Minh Xu Hội Yếu – Quyển 1

冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu
Quyển 1
宋Tống 釋Thích 祖Tổ 心Tâm 編Biên

冥minh 樞xu 會hội 要yếu 序tự

晦hối 堂đường [孝-子+工]# 人nhân 。 以dĩ 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 接tiếp 物vật 利lợi 生sanh 。 隨tùy 機cơ 淺thiển 深thâm 。 應ứng 病bệnh 與dữ 藥dược 。 雖tuy 九cửu 流lưu 異dị 習tập 。 辯biện 劇kịch 連liên 環hoàn 。 折chiết 伏phục 慢mạn 幢tràng 。 渙# 然nhiên 冰băng 釋thích 。 故cố 名danh 公công 鉅# 人nhân 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 以dĩ 見kiến 晚vãn 為vi 恨hận 。 唱xướng 導đạo 之chi 暇hạ 。 取thủ 宗tông 鏡kính 錄lục 揔# 括quát 精tinh 微vi 綴chuế 為vi 一nhất 集tập 。 命mạng 之chi 曰viết 冥minh 樞xu 會hội 要yếu 。 庶thứ 學học 者giả 簡giản 而nhi 易dị 覽lãm 。 助trợ 發phát 上thượng 機cơ 。 默mặc 契khế 正chánh 宗tông 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 可khả 謂vị 因nhân 風phong 吹xuy 火hỏa 融dung 入nhập 光quang 明minh 藏tạng 中trung 。 心tâm 法pháp 雙song 忘vong 。 凡phàm 聖thánh 平bình 等đẳng 。 一nhất 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 門môn 人nhân 普phổ 燈đăng 以dĩ 是thị 鏤lũ 板bản 。 謁yết 予# 為vi 序tự 。 因nhân 筆bút 三tam 昧muội 。 少thiểu 助trợ 讚tán 揚dương 。

滎# 陽dương 潘phan 。 (# 興hưng 嗣tự )# 。 述thuật 。

凡phàm 遇ngộ 標tiêu 起khởi 處xứ 是thị 宗tông 鏡kính 錄lục 中trung 卷quyển 軸trục 。

板bản 數số 如như 欲dục 廣quảng 覽lãm 請thỉnh 自tự 尋tầm 檢kiểm 本bổn 文văn 。

冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu 卷quyển 上thượng

黃hoàng 龍long 庵am 主chủ 。 (# 祖tổ 心tâm )# 。 集tập 。

第đệ 一nhất 卷quyển

【# 十thập 板bản 】#

若nhược 欲dục 研nghiên 究cứu 佛Phật 乗# 。 披phi 尋tầm 寶bảo 藏tạng 。 一nhất 一nhất 湏# 消tiêu 歸quy 自tự 己kỷ 。 言ngôn 言ngôn 使sử 冥minh 合hợp 真chân 心tâm 。 但đãn 莫mạc 執chấp 義nghĩa 上thượng 之chi 文văn 隨tùy 語ngữ 生sanh 見kiến 。 直trực 湏# 探thám 詮thuyên 下hạ 之chi 旨chỉ 契khế 會hội 本bổn 宗tông 。 則tắc 無vô 師sư 之chi 智trí 現hiện 前tiền 。 天thiên 真chân 之chi 道đạo 不bất 昧muội 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

我ngã 此thử 無vô 礙ngại 。 廣quảng 大đại 法Pháp 門môn 。 如như 虛hư 空không 非phi 相tướng 。 不bất 拒cự 諸chư 相tướng 發phát 揮huy 。 似tự 法pháp 性tánh 無vô 身thân 。 匪phỉ 礙ngại 諸chư 身thân 䪺# 現hiện 。 湏# 以dĩ 六lục 相tương/tướng 義nghĩa 該cai 攝nhiếp 。 斷đoạn 常thường 之chi 見kiến 方phương 消tiêu 。 用dụng 十thập 玄huyền 門môn 融dung 通thông 。 去khứ 取thủ 之chi 情tình 始thỉ 絕tuyệt 。 又hựu 若nhược 實thật 得đắc 一nhất 聞văn 千thiên 悟ngộ 獲hoạch 大đại 揔# 持trì 。 即tức 胡hồ 假giả 言ngôn 詮thuyên 無vô 勞lao 解giải 釋thích 。 舩# 筏phiệt 為vi 渡độ 迷mê 津tân 之chi 者giả 。 導đạo 師sư 因nhân 引dẫn 失thất 路lộ 之chi 人nhân 。 凡phàm 關quan 一nhất 切thiết 言ngôn 詮thuyên 。 於ư 圓viên 宗tông 所sở 示thị 。 皆giai 為vi 未vị 了liễu 。 文văn 字tự 性tánh 離ly 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 迷mê 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 性tánh 。 向hướng 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 而nhi 起khởi 文văn 字tự 見kiến 者giả 。 今kim 還hoàn 將tương 文văn 字tự 對đối 治trị 示thị 其kỳ 真chân 實thật 。 若nhược 悟ngộ 諸chư 法pháp 本bổn 原nguyên 即tức 不bất 見kiến 有hữu 文văn 字tự 及cập 絲ti 毫hào 發phát 現hiện 。 方phương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 則tắc 境cảnh 智trí 融dung 通thông 。 色sắc 空không 俱câu 泯mẫn 。 當đương 此thử 親thân 證chứng 圓viên 明minh 之chi 際tế 。 入nhập 斯tư 一nhất 法pháp 平bình 等đẳng 之chi 時thời 。 又hựu 有hữu 何hà 法pháp 是thị 教giáo 而nhi 可khả 離ly 。 何hà 法pháp 是thị 祖tổ 而nhi 可khả 重trọng/trùng 。 何hà 法pháp 是thị 䪺# 而nhi 可khả 取thủ 。 何hà 法pháp 是thị 漸tiệm 而nhi 可khả 非phi 。 則tắc 知tri 皆giai 是thị 識thức 心tâm 。 撗hoàng 生sanh 分phân 別biệt 。 所sở 以dĩ 祖tổ 佛Phật 善thiện 巧xảo 。 密mật 布bố 權quyền 門môn 。 廣quảng 備bị 教giáo 乗# 。 方phương 便tiện 逗đậu 會hội 。 纔tài 得đắc 見kiến 性tánh 。 當đương 下hạ 無vô 心tâm 。 乃nãi 藥dược 病bệnh 俱câu 消tiêu 。 教giáo 觀quán 咸hàm 息tức 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 若nhược 人nhân 聞văn 說thuyết 大đại 涅Niết 槃Bàn 一nhất 字tự 一nhất 句cú 。 不bất 作tác 字tự 相tương/tướng 。 不bất 作tác 句cú 相tương/tướng 。 不bất 作tác 聞văn 相tương/tướng 。 不bất 作tác 佛Phật 相tương/tướng 。 不bất 作tác 說thuyết 相tương/tướng 。 如như 是thị 義nghĩa 者giả 。 名danh 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 云vân 即tức 文văn 字tự 無vô 相tướng 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 云vân 離ly 文văn 字tự 無vô 相tướng 是thị 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 執chấp 有hữu 相tương/tướng 相tương/tướng 亦diệc 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 執chấp 無vô 相tướng 相tương/tướng 亦diệc 是thị 斷đoạn 見kiến 。 但đãn 亡vong 情tình 即tức 離ly 斷đoạn 常thường 四tứ 句cú 百bách 非phi 。 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 其kỳ 旨chỉ 自tự 現hiện 。 當đương 現hiện 入nhập 宗tông 鏡kính 之chi 時thời 。 何hà 文văn 言ngôn 識thức 智trí 之chi 能năng 詮thuyên 述thuật 乎hồ 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 云vân 。 若nhược 覔# 經kinh 。 了liễu 性tánh 真Chân 如Như 無vô 可khả 聽thính 。 若nhược 覔# 法pháp 。 雞kê 足túc 山sơn 中trung 問vấn 迦Ca 葉Diếp 。 大Đại 士Sĩ 持trì 衣y 在tại 此thử 山sơn 。 無vô 情tình 不bất 用dụng 求cầu 專chuyên 甲giáp 。 斯tư 則tắc 豈khởi 可khả 運vận 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 之chi 心tâm 。 作tác 文văn 字tự 句cú 義nghĩa 之chi 解giải 。 若nhược 明minh 宗tông 達đạt 性tánh 之chi 者giả 。 雖tuy 廣quảng 披phi 尋tầm 。 尚thượng 不bất 見kiến 一nhất 字tự 之chi 相tướng 。 終chung 不bất 作tác 言ngôn 詮thuyên 之chi 解giải 。 以dĩ 迷mê 心tâm 作tác 物vật 者giả 。 生sanh 斯tư 紙chỉ 墨mặc 之chi 見kiến 耳nhĩ 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 但đãn 一nhất 切thiết 無vô 邊biên 差sai 別biệt 佛Phật 事sự 皆giai 不bất 離ly 無vô 相tướng 真chân 心tâm 而nhi 有hữu 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 佛Phật 住trụ 甚thậm 深thâm 真chân 法pháp 性tánh 。 寂tịch 滅diệt 無vô 相tướng 同đồng 虛hư 空không 。 而nhi 於ư 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 中trung 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 所sở 行hành 事sự 。 所sở 作tác 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 皆giai 依y 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 。 有hữu 相tướng 與dữ 無vô 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 入nhập 於ư 究cứu 竟cánh 皆giai 無vô 相tướng 。

第đệ 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

問vấn 悟ngộ 道đạo 明minh 宗tông 。 如như 人nhân 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 暖noãn 自tự 知tri 。 云vân 何hà 說thuyết 其kỳ 行hành 相tương/tướng 。 荅# 諸chư 佛Phật 方phương 便tiện 。 不bất 斷đoạn 今kim 時thời 。 密mật 布bố 深thâm 慈từ 。 不bất 令linh 孤cô 棄khí 。 已dĩ 明minh 達đạt 者giả 。 終chung 不bất 發phát 言ngôn 。 只chỉ 為vì 因nhân 疑nghi 故cố 問vấn 。 因nhân 問vấn 故cố 荅# 。 楞lăng 伽già 會hội 上thượng 。 為vì 求cầu 法Pháp 者giả 。 親thân 說thuyết 二nhị 通thông 。 宗tông 通thông 為vi 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 說thuyết 通thông 為vi 童đồng 蒙mông 。 祖tổ 佛Phật 俯phủ 為vi 初sơ 機cơ 。 少thiểu 垂thùy 開khai 示thị 。 此thử 約ước 說thuyết 通thông 。 只chỉ 為vì 從tùng 他tha 覔# 法pháp 隨tùy 語ngữ 生sanh 解giải 。 恐khủng 執chấp 方phương 便tiện 為vi 真chân 實thật 。 迷mê 於ư 宗tông 通thông 。 是thị 以dĩ 分phần/phân 開khai 二nhị 通thông 之chi 義nghĩa 宗tông 通thông 者giả 。 謂vị 緣duyên 自tự 得đắc 勝thắng 進tiến 相tương/tướng 。 遠viễn 離ly 言ngôn 說thuyết 文văn 字tự 妄vọng 想tưởng 。 乃nãi 至chí 緣duyên 自tự 覺giác 趣thú 。 光quang 明minh 輝huy 發phát 。 若nhược 親thân 到đáo 自tự 覺giác 地địa 光quang 明minh 發phát 時thời 。 得đắc 云vân 如như 人nhân 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 暖noãn 自tự 知tri 。 如như 群quần 盲manh 眼nhãn 開khai 。 分phân 明minh 照chiếu 境cảnh 。 驗nghiệm 象tượng 真chân 體thể 。 終chung 不bất 摸mạc 其kỳ 尾vĩ 牙nha 。 見kiến 乳nhũ 正chánh 色sắc 。 豈khởi 在tại 談đàm 於ư 鵠hộc 雪tuyết 。 當đương 此thử 具cụ 眼nhãn 人nhân 前tiền 。 若nhược 更cánh 說thuyết 示thị 。 則tắc 非phi 知tri 時thời 大đại 法Pháp 師sư 也dã 。

第đệ 四tứ 卷quyển

【# 七thất 板bản 】#

百bách 門môn 義nghĩa 海hải 云vân 。 入nhập 法Pháp 界Giới 者giả 。 即tức 塵trần 緣duyên 起khởi 是thị 法pháp 。 法pháp 隨tùy 智trí 顯hiển 。 用dụng 有hữu 差sai 別biệt 是thị 界giới 。 此thử 法pháp 以dĩ 無vô 性tánh 故cố 。 則tắc 無vô 分phần/phân 劑tề 融dung 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 同đồng 於ư 真chân 際tế 。 與dữ 虛hư 空không 等đẳng 。 遍biến 通thông 一nhất 切thiết 。 隨tùy 處xứ 顯hiển 現hiện 。 無vô 不bất 明minh 了liễu 。 然nhiên 此thử 一nhất 塵trần 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 不bất 相tương 見kiến 。 亦diệc 不bất 相tương 知tri 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 各các 各các 全toàn 是thị 圓viên 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 普phổ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 可khả 知tri 見kiến 也dã 。 經Kinh 云vân 。 即tức 法Pháp 界Giới 無vô 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 不bất 知tri 法Pháp 界Giới 。 若nhược 如như 是thị 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 可khả 知tri 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 言ngôn 入nhập 。 以dĩ 悟ngộ 了liễu 之chi 處xứ 。 名danh 為vi 入nhập 故cố 。 又hựu 雖tuy 入nhập 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 若nhược 有hữu 所sở 入nhập 。 則tắc 失thất 諸chư 法pháp 性tánh 空không 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 性tánh 理lý 同đồng 故cố 。 則tắc 處xứ 處xứ 入nhập 法Pháp 界Giới 。 若nhược 約ước 情tình 智trí 。 凡phàm 小tiểu 所sở 見kiến 。 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 成thành 十thập 法Pháp 界Giới 者giả 。 即tức 成thành 其kỳ 過quá 。 若nhược 依y 華hoa 嚴nghiêm 性tánh 起khởi 法Pháp 門môn 。 悉tất 為vi 真chân 法Pháp 界Giới 。 若nhược 成thành 若nhược 壞hoại 。 若nhược 垢cấu 若nhược 淨tịnh 。 全toàn 成thành 法Pháp 界Giới 。 如như 經Kinh 云vân 。 分phân 別biệt 諸chư 色sắc 無vô 量lượng 壞hoại 相tương/tướng 。 是thị 名danh 上thượng 智trí 者giả 。 古cổ 釋thích 云vân 。 六lục 道đạo 之chi 色sắc 壞hoại 善thiện 壞hoại 定định 。 二nhị 乗# 之chi 色sắc 壞hoại 因nhân 。 壞hoại 果quả 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 之chi 色sắc 壞hoại 有hữu 壞hoại 無vô 。 佛Phật 色sắc 者giả 壞hoại 上thượng 諸chư 壞hoại 。 壞hoại 為vi 法Pháp 界Giới 。 非phi 壞hoại 非phi 不bất 壞hoại 。 悉tất 是thị 法Pháp 界Giới 。

第đệ 五ngũ 卷quyển

【# 六lục 板bản 】#

隨tùy 染nhiễm 緣duyên 之chi 時thời 。 迷mê 作tác 阿a 頼# 耶da 。 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 之chi 時thời 。 悟ngộ 成thành 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 末mạt 展triển 轉chuyển 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 畢tất 竟cánh 無vô 別biệt 。 如như 無vô 生sanh 義nghĩa 云vân 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 末mạt 中trung 含hàm 有hữu 本bổn 。 眾chúng 生sanh 是thị 涅Niết 槃Bàn 家gia 用dụng 。 即tức 是thị 本bổn 中trung 含hàm 有hữu 末mạt 。 貪tham 欲dục 即tức 是thị 道đạo 。 即tức 是thị 末mạt 中trung 含hàm 有hữu 本bổn 。 貪tham 欲dục 即tức 是thị 道đạo 家gia 用dụng 。 即tức 是thị 本bổn 中trung 含hàm 有hữu 末mạt 。 故cố 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 常thường 在tại 於ư 定định 。 問vấn 言ngôn 常thường 在tại 何hà 定định 。 荅# 言ngôn 以dĩ 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 三tam 昧muội 故cố 。 此thử 是thị 末mạt 中trung 含hàm 有hữu 本bổn 。 法pháp 性tánh 中trung 含hàm 有hữu 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 本bổn 中trung 含hàm 有hữu 末mạt 。 如như 氷băng 與dữ 水thủy 。

【# 八bát 板bản 】#

勝thắng 思tư 惟duy 梵Phạm 天Thiên 所sở 問vấn 經Kinh 云vân 。 梵Phạm 天Thiên 謂vị 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 仁Nhân 者Giả 所sở 說thuyết 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 。 文Văn 殊Thù 曰viết 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 。 問vấn 曰viết 。 虛hư 妄vọng 言ngôn 說thuyết 亦diệc 真chân 實thật 耶da 。 荅# 曰viết 。 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 為vi 虛hư 妄vọng 。 無vô 處xứ 無vô 方phương 。 若nhược 法pháp 虛hư 妄vọng 無vô 處xứ 無vô 方phương 。 即tức 是thị 真chân 實thật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 。

善thiện 男nam 子tử 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 所sở 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 與dữ 如Như 來Lai 語ngữ 。 無vô 異dị 無vô 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 言ngôn 說thuyết 。 不bất 出xuất 如như 故cố 。 諸chư 有hữu 言ngôn 語ngữ 。 所sở 說thuyết 之chi 事sự 。 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 。 無vô 所sở 說thuyết 故cố 得đắc 有hữu 所sở 說thuyết 。

○# 先tiên 德đức 云vân 。 未vị 念niệm 之chi 時thời 。 念niệm 則tắc 未vị 生sanh 。 未vị 生sanh 則tắc 是thị 不bất 有hữu 。 不bất 有hữu 之chi 法pháp 。 亦diệc 無vô 自tự 相tương/tướng 。 現hiện 在tại 之chi 念niệm 。 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 念niệm 若nhược 自tự 有hữu 。 不bất 應ưng 待đãi 緣duyên 。 待đãi 緣duyên 生sanh 故cố 。 即tức 無vô 自tự 體thể 。 故cố 知tri 心tâm 無vô 自tự 性tánh 。 緣duyên 起khởi 即tức 空không 。 如như 欲dục 斷đoạn 其kỳ 流lưu 但đãn 塞tắc 其kỳ 源nguyên 。 欲dục 免miễn 其kỳ 生sanh 。 但đãn 斷đoạn 其kỳ 根căn 。 不bất 用dụng 多đa 功công 。 最tối 為vi 省tỉnh 要yếu 。

第đệ 六lục 卷quyển

【# 八bát 板bản 】#

問vấn 。 不bất 覺giác 妄vọng 心tâm 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 今kim 已dĩ 覺giác 悟ngộ 。 妄vọng 心tâm 起khởi 時thời 無vô 有hữu 初sơ 相tương/tướng 。 則tắc 全toàn 成thành 真chân 覺giác 。 此thử 真chân 覺giác 相tương/tướng 。 為vi 復phục 隨tùy 妄vọng 俱câu 遣khiển 。 為vi 當đương 始thỉ 終chung 建kiến 立lập 。 荅# 。 因nhân 妄vọng 說thuyết 真chân 。 真chân 無vô 自tự 相tương/tướng 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 妄vọng 體thể 本bổn 虛hư 。 妄vọng 既ký 歸quy 空không 。 真chân 亦diệc 不bất 立lập 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 既ký 云vân 真chân 心tâm 絕tuyệt 跡tích 。 理lý 出xuất 有hữu 無vô 。 云vân 何hà 教giáo 中trung 廣quảng 說thuyết 無vô 生sanh 無vô 相tướng 之chi 旨chỉ 。 荅# 。 一nhất 心tâm 之chi 門môn 微vi 妙diệu 難nạn/nan 究cứu 。 功công 德đức 周chu 備bị 。 理lý 事sự 圓viên 通thông 。 知tri 解giải 罕# 窮cùng 。 分phân 別biệt 不bất 及cập 。 目mục 為vi 無vô 相tướng 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 可khả 稱xưng 無vô 相tướng 之chi 名danh 。 詺# 作tác 無vô 生sanh 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 。 以dĩ 顯hiển 無vô 生sanh 之chi 理lý 。

【# 十thập 板bản 】#

問vấn 。 以dĩ 心tâm 為vi 宗tông 。 禪thiền 門môn 正chánh 脉mạch 。 且thả 心tâm 是thị 名danh 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 荅# 。 近cận 代đại 以dĩ 來lai 今kim 時thời 學học 者giả 。 多đa 執chấp 文văn 背bối/bội 旨chỉ 昧muội 體thể 認nhận 名danh 。 認nhận 名danh 忘vong 體thể 之chi 人nhân 豈khởi 窮cùng 實thật 地địa 。 徇# 文văn 迷mê 旨chỉ 之chi 者giả 何hà 契khế 道đạo 原nguyên 。 則tắc 心tâm 是thị 名danh 以dĩ 知tri 為vi 體thể 。 此thử 是thị 靈linh 知tri 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 不bất 同đồng 妄vọng 識thức 。 仗trượng 緣duyên 託thác 境cảnh 作tác 意ý 而nhi 知tri 。 又hựu 不bất 同đồng 太thái 虛hư 空không 廓khuếch 斷đoạn 滅diệt 而nhi 無vô 知tri 也dã 。

○# 問vấn 。 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 者giả 。 為vi 復phục 從tùng 心tâm 而nhi 變biến 。 為vi 復phục 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 荅# 。 是thị 心tâm 本bổn 性tánh 。 非phi 但đãn 心tâm 變biến 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 法pháp 華hoa 經kinh 偈kệ 云vân 。 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 一nhất 切thiết 諸chư 群quần 萌manh 。 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la 。 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 如như 是thị 諸chư 色sắc 像tượng 。 皆giai 於ư 身thân 中trung 現hiện 。 即tức 知tri 心tâm 性tánh 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 所sở 以dĩ 四tứ 生sanh 九cửu 類loại 。 皆giai 於ư 自tự 性tánh 身thân 中trung 現hiện 。 以dĩ 自tự 真chân 心tâm 為vi 一nhất 切thiết 萬vạn 有hữu 之chi 性tánh 。 故cố 隨tùy 為vi 色sắc 空không 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 果quả 報báo 不bất 同đồng 。 處xử 異dị 生sanh 。 則tắc 業nghiệp 海hải 浮phù 沉trầm 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 在tại 諸chư 聖thánh 。 則tắc 法Pháp 身thân 圓viên 滿mãn 。 妙diệu 用dụng 無vô 窮cùng 。 隱ẩn 顯hiển 雖tuy 殊thù 。 一nhất 性tánh 不bất 動động 矣hĩ 。

○# 問vấn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 又hựu 說thuyết 性tánh 亦diệc 非phi 性tánh 。 荅# 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 此thử 是thị 表biểu 詮thuyên 。 由do 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 故cố 。 即tức 我ngã 心tâm 之chi 實thật 性tánh 。 性tánh 亦diệc 非phi 性tánh 者giả 。 此thử 是thị 遮già 詮thuyên 。 若nhược 能năng 超siêu 遮già 表biểu 之chi 文văn 詮thuyên 。 泯mẫn 即tức 離ly 之chi 情tình 執chấp 。 方phương 為vi 見kiến 性tánh 。 己kỷ 眼nhãn 自tự 然nhiên 圓viên 明minh 。

第đệ 七thất 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

夫phu 無vô 常thường 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 敗bại 壞hoại 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 人nhân 只chỉ 知tri 敗bại 壞hoại 無vô 常thường 。 而nhi 不bất 覺giác 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 論luận 云vân 。 若nhược 動động 而nhi 靜tĩnh 似tự 去khứ 而nhi 留lưu 。 經kinh 說thuyết 無vô 常thường 速tốc 疾tật 猶do 似tự 流lưu 動động 。 據cứ 理lý 雖tuy 則tắc 無vô 常thường 前tiền 後hậu 不bất 相tương 往vãng 來lai 故cố 如như 靜tĩnh 也dã 。 雖tuy 則tắc 念niệm 念niệm 謝tạ 往vãng 。 古cổ 今kim 各các 性tánh 而nhi 住trụ 。 當đương 處xứ 自tự 寂tịch 。 故cố 如như 留lưu 也dã 。 又hựu 雖tuy 說thuyết 今kim 古cổ 各các 性tánh 而nhi 住trụ 。 當đương 處xứ 自tự 寂tịch 。 而nhi 宛uyển 然nhiên 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 前tiền 後hậu 相tương 續tục 也dã 。 則tắc 非phi 常thường 非phi 斷đoạn 。 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 見kiến 物vật 性tánh 之chi 原nguyên 也dã 。

○# 古cổ 德đức 問vấn 云vân 。 各các 性tánh 而nhi 住trụ 似tự 如như 小tiểu 乗# 執chấp 諸chư 法pháp 各các 有hữu 自tự 性tánh 。 又hựu 何hà 異dị 衲nạp 衣y 梵Phạm 志Chí 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 性tánh 各các 異dị 。 荅# 。 為vi 破phá 去khứ 來lai 。 明minh 無vô 去khứ 來lai 。 所sở 以dĩ 據cứ 體thể 言ngôn 之chi 。 故cố 云vân 各các 性tánh 而nhi 住trụ 。 非phi 決quyết 定định 義nghĩa 。 則tắc 以dĩ 無vô 性tánh 而nhi 為vi 性tánh 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 二nhị 乗# 執chấp 有hữu 決quyết 定định 自tự 性tánh 從tùng 此thử 向hướng 彼bỉ 。 若nhược 不bất 執chấp 有hữu 定định 性tánh 去khứ 來lai 。 亦diệc 不bất 說thuyết 各các 性tánh 而nhi 住trụ 。 故cố 論luận 云vân 。 言ngôn 往vãng 不bất 必tất 往vãng 閑nhàn 人nhân 之chi 常thường 想tưởng 稱xưng 住trụ 。 不bất 必tất 住trụ 釋thích 人nhân 之chi 所sở 謂vị 往vãng 耳nhĩ 。

又hựu 劉lưu 湛trạm 注chú 云vân 。 莊trang 子tử 藏tạng 山sơn 。 仲trọng 尼ni 臨lâm 川xuyên 。 莊trang 子tử 意ý 明minh 前tiền 山sơn 非phi 後hậu 山sơn 。 夫phu 子tử 意ý 明minh 前tiền 水thủy 非phi 後hậu 水thủy 。 半bán 夜dạ 有hữu 力lực [力/貝]# 之chi 而nhi 趨xu 者giả 即tức 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 四tứ 時thời 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 不bất 停đình 也dã 。 是thị 以dĩ 若nhược 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 。 妄vọng 夢mộng 所sở 見kiến 。 情tình 謂vị 去khứ 來lai 。 則tắc 念niệm 念niệm 輪luân 迴hồi 。 心tâm 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 。 尚thượng 不bất 覺giác 無vô 常thường 麄# 相tương/tướng 。 焉yên 能năng 悟ngộ 不bất 遷thiên 之chi 密mật 旨chỉ 乎hồ 。 若nhược 能năng 見kiến 法pháp 是thị 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 了liễu 性tánh 。 無vô 一nhất 法pháp 從tùng 外ngoại 而nhi 入nhập 。 無vô 一nhất 法pháp 從tùng 內nội 而nhi 生sanh 。 無vô 一nhất 法pháp 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 無vô 一nhất 法pháp 自tự 然nhiên 而nhi 成thành 。 如như 是thị 則tắc 尚thượng 不bất 見kiến 一nhất 微vi 毫hào 住trụ 相tương/tướng 。 寧ninh 觀quán 萬vạn 法pháp 往vãng 來lai 。 斯tư 乃nãi 徹triệt 底để 明minh 宗tông 。 透thấu 峯phong 見kiến 性tánh 。 心tâm 心tâm 常thường 合hợp 道đạo 。 念niệm 念niệm 不bất 違vi 宗tông 。 去khứ 住trụ 同đồng 時thời 。 古cổ 今kim 一nhất 貫quán 。 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 我ngã 觀quán 久cửu 遠viễn 。 猶do 若nhược 今kim 日nhật 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 法pháp 無vô 去khứ 來lai 。 常thường 不bất 住trụ 故cố 。 若nhược 了liễu 此thử 無vô 所sở 住trụ 之chi 真chân 心tâm 。 不bất 變biến 異dị 之chi 妙diệu 性tánh 。 方phương 究cứu 竟cánh 明minh 不bất 遷thiên 矣hĩ 。

【# 七thất 板bản 】#

是thị 中trung 無vô 能năng 現hiện 。 亦diệc 無vô 所sở 現hiện 物vật 。 則tắc 妄vọng 心tâm 分phân 別biệt 情tình 計kế 謂vị 有hữu 。 然nhiên 有hữu 即tức 不bất 有hữu 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 空không 無vô 性tánh 。 常thường 有hữu 常thường 空không 。 是thị 即tức 萬vạn 物vật 之chi 自tự 虛hư 。 豈khởi 待đãi 宰tể 割cát 以dĩ 求cầu 通thông 哉tai 。

○# 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 論luận 云vân 。 阿A 難Nan 調Điều 達Đạt 並tịnh 為vi 世Thế 尊Tôn 之chi 弟đệ 。 羅la 睺hầu 善thiện 星tinh 同đồng 是thị 如Như 來Lai 之chi 胤dận 而nhi 阿A 難Nan 常thường 親thân 給cấp 侍thị 。 調Điều 達Đạt 每mỗi 興hưng 害hại 逆nghịch 。 羅la 睺hầu 則tắc 護hộ 珠châu 莫mạc 犯phạm 。 善thiện 星tinh 則tắc 破phá 噐# 難nạn/nan 収thâu 。 以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 諒# 可khả 知tri 矣hĩ 。 若nhược 云vân 各các 有hữu 自tự 性tánh 。 不bất 可khả 遷thiên 貿mậu 者giả 。 此thử 殊thù 不bất 然nhiên 。 至chí 如như 鷹ưng 化hóa 為vi 鳩cưu 。 本bổn 心tâm 䪺# 盡tận 。 橘quất 變biến 成thành 枳chỉ 。 前tiền 味vị 永vĩnh 消tiêu 。 故cố 知tri 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 各các 無vô 定định 性tánh 。 但đãn 隨tùy 心tâm 變biến 。 唯duy 逐trục 業nghiệp 生sanh 。 遂toại 有hữu 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 之chi 門môn 。 轉chuyển 惡ác 為vi 善thiện 之chi 事sự 。

【# 八bát 板bản 】#

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 長Trưởng 老lão 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 語ngứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 仁nhân 者giả 。 乃nãi 能năng 施thi 作tác 如như 此thử 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 。 示thị 現hiện 眾chúng 生sanh 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 迦Ca 葉Diếp 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 誰thùy 之chi 所sở 造tạo 。 是thị 世thế 界giới 者giả 亦diệc 從tùng 何hà 出xuất 。 迦Ca 葉Diếp 荅# 言ngôn 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 水thủy 沫mạt 所sở 成thành 。 亦diệc 從tùng 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 出xuất 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 從tùng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 有hữu 。 我ngã 於ư 是thị 事sự 。 無vô 有hữu 功công 力lực 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 無vô 有hữu 主chủ 故cố 。 隨tùy 意ý 所sở 成thành 。 若nhược 能năng 解giải 此thử 。 所sở 為vi 不bất 難nan 。

○# 釋thích 曰viết 。 若nhược 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 悉tất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 是thị 心tâm 生sanh 。 則tắc 凡phàm 有hữu 施thí 為vi 。 何hà 假giả 功công 力lực 。 以dĩ 無vô 性tánh 之chi 理lý 。 法pháp 尒# 之chi 門môn 。 隨tùy 緣duyên 舒thư 卷quyển 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。

