năng tạo sở tạo

Phật Quang Đại Từ Điển

(能造所造) Từ gọi chung Năng tạo và Sở tạo. Bốn yếu tố lớn: Đất, nước, lửa, gió có đầy đủ 5 nhân (sinh nhân, y nhân, lập nhân, trì nhân, dưỡng nhân), có khả năng tạo các pháp (vật chất), vì thế gọi là Năng tạo (Tứ đại năng tạo); còn tất cả các sắc pháp do 4 yếu tố lớn ấy tạo ra thì gọi là Sở tạo (Tứ đại sở tạo). Theo Thuyết nhất thiết hữu bộ thì 4 yếu tố lớn là Năng tạo, còn 11 sắc pháp(5 căn, 5 cảnh và vô biểu sắc) là Sở tạo. Còn theo Đại thừa pháp uyển nghĩa lâm chương quyển 3 phần đầu, thì Đại chúng bộ cho 4 yếu tố là Năng tạo, 4 trần (sắc, hương, vị, xúc) là Sở tạo. Ngoài ra, luận Thành thực thì cho rằng 4 trần là Năng tạo, 5 căn là Sở tạo, còn 4 yếu tố thì vừa là Năng tạo vừa là Sở tạo. [X. luận Đại tì bà sa Q.127; luận Đại thừa a tì đạt ma tạp tập Q.1; luận Hiển dương thánh giáo Q.5].