phật 心tâm 也dã 又hựu 頌tụng 云vân 若nhược 有hữu 欲dục 知tri 佛Phật 境cảnh 界giới 當đương 淨tịnh 其kỳ 意ý 如như 虛hư 空không 。此thử 教giáo 觀quán 佛Phật 境cảnh 也dã 次thứ 空không 心tâm 境cảnh 頌tụng 云vân 法pháp 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。無vô 取thủ 亦diệc 無vô 見kiến 性tánh 空không 即tức 是thị 佛Phật 不bất 可khả 得đắc 。思tư 量lượng 無vô 取thủ 即tức 無vô 境cảnh 無vô 見kiến 即tức 無vô 心tâm 又hựu 頌tụng 云vân 若nhược 有hữu 欲dục 得đắc 。如Như 來Lai 智trí 應ưng 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 分phân 別biệt 。有hữu 無vô 通thông 達đạt 皆giai 平bình 等đẳng 。疾tật 作tác 人nhân 天thiên 大đại 導đạo 師sư 。即tức 空không 心tâm 境cảnh 也dã 菩Bồ 薩Tát 凡phàm 夫phu 所sở 有hữu 心tâm 境cảnh 觀quán 照chiếu 例lệ 知tri 故cố 經kinh 頌tụng 云vân 知tri 妄vọng 本bổn 自tự 真chân 見kiến 佛Phật 則tắc 清thanh 淨tịnh 又hựu 云vân 心tâm 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。

問vấn 於ư 世thế 間gian 法pháp 。五ngũ 蘊uẩn 身thân 中trung 作tác 何hà 見kiến 解giải 成thành 外ngoại 道đạo 義nghĩa 云vân 何hà 通thông 達đạt 成thành 佛Phật 法pháp 義nghĩa 答đáp 外ngoại 道đạo 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。和hòa 合hợp 成thành 諸chư 蘊uẩn 凡phàm 有hữu 所sở 為vi 。皆giai 是thị 識thức 陰ấm 。便tiện 於ư 蘊uẩn 上thượng 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 受thọ 用dụng 自tự 在tại 。名danh 為vi 神thần 主chủ 於ư 似tự 常thường 似tự 一nhất 相tương 續tục 之chi 中trung 說thuyết 有hữu 神thần 性tánh 是thị 外ngoại 道đạo 義nghĩa 若nhược 了liễu 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。所sở 成thành 唯duy 識thức 所sở 變biến 似tự 境cảnh 所sở 現hiện 即tức 第đệ 八bát 識thức 任nhậm 持trì 不bất 斷đoạn 似tự 有hữu 相tương 續tục 即tức 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 外ngoại 道đạo 不bất 知tri 將tương 為vi 實thật 有hữu 迷mê 無vô 性tánh 之chi 理lý 執chấp 身thân 見kiến 之chi 愚ngu 問vấn 前tiền 破phá 五ngũ 陰ấm 識thức 義nghĩa 俱câu 無vô 云vân 何hà 建kiến 立lập 。唯duy 識thức 答đáp 一nhất 為vi 遣khiển 境cảnh 故cố 立lập 識thức 何hà 者giả 若nhược 不bất 因nhân 識thức 何hà 以dĩ 立lập 境cảnh 若nhược 不bất 顯hiển 識thức 何hà 以dĩ 遣khiển 境cảnh 二nhị 為vi 以dĩ 有hữu 妄vọng 想tưởng 。心tâm 故cố 能năng 知tri 名danh 義nghĩa 何hà 者giả 若nhược 無vô 妄vọng 則tắc 不bất 能năng 顯hiển 真chân 若nhược 無vô 真chân 則tắc 不bất 能năng 破phá 惑hoặc 故cố 知tri 破phá 立lập 在tại 我ngã 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。

