御Ngự 製Chế 蓮Liên 華Hoa 心Tâm 輪Luân 迴Hồi 文Văn 偈Kệ 頌Tụng
Quyển 0025
宋Tống 太Thái 宗Tông 趙Triệu 炅 撰Soạn
御ngự 製chế 蓮liên 華hoa 心tâm 輪luân 廻hồi 文văn 偈kệ 頌tụng 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 富phú 。 ▆# 。
曉hiểu 其kỳ 逆nghịch 順thuận
(# 曉hiểu 者giả 明minh 解giải 也dã 即tức 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 之chi 人nhân 能năng 緣duyên 了liễu 境cảnh 之chi 智trí 隨tùy 機cơ 領lãnh 悟ngộ 達đạt 解giải 分phần/phân 眀# 謂vị 之chi 曉hiểu 也dã 逆nghịch 順thuận 者giả 根căn 法pháp 相tướng 修tu 謂vị 之chi 逆nghịch 根căn 法pháp 相tướng 符phù 謂vị 之chi 順thuận 且thả 無vô 性tánh 者giả 只chỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 天thiên 遂toại 被bị 之chi 以dĩ 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 定định 性tánh 者giả 唯duy 希hy 趣thú 寂tịch 乃nãi 教giáo 之chi 以dĩ 四Tứ 諦Đế 緣duyên 生sanh 進tiến 退thoái 取thủ 捨xả 之chi 流lưu 三tam 時thời 漸tiệm 誘dụ 䪺# 發phát 大Đại 乘Thừa 之chi 者giả 。 直trực 示thị 根căn 源nguyên 各các 稱xưng 本bổn 心tâm 俱câu 生sanh 歡hoan 喜hỷ 即tức 是thị 順thuận 也dã 又hựu 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 作tác 用dụng 難nan 思tư 或hoặc 現hiện 四tứ 眾chúng 之chi 形hình 或hoặc 處xứ 三tam 界giới 之chi 內nội 如như 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 入nhập 諸chư 酒tửu 肆tứ 。 能năng 立lập 其kỳ 志chí 。 入nhập 諸chư 婬dâm 舍xá 。 示thị 欲dục 之chi 過quá 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 經kinh 本bổn 文văn 然nhiên 則tắc 不bất 樂nhạo 二Nhị 乘Thừa 。 如như 怖bố 雜tạp 毒độc 觀quán 彼bỉ 持trì 戒giới 即tức 是thị 。 破phá 戒giới 故cố 佛Phật 喻dụ 云vân 如như 貧bần 人nhân 食thực 。 是thị 輪Luân 王Vương 毒độc 此thử 即tức 小tiểu 法pháp 不bất 契khế 大đại 根căn 刀đao 非phi 順thuận 也dã 又hựu 如như 不bất 定định 性tánh 人nhân 雖tuy 則tắc 身thân 含hàm 大đại 智trí 然nhiên 且thả 本bổn 性tánh 未vị 熟thục 預dự 聆linh 記ký 證chứng 之chi 音âm 彼bỉ 即tức 深thâm 懷hoài 不bất 信tín 故cố 指chỉ 喻dụ 云vân 譬thí 如như 以dĩ 寶bảo 示thị 之chi 愚ngu 人nhân 愚ngu 人nhân 便tiện 笑tiếu 何hà 況huống 無vô 性tánh 定định 性tánh 能năng 順thuận 大Đại 乘Thừa 者giả 哉tai 斯tư 則tắc 大đại 法pháp 不bất 契khế 小tiểu 機cơ 亦diệc 非phi 順thuận 者giả 也dã )# 。
如như 草thảo 隨tùy 風phong
