冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu
Quyển 3
宋Tống 釋Thích 祖Tổ 心Tâm 編Biên

冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu 卷quyển 下hạ

黃hoàng 龍long 庵am 主chủ 。 (# 祖tổ 心tâm )# 。 集tập 。

【# 十thập 板bản 】#

夫phu 經kinh 論luận 異dị 說thuyết 。 悉tất 是thị 如Như 來Lai 。 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 知tri 根căn 知tri 欲dục 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 略lược 有hữu 三tam 異dị 。 一nhất 謂vị 隨tùy 情tình 。 二nhị 隨tùy 情tình 智trí 。 三tam 隨tùy 智trí 。 隨tùy 情tình 說thuyết 者giả 情tình 性tánh 不bất 同đồng 說thuyết 隨tùy 情tình 異dị 。 如như 毗tỳ 婆bà 沙sa 明minh 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。 真chân 際tế 尚thượng 尒# 。 况# 復phục 餘dư 耶da 。 如như 順thuận 盲manh 情tình 種chủng 種chủng 示thị 乳nhũ 。 盲manh 聞văn 異dị 說thuyết 而nhi 諍tranh 。 白bạch 色sắc 豈khởi 即tức 乳nhũ 耶da 。 眾chúng 師sư 不bất 達đạt 此thử 意ý 。 各các 執chấp 一nhất 聞văn 。 自tự 起khởi 見kiến 諍tranh 。 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 信tín 一nhất 不bất 信tín 一nhất 。 浩hạo 浩hạo 亂loạn 哉tai 。 莫mạc 知tri 孰thục 是thị 。 若nhược 世thế 三tam 說thuyết 及cập 能năng 破phá 者giả 有hữu 經kinh 文văn 證chứng 。 皆giai 判phán 是thị 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 意ý 耶da 。 無vô 文văn 證chứng 者giả 悉tất 是thị 邪tà 見kiến 。 謂vị 同đồng 彼bỉ 外ngoại 道đạo 非phi 二nhị 諦đế 攝nhiếp 也dã 。 隨tùy 情tình 智trí 者giả 。 情tình 謂vị 二nhị 諦đế 。 二nhị 皆giai 是thị 俗tục 。 若nhược 悟ngộ 諦đế 理lý 乃nãi 可khả 為vi 真chân 。 真chân 則tắc 為vi 一nhất 。 如như 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 各các 說thuyết 身thân 因nhân 。 身thân 因nhân 乃nãi 多đa 。 正chánh 理lý 唯duy 一nhất 。 經Kinh 云vân 。 世thế 人nhân 心tâm 所sở 見kiến 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 出xuất 世thế 人nhân 心tâm 所sở 見kiến 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 如như 此thử 說thuyết 者giả 即tức 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 。 隨tùy 智trí 者giả 。 聖thánh 人nhân 悟ngộ 理lý 。 非phi 但đãn 見kiến 真chân 亦diệc 能năng 了liễu 俗tục 。 如như 眼nhãn 除trừ 瞙# 見kiến 色sắc 見kiến 空không 。 又hựu 如như 入nhập 禪thiền 者giả 。 出xuất 觀quán 之chi 時thời 。 身thân 虚# 心tâm 豁hoát 。 似tự 輕khinh 雲vân 藹ái 空không 。 已dĩ 不bất 同đồng 散tán 心tâm 。 何hà 况# 悟ngộ 真chân 而nhi 不bất 了liễu 俗tục 。 毗tỳ 曇đàm 云vân 。 小tiểu 雲vân 發phát 障chướng 。 大đại 雲vân 發phát 障chướng 。 無vô 漏lậu 逾du 深thâm 。 世thế 智trí 轉chuyển 淨tịnh 。 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 。 凡phàm 人nhân 行hành 世thế 間gian 。 不bất 知tri 世thế 間gian 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 行hành 世thế 間gian 。 明minh 了liễu 世thế 間gian 相tương/tướng 。 此thử 是thị 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 也dã 。 若nhược 解giải 此thử 三tam 意ý 。 將tương 尋tầm 經kinh 論luận 。 雖tuy 說thuyết 種chủng 種chủng 於ư 一nhất 一nhất 諦đế 皆giai 備bị 三tam 意ý 也dã 。

第đệ 六lục 十thập 八bát 卷quyển

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 世thế 間gian 依y 想tưởng 建kiến 立lập 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 皆giai 虚# 俗tục 諦đế 從tùng 識thức 施thí 為vi 。 無vô 體thể 之chi 門môn 盡tận 偽ngụy 。 且thả 如như 聖thánh 教giáo 文văn 句cú 能năng 詮thuyên 乃nãi 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 之chi 所sở 宣tuyên 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 之chi 所sở 演diễn 。 云vân 何hà 俱câu 稱xưng 不bất 實thật 咸hàm 是thị 虚# 耶da 。 荅# 。 諸chư 聖thánh 演diễn 教giáo 談đàm 詮thuyên 。 是thị 依y 世thế 俗tục 文văn 字tự 。 所sở 以dĩ 佛Phật 告cáo 三tam 乗# 學học 者giả 。 只chỉ 令linh 依y 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 。 權quyền 藉tạ 教giáo 以dĩ 明minh 心tâm 。 是thị 以dĩ 文văn 字tự 俱câu 無vô 自tự 性tánh 。 亦diệc 從tùng 識thức 變biến 。 廣quảng 百bách 門môn 論luận 云vân 。 然nhiên 諸chư 世thế 間gian 隨tùy 自tự 心tâm 變biến 。 為vi 有hữu 眾chúng 字tự 和hòa 合hợp 為vi 名danh 。 復phục 謂vị 眾chúng 名danh 和hòa 合hợp 為vi 句cú 。 謂vị 此thử 名danh 句cú 。 能năng 有hữu 所sở 詮thuyên 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 皆giai 自tự 心tâm 變biến 。 諸chư 心tâm 所sở 變biến 。 情tình 有hữu 理lý 無vô 。 聖thánh 者giả 於ư 中trung 。 如như 實thật 知tri 見kiến 。 云vân 何hà 知tri 見kiến 。 謂vị 彼bỉ 法pháp 皆giai 是thị 愚ngu 夫phu 虛hư 妄vọng 識thức 心tâm 分phân 別biệt 所sở 作tác 。 假giả 而nhi 非phi 實thật 俗tục 有hữu 真chân 無vô 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 權quyền 說thuyết 為vi 有hữu 。

【# 八bát 板bản 】#

西tây 域vực 記ký 第đệ 七thất 云vân 。 昔tích 有hữu 隱ẩn 士sĩ 結kết 廬lư 併tinh 跡tích 。 愽# 習tập 伎kỹ 藝nghệ 。 究cứu 極cực 神thần 理lý 。 能năng 使sử 瓦ngõa 礫lịch 成thành 寶bảo 。 人nhân 畜súc 變biến 形hình 。 但đãn 未vị 能năng 馭ngự 風phong 雲vân 陪bồi 仙tiên 駕giá 。 閱duyệt 圖đồ 考khảo 古cổ 更cánh 求cầu 仙tiên 法pháp 。 遂toại 得đắc 求cầu 仙tiên 方phương 云vân 。 將tương 欲dục 求cầu 仙tiên 當đương 築trúc 壇đàn 場tràng 。 命mạng 一nhất 烈liệt 士sĩ 按án 長trường/trưởng 劒kiếm 立lập 壇đàn 隅ngung 。 併tinh 息tức 絕tuyệt 言ngôn 。 自tự 昬# 達đạt 署thự 。 求cầu 仙tiên 者giả 壇đàn 中trung 而nhi 坐tọa 。 按án 長trường/trưởng 劒kiếm 頌tụng 神thần 咒chú 。 収thâu 視thị 返phản 聽thính 。 達đạt 署thự 登đăng 仙tiên 。 既ký 得đắc 此thử 方phương 。 數sổ 年niên 之chi 間gian 。 求cầu 烈liệt 士sĩ 不bất 得đắc 。 後hậu 遇ngộ 一nhất 人nhân 先tiên 為vi 人nhân 傭dong 力lực 艱gian 辛tân 五ngũ 載tái 。 一nhất 且thả 違vi 失thất 遂toại 被bị 笞si 辱nhục 。 又hựu 無vô 所sở 得đắc 悲bi 號hào 巡tuần 路lộ 。 隱ẩn 士sĩ 見kiến 命mạng 數số 加gia 優ưu 贈tặng 。 烈liệt 士sĩ 欲dục 求cầu 報báo 効hiệu 。 隱ẩn 士sĩ 曰viết 。 我ngã 弥# 歷lịch 多đa 年niên 幸hạnh 而nhi 遇ngộ 會hội 。 奇kỳ 皃# 應ưng 圖đồ 。 非phi 有hữu 他tha 故cố 。 願nguyện 一nhất 且thả 不bất 語ngữ 耳nhĩ 。 烈liệt 士sĩ 曰viết 。 死tử 尚thượng 不bất 辭từ 。 何hà 况# 不bất 語ngữ 。 於ư 是thị 隱ẩn 士sĩ 立lập 壇đàn 受thọ 仙tiên 。 依y 事sự 行hành 之chi 。 日nhật 暮mộ 之chi 後hậu 各các 思tư 其kỳ 事sự 。 隱ẩn 者giả 誦tụng 咒chú 。 烈liệt 士sĩ 按án 劒kiếm 。 俟sĩ 將tương 曉hiểu 矣hĩ 。 烈liệt 士sĩ 忽hốt 然nhiên 大đại 叫khiếu 。

時thời 空không 中trung 火hỏa 下hạ 煙yên 燄diệm 雲vân 蒸chưng 。 隱ẩn 士sĩ 疾tật 引dẫn 此thử 人nhân 入nhập 池trì 避tị 難nạn/nan 。 問vấn 曰viết 。 誡giới 子tử 無vô 聲thanh 何hà 乃nãi 驚kinh 叫khiếu 。 烈liệt 士sĩ 曰viết 。 受thọ 命mạng 之chi 後hậu 至chí 夜dạ 昏hôn 然nhiên 若nhược 夢mộng 。 見kiến 昔tích 所sở 事sự 主chủ 人nhân 躬cung 來lai 至chí 傍bàng 。 感cảm 厚hậu 恩ân 而nhi 不bất 語ngữ 。 被bị 打đả 振chấn 怒nộ 而nhi 見kiến 致trí 害hại 。 遂toại 要yếu 託thác 生sanh 南nam 印ấn 土thổ/độ 。 大đại 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 。 受thọ 生sanh 乃nãi 至chí 出xuất 胎thai 苦khổ 厄ách 。 被bị 受thọ 荷hà 恩ân 不bất 語ngữ 。 洎kịp 乎hồ 受thọ 冠quan 生sanh 子tử 。 每mỗi 念niệm 前tiền 恩ân 而nhi 不bất 語ngữ 。 闔hạp 家gia 親thân 戚thích 咸hàm 見kiến 恠# 矣hĩ 。 年niên 過quá 六lục 十thập 。 而nhi 有hữu 一nhất 子tử 。 其kỳ 妻thê 謂vị 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 不bất 語ngứ 我ngã 殺sát 汝nhữ 子tử 。 我ngã 自tự 懷hoài 念niệm 今kim 已dĩ 隔cách 生sanh 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 寧ninh 忍nhẫn 令linh 煞sát 。 因nhân 止chỉ 其kỳ 妻thê 。 遂toại 發phát 此thử 言ngôn 。 隱ẩn 士sĩ 曰viết 。 我ngã 之chi 過quá 也dã 。 被bị 魔ma 所sở 撓nạo 。 烈liệt 士sĩ 感cảm 激kích 其kỳ 事sự 忿phẫn 恚khuể 而nhi 死tử 。 故cố 知tri 睡thụy 夢mộng 與dữ 覺giác 。 所sở 見kiến 唯duy 心tâm 。 延diên 促xúc 之chi 時thời 。 不bất 離ly 一nhất 念niệm 。

【# 九cửu 板bản 】#

遠viễn 近cận 世thế 界giới 。 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 三tam 世thế 一nhất 切thiết 事sự 物vật 。 莫mạc 不bất 於ư 一nhất 念niệm 中trung 現hiện 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 依y 心tâm 而nhi 現hiện 。 念niệm 既ký 無vô 礙ngại 。 法pháp 亦diệc 隨tùy 融dung 。 是thị 故cố 一nhất 念niệm 即tức 見kiến 三tam 世thế 事sự 物vật 顯hiển 然nhiên 。 所sở 以dĩ 經kinh 偈kệ 云vân 。 一nhất 念niệm 普phổ 觀quán 無vô 量lượng 劫kiếp 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 亦diệc 無vô 住trụ 。 如như 是thị 了liễu 知tri 三tam 世thế 事sự 。 超siêu 諸chư 方phương 便tiện 成thành 十Thập 力Lực 。 又hựu 云vân 。 始thỉ 從tùng 一nhất 念niệm 成thành 終chung 劫kiếp 。 悉tất 從tùng 眾chúng 生sanh 心tâm 想tưởng 生sanh 。 一nhất 切thiết 剎sát 海hải 劫kiếp 無vô 邊biên 。 以dĩ 一nhất 方phương 便tiện 皆giai 清thanh 淨tịnh 。

第đệ 六lục 十thập 九cửu 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

問vấn 。 何hà 因nhân 界giới 唯duy 十thập 八bát 。 荅# 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 由do 身thân 具cụ 等đẳng 能năng 持trì 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 性tánh 故cố 。 身thân 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 具cụ 者giả 謂vị 色sắc 等đẳng 六lục 境cảnh 。 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 者giả 。 謂vị 六lục 識thức 能năng 持trì 者giả 謂vị 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 能năng 持trì 六lục 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 故cố 。 過quá 現hiện 六lục 識thức 能năng 持trì 受thọ 用dụng 者giả 。 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 故cố 。 當đương 知tri 十thập 八bát 以dĩ 能năng 持trì 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 界giới 。

【# 九cửu 板bản 】#

十thập 八bát 界giới 中trung 。 皆giai 因nhân 意ý 識thức 建kiến 立lập 根căn 本bổn 。 立lập 處xứ 尚thượng 空không 。 所sở 生sanh 枝chi 末mạt 何hà 有hữu 。 既ký 無vô 處xứ 所sở 可khả 得đắc 。 又hựu 無vô 界giới 分phần/phân 可khả 慿# 事sự 誑cuống 理lý 虛hư 。 情tình 危nguy 執chấp 劣liệt 惡ác 見kiến 之chi 根căn 株chu 盡tận 拔bạt 妄vọng 識thức 之chi 巢sào 宂# 齊tề 傾khuynh 。 獨độc 朗lãng 真chân 心tâm 。 圎# 周chu 法Pháp 界Giới 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 性tánh 火hỏa 真chân 空không 者giả 。 古cổ 釋thích 云vân 。 性tánh 是thị 本bổn 覺giác 性tánh 。 火hỏa 是thị 本bổn 覺giác 火hỏa 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 心tâm 變biến 。 如như 第đệ 六lục 識thức 心tâm 熱nhiệt 遍biến 身thân 即tức 狹hiệp 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 中trung 變biến 起khởi 即tức 遍biến 同đồng 法Pháp 界Giới 。 悟ngộ 法Pháp 界Giới 性tánh 皆giai 是thị 我ngã 心tâm 。 中trung 所sở 變biến 之chi 火hỏa 。

【# 十thập 五ngũ 板bản 】#

其kỳ 妄vọng 最tối 初sơ 。 因nhân 自tự 心tâm 動động 有hữu 風phong 。 因nhân 執chấp 有hữu 金kim 。 因nhân 愛ái 有hữu 水thủy 。 因nhân 求cầu 有hữu 火hỏa 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 變biến 起khởi 四tứ 大đại 。 還hoàn 自tự 分phân 別biệt 結kết 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 故cố 非phi 他tha 累lũy/lụy/luy 覺giác 明minh 為vi 咎cữu 者giả 。 由do 強cường/cưỡng 覺giác 了liễu 本bổn 體thể 明minh 為vi 咎cữu 。 則tắc 無vô 知tri 覺giác 明minh 。 有hữu 知tri 明minh 覺giác 。 如như 人nhân 見kiến 不bất 淨tịnh 便tiện 生sanh 猒# 心tâm 由do 分phân 別biệt 故cố 。 以dĩ 猪trư 狗cẩu 見kiến 便tiện 生sanh 淨tịnh 想tưởng 。 皆giai 由do 強cường/cưỡng 覺giác 無vô 明minh 。 但đãn 無vô 分phân 別biệt 妄vọng 見kiến 。 唯duy 見kiến 法pháp 性tánh 淨tịnh 土độ 。

第đệ 七thất 十thập 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

問vấn 。 世thế 間gian 無vô 有hữu 。 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 具cụ 幾kỷ 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 萬vạn 法pháp 。 荅# 。 曾tằng 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 。 能năng 與dữ 心tâm 為vi 緣duyên 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 生sanh 。 還hoàn 與dữ 心tâm 為vi 相tương/tướng 。 義nghĩa 海hải 云vân 。 明minh 緣duyên 起khởi 者giả 。 如như 見kiến 塵trần 時thời 。 此thử 塵trần 是thị 自tự 心tâm 現hiện 。 由do 自tự 心tâm 現hiện 即tức 與dữ 自tự 心tâm 為vi 緣duyên 。 由do 緣duyên 現hiện 前tiền 心tâm 法pháp 方phương 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 緣duyên 起khởi 法pháp 也dã 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 起khởi 。 無vô 緣duyên 即tức 不bất 起khởi 。 乃nãi 至chí 則tắc 知tri 塵trần 體thể 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 今kim 悟ngộ 緣duyên 非phi 緣duyên 。 起khởi 無vô 不bất 妙diệu 。 但đãn 緣duyên 起khởi 體thể 寂tịch 。 起khởi 恆hằng 不bất 起khởi 。 達đạt 體thể 隨tùy 緣duyên 不bất 起khởi 恆hằng 起khởi 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 名danh 實thật 知tri 見kiến 。 何hà 謂vị 實thật 知tri 見kiến 。 若nhược 見kiến 緣duyên 而nhi 不bất 見kiến 體thể 。 即tức 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 見kiến 體thể 而nhi 不bất 見kiến 緣duyên 。 即tức 是thị 斷đoạn 見kiến 。 今kim 從tùng 因nhân 緣duyên 而nhi 見kiến 性tánh 。 則tắc 不bất 落lạc 常thường 。 於ư 真chân 性tánh 中trung 而nhi 緣duyên 起khởi 則tắc 不bất 墮đọa 斷đoạn 見kiến 。 名danh 實thật 知tri 見kiến 。 所sở 以dĩ 廣quảng 辯biện 因nhân 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 因nhân 事sự 而nhi 顯hiển 理lý 令linh 理lý 不bất 孤cô 。 因nhân 理lý 而nhi 成thành 事sự 令linh 事sự 融dung 即tức 然nhiên 。

第đệ 七thất 十thập 一nhất 卷quyển

【# 十thập 板bản 】#

若nhược 起khởi 一nhất 念niệm 善thiện 。 如như 將tương 甜điềm 種chủng 子tử 下hạ 於ư 肥phì 田điền 內nội 。 或hoặc 生sanh 一nhất 念niệm 惡ác 。 似tự 植thực 苦khổ 種chủng 子tử 下hạ 向hướng 瘦sấu 田điền 中trung 。 以dĩ 水thủy 土thổ/độ 因nhân 緣duyên 時thời 節tiết 際tế 會hội 。 則tắc 抽trừu 芽nha 布bố 葉diệp 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 華hoa 發phát 果quả 成thành 積tích 漸tiệm 而nhi 熟thục 。 此thử 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 異dị 熟thục 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 作tác 善thiện 因nhân 下hạ 人nhân 天thiên 之chi 樂lạc 種chủng 。 或hoặc 興hưng 惡ác 行hành 生sanh 四tứ 趣thú 之chi 苦khổ 田điền 。 靡mĩ 起khởi 善thiện 惡ác 因nhân 。 終chung 無vô 苦khổ 樂lạc 報báo 。 不bất 下hạ 麄# 好hảo/hiếu 種chủng 。 豈khởi 有hữu 華hoa 果quả 生sanh 。 故cố 知tri 因nhân 果quả 相tương 酬thù 。 唯duy 識thức 變biến 定định 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 似tự 影ảnh 隨tùy 形hình 。 無vô 有hữu 影ảnh 而nhi 不bất 隨tùy 形hình 。 無vô 有hữu 鏡kính 而nhi 不bất 現hiện 像tượng 。 斯tư 則tắc 無vô 有hữu 作tác 而nhi 不bất 受thọ 報báo 。 無vô 有hữu 果quả 而nhi 不bất 酬thù 因nhân 。 法pháp 尒# 如như 然nhiên 。 世thế 所sở 共cộng 悉tất 。 唯duy 有hữu 不bất 作tác 者giả 業nghiệp 果quả 定định 難nạn/nan 覊# 。 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 宗tông 。 諸chư 緣duyên 皆giai 䪺# 息tức 。 是thị 以dĩ 了liễu 唯duy 識thức 理lý 。 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 終chung 不bất 妄vọng 興hưng 三tam 界giới 業nghiệp 果quả 以dĩ 唯duy 識thức 變biến 定định 故cố 。 懼cụ 業nghiệp 之chi 人nhân 。 方phương 能năng 信tín 受thọ 。 如như 前tiền 定định 錄lục 云vân 。 昔tích 晉tấn 韓# 公công 滉hoảng 之chi 在tại 中trung 書thư 也dã 。 嘗thường 召triệu 一nhất 吏lại 不bất 時thời 而nhi 至chí 。 怒nộ 將tương 鞭tiên 之chi 。 吏lại 曰viết 。 某mỗ 別biệt 有hữu 所sở 屬thuộc 。 不bất 得đắc 遽cự 至chí 。 晉tấn 公công 曰viết 。 宰tể 相tướng 之chi 吏lại 更cánh 屬thuộc 何hà 人nhân 。 吏lại 曰viết 。 某mỗ 不bất 幸hạnh 兼kiêm 屬thuộc 隂# 官quan 。 晉tấn 公công 以dĩ 為vi 不bất 誠thành 。 怒nộ 曰viết 。 既ký 屬thuộc 隂# 司ty 有hữu 何hà 所sở 主chủ 。 吏lại 曰viết 。 某mỗ 所sở 主chủ 三tam 品phẩm 已dĩ 上thượng 食thực 料liệu 。 晉tấn 公công 曰viết 。 若nhược 然nhiên 某mỗ 明minh 曰viết 當đương 以dĩ 何hà 食thực 。 吏lại 曰viết 。 此thử 雖tuy 細tế 事sự 不bất 可khả 顯hiển 言ngôn 。 乞khất 疏sớ/sơ 於ư 紙chỉ 。 過quá 後hậu 為vi 驗nghiệm 。 乃nãi 如như 之chi 。 而nhi 繫hệ 其kỳ 吏lại 。 明minh 旦đán 遽cự 有hữu 詔chiếu 命mạng 。 既ký 對đối 。 適thích 遇ngộ 太thái 官quan 進tiến 食thực 餻# 糜mi 一nhất 噐# 。 上thượng 以dĩ 其kỳ 半bán 賜tứ 晉tấn 公công 。 晉tấn 公công 食thực 之chi 羙# 。 又hựu 以dĩ 賜tứ 之chi 。 既ký 退thoái 而nhi 腹phúc 脹trướng 歸quy 于vu 私tư 弟đệ 召triệu 醫y 視thị 之chi 曰viết 。 食thực 物vật 所sở 壅ủng 。 冝# 服phục 少thiểu 橘quất 皮bì 湯thang 。 至chí 夜dạ 可khả 飲ẩm 漿tương 水thủy 。 明minh 旦đán 疾tật 愈dũ 。 思tư 前tiền 吏lại 言ngôn 召triệu 之chi 。 視thị 其kỳ 書thư 云vân 。 明minh 晨thần 相tương/tướng 公công 只chỉ 食thực 一nhất 飣đính 半bán 餻# 糜mi 橘quất 皮bì 湯thang 一nhất 椀# 漿tương 水thủy 一nhất 甌# 。 則tắc 皆giai 如như 其kỳ 言ngôn 。 公công 固cố 復phục 問vấn 人nhân 間gian 之chi 食thực 。 皆giai 有hữu 籍tịch 耶da 。 荅# 曰viết 。 三tam 品phẩm 已dĩ 上thượng 日nhật 支chi 。 五ngũ 品phẩm 已dĩ 上thượng 有hữu 權quyền 者giả 旬tuần 支chi 。 無vô 則tắc 月nguyệt 支chi 。 凡phàm 六lục 品phẩm 至chí 一nhất 命mạng 皆giai 季quý 支chi 。 其kỳ 不bất 食thực 祿lộc 者giả 年niên 支chi 耳nhĩ 。 故cố 知tri 飲ẩm 啄trác 有hữu 分phần/phân 豐phong 儉kiệm 無vô 差sai 。 所sở 謂vị 玉ngọc 食thực 錦cẩm 袍bào 。 鶉# 衣y 藜# 藿hoắc 。 席tịch 門môn 金kim 屋ốc 。 千thiên 駟tứ 一nhất 瓢biều 。 皆giai 因nhân 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 而nhi 造tạo 。 心tâm 跡tích 纔tài 現hiện 。 果quả 報báo 難nạn/nan 逃đào 。 以dĩ 過quá 去khứ 善thiện 惡ác 為vi 因nhân 。 現hiện 今kim 苦khổ 樂lạc 為vi 果quả 。 絲ti 毫hào 匪phỉ 濫lạm 。 孰thục 能năng 免miễn 之chi 。 猶do 響hưởng 之chi 應ứng 聲thanh 。 影ảnh 之chi 隨tùy 形hình 。 此thử 必tất 然nhiên 之chi 理lý 也dã 。 唯duy 除trừ 悟ngộ 道đạo 定định 力lực 所sở 排bài 。 若nhược 處xứ 幻huyễn 世thế 之chi 中trung 。 焉yên 有hữu 能năng 脫thoát 之chi 者giả 。

第đệ 七thất 十thập 二nhị 卷quyển

【# 七thất 板bản 】#

問vấn 。 般Bát 若Nhã 無vô 相tướng 不bất 受thọ 一nhất 塵trần 。 云vân 何hà 廣quảng 辯biện 四tứ 緣duyên 及cập 諸chư 因nhân 果quả 。 荅# 。 夫phu 佛Phật 道Đạo 正Chánh 法Pháp 。 皆giai 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 云vân 心tâm 法pháp 四tứ 緣duyên 生sanh 。 色sắc 法pháp 二nhị 緣duyên 起khởi 。 若nhược 執chấp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 者giả 。 皆giai 非phi 正Chánh 法Pháp 。 悉tất 屬thuộc 外ngoại 道đạo 。 自tự 然nhiên 邪tà 見kiến 。 且thả 心tâm 之chi 一nhất 法pháp 。 若nhược 無vô 第đệ 一nhất 因nhân 緣duyên 者giả 。 無vô 有hữu 親thân 生sanh 現hiện 行hành 果quả 之chi 義nghĩa 。 則tắc 諸chư 法pháp 不bất 成thành 立lập 。 若nhược 無vô 第đệ 二nhị 等đẳng 無vô 閒gian/nhàn 緣duyên 者giả 。 則tắc 無vô 開khai 導đạo 引dẫn 後hậu 生sanh 義nghĩa 。 無vô 有hữu 相tương 續tục 全toàn 成thành 間gian 斷đoạn 。 若nhược 無vô 第đệ 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 慮lự 處xứ 。 不bất 能năng 牽khiên 心tâm 用dụng 。 心tâm 無vô 所sở 託thác 。 乃nãi 心tâm 境cảnh 俱câu 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 若nhược 無vô 第đệ 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 雖tuy 具cụ 前tiền 三tam 緣duyên 。 若nhược 無vô 增tăng 上thượng 即tức 成thành 障chướng 礙ngại 。 法pháp 亦diệc 不bất 生sanh 。 四tứ 緣duyên 具cụ 足túc 。 方phương 成thành 心tâm 法pháp 。 若nhược 能năng 明minh 了liễu 世thế 間gian 因nhân 緣duyên 。 所sở 生sanh 之chi 法pháp 。 方phương 乃nãi 見kiến 無vô 生sanh 之chi 旨chỉ 。 以dĩ 即tức 生sanh 法pháp 達đạt 無vô 生sanh 故cố 。 且thả 生sanh 法pháp 尚thượng 不bất 知tri 正chánh 因nhân 。 云vân 何hà 能năng 了liễu 無vô 生sanh 妙diệu 理lý 。

第đệ 七thất 十thập 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

問vấn 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 因nhân 果quả 相tương 酬thù 。 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 何hà 識thức 為vi 主chủ 。 荅# 。 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 最tối 初sơ 依y 阿a 頼# 耶da 識thức 為vi 體thể 。 以dĩ 意ý 識thức 為vi 用dụng 。 如như 是thị 三tam 世thế 。 因nhân 果quả 流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 。 功công 在tại 意ý 識thức 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 意ý 名danh 相tướng 續tục 識thức 。

【# 三tam 板bản 】#

問vấn 。 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 別biệt 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 以dĩ 何hà 為vi 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 荅# 。 古cổ 師sư 釋thích 云vân 。 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 體thể 相tướng 有hữu 二nhị 。 阿a 頼# 耶da 心tâm 體thể 不bất 守thủ 自tự 性tánh 變biến 作tác 諸chư 法pháp 是thị 生sanh 滅diệt 因nhân 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 熏huân 動động 心tâm 體thể 是thị 生sanh 滅diệt 緣duyên 。 又hựu 復phục 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 諸chư 染nhiễm 根căn 本bổn 起khởi 諸chư 生sanh 滅diệt 故cố 說thuyết 為vi 因nhân 。 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 能năng 動động 七thất 識thức 波ba 浪lãng 生sanh 滅diệt 是thị 生sanh 滅diệt 緣duyên 。 依y 此thử 二nhị 義nghĩa 以dĩ 顯hiển 因nhân 緣duyên 諸chư 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 聚tụ 集tập 而nhi 生sanh 。 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 而nhi 無vô 別biệt 體thể 。 唯duy 依y 心tâm 體thể 。 故cố 言ngôn 依y 心tâm 。 即tức 是thị 阿a 頼# 耶da 自tự 心tâm 相tương/tướng 也dã 。

【# 四tứ 板bản 】#

問vấn 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 有hữu 漏lậu 位vị 內nội 。 約ước 教giáo 所sở 論luận 有hữu 幾kỷ 種chủng 生sanh 死tử 。 荅# 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 分phân 段đoạn 。 二nhị 變biến 易dị 。 識thức 論luận 云vân 。 一nhất 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 謂vị 諸chư 有hữu 漏lậu 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 由do 煩phiền 惱não 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 所sở 感cảm 三tam 界giới 麄# 異dị 熟thục 果quả 身thân 命mạng 短đoản 長trường/trưởng 。 隨tùy 因nhân 緣duyên 力lực 有hữu 定định 劑tề 限hạn 故cố 名danh 分phân 段đoạn 。 二nhị 不bất 思tư 議nghị 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 謂vị 諸chư 無vô 漏lậu 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 。 由do 所sở 知tri 障chướng 緣duyên 。 助trợ 勢thế 力lực 所sở 感cảm 殊thù 勝thắng 細tế 異dị 熟thục 果quả 。 由do 悲bi 願nguyện 力lực 改cải 轉chuyển 身thân 命mạng 無vô 定định 劑tề 限hạn 故cố 名danh 變biến 易dị 。 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 正chánh 所sở 資tư 感cảm 妙diệu 用dụng 難nạn/nan 惻trắc 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 或hoặc 名danh 意ý 生sanh 身thân 。 隨tùy 意ý 願nguyện 成thành 故cố 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 取thủ 為vi 緣duyên 。 有hữu 漏lậu 業nghiệp 因nhân 。 續tục 後hậu 有hữu 者giả 而nhi 生sanh 三tam 有hữu 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 習tập 地địa 為vi 緣duyên 。 無vô 漏lậu 業nghiệp 因nhân 。 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 亦diệc 名danh 變biến 化hóa 身thân 。 無vô 漏lậu 定định 力lực 轉chuyển 令linh 異dị 本bổn 如như 變biến 化hóa 故cố 。

【# 八bát 板bản 】#

若nhược 未vị 觸xúc 途đồ 成thành 觀quán 諦đế 了liễu 自tự 心tâm 。 皆giai 對đối 境cảnh 生sanh 疑nghi 執chấp 有hữu 前tiền 法pháp 。 一nhất 切thiết 生sanh 死tử 。 盡tận 是thị 疑nghi 情tình 。 但đãn 了liễu 唯duy 心tâm 自tự 然nhiên 無vô 咎cữu 。 若nhược 疑nghi 虵xà 得đắc 病bệnh 豈khởi 有hữu 實thật 境cảnh 居cư 懷hoài 。 猶do 懸huyền 砂sa 止chỉ 飢cơ 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 想tưởng 起khởi 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 荅# 曰viết 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 何hà 者giả 。 若nhược 言ngôn 是thị 有hữu 。 一nhất 身thân 內nội 外ngoại 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 各các 各các 性tánh 空không 。 未vị 曾tằng 聚tụ 散tán 。 所sở 以dĩ 無vô 生sanh 之chi 生sanh 可khả 說thuyết 為vi 生sanh 。 無vô 滅diệt 之chi 滅diệt 可khả 說thuyết 為vi 滅diệt 。 如như 菴am 提đề 遮già 女nữ 師Sư 子Tử 吼Hống 了Liễu 義Nghĩa 經Kinh 云vân 。 若nhược 能năng 明minh 知tri 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 四tứ 緣duyên 畢tất 竟cánh 未vị 曾tằng 自tự 得đắc 。 有hữu 所sở 和hòa 合hợp 而nhi 能năng 隨tùy 其kỳ 所sở 冝# 。 有hữu 所sở 說thuyết 者giả 。 是thị 為vi 生sanh 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 若nhược 能năng 明minh 知tri 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 畢tất 竟cánh 不bất 自tự 得đắc 。 有hữu 所sở 散tán 壞hoại 而nhi 能năng 隨tùy 其kỳ 所sở 冝# 。 有hữu 所sở 說thuyết 者giả 。 是thị 為vi 死tử 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 是thị 無vô 。 以dĩ 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 不bất 覺giác 隨tùy 緣duyên 起khởi 幻huyễn 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 。 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 號hiệu 曰viết 眾chúng 生sanh 。 如như 上thượng 所sở 明minh 凡phàm 聖thánh 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 湏# 知tri 生sanh 死tử 中trung 道đạo 方phương 離ly 斷đoạn 常thường 。 是thị 以dĩ 生sanh 之chi 無vô 生sanh 真chân 性tánh 湛trạm 然nhiên 。 無vô 生sanh 之chi 生sanh 業nghiệp 果quả 宛uyển 然nhiên 。 真chân 性tánh 湛trạm 然nhiên 不bất 可khả 執chấp 常thường 。 業nghiệp 果quả 宛uyển 然nhiên 不bất 可khả 執chấp 斷đoạn 。 又hựu 復phục 諸chư 佛Phật 。 出xuất 世thế 尚thượng 如như 空không 華hoa 亂loạn 生sanh 亂loạn 滅diệt 。 况# 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 生sanh 死tử 。 但đãn 如như 妄vọng 夢mộng 如như 狂cuồng 醉túy 。 豈khởi 是thị 實thật 耶da 。

第đệ 七thất 十thập 四tứ 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 偈kệ 云vân 。 生sanh 死tử 有hữu 際tế 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 畢tất 竟cánh 無vô 此thử 。 生sanh 死tử 無vô 際tế 。 前tiền 後hậu 不bất 可khả 得đắc 。 如như 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。

復phục 次thứ 極cực 勇dũng 猛mãnh 如như 涅Niết 槃Bàn 無vô 際tế 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 無vô 際tế 。 何hà 者giả 。 生sanh 死tử 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 際tế 。 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 際tế 。 既ký 不bất 得đắc 生sanh 死tử 。 亦diệc 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 無vô 際tế 。 如như 是thị 但đãn 了liễu 本bổn 覺giác 一nhất 心tâm 。 念niệm 念niệm 契khế 圓viên 常thường 之chi 道đạo 。 若nhược 逐trục 無vô 明minh 散tán 意ý 。 塵trần 塵trần 成thành 生sanh 死tử 之chi 輪luân 。 得đắc 失thất 在tại 人nhân 。 法pháp 無vô 邪tà 正chánh 。 取thủ 捨xả 任nhậm 己kỷ 。 道đạo 絕tuyệt 昇thăng 沉trầm 。 但đãn 自tự 內nội 觀quán 。 躡niếp 普phổ 門môn 而nhi 頓đốn 入nhập 。 唯duy 當đương 正chánh 眼nhãn 。 履lý 一nhất 道đạo 以dĩ 圎# 成thành 。

【# 四tứ 板bản 】#

經kinh 偈kệ 云vân 。 非phi 空không 非phi 海hải 中trung 。 非phi 入nhập 山sơn 石thạch 間gian 。 無vô 有hữu 地địa 方phương 所sở 。 脫thoát 之chi 不bất 受thọ 業nghiệp 唯duy 除trừ 不bất 作tác 則tắc 無vô 果quả 。 得đắc 道Đạo 則tắc 業nghiệp 亡vong 。 如như 氣khí 歔hư 旃chiên 陁# 羅la 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 而nhi 得đắc 生sanh 天thiên 。 鴦ương 掘quật 魔ma 羅la 作tác 逆nghịch 罪tội 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 果quả 。 是thị 知tri 受thọ 身thân 已dĩ 來lai 無vô 有hữu 不bất 作tác 業nghiệp 者giả 。 設thiết 今kim 生sanh 不bất 作tác 過quá 去khứ 曾tằng 為vi 。 但đãn 悟ngộ 此thử 宗tông 。 無vô 不bất 解giải 脫thoát 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 於ư 中trung 有hữu 身thân 。 處xử 中trung 有hữu 住trụ 。 及cập 欲dục 趣thú 生sanh 時thời 。 行hành 相tướng 如như 何hà 。 荅# 。 准chuẩn 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 中trung 有hữu 勢thế 速tốc 一nhất 法pháp 。 於ư 勢thế 速tốc 中trung 有hữu 士sĩ 用dụng 勢thế 速tốc 。 古cổ 釋thích 云vân 。 士sĩ 用dụng 勢thế 速tốc 者giả 。 如như 中trung 有hữu 身thân 往vãng 當đương 受thọ 生sanh 處xứ 迅tấn 疾tật 名danh 士sĩ 用dụng 勢thế 速tốc 。 所sở 言ngôn 中trung 者giả 對đối 前tiền 後hậu 以dĩ 得đắc 名danh 。 有hữu 則tắc 有hữu 其kỳ 情tình 識thức 身thân 。 為vi 此thử 五ngũ 趣thú 有hữu 情tình 身thân 。 在tại 死tử 有hữu 後hậu 生sanh 有hữu 前tiền 兩lưỡng 形hình 中trung 間gian 故cố 名danh 中trung 有hữu 。 亦diệc 以dĩ 異dị 熟thục 五ngũ 蘊uẩn 為vi 體thể 。 為vi 同đồng 本bổn 有hữu 身thân 。 是thị 業nghiệp 招chiêu 故cố 。 其kỳ 中trung 有hữu 身thân 便tiện 如như 當đương 生sanh 本bổn 有hữu 身thân 。 形hình 狀trạng 如như 人nhân 。 中trung 有hữu 似tự 於ư 人nhân 等đẳng 。 五ngũ 趣thú 亦diệc 尒# 。 但đãn 如như 五ngũ 六lục 歲tuế 等đẳng 孩hài 兒nhi 大đại 。 其kỳ 形hình 量lượng 雖tuy 小tiểu 。 然nhiên 諸chư 根căn 猛mãnh 利lợi 。 如như 本bổn 有hữu 身thân 。 能năng 作tác 諸chư 事sự 業nghiệp 。 於ư 父phụ 母mẫu 起khởi 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 而nhi 生sanh 愛ái 惡ác 。 此thử 中trung 有hữu 身thân 唯duy 同đồng 類loại 及cập 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 者giả 見kiến 。 於ư 中trung 有hữu 中trung 唯duy 食thực 香hương 氣khí 。 在tại 中trung 有hữu 住trụ 時thời 。 其kỳ 不bất 善thiện 不bất 惡ác 中trung 容dung 性tánh 者giả 。 在tại 中trung 有hữu 位vị 極cực 遟# 受thọ 生sanh 不bất 過quá 。 四tứ 十thập 九cửu 日nhật 。 劑tề 此thử 無vô 有hữu 緣duyên 不bất 會hội 者giả 。

