Nghi Chú Bị Giản – Quyển 5 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

儀Nghi 註Chú 備Bị 簡Giản
Quyển 5
明Minh 釋Thích 大Đại 惠Huệ 撰Soạn

儀nghi 註chú 僃# 簡giản

山sơn 家gia 後hậu 學học 大đại 惠huệ 集tập

第đệ 五ngũ 卷quyển

空không 門môn 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh

成thành 論luận 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。開khai 果quả 向hướng 為vi 三tam 。謂vị 信tín 行hành 。法pháp 行hành 。無vô 相tướng 行hành 。及cập 初sơ 果quả 。為vi 四tứ 。五ngũ 第đệ 二nhị 果quả 向hướng 。六lục 第đệ 二nhị 果quả 。七thất 第đệ 三tam 果quả 向hướng 。八bát 第đệ 三tam 果quả 。於ư 此thử 果quả 中trung 又hựu 開khai 為vi 十thập 一nhất 。謂vị 中trung 。生sanh 。行hành 。不bất 行hành 。樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。樂nhạo/nhạc/lạc 慧tuệ 。轉chuyển 世thế 。現hiện 。信tín 解giải 。見kiến 得đắc 。身thân 證chứng 。并tinh 前tiền 七thất 。為vi 學học 人nhân 十thập 八bát 開khai 無Vô 學Học 為vi 九cửu 。謂vị 退thoái 。護hộ 。住trụ 。思tư 。死tử 。不bất 退thoái 。慧tuệ 解giải 脫thoát 。俱câu 解giải 脫thoát 。不bất 壞hoại 法pháp 。

賢hiền 人nhân 有hữu 二nhị 聖thánh 人nhân 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ

四tứ 教giáo 義nghĩa 云vân 。空không 門môn 入nhập 道đạo 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 者giả 。信tín 法pháp 二nhị 行hành 即tức 是thị 兩lưỡng 賢hiền 。在tại 方phương 便tiện 道đạo 。空không 門môn 發phát 真chân 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 未vị 盡tận 行hành 。即tức 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 近cận 向hướng 。見kiến 惑hoặc 盡tận 。名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。空không 解giải 增tăng 明minh 。斷đoạn 欲dục 界giới 思tư 一nhất 品phẩm 乃nãi 至chí 五ngũ 品phẩm 。名danh 斯Tư 陀Đà 含Hàm 向hướng 。斷đoạn 六lục 品phẩm 。即tức 是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。斷đoạn 七thất 品phẩm 八bát 品phẩm 盡tận 。名danh 阿A 那Na 含Hàm 向hướng 。欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 下hạ 分phần/phân 盡tận 。即tức 是thị 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。阿A 那Na 含Hàm 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。帶đái 果quả 行hành 向hướng 。即tức 是thị 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。進tiến 斷đoạn 上thượng 二nhị 界giới 思tư 惟duy 也dã 。非phi 想tưởng 九cửu 品phẩm 盡tận 。即tức 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。是thị 阿A 羅La 漢Hán 有hữu 九cửu 種chủng 。賢hiền 人nhân 有hữu 二nhị 。聖thánh 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 。合hợp 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。具cụ 出xuất 成thành 論luận 。

信tín 行hành 法Pháp 行hành

止Chỉ 觀Quán 云vân 。薩tát 婆bà 多đa 明minh 此thử 二nhị 人nhân 。位vị 在tại 見kiến 道đạo 。因nhân 聞văn 入nhập 者giả 。是thị 為vi 信tín 行hành 。因nhân 思tư 入nhập 者giả 。是thị 為vi 法Pháp 行hành 。曇đàm 無vô 德đức 云vân 。位vị 在tại 方phương 便tiện 。自tự 見kiến 法pháp 少thiểu 。憑bằng 聞văn 力lực 多đa 。後hậu 時thời 要yếu 須tu 聞văn 法Pháp 得đắc 悟ngộ 。名danh 為vi 信tín 行hành 。憑bằng 聞văn 力lực 少thiểu 。自tự 見kiến 法pháp 多đa 。後hậu 時thời 要yếu 須tu 思tư 惟duy 得đắc 悟ngộ 。名danh 為vi 法pháp 行hành 。若nhược 見kiến 道đạo 中trung 無vô 相tướng 心tâm 利lợi 。一nhất 發phát 即tức 真chân 。那na 得đắc 判phán 信tín 法pháp 之chi 別biệt 。然nhiên 數số 據cứ 行hành 成thành 。論luận 據cứ 根căn 性tánh 。各các 有hữu 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 相tương/tướng 非phi 。今kim 師sư 遠viễn 討thảo 源nguyên 由do 。久cửu 劫kiếp 聽thính 學học 。久cửu 劫kiếp 坐tọa 禪thiền 。得đắc 為vi 信tín 法pháp 種chủng 子tử 。世thế 世thế 熏huân 習tập 。則tắc 成thành 根căn 性tánh 。各các 於ư 聞văn 思tư 開khai 悟ngộ 耳nhĩ 。

身thân 證chứng

止Chỉ 觀Quán 云vân 。身thân 證chứng 位vị 者giả 。還hoàn 是thị 信tín 解giải 見kiến 到đáo 二nhị 人nhân 。入nhập 思tư 惟duy 道đạo 用dụng 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 上thượng 下hạ 分phần/phân 結kết 。發phát 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 定định 。即tức 用dụng 共cộng 念niệm 處xứ 修tu 八bát 背bối/bội 捨xả 。八bát 勝thắng 處xứ 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 。入nhập 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。三tam 空không 事sự 性tánh 兩lưỡng 障chướng 先tiên 已dĩ 斷đoạn 盡tận 。又hựu 斷đoạn 非phi 想tưởng 事sự 障chướng 。滅diệt 緣duyên 理lý 諸chư 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。得đắc 此thử 定định 故cố 。名danh 身thân 證chứng 阿A 那Na 含Hàm 也dã 。何hà 者giả 。入nhập 滅diệt 定định 。似tự 涅Niết 槃Bàn 法pháp 安an 置trí 身thân 內nội 。息tức 三tam 界giới 勞lao 務vụ 。身thân 證chứng 想tưởng 受thọ 滅diệt 。故cố 名danh 身thân 證chứng 也dã 。若nhược 約ước 初sơ 果quả 解giải 身thân 證chứng 者giả 。但đãn 以dĩ 先tiên 於ư 凡phàm 夫phu 用dụng 等đẳng 智trí 斷đoạn 結kết 。得đắc 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 定định 。後hậu 得đắc 見kiến 諦Đế 。第đệ 十thập 六lục 心tâm 證chứng 那na 含hàm 果quả 。即tức 修tu 共cộng 念niệm 處xứ 。還hoàn 從tùng 欲dục 界giới 修tu 背bối/bội 捨xả 勝thắng 處xứ 一nhất 切thiết 處xứ 入nhập 九cửu 次thứ 第đệ 定định 身thân 證chứng 也dã 。

俱câu 舍xá 則tắc 無vô 身thân 證chứng

俱câu 舍xá 云vân 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 學học 人nhân 十thập 八bát 。謂vị 四tứ 向hướng 。三tam 果quả 。信tín 行hành 。法pháp 行hành 。信tín 解giải 。見kiến 得đắc 。家gia 家gia 。一nhất 間gian 。五ngũ 含hàm 。謂vị 中trung 。生sanh 。行hành 。不bất 行hành 。上thượng 流lưu 。無Vô 學Học 九cửu 謂vị 退thoái 。護hộ 。思tư 。住trụ 。達đạt 。不bất 動động 。不bất 退thoái 。慧tuệ 脫thoát 。俱câu 脫thoát 。此thử 二nhị 十thập 七thất 。名danh 為vi 福phước 田điền 。

賢hiền 者giả 善thiện 直trực

舊cựu 云vân 隣lân 聖thánh 為vi 賢hiền 。此thử 語ngữ 太thái 高cao 。今kim 言ngôn 善thiện 直trực 曰viết 賢hiền 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。一nhất 隨tùy 愛ái 見kiến 。破phá 戒giới 亂loạn 心tâm 。此thử 非phi 直trực 非phi 善thiện 。如như 無vô 目mục 無vô 足túc 。不bất 能năng 到đáo 清thanh 涼lương 池trì 。二nhị 持trì 戒giới 修tu 禪thiền 。而nhi 生sanh 邪tà 見kiến 。此thử 善thiện 而nhi 不bất 直trực 。亦diệc 不bất 名danh 賢hiền 。如như 有hữu 足túc 無vô 目mục 。亦diệc 不bất 能năng 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。三tam 信tín 心tâm 正chánh 見kiến 。而nhi 破phá 戒giới 心tâm 亂loạn 。此thử 直trực 而nhi 不bất 善thiện 。此thử 亦diệc 非phi 賢hiền 。如như 有hữu 目mục 無vô 足túc 。不bất 能năng 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。四tứ 信tín 解giải 正chánh 智trí 。得đắc 佛Phật 教giáo 意ý 。持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。修tu 安an 般ban 不bất 淨tịnh 等đẳng 觀quán 。心tâm 得đắc 停đình 住trụ 。名danh 直trực 名danh 善thiện 。有hữu 目mục 有hữu 足túc 。能năng 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。