(# 但đãn 法pháp 法pháp 投đầu 機cơ 根căn 根căn 領lãnh 悟ngộ 根căn 法pháp 相tướng 順thuận 則tắc 如như 草thảo 隨tùy 風phong 故cố 夫phu 子tử 云vân 君quân 子tử 之chi 德đức 風phong 小tiểu 人nhân 之chi 德đức 草thảo 草thảo 上thượng 之chi 風phong 必tất 偃yển 又hựu 如như 法Pháp 華hoa 經Kinh 云vân 譬thí 如như 大đại 風phong 。 吹xuy 小tiểu 樹thụ 枝chi )# 。
惣# 摽phiếu/phiêu 三tam 喻dụ
(# 惣# 者giả 苞bao 羅la 綰oản 攝nhiếp 之chi 理lý 摽phiếu/phiêu 者giả 舉cử 指chỉ 顯hiển 示thị 之chi 詞từ 三tam 喻dụ 者giả 若nhược 指chỉ 羊dương 鹿lộc 牛ngưu 之chi 三tam 車xa 為ví 喻dụ 即tức 顯hiển 三tam 乘thừa 囙# 行hành 力lực 用dụng 有hữu 差sai 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 羊dương 車xa 鹿lộc 車xa 。 大đại 牛ngưu 之chi 車xa 。 今kim 在tại 門môn 外ngoại 。 若nhược 指chỉ 兔thố 馬mã 象tượng 之chi 三tam 獸thú 渡độ 河hà 即tức 顯hiển 三tam 乘thừa 得đắc 果quả 證chứng 理lý 不bất 同đồng 如như 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 戒giới 。 經Kinh 云vân 三tam 獸thú 渡độ 河hà 得đắc 淺thiển 深thâm 別biệt 若nhược 指chỉ 小tiểu 中trung 大đại 之chi 三tam 草thảo 為ví 喻dụ 即tức 顯hiển 五ngũ 乘thừa 稟bẩm 教giáo 滋tư 長trưởng 各các 異dị 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 一nhất 雨vũ 普phổ 潤nhuận 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 生sanh 長trưởng 不bất 同đồng 也dã )# 。
器khí 用dụng 周chu 通thông
(# 言ngôn 器khí 者giả 容dung 受thọ 之chi 理lý 隨tùy 根căn 應ưng 情tình 聞văn 法Pháp 能năng 受thọ 謂vị 之chi 噐# 用dụng 謂vị 大đại 用dụng 斯tư 則tắc 運vận 用dụng 有hữu 勝thắng 劣liệt 渡độ 水thủy 有hữu 淺thiển 深thâm 等đẳng 也dã 周chu 通thông 者giả 即tức 徧biến 被bị 也dã 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 願nguyện 力lực 不bất 捨xả 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 各các 稱xưng 本bổn 機cơ 示thị 之chi 妙diệu 理lý 故cố 無vô 垢cấu 稱xưng 經Kinh 云vân 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 即tức 噐# 用dụng 周chu 通thông 之chi 理lý 也dã )# 。
境cảnh 外ngoại 取thủ 捨xả
(# 境cảnh 謂vị 五ngũ 塵trần 即tức 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 之chi 外ngoại 境cảnh 也dã 五ngũ 識thức 見kiến 分phần/phân 變biến 相tương/tướng 緣duyên 之chi 則tắc 取thủ 捨xả 隨tùy 生sanh )# 。
萬vạn 類loại 皆giai 空không