第đệ 七thất 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

顯hiển 識thức 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 賢Hiền 護Hộ 識thức 之chi 自tự 性tánh 。 遍biến 入nhập 諸chư 處xứ 。

不bất 為vị 諸chư 處xứ 。 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 五ngũ 煩phiền 惱não 蔭ấm 。 識thức 遍biến 止chỉ 之chi 。 不bất 為vị 其kỳ 染nhiễm 。 由do 此thử 而nhi 顯hiển 。 識thức 之chi 事sự 用dụng 。 賢Hiền 護Hộ 。 如như 木mộc 機cơ 關quan 。 繫hệ 執chấp 一nhất 所sở 。 作tác 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 或hoặc 行hành 走tẩu 騰đằng 躍dược 。 或hoặc 跳khiêu 躑trịch 戲hí 舞vũ 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 機cơ 關quan 所sở 作tác 。 是thị 誰thùy 之chi 力lực 。 賢Hiền 護Hộ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 智trí 慧tuệ 狹hiệp 淺thiển 。 非phi 所sở 能năng 了liễu 。

佛Phật 告cáo 賢Hiền 護Hộ 。

當đương 知tri 皆giai 是thị 。 作tác 業nghiệp 之chi 力lực 。 作tác 業nghiệp 無vô 形hình 。 但đãn 智trí 運vận 耳nhĩ 。 如như 是thị 身thân 之chi 機cơ 關quan 。 以dĩ 識thức 之chi 力lực 。 作tác 諸chư 事sự 業nghiệp 。 仙tiên 通thông 乾càn 闥thát 婆bà 龍long 神thần 人nhân 天thiên 阿a 脩tu 羅la 等đẳng 。 種chủng 種chủng 趣thú 業nghiệp 。 咸hàm 悉tất 依y 之chi 。 識thức 能năng 生sanh 身thân 。 如như 工công 作tác 機cơ 關quan 。 識thức 無vô 形hình 質chất 。 普phổ 持trì 法Pháp 界Giới 。 智trí 力lực 具cụ 足túc 。 乃nãi 至chí 能năng 知tri 。 宿túc 命mạng 之chi 事sự 。

【# 七thất 板bản 】#

問vấn 。 外ngoại 之chi 境cảnh 色sắc 因nhân 識thức 分phân 別biệt 故cố 名danh 唯duy 識thức 。 只chỉ 如như 夢mộng 中trung 無vô 境cảnh 唯duy 識thức 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 。 識thức 見kiến 種chủng 種chủng 。 荅# 。 顯hiển 識thức 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 賢Hiền 護Hộ 。 色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 內nội 二nhị 外ngoại 。 內nội 謂vị 眼nhãn 識thức 。 眼nhãn 則tắc 為vi 外ngoại 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 為vi 內nội 。 身thân 則tắc 為vi 外ngoại 。 賢Hiền 護Hộ 。 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。 夢mộng 見kiến 羙# 色sắc 手thủ 足túc 面diện 目mục 。 形hình 容dung 姝xu 麗lệ 。 便tiện 於ư 夢mộng 中trung 。 生sanh 大đại 愛ái 恱# 。 及cập 睡thụy 覺giác 已dĩ 。 冥minh 無vô 所sở 見kiến 。 乃nãi 至chí 此thử 生sanh 盲manh 人nhân 。 未vị 曾tằng 見kiến 物vật 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 。 而nhi 能năng 見kiến 色sắc 。 賢Hiền 護Hộ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 惟duy 願nguyện 開khai 示thị 。

佛Phật 告cáo 賢Hiền 護Hộ 。

夢mộng 中trung 見kiến 者giả 名danh 內nội 眼nhãn 。 所sở 是thị 慧tuệ 分phân 別biệt 。 非phi 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 其kỳ 肉nhục 眼nhãn 所sở 以dĩ 念niệm 力lực 故cố 。 盲manh 者giả 夢mộng 中trung 。 須tu 臾du 而nhi 現hiện 。 復phục 以dĩ 念niệm 力lực 。 覺giác 而nhi 憶ức 之chi 。 識thức 之chi 內nội 色sắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 於ư 所sở 見kiến 唯duy 識thức 聞văn 齅khứu 嘗thường 觸xúc 亦diệc 然nhiên 。 見kiến 有hữu 境cảnh 界giới 但đãn 是thị 念niệm 慧tuệ 分phân 別biệt 。 若nhược 離ly 念niệm 慧tuệ 分phân 別biệt 。 决# 定định 無vô 有hữu 前tiền 塵trần 毫hào 末mạt 之chi 相tướng 。

【# 八bát 板bản 】#

顯hiển 識thức 經Kinh 云vân 。 大đại 藥dược 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 云vân 何hà 識thức 離ly 於ư 身thân 。 便tiện 速tốc 受thọ 身thân 。 識thức 捨xả 故cố 身thân 。 新tân 身thân 未vị 受thọ 。 當đương 尒# 之chi 時thời 。 識thức 作tác 何hà 相tướng 。 佛Phật 言ngôn 大đại 藥dược 。 如như 有hữu 丈trượng 夫phu 。 長trường/trưởng 臂tý 勇dũng 徤# 。 著trước 堅kiên 甲giáp 冑trụ 。 馬mã 疾tật 如như 風phong 。 乗# 以dĩ 入nhập 陣trận 。 干can 戈qua 既ký 交giao 。 心tâm 亂loạn 墜trụy 馬mã 。 武võ 藝nghệ 勁# 捷tiệp 。 還hoàn 即tức 跳khiêu 上thượng 識thức 。 弃khí 於ư 身thân 速tốc 即tức 受thọ 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 如như 怯khiếp 人nhân 。 見kiến 敵địch 怖bố 懼cụ 。 乗# 馬mã 退thoái 走tẩu 。 識thức 資tư 善thiện 業nghiệp 。 見kiến 天thiên 父phụ 母mẫu 。 同đồng 座tòa 而nhi 座tòa 。 速tốc 託thác 生sanh 彼bỉ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 大đại 藥dược 。 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 識thức 弃khí 故cố 身thân 。 新tân 身thân 未vị 受thọ 。 當đương 尒# 之chi 時thời 。 識thức 作tác 何hà 相tướng 。 大đại 藥dược 。 譬thí 如như 人nhân 影ảnh 。 現hiện 於ư 水thủy 中trung 。 無vô 質chất 可khả 取thủ 。 手thủ 足túc 面diện 目mục 。 及cập 諸chư 形hình 狀trạng 。 與dữ 人nhân 不bất 異dị 。 體thể 質chất 事sự 業nghiệp 。 影ảnh 中trung 皆giai 無vô 。 無vô 冷lãnh 無vô 熱nhiệt 。 及cập 與dữ 諸chư 觸xúc 。 亦diệc 無vô 疲bì 乏phạp 。 肉nhục 段đoạn 諸chư 大đại 。 無vô 言ngôn 苦khổ 樂lạc 之chi 聲thanh 。 識thức 弃khí 故cố 身thân 。 新tân 身thân 未vị 受thọ 。 相tương/tướng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 九cửu 板bản 】#

般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 云vân 。 言ngôn 從tùng 死tử 有hữu 相tương 續tục 至chí 生sanh 有hữu 時thời 。 如như 授thọ 經kinh 如như 傳truyền 燈đăng 。 如như 行hành 印ấn 如như 鏡kính 像tượng 現hiện 。 如như 空không 聲thanh 響hưởng 。 如như 水thủy 中trung 日nhật 月nguyệt 影ảnh 。 如như 種chủng 子tử 生sanh 芽nha 。 如như 人nhân 見kiến 酸toan 口khẩu 中trung 生sanh 涎tiên 。 如như 是thị 後hậu 蔭ấm 相tương 續tục 起khởi 時thời 。 無vô 有hữu 中trung 蔭ấm 往vãng 來lai 傳truyền 此thử 向hướng 彼bỉ 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 應ưng 如như 是thị 解giải 。 故cố 知tri 識thức 託thác 業nghiệp 現hiện 境cảnh 逐trục 心tâm 生sanh 。 刃nhận 利lợi 刀đao 山sơn 誰thùy 人nhân 鍛đoán 鍊luyện 。 華hoa 含hàm 德đức 水thủy 非phi 彼bỉ 開khai 敷phu 。 辨biện 果quả 知tri 因nhân 見kiến 末mạt 識thức 本bổn 。 故cố 云vân 心tâm 能năng 作tác 佛Phật 。 心tâm 作tác 眾chúng 生sanh 。 心tâm 作tác 天thiên 堂đường 。 心tâm 作tác 地địa 獄ngục 。 心tâm 異dị 則tắc 千thiên 差sai 競cạnh 起khởi 。 心tâm 平bình 則tắc 法Pháp 界Giới 坦thản 然nhiên 。 心tâm 凡phàm 則tắc 三tam 毒độc 縈oanh 緾# 。 心tâm 聖thánh 則tắc 六Lục 通Thông 自tự 在tại 。 心tâm 空không 則tắc 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 有hữu 則tắc 萬vạn 境cảnh 縱túng/tung 撗hoàng 。 如như 谷cốc 應ưng 聲thanh 語ngữ 雄hùng 而nhi 響hưởng 厲lệ 。 似tự 鏡kính 鑒giám 像tượng 形hình 曲khúc 而nhi 影ảnh 凹ao 。 以dĩ 知tri 萬vạn 行hạnh 由do 心tâm 一nhất 切thiết 在tại 我ngã 。 內nội 虚# 外ngoại 終chung 不bất 實thật 。 外ngoại 細tế 內nội 終chung 不bất 麄# 。 善thiện 因nhân 終chung 值trị 善thiện 緣duyên 。 惡ác 行hành 難nạn/nan 逃đào 惡ác 境cảnh 。 蹈đạo 雲vân 霞hà 而nhi 飲ẩm 甘cam 露lộ 。 非phi 他tha 所sở 授thọ 。 臥ngọa 煙yên 燄diệm 而nhi 噉đạm 膿nùng 血huyết 皆giai 自tự 能năng 為vi 。 非phi 天thiên 之chi 所sở 生sanh 。 非phi 地địa 之chi 所sở 出xuất 。 只chỉ 在tại 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 致trí 此thử 昇thăng 沈trầm 。 欲dục 外ngoại 安an 和hòa 。 但đãn 內nội 寧ninh 靜tĩnh 。 心tâm 虚# 境cảnh 寂tịch 念niệm 起khởi 法pháp 生sanh 。 水thủy 濁trược 波ba 昬# 潭đàm 清thanh 月nguyệt 朗lãng 。 修tu 行hành 之chi 要yếu 靡mĩ 出xuất 於ư 斯tư 可khả 謂vị 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 群quần 靈linh 之chi 府phủ 。 昇thăng 降giáng/hàng 之chi 本bổn 。 禍họa 福phước 之chi 原nguyên 。 但đãn 正chánh 自tự 心tâm 。 何hà 疑nghi 別biệt 境cảnh 。

第đệ 七thất 十thập 六lục 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 論luận 一nhất 期kỳ 真chân 妄vọng 生sanh 死tử 約ước 事sự 而nhi 言ngôn 還hoàn 有hữu 終chung 始thỉ 不phủ 。 荅# 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 尚thượng 無vô 生sanh 死tử 。 何hà 有hữu 始thỉ 終chung 。 順thuận 世thế 諦đế 門môn 中trung 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 見kiến 。 而nhi 妄vọng 說thuyết 生sanh 死tử 。 如như 古cổ 德đức 云vân 。 真chân 妄vọng 相tương/tướng 循tuần 。 難nạn/nan 窮cùng 初sơ 後hậu 者giả 。 釋thích 云vân 。 若nhược 言ngôn 先tiên 妄vọng 後hậu 真chân 。 真chân 則tắc 有hữu 始thỉ 。 若nhược 謂vị 先tiên 真chân 後hậu 妄vọng 。 妄vọng 由do 何hà 生sanh 。 若nhược 妄vọng 依y 真chân 起khởi 。 真chân 亦diệc 非phi 真chân 。 若nhược 妄vọng 體thể 即tức 真chân 。 則tắc 妄vọng 亦diệc 無vô 始thỉ 。 為vi 破phá 始thỉ 起khởi 立lập 無vô 始thỉ 言ngôn 。 始thỉ 既ký 不bất 存tồn 。 終chung 從tùng 何hà 立lập 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 豈khởi 有hữu 中trung 間gian 。

【# 三tam 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 有hữu 十thập 種chủng 魔ma 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

所sở 謂vị 蘊uẩn 魔ma 生sanh 諸chư 取thủ 故cố 。 煩phiền 惱não 魔ma 恆hằng 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 業nghiệp 魔ma 能năng 障chướng 礙ngại 故cố 。 心tâm 魔ma 起khởi 高cao 慢mạn 故cố 。 死tử 魔ma 捨xả 生sanh 處xứ 故cố 。 天thiên 魔ma 自tự 嬌kiều 縱túng/tung 故cố 。 善thiện 根căn 魔ma 恆hằng 執chấp 取thủ 故cố 。 三tam 昧muội 魔ma 久cửu 躭đam 味vị 故cố 。 善Thiện 知Tri 識Thức 魔ma 起khởi 著trước 心tâm 故cố 。 菩Bồ 提Đề 法Pháp 智trí 魔ma 不bất 願nguyện 捨xả 離ly 故cố 。 是thị 為vi 十thập 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 應ưng 作tác 方phương 便tiện 。 速tốc 求cầu 遠viễn 離ly 。 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 一nhất 蘊uẩn 魔ma 者giả 。 身thân 為vi 道đạo 噐# 體thể 與dữ 佛Phật 同đồng 。 豈khởi 即tức 是thị 魔ma 。 蘊uẩn 魔ma 之chi 名danh 。 特đặc 由do 取thủ 著trước 。 下hạ 九cửu 例lệ 尒# 。

【# 五ngũ 板bản 】#

今kim 且thả 觀quán 心tâm 王vương 置trí 於ư 心tâm 所sở 。 則tắc 一nhất 念niệm 心tâm 。 十thập 界giới 三tam 科khoa 如như 丈trượng 。 一nhất 界giới 五ngũ 蘊uẩn 如như 尺xích 。 唯duy 在tại 識thức 心tâm 如như 寸thốn 。 若nhược 達đạt 心tâm 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 已dĩ 。 方phương 能năng 度độ 入nhập 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 。 如như 一nhất 一nhất 尺xích 無vô 非phi 是thị 寸thốn 。 及cập 一nhất 一nhất 丈trượng 無vô 非phi 是thị 尺xích 。 是thị 故cố 丈trượng 尺xích 全toàn 體thể 是thị 寸thốn 。 故cố 知tri 若nhược 真Chân 諦Đế 。 若nhược 俗tục 諦đế 。 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。 一nhất 剎sát 。 一nhất 塵trần 。 無vô 非phi 心tâm 矣hĩ 。 今kim 宗tông 鏡kính 撮toát 其kỳ 樞xu 要yếu 。 蓋cái 為vi 斯tư 焉yên 。

分phân 段đoạn 生sanh 死tử 從tùng 正chánh 使sử 有hữu 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 變biến 易dị 生sanh 死tử 從tùng 習tập 氣khí 生sanh 即tức 是thị 二nhị 乗# 。 雖tuy 斷đoạn 正chánh 使sử 不bất 斷đoạn 習tập 氣khí 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 二nhị 業nghiệp 習tập 氣khí 。 一nhất 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 者giả 。 如như 難Nan 陀Đà 有hữu 欲dục 習tập 。 往vãng 昔tích 數số 生sanh 身thân 為vi 國quốc 王vương 習tập 近cận 五ngũ 欲dục 故cố 。 舎# 利lợi 弗phất 有hữu 瞋sân 習tập 。 往vãng 昔tích 數số 生sanh 曾tằng 受thọ 蝎hạt 身thân 。 畢Tất 陵Lăng 伽Già 婆Bà 蹉Sa 有hữu 慢mạn 習tập 。 往vãng 昔tích 數số 生sanh 身thân 是thị 大đại 婆Bà 羅La 門Môn 。 愽# 學học 多đa 才tài 我ngã 慢mạn 輕khinh 物vật 。 乃nãi 至chí 槃Bàn 特Đặc 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 癡si 餘dư 習tập 等đẳng 。 二nhị 業nghiệp 習tập 氣khí 者giả 。 如như 牛Ngưu 呞Tư 比Bỉ 丘Khâu 。 往vãng 昔tích 是thị 牛ngưu 身thân 。 林lâm 間gian 奔bôn 走tẩu 觸xúc 著trước 遺di 弃khí 故cố 破phá 袈ca 裟sa 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 獲hoạch 道Đạo 果Quả 。 以dĩ 業nghiệp 習tập 故cố 。 使sử 之chi 然nhiên 也dã 。 又hựu 如như 迦Ca 葉Diếp 聞văn 琴cầm 起khởi 舞vũ 。 阿A 難Nan 常thường 好hảo/hiếu 歌ca 吟ngâm 。 俱câu 以dĩ 往vãng 昔tích 曾tằng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 。 以dĩ 業nghiệp 習tập 之chi 餘dư 故cố 。 若nhược 煩phiền 惱não 餘dư 習tập 是thị 變biến 易dị 緣duyên 。 有hữu 業nghiệp 餘dư 習tập 是thị 變biến 易dị 因nhân 。 感cảm 變biến 易dị 生sanh 死tử 即tức 是thị 果quả 報báo 。 此thử 二nhị 乗# 人nhân 未vị 得đắc 如Như 來Lai 一nhất 心tâm 三tam 點điểm 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 無Vô 學Học 位vị 雖tuy 見kiến 修tu 惑hoặc 盡tận 。 所sở 有hữu 無vô 知tri 皆giai 是thị 無vô 明minh 之chi 餘dư 習tập 。 亦diệc 名danh 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 亦diệc 名danh 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 亦diệc 名danh 塵trần 沙sa 無vô 知tri 。 又hựu 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 約ước 化hóa 門môn 有hữu 十thập 種chủng 習tập 氣khí 。

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 離ly 世thế 間gian 品phẩm 云vân 。 佛Phật 子tử 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 有hữu 十thập 種chủng 習tập 氣khí 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

所sở 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 習tập 氣khí 。 善thiện 根căn 習tập 氣khí 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 習tập 氣khí 。 見kiến 佛Phật 習tập 氣khí 。 於ư 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 。 受thọ thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 行hành 習tập 氣khí 。 願nguyện 習tập 氣khí 。 波Ba 羅La 蜜Mật 習tập 氣khí 。 思tư 惟duy 平bình 等đẳng 法pháp 習tập 氣khí 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 差sai 別biệt 習tập 氣khí 。 是thị 為vi 十thập 。 若nhược 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 安an 住trụ 此thử 法pháp 。 則tắc 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 得đắc 如Như 來Lai 大đại 智trí 。 習tập 氣khí 非phi 習tập 氣khí 智trí 。 故cố 知tri 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 業nghiệp 昇thăng 沉trầm 兩lưỡng 門môn 。 皆giai 從tùng 熏huân 習tập 而nhi 生sanh 。 不bất 是thị 無vô 因nhân 而nhi 得đắc 。 應ưng 須tu 勤cần 修tu 白bạch 業nghiệp 。 淨tịnh 法pháp 時thời 熏huân 。 念niệm 念niệm 功công 夫phu 。 自tự 成thành 妙diệu 果Quả 。 所sở 以dĩ 一nhất 一nhất 。 眾chúng 生sanh 八bát 識thức 藏tạng 中trung 各các 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 種chủng 子tử 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 非phi 從tùng 新tân 生sanh 。 雖tuy 常thường 內nội 熏huân 須tu 假giả 外ngoại 緣duyên 熏huân 發phát 。 若nhược 聞văn 十thập 惡ác 熏huân 發phát 三tam 塗đồ 種chủng 子tử 。 若nhược 聞văn 戒giới 善thiện 熏huân 發phát 人nhân 天thiên 種chủng 子tử 。 若nhược 聞văn 諦đế 緣duyên 熏huân 發phát 二nhị 乗# 種chủng 子tử 。 若nhược 聞văn 六Lục 度Độ 熏huân 發phát 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 種chủng 子tử 。 若nhược 聞văn 一nhất 乗# 熏huân 發phát 諸chư 佛Phật 種chủng 子tử 。 各các 隨tùy 習tập 熟thục 濃nồng 厚hậu 處xứ 先tiên 發phát 。 如như 今kim 多đa 習tập 三tam 塗đồ 種chủng 子tử 。 人nhân 天thiên 尚thượng 少thiểu 。 豈khởi 况# 佛Phật 乗# 。 然nhiên 地địa 獄ngục 現hiện 行hành 時thời 佛Phật 種chủng 子tử 亦diệc 不bất 沒một 。 只chỉ 是thị 轉chuyển 更cánh 賖# 遠viễn 。 如như 今kim 既ký 在tại 人nhân 天thiên 直trực 須tu 努nỗ 力lực 。 常thường 親thân 知tri 識thức 樂nhạo 聽thính 一nhất 乗# 。 內nội 外ngoại 資tư 熏huân 。 一nhất 生sanh 取thủ 辦biện 。 故cố 佛Phật 誡giới 羅la 睺hầu 羅la 頌tụng 云vân 。 十thập 方phương 無vô 量lượng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 念niệm 念niệm 已dĩ 證chứng 善thiện 誓thệ 果quả 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 我ngã 亦diệc 尒# 。 何hà 得đắc 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。

【# 十thập 板bản 】#

法pháp 華hoa 經kinh 偈kệ 云vân 。 更canh 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 又hựu 云vân 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 即tức 是thị 無vô 作tác 。 一nhất 實thật 諦đế 也dã 。 以dĩ 真Chân 如Như 之chi 性tánh 是thị 自tự 心tâm 之chi 實thật 。 名danh 一nhất 實thật 諦đế 。 念niệm 念niệm 圎# 成thành 。 更cánh 何hà 所sở 作tác 。 名danh 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 所sở 以dĩ 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 於ư 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。 見kiến 如Như 來Lai 性tánh 如như 秋thu 収thâu 冬đông 藏tạng 。 更cánh 無vô 所sở 作tác 。 以dĩ 達đạt 本bổn 故cố 。 法pháp 尒# 如như 斯tư 。 若nhược 未vị 見kiến 性tánh 人nhân 不bất 可khả 安an 然nhiên 拱củng 手thủ 。 俲# 無vô 作tác 無vô 修tu 。 直trực 須tu 水thủy 到đáo 渠cừ 成thành 。 自tự 然nhiên 任nhậm 運vận 。 故cố 又hựu 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 自tự 然nhiên 無vô 作tác 。 非phi 是thị 強cường/cưỡng 為vi 。 故cố 云vân 蔭ấm 入nhập 皆giai 如như 。 無vô 苦khổ 可khả 捨xả 。 無vô 明minh 塵trần 勞lao 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 習tập 可khả 斷đoạn 。 邊biên 邪tà 皆giai 中trung 正chánh 。 無vô 道đạo 可khả 修tu 。 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 滅diệt 可khả 證chứng 。 無vô 苦khổ 無vô 集tập 故cố 無vô 世thế 間gian 。 無vô 道đạo 無vô 滅diệt 故cố 無vô 出xuất 世thế 間gian 。 純thuần 一nhất 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 外ngoại 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。

第đệ 七thất 十thập 七thất 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

問vấn 。 一nhất 念niệm 無vô 明minh 心tâm 起khởi 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 為vi 自tự 生sanh 他tha 生sanh 共cộng 生sanh 無vô 因nhân 生sanh 。 荅# 。 緣duyên 起khởi 甚thậm 深thâm 。 非phi 四tứ 句cú 能năng 測trắc 。 了liễu 則tắc 一nhất 心tâm 冥minh 寂tịch 。 迷mê 則tắc 六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 。 非phi 妄vọng 非phi 真chân 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 若nhược 云vân 是thị 妄vọng 妄vọng 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 云vân 是thị 真chân 復phục 能năng 流lưu 轉chuyển 。 若nhược 云vân 是thị 斷đoạn 相tương 續tục 恆hằng 生sanh 。 若nhược 云vân 是thị 常thường 念niệm 念niệm 起khởi 滅diệt 。 所sở 以dĩ 從tùng 心tâm 生sanh 故cố 生sanh 無vô 能năng 生sanh 。 無vô 有hữu 定định 性tánh 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 萬vạn 境cảnh 無vô 明minh 與dữ 一nhất 心tâm 法pháp 性tánh 。 為vi 是thị 一nhất 為vi 是thị 二nhị 。 若nhược 是thị 一nhất 不bất 合hợp 分phần/phân 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 名danh 。 若nhược 是thị 二nhị 云vân 何hà 教giáo 中trung 說thuyết 無vô 明minh 即tức 法pháp 性tánh 。 荅# 。 體thể 一nhất 是thị 真chân 。 名danh 二nhị 是thị 假giả 。 名danh 因nhân 情tình 立lập 。 真chân 以dĩ 智trí 明minh 。 情tình 智trí 自tự 分phần/phân 。 真chân 原nguyên 不bất 動động 。 不bất 可khả 定định 同đồng 不bất 壞hoại 世thế 諦đế 故cố 。 不bất 可khả 定định 異dị 不bất 失thất 真Chân 諦Đế 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 明minh 與dữ 無vô 明minh 。 愚ngu 人nhân 為vi 二nhị 。 智trí 者giả 了liễu 達đạt 。 其kỳ 性tánh 無vô 二nhị 。 無vô 二nhị 之chi 性tánh 。 即tức 是thị 實thật 性tánh 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 三tam 界giới 初sơ 因nhân 四tứ 生sanh 元nguyên 始thỉ 。 莫mạc 窮cùng 本bổn 末mạt 罔võng 辯biện 根căn 由do 。 莊trang [孝-子+工]# 指chỉ 之chi 為vi 自tự 然nhiên 。 周chu 孔khổng 詺# 之chi 為vi 混hỗn 沌# 。 最tối 初sơ 起khởi 處xứ 如như 何hà 指chỉ 南nam 。 荅# 。 欲dục 知tri 有hữu 情tình 身thân 。 土thổ/độ 真chân 實thật 端đoan 由do 無vô 先tiên 我ngã 心tâm 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 謂vị 心tâm 法pháp 剎sát 那na 自tự 類loại 相tương 續tục 無vô 始thỉ 時thời 界giới 展triển 轉chuyển 流lưu 來lai 。 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 慿# 緣duyên 慿# 對đối 。 非phi 氣khí 非phi 稟bẩm 唯duy 識thức 唯duy 心tâm 。 肈# 論luận 鈔sao 云vân 。 [孝-子+工]# 子tử 云vân 無vô 名danh 天thiên 地địa 之chi 始thỉ 有hữu 名danh 萬vạn 物vật 之chi 母mẫu 。 若nhược 佛Phật 教giáo 意ý 則tắc 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 轉chuyển 變biến 為vi 識thức 藏tạng 從tùng 識thức 藏tạng 變biến 出xuất 根căn 身thân 噐# 世thế 間gian 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 推thôi 其kỳ 化hóa 本bổn 即tức 以dĩ 如Như 來Lai 。 藏tạng 性tánh 為vi 物vật 始thỉ 也dã 。 無vô 生sanh 無vô 始thỉ 物vật 之chi 性tánh 也dã 。 生sanh 始thỉ 不bất 能năng 動động 於ư 性tánh 。 即tức 法pháp 性tánh 也dã 。

【# 八bát 板bản 】#

經kinh 論luận 有hữu 二nhị 種chủng 覺giác 。 一nhất 性tánh 覺giác 。 二nhị 本bổn 覺giác 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 般Bát 若Nhã 。 一nhất 本bổn 覺giác 般Bát 若Nhã 。 二nhị 始thỉ 覺giác 般Bát 若Nhã 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 一nhất 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 二nhị 離ly 垢cấu 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 真Chân 如Như 。 一nhất 在tại 纏triền 真Chân 如Như 。 二nhị 出xuất 纏triền 真Chân 如Như 。 此thử 四tứ 種chủng 名danh 隨tùy 義nghĩa 異dị 。 體thể 即tức 常thường 同đồng 。 今kim 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 只chỉ 具cụ 性tánh 覺giác 清thanh 淨tịnh 本bổn 覺giác 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 在tại 纏triền 真Chân 如Như 等đẳng 。 於ư 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 中trung 妄vọng 忽hốt 生sanh 於ư 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 以dĩ 在tại 纏triền 未vị 離ly 障chướng 故cố 。 未vị 得đắc 出xuất 纏triền 真Chân 如Như 等đẳng 。 若nhược 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 二nhị 覺giác 俱câu 圎# 。 已dĩ 具cụ 出xuất 纏triền 真Chân 如Như 等đẳng 。 無vô 有hữu 妄vọng 想tưởng 塵trần 勞lao 。 永vĩnh 合hợp 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 則tắc 不bất 更cánh 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 等đẳng 。

【# 十thập 板bản 】#

佛Phật 證chứng 真chân 際tế 實thật 不bất 見kiến 明minh 。 若nhược 見kiến 於ư 明minh 即tức 是thị 所sở 明minh 。 既ký 立lập 所sở 明minh 便tiện 有hữu 能năng 覺giác 。 但đãn 除trừ 能năng 所sở 之chi 明minh 方phương 稱xưng 妙diệu 明minh 。 此thử 妙diệu 之chi 明minh 是thị 不bất 明minh 之chi 明minh 。 不bất 同đồng 所sở 明minh 因nhân 明minh 起khởi 照chiếu 。 故cố 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 論luận 云vân 。 難nạn/nan 曰viết 聖thánh 智trí 之chi 無vô 。 惑hoặc 智trí 之chi 無vô 。 俱câu 無vô 生sanh 滅diệt 。 何hà 以dĩ 異dị 之chi 耶da 。 荅# 。 聖thánh 智trí 之chi 無vô 者giả 。 無vô 知tri 惑hoặc 智trí 之chi 無vô 者giả 。 知tri 無vô 其kỳ 無vô 雖tuy 同đồng 。 所sở 以dĩ 無vô 者giả 異dị 也dã 。 何hà 者giả 。 夫phu 聖thánh 心tâm 虚# 靜tĩnh 無vô 知tri 可khả 無vô 。 可khả 曰viết 無vô 知tri 。 非phi 謂vị 知tri 無vô 。 惑hoặc 智trí 有hữu 知tri 故cố 有hữu 知tri 可khả 無vô 。 可khả 謂vị 知tri 無vô 。 非phi 曰viết 無vô 知tri 也dã 。

第đệ 七thất 十thập 八bát 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 言ngôn 一nhất 覺giác 一nhất 切thiết 覺giác 。 云vân 何hà 教giáo 中trung 分phần/phân 其kỳ 多đa 種chủng 。 荅# 。 覺giác 體thể 是thị 一nhất 。 隨tùy 用dụng 分phần/phân 多đa 。 用dụng 有hữu 淺thiển 深thâm 。 覺giác 無vô 前tiền 後hậu 。 如như 瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 。 妙diệu 覺giác 方phương 稱xưng 照chiếu 寂tịch 等đẳng 覺giác 照chiếu 寂tịch 。 又hựu 覺giác 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 覺giác 察sát 如như 睡thụy 夢mộng 覺giác 。 亦diệc 如như 人nhân 覺giác 賊tặc 。 賊tặc 無vô 能năng 為vi 妄vọng 。 即tức 賊tặc 也dã 。 二nhị 覺giác 照chiếu 即tức 照chiếu 理lý 事sự 也dã 。 亦diệc 如như 蓮liên 華hoa 開khai 。 照chiếu 見kiến 自tự 心tâm 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 如như 其kỳ 勝thắng 義nghĩa 覺giác 諸chư 法pháp 故cố 。 三tam 妙diệu 覺giác 即tức 上thượng 二nhị 覺giác 離ly 覺giác 所sở 覺giác 故cố 為vi 妙diệu 耳nhĩ 。 非phi 更cánh 別biệt 覺giác 。 故cố 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 。 又hựu 覺giác 性tánh 無vô 覺giác 即tức 根căn 本bổn 智trí 。 覺giác 相tương/tướng 歷lịch 然nhiên 即tức 後hậu 得đắc 智trí 。

【# 二nhị 板bản 】#

有hữu 情tình 無vô 情tình 。 究cứu 其kỳ 初sơ 原nguyên 。 皆giai 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 本bổn 際tế 。 如như 法Pháp 性tánh 論luận 云vân 。 問vấn 本bổn 際tế 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 荅# 。 理lý 妙diệu 難nạn/nan 觀quán 。 故cố 有hữu 不bất 知tri 之chi 說thuyết 。 旨chỉ 微vi 罕# 見kiến 。 故cố 發phát 幢tràng 英anh 之chi 問vấn 。 有hữu 天thiên 名danh 曰viết 幢Tràng 英Anh 。 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 所sở 言ngôn 本bổn 際tế 。 為vi 何hà 謂vị 乎hồ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 荅# 曰viết 。 眾chúng 生sanh 之chi 原nguyên 名danh 曰viết 本bổn 際tế 。 又hựu 問vấn 眾chúng 生sanh 之chi 原nguyên 。 為vi 何hà 謂vị 乎hồ 。 荅# 生sanh 死tử 之chi 本bổn 。 為vi 眾chúng 生sanh 原nguyên 。 又hựu 問vấn 於ư 彼bỉ 何hà 謂vị 為vi 生sanh 死tử 本bổn 。 荅# 曰viết 。 虛hư 空không 之chi 本bổn 為vi 生sanh 死tử 原nguyên 。 幢tràng 英anh 於ư 是thị 抱bão 玄huyền 音âm 而nhi 輟chuyết 問vấn 。 始thỉ 悟ngộ 不bất 住trụ 之chi 本bổn 。 若nhược 然nhiên 則tắc 因nhân 緣duyên 之chi 始thỉ 可khả 聞văn 而nhi 不bất 可khả 明minh 。 可khả 存tồn 而nhi 不bất 可khả 論luận 問vấn 。 虛hư 空không 有hữu 本bổn 乎hồ 。 荅# 。 無vô 問vấn 。 若nhược 無vô 有hữu 本bổn 何hà 故cố 云vân 虚# 空không 之chi 本bổn 為vi 生sanh 死tử 原nguyên 。 荅# 。 此thử 猶do 本bổn 際tế 之chi 本bổn 耳nhĩ 。 則tắc 於ư 虚# 空không 無vô 本bổn 為vi 眾chúng 本bổn 之chi 宗tông 。 化hóa 表biểu 無vô 化hóa 為vi 萬vạn 化hóa 之chi 府phủ 矣hĩ 。

【# 三tam 板bản 】#

問vấn 。 內nội 外ngoại 唯duy 識thức 。 心tâm 境cảnh 皆giai 空không 。 云vân 何hà 教giáo 中trung 又hựu 立lập 外ngoại 相tướng 。 荅# 。 因nhân 了liễu 相tương/tướng 空không 方phương 談đàm 唯duy 識thức 。 若nhược 執chấp 有hữu 相tương/tướng 。 唯duy 識thức 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 執chấp 無vô 相tướng 。 則tắc 真chân 空không 理lý 不bất 顯hiển 。 以dĩ 無vô 相tướng 即tức 相tương/tướng 方phương 達đạt 真chân 空không 。 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 始thỉ 明minh 唯duy 識thức 。

【# 四tứ 板bản 】#

攝nhiếp 論luận 云vân 。 如như 觀quán 行hành 人nhân 定định 中trung 。 所sở 見kiến 色sắc 相tướng 境cảnh 界giới 。 識thức 所sở 顯hiển 現hiện 。 定định 無vô 境cảnh 界giới 。 此thử 青thanh 等đẳng 色sắc 相tướng 是thị 定định 境cảnh 。 非phi 所sở 憶ức 持trì 識thức 。 憶ức 持trì 識thức 有hữu 染nhiễm 汙ô 。 此thử 起khởi 現hiện 前tiền 所sở 見kiến 分phân 明minh 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 唯duy 識thức 之chi 旨chỉ 於ư 此thử 弥# 彰chương 。 如như 依y 鏡kính 面diện 但đãn 有hữu 自tự 靣# 無vô 有hữu 別biệt 影ảnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 道Đạo 理lý 。 難nan 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 見kiến 法pháp 而nhi 令linh 得đắc 見kiến 。 定định 心tâm 亦diệc 尒# 。 定định 心tâm 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần/phân 似tự 識thức 。 一nhất 分phần/phân 似tự 塵trần 。 此thử 二nhị 種chủng 實thật 唯duy 是thị 識thức 。 若nhược 憶ức 持trì 識thức 是thị 過quá 去khứ 色sắc 。 此thử 定định 中trung 色sắc 。 若nhược 在tại 散tán 心tâm 五ngũ 識thức 可khả 言ngôn 緣duyên 現hiện 在tại 外ngoại 塵trần 起khởi 。 若nhược 散tán 意ý 識thức 緣duyên 過quá 去khứ 塵trần 起khởi 。 若nhược 在tại 觀quán 中trung 必tất 不bất 得đắc 緣duyên 外ngoại 色sắc 為vi 境cảnh 。 色sắc 在tại 現hiện 前tiền 又hựu 非phi 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 。 當đương 知tri 定định 心tâm 所sở 緣duyên 色sắc 即tức 見kiến 自tự 心tâm 。 不bất 見kiến 別biệt 境cảnh 。 以dĩ 定định 中trung 色sắc 比tỉ 定định 外ngoại 色sắc 。 應ưng 知tri 亦diệc 無vô 別biệt 境cảnh 。 是thị 知tri 一nhất 心tâm 即tức 萬vạn 法pháp 。 萬vạn 法pháp 即tức 一nhất 心tâm 。 何hà 者giả 。 以dĩ 一nhất 心tâm 不bất 動động 。 舉cử 體thể 為vi 萬vạn 法pháp 故cố 。