第đệ 八bát 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 我ngã 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 二nhị 皆giai 空không 。 以dĩ 何hà 為vi 空không 。 但đãn 以dĩ 名danh 字tự 故cố 空không 。 如như 此thử 二nhị 法pháp 。 無vô 決quyết 定định 性tánh 。 得đắc 是thị 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 餘dư 病bệnh 。 唯duy 有hữu 空không 病bệnh 。 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 無vô 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 空không 者giả 。 雙song 牒điệp 前tiền 四tứ 句cú 中trung 兩lưỡng 種chủng 空không 也dã 。 此thử 二nhị 種chủng 空không 。 並tịnh 離ly 斷đoạn 見kiến 。 謂vị 定định 有hữu 則tắc 著trước 常thường 。 定định 無vô 則tắc 著trước 斷đoạn 。 今kim 緣duyên 生sanh 故cố 空không 。 非phi 是thị 定định 無vô 。 無vô 性tánh 故cố 空không 。 亦diệc 非phi 定định 無vô 。 定định 無vô 者giả 。 一nhất 向hướng 無vô 物vật 。 如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 今kim 但đãn 從tùng 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 故cố 非phi 定định 無vô 。 無vô 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 者giả 。 亦diệc 雙song 牒điệp 前tiền 四tứ 句cú 中trung 二nhị 有hữu 。 並tịnh 非phi 常thường 見kiến 。 常thường 見kiến 之chi 有hữu 。 有hữu 是thị 定định 性tánh 有hữu 。 今kim 從tùng 緣duyên 有hữu 非phi 定định 性tánh 有hữu 。 况# 由do 無vô 性tánh 有hữu 豈khởi 定định 有hữu 耶da 。 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 非phi 無vô 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 幻huyễn 化hóa 非phi 真chân 故cố 。 亦diệc 云vân 幻huyễn 有hữu 。 亦diệc 名danh 妙diệu 有hữu 。 以dĩ 非phi 有hữu 為vi 有hữu 故cố 名danh 妙diệu 有hữu 。 又hựu 幻huyễn 有hữu 即tức 是thị 不bất 有hữu 有hữu 。 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 有hữu 故cố 。 非phi 有hữu 非phi 不bất 有hữu 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 是thị 幻huyễn 有hữu 義nghĩa 。 真chân 空không 是thị 不bất 空không 空không 者giả 。 謂vị 不bất 空không 與dữ 空không 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 是thị 故cố 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 是thị 真chân 空không 義nghĩa 。 經Kinh 云vân 。 空không 不bất 空không 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 為vi 真chân 空không 。

【# 六lục 板bản 】#

居cư 見kiến 聞văn 之chi 地địa 。 即tức 見kiến 聞văn 之chi 不bất 及cập 。 處xử 思tư 議nghị 之chi 際tế 。 即tức 思tư 議nghị 之chi 不bất 測trắc 。 皆giai 由do 不bất 思tư 議nghị 體thể 自tự 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 即tức 思tư 不bất 可khả 思tư 。 經Kinh 云vân 。 所sở 思tư 不bất 可khả 思tư 。 是thị 名danh 為vi 難nan 思tư 。

第đệ 九cửu 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。 由do 迷mê 境cảnh 唯duy 心tâm 。 方phương 能năng 現hiện 妄vọng 境cảnh 。 正chánh 由do 無vô 性tánh 方phương 成thành 萬vạn 境cảnh 也dã 。 故cố 云vân 諸chư 法pháp 性tánh 如như 是thị 。 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 者giả 。 即tức 真Chân 如Như 理lý 觀quán 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 事sự 觀quán 。 以dĩ 理lý 觀quán 唯duy 識thức 之chi 性tánh 。 諸chư 佛Phật 證chứng 此thử 為vi 成thành 佛Phật 之chi 體thể 。 以dĩ 事sự 觀quán 唯duy 識thức 之chi 相tướng 。 眾chúng 生sanh 達đạt 此thử 為vi 出xuất 離ly 之chi 門môn 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 演diễn 義nghĩa 云vân 。 良lương 以dĩ 一nhất 文văn 之chi 妙diệu 。 攝nhiếp 義nghĩa 無vô 遺di 。 一nhất 偈kệ 之chi 功công 。 能năng 破phá 地địa 獄ngục 。 故cố 普phổ 賢hiền 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 告cáo 善Thiện 財Tài 言ngôn 。 我ngã 此thử 法pháp 海hải 中trung 。 無vô 有hữu 一nhất 文văn 。 無vô 有hữu 一nhất 句cú 。 非phi 是thị 捨xả 施thí 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 。 而nhi 求cầu 得đắc 者giả 。 非phi 是thị 捨xả 施thí 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 而nhi 求cầu 得đắc 者giả 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 一nhất 是thị 一nhất 切thiết 之chi 一nhất 故cố 稱xưng 性tánh 之chi 一nhất 故cố 。 纂toản 靈linh 記ký 云vân 。 有hữu 京kinh 兆triệu 人nhân 姓tánh 王vương 。 失thất 其kỳ 名danh 。 本bổn 無vô 戒giới 行hạnh 曾tằng 不bất 修tu 善thiện 。 因nhân 患hoạn 致trí 死tử 。 被bị 二nhị 人nhân 引dẫn 至chí 地địa 獄ngục 。 地địa 獄ngục 門môn 前tiền 見kiến 一nhất 僧Tăng 。 云vân 是thị 地địa 藏tạng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 乃nãi 教giáo 誦tụng 偈kệ 云vân 。 若nhược 人nhân 欲dục 了liễu 知tri 。 三tam 世thế 一nhất 切thiết 佛Phật 。 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 授thọ 經kinh 已dĩ 謂vị 之chi 曰viết 。 誦tụng 得đắc 此thử 偈kệ 。 能năng 破phá 地địa 獄ngục 苦khổ 。 其kỳ 人nhân 誦tụng 已dĩ 。 遂toại 入nhập 見kiến 王vương 。 王vương 問vấn 此thử 人nhân 。 有hữu 何hà 功công 德đức 。 荅# 云vân 。 唯duy 受thọ 持trì 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 具cụ 如như 上thượng 說thuyết 。 王vương 遂toại 放phóng 免miễn 。 當đương 誦tụng 此thử 偈kệ 時thời 。 聲thanh 所sở 至chí 處xứ 。 受thọ 苦khổ 之chi 人nhân 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 後hậu 三tam 日nhật 方phương 蘇tô 。 憶ức 持trì 此thử 偈kệ 向hướng 諸chư 道đạo 俗tục 說thuyết 之chi 。 叅# 驗nghiệm 偈kệ 文văn 。 方phương 知tri 是thị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 夜dạ 摩ma 天thiên 宮cung 無vô 量lượng 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 雲vân 集tập 所sở 說thuyết 。 即tức 覺giác 林lâm 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 偈kệ 。 意ý 明minh 地địa 獄ngục 心tâm 造tạo 。 了liễu 心tâm 造tạo 佛Phật 。 地địa 獄ngục 自tự 空không 耳nhĩ 。 故cố 知tri 若nhược 觀quán 此thử 心tâm 。 言ngôn 下hạ 離ly 苦khổ 。 不bất 唯duy 破phá 地địa 獄ngục 界giới 。 乃nãi 至chí 十thập 法Pháp 界Giới 一nhất 時thời 破phá 。 以dĩ 入nhập 真chân 空không 一nhất 際tế 法pháp 故cố 。 則tắc 平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 無vô 佛Phật 無vô 眾chúng 生sanh 。 此thử 非phi 妙diệu 術thuật 神thần 通thông 假giả 於ư 他tha 勢thế 。 以dĩ 法pháp 如như 是thị 故cố 。 可khả 驗nghiệm 自tự 心tâm 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 神thần 妙diệu 之chi 力lực 。 高cao 而nhi 無vô 上thượng 。 淵uyên 而nhi 不bất 深thâm 。 延diên 而nhi 不bất 長trường/trưởng 。 促xúc 而nhi 非phi 短đoản 。 廣quảng 而nhi 無vô 相tướng 。 顯hiển 而nhi 無vô 蹤tung 。 有hữu 而nhi 不bất 常thường 。 無vô 而nhi 不bất 滅diệt 。 照chiếu 體thể 獨độc 立lập 。 稱xưng 性tánh 普phổ 周chu 。 妙diệu 萬vạn 物vật 故cố 稱xưng 之chi 為vi 神thần 。 孕dựng 一nhất 切thiết 故cố 名danh 之chi 為vi 母mẫu 。 統thống 御ngự 該cai 攝nhiếp 通thông 變biến 無vô 窮cùng 。 任nhậm 照chiếu 忘vong 疲bì 。 若nhược 明minh 鏡kính 之chi 寫tả 像tượng 。 應ưng 緣duyên 無vô 作tác 。 猶do 虛hư 谷cốc 之chi 傳truyền 聲thanh 。 居cư 方phương 而nhi 方phương 相tương/tướng 分phân 明minh 。 處xử 圓viên 而nhi 圓viên 文văn 顯hiển 現hiện 。 在tại 悟ngộ 而nhi 悟ngộ 成thành 諸chư 佛Phật 。 墮đọa 迷mê 而nhi 迷mê 作tác 眾chúng 生sanh 。 跡tích 任nhậm 千thiên 途đồ 。 本bổn 地địa 不bất 動động 。

【# 七thất 板bản 】#

經Kinh 云vân 。 舎# 利lợi 弗phất 問vấn 何hà 故cố 諸chư 賢hiền 。 復phục 發phát 此thử 言ngôn 。 從tùng 今kim 日nhật 始thỉ 。 不bất 以dĩ 佛Phật 為vi 聖thánh 師sư 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 報báo 曰viết 。 從tùng 今kim 日nhật 始thỉ 。 自tự 在tại 其kỳ 地địa 。 不bất 在tại 他tha 鄉hương 。 自tự 歸quy 於ư 己kỷ 。 不bất 歸quy 他tha 人nhân 。 以dĩ 為vi 師sư 主chủ 。 不bất 用dụng 他tha 師sư 。 是thị 以dĩ 故cố 往vãng 。 不bất 以dĩ 佛Phật 為vi 聖thánh 師sư 。 乃nãi 至chí 於ư 是thị 。 世Thế 尊Tôn 讚tán 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 其kỳ 於ư 諸chư 法pháp 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 乃nãi 為vi 真chân 得đắc 。 此thử 乃nãi 但đãn 可khả 自tự 知tri 。 方phương 見kiến 真chân 實thật 。 所sở 以dĩ 千thiên 聖thánh 拱củng 手thủ 。 作tác 計kế 校giáo 不bất 成thành 。

【# 七thất 板bản 】#

問vấn 。 若nhược 言ngôn 無vô 師sư 自tự 證chứng 者giả 。 即tức 墮đọa 自tự 然nhiên 之chi 計kế 執chấp 。 從tùng 他tha 解giải 者giả 。 仍nhưng 涉thiệp 因nhân 緣duyên 之chi 門môn 。 且thả 大Đại 道Đạo 之chi 性tánh 非phi 是thị 自tự 然nhiên 。 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。 而nhi 乖quai 道đạo 體thể 。 荅# 。 為vi 破phá 他tha 求cầu 。 故cố 說thuyết 湏# 自tự 證chứng 。 為vi 執chấp 自tự 解giải 。 故cố 從tùng 他tha 印ấn 可khả 。 若nhược 當đương 親thân 省tỉnh 之chi 時thời 。 迷mê 悟ngộ 悉tất 空không 。 自tự 他tha 俱câu 絕tuyệt 。 非phi 限hạn 量lượng 之chi 所sở 及cập 。 豈khởi 言ngôn 論luận 之chi 能năng 詮thuyên 。 所sở 以dĩ 牛ngưu 頭đầu 初sơ 祖tổ 云vân 。 夫phu 道đạo 者giả 。 若nhược 一nhất 人nhân 得đắc 之chi 。 道đạo 即tức 不bất 遍biến 。 若nhược 眾chúng 人nhân 得đắc 之chi 。 道đạo 即tức 有hữu 窮cùng 。 若nhược 各các 各các 有hữu 之chi 。 道đạo 即tức 有hữu 數số 。 若nhược 總tổng 共cộng 有hữu 之chi 。 方phương 便tiện 即tức 空không 。 若nhược 修tu 行hành 得đắc 之chi 。 造tạo 作tác 非phi 真chân 。 若nhược 本bổn 自tự 有hữu 之chi 。 萬vạn 行hạnh 虛hư 設thiết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 限hạn 量lượng 分phân 別biệt 故cố 。 明minh 知tri 說thuyết 自tự 說thuyết 他tha 言ngôn 得đắc 失thất 者giả 。 若nhược 約ước 聖thánh 教giáo 。 則tắc 是thị 隨tùy 世thế 語ngữ 言ngôn 。 破phá 執chấp 方phương 便tiện 。 若nhược 依y 意ý 解giải 。 盡tận 是thị 限hạn 量lượng 分phân 別biệt 。 不bất 出xuất 情tình 塵trần 。 但đãn 不bất 執chấp 教giáo 以dĩ 徇# 情tình 。 則tắc 方phương 見kiến 性tánh 而nhi 達đạt 道đạo 。

○# 問vấn 。 初sơ 心tâm 學học 人nhân 。 悟ngộ 入nhập 此thử 宗tông 。 信tín 解giải 圓viên 通thông 有hữu 何hà 勝thắng 力lực 。 荅# 。 若nhược 正chánh 解giải 圓viên 明minh 。 決quyết 定định 信tín 入nhập 。 有hữu 超siêu 劫kiếp 之chi 功công 。 獲hoạch 䪺# 成thành 之chi 力lực 。 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 常thường 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 恆hằng 處xứ 塵trần 勞lao 。 長trường/trưởng 居cư 淨tịnh 剎sát 。 現hiện 具cụ 肉nhục 眼nhãn 。 而nhi 開khai 慧tuệ 眼nhãn 之chi 光quang 明minh 。 匪phỉ 易dị 凡phàm 心tâm 。 便tiện 同đồng 佛Phật 心tâm 之chi 知tri 見kiến 。 如như 太thái 子tử 具cụ 王vương 儀nghi 之chi 相tướng 。 似tự 迦ca 陵lăng 超siêu 眾chúng 鳥điểu 之chi 音âm 。 將tương 師sư 子tử 筋cân 為vi 琴cầm 絃huyền 餘dư 音âm 斷đoạn 絕tuyệt 。 似tự 善thiện 見kiến 藥dược 而nhi 治trị 病bệnh 眾chúng 患hoạn 潛tiềm 消tiêu 。 若nhược 那na 羅la 箭tiễn 之chi 功công 勢thế 穿xuyên 鐵thiết 皷cổ 。 似tự 金kim 剛cang 鎚chùy 之chi 力lực 擬nghĩ 碎toái 金kim 山sơn 。 則tắc 煩phiền 惱não 塵trần 勞lao 。 不bất 待đãi 斷đoạn 而nhi 自tự 滅diệt 。 菩Bồ 提Đề 妙diệu 果Quả 。 弗phất 假giả 修tu 而nhi 自tự 圓viên 。 乃nãi 至chí 等đẳng 冤oan 親thân 。 和hòa 諍tranh 論luận 。 齊tề 凡phàm 聖thánh 。 泯mẫn 自tự 他tha 。 一nhất 去khứ 來lai 。 印ấn 同đồng 異dị 。 融dung 延diên 促xúc 。 混hỗn 中trung 邊biên 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 不bất 可khả 稱xưng 。 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 之chi 力lực 。 莫mạc 能năng 過quá 者giả 。 亦diệc 名danh 佛Phật 力lực 。 亦diệc 名danh 般Bát 若Nhã 力lực 。 亦diệc 名danh 大đại 乗# 力lực 。 亦diệc 名danh 法pháp 力lực 。 亦diệc 名danh 無vô 住trụ 力lực 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 釋thích 云vân 。 無vô 住trụ 力lực 者giả 。 則tắc 持trì 大đại 劫kiếp 。 不bất 離ly 一nhất 念niệm 。 又hựu 云vân 色sắc 平bình 等đẳng 是thị 佛Phật 力lực 。 色sắc 既ký 平bình 等đẳng 。 則tắc 唯duy 心tâm 義nghĩa 成thành 。 故cố 知tri 觀quán 心tâm 之chi 門môn 理lý 無vô 過quá 者giả 。 最tối 尊tôn 最tối 貴quý 。 絕tuyệt 妙diệu 絕tuyệt 倫luân 。 有hữu 剎sát 那na 成thành 佛Phật 之chi 功công 。 䪺# 絕tuyệt 苦khổ 輪luân 之chi 力lực 。

【# 十thập 五ngũ 板bản 】#

入nhập 法Pháp 界Giới 體thể 性tánh 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 名danh 以dĩ 三tam 昧muội 。 為vi 寶Bảo 積Tích 耶da 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。

譬thí 如như 大đại 摩ma 尼ni 寶bảo 。 善thiện 磨ma 瑩oánh 已dĩ 。 安an 置trí 淨tịnh 處xứ 。 隨tùy 彼bỉ 他tha 方phương 。 出xuất 諸chư 珍trân 寶bảo 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 如như 是thị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 我ngã 住trụ 三tam 昧muội 觀quán 於ư 東đông 方phương 。 見kiến 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 阿a 羅la 訶ha 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 如như 是thị 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 如như 是thị 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 我ngã 皆giai 現hiện 見kiến 。 是thị 諸chư 如Như 來Lai 。 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 我ngã 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 然nhiên 非phi 法Pháp 界Giới 。 釋thích 曰viết 。 寶bảo 積tích 三tam 昧muội 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 是thị 無vô 量lượng 功công 德đức 聚tụ 。 猶do 如như 世thế 間gian 寶bảo 積tích 。 若nhược 能năng 住trụ 此thử 一nhất 心tâm 寶bảo 積tích 三tam 昧muội 。 有hữu 何hà 功công 德đức 。 寶bảo 而nhi 不bất 知tri 。 故cố 能năng 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 寶bảo 普phổ 照chiếu 無vô 餘dư 。 所sở 以dĩ 云vân 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 然nhiên 非phi 法Pháp 界Giới 。 是thị 以dĩ 萬vạn 類loại 之chi 中trung 。 唯duy 心tâm 為vi 貴quý 。

第đệ 十thập 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 凡phàm 聖thánh 一nhất 心tâm 境cảnh 界giới 。 如như 何hà 是thị 自tự 在tại 出xuất 生sanh 無vô 礙ngại 之chi 力lực 。 荅# 。 一nhất 是thị 法pháp 尒# 。 二nhị 由do 諸chư 佛Phật 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 行hạnh 願nguyện 。 三tam 即tức 眾chúng 生sanh 信tín 解giải 自tự 業nghiệp 感cảm 現hiện 。 又hựu 揔# 具cụ 十Thập 力Lực 。 一nhất 法pháp 如như 是thị 力lực 。 二nhị 空không 無vô 性tánh 力lực 。 三tam 諸chư 佛Phật 神thần 力lực 。 四tứ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 善thiện 根căn 力lực 。 五ngũ 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 力lực 。 六lục 眾chúng 生sanh 淨tịnh 業nghiệp 力lực 。 七thất 深thâm 信tín 勝thắng 解giải 力lực 。 八bát 如như 幻huyễn 法pháp 生sanh 力lực 。 九cửu 如như 夢mộng 法pháp 生sanh 力lực 。 十thập 無vô 作tác 真chân 心tâm 所sở 現hiện 力lực 。

【# 九cửu 板bản 】#

不bất 壞hoại 者giả 。 諸chư 法pháp 緣duyên 集tập 。 起khởi 無vô 所sở 從tùng 。 不bất 異dị 真Chân 如Như 。 故cố 不bất 可khả 壞hoại 。 如như 鏡kính 中trung 影ảnh 。 以dĩ 因nhân 鏡kính 故cố 。 不bất 可khả 壞hoại 也dã 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

問vấn 。 今kim 宗tông 鏡kính 錄lục 以dĩ 錄lục 為vi 義nghĩa 者giả 。 是thị 約ước 法pháp 相tướng 宗tông 立lập 。 約ước 法pháp 性tánh 宗tông 立lập 。 荅# 。 若nhược 約ước 因nhân 緣duyên 對đối 待đãi 門môn 。 以dĩ 法pháp 相tướng 宗tông 即tức 本bổn 識thức 為vi 鏡kính 。 如như 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 現hiện 識thức 處xứ 現hiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 現hiện 識thức 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 以dĩ 法pháp 性tánh 宗tông 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 鏡kính 。 如như 起khởi 信tín 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 覺giác 體thể 相tướng 者giả 。 有hữu 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 。 與dữ 虚# 空không 等đẳng 。 猶do 如như 淨tịnh 鏡kính 。 又hựu 占chiêm 察sát 善thiện 惡ác 經kinh 。 立lập 二nhị 種chủng 觀quán 門môn 。 為vi 鈍độn 根căn 人nhân 立lập 。 唯duy 心tâm 識thức 觀quán 。 為vi 利lợi 根căn 人nhân 立lập 。 真Chân 如Như 實thật 觀quán 。 又hựu 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 心tâm 若nhược 馳trì 散tán 。 即tức 當đương 攝nhiếp 來lai 。 令linh 住trụ 正chánh 念niệm 。 其kỳ 正chánh 念niệm 者giả 當đương 知tri 唯duy 心tâm 。 無vô 外ngoại 境cảnh 界giới 。 即tức 復phục 此thử 心tâm 亦diệc 無vô 自tự 相tương/tướng 。 念niệm 念niệm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 唯duy 心tâm 識thức 觀quán 。 及cập 正chánh 念niệm 唯duy 心tâm 。 當đương 法pháp 相tướng 宗tông 。 若nhược 真Chân 如Như 實thật 觀quán 。 與dữ 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 法pháp 性tánh 宗tông 。 若nhược 約ước 法pháp 性tánh 融dung 通thông 門môn 。 皆giai 歸quy 一nhất 旨chỉ 無vô 復phục 分phân 別biệt 。 今kim 論luận 正chánh 宗tông 取thủ 勝thắng 而nhi 言ngôn 。 約ước 法pháp 性tánh 宗tông 說thuyết 。 若nhược 揔# 包bao 含hàm 。 如như 海hải 納nạp 川xuyên 。 以dĩ 本bổn 攝nhiếp 末mạt 。 豈khởi 唯duy 性tánh 相tướng 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 遺di 所sở 照chiếu 。

○# 問vấn 。 此thử 宗tông 鏡kính 如như 何hà 信tín 入nhập 。 荅# 。 但đãn 不bất 動động 一nhất 心tâm 。 不bất 住trụ 諸chư 法pháp 。 無vô 能năng 所sở 之chi 證chứng 。 亡vong 智trí 解giải 之chi 心tâm 。 則tắc 是thị 無vô 信tín 之chi 信tín 。 不bất 入nhập 之chi 入nhập 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

大đại 法Pháp 炬cự 陁# 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 如Như 來Lai 弟đệ 子tử 。 見kiến 諸chư 世thế 間gian 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 無vô 有hữu 疑nghi 網võng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 信tín 如Như 來Lai 。 即tức 自tự 見kiến 法pháp 。 是thị 故cố 自tự 信tín 。 不bất 唯duy 信tín 他tha 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 世thế 間gian 人nhân 。 既ký 自tự 見kiến 已dĩ 。 彼bỉ 人nhân 終chung 不bất 更cánh 取thủ 他tha 言ngôn 。 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 如như 人nhân 裸lõa 露lộ 。 在tại 道đạo 而nhi 行hành 。 設thiết 有hữu 一nhất 人nhân 。 語ngứ 眾chúng 人nhân 言ngôn 。 此thử 人nhân 希hy 有hữu 錦cẩm 衣y 覆phú 身thân 。 憍kiêu 尸thi 迦ca 於ư 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 雖tuy 有hữu 言ngôn 自tự 餘dư 眾chúng 人nhân 信tín 此thử 言ngôn 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 親thân 見kiến 故cố 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 諸chư 有hữu 弟đệ 子tử 。 自tự 見kiến 法pháp 故cố 。 不bất 取thủ 他tha 言ngôn 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 尒# 。

第đệ 十thập 一nhất 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

大đại 乗# 本bổn 生sanh 。 心tâm 地địa 觀quán 經Kinh 。 觀quán 心tâm 品phẩm 云vân 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 唯duy 將tương 心tâm 法pháp 。 為vi 三tam 界giới 主chủ 。 心tâm 法pháp 本bổn 元nguyên 。 不bất 染nhiễm 塵trần 穢uế 。 云vân 何hà 心tâm 法pháp 。 染nhiễm 貪tham 嗔sân 癡si 。 於ư 三tam 世thế 法pháp 。 誰thùy 說thuyết 為vi 心tâm 。 過quá 去khứ 心tâm 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 心tâm 未vị 至chí 。 現hiện 在tại 心tâm 不bất 住trụ 。 諸chư 法pháp 之chi 內nội 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 之chi 外ngoại 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 中trung 間gian 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 心tâm 法pháp 本bổn 來lai 。 無vô 有hữu 形hình 相tướng 。 心tâm 法pháp 本bổn 來lai 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 尚thượng 不bất 見kiến 心tâm 。 何hà 況huống 餘dư 人nhân 。 得đắc 見kiến 心tâm 法pháp 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 今kim 者giả 世Thế 尊Tôn 。 為vì 大đại 眾chúng 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 願nguyện 佛Phật 哀ai 愍mẫn 。 如như 實thật 解giải 說thuyết 。 尒# 時thời 佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師sư 利lợi 言ngôn 。 如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 我ngã 說thuyết 眾chúng 喻dụ 。 以dĩ 明minh 其kỳ 義nghĩa 。

善thiện 男nam 子tử 。 心tâm 如như 幻huyễn 法pháp 。 由do 遍biến 計kế 生sanh 。 種chủng 種chủng 心tâm 想tưởng 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 心tâm 如như 水thủy 流lưu 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 於ư 前tiền 後hậu 世thế 。 不bất 暫tạm 住trụ 故cố 。 心tâm 如như 大đại 風phong 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 遍biến 歷lịch 方phương 所sở 故cố 。 心tâm 如như 燈đăng 熖# 。 眾chúng 和hòa 合hợp 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 心tâm 如như 電điện 光quang 。 湏# 臾du 之chi 頃khoảnh 。 不bất 久cửu 住trụ 故cố 。 心tâm 如như 虚# 空không 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 所sở 覆phú 障chướng 故cố 。 心tâm 如như 猿viên 猴hầu 。 遊du 五ngũ 欲dục 樹thụ 。 不bất 暫tạm 住trụ 故cố 。 心tâm 如như 畫họa 師sư 。 能năng 畫họa 世thế 閒gian/nhàn 。 種chủng 種chủng 色sắc 故cố 。 心tâm 如như 僮đồng 僕bộc 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 所sở 策sách 役dịch 故cố 。 心tâm 如như 獨độc 行hành 。 無vô 第đệ 二nhị 故cố 。 心tâm 如như 國quốc 王vương 。 起khởi 種chủng 種chủng 事sự 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 乃nãi 至chí 善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 內nội 無vô 外ngoại 。 亦diệc 無vô 中trung 間gian 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。

【# 九cửu 板bản 】#

問vấn 。 一nhất 心tâm 平bình 等đẳng 。 理lý 絕tuyệt 偏thiên 圓viên 。 云vân 何hà 教giáo 中trung 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 異dị 。 荅# 。 隨tùy 情tình 說thuyết 異dị 雖tuy 異dị 而nhi 同đồng 。 對đối 執chấp 說thuyết 同đồng 雖tuy 同đồng 而nhi 異dị 。 將tương 同đồng 破phá 異dị 。 將tương 異dị 破phá 同đồng 。 雖tuy 同đồng 雖tuy 異dị 。 非phi 異dị 非phi 同đồng 。 如như 云vân 捉tróc 子tử 之chi 矛mâu 刺thứ 子tử 之chi 楯thuẫn 。 亦diệc 如như 騎kỵ 賊tặc 馬mã 逐trục 賊tặc 。 以dĩ 聲thanh 止chỉ 聲thanh 。 所sở 以dĩ 云vân 。 朝triêu 四tứ 暮mộ 三tam 。 令linh 眾chúng 狙# 而nhi 喜hỷ 恱# 。 苦khổ 塗đồ 水thủy 洗tẩy 。 養dưỡng 嬰anh 兒nhi 以dĩ 適thích 時thời 。 皆giai 是thị 俯phủ 順thuận 機cơ 冝# 。 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 如như 莊trang 子tử 云vân 。 勞lao 神thần 明minh 為vi 一nhất 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 同đồng 也dã 。 謂vị 知tri 朝triêu 三tam 。

第đệ 十thập 二nhị 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

問vấn 。 唯duy 心tâm 妙diệu 旨chỉ 一nhất 切thiết 無vô 名danh 者giả 。 若nhược 眾chúng 生sanh 之chi 號hiệu 乃nãi 假giả 施thí 為vi 諸chư 佛Phật 之chi 名danh 。 豈khởi 虚# 建kiến 立lập 。 荅# 。 因nhân 凡phàm 立lập 聖thánh 。 聖thánh 本bổn 無vô 名danh 。 從tùng 俗tục 顯hiển 真chân 。 真chân 元nguyên 不bất 立lập 。 並tịnh 依y 世thế 俗tục 文văn 字tự 對đối 待đãi 而nhi 生sanh 。 文văn 字tự 又hựu 空không 。 空không 亦diệc 無vô 寄ký 。 若nhược 是thị 上thượng 機cơ 大Đại 士Sĩ 。 胡hồ 假giả 名danh 。 相tương/tướng 發phát 揚dương 。 對đối 境cảnh 而nhi 念niệm 念niệm 知tri 宗tông 。 遇ngộ 緣duyên 而nhi 心tâm 心tâm 契khế 道đạo 。 如như 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 如như 經kinh 說thuyết 師sư 子tử 雷lôi 音âm 佛Phật 國quốc 。 寶bảo 樹thụ 莊trang 嚴nghiêm 。 其kỳ 樹thụ 常thường 出xuất 。 無vô 量lượng 法Pháp 音âm 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 。 其kỳ 土độ 人nhân 民dân 。 生sanh 便tiện 聞văn 此thử 法Pháp 音âm 。 故cố 不bất 起khởi 惡ác 心tâm 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 當đương 此thử 之chi 時thời 。 何hà 處xứ 有hữu 三Tam 寶Bảo 名danh 字tự 。 但đãn 了liễu 無vô 生sanh 之chi 旨chỉ 。 自tự 然nhiên 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 常thường 現hiện 世thế 閒gian/nhàn 。 若nhược 取thủ 差sai 別biệt 之chi 名danh 。 即tức 失thất 真chân 常thường 之chi 理lý 。 但đãn 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 佛Phật 出xuất 世thế 。 無vô 一nhất 法pháp 而nhi 非phi 宗tông 。

【# 七thất 板bản 】#

古cổ 德đức 歌ca 云vân 。 只chỉ 為vì 無vô 心tâm 學học 無Vô 學Học 。 亦diệc 復phục 正chánh 修tu 於ư 不bất 修tu 。 若nhược 人nhân 不bất 知tri 如như 此thử 處xứ 。 不bất 得đắc 稱xưng 名danh 為vi 比Bỉ 丘Khâu 。 洞đỗng 山sơn 和hòa 尚thượng 云vân 。 吾ngô 家gia 本bổn 住trụ 在tại 何hà 方phương 。 鳥điểu 道đạo 無vô 人nhân 到đáo 處xứ 鄉hương 。 君quân 若nhược 出xuất 家gia 為vi 釋Thích 子tử 。 能năng 行hành 此thử 路lộ 萬vạn 相tương 當đương 。 所sở 以dĩ 初sơ 祖tổ 大đại 師sư 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 作tác 處xứ 即tức 無vô 作tác 處xứ 無vô 作tác 法pháp 即tức 見kiến 佛Phật 。 若nhược 見kiến 相tương/tướng 時thời 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 鬼quỷ 。 何hà 者giả 。 若nhược 作tác 時thời 無vô 作tác 者giả 無vô 作tác 法pháp 。 即tức 人nhân 法pháp 俱câu 空không 。 覺giác 此thử 成thành 佛Phật 。 若nhược 迷mê 無vô 作tác 法pháp 則tắc 幻huyễn 相tương/tướng 現hiện 前tiền 。 故cố 經Kinh 云vân 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虚# 妄vọng 。 如như 熱nhiệt 病bệnh 所sở 見kiến 豈khởi 非phi 鬼quỷ 耶da 。