問vấn 世thế 間gian 無vô 有hữu 。一nhất 法pháp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。具cụ 何hà 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 萬vạn 法pháp 。答đáp 曾tằng 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 能năng 與dữ 心tâm 為vi 緣duyên 但đãn 是thị 自tự 心tâm 生sanh 還hoàn 與dữ 心tâm 為vi 相tương/tướng 義nghĩa 海hải 云vân 明minh 緣duyên 起khởi 者giả 如như 見kiến 塵trần 時thời 此thử 塵trần 是thị 自tự 心tâm 現hiện 由do 自tự 心tâm 現hiện 即tức 與dữ 自tự 心tâm 為vi 緣duyên 由do 緣duyên 現hiện 前tiền 心tâm 法pháp 方phương 起khởi 故cố 名danh 為vi 緣duyên 起khởi 法pháp 也dã 經Kinh 云vân 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 起khởi 。無vô 緣duyên 即tức 不bất 起khởi 乃nãi 至chí 則tắc 知tri 塵trần 體thể 空không 無vô 所sở 有hữu 。今kim 悟ngộ 緣duyên 非phi 緣duyên 起khởi 無vô 不bất 妙diệu 但đãn 緣duyên 起khởi 體thể 寂tịch 起khởi 恆hằng 不bất 起khởi 達đạt 體thể 隨tùy 緣duyên 不bất 起khởi 恆hằng 起khởi 如như 是thị 見kiến 。者giả 名danh 實thật 知tri 見kiến 何hà 謂vị 實thật 知tri 見kiến 若nhược 見kiến 緣duyên 而nhi 不bất 見kiến 體thể 即tức 是thị 常thường 見kiến 。若nhược 見kiến 體thể 而nhi 不bất 見kiến 緣duyên 即tức 是thị 斷đoạn 見kiến 。今kim 從tùng 因nhân 緣duyên 而nhi 見kiến 性tánh 則tắc 不bất 落lạc 常thường 於ư 真chân 性tánh 中trung 而nhi 緣duyên 起khởi 則tắc 不bất 墮đọa 斷đoạn 名danh 實thật 知tri 見kiến 所sở 以dĩ 辯biện 因nhân 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 謂vị 因nhân 事sự 而nhi 顯hiển 理lý 令linh 理lý 不bất 孤cô 因nhân 理lý 而nhi 成thành 事sự 令linh 事sự 融dung 即tức 。

問vấn 般Bát 若Nhã 無vô 相tướng 不bất 受thọ 一nhất 塵trần 云vân 何hà 又hựu 辯biện 因nhân 緣duyên 答đáp 夫phu 佛Phật 道Đạo 正Chánh 法Pháp 皆giai 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。云vân 心tâm 法pháp 四tứ 緣duyên 生sanh 色sắc 法pháp 二nhị 緣duyên 起khởi 若nhược 執chấp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。者giả 皆giai 非phi 正Chánh 法Pháp 悉tất 屬thuộc 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 邪tà 見kiến 且thả 心tâm 之chi 一nhất 法pháp 若nhược 無vô 第đệ 一nhất 親thân 因nhân 緣duyên 者giả 無vô 有hữu 生sanh 現hiện 行hành 果quả 之chi 義nghĩa 則tắc 諸chư 法pháp 不bất 成thành 立lập 若nhược 無vô 第đệ 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。者giả 則tắc 無vô 開khai 導đạo 引dẫn 後hậu 生sanh 義nghĩa 無vô 有hữu 相tương 續tục 全toàn 成thành 間gian 斷đoạn 若nhược 無vô 第đệ 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 則tắc 心tâm 無vô 所sở 慮lự 處xứ 不bất 能năng 牽khiên 心tâm 用dụng 心tâm 無vô 所sở 託thác 乃nãi 心tâm 境cảnh 俱câu 成thành 斷đoạn 滅diệt 若nhược 無vô 第đệ 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 雖tuy 具cụ 前tiền 三tam 緣duyên 若nhược 無vô 增tăng 上thượng 即tức 成thành 障chướng 礙ngại 法pháp 亦diệc 不bất 生sanh 四tứ 緣duyên 具cụ 足túc 方phương 成thành 心tâm 法pháp 若nhược 能năng 明minh 了liễu 世thế 間gian 因nhân 緣duyên 。