【# 五ngũ 板bản 】#

問vấn 。 既ký 稱xưng 唯duy 有hữu 識thức 。 何hà 得đắc 立lập 色sắc 名danh 。 荅# 。 一nhất 切thiết 名danh 皆giai 是thị 客khách 義nghĩa 。 名danh 中trung 無vô 法pháp 。 法pháp 中trung 無vô 名danh 。 名danh 不bất 當đương 法pháp 。 法pháp 不bất 當đương 名danh 。 經Kinh 云vân 。 是thị 自tự 性tánh 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 。 此thử 色sắc 無vô 所sở 有hữu 為vi 通thông 相tương/tướng 。 若nhược 有hữu 生sanh 即tức 有hữu 染nhiễm 。 若nhược 有hữu 滅diệt 即tức 有hữu 淨tịnh 。 由do 無vô 此thử 四tứ 義nghĩa 故cố 色sắc 無vô 別biệt 相tướng 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 論luận 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 。 實thật 無vô 外ngoại 境cảnh 者giả 。 如như 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 受thọ 天thiên 堂đường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 作tác 五ngũ 逆nghịch 罪tội 。 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。 昇thăng 忉Đao 利Lợi 則tắc 五ngũ 欲dục 恱# 目mục 。 堕# 泥nê 黎lê 則tắc 萬vạn 苦khổ 攢toàn 身thân 。 恱# 目mục 有hữu 靈linh 鳳phượng 翔tường 鸞loan 作tác 歡hoan 樂lạc 之chi 事sự 。 攢toàn 身thân 有hữu 鐵thiết 蛇xà 銅đồng 狗cẩu 為vi 逼bức 惱não 之chi 殃ương 。 明minh 知tri 非phi 但đãn 內nội 心tâm 。 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 。 荅# 。 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 苦khổ 樂lạc 之chi 相tướng 皆giai 是thị 自tự 心tâm 果quả 報báo 業nghiệp 影ảnh 。 既ký 以dĩ 自tự 心tâm 所sở 作tác 為vi 因nhân 。 還hoàn 以dĩ 自tự 心tâm 所sở 受thọ 為vi 果quả 。 故cố 經Kinh 云vân 。 未vị 有hữu 自tự 作tác 他tha 受thọ 。 今kim 且thả 約ước 地địa 獄ngục 界giới 受thọ 苦khổ 以dĩ 證chứng 唯duy 心tâm 。 十thập 法Pháp 界Giới 中trung 例lệ 皆giai 如như 是thị 。 識thức 論luận 問vấn 云vân 何hà 名danh 為vi 四tứ 大đại 轉chuyển 變biến 。 彼bỉ 四tứ 大đại 種chủng 種chủng 轉chuyển 變biến 動động 手thủ 脚cước 等đẳng 。 及cập 口khẩu 言ngôn 說thuyết 令linh 受thọ 罪tội 人nhân 生sanh 於ư 驚kinh 怖bố 。 如như 有hữu 兩lưỡng 羊dương 從tùng 兩lưỡng 邊biên 來lai 共cộng 殺sát 害hại 彼bỉ 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 見kiến 有hữu 諸chư 山sơn 或hoặc 來lai 或hoặc 去khứ 剎sát 害hại 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 得đắc 說thuyết 言ngôn 。 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 無vô 外ngoại 境cảnh 界giới 。 荅# 曰viết 。 偈kệ 言ngôn 。 若nhược 依y 眾chúng 生sanh 業nghiệp 。 四tứ 大đại 如như 是thị 變biến 。 何hà 故cố 不bất 依y 業nghiệp 。 心tâm 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 汝nhữ 向hướng 言ngôn 彼bỉ 罪tội 人nhân 業nghiệp 外ngoại 四tứ 大đại 等đẳng 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 依y 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 罪tội 業nghiệp 力lực 故cố 。 內nội 自tự 心tâm 識thức 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 又hựu 偈kệ 言ngôn 。 業nghiệp 熏huân 於ư 異dị 法pháp 。 果quả 云vân 何hà 異dị 處xứ 。 善thiện 惡ác 熏huân 於ư 心tâm 。 何hà 故cố 離ly 心tâm 說thuyết 。 故cố 偈kệ 言ngôn 業nghiệp 熏huân 於ư 異dị 法pháp 果quả 云vân 何hà 異dị 處xứ 者giả 。 此thử 以dĩ 何hà 義nghĩa 。 彼bỉ 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 罪tội 業nghiệp 。 依y 本bổn 心tâm 作tác 。 還hoàn 在tại 心tâm 中trung 。 不bất 離ly 於ư 心tâm 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 惡ác 業nghiệp 熏huân 心tâm 還hoàn 應ưng 心tâm 中trung 受thọ 苦khổ 果quả 報báo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 善thiện 惡ác 業nghiệp 熏huân 於ư 心tâm 識thức 。 不bất 熏huân 彼bỉ 外ngoại 四tứ 大đại 等đẳng 。 以dĩ 四tứ 大đại 中trung 無vô 所sở 熏huân 事sự 。 云vân 何hà 虚# 妄vọng 分phân 別biệt 說thuyết 言ngôn 四tứ 大đại 轉chuyển 變biến 。 於ư 四tứ 大đại 中trung 受thọ 苦khổ 果quả 報báo 。 是thị 故cố 偈kệ 言ngôn 善thiện 惡ác 熏huân 於ư 心tâm 。 何hà 故cố 離ly 心tâm 說thuyết 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 地địa 獄ngục 既ký 是thị 非phi 情tình 云vân 何hà 動động 作tác 。 荅# 。 是thị 有hữu 情tình 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 力lực 所sở 感cảm 。 令linh 受thọ 罪tội 眾chúng 生sanh 。 自tự 見kiến 有hữu 如như 是thị 事sự 。 如như 成thành 劫kiếp 風phong 。 雖tuy 是thị 無vô 情tình 亦diệc 能năng 成thành 劫kiếp 。 如như 磁từ 毛mao 石thạch 豈khởi 有hữu 識thức 想tưởng 令linh 鐵thiết 轉chuyển 移di 。 設thiết 使sử 眾chúng 生sanh 。 輪luân 迴hồi 六lục 趣thú 。 善thiện 惡ác 昇thăng 沉trầm 。 實thật 無vô 主chủ 宰tể 。 人nhân 法pháp 俱câu 空không 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 云vân 。 往vãng 復phục 無vô 際tế 。 動động 靜tĩnh 一nhất 原nguyên 。 含hàm 眾chúng 妙diệu 而nhi 有hữu 餘dư 。 超siêu 言ngôn 思tư 而nhi 逈huýnh 出xuất 者giả 。 其kỳ 唯duy 法Pháp 界Giới 乎hồ 。

問vấn 。 凡phàm 所sở 施thi 為vi 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 殺sát 生sanh 。 而nhi 得đắc 殺sát 罪tội 也dã 。 荅# 曰viết 。 皆giai 是thị 依y 於ư 自tự 心tâm 分phân 別biệt 。 強cường/cưỡng 執chấp 善thiện 惡ác 之chi 因nhân 。 妄vọng 受thọ 苦khổ 樂lạc 之chi 果quả 。 若nhược 究cứu 三tam 輪luân 之chi 體thể 。 能năng 殺sát 所sở 殺sát 本bổn 空không 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

問vấn 。 經kinh 中trung 所sở 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 夢mộng 。 以dĩ 證chứng 唯duy 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 事sự 虚# 。 窹# 中trung 事sự 實thật 。 果quả 報báo 不bất 等đẳng 。 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 。 云vân 何hà 引dẫn 證chứng 。 荅# 。 所sở 伸thân 譬thí 況huống 。 皆giai 為vi 不bất 信tín 之chi 人nhân 。 假giả 此thử 發phát 明minh 。 所sở 以dĩ 智trí 不bất 難nan 喻dụ 。 但đãn 求cầu 見kiến 道đạo 證chứng 會hội 自tự 心tâm 。 何hà 用dụng 檢kiểm 方phương 便tiện 之chi 詮thuyên 。 執chấp 圎# 常thường 之chi 理lý 。 此thử 夢mộng 喻dụ 一nhất 法pháp 證chứng 驗nghiệm 最tối 親thân 。 識thức 論luận 荅# 外ngoại 難nạn/nan 云vân 。 汝nhữ 言ngôn 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 飲ẩm 食thực 飢cơ 飽bão 刀đao 杖trượng 毒độc 藥dược 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 皆giai 悉tất 無vô 用dụng 。 窹# 時thời 所sở 見kiến 如như 是thị 。 等đẳng 事sự 皆giai 悉tất 有hữu 用dụng 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 頌tụng 云vân 。 如như 夢mộng 中trung 無vô 女nữ 。 動động 身thân 失thất 不bất 淨tịnh 。 如như 夢mộng 交giao 會hội 漏lậu 失thất 不bất 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 如như 是thị 。 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 虛hư 妄vọng 受thọ 用dụng 色sắc 香hương 味vị 等đẳng 外ngoại 諸chư 境cảnh 界giới 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 實thật 無vô 而nhi 成thành 。 又hựu 問vấn 若nhược 夢mộng 中trung 無vô 境cảnh 。 窹# 亦diệc 尒# 者giả 。 何hà 故cố 夢mộng 中trung 窹# 中trung 行hành 善thiện 惡ác 法pháp 。 受thọ 與dữ 不bất 受thọ 。 果quả 報báo 不bất 等đẳng 。 荅# 。 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 無vô 外ngoại 境cảnh 界giới 。 以dĩ 夢mộng 窹# 心tâm 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 不bất 依y 外ngoại 境cảnh 成thành 就tựu 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 是thị 以dĩ 在tại 夢mộng 位vị 心tâm 由do 睡thụy 眠miên 壞hoại 勢thế 力lực 羸luy 劣liệt 。 心tâm 弱nhược 不bất 能năng 成thành 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 覺giác 心tâm 不bất 尒# 故cố 所sở 造tạo 行hành 當đương 受thọ 異dị 熟thục 勝thắng 劣liệt 不bất 同đồng 非phi 由do 外ngoại 境cảnh 。 設thiết 覺giác 中trung 所sở 受thọ 苦khổ 樂lạc 實thật 果quả 報báo 。 亦diệc 無vô 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 悉tất 如như 幻huyễn 夢mộng 。

第đệ 七thất 十thập 九cửu 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 法pháp 外ngoại 無vô 心tâm 。 如như 是thị 了liễu 知tri 。 則tắc 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 一nhất 心tâm 妙diệu 理lý 圎# 證chứng 無vô 疑nghi 。 何hà 故cố 聞văn 外ngoại 善thiện 惡ác 知tri 識thức 而nhi 生sanh 聽thính 受thọ 。 荅# 。 皆giai 是thị 增tăng 上thượng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虚# 妄vọng 分phân 別biệt 而nhi 成thành 。 彼bỉ 此thử 情tình 生sanh 。 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 識thức 論luận 問vấn 云vân 。 何hà 故cố 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 說thuyết 善thiện 法Pháp 。 值trị 惡ác 知tri 識thức 。 聞văn 說thuyết 惡ác 法pháp 。 若nhược 無vô 一nhất 切thiết 外ngoại 境cảnh 者giả 。 彼bỉ 云vân 何hà 說thuyết 。 若nhược 不bất 說thuyết 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 聞văn 。 若nhược 不bất 聞văn 者giả 此thử 云vân 何hà 成thành 。 偈kệ 荅# 。 帶đái 共cộng 增tăng 上thượng 因nhân 。 彼bỉ 此thử 緣duyên 心tâm 合hợp 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 虚# 妄vọng 分phân 別biệt 思tư 惟duy 。 憶ức 念niệm 彼bỉ 說thuyết 我ngã 聞văn 而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 彼bỉ 前tiền 境cảnh 界giới 。 是thị 以dĩ 若nhược 執chấp 內nội 外ngoại 則tắc 心tâm 境cảnh 對đối 治trị 。 尚thượng 未vị 入nhập 於ư 信tín 門môn 。 何hà 乃nãi 稱xưng 於ư 聽thính 法Pháp 。

【# 三tam 板bản 】#

問vấn 。 若nhược 約ước 見kiến 聞văn 外ngoại 境cảnh 。 則tắc 色sắc 不bất 至chí 眼nhãn 。 眼nhãn 不bất 至chí 色sắc 。 可khả 謂vị 唯duy 心tâm 。 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。 只chỉ 如như 飲ẩm 噉đạm 之chi 時thời 根căn 境cảnh 相tướng 入nhập 。 若nhược 言ngôn 無vô 相tướng 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 喫khiết 心tâm 。 荅# 。 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 雖tuy 則tắc 離ly 合hợp 不bất 同đồng 。 皆giai 唯duy 識thức 變biến 。 味vị 性tánh 本bổn 空không 若nhược 非phi 是thị 識thức 誰thùy 知tri 醎hàm 淡đạm 。 古cổ 師sư 云vân 。 只chỉ 喫khiết 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 質chất 自tự 在tại 。 問vấn 。 如như 喫khiết 了liễu 質chất 亦diệc 亡vong 如như 何hà 。 荅# 。 能năng 隨tùy 既ký 亡vong 所sở 隨tùy 亦diệc 滅diệt 。 如như 二nhị 十thập 人nhân 共cộng 一nhất 株chu 樹thụ 。 一nhất 人nhân 伐phạt 之chi 十thập 九cửu 人nhân 所sở 隨tùy 亦diệc 滅diệt 。 又hựu 唯duy 識thức 義nghĩa 鏡kính 釋thích 云vân 。 共cộng 果quả 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 者giả 。 問vấn 。 且thả 如như 一nhất 樹thụ 有hữu 情tình 共cộng 變biến 。 而nhi 一nhất 有hữu 情tình 伐phạt 用dụng 之chi 時thời 。 為vi 用dụng 自tự 變biến 為vi 兼kiêm 用dụng 他tha 。 若nhược 唯duy 自tự 者giả 餘dư 人nhân 變biến 者giả 應ưng 存tồn 不bất 亡vong 。 樹thụ 何hà 不bất 見kiến 。 若nhược 亦diệc 用dụng 他tha 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 荅# 。 有hữu 云vân 樹thụ 等đẳng 既ký 是thị 共cộng 相tương 種chủng 生sanh 。 皆giai 相tương 隨tùy 順thuận 。 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。 彼bỉ 一nhất 有hữu 情tình 自tự 所sở 變biến 者giả 所sở 緣duyên 親thân 用dụng 。 他tha 所sở 變biến 者giả 與dữ 自tự 所sở 變biến 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 亦diệc 踈sơ 緣duyên 用dụng 一nhất 切thiết 相tương 望vọng 。 自tự 為vi 所sở 順thuận 。 他tha 為vi 能năng 順thuận 。 由do 所sở 順thuận 無vô 能năng 順thuận 亦diệc 滅diệt 。 由do 斯tư 樹thụ 喪táng 唯duy 識thức 亦diệc 成thành 。 問vấn 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。 荅# 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 有hữu 情tình 共cộng 業nghiệp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。

【# 六lục 板bản 】#

大đại 乗# 本bổn 生sanh 心tâm 地địa 觀quán 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 佛Phật 告cáo 弥# 勒lặc 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 汝nhữ 善thiện 男nam 子tử 。 當đương 修tu 學học 者giả 。 但đãn 有hữu 一nhất 德đức 。 是thị 人nhân 應ưng 住trú 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 根căn 原nguyên 。 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 了liễu 達đạt 此thử 法pháp 。 堪kham 能năng 住trú 止chỉ 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。

【# 七thất 板bản 】#

問vấn 。 內nội 外ngoại 唯duy 心tâm 是thị 平bình 等đẳng 理lý 。 云vân 何hà 身thân 土thổ/độ 不bất 同đồng 。 內nội 身thân 有hữu 覺giác 外ngoại 境cảnh 無vô 知tri 。 荅# 。 世thế 界giới 身thân 土thổ/độ 法pháp 尒# 如như 然nhiên 。 不bất 可khả 執chấp 一nhất 執chấp 異dị 自tự 生sanh 情tình 見kiến 。 若nhược 言ngôn 法pháp 尒# 者giả 即tức 法pháp 如như 是thị 。 或hoặc 云vân 法pháp 性tánh 者giả 。 若nhược 是thị 法pháp 性tánh 即tức 以dĩ 本bổn 識thức 如Như 來Lai 藏tạng 身thân 為vi 所sở 依y 持trì 。 恆hằng 䪺# 變biến 起khởi 外ngoại 諸chư 噐# 界giới 。 不bất 出xuất 此thử 二nhị 。 一nhất 法Pháp 應ưng 如như 是thị 。 二nhị 藏tạng 識thức 變biến 起khởi 。 又hựu 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 。 亦diệc 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 萬vạn 行hạnh 為vi 因nhân 等đẳng 。 所sở 現hiện 世thế 界giới 皆giai 是thị 藏tạng 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phân 之chi 中trung 半bán 為vi 外ngoại 噐# 。 而nhi 不bất 執chấp 受thọ 。 半bán 為vi 內nội 身thân 執chấp 為vi 自tự 性tánh 生sanh 覺giác 受thọ 故cố 。 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 何hà 緣duyên 如như 此thử 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。 行hành 業nghiệp 引dẫn 故cố 。 上thượng 雖tuy 分phần/phân 執chấp 受thọ 不bất 執chấp 受thọ 二nhị 義nghĩa 俱câu 無vô 自tự 性tánh 。 全toàn 以dĩ 佛Phật 法Pháp 界giới 如như 如như 一nhất 真chân 心tâm 為vi 體thể 。 當đương 知tri 依y 即tức 正chánh 。 正chánh 即tức 依y 。 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 真chân 性tánh 矣hĩ 。

【# 八bát 板bản 】#

問vấn 。 世thế 人nhân 多đa 執chấp 有hữu 情tình 動động 作tác 有hữu 識thức 。 無vô 情tình 不bất 動động 作tác 無vô 識thức 且thả 如như 葵quỳ 藿hoắc 向hướng 日nhật 而nhi 轉chuyển 。 芭ba 蕉tiêu 聞văn 雷lôi 而nhi 生sanh 。 橘quất 得đắc 屍thi 而nhi 敷phu 榮vinh 。 鐵thiết 因nhân 石thạch 而nhi 移di 動động 。 又hựu 如như 麴# 發phát 酒tửu 醋thố 火hỏa 爇nhiệt 山sơn 林lâm 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 無vô 情tình 。 云vân 何hà 動động 作tác 。 荅# 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 情tình 生sanh 死tử 。 一nhất 是thị 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 所sở 為vi 。 二nhị 是thị 法Pháp 界Giới 性tánh 自tự 然nhiên 生sanh 。 若nhược 無vô 情tình 轉chuyển 動động 。 一nhất 是thị 異dị 法pháp 性tánh 自tự 尒# 。 二nhị 是thị 法pháp 作tác 。 故cố 知tri 法pháp 法pháp 無vô 心tâm 塵trần 塵trần 本bổn 寂tịch 。 寂tịch 而nhi 常thường 用dụng 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 法pháp 無vô 心tâm 而nhi 隨tùy 緣duyên 成thành 壞hoại 。 人nhân 無vô 心tâm 而nhi 諸chư 行hành 遷thiên 流lưu 。 如như 芭ba 蕉tiêu 聞văn 雷lôi 。 葵quỳ 藿hoắc 向hướng 日nhật 。 無vô 明minh 不bất 取thủ 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 不bất 吸hấp 識thức 心tâm 。 則tắc 法pháp 法pháp 不bất 相tương 到đáo 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 知tri 。 法pháp 法Pháp 不bất 相tương 待đãi 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 借tá 。 皆giai 性tánh 自tự 尒# 故cố 。 法pháp 法pháp 如như 是thị 故cố 。 是thị 以dĩ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 心tâm 不bất 生sanh 境cảnh 。 境cảnh 不bất 生sanh 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 所sở 見kiến 境cảnh 。 唯duy 所sở 見kiến 心tâm 。 即tức 不bất 相tương 到đáo 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 諸chư 法pháp 無vô 作tác 用dụng 。 亦diệc 無vô 有hữu 體thể 性tánh 。 是thị 故cố 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 即tức 不bất 相tương 知tri 也dã 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 滅diệt 不bất 住trụ 。 如như 幻huyễn 如như 電điện 。 諸chư 法pháp 不bất 相tương 待đãi 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 。 即tức 不bất 相tương 待đãi 也dã 。 寶bảo 藏tạng 論luận 云vân 。 火hỏa 不bất 待đãi 日nhật 而nhi 熱nhiệt 。 風phong 不bất 待đãi 月nguyệt 而nhi 凉# 。 堅kiên 石thạch 處xứ 水thủy 天thiên 皷cổ 游du 光quang 明minh 暗ám 自tự 尒# 。 乾can/kiền/càn 濕thấp 同đồng 方phương 。 物vật 尚thượng 不bất 相tương 借tá 。 豈khởi 况# 道đạo 乎hồ 。 即tức 不bất 相tương 借tá 也dã 。 如như 火hỏa 以dĩ 熱nhiệt 為vi 性tánh 。 風phong 以dĩ 凉# 為vi 性tánh 。 豈khởi 假giả 藉tạ 他tha 緣duyên 乎hồ 。 天thiên 皷cổ 者giả 日nhật 也dã 。 常thường 遊du 光quang 照chiếu 四tứ 天thiên 下hạ 。 日nhật 出xuất 即tức 明minh 。 日nhật 沒một 即tức 暗ám 。 皆giai 是thị 法pháp 尒# 非phi 關quan 造tạo 作tác 。 堅kiên 石thạch 處xứ 水thủy 者giả 。 石thạch 雖tuy 處xứ 水thủy 。 水thủy 不bất 入nhập 石thạch 。 雖tuy 同đồng 一nhất 處xứ 。 石thạch 自tự 乾can/kiền/càn 而nhi 水thủy 自tự 濕thấp 。 故cố 知tri 法pháp 法pháp 標tiêu 宗tông 。 塵trần 塵trần 絕tuyệt 待đãi 。 則tắc 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ 。

【# 十thập 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。 其kỳ 心tâm 無vô 所sở 動động 。 諸chư 業nghiệp 從tùng 心tâm 生sanh 。 故cố 說thuyết 心tâm 如như 幻huyễn 。 若nhược 離ly 此thử 分phân 別biệt 。 普phổ 滅diệt 諸chư 有hữu 趣thú 。 譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。 普phổ 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。 徒đồ 令linh 眾chúng 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 得đắc 。 世thế 間gian 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 無vô 性tánh 亦diệc 無vô 生sanh 。 示thị 現hiện 有hữu 種chủng 種chủng 。 度độ 脫thoát 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 知tri 法pháp 如như 幻huyễn 。 眾chúng 生sanh 不bất 異dị 幻huyễn 。 了liễu 幻huyễn 無vô 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 及cập 國quốc 土độ 。 三tam 世thế 所sở 有hữu 法pháp 。 如như 是thị 悉tất 無vô 餘dư 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 幻huyễn 作tác 男nam 女nữ 形hình 。 及cập 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 屋ốc 宅trạch 泉tuyền 池trì 類loại 。 園viên 林lâm 華hoa 果quả 等đẳng 。 幻huyễn 物vật 無vô 覺giác 知tri 。 亦diệc 無vô 有hữu 住trú 處xứ 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 但đãn 随# 分phân 別biệt 現hiện 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 能năng 如như 是thị 。 普phổ 見kiến 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 了liễu 達đạt 悉tất 如như 幻huyễn 。 眾chúng 生sanh 及cập 國quốc 土độ 。 種chủng 種chủng 業nghiệp 所sở 造tạo 。 入nhập 於ư 如như 幻huyễn 際tế 。 於ư 彼bỉ 無vô 依y 著trước 。 如như 是thị 得đắc 善thiện 巧xảo 。 寂tịch 滅diệt 無vô 戱# 論luận 。 住trụ 於ư 無vô 礙ngại 地địa 。 普phổ 現hiện 大đại 威uy 力lực 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

即tức 有hữu 之chi 空không 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 空không 。 即tức 空không 之chi 有hữu 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 有hữu 。 又hựu 盡tận 有hữu 之chi 空không 。 盡tận 空không 之chi 有hữu 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 。 又hựu 四tứ 句cú 齊tề 照chiếu 成thành 觧# 境cảnh 故cố 。 四tứ 句cú 齊tề 泯mẫn 。 成thành 行hành 境cảnh 故cố 。 皆giai 言ngôn 忘vong 慮lự 絕tuyệt 方phương 為vi 具cụ 德đức 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 昔tích 人nhân 云vân 。 巫# 山sơn 臺đài 上thượng 託thác 雲vân 雨vũ 以dĩ 去khứ 來lai 。 舒thư 姑cô 水thủy 側trắc 寄ký 泉tuyền 流lưu 而nhi 還hoàn 往vãng 。 故cố 知tri 聚tụ 沫mạt 之chi 身thân 非phi 有hữu 。 如như 幻huyễn 之chi 心tâm 本bổn 空không 。 豈khởi 有hữu 欲dục 情tình 而nhi 成thành 實thật 事sự 。

【# 十thập 四tứ 板bản 】#

問vấn 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 云vân 何hà 有hữu 垢cấu 淨tịnh 能năng 所sở 對đối 治trị 。 荅# 。 只chỉ 為vì 如như 幻huyễn 故cố 垢cấu 淨tịnh 不bất 定định 。 由do 心tâm 迴hồi 轉chuyển 凡phàm 聖thánh 法pháp 生sanh 。 故cố 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 垢cấu 法pháp 說thuyết 淨tịnh 。 見kiến 垢cấu 實thật 性tánh 故cố 。 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 。 貪tham 著trước 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 論luận 云vân 。 問vấn 。 若nhược 諸chư 法pháp 同đồng 如như 幻huyễn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 一nhất 為vi 能năng 治trị 。 一nhất 為vi 所sở 治trị 。 偈kệ 荅# 云vân 。 譬thí 如như 強cường/cưỡng 幻huyễn 王vương 。 令linh 餘dư 幻huyễn 王vương 退thoái 。 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 能năng 令linh 染nhiễm 法pháp 盡tận 。

第đệ 八bát 十thập 卷quyển

【# 二nhị 板bản 】#

問vấn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 空không 如như 化hóa 。 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 種chủng 種chủng 。 說thuyết 法Pháp 別biệt 異dị 。 荅# 曰viết 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 及cập 餘dư 人nhân 所sở 化hóa 。 雖tuy 不bất 實thật 而nhi 有hữu 種chủng 種chủng 。 形hình 相tướng 別biệt 異dị 。 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 種chủng 種chủng 亦diệc 如như 是thị 。 人nhân 見kiến 夢mộng 中trung 好hảo 惡ác 事sự 有hữu 生sanh 喜hỷ 者giả 。 有hữu 生sanh 怖bố 者giả 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 雖tuy 無vô 實thật 事sự 而nhi 隨tùy 本bổn 形hình 像tượng 有hữu 好hảo 醜xú 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 空không 而nhi 各các 各các 有hữu 因nhân 緣duyên 。 如như 佛Phật 此thử 中trung 說thuyết 。 於ư 是thị 化hóa 法pháp 中trung 。 有hữu 聲Thanh 聞Văn 變biến 化hóa 。 有hữu 辟Bích 支Chi 佛Phật 變biến 化hóa 。 有hữu 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 變biến 化hóa 。 有hữu 佛Phật 變biến 化hóa 。 有hữu 煩phiền 惱não 變biến 化hóa 。 有hữu 業nghiệp 變biến 化hóa 。 又hựu 云vân 。 如như 化hóa 者giả 化hóa 主chủ 無vô 定định 物vật 。 但đãn 以dĩ 心tâm 生sanh 便tiện 有hữu 。 所sở 作tác 皆giai 無vô 有hữu 實thật 。 人nhân 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 無vô 所sở 因nhân 。 但đãn 從tùng 先tiên 世thế 心tâm 生sanh 。 今kim 世thế 心tâm 身thân 。 皆giai 無vô 有hữu 實thật 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 化hóa 。

問vấn 。 凡phàm 有hữu 相tương/tướng 法pháp 皆giai 從tùng 變biến 化hóa 。 心tâm 無vô 形hình 相tướng 。 云vân 何hà 化hóa 現hiện 。 荅# 。 心tâm 本bổn 是thị 化hóa 理lý 不bất 思tư 議nghị 。 從tùng 心tâm 現hiện 心tâm 如như 化hóa 起khởi 化hóa 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 心tâm 化hóa 唯duy 二nhị 。 一nhất 自tự 身thân 相tướng 應ưng 。 謂vị 自tự 心tâm 上thượng 化hóa 現hiện 種chủng 種chủng 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 影ảnh 像tượng 差sai 別biệt 。 二nhị 他tha 身thân 相tướng 應ưng 。 謂vị 令linh 他tha 心tâm 亦diệc 現hiện 種chủng 種chủng 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 影ảnh 像tượng 差sai 別biệt 。 此thử 並tịnh 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 見kiến 分phần/phân 現hiện 有hữu 義nghĩa 。 定định 力lực 能năng 令linh 自tự 心tâm 解giải 非phi 分phần/phân 法pháp 名danh 化hóa 自tự 心tâm 。 加gia 被bị 有hữu 情tình 令linh 愚ngu 昧muội 者giả 解giải 深thâm 細tế 法pháp 。 令linh 失thất 念niệm 者giả 得đắc 正chánh 憶ức 念niệm 。 名danh 化hóa 他tha 心tâm 。

【# 七thất 板bản 】#

經Kinh 云vân 。 三tam 世thế 佛Phật 種chủng 以dĩ 無vô 性tánh 為vi 性tánh 。 一nhất 切thiết 處xứ 随# 了liễu 無vô 性tánh 即tức 為vi 佛Phật 性tánh 。 不bất 以dĩ 有hữu 性tánh 故cố 有hữu 。 不bất 以dĩ 無vô 情tình 故cố 無vô 。 今kim 獨độc 言ngôn 有hữu 情tình 者giả 。 遍biến 世thế 勸khuyến 人nhân 為vi 噐# 常thường 於ư 一nhất 毛mao 一nhất 塵trần 之chi 處xứ 。 明minh 見kiến 一nhất 切thiết 理lý 事sự 無vô 非phi 如Như 來Lai 性tánh 。 是thị 開khai 如Như 來Lai 性tánh 起khởi 功công 德đức 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 是thị 知tri 六lục 道đạo 四tứ 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 情tình 與dữ 非phi 情tình 。 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 。 如như 世Thế 尊Tôn 最tối 後hậu 垂thùy 示thị 應ưng 盡tận 還hoàn 原nguyên 品phẩm 三tam 告cáo 之chi 文văn 。 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 逆nghịch 順thuận 。 入nhập 諸chư 禪thiền 已dĩ 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 我ngã 以dĩ 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 遍biến 觀quán 三tam 界giới 一nhất 切thiết 六lục 道đạo 。 諸chư 山sơn 大đại 海hải 。 大đại 地địa 含hàm 生sanh 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 根căn 本bổn 性tánh 離ly 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 同đồng 虚# 空không 相tướng 。 無vô 名danh 無vô 識thức 。 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 有hữu 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 。 無vô 高cao 下hạ 想tưởng 。 無vô 見kiến 無vô 聞văn 。 無vô 覺giác 無vô 知tri 。 不bất 可khả 繫hệ 縛phược 。 不bất 可khả 解giải 脫thoát 。 無vô 眾chúng 生sanh 。 無vô 壽thọ 命mạng 。 不bất 生sanh 不bất 起khởi 。 不bất 盡tận 不bất 滅diệt 。 非phi 世thế 間gian 非phi 非phi 世thế 間gian 。 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 二nhị 際tế 平bình 等đẳng 。 諸chư 法pháp 如như 故cố 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

佛Phật 說thuyết 佛Phật 性tánh 生sanh 。 五ngũ 種chủng 功công 德đức 。 一nhất 起khởi 正chánh 勤cần 心tâm 。 二nhị 生sanh 恭cung 敬kính 事sự 。 三tam 生sanh 般Bát 若Nhã 。 四tứ 生sanh 闍xà 那na 。 五ngũ 主chủ 大đại 悲bi 。 由do 五ngũ 功công 德đức 能năng 飜phiên 五ngũ 失thất 。 由do 正chánh 勤cần 故cố 飜phiên 下hạ 劣liệt 心tâm 。 由do 恭cung 敬kính 故cố 翻phiên 輕khinh 慢mạn 意ý 。 由do 般Bát 若Nhã 故cố 。 翻phiên 妄vọng 想tưởng 執chấp 。 由do 生sanh 闍xà 那na 俗tục 智trí 能năng 顯hiển 實thật 智trí 。 及cập 諸chư 功công 德đức 。 故cố 翻phiên 謗báng 真chân 法pháp 。 由do 大đại 悲bi 心tâm 慈từ 念niệm 平bình 等đẳng 故cố 翻phiên 我ngã 執chấp 。 乃nãi 至chí 由do 般Bát 若Nhã 故cố 。 不bất 捨xả 涅Niết 槃Bàn 。 由do 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 由do 般Bát 若Nhã 故cố 。 成thành 就tựu 佛Phật 法Pháp 。 由do 大đại 悲bi 故cố 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 是thị 以dĩ 若nhược 了liễu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 自tự 然nhiên 不bất 謗báng 不bất 慢mạn 。 無vô 失thất 無vô 違vi 。 何hà 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 妙diệu 故cố 。 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 無vô 法pháp 可khả 見kiến 。 故cố 名danh 為vi 見kiến 者giả 。 見kiến 法pháp 空không 故cố 。 名danh 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。 非phi 獨độc 慧tuệ 眼nhãn 能năng 見kiến 。 五ngũ 眼nhãn 俱câu 現hiện 。 如như 是thị 五ngũ 眼nhãn 照chiếu 如như 千thiên 日nhật 。 十thập 方phương 之chi 中trung 無vô [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 不bất 見kiến 。 於ư 一nhất 眼nhãn 處xứ 地địa 平bình 如như 掌chưởng 。 無vô 諸chư 穢uế 惡ác 。 若nhược 有hữu 可khả 見kiến 即tức 是thị 生sanh 盲manh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 空không 。 色sắc 空không 俱câu 遣khiển 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

問vấn 。 佛Phật 眼nhãn 者giả 。 皆giai 是thị 圎# 修tu 圎# 證chứng 方phương 具cụ 。 十thập 住trụ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 尚thượng 未vị 分phân 明minh 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 煩phiền 惱não 凡phàm 夫phu 尚thượng 。 未vị 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 云vân 何hà 得đắc 同đồng 佛Phật 眼nhãn 。 荅# 。 如Như 來Lai 五ngũ 眼nhãn 眾chúng 生sanh 悉tất 具cụ 。 非phi 待đãi 證chứng 聖thánh 方phương 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 若nhược 學học 大đại 乗# 人nhân 。 雖tuy 是thị 肉nhục 眼nhãn 。 而nhi 明minh 佛Phật 眼nhãn 。 二nhị 乗# 雖tuy 具cụ 天thiên 眼nhãn 不bất 明minh 佛Phật 眼nhãn 。 又hựu 云vân 見kiến 如Như 來Lai 性tánh 者giả 。 雖tuy 有hữu 煩phiền 惱não 。 如như 無vô 煩phiền 惱não 。 若nhược 實thật 明minh 宗tông 見kiến 性tánh 。 即tức 肉nhục 眼nhãn 而nhi 明minh 佛Phật 眼nhãn 。 以dĩ 智trí 照chiếu 為vi 眼nhãn 故cố 。 台thai 教giáo 約ước 五ngũ 品phẩm 。 初sơ 位vị 中trung 以dĩ 凡phàm 夫phu 心tâm 。 同đồng 佛Phật 所sở 知tri 。 用dụng 所sở 生sanh 眼nhãn 齊tề 如Như 來Lai 見kiến 。 若nhược 論luận 明minh 昧muội 淺thiển 深thâm 即tức 落lạc 修tu 證chứng 。 今kim 直trực 論luận 見kiến 性tánh 。 即tức 無vô 前tiền 後hậu 。

第đệ 八bát 十thập 一nhất 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

經Kinh 云vân 。 雖tuy 讚tán 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 知tri 心tâm 性tánh 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 雖tuy 讚tán 大đại 乗# 經kinh 而nhi 知tri 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 大đại 相tương/tướng 。 雖tuy 說thuyết 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 道đạo 而nhi 不bất 分phân 別biệt 。 阿A 羅La 漢Hán 辟Bích 支Chi 佛Phật 諸chư 佛Phật 。 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 釋thích 云vân 。 若nhược 真chân 若nhược 偽ngụy 唯duy 自tự 妄vọng 心tâm 現hiện 量lượng 境cảnh 界giới 無vô 有hữu 其kỳ 實thật 。 無vô 所sở 著trước 故cố 。 又hựu 若nhược 真chân 若nhược 偽ngụy 皆giai 一nhất 真Chân 如Như 。 皆giai 一nhất 法Pháp 身thân 。 無vô 有hữu 別biệt 異dị 。 不bất 斷đoạn 除trừ 故cố 。 是thị 以dĩ 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 。 不bất 忘vong 正chánh 念niệm 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 自tự 然nhiên 消tiêu 滅diệt 。 可khả 謂vị 應ưng 念niệm 斷đoạn 除trừ 豈khởi 勞lao 功công 行hành 。 此thử 乃nãi 西tây 來lai 的đích 旨chỉ 。 諸chư 佛Phật 正chánh 宗tông 。 圓viên 信tín 圓viên 修tu 不bất 同đồng 權quyền 漸tiệm 。 直trực 下hạ 得đắc 力lực 如như 師sư 子tử 就tựu 人nhân 。 一nhất 搥trùy 便tiện 成thành 猶do 王vương 之chi 寶bảo 噐# 。 可khả 謂vị 等đẳng 賜tứ 高cao 廣quảng 大đại 車xa 。 悉tất 與dữ 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 滅diệt 度độ 。 豈khởi 同đồng 貧bần 所sở 樂lạc 法pháp 。 下hạ 劣liệt 之chi 乗# 者giả 哉tai 。

【# 六lục 板bản 】#

思tư 惟duy 彼bỉ 我ngã 。 哽ngạnh 痛thống 自tự 他tha 。 即tức 起khởi 大đại 悲bi 。 興hưng 兩lưỡng 誓thệ 願nguyện 。 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 煩phiền 惱não 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 。 雖tuy 知tri 眾chúng 生sanh 如như 虚# 空không 誓thệ 度độ 如như 虚# 空không 之chi 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 知tri 煩phiền 惱não 無vô 所sở 有hữu 誓thệ 斷đoạn 無vô 所sở 有hữu 之chi 煩phiền 惱não 。 雖tuy 知tri 眾chúng 生sanh 數số 甚thậm 多đa 而nhi 度độ 多đa 多đa 之chi 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 知tri 煩phiền 惱não 無vô 邊biên 底để 而nhi 斷đoạn 無vô 底để 之chi 煩phiền 惱não 。 雖tuy 知tri 眾chúng 生sanh 如như 如như 佛Phật 如như 而nhi 度độ 如như 佛Phật 如như 之chi 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 知tri 煩phiền 惱não 如như 實thật 相tướng 而nhi 斷đoạn 如như 實thật 相tướng 之chi 煩phiền 惱não 。 何hà 者giả 。 若nhược 但đãn 拔bạt 苦khổ 因nhân 拔bạt 苦khổ 果quả 此thử 誓thệ 雜tạp 毒độc 。 故cố 湏# 觀quán 空không 。 若nhược 偏thiên 觀quán 空không 。 則tắc 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 可khả 度độ 是thị 名danh 著trước 空không 者giả 。 諸chư 佛Phật 所sở 不bất 化hóa 。 若nhược 偏thiên 見kiến 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 。 即tức 墮đọa 愛ái 見kiến 大đại 悲bi 非phi 解giải 脫thoát 道đạo 。 今kim 則tắc 非phi 毒độc 非phi 偽ngụy 。 故cố 名danh 為vi 真chân 。 非phi 空không 邊biên 非phi 有hữu 邊biên 。 故cố 名danh 為vi 正chánh 。

【# 八bát 板bản 】#

楞lăng 嚴nghiêm 三tam 昧muội 經kinh 。 問vấn 諸chư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 有hữu 合hợp 散tán 耶da 。 荅# 曰viết 。 凡phàm 法pháp 尚thượng 無vô 合hợp 散tán 。 况# 佛Phật 法Pháp 耶da 。 云vân 何hà 修tu 習tập 。 若nhược 見kiến 凡phàm 法pháp 佛Phật 法Pháp 不bất 二nhị 。 是thị 名danh 修tu 習tập 。 是thị 以dĩ 了liễu 一nhất 心tâm 成thành 現hiện 之chi 門môn 。 則tắc 無vô 修tu 而nhi 修tu 。 達đạt 萬vạn 法pháp 具cụ 足túc 之chi 體thể 。 乃nãi 不bất 習tập 而nhi 習tập 。 出xuất 入nhập 無vô 際tế 心tâm 境cảnh 一nhất 如như 。 即tức 於ư 一nhất 切thiết 。 差sai 別biệt 法pháp 中trung 。 念niệm 念niệm 入nhập 念niệm 念niệm 起khởi 。

問vấn 。 一nhất 心tâm 旨chỉ 趣thú 蓋cái 是thị 惣# 門môn 。 法pháp 義nghĩa 難nạn/nan 明minh 廣quảng 須tu 開khai 演diễn 。 如như 何hà 是thị 法pháp 。 如như 何hà 是thị 義nghĩa 。 荅# 。 法pháp 本bổn 無vô 差sai 隨tùy 義nghĩa 有hữu 別biệt 。 從tùng 法pháp 生sanh 義nghĩa 差sai 別biệt 難nạn/nan 明minh 。 因nhân 義nghĩa 顯hiển 法pháp 。 一nhất 心tâm 易dị 了liễu 。

第đệ 八bát 十thập 二nhị 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

普phổ 賢hiền 品phẩm 明minh 一nhất 障chướng 一nhất 切thiết 障chướng 經Kinh 云vân 。 以dĩ 普phổ 賢hiền 眼nhãn 見kiến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 已dĩ 究cứu 竟cánh 矣hĩ 。 故cố 知tri 但đãn 了liễu 真chân 心tâm 。 無vô 惑hoặc 可khả 斷đoạn 。 設thiết 有hữu 餘dư 習tập 。 還hoàn 以dĩ 一nhất 心tâm 佛Phật 知tri 見kiến 而nhi 治trị 之chi 。 不bất 入nhập 此thử 宗tông 。 皆giai 成thành 權quyền 漸tiệm 。 以dĩ 此thử 懺sám 罪tội 。 何hà 罪tội 不bất 消tiêu 。 除trừ 三tam 毒độc 根căn 。 如như 翻phiên 大đại 地địa 。 以dĩ 此thử 發phát 行hạnh 。 何hà 行hành 不bất 成thành 。 徹triệt 十Thập 地Địa 源nguyên 。 似tự 窮cùng 海hải 底để 。 遊du 行hành 奮phấn 迅tấn 猶do 師sư 子tử 之chi 王vương 。 自tự 在tại 翱cao 翔tường 。 若nhược 金kim 翅sí 之chi 鳥điểu 。