五ngũ 停đình 心tâm 通thông 於ư 四tứ 教giáo

四tứ 念niệm 處xứ 云vân 。藏tạng 教giáo 停đình 心tâm 如như 文văn 。通thông 教giáo 停đình 心tâm 者giả 。覺giác 觀quán 多đa 者giả 。當đương 觀quán 入nhập 息tức 不bất 生sanh 。出xuất 息tức 不bất 滅diệt 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。息tức 即tức 是thị 空không 。無vô 能năng 觀quán 所sở 觀quán 。皆giai 不bất 可khả 得đắc 。不bất 可khả 得đắc 即tức 真chân 。真chân 即tức 心tâm 停đình 也dã 。多đa 貪tham 欲dục 者giả 。當đương 觀quán 貪tham 欲dục 非phi 垢cấu 。無vô 貪tham 欲dục 非phi 淨tịnh 。非phi 垢cấu 故cố 不bất 生sanh 。非phi 淨tịnh 故cố 不bất 滅diệt 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 即tức 空không 。空không 即tức 真chân 。真chân 故cố 心tâm 停đình 。多đa 嗔sân 恚khuể 者giả 。當đương 觀quán 於ư 慈từ 。慈từ 恚khuể 即tức 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。如như 上thượng 。著trước 我ngã 多đa 者giả 。當đương 觀quán 其kỳ 身thân 如như 屠đồ 牛ngưu 四tứ 分phần/phân 。但đãn 見kiến 四tứ 大đại 。六lục 根căn 。五ngũ 陰ấm 。十thập 二nhị 入nhập 。十thập 八bát 界giới 。何hà 處xứ 有hữu 我ngã 。即tức 破phá 我ngã 見kiến 。愚ngu 癡si 者giả 。對đối 因nhân 緣duyên 觀quán 。三tam 世thế 破phá 斷đoạn 常thường 。二nhị 世thế 破phá 果quả 報báo 我ngã 。一nhất 世thế 破phá 性tánh 實thật 。善thiện 用dụng 五ngũ 治trị 心tâm 。心tâm 即tức 安an 住trụ 。得đắc 觀quán 無vô 生sanh 。別biệt 停đình 心tâm 者giả 。前tiền 三tam 藏tạng 數sổ 息tức 不bất 淨tịnh 等đẳng 停đình 心tâm 疎sơ 遠viễn 事sự 偽ngụy 。通thông 以dĩ 觀quán 息tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 停đình 心tâm 。即tức 事sự 而nhi 理lý 近cận 密mật 真chân 。今kim 別biệt 教giáo 以dĩ 持trì 戒giới 之chi 根căn 本bổn 。若nhược 我ngã 住trụ 世thế 。無vô 異dị 此thử 也dã 。即tức 佛Phật 。依y 此thử 而nhi 住trụ 。即tức 僧Tăng 。雖tuy 爾nhĩ 。望vọng 於ư 三tam 藏tạng 是thị 密mật 是thị 真chân 。望vọng 於ư 實thật 相tướng 非phi 近cận 非phi 密mật 。非phi 真chân 非phi 理lý 。與dữ 前tiền 別biệt 後hậu 別biệt 。居cư 季quý 孟# 之chi 間gian 。此thử 義nghĩa 可khả 知tri 。 (# 云vân 云vân )# 。能năng 持trì 五ngũ 支chi 諸chư 戒giới 。 (# 云vân 云vân )# 。釋thích 論luận 十thập 種chủng 戒giới 。 (# 云vân 云vân )# 。於ư 一nhất 戒giới 中trung 具cụ 足túc 爾nhĩ 許hứa 法Pháp 門môn 即tức 是thị 別biệt 停đình 心tâm 。戒giới 是thị 法pháp 本bổn 。道đạo 之chi 根căn 源nguyên 故cố 以dĩ 戒giới 為vi 停đình 心tâm 也dã 。圓viên 五ngũ 停đình 心tâm 者giả 。私tư 謂vị 五ngũ 品phẩm 是thị 也dã 。即tức 事sự 而nhi 理lý 。其kỳ 相tương/tướng 自tự 彰chương 。何hà 者giả 初sơ 教giáo 以dĩ 數sổ 息tức 事sự 停đình 散tán 。圓viên 家gia 以dĩ 信tín 理lý 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。又hựu 信tín 是thị 道đạo 元nguyên 。故cố 當đương 初sơ 品phẩm 。又hựu 信tín 順thuận 不bất 動động 。即tức 是thị 第đệ 一nhất 停đình 心tâm 。初sơ 教giáo 以dĩ 不bất 淨tịnh 事sự 停đình 貪tham 。圓viên 家gia 以dĩ 讀đọc 誦tụng 除trừ 穢uế 染nhiễm 。若nhược 著trước 文văn 字tự 。染nhiễm 污ô 法pháp 性tánh 。文văn 字tự 性tánh 離ly 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 清thanh 淨tịnh 。是thị 第đệ 二nhị 停đình 心tâm 也dã 。初sơ 教giáo 以dĩ 慈từ 停đình 嗔sân 圓viên 以dĩ 慈từ 故cố 有hữu 說thuyết 。說thuyết 無vô 秘bí 悋lận 。悋lận 有hữu 秘bí 恚khuể 。則tắc 非phi 慈từ 相tương/tướng 。是thị 慈từ 說thuyết 第đệ 三tam 品phẩm 停đình 心tâm 也dã 。初sơ 教giáo 以dĩ 因nhân 緣duyên 停đình 痴si 。圓viên 以dĩ 六Lục 度Độ 度độ 六lục 蔽tế 。闇ám 去khứ 明minh 生sanh 。是thị 第đệ 四tứ 品phẩm 停đình 心tâm 也dã 。初sơ 教giáo 以dĩ 念niệm 佛Phật 停đình 逼bức 迫bách 。圓viên 以dĩ 即tức 事sự 而nhi 理lý 。理lý 即tức 法pháp 佛Phật 。法pháp 佛Phật 豈khởi 逼bức 迫bách 佛Phật 法Pháp 。無vô 能năng 逼bức 所sở 逼bức 。無vô 逼bức 。無vô 逼bức 者giả 。無vô 逼bức 法pháp 是thị 第đệ 五ngũ 品phẩm 停đình 心tâm 。當đương 知tri 信tín 事sự 即tức 理lý 。文văn 字tự 即tức 解giải 脫thoát 。慈từ 即tức 寬khoan 洪hồng 。度độ 蔽tế 彼bỉ 岸ngạn 。一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。是thị 圓viên 五ngũ 品phẩm 停đình 心tâm 也dã 。

五ngũ 停đình 心tâm 對đối 圓viên 五ngũ 品phẩm

妙diệu 玄huyền 云vân 。私tư 謂vị 五ngũ 品phẩm 位vị 是thị 圓viên 家gia 方phương 便tiện 。初sơ 欲dục 令linh 易dị 解giải 。凖# 小tiểu 望vọng 大đại 。如như 三tam 藏tạng 之chi 五ngũ 停đình 心tâm 。初sơ 品phẩm 圓viên 信tín 法Pháp 界Giới 。上thượng 信tín 諸chư 佛Phật 。下hạ 信tín 眾chúng 生sanh 。皆giai 是thị 隨tùy 喜hỷ 。是thị 圓viên 家gia 慈từ 停đình 心tâm 。徧biến 對đối 治trị 法Pháp 界Giới 上thượng 嫉tật 妬đố 。第đệ 二nhị 品phẩm 讀đọc 誦tụng 大đại 乗# 文văn 字tự 。文văn 字tự 是thị 法Pháp 身thân 氣khí 命mạng 。讀đọc 誦tụng 明minh 利lợi 。是thị 圓viên 家gia 數sổ 息tức 停đình 心tâm 。徧biến 治trị 法Pháp 界Giới 上thượng 覺giác 觀quán 。說thuyết 法Pháp 品phẩm 能năng 自tự 淨tịnh 心tâm 。亦diệc 淨tịnh 他tha 心tâm 。是thị 圓viên 家gia 因nhân 緣duyên 停đình 心tâm 。徧biến 治trị 法Pháp 界Giới 上thượng 自tự 他tha 癡si 。痴si 去khứ 故cố 諸chư 行hành 去khứ 。乃nãi 至chí 老lão 死tử 去khứ 。兼kiêm 行hành 六Lục 度Độ 品phẩm 。是thị 圓viên 家gia 不bất 淨tịnh 停đình 心tâm 。六lục 蔽tế 初sơ 名danh 貪tham 欲dục 。若nhược 捨xả 貪tham 欲dục 。欲dục 因nhân 欲dục 果quả 皆giai 捨xả 。捨xả 故cố 無vô 復phục 報báo 身thân 非phi 淨tịnh 非phi 不bất 淨tịnh 也dã 。正chánh 行hạnh 六Lục 度Độ 品phẩm 。是thị 圓viên 家gia 念niệm 佛Phật 停đình 心tâm 。正chánh 行hạnh 六Lục 度Độ 時thời 。即tức 事sự 而nhi 理lý 。理lý 不bất 妨phương 道đạo 。事sự 妨phương 於ư 道đạo 。即tức 事sự 而nhi 理lý 。無vô 障chướng 可khả 論luận 。大đại 意ý 如như 此thử 。 (# 云vân 云vân )# 。