所sở 生sanh 之chi 法pháp 方phương 乃nãi 見kiến 無vô 生sanh 之chi 旨chỉ 以dĩ 即tức 生sanh 法pháp 達đạt 無vô 生sanh 故cố 且thả 生sanh 法pháp 尚thượng 不bất 知tri 正chánh 因nhân 云vân 何hà 能năng 了liễu 無vô 生sanh 妙diệu 理lý 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 鈔sao 云vân 緣duyên 起khởi 深thâm 義nghĩa 佛Phật 教giáo 所sở 宗tông 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 說thuyết 法Pháp 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。以dĩ 因nhân 緣duyên 故cố 諸chư 法pháp 生sanh 。法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 諸chư 佛Phật 兩Lưỡng 足Túc 尊Tôn 。知tri 法pháp 常thường 無vô 性tánh 。佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。是thị 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。又hựu 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。因nhân 緣duyên 為vi 本bổn 中trung 論luận 云vân 未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。生sanh 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 不bất 是thị 空không 者giả 則tắc 真chân 空không 中trung 道đạo 亦diệc 因nhân 緣duyên 矣hĩ 問vấn 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。從tùng 緣duyên 生sanh 者giả 。則tắc 知tri 無vô 常thường 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。則tắc 外ngoại 道đạo 有hữu 因nhân 緣duyên 矣hĩ 答đáp 此thử 明minh 外ngoại 道đạo 在tại 因nhân 緣duyên 內nội 執chấp 於ư 緣duyên 相tương/tướng 以dĩ 為vi 常thường 住trụ 是thị 故cố 破phá 之chi 言ngôn 無vô 常thường 耳nhĩ 今kim 明minh 教giáo 詮thuyên 因nhân 緣duyên 妙diệu 理lý 具cụ 常thường 無vô 常thường 豈khởi 得đắc 同đồng 耶da 况# 復phục 宗tông 者giả 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 所sở 以dĩ 因nhân 緣duyên 是thị 所sở 宗tông 不bất 應ưng 致trí 疑nghi 故cố 知tri 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 緣duyên 起khởi 法Pháp 門môn 以dĩ 法pháp 無vô 自tự 性tánh 隨tùy 心tâm 所sở 現hiện 所sở 現hiện 之chi 法pháp 全toàn 是thị 自tự 心tâm 所sở 以dĩ 本bổn 末mạt 相tương/tướng 收thu 皆giai 歸quy 宗tông 鏡kính 何hà 者giả 內nội 即tức 是thị 本bổn 外ngoại 即tức 是thị 末mạt 以dĩ 唯duy 心tâm 義nghĩa 則tắc 內nội 收thu 外ngoại 託thác 境cảnh 生sanh 心tâm 則tắc 末mạt 亦diệc 收thu 本bổn 若nhược 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 本bổn 法pháp 性tánh 融dung 通thông 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 則tắc 塵trần 包bao 大đại 身thân 毛mao 容dung 剎sát 土độ 故cố 合hợp 為vi 一nhất 大đại 緣duyên 起khởi 也dã 故cố 知tri 有hữu 智trí 慧tuệ 無vô 多đa 聞văn 有hữu 多đa 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 俱câu 不bất 達đạt 實thật 相tướng 聞văn 慧tuệ 具cụ 足túc 真chân 見kiến 心tâm 原nguyên 如như 經Kinh 云vân 若nhược 欲dục 學học 般Bát 若Nhã 應ưng 學học 一nhất 切thiết 。法pháp 又hựu 云vân 若nhược 欲dục 了liễu 達đạt 因nhân 緣duyên 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。所sở 緣duyên 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 應ưng 當đương 學học 般Bát 若Nhã 智trí 論luận 釋thích 云vân 不bất 破phá 四tứ 緣duyên 之chi 義nghĩa 唯duy 破phá 四tứ 緣duyên 之chi 執chấp 如như 水thủy 中trung 之chi 月nguyệt 。不bất 破phá 所sở 見kiến 只chỉ 破phá 所sở 取thủ 故cố 知tri 但đãn 有hữu 能năng 取thủ 執chấp 情tình 則tắc 非phi 幻huyễn 而nhi 成thành 幻huyễn 法pháp 若nhược 成thành 無vô 所sở 得đắc 慧tuệ 則tắc 非phi 幻huyễn 尚thượng 自tự 不bất 生sanh 。般Bát 若Nhã 真chân 性tánh 何hà 所sở 滯trệ 乎hồ 。