【# 九cửu 板bản 】#

以dĩ 理lý 在tại 一nhất 為vi 內nội 。 在tại 多đa 為vi 外ngoại 。 事sự 亦diệc 以dĩ 一nhất 為vi 內nội 。 以dĩ 多đa 為vi 外ngoại 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 一nhất 多đa 內nội 外ngoại 。 相tương/tướng 遍biến 相tương/tướng 在tại 而nhi 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 圓viên 融dung 。 故cố 寄ký 理lý 事sự 以dĩ 彰chương 之chi 。 以dĩ 體thể 寂tịch 故cố 目mục 之chi 為vi 理lý 。 以dĩ 用dụng 動động 故cố 目mục 之chi 為vi 事sự 。 以dĩ 理lý 是thị 心tâm 之chi 性tánh 。 以dĩ 事sự 是thị 心tâm 之chi 相tướng 。 性tánh 相tướng 俱câu 心tâm 故cố 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 。

第đệ 十thập 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

由do 此thử 真chân 理lý 全toàn 為vi 事sự 故cố 。 如như 事sự 顯hiển 現hiện 。 如như 事sự 差sai 別biệt 。 大đại 小tiểu 一nhất 多đa 變biến 易dị 無vô 量lượng 。 又hựu 此thử 真chân 理lý 即tức 與dữ 一nhất 切thiết 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 之chi 事sự 俱câu 時thời 歷lịch 然nhiên 顯hiển 現hiện 。 如như 耳nhĩ 目mục 所sở 對đối 之chi 境cảnh 。 亦diệc 如như 芥giới 瓶bình 亦diệc 如như 真chân 金kim 。 為vi 佛Phật 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 比Bỉ 丘Khâu 及cập 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 形hình 像tượng 之chi 時thời 。 與dữ 諸chư 像tượng 一nhất 時thời 顯hiển 現hiện 。 無vô 分phần/phân 毫hào 之chi 隱ẩn 。 亦diệc 無vô 分phần/phân 毫hào 不bất 像tượng 。 今kim 理lý 性tánh 亦diệc 尒# 。 無vô 分phần/phân 毫hào 隱ẩn 。 亦diệc 無vô 分phần/phân 毫hào 不bất 事sự 。 不bất 同đồng 真chân 空không 。 但đãn 觀quán 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 中trung 唯duy 是thị 空không 理lý 現hiện 也dã 。 故cố 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 雖tuy 復phục 看khán 事sự 。 即tức 是thị 觀quán 理lý 。

【# 四tứ 板bản 】#

先tiên 德đức 云vân 。 證chứng 佛Phật 地địa 者giả 。 為vi 塵trần 空không 無vô 我ngã 無vô 性tánh 是thị 也dã 。 乃nãi 至chí 稱xưng 理lý 而nhi 言ngôn 。 非phi 智trí 所sở 知tri 。 如như 空không 中trung 鳥điểu 飛phi 之chi 時thời 。 迹tích 不bất 可khả 求cầu 依y 止chỉ 跡tích 處xứ 也dã 。 然nhiên 空không 中trung 之chi 迹tích 既ký 無vô 體thể 相tướng 可khả 得đắc 。 然nhiên 迹tích 非phi 無vô 。 此thử 迹tích 尋tầm 之chi 逾du 廣quảng 。 要yếu 依y 飛phi 鳥điểu 。 方phương 詮thuyên 迹tích 之chi 深thâm 廣quảng 。 當đương 知tri 佛Phật 地địa 。 要yếu 因nhân 心tâm 相tương/tướng 而nhi 得đắc 證chứng 佛Phật 地địa 之chi 深thâm 廣quảng 。 然nhiên 證chứng 入nhập 此thử 地địa 。 不bất 可khả 住trụ 於ư 寂tịch 滅diệt 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 不bất 應ưng 尒# 。 當đương 示thị 教giáo 利lợi 喜hỷ 。 學học 佛Phật 方phương 便tiện 。 學học 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 夫phu 佛Phật 智trí 慧tuệ 者giả 。 即tức 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 所sở 以dĩ 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 。 以dĩ 種chủng 智trí 為vi 佛Phật 。 則tắc 無vô 種chủng 不bất 知tri 。 無vô 種chủng 不bất 見kiến 。 斯tư 乃nãi 以dĩ 無vô 知tri 知tri 一nhất 切thiết 知tri 。 以dĩ 無vô 見kiến 見kiến 一nhất 切thiết 見kiến 。

【# 十thập 板bản 】#

問vấn 。 如như 何hà 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 荅# 。 一nhất 切thiết 法pháp 唯duy 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 佛Phật 。 心tâm 即tức 是thị 法pháp 。 如như 學học 人nhân 問vấn 忠trung 國quốc 師sư 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 殺sát 害hại 還hoàn 是thị 佛Phật 法Pháp 不phủ 。 荅# 一nhất 切thiết 施thí 為vi 皆giai 是thị 佛Phật 智trí 之chi 用dụng 。 如như 人nhân 用dụng 火hỏa 香hương 臭xú 不bất 嫌hiềm 。 亦diệc 如như 其kỳ 水thủy 淨tịnh 穢uế 非phi 污ô 。 以dĩ 表biểu 佛Phật 智trí 也dã 。 是thị 知tri 火hỏa 無vô 分phân 別biệt 。 蘭lan 艾ngải 俱câu 焚phần 。 水thủy 同đồng 上thượng 德đức 。 方phương 圓viên 任nhậm 噐# 。 所sở 以dĩ 文Văn 殊Thù 執chấp 劒kiếm 於ư 瞿Cù 曇Đàm 。 鴦ương 掘quật 持trì 刃nhận 於ư 釋Thích 氏thị 。 豈khởi 非phi 佛Phật 事sự 乎hồ 。 若nhược 心tâm 外ngoại 見kiến 法pháp 。 而nhi 生sanh 分phân 別biệt 。 直trực 饒nhiêu 廣quảng 作tác 勝thắng 妙diệu 之chi 事sự 。 亦diệc 非phi 究cứu 竟cánh 。

第đệ 十thập 四tứ 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

夫phu 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 開khai 眾chúng 生sanh 心tâm 成thành 佛Phật 知tri 見kiến 。 達đạt 磨ma 初sơ 祖tổ 。 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 若nhược 體thể 此thử 一nhất 心tâm 。 云vân 何hà 是thị 成thành 佛Phật 之chi 理lý 。 荅# 。 一nhất 心tâm 不bất 動động 。 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 以dĩ 無vô 性tánh 故cố 。 悉tất 皆giai 成thành 佛Phật 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 於ư 其kỳ 身thân 中trung 。 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 成thành 正chánh 覺giác 。 乃nãi 至chí 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 。 所sở 謂vị 無vô 性tánh 。 無vô 何hà 等đẳng 性tánh 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 性tánh 。 無vô 盡tận 性tánh 。 無vô 生sanh 性tánh 。 無vô 滅diệt 性tánh 。 無vô 我ngã 性tánh 。 無vô 非phi 我ngã 性tánh 。 無vô 眾chúng 生sanh 性tánh 。 無vô 非phi 眾chúng 生sanh 性tánh 。 無vô 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 無vô 法Pháp 界Giới 性tánh 。 無vô 虚# 空không 性tánh 。 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。 成thành 正chánh 覺giác 性tánh 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 性tánh 故cố 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 大đại 悲bi 相tương 續tục 。 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 子tử 譬thí 如như 虚# 空không 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 若nhược 成thành 若nhược 壞hoại 。 常thường 無vô 增tăng 減giảm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 虚# 空không 無vô 生sanh 故cố 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 成thành 正chánh 覺giác 。 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 亦diệc 無vô 增tăng 減giảm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 。 無vô 非phi 相tướng 。 無vô 一nhất 。 無vô 種chủng 種chủng 故cố 。 佛Phật 子tử 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 能năng 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 心tâm 。 一nhất 一nhất 心tâm 復phục 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 佛Phật 。 皆giai 無vô 色sắc 無vô 形hình 無vô 相tướng 。 如như 是thị 盡tận 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 佛Phật 子tử 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 人nhân 化hóa 心tâm 化hóa 作tác 如Như 來Lai 。 凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 如Như 來Lai 性tánh 起khởi 。 妙diệu 德đức 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 如như 我ngã 解giải 於ư 仁Nhân 者Giả 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 化hóa 與dữ 不bất 化hóa 。 等đẳng 無vô 有hữu 別biệt 。 云vân 何hà 問vấn 言ngôn 。 凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 。 普phổ 賢hiền 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 佛Phật 子tử 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 設thiết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 成thành 正chánh 覺giác 。 與dữ 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 故cố 。 若nhược 無vô 有hữu 相tướng 。 則tắc 無vô 增tăng 減giảm 。 佛Phật 子tử 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 同đồng 於ư 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。

【# 六lục 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 直trực 以dĩ 全toàn 佛Phật 果Quả 。 不bất 動động 智trí 等đẳng 。 十thập 智trí 如Như 來Lai 。 示thị 凡phàm 信tín 修tu 。 如như 有hữu 凡phàm 夫phu 。 䪺# 昇thăng 寶bảo 位vị 。 身thân 持trì 王vương 位vị 。 遍biến 知tri 臣thần 正chánh 。 一nhất 切thiết 群quần 品phẩm 。 無vô 不bất 該cai 含hàm 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 法Pháp 門môn 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 行hành 相tương/tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 十thập 住trụ 之chi 始thỉ 。 䪺# 見kiến 如như 是thị 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 佛Phật 性tánh 無vô 作tác 智trí 果quả 。 遍biến 行hành 普phổ 賢hiền 。 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 。 隨tùy 緣duyên 不bất 滯trệ 。 悉tất 皆giai 無vô 作tác 。

【# 九cửu 板bản 】#

百bách 門môn 義nghĩa 海hải 云vân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 今kim 了liễu 達đạt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 及cập 塵trần 毛mao 等đẳng 。 無vô 性tánh 之chi 理lý 以dĩ 成thành 佛Phật 菩Bồ 提Đề 智trí 故cố 。 所sở 以dĩ 於ư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 身thân 中trung 見kiến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 又hựu 眾chúng 生sanh 及cập 塵trần 毛mao 等đẳng 。 全toàn 以dĩ 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 之chi 理lý 成thành 眾chúng 生sanh 故cố 。 所sở 以dĩ 於ư 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 提Đề 中trung 見kiến 佛Phật 修tu 菩Bồ 提Đề 行hạnh 。 是thị 故cố 佛Phật 是thị 眾chúng 生sanh 之chi 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 即tức 佛Phật 之chi 眾chúng 生sanh 。 縱túng/tung 有hữu 開khai 合hợp 。 終chung 無vô 差sai 別biệt 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 名danh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 起khởi 同đồng 體thể 大đại 悲bi 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 。 又hựu 策sách 林lâm 問vấn 云vân 。 眾chúng 生sanh 為vi 迷mê 。 諸chư 佛Phật 為vi 悟ngộ 。 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 。 約ước 用dụng 有hữu 差sai 。 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 通thông 佛Phật 。 佛Phật 亦diệc 合hợp 迷mê 。 若nhược 以dĩ 佛Phật 通thông 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 合hợp 悟ngộ 。 荅# 。 恆hằng 以dĩ 非phi 眾chúng 生sanh 為vi 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 以dĩ 非phi 佛Phật 為vi 佛Phật 。 不bất 礙ngại 存tồn 而nhi 恆hằng 奪đoạt 。 不bất 妨phương 壞hoại 而nhi 常thường 成thành 。 隨tùy 緣duyên 且thả 立lập 眾chúng 生sanh 之chi 名danh 。 豈khởi 有hữu 眾chúng 生sanh 可khả 得đắc 。 約ước 體thể 權quyền 施thí 法Pháp 身thân 之chi 號hiệu 。 寧ninh 有hữu 諸chư 佛Phật 可khả 求cầu 。 莫mạc 不bất 妄vọng 徹triệt 真chân 原nguyên 。 居cư 一nhất 相tương/tướng 而nhi 恆hằng 有hữu 。 真chân 該cai 妄vọng 末mạt 。 入nhập 五ngũ 道đạo 而nhi 恆hằng 空không 。 情tình 談đàm 則tắc 二nhị 界giới 難nạn/nan 通thông 。 智trí 說thuyết 乃nãi 一nhất 如như 易dị 就tựu 。 然nhiên 後hậu 雙song 非phi 雙song 是thị 。 㸦# 壞hoại 㸦# 成thành 。 見kiến 諸chư 佛Phật 於ư 眾chúng 生sanh 身thân 。 觀quán 眾chúng 生sanh 於ư 佛Phật 體thể 。 仰ngưỡng 山sơn 和hòa 尚thượng 問vấn 溈# 山sơn 禪thiền 師sư 云vân 。 真chân 佛Phật 住trụ 何hà 處xứ 。 溈# 山sơn 云vân 。 以dĩ 思tư 無vô 思tư 之chi 妙diệu 。 反phản 思tư 靈linh 燄diệm 之chi 無vô 窮cùng 。 思tư 盡tận 還hoàn 原nguyên 。 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 事sự 理lý 不bất 二nhị 。 真chân 佛Phật 如như 如như 。 斯tư 則tắc 無vô 住trụ 無vô 離ly 。 能năng 見kiến 真chân 佛Phật 。 履lý 平bình 等đẳng 道đạo 矣hĩ 。 故cố 云vân 六lục 道đạo 之chi 道đạo 。 離ly 善thiện 之chi 惡ác 。 離ly 惡ác 之chi 善thiện 。 二nhị 乗# 之chi 道đạo 。 離ly 漏lậu 之chi 無vô 漏lậu 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 之chi 道đạo 。 離ly 邊biên 之chi 中trung 。 諸chư 佛Phật 之chi 道Đạo 。 無vô 離ly 無vô 至chí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 即tức 是thị 佛Phật 道Đạo 故cố 。 所sở 以dĩ 先tiên 德đức 云vân 。 夫phu 大Đại 道Đạo 唯duy 心tâm 。 即tức 心tâm 是thị 佛Phật 。 只chỉ 依y 一nhất 心tâm 而nhi 修tu 。 即tức 是thị 根căn 本bổn 之chi 智trí 。 亦diệc 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 能năng 分phân 別biệt 無vô 窮cùng 。 自tự 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 故cố 。 不bất 同đồng 起khởi 心tâm 遍biến 計kế 。 故cố 知tri 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 。 悉tất 皆giai 成thành 佛Phật 。 如như 今kim 行hành 是thị 佛Phật 行hạnh 。 坐tọa 是thị 佛Phật 坐tọa 。 語ngữ 是thị 佛Phật 語ngữ 。 默mặc 是thị 佛Phật 默mặc 。 所sở 以dĩ 云vân 。 阿A 鼻Tỳ 依y 正chánh 。 常thường 處xứ 極cực 聖thánh 之chi 自tự 心tâm 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 不bất 離ly 凡phàm 下hạ 之chi 一nhất 念niệm 。 此thử 非phi 分phần/phân 得đắc 。 可khả 謂vị 全toàn 収thâu 。 以dĩ 不bất 信tín 故cố 决# 定định 為vi 凡phàm 。 以dĩ 明minh 了liễu 故cố 舊cựu 來lai 成thành 佛Phật 。 然nhiên 成thành 佛Phật 之chi 義nghĩa 。 約ước 性tánh 虚# 玄huyền 。 隨tùy 相tương 對đối 機cơ 。 即tức 有hữu 多đa 種chủng 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

如như 悟ngộ 入nhập 宗tông 鏡kính 中trung 。 成thành 佛Phật 不bất 離ly 一nhất 念niệm 。 若nhược 前tiền 念niệm 是thị 凡phàm 。 後hậu 念niệm 是thị 聖thánh 。 此thử 猶do 別biệt 教giáo 所sở 収thâu 。 今kim 不bất 動động 無vô 明minh 。 全toàn 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 如như 將tương 寶bảo 位vị 直trực 授thọ 凡phàm 庸dong 。 如như 夜dạ 夢mộng 千thiên 秋thu 覺giác 以dĩ 隨tùy 滅diệt 。 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 白bạch 梁lương 武võ 帝đế 云vân 。 今kim 欲dục 將tương 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 照chiếu 徹triệt 十thập 方phương 。 光quang 色sắc 微vi 妙diệu 。 難nan 可khả 思tư 議nghị 。 意ý 欲dục 施thí 於ư 人nhân 。 主chủ 若nhược 受thọ 者giả 。 疾tật 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 故cố 知tri 若nhược 一nhất 念niệm 决# 定định 信tín 受thọ 者giả 。 不bất 隔cách 剎sát 那na 。 便tiện 登đăng 覺giác 位vị 。 如như 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 然nhiên 汝nhữ 等đẳng 便tiện 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 即tức 出xuất 家gia 。 是thị 即tức 具cụ 足túc 。 又hựu 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 龍long 女nữ 有hữu 一nhất 寶bảo 珠châu 。 價giá 直trực 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 持trì 以dĩ 上thượng 佛Phật 。 佛Phật 即tức 受thọ 之chi 。 龍long 女nữ 謂vị 智trí 積tích 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 尊tôn 者giả 舎# 利lợi 弗phất 言ngôn 。 我ngã 獻hiến 寶bảo 珠châu 。 世Thế 尊Tôn 納nạp 受thọ 。 是thị 事sự 疾tật 不phủ 。 荅# 言ngôn 甚thậm 疾tật 。

女nữ 言ngôn 。

以dĩ 汝nhữ 神thần 力lực 。 觀quán 我ngã 成thành 佛Phật 。 復phục 速tốc 於ư 此thử 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 含hàm 生sanh 。 心tâm 珠châu 朗lãng 耀diệu 。 理lý 無vô 前tiền 後hậu 。 明minh 珠châu 隨tùy 機cơ 。 或hoặc 因nhân 闘# 而nhi 隱ẩn 膚phu 中trung 。 對đối 明minh 鏡kính 而nhi 顯hiển 現hiện 。 或hoặc 因nhân 遊du 而nhi 沉trầm 水thủy 底để 。 在tại 安an 徐từ 而nhi 得đắc 之chi 。 或hoặc 處xứ 輪Luân 王Vương 髻kế 中trung 。 建kiến 大đại 功công 而nhi 受thọ 賜tứ 。 或hoặc 繫hệ 貧bần 人nhân 衣y 裏lý 。 醒tỉnh 智trí 願nguyện 而nhi 猶do 存tồn 。 宗tông 鏡kính 明minh 文văn 。 同đồng 證chứng 於ư 此thử 。 如như 是thị 信tín 者giả 。 究cứu 竟cánh 無vô 餘dư 。 即tức 是thị 一nhất 念niệm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 道Đạo 場Tràng 。 成thành 就tựu 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 據cứ 此thử 諸chư 聖thánh 開khai 示thị 。 心tâm 佛Phật 了liễu 然nhiên 。 設thiết 有hữu 抱bão 疑nghi 退thoái 屈khuất 之chi 者giả 。 雖tuy 未vị 信tín 受thọ 。 若nhược 成thành 佛Phật 之chi 理lý 未vị 曾tằng 暫tạm 虧khuy 。 如như 人nhân 不bất 識thức 真chân 金kim 認nhận 為vi 銅đồng 鐵thiết 。 銅đồng 鐵thiết 但đãn 有hữu 虚# 名danh 。 金kim 性tánh 未vị 曾tằng 暫tạm 變biến 。 如như 今kim 執chấp 者giả 。 不bất 知tri 本bổn 是thị 卻khước 謂vị 今kim 非phi 。 亦diệc 匪phỉ 昔tích 迷mê 而nhi 方phương 始thỉ 悟ngộ 。 如như 上thượng 廣quảng 引dẫn 委ủy 曲khúc 證chứng 明minh 。 只chỉ 謂vị 即tức 生sanh 死tử 中trung 。 有hữu 不bất 思tư 議nghị 性tánh 。 於ư 塵trần 勞lao 內nội 。 具cụ 大đại 菩Bồ 提Đề 身thân 。 以dĩ 障chướng 重trọng 之chi 人nhân 聞văn 皆giai 不bất 信tín 。 甘cam 稱xưng 絕tuyệt 分phần/phân 。 唯duy 言ngôn 我ngã 是thị 凡phàm 夫phu 。 既ký 不bất 能năng 承thừa 紹thiệu 佛Phật 乗# 。 弘hoằng 持trì 法Pháp 噐# 。 遂toại 乃nãi 一nhất 向hướng 順thuận 眾chúng 生sanh 之chi 業nghiệp 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 生sanh 死tử 之chi 海hải 弥# 深thâm 。 煩phiền 惱não 之chi 籠lung 轉chuyển 密mật 。 所sở 以dĩ 遍biến 集tập 祖tổ 佛Phật 言ngôn 教giáo 。 䪺# 釋thích 群quần 疑nghi 。 令linh 於ư 言ngôn 下hạ 發phát 明minh 。 直trực 見kiến 無vô 生sanh 自tự 性tánh 。 方phương 知tri 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 萬vạn 法pháp 本bổn 同đồng 。 始thỉ 信tín 真chân 詮thuyên 。 有hữu 茲tư 深thâm 益ích 。

○# 問vấn 。 六lục 祖tổ 云vân 。 善thiện 惡ác 都đô 莫mạc 思tư 量lượng 。 自tự 然nhiên 得đắc 入nhập 心tâm 體thể 。 洞đỗng 山sơn 和hòa 尚thượng 云vân 。 學học 得đắc 佛Phật 邊biên 事sự 。 猶do 是thị 錯thác 用dụng 心tâm 。 今kim 何hà 廣quảng 論luận 成thành 佛Phật 之chi 旨chỉ 。 荅# 。 今kim 宗tông 鏡kính 錄lục 正chánh 論luận 斯tư 義nghĩa 。 以dĩ 心tâm 冥minh 性tánh 佛Phật 。 理lý 合hợp 真chân 空không 。 豈khởi 於ư 心tâm 外ngoại 妄vọng 求cầu 。 隨tùy 他tha 勝thắng 境cảnh 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 記ký 云vân 。 若nhược 達đạt 真chân 空không 。 尚thượng 不bất 造tạo 善thiện 。 豈khởi 况# 惡ác 乎hồ 。 若nhược 邪tà 說thuyết 空không 謂vị 豁hoát 達đạt 無vô 物vật 。 或hoặc 言ngôn 無vô 礙ngại 不bất 妨phương 造tạo 惡ác 。 若nhược 真chân 知tri 空không 。 善thiện 順thuận 於ư 理lý 。 恐khủng 生sanh 動động 亂loạn 。 尚thượng 不bất 起khởi 心tâm 慕mộ 善thiện 。 惡ác 背bối/bội 於ư 理lý 。 以dĩ 順thuận 妄vọng 情tình 。 豈khởi 當đương 可khả 造tạo 。 若nhược 云vân 無vô 礙ngại 。 不bất 礙ngại 造tạo 惡ác 。 何hà 不bất 無vô 礙ngại 。 不bất 礙ngại 修tu 善thiện 。 而nhi 斷đoạn 惡ác 耶da 。 猒# 修tu 善thiện 法Pháp 尚thượng 恐khủng 有hữu 著trước 心tâm 。 恣tứ 情tình 造tạo 惡ác 。 何hà 不bất 懼cụ 著trước 。 明minh 知tri 邪tà 見kiến 惡ác 眾chúng 生sanh 也dã 。 乃nãi 至chí 入nhập 理lý 觀quán 佛Phật 。 猶do 恐khủng 起khởi 心tâm 。 更cánh 造tạo 業nghiệp 思tư 。 特đặc 違vi 至chí 理lý 。 故cố 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

前tiền 聖thánh 所sở 知tri 轉chuyển 相tương/tướng 傳truyền 授thọ 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 摩ma 訶ha [薩-產+(辛/工)]# 獨độc 一nhất 靜tĩnh 處xứ 自tự 覺giác 觀quán 察sát 。 不bất 由do 於ư 他tha 。 離ly 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 上thượng 上thượng 昇thăng 進tiến 。 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 是thị 名danh 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương/tướng 。 又hựu 云vân 一nhất 切thiết 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 。 無vô 有hữu 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 。 是thị 相tương/tướng 。 能năng 覺giác 是thị 見kiến 。 遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 。 名danh 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 以dĩ 亡vong 能năng 所sở 處xử 成thành 佛Phật 故cố 。 夫phu 限hạn 量lượng 所sở 知tri 從tùng 他tha 外ngoại 學học 。 欲dục 窮cùng 般Bát 若Nhã 海hải 莫mạc 得đắc 其kỳ 原nguyên 。 如như 於ư 恆Hằng 河Hà 中trung 投đầu 一nhất 升thăng 鹽diêm 。 水thủy 無vô 鹽diêm 味vị 。 飲ẩm 者giả 不bất 覺giác 。 若nhược 內nội 照chiếu 發phát 明minh 。 徹triệt 法pháp 原nguyên 底để 。 無vô 理lý 不bất 照chiếu 。 無vô 事sự 不bất 該cai 。 如như 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 住trụ 於ư 無vô 念niệm 法pháp 中trung 。 得đắc 如như 是thị 黃hoàng 金kim 色sắc 身thân 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 無vô 餘dư 世thế 界giới 。

第đệ 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 七thất 板bản 】#

○# 問vấn 。 若nhược 不bất 具cụ 神thần 變biến 。 將tương 何hà 攝nhiếp 化hóa 。 荅# 。 若nhược 純thuần 取thủ 事sự 。 相tương/tướng 神thần 通thông 有hữu 違vi 真chân 趣thú 。 如như 輔phụ 行hành 記ký 云vân 。 修tu 三tam 昧muội 者giả 。 忽hốt 發phát 神thần 通thông 。 湏# 急cấp 棄khí 之chi 。 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 。 虚# 妄vọng 故cố 也dã 。 故cố 止Chỉ 觀Quán 云vân 。 能năng 障chướng 般Bát 若Nhã 。 何hà 者giả 種chủng 智trí 般Bát 若Nhã 。 自tự 具cụ 諸chư 法pháp 。 能năng 泯mẫn 諸chư 相tướng 。 未vị 具cụ 已dĩ 來lai 。 但đãn 安an 於ư 理lý 。 何hà 湏# 事sự 通thông 。 若nhược 專chuyên 於ư 通thông 。 是thị 則tắc 障chướng 理lý 。 又hựu 不bất 唯duy 障chướng 理lý 。 反phản 受thọ 其kỳ 殃ương 。 如như 鬱uất 頭đầu 勝thắng 意ý 之chi 徒đồ 。 即tức 斯tư 類loại 矣hĩ 。 夫phu 言ngôn 真chân 實thật 神thần 變biến 者giả 。 無vô 非phi 演diễn 一nhất 乗# 門môn 。 談đàm 無vô 生sanh 理lý 。 一nhất 言ngôn 契khế 道đạo 。 當đương 生sanh 死tử 而nhi 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 目mục 擊kích 明minh 宗tông 。 即tức 塵trần 勞lao 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 。 剎sát 那na 而nhi 革cách 凡phàm 為vi 聖thánh 。 湏# 臾du 而nhi 變biến 有hữu 歸quy 空không 。 如như 此thử 作tác 用dụng 。 豈khởi 非phi 神thần 變biến 耶da 。 所sở 以dĩ 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。 為vi 大đại 神thần 變biến 。 若nhược 是thị 下hạ 劣liệt 根căn 機cơ 之chi 者giả 。 諸chư 佛Phật 大đại 慈từ 。 不bất 令linh 孤cô 弃khí 。 一nhất 期kỳ 方phương 便tiện 。 黃hoàng 葉diệp 止chỉ 啼đề 。 如như 維duy 摩ma 云vân 。 以dĩ 神thần 通thông 慧tuệ 。 化hóa 愚ngu 癡si 眾chúng 生sanh 。 若nhược 上thượng 上thượng 根căn 人nhân 。 只chỉ 令linh 觀quán 身thân 實thật 相tướng 。 觀quán 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 如như 昔tích 有hữu 彭# 城thành 王vương 問vấn 諸chư 大đại 德đức 等đẳng 。 貴quý 若nhược 證chứng 果Quả 即tức 。 得đắc 成thành 聖thánh 者giả 。 與dữ 我ngã 左tả 腋dịch 出xuất 水thủy 。 右hữu 腋dịch 出xuất 火hỏa 。 飛phi 騰đằng 虚# 空không 。 放phóng 光quang 動động 地địa 。 我ngã 即tức 禮lễ 拜bái 汝nhữ 為vi 師sư 。 牛ngưu 頭đầu 融dung 大đại 師sư 荅# 云vân 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 今kim 若nhược 責trách 我ngã 如như 此thử 證chứng 果Quả 者giả 。 恐khủng 與dữ 道đạo 乖quai 。 審thẩm 如như 是thị 成thành 佛Phật 者giả 。 幻huyễn 師sư 亦diệc 得đắc 作tác 佛Phật 。 且thả 與dữ 諸chư 大đại 德đức 及cập 諸chư 人nhân 士sĩ 證chứng 者giả 。 昔tích 釋Thích 迦Ca 在tại 於ư 僧Tăng 中trung 演diễn 無vô 上thượng 道Đạo 。 與dữ 僧Tăng 不bất 異dị 。 維duy 摩ma 在tại 俗tục 說thuyết 解giải 脫thoát 果quả 。 與dữ 俗tục 不bất 殊thù 。 勝thắng 鬘man 女nữ 人nhân 說thuyết 大đại 乗# 法pháp 。 女nữ 相tương/tướng 不bất 改cải 。 善Thiện 星Tinh 比Bỉ 丘Khâu 。 行hành 闡xiển 提đề 行hành 。 僧Tăng 相tương/tướng 不bất 移di 。 此thử 乃nãi 證chứng 據cứ 其kỳ 內nội 心tâm 。 解giải 與dữ 不bất 解giải 以dĩ 為vi 差sai 隔cách 。 何hà 關quan 色sắc 身thân 。 男nam 女nữ 相tương/tướng 皃# 。 衣y 服phục 好hảo 醜xú 。 若nhược 言ngôn 形hình 隨tùy 證chứng 改cải 。 皃# 逐trục 悟ngộ 遷thiên 。 是thị 聖thánh 者giả 。 則tắc 瞿Cù 曇Đàm 形hình 改cải 方phương 成thành 釋Thích 迦Ca 。 維duy 摩ma 相tương/tướng 遷thiên 乃nãi 成thành 金kim 粟túc 。 即tức 知tri 證chứng 是thị 心tâm 證chứng 。 非phi 是thị 形hình 遷thiên 。 悟ngộ 是thị 智trí 變biến 。 非phi 關quan 相tương/tướng 異dị 。 譬thí 如như 世thế 閒gian/nhàn 任nhậm 官quan 之chi 人nhân 。 為vi 遷thiên 改cải 官quan 。 官quan 高cao 豈khởi 即tức 皃# 別biệt 。 又hựu 古cổ 云vân 。 不bất 改cải 舊cựu 時thời 人nhân 只chỉ 改cải 舊cựu 時thời 行hành 履lý 處xứ 。 設thiết 或hoặc 改cải 形hình 換hoán 質chất 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 皆giai 是thị 一nhất 心tâm 所sở 為vi 。 乃nãi 至chí 神thần 通thông 作tác 用dụng 出xuất 沒một 自tự 在tại 。 易dị 小tiểu 令linh 大đại 展triển 促xúc 為vi 長trường/trưởng 豈khởi 離ly 一nhất 心tâm 之chi 內nội 。 故cố 知tri 萬vạn 事sự 無vô 有hữu 不bất 由do 心tâm 者giả 。 但đãn 證chứng 自tự 心tâm 言ngôn 下hạ 成thành 聖thánh 。 若nhược 不bất 識thức 道đạo 。 具cụ 相tương/tướng 奚hề 為vi 。 故cố 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 若nhược 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 見kiến 如Như 來Lai 者giả 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 若nhược 以dĩ 色sắc 見kiến 我ngã 。 以dĩ 音âm 聲thanh 求cầu 我ngã 。 是thị 人nhân 行hành 邪tà 道đạo 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 。 古cổ 人nhân 云vân 。 若nhược 不bất 達đạt 此thử 理lý 。 縱túng/tung 然nhiên 步bộ 步bộ 脚cước 踏đạp 蓮liên 華hoa 亦diệc 同đồng 魔ma 作tác 。 龐# 居cư 士sĩ 偈kệ 云vân 。 色sắc 聲thanh 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 結kết 果quả 反phản 成thành 魔ma 。 若nhược 决# 定định 取thủ 神thần 通thông 勝thắng 相tương/tướng 作tác 佛Phật 者giả 。 不bất 唯duy 幻huyễn 士sĩ 成thành 聖thánh 。 乃nãi 至chí 天thiên 魔ma 。 外ngoại 道đạo 妖yêu [狂-王+爪]# 精tinh 魅mị 鬼quỷ 神thần 龍long 蜃# 等đẳng 皆giai 悉tất 成thành 佛Phật 。 彼bỉ 咸hàm 具cụ 業nghiệp 報báo 五ngũ 通thông 盡tận 能năng 變biến 化hóa 故cố 。 若nhược 不bất 一nhất 一nhất 以dĩ 實thật 相tướng 勘khám 之chi 何hà 辨biện 真chân 偽ngụy 。 但đãn 先tiên 悟ngộ 宗tông 鏡kính 法Pháp 眼nhãn 圎# 明minh 。 則tắc 何hà 理lý 而nhi 不bất 通thông 。 何hà 事sự 而nhi 不bất 徹triệt 。 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 攝nhiếp 化hóa 之chi 門môn 。 自tự 然nhiên 成thành 就tựu 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