五ngũ 停đình 心tâm 名danh 五ngũ 門môn 禪thiền

禪thiền 門môn 中trung 明minh 內nội 善thiện 者giả 。即tức 是thị 五ngũ 門môn 禪thiền 。一nhất 阿a 那na 波ba 那na 門môn 。二nhị 不bất 淨tịnh 觀quán 門môn 。三tam 慈từ 心tâm 門môn 。四tứ 因nhân 緣duyên 門môn 。五ngũ 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 門môn 。此thử 五ngũ 法Pháp 門môn 通thông 攝nhiếp 。一nhất 切thiết 諸chư 禪thiền 。發phát 諸chư 無vô 漏lậu 。故cố 名danh 為vi 內nội 善thiện 。問vấn 曰viết 。內nội 善thiện 無vô 量lượng 。何hà 得đắc 但đãn 說thuyết 五ngũ 門môn 。

答đáp 曰viết 。

五ngũ 門môn 雖tuy 少thiểu 。而nhi 行hành 通thông 諸chư 禪thiền 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 阿a 那na 波ba 那na 門môn 者giả 。此thử 通thông 至chí 根căn 本bổn 及cập 特đặc 勝thắng 通thông 明minh 等đẳng 。諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。二nhị 不bất 淨tịnh 觀quán 門môn 者giả 。此thử 通thông 九cửu 想tưởng 背bối/bội 捨xả 超siêu 越việt 等đẳng 。諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。三tam 慈từ 心tâm 門môn 者giả 此thử 通thông 四tứ 無vô 量lượng 等đẳng 。諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。四tứ 因nhân 緣duyên 門môn 者giả 。此thử 通thông 至chí 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。四Tứ 諦Đế 等đẳng 慧tuệ 行hành 。諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。五ngũ 念niệm 佛Phật 門môn 者giả 。此thử 通thông 至chí 九cửu 種chủng 禪thiền 及cập 百bách 八bát 三tam 昧muội 。

復phục 次thứ 初sơ 數sổ 息tức 門môn 。即tức 是thị 世thế 間gian 凡phàm 夫phu 禪thiền 。次thứ 不bất 淨tịnh 門môn 。即tức 是thị 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 。諸chư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 所sở 行hành 。次thứ 慈từ 心tâm 門môn 。即tức 是thị 凡phàm 聖thánh 二nhị 人nhân 。為vi 大đại 福phước 德đức 修tu 慈từ 。入nhập 無vô 量lượng 心tâm 。次thứ 因nhân 緣duyên 門môn 者giả 。即tức 是thị 支chi 佛Phật 人nhân 之chi 所sở 行hành 。次thứ 念niệm 佛Phật 門môn 功công 德đức 廣quảng 大đại 。即tức 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 行hành 。此thử 則tắc 畧lược 明minh 五ngũ 門môn 次thứ 第đệ 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。

轉chuyển 兼kiêm 具cụ 治trị

輔phụ 行hành 云vân 。所sở 言ngôn 轉chuyển 者giả 。或hoặc 轉chuyển 用dụng 尸thi 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。或hoặc 次thứ 第đệ 超siêu 。超siêu 一nhất 至chí 四tứ 。逆nghịch 順thuận 間gian 雜tạp 。病bệnh 去khứ 便tiện 止chỉ 。五ngũ 度độ 為vi 頭đầu 。但đãn 越việt 本bổn 位vị 。餘dư 同đồng 於ư 檀đàn 。此thử 病bệnh 不bất 轉chuyển 而nhi 治trị 轉chuyển 也dã 。一nhất 度độ 轉chuyển 用dụng 餘dư 之chi 五ngũ 度độ 。即tức 成thành 五ngũ 句cú 。六Lục 度Độ 合hợp 有hữu 三tam 十thập 句cú 治trị 。若nhược 藥dược 病bệnh 俱câu 轉chuyển 。名danh 亦diệc 對đối 亦diệc 轉chuyển 。成thành 三tam 十thập 句cú 。是thị 轉chuyển 非phi 對đối 。亦diệc 三tam 十thập 句cú 。又hựu 是thị 轉chuyển 是thị 對đối 。是thị 轉chuyển 非phi 對đối 。一nhất 往vãng 且thả 立lập 為vi 三tam 十thập 句cú 。若nhược 超siêu 襍tập 等đẳng 。句cú 相tương/tướng 不bất 定định 。行hành 者giả 自tự 知tri 。豈khởi 可khả 具cụ 記ký 。又hựu 一nhất 度độ 轉chuyển 用dụng 至chí 二nhị 三tam 四tứ 。亦diệc 可khả 名danh 轉chuyển 。亦diệc 可khả 名danh 兼kiêm 。若nhược 至chí 五ngũ 度độ 名danh 轉chuyển 名danh 具cụ 。不bất 得đắc 具cụ 名danh 者giả 。以dĩ 轉chuyển 用dụng 故cố 。若nhược 言ngôn 具cụ 者giả 。不bất 得đắc 云vân 轉chuyển 。但đãn 具cụ 用dụng 六lục 以dĩ 治trị 一nhất 蔽tế 。亦diệc 以dĩ 轉chuyển 故cố 。復phục 失thất 兼kiêm 名danh 。故cố 雖tuy 兼kiêm 具cụ 。但đãn 名danh 為vi 轉chuyển 。故cố 轉chuyển 至chí 五ngũ 不bất 名danh 具cụ 者giả 。轉chuyển 則tắc 單đơn 用dụng 。具cụ 則tắc 兼kiêm 俱câu 。故cố 不bất 同đồng 也dã 。若nhược 病bệnh 轉chuyển 藥dược 不bất 轉chuyển 。不bất 名danh 轉chuyển 治trị 。亦diệc 非phi 兼kiêm 具cụ 。或hoặc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 名danh 一nhất 向hướng 治trị 。亦diệc 有hữu 超siêu 順thuận 逆nghịch 間gian 等đẳng 也dã 。隨tùy 其kỳ 病bệnh 轉chuyển 以dĩ 為vi 五ngũ 蔽tế 。亦diệc 成thành 三tam 十thập 句cú 一nhất 向hướng 治trị 也dã 。所sở 言ngôn 兼kiêm 者giả 。藥dược 兼kiêm 一nhất 兩lưỡng 。乃nãi 至chí 三tam 四tứ 。至chí 五ngũ 名danh 具cụ 。是thị 故cố 但đãn 四tứ 。度độ 別biệt 四tứ 句cú 。成thành 二nhị 十thập 四tứ 。一nhất 度độ 至chí 五ngũ 。但đãn 成thành 六lục 句cú 。正chánh 名danh 具cụ 治trị 。

三tam 種chủng 貪tham

禪thiền 門môn 明minh 貪tham 欲dục 中trung 即tức 有hữu 三tam 種chủng 發phát 相tương/tướng 。一nhất 外ngoại 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 發phát 者giả 。若nhược 行hành 人nhân 當đương 修tu 定định 時thời 。貪tham 欲dục 心tâm 生sanh 。若nhược 是thị 男nam 子tử 。即tức 緣duyên 於ư 女nữ 。若nhược 是thị 女nữ 人nhân 。即tức 緣duyên 於ư 男nam 子tử 。取thủ 其kỳ 色sắc 貌mạo 姿tư 容dung 威uy 儀nghi 言ngôn 語ngữ 。即tức 結kết 使sử 心tâm 生sanh 。念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。即tức 此thử 是thị 外ngoại 貪tham 媱# 結kết 使sử 發phát 相tương/tướng 。二nhị 內nội 外ngoại 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 發phát 者giả 。若nhược 行hành 人nhân 於ư 修tu 定định 之chi 時thời 。欲dục 心tâm 發phát 動động 。或hoặc 緣duyên 外ngoại 男nam 女nữ 身thân 相tướng 色sắc 貌mạo 姿tư 態thái 儀nghi 容dung 。起khởi 於ư 貪tham 著trước 。或hoặc 復phục 自tự 緣duyên 己kỷ 身thân 形hình 貌mạo 摩ma 頭đầu 拭thức 頸cảnh 。念niệm 念niệm 染nhiễm 著trước 。起khởi 諸chư 貪tham 愛ái 。是thị 以dĩ 障chướng 諸chư 禪thiền 定định 。此thử 即tức 內nội 外ngoại 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 發phát 相tương/tướng 。三tam 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 起khởi 者giả 。此thử 人nhân 愛ái 著trước 內nội 外ngoại 如như 前tiền 。而nhi 復phục 於ư 一nhất 切thiết 。五ngũ 塵trần 境cảnh 界giới 資tư 生sanh 物vật 等đẳng 皆giai 起khởi 貪tham 愛ái 。或hoặc 貪tham 田điền 園viên 屋ốc 宅trạch 。衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。貪tham 欲dục 發phát 相tương/tướng 。