問vấn 八bát 識thức 之chi 中trung 覆phú 真chân 習tập 妄vọng 何hà 識thức 造tạo 業nghiệp 何hà 識thức 為vi 因nhân 何hà 識thức 為vi 依y 成thành 其kỳ 妄vọng 種chủng 答đáp 前tiền 五ngũ 識thức 取thủ 塵trần 第đệ 六lục 識thức 為vi 因nhân 第đệ 七thất 識thức 計kế 我ngã 造tạo 業nghiệp 第đệ 八bát 識thức 為vi 依y 以dĩ 此thử 生sanh 死tử 苦khổ 。果quả 不bất 斷đoạn 楞lăng 伽già 經kinh 偈kệ 云vân 如như 水thủy 大đại 流lưu 盡tận 波ba 浪lãng 則tắc 不bất 起khởi 如như 是thị 意ý 。識thức 滅diệt 種chủng 種chủng 識thức 不bất 生sanh 釋thích 云vân 謂vị 五ngũ 識thức 取thủ 塵trần 轉chuyển 入nhập 六lục 識thức 六lục 識thức 記ký 法pháp 為vi 因nhân 七thất 識thức 攀phàn 緣duyên 六lục 識thức 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。得đắc 未vị 來lai 生sanh 死tử 。覆phú 障chướng 八bát 識thức 不bất 得đắc 顯hiển 現hiện 。若nhược 五ngũ 識thức 不bất 取thủ 塵trần 即tức 無vô 六lục 識thức 六lục 識thức 無vô 故cố 七thất 識thức 不bất 生sanh 七thất 識thức 不bất 生sanh 故cố 則tắc 無vô 善thiện 惡ác 業nghiệp 無vô 善thiện 惡ác 業nghiệp 故cố 即tức 無vô 生sanh 死tử 無vô 生sanh 死tử 故cố 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。即tức 是thị 六lục 七thất 識thức 滅diệt 建kiến 立lập 八bát 識thức 又hựu 八bát 識thức 為vi 五ngũ 六lục 七thất 識thức 所sở 依y 與dữ 諸chư 識thức 作tác 因nhân 者giả 即tức 第đệ 六lục 識thức 心tâm 諸chư 識thức 依y 之chi 如như 水thủy 盡tận 則tắc 無vô 波ba 浪lãng 六lục 識thức 滅diệt 七thất 識thức 亦diệc 不bất 生sanh 故cố 云vân 一nhất 念niệm 無vô 明minh 風phong 鼓cổ 動động 真Chân 如Như 海hải 無vô 明minh 風phong 盡tận 識thức 浪lãng 不bất 生sanh 則tắc 覺giác 海hải 性tánh 澄trừng 圓viên 。圓viên 澄trừng 覺giác 元nguyên 妙diệu 。問vấn 一nhất 切thiết 世thế 問vấn 因nhân 果quả 相tương 酬thù 。生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。於ư 諸chư 識thức 中trung 何hà 識thức 為vi 主chủ 答đáp 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。最tối 初sơ 依y 阿a 賴lại 耶da 識thức 。為vi 體thể 以dĩ 意ý 識thức 為vi 用dụng 如như 是thị 三tam 世thế 。因nhân 果quả 流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 功công 在tại 意ý 識thức 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。意ý 名danh 相tướng 續tục 識thức 起khởi 信tín 論luận 云vân 復phục 次thứ 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。依y 心tâm 意ý 識thức 轉chuyển 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。以dĩ 依y 阿a 頼# 耶da 識thức 有hữu 無vô 明minh 不bất 覺giác 起khởi 能năng 見kiến 能năng 現hiện 能năng 取thủ 境cảnh 界giới 分phân 別biệt 相tương 續tục 說thuyết 名danh 為vi 意ý 此thử 意ý 復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 異dị 名danh 一nhất 名danh 業nghiệp 識thức 謂vị 無vô 明minh 力lực 不bất 覺giác 心tâm 動động 二nhị 名danh 轉chuyển 識thức 謂vị 依y 動động 心tâm 能năng 見kiến 境cảnh 相tướng 三tam 名danh 現hiện 識thức 謂vị 現hiện 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。相tương/tướng 猶do 如như 明minh 鏡kính 。現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。現hiện 識thức 亦diệc 爾nhĩ 如như 其kỳ 五ngũ 境cảnh 對đối 至chí 即tức 現hiện 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 不bất 由do 功công 力lực 四tứ 名danh 智trí 識thức 謂vị 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 差sai 別biệt 法pháp 五ngũ 名danh 相tướng 續tục 識thức 謂vị 恆hằng 作tác 意ý 相tương 應ứng 不bất 斷đoạn 任nhậm 持trì 過quá 去khứ 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。令linh 無vô 失thất 壞hoại 成thành 熟thục 現hiện 未vị 苦khổ 樂lạc 等đẳng 報báo 使sử 無vô 違vi 越việt 已dĩ 曾tằng 經kinh 事sự 忽hốt 然nhiên 憶ức 念niệm 未vị 曾tằng 經kinh 事sự 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。是thị 故cố 三tam 界giới 一nhất 切thiết 。皆giai 以dĩ 心tâm 為vi 自tự 性tánh 離ly 心tâm 則tắc 無vô 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 何hà 以dĩ 故cố 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 。從tùng 妄vọng 念niệm 起khởi 凡phàm 所sở 分phân 別biệt 皆giai 分phân 別biệt 自tự 心tâm 心tâm 不bất 見kiến 心tâm 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。是thị 故cố 當đương 知tri 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。境cảnh 界giới 之chi 相tướng 皆giai 依y 眾chúng 生sanh 無vô 明minh 。妄vọng 念niệm 而nhi 得đắc 建kiến 立lập 。如như 鏡kính 中trung 像tượng 。無vô 體thể 可khả 得đắc 唯duy 從tùng 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。心tâm 轉chuyển 心tâm 生sanh 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。心tâm 滅diệt 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 滅diệt 故cố 。

御ngự 錄lục 宗tông 鏡kính 大đại 綱cương 卷quyển 十thập 四tứ

音âm 釋thích

筋cân

(# 音âm 斤cân 骨cốt 絡lạc )# 。

壓áp

(# 乙ất 甲giáp 切thiết )# 。

愐miễn

(# 音âm 勉miễn 思tư 也dã )# 。

眩huyễn

(# 于vu 眷quyến 切thiết 音âm 衒huyễn )# 。

酸toan 澀sáp

(# 上thượng 筭# 平bình 聲thanh 下hạ 森sâm 入nhập 聲thanh )# 。