清thanh 涼lương 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 曰viết 。 經Kinh 云vân 。 了liễu 知tri 境cảnh 界giới 如như 幻huyễn 。 如như 夢mộng 。 如như 影ảnh 。 如như 響hưởng 。 亦diệc 如như 變biến 化hóa 。 若nhược 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 能năng 與dữ 如như 是thị 。 觀quán 行hành 相tương 應ứng 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 不bất 生sanh 二nhị 解giải 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 疾tật 得đắc 現hiện 前tiền 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 即tức 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 成thành 就tựu 。 慧tuệ 身thân 不bất 由do 他tha 悟ngộ 者giả 。 夫phu 初sơ 心tâm 為vi 始thỉ 。 正chánh 覺giác 為vi 終chung 。 何hà 以dĩ 初sơ 心tâm 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 云vân 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 故cố 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 。 即tức 名danh 為vi 佛Phật 。 故cố 經kinh 頌tụng 云vân 。 佛Phật 心tâm 豈khởi 有hữu 他tha 。 正chánh 覺giác 覺giác 世thế 間gian 。 斯tư 良lương 證chứng 也dã 。 斯tư 則tắc 發phát 者giả 。 是thị 開khai 發phát 之chi 發phát 。 非phi 發phát 起khởi 之chi 發phát 也dã 。 何hà 謂vị 現hiện 前tiền 之chi 相tướng 。 夫phu 佛Phật 智trí 非phi 深thâm 。 情tình 迷mê 謂vị 遠viễn 。 情tình 亡vong 智trí 現hiện 。 則tắc 一nhất 體thể 非phi 遙diêu 。 既ký 言ngôn 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 則tắc 知tri 此thử 心tâm 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 今kim 理lý 現hiện 自tự 心tâm 。 即tức 心tâm 之chi 性tánh 已dĩ 備bị 無vô 邊biên 之chi 德đức 矣hĩ 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 者giả 。 上thượng 觀quán 法pháp 盡tận 也dã 。 正Chánh 法Pháp 當đương 興hưng 今kim 諸chư 見kiến 亡vong 也dã 。 佛Phật 智trí 爰viên 起khởi 覺giác 心tâm 則tắc 理lý 現hiện 。 理lý 現hiện 則tắc 智trí 圎# 。 若nhược 鏡kính 淨tịnh 明minh 生sanh 。 非phi 前tiền 非phi 後hậu 非phi 新tân 非phi 故cố 。 寂tịch 照chiếu 湛trạm 然nhiên 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 者giả 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 即tức 無vô 師sư 自tự 然nhiên 智trí 也dã 。 又hựu 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 是thị 自tự 覺giác 也dã 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 覺giác 他tha 也dã 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 為vi 覺giác 滿mãn 也dã 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 必tất 資tư 理lý 發phát 見kiến 。 夫phu 心tâm 性tánh 豈khởi 更cánh 有hữu 他tha 。 若nhược 見kiến 有hữu 他tha 。 安an 稱xưng 為vi 悟ngộ 。 既ký 曰viết 心tâm 性tánh 。 自tự 亦diệc 不bất 存tồn 。 寂tịch 而nhi 能năng 知tri 。 名danh 為vi 正chánh 覺giác 。 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 故cố 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 夫phu 一nhất 者giả 。 古cổ 今kim 不bất 易dị 之chi 一nhất 道đạo 。 大đại 者giả 。 是thị 凡phàm 聖thánh 之chi 心tâm 體thể 。 故cố 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 為vi 此thử 一nhất 大đại 事sự 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 皆giai 令linh 眾chúng 生sanh 。 於ư 自tự 心tâm 中trung 。 開khai 此thử 知tri 見kiến 。 若nhược 立lập 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 是thị 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。 若nhược 融dung 歸quy 一nhất 道đạo 。 是thị 二nhị 乗# 知tri 見kiến 。 若nhược 一nhất 亦diệc 非phi 一nhất 。 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 知tri 見kiến 。 若nhược 佛Phật 知tri 見kiến 者giả 。 當đương 一nhất 念niệm 心tâm 開khai 之chi 時thời 。 如như 千thiên 日nhật 並tịnh 照chiếu 。 不bất 俟sĩ 更cánh 言ngôn 。 即tức 是thị 祖tổ 師sư 西tây 來lai 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 普phổ 現hiện 。 故cố 云vân 。 念niệm 念niệm 釋Thích 迦Ca 出xuất 世thế 。 步bộ 步bộ 弥# 勒lặc 下hạ 生sanh 。 何hà 處xứ 於ư 自tự 心tâm 外ngoại 。 別biệt 求cầu 祖tổ 佛Phật 。 則tắc 知tri 眾chúng 生sanh 佛Phật 智trí 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 若nhược 欲dục 起khởi 心tâm 別biệt 求cầu 。 即tức 成thành 遍biến 計kế 之chi 性tánh 。 故cố 六lục 祖tổ 云vân 。 本bổn 性tánh 自tự 有hữu 般Bát 若Nhã 之chi 智trí 。 自tự 用dụng 智trí 慧tuệ 觀quán 照chiếu 。 不bất 假giả 文văn 字tự 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 何hà 用dụng 更cánh 立lập 文văn 字tự 。 今kim 為vi 未vị 知tri 者giả 。 假giả 以dĩ 文văn 字tự 指chỉ 歸quy 今kim 見kiến 自tự 性tánh 。 若nhược 發phát 明minh 時thời 。 即tức 是thị 豁hoát 然nhiên 。 還hoàn 得đắc 本bổn 心tâm 。 於ư 本bổn 心tâm 中trung 無vô 法pháp 不bất 了liễu 。

第đệ 十thập 六lục 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

○# 問vấn 。 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 心tâm 是thị 佛Phật 者giả 。 則tắc 諸chư 佛Phật 何hà 假giả 三tam 祇kỳ 百bách 劫kiếp 。 積tích 功công 累lũy 德đức 方phương 成thành 。 荅# 。 為vi 復phục 學học 一nhất 乗# 實thật 法pháp 為vi 復phục 趣thú 五ngũ 性tánh 權quyền 機cơ 。 此thử 論luận 自tự 證chứng 法Pháp 門môn 。 非phi 述thuật 化hóa 儀nghi 方phương 便tiện 。 且thả 楞lăng 伽già 經kinh 說thuyết 有hữu 四tứ 佛Phật 。 一nhất 化hóa 佛Phật 。 二nhị 報báo 生sanh 佛Phật 。 三tam 如như 如như 佛Phật 。 四Tứ 智Trí 慧tuệ 佛Phật 。 隨tùy 機cơ 赴phó 感cảm 名danh 之chi 為vi 化hóa 。 醻# 其kỳ 往vãng 因nhân 名danh 之chi 為vi 報báo 。 本bổn 覺giác 顯hiển 照chiếu 。 名danh 曰viết 智Trí 慧Tuệ 。 理lý 體thể 無vô 二nhị 故cố 曰viết 如như 如như 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 明minh 十thập 種chủng 佛Phật 。 所sở 謂vị 於ư 安an 住trụ 世thế 間gian 。 成thành 正chánh 覺giác 佛Phật 無vô 著trước 見kiến 。 願nguyện 佛Phật 出xuất 生sanh 見kiến 。 業nghiệp 報báo 佛Phật 深thâm 信tín 見kiến 。 住trụ 持trì 佛Phật 隨tùy 順thuận 見kiến 。 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 深thâm 入nhập 見kiến 。 法Pháp 界Giới 佛Phật 普phổ 至chí 見kiến 。 心tâm 佛Phật 安an 住trụ 見kiến 。 三tam 昧muội 佛Phật 無vô 量lượng 無vô 依y 見kiến 。 本bổn 性tánh 佛Phật 明minh 了liễu 見kiến 。 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 普phổ 授thọ 見kiến 。 又hựu 佛Phật 總tổng 具cụ 十thập 身thân 。 一nhất 眾chúng 生sanh 身thân 。 二nhị 國quốc 土độ 身thân 。 三tam 業nghiệp 報báo 身thân 。 四tứ 聲Thanh 聞Văn 身thân 。 五ngũ 緣Duyên 覺Giác 身thân 。 六lục 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 身thân 。 七thất 如Như 來Lai 身thân 。 八bát 智trí 身thân 。 九cửu 法Pháp 身thân 。 十thập 虚# 空không 身thân 。 若nhược 別biệt 依y 五ngũ 教giáo 。 隨tùy 教giáo 不bất 定định 。 一nhất 。 小tiểu 乗# 教giáo 有hữu 二nhị 身thân 佛Phật 。 一nhất 生sanh 身thân 。 二nhị 法Pháp 身thân 。 二nhị 。 大đại 乗# 初sơ 教giáo 。 有hữu 三Tam 身Thân 佛Phật 。 一nhất 法Pháp 身thân 。 二nhị 應ưng 身thân 。 三tam 化hóa 身thân 。 三tam 。 終chung 教giáo 有hữu 四tứ 身thân 佛Phật 。 一nhất 理lý 性tánh 身thân 。 二nhị 法Pháp 身thân 。 三tam 報báo 身thân 。 四tứ 應ứng 化hóa 身thân 。 四tứ 。 䪺# 教giáo 唯duy 一nhất 佛Phật 身thân 。 一nhất 實thật 性tánh 佛Phật 。 五ngũ 。 一nhất 乗# 圎# 教giáo 有hữu 十thập 身thân 佛Phật 。 又hựu 約ước 性tánh 成thành 佛Phật 。 五ngũ 教giáo 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 小tiểu 乗# 唯duy 悉tất 達đạt 一nhất 人nhân 為vi 佛Phật 性tánh 。 初sơ 教giáo 半bán 成thành 半bán 不bất 成thành 以dĩ 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 分phần/phân 故cố 為vi 佛Phật 。 終chung 教giáo 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 除trừ 草thảo 木mộc 等đẳng 。 䪺# 教giáo 無vô 佛Phật 無vô 性tánh 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 為vi 佛Phật 。 圎# 教giáo 無vô 所sở 不bất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 三tam 種chủng 世thế 間gian 。 皆giai 是thị 為vi 佛Phật 。 若nhược 三tam 種chủng 世thế 間gian 皆giai 是thị 為vi 佛Phật 者giả 。 則tắc 內nội 外ngoại 心tâm 境cảnh 無vô 非phi 佛Phật 矣hĩ 。 又hựu 約ước 心tâm 成thành 佛Phật 。 小tiểu 乗# 以dĩ 善thiện 心tâm 修tu 所sở 得đắc 為vi 佛Phật 。 初sơ 教giáo 以dĩ 心tâm 性tánh 為vi 佛Phật 。 終chung 教giáo 以dĩ 心tâm 性tánh 相tướng 泯mẫn 為vi 佛Phật 。 䪺# 教giáo 以dĩ 心tâm 本bổn 不bất 生sanh 為vi 佛Phật 。 圎# 教giáo 以dĩ 心tâm 無vô 礙ngại 無vô 盡tận 為vi 佛Phật 。 又hựu 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 佛Phật 。 一nhất 藏tạng 教giáo 佛Phật 。 二nhị 通thông 教giáo 佛Phật 。 三tam 別biệt 教giáo 佛Phật 。 四tứ 圎# 教giáo 佛Phật 。 若nhược 以dĩ 如như 如như 佛Phật 。 心tâm 佛Phật 。 本bổn 性tánh 佛Phật 。 誰thùy 人nhân 不bất 具cụ 。 若nhược 以dĩ 國quốc 土độ 身thân 。 法Pháp 身thân 。 虚# 空không 身thân 。 何hà 法pháp 不bất 圎# 。 則tắc 處xứ 處xứ 而nhi 皆giai 是thị 寶bảo 坊phường 。 丘khâu 陵lăng 誰thùy 立lập 。 念niệm 念niệm 而nhi 咸hàm 成thành 證chứng 覺giác 。 妄vọng 想tưởng 何hà 分phần/phân 。 如như 盲manh 者giả 不bất 覩đổ 光quang 明minh 。 非phi 朝triêu 陽dương 夕tịch 魄phách 之chi 過quá 咎cữu 。 似tự 小tiểu 果quả 不bất 聞văn 圎# 䪺# 。 豈khởi 佛Phật 心tâm 妙diệu 旨chỉ 之chi 親thân 踈sơ 。 但đãn 以dĩ 法Pháp 弱nhược 由do 於ư 根căn 微vi 。 道đạo 廣quảng 在tại 乎hồ 量lượng 大đại 。 淺thiển 機cơ 自tự 感cảm 妙diệu 有hữu 證chứng 作tác 無vô 常thường 。 薄bạc 福phước 所sở 冝# 。 珍trân 寶bảo 化hóa 為vi 瓦ngõa 礫lịch 。 空không 迷mê 己kỷ 眼nhãn 。 錯thác 認nhận 他tha 身thân 。 分phần/phân 實thật 際tế 以dĩ 千thiên 差sai 。 致trí 化hóa 儀nghi 之chi 百bách 變biến 。

【# 六lục 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 不bất 離ly 覺giác 樹thụ 。 而nhi 昇thăng 釋thích 天thiên 者giả 。 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 智trí 無vô 不bất 周chu 。 體thể 無vô 不bất 在tại 。 無vô 依y 無vô 住trụ 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 然nhiên 以dĩ 自tự 在tại 即tức 體thể 之chi 應ưng 。 應ưng 隨tùy 體thể 變biến 。 緣duyên 感cảm 前tiền 後hậu 。 有hữu 住trụ 有hữu 昇thăng 。 閻Diêm 浮Phù 有hữu 感cảm 見kiến 在tại 道đạo 樹thụ 。 天thiên 宮cung 有hữu 感cảm 見kiến 昇thăng 天thiên 上thượng 。 非phi 移di 覺giác 樹thụ 之chi 佛Phật 而nhi 昇thăng 天thiên 宮cung 。 故cố 云vân 不bất 離ly 覺giác 樹thụ 而nhi 昇thăng 釋thích 殿điện 。 法pháp 慧tuệ 偈kệ 云vân 。 佛Phật 子tử 汝nhữ 應ưng 觀quán 。 如Như 來Lai 自tự 在tại 力lực 。 一nhất 切thiết 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 皆giai 言ngôn 佛Phật 在tại 中trung 。 此thử 不bất 離ly 也dã 。 我ngã 等đẳng 今kim 見kiến 佛Phật 。 住trụ 於ư 湏# 弥# 頂đảnh 。 此thử 而nhi 昇thăng 也dã 。

○# 不bất 思tư 議nghị 經Kinh 云vân 。 若nhược 我ngã 分phân 別biệt 。 佛Phật 即tức 現hiện 前tiền 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 。 都đô 無vô 所sở 見kiến 。 想tưởng 能năng 作tác 佛Phật 。 離ly 想tưởng 無vô 有hữu 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

○# 就tựu 佛Phật 身thân 上thượng 自tự 有hữu 十thập 身thân 。 一nhất 菩Bồ 提Đề 身thân 。 二nhị 願nguyện 身thân 。 三tam 化hóa 身thân 。 四tứ 力lực 持trì 身thân 。 五ngũ 相tướng 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。 六lục 威uy 勢thế 身thân 。 七thất 意ý 生sanh 身thân 。 八bát 福phước 德đức 身thân 。 九cửu 法Pháp 身thân 。 十thập 智trí 身thân 。

第đệ 十thập 七thất 卷quyển

【# 二nhị 板bản 】#

○# 但đãn 悟ngộ 本bổn 體thể 五ngũ 現hiện 量lượng 識thức 。 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 又hựu 䪺# 從tùng 漸tiệm 得đắc 名danh 。 俱câu 稱xưng 方phương 便tiện 。 古cổ 釋thích 云vân 。 若nhược 據cứ 說thuyết 䪺# 。 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 若nhược 云vân 䪺# 漸tiệm 俱câu 是thị 。 亦diệc 謗báng 於ư 佛Phật 。 俱câu 不bất 是thị 。 亦diệc 謗báng 於ư 佛Phật 。 是thị 以dĩ 本bổn 覺giác 體thể 上thượng 。 離ly 䪺# 離ly 漸tiệm 離ly 言ngôn 說thuyết 。 何hà 處xứ 有hữu 䪺# 漸tiệm 名danh 字tự 。 第đệ 六lục 識thức 動động 有hữu 分phân 別biệt 。 不bất 動động 即tức 等đẳng 周chu 法Pháp 界Giới 。 五ngũ 現hiện 量lượng 識thức 等đẳng 。 一nhất 一nhất 根căn 皆giai 遍biến 法Pháp 界Giới 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 。 色sắc 不bất 可khả 得đắc 。 元nguyên 來lai 等đẳng 法Pháp 界Giới 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 即tức 知tri 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 何hà 行hành 位vị 能năng 知tri 。 唯duy 佛Phật 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 。 為vi 眾chúng 生sanh 迷mê 不bất 知tri 故cố 說thuyết 。 若nhược 知tri 不bất 俟sĩ 更cánh 說thuyết 。 方phương 知tri 有hữu 說thuyết 。 皆giai 屬thuộc 方phương 便tiện 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 佛Phật 在tại 時thời 三tam 人nhân 為vi 伯bá 仲trọng 。 聞văn 毗tỳ 耶da 離ly 國quốc [婬-壬+(工/山)]# 女nữ 名danh 菴am 羅la 婆bà 利lợi 。 舎# 衛vệ 國quốc 有hữu [婬-壬+(工/山)]# 女nữ 湏# 曼mạn 那na 。 王vương 舎# 城thành [婬-壬+(工/山)]# 女nữ 名danh 優ưu 鉢bát 羅la 盤bàn 那na 。 有hữu 三tam 人nhân 各các 各các 聞văn 人nhân 讚tán 三tam 女nữ 。 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 。 晝trú 夜dạ 專chuyên 念niệm 。 心tâm 著trước 不bất 捨xả 。 便tiện 於ư 夢mộng 中trung 。 夢mộng 與dữ 從tùng 事sự 。 覺giác 已dĩ 心tâm 念niệm 彼bỉ 女nữ 不bất 來lai 我ngã 亦diệc 不bất 往vãng 。 而nhi [婬-壬+(工/山)]# 事sự 得đắc 辦biện 。 因nhân 是thị 而nhi 悟ngộ 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 如như 是thị 耶da 。 於ư 是thị 往vãng 到đáo 跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 所sở 問vấn 是thị 事sự 。 跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。 荅# 諸chư 法pháp 實thật 尒# 。 皆giai 從tùng 念niệm 生sanh 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 為vi 此thử 三tam 人nhân 方phương 便tiện 。 巧xảo 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 是thị 時thời 三tam 人nhân 。 即tức 得đắc 阿a [鞥-合+田]# 跋bạt 致trí 。 是thị 知tri 人nhân 不bất 來lai 往vãng 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 宛uyển 然nhiên 。 當đương 如như 是thị 念niệm 佛Phật 。

【# 九cửu 板bản 】#

○# 問vấn 。 三Tam 寶Bảo 如như 虚# 空không 相tướng 。 非phi 見kiến 聞văn 之chi 所sở 及cập 者giả 。 教giáo 中trung 云vân 何hà 說thuyết 見kiến 道đạo 。 又hựu 稱xưng 見kiến 佛Phật 。 荅# 。 約ước 本bổn 智trí 發phát 明minh 。 假giả 稱xưng 名danh 見kiến 。 非phi 眼nhãn 所sở 覩đổ 。 唯duy 證chứng 乃nãi 知tri 。 離ly 見kiến 非phi 見kiến 。 方phương 明minh 真chân 見kiến 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 大đại 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 報báo 。 不bất 見kiến 作tác 者giả 。 如như 是thị 空không 法pháp 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 所sở 以dĩ 見kiến 性tánh 之chi 時thời 。 性tánh 本bổn 離ly 念niệm 。 非phi 有hữu 念niệm 而nhi 可khả 除trừ 。 觀quán 物vật 之chi 際tế 。 物vật 本bổn 無vô 形hình 。 非phi 有hữu 物vật 而nhi 可khả 遣khiển 。 故cố 云vân 。 離ly 念niệm 之chi 智trí 。 等đẳng 虚# 空không 界giới 。

第đệ 十thập 八bát 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

○# 問vấn 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 果quả 種chủng 子tử 。 現hiện 行hành 積tích 劫kiếp 所sở 熏huân 。 猶do 如như 膠giao 漆tất 。 云vân 何hà 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 。 䪺# 斷đoạn 成thành 佛Phật 。 荅# 。 若nhược 執chấp 心tâm 境cảnh 是thị 實thật 。 人nhân 法pháp 不bất 空không 。 徒đồ 經kinh 萬vạn 劫kiếp 修tu 行hành 。 終chung 不bất 證chứng 於ư 道Đạo 果quả 。 若nhược 䪺# 了liễu 無vô 我ngã 。 深thâm 達đạt 物vật 虚# 。 則tắc 能năng 所sở 俱câu 消tiêu 。 有hữu 何hà 不bất 證chứng 。 猶do 如như 微vi 塵trần 。 揚dương 於ư 猛mãnh 風phong 。 輕khinh 舸khả 隨tùy 於ư 迅tấn 流lưu 。 只chỉ 恐khủng 不bất 信tín 一nhất 心tâm 自tự 生sanh 艱gian 阻trở 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 何hà 往vãng 不bất 從tùng 。 且thả 如như 勇dũng 施thí 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 因nhân 犯phạm [婬-壬+(工/山)]# 欲dục 。 尚thượng 悟ngộ 無vô 生sanh 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 無vô 心tâm 修tu 行hành 。 亦diệc 證chứng 道Đạo 果Quả 。 何hà 況huống 信tín 解giải 。 一nhất 乗# 之chi 法pháp 。 諦đế 了liễu 自tự 心tâm 而nhi 無vô 尅khắc 證chứng 乎hồ 。 或hoặc 有hữu 疑nghi 云vân 。 豈khởi 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。 解giải 云vân 。 但đãn 諦đế 觀quán 煞sát 盜đạo [婬-壬+(工/山)]# 妄vọng 從tùng 一nhất 心tâm 上thượng 起khởi 。 當đương 處xứ 便tiện 寂tịch 。 何hà 湏# 更cánh 斷đoạn 。 是thị 以dĩ 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 。 自tự 然nhiên 萬vạn 境cảnh 如như 幻huyễn 。 何hà 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 心tâm 幻huyễn 生sanh 。 心tâm 既ký 無vô 形hình 。 法pháp 何hà 有hữu 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 高cao 城thành 和hòa 尚thượng 歌ca 云vân 。 說thuyết 教giáo 本bổn 窮cùng 無vô 相tướng 理lý 。 廣quảng 讀đọc 元nguyên 來lai 不bất 識thức 心tâm 。 識thức 取thủ 心tâm 。 了liễu 取thủ 境cảnh 。 識thức 心tâm 了liễu 境cảnh 禪thiền 河hà 靜tĩnh 。 若nhược 能năng 了liễu 境cảnh 便tiện 識thức 心tâm 。 萬vạn 法pháp 都đô 如như 闥thát 婆bà 影ảnh 。

第đệ 十thập 九cửu 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 因nhân 覺giác 有hữu 不bất 覺giác 。 若nhược 無vô 真chân 。 妄vọng 無vô 所sở 依y 故cố 。 如như 煙yên 。 無vô 火hỏa 不bất 起khởi 。 又hựu 覺giác 因nhân 不bất 覺giác 。 若nhược 隨tùy 噐# 之chi 金kim 還hoàn 待đãi 噐# 顯hiển 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 故cố 。 所sở 以dĩ 唯duy 真chân 不bất 立lập 。 單đơn 妄vọng 不bất 成thành 。 唯duy 真chân 不bất 立lập 者giả 佛Phật 果Quả 無vô 生sanh 故cố 。 單đơn 妄vọng 不bất 成thành 者giả 。 無vô 所sở 依y 故cố 。

【# 二nhị 板bản 】#

○# 處xứ 胎thai 經Kinh 云vân 。 魔ma 梵Phạm 釋Thích 女nữ 。 皆giai 不bất 捨xả 身thân 。 不bất 受thọ 身thân 。 悉tất 於ư 現hiện 身thân 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 偈kệ 云vân 。 法pháp 性tánh 如như 大đại 海hải 。 不bất 說thuyết 有hữu 是thị 非phi 。 凡phàm 夫phu 賢hiền 聖thánh 人nhân 。 平bình 等đẳng 無vô 高cao 下hạ 。 唯duy 在tại 心tâm 垢cấu 滅diệt 。 取thủ 證chứng 如như 反phản 掌chưởng 。

【# 五ngũ 板bản 】#

○# 寶bảo 篋khiếp 經Kinh 云vân 。 佛Phật 界giới 眾chúng 生sanh 界giới 。 一nhất 界giới 無vô 別biệt 界giới 。 此thử 是thị 圎# 智trí 圎# 覺giác 。 諸chư 法pháp 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 不bất 明minh 了liễu 。 雖tuy 五ngũ 無vô 間gián 。 皆giai 生sanh 解giải 脫thoát 想tưởng 。 雖tuy 惽hôn 盲manh 倒đảo 惑hoặc 。 其kỳ 理lý 存tồn 焉yên 。 斯tư 理lý 灼chước 然nhiên 。 世thế 間gian 常thường 住trụ 。 有hữu 佛Phật 不bất 能năng 益ích 。 無vô 佛Phật 不bất 能năng 損tổn 。 得đắc 之chi 不bất 為vi 高cao 。 失thất 之chi 不bất 為vi 下hạ 。 故cố 言ngôn 眾chúng 生sanh 即tức 佛Phật 。 此thử 理lý 也dã 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 有hữu 佛Phật 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 但đãn 為vi 煩phiền 惱não 所sở 覆phú 。 故cố 未vị 能năng 得đắc 用dụng 。 此thử 是thị 具cụ 有hữu 佛Phật 知tri 見kiến 根căn 性tánh 。 未vị 有hữu 知tri 見kiến 用dụng 。 即tức 時thời 猶do 故cố 愚ngu 。 乃nãi 至chí 譬thí 如như 小tiểu 兒nhi 。 具cụ 有hữu 大đại 人nhân 六lục 根căn 與dữ 大đại 人nhân 不bất 異dị 。 在tại 其kỳ 身thân 中trung 而nhi 未vị 能năng 有hữu 大đại 人nhân 用dụng 。 至chí 漸tiệm 長trường/trưởng 大đại 復phục 湏# 學học 問vấn 。 乃nãi 有hữu 大đại 人nhân 知tri 見kiến 力lực 用dụng 也dã 。 若nhược 根căn 性tánh 是thị 有hữu 。 作tác 用dụng 豈khởi 無vô 。 如như 種chủng 子tử 本bổn 甘cam 。 結kết 果quả 非phi 苦khổ 。 只chỉ 恐khủng 不bất 知tri 有hữu 。 自tự 認nhận 作tác 凡phàm 夫phu 。 真chân 性tánh 常thường 了liễu 然nhiên 。 未vị 曾tằng 暫tạm 隱ẩn 覆phú 。 如như 佛Phật 言ngôn 。 如Như 來Lai 實thật 無vô 秘bí 藏tạng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 秋thu 滿mãn 月nguyệt 。 處xử 空không 顯hiển 露lộ 清thanh 淨tịnh 無vô 翳ế 。 人nhân 皆giai 覩đổ 見kiến 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 李# 長trưởng 者giả 論luận 云vân 。 此thử 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 為vi 十thập 住trụ 為vi 見kiến 道đạo 。 十thập 行hành 十thập 向hướng 十Thập 地Địa 十thập 一nhất 地địa 為vi 加gia 行hành 。 修tu 行hành 令linh 慣quán 熟thục 故cố 。 佛Phật 果Quả 於ư 初sơ 先tiên 現hiện 。 以dĩ 普phổ 賢hiền 悲bi 願nguyện 。 令linh 智trí 悲bi 大đại 用dụng 慣quán 熟thục 自tự 在tại 故cố 。 以dĩ 自tự 如Như 來Lai 根căn 本bổn 普phổ 光quang 。 明minh 智trí 光quang 現hiện 故cố 。 始thỉ 終chung 本bổn 末mạt 揔# 無vô 延diên 促xúc 時thời 日nhật 分phần/phân 劑tề 故cố 。 以dĩ 法Pháp 身thân 根căn 本bổn 智trí 如như 實thật 而nhi 言ngôn 。 不bất 同đồng 三tam 乗# 權quyền 教giáo 情tình 所sở 解giải 故cố 。 皆giai 湏# 約ước 本bổn 而nhi 觀quán 之chi 。 畢tất 竟cánh 佛Phật 果Quả 慣quán 習tập 已dĩ 成thành 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 已dĩ 滿mãn 。 一nhất 往vãng 但đãn 以dĩ 教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 為vi 常thường 恆hằng 。 從tùng 初sơ 至chí 末mạt 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 無vô 成thành 無vô 壞hoại 。 但đãn 以dĩ 普phổ 遍biến 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 六lục 道đạo 。 以dĩ 智trí 對đối 現hiện 利lợi 生sanh 為vi 永vĩnh 業nghiệp 也dã 。