【# 八bát 板bản 】#

居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 者giả 。 念niệm 雖tuy 即tức 空không 不bất 可khả 故cố 起khởi 。 或hoặc 串xuyến 習tập 而nhi 生sanh 。 或hoặc 接tiếp 續tục 而nhi 起khởi 。 或hoặc 覺giác 前tiền 念niệm 非phi 別biệt 生sanh 後hậu 念niệm 改cải 悔hối 。 惣# 皆giai 是thị 病bệnh 。 但đãn 一nhất 坐tọa 之chi 時thời 內nội 外ngoại 心tâm 不bất 生sanh 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 定định 。 設thiết 有hữu 異dị 境cảnh [去/(冗-几+牛)]# 生sanh 唯duy 明minh 正chánh 念niệm 。 正chánh 念niệm 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 本bổn 法pháp 。 心tâm 境cảnh 俱câu 虚# 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 於ư 諸chư 妄vọng 心tâm 。 亦diệc 不bất 息tức 滅diệt 者giả 。 即tức 推thôi 初sơ 念niệm 不bất 見kiến 起khởi 處xứ 。 何hà 須tu 斷đoạn 滅diệt 。 不bất 見kiến 起khởi 處xứ 是thị 名danh 真chân 滅diệt 。 住trụ 妄vọng 想tưởng 境cảnh 。 不bất 加gia 了liễu 知tri 者giả 。 妄vọng 想tưởng 內nội 外ngoại 諸chư 境cảnh 皆giai 空không 。 何hà 須tu 強cường/cưỡng 生sanh 分phân 別biệt 。 則tắc 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 妙diệu 定định 相tương 應ứng 。 於ư 無vô 了liễu 知tri 。 不bất 辨biện 真chân 實thật 者giả 。 亦diệc 不bất 住trụ 無vô 。 分phân 別biệt 非phi 實thật 非phi 虚# 心tâm 無vô 所sở 寄ký 。 則tắc 得đắc 本bổn 之chi 正chánh 宗tông 。 還hoàn 原nguyên 之chi 妙diệu 性tánh 矣hĩ 。

【# 九cửu 板bản 】#

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 乃nãi 至chí 含hàm 受thọ 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 夫phu 轉chuyển 物vật 者giả 。 物vật 虚# 非phi 轉chuyển 。 唯duy 轉chuyển 自tự 心tâm 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。 因nhân 想tưởng 而nhi 成thành 。 隨tùy 念niệm 而nhi 至chí 。 所sở 以dĩ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經kinh 偈kệ 云vân 。 法pháp 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。 還hoàn 從tùng 分phân 別biệt 滅diệt 。 滅diệt 諸chư 分phân 別biệt 法pháp 。 是thị 法pháp 非phi 生sanh 滅diệt 。

第đệ 八bát 十thập 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

問vấn 。 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 云vân 。 一nhất 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 一nhất 。 無vô 一nhất 別biệt 心tâm 。 無vô 心tâm 別biệt 一nhất 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 平bình 等đẳng 一nhất 味vị 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 作tác 一nhất 種chủng 光quang 明minh 心tâm 地địa 之chi 海hải 者giả 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 同đồng 相tương/tướng 異dị 相tướng 。 荅# 。 若nhược 同đồng 若nhược 異dị 。 俱câu 一nhất 心tâm 作tác 故cố 。 如như 海hải 涌dũng 千thiên 波ba 。 千thiên 波ba 即tức 海hải 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 差sai 別biệt 性tánh 故cố 不bất 能năng 同đồng 種chủng 。 以dĩ 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 。 性tánh 故cố 不bất 能năng 異dị 種chủng 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 差sai 別biệt 不bất 能năng 自tự 異dị 。 如Như 來Lai 雖tuy 平bình 等đẳng 不bất 能năng 自tự 同đồng 。 不bất 能năng 自tự 異dị 故cố 即tức 異dị 無vô 異dị 也dã 。 不bất 能năng 自tự 同đồng 故cố 即tức 同đồng 非phi 同đồng 也dã 。

【# 三tam 板bản 】#

起khởi 信tín 論luận 云vân 。 譬thí 如như 種chủng 種chủng 。 瓦ngõa 噐# 皆giai 同đồng 微vi 塵trần 性tánh 相tướng 。 如như 是thị 無vô 漏lậu 無vô 明minh 種chủng 種chủng 業nghiệp 幻huyễn 。 皆giai 同đồng 真Chân 如Như 性tánh 相tướng 。 是thị 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 佛Phật 問vấn 文Văn 殊Thù 。 汝nhữ 久cửu 遠viễn 來lai 恆hằng 無vô 休hưu 息tức 。 普phổ 徧biến 遊du 行hành 十thập 方phương 。 剎sát 中trung 見kiến 何hà 殊thù 事sự 。 文Văn 殊Thù 荅# 曰viết 。 我ngã 久cửu 遠viễn 來lai 。 不bất 見kiến 餘dư 事sự 。 唯duy 見kiến 微vi 塵trần 。 又hựu 佛Phật 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 百bách 年niên 中trung 居cư 于vu 輪luân 家gia 不bất 見kiến 種chủng 種chủng 瓦ngõa 噐# 相tương/tướng 耶da 。 文Văn 殊Thù 對đối 曰viết 。 我ngã 唯duy 見kiến 塵trần 不bất 見kiến 瓦ngõa 噐# 。 又hựu 佛Phật 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 實thật 不bất 見kiến 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 山sơn 川xuyên 樹thụ 等đẳng 種chủng 種chủng 相tương/tướng 耶da 。 對đối 曰viết 。 我ngã 實thật 不bất 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 相tướng 。 唯duy 見kiến 微vi 塵trần 。 如như 是thị 如như 是thị 。 世Thế 尊Tôn 問vấn 訖ngật 。 文Văn 殊Thù 荅# 曰viết 。 至chí 一nhất 百bách 數số 。 佛Phật 問vấn 文Văn 殊Thù 見kiến 微vi 塵trần 耶da 。 文Văn 殊Thù 對đối 曰viết 。 我ngã 久cửu 遠viễn 來lai 。 不bất 見kiến 微vi 塵trần 。 尒# 時thời 世Thế 尊Tôn 告cáo 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 是thị 大Đại 士Sĩ 。 能năng 覺giác 一nhất 相tương/tướng 。 能năng 覺giác 一nhất 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 法pháp 。

【# 七thất 板bản 】#

有hữu 識thức 之chi 身thân 。 無vô 情tình 之chi 士sĩ 。 皆giai 是thị 內nội 外ngoại 四tứ 大đại 。 悉tất 皆giai 無vô 體thể 。 且thả 如như 地địa 大đại 唯duy 依y 風phong 輪luân 眾chúng 微vi 所sở 成thành 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 是thị 有hữu 情tình 心tâm 變biến 。 更cánh 無vô 異dị 理lý 。 安an 庠tường 動động 止chỉ 。 皆giai 在tại 心tâm 中trung 。 似tự 鳥điểu 飛phi 空không 不bất 離ly 空không 界giới 。 如như 魚ngư 潛tiềm 水thủy 。 豈khởi 越việt 水thủy 源nguyên 。

【# 八bát 板bản 】#

問vấn 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 佛Phật 語ngữ 心tâm 為vi 宗tông 。 既ký 立lập 一nhất 心tâm 為vi 宗tông 。 云vân 何hà 復phục 云vân 無vô 心tâm 是thị 道đạo 也dã 。 荅# 。 心tâm 為vi 宗tông 者giả 。 是thị 真chân 實thật 心tâm 。 此thử 心tâm 不bất 是thị 有hữu 無vô 。 無vô 住trụ 無vô 依y 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 為vi 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 之chi 性tánh 。 猶do 如như 虚# 空không 體thể 非phi 一nhất 切thiết 而nhi 。 能năng 現hiện 一nhất 切thiết 。 只chỉ 為vì 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 此thử 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 以dĩ 真chân 心tâm 無vô 性tánh 不bất 覺giác 而nhi 起khởi 妄vọng 識thức 之chi 心tâm 。 遂toại 遺di 此thử 真chân 心tâm 妙diệu 性tánh 。 逐trục 妄vọng 攀phàn 緣duyên 。 只chỉ 令linh 息tức 緣duyên 心tâm 。 所sở 以dĩ 云vân 無vô 心tâm 是thị 道đạo 也dã 。

第đệ 八bát 十thập 四tứ 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

但đãn 了liễu 一nhất 念niệm 空không 。 諸chư 塵trần 自tự 然nhiên 破phá 。 所sở 依y 既ký 不bất 有hữu 能năng 依y 何hà 得đắc 生sanh 。 如như 源nguyên 盡tận 流lưu 乾can/kiền/càn 根căn 危nguy 葉diệp 謝tạ 。 所sở 以dĩ 阿A 難Nan 七thất 處xứ 執chấp 而nhi 無vô 據cứ 。 故cố 知tri 邪tà 法pháp 難nạn/nan 扶phù 。 二nhị 祖tổ 直trực 下hạ 求cầu 而nhi 不bất 生sanh 。 可khả 驗nghiệm 解giải 空không 方phương 悟ngộ 祖tổ 佛Phật 大đại 約ước 。 只chỉ 指chỉ 斯tư 宗tông 。 既ký 不bất 得đắc 能năng 起khởi 之chi 心tâm 。 亦diệc 不bất 得đắc 所sở 生sanh 之chi 境cảnh 。 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 即tức 我ngã 喪táng 。 境cảnh 不bất 可khả 得đắc 故cố 即tức 法pháp 亡vong 。 若nhược 能năng 人nhân 法pháp 俱câu 空không 。 即tức 顯hiển 一nhất 心tâm 妙diệu 理lý 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 人nhân 法pháp 俱câu 空không 識thức 又hựu 不bất 立lập 。 即tức 今kim 見kiến 聞văn 。 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。 荅# 。 一nhất 切thiết 前tiền 塵trần 所sở 現hiện 諸chư 法pháp 。 盡tận 隨tùy 念niệm 而nhi 至chí 。 皆giai 對đối 想tưởng 而nhi 生sanh 。 念niệm 息tức 境cảnh 空không 意ý 虚# 法pháp 寂tịch 。 故cố 知tri 見kiến 聞văn 但đãn 是thị 緣duyên 起khởi 。 見kiến 畢tất 竟cánh 空không 。 可khả 明minh 起khởi 處xứ 。

【# 八bát 板bản 】#

問vấn 。 論luận 云vân 。 說thuyết 智trí 及cập 智trí 處xứ 俱câu 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。 智trí 處xứ 即tức 是thị 境cảnh 云vân 何hà 成thành 般Bát 若Nhã 。 荅# 。 般Bát 若Nhã 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 真chân 實thật 常thường 住trụ 般Bát 若Nhã 。 二nhị 觀quán 照chiếu 有hữu 用dụng 般Bát 若Nhã 。 若nhược 真chân 實thật 般Bát 若Nhã 。 性tánh 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 不bất 分phân 能năng 所sở 。 即tức 不bất 同đồng 世thế 間gian 頑ngoan 境cảnh 。 以dĩ 為vi 所sở 照chiếu 。 亦diệc 不bất 同đồng 偏thiên 小tiểu 妄vọng 心tâm 。 以dĩ 為vi 所sở 照chiếu 。 又hựu 亦diệc 不bất 同đồng 假giả 立lập 真Chân 如Như 。 以dĩ 為vi 所sở 照chiếu 。 今kim 則tắc 一nhất 體thể 潛tiềm 通thông 。 心tâm 心tâm 互hỗ 照chiếu 。 以dĩ 無vô 心tâm 外ngoại 境cảnh 。 亦diệc 無vô 境cảnh 外ngoại 心tâm 。 以dĩ 心tâm 是thị 境cảnh 心tâm 。 境cảnh 是thị 心tâm 境cảnh 故cố 。 如như 是thị 融dung 鎔dong 豈khởi 非phi 般Bát 若Nhã 乎hồ 。

第đệ 八bát 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

問vấn 。 雖tuy 然nhiên 心tâm 即tức 是thị 業nghiệp 。 業nghiệp 即tức 是thị 心tâm 。 既ký 從tùng 心tâm 生sanh 還hoàn 從tùng 心tâm 受thọ 。 如như 何hà 現hiện 今kim 消tiêu 其kỳ 虚# 妄vọng 業nghiệp 報báo 。 荅# 。 但đãn 了liễu 無vô 作tác 自tự 然nhiên 業nghiệp 空không 。 所sở 以dĩ 云vân 。 若nhược 了liễu 無vô 作tác 惡ác 業nghiệp 一nhất 生sanh 成thành 佛Phật 。 又hựu 云vân 。 雖tuy 有hữu 作tác 業nghiệp 而nhi 無vô 作tác 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 秘bí 密mật 之chi 教giáo 。 又hựu 凡phàm 作tác 業nghiệp 悉tất 是thị 自tự 心tâm 撗hoàng 計kế 外ngoại 法pháp 。 還hoàn 自tự 對đối 治trị 。 妄vọng 取thủ 成thành 業nghiệp 。 若nhược 了liễu 心tâm 不bất 取thủ 境cảnh 。 自tự 不bất 生sanh 無vô 法pháp [去/(冗-几+牛)]# 情tình 。 云vân 何hà 成thành 業nghiệp 。

【# 四tứ 板bản 】#

學học 人nhân 問vấn 安an 國quốc 和hòa 尚thượng 云vân 。 若nhược 未vị 悟ngộ 時thời 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 緣duyên 是thị 有hữu 不phủ 。 荅# 。 非phi 有hữu 。 喻dụ 如như 夜dạ 夢mộng 被bị 惡ác 人nhân 逐trục 。 或hoặc 作tác 梵Phạm 王Vương 帝Đế 釋Thích 。 將tương 為vi 是thị 有hữu 。 豁hoát 然nhiên 睡thụy 覺giác 寂tịch 然nhiên 無vô 事sự 。 信tín 知tri 三tam 界giới 本bổn 空không 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 又hựu 有hữu 問vấn 大đại 珠châu 和hòa 尚thượng 若nhược 為vi 得đắc 知tri 業nghiệp 盡tận 。 荅# 。 現hiện 前tiền 心tâm 通thông 。 前tiền 生sanh 後hậu 生sanh 。 猶do 如như 眼nhãn 見kiến 。 前tiền 佛Phật 後hậu 佛Phật 。 萬vạn 法pháp 同đồng 時thời 。

【# 五ngũ 板bản 】#

太thái 虚# 空không 藏tạng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 所sở 問vấn 經Kinh 云vân 。 山sơn 相tương 擊kích 王vương 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 孔khổng 隙khích 處xứ 。 風phong 入nhập 其kỳ 中trung 搖dao 動động 於ư 物vật 有hữu 往vãng 來lai 相tương/tướng 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 亦diệc 尒# 。 若nhược 心tâm 有hữu 閒gian/nhàn 隙khích 。 心tâm 則tắc 搖dao 動động 。 以dĩ 搖dao 動động 故cố 魔ma 則tắc 得đắc 便tiện 。 是thị 故cố 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 守thủ 護hộ 於ư 心tâm 不bất 令linh 間gian 隙khích 。 若nhược 心tâm 無vô 間gian 隙khích 則tắc 諸chư 相tướng 圎# 滿mãn 。 以dĩ 相tương/tướng 圎# 滿mãn 故cố 。 則tắc 空không 性tánh 圎# 滿mãn 。 是thị 為vi 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 超siêu 魔ma 法Pháp 門môn 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 入nhập 唯duy 識thức 門môn 。 觀quán 一nhất 切thiết 境cảnh 自tự 然nhiên 無vô 相tướng 。 何hà 用dụng 更cánh 言ngôn 破phá 相tương/tướng 顯hiển 理lý 。

復phục 有hữu 弃khí 有hữu 觀quán 空không 。 若nhược 有hữu 所sở 破phá 之chi 宗tông 。 則tắc 立lập 能năng 空không 之chi 理lý 。 既ký 存tồn 空không 法pháp 。 還hoàn 成thành 有hữu 相tương/tướng 之chi 因nhân 。 若nhược 守thủ 觀quán 門môn 。 豈khởi 合hợp 無vô 為vi 之chi 道Đạo 。 荅# 。 夫phu 言ngôn 破phá 相tương/tướng 者giả 。 是thị 未vị 入nhập 唯duy 識thức 。 去khứ 其kỳ 妄vọng 執chấp 。 雖tuy 言ngôn 破phá 相tương/tướng 實thật 無vô 所sở 破phá 。 既ký 無vô 所sở 破phá 之chi 有hữu 。 亦diệc 無vô 能năng 破phá 之chi 空không 。 情tình 執chấp 若nhược 消tiêu 空không 有hữu 俱câu 寂tịch 。 前tiền 塵trần 無vô 定định 。 破phá 立lập 隨tùy 心tâm 。 迷mê 真chân 之chi 妄vọng 不bất 生sanh 。 對đối 妄vọng 之chi 真chân 亦diệc 絕tuyệt 。

【# 七thất 板bản 】#

問vấn 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 不bất 出xuất 俗tục 諦đế 心tâm 量lượng 。 真Chân 諦Đế 無vô 得đắc 無vô 生sanh 。 還hoàn 出xuất 心tâm 量lượng 不phủ 。 荅# 。 夫phu 量lượng 者giả 是thị 能năng 緣duyên 心tâm 。 但đãn 有hữu 對đối 俗tục 說thuyết 真chân 。 因nhân 虚# 立lập 實thật 。 [后-口+十]# 差sai 別biệt 論luận 平bình 等đẳng 。 遣khiển 異dị 相tướng 建kiến 如như 如như 。 盡tận 是thị 對đối 待đãi 得đắc 名danh 。 破phá 執chấp 設thiết 教giáo 。 若nhược 能năng 真chân 俗tục 雙song 拂phất 。 空không 有hữu 俱câu 消tiêu 。 了liễu 邊biên 即tức 中trung 。 無vô 邊biên 可khả 離ly 。 達đạt 中trung 即tức 邊biên 。 無vô 中trung 可khả 存tồn 。 能năng 證chứng 之chi 智trí 既ký 亡vong 。 所sở 證chứng 之chi 理lý 亦diệc 寂tịch 。 方phương 超siêu 心tâm 量lượng 入nhập 絕tuyệt 待đãi 門môn 。 若nhược 有hữu 得đắc 無vô 得đắc 。 有hữu 生sanh 無vô 生sanh 。 盡tận 不bất 出xuất 於ư 心tâm 量lượng 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 本bổn 始thỉ 二nhị 覺giác 從tùng 何hà 立lập 名danh 。 荅# 。 本bổn 覺giác 者giả 。 因nhân 始thỉ 得đắc 名danh 。 始thỉ 覺giác 者giả 從tùng 本bổn 而nhi 立lập 。 如như 起khởi 信tín 鈔sao 云vân 。 未vị 審thẩm 始thỉ 覺giác 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 為vi 本bổn 所sở 對đối 故cố 此thử 云vân 也dã 。 原nguyên 其kỳ 始thỉ 覺giác 是thị 本bổn 所sở 生sanh 。 斬trảm 新tân 而nhi 有hữu 故cố 名danh 為vi 始thỉ 。 反phản 照chiếu 其kỳ 體thể 元nguyên 來lai 有hữu 之chi 。 敵địch 對đối 於ư 始thỉ 故cố 名danh 為vi 本bổn 。 苟cẩu 無vô 其kỳ 始thỉ 何hà 所sở 待đãi 耶da 。 如như 母mẫu 生sanh 子tử 對đối 子tử 稱xưng 母mẫu 。 乃nãi 至chí 問vấn 本bổn 覺giác 始thỉ 覺giác 既ký 殊thù 。 何hà 因nhân 無vô 二nhị 。 又hựu 既ký 同đồng 本bổn 覺giác 。 因nhân 何hà 名danh 始thỉ 。 荅# 。 即tức 是thị 本bổn 覺giác 初sơ 顯hiển 相tương/tướng 用dụng 名danh 為vi 始thỉ 覺giác 。 相tương/tướng 用dụng 非phi 別biệt 外ngoại 來lai 故cố 得đắc 融dung 同đồng 一nhất 體thể 。 又hựu 若nhược 非phi 本bổn 覺giác 舉cử 體thể 之chi 相tướng 用dụng 。 即tức 不bất 是thị 始thỉ 覺giác 。 以dĩ 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 故cố 。 若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。 但đãn 名danh 相tướng 似tự 覺giác 。 亦diệc 名danh 隨tùy 分phần/phân 覺giác 。 是thị 知tri 直trực 待đãi 合hợp 同đồng 本bổn 體thể 方phương 得đắc 名danh 真chân 始thỉ 覺giác 也dã 。 既ký 合hợp 於ư 本bổn 。 始thỉ 即tức 非phi 始thỉ 。 既ký 無vô 於ư 始thỉ 。 即tức 無vô 於ư 本bổn 。 本bổn 始thỉ 之chi 名danh 既ký 喪táng 。 但đãn 可khả 名danh 為vi 覺giác 焉yên 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 上thượng 說thuyết 真chân 心tâm 無vô 生sanh 。 妄vọng 念niệm 起khởi 滅diệt 。 如như 何hà 會hội 妄vọng 歸quy 真chân 。 入nhập 一nhất 乗# 平bình 等đẳng 之chi 道Đạo 。 荅# 。 妄vọng 元nguyên 無vô 體thể 。 本bổn 自tự 全toàn 真chân 。 何hà 須tu 更cánh 會hội 。 今kim 謂vị 情tình 見kiến 妄vọng 執chấp 之chi 人nhân 。 引dẫn 祖tổ 佛Phật 善thiện 巧xảo 。 洞đỗng 心tâm 原nguyên 之chi 智trí 。 搜sưu 經kinh 論luận 微vi 細tế 窮cùng 性tánh 海hải 之chi 詮thuyên 。 令linh 頓đốn 豁hoát 情tình 塵trần 便tiện 成thành 真chân 覺giác 。 如như 釋thích 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 云vân 。 一nhất 心tâm 真Chân 如Như 體thể 大đại 。 通thông 於ư 五ngũ 人nhân 平bình 等đẳng 。 平bình 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 何hà 名danh 為vi 五ngũ 種chủng 假giả 人nhân 。 一nhất 者giả 凡phàm 夫phu 。 二nhị 者giả 聲Thanh 聞Văn 。 三tam 者giả 緣Duyên 覺Giác 。 四tứ 者giả 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 五ngũ 者giả 如Như 來Lai 。 是thị 名danh 為vi 五ngũ 。 如như 是thị 五ngũ 名danh 。 人nhân 自tự 是thị 五ngũ 。 真chân 自tự 唯duy 一nhất 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 真Chân 如Như 自tự 體thể 。 無vô 有hữu 增tăng 减# 。 亦diệc 無vô 大đại 小tiểu 。 亦diệc 無vô 有hữu 無vô 。 亦diệc 無vô 中trung 邊biên 。 亦diệc 無vô 去khứ 來lai 。 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 一nhất 自tự 成thành 一nhất 。 同đồng 自tự 作tác 同đồng 猒# 異dị 捨xả 別biệt 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 一nhất 相tương/tướng 三tam 昧muội 。 契Khế 經Kinh 中trung 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 譬thí 如như 金kim 剛cang 。 作tác 五ngũ 趣thú 像tượng 。 五ngũ 人nhân 平bình 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

第đệ 八bát 十thập 九cửu 卷quyển

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 既ký 是thị 真Chân 如Như 。 何hà 分phân 身thân 土thổ/độ 耶da 。 荅# 。 據cứ 義nghĩa 立lập 之chi 於ư 真Chân 如Như 中trung 。 以dĩ 性tánh 成thành 萬vạn 德đức 為vi 身thân 。 以dĩ 空không 之chi 理lý 為vi 土thổ/độ 。 約ước 義nghĩa 即tức 別biệt 。 體thể 不bất 相tương 離ly 。 又hựu 真chân 理lý 中trung 具cụ 四tứ 德đức 。 常thường 淨tịnh 二nhị 德đức 為vi 土thổ/độ 。 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 德đức 為vi 身thân 。 故cố 云vân 我ngã 此thử 土độ 淨tịnh 。 而nhi 汝nhữ 不bất 見kiến 。 則tắc 真chân 身thân 含hàm 萬vạn 法pháp 為vi 土thổ/độ 耳nhĩ 。 若nhược 心tâm 外ngoại 取thủ 土thổ/độ 見kiến 。 相tương/tướng 迷mê 真chân 。 成thành 妄vọng 想tưởng 之chi 垢cấu 故cố 稱xưng 為vi 穢uế 。 若nhược 見kiến 心tâm 性tánh 則tắc 名danh 淨tịnh 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 一nhất 法pháp 不bất 動động 異dị 見kiến 常thường 生sanh 。 迷mê 有hữu 作tác 塵trần 勞lao 。 悟ngộ 空không 成thành 佛Phật 國quốc 。 非phi 移di 妙diệu 喜hỷ 匪phỉ 變biến 娑sa 婆bà 。 亦diệc 非phi 神thần 力lực 所sở 為vi 。 法pháp 性tánh 何hà 曾tằng 遷thiên 變biến 。 猶do 眩huyễn 翳ế 之chi 者giả 同đồng 處xứ 。 各các 觀quán 蠅dăng 髮phát 毛mao 輪luân 所sở 見kiến 差sai 別biệt 。 如như 執chấp 外ngoại 境cảnh 界giới 。 皆giai 是thị 妄vọng 心tâm 。 如như 經Kinh 云vân 。 例lệ 如như 今kim 目mục 覩đổ 山sơn 河hà 。 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 見kiến 病bệnh 。

問vấn 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 道đạo 外ngoại 無vô 心tâm 。 云vân 何hà 諸chư 佛Phật 。 自tự 稱xưng 出xuất 世thế 得đắc 道Đạo 。 廣quảng 說thuyết 教giáo 門môn 。 荅# 。 只chỉ 為vì 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 唯duy 心tâm 。 妄vọng 生sanh 外ngoại 境cảnh 。 以dĩ 不bất 實thật 故cố 。 所sở 以dĩ 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 是thị 實thật 。 則tắc 諸chư 佛Phật 終chung 不bất 出xuất 世thế 。 所sở 說thuyết 方phương 便tiện 。 教giáo 門môn 不bất 為vi 知tri 者giả 說thuyết 。 但đãn 為vi 未vị 知tri 者giả 破phá 執chấp 除trừ 疑nghi 。 似tự 形hình 言ngôn 教giáo 。 若nhược 執chấp 喪táng 疑nghi 消tiêu 。 則tắc 無vô 道đạo 可khả 得đắc 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 唯duy 得đắc 顛điên 倒đảo 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 得đắc 。 以dĩ 無vô 所sở 知tri 故cố 知tri 。

第đệ 八bát 十thập 九cửu 卷quyển

【# 十thập 板bản 】#

眾chúng 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 雜tạp 雜tạp 心tâm 識thức 。 念niệm 念niệm 起khởi 滅diệt 。 故cố 號hiệu 眾chúng 生sanh 。 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

汝nhữ 等đẳng 日nhật 夜dạ 常thường 生sanh 。 無vô 量lượng 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 智trí 照chiếu 不bất 起khởi 相tương 續tục 之chi 念niệm 。 即tức 是thị 度độ 眾chúng 生sanh 。 又hựu 了liễu 念niệm 即tức 空không 。 無vô 有hữu 起khởi 處xứ 。 即tức 是thị 度độ 盡tận 。 無vô 量lượng 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 。 而nhi 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。 台thai 教giáo 云vân 。 無vô 明minh 為vi 父phụ 。 貪tham 愛ái 為vi 母mẫu 。 六lục 根căn 為vi 男nam 。 六lục 塵trần 為vi 女nữ 。 識thức 為vi 媒môi 嫁giá 。 出xuất 生sanh 無vô 量lượng 。 煩phiền 惱não 為vi 子tử 孫tôn 。 故cố 經Kinh 云vân 。 有hữu 念niệm 即tức 生sanh 死tử 。 無vô 念niệm 即tức 泥Nê 洹Hoàn 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

問vấn 。 若nhược 如như 上thượng 說thuyết 成thành 佛Phật 度độ 眾chúng 生sanh 不phủ 離ly 一nhất 念niệm 。 諸chư 佛Phật 何hà 以dĩ 發phát 願nguyện 更cánh 度độ 他tha 眾chúng 生sanh 。 荅# 。 雖tuy 發phát 願nguyện 度độ 生sanh 。 皆giai 令linh 倣# 此thử 真chân 修tu 究cứu 竟cánh 。 同đồng 此thử 指chỉ 歸quy 一nhất 念niệm 。 所sở 以dĩ 先tiên 發phát 誓thệ 度độ 盡tận 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 方phương 成thành 正chánh 覺giác 。 則tắc 念niệm 盡tận 心tâm 澄trừng 天thiên 真chân 獨độc 朗lãng 即tức 成thành 佛Phật 義nghĩa 也dã 。 先tiên 佛Phật 已dĩ 如như 是thị 自tự 度độ 竟cánh 。 然nhiên 後hậu 轉chuyển 示thị 他tha 人nhân 。 即tức 是thị 真chân 實thật 之chi 慈từ 。 離ly 此thử 興hưng 悲bi 皆giai 成thành 妄vọng 想tưởng 。 如như 舎# 利lợi 弗phất 問vấn 菴am 提đề 遮già 女nữ 何hà 。 不bất 轉chuyển 女nữ 身thân 。 偈kệ 荅# 言ngôn 。 自tự 男nam 生sanh 我ngã 女nữ 。 徒đồ 生sanh 妄vọng 想tưởng 悲bi 。 則tắc 是thị 不bất 了liễu 自tự 是thị 非phi 男nam 錯thác 認nhận 。 眾chúng 生sanh 之chi 相tướng 。 卻khước 乃nãi 執chấp 生sanh 他tha 女nữ 徒đồ 興hưng 彼bỉ 我ngã 之chi 情tình 。 於ư 一nhất 真chân 內nội 而nhi 妄vọng 立lập 自tự 他tha 。 向hướng 同đồng 體thể 中trung 而nhi 強cường/cưỡng 分phần/phân 愛ái 見kiến 。 如như 古cổ 師sư 云vân 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 門môn 俱câu 無vô 可khả 度độ 。 一nhất 契khế 空không 如như 性tánh 空không 寂tịch 滅diệt 故cố 無vô 可khả 度độ 。 二nhị 契khế 不bất 空không 。 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。 故cố 無vô 可khả 度độ 。 故cố 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 若nhược 化hóa 眾chúng 生sanh 。 無vô 生sanh 於ư 化hóa 。 不bất 生sanh 於ư 化hóa 。 其kỳ 化hóa 大đại 焉yên 。 又hựu 大đại 虚# 空không 藏tạng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 所sở 問vấn 經kinh 偈kệ 云vân 。 猶do 如như 於ư 幻huyễn 師sư 。 害hại 多đa 幻huyễn 化hóa 眾chúng 。 實thật 無vô 有hữu 所sở 害hại 。 所sở 度độ 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 幻huyễn 化hóa 及cập 有hữu 情tình 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 亦diệc 尒# 。 若nhược 悟ngộ 同đồng 一nhất 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 為vi 性tánh 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 云vân 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 外ngoại 有hữu 眾chúng 生sanh 求cầu 救cứu 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 都đô 不bất 起khởi 念niệm 眾chúng 生sanh 自tự 然nhiên 見kiến 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 到đáo 其kỳ 前tiền 。 與dữ 其kỳ 說thuyết 法Pháp 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 得đắc 如như 是thị 智trí 。 由do 是thị 無vô 心tâm 之chi 心tâm 量lượng 故cố 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。 亦diệc 為vi 無vô 量lượng 之chi 量lượng 耳nhĩ 。

第đệ 九cửu 十thập 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

問vấn 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 故cố 經Kinh 云vân 。 設thiết 有hữu 一nhất 法pháp 過quá 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。 即tức 後hậu 學học 之chi 人nhân 徒đồ 勞lao 景cảnh 慕mộ 。 荅# 。 斯tư 言ngôn 破phá 著trước 。 非phi 壞hoại 法pháp 性tánh 。 如như 觀quán 和hòa 尚thượng 云vân 。 難nạn/nan 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 者giả 。 妄vọng 法pháp 緣duyên 生sanh 可khả 許hứa 如như 幻huyễn 。 涅Niết 槃Bàn 真chân 實thật 又hựu 不bất 從tùng 緣duyên 如như 何hà 同đồng 幻huyễn 。 故cố 牒điệp 釋thích 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 明minh 雖tuy 真chân 而nhi 亦diệc 從tùng 緣duyên 。 雖tuy 非phi 緣duyên 生sanh 而nhi 是thị 緣duyên 顯hiển 。 亦diệc 空không 無vô 性tánh 。 二nhị 明minh 涅Niết 槃Bàn 非phi 幻huyễn 。 為vi 破phá 著trước 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 云vân 如như 幻huyễn 耳nhĩ 。 是thị 則tắc 破phá 心tâm 中trung 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 體thể 即tức 真chân 而nhi 成thành 妙diệu 有hữu 。 故cố 知tri 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 初sơ 後hậu 俱câu 有hữu 。 所sở 以dĩ 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 一nhất 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 真Chân 如Như 理lý 。 雖tuy 有hữu 客khách 塵trần 而nhi 本bổn 性tánh 淨tịnh 。 具cụ 無vô 數số 量lượng 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 湛trạm 若nhược 虚# 空không 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 尋tầm 思tư 路lộ 絕tuyệt 名danh 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 唯duy 真chân 聖thánh 者giả 。 自tự 內nội 所sở 證chứng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 煩phiền 惱não 障chướng 。 雖tuy 有hữu 微vi 苦khổ 所sở 依y 未vị 滅diệt 而nhi 障chướng 永vĩnh 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 生sanh 死tử 苦khổ 。 煩phiền 惱não 既ký 盡tận 餘dư 依y 亦diệc 滅diệt 。 眾chúng 苦khổ 永vĩnh 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 所sở 知tri 障chướng 。 大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 常thường 所sở 輔phụ 翼dực 。 由do 斯tư 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

問vấn 。 夫phu 言ngôn 法Pháp 身thân 者giả 。 心tâm 為vi 法pháp 家gia 之chi 身thân 。 身thân 是thị 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 積tích 集tập 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 即tức 何hà 用dụng 更cánh 立lập 般Bát 若Nhã 及cập 解giải 脫thoát 二nhị 法pháp 。 荅# 。 法Pháp 身thân 即tức 是thị 人nhân 人nhân 須tu 有hữu 靈linh 智trí 故cố 名danh 般Bát 若Nhã 。 若nhược 得đắc 般Bát 若Nhã 照chiếu 則tắc 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 。 故cố 經Kinh 云vân 。 隱ẩn 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 顯hiển 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 又hựu 若nhược 得đắc 般Bát 若Nhã 。 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 著trước 。 不bất 為vi 境cảnh 縛phược 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 若nhược 顯hiển 法Pháp 身thân 得đắc 解giải 脫thoát 功công 全toàn 由do 般Bát 若Nhã 。 非phi 唯duy 此thử 二nhị 法pháp 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 。 皆giai 因nhân 般Bát 若Nhã 成thành 立lập 。 故cố 五ngũ 度độ 如như 盲manh 。 般Bát 若Nhã 如như 導đạo 。 若nhược 布bố 施thí 無vô 般Bát 若Nhã 唯duy 得đắc 一nhất 世thế 榮vinh 。 後hậu 受thọ 餘dư 殃ương 債trái 。 若nhược 持trì 戒giới 無vô 般Bát 若Nhã 暫tạm 生sanh 上thượng 欲dục 界giới 還hoàn 。 墮đọa 泥nê 犁lê 中trung 。 若nhược 忍nhẫn 辱nhục 無vô 般Bát 若Nhã 。 報báo 得đắc 端đoan 正chánh 形hình 不bất 證chứng 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 若nhược 精tinh 進tấn 無vô 般Bát 若Nhã 。 徒đồ 興hưng 生sanh 滅diệt 功công 。 不bất 趣thú 真chân 常thường 海hải 。 若nhược 禪thiền 定định 無vô 般Bát 若Nhã 。 但đãn 行hành 色sắc 界giới 禪thiền 。 不bất 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 若nhược 萬vạn 善thiện 無vô 般Bát 若Nhã 。 空không 成thành 有hữu 漏lậu 因nhân 。 不bất 契khế 無vô 為vi 果quả 。 故cố 知tri 般Bát 若Nhã 是thị 險hiểm 惡ác 徑kính 中trung 之chi 導đạo 師sư 。 迷mê 闇ám 室thất 中trung 之chi 明minh 炬cự 。 生sanh 死tử 海hải 中trung 之chi 智trí 檝tiếp 。 煩phiền 惱não 病bệnh 中trung 之chi 良lương 醫y 。 碎toái 邪tà 山sơn 之chi 大đại 風phong 。 破phá 魔ma 軍quân 之chi 猛mãnh 將tướng 。 照chiếu 幽u 途đồ 之chi 赫hách 日nhật 。 警cảnh 昬# 識thức 之chi 迅tấn 雷lôi 。 抉# 愚ngu 盲manh 之chi 金kim 鎞# 。 沃ốc 渴khát 愛ái 之chi 甘cam 露lộ 。 截tiệt 癡si 網võng 之chi 惠huệ 刃nhận 。 給cấp 貧bần 乏phạp 之chi 寶bảo 珠châu 。 若nhược 般Bát 若Nhã 不bất 明minh 萬vạn 行hạnh 虚# 設thiết 。 祖tổ 師sư 云vân 。 不bất 識thức 玄huyền 旨chỉ 。 徒đồ 勞lao 念niệm 靜tĩnh 。 不bất 可khả 剎sát 那na 忘vong 照chiếu 率suất 尒# 相tương 違vi 。 以dĩ 此thử 三tam 法pháp 不bất 縱túng/tung 不bất 撗hoàng 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 能năng 成thành 涅Niết 槃Bàn 祕bí 藏tạng 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 今kim 當đương 令linh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 以dĩ 我ngã 子tử 。 四tứ 部bộ 之chi 眾chúng 。 悉tất 皆giai 安an 住trụ 祕bí 密mật 藏tạng 中trung 。 我ngã 亦diệc 復phục 當đương 。 安an 住trụ 是thị 中trung 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 猶do 如như 伊y 字tự 。 三tam 點điểm 若nhược 並tịnh 則tắc 不bất 成thành 伊y 。 縱túng/tung 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 面diện 上thượng 三tam 目mục 。 乃nãi 得đắc 成thành 伊y 。 三tam 點điểm 若nhược 別biệt 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 法pháp 各các 異dị 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 今kim 安an 住trụ 如như 是thị 。 三tam 法pháp 為vi 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 以dĩ 云vân 。 法Pháp 身thân 常thường 種chủng 智trí 圎# 解giải 脫thoát 具cụ 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 佛Phật 法Pháp 無vô 有hữu 優ưu 劣liệt 故cố 不bất 縱túng/tung 。 三tam 德đức 相tương/tướng 冥minh 。 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 。 出xuất 法Pháp 界Giới 外ngoại 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 法pháp 故cố 不bất 撗hoàng 。 能năng 種chủng 種chủng 建kiến 立lập 不bất 一nhất 同đồng 歸quy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 不bất 異dị 。 雖tuy 三tam 而nhi 一nhất 。 雖tuy 一nhất 而nhi 三tam 。 一nhất 則tắc 壞hoại 於ư 三tam 諦đế 。 異dị 則tắc 迷mê 於ư 一nhất 實thật 。 在tại 境cảnh 則tắc 三tam 諦đế 圎# 融dung 。 在tại 心tâm 則tắc 三tam 觀quán 俱câu 運vận 。 在tại 因nhân 則tắc 三tam 道đạo 相tương 續tục 。 在tại 果quả 則tắc 三tam 德đức 周chu 圎# 。 如như 是thị 本bổn 末mạt 相tương/tướng [(冰-水+〡)*ㄆ]# 。 方phương 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 古cổ 德đức 云vân 。 此thử 之chi 三tam 德đức 不bất 離ly 一nhất 如như 。 德đức 用dụng 分phần/phân 異dị 。 即tức 寂tịch 之chi 照chiếu 為vi 般Bát 若Nhã 。 即tức 照chiếu 之chi 寂tịch 為vi 解giải 脫thoát 。 寂tịch 照chiếu 之chi 體thể 為vi 法Pháp 身thân 。 如như 一nhất 明minh 淨tịnh 圎# 珠châu 。 明minh 即tức 般Bát 若Nhã 。 淨tịnh 即tức 解giải 脫thoát 。 圎# 體thể 法Pháp 身thân 。 約ước 用dụng 不bất 同đồng 。 體thể 不bất 相tương 離ly 。 故cố 此thử 三tam 法pháp 不bất 縱túng/tung 不bất 撗hoàng 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。 如như 天thiên 之chi 目mục 。 似tự 世thế 之chi 伊y 。 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