(# 五ngũ 塵trần 本bổn 質chất 則tắc 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 五ngũ 識thức 見kiến 分phần/phân 則tắc 託thác 彼bỉ 為vi 質chất 各các 變biến 相tương/tướng 分phân 為vi 自tự 所sở 緣duyên 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 見kiến 實thật 唯duy 有hữu 心tâm 乃nãi 至chí 大đại 地địa 。 山sơn 河hà 星tinh 辰thần 日nhật 月nguyệt 萬vạn 象tượng 當đương 情tình 則tắc 皆giai 由do 心tâm 變biến 若nhược 離ly 能năng 變biến 之chi 心tâm 實thật 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 漏lậu 識thức 心tâm 諸chư 所sở 變biến 相tương/tướng 千thiên 差sai 萬vạn 類loại 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 空không 亦diệc 如như 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 夢mộng 幻huyễn 泡bào 影ảnh 。 如như 露lộ 亦diệc 如như 電điện 。 應ưng 作tác 如như 是thị 觀quán 。 故cố 云vân 萬vạn 類loại 皆giai 空không 也dã )# 。
譬thí 由do 蟬thiền 蛻thuế
(# 若nhược 了liễu 妄vọng 境cảnh 為vi 外ngoại 空không 達đạt 真chân 心tâm 為vi 內nội 實thật 者giả 誠thành 由do 蟬thiền 蛻thuế 也dã 尓# 則tắc 高cao 棲tê 綠lục 樹thụ 鳴minh 達đạt 九cửu 霄tiêu 此thử 則tắc 永vĩnh 脫thoát 樊phàn 籠lung 清thanh 昇thăng 彼bỉ 岸ngạn 矣hĩ )# 。
夢mộng 寐mị 不bất 同đồng
(# 外ngoại 若nhược 取thủ 著trước 於ư 聲thanh 色sắc 內nội 則tắc 弃khí 捨xả 於ư 靈linh 源nguyên 知tri 見kiến 既ký 盲manh 寔thật 由do 夢mộng 寐mị 故cố 世Thế 尊Tôn 云vân 未vị 得đắc 真chân 覺giác 。 恆hằng 處xứ 夢mộng 中trung 之chi 謂vị )# 。
但đãn 去khứ 麤thô 惡ác
(# 外ngoại 弃khí 六lục 塵trần 之chi 麤thô 弊tệ 內nội 冥minh 四tứ 德đức 之chi 妙diệu 真chân 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 勿vật 貪tham 麤thô 弊tệ 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 也dã 。 若nhược 貪tham 著trước 生sanh 愛ái 。 則tắc 為vị 所sở 燒thiêu 等đẳng 也dã )# 。
宇vũ 宙trụ 齊tề 功công
(# 廣quảng 兮hề 昊hạo 天thiên 能năng 覆phú 萬vạn 物vật 謂vị 之chi 宇vũ 也dã 古cổ 往vãng 今kim 來lai 謂vị 之chi 宙trụ 也dã 若nhược 能năng 了liễu 境cảnh 歸quy 心tâm 內nội 冥minh 真chân 性tánh 者giả 非phi 圓viên 盖# 之chi 大đại 功công 無vô 白bạch 取thủ 象tượng 非phi 古cổ 今kim 之chi 深thâm 致trí 曷hạt 以dĩ 求cầu 齊tề 也dã )# 。
冥minh 心tâm 著trước 像tượng
(# 意ý 云vân 欲dục 令linh 專chuyên 守thủ 一nhất 致trí 不bất 起khởi 他tha 緣duyên 觀quán 像tượng 類loại 之chi 分phần 明minh 向hướng 研nghiên 搜sưu 而nhi 無vô 倦quyện 也dã )# 。
坐tọa 臥ngọa 勿vật 慵#