第đệ 二nhị 十thập 卷quyển

【# 七thất 板bản 】#

○# 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 住trụ 一nhất 心tâm 中trung 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 諸chư 心tâm 。 觀quán 眾chúng 生sanh 心tâm 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 如như 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 觀quán 諸chư 眾chúng 生sanh 。 身thân 業nghiệp 平bình 等đẳng 皆giai 如như 水thủy 月nguyệt 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 在tại 己kỷ 身thân 。 己kỷ 身thân 亦diệc 在tại 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 猶do 如như 影ảnh 現hiện 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 悉tất 作tác 佛Phật 身thân 。 亦diệc 令linh 己kỷ 身thân 。 作tác 眾chúng 生sanh 身thân 。 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 。 能năng 轉chuyển 動động 者giả 。 又hựu 經kinh 頌tụng 云vân 。 諸chư 佛Phật 一nhất 似tự 大đại 圓viên 鏡kính 。 我ngã 身thân 猶do 若nhược 摩ma 尼ni 珠châu 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 入nhập 我ngã 體thể 。 我ngã 身thân 常thường 入nhập 諸chư 佛Phật 軀khu 。 雖tuy 然nhiên 互hỗ 入nhập 。 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 若nhược 有hữu 所sở 入nhập 。 即tức 成thành 二nhị 法pháp 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 維duy 摩ma 經kinh 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 云vân 何hà 。 觀quán 於ư 眾chúng 生sanh 。 維duy 摩ma 言ngôn 譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。 見kiến 所sở 幻huyễn 人nhân 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 觀quán 眾chúng 生sanh 為vi 若nhược 此thử 。 如như 智trí 者giả 見kiến 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 鏡kính 中trung 見kiến 其kỳ 面diện 像tượng 。 如như 熱nhiệt 時thời 炎diễm 。 如như 呼hô 聲thanh 響hưởng 。 如như 空không 中trung 雲vân 。 如như 水thủy 聚tụ 沫mạt 。 如như 水thủy 上thượng 泡bào 。 如như 芭ba 焦tiêu 堅kiên 。 如như 電điện 久cửu 住trụ 。 如như 第đệ 五ngũ 大đại 。 如như 第đệ 六lục 蔭ấm 。 如như 第đệ 七thất 情tình 。 如như 十thập 三tam 入nhập 。 如như 十thập 九cửu 界giới 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 觀quán 眾chúng 生sanh 為vi 若nhược 此thử 。 如như 無vô 色sắc 界giới 色sắc 。 如như 焦tiêu 糓cốc 芽nha 。 如như 湏# 陀đà 洹hoàn 身thân 見kiến 。 如như 阿A 那Na 含Hàm 入nhập 胎thai 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 三tam 毒độc 。 如như 得đắc 忍nhẫn 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 貪tham 恚khuể 毀hủy 禁cấm 。 如như 佛Phật 煩phiền 惱não 習tập 。 如như 盲manh 見kiến 色sắc 。 如như 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 出xuất 入nhập 息tức 。 如như 空không 中trung 鳥điểu 迹tích 。 如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。 如như 化hóa 人nhân 煩phiền 惱não 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 已dĩ 窹# 。 如như 滅diệt 度độ 者giả 受thọ 身thân 。 如như 無vô 煙yên 之chi 火hỏa 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 觀quán 眾chúng 生sanh 為vi 若nhược 此thử 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 若nhược 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 作tác 是thị 觀quán 者giả 。 云vân 何hà 行hành 慈từ 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 自tự 念niệm 我ngã 當đương 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 如như 斯tư 法Pháp 。 是thị 即tức 真chân 實thật 慈từ 也dã 。 淨tịnh 名danh 私tư 記ký 釋thích 云vân 。 今kim 明minh 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 大đại 精tinh 。 只chỉ 依y 其kỳ 中trung 一nhất 句cú 行hành 則tắc 足túc 。 得đắc 一nhất 句cú 攝nhiếp 心tâm 常thường 照chiếu 。 行hành 之chi 一nhất 切thiết 萬vạn 行hạnh 足túc 。 只chỉ 令linh 汝nhữ 自tự 觀quán 。 觀quán 汝nhữ 身thân 心tâm 如như 此thử 畢tất 竟cánh 空không 。 則tắc 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 觀quán 眾chúng 生sanh 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 名danh 道đạo 。 道đạo 能năng 通thông 。 通thông 汝nhữ 色sắc 心tâm 本bổn 性tánh 令linh 離ly 虚# 妄vọng 。 即tức 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 只chỉ 在tại 汝nhữ 身thân 中trung 。 觀quán 汝nhữ 身thân 心tâm 如như 第đệ 三tam 手thủ 。 為vi 畢tất 竟cánh 無vô 身thân 心tâm 。

【# 九cửu 板bản 】#

○# 天thiên 台thai 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 釋thích 。 不bất 觀quán 色sắc 。 不bất 觀quán 色sắc 如như 。 不bất 觀quán 色sắc 性tánh 。 不bất 觀quán 色sắc 者giả 。 心tâm 如như 幻huyễn 師sư 。 幻huyễn 作tác 種chủng 種chủng 色sắc 。 若nhược 知tri 幻huyễn 師sư 是thị 誑cuống 。 則tắc 不bất 得đắc 所sở 幻huyễn 之chi 色sắc 。 今kim 色sắc 從tùng 心tâm 幻huyễn 師sư 幻huyễn 出xuất 。 尚thượng 不bất 得đắc 此thử 心tâm 。 何hà 處xứ 見kiến 有hữu 此thử 色sắc 。 故cố 不bất 應ưng 觀quán 色sắc 。 不bất 觀quán 如như 者giả 。 若nhược 見kiến 色sắc 與dữ 如như 異dị 。 是thị 則tắc 泯mẫn 色sắc 入nhập 如như 。 今kim 不bất 見kiến 色sắc 如như 之chi 別biệt 。 故cố 不bất 觀quán 如như 。 不bất 觀quán 性tánh 者giả 。 即tức 不bất 觀quán 佛Phật 性tánh 。 不bất 觀quán 色sắc 是thị 空không 俗tục 。 不bất 觀quán 如như 是thị 空không 真chân 。 不bất 觀quán 佛Phật 性tánh 是thị 空không 中trung 道đạo 。 以dĩ 其kỳ 計kế 中trung 道đạo 有hữu 佛Phật 性tánh 而nhi 起khởi 順thuận 道đạo 愛ái 生sanh 。 是thị 為vi 頂đảnh 墮đọa 。 故cố 經Kinh 云vân 。 我ngã 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 二nhị 皆giai 空không 。 唯duy 有hữu 空không 病bệnh 。 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 今kim 不bất 觀quán 性tánh 。 是thị 無vô 順thuận 道đạo 愛ái 故cố 。 夫phu 受thọ 世thế 間gian 差sai 別biệt 果quả 報báo 。 皆giai 為vi 一nhất 念niệm 心tâm 異dị 分phân 別biệt 情tình 生sanh 。 取thủ 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 為vi 凡phàm 。 執chấp 諸chư 佛Phật 境cảnh 為vi 聖thánh 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 觀quán 眾chúng 生sanh 如như 幻huyễn 師sư 見kiến 幻huyễn 。 觀quán 如Như 來Lai 則tắc 三tam 際tế 體thể 空không 。 二nhị 見kiến 於ư 是thị 雙song 消tiêu 。 情tình 量lượng 為vi 之chi 俱câu 泯mẫn 。 則tắc 可khả 以dĩ 成thành 諸chư 佛Phật 之chi 喜hỷ 。 除trừ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 之chi 憂ưu 。 信tín 此thử 一nhất 心tâm 。 能năng 入nhập 宗tông 鏡kính 。

第đệ 二nhị 十thập 一nhất 卷quyển

【# 五ngũ 板bản 】#

於ư 一nhất 心tâm 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 見kiến 有hữu 世thế 間gian 過quá 患hoạn 障chướng 礙ngại 之chi 法pháp 。 則tắc 何hà 所sở 捨xả 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 。 出xuất 世thế 殊thù 勝thắng 。 尊tôn 妙diệu 之chi 法Pháp 。 則tắc 何hà 所sở 取thủ 。 得đắc 自tự 己kỷ 法Pháp 身thân 之chi 髓tủy 。 到đáo 一nhất 心tâm 智trí 海hải 之chi 原nguyên 。 初sơ 阿a 已dĩ 攝nhiếp 無vô 邊biên 。 過quá 茶trà 無vô 字tự 可khả 說thuyết 。

【# 七thất 板bản 】#

淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 佛Phật 說thuyết [婬-壬+(工/山)]# 怒nộ 癡si 性tánh 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 又hựu 云vân 不bất 斷đoạn [婬-壬+(工/山)]# 怒nộ 癡si 。 亦diệc 不bất 與dữ 俱câu 。 故cố 云vân 得đắc 之chi 者giả 隱ẩn 。 傍bàng 之chi 者giả 現hiện 。 若nhược 於ư [婬-壬+(工/山)]# 怒nộ 癡si 。 情tình 生sanh 味vị 著trước 得đắc 其kỳ 事sự 者giả 。 則tắc 道đạo 隱ẩn 。 若nhược 傍bàng 善thiện 觀quán 之chi 了liễu 其kỳ 性tánh 者giả 。 則tắc 道đạo 現hiện 。 雖tuy 了liễu 而nhi 不bất 著trước 故cố 云vân 。 亦diệc 不bất 與dữ 俱câu 。 若nhược 非phi 久cửu 行hành 根căn 熟thục 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 方phương 能năng 理lý 事sự 無vô 礙ngại 。 如như 先tiên 德đức 偈kệ 云vân 。 久cửu 種chúng 善thiện 根căn 深thâm 。 逢phùng 塵trần 塵trần 不bất 侵xâm 。 不bất 是thị 塵trần 不bất 侵xâm 。 自tự 是thị 我ngã 無vô 心tâm 。

清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 問vấn 。 法pháp 性tánh 身thân 土thổ/độ 。 為vi 別biệt 不bất 別biệt 。 別biệt 則tắc 不bất 名danh 法pháp 性tánh 。 性tánh 無vô 二nhị 故cố 。 不bất 別biệt 則tắc 無vô 能năng 依y 所sở 依y 。 荅# 經kinh 論luận 異dị 說thuyết 統thống 収thâu 法Pháp 身thân 。 略lược 有hữu 十thập 種chủng 。 一nhất 依y 佛Phật 地địa 論luận 。 唯duy 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 而nhi 為vi 法Pháp 身thân 。 亦diệc 以dĩ 法pháp 性tánh 而nhi 為vi 其kỳ 土thổ/độ 。 性tánh 雖tuy 一nhất 味vị 隨tùy 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 而nhi 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 在tại 有hữu 情tình 數số 中trung 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 在tại 非phi 情tình 數số 中trung 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 假giả 說thuyết 能năng 所sở 而nhi 實thật 無vô 差sai 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 雖tuy 此thử 身thân 土thổ/độ 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 性tánh 相tướng 異dị 故cố 。 謂vị 法pháp 性tánh 屬thuộc 佛Phật 為vi 法pháp 性tánh 身thân 。 法pháp 性tánh 屬thuộc 法pháp 為vi 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 性tánh 隨tùy 相tương/tướng 異dị 故cố 云vân 尒# 也dã 。 今kim 言ngôn 如như 虚# 空không 者giả 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 此thử 之chi 身thân 土thổ/độ 俱câu 非phi 色sắc 攝nhiếp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 大đại 小tiểu 。 然nhiên 隨tùy 事sự 相tướng 。 其kỳ 量lượng 無vô 邊biên 。 譬thí 如như 虚# 空không 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 故cố 。 如như 虚# 空không 言ngôn 通thông 喻dụ 身thân 土thổ/độ 。

【# 十thập 板bản 】#

肇triệu 法Pháp 師sư 云vân 。 萬vạn 事sự 萬vạn 形hình 。 皆giai 由do 心tâm 成thành 。 心tâm 有hữu 高cao 下hạ 。 故cố 丘khâu 陵lăng 是thị 生sanh 。 又hựu 云vân 。 佛Phật 土độ 常thường 淨tịnh 。 豈khởi 待đãi 變biến 而nhi 後hậu 餙# 。 蓋cái 是thị 變biến 眾chúng 人nhân 之chi 所sở 見kiến 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 眾chúng 生sanh 見kiến 為vi 土thổ/độ 石thạch 山sơn 河hà 。 皆giai 是thị 自tự 業nghiệp 之chi 影ảnh 起khởi 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 純thuần 為vi 妙diệu 慧tuệ 。 即tức 是thị 真chân 智trí 之chi 所sở 為vi 。 離ly 凢# 聖thánh 心tâm 。 無vô 真chân 俗tục 境cảnh 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 此thử 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 明minh 緣duyên 起khởi 法Pháp 界Giới 門môn 。 理lý 事sự 無vô 二nhị 。 無vô 緣duyên 不bất 寂tịch 。 無vô 事sự 不bất 真chân 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 真chân 性tánh 海hải 。 大đại 智trí 圎# 周chu 為vi 。 國quốc 土độ 境cảnh 界giới 。 揔# 為vi 性tánh 海hải 為vi 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 非phi 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 隨tùy 業nghiệp 說thuyết 故cố 。 為vi 華hoa 嚴nghiêm 中trung 純thuần 真chân 境cảnh 界giới 。 揔# 為vi 智trí 故cố 。 十thập 住trụ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 慧tuệ 為vi 國quốc 。 十thập 行hành 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 智trí 為vi 國quốc 。 十thập 迴hồi 向hướng 十Thập 地Địa 以dĩ 妙diệu 為vi 國quốc 。 不bất 說thuyết 情tình 與dữ 無vô 情tình 二nhị 見kiến 差sai 別biệt 。 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 為vi 彰chương 本bổn 法pháp 。 異dị 三tam 乗# 權quyền 學học 教giáo 故cố 。 是thị 無vô 情tình 是thị 有hữu 情tình 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 故cố 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

夫phu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 隨tùy 緣duyên 幻huyễn 生sanh 。 體thể 用dụng 俱câu 無vô 。 隱ẩn 顯hiển 互hỗ 起khởi 。 或hoặc 多đa 中trung 現hiện 一nhất 。 一nhất 中trung 現hiện 多đa 。 若nhược 不bất 知tri 起khởi 。 盡tận 之chi 根căn 原nguyên 。 則tắc 任nhậm 運vận 但đãn 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 。 或hoặc 隨tùy 好hảo/hiếu 境cảnh 而nhi 欣hân 集tập 。 或hoặc 逐trục 惡ác 緣duyên 而nhi 怖bố 生sanh 。 若nhược 能năng 明minh 了liễu 一nhất 切thiết 。 凡phàm 聖thánh 等đẳng 法pháp 。 悉tất 是thị 自tự 心tâm 境cảnh 界giới 。 以dĩ 此thử 一nhất 印ấn 。 眾chúng 怖bố 潛tiềm 消tiêu 。 所sở 以dĩ 持trì 地địa 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 阿A 逸Dật 多Đa 。

菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 於ư 一nhất 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 法pháp 。 莫mạc 生sanh 恐khủng 怖bố 。 於ư 一nhất 切thiết 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 法pháp 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 乃nãi 至chí 於ư 靜tĩnh 於ư 亂loạn 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 假giả 於ư 實thật 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 信tín 不bất 信tín 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 善thiện 念niệm 不bất 善thiện 念niệm 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 於ư 住trụ 不bất 住trụ 。 亦diệc 莫mạc 恐khủng 怖bố 。 如như 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 莫mạc 生sanh 恐khủng 怖bố 。 阿a 逸dật 多đa 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 修tu 如như 是thị 等đẳng 無vô 畏úy 法pháp 。 故cố 得đắc 成thành 正chánh 覺giác 。 悉tất 能năng 了liễu 知tri 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 境cảnh 界giới 。 而nhi 於ư 所sở 知tri 。 不bất 起khởi 知tri 相tướng 。 以dĩ 我ngã 所sở 證chứng 。 隨tùy 機cơ 演diễn 說thuyết 。 能năng 令linh 聞văn 法Pháp 。 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 等đẳng 。 獲hoạch 得đắc 光Quang 明Minh 陀Đà 羅La 尼Ni 印Ấn 。 得đắc 法Pháp 印ấn 故cố 。 永vĩnh 不bất 退thoái 轉chuyển 。 釋thích 曰viết 。 了liễu 一nhất 無vô 畏úy 法pháp 。 能năng 除trừ 五ngũ 怖bố 畏úy 。 入nhập 此thử 一nhất 心tâm 門môn 。 當đương 生sanh 歡hoan 喜hỷ 地địa 。

第đệ 二nhị 十thập 二nhị 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

○# 不bất 動động 真chân 際tế 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 則tắc 性tánh 不bất 可khả 壞hoại 。 不bất 壞hoại 假giả 名danh 而nhi 說thuyết 實thật 相tướng 。 則tắc 相tương/tướng 不bất 可khả 壞hoại 。 斯tư 則tắc 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 等đẳng 皆giai 法pháp 印ấn 故cố 無vô 能năng 壞hoại 。 且thả 五ngũ 逆nghịch 四tứ 魔ma 尚thượng 法Pháp 界Giới 印ấn 。 況huống 無vô 漏lậu 淨tịnh 智trí 一nhất 真chân 相tướng 好hảo 而nhi 能năng 障chướng 實thật 相tướng 之chi 妙diệu 旨chỉ 耶da 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 寶bảo 積tích 經kinh 。 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 王Vương 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 實thật 際tế 者giả 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 非phi 實thật 際tế 。

世Thế 尊Tôn 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 者giả 。 亦diệc 是thị 實thật 際tế 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 者giả 是thị 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 自tự 性tánh 故cố 。 乃nãi 至chí 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 亦diệc 是thị 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 無vô 自tự 性tánh 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 。 是thị 故cố 無vô 間gian 業nghiệp 亦diệc 是thị 菩Bồ 提Đề 。 是thị 以dĩ 了liễu 心tâm 本bổn 性tánh 。 自tự 體thể 無vô 生sanh 。 從tùng 無vô 生sanh 中trung 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 觀quán 無vô 性tánh 之chi 心tâm 。 說thuyết 無vô 性tánh 之chi 教giáo 。 隨tùy 淨tịnh 緣duyên 而nhi 無vô 性tánh 成thành 佛Phật 。 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 而nhi 無vô 性tánh 為vi 凡phàm 。 不bất 見kiến 纖tiêm 塵trần 。 暫tạm 出xuất 性tánh 空không 之chi 理lý 。 未vị 有hữu 一nhất 念niệm 。 能năng 違vi 平bình 等đẳng 之chi 門môn 。 所sở 以dĩ 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 偈kệ 云vân 。 有hữu 法pháp 不bất 成thành 有hữu 法pháp 。 無vô 法pháp 不bất 成thành 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 不bất 成thành 無vô 法pháp 。 無vô 法pháp 不bất 成thành 有hữu 法pháp 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 問vấn 。 菩Bồ 提Đề 即tức 自tự 身thân 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 教giáo 中trung 說thuyết 菩Bồ 提Đề 者giả 不bất 可khả 以dĩ 身thân 心tâm 得đắc 。 荅# 。 夫phu 言ngôn 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 即tức 心tâm 者giả 。 乃nãi 是thị 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 湛trạm 然nhiên 不bất 動động 。 盖# 是thị 正chánh 覺giác 無vô 相tướng 之chi 真chân 智trí 。 其kỳ 道đạo 虚# 玄huyền 。 妙diệu 絕tuyệt 常thường 境cảnh 。 聦# 者giả 無vô 以dĩ 容dung 其kỳ 聽thính 。 智trí 者giả 無vô 以dĩ 運vận 其kỳ 知tri 。 辯biện 者giả 無vô 以dĩ 措thố 其kỳ 言ngôn 。 像tượng 者giả 無vô 以dĩ 狀trạng 其kỳ 儀nghi 。 以dĩ 迷mê 人nhân 不bất 了liễu 。 執chấp 色sắc 隂# 為vi 自tự 身thân 。 認nhận 能năng 知tri 為vi 自tự 心tâm 。 故cố 云vân 菩Bồ 提Đề 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 心tâm 得đắc 也dã 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 經Kinh 云vân 。 佛Phật 言ngôn 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 非phi 有hữu 非phi 造tạo 。 離ly 於ư 文văn 字tự 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 如như 是thị 解giải 。 是thị 名danh 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 修tu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 則tắc 心tâm 外ngoại 無vô 菩Bồ 提Đề 。 何hà 所sở 求cầu 耶da 。 菩Bồ 提Đề 外ngoại 無vô 心tâm 。 何hà 所sở 得đắc 耶da 。

第đệ 二nhị 十thập 三tam 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 問vấn 。 有hữu 念niệm 即tức 眾chúng 生sanh 。 無vô 念niệm 即tức 佛Phật 。 云vân 何hà 言ngôn 凡phàm 聖thánh 一nhất 等đẳng 。 荅# 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 起khởi 念niệm 。 不bất 覺giác 念niệm 本bổn 無vô 念niệm 。 與dữ 佛Phật 無vô 念niệm 等đẳng 。 妄vọng 墮đọa 有hữu 念niệm 中trung 。 佛Phật 得đắc 無vô 念niệm 知tri 念niệm 本bổn 無vô 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 現hiện 在tại 念niệm 中trung 。 佛Phật 知tri 念niệm 即tức 無vô 念niệm 。 斯tư 佛Phật 無vô 念niệm 與dữ 眾chúng 生sanh 無vô 念niệm 義nghĩa 同đồng 。 又hựu 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 念niệm 空không 。 於ư 念niệm 成thành 事sự 。 似tự 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 實thật 了liễu 念niệm 空không 。 則tắc 於ư 苦khổ 樂lạc 境cảnh 不bất 生sanh 執chấp 受thọ 。 何hà 者giả 以dĩ 境cảnh 從tùng 念niệm 生sanh 。 心tâm 空không 則tắc 境cảnh 何hà 有hữu 。 既ký 無vô 有hữu 境cảnh 。 相tương/tướng 縛phược 自tự 除trừ 。 能năng 所sở 俱câu 空không 。 誰thùy 生sanh 取thủ 著trước 。 既ký 不bất 取thủ 著trước 。 生sanh 死tử 自tự 無vô 。 如như 經Kinh 云vân 。 知tri 是thị 空không 華hoa 。 即tức 無vô 流lưu 轉chuyển 。 亦diệc 無vô 身thân 心tâm 。 受thọ 彼bỉ 生sanh 死tử 。

【# 二nhị 板bản 】#

○# 最tối 勝thắng 王vương 經Kinh 云vân 。

佛Phật 言ngôn 。

修tu 菩Bồ 提Đề 行hạnh 者giả 。 於ư 諸chư 聖thánh 境cảnh 。 體thể 非phi 一nhất 異dị 。 不bất 捨xả 於ư 俗tục 。 不bất 離ly 於ư 真chân 。 依y 於ư 法Pháp 界Giới 。 行hành 菩Bồ 提Đề 行hạnh 。

時thời 善thiện 女nữ 天thiên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 提Đề 正chánh 行hạnh 。 我ngã 今kim 當đương 學học 。

時thời 梵Phạm 天Thiên 王Vương 問vấn 曰viết 。 此thử 菩Bồ 提Đề 行hành 難nan 可khả 修tu 行hành 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 於ư 菩Bồ 提Đề 行hành 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 善thiện 女nữ 天thiên 曰viết 。 我ngã 今kim 依y 於ư 此thử 法pháp 而nhi 得đắc 安an 樂lạc 。 住trụ 是thị 實thật 語ngữ 者giả 。 願nguyện 令linh 一nhất 切thiết 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 金kim 色sắc 三tam 十thập 二nhị 相tương/tướng 。 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 受thọ 無vô 量lượng 樂lạc 。 乃nãi 至chí 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 一nhất 切thiết 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 金kim 色sắc 。 具cụ 大đại 人nhân 相tướng 。 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 受thọ 無vô 量lượng 樂lạc 。 猶do 如như 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。

○# 問vấn 。 如như 常thường 所sở 論luận 猶do 敘tự 古cổ 引dẫn 文văn 。 如như 何hà 是thị 即tức 今kim 之chi 佛Phật 。 荅# 。 如như 今kim 一nhất 念niệm 纔tài 起khởi 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 是thị 過quá 去khứ 佛Phật 。 過quá 去khứ 不bất 有hữu 。 未vị 來lai 亦diệc 空không 。 是thị 未vị 來lai 佛Phật 。 即tức 今kim 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 現hiện 在tại 佛Phật 。 但đãn 一nhất 念niệm 起khởi 時thời 。 莫mạc 執chấp 莫mạc 斷đoạn 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 則tắc 三tam 際tế 無vô 蹤tung 。 一nhất 念niệm 圎# 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 而nhi 因nhân 而nhi 果quả 之chi 法pháp 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 一nhất 念niệm 而nhi 達đạt 者giả 。 則tắc 念niệm 念niệm 相tương 應ứng 。 念niệm 念niệm 成thành 佛Phật 。 凡phàm 聖thánh 悉tất 等đẳng 。 今kim 古cổ 皆giai 齊tề 。 故cố 云vân 。 了liễu 了liễu 識thức 心tâm 。 惺tinh 惺tinh 見kiến 佛Phật 。 是thị 佛Phật 是thị 心tâm 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 念niệm 念niệm 佛Phật 心tâm 。 心tâm 心tâm 念niệm 佛Phật 。 欲dục 得đắc 早tảo 成thành 。 戒giới 心tâm 自tự 律luật 。 淨tịnh 戒giới 律luật 心tâm 。 淨tịnh 心tâm 即tức 佛Phật 。 除trừ 此thử 心tâm 王vương 。 更cánh 無vô 別biệt 佛Phật 。 欲dục 求cầu 萬vạn 法pháp 。 莫mạc 染nhiễm 一nhất 物vật 。 心tâm 性tánh 雖tuy 空không 。 貪tham 嗔sân 體thể 實thật 。 入nhập 此thử 法Pháp 門môn 。 端đoan 坐tọa 成thành 佛Phật 。

【# 三tam 板bản 】#

○# 問vấn 。 一nhất 念niệm 成thành 佛Phật 已dĩ 入nhập 信tín 門môn 。 如như 何hà 得đắc 目mục 前tiền 了liễu 了liễu 分phân 明minh 而nhi 見kiến 。 荅# 。 目mục 前tiền 無vô 物vật 。 是thị 真chân 見kiến 佛Phật 。 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 巡tuần 行hành 經kinh 。 以dĩ 經kinh 中trung 說thuyết 文Văn 殊Thù 遍biến 巡tuần 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 房phòng 。 皆giai 見kiến 寂tịch 定định 。 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 最tối 後hậu 難nạn/nan 舎# 利lợi 弗phất 以dĩ 顯hiển 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。 問vấn 舎# 利lợi 弗phất 言ngôn 。 我ngã 時thời 見kiến 汝nhữ 。 獨độc 處xứ 一nhất 房phòng 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 折chiết 伏phục 其kỳ 身thân 。 汝nhữ 當đương 為vi 坐tọa 禪thiền 耶da 不phủ 耶da 。 荅# 云vân 。 坐tọa 。 難nạn/nan 云vân 。 為vi 當đương 欲dục 令linh 。 未vị 斷đoạn 者giả 斷đoạn 故cố 。 坐tọa 禪thiền 耶da 等đẳng 。 因nhân 此thử 廣quảng 顯hiển 性tánh 空không 無vô 得đắc 之chi 理lý 意ý 。 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 從tùng 坐tọa 而nhi 起khởi 。 於ư 世Thế 尊Tôn 前tiền 。 高cao 聲thanh 唱xướng 言ngôn 。 從tùng 今kim 已dĩ 去khứ 。 更cánh 不bất 復phục 見kiến 文Văn 殊Thù 身thân 。 不bất 復phục 聞văn 其kỳ 名danh 字tự 。 如như 是thị 方phương 處xứ 。 速tốc 應ưng 捨xả 離ly 。 所sở 有hữu 文Văn 殊Thù 。 一nhất 切thiết 住trú 處xứ 。 亦diệc 莫mạc 趣thú 向hướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 文Văn 殊Thù 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 說thuyết 故cố 等đẳng 。 舎# 利lợi 弗phất 令linh 文Văn 殊Thù 為vi 决# 了liễu 。 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 實thật 無vô 文Văn 殊Thù 。 而nhi 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 實thật 無vô 文Văn 殊Thù 。 而nhi 可khả 得đắc 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。 等đẳng 廣quảng 為vì 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 漏lậu 盡tận 得đắc 果quả 。 一nhất 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 更cánh 謗báng 陷hãm 入nhập 地địa 獄ngục 後hậu 還hoàn 得đắc 道Đạo 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 所sở 以dĩ 無vô 見kiến 是thị 真chân 見kiến 。 無vô 聞văn 是thị 真chân 聞văn 。 不bất 見kiến 不bất 聞văn 。 文Văn 殊Thù 。 是thị 真chân 見kiến 真chân 聞văn 文Văn 殊Thù 矣hĩ 。 若nhược 不bất 信tín 此thử 說thuyết 。 雖tuy 起khởi 謗báng 而nhi 陷hãm 獄ngục 。 以dĩ 曾tằng 聞văn 故cố 終chung 熏huân 種chủng 而nhi 得đắc 道Đạo 。 何hà 况# 聞văn 而nhi 信tín 耶da 。 則tắc 成thành 道Đạo 不bất 隔cách 於ư 一nhất 念niệm 。 故cố 知tri 宗tông 鏡kính 見kiến 聞văn 。 無vô 不bất 獲hoạch 益ích 矣hĩ 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 問vấn 。 既ký 眾chúng 生sanh 已dĩ 成thành 理lý 事sự 圎# 備bị 。 則tắc 諸chư 佛Phật 何hà 以dĩ 出xuất 世thế 更cánh 化hóa 眾chúng 生sanh 。 荅# 。 眾chúng 生sanh 不bất 如như 是thị 知tri 。 所sở 以dĩ 湏# 化hóa 。 故cố 經Kinh 云vân 。 俱câu 同đồng 一nhất 性tánh 所sở 謂vị 無vô 性tánh 。 大đại 悲bi 相tương 續tục 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 門môn 不bất 同đồng 。 種chủng 種chủng 有hữu 異dị 。 約ước 成thành 佛Phật 門môn 一nhất 切thiết 成thành 也dã 。 同đồng 一nhất 無vô 性tánh 故cố 得đắc 現hiện 成thành 。 妄vọng 性tánh 本bổn 虚# 生sanh 元nguyên 是thị 佛Phật 。 真chân 性tánh 叵phả 得đắc 非phi 今kim 始thỉ 成thành 。 故cố 皆giai 成thành 也dã 。 物vật 物vật 無vô 性tánh 故cố 成thành 種chủng 智trí 。 證chứng 斯tư 同đồng 體thể 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 一nhất 得đắc 永vĩnh 常thường 。 故cố 云vân 相tương 續tục 。 只chỉ 由do 不bất 知tri 無vô 性tánh 故cố 教giáo 化hóa 不bất 絕tuyệt 。 雖tuy 現hiện 報báo 化hóa 法pháp 體thể 不bất 遷thiên 。 如như 隨tùy 色sắc 之chi 摩ma 尼ni 。 眾chúng 相tướng 現hiện 而nhi 本bổn 體thể 不bất 動động 。 似tự 應ưng 聲thanh 之chi 虚# 谷cốc 。 群quần 響hưởng 發phát 而nhi 起khởi 處xứ 無vô 心tâm 。 不bất 著trước 自tự 他tha 。 豈khởi 見kiến 眾chúng 生sanh 之chi 相tướng 。 本bổn 非phi 出xuất 沒một 。 常thường 冥minh 大đại 覺giác 之chi 原nguyên 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 問vấn 。 絕tuyệt 待đãi 真chân 心tâm 本bổn 無vô 名danh 相tướng 。 云vân 何hà 成thành 佛Phật 。 又hựu 作tác 異dị 生sanh 。 若nhược 云vân 隨tùy 順thuận 世thế 法pháp 。 立lập 此thử 假giả 名danh 。 又hựu 因nhân 何hà 法pháp 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 荅# 。 實thật 際tế 理lý 中trung 本bổn 無vô 凡phàm 聖thánh 可khả 得đắc 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 無vô 性tánh 理lý 。 以dĩ 無vô 性tánh 故cố 。 不bất 覺giác 起khởi 妄vọng 。 於ư 真chân 空không 中trung 妄vọng 立lập 名danh 相tướng 故cố 名danh 為vi 凡phàm 。 了liễu 名danh 相tướng 空không 復phục 稱xưng 為vi 聖thánh 。 凡phàm 聖thánh 之chi 號hiệu 因nhân 五ngũ 法pháp 成thành 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 名danh 相tướng 非phi 真chân 。 且thả 如như 幻huyễn 以dĩ 術thuật 成thành 形hình 因nhân 業nghiệp 有hữu 。 術thuật 業nghiệp 俱câu 假giả 形hình 幻huyễn 同đồng 空không 。 但đãn 有hữu 迷mê 悟ngộ 之chi 名danh 。 本bổn 無vô 凡phàm 聖thánh 之chi 體thể 。 五ngũ 法pháp 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 一nhất 名danh 二nhị 相tương/tướng 三tam 妄vọng 想tưởng 四tứ 正chánh 智trí 五ngũ 真Chân 如Như 。 古cổ 釋thích 云vân 。 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 三tam 法pháp 成thành 凡phàm 。 正chánh 智trí 真Chân 如Như 成thành 聖thánh 。 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 者giả 。 是thị 凡phàm 夫phu 法pháp 。 名danh 相tướng 二nhị 法pháp 是thị 凡phàm 夫phu 境cảnh 。 妄vọng 想tưởng 一nhất 法pháp 是thị 凡phàm 夫phu 六lục 識thức 。 迷mê 事sự 緣duyên 境cảnh 而nhi 起khởi 故cố 名danh 妄vọng 想tưởng 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 不bất 了liễu 心tâm 及cập 緣duyên 。 則tắc 生sanh 二nhị 妄vọng 想tưởng 。 正chánh 智trí 真Chân 如Như 者giả 。 是thị 聖thánh 人nhân 法pháp 。 正chánh 智trí 是thị 聖thánh 人nhân 對đối 治trị 金kim 剛cang 緣duyên 。 修tu 無vô 漏lậu 斷đoạn 惑hoặc 智trí 。 亦diệc 名danh 能năng 覺giác 智trí 。 真Chân 如Như 是thị 聖thánh 人nhân 心tâm 中trung 所sở 證chứng 之chi 理lý 。 真Chân 如Như 是thị 體thể 。 正chánh 智trí 是thị 用dụng 。 異dị 者giả 未vị 曾tằng 異dị 同đồng 者giả 未vị 曾tằng 同đồng 。 同đồng 者giả 是thị 真Chân 如Như 。 異dị 者giả 是thị 正chánh 智trí 。 正chánh 智trí 常thường 用dụng 故cố 障chướng 生sanh 滅diệt 。 真Chân 如Như 常thường 體thể 故cố 無vô 生sanh 滅diệt 。 體thể 用dụng 無vô 礙ngại 。 法Pháp 界Giới 不bất 思tư 議nghị 。 真chân 實thật 義nghĩa 也dã 。 又hựu 凡phàm 夫phu 心tâm 惑hoặc 。 不bất 達đạt 名danh 相tướng 空không 故cố 妄vọng 計kế 為vi 有hữu 。 不bất 空không 名danh 之chi 為vi 妄vọng 。 從tùng 妄vọng 起khởi 心tâm 名danh 之chi 為vi 想tưởng 。 正chánh 智trí 者giả 。 覺giác 知tri 名danh 相tướng 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 以dĩ 知tri 空không 故cố 妄vọng 想tưởng 自tự 息tức 。 息tức 妄vọng 歸quy 真chân 顯hiển 理lý 分phân 明minh 。 正chánh 智trí 現hiện 前tiền 。 不bất 立lập 名danh 相tướng 故cố 名danh 正chánh 智trí 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 了liễu 心tâm 及cập 境cảnh 界giới 。 妄vọng 想tưởng 不bất 復phục 生sanh 。 真Chân 如Như 者giả 。 即tức 此thử 正chánh 智trí 心tâm 性tánh 真chân 故cố 即tức 名danh 真Chân 如Như 。 故cố 知tri 但đãn 是thị 一nhất 法pháp 。 無vô 中trung 執chấp 有hữu 成thành 凡phàm 。 達đạt 有hữu 本bổn 空không 成thành 聖thánh 。 不bất 唯duy 五ngũ 法pháp 乃nãi 至chí 恆Hằng 沙sa 。 義nghĩa 出xuất 無vô 邊biên 理lý 恆hằng 一nhất 道đạo 。 此thử 唯duy 心tâm 之chi 道đạo 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 行hành 處xứ 。 步bộ 步bộ 履lý 法pháp 空không 故cố 。 亦diệc 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 處xứ 。 念niệm 念niệm 無vô 所sở 得đắc 故cố 。