【# 三tam 板bản 】#

淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 當đương 於ư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 行hành 中trung 求cầu 。 若nhược 不bất 觀quán 自tự 心tâm 。 非phi 己kỷ 智trí 分phân 。 不bất 能năng 開khai 發phát 。 自tự 身thân 寶bảo 藏tạng 。 今kim 欲dục 論luận 凡phàm 夫phu 地địa 之chi 珎# 寶bảo 。 即tức 聞văn 修tu 故cố 明minh 觀quán 心tâm 也dã 。

第đệ 九cửu 十thập 一nhất 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 凡phàm 聖thánh 之chi 道đạo 。 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 。 彼bỉ 此thử 俱câu 亡vong 。 物vật 我ngã 咸hàm 絕tuyệt 。 則tắc 心tâm 內nội 無vô 得đắc 身thân 外ngoại 無vô 餘dư 。 如như 何hà 起khởi 應ứng 化hóa 之chi 身thân 攝nhiếp 機cơ 冝# 之chi 眾chúng 。 荅# 。 只chỉ 為vì 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 自tự 他tha 唯duy 心tâm 。 撗hoàng 生sanh 彼bỉ 此thử 。 若nhược 自tự 達đạt 真chân 空không 。 則tắc 諸chư 佛Phật 終chung 不bất 出xuất 世thế 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 亦diệc 無vô 功công 夫phu 。 古cổ 德đức 問vấn 云vân 。 若nhược 言ngôn 自tự 他tha 俱câu 是thị 自tự 心tâm 現hiện 。 離ly 心tâm 無vô 實thật 我ngã 人nhân 者giả 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 豈khởi 可khả 有hữu 妄vọng 心tâm 未vị 盡tận 耶da 。 荅# 。 諸chư 佛Phật 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 俱câu 是thị 緣duyên 生sanh 幻huyễn 有hữu 。 不bất 知tri 謂vị 實thật 有hữu 我ngã 所sở 以dĩ 造tạo 業nghiệp 受thọ 報báo 枉uổng 有hữu 輪luân 迴hồi 。 此thử 由do 無vô 實thật 我ngã 感cảm 。 諸chư 佛Phật 慈từ 悲bi 。 若nhược 實thật 有hữu 我ngã 非phi 是thị 妄vọng 有hữu 者giả 。 諸chư 佛Phật 何hà 故cố 妄vọng 救cứu 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 我ngã 實thật 有hữu 不bất 可khả 救cứu 故cố 。 今kim 為vi 救cứu 者giả 定định 知tri 無vô 我ngã 妄vọng 計kế 有hữu 也dã 。 故cố 知tri 眾chúng 生sanh 不bất 離ly 佛Phật 界giới 。 迷mê 不bất 覺giác 知tri 。

古cổ 德đức 云vân 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 皆giai 我ngã 本bổn 師sư 海hải 印ấn 頓đốn 現hiện 。 且thả 法pháp 華hoa 分phân 身thân 有hữu 多đa 淨tịnh 土độ 如Như 來Lai 。 何hà 不bất 指chỉ 己kỷ 淨tịnh 土độ 而nhi 令linh 別biệt 往vãng 弥# 陁# 妙diệu 喜hỷ 。 思tư 之chi 故cố 知tri 賢hiền 首thủ 弥# 陁# 等đẳng 佛Phật 皆giai 本bổn 師sư 矣hĩ 。 復phục 何hà 恠# 哉tai 。 言ngôn 賢hiền 首thủ 者giả 。 即tức 壽thọ 量lượng 品phẩm 中trung 過quá 百bách 萬vạn 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 剎sát 最tối 後hậu 勝thắng 蓮Liên 華Hoa 世Thế 界Giới 。 之chi 如Như 來Lai 也dã 。 經kinh 中trung 偈kệ 云vân 。 或hoặc 現hiện 蓮liên 華hoa 勝thắng 妙diệu 剎sát 。 賢hiền 首thủ 如Như 來Lai 住trụ 其kỳ 中trung 。 若nhược 此thử 不bất 是thị 歎thán 本bổn 師sư 者giả 。 說thuyết 他tha 如Như 來Lai 在tại 他tha 國quốc 土độ 為vi 何hà 用dụng 耶da 。 且thả 如như 揔# 持trì 教giáo 中trung 亦diệc 說thuyết 三tam 十thập 七thất 尊tôn 皆giai 遮già 那na 一nhất 佛Phật 所sở 現hiện 。 謂vị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 內nội 心tâm 證chứng 自tự 受thọ 用dụng 成thành 於ư 五ngũ 智trí 。 從tùng 四Tứ 智Trí 流lưu 出xuất 四tứ 如Như 來Lai 。 謂vị 大đại 圎# 鏡kính 智trí 流lưu 出xuất 。 東đông 方phương 阿A 閦Súc 如Như 來Lai 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 流lưu 出xuất 南nam 方phương 寶bảo 生sanh 如Như 來Lai 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 流lưu 出xuất 西tây 方phương 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 如Như 來Lai 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 流lưu 出xuất 北bắc 方phương 不bất 空không 。 成thành 就tựu 如Như 來Lai 。 法Pháp 界Giới 清thanh 淨tịnh 。 智trí 即tức 自tự 當đương 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 。 又hựu 問vấn 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 達đạt 於ư 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 。 若nhược 言ngôn 即tức 我ngã 者giả 依y 於ư 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 而nhi 說thuyết 非phi 即tức 我ngã 身thân 。 如như 何hà 皆giai 說thuyết 為vi 本bổn 師sư 耶da 。 荅# 。 平bình 等đẳng 之chi 言ngôn 乃nãi 是thị 一nhất 義nghĩa 。 唯duy 識thức 尚thượng 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 中trung 有hữu 屬thuộc 多đa 佛Phật 。 多đa 佛Phật 共cộng 化hóa 以dĩ 為vi 一nhất 佛Phật 。 若nhược 屬thuộc 一nhất 佛Phật 佛Phật 能năng 示thị 現hiện 以dĩ 為vi 多đa 身thân 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 一nhất 皆giai 尒# 。 今kim 正chánh 一nhất 佛Phật 能năng 為vi 多đa 身thân 。 依y 此thử 而nhi 讚tán 本bổn 師sư 耳nhĩ 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 品phẩm 頌tụng 云vân 。 佛Phật 智trí 通thông 達đạt 淨tịnh 無vô 礙ngại 。 剎sát 那na 普phổ 了liễu 三tam 世thế 法pháp 。 皆giai 從tùng 心tâm 識thức 因nhân 緣duyên 現hiện 。 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 無vô 自tự 性tánh 。 於ư 一nhất 剎sát 中trung 成thành 正chánh 覺giác 。 一nhất 切thiết 剎sát 處xứ 悉tất 亦diệc 然nhiên 。 一nhất 切thiết 入nhập 一nhất 一nhất 亦diệc 尒# 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 而nhi 示thị 現hiện 。

【# 四tứ 板bản 】#

大đại 乗# 大đại 集tập 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 賢Hiền 護Hộ 。

如như 火hỏa 未vị 生sanh 。 或hoặc 時thời 有hữu 人nhân 。 發phát 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 於ư 今kim 日nhật 。 先tiên 滅diệt 是thị 火hỏa 。 賢Hiền 護Hộ 於ư 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 人nhân 是thị 語ngữ 為vi 誠thành 實thật 不phủ 。 賢Hiền 護Hộ 荅# 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 告cáo 賢Hiền 護Hộ 。

如như 是thị 諸chư 法pháp 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 畢tất 竟cánh 無vô 得đắc 。 云vân 何hà 於ư 今kim 。 乃nãi 作tác 斯tư 說thuyết 我ngã 能năng 證chứng 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 我ngã 能năng 了liễu 達đạt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 我ngã 能năng 覺giác 悟ngộ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 我ngã 能năng 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 此thử 非phi 正chánh 言ngôn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 法Pháp 界Giới 中trung 本bổn 無vô 諸chư 法pháp 。 亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 度độ 。 但đãn 世thế 諦đế 中trung 因nhân 緣duyên 度độ 耳nhĩ 。 故cố 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 何hà 所sở 得đắc 耶da 。 佛Phật 身thân 無vô 為vi 。 但đãn 隨tùy 緣duyên 現hiện 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 關quan 閉bế 一nhất 切thiết 。 諸chư 惡ác 趣thú 門môn 者giả 。 夫phu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 自tự 心tâm 業nghiệp 。 各các 受thọ 苦khổ 報báo 。 所sở 以dĩ 經kinh 偈kệ 云vân 。 假giả 使sử 百bách 千thiên 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 亡vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 。 云vân 何hà 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 能năng 關quan 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 門môn 。 荅# 。 只chỉ 約ước 自tự 心tâm 常thường 開khai 六lục 識thức 門môn 何hà 曾tằng 暫tạm 閉bế 。 日nhật 夜dạ 計kế 校giáo 緣duyên 想tưởng 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 事sự 遍biến 諸chư 境cảnh 界giới 念niệm 念niệm 恆hằng 造tạo 生sanh 死tử 地địa 獄ngục 。 經Kinh 云vân 。 集tập 起khởi 心tâm 想tưởng 名danh 為vi 地địa 獄ngục 。 若nhược 能năng 觀quán 自tự 心tâm 。 識thức 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 是thị 開khai 善thiện 趣thú 門môn 。 若nhược 不bất 起khởi 心tâm 想tưởng 。 即tức 是thị 閉bế 惡ác 趣thú 門môn 。 若nhược 得đắc 自tự 在tại 智trí 現hiện 前tiền 。 即tức 現hiện 身thân 生sanh 五ngũ 道đạo 入nhập 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 。 畜súc 生sanh 等đẳng 界giới 。 救cứu 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 故cố 禪thiền 門môn 中trung 立lập 無vô 念niệm 為vi 宗tông 。 以dĩ 為vi 要yếu 學học 。 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 。 勤cần 念niệm 於ư 無vô 念niệm 。 佛Phật 法Pháp 不bất 難nan 得đắc 。 何hà 謂vị 不bất 難nan 得đắc 。 以dĩ 無vô 念niệm 故cố 萬vạn 境cảnh 不bất 生sanh 。 當đương 處xứ 解giải 脫thoát 。 若nhược 有hữu 念niệm 起khởi 非phi 獨độc 開khai 惡ác 趣thú 之chi 門môn 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 一nhất 時thời 俱câu 現hiện 。 故cố 知tri 萬vạn 質chất 皆giai 從tùng 念niệm 異dị 十thập 二nhị 之chi 類loại 縱túng/tung 撗hoàng 。 千thiên 差sai 盡tận 逐trục 想tưởng 生sanh 八bát 萬vạn 之chi 門môn 竸# 起khởi 。 如như 信tín 心tâm 銘minh 云vân 。 眼nhãn 若nhược 不bất 睡thụy 。 諸chư 夢mộng 自tự 除trừ 。 心tâm 若nhược 不bất 異dị 。 萬vạn 法pháp 一Nhất 如Như 。 以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 體thể 。 從tùng 自tự 心tâm 生sanh 。 心tâm 若nhược 不bất 生sanh 。 外ngoại 境cảnh 常thường 寂tịch 。 故cố 云vân 萬vạn 法pháp 本bổn 閑nhàn 時thời 人nhân 自tự 閙náo 。

【# 六lục 板bản 】#

問vấn 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 自tự 心tâm 造tạo 業nghiệp 自tự 受thọ 苦khổ 報báo 。 又hựu 云vân 何hà 說thuyết 代đại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 荅# 。 約ước 古cổ 德đức 釋thích 代đại 苦khổ 有hữu 七thất 意ý 。 一nhất 起khởi 悲bi 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 未vị 必tất 能năng 。 二nhị 修tu 諸chư 苦khổ 行hạnh 。 能năng 與dữ 物vật 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 即tức 名danh 代đại 苦khổ 。 三tam 留lưu 惑hoặc 潤nhuận 生sanh 受thọ 有hữu 苦khổ 身thân 為vi 物vật 說thuyết 法Pháp 令linh 不bất 造tạo 惡ác 因nhân 亡vong 果quả 。 喪táng 即tức 名danh 代đại 苦khổ 。 四tứ 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 造tạo 無vô 間gián 業nghiệp 。 當đương 受thọ 大đại 苦khổ 。 無vô 畏úy 方phương 便tiện 要yếu 須tu 斷đoạn 命mạng 。 自tự 墮đọa 地địa 獄ngục 。 令linh 彼bỉ 脫thoát 苦khổ 。 五ngũ 由do 初sơ 發phát 心tâm 。 常thường 處xứ 惡ác 道đạo 。 乃nãi 至chí 飢cơ 世thế 身thân 為vi 大đại 魚ngư 即tức 名danh 為vi 代đại 。 六lục 大đại 願nguyện 與dữ 苦khổ 皆giai 同đồng 真chân 性tánh 。 今kim 以dĩ 即tức 真chân 之chi 大đại 願nguyện 潛tiềm 至chí 即tức 真chân 之chi 苦khổ 。 七thất 法Pháp 界Giới 為vi 身thân 自tự 他tha 無vô 異dị 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 。 即tức 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 初sơ 唯duy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 二nhị 為vi 緣duyên 。 次thứ 二nhị 實thật 代đại 。 後hậu 二nhị 理lý 觀quán 。 然nhiên 約ước 有hữu 緣duyên 方phương 能năng 代đại 耳nhĩ 。 還hoàn 原nguyên 觀quán 云vân 。 普phổ 代đại 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 德đức 者giả 。 謂vị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 修tu 諸chư 行hành 法pháp 不bất 為vi 自tự 身thân 。 但đãn 欲dục 廣quảng 益ích 群quần 生sanh 。 怨oán 親thân 平bình 等đẳng 。 普phổ 令linh 斷đoạn 惡ác 。 備bị 修tu 萬vạn 行hạnh 速tốc 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 本bổn 行hạnh 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 道đạo 時thời 大đại 悲bi 大đại 願nguyện 。 以dĩ 身thân 為vi 質chất 。 於ư 三tam 惡ác 趣thú 。 救cứu 贖thục 一nhất 切thiết 受thọ 苦khổ 。 眾chúng 生sanh 要yếu 令linh 得đắc 樂lạc 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 心tâm 無vô 退thoái 屈khuất 。 不bất 於ư 眾chúng 生sanh 。 希hy 望vọng 毛mao 髮phát 報báo 恩ân 之chi 心tâm 也dã 。 經kinh 頌tụng 云vân 。 廣quảng 大đại 悲bi 雲vân 徧biến 一nhất 切thiết 。 捨xả 身thân 無vô 量lượng 等đẳng 剎sát 塵trần 。 以dĩ 昔tích 劫kiếp 海hải 修tu 諸chư 行hành 。 令linh 此thử 世thế 界giới 無vô 諸chư 垢cấu 。 謂vị 眾chúng 生sanh 妄vọng 執chấp 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 名danh 之chi 為vi 苦khổ 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 教giáo 令linh 了liễu 蘊uẩn 空không 寂tịch 自tự 性tánh 本bổn 空không 故cố 言ngôn 離ly 苦khổ 。 問vấn 曰viết 。 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 。 苦khổ 業nghiệp 亦diệc 無vô 邊biên 。 云vân 何hà 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 而nhi 能năng 代đại 受thọ 。 荅# 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 代đại 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 者giả 。 由do 大đại 悲bi 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 但đãn 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 執chấp 不bất 了liễu 業nghiệp 體thể 。 從tùng 妄vọng 而nhi 生sanh 無vô 由do 出xuất 苦khổ 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 教giáo 令linh 修tu 行hành 止Chỉ 觀Quán 兩lưỡng 門môn 心tâm 無vô 暫tạm [(天*天)/日]# 因nhân 亡vong 果quả 。 喪táng 苦khổ 無vô 由do 生sanh 。 但đãn 念niệm 不bất 入nhập 三tam 塗đồ 名danh 為vi 代đại 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 也dã 。 是thị 以dĩ 三tam 界giới 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 者giả 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 妄vọng 受thọ 。 以dĩ 不bất 了liễu 根căn 塵trần 無vô 性tánh 本bổn 末mạt 常thường 空không 。 於ư 畢tất 竟cánh 無vô 中trung 執chấp 成thành 究cứu 竟cánh 之chi 有hữu 。 因nhân 資tư 貪tham 取thủ 結kết 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 來lai 受thọ 輪luân 迴hồi 苦khổ 。 無vô 明minh 所sở 罩# 莫mạc 省tỉnh 莫mạc 知tri 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 於ư 是thị 垂thùy 大đại 悲bi 心tâm 愍mẫn 茲tư 顛điên 倒đảo 。 說thuyết 性tánh 空không 之chi 法pháp 藥dược 。 破phá 情tình 有hữu 之chi 病bệnh 根căn 。 則tắc 達đạt 苦khổ 無vô 。 生sanh 不bất 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 知tri 諸chư 受thọ 互hỗ 起khởi 能năng 破phá 惑hoặc 因nhân 。 妄vọng 受thọ 之chi 苦khổ 既ký 空không 。 對đối 治trị 之chi 藥dược 自tự 絕tuyệt 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 云vân 。 苦khổ 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 苦khổ 。 只chỉ 箇cá 修tu 行hành 斷đoạn 門môn 戶hộ 。 亦diệc 無vô 苦khổ 。 亦diệc 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 本bổn 來lai 自tự 性tánh 無vô 繩thằng 索sách 。 以dĩ 茲tư 妙diệu 悟ngộ 入nhập 一nhất 際tế 門môn 。 遂toại 得đắc 人nhân 法pháp 俱câu 空không 。 不bất 為vi 心tâm 境cảnh 所sở 縛phược 。 當đương 處xứ 解giải 脫thoát 。 永vĩnh 出xuất 苦khổ 原nguyên 。 豈khởi 非phi 代đại 苦khổ 乎hồ 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 說thuyết 法Pháp 是thị 大đại 神thần 變biến 。 能năng 令linh 即tức 凡phàm 成thành 聖thánh 。 變biến 禍họa 為vi 祥tường 。 於ư 地địa 獄ngục 火hỏa 輪luân 之chi 中trung 踊dũng 淨tịnh 剎sát 蓮liên 臺đài 之chi 上thượng 。 豈khởi 非phi 神thần 變biến 耶da 。

問vấn 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 因nhân 心tâm 分phân 別biệt 。 若nhược 有hữu 分phân 別biệt 。 即tức 屬thuộc 無vô 明minh 。 故cố 云vân 無vô 心tâm 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 正chánh 。 有hữu 心tâm 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 邪tà 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 已dĩ 斷đoạn 無vô 明minh 無vô 有hữu 心tâm 相tương/tướng 。 云vân 何hà 能năng 知tri 。 真chân 俗tục 差sai 別biệt 之chi 境cảnh 名danh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 荅# 。 以dĩ 法pháp 無vô 自tự 體thể 故cố 。 即tức 分phân 別biệt 無vô 分phân 別biệt 。 以dĩ 體thể 不bất 礙ngại 緣duyên 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 即tức 分phân 別biệt 。

第đệ 九cửu 十thập 二nhị 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 約ước 世thế 諦đế 門môn 中trung 凡phàm 聖thánh 夭yểu 絕tuyệt 。 凡phàm 夫phu 心tâm 外ngoại 立lập 法pháp 妄vọng 執chấp 見kiến 聞văn 。 聖thánh 人nhân 既ký 了liễu 一nhất 心tâm 云vân 何hà 同đồng 凡phàm 知tri 見kiến 。 荅# 。 聖thánh 雖tuy 知tri 見kiến 常thường 了liễu 物vật 虚# 。 如như 同đồng 幻huyễn 生sanh 無vô 有hữu 執chấp 著trước 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 迦Ca 葉Diếp 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 以dĩ 因nhân 此thử 煩phiền 惱não 之chi 想tưởng 。 生sanh 於ư 倒đảo 想tưởng 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 實thật 有hữu 倒đảo 想tưởng 。 而nhi 無vô 煩phiền 惱não 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 聖thánh 人nhân 而nhi 有hữu 倒đảo 想tưởng 。 迦Ca 葉Diếp 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 牛ngưu 作tác 牛ngưu 想tưởng 。 亦diệc 說thuyết 是thị 牛ngưu 。 馬mã 作tác 馬mã 想tưởng 。 亦diệc 說thuyết 是thị 馬mã 。 男nam 女nữ 大đại 小tiểu 。 舎# 宅trạch 車xa 乗# 。 去khứ 來lai 亦diệc 尒# 。 是thị 名danh 倒đảo 想tưởng 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 有hữu 二nhị 種chủng 想tưởng 。 一nhất 者giả 世thế 流lưu 布bố 想tưởng 。 二nhị 者giả 著trước 想tưởng 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 唯duy 有hữu 世thế 流lưu 布bố 想tưởng 。 無vô 有hữu 著trước 想tưởng 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 惡ác 覺giác 觀quán 故cố 。 於ư 世thế 流lưu 布bố 生sanh 於ư 著trước 想tưởng 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 善thiện 覺giác 觀quán 故cố 於ư 世thế 流lưu 布bố 不bất 生sanh 著trước 想tưởng 。 是thị 故cố 凡phàm 夫phu 名danh 為vi 倒đảo 想tưởng 。 聖thánh 人nhân 雖tuy 知tri 不bất 名danh 倒đảo 想tưởng 。 又hựu 以dĩ 境cảnh 本bổn 自tự 空không 何hà 須tu 壞hoại 相tương/tướng 。 以dĩ 心tâm 靈linh 自tự 照chiếu 豈khởi 假giả 緣duyên 生sanh 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 能năng 所sở 情tình 執chấp 知tri 見kiến 故cố 。

【# 二nhị 板bản 】#

淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 所sở 見kiến 色sắc 與dữ 盲manh 等đẳng 者giả 。 崇sùng 福phước 疏sớ/sơ 云vân 。 譬thí 如như 五ngũ 指chỉ 塗đồ 空không 。 空không 無vô 像tượng 現hiện 。 不bất 以dĩ 空không 無vô 像tượng 現hiện 便tiện 言ngôn 指chỉ 不bất 塗đồ 空không 。 豈khởi 以dĩ 五ngũ 指chỉ 塗đồ 空không 便tiện 欲dục 令linh 空không 中trung 像tượng 現hiện 。 事sự 亦diệc 不bất 然nhiên 。 不bất 妨phương 熾sí 然nhiên 塗đồ 空không 。 空không 中trung 元nguyên 無vô 像tượng 現hiện 。 豈khởi 以dĩ 眼nhãn 根căn 見kiến 色sắc 便tiện 令linh 如như 盲manh 。 豈khởi 以dĩ 眼nhãn 根căn 如như 盲manh 而nhi 便tiện 。 都đô 無vô 所sở 見kiến 。 不bất 妨phương 滿mãn 眼nhãn 見kiến 色sắc 了liễu 色sắc 本bổn 自tự 性tánh 空không 。 雖tuy 然nhiên 見kiến 色sắc 之chi 時thời 元nguyên 來lai 與dữ 盲manh 無vô 異dị 。 但đãn 息tức 自tự 分phân 別biệt 心tâm 非phi 除trừ 法pháp 也dã 。 法pháp 本bổn 自tự 空không 無vô 所sở 除trừ 也dã 。 又hựu 所sở 聞văn 聲thanh 與dữ 響hưởng 等đẳng 者giả 。 豈khởi 是thị 不bất 聞văn 。 但đãn 一nhất 切thiết 聲thanh 皆giai 如như 谷cốc 響hưởng 無vô 執chấp 受thọ 分phân 別biệt 也dã 。 所sở 以dĩ 滿mãn 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 滿mãn 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 。 不bất 隨tùy 不bất 壞hoại 了liễu 聲thanh 色sắc 之chi 正chánh 性tánh 故cố 。 何hà 者giả 。 若nhược 隨tùy 聲thanh 色sắc 之chi 門môn 即tức 墮đọa 凡phàm 夫phu 之chi 執chấp 。 分phân 別biệt 研nghiên 醜xú 之chi 相tướng 深thâm 著trước 愛ái 憎tăng 。 領lãnh 受thọ 毀hủy 讚tán 之chi 音âm 妄vọng 生sanh 欣hân 猒# 。 若nhược 壞hoại 聲thanh 色sắc 之chi 相tướng 即tức 同đồng 小tiểu 乗# 之chi 心tâm 則tắc 有hữu 三tam 過quá 。 一nhất 色sắc 等đẳng 性tánh 空không 無vô 可khả 壞hoại 故cố 。 若nhược 壞hoại 方phương 空không 非phi 本bổn 空không 故cố 。 二nhị 由do 空không 即tức 真chân 同đồng 法pháp 性tánh 故cố 。 若nhược 壞hoại 方phương 真chân 事sự 在tại 理lý 外ngoại 故cố 。 三tam 由do 即tức 空không 不bất 待đãi 壞hoại 故cố 。 壞hoại 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 五ngũ 眼nhãn 洞đỗng 照chiếu 無vô 遺di 。 豈khởi 同đồng 凡phàm 夫phù 生sanh 盲manh 。 二nhị 乗# 眇miễu 目mục 。 都đô 無vô 見kiến 耶da 。 但đãn 不bất 隨tùy 不bất 壞hoại 離ly 二nhị 見kiến 之chi 邊biên 邪tà 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 契khế 一nhất 心tâm 之chi 中trung 理lý 。 則tắc 逢phùng 緣duyên 無vô 礙ngại 。 觸xúc 境cảnh 無vô 生sanh 矣hĩ 。

【# 三tam 板bản 】#

大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 佛Phật 有hữu 不bất 言ngôn 無vô 。 無vô 不bất 言ngôn 有hữu 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 譬thí 如như 日nhật 光quang 。 不bất 作tác 高cao 下hạ 。 平bình 等đẳng 一nhất 照chiếu 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 令linh 有hữu 作tác 無vô 非phi 令linh 無vô 作tác 有hữu 。 是thị 知tri 若nhược 迷mê 大đại 旨chỉ 。 則tắc 見kiến 有hữu 無vô 。

【# 四tứ 板bản 】#

問vấn 。 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 但đãn 依y 妄vọng 念niệm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 念niệm 之chi 人nhân 還hoàn 見kiến 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 不phủ 。 荅# 。 妄vọng 念niệm 執chấp 有hữu 前tiền 塵trần 作tác 實thật 知tri 解giải 妙diệu 性tánh 不bất 通thông 遂toại 成thành 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 念niệm 之chi 人nhân 非phi 是thị 離ly 念niệm 。 但đãn 是thị 即tức 念niệm 無vô 念niệm 。 念niệm 無vô 異dị 相tướng 。 雖tuy 有hữu 見kiến 聞văn 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 又hựu 一nhất 念niệm 頓đốn 圎# 常thường 見kiến 十thập 法Pháp 界Giới 萬vạn 法pháp 。 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 古cổ 德đức 問vấn 云vân 。 若nhược 言ngôn 念niệm 唯duy 無vô 念niệm 。 豈khởi 得đắc 揔# 不bất 見kiến 不bất 聞văn 。 人nhân 畜súc 聲thanh 色sắc 等đẳng 耶da 。 荅# 。 恆hằng 聞văn 見kiến 以dĩ 聞văn 見kiến 即tức 不bất 聞văn 見kiến 故cố 。 何hà 者giả 。 以dĩ 但đãn 聞văn 見kiến 聲thanh 色sắc 等đẳng 法pháp 即tức 是thị 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 識thức 見kiến 聞văn 也dã 。 知tri 是thị 畜súc 等đẳng 色sắc 聲thanh 自tự 是thị 意ý 識thức 分phân 別biệt 也dã 。 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 識thức 見kiến 聞văn 性tánh 無vô 別biệt 。 但đãn 稱xưng 色sắc 等đẳng 法pháp 得đắc 更cánh 無vô 異dị 緣duyên 也dã 。 意ý 識thức 妄vọng 有hữu 了liễu 知tri 無vô 體thể 。 所sở 知tri 如như 幻huyễn 也dã 。 故cố 云vân 所sở 見kiến 色sắc 與dữ 盲manh 等đẳng 。

【# 六lục 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 若nhược 有hữu 知tri 如Như 來Lai 。 體thể 相tướng 無vô 所sở 有hữu 。 修tu 習tập 得đắc 明minh 了liễu 。 是thị 人nhân 疾tật 作tác 佛Phật 。 故cố 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 始thỉ 已dĩ 來lai 常thường 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 提Đề 非phi 可khả 修tu 相tương/tướng 非phi 可khả 生sanh 相tương/tướng 畢tất 竟cánh 無vô 得đắc 無vô 有hữu 色sắc 相tướng 而nhi 可khả 得đắc 見kiến 。 見kiến 色sắc 相tướng 者giả 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 隨tùy 染nhiễm 幻huyễn 用dụng 。 非phi 是thị 智trí 色sắc 不bất 空không 之chi 相tướng 。 以dĩ 智trí 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

問vấn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 種chủng 子tử 堅kiên 牢lao 。 現hiện 行hành 濃nồng 厚hậu 。 云vân 何hà 一nhất 念niệm 而nhi 得đắc 頓đốn 除trừ 。 荅# 。 根căn 隨tùy 結kết 使sử 。 體thể 性tánh 本bổn 空không 。 愚ngu 夫phu 不bất 了liễu 自tự 生sanh 纏triền 縛phược 。 若nhược 明minh 佛Phật 知tri 見kiến 開khai 悟ngộ 本bổn 心tâm 。 更cánh 有hữu 何hà 塵trần 境cảnh 而nhi 能năng 障chướng 礙ngại 乎hồ 。

【# 八bát 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 論luận 問vấn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 有hữu 不bất 動động 智trí 。 何hà 故cố 不bất 應ưng 真chân 常thường 。 何hà 故cố 隨tùy 染nhiễm 。 荅# 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 此thử 智trí 故cố 。 而nhi 生sanh 三tam 界giới 者giả 。 為vi 智trí 無vô 性tánh 不bất 能năng 自tự 知tri 。 是thị 智trí 非phi 智trí 善thiện 惡ác 苦khổ 樂lạc 等đẳng 法pháp 。 為vi 智trí 體thể 無vô 性tánh 但đãn 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 如như 空không 中trung 響hưởng 。 應ưng 物vật 成thành 音âm 。 無vô 性tánh 之chi 智trí 但đãn 應ưng 緣duyên 分phân 別biệt 。 以dĩ 分phân 別biệt 故cố 。 癡si 愛ái 隨tùy 起khởi 。 因nhân 癡si 愛ái 故cố 即tức 我ngã 所sở 病bệnh 生sanh 。 有hữu 我ngã 所sở 故cố 自tự 他tha 執chấp 業nghiệp 便tiện 起khởi 。 因nhân 執chấp 取thủ 故cố 號hiệu 曰viết 末mạt 那na 。 執chấp 取thủ 不bất 斷đoạn 。 名danh 之chi 為vi 識thức 。 因nhân 識thức 種chủng 子tử 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 以dĩ 生sanh 死tử 故cố 。 眾chúng 苦khổ 無vô 量lượng 。 以dĩ 苦khổ 無vô 量lượng 方phương 求cầu 不bất 苦khổ 之chi 道đạo 。 迷mê 不bất 知tri 苦khổ 者giả 。 不bất 能năng 發phát 心tâm 。 知tri 苦khổ 求cầu 真chân 者giả 還hoàn 是thị 本bổn 智trí 。 會hội 苦khổ 緣duyên 故cố 方phương 能năng 知tri 苦khổ 。 不bất 會hội 苦khổ 緣duyên 不bất 能năng 知tri 苦khổ 。 故cố 知tri 苦khổ 緣duyên 故cố 方phương 能năng 發phát 心tâm 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 有hữu 種chủng 性tánh 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 宿túc 世thế 先tiên 已dĩ 知tri 苦khổ 發phát 信tín 解giải 種chủng 。 強cường/cưỡng 者giả 雖tuy 受thọ 人nhân 天thiên 樂lạc 。 果quả 亦diệc 能năng 發phát 心tâm 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 是thị 故cố 因nhân 智trí 隨tùy 迷mê 。 因nhân 智trí 隨tùy 悟ngộ 。 是thị 故cố 如như 人nhân 因Nhân 地Địa 而nhi 倒đảo 。 因Nhân 地Địa 而nhi 起khởi 。 正chánh 隨tùy 迷mê 時thời 。 名danh 之chi 為vi 識thức 。 正chánh 隨tùy 悟ngộ 時thời 。 名danh 之chi 為vi 智trí 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 此thử 自tự 他tha 權quyền 實thật 二nhị 門môn 。 於ư 正chánh 理lý 中trung 决# 定định 耶da 。 荅# 。 但đãn 隨tùy 化hóa 門môn 無vô 有hữu 决# 定định 。 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 故cố 號hiệu 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 執chấp 一nhất 門môn 皆giai 成thành 外ngoại 道đạo 。 或hoặc 定định 一nhất 相tương/tướng 即tức 是thị 魔ma 王vương 。 是thị 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 權quyền 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 台thai 教giáo 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 權quyền 法pháp 何hà 所sở 不bất 破phá 。 如Như 來Lai 有hữu 所sở 說thuyết 尚thượng 復phục 是thị 權quyền 。 况# 復phục 人nhân 師sư 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 實thật 者giả 何hà 所sở 不bất 破phá 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 但đãn 一nhất 究cứu 竟cánh 道đạo 寧ninh 得đắc 眾chúng 多đa 究cứu 竟cánh 道đạo 耶da 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 復phục 何hà 所sở 不bất 破phá 。 一nhất 切thiết 悉tất 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 不bất 得đắc 一nhất 向hướng 權quyền 一nhất 向hướng 實thật 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 權quyền 非phi 實thật 復phục 何hà 所sở 不bất 破phá 。 何hà 得đắc 紛phân 紜vân 強cường/cưỡng 生sanh 建kiến 立lập 。 古cổ 德đức 云vân 。 即tức 實thật 而nhi 權quyền 則tắc 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 則tắc 無vô 而nhi 不bất 無vô 。 若nhược 雙song 遮già 權quyền 實thật 即tức 。 有hữu 無vô 俱câu 非phi 。 若nhược 雙song 照chiếu 權quyền 實thật 則tắc 有hữu 無vô 俱câu 是thị 。 若nhược 非phi 遮già 非phi 照chiếu 則tắc 是thị 非phi 俱câu 非phi 。 而nhi 遮già 而nhi 照chiếu 則tắc 是thị 非phi 俱câu 是thị 。 若nhược 是thị 非phi 俱câu 是thị 終chung 日nhật 非phi 而nhi 不bất 非phi 。 若nhược 是thị 非phi 俱câu 非phi 終chung 日nhật 是thị 而nhi 不bất 是thị 。 若nhược 是thị 而nhi 不bất 是thị 。 則tắc 非phi 是thị 非phi 非phi 之chi 非phi 。 若nhược 非phi 而nhi 不bất 非phi 。 則tắc 非phi 是thị 是thị 是thị 之chi 是thị 。 是thị 則tắc 心tâm 該cai 色sắc 末mạt 色sắc 徹triệt 心tâm 原nguyên 。 心tâm 色sắc 一nhất 如như 何hà 。 非phi 何hà 是thị 。 故cố 知tri 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 是thị 非phi 竸# 生sanh 。 法pháp 外ngoại 無vô 心tâm 取thủ 捨xả 俱câu 喪táng 。

問vấn 。 此thử 宗tông 鏡kính 錄lục 何hà 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 荅# 。 直trực 唯duy 識thức 性tánh 理lý 無vô 偏thiên 圎# 。 約ước 見kiến 不bất 同đồng 略lược 分phần/phân 五ngũ 教giáo 。 一nhất 小tiểu 乗# 教giáo 。 唯duy 說thuyết 六lục 識thức 不bất 知tri 第đệ 八bát 頼# 耶da 。 二nhị 初sơ 教giáo 。 說thuyết 有hữu 頼# 耶da 生sanh 滅diệt 亦diệc 不bất 言ngôn 。 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 。 三tam 終chung 教giáo 。 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 。 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 為vi 頼# 耶da 識thức 。 四tứ 頓đốn 教giáo 。 揔# 無vô 六lục 七thất 八bát 識thức 等đẳng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 一nhất 心tâm 真chân 實thật 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 無vô 有hữu 動động 念niệm 體thể 用dụng 無vô 二nhị 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 妄vọng 法pháp 可khả 顯hiển 。 五ngũ 一nhất 乗# 圎# 教giáo 。 說thuyết 普phổ 賢hiền 圎# 明minh 之chi 智trí 不bất 言ngôn 唯duy 識thức 次thứ 第đệ 。 又hựu 言ngôn 佛Phật 子tử 。 三tam 界giới 虚# 偽ngụy 唯duy 一nhất 心tâm 作tác 。 亦diệc 攝nhiếp 入nhập 故cố 。 此thử 宗tông 則tắc 圎# 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 乃nãi 是thị 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 之chi 根căn 本bổn 。 以dĩ 如Như 來Lai 依y 此thử 心tâm 成thành 佛Phật 。 故cố 此thử 心tâm 得đắc 為vi 如Như 來Lai 根căn 本bổn 之chi 義nghĩa 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 不bất 収thâu 。 無vô 有hữu 一nhất 理lý 不bất 具cụ 。 如như 明minh 鏡kính 照chiếu 物vật 。 曷hạt 有hữu 遺di 餘dư 。 若nhược 寶bảo 印ấn 文văn 成thành 。 更cánh 無vô 前tiền 後hậu 。

問vấn 。 凡phàm 立lập 五ngũ 乗# 之chi 道đạo 皆giai 為vi 運vận 載tái 有hữu 心tâm 。 若nhược 境cảnh 識thức 俱câu 忘vong 。 則tắc 無vô 乗# 可khả 說thuyết 。 今kim 約ước 方phương 便tiện 乗# 理lý 不bất 無vô 此thử 宗tông 究cứu 竟cánh 何hà 乗# 所sở 攝nhiếp 。 荅# 。 於ư 諸chư 乗# 中trung 一nhất 乗# 所sở 攝nhiếp 。 亦diệc 云vân 最tối 上thượng 之chi 乗# 出xuất 過quá 諸chư 法pháp 頂đảnh 故cố 。 亦diệc 云vân 不bất 思tư 議nghị 乗# 非phi 情tình 識thức 測trắc 量lượng 故cố 。 今kim 所sở 言ngôn 一nhất 乗# 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 也dã 。 以dĩ 運vận 載tái 為vi 義nghĩa 。 若nhược 攀phàn 緣duyên 取thủ 境cảnh 則tắc 運vận 入nhập 六lục 趣thú 之chi 門môn 。 若nhược 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 運vận 至chí 一nhất 實thật 之chi 地địa 。