(# 意ý 使sử 總tổng 斆# 甯ninh 戚thích 忘vong 喰thực 之chi 篤đốc 志chí 皆giai 鄙bỉ 宰tể 予# 晝trú 寢tẩm 之chi 餘dư 功công 故cố 也dã )# 。
敦đôn 兮hề 若nhược 朴phác
(# 敦đôn 者giả 寬khoan 厚hậu 也dã 朴phác 者giả 淳thuần 素tố 也dã 此thử 則tắc 務vụ 令linh 去khứ 華hoa 取thủ 實thật 還hoàn 淳thuần 返phản 朴phác 之chi 意ý 者giả 也dã )# 。
絕tuyệt 學học 優ưu 隆long
(# 若nhược 學học 富phú 而nhi 無vô 倫luân 非phi 登đăng 仕sĩ 而nhi 不bất 止chỉ 故cố 積tích 雪tuyết 聚tụ 螢huỳnh 之chi 士sĩ 終chung 致trí 身thân 榮vinh 懸huyền 頭đầu 刺thứ 股cổ 之chi 流lưu 盡tận 諧hài 優ưu 寵sủng 也dã )# 。
開khai # 戶hộ 牖dũ
(# 天thiên 門môn 開khai # 能năng 為vi 雌thư 乎hồ 天thiên 門môn 者giả 歷lịch [婁*殳]# 之chi 所sở 從tùng 也dã 開khai # 者giả 謂vị 治trị 乱# 也dã 即tức 聖thánh 哲triết 應ưng 期kỳ 受thọ 命mạng 能năng 守thủ 雌thư 靜tĩnh 也dã 古cổ 者giả 陶đào 穴huyệt 以dĩ 為vi 室thất 亦diệc 開khai 戶hộ 牖dũ 故cố )# 。
恍hoảng 惚hốt 其kỳ 中trung
(# 道đạo 之chi 為vi 物vật 也dã 唯duy 恍hoảng 唯duy 惚hốt 此thử 明minh 先tiên 聖thánh 所sở 從tùng 之chi 道đạo 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 沖# 用dụng 難nạn/nan 名danh 故cố 云vân 恍hoảng 惚hốt 其kỳ 中trung 也dã )# 。
知tri 白bạch 守thủ 黑hắc
(# 知tri 其kỳ 白bạch 守thủ 其kỳ 黑hắc 為vi 天thiên 下hạ 式thức 常thường 德đức 不bất 忒thất 復phục 歸quy 於ư 無vô 極cực 也dã 能năng 守thủ 柔nhu 靜tĩnh 常thường 德đức 不bất 離ly 德đức 雖tuy 明minh 白bạch 當đương 如như 暗ám 昧muội 如như 此thử 則tắc 為vi 。 天thiên 下hạ 法pháp 式thức 常thường 德đức 應ứng 用dụng 曾tằng 不bất 差sai 忒thất 德đức 用dụng 不bất 窮cùng 故cố 復phục 歸quy 於ư 無vô 極cực )# 。
闇ám 昧muội 和hòa 融dung
(# 闇ám 昧muội 者giả 昬# 迷mê 之chi 相tướng 也dã 和hòa 謂vị 和hòa 柔nhu 即tức 陰âm 陽dương 含hàm 孕dựng 中trung 氣khí 調điều 和hòa 然nhiên 後hậu 萬vạn 物vật 阜phụ 成thành 也dã 融dung 者giả 明minh 也dã 五ngũ 常thường 在tại 身thân 道Đạo 德đức 斯tư 俻# 則tắc 鑒giám 達đạt 分phần/phân 眀# 矣hĩ 故cố 德đức 經Kinh 云vân 用dụng 其kỳ 光quang 復phục 歸quy 其kỳ 明minh 注chú 云vân 還hoàn 守thủ 內nội 明minh 則tắc 無vô 與dữ 身thân 為vi 殃ương 咎cữu 者giả 如như 此thử 是thị 謂vị 密mật 用dụng 真chân 常thường 之chi 道Đạo 也dã 。 又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。 智trí 起khởi 惑hoặc 亡vong 明minh 來lai 暗ám 謝tạ )# 。
自tự 矜căng 者giả 溢dật