九cửu 想tưởng 觀quán 治trị 貪tham 欲dục

輔phụ 行hành 云vân 。又hựu 此thử 九cửu 想tưởng 通thông 能năng 治trị 於ư 六lục 欲dục 。若nhược 別biệt 治trị 者giả 。死tử 想tưởng 。治trị 威uy 儀nghi 言ngôn 語ngữ 二nhị 欲dục 。脹trướng 壞hoại 噉đạm 三tam 。治trị 形hình 貌mạo 一nhất 欲dục 。血huyết 塗đồ 膿nùng 爛lạn 青thanh 瘀ứ 三tam 。治trị 色sắc 一nhất 欲dục 。骨cốt 燒thiêu 二nhị 。治trị 細tế 滑hoạt 一nhất 欲dục 。九cửu 想tưởng 又hựu 復phục 通thông 治trị 所sở 著trước 人nhân 欲dục 。散tán 治trị 人nhân 相tương/tướng 欲dục 。能năng 動động 九cửu 十thập 八bát 使sử 山sơn 。故cố 所sở 治trị 最tối 強cường/cưỡng 。

六lục 種chủng 欲dục

大đại 論luận 云vân 。有hữu 人nhân 著trước 赤xích 白bạch 黃hoàng 黑hắc 等đẳng 色sắc 。或hoặc 著trước 相tướng 貌mạo 端đoan 嚴nghiêm 。或hoặc 著trước 威uy 儀nghi 姿tư 態thái 。或hoặc 著trước 語ngữ 言ngôn 嬌kiều 媚mị 。或hoặc 著trước 細tế 滑hoạt 肌cơ 體thể 。或hoặc 著trước 可khả 意ý 之chi 人nhân 。

三tam 種chủng 嗔sân

禪thiền 門môn 明minh 瞋sân 恚khuể 發phát 相tương/tướng 。即tức 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 非phi 理lý 嗔sân 。違vi 理lý 嗔sân 發phát 者giả 。若nhược 行hành 人nhân 於ư 修tu 定định 時thời 。瞋sân 覺giác 歘hốt 然nhiên 而nhi 起khởi 。無vô 問vấn 是thị 理lý 非phi 理lý 。他tha 犯phạm 不bất 犯phạm 。無vô 事sự 而nhi 瞋sân 。是thị 為vi 違vi 理lý 邪tà 瞋sân 發phát 相tương/tướng 。二nhị 順thuận 理lý 瞋sân 。順thuận 理lý 正chánh 瞋sân 發phát 者giả 。若nhược 於ư 修tu 定định 之chi 時thời 。外ngoại 人nhân 實thật 來lai 惱não 觸xúc 。以dĩ 此thử 為vi 緣duyên 而nhi 生sanh 瞋sân 覺giác 。相tương 續tục 不bất 息tức 。亦diệc 如như 持trì 戒giới 之chi 人nhân 。見kiến 非phi 法pháp 者giả 。而nhi 生sanh 瞋sân 恚khuể 。故cố 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 說thuyết 。清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 中trung 。雖tuy 無vô 邪tà 三tam 毒độc 。而nhi 有hữu 正chánh 三tam 毒độc 。今kim 言ngôn 順thuận 理lý 正chánh 嗔sân 者giả 。即tức 其kỳ 人nhân 耶da 。三tam 諍tranh 論luận 嗔sân 行hành 人nhân 於ư 修tu 禪thiền 時thời 。著trước 己kỷ 所sở 解giải 之chi 法pháp 為vi 是thị 謂vị 他tha 所sở 行hành 所sở 說thuyết 悉tất 以dĩ 為vi 非phi 。既ký 外ngoại 人nhân 所sở 說thuyết 不bất 順thuận 己kỷ 情tình 。即tức 惱não 覺giác 心tâm 生sanh 。世thế 自tự 有hữu 人nhân 雖tuy 財tài 帛bạch 相tương/tướng 侵xâm 。猶do 能năng 安an 忍nhẫn 。少thiểu 諍tranh 義nghĩa 理lý 。即tức 大đại 瞋sân 恨hận 。風phong 馬mã 不bất 交giao 。是thị 名danh 諍tranh 論luận 瞋sân 發phát 相tương/tướng 。

慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm

法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 云vân 。四tứ 通thông 名danh 無vô 量lượng 心tâm 者giả 。從tùng 境cảnh 以dĩ 得đắc 名danh 。以dĩ 所sở 緣duyên 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 故cố 。能năng 緣duyên 之chi 心tâm 亦diệc 隨tùy 境cảnh 無vô 量lượng 。故cố 悉tất 受thọ 無vô 量lượng 心tâm 名danh 。一nhất 慈từ 無vô 量lượng 心tâm 。能năng 與dữ 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 心tâm 。名danh 之chi 為vi 慈từ 。二nhị 悲bi 無vô 量lượng 心tâm 。能năng 抜# 他tha 苦khổ 之chi 心tâm 。名danh 之chi 為vi 悲bi 。三tam 喜hỷ 無vô 量lượng 心tâm 。慶khánh 他tha 得đắc 樂lạc 生sanh 歡hoan 悅duyệt 心tâm 。名danh 之chi 為vi 喜hỷ 。四tứ 捨xả 無vô 量lượng 心tâm 。若nhược 緣duyên 於ư 他tha 無vô 憎tăng 無vô 愛ái 之chi 心tâm 。名danh 之chi 為vi 捨xả 。

四tứ 師sư 數sổ 息tức

禪thiền 門môn 明minh 用dụng 數sổ 息tức 不bất 同đồng 者giả 。一nhất 師sư 教giáo 繫hệ 心tâm 數số 出xuất 息tức 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。數số 出xuất 息tức 則tắc 氣khí 不bất 急cấp 。身thân 不bất 脹trướng 滿mãn 。身thân 心tâm 輕khinh 利lợi 。易dị 入nhập 三tam 昧muội 有hữu 師sư 教giáo 數số 入nhập 息tức 。何hà 故cố 爾nhĩ 。數số 入nhập 息tức 。一nhất 者giả 易dị 入nhập 定định 。隨tùy 息tức 內nội 斂liểm 故cố 。二nhị 斷đoạn 外ngoại 境cảnh 故cố 。三tam 易dị 見kiến 內nội 三tam 十thập 六lục 物vật 故cố 。四tứ 身thân 力lực 輕khinh 盛thịnh 故cố 。五ngũ 內nội 實thật 息tức 貪tham 恚khuể 故cố 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 。勝thắng 利lợi 非phi 一nhất 。應ưng 數số 入nhập 息tức 。有hữu 師sư 教giáo 數số 。入nhập 出xuất 無vô 在tại 。但đãn 取thủ 便tiện 而nhi 數số 。無vô 的đích 偏thiên 用dụng 。隨tùy 人nhân 心tâm 安an 入nhập 定định 。無vô 過quá 即tức 用dụng 。三tam 師sư 所sở 論luận 皆giai 不bất 許hứa 出xuất 入nhập 一nhất 時thời 俱câu 數số 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 有hữu 息tức 遮già 。病bệnh 生sanh 在tại 喉hầu 中trung 。猶do 如như 草thảo 葉diệp 。吐thổ 則tắc 不bất 出xuất 。咽yến/ế/yết 則tắc 不bất 入nhập 。此thử 患hoạn 生sanh 故cố 。又hựu 師sư 依y 四tứ 時thời 用dụng 數số 。今kim 所sở 未vị 詳tường 。

用dụng 息tức 明minh 六lục 妙diệu 門môn 謂vị 數số 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh

法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 云vân 。此thử 六Lục 通Thông 言ngôn 妙diệu 門môn 者giả 。涅Niết 槃Bàn 為vi 妙diệu 門môn 。謂vị 能năng 通thông 六lục 法pháp 。次thứ 第đệ 相tương 通thông 能năng 至Chí 真Chân 妙diệu 泥Nê 洹Hoàn 。故cố 云vân 妙diệu 門môn 。一nhất 家gia 所sở 明minh 有hữu 十thập 種chủng 六lục 妙diệu 門môn 。今kim 但đãn 畧lược 出xuất 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。一nhất 科khoa 六lục 門môn 以dĩ 為vi 次thứ 者giả 。此thử 六lục 門môn 既ký 是thị 亦diệc 有hữu 漏lậu 亦diệc 無vô 漏lậu 禪thiền 。於ư 餘dư 亦diệc 有hữu 漏lậu 亦diệc 無vô 漏lậu 禪thiền 中trung 淺thiển 而nhi 且thả 局cục 。故cố 以dĩ 為vi 次thứ 也dã 。一nhất 數sổ 息tức 門môn 。攝nhiếp 心tâm 在tại 息tức 。從tùng 一nhất 至chí 十thập 。名danh 之chi 為vi 數số 。行hành 者giả 為vì 修tu 無vô 漏lậu 真chân 法pháp 。先tiên 須tu 調điều 心tâm 入nhập 定định 。欲dục 界giới 麤thô 散tán 難nạn/nan 攝nhiếp 。非phi 數số 不bất 治trị 。故cố 須tu 善thiện 調điều 身thân 息tức 。從tùng 一nhất 至chí 十thập 。則tắc 麤thô 亂loạn 靜tĩnh 息tức 。心tâm 神thần 停đình 住trụ 。是thị 為vi 入nhập 定định 之chi 要yếu 。故cố 以dĩ 數sổ 息tức 為vi 妙diệu 門môn 也dã 。二nhị 隨tùy 息tức 門môn 。細tế 心tâm 依y 息tức 。知tri 入nhập 知tri 出xuất 。故cố 曰viết 為vi 隨tùy 。行hành 者giả 雖tuy 因nhân 數sổ 息tức 心tâm 住trụ 。而nhi 禪thiền 定định 未vị 發phát 。若nhược 猶do 存tồn 數số 。則tắc 心tâm 有hữu 起khởi 念niệm 之chi 失thất 。故cố 須tu 放phóng 數số 修tu 隨tùy 。心tâm 依y 於ư 息tức 入nhập 時thời 知tri 入nhập 。出xuất 時thời 知tri 出xuất 。長trường 短đoản 冷lãnh 煖noãn 皆giai 悉tất 知tri 之chi 。若nhược 心tâm 安an 明minh 淨tịnh 。因nhân 是thị 則tắc 諸chư 禪thiền 自tự 發phát 。故cố 以dĩ 隨tùy 為vi 門môn 也dã 。三tam 止chỉ 門môn 。息tức 心tâm 靜tĩnh 慮lự 。名danh 之chi 為vi 止chỉ 。行hành 者giả 雖tuy 因nhân 隨tùy 息tức 心tâm 安an 明minh 淨tịnh 。而nhi 定định 猶do 未vị 發phát 。若nhược 心tâm 依y 隨tùy 則tắc 微vi 有hữu 起khởi 想tưởng 之chi 亂loạn 。澄trừng 渟# 安an 隱ẩn 。莫mạc 若nhược 於ư 止chỉ 。故cố 捨xả 隨tùy 修tu 止chỉ 。是thị 中trung 多đa 用dụng 凝ngưng 心tâm 止chỉ 也dã 。凝ngưng 心tâm 寂tịch 慮lự 。心tâm 無vô 波ba 動động 。則tắc 諸chư 禪thiền 定định 。自tự 然nhiên 開khai 發phát 。故cố 以dĩ 止chỉ 為vi 門môn 四tứ 觀quán 門môn 。分phân 別biệt 推thôi 析tích 之chi 心tâm 名danh 為vi 觀quán 。行hành 者giả 雖tuy 因nhân 止chỉ 證chứng 諸chư 禪thiền 定định 。而nhi 解giải 慧tuệ 未vị 發phát 。若nhược 住trụ 定định 心tâm 。則tắc 有hữu 無vô 明minh 味vị 著trước 之chi 乖quai 。故cố 須tu 推thôi 尋tầm 檢kiểm 析tích 證chứng 禪thiền 定định 。是thị 中trung 多đa 用dụng 實thật 觀quán 四tứ 念niệm 處xứ 也dã 。若nhược 觀quán 心tâm 分phân 明minh 。則tắc 知tri 五ngũ 眾chúng 虗hư 誑cuống 。破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 及cập 我ngã 等đẳng 十thập 六lục 知tri 見kiến 顛điên 倒đảo 。既ký 無vô 無vô 漏lậu 方phương 便tiện 因nhân 此thử 開khai 發phát 。故cố 以dĩ 觀quán 為vi 門môn 五ngũ 還hoàn 門môn 轉chuyển 心tâm 反phản 照chiếu 。名danh 之chi 為vi 還hoàn 。行hành 者giả 雖tuy 修tu 觀quán 照chiếu 。而nhi 真chân 明minh 未vị 發phát 。若nhược 計kế 有hữu 我ngã 。能năng 觀quán 析tích 破phá 於ư 顛điên 倒đảo 。則tắc 計kế 我ngã 之chi 惑hoặc 還hoàn 附phụ 觀quán 而nhi 生sanh 。同đồng 於ư 外ngoại 道đạo 。故cố 云vân 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。計kế 著trước 觀quán 空không 智trí 慧tuệ 。不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。若nhược 覺giác 此thử 患hoạn 。即tức 當đương 轉chuyển 心tâm 反phản 照chiếu 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。若nhược 知tri 能năng 觀quán 之chi 心tâm 虗hư 誑cuống 無vô 實thật 。即tức 附phụ 觀quán 執chấp 我ngã 之chi 倒đảo 自tự 亡vong 。因nhân 是thị 無vô 漏lậu 方phương 便tiện 自tự 然nhiên 而nhi 朗lãng 。故cố 以dĩ 還hoàn 為vi 門môn 。六lục 淨tịnh 門môn 。心tâm 無vô 所sở 依y 。妄vọng 波ba 不bất 起khởi 。名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。行hành 者giả 修tu 還hoàn 之chi 時thời 。雖tuy 能năng 破phá 觀quán 之chi 倒đảo 。若nhược 真chân 明minh 未vị 發phát 。而nhi 住trụ 無vô 能năng 所sở 即tức 是thị 受thọ 念niệm 。故cố 令linh 心tâm 智trí 穢uế 濁trược 。覺giác 知tri 此thử 已dĩ 。不bất 住trụ 不bất 著trước 。泯mẫn 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。因nhân 此thử 真chân 明minh 開khai 發phát 。即tức 斷đoạn 三tam 界giới 結kết 使sử 。證chứng 三tam 乗# 道đạo 。故cố 云vân 其kỳ 清thanh 淨tịnh 得đắc 一nhất 心tâm 者giả 。則tắc 萬vạn 邪tà 滅diệt 矣hĩ 。以dĩ 淨tịnh 為vi 門môn 。意ý 在tại 此thử 也dã 。

一nhất 念niệm 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên

禪thiền 門môn 云vân 。一nhất 念niệm 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。善thiện 根căn 發phát 者giả 。亦diệc 於ư 欲dục 界giới 未vị 到đáo 靜tĩnh 定định 心tâm 中trung 。忽hốt 然nhiên 自tự 覺giác 剎sát 那na 之chi 心tâm 。無vô 人nhân 無vô 我ngã 。性tánh 本bổn 無vô 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 念niệm 起khởi 時thời 。必tất 籍tịch 因nhân 緣duyên 。言ngôn 因nhân 緣duyên 者giả 。即tức 具cụ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。一nhất 念niệm 豈khởi 定định 有hữu 實thật 。若nhược 不bất 得đắc 一nhất 念niệm 之chi 實thật 。即tức 破phá 世thế 性tánh 邪tà 執chấp 。心tâm 與dữ 定định 相tương 應ứng 。智trí 慧tuệ 開khai 發phát 。猶do 如như 涌dũng 泉tuyền 。身thân 口khẩu 清thanh 淨tịnh 。離ly 諸chư 邪tà 行hành 。是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。

剎sát 那na 十thập 二nhị 緣duyên

妙diệu 玄huyền 云vân 。一nhất 剎sát 那na 十thập 二nhị 緣duyên 者giả 。若nhược 以dĩ 貪tham 心tâm 殺sát 生sanh 。彼bỉ 相tương 應ứng 愚ngu 是thị 無vô 明minh 。相tương 應ứng 思tư 是thị 行hành 。相tương 應ứng 心tâm 是thị 識thức 。起khởi 有hữu 作tác 業nghiệp 是thị 名danh 色sắc 。起khởi 有hữu 作tác 業nghiệp 必tất 有hữu 六lục 入nhập 。彼bỉ 相tương 應ứng 觸xúc 是thị 觸xúc 。彼bỉ 相tương 應ứng 受thọ 是thị 受thọ 。貪tham 即tức 是thị 愛ái 。彼bỉ 相tương 應ứng 纏triền 是thị 取thủ 。彼bỉ 身thân 口khẩu 作tác 業nghiệp 是thị 有hữu 。如như 此thử 諸chư 法pháp 生sanh 是thị 生sanh 。此thử 諸chư 法pháp 變biến 是thị 老lão 。此thử 諸chư 法pháp 壞hoại 是thị 死tử 。

束thúc 十thập 二nhị 為vi 三tam 道đạo 輪luân 轉chuyển 相tương 生sanh

輔phụ 行hành 云vân 。束thúc 十thập 二nhị 緣duyên 以dĩ 為vi 三tam 道đạo 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。輪luân 轉chuyển 相tương 生sanh 。是thị 故cố 三tam 道đạo 亦diệc 輪luân 轉chuyển 相tương 生sanh 。大đại 論luận 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 因nhân 緣duyên 論luận 。婆bà 沙sa 十Thập 地Địa 經kinh 等đẳng 竝tịnh 同đồng 。俱câu 舍xá 云vân 。三tam 煩phiền 惱não 二nhị 業nghiệp 。七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả 。畧lược 果quả 及cập 畧lược 因nhân 。由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 。從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 。從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 。從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 。有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 。初sơ 四tứ 句cú 是thị 以dĩ 畧lược 攝nhiếp 廣quảng 。故cố 論luận 云vân 。應ưng 知tri 緣duyên 起khởi 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 。而nhi 二nhị 三tam 為vi 性tánh 。三tam 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 事sự 。二nhị 謂vị 因nhân 果quả 。就tựu 中trung 又hựu 二nhị 。初sơ 兩lưỡng 句cú 正chánh 明minh 相tướng 攝nhiếp 。下hạ 兩lưỡng 句cú 釋thích 妨phương 。妨phương 曰viết 。何hà 故cố 過quá 未vị 畧lược 而nhi 現hiện 在tại 廣quảng 釋thích 曰viết 。由do 中trung 可khả 以dĩ 比tỉ 知tri 。現hiện 在tại 名danh 中trung 故cố 也dã 。次thứ 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 。謂vị 愛ái 生sanh 取thủ 。從tùng 惑hoặc 生sanh 業nghiệp 。謂vị 取thủ 生sanh 有hữu 。及cập 無vô 明minh 生sanh 行hành 。從tùng 業nghiệp 生sanh 事sự 。謂vị 行hành 生sanh 識thức 。及cập 有hữu 生sanh 生sanh 。從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 者giả 。謂vị 從tùng 事sự 生sanh 事sự 。即tức 識thức 生sanh 名danh 色sắc 。乃nãi 至chí 生sanh 受thọ 。從tùng 事sự 生sanh 惑hoặc 謂vị 受thọ 生sanh 愛ái 。