【# 十thập 四tứ 板bản 】#

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 諸chư 可khả 還hoàn 者giả 。 自tự 然nhiên 非phi 汝nhữ 。 不bất 汝nhữ 還hoàn 者giả 。 非phi 汝nhữ 而nhi 誰thùy 。 則tắc 知tri 汝nhữ 心tâm 。 本bổn 妙diệu 明minh 淨tịnh 。 汝nhữ 自tự 迷mê 悶muộn 。 喪táng 本bổn 受thọ 輪luân 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 常thường 被bị 漂phiêu 溺nịch 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 可khả 憐lân 愍mẫn 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 今kim 見kiến 精tinh 明minh 心tâm 。 非phi 定định 真chân 妄vọng 昧muội 之chi 則tắc 麄# 。 明minh 之chi 則tắc 妙diệu 。 只chỉ 於ư 八bát 種chủng 不bất 還hoàn 之chi 中trung 。 了liễu 了liễu 見kiến 性tánh 常thường 住trụ 。 云vân 何hà 隨tùy 境cảnh 流lưu 轉chuyển 失thất 本bổn 真chân 常thường 。 永vĩnh 沒một 苦khổ 輪luân 常thường 漂phiêu 死tử 海hải 。 大đại 聖thánh 憐lân 愍mẫn 非phi 不bất 驚kinh 嗟ta 。 阿A 難Nan 示thị 起khởi 疑nghi 心tâm 寄ký 破phá 情tình 執chấp 。 釋Thích 迦Ca 微vi 細tế 開khai 演diễn 直trực 指chỉ 覺giác 原nguyên 。 可khả 謂vị 不bất 易dị 凡phàm 身thân 頓đốn 成thành 聖thánh 體thể 。 現hiện 於ư 生sanh 滅diệt 顯hiển 出xuất 圎# 常thường 。 宗tông 鏡kính 前tiền 後hậu 明minh 文văn 一nhất 一nhất 全toàn 證chứng 於ư 此thử 。 又hựu 江giang 西tây 馬mã 祖tổ 問vấn 亮lượng 座tòa 主chủ 蘊uẩn 何hà 經kinh 業nghiệp 。 對đối 云vân 。 講giảng 三tam 十thập 本bổn 經kinh 論luận 。 師sư 云vân 。 正chánh 講giảng 時thời 將tương 什thập 麼ma 講giảng 。 對đối 曰viết 。 將tương 心tâm 講giảng 。 師sư 云vân 心tâm 如như 工công 伎kỹ 兒nhi 。 意ý 如như 和hòa 伎kỹ 者giả 。 爭tranh 解giải 講giảng 他tha 經kinh 。 對đối 云vân 。 不bất 可khả 是thị 虚# 空không 講giảng 也dã 。 師sư 云vân 卻khước 是thị 虚# 空không 講giảng 得đắc 。 座tòa 主chủ 於ư 言ngôn 下hạ 大đại 悟ngộ 。 遂toại 下hạ 堦# 禮lễ 拜bái 驀# 目mục 汗hãn 流lưu 。 師sư 云vân 這giá 鈍độn 根căn 阿a 師sư 用dụng 禮lễ 拜bái 作tác 什thập 麼ma 。 其kỳ 座tòa 主chủ 卻khước 迴hồi 本bổn 寺tự 語ngữ 學học 徒đồ 言ngôn 。 某mỗ 一nhất 生sanh 學học 業nghiệp 將tương 謂vị 天thiên 下hạ 無vô 人nhân 敵địch 者giả 。 今kim 日nhật 被bị 開khai 元nguyên 寺tự 尊tôn 宿túc 一nhất 唾thóa 淨tịnh 盡tận 。 我ngã 尒# 許hứa 多đa 時thời 皆giai 是thị 誑cuống 謕# 汝nhữ 。 遂toại 散tán 學học 徒đồ 一nhất 入nhập 西tây 山sơn 更cánh 無vô 消tiêu 息tức 。 又hựu 如như 有hữu 學học 士sĩ 問vấn 馬mã 祖tổ 云vân 。 如như 水thủy 無vô 筋cân 骨cốt 。 能năng 勝thắng 萬vạn 斛hộc 舟chu 時thời 如như 何hà 。 師sư 云vân 。 我ngã 這giá 裏lý 水thủy 亦diệc 無vô 舟chu 亦diệc 無vô 。 說thuyết 什thập 麼ma 筋cân 骨cốt 。 又hựu 學học 人nhân 問vấn 龍long 潭đàm 和hòa 尚thượng 云vân 。 久cửu 響hưởng 龍long 潭đàm 及cập 至chí 到đáo 來lai 為vi 什thập 麼ma 龍long 亦diệc 不bất 現hiện 潭đàm 又hựu 不bất 見kiến 。 師sư 云vân 。 卻khước 是thị 子tử 親thân 到đáo 龍long 潭đàm 。 又hựu 俗tục 官quan 王vương 常thường 侍thị 問vấn 先tiên 洞đỗng 山sơn 。 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 中trung 為vi 什thập 麼ma 不bất 見kiến 妙diệu 覺giác 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 師sư 云vân 。 卻khước 是thị 常thường 侍thị 親thân 見kiến 。 所sở 以dĩ 智trí 者giả 大đại 師sư 一nhất 生sanh 弘hoằng 教giáo 。 雖tuy 廣quảng 垂thùy 開khai 示thị 。 唯duy 顯hiển 正chánh 宗tông 。 如như 止Chỉ 觀Quán 中trung 云vân 。 究cứu 竟cánh 指chỉ 歸quy 何hà 處xứ 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 永vĩnh 寂tịch 如như 空không 。 又hựu 觀quán 心tâm 論luận 中trung 云vân 。 復phục 以dĩ 傷thương 念niệm 。 一nhất 家gia 門môn 徒đồ 。 隨tùy 逐trục 積tích 年niên 看khán 心tâm 稍sảo 久cửu 。 遂toại 不bất 研nghiên 覈# 問vấn 心tâm 。 是thị 以dĩ 不bất 染nhiễm 內nội 法pháp 。 著trước 外ngoại 文văn 字tự 。 偷thâu 記ký 注chú 而nhi 奔bôn 走tẩu 。 負phụ 經kinh 論luận 而nhi 浪lãng 行hành 。 何hà 不bất 絕tuyệt 言ngôn 語ngữ 置trí 文văn 。 破phá 一nhất 微vi 塵trần 讀đọc 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 若nhược 能năng 如như 上thượng 聽thính 法Pháp 講giảng 經kinh 。 提đề 宗tông 問vấn 荅# 。 方phương 諧hài 祖tổ 意ý 稱xưng 可khả 佛Phật 心tâm 。 如như 遇ngộ 此thử 機cơ 可khả 歸quy 宗tông 鏡kính 。

第đệ 九cửu 十thập 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 宗tông 鏡kính 是thị 實thật 相tướng 法pháp 門môn 。 若nhược 信tín 得đắc 何hà 福phước 若nhược 毀hủy 得đắc 何hà 罪tội 。 荅# 。 此thử 一nhất 心tâm 實thật 相tướng 之chi 門môn 。 般Bát 若Nhã 甚thậm 深thâm 之chi 旨chỉ 。 於ư 難nan 信tín 之chi 中trung 或hoặc 有hữu 信tín 者giả 。 法pháp 利lợi 無vô 盡tận 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 若nhược 有hữu 毀hủy 者giả 謗báng 般Bát 若Nhã 罪tội 過quá 莫mạc 大đại 焉yên 。 現hiện 世thế 受thọ 殃ương 生sanh 身thân 陷hãm 獄ngục 。 何hà 以dĩ 受thọ 報báo 如như 此thử 廣quảng 大đại 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 切thiết 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 凡phàm 聖thánh 之chi 母mẫu 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 無vô 物vật 不bất 從tùng 地địa 生sanh 。 或hoặc 若nhược 謗báng 之chi 則tắc 謗báng 一nhất 切thiết 佛Phật 地địa 三Tam 寶Bảo 功công 德đức 。 如như 十thập 法Pháp 界Giới 中trung 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 昇thăng 若nhược 沉trầm 若nhược 愚ngu 若nhược 智trí 。 無vô 不bất 皆giai 從tùng 般Bát 若Nhã 中trung 來lai 。 若nhược 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 威uy 光quang 實thật 無vô 一nhất 塵trần 可khả 立lập 。 如như 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 欲dục 尊tôn 貴quý 自tự 在tại 。 乃nãi 至chí 欲dục 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。 又hựu 云vân 若nhược 欲dục 得đắc 六lục 根căn 完hoàn 具cụ 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。 乃nãi 至chí 鬼quỷ 畜súc 亦diệc 要yếu 完hoàn 具cụ 。 以dĩ 此thử 鬼quỷ 畜súc 皆giai 從tùng 學học 般Bát 若Nhã 來lai 。 故cố 知tri 不bất 信tín 宗tông 鏡kính 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

如như 諸chư 法pháp 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 師sư 子tử 吼hống 皷cổ 音âm 王vương 。 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 之chi 後hậu 。 尒# 時thời 有hữu 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 曰viết 喜Hỷ 根Căn 。

時thời 為vi 法Pháp 師sư 。 質chất 直trực 端đoan 正chánh 。 不bất 壞hoại 威uy 儀nghi 不bất 捨xả 世thế 法pháp 。 尒# 時thời 眾chúng 生sanh 普phổ 皆giai 利lợi 根căn 樂nhạo 聞văn 深thâm 論luận 。 其kỳ 喜hỷ 根căn 法Pháp 師sư 於ư 眾chúng 人nhân 前tiền 。 不bất 稱xưng 讚tán 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 細tế 行hành 獨độc 處xứ 。 但đãn 教giáo 眾chúng 人nhân 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 即tức 是thị 貪tham 欲dục 之chi 性tánh 。 貪tham 欲dục 性tánh 即tức 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 。 瞋sân 恚khuể 性tánh 即tức 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 。 愚ngu 癡si 性tánh 即tức 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 。 其kỳ 善thiện 根căn 法Pháp 師sư 以dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 所sở 行hành 。 皆giai 是thị 一nhất 相tương/tướng 。 各các 不bất 相tương 是thị 非phi 。 所sở 行hành 之chi 道Đạo 。 心tâm 無vô 瞋sân 礙ngại 。 以dĩ 無vô 瞋sân 碍# 因nhân 緣duyên 故cố 。 逮đãi 得đắc 法Pháp 忍Nhẫn 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 决# 定định 不bất 壞hoại 。

世Thế 尊Tôn 。 尒# 時thời 復phục 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 法Pháp 師sư 行hành 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 道đạo 名danh 曰viết 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。 護hộ 持trì 禁cấm 戒giới 。 得đắc 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 行hành 十thập 二nhị 頭đầu 陁# 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 諸chư 弟đệ 子tử 。 其kỳ 心tâm 輕khinh 動động 樂nhạo 見kiến 他tha 過quá 。

世Thế 尊Tôn 。 後hậu 於ư 一nhất 時thời 。 勝thắng 意ý 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 入nhập 聚tụ 落lạc 乞khất 食thực 。 誤ngộ 至chí 喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 家gia 。 見kiến 舎# 主chủ 居cư 士sĩ 子tử 。 即tức 到đáo 其kỳ 所sở 。 敷phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。 為vi 居cư 士sĩ 子tử 称# 讚tán 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 細tế 行hành 。 說thuyết 無vô 利lợi 語ngữ 過quá 讚tán 歎thán 遠viễn 眾chúng 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 行hành 者giả 。 又hựu 於ư 居cư 士sĩ 子tử 前tiền 。 復phục 說thuyết 喜hỷ 根căn 法Pháp 師sư 過quá 失thất 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 不bất 實thật 。 以dĩ 邪tà 見kiến 道Đạo 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 是thị 雜tạp 行hành 者giả 。 說thuyết [婬-壬+(工/山)]# 慾dục 無vô 碍# 瞋sân 恚khuể 無vô 障chướng 碍# 。 愚ngu 癡si 無vô 障chướng 碍# 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 障chướng 碍# 。 是thị 居cư 士sĩ 子tử 利lợi 根căn 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 即tức 語ngữ 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。 大đại 徳# 。 汝nhữ 知tri 貪tham 慾dục 為vi 是thị 何hà 法pháp 。 勝thắng 意ý 言ngôn 居cư 士sĩ 我ngã 知tri 貪tham 慾dục 是thị 煩phiền 惱não 。 居cư 士sĩ 子tử 言ngôn 。 大đại 徳# 是thị 煩phiền 惱não 為vi 在tại 內nội 在tại 外ngoại 耶da 。 勝thắng 意ý 言ngôn 。 不bất 在tại 內nội 不bất 在tại 外ngoại 。 大đại 徳# 若nhược 貪tham 慾dục 不bất 在tại 內nội 不bất 在tại 外ngoại 。 不bất 在tại 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 。 若nhược 無vô 生sanh 者giả 云vân 何hà 說thuyết 。 若nhược 垢cấu 若nhược 淨tịnh 。 尒# 時thời 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 瞋sân 恚khuể 不bất 喜hỷ 。 從tùng 座tòa 起khởi 去khứ 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 是thị 喜hỷ 根căn 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 妄vọng 語ngữ 法pháp 多đa 惑hoặc 眾chúng 人nhân 。 是thị 人nhân 以dĩ 不bất 學học 入nhập 音âm 聲thanh 法Pháp 門môn 。 故cố 聞văn 佛Phật 音âm 聲thanh 則tắc 喜hỷ 。 聞văn 外ngoại 道đạo 音âm 聲thanh 則tắc 瞋sân 。 於ư 梵Phạm 行hạnh 音âm 聲thanh 則tắc 喜hỷ 。 於ư 非phi 梵Phạm 行hạnh 音âm 聲thanh 則tắc 瞋sân 。 以dĩ 不bất 學học 入nhập 音âm 聲thanh 法Pháp 門môn 故cố 。 乃nãi 至chí 尒# 時thời 喜hỷ 根căn 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 於ư 眾chúng 僧Tăng 前tiền 說thuyết 是thị 諸chư 偈kệ 云vân 。 貪tham 欲dục 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 恚khuể 癡si 亦diệc 如như 是thị 。 如như 此thử 三tam 事sự 中trung 。 有hữu 無vô 量lượng 佛Phật 道đạo 。 若nhược 有hữu 人nhân 分phân 別biệt 。 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 癡si 。 是thị 人nhân 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 譬thí 如như 天thiên 與dữ 地địa 。 菩Bồ 提Đề 與dữ 貪tham 欲dục 。 是thị 一nhất 而nhi 非phi 二nhị 。 皆giai 入nhập 一nhất 法Pháp 門môn 。 平bình 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 凡phàm 夫phu 聞văn 怖bố 畏úy 。 去khứ 佛Phật 道Đạo 甚thậm 遠viễn 。 貪tham 欲dục 不bất 生sanh 滅diệt 。 不bất 能năng 令linh 心tâm 惱não 。 若nhược 人nhân 有hữu 我ngã 心tâm 。 及cập 有hữu 得đắc 見kiến 者giả 。 是thị 人nhân 為vi 貪tham 欲dục 。 將tương 入nhập 於ư 地địa 獄ngục 。 貪tham 欲dục 之chi 實thật 性tánh 。 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 性tánh 。 佛Phật 法Pháp 之chi 實thật 性tánh 。 亦diệc 是thị 貪tham 欲dục 性tánh 。 是thị 二nhị 法pháp 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 是thị 無vô 相tướng 。 若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。 則tắc 為vi 世thế 間gian 導đạo 。 若nhược 有hữu 人nhân 分phân 別biệt 。 是thị 持trì 戒giới 毀hủy 戒giới 。 以dĩ 持trì 戒giới 誑cuống 故cố 。 輕khinh 篾miệt 於ư 他tha 人nhân 。 是thị 人nhân 無vô 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 有hữu 佛Phật 法pháp 。 但đãn 自tự 安an 住trụ 立lập 。 有hữu 所sở 得đắc 見kiến 中trung 。 若nhược 住trụ 空không 閑nhàn 處xứ 。 自tự 貴quý 而nhi 賤tiện 人nhân 。 尚thượng 不bất 得đắc 生sanh 天thiên 。 何hà 况# 於ư 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 由do 著trước 空không 閑nhàn 。 住trụ 於ư 邪tà 見kiến 故cố 。 邪tà 見kiến 與dữ 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 但đãn 以dĩ 名danh 字tự 數số 。 語ngữ 言ngôn 故cố 別biệt 異dị 。 若nhược 人nhân 通thông 達đạt 此thử 。 則tắc 為vi 近cận 菩Bồ 提Đề 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 垢cấu 。 即tức 是thị 著trước 淨tịnh 見kiến 。 無vô 菩Bồ 提Đề 佛Phật 法Pháp 。 住trụ 有hữu 得đắc 見kiến 中trung 。 若nhược 貪tham 著trước 佛Phật 法Pháp 。 是thị 則tắc 遠viễn 佛Phật 法Pháp 。 貪tham 無vô 礙ngại 法pháp 故cố 。 則tắc 還hoàn 受thọ 苦khổ 惱não 。 若nhược 人nhân 無vô 分phân 別biệt 。 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 癡si 。 入nhập 三tam 毒độc 性tánh 故cố 。 則tắc 為vi 見kiến 菩Bồ 提Đề 。 是thị 人nhân 近cận 佛Phật 道Đạo 。 疾tật 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 若nhược 見kiến 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 無vô 為vi 法pháp 異dị 。 是thị 人nhân 終chung 不bất 得đắc 。 解giải 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 知tri 二nhị 性tánh 同đồng 。 必tất 為vi 人nhân 中trung 尊tôn 。 佛Phật 不bất 見kiến 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 不bất 見kiến 佛Phật 法Pháp 。 不bất 著trước 諸chư 法pháp 故cố 。 降hàng 魔ma 成thành 佛Phật 道đạo 。 若nhược 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 。 勿vật 分phân 別biệt 其kỳ 性tánh 。 一nhất 切thiết 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 同đồng 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 能năng 如như 是thị 見kiến 。 是thị 則tắc 得đắc 成thành 佛Phật 。 其kỳ 心tâm 不bất 閑nhàn 靜tĩnh 。 而nhi 現hiện 閑nhàn 靜tĩnh 相tương/tướng 。 是thị 於ư 天thiên 人nhân 中trung 。 則tắc 為vi 是thị 大đại 賊tặc 。 是thị 人nhân 無vô 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 有hữu 佛Phật 法pháp 。 若nhược 作tác 如như 是thị 願nguyện 。 我ngã 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 如như 是thị 之chi 凡phàm 夫phu 。 無vô 明minh 力lực 所sở [去/(冗-几+牛)]# 。 佛Phật 法Pháp 湛trạm 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 喻dụ 如như 虚# 空không 。 此thử 中trung 無vô 可khả 取thủ 。 亦diệc 無vô 有hữu 可khả 捨xả 。 佛Phật 不bất 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 夫phu 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 。 作tác 佛Phật 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 人nhân 於ư 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 為vi 甚thậm 大đại 遠viễn 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 則tắc 是thị 受thọ 苦khổ 者giả 。 眾chúng 生sanh 無vô 眾chúng 生sanh 。 而nhi 說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。 住trụ 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 中trung 。 則tắc 無vô 有hữu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 人nhân 見kiến 眾chúng 生sanh 。 是thị 畢tất 竟cánh 解giải 脫thoát 。 無vô 有hữu 婬dâm 恚khuể 癡si 。 知tri 是thị 為vi 世thế 將tương 。 若nhược 人nhân 見kiến 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 非phi 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 佛Phật 法Pháp 實thật 。 佛Phật 同đồng 眾chúng 生sanh 性tánh 。 若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。 則tắc 為vi 世thế 間gian 將tương 。 乃nãi 至chí 說thuyết 是thị 諸chư 偈kệ 法pháp 時thời 。 三tam 萬vạn 諸chư 天thiên 子tử 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 萬vạn 八bát 千thiên 人nhân 。 漏lậu 盡tận 解giải 脫thoát 。 即tức 時thời 地địa 裂liệt 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 墮đọa 大đại 地địa 獄ngục 。 以dĩ 是thị 業nghiệp 障chướng 罪tội 因nhân 緣duyên 故cố 。 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 於ư 地địa 獄ngục 受thọ 諸chư 苦khổ 毒độc 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 七thất 十thập 四tứ 萬vạn 世thế 。 常thường 被bị 誹phỉ 謗báng 。 若nhược 千thiên 百bách 千thiên 劫kiếp 乃nãi 至chí 不bất 聞văn 。 佛Phật 之chi 名danh 字tự 。 自tự 是thị 已dĩ 後hậu 。 還hoàn 得đắc 值trị 佛Phật 。 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 而nhi 無vô 志chí 樂nhạo 。 於ư 六lục 十thập 二nhị 萬vạn 。 世thế 常thường 返phản 道đạo 入nhập 俗tục 。 亦diệc 以dĩ 業nghiệp 障chướng 餘dư 罪tội 故cố 於ư 若nhược 干can 百bách 千thiên 。 世thế 諸chư 根căn 闇ám 鈍độn 。

世Thế 尊Tôn 。 尒# 時thời 喜hỷ 根căn 法Pháp 師sư 。 於ư 今kim 東đông 方phương 過quá 十thập 萬vạn 億ức 佛Phật 土độ 。 有hữu 國quốc 名danh 寶Bảo 莊Trang 嚴Nghiêm 。 於ư 中trung 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 號hiệu 曰viết 勝thắng 光quang 明minh 威uy 德đức 王vương 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 正chánh 徧biến 知tri 。 今kim 現hiện 在tại 彼bỉ 。 其kỳ 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。 今kim 我ngã 身thân 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 未vị 入nhập 如như 是thị 法pháp 相tướng 門môn 時thời 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 分phân 別biệt 苦khổ 。 顛điên 倒đảo 苦khổ 。 是thị 故cố 若nhược 發phát 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 心tâm 者giả 。 若nhược 發phát 小tiểu 乗# 心tâm 者giả 。 不bất 欲dục 起khởi 如như 是thị 業nghiệp 障chướng 罪tội 。 不bất 欲dục 受thọ 如như 是thị 苦khổ 惱não 者giả 。 不bất 應ưng 拒cự 逆nghịch 佛Phật 法Pháp 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 可khả 生sanh 瞋sân 癡si 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。

汝nhữ 聞văn 是thị 諸chư 偈kệ 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 畢tất 是thị 業nghiệp 障chướng 罪tội 已dĩ 。 聞văn 是thị 偈kệ 因nhân 緣duyên 故cố 。 所sở 在tại 生sanh 處xứ 。 利lợi 根căn 智trí 慧tuệ 。 得đắc 深thâm 法Pháp 忍Nhẫn 。 巧xảo 說thuyết 深thâm 法Pháp 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 為vi 誰thùy 力lực 故cố 能năng 憶ức 如như 是thị 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 世Thế 尊Tôn 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 有hữu 所sở 念niệm 有hữu 所sở 說thuyết 。 有hữu 所sở 思tư 惟duy 。 皆giai 是thị 佛Phật 之chi 神thần 力lực 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 從tùng 佛Phật 出xuất 。 故cố 知tri 若nhược 不bất 信tín 宗tông 鏡kính 中trung 所sở 說thuyết 實thật 相tướng 之chi 理lý 。 則tắc 如như 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 沒một 魂hồn 受thọ 裂liệt 地địa 之chi 大đại 苦khổ 。 若nhược 有hữu 信tín 如như 是thị 說thuyết 。 則tắc 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 智trí 慧tuệ 演diễn 深thâm 法Pháp 之chi 妙diệu 辯biện 。 信tín 毀hủy 交giao 報báo 。 因nhân 果quả 無vô 差sai 。 普phổ 勸khuyến 後hậu 賢hiền 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。

【# 十thập 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 真Chân 如Như 相tương/tướng 迴hồi 向hướng 。 有hữu 一nhất 百bách 句cú 。 一nhất 一nhất 句cú 中trung 無vô 不bất 同đồng 旨chỉ 。 皆giai 為vi 成thành 就tựu 。 一nhất 心tâm 妙diệu 門môn 。 釋thích 曰viết 。 是thị 知tri 百bách 句cú 之chi 內nội 一nhất 一nhất 義nghĩa 中trung 。 無vô 一nhất 字tự 而nhi 不bất 約ước 心tâm 明minh 。 無vô 一nhất 行hành 而nhi 不bất 隨tùy 性tánh 起khởi 。 可khả 謂vị 真chân 該cai 行hành 末mạt 。 無vô 一nhất 一nhất 行hành 而nhi 非phi 真chân 。 行hành 徹triệt 真chân 原nguyên 。 無vô 一nhất 一nhất 真chân 而nhi 非phi 行hành 。 如như 是thị 則tắc 理lý 事sự 周chu 備bị 心tâm 境cảnh 融dung 通thông 。 匪phỉ 著trước 有hữu 以dĩ 凝ngưng 空không 。 免miễn 滯trệ 真chân 而nhi 染nhiễm 俗tục 。 能năng 令linh 頓đốn 生sanh 正chánh 信tín 。 步bộ 步bộ 成thành 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 之chi 因nhân 門môn 。 直trực 顯hiển 圎# 修tu 。 念niệm 念niệm 滿mãn 諸chư 佛Phật 之chi 果quả 海hải 。 所sở 以dĩ 具cụ 錄lục 百bách 句cú 廣quảng 大đại 全toàn 文văn 究cứu 竟cánh 證chứng 明minh 宗tông 鏡kính 妙diệu 旨chỉ 。 今kim 則tắc 普phổ 勸khuyến 十thập 方phương 學học 士sĩ 一nhất 切thiết 後hậu 賢hiền 。 但đãn 願nguyện 道đạo 富phú 人nhân 貧bần 情tình 踈sơ 德đức 厚hậu 。 以dĩ 法pháp 為vi 侣# 。 以dĩ 智trí 為vi 先tiên 。 用dụng 慈từ 修tu 身thân 。 開khai 物vật 成thành 務vụ 。 為vi 法Pháp 施thí 主chủ 。 匪phỉ 恡lận 家gia 風phong 。 無vô 問vấn 不bất 從tùng 。 有hữu 疑nghi 咸hàm 决# 。 則tắc 履lý 佛Phật 行hạnh 處xứ 免miễn 負phụ 本bổn 心tâm 。 妙diệu 行hạnh 恆hằng 新tân 至chí 道đạo 如như 在tại 。 所sở 以dĩ 證chứng 道đạo 歌ca 云vân 。 窮cùng 釋Thích 子tử 。 口khẩu 稱xưng 貧bần 實thật 是thị 身thân 貧bần 道Đạo 不bất 貧bần 。 貧bần 則tắc 身thân 常thường 披phi 縷lũ 褐hạt 。 道đạo 則tắc 心tâm 藏tạng 無vô 價giá 珎# 。 無vô 價giá 珎# 。 用dụng 無vô 盡tận 利lợi 物vật 應ứng 時thời 終chung 不bất 吝lận 。 三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 體thể 中trung 圎# 。 八Bát 解Giải 六Lục 通Thông 心tâm 地địa 印ấn 。 斯tư 則tắc 以dĩ 法Pháp 界Giới 為vi 身thân 虚# 空không 為vi 量lượng 。 情tình 亡vong 取thủ 捨xả 。 見kiến 泯mẫn 自tự 他tha 。 以dĩ 物vật 心tâm 為vi 心tâm 何hà 門môn 不bất 順thuận 。 以dĩ 彼bỉ 意ý 為vi 意ý 何hà 法pháp 能năng 違vi 。 入nhập 宗tông 鏡kính 中trung 法pháp 尒# 如như 是thị 。 故cố 書thư 云vân 。 以dĩ 兆triệu 人nhân 之chi 耳nhĩ 聽thính 。 以dĩ 四tứ 海hải 之chi 目mục 視thị 。 以dĩ 己kỷ 身thân 知tri 人nhân 身thân 。 以dĩ 己kỷ 心tâm 知tri 人nhân 心tâm 。 聖thánh 人nhân 無vô 常thường 心tâm 。 以dĩ 百bá 姓tánh 心tâm 為vi 心tâm 。 又hựu 云vân 。 攝nhiếp 己kỷ 從tùng 他tha 萬vạn 事sự 消tiêu 和hòa 。 攝nhiếp 他tha 從tùng 己kỷ 諸chư 事sự 競cạnh 起khởi 。 則tắc 內nội 外ngoại 指chỉ 歸quy 。 證chứng 明minh 無vô 盡tận 。

問vấn 。 信tín 受thọ 毀hủy 謗báng 此thử 宗tông 鏡kính 法pháp 。 罪tội 福phước 何hà 重trọng/trùng 。 荅# 。 此thử 乃nãi 群quần 賢hiền 之chi 父phụ 。 諸chư 佛Phật 之chi 母mẫu 。 萬vạn 善thiện 由do 生sanh 。 信tín 謗báng 豈khởi 不bất 獲hoạch 報báo 重trọng/trùng 耶da 。 所sở 以dĩ 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 又hựu 如như 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 父phụ 。 此thử 經Kinh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 學học 無Vô 學Học 及cập 發phát 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 心tâm 者giả 之chi 父phụ 。 起khởi 信tín 鈔sao 云vân 。 若nhược 謗báng 此thử 法pháp 以dĩ 深thâm 自tự 害hại 亦diệc 害hại 他tha 人nhân 。 斷đoạn 絕tuyệt 一nhất 切thiết 三Tam 寶Bảo 之chi 種chủng 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 皆giai 依y 此thử 法Pháp 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 一nhất 切thiết 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 因nhân 之chi 修tu 行hành 得đắc 入nhập 佛Phật 智trí 故cố 。

第đệ 九cửu 十thập 四tứ 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 信tín 於ư 二nhị 諦đế 一nhất 乗# 之chi 道đạo 。 更cánh 無vô 異dị 趣thú 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 云vân 。 道đạo 者giả 雖tuy 無vô 色sắc 像tượng 可khả 見kiến 。 稱xưng 量lượng 可khả 知tri 。 而nhi 實thật 有hữu 用dụng 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 眾chúng 生sanh 心tâm 。 雖tuy 非phi 是thị 色sắc 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 非phi 麄# 非phi 細tế 。 非phi 縛phược 非phi 解giải 。 非phi 是thị 見kiến 法pháp 而nhi 亦diệc 是thị 有hữu 。

【# 二nhị 板bản 】#

知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 者giả 。 以dĩ 幻huyễn 無vô 定định 相tướng 。 自tự 性tánh 常thường 離ly 。 離ly 即tức 空không 也dã 。 即tức 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 垢cấu 淨tịnh 萬vạn 法pháp 皆giai 同đồng 幻huyễn 如như 空không 故cố 。 何hà 用dụng 更cánh 作tác 方phương 便tiện 而nhi 求cầu 離ly 。 離ly 幻huyễn 即tức 覺giác 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 者giả 。 當đương 離ly 之chi 時thời 全toàn 成thành 大đại 覺giác 。 即tức 離ly 即tức 覺giác 。 平bình 等đẳng 一nhất 照chiếu 。 既ký 無vô 前tiền 後hậu 。 豈khởi 有hữu 漸tiệm 次thứ 耶da 。

【# 四tứ 板bản 】#

金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 之chi 心tâm 實thật 無vô 別biệt 境cảnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 本bổn 淨tịnh 故cố 。 理lý 無vô 穢uế 故cố 。 以dĩ 染nhiễm 塵trần 故cố 。 名danh 為vi 三tam 界giới 。 三tam 界giới 之chi 心tâm 。 名danh 為vi 別biệt 境cảnh 。 是thị 境cảnh 虚# 妄vọng 。 從tùng 心tâm 化hóa 生sanh 。 心tâm 若nhược 無vô 妄vọng 。 即tức 無vô 別biệt 境cảnh 。 大đại 力lực 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 心tâm 若nhược 在tại 淨tịnh 。 諸chư 境cảnh 不bất 生sanh 。 此thử 心tâm 淨tịnh 時thời 。 應ưng 無vô 三tam 界giới 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 心tâm 不bất 生sanh 境cảnh 。 境cảnh 不bất 生sanh 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 見kiến 諸chư 境cảnh 。 唯duy 所sở 見kiến 心tâm 。 心tâm 不bất 幻huyễn 化hóa 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。

【# 七thất 板bản 】#

虚# 空không 孕dựng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 經kinh 偈kệ 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 相tướng 。 真chân 實thật 無vô 知tri 者giả 。 若nhược 人nhân 住trụ 諸chư 蔭ấm 。 六lục 根căn 皆giai 蔽tế 塞tắc 。 釋thích 曰viết 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 皆giai 真chân 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 纔tài 有hữu 知tri 見kiến 即tức 落lạc 識thức 蔭ấm 。 則tắc 一nhất 心tâm 不bất 通thông 六lục 根căn 闇ám 塞tắc 。 終chung 不bất 能năng 見kiến 無vô 見kiến 之chi 見kiến 。 知tri 無vô 知tri 之chi 知tri 。 若nhược 有hữu 見kiến 之chi 見kiến 則tắc 。 不bất 見kiến 一nhất 切thiết 。 若nhược 無vô 知tri 之chi 知tri 則tắc 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 所sở 以dĩ 賢Hiền 護Hộ 經Kinh 云vân 。 若nhược 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 觀quán 四tứ 念niệm 處xứ 時thời 。 無vô 法pháp 可khả 見kiến 。 無vô 聲thanh 可khả 聞văn 。 無vô 聞văn 見kiến 故cố 則tắc 無vô 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 分phân 別biệt 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 。 可khả 得đắc 思tư 惟duy 。 而nhi 亦diệc 非phi 瞽# 盲manh 聾lung 故cố 。 但đãn 是thị 諸chư 法pháp 無vô 可khả 見kiến 故cố 。 以dĩ 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 見kiến 外ngoại 無vô 法pháp 。

【# 八bát 板bản 】#

須Tu 真Chân 天Thiên 子Tử 經Kinh 云vân 。 須Tu 真Chân 天Thiên 子Tử 。 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 不bất 從tùng 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 而nhi 求cầu 道Đạo 耶da 。 文Văn 殊Thù 荅# 言ngôn 。 天thiên 子tử 。 不bất 可khả 從tùng 空không 而nhi 成thành 道Đạo 。 亦diệc 不bất 可khả 於ư 無vô 相tướng 而nhi 成thành 道Đạo 。 亦diệc 不bất 可khả 於ư 無vô 願nguyện 。 而nhi 成thành 道Đạo 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 是thị 中trung 無vô 心tâm 意ý 識thức 。 念niệm 亦diệc 無vô 動động 故cố 。 有hữu 心tâm 意ý 識thức 。 念niệm 念niệm 動động 者giả 乃nãi 成thành 其kỳ 道Đạo 也dã 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 取thủ 三tam 解giải 脫thoát 門môn 作tác 證chứng 。 即tức 是thị 溺nịch 實thật 際tế 之chi 海hải 。 背bối/bội 靈linh 覺giác 之chi 原nguyên 。 遺di 性tánh 徇# 空không 何hà 成thành 大Đại 道Đạo 。 若nhược 直trực 了liễu 神thần 解giải 心tâm 性tánh 。 念niệm 念niệm 菩Bồ 提Đề 果quả 圎# 。 不bất 墮đọa 斷đoạn 見kiến 之chi 邪tà 無vô 。 豈khởi 涉thiệp 常thường 見kiến 之chi 實thật 有hữu 。 介giới 尒# 起khởi 意ý 大đại 用dụng 現hiện 前tiền 。 無vô 得đắc 無vô 依y 。 非phi 取thủ 非phi 捨xả 。 從tùng 真chân 起khởi 行hành 體thể 用dụng 相tương/tướng 収thâu 。 以dĩ 行hành 契khế 真chân 卷quyển 舒thư 一nhất 際tế 。 可khả 謂vị 心tâm 心tâm 合hợp 道đạo 。 念niệm 念niệm 冥minh 真chân 矣hĩ 。 故cố 還hoàn 原nguyên 觀quán 云vân 。 用dụng 則tắc 波ba 騰đằng 海hải 沸phí 全toàn 真chân 體thể 以dĩ 運vận 行hành 。 體thể 則tắc 鏡kính 淨tịnh 水thủy 澄trừng 舉cử 隨tùy 緣duyên 而nhi 會hội 寂tịch 。 斯tư 則tắc 不bất 離ly 體thể 之chi 用dụng 。 乃nãi 波ba 騰đằng 不bất 離ly 用dụng 之chi 體thể 。 體thể 常thường 湛trạm 寂tịch 。 體thể 雖tuy 湛trạm 寂tịch 常thường 在tại 萬vạn 緣duyên 。 用dụng 雖tuy 波ba 騰đằng 恆hằng 冥minh 一nhất 際tế 。

大đại 方Phương 廣Quảng 師sư 子tử 吼hống 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 電điện 鬘man 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。

善thiện 男nam 子tử 。 法pháp 唯duy 一nhất 字tự 。 所sở 謂vị 無vô 字tự 。 本bổn 無vô 言ngôn 說thuyết 。 何hà 所sở 言ngôn 說thuyết 。

善thiện 男nam 子tử 。 當đương 知tri 無vô 說thuyết 。 是thị 為vi 真chân 說thuyết 。 尒# 時thời 淨tịnh 身thân 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 承thừa 佛Phật 威uy 神thần 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 所sở 說thuyết 。 是thị 為vi 真chân 說thuyết 。 啞á 默mặc 不bất 言ngôn 。 皆giai 應ưng 說thuyết 法Pháp 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 非phi 唯duy 啞á 默mặc 者giả 說thuyết 法Pháp 。 不bất 啞á 默mặc 者giả 亦diệc 皆giai 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 不bất 知tri 法pháp 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 不bất 知tri 法pháp 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。 處xử 日nhật 光quang 中trung 。 而nhi 不bất 見kiến 日nhật 。 傍bàng 人nhân 為vi 說thuyết 。 以dĩ 他tha 聲thanh 故cố 。 乃nãi 知tri 有hữu 日nhật 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 無vô 字tự 。 離ly 諸chư 字tự 性tánh 。 非phi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 能năng 宣tuyên 辯biện 。 釋thích 曰viết 。 審thẩm 知tri 未vị 達đạt 宗tông 人nhân 。 依y 通thông 見kiến 解giải 隨tùy 他tha 語ngữ 轉chuyển 。 妄vọng 有hữu 所sở 說thuyết 。 如như 彼bỉ 盲manh 者giả 。 不bất 見kiến 日nhật 光quang 。 聽thính 傍bàng 人nhân 聲thanh 豈khởi 窮cùng 日nhật 體thể 。 若nhược 眼nhãn 開khai 親thân 見kiến 即tức 知tri 本bổn 無vô 名danh 字tự 言ngôn 說thuyết 。 故cố 知tri 有hữu 言ngôn 傷thương 旨chỉ 。 不bất 達đạt 法Pháp 界Giới 。 是thị 以dĩ 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 無vô 字tự 。 離ly 諸chư 字tự 性tánh 。 若nhược 能năng 深thâm 達đạt 一nhất 字tự 唯duy 心tâm 法Pháp 界Giới 。 自tự 然nhiên 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 法pháp 尒# 知tri 解giải 情tình 亡vong 。 豈khởi 是thị 無vô 辯biện 智trí 不bất 能năng 窮cùng 也dã 。 如như 肈# 論luận 云vân 。 釋Thích 迦Ca 掩yểm 室thất 於ư 摩ma 竭kiệt 。 淨tịnh 名danh 杜đỗ 口khẩu 於ư 毗tỳ 耶da 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 唱xướng 無vô 說thuyết 以dĩ 顯hiển 道đạo 。 釋Thích 梵Phạm 絕tuyệt 聽thính 而nhi 雨vũ 花hoa 。 斯tư 則tắc 理lý 為vi 神thần 御ngự 。 故cố 口khẩu 以dĩ 之chi 而nhi 默mặc 。 豈khởi 曰viết 無vô 辯biện 。 辯biện 所sở 不bất 能năng 言ngôn 也dã 。

普phổ 超siêu 三tam 昧muội 經kinh 决# 狐hồ 疑nghi 品phẩm 云vân 。 於ư 是thị 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 曰viết 。 唯duy 願nguyện 濡nhu 首thủ 。 解giải 我ngã 狐hồ 疑nghi 。 濡nhu 首thủ 荅# 言ngôn 。 大đại 王vương 所sở 疑nghi 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 所sở 不bất 能năng 决# 。

時thời 王vương 自tự 省tỉnh 無vô 救cứu 護hộ 。 從tùng 榻tháp 而nhi 墮đọa 。 如như 斷đoạn 大đại 樹thụ 摧tồi 折chiết 躃tích 地địa 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 曰viết 。 大đại 王vương 自tự 安an 。 莫mạc 懷hoài 恐khủng 據cứ 。 勿vật 以dĩ 為vi 懼cụ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 濡nhu 首thủ 童đồng 真chân 被bị 大đại 智trí 鎧khải 。 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 而nhi 設thiết 此thử 言ngôn 。 可khả 徐từ 而nhi 問vấn 。

時thời 王vương 即tức 起khởi 。 問vấn 濡nhu 首thủ 曰viết 。 向hướng 者giả 所sở 說thuyết 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 為vi 我ngã 而nhi 决# 狐hồ 疑nghi 。 濡nhu 首thủ 報báo 曰viết 。 王vương 意ý 云vân 何hà 。 假giả 若nhược 有hữu 人nhân 。 而nhi 自tự 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 以dĩ 塵trần [目*(宜/八)]# 灰hôi 煙yên 雲vân 霧vụ 。 汙ô 染nhiễm 虚# 空không 寧ninh 堪kham 任nhậm 乎hồ 。 荅# 曰viết 。 不bất 能năng 汙ô 。 濡nhu 首thủ 又hựu 問vấn 。 設thiết 令linh 大đại 王vương 取thủ 此thử 空không 洗tẩy 之chi 使sử 淨tịnh 。 寧ninh 堪kham 任nhậm 乎hồ 。 荅# 曰viết 。 不bất 能năng 淨tịnh 。 濡nhu 首thủ 報báo 曰viết 。 吾ngô 以dĩ 是thị 向hướng 者giả 說thuyết 言ngôn 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 所sở 不bất 能năng 决# 也dã 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 了liễu 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 故cố 。 妄vọng 生sanh 垢cấu 淨tịnh 迷mê 悟ngộ 自tự 沒một 。 遂toại 於ư 無vô 疑nghi 中trung 起khởi 疑nghi 。 於ư 無vô 决# 中trung 求cầu 决# 。 若nhược 能năng 諦đế 了liễu 豁hoát 尒# 意ý 消tiêu 。 即tức 見kiến 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 皆giai 同đồng 虚# 空không 性tánh 。 既ký 達đạt 虚# 空không 性tánh 不bất 可khả 染nhiễm 淨tịnh 。 方phương 悟ngộ 本bổn 心tâm 未vị 曾tằng 迷mê 悟ngộ 。 設thiết 有hữu 說thuyết 無vô 生sanh 無vô 得đắc 之chi 理lý 。 皆giai 是thị 一nhất 期kỳ 隨tùy 冝# 方phương 便tiện 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 妙diệu 旨chỉ 了liễu 然nhiên 。 尚thượng 無vô 疑nghi 與dữ 無vô 疑nghi 。 何hà 懷hoài 决# 不bất 决# 耶da 。