(# 道đạo 經Kinh 云vân 自tự 矜căng 者giả 不bất 長trường/trưởng 意ý 云vân 矜căng 衒huyễn 行hành 能năng 人nhân 所sở 鄙bỉ 薄bạc 故cố 不bất 長trường/trưởng 也dã 斯tư 則tắc 聖thánh 人nhân 誡giới 其kỳ 薄bạc 德đức 之chi 者giả 令linh 勿vật 自tự 矜căng 使sử 同đồng 君quân 子tử 之chi 人nhân 滿mãn 而nhi 不bất 溢dật )# 。
鮮tiên [〦/兄]# 有hữu 終chung
(# 鮮tiên 者giả 少thiểu 也dã [〦/兄]# 者giả 得đắc 也dã 故cố 道đạo 經Kinh 云vân 少thiểu 則tắc 得đắc 意ý 云vân 抱bão 一nhất 不bất 離ly 則tắc 無vô 失thất 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 抱bão 守thủ 淳thuần 一nhất 故cố 可khả 以dĩ 為vi 天thiên 下hạ 法pháp 式thức 也dã 又hựu 鮮tiên [〦/兄]# 者giả 即tức 不bất 自tự 矜căng 伐phạt 。 之chi 名danh 也dã 故cố 道đạo 經Kinh 云vân 不bất 自tự 伐phạt 故cố 有hữu 功công 不bất 自tự 矜căng 故cố 長trường/trưởng 也dã 終chung 者giả 成thành 滿mãn 也dã 即tức 顯hiển 道Đạo 德đức 俻# 矣hĩ )# 。
蠢xuẩn 尓# 生sanh 植thực
(# 且thả 如như 春xuân 風phong 一nhất 扇thiên/phiến 則tắc 眾chúng 卉hủy 齊tề 萌manh 亦diệc 猶do 往vãng 聖thánh 順thuận 陽dương 氣khí 而nhi 養dưỡng 萬vạn 物vật 故cố 使sử 民dân 皆giai 抱bão 信tín 信tín 既ký 植thực 而nhi 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 自tự 然nhiên 生sanh 矣hĩ )# 。
覆phúc 載tải 清thanh 崇sùng
(# 無vô 私tư 覆phúc 載tải 之chi 深thâm 功công 方phương 齊tề 養dưỡng 育dục 之chi 厚hậu 德đức 者giả 矣hĩ )# 。
盈doanh 虧khuy 莫mạc 究cứu
(# 日nhật 中trung 則tắc 昗# 月nguyệt 盈doanh 則tắc 虧khuy 天thiên 地địa 盈doanh 虧khuy 與dữ 時thời 消tiêu 息tức 然nhiên 則tắc 梭# 飛phi 眀# 滅diệt 難nạn/nan 窮cùng 剖phẫu 判phán 之chi 初sơ 絲ti 吐thổ 光quang 陰ấm 莫mạc 究cứu 始thỉ 終chung 之chi 極cực 故cố 也dã )# 。
上thượng 叩khấu 玄huyền 穹#
(# 既ký 覩đổ 盈doanh 虧khuy 之chi 難nạn/nan 究cứu 但đãn 仰ngưỡng 高cao 天thiên 而nhi 莫mạc 窮cùng 亦diệc 如như 受thọ 大đại 蔭ấm 之chi 無vô 私tư 唯duy 荷hà 深thâm 恩ân 而nhi # 盡tận 也dã )# 。
寒hàn 熱nhiệt 增tăng 忍nhẫn
(# 德đức 經Kinh 云vân 躁táo 勝thắng 寒hàn 靜tĩnh 勝thắng 熱nhiệt 清thanh 淨tịnh 為vi 天thiên 下hạ 正chánh 意ý 云vân 於ư 躁táo 勝thắng 者giả 則tắc 寒hàn 寒hàn 乃nãi 薄bạc 也dã 於ư 靜tĩnh 勝thắng 者giả 則tắc 熱nhiệt 熱nhiệt 乃nãi 和hòa 也dã 故cố 若nhược 守thủ 靜tĩnh 安an 神thần 清thanh 淨tịnh 為vi 真chân 也dã )# 。
鑒giám 照chiếu 盲manh 聾lung