○# 問vấn 。 云vân 何hà 說thuyết 入nhập 此thử 宗tông 鏡kính 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 見kiến 道đạo 速tốc 疾tật 。 超siêu 過quá 劫kiếp 量lượng 。 荅# 。 實thật 有hữu 斯tư 理lý 。 世thế 況huống 可khả 知tri 。 若nhược 不bất 直trực 下hạ 䪺# 悟ngộ 自tự 心tâm 功công 德đức 圎# 滿mãn 。 即tức 於ư 心tâm 外ngoại 妄vọng 求cầu 徒đồ 經kinh 劫kiếp 數số 。 若nhược 能năng 內nội 照chiếu 。 如như 舩# 遇ngộ 便tiện 風phong 。 一nhất 念niệm 圎# 成thành 所sở 作tác 無vô 滯trệ 。 故cố 知tri 不bất 遇ngộ 宗tông 鏡kính 之chi 風phong 。 有hữu 為vi 行hành 舩# 終chung 不bất 能năng 速tốc 渡độ 生sanh 死tử 之chi 波ba 。 直trực 至chí 涅Niết 槃Bàn 之chi 岸ngạn 。 有hữu 茲tư 大đại 利lợi 。 廣quảng 集tập 無vô 勞lao 。 唯duy 囑chúc 後hậu 賢hiền 轉chuyển 相tương/tướng 傳truyền 授thọ 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 問vấn 。 此thử 一nhất 心tâm 宗tông 成thành 佛Phật 之chi 道đạo 還hoàn 假giả 歷lịch 地địa 位vị 修tu 證chứng 不phủ 。 荅# 。 此thử 無vô 住trụ 真chân 心tâm 。 實thật 不bất 可khả 修tu 不bất 可khả 證chứng 不bất 可khả 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 取thủ 果quả 故cố 不bất 可khả 證chứng 。 非phi 著trước 法pháp 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 非phi 作tác 法pháp 故cố 不bất 可khả 修tu 。 以dĩ 本bổn 淨tịnh 非phi 瑩oánh 。 法pháp 尒# 無vô 成thành 。 若nhược 論luận 地địa 位vị 。 即tức 在tại 世thế 諦đế 行hành 門môn 。 亦diệc 不bất 失thất 理lý 。 以dĩ 無vô 位vị 中trung 論luận 其kỳ 地địa 位vị 。 不bất 可khả 起khởi 決quyết 定định 有hữu 無vô 之chi 執chấp 。 經kinh 明minh 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 。 如như 空không 中trung 鳥điểu 跡tích 。 若nhược 圎# 融dung 門môn 。 寂tịch 滅diệt 真Chân 如Như 有hữu 何hà 次thứ 第đệ 。 若nhược 行hành 布bố 門môn 。 對đối 治trị 習tập 氣khí 。 昇thăng 進tiến 非phi 無vô 。 又hựu 染nhiễm 淨tịnh 堦# 位vị 。 皆giai 依y 世thế 俗tục 名danh 字tự 分phân 別biệt 。 則tắc 似tự 分phần/phân 堦# 降giáng/hàng 。 不bất 壞hoại 一nhất 心tâm 。 譬thí 如như 眾chúng 生sanh 。 位vị 如như 土thổ/độ 噐# 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 位vị 如như 銀ngân 噐# 。 諸chư 佛Phật 位vị 如như 金kim 噐# 。 土thổ/độ 銀ngân 金kim 等đẳng 三tam 種chủng 。 噐# 量lượng 雖tuy 殊thù 。 然nhiên 一nhất 一nhất 噐# 中trung 虚# 空không 遍biến 滿mãn 平bình 。 等đẳng 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 虚# 空không 即tức 喻dụ 一nhất 心tâm 法Pháp 身thân 平bình 等đẳng 之chi 理lý 。 諸chư 噐# 即tức 況huống 根căn 噐# 地địa 位vị 階giai 降giáng/hàng 不bất 同đồng 。 道đạo 本bổn 無vô 差sai 。 隨tùy 行hành 有hữu 異dị 。

【# 十thập 四tứ 板bản 】#

○# 不bất 思tư 議nghị 佛Phật 境cảnh 界giới 經Kinh 云vân 。 尒# 時thời 湏# 菩Bồ 提Đề 又hựu 問vấn 言ngôn 。 大Đại 士Sĩ 汝nhữ 决# 定định 住trụ 於ư 何hà 地địa 。 為vi 住trụ 聲Thanh 聞Văn 地Địa 。 為vi 住trụ 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 為vi 住trụ 佛Phật 地Địa 耶da 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 大đại 德đức 汝nhữ 應ưng 知tri 我ngã 决# 定định 。 住trụ 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 地Địa 。 湏# 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 大Đại 士Sĩ 汝nhữ 可khả 亦diệc 决# 定định 住trụ 於ư 凡phàm 夫phu 地địa 耶da 。 荅# 曰viết 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 及cập 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 性tánh 即tức 是thị 。 决# 定định 正chánh 位vị 。 我ngã 常thường 住trụ 此thử 正chánh 位vị 。 是thị 故cố 我ngã 言ngôn 。 决# 定định 住trụ 於ư 凡phàm 夫phu 地địa 也dã 。 湏# 菩Bồ 提Đề 又hựu 問vấn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 及cập 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 决# 定định 正chánh 位vị 者giả 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 。 諸chư 地Địa 差sai 別biệt 而nhi 言ngôn 。 此thử 是thị 凡phàm 夫phu 地địa 。 此thử 是thị 聲Thanh 聞Văn 地Địa 。 此thử 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 此thử 是thị 佛Phật 地Địa 耶da 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 大đại 德đức 譬thí 如như 世thế 閒gian/nhàn 。 以dĩ 言ngôn 說thuyết 故cố 。 於ư 虚# 空không 中trung 。 建kiến 立lập 十thập 方phương 。 所sở 謂vị 此thử 是thị 東đông 方phương 。 此thử 是thị 南nam 方phương 。 乃nãi 至chí 此thử 是thị 上thượng 方phương 。 此thử 是thị 下hạ 方phương 。 雖tuy 虚# 空không 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 諸chư 方phương 有hữu 如như 是thị 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 如Như 來Lai 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 决# 定định 正chánh 位vị 中trung 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 立lập 於ư 諸chư 地địa 。 所sở 謂vị 此thử 是thị 凡phàm 夫phu 地địa 。 此thử 是thị 聲Thanh 聞Văn 地Địa 。 此thử 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 此thử 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 地địa 。 此thử 是thị 佛Phật 地Địa 。 雖tuy 正chánh 位vị 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 諸chư 地địa 有hữu 別biệt 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 天thiên 台thai 云vân 。 四tứ 教giáo 如như 空không 中trung 四tứ 點điểm 。 四tứ 點điểm 雖tuy 歷lịch 然nhiên 不bất 壞hoại 虚# 空không 性tánh 。 然nhiên 此thử 地địa 位vị 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 中trung 。 若nhược 理lý 若nhược 行hành 方phương 可khả 窮cùng 盡tận 。

【# 十thập 七thất 板bản 】#

○# 問vấn 。 若nhược 即tức 心tâm 是thị 佛Phật 者giả 。 則tắc 一nhất 切thiết 含hàm 生sanh 皆giai 有hữu 此thử 。 心tâm 盡tận 得đắc 成thành 佛Phật 。 教giáo 中trung 云vân 何hà 不bất 見kiến 。 授thọ 劫kiếp 國quốc 名danh 號hiệu 之chi 記ký 。 荅# 。 劫kiếp 國quốc 名danh 號hiệu 。 乃nãi 是thị 出xuất 世thế 化hóa 門môn 之chi 中trung 現hiện 前tiền 別biệt 記ký 。 欲dục 知tri 真chân 記ký 者giả 。 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 亦diệc 如như 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 如như 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 顯hiển 佛Phật 自tự 在tại 力lực 。 如như 說thuyết 圎# 滿mãn 經kinh 。 無vô 量lượng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 又hựu 頌tụng 云vân 。 一nhất 一nhất 心tâm 念niệm 中trung 。 普phổ 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 安an 住trụ 真Chân 如Như 地địa 。 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 海hải 。 又hựu 頌tụng 云vân 。 一nhất 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 是thị 無vô 所sở 礙ngại 。 周chu 行hành 十thập 方phương 國quốc 。 斯tư 則tắc 人nhân 法pháp 心tâm 境cảnh 。 悉tất 記ký 成thành 佛Phật 。 以dĩ 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 。 一nhất 塵trần 不bất [虛*(前-刖+ㄅ)]# 。 念niệm 念niệm 證chứng 真chân 。 塵trần 塵trần 合hợp 體thể 。 同đồng 居cư 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 俱câu 號hiệu 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 。 終chung 無vô 異dị 土thổ/độ 別biệt 身thân 。 聖thánh 強cường/cưỡng 凡phàm 劣liệt 。 與dữ 三tam 世thế 佛Phật 一nhất 時thời 成thành 道Đạo 前tiền 後hậu 情tình 消tiêu 。 共cộng 十thập 類loại 生sanh 同đồng 日nhật 涅Niết 槃Bàn 。 始thỉ 終chung 見kiến 盡tận 。 免miễn 起khởi 有hữu 情tình 無vô 情tình 之chi 妄vọng 解giải 。 不bất 生sanh 心tâm 內nội 心tâm 外ngoại 之chi 邪tà 思tư 。 可khả 謂vị 上thượng 無vô 所sở 求cầu 。 下hạ 無vô 可khả 化hóa 。 冥minh 真chân 履lý 實thật 。 得đắc 本bổn 歸quy 宗tông 。 俱câu 登đăng 一nhất 際tế 。 解giải 脫thoát 之chi 門môn 。 盡tận 授thọ 平bình 等đẳng 菩Bồ 提Đề 之chi 記ký 。 又hựu 古cổ 德đức 問vấn 。 既ký 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 。 修tu 性tánh 一nhất 如như 。 何hà 不bất 見kiến 木mộc 石thạch 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 耶da 。 荅# 。 一nhất 一nhất 諸chư 色sắc 但đãn 唯duy 心tâm 故cố 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 豈khởi 唯duy 心tâm 滅diệt 。 而nhi 色sắc 猶do 存tồn 。 但đãn 佛Phật 記ký 有hữu 情tình 攝nhiếp 無vô 情tình 也dã 。 譬thí 如như 幻huyễn 事sự 要yếu 藉tạ 幻huyễn 心tâm 。 心tâm 在tại 幻huyễn 中trung 能năng 持trì 幻huyễn 事sự 。 若nhược 其kỳ 心tâm 滅diệt 幻huyễn 事sự 同đồng 無vô 。 故cố 但đãn 滅diệt 心tâm 不bất 復phục 滅diệt 事sự 。 眾chúng 生sanh 色sắc 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 皆giai 如như 幻huyễn 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 外ngoại 境cảnh 從tùng 幻huyễn 心tâm 生sanh 。 豈khởi 猶do 滅diệt 心tâm 而nhi 存tồn 幻huyễn 色sắc 。 此thử 則tắc 有hữu 情tình 得đắc 記ký 無vô 情tình 亦diệc 然nhiên 。 是thị 故cố 無vô 情tình 不bất 湏# 別biệt 記ký 。 夫phu 立lập 劫kiếp 國quốc 名danh 號hiệu 。 授thọ 記ký 作tác 佛Phật 者giả 。 為vi 引dẫn 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 令linh 嚮hướng 慕mộ 耳nhĩ 。

第đệ 二nhị 十thập 四tứ 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 夫phu 成thành 佛Phật 本bổn 理lý 。 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 更cánh 立lập 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 行hành 位vị 之chi 因nhân 。 釋Thích 迦Ca 弥# 勒lặc 名danh 號hiệu 之chi 果quả 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 神thần 通thông 變biến 現hiện 。 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 荅# 。 此thử 是thị 無vô 名danh 位vị 之chi 名danh 位vị 。 無vô 因nhân 果quả 之chi 因nhân 果quả 。 是thị 心tâm 作tác 因nhân 是thị 心tâm 成thành 果quả 。 是thị 心tâm 摽phiếu/phiêu 名danh 。 是thị 心tâm 立lập 位vị 。 普phổ 賢hiền 觀quán 經Kinh 云vân 。 大đại 乗# 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 大đại 乗# 果quả 者giả 亦diệc 是thị 實thật 相tướng 。 釋thích 論luận 云vân 。 初sơ 觀quán 實thật 相tướng 名danh 因nhân 。 後hậu 觀quán 境cảnh 名danh 果quả 。 故cố 知tri 初sơ 後hậu 皆giai 心tâm 。 因nhân 果quả 同đồng 證chứng 。 只chỉ 為vì 根căn 機cơ 莫mạc 等đẳng 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 若nhược 以dĩ 一nhất 法pháp 逗đậu 機cơ 。 終chung 不bất 齊tề 成thành 解giải 脫thoát 。 湏# 各các 各các 示thị 現hiện 。 引dẫn 物vật 歸quy 心tâm 。 雖tuy 開khai 種chủng 種chủng 之chi 名danh 。 皆giai 是thị 一nhất 心tâm 之chi 義nghĩa 。 若nhược 違vi 自tự 心tâm 。 取thủ 外ngoại 佛Phật 相tương 勝thắng 妙diệu 之chi 境cảnh 。 則tắc 是thị 顛điên 倒đảo 。 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 若nhược 以dĩ 威uy 德đức 色sắc 種chủng 族tộc 。 而nhi 見kiến 人nhân 中trung 調điều 御ngự 師sư 。 是thị 為vi 病bệnh 眼nhãn 顛điên 倒đảo 見kiến 。 彼bỉ 不bất 能năng 知tri 最tối 勝thắng 法Pháp 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 香hương 積tích 佛Phật 國quốc 之chi 香hương 飯phạn 經Kinh 云vân 。 無vô 盡tận 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 功công 德đức 具cụ 足túc 者giả 。 所sở 食thực 之chi 餘dư 。 終chung 不bất 可khả 盡tận 。 以dĩ 一nhất 心tâm 真Chân 如Như 無vô 盡tận 之chi 理lý 。 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 資tư 熏huân 之chi 功công 。 自tự 體thể 性tánh 空không 。 無vô 作tác 妙diệu 用dụng 。 豈khởi 有hữu 盡tận 乎hồ 。 又hựu 云vân 食thực 此thử 飯phạn 者giả 。 發phát 大đại 乗# 意ý 。 乃nãi 至chí 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 消tiêu 。 猶do 飲ẩm 藥dược 攻công 毒độc 。 毒độc 滅diệt 藥dược 消tiêu 耳nhĩ 。 諸chư 大đại 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 雖tuy 復phục 捨xả 生sanh 受thọ 生sanh 。 後hậu 身thân 之chi 中trung 識thức 中trung 有hữu 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 遇ngộ 緣duyên 還hoàn 生sanh 香hương 飯phạn 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 流lưu 至chí 初Sơ 地Địa 。 發phát 無vô 漏lậu 心tâm 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 真chân 名danh 之chi 為vi 消tiêu 。 非phi 是thị 食thực 滅diệt 名danh 為vi 消tiêu 也dã 。 故cố 知tri 食thực 此thử 飯phạn 何hà 法pháp 不bất 消tiêu 也dã 。

【# 九cửu 板bản 】#

○# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 。 具cụ 足túc 優Ưu 婆Bà 夷Di 得đắc 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 無vô 盡tận 福phước 德đức 藏tạng 解giải 脫thoát 門môn 。 能năng 於ư 如như 是thị 。 一nhất 小tiểu 噐# 中trung 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 欲dục 樂lạc 。 出xuất 生sanh 種chủng 種chủng 。 美mỹ 味vị 飲ẩm 食thực 。 又hựu 如như 明minh 智trí 居cư 士sĩ 得đắc 隨tùy 意ý 出xuất 生sanh 福phước 德đức 藏tạng 解giải 脫thoát 門môn 。 尒# 時thời 居cư 士sĩ 知tri 眾chúng 普phổ 集tập 。 湏# 臾du 繫hệ 念niệm 仰ngưỡng 視thị 虚# 空không 。 如như 其kỳ 所sở 湏# 。 悉tất 從tùng 空không 下hạ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 會hội 。 普phổ 皆giai 滿mãn 足túc 。 然nhiên 後hậu 復phục 為vi 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 且thả 如như 優ưu 婆bà 噐# 內nội 。 明minh 智trí 空không 中trung 。 隨tùy 意ý 而nhi 出xuất 無vô 限hạn 珎# 羞tu 。 繫hệ 念niệm 而nhi 雨vũ 眾chúng 多đa 美mỹ 食thực 。 凡phàm 來lai 求cầu 者giả 。 皆giai 赴phó 所sở 湏# 。 得đắc 之chi 者giả 盡tận 證chứng 法Pháp 門môn 。 食thực 之chi 者giả 咸hàm 成thành 妙diệu 道đạo 。 可khả 謂vị 無vô 一nhất 塵trần 而nhi 不phủ 。 具cụ 足túc 佛Phật 事sự 。 無vô 一nhất 法pháp 而nhi 不bất 圎# 滿mãn 正chánh 宗tông 。 但đãn 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 心tâm 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 外ngoại 道đạo 見kiến 為vi 自tự 然nhiên 。 凡phàm 夫phu 見kiến 為vi 生sanh 死tử 。 聲Thanh 聞Văn 見kiến 為vi 四Tứ 諦Đế 。 緣Duyên 覺Giác 見kiến 為vi 因nhân 緣duyên 。 小tiểu 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 見kiến 為vi 但đãn 空không 。 大đại 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 見kiến 為vi 中trung 道đạo 。 諸chư 佛Phật 見kiến 為vi 實thật 相tướng 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 諸chư 見kiến 並tịnh 融dung 色sắc 塵trần 為vi 佛Phật 事sự 也dã 。

【# 十thập 五ngũ 板bản 】#

○# 現hiện 相tướng 品phẩm 云vân 。 尒# 時thời 諸chư 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 光quang 明minh 中trung 。 同đồng 時thời 發phát 聲thanh 。 說thuyết 此thử 頌tụng 言ngôn 。 諸chư 光quang 明minh 中trung 出xuất 妙diệu 音âm 。 普phổ 遍biến 十thập 方phương 一nhất 切thiết 國quốc 。 演diễn 說thuyết 佛Phật 子tử 諸chư 功công 德đức 。 能năng 入nhập 菩Bồ 提Đề 之chi 妙diệu 道đạo 。 乃nãi 至chí 逆nghịch 順thuận 善thiện 惡ác 。 無vô 非phi 佛Phật 事sự 。 如như 從tùng 二nhị 乗# 至chí 佛Phật 是thị 順thuận 行hành 。 從tùng 地địa 獄ngục 至chí 魔ma 王vương 是thị 逆nghịch 行hành 。 又hựu 如như 釋Thích 迦Ca 純thuần 行hành 善thiện 。 調Điều 達Đạt 純thuần 行hành 惡ác 。 身thân 子tử 志chí 誠thành 信tín 。 善thiện 星tinh 堅kiên 不bất 信tín 等đẳng 。 妍nghiên 醜xú 同đồng 歸quy 。 無vô 非phi 佛Phật 事sự 。 故cố 經Kinh 云vân 。 平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 行hành 不bất 能năng 到đáo 。 又hựu 云vân 實thật 際tế 理lý 地địa 。 大đại 魔ma 王vương 不bất 能năng 。 行hành 不bất 能năng 到đáo 。 以dĩ 佛Phật 魔ma 俱câu 不bất 出xuất 法Pháp 界Giới 之chi 門môn 。 實thật 際tế 之chi 地địa 。 以dĩ 是thị 一nhất 法pháp 故cố 。 若nhược 有hữu 行hành 有hữu 到đáo 。 則tắc 有hữu 人nhân 有hữu 法pháp 在tại 法pháp 之chi 外ngoại 。 成thành 二nhị 見kiến 故cố 。

第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 卷quyển

【# 三tam 板bản 】#

○# 維duy 摩ma 經kinh 者giả 。 此thử 云vân 淨tịnh 名danh 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 此thử 心tâm 弗phất 澄trừng 而nhi 自tự 清thanh 。 弗phất 磨ma 而nhi 自tự 瑩oánh 。 處xử 凡phàm 而nhi 不bất 垢cấu 。 在tại 聖thánh 而nhi 不bất 淨tịnh 。 故cố 云vân 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 所sở 言ngôn 名danh 者giả 。 以dĩ 心tâm 無vô 形hình 但đãn 有hữu 名danh 故cố 。 文văn 中trung 所sở 說thuyết 以dĩ 四tứ 海hải 之chi 渺# 瀰# 攝nhiếp 歸quy 毛mao 孔khổng 。 用dụng 湏# 弥# 之chi 高cao 廣quảng 納nạp 入nhập 芥giới 中trung 。 飛phi 佛Phật 土độ 於ư 十thập 方phương 未vị 移di 本bổn 處xứ 。 擲trịch 大Đại 千Thiên 於ư 界giới 外ngoại 。 含hàm 識thức 莫mạc 知tri 。 日nhật 月nguyệt 懸huyền 於ư 毫hào 端đoan 。 供cúng 具cụ 現hiện 於ư 體thể 內nội 。 腹phúc 納nạp 劫kiếp 燒thiêu 之chi 燄diệm 。 火hỏa 事sự 如như 然nhiên 。 口khẩu 吸hấp 十thập 方phương 之chi 風phong 。 身thân 無vô 損tổn 减# 。 斯tư 皆giai 自tự 心tâm 轉chuyển 變biến 不bất 動động 而nhi 遠viễn 近cận 俄nga 分phần/phân 。 一nhất 念niệm 包bao 容dung 無vô 礙ngại 而nhi 大đại 小tiểu 相tương/tướng 入nhập 。 天thiên 台thai 疏sớ/sơ 云vân 。 以dĩ 湏# 弥# 之chi 高cao 廣quảng 納nạp 芥giới 子tử 中trung 無vô 所sở 增tăng 减# 。 湏# 弥# 山sơn 王vương 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 而nhi 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 己kỷ 之chi 所sở 入nhập 。 唯duy 應ưng 度độ 者giả 乃nãi 見kiến 。 湏# 弥# 入nhập 芥giới 子tử 中trung 。 是thị 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 法Pháp 門môn 。 又hựu 以dĩ 四tứ 大đại 海hải 水thủy 。 入nhập 一nhất 毛mao 孔khổng 等đẳng 。 此thử 是thị 明minh 不bất 思tư 議nghị 大đại 用dụng 也dã 。 正chánh 以dĩ 實thật 慧tuệ 與dữ 真chân 性tánh 合hợp 。 故cố 得đắc 有hữu 斯tư 莫mạc 測trắc 之chi 用dụng 。 此thử 如như 大đại 智trí 論luận 偈kệ 云vân 。 水thủy 銀ngân 和hòa 真chân 金kim 。 能năng 塗đồ 諸chư 色sắc 像tượng 。 功công 德đức 和hòa 法Pháp 身thân 。 處xứ 處xứ 應ưng 現hiện 往vãng 。 若nhược 湏# 弥# 高cao 廣quảng 納nạp 於ư 芥giới 子tử 而nhi 無vô 增tăng 减# 。 亦diệc 不bất 迫bách 迮trách 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 者giả 。 具cụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。 迹tích 居cư 依y 報báo 之chi 境cảnh 得đắc 自tự 在tại 也dã 。 此thử 義nghĩa 難nan 解giải 。 有hữu 師sư 言ngôn 神thần 力lực 能năng 尒# 。 今kim 謂vị 不bất 思tư 議nghị 性tánh 。 非phi 天thiên 人nhân 脩tu 羅la 佛Phật 之chi 所sở 作tác 。 神thần 力lực 何hà 能năng 尒# 。 有hữu 師sư 言ngôn 小tiểu 無vô 小tiểu 相tương/tướng 大đại 無vô 大đại 相tương/tướng 故cố 得đắc 入nhập 也dã 。 今kim 謂vị 小tiểu 是thị 小tiểu 大đại 是thị 大đại 是thị 自tự 性tánh 小tiểu 大đại 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 入nhập 者giả 小tiểu 大đại 大đại 小tiểu 既ký 是thị 他tha 性tánh 之chi 小tiểu 大đại 何hà 得đắc 入nhập 也dã 。 今kim 解giải 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 明minh 一nhất 微vi 塵trần 有hữu 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 觀quán 眾chúng 生sanh 一nhất 念niệm 無vô 明minh 心tâm 即tức 是thị 如Như 來Lai 心tâm 。 若nhược 見kiến 此thử 心tâm 則tắc 能năng 以dĩ 湏# 弥# 入nhập 芥giới 子tử 無vô 相tướng 妨phương 也dã 。 下hạ 諸chư 不bất 思tư 議nghị 事sự 。 窮cùng 劫kiếp 說thuyết 不bất 能năng 盡tận 。 皆giai 是thị 此thử 意ý 耳nhĩ 。

【# 四tứ 板bản 】#

○# 輔phụ 行hành 記ký 釋thích 云vân 。 且thả 約ước 一nhất 念niệm 剎sát 那na 心tâm 所sở 起khởi 。 故cố 言ngôn 小tiểu 也dã 。 即tức 此thử 一nhất 念niệm 。 具cụ 足túc 法Pháp 身thân 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 即tức 是thị 能năng 容dung 湏# 弥# 之chi 大đại 。 大đại 小tiểu 常thường 遍biến 。 理lý 事sự 無vô 礙ngại 。 本bổn 來lai 相tương/tướng 即tức 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 只chỉ 指chỉ 凡phàm 夫phu 一nhất 念niệm 剎sát 那na 心tâm 具cụ 足túc 。 難nan 思tư 法Pháp 身thân 之chi 體thể 。 本bổn 來lai 相tương/tướng 在tại 故cố 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 經Kinh 云vân 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虚# 妄vọng 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。 以dĩ 瞥miết 有hữu 一nhất 毫hào 起khởi 處xứ 悉tất 落lạc 見kiến 聞văn 。 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。 俱câu 非phi 真chân 實thật 。 若nhược 不bất 達đạt 無vô 相tướng 即tức 相tương/tướng 則tắc 是thị 取thủ 相tương/tướng 。 凡phàm 夫phu 若nhược 了liễu 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 則tắc 成thành 唯duy 心tâm 大đại 覺giác 。 既ký 不bất 可khả 取thủ 相tương 求cầu 悟ngộ 亦diệc 不bất 可khả 離ly 相tương/tướng 思tư 真chân 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 覺giác 性tánh 自tự 現hiện 入nhập 宗tông 鏡kính 中trung 理lý 當đương 絕tuyệt 學học 。 百bách 氏thị 之chi 說thuyết 一nhất 教giáo 能năng 明minh 。 萬vạn 化hóa 之chi 端đoan 一nhất 言ngôn 可khả 蔽tế 。

【# 八bát 板bản 】#

華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 一nhất 念niệm 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 示thị 成thành 正chánh 覺giác 。 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 園viên 林lâm 。 法Pháp 身thân 周chu 遍biến 盡tận 虚# 空không 一nhất 切thiết 世thế 界giới 故cố 。 又hựu 云vân 。 一nhất 切thiết 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 行hành 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 是thị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 宮cung 殿điện 。 善thiện 遊du 戱# 諸chư 禪thiền 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 智trí 慧tuệ 故cố 。 是thị 以dĩ 正chánh 報báo 依y 報báo 。 皆giai 成thành 佛Phật 法pháp 。 所sở 以dĩ 淨tịnh 名danh 私tư 記ký 云vân 。 取thủ 妙diệu 喜hỷ 來lai 此thử 土thổ/độ 者giả 。 辯biện 於ư 淨tịnh 穢uế 無vô 二nhị 也dã 。 雖tuy 來lai 入nhập 此thử 土thổ 。 亦diệc 不bất 增tăng 减# 。 本bổn 性tánh 如như 故cố 。 雖tuy 來lai 畢tất 竟cánh 不bất 動động 。 何hà 意ý 如như 此thử 。 好hảo/hiếu 自tự 思tư 之chi 。 故cố 知tri 萬vạn 法pháp 施thí 為vi 。 隱ẩn 顯hiển 往vãng 復phục 。 若nhược 事sự 若nhược 理lý 。 皆giai 不bất 出xuất 一nhất 真chân 心tâm 矣hĩ 。