第đệ 九cửu 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 二nhị 板bản 】#

大đại 樹thụ 緊khẩn 那na 羅la 王vương 。 所sở 問vấn 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 天thiên 冠quan 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 問vấn 於ư 大đại 樹thụ 。 緊khẩn 那na 羅la 王vương 。 如như 是thị 琴cầm 中trung 妙diệu 偈kệ 。 從tùng 何hà 而nhi 出xuất 。 荅# 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 從tùng 諸chư 眾chúng 生sanh 音âm 聲thanh 中trung 出xuất 。

又hựu 問vấn 。

諸chư 眾chúng 生sanh 音âm 聲thanh 。 從tùng 何hà 而nhi 出xuất 。 荅# 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 眾chúng 生sanh 音âm 從tùng 虚# 空không 出xuất 。 乃nãi 至chí 當đương 知tri 是thị 聲thanh 即tức 虚# 空không 性tánh 。 聞văn 已dĩ 便tiện 滅diệt 。 若nhược 其kỳ 滅diệt 已dĩ 。 同đồng 空không 性tánh 住trụ 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 若nhược 說thuyết 不bất 說thuyết 。 同đồng 虚# 空không 性tánh 。 是thị 故cố 應ưng 當đương 。 不bất 捨xả 空không 際tế 如như 音âm 聲thanh 分phần/phân 。 諸chư 法pháp 亦diệc 尒# 。 乃nãi 至chí 又hựu 以dĩ 音âm 聲thanh 名danh 為vi 言ngôn 語ngữ 。 然nhiên 是thị 音âm 聲thanh 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 若nhược 無vô 住trú 處xứ 則tắc 無vô 堅kiên 實thật 。 則tắc 名danh 為vi 實thật 。 若nhược 其kỳ 是thị 實thật 則tắc 不bất 可khả 壞hoại 。 若nhược 不bất 可khả 壞hoại 則tắc 無vô 有hữu 起khởi 。 若nhược 無vô 有hữu 起khởi 。 則tắc 無vô 有hữu 滅diệt 。 若nhược 無vô 有hữu 滅diệt 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 是thị 清thanh 淨tịnh 。 是thị 則tắc 白bạch 淨tịnh 。 若nhược 是thị 白bạch 淨tịnh 是thị 則tắc 無vô 垢cấu 。 若nhược 是thị 無vô 垢cấu 則tắc 是thị 光quang 明minh 。 若nhược 是thị 光quang 明minh 。 則tắc 是thị 心tâm 性tánh 。 若nhược 是thị 心tâm 性tánh 則tắc 是thị 出xuất 過quá 。 若nhược 是thị 出xuất 過quá 則tắc 出xuất 過quá 諸chư 相tướng 。 若nhược 出xuất 過quá 諸chư 相tướng 則tắc 是thị 正chánh 位vị 。 若nhược 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 在tại 正chánh 位vị 是thị 則tắc 名danh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 釋thích 曰viết 。 入nhập 一nhất 心tâm 正chánh 位vị 。 是thị 究cứu 竟cánh 指chỉ 歸quy 最tối 後hậu 垂thùy 示thị 。 言ngôn 窮cùng 理lý 極cực 。 更cánh 無vô 過quá 矣hĩ 。

【# 三tam 板bản 】#

佛Phật 昇thăng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 為vì 母mẫu 說thuyết 法Pháp 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 月nguyệt 氏thị 天thiên 子tử 。

何hà 謂vị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 曉hiểu 了liễu 一nhất 切thiết 。 猶do 如như 虚# 空không 。 其kỳ 三tam 界giới 者giả 。 心tâm 之chi 所sở 為vi 。 不bất 計kế 斯tư 心tâm 。 無vô 有hữu 色sắc 像tượng 。 亦diệc 不bất 可khả 覩đổ 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 無vô 有hữu 教giáo 令lệnh 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 因nhân 其kỳ 心tâm 本bổn 而nhi 求cầu 諸chư 法pháp 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 以dĩ 於ư 心tâm 不bất 求cầu 于vu 心tâm 則tắc 無vô 所sở 獲hoạch 。 心tâm 不bất 可khả 逮đãi 以dĩ 不bất 得đắc 心tâm 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 則tắc 無vô 有hữu 。 法pháp 無vô 形hình 類loại 。 想tưởng 亦diệc 無vô 有hữu 影ảnh 。 而nhi 無vô 所sở 有hữu 。 及cập 與dữ 實thật 諦đế 亦diệc 無vô 所sở 覩đổ 。 無vô 所sở 覩đổ 者giả 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 心tâm 無vô 所sở 入nhập 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 成thành 就tựu 。 亦diệc 無vô 所sở 生sanh 。 譬thí 如như 虚# 空không 。

演Diễn 道Đạo 俗Tục 業Nghiệp 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 長trưởng 者giả 。

智trí 慧tuệ 有hữu 四tứ 事sự 。 一nhất 曰viết 解giải 於ư 身thân 空không 。 四tứ 大đại 合hợp 成thành 。 散tán 壞hoại 本bổn 無vô 主chủ 名danh 。 二nhị 曰viết 其kỳ 生sanh 三tam 界giới 。 皆giai 心tâm 所sở 為vi 。 心tâm 如như 幻huyễn 化hóa 。 倚ỷ 立lập 眾chúng 形hình 。 三tam 曰viết 了liễu 知tri 五ngũ 蘊uẩn 。 本bổn 無vô 處xứ 所sở 。 隨tùy 其kỳ 所sở 著trước 。 因nhân 有hữu 斯tư 情tình 。 四tứ 曰viết 曉hiểu 十thập 二nhị 緣duyên 。 本bổn 無vô 根căn 原nguyên 。 因nhân 對đối 而nhi 現hiện 。 是thị 為vi 四tứ 。 佛Phật 於ư 是thị 頌tụng 曰viết 。 悉tất 解giải 其kỳ 身thân 空không 。 四tứ 大đại 而nhi 合hợp 成thành 。 散tán 滅diệt 無vô 處xứ 所sở 。 從tùng 心tâm 而nhi 得đắc 生sanh 。 五ngũ 蔭ấm 本bổn 無vô 根căn 。 所sở 著trước 以dĩ 為vi 名danh 。 十thập 二nhị 緣duyên 無vô 端đoan 。 了liễu 此thử 至chí 大đại 安an 。

【# 四tứ 板bản 】#

但đãn 了liễu 無vô 生sanh 即tức 入nhập 平bình 等đẳng 。 言ngôn 平bình 等đẳng 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 如như 實thật 之chi 性tánh 。 見kiến 此thử 性tánh 故cố 以dĩ 無vô 住trụ 義nghĩa 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 若nhược 不bất 遠viễn 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 一nhất 心tâm 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 無vô 生sanh 之chi 性tánh 。 在tại 染nhiễm 離ly 染nhiễm 俱câu 。 為vi 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 若nhược 了liễu 諸chư 法pháp 無vô 生sanh 。 則tắc 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 皆giai 是thị 。 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 何hà 所sở 染nhiễm 耶da 。

【# 五ngũ 板bản 】#

大đại 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 門môn 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 復phục 次thứ 。 長trưởng 者giả 子tử 。 清thanh 淨tịnh 攀phàn 緣duyên 方phương 便tiện 行hành 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 法pháp 中trung 悉tất 有hữu 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 彼bỉ 心tâm 無vô 色sắc 離ly 色sắc 。 分phân 別biệt 體thể 性tánh 如như 幻huyễn 。 彼bỉ 此thử 內nội 外ngoại 。 不bất 相tương 續tục 者giả 。 是thị 名danh 菩Bồ 提Đề 。

復phục 次thứ 長trưởng 者giả 子tử 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 不bất 應ưng 。 覺giác 於ư 餘dư 事sự 。 但đãn 覺giác 自tự 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 覺giác 自tự 心tâm 者giả 。 即tức 覺giác 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 故cố 。 若nhược 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 自tự 心tâm 體thể 性tánh 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 體thể 性tánh 。 如như 自tự 心tâm 離ly 垢cấu 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 離ly 垢cấu 。 如như 自tự 心tâm 離ly 貪tham 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 離ly 貪tham 。 如như 自tự 心tâm 離ly 瞋sân 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 離ly 瞋sân 。 如như 自tự 心tâm 離ly 癡si 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 離ly 癡si 。 如như 自tự 心tâm 離ly 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 離ly 煩phiền 惱não 。 作tác 此thử 覺giác 者giả 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 覺giác 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 了liễu 一nhất 心tâm 。 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 夫phu 一nhất 切thiết 者giả 是thị 一nhất 之chi 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 覺giác 。 若nhược 各các 隨tùy 相tương/tướng 解giải 則tắc 不bất 得đắc 名danh 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 覺giác 。 以dĩ 不bất 覺giác 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 故cố 。

【# 六lục 板bản 】#

大đại 乗# 本bổn 生sanh 心tâm 地địa 觀quán 經Kinh 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 自tự 覺giác 悟ngộ 心tâm 。 有hữu 四tứ 種chủng 義nghĩa 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 諸chư 佛Phật 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。

善thiện 男nam 子tử 。 凡phàm 夫phu 二nhị 心tâm 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 一nhất 者giả 。 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 同đồng 緣duyên 自tự 境cảnh 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。 二nhị 者giả 。 離ly 於ư 五ngũ 根căn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 和hòa 合hợp 緣duyên 境cảnh 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。

善thiện 男nam 子tử 。 賢hiền 聖thánh 二nhị 心tâm 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 一nhất 者giả 。 觀quán 真chân 實thật 理lý 智trí 。 二nhị 者giả 。 觀quán 一nhất 切thiết 境cảnh 智trí 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 名danh 自tự 悟ngộ 心tâm 。 釋thích 曰viết 。 凡phàm 夫phu 二nhị 心tâm 者giả 。 一nhất 根căn 境cảnh 同đồng 緣duyên 心tâm 。 此thử 則tắc 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 體thể 。 凡phàm 夫phu 執chấp 實thật 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 二nhị 離ly 根căn 境cảnh 心tâm 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 若nhược 了liễu 此thử 心tâm 即tức 真chân 發phát 。 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 賢hiền 聖thánh 二nhị 心tâm 者giả 。 一nhất 理lý 智trí 心tâm 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 空không 有hữu 兩lưỡng 亡vong 性tánh 相tướng 俱câu 寂tịch 。 二nhị 境cảnh 智trí 心tâm 。 即tức 隨tùy 緣duyên 俗tục 諦đế 真chân 俗tục 雙song 照chiếu 理lý 事sự 相tướng 含hàm 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 之chi 中trung 揔# 前tiền 凡phàm 聖thánh 四tứ 心tâm 。 或hoặc 入nhập 相tương/tướng 資tư 門môn 。 若nhược 聖thánh 若nhược 凡phàm 交giao 徹triệt 無vô 礙ngại 。 或hoặc 入nhập 相tương/tướng 泯mẫn 門môn 。 若nhược 一nhất 若nhược 多đa 。 冥minh 同đồng 性tánh 海hải 。

第đệ 九cửu 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 七thất 板bản 】#

文Văn 殊Thù 悔hối 過quá 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 人nhân 民dân 所sở 作tác 眾chúng 得đắc 本bổn 者giả 。 志chí 性tánh 各các 異dị 。 使sử 入nhập 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 慧tuệ 。 其kỳ 有hữu 諸chư 天thiên 。 一nhất 切thiết 人nhân 民dân 。 愁sầu 憂ưu 苦khổ 惱não 。 為vì 除trừ 眾chúng 患hoạn 。 悉tất 入nhập 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 耀diệu 。 一nhất 切thiết 諸chư 論luận 。 文văn 字tự 本bổn 際tế 。 入nhập 於ư 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 耀diệu 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 諸chư 想tưởng 所sở 應ưng 。 悉tất 入nhập 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 耀diệu 。 使sử 致trí 普phổ 門môn 。 諸chư 根căn 轉chuyển 輪luân 。 使sử 入nhập 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 門môn 。 一nhất 切thiết 莊trang 嚴nghiêm 。 清thanh 淨tịnh 眾chúng 飾sức 。 使sử 入nhập 揔# 持trì 。 光quang 明minh 之chi 門môn 。 乃nãi 至chí 住trụ 於ư 。 一nhất 事sự 普phổ 見kiến 眾chúng 事sự 。 住trụ 於ư 眾chúng 事sự 。 悉tất 見kiến 一nhất 事sự 。 以dĩ 一nhất 事sự 入nhập 一nhất 切thiết 事sự 。 以dĩ 一nhất 切thiết 事sự 。 入nhập 於ư 一nhất 事sự 。 則tắc 以dĩ 一nhất 義nghĩa 。 告cáo 誨hối 開khai 化hóa 。 一nhất 切thiết 諸chư 義nghĩa 。 以dĩ 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 興hưng 發phát 一nhất 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 因nhân 緣duyên 。 入nhập 於ư 諸chư 緣duyên 。 化hóa 于vu 諸chư 緣duyên 。 令linh 入nhập 無vô 緣duyên 。 以dĩ 無vô 事sự 法pháp 。 入nhập 于vu 眾chúng 生sanh 。 性tánh 行hành 各các 異dị 。 從tùng 其kỳ 相tướng 行hành 。 而nhi 教giáo 誨hối 之chi 。 釋thích 曰viết 。 夫phu 能năng 泯mẫn 異dị 性tánh 永vĩnh 拔bạt 苦khổ 輪luân 。 融dung 諸chư 行hành 門môn 清thanh 淨tịnh 嚴nghiêm 飾sức 者giả 。 悉tất 令linh 入nhập 一nhất 心tâm 揔# 持trì 之chi 門môn 。 被bị 宗tông 鏡kính 光quang 明minh 之chi 耀diệu 。 故cố 能năng 住trụ 一nhất 事sự 而nhi 見kiến 眾chúng 事sự 。 以dĩ 一nhất 成thành 多đa 。 用dụng 諸chư 義nghĩa 而nhi 發phát 一nhất 義nghĩa 。 以dĩ 多đa 成thành 一nhất 。 一nhất 成thành 多đa 而nhi 用dụng 遍biến 。 多đa 成thành 一nhất 而nhi 體thể 融dung 。 體thể 用dụng 交giao 羅la 。 一nhất 多đa 自tự 在tại 。

【# 九cửu 板bản 】#

寶bảo 頂đảnh 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 怖bố 畏úy 虚# 空không 。 搥trùy [(凵@又)/月]# 叫khiếu 呼hô 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 善thiện 友hữu 汝nhữ 等đẳng 為vi 我ngã 除trừ 此thử 虚# 空không 。 迦Ca 葉Diếp 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 此thử 空không 為vi 可khả 除trừ 不phủ 。 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 不bất 可khả 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 言ngôn 迦Ca 葉Diếp 。 若nhược 有hữu 如như 是thị 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 怖bố 畏úy 性tánh 空không 。 我ngã 說thuyết 是thị 人nhân 。 失thất 心tâm 狂cuồng 亂loạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 迦Ca 葉Diếp 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 並tịnh 是thị 說thuyết 空không 方phương 便tiện 。 若nhược 畏úy 此thử 空không 云vân 何hà 不bất 畏úy 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 若nhược 惜tích 諸chư 法pháp 云vân 何hà 不bất 惜tích 此thử 空không 。 佛Phật 性tánh 論luận 問vấn 云vân 。 此thử 經Kinh 為vi 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 荅# 。 為vi 示thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 非phi 有hữu 。 故cố 說thuyết 法Pháp 空không 。 非phi 関# 法pháp 滅diệt 然nhiên 後hậu 得đắc 空không 。 故cố 於ư 空không 性tánh 不bất 應ưng 生sanh 怖bố 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 並tịnh 是thị 說thuyết 空không 方phương 便tiện 者giả 。 夫phu 有hữu 所sở 說thuyết 皆giai 為vi 顯hiển 空không 。 所sở 以dĩ 空không 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 法pháp 則tắc 一nhất 切thiết 空không 。 非phi 先tiên 有hữu 而nhi 後hậu 無vô 寧ninh 歸quy 斷đoạn 滅diệt 。 豈khởi 先tiên 無vô 而nhi 後hậu 有hữu 不bất 堕# 無vô 常thường 。 是thị 以dĩ 性tánh 本bổn 常thường 空không 空không 無vô 間gián 斷đoạn 。 應ưng 諸chư 有hữu 有hữu 自tự 繁phồn 興hưng 。 能năng 入nhập 斯tư 宗tông 。 聞văn 諸chư 法pháp 空không 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 不bất 了liễu 此thử 義nghĩa 。 聞văn 諸chư 法pháp 空không 。 心tâm 大đại 怖bố 畏úy 。 以dĩ 不bất 了liễu 法pháp 空không 違vi 現hiện 量lượng 境cảnh 執chấp 為vi 外ngoại 解giải 。 聞văn 說thuyết 唯duy 心tâm 之chi 旨chỉ 恐khủng 墮đọa 空không 見kiến 之chi 門môn 。 心tâm 境cảnh 俱câu 迷mê 。 遂toại 生sanh 怖bố 畏úy 。

度độ 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 境cảnh 界giới 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 菩Bồ 提Đề 者giả 無vô 相tướng 無vô 緣duyên 。 云vân 何hà 無vô 相tướng 無vô 緣duyên 。 不bất 得đắc 眼nhãn 識thức 是thị 無vô 相tướng 。 不bất 見kiến 色sắc 是thị 無vô 緣duyên 。 不bất 得đắc 耳nhĩ 識thức 是thị 無vô 相tướng 。 不bất 聞văn 聲thanh 是thị 無vô 緣duyên 。 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 釋thích 曰viết 無vô 相tướng 則tắc 無vô 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 無vô 緣duyên 則tắc 無vô 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 能năng 所sở 俱câu 亡vong 。 真chân 心tâm 自tự 現hiện 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 行hành 經kinh 偈kệ 云vân 。 過quá 現hiện 未vị 來lai 法pháp 。 唯duy 語ngữ 無vô 真chân 實thật 。 彼bỉ 若nhược 於ư 實thật 處xứ 。 一nhất 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 說thuyết 三tam 世thế 所sở 有hữu 。 之chi 法pháp 皆giai 是thị 世thế 諦đế 語ngữ 言ngôn 。 若nhược 了liễu 一nhất 心tâm 真chân 實thật 之chi 處xứ 一nhất 道đạo 自tự 無vô 差sai 別biệt 。 何hà 言ngôn 之chi 所sở 議nghị 。 意ý 之chi 所sở 緣duyên 耶da 。

第đệ 九cửu 十thập 六lục 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 處xứ 胎thai 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 泉tuyền 源nguyên 陂bi 池trì 。 五ngũ 河hà 駛sử 流lưu 。 各các 各các 有hữu 名danh 。 悉tất 歸quy 于vu 海hải 。 便tiện 無vô 本bổn 名danh 。 亦diệc 如như 須tu 弥# 跱trĩ 立lập 難nan 動động 。 雜tạp 色sắc 眾chúng 鳥điểu 。 往vãng 依y 附phụ 山sơn 。 皆giai 同đồng 一nhất 色sắc 。 便tiện 無vô 本bổn 色sắc 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 眾chúng 生sanh 心tâm 識thức 所sở 念niệm 不bất 同đồng 。 若nhược 干can 思tư 想tưởng 。 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 至chí 解giải 脫thoát 門môn 。 想tưởng 定định 意ý 滅diệt 便tiện 無vô 本bổn 念niệm 。 同đồng 一nhất 解giải 脫thoát 。

十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 世Thế 尊Tôn 告cáo 龍long 王vương 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 想tưởng 異dị 故cố 。 造tạo 業nghiệp 亦diệc 異dị 。 由do 是thị 故cố 有hữu 。 諸chư 趣thú 輪luân 轉chuyển 。 龍long 王vương 汝nhữ 見kiến 此thử 會hội 。 及cập 大đại 海hải 中trung 。 形hình 色sắc 種chủng 類loại 。 各các 別biệt 不phủ 耶da 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 靡mĩ 不bất 由do 心tâm 造tạo 。 乃nãi 至chí 又hựu 觀quán 此thử 諸chư 大đại 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 妙diệu 色sắc 嚴nghiêm 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 皆giai 由do 。 修tu 集tập 善thiện 業nghiệp 。 福phước 德đức 而nhi 生sanh 。 又hựu 諸chư 天thiên 龍long 。 八bát 部bộ 眾chúng 等đẳng 。 大đại 威uy 勢thế 者giả 。 亦diệc 因nhân 善thiện 業nghiệp 。 福phước 德đức 所sở 生sanh 。 今kim 大đại 海hải 中trung 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 形hình 色sắc 麄# 鄙bỉ 。 或hoặc 大đại 或hoặc 小tiểu 。 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 種chủng 種chủng 想tưởng 念niệm 。 作tác 身thân 語ngữ 意ý 。 諸chư 不bất 善thiện 業nghiệp 。 是thị 故cố 隨tùy 業nghiệp 。 各các 自tự 受thọ 報báo 。

【# 二nhị 板bản 】#

文Văn 殊Thù 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 問vấn 法Pháp 身thân 經Kinh 云vân 。 如như 言ngôn 摩ma 尼ni 寶bảo 舎# 有hữu 四tứ 角giác 。 從tùng 一nhất 角giác 視thị 。 悉tất 見kiến 諸chư 角giác 。 無vô 所sở 缺khuyết 减# 。 是thị 故cố 見kiến 諸chư 本bổn 際tế 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 了liễu 一nhất 心tâm 本bổn 際tế 何hà 法pháp 不bất 通thông 。 以dĩ 諸chư 法pháp 從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。 皆giai 同đồng 一nhất 際tế 。 住trụ 此thử 際tế 中trung 一nhất 一nhất 圎# 滿mãn 舉cử 目mục 咸hàm 是thị 何hà 待đãi 意ý 思tư 。 智trí 不bất 能năng 知tri 言ngôn 不bất 能năng 及cập 。 故cố 云vân 金kim 剛cang 寶bảo 藏tạng 。 無vô 所sở 缺khuyết 减# 。 無vô 所sở 希hy 望vọng 。 經Kinh 云vân 。

時thời 舎# 利lợi 弗phất 知tri 諸chư 眾chúng 會hội 。 心tâm 之chi 所sở 念niệm 。 即tức 時thời 告cáo 此thử 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 仁nhân 等đẳng 何hà 故cố 。 發phát 於ư 斯tư 言ngôn 。 吾ngô 等đẳng 之chi 身thân 。 從tùng 今kim 已dĩ 往vãng 。 無vô 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 因nhân 從tùng 異dị 學học 。 出xuất 為vi 沙Sa 門Môn 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 報báo 舎# 利lợi 弗phất 。 吾ngô 從tùng 今kim 始thỉ 。 敬kính 事sự 六lục 師sư 。 一nhất 切thiết 所sở 歸quy 。 為vi 一nhất 相tướng 耳nhĩ 。 不bất 倚ỷ 六lục 入nhập 是thị 以dĩ 不bất 見kiến 。 若nhược 千thiên 種chủng 師sư 不bất 想tưởng 出xuất 家gia 沙Sa 門Môn 也dã 。 釋thích 曰viết 。 倚ỷ 六lục 入nhập 而nhi 為vi 差sai 妄vọng 分phần/phân 邪tà 正chánh 。 歸quy 一nhất 相tương/tướng 而nhi 為vi 本bổn 彼bỉ 我ngã 雙song 亡vong 。 如như 是thị 解giải 者giả 。 可khả 謂vị 真chân 出xuất 家gia 矣hĩ 。

【# 四tứ 板bản 】#

寶bảo 網võng 經kinh 偈kệ 云vân 。 普phổ 遍biến 諸chư 佛Phật 土độ 。 法Pháp 王Vương 之chi 境cảnh 界giới 。 釋Thích 師Sư 子Tử 人Nhân 尊Tôn 。 一nhất 毛mao 光quang 所sở 照chiếu 。 釋thích 曰viết 。 如như 無vô 量lượng 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 土thổ/độ 。 不bất 出xuất 一nhất 毛mao 頭đầu 心tâm 地địa 。 以dĩ 智trí 了liễu 達đạt 者giả 。 故cố 云vân 光quang 所sở 照chiếu 。

【# 五ngũ 板bản 】#

若nhược 欲dục 除trừ 結kết 。 當đương 於ư 結kết 心tâm 。 釋thích 曰viết 。 左tả 右hữu 偏thiên 掣xiết 况# 。 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 當đương 於ư 結kết 心tâm 。 即tức 正chánh 明minh 中trung 道đạo 。 所sở 以dĩ 昧muội 真chân 空không 而nhi 有hữu 無vô 情tình 起khởi 。 執chấp 根căn 塵trần 而nhi 。 一nhất 六lục 義nghĩa 生sanh 。 諦đế 了liễu 自tự 心tâm 解giải 縛phược 俱câu 泯mẫn 。 故cố 知tri 垢cấu 淨tịnh 解giải 縛phược 悉tất 從tùng 自tự 心tâm 。 以dĩ 心tâm 垢cấu 故cố 見kiến 垢cấu 。 心tâm 淨tịnh 故cố 見kiến 淨tịnh 。 心tâm 縛phược 故cố 見kiến 縛phược 。 心tâm 解giải 故cố 見kiến 解giải 。 若nhược 無vô 於ư 心tâm 。 何hà 垢cấu 何hà 淨tịnh 。

【# 六lục 板bản 】#

守thủ 護hộ 國quốc 土độ 。 陀đà 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 在tại 王vương 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 此thử 深thâm 三tam 昧muội 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 為vi 其kỳ 因nhân 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 。 而nhi 為vi 根căn 本bổn 。 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 。 欲dục 知tri 菩Bồ 提Đề 當đương 了liễu 自tự 心tâm 。 若nhược 了liễu 自tự 心tâm 即tức 了liễu 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 與dữ 菩Bồ 提Đề 真chân 實thật 之chi 相tướng 。 畢tất 竟cánh 推thôi 求cầu 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 同đồng 於ư 虚# 空không 。 故cố 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 即tức 虚# 空không 相tướng 。 是thị 故cố 菩Bồ 提Đề 。 無vô 所sở 證chứng 相tương/tướng 。 無vô 能năng 證chứng 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 能năng 所sở 契khế 合hợp 之chi 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 畢tất 竟cánh 無vô 諸chư 相tướng 故cố 。

善thiện 男nam 子tử 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 虚# 空không 相tướng 。 是thị 故cố 菩Bồ 提Đề 。 畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 。 尒# 時thời 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 在tại 王vương 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 菩Bồ 提Đề 同đồng 虚# 空không 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 體thể 當đương 何hà 所sở 求cầu 。 云vân 何hà 證chứng 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 現hiện 前tiền 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 當đương 於ư 何hà 生sanh 。

佛Phật 告cáo 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 在tại 王vương 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 體thể 當đương 於ư 心tâm 求cầu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 及cập 與dữ 菩Bồ 提Đề 。 從tùng 心tâm 而nhi 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 之chi 實thật 性tánh 。 本bổn 清thanh 淨tịnh 故cố 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 心tâm 之chi 性tánh 不bất 在tại 外ngoại 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 心tâm 相tương/tướng 。 非phi 青thanh 非phi 黃hoàng 。 非phi 赤xích 非phi 白bạch 。 非phi 紅hồng 非phi 紫tử 。 亦diệc 非phi 金kim 色sắc 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 非phi 圎# 非phi 方phương 。 非phi 明minh 非phi 暗ám 。 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 非phi 非phi 男nam 女nữ 。 亦diệc 復phục 非phi 是thị 。 亦diệc 男nam 亦diệc 女nữ 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 心tâm 非phi 欲dục 界giới 性tánh 。 非phi 色sắc 界giới 性tánh 。 非phi 無vô 色sắc 界giới 性tánh 。 非phi 天thiên 龍long 。 非phi 夜dạ 义# 。 非phi 乾càn 闥thát 婆bà 。 非phi 阿a 脩tu 羅la 。 非phi 迦ca 樓lâu 羅la 。 非phi 緊khẩn 那na 羅la 。 非phi 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 。 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 一nhất 切thiết 同đồng 類loại 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 心tâm 不bất 住trụ 於ư 眼nhãn 。 亦diệc 復phục 不bất 住trụ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 於ư 三tam 世thế 中trung 。 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 心tâm 同đồng 於ư 虚# 空không 相tướng 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 麁thô 細tế 分phân 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 虚# 空không 性tánh 即tức 心tâm 性tánh 故cố 。 如như 其kỳ 心tâm 性tánh 即tức 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 如như 菩Bồ 提Đề 性tánh 即tức 陀đà 羅la 尼ni 性tánh 。

善thiện 男nam 子tử 。 是thị 故cố 此thử 心tâm 虚# 空không 菩Bồ 提Đề 陀đà 羅la 尼ni 性tánh 無vô 二nhị 無vô 二nhị 分phần 。 無vô 別biệt 無vô 斷đoạn 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 以dĩ 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 而nhi 為vi 根căn 本bổn 。 方Phương 便Tiện 波Ba 羅La 蜜Mật 。 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。

善thiện 男nam 子tử 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 我ngã 今kim 於ư 此thử 。 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 等đẳng 。 大đại 眾chúng 之chi 中trung 。 說thuyết 如như 是thị 法Pháp 。 為vi 淨tịnh 廣quảng 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 為vì 令linh 一nhất 切thiết 。 了liễu 自tự 心tâm 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 在tại 王vương 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 欲dục 知tri 菩Bồ 提Đề 真chân 實thật 性tánh 者giả 。 當đương 了liễu 自tự 心tâm 。 如như 其kỳ 心tâm 性tánh 即tức 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 云vân 何hà 而nhi 能năng 。 了liễu 知tri 心tâm 性tánh 。 謂vị 此thử 心tâm 性tánh 。 於ư 一nhất 切thiết 相tướng 。 若nhược 形hình 若nhược 顯hiển 。 乃nãi 至chí 若nhược 五ngũ 蔭ấm 。 若nhược 六lục 入nhập 。 若nhược 十thập 二nhị 處xứ 。 若nhược 十thập 八bát 界giới 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 觀quán 察sát 推thôi 求cầu 。 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。

善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 如như 是thị 了liễu 知tri 。 即tức 得đắc 成thành 就tựu 。 第đệ 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 法pháp 光quang 明minh 門môn 。 住trụ 此thử 門môn 已dĩ 。 任nhậm 運vận 得đắc 此thử 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 甚thậm 深thâm 三tam 昧muội 。

文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。

汝nhữ 已dĩ 供cúng 養dường 。 幾kỷ 所sở 諸chư 佛Phật 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 我ngã 及cập 諸chư 佛Phật 。 如như 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 不bất 見kiến 供cúng 養dường 。 及cập 與dữ 受thọ 者giả 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。

汝nhữ 今kim 可khả 不bất 住trụ 佛Phật 乗# 耶da 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 何hà 當đương 得đắc 住trụ 於ư 佛Phật 乗# 。 佛Phật 言ngôn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 汝nhữ 不bất 得đắc 佛Phật 乗# 乎hồ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 佛Phật 乗# 者giả 。 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 非phi 可khả 得đắc 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。 我ngã 云vân 何hà 得đắc 。 佛Phật 言ngôn 文Văn 殊Thù 。 汝nhữ 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 乎hồ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 我ngã 即tức 無vô 礙ngại 。 云vân 何hà 以dĩ 無vô 礙ngại 。 而nhi 得đắc 無vô 礙ngại 。 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 乎hồ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 不bất 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 我ngã 今kim 云vân 何hà 。 獨độc 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 。 住trụ 實thật 際tế 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 了liễu 一nhất 心tâm 實thật 際tế 。 則tắc 一nhất 切thiết 無vô 所sở 得đắc 。 於ư 無vô 所sở 得đắc 。 中trung 故cố 能năng 成thành 辦biện 無vô 邊biên 佛Phật 事sự 。 於ư 事sự 事sự 中trung 皆giai 不bất 違vi 實thật 際tế 故cố 。 若nhược 如như 是thị 解giải 者giả 。 未vị 必tất 是thị 不bất 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 是thị 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 當đương 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 時thời 是thị 不bất 坐tọa 道Đạo 場Tràng 矣hĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 道Đạo 場Tràng 等đẳng 不bất 出xuất 實thật 際tế 故cố 。

【# 九cửu 板bản 】#

雜tạp 藏tạng 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 兩lưỡng 木mộc 相tương 揩khai 。 則tắc 自tự 生sanh 火hỏa 。 還hoàn 燒thiêu 其kỳ 木mộc 。 火hỏa 不bất 從tùng 風phong 出xuất 。 不bất 從tùng 水thủy 出xuất 。 不bất 從tùng 地địa 出xuất 。 其kỳ 四tứ 魔ma 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 皆giai 從tùng 心tâm 生sanh 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 譬thí 如như 畫họa 師sư 。 畫họa 作tác 形hình 像tượng 隨tùy 手thủ 大đại 小tiểu 。 雖tuy 因nhân 緣duyên 合hợp 有hữu 彩thải 有hữu 板bản 有hữu 筆bút 。 畫họa 師sư 不bất 畫họa 不bất 能năng 成thành 像tượng 。 四tứ 魔ma 如như 是thị 。 心tâm 已dĩ 堅kiên 固cố 便tiện 無vô 所sở 起khởi 。 釋thích 曰viết 。 是thị 以dĩ 一nhất 心tâm 不bất 動động 。 法pháp 不bất 現hiện 前tiền 。 如như 畫họa 師sư 不bất 畫họa 且thả 無vô 形hình 像tượng 。 故cố 不bất 動động 一nhất 心tâm 。 有hữu 大đại 功công 德đức 。 如như 法Pháp 句cú 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 有hữu 大đại 功công 德đức 。 能năng 令linh 汝nhữ 等đẳng 。 於ư 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 邪tà 見kiến 。 五ngũ 蓋cái 五ngũ 欲dục 眾chúng 塵trần 勞lao 中trung 。 建kiến 立lập 佛Phật 法Pháp 。 不bất 起khởi 一nhất 心tâm 。 得đắc 大đại 功công 德đức 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 持trì 堅kiên 牢lao 舡# 度độ 於ư 大đại 海hải 。 不bất 動động 身thân 心tâm 而nhi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。

第đệ 九cửu 十thập 八bát 卷quyển

【# 二nhị 板bản 】#

高cao 僧Tăng 解giải 脫thoát 和hòa 尚thượng 。 依y 華hoa 嚴nghiêm 作tác 佛Phật 光quang 觀quán 於ư 清thanh 霄tiêu 月nguyệt 夜dạ 光quang 中trung 忽hốt 見kiến 化hóa 佛Phật 說thuyết 偈kệ 云vân 。 諸chư 佛Phật 秘bí 密mật 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 曠khoáng 劫kiếp 修tu 行hành 今kim 乃nãi 得đắc 。 若nhược 人nhân 開khai 明minh 此thử 法Pháp 門môn 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 隨tùy 喜hỷ 解giải 脫thoát 。 和hòa 尚thượng 乃nãi 禮lễ 拜bái 問vấn 云vân 。 此thử 法Pháp 門môn 如như 何hà 開khai 示thị 於ư 人nhân 化hóa 佛Phật 遂toại 。 隱ẩn 身thân 不bất 現hiện 。 空không 中trung 偈kệ 云vân 。 方phương 便tiện 智trí 為vi 燈đăng 。 照chiếu 見kiến 心tâm 境cảnh 界giới 。 欲dục 知tri 真chân 實thật 法pháp 。 一nhất 切thiết 無vô 所sở 見kiến 。

【# 七thất 板bản 】#

高cao 城thành 和hòa 尚thượng 歌ca 云vân 。 無vô 相tướng 心tâm 能năng 運vận 耀diệu 。 應ưng 聲thanh 應ưng 色sắc 隨tùy 方phương 照chiếu 。 雖tuy 在tại 方phương 而nhi 不bất 在tại 方phương 。 任nhậm 運vận 高cao 低đê 揔# 能năng 妙diệu 。 尋tầm 無vô 頭đầu 。 復phục 無vô 尾vĩ 。 燄diệm 光quang 暈vựng 暈vựng 從tùng 何hà 起khởi 。 只chỉ 這giá 如như 今kim 全toàn 是thị 心tâm 。 心tâm 用dụng 明minh 心tâm 心tâm 復phục 尒# 。 不bất 居cư 方phương 。 何hà 處xứ 覔# 。 運vận 用dụng 無vô 蹤tung 復phục 無vô 跡tích 。 識thức 取thủ 如như 今kim 覔# 底để 人nhân 。 終chung 朝triêu 莫mạc 謾man 別biệt 求cầu 的đích 。 勤cần 心tâm 學học 。 近cận 叢tùng 林lâm 。 莫mạc 將tương 病bệnh 眼nhãn 認nhận 花hoa 針châm 。 說thuyết 教giáo 本bổn 窮cùng 無vô 相tướng 理lý 。 廣quảng 讀đọc 元nguyên 來lai 不bất 識thức 心tâm 。 識thức 取thủ 心tâm 。 了liễu 取thủ 境cảnh 。 識thức 心tâm 了liễu 境cảnh 禪thiền 河hà 靜tĩnh 。 若nhược 能năng 了liễu 境cảnh 便tiện 識thức 心tâm 。 萬vạn 法pháp 都đô 如như 闥thát 婆bà 影ảnh 。

【# 九cửu 板bản 】#

牛ngưu 頭đầu 下hạ 佛Phật 窟quật 和hòa 尚thượng 云vân 。 若nhược 人nhân 不bất 信tín 。 一nhất 文Văn 殊Thù 說thuyết 十thập 方phương 文Văn 殊Thù 一nhất 時thời 說thuyết 一nhất 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 俱câu 涅Niết 槃Bàn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 達đạt 色sắc 根căn 本bổn 故cố 。 問vấn 。 了liễu 色sắc 性tánh 無vô 所sở 有hữu 是thị 本bổn 不phủ 。 荅# 。 此thử 是thị 住trụ 觀quán 語ngữ 。 非phi 是thị 即tức 事sự 見kiến 根căn 本bổn 。 若nhược 即tức 事sự 見kiến 者giả 。 只chỉ 汝nhữ 生sanh 老lão 病bệnh 身thân 及cập 無vô 明minh 。 [婬-壬+(工/山)]# 怒nộ 是thị 色sắc 根căn 本bổn 。 事sự 外ngoại 無vô 理lý 故cố 。 是thị 以dĩ 若nhược 了liễu 一nhất 色sắc 根căn 本bổn 即tức 舉cử 十thập 方phương 色sắc 同đồng 。 名danh 為vi 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 一nhất 涅Niết 槃Bàn 一nhất 切thiết 涅Niết 槃Bàn 。 當đương 知tri 色sắc 體thể 無vô 性tánh 。 性tánh 無vô 不bất 包bao 。 又hựu 云vân 。 雖tuy 同đồng 凡phàm 夫phu 而nhi 非phi 凡phàm 夫phu 。 不bất 得đắc 凡phàm 夫phu 不bất 壞hoại 凡phàm 夫phu 。 謂vị 別biệt 有hữu 殊thù 勝thắng 在tại 心tâm 外ngoại 者giả 即tức 墮đọa 魔ma 網võng 。 我ngã 今kim 自tự 觀quán 身thân 心tâm 實thật 相tướng 作tác 佛Phật 。 即tức 是thị 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 同đồng 行hành 同đồng 證chứng 處xứ 。 問vấn 。 佛Phật 身thân 無vô 漏lậu 。 戒giới 定định 熏huân 修tu 。 五ngũ 蔭ấm 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 。 不bất 敢cảm 有hữu 疑nghi 。 且thả 如như 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 不bất 善thiện 五ngũ 蔭ấm 之chi 身thân 亦diệc 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 。 甚thậm 令linh 人nhân 驚kinh 疑nghi 。 荅# 。 若nhược 向hướng 眾chúng 生sanh 五ngũ 蔭ấm 外ngoại 別biệt 有hữu 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 只chỉ 了liễu 眾chúng 生sanh 自tự 性tánh 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 無vô 有hữu 一nhất 法Pháp 可khả 得đắc 。 誰thùy 縛phược 誰thùy 脫thoát 。 何hà 得đắc 更cánh 有hữu 縛phược 脫thoát 之chi 異dị 。 問vấn 。 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 平bình 等đẳng 無vô 有hữu 縛phược 脫thoát 。 何hà 得đắc 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 沉trầm 淪luân 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 荅# 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 色sắc 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 知tri 人nhân 法pháp 常thường 空không 其kỳ 中trung 實thật 無vô 縛phược 脫thoát 。 問vấn 。 作tác 何hà 觀quán 行hành 懺sám 悔hối 臨lâm 終chung 免miễn 被bị 業nghiệp [去/(冗-几+牛)]# 。 荅# 。 汝nhữ 須tu 深thâm 信tín 諸chư 佛Phật 所sở 行hành 。 所sở 說thuyết 處xứ 與dữ 我ngã 今kim 日nhật 所sở 行hành 。 所sở 說thuyết 處xứ 無vô 別biệt 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 尚thượng 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 何hà 况# 中trung 間gian 罪tội 福phước 妄vọng 業nghiệp 可khả 得đắc 。 此thử 是thị 真chân 實thật 。 正chánh 知tri 正chánh 見kiến 。 真chân 實thật 修tu 行hành 。 真chân 實thật 懺sám 悔hối 。 但đãn 於ư 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 不bất 失thất 此thử 觀quán 。 臨lâm 終chung 自tự 然nhiên 。 不bất 失thất 正chánh 念niệm 。