(# 無vô 信tín 之chi 人nhân 。 聲thanh 教giáo 絕tuyệt 被bị 盲manh 聾lung 之chi 理lý 其kỳ 在tại 茲tư 乎hồ 然nhiên 則tắc 聖thánh 哲triết 處xử 世thế 若nhược 智trí 鑑giám 之chi 臨lâm 臺đài 寔thật 幽u 微vi 之chi 洞đỗng 照chiếu 故cố 道đạo 經Kinh 云vân 知tri 人nhân 者giả 智trí 自tự 知tri 者giả 明minh 智trí 者giả 役dịch 困khốn 以dĩ 歸quy 物vật 明minh 者giả 融dung 照chiếu 以dĩ 鑒giám 溦# 智trí 則tắc 有hữu 所sở 不bất 知tri 明minh 則tắc 無vô 所sở 不bất 照chiếu )# 。
賤tiện 而nhi 不bất 貴quý
(# 貴quý 以dĩ 賤tiện 為vi 本bổn 高cao 以dĩ 下hạ 為vi 基cơ 且thả 侯hầu 王vương 貴quý 高cao 兆triệu 民dân 賤tiện 下hạ 然nhiên 其kỳ 國quốc 者giả 以dĩ 人nhân 為vi 本bổn 基cơ 當đương 勞lao 謙khiêm 以dĩ 聚tụ 之chi 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 其kỳ 愷# 悌đễ 之chi 化hóa 勿vật 使sử 離ly 散tán 也dã )# 。
惠huệ 必tất 英anh 聡#
(# 夫phu 聡# 晤# 明minh 敏mẫn 辯biện 解giải 英anh 捷tiệp 者giả 皆giai 由do 於ư 惠huệ 之chi 力lực 故cố 云vân 惠huệ 必tất 英anh 聡# )# 。
狐hồ 狸li 邪tà 患hoạn
(# 狐hồ 狸li 者giả 猶do 小tiểu 人nhân 之chi 姧gian 邪tà 也dã 若nhược 乃nãi 龜quy 龍long 應ưng 圖đồ 賢hiền 人nhân 處xử 世thế 則tắc 狐hồ 狸li 邪tà 患hoạn 之chi 類loại 各các 自tự 藏tạng 形hình 矣hĩ )# 。
蜂phong 蠆sái 怔# 忪chung
(# 蜂phong 蠆sái 者giả 類loại 小tiểu 人nhân 之chi 含hàm 毒độc 也dã 怔# 忪chung 者giả 惶hoàng 悚tủng 怖bố 怕phạ 之chi 義nghĩa 也dã 若nhược 乃nãi 鳴minh 鳳phượng 在tại 樹thụ 騏kỳ 麟lân 應ứng 時thời 則tắc 狼lang 貪tham 蜂phong 蠆sái 之chi 流lưu 分phần/phân 頭đầu 避tị 迹tích 回hồi 賢hiền 參tham 孝hiếu 之chi 士sĩ 盛thịnh 茂mậu 於ư 時thời 也dã )# 。
寢tẩm 食thực 無vô 暇hạ
(# 且thả 以dĩ 西tây 伯bá 之chi 聖thánh 姬# 公công 之chi 才tài 猶do 有hữu 日nhật 昃# 待đãi 旦đán 之chi 勞lao 也dã 女nữ 文văn 王vương 自tự 明minh 至chí 日nhật 昃# 不bất 暇hạ 食thực 用dụng 修tu 其kỳ 德đức 以dĩ 安an 兆triệu 人nhân 也dã 周chu 公công 亦diệc 夜dạ 坐tọa 待đãi 曉hiểu 以dĩ 憂ưu 政chánh 事sự )# 。
飢cơ 改cải 秊niên 豐phong
(# 由do 是thị 一nhất 人nhân 有hữu 慶khánh 則tắc 兆triệu 民dân 賴lại 之chi 故cố 淂# 飢cơ 改cải 秊niên 豐phong 人nhân 無vô 顇# 色sắc 者giả 也dã )# 。
海hải 晏# 安an 靜tĩnh
(# 覩đổ 赤xích 子tử 則tắc 盡tận 無vô 愁sầu 聲thanh 觀quán 滄thương 海hải 乃nãi 悉tất 無vô 驚kinh 浪lãng 亦diệc 如như 金kim 輪luân 御ngự 世thế 大đại 海hải 減giảm 而nhi 七thất 寶bảo 興hưng 瑞thụy 花hoa 生sanh 而nhi 聖thánh 人nhân 出xuất )# 。
勇dũng 猛mãnh 從tùng 容dung
(# 勇dũng 謂vị 勇dũng 捍hãn 即tức 銳duệ 利lợi 也dã 猛mãnh 謂vị 威uy 猛mãnh 即tức 豪hào 俠hiệp 也dã 從tùng 容dung 者giả 閑nhàn 雅nhã 也dã 即tức 寬khoan 猛mãnh 處xứ 中trung 之chi 理lý 也dã )# 。