業nghiệp 道đạo

輔phụ 行hành 云vân 。論luận 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 品phẩm 問vấn 云vân 。何hà 名danh 業nghiệp 道đạo 。答đáp 。意ý 即tức 是thị 業nghiệp 。於ư 中trung 行hành 故cố 。故cố 名danh 業nghiệp 道đạo 。前tiền 行hành 後hậu 三tam 中trung 。後hậu 行hành 前tiền 七thất 中trung 。三tam 是thị 業nghiệp 非phi 道đạo 。七thất 亦diệc 業nghiệp 亦diệc 道đạo 。此thử 是thị 具cụ 錄lục 論luận 文văn 。人nhân 未vị 見kiến 論luận 。祗chi 見kiến 續tục 在tại 十thập 二nhị 緣duyên 後hậu 。便tiện 作tác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 釋thích 之chi 。甚thậm 不bất 可khả 也dã 。今kim 先tiên 銷tiêu 論luận 文văn 。次thứ 會hội 三tam 道đạo 。論luận 品phẩm 雖tuy 題đề 名danh 業nghiệp 道Đạo 品Phẩm 。今kim 文văn 引dẫn 用dụng 。意ý 通thông 三tam 意ý 。意ý 中trung 即tức 是thị 業nghiệp 者giả 。意ý 地địa 思tư 也dã 。於ư 中trung 行hành 者giả 。行hành 身thân 等đẳng 也dã 。故cố 知tri 身thân 等đẳng 為vi 意ý 所sở 行hành 。名danh 為vi 業nghiệp 道đạo 。業nghiệp 之chi 道đạo 故cố 。業nghiệp 即tức 道đạo 故cố 。名danh 為vi 業nghiệp 道đạo 。前tiền 行hành 等đẳng 者giả 。辯biện 起khởi 先tiên 後hậu 。將tương 教giáo 所sở 列liệt 。對đối 起khởi 先tiên 後hậu 。文văn 列liệt 次thứ 第đệ 。身thân 口khẩu 居cư 先tiên 。意ý 三tam 居cư 後hậu 。起khởi 之chi 次thứ 第đệ 。意ý 三tam 在tại 先tiên 。身thân 口khẩu 居cư 後hậu 。先tiên 起khởi 意ý 地địa 。故cố 云vân 前tiền 行hành 。文văn 列liệt 在tại 後hậu 。故cố 云vân 後hậu 三tam 。後hậu 動động 身thân 口khẩu 。故cố 云vân 後hậu 行hành 。文văn 列liệt 在tại 前tiền 。故cố 云vân 前tiền 七thất 。中trung 字tự 但đãn 是thị 助trợ 句cú 而nhi 已dĩ 。云vân 在tại 此thử 七thất 及cập 三tam 中trung 耳nhĩ 。亦diệc 如như 五ngũ 陰ấm 。文văn 列liệt 與dữ 起khởi 麤thô 細tế 更cánh 互hỗ 。四Tứ 諦Đế 四Tứ 果Quả 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。然nhiên 論luận 文văn 意ý 。三tam 是thị 業nghiệp 非phi 道đạo 者giả 。非phi 身thân 口khẩu 故cố 。亦diệc 業nghiệp 亦diệc 道đạo 者giả 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 為vi 意ý 業nghiệp 所sở 行hành 故cố 。復phục 名danh 為vi 道đạo 。今kim 文văn 義nghĩa 立lập 。意ý 為vi 能năng 通thông 亦diệc 得đắc 名danh 道đạo 。是thị 故cố 後hậu 三tam 通thông 至chí 身thân 口khẩu 故cố 云vân 而nhi 能năng 通thông 七thất 。前tiền 七thất 是thị 業nghiệp 。復phục 為vi 意ý 行hành 。是thị 故cố 論luận 云vân 亦diệc 業nghiệp 亦diệc 道đạo 。今kim 文văn 前tiền 七thất 復phục 立lập 二nhị 義nghĩa 。一nhất 是thị 所sở 行hành 。如như 論luận 文văn 意ý 。故cố 云vân 是thị 業nghiệp 復phục 是thị 道đạo 。二nhị 是thị 能năng 通thông 。通thông 至chí 後hậu 世thế 。故cố 復phục 名danh 道đạo 。

三tam 種chủng 障chướng 念niệm 三Tam 身Thân 治trị

禪thiền 門môn 云vân 。念niệm 應ưng 佛Phật 者giả 。於ư 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。中trung 隨tùy 取thủ 一nhất 相tương/tướng 。或hoặc 先tiên 取thủ 毫hào 相tướng 閉bế 目mục 而nhi 觀quán 。若nhược 懸huyền 作tác 不bất 成thành 。當đương 對đối 一nhất 好hảo/hiếu 端đoan 嚴nghiêm 形hình 像tượng 。一nhất 心tâm 取thủ 相tương/tướng 緣duyên 之chi 入nhập 定định 。若nhược 不bất 明minh 了liễu 。即tức 開khai 眼nhãn 更cánh 觀quán 。復phục 更cánh 閉bế 目mục 。如như 是thị 取thủ 一nhất 相tương/tướng 明minh 了liễu 。次thứ 第đệ 徧biến 觀quán 手thủ 相tương/tướng 。使sử 心tâm 眼nhãn 開khai 明minh 。即tức 破phá 沉trầm 闇ám 之chi 心tâm 。念niệm 報báo 佛Phật 者giả 。以dĩ 正chánh 念niệm 之chi 心tâm 。緣duyên 佛Phật 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。常thường 寂tịch 不bất 動động 。普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。利lợi 益ích 一nhất 切thiết 。功công 德đức 無vô 量lượng 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。如như 是thị 念niệm 時thời 。即tức 是thị 對đối 治trị 。念niệm 法pháp 佛Phật 者giả 。即tức 是thị 觀quán 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。無vô 有hữu 形hình 色sắc 。空không 寂tịch 無vô 為vi 。無vô 為vi 之chi 中trung 既ký 無vô 境cảnh 界giới 。何hà 者giả 是thị 逼bức 迫bách 之chi 相tướng 。知tri 境cảnh 界giới 空không 故cố 。即tức 是thị 對đối 治trị 。若nhược 念niệm 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。即tức 非phi 對đối 治trị 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 人nhân 未vị 緣duyên 相tương/tướng 時thời 。已dĩ 為vi 境cảnh 界giới 惱não 亂loạn 。而nhi 更cánh 取thủ 相tương/tướng 者giả 。多đa 因nhân 此thử 著trước 魔ma 。狂cuồng 亂loạn 其kỳ 心tâm 。

觀quán 體thể 非phi 念niệm 觀quán 是thị 其kỳ 慧tuệ

四tứ 念niệm 處xứ 二nhị 。問vấn 四tứ 念niệm 處xứ 是thị 慧tuệ 。云vân 何hà 反phản 從tùng 念niệm 受thọ 名danh 耶da 。答đáp 。為vi 初sơ 學học 用dụng 念niệm 持trì 慧tuệ 。不bất 妄vọng 受thọ 異dị 緣duyên 。念niệm 為vi 增tăng 上thượng 。從tùng 念niệm 受thọ 名danh 也dã 。

七thất 賢hiền 位vị 人nhân 明minh 識thức 四Tứ 諦Đế

玄huyền 義nghĩa 云vân 。又hựu 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。愛ái 見kiến 流lưu 轉chuyển 。不bất 識thức 四Tứ 諦Đế 。此thử 七thất 位vị 人nhân 明minh 識thức 四Tứ 諦Đế 。大đại 經Kinh 云vân 。我ngã 昔tích 與dữ 汝nhữ 等đẳng 。不bất 見kiến 四tứ 真Chân 諦Đế 。 (# 云vân 云vân )# 。見kiến 四Tứ 諦Đế 者giả 。識thức 屬thuộc 愛ái 四Tứ 諦Đế 。識thức 屬thuộc 見kiến 四Tứ 諦Đế 。皆giai 能năng 明minh 了liễu 。若nhược 解giải 四Tứ 諦Đế 。則tắc 所sở 見kiến 真chân 正chánh 。無vô 有hữu 邪tà 曲khúc 。故cố 是thị 賢hiền 人nhân 相tương/tướng 也dã 。