【# 九cửu 板bản 】#

○# 華hoa 嚴nghiêm 頌tụng 云vân 。 金kim 剛cang 鐵thiết 圍vi 數số 無vô 量lượng 。 悉tất 能năng 置trí 在tại 一nhất 毫hào 端đoan 。 若nhược 明minh 至chí 大đại 有hữu 小tiểu 相tương/tướng 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 此thử 初sơ 發phát 心tâm 。 以dĩ 大đại 小tiểu 無vô 性tánh 。 廣quảng 狹hiệp 隨tùy 緣duyên 。 若nhược 能năng 明minh 見kiến 至chí 大đại 無vô 外ngoại 之chi 相tướng 。 即tức 至chí 小tiểu 無vô 內nội 之chi 相tướng 。 皆giai 是thị 一nhất 毫hào 端đoan 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 故cố 云vân 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 此thử 初sơ 發phát 心tâm 。 如như 是thị 解giải 者giả 。 不bất 易dị 凡phàm 身thân 。 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 成thành 佛Phật 真chân 子tử 。

問vấn 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 芥giới 納nạp 湏# 弥# 毛mao 吞thôn 巨cự 海hải 。 既ký 唯duy 一nhất 心tâm 。 湏# 弥# 為vi 復phục 入nhập 芥giới 子tử 不bất 入nhập 芥giới 子tử 。 若nhược 言ngôn 入nhập 。 經kinh 何hà 故cố 云vân 湏# 弥# 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 若nhược 言ngôn 不bất 入nhập 。 又hựu 云vân 唯duy 應ưng 度độ 者giả 見kiến 之chi 。 荅# 。 若nhược 有hữu 所sở 入nhập 處xứ 。 即tức 失thất 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 若nhược 言ngôn 不bất 入nhập 。 又hựu 成thành 二nhị 見kiến 。 或hoặc 又hựu 云vân 小tiểu 是thị 大đại 家gia 之chi 小tiểu 。 大đại 是thị 小tiểu 家gia 之chi 大đại 。 或hoặc 云vân 芥giới 子tử 湏# 弥# 各các 無vô 自tự 性tánh 。 此thử 皆giai 是thị 以dĩ 空không 納nạp 空không 。 有hữu 何hà 奇kỳ 特đặc 。 故cố 知tri 未vị 入nhập 宗tông 鏡kính 。 情tình 見kiến 難nan 忘vong 。 # 大đại 小tiểu 於ư 方phương 隅ngung 。 立lập 見kiến 聞văn 於ư 妙diệu 道đạo 。 致trí 使sử 一nhất 真chân 潛tiềm 隱ẩn 。 萬vạn 法pháp 不bất 融dung 。 今kim 明minh 正chánh 義nghĩa 者giả 。 所sở 謂vị 入nhập 而nhi 不bất 入nhập 即tức 識thức 湏# 弥# 之chi 本bổn 相tương/tướng 。 不bất 入nhập 而nhi 入nhập 能năng 了liễu 諸chư 法pháp 之chi 自tự 宗tông 。 還hoàn 原nguyên 觀quán 云vân 。 所sở 言ngôn 入nhập 者giả 。 性tánh 相tướng 俱câu 泯mẫn 。 體thể 同đồng 法Pháp 界Giới 。 入nhập 無vô 入nhập 相tương/tướng 名danh 為vi 入nhập 也dã 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 如Như 來Lai 深thâm 境cảnh 界giới 。 其kỳ 量lượng 等đẳng 虚# 空không 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 入nhập 。 而nhi 實thật 無vô 所sở 入nhập 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 若nhược 別biệt 有hữu 一nhất 入nhập 處xứ 。 則tắc 入nhập 時thời 失thất 本bổn 相tương/tướng 。 不bất 得đắc 說thuyết 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 。 以dĩ 當đương 體thể 自tự 虚# 名danh 入nhập 法Pháp 界Giới 無vô 別biệt 可khả 入nhập 。 則tắc 不bất 壞hoại 種chủng 種chủng 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 雖tuy 諸chư 法pháp 無vô 一nhất 。 無vô 異dị 而nhi 說thuyết 一nhất 異dị 。 故cố 知tri 要yếu 由do 事sự 相tướng 歷lịch 然nhiên 不bất 入nhập 。 方phương 得đắc 相tương/tướng 資tư 相tương/tướng 遍biến 耳nhĩ 。 若nhược 入nhập 則tắc 失thất 緣duyên 則tắc 無vô 諸chư 緣duyên 各các 異dị 義nghĩa 。 不bất 入nhập 則tắc 壞hoại 性tánh 用dụng 。 不bất 得đắc 力lực 用dụng 交giao 徹triệt 。 則tắc 無vô 互hỗ 遍biến 相tương/tướng 資tư 義nghĩa 。 若nhược 具cụ 入nhập 。 不bất 入nhập 則tắc 成thành 俱câu 存tồn 無vô 礙ngại 義nghĩa 。 具cụ 此thử 三tam 緣duyên 方phương 成thành 緣duyên 起khởi 。 了liễu 此thử 緣duyên 性tánh 則tắc 能năng 變biến 通thông 。 遂toại 乃nãi 方phương 而nhi 能năng 圎# 小tiểu 而nhi 能năng 大đại 狹hiệp 而nhi 能năng 廣quảng 短đoản 而nhi 能năng 長trường/trưởng 。 無vô 非phi 我ngã 心tâm 神thần 德đức 自tự 在tại 則tắc 觸xúc 目mục 皆giai 是thị 湏# 弥# 入nhập 芥giới 。 舉cử 足túc 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 矣hĩ 。 故cố 云vân 。 吾ngô 心tâm 之chi 常thường 分phần/phân 。 豈khởi 假giả 於ư 他tha 術thuật 也dã 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

○# 若nhược 實thật 親thân 省tỉnh 現hiện 證chứng 自tự 宗tông 。 尚thượng 無vô 能năng 證chứng 之chi 智trí 心tâm 。 及cập 所sở 證chứng 之chi 妙diệu 理lý 。 豈khởi 况# 更cánh 存tồn 能năng 知tri 能năng 解giải 。 有hữu 得đắc 有hữu 趣thú 之chi 妄vọng 想tưởng 乎hồ 。 近cận 代đại 或hoặc 有hữu 濫lạm 叅# 禪thiền 門môn 不bất 得đắc 旨chỉ 者giả 。 相tương/tướng 承thừa 不bất 信tín 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 之chi 言ngôn 。 判phán 為vi 是thị 教giáo 乗# 所sở 說thuyết 未vị 得đắc 幽u 玄huyền 。 我ngã 自tự 有hữu 宗tông 門môn 向hướng 上thượng 事sự 在tại 。 唯duy 重trọng/trùng 非phi 心tâm 非phi 佛Phật 之chi 語ngữ 。 並tịnh 是thị 指chỉ 鹿lộc 作tác 馬mã 。 期kỳ 悟ngộ 遭tao 迷mê 。 執chấp 影ảnh 是thị 真chân 。 以dĩ 病bệnh 為vi 法pháp 。 只chỉ 要yếu 門môn 風phong 緊khẩn 峻tuấn 。 問vấn 荅# 尖tiêm 新tân 。 發phát 狂cuồng 慧tuệ 而nhi 守thủ 癡si 禪thiền 。 迷mê 方phương 便tiện 而nhi 違vi 宗tông 旨chỉ 。 立lập 格cách 量lượng 而nhi 據cứ 道Đạo 理lý 猶do 入nhập 假giả 之chi 金kim 。 存tồn [失*見]# 矩củ 而nhi 邊biên 隅ngung 如như 添# 水thủy 之chi 乳nhũ 。 一nhất 向hướng 於ư 言ngôn 語ngữ 上thượng 取thủ 辦biện 。 意ý 根căn 下hạ 依y 通thông 。 都đô 為vi 能năng 所sở 未vị 忘vong 。 名danh 相tướng 不bất 破phá 。 若nhược 實thật 見kiến 性tánh 。 心tâm 境cảnh 自tự 虚# 。 匿nặc 跡tích 韜# 光quang 。 潛tiềm 行hành 密mật 用dụng 。 是thị 以dĩ 全toàn 不bất 悟ngộ 道đạo 。 唯duy 逐trục 妄vọng 輪luân 迴hồi 。 起khởi 法pháp 我ngã 見kiến 而nhi 輕khinh 忽hốt 上thượng 流lưu 。 恃thị 錯thác 知tri 解giải 而nhi 摧tồi 殘tàn 未vị 學học 。 毀hủy 金kim 口khẩu 所sở 說thuyết 之chi 正chánh 典điển 。 撥bát 圎# 因nhân 助trợ 道đạo 之chi 修tu 行hành 。 [后-口+十]# 二nhị 乗# 之chi 菩Bồ 提Đề 。 滅diệt 人nhân 天thiên 之chi 善thiện 種chủng 。 但đãn 欲dục 作tác 探thám 玄huyền 上thượng 士sĩ 。 俲# 無vô 礙ngại 無vô 修tu 。 不bất 知tri 返phản 墮đọa 無vô 知tri 。 成thành 空không 見kiến 外ngoại 道đạo 。 唯duy 觀quán 影ảnh 跡tích 。 莫mạc 究cứu 圎# 常thường 。 積tích 見kiến 不bất 休hưu 。 徒đồ 自tự 疲bì 極cực 。 如như 孔khổng 子tử 迷mê 津tân 問vấn 漁ngư 父phụ 。 漁ngư 父phụ 曰viết 。 人nhân 有hữu 畏úy 影ảnh 惡ác 跡tích 。 疾tật 走tẩu 不bất 休hưu 絕tuyệt 力lực 而nhi 死tử 。 不bất 知tri 處xứ 隂# 以dĩ 休hưu 影ảnh 。 之chi 靜tĩnh 處xứ 以dĩ 息tức 跡tích 。 愚ngu 亦diệc 甚thậm 矣hĩ 。 何hà 不bất 以dĩ 一nhất 心tâm 為vi 道đạo 。 息tức 諍tranh 除trừ 非phi 。 自tự 然nhiên 過quá 量lượng 超siêu 情tình 還hoàn 淳thuần 返phản 朴phác 。 若nhược 以dĩ 道đạo 自tự 養dưỡng 則tắc 不bất 失thất 。 以dĩ 道đạo 濟tế 他tha 則tắc 不bất 誑cuống 。 以dĩ 道Đạo 治trị 國quốc 則tắc 國quốc 泰thái 。 以dĩ 道đạo 修tu 家gia 則tắc 家gia 安an 。 故cố 不bất 可khả 湏# 刻khắc 忘vong 道đạo 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 道Đạo 德đức 經Kinh 云vân 。 故cố 失thất 道đạo 而nhi 後hậu 德đức 。 失thất 德đức 而nhi 後hậu 仁nhân 。 失thất 仁nhân 而nhi 後hậu 義nghĩa 。 失thất 義nghĩa 而nhi 後hậu 禮lễ 。 夫phu 禮lễ 者giả 。 忠trung 信tín 之chi 薄bạc 。 日nhật 以dĩ 衰suy 薄bạc 而nhi 亂loạn 之chi 首thủ 。 莊trang 子tử 云vân 。 五ngũ 色sắc 不bất 亂loạn 。 孰thục 為vi 文văn 彩thải 。 五ngũ 聲thanh 不bất 亂loạn 。 孰thục 為vi 六lục 律luật 。 白bạch 玉ngọc 無vô 瑕hà 孰thục 為vi 珪# 璋# 。 殘tàn 朴phác 以dĩ 為vi 噐# 者giả 。 工công 匠tượng 之chi 罪tội 也dã 。 毀hủy 道Đạo 德đức 而nhi 為vi 仁nhân 義nghĩa 者giả 。 聖thánh 人nhân 之chi 罪tội 也dã 。 君quân 能năng 焚phần 符phù 破phá 璽# 賊tặc 盜đạo 自tự 止chỉ 。 剖phẫu 斗đẩu 折chiết 衡hành 而nhi 民dân 不bất 諍tranh 。 聖thánh 人nhân 生sanh 而nhi 賊tặc 盜đạo 起khởi 。 聖thánh 人nhân 死tử 而nhi 賊tặc 盜đạo 止chỉ 。 故cố 知tri 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 而nhi 利lợi 天thiên 下hạ 者giả 少thiểu 。 害hại 天thiên 下hạ 多đa 矣hĩ 。 曷hạt 如như 開khai 示thị 如như 是thị 不bất 思tư 議nghị 。 大đại 威uy 德đức 廣quảng 大đại 法Pháp 門môn 。 普phổ 廕ấm 十thập 方phương 群quần 生sanh 等đẳng 潤nhuận 。 可khả 謂vị 深thâm 達đạt 妙diệu 旨chỉ 。 冥minh 合hợp 真chân 歸quy 。 如như 香hương 象tượng 渡độ 河hà 步bộ 步bộ 到đáo 底để 。 似tự 養dưỡng 由do 駕giá 箭tiễn 一nhất 一nhất 穿xuyên 楊dương 。 盡tận 為vi 破phá 的đích 之chi 文văn 。 皆giai 是thị 窮cùng 原nguyên 之chi 說thuyết 。 此thử 是thị 圎# 䪺# 義nghĩa 。 非phi 權quyền 冝# 門môn 如như 水thủy 月nguyệt 䪺# 呈trình 更cánh 無vô 來lai 去khứ 。 猶do 明minh 鏡kính 䪺# 照chiếu 。 豈khởi 有hữu 前tiền 後hậu 。

第đệ 二nhị 十thập 六lục 卷quyển

【# 十thập 四tứ 板bản 】#

○# 經Kinh 云vân 空không 心tâm 不bất 動động 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 何hà 者giả 。 經Kinh 云vân 。 無vô 可khả 與dữ 者giả 名danh 為vi 布bố 施thí 。 豈khởi 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 可khả 住trụ 相tương/tướng 耶da 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 戒giới 性tánh 如như 虚# 空không 。 持trì 者giả 為vi 迷mê 倒đảo 。 寧ninh 執chấp 事sự 法pháp 分phần/phân 持trì 犯phạm 耶da 。 經Kinh 云vân 。 忍nhẫn 者giả 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 盡tận 一nhất 切thiết 相tướng 。 及cập 諸chư 所sở 緣duyên 。 又hựu 云vân 何hà 謂vị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 能năng 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。 佛Phật 言ngôn 見kiến 心tâm 相tương/tướng 念niệm 念niệm 滅diệt 。 豈khởi 可khả 伏phục 捺nại 自tự 心tâm 對đối 治trị 前tiền 境cảnh 而nhi 為vi 忍nhẫn 受thọ 耶da 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 若nhược 能năng 心tâm 不bất 起khởi 。 精tinh 進tấn 無vô 有hữu 涯nhai 。 又hựu 云vân 何hà 謂vị 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 能năng 行hành 精tinh 進tấn 。 佛Phật 言ngôn 求cầu 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 寧ninh 著trước 有hữu 為vi 妄vọng 興hưng 勞lao 慮lự 耶da 。 經Kinh 云vân 。 不bất 見kiến 心tâm 相tương/tướng 名danh 為vi 正chánh 定định 。 豈khởi 避tị 喧huyên 雜tạp 而nhi 守thủ 靜tĩnh 塵trần 耶da 。 經Kinh 云vân 。 不bất 求cầu 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 因nhân 緣duyên 是thị 名danh 正chánh 慧tuệ 。 寧ninh 外ngoại 徇# 文văn 言ngôn 強cường/cưỡng 生sanh 知tri 解giải 耶da 。

第đệ 二nhị 十thập 七thất 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 天thiên 台thai 教giáo 云vân 。 觀quán 於ư 一nhất 心tâm 。 欻hốt 有hữu 一nhất 切thiết 心tâm 。 觀quán 一nhất 切thiết 心tâm 。 倏thúc 無vô 諸chư 心tâm 。 心tâm 無vô 有hữu 無vô 。 通thông 至chí 實thật 相tướng 。 即tức 神thần 通thông 也dã 。 義nghĩa 海hải 云vân 。 謂vị 此thử 塵trần 無vô 體thể 。 不bất 動động 塵trần 處xứ 恆hằng 遍biến 十thập 方phương 剎sát 海hải 。 無vô 來lai 去khứ 之chi 相tướng 是thị 神thần 足túc 通thông 。 不bất 起khởi 子tử 本bổn 座tòa 。 遍biến 遊du 於ư 十thập 方phương 。 又hựu 見kiến 塵trần 法Pháp 界Giới 無vô 際tế 。 而nhi 有hữu 理lý 事sự 教giáo 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 皆giai 同đồng 證chứng 入nhập 。 皆giai 同đồng 修tu 習tập 此thử 法pháp 更cánh 無vô 別biệt 路lộ 是thị 他tha 心tâm 通thông 。 見kiến 塵trần 法Pháp 界Giới 解giải 行hành 。 現hiện 前tiền 之chi 時thời 。 即tức 知tri 過quá 去khứ 曾tằng 於ư 佛Phật 所sở 。 親thân 聞văn 此thử 法pháp 。 以dĩ 觀quán 心tâm 不bất 斷đoạn 是thị 故cố 今kim 日nhật 得đắc 了liễu 。 是thị 宿túc 命mạng 通thông 。 又hựu 見kiến 塵trần 性tánh 空không 寂tịch 。 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。 即tức 不bất 二nhị 見kiến 。 若nhược 見kiến 相tương/tướng 即tức 為vi 二nhị 也dã 。 由do 無vô 相tướng 即tức 無vô 有hữu 二nhị 。 名danh 天thiên 眼nhãn 通thông 。 經Kinh 云vân 。 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 見kiến 。 名danh 真chân 天thiên 眼nhãn 。 又hựu 了liễu 塵trần 無vô 生sanh 無vô 性tánh 空không 寂tịch 即tức 。 執chấp 心tâm 不bất 起khởi 。 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 經Kinh 云vân 。 斷đoạn 結kết 空không 心tâm 我ngã 。 是thị 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 。 又hựu 聞văn 說thuyết 塵trần 法Pháp 界Giới 差sai 別biệt 之chi 聲thanh 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 聲thanh 全toàn 是thị 耳nhĩ 不bất 復phục 更cánh 聞văn 也dã 。 然nhiên 此thử 聞văn 無vô 緣duyên 無vô 得đắc 。 於ư 聲thanh 悟ngộ 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 常thường 聞văn 一nhất 切thiết 佛Phật 。 法pháp 為vi 天thiên 耳nhĩ 通thông 。

【# 二nhị 板bản 】#

○# 於ư 一nhất 心tâm 正chánh 觀quán 之chi 中trung 最tối 為vi 樞xu 要yếu 。 少thiểu 用dụng 心tâm 力lực 。 成thành 大đại 菩Bồ 提Đề 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 私tư 記ký 云vân 。 此thử 經Kinh 中trung 揔# 是thị 法Pháp 身thân 作tác 多đa 種chủng 名danh 字tự 。 如như 人nhân 天thiên 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 為vi 身thân 。 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 諦Đế 。 緣Duyên 覺Giác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 六Lục 度Độ 。 佛Phật 種chủng 智trí 為vi 身thân 。 身thân 是thị 聚tụ 義nghĩa 。 於ư 法Pháp 身thân 中trung 隨tùy 行hành 位vị 功công 德đức 聚tụ 處xứ 名danh 身thân 。 若nhược 有hữu 情tình 身thân 相tướng 皆giai 是thị 法Pháp 身thân 所sở 起khởi 。 若nhược 無vô 情tình 國quốc 土độ 盡tận 從tùng 佛Phật 智trí 所sở 現hiện 。 終chung 無vô 纖tiêm 毫hào 於ư 宗tông 鏡kính 外ngoại 。 別biệt 有hữu 異dị 體thể 。 而nhi 能năng 建kiến 立lập 故cố 。

【# 七thất 板bản 】#

○# 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 德đức 首thủ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 所sở 悟ngộ 。 唯duy 是thị 一nhất 法pháp 。 云vân 何hà 乃nãi 說thuyết 。 無vô 量lượng 諸chư 法pháp 。 現hiện 無vô 量lượng 剎sát 。 化hóa 無vô 量lượng 眾chúng 。 演diễn 無vô 量lượng 音âm 。 示thị 無vô 量lượng 身thân 。 知tri 無vô 量lượng 心tâm 。 現hiện 無vô 量lượng 神thần 通thông 。 普phổ 能năng 震chấn 動động 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 示thị 現hiện 無vô 量lượng 。 殊thù 勝thắng 莊trang 嚴nghiêm 。 顯hiển 示thị 無vô 邊biên 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 而nhi 法pháp 性tánh 中trung 此thử 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

時thời 德đức 首thủ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 頌tụng 荅# 曰viết 。 佛Phật 子tử 所sở 問vấn 義nghĩa 。 甚thậm 深thâm 難nan 可khả 了liễu 。 智trí 者giả 能năng 知tri 此thử 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 功công 德đức 。 譬thí 如như 地địa 性tánh 一nhất 。 眾chúng 生sanh 各các 別biệt 住trụ 。 地địa 無vô 一nhất 異dị 念niệm 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 火hỏa 性tánh 一nhất 。 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 物vật 。 火hỏa 燄diệm 無vô 分phân 別biệt 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 大đại 海hải 一nhất 。 波ba 濤đào 千thiên 萬vạn 異dị 。 水thủy 無vô 種chủng 種chủng 殊thù 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 風phong 性tánh 一nhất 。 能năng 吹xuy 一nhất 切thiết 物vật 。 風phong 無vô 一nhất 異dị 念niệm 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 大đại 雲vân 雷lôi 。 普phổ 雨vũ 一nhất 切thiết 地địa 。 雨vũ 滴tích 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 地địa 界giới 一nhất 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 芽nha 。 非phi 地địa 有hữu 殊thù 異dị 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 如như 日nhật 無vô 雲vân 曀ê 。 普phổ 照chiếu 於ư 十thập 方phương 。 光quang 明minh 無vô 異dị 性tánh 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 亦diệc 如như 空không 中trung 月nguyệt 。 世thế 間gian 靡mĩ 不bất 見kiến 。 非phi 月nguyệt 往vãng 其kỳ 處xứ 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 譬thí 如như 大Đại 梵Phạm 王Vương 。 應ưng 現hiện 滿mãn 三tam 千thiên 。 其kỳ 身thân 無vô 別biệt 異dị 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 如như 是thị 。 故cố 知tri 此thử 宗tông 鏡kính 一nhất 心tâm 之chi 旨chỉ 名danh 具cụ 足túc 道đạo 。 是thị 圎# 䪺# 門môn 。 就tựu 緣duyên 起khởi 則tắc 無vô 邊biên 。 約ước 真chân 性tánh 則tắc 無vô 二nhị 。 一nhất 多đa 交giao 徹triệt 。 存tồn 泯mẫn 同đồng 時thời 。

第đệ 二nhị 十thập 八bát 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 有hữu 十thập 種chủng 無vô 礙ngại 。 今kim 於ư 事sự 法pháp 上thượng 辨biện 此thử 十thập 無vô 礙ngại 。 例lệ 餘dư 法pháp 准chuẩn 知tri 。

○# 一nhất 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 者giả 。 如như 經Kinh 云vân 此thử 蓮liên 華hoa 葉diệp 即tức 具cụ 此thử 十thập 義nghĩa 。 謂vị 此thử 華hoa 葉diệp 即tức 同đồng 真chân 性tánh 。 不bất 礙ngại 事sự 相tướng 宛uyển 然nhiên 。

○# 二nhị 廣quảng 狹hiệp 無vô 礙ngại 。 即tức 此thử 華hoa 葉diệp 其kỳ 心tâm 普phổ 周chu 。 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 而nhi 恆hằng 不bất 捨xả 本bổn 位vị 分phần/phân 劑tề 。 此thử 則tắc 分phần/phân 即tức 無vô 分phần/phân 。 無vô 分phần/phân 即tức 分phần/phân 。 經Kinh 云vân 。 此thử 諸chư 華hoa 葉diệp 普phổ 覆phú 法Pháp 界Giới 。

○# 三tam 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 即tức 此thử 華hoa 葉diệp 。 具cụ 無vô 邊biên 德đức 。 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 。 融dung 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 不bất 可khả 言ngôn 多đa 。

○# 四tứ 相tương/tướng 入nhập 無vô 礙ngại 。 此thử 一nhất 華hoa 葉diệp 舒thư 已dĩ 。 遍biến 入nhập 一nhất 切thiết 。 差sai 別biệt 法pháp 中trung 。 復phục 能năng 攝nhiếp 取thủ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 法pháp 。 令linh 入nhập 己kỷ 內nội 。 是thị 故cố 即tức 舒thư 恆hằng 攝nhiếp 。 同đồng 時thời 無vô 礙ngại 。

○# 五ngũ 相tương/tướng 即tức 無vô 礙ngại 。 此thử 一nhất 華hoa 葉diệp 必tất 廢phế 已dĩ 。 同đồng 他tha 舉cử 體thể 全toàn 是thị 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 恆hằng 攝nhiếp 他tha 。 同đồng 己kỷ 令linh 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 即tức 是thị 己kỷ 體thể 。 是thị 故cố 己kỷ 即tức 是thị 他tha 。 己kỷ 不bất 立lập 他tha 。 即tức 是thị 己kỷ 他tha 不bất 存tồn 。 他tha 己kỷ 存tồn 亡vong 。 同đồng 時thời 顯hiển 現hiện 。

○# 六lục 隱ẩn 顯hiển 無vô 礙ngại 。 此thử 華hoa 葉diệp 既ký 遍biến 一nhất 切thiết 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 皆giai 普phổ 遍biến 。 此thử 能năng 遍biến 彼bỉ 。 則tắc 此thử 顯hiển 彼bỉ 隱ẩn 。 彼bỉ 能năng 遍biến 此thử 。 則tắc 彼bỉ 顯hiển 此thử 隱ẩn 。 如như 是thị 彼bỉ 此thử 各các 有hữu 隱ẩn 顯hiển 無vô 礙ngại 。

○# 七thất 微vi 細tế 無vô 礙ngại 。 又hựu 此thử 華hoa 葉diệp 中trung 悉tất 能năng 顯hiển 現hiện 微vi 細tế 剎sát 土độ 。 炳bỉnh 然nhiên 齊tề 現hiện 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 塵trần 中trung 微vi 細tế 國quốc 土độ 。 曠khoáng 然nhiên 安an 住trụ 。

○# 八bát 帝đế 網võng 無vô 礙ngại 。 又hựu 此thử 華hoa 葉diệp 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 各các 有hữu 無vô 邊biên 。 諸chư 世thế 界giới 海hải 。 世thế 界giới 海hải 中trung 復phục 有hữu 微vi 塵trần 。 此thử 微vi 塵trần 內nội 。 復phục 有hữu 世thế 界giới 。 如như 是thị 重trùng 重trùng 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 非phi 是thị 心tâm 識thức 思tư 量lượng 境cảnh 界giới 。

○# 九cửu 十thập 世thế 無vô 礙ngại 。 此thử 一nhất 華hoa 葉diệp 撗hoàng 遍biến 十thập 方phương 竪thụ 該cai 九cửu 世thế 。 以dĩ 時thời 無vô 別biệt 體thể 。 依y 華hoa 以dĩ 立lập 。 華hoa 既ký 無vô 礙ngại 。

時thời 亦diệc 如như 之chi 。

○# 十thập 主chủ 伴bạn 無vô 礙ngại 。 又hựu 此thử 華hoa 葉diệp 理lý 無vô 孤cô 起khởi 。 必tất 攝nhiếp 無vô 量lượng 眷quyến 屬thuộc 圍vi 繞nhiễu 。 經Kinh 云vân 。 此thử 蓮liên 華hoa 有hữu 世thế 界giới 海hải 微vi 塵trần 數số 蓮liên 華hoa 。 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 此thử 經Kinh 中trung 所sở 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 互hỗ 為vi 主chủ 伴bạn 。 具cụ 德đức 圎# 滿mãn 。

【# 三tam 板bản 】#

○# 會hội 通thông 純thuần 雜tạp 文văn 云vân 。 萬vạn 行hạnh 紛phân 披phi 。 比tỉ 華hoa 開khai 錦cẩm 。 上thượng 者giả 。 意ý 取thủ 五ngũ 綵thải 相tương/tướng 宣tuyên 。 華hoa 色sắc 雖tuy 異dị 。 一nhất 一nhất 之chi 線tuyến 。 皆giai 悉tất 通thông 過quá 。 通thông 喻dụ 於ư 純thuần 。 異dị 喻dụ 於ư 雜tạp 。 故cố 常thường 通thông 常thường 異dị 。 名danh 為vi 無vô 礙ngại 。 不bất 同đồng 繡tú 畫họa 但đãn 異dị 不bất 通thông 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 異dị 而nhi 不bất 通thông 失thất 一nhất 性tánh 圎# 融dung 之chi 道đạo 。 若nhược 通thông 而nhi 不bất 異dị 。 無vô 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 之chi 門môn 。 常thường 異dị 常thường 通thông 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 則tắc 真chân 體thể 冥minh 寂tịch 。 不bất 礙ngại 隨tùy 緣duyên 。 大đại 用dụng 現hiện 前tiền 無vô 妨phương 正chánh 性tánh 。 可khả 比tỉ 華hoa 開khai 錦cẩm 上thượng 。 猶do 雲vân 起khởi 長trường/trưởng 空không 矣hĩ 。

【# 四tứ 板bản 】#

○# 三tam 摩ma 地địa 經Kinh 云vân 。 於ư 其kỳ 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 普phổ 能năng 示thị 現hiện 。 一nhất 有hữu 情tình 身thân 。 又hựu 能năng 於ư 一nhất 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 普phổ 現hiện 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 之chi 身thân 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 能năng 現hiện 法Pháp 身thân 。 又hựu 能năng 於ư 法Pháp 身thân 中trung 。 現hiện 有hữu 情tình 身thân 。 乃nãi 至chí 能năng 以dĩ 一nhất 身thân 。 隨tùy 念niệm 悟ngộ 入nhập 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 際tế 劫kiếp 數số 。 普phổ 現hiện 所sở 作tác 。 業nghiệp 果quả 異dị 熟thục 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 開khai 悟ngộ 有hữu 情tình 。 悉tất 令linh 現hiện 見kiến 。 皆giai 得đắc 善thiện 巧xảo 。

【# 九cửu 板bản 】#

○# 此thử 重trọng/trùng 玄huyền 門môn 名danh 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 隨tùy 智trí 所sở 演diễn 。 以dĩ 廣quảng 見kiến 聞văn 。 唯duy 證chứng 方phương 知tri 。 非phi 情tình 所sở 解giải 。 若nhược 親thân 證chứng 時thời 悉tất 是thị 現hiện 量lượng 之chi 境cảnh 。 處xứ 處xứ 入nhập 法Pháp 界Giới 。 念niệm 念niệm 見kiến 遮già 那na 。 若nhược 但đãn 隨tùy 文văn 義nghĩa 所sở 解giải 。 只chỉ 是thị 蔭ấm 識thức 依y 通thông 。 當đương 逆nghịch 順thuận 境cảnh 時thời 還hoàn 成thành 滯trệ 礙ngại 。 遇ngộ 差sai 別biệt 問vấn 處xứ 皆giai 墮đọa 疑nghi 情tình 。 如như 鹽diêm 官quan 和hòa 尚thượng 勘khám 華hoa 嚴nghiêm 大đại 師sư 云vân 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 有hữu 幾kỷ 種chủng 法pháp 界giới 。 對đối 云vân 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 有hữu 十thập 種chủng 法pháp 界giới 。 廣quảng 而nhi 言ngôn 之chi 則tắc 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 師sư 竪thụ 起khởi 拂phất 子tử 云vân 。 是thị 第đệ 幾kỷ 種chủng 法Pháp 界Giới 。 當đương 時thời 低đê 頭đầu 擬nghĩ 祗chi 對đối 次thứ 。 師sư 呵ha 云vân 。 思tư 而nhi 知tri 。 慮lự 而nhi 解giải 。 是thị 鬼quỷ 家gia 活hoạt 計kế 。 日nhật 下hạ 孤cô 燈đăng 。 果quả 然nhiên 失thất 照chiếu 出xuất 去khứ 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