讒sàm 滅diệt 盡tận 去khứ
(# 小tiểu 人nhân 在tại 側trắc 而nhi 君quân 子tử 信tín 讒sàm 盜đạo 言ngôn 如như 甘cam 而nhi 巧xảo 言ngôn 如như 簧# 昔tích 費phí 無vô 極cực 者giả 楚sở 之chi 讒sàm 人nhân 也dã 屏bính 楚sở 王vương 之chi 耳nhĩ 目mục 使sử 不bất 聡# 眀# 意ý 使sử 智trí 者giả 則tắc 除trừ 讒sàm 以dĩ 自tự 安an 故cố 云vân 讒sàm 滅diệt 盡tận 去khứ )# 。
比tỉ 屋ốc 可khả 封phong
(# 人nhân 無vô 讒sàm 搆câu 之chi 痕ngân 戶hộ 有hữu 可khả 封phong 之chi 德đức 當đương 堯# 舜thuấn 處xứ 位vị 之chi 世thế 亦diệc 比tỉ 屋ốc 可khả 封phong 故cố 也dã )# 。
囹linh 圄ngữ 寬khoan 宥hựu
(# 囹linh 圄ngữ 者giả 周chu 之chi 獄ngục 名danh 也dã 今kim 觀quán 其kỳ 教giáo 不bất 肅túc 而nhi 成thành 覩đổ 其kỳ 政chánh 不bất 嚴nghiêm 而nhi 理lý 遐hà 布bố 從tùng 輕khinh 之chi 德đức 廣quảng 宣tuyên 赦xá 重trọng/trùng 之chi 恩ân 故cố 得đắc 囹linh 圄ngữ 冤oan 宥hựu 也dã )# 。
桎trất 梏cốc 摧tồi 兇hung
(# 桎trất 梏cốc 者giả 杻nữu 械giới 之chi 類loại 也dã 即tức 自tự 古cổ 摧tồi 兇hung 之chi 具cụ 今kim 則tắc 人nhân 修tu 十Thập 善Thiện 弊tệ 惡ác 皆giai 除trừ 囹linh 圄ngữ 既ký 空không 桎trất 梏cốc 斯tư 廢phế 也dã )# 。
處xứ 薄bạc 持trì 儉kiệm
(# 仲trọng 尼ni 德đức 而nhi 處xứ 薄bạc 顏nhan 回hồi 賢hiền 而nhi 持trì 儉kiệm 況huống 乎hồ 君quân 子tử 以dĩ 進tiến 德đức 修tu 業nghiệp 。 為vi 寶bảo 豈khởi 斆# 小tiểu 人nhân 以dĩ 垂thùy 權quyền 竊thiết 行hành 為vi 利lợi )# 。
棘cức 變biến 花hoa 叢tùng
(# 夫phu 荊kinh 棘cức 者giả 取thủ 象tượng 於ư 小tiểu 人nhân 也dã 故cố 古cổ 人nhân 云vân 地địa 卑ty 只chỉ 解giải 生sanh 荊kinh 棘cức 芝chi 草thảo 名danh 花hoa 者giả 盖# 比tỉ 於ư 君quân 子tử 也dã 故cố 禮lễ 云vân 王vương 者giả 慈từ 仁nhân 則tắc 芝chi 草thảo 生sanh 國quốc 穰nhương 時thời 豐phong 則tắc 異dị 花hoa 秀tú 我ngã 皇hoàng 帝đế 無vô 為vi 而nhi 治trị 宇vũ 內nội 也dã 四tứ 海hải 晏# 清thanh 天thiên 下hạ 蕩đãng 蕩đãng 則tắc 小tiểu 人nhân 易dị 慮lự 盡tận 懷hoài 君quân 子tử 之chi 心tâm 忠trung 孝hiếu 賢hiền 良lương 方phương 滿mãn 太thái 平bình 之chi 世thế 。 斯tư 則tắc 棘cức 變biến 花hoa 藂tùng 之chi 謂vị 也dã )# 。
御Ngự 製Chế 蓮Liên 華Hoa 心Tâm 輪Luân 廻Hồi 文Văn 偈Kệ 頌Tụng 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 (# 正chánh 文văn 一nhất 百bách 九cửu 十thập 字tự 注chú 二nhị 千thiên 一nhất 百bách 。 六lục 十thập 字tự )#
甲giáp 辰thần 歲tuế 高cao 麗lệ 國quốc 大đại 藏tạng 都đô 監giám 奉phụng
敕sắc 彫điêu 造tạo