從tùng 此thử 生sanh 煖Noãn 法Pháp 等đẳng 四tứ 句cú

俱câu 舍xá 論luận 云vân 。從tùng 此thử 生sanh 煗noãn 法pháp 者giả 。謂vị 從tùng 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 後hậu 。成thành 就tựu 已dĩ 生sanh 煗noãn 法pháp 。名danh 聖thánh 道Đạo 。如như 火hỏa 能năng 燒thiêu 惑hoặc 薪tân 。聖thánh 火hỏa 前tiền 相tương/tướng 。故cố 名danh 為vi 煗noãn 。已dĩ 觀quán 四Tứ 諦Đế 修tu 十thập 六lục 行hành 。名danh 煖noãn 位vị 也dã 。此thử 善thiện 根căn 分phần/phân 位vị 長trường/trưởng 故cố 。能năng 具cụ 觀quán 四Tứ 諦Đế 。及cập 能năng 具cụ 修tu 十thập 六lục 行hành 。觀quán 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。乃nãi 至chí 道đạo 如như 行hành 出xuất 。次thứ 辯biện 頂đảnh 位vị 者giả 。從tùng 此thử 頂đảnh 善thiện 根căn 。有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。至chí 成thành 滿mãn 時thời 有hữu 善thiện 根căn 。名danh 為vi 頂đảnh 亦diệc 觀quán 四Tứ 諦Đế 修tu 十thập 六lục 行hành 。同đồng 前tiền 煗noãn 位vị 。煗noãn 頂đảnh 二nhị 善thiện 根căn 俱câu 名danh 動động 善thiện 。可khả 退thoái 動động 故cố 。動động 善thiện 根căn 中trung 頂đảnh 為vi 最tối 勝thắng 。如như 人nhân 頂đảnh 故cố 。名danh 為vi 頂Đảnh 法Pháp 。忍nhẫn 位vị 是thị 進tiến 。煖noãn 位vị 是thị 退thoái 。此thử 頂đảnh 是thị 進tiến 退thoái 兩lưỡng 際tế 。猶do 如như 山sơn 頂đảnh 。故cố 名danh 為vi 頂đảnh 。

煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 各các 有hữu 三tam 品phẩm

妙diệu 玄huyền 云vân 。煗noãn 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 下hạ 下hạ 。下hạ 中trung 。下hạ 上thượng 。頂đảnh 有hữu 三tam 。中trung 下hạ 。中trung 中trung 。中trung 上thượng 。忍nhẫn 有hữu 二nhị 種chủng 。上thượng 下hạ 。上thượng 中trung 。世thế 第đệ 一nhất 有hữu 一nhất 種chủng 。謂vị 上thượng 上thượng 。此thử 四tứ 善thiện 根căn 。以dĩ 三tam 言ngôn 之chi 。煗noãn 是thị 下hạ 。頂đảnh 是thị 中trung 。忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 是thị 上thượng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。煖noãn 有hữu 二nhị 。謂vị 下hạ 下hạ 。下hạ 中trung 。頂đảnh 有hữu 三tam 。謂vị 下hạ 上thượng 。中trung 下hạ 。中trung 中trung 。忍nhẫn 有hữu 三tam 。謂vị 中trung 上thượng 。上thượng 下hạ 。上thượng 中trung 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 有hữu 一nhất 。謂vị 上thượng 上thượng 。亦diệc 以dĩ 三tam 言ngôn 之chi 。煗noãn 是thị 下hạ 下hạ 。頂đảnh 是thị 下hạ 中trung 。忍nhẫn 是thị 中trung 上thượng 。世thế 第đệ 一nhất 是thị 上thượng 上thượng 。瞿cù 沙sa 云vân 。煖noãn 有hữu 下hạ 三tam 。頂đảnh 有hữu 六lục 。下hạ 下hạ 乃nãi 至chí 中trung 上thượng 。忍nhẫn 有hữu 八bát 下hạ 下hạ 乃nãi 至chí 上thượng 中trung 。世thế 第đệ 一nhất 但đãn 上thượng 上thượng 。以dĩ 三tam 言ngôn 之chi 。煖Noãn 法Pháp 一nhất 種chủng 。謂vị 下hạ 。頂Đảnh 法Pháp 二nhị 種chủng 。謂vị 下hạ 中trung 。忍nhẫn 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。世thế 第đệ 一nhất 有hữu 一nhất 種chủng 。謂vị 上thượng 。釋thích 籤# 云vân 。對đối 下hạ 三tam 善thiện 根căn 以dĩ 為vi 料liệu 揀giản 。第đệ 二nhị 師sư 文văn 似tự 四tứ 品phẩm 。意ý 但đãn 在tại 三tam 。然nhiên 越việt 次thứ 取thủ 者giả 。例lệ 前tiền 九cửu 品phẩm 亦diệc 越việt 次thứ 故cố 。言ngôn 但đãn 三tam 者giả 。下hạ 下hạ 。下hạ 中trung 。秖kỳ 是thị 下hạ 。中trung 上thượng 秖kỳ 是thị 中trung 。上thượng 上thượng 秖kỳ 是thị 上thượng 耳nhĩ 。煖noãn 頂đảnh 於ư 下hạ 三tam 品phẩm 中trung 。是thị 下hạ 下hạ 下hạ 中trung 。雖tuy 有hữu 二nhị 品phẩm 。但đãn 在tại 於ư 下hạ 。忍nhẫn 取thủ 中trung 三tam 品phẩm 之chi 上thượng 。世thế 第đệ 一nhất 取thủ 上thượng 三tam 品phẩm 之chi 上thượng 。瞿cù 沙sa 說thuyết 九cửu 品phẩm 。上thượng 能năng 兼kiêm 下hạ 。故cố 頂đảnh 有hữu 六lục 。忍nhẫn 有hữu 八bát 。世thế 第đệ 一nhất 近cận 真chân 。故cố 不bất 可khả 兼kiêm 多đa 。故cố 唯duy 上thượng 上thượng 。九cửu 品phẩm 既ký 以dĩ 上thượng 兼kiêm 下hạ 。三tam 品phẩm 亦diệc 然nhiên 。故cố 煗noãn 有hữu 一nhất 。乃nãi 至chí 忍nhẫn 三tam 。世thế 第đệ 一nhất 亦diệc 唯duy 一nhất 種chủng 。意ý 亦diệc 如như 前tiền 。

世thế 第đệ 一nhất 三tam 品phẩm

釋thích 籤# 云vân 。問vấn 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。有hữu 三tam 品phẩm 否phủ/bĩ 。答đáp 。一nhất 人nhân 無vô 。多đa 人nhân 有hữu 。身thân 子tử 上thượng 。目Mục 連Liên 中trung 。餘dư 皆giai 下hạ 。就tựu 佛Phật 支chi 佛Phật 。聲Thanh 聞Văn 。為vi 三tam 品phẩm 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 者giả 。此thử 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。於ư 餘dư 法pháp 為vi 最tối 為vi 勝thắng 。為vi 長trường/trưởng 為vi 尊tôn 。為vi 上thượng 為vi 妙diệu 。

中trung 忍nhẫn 減giảm 緣duyên 行hành

釋thích 籤# 云vân 。所sở 言ngôn 緣duyên 者giả 。上thượng 下hạ 八bát 諦đế 。名danh 之chi 為vi 緣duyên 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。各các 十thập 六lục 行hành 。故cố 三tam 十thập 二nhị 名danh 之chi 為vi 行hành 。能năng 緣duyên 行hành 故cố 。應ưng 知tri 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 。二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。謂vị 四tứ 行hành 觀quán 欲dục 苦khổ 。乃nãi 至chí 四tứ 行hành 觀quán 欲dục 道đạo 。乃nãi 至chí 三tam 行hành 觀quán 上thượng 界giới 道đạo 。名danh 一nhất 周chu 減giảm 一nhất 行hành 。如như 是thị 一nhất 一nhất 。諦đế 下hạ 各các 有hữu 三tam 行hành 。與dữ 緣duyên 名danh 異dị 。從tùng 行hành 為vi 名danh 。故cố 三tam 八bát 二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。一nhất 一nhất 諦đế 下hạ 各các 有hữu 一nhất 行hành 。與dữ 緣duyên 名danh 同đồng 。亦diệc 與dữ 緣duyên 同đồng 減giảm 。從tùng 緣duyên 為vi 名danh 。但đãn 名danh 減giảm 緣duyên 。是thị 則tắc 上thượng 界giới 四Tứ 諦Đế 。下hạ 界giới 留lưu 苦khổ 。唯duy 減giảm 三tam 緣duyên 。上thượng 四tứ 下hạ 三tam 。名danh 為vi 七thất 周chu 。緣duyên 之chi 與dữ 行hành 皆giai 從tùng 後hậu 減giảm 。故cố 使sử 欲dục 界giới 最tối 後hậu 留lưu 苦khổ 。都đô 有hữu 三tam 十thập 一nhất 周chu 減giảm 緣duyên 行hành 。後hậu 但đãn 有hữu 一nhất 行hành 二nhị 剎sát 那na 心tâm 。觀quán 於ư 欲dục 苦khổ 。名danh 中trung 忍nhẫn 滿mãn 。唯duy 有hữu 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。觀quán 於ư 欲dục 苦khổ 。名danh 上thượng 忍nhẫn 成thành 就tựu 。此thử 中trung 忍nhẫn 位vị 未vị 減giảm 道đạo 時thời 。雖tuy 減giảm 行hành 相tương/tướng 。未vị 減giảm 道đạo 故cố 。故cố 得đắc 具cụ 觀quán 四tứ 種chủng 諦đế 也dã 。頌tụng 云vân 下hạ 中trung 忍nhẫn 同đồng 頂đảnh 者giả 。約ước 此thử 說thuyết 也dã 。若nhược 此thử 中trung 忍nhẫn 減giảm 道Đạo 諦Đế 時thời 。但đãn 修tu 十thập 二nhị 行hành 。既ký 減giảm 彼bỉ 道đạo 。心tâm 無vô 忻hãn 慕mộ 。故cố 彼bỉ 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 亦diệc 不bất 起khởi 得đắc 。由do 此thử 道Đạo 理lý 。減giảm 滅Diệt 諦Đế 時thời 。但đãn 修tu 八bát 行hành 。除trừ 減giảm 道đạo 下hạ 各các 四tứ 行hành 故cố 。減giảm 集Tập 諦Đế 時thời 。但đãn 修tu 四tứ 行hành 。故cố 於ư 中trung 忍nhẫn 具cụ 修tu 十thập 六lục 。十thập 二nhị 。八bát 。四tứ 。行hành 相tương/tướng 。於ư 上thượng 忍nhẫn 中trung 亦diệc 修tu 四tứ 行hành 。雖tuy 起khởi 一nhất 行hành 。一nhất 剎sát 那na 心tâm 。以dĩ 觀quán 苦khổ 故cố 。起khởi 能năng 得đắc 得đắc 。修tu 彼bỉ 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 故cố 。