【# 十thập 板bản 】#

大đại 珠châu 和hòa 尚thượng 云vân 。 心tâm 性tánh 無vô 形hình 即tức 是thị 。 微vi 妙diệu 法Pháp 身thân 。 心tâm 性tánh 體thể 空không 即tức 是thị 度độ 空không 無vô 邊biên 身thân 。 示thị 行hành 莊trang 嚴nghiêm 即tức 是thị 。 功công 德đức 法Pháp 身thân 。 此thử 法Pháp 身thân 是thị 萬vạn 化hóa 之chi 本bổn 。 隨tùy 處xứ 立lập 名danh 智trí 用dụng 無vô 盡tận 。 是thị 無vô 盡tận 藏tạng 。 問vấn 。 何hà 者giả 是thị 法Pháp 身thân 。 荅# 。 心tâm 能năng 生sanh 恆Hằng 沙sa 萬vạn 法pháp 故cố 號hiệu 法pháp 家gia 之chi 身thân 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 念niệm 心tâm 塵trần 中trung 。 演diễn 出xuất 恆Hằng 沙sa 偈kệ 。

時thời 人nhân 自tự 不bất 識thức 。 問vấn 。 真chân 法pháp 幻huyễn 法pháp 各các 有hữu 種chủng 性tánh 不phủ 。 荅# 。 佛Phật 法Pháp 無vô 種chủng 應ưng 物vật 而nhi 現hiện 。 若nhược 心tâm 真chân 也dã 。 一nhất 切thiết 皆giai 真chân 。 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 不bất 真chân 真chân 義nghĩa 則tắc 不bất 圎# 。 若nhược 心tâm 幻huyễn 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 幻huyễn 。 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 不bất 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 法pháp 則tắc 有hữu 定định 。 若nhược 心tâm 空không 也dã 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 不bất 空không 空không 義nghĩa 則tắc 不bất 圎# 。 迷mê 時thời 人nhân 逐trục 法pháp 。 悟ngộ 了liễu 法pháp 由do 人nhân 。 森sâm 羅la 萬vạn 像tượng 至chí 空không 而nhi 極cực 。 百bách 川xuyên 眾chúng 流lưu 。 至chí 海hải 而nhi 極cực 。 一nhất 切thiết 聖thánh 賢hiền 。 至chí 佛Phật 而nhi 極cực 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 五ngũ 部bộ 毗Tỳ 尼Ni 四tứ 圍vi 陁# 論luận 至chí 心tâm 而nhi 極cực 。 心tâm 是thị 揔# 持trì 都đô 院viện 萬vạn 法pháp 之chi 原nguyên 。 亦diệc 是thị 大đại 智trí 慧tuệ 藏tạng 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 百bách 千thiên 名danh 號hiệu 皆giai 是thị 心tâm 之chi 異dị 名danh 。 靈linh 辯biện 和hòa 尚thượng 云vân 。 夫phu 一nhất 心tâm 不bất 思tư 議nghị 。 妙diệu 義nghĩa 無vô 定định 相tương/tướng 。 應ứng 時thời 而nhi 用dụng 不bất 可khả 定định 執chấp 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 用dụng 有hữu 差sai 別biệt 隨tùy 處xứ 得đắc 名danh 。 究cứu 竟cánh 不bất 離ly 自tự 心tâm 。 此thử 心tâm 能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 。 能năng 成thành 一nhất 切thiết 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 心tâm 作tác 天thiên 。 心tâm 作tác 人nhân 。 心tâm 作tác 鬼quỷ 神thần 。 畜súc 生sanh 地địa 獄ngục 。 皆giai 心tâm 所sở 為vi 。 好hảo 惡ác 皆giai 由do 心tâm 。 要yếu 生sanh 亦diệc 得đắc 。 要yếu 不bất 生sanh 亦diệc 得đắc 。 即tức 是thị 無vô 礙ngại 義nghĩa 。 只chỉ 今kim 一nhất 切thiết 施thí 為vi 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 即tức 是thị 心tâm 相tương/tướng 。 心tâm 相tương/tướng 無vô 相tướng 故cố 名danh 實thật 相tướng 。 體thể 無vô 變biến 動động 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 。 如như 者giả 不bất 變biến 不bất 異dị 也dã 。 無vô 中trung 現hiện 有hữu 。 有hữu 中trung 現hiện 無vô 。 亦diệc 曰viết 神thần 變biến 。 亦diệc 曰viết 神thần 通thông 。 揔# 是thị 一nhất 心tâm 之chi 用dụng 。 隨tùy 處xứ 差sai 別biệt 即tức 多đa 義nghĩa 。 一nhất 中trung 解giải 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 中trung 解giải 一nhất 。 了liễu 彼bỉ 互hỗ 生sanh 起khởi 。 當đương 成thành 無vô 所sở 畏úy 。 又hựu 東đông 方phương 入nhập 正chánh 定định 。 西tây 方phương 從tùng 定định 出xuất 。 若nhược 了liễu 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 。 即tức 無vô 一nhất 法pháp 當đương 情tình 。 無vô 有hữu 好hảo 惡ác 是thị 非phi 。 即tức 不bất 怖bố 生sanh 死tử 。 一nhất 切thiết 處xứ 皆giai 是thị 解giải 脫thoát 。 故cố 云vân 。 當đương 成thành 無vô 所sở 畏úy 。 縱túng/tung 然nhiên 心tâm 外ngoại 有hữu 一nhất 切thiết 境cảnh 法pháp 。 亦diệc 從tùng 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 其kỳ 體thể 本bổn 空không 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。

先tiên 雲vân 居cư 和hòa 尚thượng 云vân 。 佛Phật 法Pháp 有hữu 什thập 麼ma 多đa 事sự 。 行hành 得đắc 即tức 是thị 。 但đãn 知tri 心tâm 是thị 佛Phật 莫mạc 愁sầu 佛Phật 不bất 解giải 語ngữ 。 欲dục 得đắc 如như 是thị 事sự 。 還hoàn 須tu 如như 是thị 人nhân 若nhược 知tri 如như 是thị 人nhân 。 愁sầu 箇cá 什thập 麼ma 。 若nhược 云vân 如như 是thị 事sự 即tức 不bất 難nan 。 自tự 古cổ 先tiên 德đức 淳thuần 素tố 任nhậm 真chân 。 元nguyên 來lai 無vô 巧xảo 。 設thiết 有hữu 人nhân 問vấn 。 如như 何hà 是thị 道đạo 。 或hoặc 時thời 荅# 㼾# 甎chuyên 木mộc 頭đầu 作tác 麼ma 。 眾chúng 仰ngưỡng 皆giai 重trọng/trùng 。 元nguyên 來lai 他tha 根căn 本bổn 脚cước 下hạ 實thật 有hữu 力lực 。 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 人nhân 。 把bả 土thổ/độ 成thành 金kim 。 若nhược 無vô 如như 是thị 事sự 。 饒nhiêu 你nễ 說thuyết 得đắc 蔟thốc 花hoa 蔟thốc 錦cẩm 相tương 似tự 。 直trực 道đạo 我ngã 放phóng 光quang 動động 地địa 世thế 間gian 更cánh 無vô 過quá 也dã 。 盡tận 說thuyết 卻khước 了liễu 合hợp 殺sát 頭đầu 人nhân 揔# 不bất 信tín 受thọ 。 元nguyên 來lai 自tự 家gia 脚cước 下hạ 虚# 無vô 力lực 。 釋thích 曰viết 。 雲vân 居cư 和hòa 尚thượng 乃nãi 物vật 外ngoại 宗tông 師sư 。 此thử 土thổ/độ 七thất 生sanh 。 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 道Đạo 德đức 孤cô 邁mại 。 智trí 海hải 弘hoằng 深thâm 。 具cụ 大đại 慈từ 悲bi 。 常thường 盈doanh 千thiên 眾chúng 。 所sở 示thị 徒đồ 云vân 。 但đãn 知tri 心tâm 是thị 佛Phật 莫mạc 愁sầu 佛Phật 不bất 解giải 語ngữ 者giả 。 此thử 為vi 今kim 時thời 學học 人nhân 一nhất 向hướng 外ngoại 求cầu 但đãn 學học 大đại 乗# 之chi 語ngữ 。 不bất 能năng 返phản 本bổn 內nội 自tự 觀quán 心tâm 明minh 見kiến 天thiên 真chân 之chi 佛Phật 。 若nhược 了liễu 此thử 心tâm 佛Phật 即tức 自tự 然nhiên 智trí 無vô 師sư 之chi 智trí 現hiện 前tiền 。 何hà 煩phiền 外ngoại 學học 。 如như 云vân 從tùng 門môn 入nhập 者giả 非phi 寶bảo 。 又hựu 云vân 。 從tùng 天thiên 降giáng 下hạ 即tức 貧bần 窮cùng 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 即tức 富phú 貴quý 。 若nhược 從tùng 心tâm 地địa 涌dũng 出xuất 智trí 寶bảo 有hữu 何hà 窮cùng 盡tận 。 故cố 云vân 無vô 盡tận 之chi 藏tạng 。 但đãn 若nhược 得đắc 心tâm 真chân 實thật 去khứ 。 根căn 脚cước 下hạ 諦đế 去khứ 。 自tự 然nhiên 出xuất 語ngữ 盡tận 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 。 言ngôn 下hạ 救cứu 人nhân 生sanh 死tử 。 變biến 凡phàm 為vi 聖thánh 。 捉tróc 礫lịch 成thành 金kim 。 道đạo 有hữu 亦diệc 得đắc 。 道đạo 無vô 亦diệc 得đắc 。 句cú 句cú 悉tất 成thành 言ngôn 教giáo 。 若nhược 也dã 心tâm 中trung 未vị 諦đế 。 圎# 信tín 不bất 成thành 。 空không 任nhậm 虚# 浮phù 。 只chỉ 成thành 自tự 狂cuồng 直trực 饒nhiêu 辯biện 說thuyết 縱túng/tung 撗hoàng 。 只chỉ 增tăng 狂cuồng 慧tuệ 。 設thiết 或hoặc 說thuyết 得đắc 天thiên 花hoa 亂loạn 墜trụy 頑ngoan 石thạch 點điểm 頭đầu 。 事sự 若nhược 不bất 真chân 揔# 成thành 妖yêu 幻huyễn 。 所sở 以dĩ 志chí 公công 見kiến 雲vân 光quang 法Pháp 師sư 講giảng 法Pháp 華hoa 經kinh 感cảm 得đắc 天thiên 華hoa 亂loạn 墜trụy 云vân 。 是thị 齩giảo 蚤tảo 之chi 義nghĩa 。 是thị 以dĩ 先tiên 聖thánh 誠thành 言ngôn 。 實thật 為vi 後hậu 學học 龜quy 鏡kính 。 可khả 以dĩ 刻khắc 骨cốt 。 可khả 以dĩ 書thư 紳# 。 今kim 徧biến 搜sưu 揚dương 。 深thâm 有hữu 意ý 矣hĩ 。

第đệ 九cửu 十thập 九cửu 卷quyển

【# 二nhị 板bản 】#

俱câu 舎# 論luận 云vân 。 眼nhãn 所sở 現hiện 見kiến 名danh 為vi 所sở 見kiến 。 從tùng 他tha 傳truyền 聞văn 名danh 為vi 所sở 聞văn 。 自tự 運vận 己kỷ 心tâm 諸chư 所sở 思tư 搆câu 名danh 為vi 所sở 覺giác 。 自tự 內nội 所sở 受thọ 及cập 自tự 所sở 證chứng 名danh 為vi 所sở 知tri 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 現hiện 見kiến 虚# 空không 雖tuy 與dữ 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 相tương 應ứng 而nhi 無vô 諸chư 色sắc 種chủng 種chủng 相tương/tướng 故cố 。 如như 煙yên 霧vụ 等đẳng 共cộng 相tương 應ưng 故cố 有hữu 時thời 見kiến 空không 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 由do 虚# 妄vọng 分phân 別biệt 力lực 故cố 但đãn 見kiến 煙yên 等đẳng 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 非phi 見kiến 虚# 空không 。 以dĩ 虚# 空không 性tánh 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 乃nãi 至chí 心tâm 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 離ly 名danh 言ngôn 故cố 。 一nhất 切thiết 名danh 言ngôn 皆giai 用dụng 分phân 別biệt 所sở 起khởi 為vi 境cảnh 。 然nhiên 諸chư 法pháp 教giáo 。 亦diệc 不bất 唐đường 捐quyên 。 是thị 證chứng 法Pháp 界Giới 展triển 轉chuyển 因nhân 故cố 。 如như 見kiến 字tự 書thư 解giải 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 由do 此thử 法pháp 教giáo 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 大đại 悲bi 所sở 流lưu 。 能năng 展triển 轉chuyển 說thuyết 離ly 言ngôn 說thuyết 義nghĩa 。 如như 以dĩ 眾chúng 彩thải 彩thải 畫họa 虛hư 空không 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 若nhược 以dĩ 言ngôn 說thuyết 說thuyết 離ly 言ngôn 義nghĩa 。 復phục 過quá 於ư 彼bỉ 。

【# 三tam 板bản 】#

釋thích 摩ma 訶ha 衍diễn 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 一nhất 心tâm 量lượng 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 。 以dĩ 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 故cố 。 豈khởi 一nhất 心tâm 法pháp 與dữ 一nhất 心tâm 法pháp 作tác 障chướng 礙ngại 事sự 。 亦diệc 以dĩ 一nhất 心tâm 法pháp 作tác 解giải 脫thoát 事sự 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。 一nhất 心tâm 之chi 法pháp 。 一nhất 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 一nhất 。 無vô 一nhất 別biệt 心tâm 。 無vô 心tâm 別biệt 一nhất 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 平bình 等đẳng 一nhất 味vị 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 作tác 一nhất 種chủng 光quang 明minh 心tâm 地địa 之chi 海hải 。 寶bảo 生sanh 論luận 偈kệ 云vân 。 微vi 笑tiếu 降hàng 伏phục 大đại 魔ma 軍quân 。 明minh 智trí 覺giác 了liễu 除trừ 眾chúng 欲dục 。 於ư 此thử 大đại 乗# 能năng 善thiện 住trụ 。 深thâm 識thức 愛ái 源nguyên 為vi 自tự 心tâm 。

【# 六lục 板bản 】#

頓đốn 教giáo 五ngũ 位vị 門môn 云vân 。 第đệ 一nhất 識thức 心tâm 者giả 。 語ngữ 是thị 心tâm 。 見kiến 是thị 心tâm 。 聞văn 是thị 心tâm 。 覺giác 是thị 心tâm 。 知tri 是thị 心tâm 。 此thử 是thị 第đệ 一nhất 悟ngộ 。 一nhất 一nhất 能năng 知tri 如như 許hứa 多đa 心tâm 。 皆giai 是thị 一nhất 心tâm 。 一nhất 心tâm 能năng 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 第đệ 二nhị 知tri 身thân 同đồng 無vô 情tình 身thân 不bất 知tri 痛thống 痒dương 好hảo 惡ác 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 心tâm 。 不bất 干can 身thân 事sự 。 心tâm 能năng 作tác 人nhân 畜súc 。 心tâm 能năng 作tác 魚ngư 鳥điểu 。 第đệ 三tam 破phá 四tứ 大đại 身thân 。 身thân 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 無vô 生sanh 。 空không 無vô 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 第đệ 四tứ 破phá 五ngũ 蔭ấm 。 色sắc 蔭ấm 若nhược 有hữu 四tứ 蔭ấm 不bất 虚# 。 色sắc 蔭ấm 若nhược 無vô 四tứ 蔭ấm 何hà 有hữu 。 第đệ 五ngũ 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 十thập 住trụ 經kinh 序tự 云vân 。 以dĩ 靈linh 照chiếu 故cố 統thống 名danh 一nhất 心tâm 。 以dĩ 所sở 緣duyên 故cố 揔# 號hiệu 一nhất 法pháp 。 若nhược 夫phu 名danh 隨tùy 數số 變biến 則tắc 浩hạo 然nhiên 無vô 際tế 。 統thống 以dĩ 心tâm 法pháp 則tắc 未vị 始thỉ 非phi 二nhị 。 十thập 二nhị 門môn 論luận 序tự 云vân 。 論luận 之chi 者giả 。 欲dục 以dĩ 窮cùng 其kỳ 心tâm 原nguyên 盡tận 其kỳ 至chí 理lý 也dã 。 若nhược 一nhất 理lý 之chi 不bất 盡tận 。 則tắc 眾chúng 異dị 紛phân 然nhiên 有hữu 惑hoặc 趣thú 之chi 乖quai 。 一nhất 原nguyên 之chi 不bất 窮cùng 。 則tắc 眾chúng 途đồ 扶phù 踈sơ 有hữu 殊thù 致trí 之chi 跡tích 。 殊thù 致trí 之chi 不bất 夷di 。 乖quai 趣thú 之chi 不bất 泯mẫn 。 大Đại 士Sĩ 之chi 憂ưu 也dã 。

般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 序tự 云vân 。 始thỉ 夫phu 萬vạn 物vật 非phi 有hữu 。 一nhất 心tâm 如như 幻huyễn 。 心tâm 如như 幻huyễn 故cố 。 雖tuy 動động 而nhi 恆hằng 寂tịch 。 物vật 非phi 有hữu 故cố 雖tuy 起khởi 而nhi 無vô 生sanh 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 說thuyết 如như 幻huyễn 之chi 心tâm 。 鑒giám 非phi 有hữu 之chi 物vật 。 了liễu 物vật 非phi 物vật 。 則tắc 物vật 物vật 性tánh 空không 。 知tri 心tâm 無vô 心tâm 。 則tắc 心tâm 心tâm 體thể 寂tịch 。 達đạt 觀quán 之chi 士sĩ 得đắc 其kỳ 會hội 歸quy 而nhi 忘vong 其kỳ 所sở 寄ký 。 於ư 是thị 分phân 別biệt 戲hí 論luận 不bất 待đãi 遣khiển 而nhi 自tự 除trừ 。 無vô 得đắc 觀quán 門môn 弗phất 假giả 修tu 而nhi 已dĩ 入nhập 。 蕩đãng 蕩đãng 焉yên 不bất 出xuất 不bất 在tại 無vô 住trụ 無vô 依y 者giả 也dã 。

【# 九cửu 板bản 】#

安an 樂lạc 集tập 云vân 。 問vấn 。 何hà 因nhân 一nhất 念niệm 佛Phật 之chi 力lực 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 荅# 。 如như 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 用dụng 師sư 子tử 筋cân 以dĩ 為vi 琴cầm 絃huyền 。 音âm 聲thanh 一nhất 奏tấu 一nhất 切thiết 餘dư 絃huyền 。 悉tất 皆giai 斷đoạn 壞hoại 。 若nhược 人nhân 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 。 行hành 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 者giả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 悉tất 皆giai 斷đoạn 滅diệt 。 亦diệc 如như 有hữu 人nhân [((土/口)*殳)/牛]# 取thủ 牛ngưu 羊dương 驢lư 馬mã 一nhất 切thiết 諸chư 乳nhũ 置trí 一nhất 噐# 中trung 。 若nhược 將tương 師sư 子tử 乳nhũ 一nhất 滴tích 投đầu 之chi 直trực 過quá 無vô 難nạn/nan 。 一nhất 切thiết 諸chư 乳nhũ 悉tất 皆giai 破phá 壞hoại 。 變biến 為vi 清thanh 水thủy 。 若nhược 人nhân 但đãn 能năng 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 。 行hành 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 惡ác 。 魔ma 諸chư 障chướng 直trực 過quá 無vô 難nạn/nan 。

第đệ 一nhất 百bách 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

復phục 禮lễ 法Pháp 師sư 云vân 。 觀quán 業nghiệp 義nghĩa 者giả 。 夫phu 業nghiệp 因nhân 心tâm 起khởi 。 心tâm 為vi 業nghiệp 用dụng 。 業nghiệp 引dẫn 心tâm 而nhi 受thọ 形hình 。 心tâm 隨tùy 業nghiệp 而nhi 作tác 境cảnh 。 然nhiên 則tắc 因nhân 業nghiệp 受thọ 身thân 。 身thân 還hoàn 造tạo 業nghiệp 。 從tùng 心tâm 作tác 境cảnh 。 境cảnh 復phục 生sanh 心tâm 。 若nhược 影ảnh 隨tùy 形hình 。 而nhi 曲khúc 直trực 猶do 響hưởng 隨tùy 聲thanh 而nhi 大đại 小tiểu 矣hĩ 。 慧tuệ 集tập 法Pháp 師sư 悟ngộ 道đạo 頌tụng 云vân 。 普phổ 光quang 初sơ 學học 道Đạo 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 動động 。 回hồi 天thiên 復phục 轉chuyển 地địa 。 併tinh 入nhập 一nhất 毛mao 孔khổng 。

【# 三tam 板bản 】#

跋bạt 陀đà 三tam 藏tạng 云vân 。 理lý 心tâm 者giả 。 心tâm 非phi 理lý 外ngoại 。 理lý 非phi 心tâm 外ngoại 。 心tâm 即tức 是thị 理lý 。 理lý 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 理lý 平bình 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 理lý 。 理lý 照chiếu 能năng 明minh 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 覺giác 心tâm 理lý 平bình 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 心tâm 會hội 實thật 性tánh 者giả 。 不bất 見kiến 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 別biệt 。 凡phàm 聖thánh 無vô 異dị 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 理lý 事sự 俱câu 融dung 。 真chân 俗tục 齊tề 觀quán 圎# 通thông 無vô 礙ngại 名danh 修tu 大Đại 道Đạo 。

【# 四tứ 板bản 】#

如như 上thượng 所sở 引dẫn 祖tổ 佛Phật 言ngôn 教giáo 。 委ủy 曲khúc 披phi 陳trần 。 可khả 以dĩ 永vĩnh 斷đoạn 纖tiêm 疑nghi 。 圎# 成thành 大đại 信tín 。 若nhược 神thần 珠châu 在tại 掌chưởng 寶bảo 印ấn 當đương 心tâm 。 諸chư 佛Phật 常thường 現hiện 目mục 前tiền 。 法Pháp 界Giới 不bất 離ly 言ngôn 下hạ 。 是thị 以dĩ 從tùng 初sơ 摽phiếu/phiêu 宗tông 於ư 一nhất 心tâm 演diễn 出xuất 無vô 量lượng 名danh 義nghĩa 。 無vô 量lượng 名danh 義nghĩa 不bất 出xuất 理lý 智trí 。 非phi 理lý 不bất 智trí 。 故cố 理lý 外ngoại 無vô 智trí 。 非phi 智trí 不bất 理lý 。 故cố 智trí 外ngoại 無vô 理lý 。 亦diệc 攝nhiếp 智trí 從tùng 理lý 。 離ly 體thể 無vô 用dụng 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 體thể 性tánh 自tự 離ly 。 故cố 體thể 即tức 非phi 體thể 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 虚# 空không 性tánh 。 空không 性tánh 亦diệc 空không 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 斯tư 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 不bất 知tri 以dĩ 何hà 言ngôn 故cố 強cường/cưỡng 名danh 之chi 無vô 盡tận 真chân 心tâm 耳nhĩ 。 今kim 還hoàn 攝nhiếp 無vô 量lượng 義nghĩa 海hải 揔# 歸quy 一nhất 句cú 。 乃nãi 至chí 無vô 句cú 。 一nhất 字tự 一nhất 點điểm 卷quyển 舒thư 自tự 在tại 。 不bất 動động 一nhất 心tâm 。 究cứu 竟cánh 指chỉ 歸quy 。 言ngôn 思tư 絕tuyệt 矣hĩ 。 又hựu 此thử 乃nãi 是thị 內nội 證chứng 自tự 心tâm 真chân 性tánh 絕tuyệt 待đãi 無vô 依y 平bình 等đẳng 法Pháp 門môn 。

【# 五ngũ 板bản 】#

問vấn 。 如như 上thượng 解giải 釋thích 引dẫn 證chứng 皆giai 是thị 祖tổ 佛Phật 之chi 言ngôn 。 何hà 不bất 自tự 語ngữ 。 荅# 。 我ngã 若nhược 自tự 語ngữ 。 一nhất 切thiết 茫mang 然nhiên 罔võng 措thố 津tân 涯nhai 。 豈khởi 有hữu 申thân 問vấn 之chi 處xứ 。 設thiết 祖tổ 佛Phật 之chi 教giáo 皆giai 是thị 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 。 曲khúc 順thuận 時thời 機cơ 。 是thị 以dĩ 世Thế 尊Tôn 。 言ngôn 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 吾ngô 四tứ 十thập 九cửu 年niên 不bất 加gia 一nhất 字tự 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 先tiên 佛Phật 已dĩ 說thuyết 。 後hậu 佛Phật 隨tùy 順thuận 。 若nhược 能năng 如như 是thị 了liễu 達đạt 。 則tắc 知tri 佛Phật 語ngữ 是thị 自tự 語ngữ 。 自tự 語ngữ 是thị 佛Phật 語ngữ 。 故cố 本bổn 師sư 云vân 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 經kinh 書thư 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 。 非phi 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 又hựu 云vân 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 語ngữ 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 語ngữ 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 若nhược 於ư 此thử 不bất 信tín 不bất 明minh 。 皆giai 成thành 二nhị 見kiến 。 常thường 縈oanh 分phân 別biệt 凡phàm 聖thánh 之chi 想tưởng 。 恆hằng 生sanh 取thủ 捨xả 自tự 他tha 之chi 情tình 。 欲dục 紹thiệu 吾ngô 宗tông 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 如như 何hà 得đắc 形hình 跡tích 俱câu 亡vong 。 荅# 。 本bổn 無vô 朕trẫm 跡tích 。 云vân 何hà 欲dục 亡vong 。 問vấn 。 如như 是thị 則tắc 如như 人nhân 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 暖noãn 自tự 知tri 。 當đương 大đại 悟ngộ 時thời 方phương 合hợp 斯tư 旨chỉ 。 荅# 。 我ngã 此thử 門môn 中trung 亦diệc 無vô 迷mê 悟ngộ 合hợp 與dữ 不bất 合hợp 之chi 道Đạo 理lý 。 撒tản 手thủ 似tự 君quân 無vô 一nhất 物vật 。 徒đồ 勞lao 謾man 說thuyết 數số 千thiên 般ban 。 此thử 事sự 萬vạn 種chủng 况# 不bất 成thành 。 千thiên 聖thánh 定định 不bất 得đắc 。 大đại 地địa 載tái 不bất 起khởi 。 虚# 空không 包bao 不bất 容dung 。 非phi 大đại 噐# 人nhân 無vô 由do 擔đảm 荷hà 。 如như 古cổ 德đức 云vân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 覔# 一nhất 人nhân 為vi 伴bạn 不bất 得đắc 。 又hựu 云vân 。 只chỉ 有hữu 一nhất 人nhân 承thừa 紹thiệu 祖tổ 位vị 。 終chung 無vô 第đệ 二nhị 人nhân 。 若nhược 未vị 親thân 到đáo 徒đồ 勞lao 神thần 思tư 。 直trực 饒nhiêu 說thuyết 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 。 妙diệu 中trung 更cánh 妙diệu 。 若nhược 以dĩ 方phương 便tiện 。 於ư 稱xưng 揚dương 門môn 中trung 助trợ 他tha 信tín 入nhập 一nhất 期kỳ 傍bàng 讚tán 即tức 不bất 然nhiên 。 若nhược 於ư 自tự 己kỷ 分phần/phân 上thượng 親thân 照chiếu 之chi 時thời 。 特đặc 地địa 說thuyết 玄huyền 說thuyết 妙diệu 起khởi 一nhất 念niệm 殊thù 勝thắng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 之chi 解giải 皆giai 落lạc 魔ma 界giới 。 所sở 以dĩ 圎# 覺giác 經Kinh 云vân 。 虚# 偽ngụy 浮phù 心tâm 。 多đa 諸chư 巧xảo 見kiến 。 不bất 能năng 成thành 就tựu 圎# 覺giác 。 又hựu 先tiên 德đức 偈kệ 云vân 。 得đắc 之chi 不bất 得đắc 天thiên 魔ma 得đắc 。 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 外ngoại 道đạo 玄huyền 。 拋phao 卻khước 父phụ 孃nương 村thôn 草thảo 裏lý 。 認nhận 他tha 黃hoàng 葉diệp 作tác 金kim 錢tiền 。 百bách 丈trượng 竿can/cán 頭đầu 快khoái 散tán 手thủ 。 不bất 須tu 觀quán 後hậu 復phục 觀quán 前tiền 。 如như 今kim 但đãn 似tự 形hình 言ngôn 跡tích 紋văn 彩thải 生sanh 時thời 皆giai 是thị 執chấp 方phương 便tiện 門môn 。 迷mê 真chân 實thật 道đạo 。 並tịnh 是thị 認nhận 他tha 黃hoàng 葉diệp 喚hoán 作tác 金kim 錢tiền 。 若nhược 大đại 悟ngộ 之chi 時thời 似tự 百bách 丈trượng 竿can/cán 頭đầu 放phóng 身thân 更cánh 不bất [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 於ư 前tiền 後hậu 。 此thử 宗tông 鏡kính 中trung 是thị 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 大đại 捨xả 身thân 命mạng 之chi 處xứ 。 不bất 入nhập 此thử 宗tông 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 。 問vấn 。 畢tất 竟cánh 如như 何hà 。 荅# 。 亦diệc 無vô 畢tất 竟cánh 。 問vấn 。 前tiền 云vân 不bất 入nhập 此thử 宗tông 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 。 此thử 又hựu 云vân 何hà 稱xưng 無vô 畢tất 竟cánh 。 荅# 。 前tiền 對đối 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 未vị 得đắc 為vi 得đắc 。 認nhận 虚# 妄vọng 為vi 真chân 實thật 。 執chấp 顛điên 倒đảo 作tác 圎# 常thường 。 為vi 破phá 情tình 塵trần 權quyền 稱xưng 究cứu 竟cánh 。 今kim 論luận 見kiến 性tánh 豈khởi 言ngôn 虚# 實thật 耶da 。 問vấn 。 以dĩ 此thử 通thông 明minh 之chi 後hậu 如như (# 何hà 履lý 踐tiễn 。 荅# 。 教giáo 誰thùy 履lý 踐tiễn 。 問vấn 。 莫mạc )# 不bất 成thành 斷đoạn 滅diệt 不phủ 。 荅# 。 尚thượng 不bất 得đắc 常thường 住trụ 。 云vân 何hà 斷đoạn 滅diệt 。 問vấn 。 乞khất 最tối 後hậu 一nhất 言ngôn 。 荅# 。 化hóa 人nhân 問vấn 幻huyễn 士sĩ 。 谷cốc 響hưởng 荅# 泉tuyền 聲thanh 。 欲dục 達đạt 吾ngô 宗tông 旨chỉ 。 泥nê 牛ngưu 水thủy 上thượng 行hành 。 問vấn 。 此thử 錄lục 括quát 略lược 微vi 細tế 理lý 事sự 圎# 明minh 。 於ư 慕mộ 道Đạo 人Nhân 得đắc 何hà 資tư 益ích 。 荅# 。 若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 中trung 無vô 利lợi 無vô 功công 德đức 。 就tựu 世thế 俗tục 門môn 內nội 似tự 有hữu 於ư 稱xưng 揚dương 。 揔# 有hữu 二nhị 塗đồ 能năng 禪thiền 初sơ 學học 。 一nhất 者giả 。 為vi 未vị 信tín 人nhân 令linh 成thành 正chánh 信tín 攝nhiếp 歸quy 一nhất 念niệm 不bất 外ngoại 馳trì 求cầu 。 二nhị 者giả 。 為vì 己kỷ 信tín 人nhân 助trợ 成thành 觀quán 力lực 理lý 行hành 堅kiên 固cố 。 疾tật 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 步bộ 步bộ 而nhi 不bất 滯trệ 寶bảo 所sở 功công 程# 。 念niệm 念niệm 而nhi 流lưu 入nhập [薩-產+(辛/工)]# 婆bà 若nhược 海hải 。 似tự 乗# 廣quảng 大đại 之chi 輦liễn 立lập 至chí 寶bảo 坊phường 。 如như 駕giá 堅kiên 牢lao 之chi 舡# 坐tọa 登đăng 覺giác 岸ngạn 。

冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu 卷quyển 下hạ

四tứ 谿khê 比Bỉ 丘Khâu 。 了liễu 義nghĩa 。 書thư 。

湖hồ 州châu 報báo 恩ân 光quang 孝hiếu 禪thiền 寺tự 住trụ 持trì 嗣tự 祖tổ 比Bỉ 丘Khâu (# 道đạo 樞xu )# 重trọng/trùng 開khai

時thời 紹thiệu 興hưng 十thập 五ngũ 年niên 嵗# 次thứ 乙ất 丑sửu 端đoan 午ngọ 日nhật 謹cẩn 題đề

元nguyên 祐hựu 六lục 年niên 。 夏hạ 龍long 菴am 。

[孝-子+工]# 師sư 閱duyệt 宗tông 鏡kính 錄lục 。 怗# 其kỳ 要yếu 處xứ 欲dục 鈔sao 之chi 。 以dĩ 久cửu 棄khí 筆bút 墨mặc 兼kiêm 倦quyện 於ư 刪san 擇trạch 莫mạc 即tức 成thành 也dã 。 七thất 年niên 春xuân 門môn 人nhân 惟duy 清thanh 敬kính 承thừa 。

師sư 意ý 適thích 畢tất 上thượng 呈trình 乃nãi 奉phụng 。 慈từ 旨chỉ 。 離ly 為vi 三tam 冊sách 而nhi 目mục 之chi 曰viết 冥minh 樞xu 會hội 要yếu 集tập 。 於ư 是thị 學học 者giả 爭tranh 傳truyền 。 因nhân 遂toại 流lưu 行hành 而nhi 轉chuyển 冩# 滋tư 誤ngộ 。 侍thị 者giả 普phổ 燈đăng 患hoạn 之chi 將tương 丐cái 金kim 鏤lũ 版# 故cố 來lai 請thỉnh 校giáo 勘khám 。 為vi 取thủ 京kinh 淛chiết 二nhị 印ấn 本bổn 同đồng 三tam 四tứ 衲nạp 子tử 逐trục 一nhất 點điểm 對đối 。 文văn 叅# 理lý 證chứng 。 反phản 覆phúc 精tinh 詳tường 。 無vô 容dung 誤ngộ 矣hĩ 。 燈đăng 用dụng 飭sức 工công 。 乞khất 聊liêu 敘tự 夤# 緣duyên 并tinh 列liệt 施thí 者giả 姓tánh 名danh 于vu 其kỳ 後hậu 。 是thị 與dữ 書thư 之chi 云vân 尒# 。

紹thiệu 聖thánh 三tam 年niên 二nhị 月nguyệt 二nhị 十thập 五ngũ 日nhật 。 惟duy 清thanh 。 謹cẩn [顥-京+正]# 。

宗tông 鏡kính 錄lục 智trí 覺giác 壽thọ 禪thiền 師sư 之chi 所sở 作tác 也dã 。 禪thiền 經kinh 論luận 律luật 與dữ 世thế 間gian 文văn 字tự 圎# 融dung 和hòa 會hội 。 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 自tự 非phi 妙diệu 覺giác 應ưng 身thân 。 集tập 佛Phật 大đại 成thành 。 孰thục 能năng 與dữ 此thử 哉tai 。 彥ngạn 元nguyên 祐hựu 九cửu 年niên 。 痛thống 失thất 慈từ 恃thị 哀ai 荒hoang 中trung 獲hoạch 見kiến 此thử 書thư 。 如như 登đăng 寶bảo 山sơn 聚tụ 。 如như 涉thiệp 華hoa 藏tạng 海hải 。 根căn 羸luy 識thức 陋lậu 莫mạc 可khả 測trắc 量lượng 。 惟duy 增tăng 重trọng/trùng 賛# 歎thán 。 非phi 宿túc 植thực 善thiện 因nhân 。 乃nãi 至chí 不bất 聞văn 。 此thử 書thư 名danh 字tự 。 何hà 况# 深thâm 解giải 義nghĩa 諦đế 。 今kim 晦hối 堂đường 心tâm 公công 所sở 集tập 冥minh 樞xu 會hội 要yếu 。 實thật 宗tông 鏡kính 錄lục 之chi 妙diệu 義nghĩa 也dã 。 詞từ 約ước 而nhi 旨chỉ 全toàn 。 門môn 該cai 而nhi 帙# 省tỉnh 。 普phổ 勸khuyến 世thế 人nhân 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 若nhược 於ư 一nhất 句cú 一nhất 義nghĩa 。 不bất 作tác 文văn 字tự 見kiến 。 不bất 作tác 理lý 見kiến 。 不bất 作tác 事sự 見kiến 。 頓đốn 念niệm 回hồi 光quang 。 指chỉ 忘vong 而nhi 月nguyệt 現hiện 。 則tắc 超siêu 如Như 來Lai 地địa 入nhập 莊trang 嚴nghiêm 門môn 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 決quyết 定định 成thành 佛Phật 。 願nguyện 此thử 勝thắng 緣duyên 資tư 我ngã 先tiên 妣# 壽thọ 光quang 君quân 明minh 靈linh 不bất 昧muội 。 得đắc 法Pháp 淨tịnh 土độ 。

吳ngô 郡quận 朱chu 彥ngạn 敘tự

宋tống 本bổn 冥minh 樞xu 廣quảng 要yếu 六lục 本bổn 向hướng 淂# 之chi 同đồng 里lý 張trương 氏thị 紙chỉ 墨mặc 完hoàn 好hảo/hiếu 洵# 為vi 善thiện 本bổn 藏tạng 之chi 有hữu 年niên 矣hĩ 三tam 峯phong 寺tự

藥dược 龕khám 大đại 和hòa 尚thượng 深thâm 眀# 內nội 典điển 雅nhã 好hảo/hiếu 古cổ 書thư 今kim 夏hạ 為vi 。 先tiên 人nhân 禮lễ 懺sám 入nhập 山sơn 特đặc 携huề 呈trình 。

葯# 公công 為vi 結kết 夏hạ 叅# 觀quán 之chi 助trợ 非phi 同đồng 友hữu 朋bằng 間gian 泛phiếm 然nhiên 之chi 投đầu 贈tặng 也dã 。

時thời 同đồng 治trị 庚canh 午ngọ 五ngũ 月nguyệt 二nhị 十thập 五ngũ 日nhật (# 宗tông 建kiến 識thức 于vu 恱# 生sanh 齋trai 中trung )#