所sở 留lưu 一nhất 行hành 隨tùy 行hành 者giả 所sở 宜nghi

釋thích 籤# 云vân 。隨tùy 緣duyên 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 不bất 住trụ 。故cố 似tự 見kiến 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。行hành 人nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 愛ái 行hành 。二nhị 見kiến 行hành 。愛ái 行hành 有hữu 二nhị 。一nhất 我ngã 慢mạn 。二nhị 懈giải 怠đãi 。見kiến 行hành 亦diệc 二nhị 。謂vị 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。著trước 我ngã 慢mạn 者giả 。修tu 無vô 常thường 行hành 入nhập 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。懈giải 怠đãi 增tăng 者giả 。修tu 苦khổ 行hạnh 入nhập 。著trước 我ngã 者giả 。修tu 無vô 我ngã 入nhập 。著trước 我ngã 所sở 者giả 。修tu 空không 行hành 入nhập 。

十thập 六lục 行hành 義nghĩa

輔phụ 行hành 云vân 。苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 。謂vị 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。觀quán 陰ấm 緣duyên 生sanh 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 故cố 無vô 常thường 。為vi 無vô 常thường 所sở 逼bức 故cố 苦khổ 。一nhất 相tướng 異dị 相tướng 。不bất 可khả 得đắc 故cố 空không 。我ngã 我ngã 所sở 不bất 可khả 得đắc 故cố 無vô 我ngã 。集tập 下hạ 有hữu 四tứ 。謂vị 集tập 因nhân 緣duyên 生sanh 。有hữu 漏lậu 和hòa 合hợp 能năng 招chiêu 苦khổ 果quả 。故cố 名danh 為vi 集tập 觀quán 於ư 六lục 因nhân 能năng 生sanh 苦khổ 果quả 。故cố 名danh 為vi 因nhân 。觀quán 於ư 四tứ 緣duyên 能năng 生sanh 苦khổ 果quả 。故cố 名danh 為vi 緣duyên 。還hoàn 受thọ 後hậu 有hữu 苦khổ 。故cố 名danh 為vi 生sanh 。滅diệt 下hạ 四tứ 行hành 。謂vị 滅diệt 盡tận 妙diệu 離ly 。一nhất 切thiết 苦khổ 盡tận 故cố 名danh 為vi 盡tận 。諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 。故cố 名danh 為vi 滅diệt 。一nhất 切thiết 第đệ 一nhất 故cố 名danh 為vi 妙diệu 。超siêu 過quá 生sanh 死tử 。故cố 名danh 為vi 離ly 。道đạo 下hạ 四tứ 行hành 謂vị 道đạo 正chánh 迹tích 乗# 。能năng 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 為vi 道đạo 。非phi 顛điên 倒đảo 法pháp 故cố 名danh 為vi 正chánh 。聖thánh 人nhân 行hành 處xứ 故cố 名danh 為vi 迹tích 。運vận 至chí 三tam 脫thoát 故cố 名danh 為vi 乗# 。

八bát 番phiên 減giảm 緣duyên 行hành

妙diệu 玄huyền 云vân 。忍Nhẫn 法Pháp 觀quán 者giả 。正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。欲dục 界giới 行hành 集tập 。色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 集tập 。欲dục 界giới 行hành 滅diệt 。色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 滅diệt 。斷đoạn 欲dục 界giới 行hành 道Đạo 。斷đoạn 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 道Đạo 。如như 是thị 三tam 十thập 二nhị 心tâm 。是thị 名danh 下hạ 忍nhẫn 。行hành 者giả 後hậu 時thời 漸tiệm 漸tiệm 減giảm 損tổn 及cập 緣duyên 。復phục 更cánh 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 。色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。乃nãi 至chí 觀quán 斷đoạn 欲dục 界giới 行hành 道Đạo 。除trừ 觀quán 斷đoạn 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 道Đạo 。從tùng 是thị 中trung 名danh 中trung 忍nhẫn 。復phục 更cánh 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。觀quán 色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。乃nãi 至chí 觀quán 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 滅diệt 。除trừ 滅diệt 一nhất 切thiết 道đạo 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。乃nãi 至chí 觀quán 欲dục 界giới 行hành 滅diệt 。除trừ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 滅diệt 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。乃nãi 至chí 觀quán 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 集tập 。除trừ 滅diệt 一nhất 切thiết 滅diệt 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。乃nãi 至chí 觀quán 欲dục 界giới 行hành 集tập 。除trừ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 集tập 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 色sắc 無vô 色sắc 苦khổ 。除trừ 一nhất 切thiết 集tập 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。除trừ 色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。復phục 正chánh 觀quán 欲dục 界giới 常thường 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 不bất 遠viễn 離ly 。如như 是thị 觀quan 時thời 。深thâm 生sanh 厭yếm 患hoạn 。復phục 更cánh 減giảm 損tổn 但đãn 作tác 二nhị 心tâm 觀quán 於ư 一nhất 行hành 。如như 似tự 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。苦khổ 法pháp 智trí 。如như 是thị 正chánh 觀quán 。是thị 名danh 中trung 忍nhẫn 。復phục 以dĩ 一nhất 心tâm 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。是thị 名danh 上thượng 忍nhẫn 。

復phục 次thứ 生sanh 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 後hậu 。次thứ 生sanh 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。

盡tận 是thị 色sắc 界giới 法pháp 住trụ 定định 地địa 法pháp

玄huyền 籤# 云vân 。頂Đảnh 法Pháp 者giả 。色sắc 界giới 善thiện 根căn 有hữu 動động 不bất 動động 。住trụ 不bất 住trụ 。有hữu 難nạn/nan 不bất 難nan 。斷đoạn 不bất 斷đoạn 。退thoái 不bất 退thoái 。就tựu 動động 乃nãi 至chí 退thoái 者giả 有hữu 二nhị 。下hạ 者giả 是thị 煖noãn 。上thượng 是thị 頂đảnh 。彼bỉ 不bất 動động 乃nãi 至chí 不bất 退thoái 者giả 為vi 二nhị 。下hạ 者giả 是thị 忍nhẫn 。上thượng 者giả 是thị 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。此thử 等đẳng 諸chư 文văn 。全toàn 同đồng 論luận 文văn 。論luận 云vân 。有hữu 云vân 欲dục 善thiện 根căn 有hữu 二nhị 。下hạ 是thị 煗noãn 。上thượng 是thị 頂đảnh 。色sắc 善thiện 根căn 有hữu 二nhị 。下hạ 是thị 忍nhẫn 。上thượng 是thị 世thế 第đệ 一nhất 。評bình 家gia 云vân 。不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。應ưng 云vân 盡tận 是thị 色sắc 界giới 法pháp 。住trụ 定định 地địa 法pháp 。聖thánh 行hành 法pháp 好hảo/hiếu 。今kim 依y 評bình 家gia 。故cố 云vân 色sắc 界giới 。此thử 等đẳng 秖kỳ 是thị 判phán 四tứ 善thiện 根căn 以dĩ 有hữu 動động 等đẳng 之chi 異dị 。對đối 四tứ 不bất 同đồng 故cố 也dã 。動động 乃nãi 至chí 退thoái 分phần/phân 二nhị 。不bất 動động 乃nãi 至chí 不bất 退thoái 分phần/phân 二nhị 。雖tuy 同đồng 在tại 色sắc 界giới 。由do 善thiện 根căn 深thâm 淺thiển 異dị 故cố 。致trí 使sử 差sai 降giáng/hàng 不bất 同đồng 。動động 。謂vị 猶do 為vi 外ngoại 緣duyên 所sở 動động 。住trụ 。謂vị 久cửu 住trụ 煗noãn 頂đảnh 。難nạn/nan 謂vị 煖noãn 。頂đảnh 有hữu 難nạn/nan 。斷đoạn 。謂vị 斷đoạn 於ư 善thiện 根căn 。退thoái 謂vị 退thoái 為vi 五ngũ 逆nghịch 等đẳng 。不bất 動động 等đẳng 是thị 後hậu 二nhị 善thiện 根căn 。凖# 此thử 可khả 知tri 。