○# 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 若nhược 人nhân 得đắc 聞văn 。 一nhất 句cú 之chi 法pháp 。 即tức 解giải 其kỳ 中trung 千thiên 萬vạn 句cú 義nghĩa 。 百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 敷phu 演diễn 解giải 說thuyết 智trí 慧tuệ 辯biện 才tài 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 是thị 名danh 多đa 聞văn 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。 常thường 不bất 說thuyết 法Pháp 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 又hựu 云vân 寧ninh 願nguyện 少thiểu 聞văn 。 多đa 解giải 義nghĩa 理lý 。 不bất 願nguyện 多đa 聞văn 。 於ư 義nghĩa 不bất 了liễu 。 即tức 是thị 入nhập 此thử 宗tông 鏡kính 一nhất 解giải 千thiên 從tùng 。 雖tuy 廣quảng 引dẫn 文văn 只chỉ 證chứng 此thử 理lý 。 上thượng 根căn 一nhất 覧# 已dĩ 斷đoạn 纖tiêm 疑nghi 。 中trung 下hạ 再tái 披phi 方phương 能năng 具cụ 信tín 。 對đối 根căn 故cố 耳nhĩ 。 非phi 法pháp 合hợp 然nhiên 。 所sở 以dĩ 勝thắng 天thiên 王vương 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 佛Phật 復phục 告cáo 善Thiện 思Tư 。 惟duy 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 言ngôn 。 賢hiền 德đức 天thiên 子tử 。 已dĩ 於ư 過quá 去khứ 。 無vô 量lượng 百bách 千thiên 億ức 。 劫kiếp 修tu 習tập 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 窮cùng 劫kiếp 說thuyết 法Pháp 亦diệc 無vô 終chung 盡tận 。 善thiện 思tư 惟duy 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 陀đà 羅la 尼ni 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 名danh 眾chúng 法pháp 不bất 入nhập 陀đà 羅la 尼ni 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 陀đà 羅la 尼ni 。 過quá 諸chư 文văn 字tự 。 言ngôn 不bất 能năng 入nhập 。 心tâm 不bất 能năng 量lượng 。 內nội 外ngoại 眾chúng 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

善thiện 男nam 子tử 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 入nhập 此thử 者giả 。 故cố 名danh 眾chúng 法pháp 不bất 入nhập 陀đà 羅la 尼ni 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 法Pháp 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 高cao 下hạ 。 亦diệc 無vô 出xuất 入nhập 。 無vô 一nhất 文văn 字tự 從tùng 外ngoại 來lai 入nhập 。 亦diệc 無vô 一nhất 字tự 從tùng 此thử 法pháp 出xuất 。 又hựu 無vô 一nhất 字tự 住trụ 此thử 法pháp 中trung 。 亦diệc 無vô 文văn 字tự 共cộng 相tương 。 見kiến 者giả 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 是thị 諸chư 文văn 字tự 說thuyết 亦diệc 不bất 减# 。 不bất 說thuyết 無vô 增tăng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 無vô 起khởi 造tạo 者giả 。 無vô 壞hoại 滅diệt 者giả 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 文văn 字tự 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 如như 心tâm 一nhất 切thiết 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 法pháp 離ly 言ngôn 語ngữ 。 亦diệc 離ly 思tư 量lượng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 無vô 出xuất 入nhập 。 是thị 名danh 眾chúng 法pháp 不bất 入nhập 陀đà 羅la 尼ni 。 若nhược 能năng 通thông 達đạt 。 此thử 法Pháp 門môn 者giả 。 辯biện 才tài 無vô 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 通thông 達đạt 不bất 斷đoạn 無vô 盡tận 法pháp 故cố 。

善thiện 男nam 子tử 。 能năng 入nhập 虚# 空không 者giả 。 則tắc 能năng 入nhập 此thử 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。

【# 十thập 四tứ 板bản 】#

○# 問vấn 。 信tín 入nhập 此thử 法pháp 還hoàn 有hữu 退thoái 者giả 不phủ 。 荅# 信tín 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 若nhược 正chánh 信tín 堅kiên 固cố 。 諦đế 了liễu 無vô 疑nghi 。 理lý 觀quán 分phân 明minh 乗# 戒giới 兼kiêm 急cấp 。 如như 此thử 則tắc 一nhất 生sanh 可khả 辦biện 。 誰thùy 論luận 退thoái 耶da 。 二nhị 若nhược 依y 通thông 之chi 信tín 。 觀quán 力lực 麄# 浮phù 。 習tập 重trọng 境cảnh 強cường/cưỡng 。 遇ngộ 緣duyên 即tức 退thoái 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經kinh 聞văn 常thường 住trụ 二nhị 字tự 。 尚thượng 七thất 世thế 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 設thiết 聞văn 如Như 來Lai 名danh 。 及cập 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 生sanh 信tín 解giải 。 亦diệc 能năng 成thành 種chủng 。 必tất 得đắc 解giải 脫thoát 。 至chí 成thành 佛Phật 故cố 。 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 。 及cập 從tùng 凡phàm 夫phu 信tín 位vị 猶do 言ngôn 有hữu 退thoái 。 此thử 意ý 若nhược 為vi 和hòa 會hội 。 解giải 云vân 。 十thập 信tín 之chi 中trung 勝thắng 解giải 未vị 成thành 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 便tiện 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 不bất 近cận 善thiện 友hữu 。 不bất 敬kính 賢hiền 良lương 。 為vi 慢mạn 怠đãi 故cố 。 久cửu 處xứ 人nhân 天thiên 。 惡ác 業nghiệp 便tiện 起khởi 。 能năng 成thành 就tựu 大đại 地địa 獄ngục 業nghiệp 。 若nhược 一nhất 信tín 不bất 慢mạn 。 常thường 求cầu 勝thắng 友hữu 。 即tức 無vô 此thử 失thất 。 若nhược 權quyền 教giáo 中trung 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 可khả 有hữu 退thoái 位vị 。 實thật 教giáo 中trung 為vi 稽khể 滯trệ 者giả 責trách 令linh 進tiến 修tu 。 如như 舎# 利lợi 弗phất 是thị 。 示thị 現hiện 聲Thanh 聞Văn 。 非phi 實thật 聲Thanh 聞Văn 。 所sở 作tác 方phương 便tiện 皆giai 度độ 眾chúng 生sanh 。 使sử 令linh 進tiến 策sách 。 如như 權quyền 教giáo 中trung 第đệ 六lục 住trụ 心tâm 可khả 說thuyết 實thật 退thoái 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 權quyền 教giáo 中trung 地địa 前tiền 三tam 賢hiền 揔# 未vị 見kiến 道đạo 。 所sở 修tu 作tác 業nghiệp 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 所sở 有hữu 無vô 明minh 皆giai 是thị 折chiết 伏phục 。 功công 不bất 強cường/cưỡng 者giả 便tiện 生sanh 退thoái 。 還hoàn 若nhược 折chiết 伏phục 有hữu 力lực 。 亦diệc 不bất 退thoái 失thất 。 如như 蛇xà 有hữu 毒độc 為vi 咒chú 力lực 故cố 毒độc 不bất 能năng 起khởi 。 但đãn 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 種chủng 於ư 信tín 心tâm 。 謙khiêm 下hạ 無vô 慢mạn 。 敬kính 順thuận 賢hiền 良lương 。 於ư 諸chư 惡ác 人nhân 。 心tâm 常thường 慈từ 忍nhẫn 。 於ư 諸chư 勝thắng 己kỷ 者giả 咨tư 受thọ 未vị 聞văn 。 所sở 聞văn 勝thắng 法Pháp 奉phụng 行hành 無vô 妄vọng 。 所sở 有hữu 虚# 妄vọng 依y 教giáo 蠲quyên 除trừ 。 於ư 三tam 菩Bồ 提Đề 道Đạo 常thường 勤cần 不bất 息tức 。 夫phu 為vi 人nhân 生sanh 之chi 法pháp 。 法pháp 合hợp 如như 然nhiên 。 但đãn 不bất 長trường/trưởng 惡ác 而nhi 生sanh 何hà 湏# 慮lự 退thoái 。 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 常thường 清thanh 淨tịnh 者giả 。 信tín 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 方phương 為vi 常thường 淨tịnh 。 由do 稱xưng 本bổn 性tánh 。 而nhi 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 更cánh 無vô 所sở 進tiến 。 如như 在tại 虚# 空không 退thoái 至chí 何hà 所sở 。

第đệ 二nhị 十thập 九cửu 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 問vấn 。 法pháp 唯duy 心tâm 說thuyết 者giả 。 云vân 何hà 教giáo 立lập 五ngũ 時thời 。 聽thính 分phần/phân 四tứ 眾chúng 。 荅# 。 諸chư 佛Phật 無vô 有hữu 色sắc 聲thanh 功công 德đức 。 唯duy 有hữu 如như 如như 及cập 如như 如như 智trí 獨độc 存tồn 。 凡phàm 有hữu 見kiến 聞văn 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 心tâm 影ảnh 像tượng 。 則tắc 說thuyết 唯duy 心tâm 說thuyết 聽thính 唯duy 心tâm 聽thính 。 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 何hà 處xứ 有hữu 法pháp 。 如như 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 何hà 故cố 說thuyết 不bất 聽thính 法Pháp 者giả 乃nãi 為vi 聽thính 經Kinh 。 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 不bất 漏lậu 是thị 聽thính 經Kinh 法pháp 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 內nội 六lục 入nhập 不bất 漏lậu 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 乃nãi 為vi 聽thính 經Kinh 。 乃nãi 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 問vấn 得đắc 忍nhẫn 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 。 汝nhữ 等đẳng 豈khởi 不bất 聽thính 是thị 經Kinh 耶da 。 荅# 。 如như 我ngã 等đẳng 聽thính 。 以dĩ 不bất 聽thính 為vi 聽thính 。 古cổ 德đức 如Như 來Lai 演diễn 出xuất 八bát 辯biện 洪hồng 音âm 。 聞văn 者giả 託thác 起khởi 自tự 心tâm 所sở 現hiện 。 如như 依y 狀trạng 皃# 變biến 起khởi 毫hào 端đoan 。 本bổn 質chất 已dĩ 無vô 影ảnh 像tượng 。 如như 在tại 群quần 賢hiền 結kết 集tập 自tự 隨tùy 見kiến 聞văn 。 依y 所sở 聞văn 見kiến 結kết 集tập 自tự 語ngữ 。 良lương 以dĩ 離ly 自tự 心tâm 原nguyên 無vô 有hữu 外ngoại 境cảnh 。 離ly 境cảnh 亦diệc 無vô 內nội 心tâm 可khả 得đắc 。 諸chư 傳truyền 法pháp 者giả 。 非phi 授thọ 與dữ 他tha 。 但đãn 為vi 勝thắng 緣duyên 令linh 自tự 得đắc 法Pháp 。 自tự 解giải 未vị 起khởi 。 無vô 以dĩ 悟ngộ 他tha 。 自tự 解giải 不bất 從tùng 他tha 來lai 。 他tha 解giải 寧ninh 非phi 自tự 起khởi 。 是thị 故cố 結kết 集tập 及cập 傳truyền 授thọ 者giả 。 皆giai 得đắc 影ảnh 像tượng 。 不bất 得đắc 本bổn 質chất 。 無vô 有hữu 自tự 心tâm 得đắc 他tha 境cảnh 故cố 。 是thị 知tri 結kết 集tập 乃nãi 是thị 自tự 心tâm 所sở 變biến 之chi 經kinh 。 至chí 傳truyền 授thọ 者giả 。 傳truyền 授thọ 自tự 心tâm 所sở 變biến 之chi 法pháp 。 得đắc 影ảnh 非phi 質chất 。 思tư 而nhi 可khả 知tri 。 若nhược 能năng 常thường 善thiện 分phân 別biệt 自tự 心tâm 所sở 現hiện 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 此thử 人nhân 知tri 見kiến 可khả 與dữ 佛Phật 同đồng 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 悟ngộ 入nhập 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 寶bảo 性tánh 論luận 偈kệ 云vân 。 天thiên 妙diệu 法Pháp 皷cổ 聲thanh 。 依y 自tự 業nghiệp 而nhi 有hữu 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 者giả 。 眾chúng 生sanh 自tự 業nghiệp 聞văn 。 如như 妙diệu 聲thanh 遠viễn 離ly 。 功công 用dụng 處xứ 身thân 心tâm 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 怖bố 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。 佛Phật 聲thanh 亦diệc 如như 是thị 。 離ly 功công 用dụng 身thân 心tâm 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 得đắc 證chứng 寂tịch 滅diệt 道đạo 。 又hựu 偈kệ 譬thí 如như 虚# 空không 中trung 。 雨vũ 八bát 功công 德đức 水thủy 。 到đáo 鹹hàm 等đẳng 住trú 處xứ 。 生sanh 種chủng 種chủng 異dị 味vị 。 如Như 來Lai 慈từ 悲bi 雲vân 。 雨vũ 八bát 聖thánh 道Đạo 水thủy 。 到đáo 眾chúng 生sanh 心tâm 處xứ 。 生sanh 種chủng 種chủng 解giải 味vị 。 釋thích 曰viết 。 如như 天thiên 皷cổ 聲thanh 應ưng 諸chư 天thiên 所sở 知tri 之chi 量lượng 。 猶do 龍long 王vương 雨vũ 。 隨tùy 世thế 間gian 能năng 感cảm 之chi 緣duyên 。 證chứng 自tự 法pháp 而nhi 不bất 同đồng 。 成thành 異dị 味vị 而nhi 有hữu 別biệt 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 見kiến 差sai 殊thù 。 於ư 一nhất 乗# 而nhi 開khai 出xuất 諸chư 乗# 。 從tùng 一nhất 法pháp 而nhi 分phần/phân 成thành 多đa 法pháp 。

【# 三tam 板bản 】#

○# 說thuyết 聽thính 全toàn 収thâu 。 生sanh 佛Phật 相tương/tướng 在tại 者giả 。 略lược 舉cử 二nhị 喻dụ 。 一nhất 者giả 如như 一nhất 明minh 鏡kính 。 師sư 弟đệ 同đồng 對đối 說thuyết 聽thính 。 以dĩ 師sư 取thủ 之chi 即tức 是thị 師sư 鏡kính 。 弟đệ 子tử 取thủ 之chi 是thị 弟đệ 子tử 鏡kính 。 鏡kính 喻dụ 一nhất 心tâm 。 師sư 弟đệ 喻dụ 生sanh 佛Phật 。 是thị 謂vị 弟đệ 子tử 鏡kính 中trung 和hòa 尚thượng 為vi 和hòa 尚thượng 鏡kính 中trung 弟đệ 子tử 說thuyết 法Pháp 。 和hòa 尚thượng 鏡kính 中trung 弟đệ 子tử 聽thính 弟đệ 子tử 鏡kính 中trung 和hòa 尚thượng 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 有hữu 知tri 識thức 。 請thỉnh 祥tường 斯tư 喻dụ 。 此thử 喻dụ 猶do 恐khủng 未vị 曉hiểu 。 又hựu 如như 水thủy 乳nhũ 同đồng 和hòa 一nhất 處xứ 而nhi 互hỗ 為vi 能năng 和hòa 所sở 和hòa 。 且thả 順thuận 說thuyết 以dĩ 能năng 和hòa 為vi 說thuyết 。 所sở 和hòa 為vi 聽thính 。 且thả 將tương 水thủy 喻dụ 於ư 佛Phật 。 乳nhũ 喻dụ 眾chúng 生sanh 。 應ưng 言ngôn 乳nhũ 中trung 之chi 水thủy 和hòa 水thủy 中trung 之chi 乳nhũ 。 水thủy 中trung 之chi 乳nhũ 受thọ 乳nhũ 中trung 之chi 水thủy 。 雖tuy 同đồng 一nhất 味vị 。 能năng 所sở 宛uyển 然nhiên 。 雖tuy 能năng 所sở 宛uyển 然nhiên 而nhi 互hỗ 相tương 在tại 相tương/tướng 遍biến 相tương/tướng 攝nhiếp 。 思tư 以dĩ 准chuẩn 之chi 。 又hựu 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 佛Phật 者giả 。 此thử 明minh 眾chúng 生sanh 稱xưng 性tánh 普phổ 周chu 而nhi 佛Phật 不bất 壞hoại 。 相tương/tướng 在tại 眾chúng 生sanh 心tâm 內nội 。 言ngôn 為vi 佛Phật 心tâm 中trung 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 者giả 。 此thử 明minh 佛Phật 心tâm 稱xưng 性tánh 普phổ 周chu 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 在tại 佛Phật 心tâm 內nội 也dã 。 更cánh 無vô 別biệt 理lý 但đãn 說thuyết 聽thính 之chi 異dị 耳nhĩ 。 是thị 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 法Pháp 輪luân 正chánh 體thể 。 若nhược 離ly 眾chúng 生sanh 言ngôn 說thuyết 。 即tức 佛Phật 無vô 所sở 說thuyết 。

【# 四tứ 板bản 】#

昔tích 人nhân 頌tụng 云vân 。 說thuyết 通thông 宗tông 不bất 通thông 如như 日nhật 被bị 雲vân 曚mông 。 宗tông 通thông 說thuyết 亦diệc 通thông 。 如như 日nhật 處xứ 虚# 空không 。 故cố 知tri 若nhược 先tiên 了liễu 宗tông 。 說thuyết 則tắc 無vô 過quá 。 又hựu 凡phàm 有hữu 證chứng 表biểu 形hình 於ư 言ngôn 教giáo 者giả 。 皆giai 是thị 明minh 心tâm 。 不bất 詮thuyên 餘dư 法pháp 。 或hoặc 言ngôn 廣quảng 大đại 自tự 在tại 。 此thử 約ước 德đức 相tương/tướng 以dĩ 明minh 心tâm 。 或hoặc 言ngôn 寂tịch 滅diệt 無vô 為vi 。 此thử 約ước 離ly 過quá 以dĩ 明minh 心tâm 。 乃nãi 至chí 或hoặc 說thuyết 事sự 是thị 心tâm 之chi 事sự 。 或hoặc 說thuyết 理lý 是thị 心tâm 之chi 理lý 。 故cố 千thiên 經kinh 萬vạn 論luận 皆giai 是thị 言ngôn 心tâm 。 豈khởi 止chỉ 宗tông 鏡kính 耶da 。 如như 法Pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 故cố 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 凡phàm 言ngôn 大đại 者giả 。 莫mạc 越việt 於ư 心tâm 。 於ư 五ngũ 大đại 中trung 虚# 空không 最tối 大đại 。 尚thượng 為vi 心tâm 之chi 所sở 含hàm 。 故cố 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 發phát 。 又hựu 云vân 。 寂tịch 照chiếu 含hàm 虚# 空không 。 此thử 大đại 非phi 對đối 數số 量lượng 稱xưng 大đại 。 又hựu 非phi 形hình 待đãi 稱xưng 大đại 。 故cố 云vân 一nhất 大đại 事sự 。 又hựu 此thử 一nhất 非phi 一nhất 。 如như 法Pháp 句cú 經kinh 頌tụng 云vân 。 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 。 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 。 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 。 為vi 破phá 諸chư 數số 故cố 。 是thị 知tri 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 祖tổ 師sư 西tây 來lai 。 皆giai 明minh 斯tư 旨chỉ 。 非phi 為vi 別biệt 事sự 矣hĩ 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 如như 尺xích 蠖# 。 虫trùng 食thực 黃hoàng 而nhi 身thân 黃hoàng 。 食thực 蒼thương 而nhi 身thân 蒼thương 。 且thả 八bát 識thức 藏tạng 中trung 十thập 法Pháp 界Giới 種chủng 子tử 具cụ 有hữu 。 隨tùy 所sở 聞văn 法Pháp 。 即tức 發phát 起khởi 現hiện 行hành 。 若nhược 聞văn 宗tông 鏡kính 之chi 文văn 。 即tức 熏huân 起khởi 佛Phật 乗# 種chủng 子tử 。 然nhiên 湏# 染nhiễm 神thần 入nhập 心tâm 窮cùng 源nguyên 見kiến 性tánh 。 不bất 俟sĩ 耳nhĩ 入nhập 口khẩu 出xuất 但đãn 記ký 浮phù 言ngôn 。 如như 孫tôn [夕*即]# 子tử 云vân 。 君quân 子tử 之chi 學học 乎hồ 神thần 。 著trước 乎hồ 心tâm 。 布bố 乎hồ 四tứ 支chi 。 動động 靜tĩnh 皆giai 可khả 為vi 法pháp 。 小tiểu 人nhân 之chi 學học 。 入nhập 乎hồ 耳nhĩ 。 出xuất 乎hồ 口khẩu 。 口khẩu 耳nhĩ 之chi 間gian 則tắc 四tứ 寸thốn 耳nhĩ 。 何hà 足túc 美mỹ 七thất 尺xích 之chi 軀khu 者giả 哉tai 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 法Pháp 施thí 會hội 者giả 。 無vô 前tiền 無vô 後hậu 。 一nhất 時thời 供cúng 養dường 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 什thập 法Pháp 師sư 云vân 。 若nhược 一nhất 起khởi 慈từ 心tâm 則tắc 十thập 方phương 同đồng 緣duyên 。 施thí 中trung 之chi 最tối 。 莫mạc 先tiên 於ư 此thử 。 故cố 曰viết 無vô 前tiền 後hậu 也dã 。 肇triệu 法Pháp 師sư 云vân 。 夫phu 以dĩ 方phương 會hội 人nhân 不bất 可khả 一nhất 息tức 期kỳ 。 以dĩ 財tài 濟tế 物vật 不bất 可khả 一nhất 時thời 周chu 。 是thị 以dĩ 會hội 通thông 無vô 隅ngung 者giả 弥# 綸luân 而nhi 不bất 漏lậu 。 法pháp 澤trạch 冥minh 被bị 者giả 不bất 易dị 時thời 而nhi 同đồng 覆phú 。 故cố 能năng 即tức 無vô 疆cương 為vi 一nhất 會hội 而nhi 道đạo 無vô 不bất 潤nhuận 。 虛hư 心tâm 懷hoài 德đức 而nhi 物vật 自tự 賔# 。 曷hạt 為vi 存tồn 濡nhu 沫mạt 之chi 小tiểu 慧tuệ 。 捨xả 江giang 海hải 之chi 大đại 益ích 。 置trí 一nhất 時thời 之chi 法pháp 養dưỡng 而nhi 設thiết 前tiền 後hậu 之chi 俗tục 施thí 乎hồ 。 夫phu 財tài 養dưỡng 養dưỡng 身thân 。 法pháp 養dưỡng 養dưỡng 神thần 。 養dưỡng 神thần 之chi 道đạo 存tồn 乎hồ 冥minh 益ích 。 何hà 則tắc 群quần 生sanh 流lưu 轉chuyển 以dĩ 無vô 窮cùng 。 為vi 塵trần 路lộ 冥minh 冥minh 相tương/tướng 承thừa 莫mạc 能năng 自tự 返phản 。 故cố 大Đại 士Sĩ 建kiến 德đức 。 不bất 自tự 為vì 身thân 。 一nhất 念niệm 之chi 善thiện 皆giai 為vi 群quần 生sanh 。 以dĩ 為vi 群quần 生sanh 故cố 行hạnh 願nguyện 俱câu 果quả 。 行hành 果quả 則tắc 己kỷ 功công 立lập 。 願nguyện 果quả 則tắc 群quần 生sanh 益ích 。 己kỷ 功công 立lập 則tắc 有hữu 濟tế 物vật 之chi 能năng 。 群quần 生sanh 益ích 則tắc 有hữu 返phản 流lưu 之chi 分phần 。 然nhiên 則tắc 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 始thỉ 建kiến 德đức 於ư 內nội 。 群quần 生sanh 已dĩ 蒙mông 益ích 於ư 外ngoại 矣hĩ 。 何hà 必tất 待đãi 哺bộ 養dưỡng 啟khải 導đạo 然nhiên 後hậu 為vi 益ích 乎hồ 。 菩Bồ 提Đề 者giả 弘hoằng 濟tế 之chi 道đạo 也dã 。 是thị 以dĩ 為vi 菩Bồ 提Đề 而nhi 起khởi 慈từ 者giả 。 一nhất 念niệm 一nhất 時thời 。 所sở 益ích 無vô 際tế 矣hĩ 。 則tắc 是thị 承thừa 宗tông 鏡kính 之chi 光quang 遍biến 法Pháp 界Giới 之chi 照chiếu 寧ninh 有hữu 遺di 餘dư 乎hồ 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

○# 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 偈kệ 云vân 。 遠viễn 離ly 於ư 法Pháp 界Giới 。 無vô 別biệt 有hữu 貪tham 法pháp 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 說thuyết 。 貪tham 出xuất 貪tham 餘dư 尒# 。 如như 佛Phật 先tiên 說thuyết 。 我ngã 不bất 說thuyết 有hữu 。 異dị 貪tham 之chi 法pháp 能năng 出xuất 於ư 貪tham 瞋sân 癡si 亦diệc 尒# 。 此thử 義nghĩa 是thị 經Kinh 旨chỉ 趣thú 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 於ư 貪tham 起khởi 正chánh 思tư 。 於ư 貪tham 得đắc 解giải 說thuyết 。 故cố 說thuyết 貪tham 出xuất 貪tham 瞋sân 癡si 出xuất 亦diệc 尒# 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

○# 楞lăng 伽già 經kinh 偈kệ 云vân 。 不bất 生sanh 現hiện 於ư 生sanh 。 不bất 退thoái 常thường 現hiện 退thoái 。 同đồng 時thời 如như 水thủy 月nguyệt 。 萬vạn 億ức 國quốc 土độ 現hiện 。 一nhất 身thân 及cập 無vô 量lượng 。 然nhiên 火hỏa 及cập 霔# 雨vũ 。 心tâm 心tâm 體thể 不bất 異dị 。 故cố 說thuyết 但đãn 是thị 心tâm 。 心tâm 中trung 但đãn 是thị 心tâm 。 心tâm 無vô 心tâm 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 色sắc 形hình 相tướng 。 所sở 見kiến 唯duy 是thị 心tâm 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 心tâm 中trung 無vô 斷đoạn 常thường 。 身thân 資tư 生sanh 住trú 處xứ 。 唯duy 心tâm 愚ngu 無vô 智trí 。 無vô 物vật 而nhi 見kiến 有hữu 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 佛Phật 子tử 見kiến 世thế 間gian 。 唯duy 心tâm 無vô 諸chư 法pháp 。 種chủng 類loại 非phi 身thân 作tác 。 得đắc 力lực 自tự 在tại 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 得đắc 心tâm 王vương 。 一nhất 切thiết 自tự 在tại 。 要yếu 成thành 即tức 成thành 。 非phi 他tha 所sở 礙ngại 。

第đệ 三tam 十thập 卷quyển

【# 九cửu 板bản 】#

○# 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 中trung 求cầu 得đắc 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。 眾chúng 生sanh 心tâm 性tánh 。 即tức 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。 癡si 愛ái 即tức 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 諸chư 不bất 善thiện 行hành 。 即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。 是thị 知tri 此thử 一nhất 心tâm 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。 能năng 空không 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 九cửu 結kết 十thập 使sử 等đẳng 。 如như 一nhất 旃chiên 檀đàn 樹thụ 改cải 四tứ 十thập 。 由do 旬tuần 伊y 蘭lan 林lâm 悉tất 皆giai 香hương 。 能năng 能năng 令linh 煩phiền 惱não 。 即tức 菩Bồ 提Đề 故cố 。 又hựu 若nhược 斷đoạn 惑hoặc 懺sám 罪tội 比tỉ 餘dư 漸tiệm 教giáo 。 如như 氎điệp 華hoa 千thiên 斤cân 不bất 如như 真chân 金kim 一nhất 兩lưỡng 。 故cố 云vân 若nhược 欲dục 懺sám 悔hối 者giả 。 端đoan 坐tọa 念niệm 實thật 相tướng 。 則tắc 直trực 了liễu 無vô 生sanh 之chi 心tâm 。 當đương 處xứ 解giải 脫thoát 。

第đệ 三tam 十thập 一nhất 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 經Kinh 云vân 。 知tri 見kiến 立lập 知tri 。 見kiến 即tức 無vô 明minh 本bổn 。 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。 斯tư 則tắc 涅Niết 槃Bàn 無vô 漏lậu 真chân 淨tịnh 。 云vân 何hà 是thị 中trung 。 更cánh 容dung 他tha 物vật 。 是thị 知tri 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 出xuất 世thế 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 無vô 量lượng 差sai 別biệt 之chi 名danh 。 皆giai 從tùng 知tri 見kiến 文văn 字tự 所sở 立lập 。 若nhược 無vô 知tri 見kiến 文văn 字tự 名danh 體thể 本bổn 空không 。 於ư 妙diệu 明minh 心tâm 中trung 更cánh 有hữu 何hà 物vật 。 如như 六lục 祖tổ 偈kệ 云vân 。 菩Bồ 提Đề 本bổn 無vô 樹thụ 。 明minh 鏡kính 亦diệc 非phi 臺đài 。 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 何hà 用dụng 拂phất 塵trần 埃ai 。

【# 十thập 板bản 】#

○# 迦Ca 葉Diếp 問vấn 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 之chi 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 荅# 。 一nhất 百bách 句cú 解giải 脫thoát 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 來lai 百bách 句cú 解giải 脫thoát 文văn 現hiện 不bất 繁phồn 更cánh 釋thích 大đại 意ý 只chỉ 明minh 一nhất 心tâm 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。 以dĩ 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 顯hiển 此thử 真chân 性tánh 。 然nhiên 後hậu 成thành 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 故cố 能năng 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 即tức 是thị 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 天thiên 真chân 之chi 佛Phật 。

第đệ 三tam 十thập 二nhị 卷quyển

【# 四tứ 板bản 】#

○# 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 若nhược 也dã 但đãn 修tu 空không 無vô 想tưởng 法Pháp 身thân 即tức 於ư 智trí 不bất 能năng 起khởi 用dụng 。 若nhược 但đãn 一nhất 向hướng 生sanh 想tưởng 不bất 見kiến 無vô 相tướng 法Pháp 身thân 。 即tức 純thuần 是thị 有hữu 為vi 。 又hựu 云vân 如như 是thị 大đại 悲bi 。 如như 是thị 智trí 慧tuệ 。 如như 是thị 萬vạn 行hạnh 。 但đãn 為vi 長trưởng 養dưỡng 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 初sơ 生sanh 佛Phật 家gia 之chi 智trí 慧tuệ 大đại 悲bi 令linh 慣quán 習tập 自tự 在tại 故cố 時thời 亦diệc 不bất 改cải 。 法pháp 亦diệc 不bất 異dị 。 智trí 亦diệc 不bất 遷thiên 。 猶do 如như 竹trúc 葦vi 依y 舊cựu 而nhi 成thành 。 初sơ 生sanh 與dữ 終chung 無vô 有hữu 麄# 細tế 。 亦diệc 如như 小tiểu 兒nhi 初sơ 生sanh 而nhi 後hậu 長trường/trưởng 為vi 大đại 無vô 異dị 大đại 也dã 。 是thị 知tri 差sai 別biệt 行hành 門môn 皆giai 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 如như 龍long 樹thụ 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 問vấn 曰viết 。 若nhược 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 知tri 佛Phật 是thị 福phước 田điền 。 眾chúng 生sanh 非phi 福phước 田điền 。 是thị 非phi 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 法pháp 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 何hà 力lực 故cố 能năng 令linh 佛Phật 與dữ 畜súc 生sanh 等đẳng 。 荅# 曰viết 。 菩bồ [薩-產+(辛/工)]# 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 力lực 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 修tu 畢tất 竟cánh 空không 心tâm 是thị 故cố 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 分phân 別biệt 。 如như 畜súc 生sanh 五ngũ 蔭ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 和hòa 合hợp 生sanh 。 名danh 為vi 畜súc 生sanh 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 從tùng 諸chư 善thiện 法Pháp 和hòa 合hợp 假giả 名danh 為vi 佛Phật 若nhược 人nhân 怜# 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 於ư 佛Phật 著trước 心tâm 起khởi 諸chư 惡ác 因nhân 緣duyên 。 得đắc 無vô 量lượng 罪tội 。 是thị 故cố 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 輕khinh 畜súc 生sanh 不bất 著trước 心tâm 貴quý 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 諸chư 法Pháp 實thật 相tướng 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng 。 是thị 無vô 相tướng 中trung 不bất 分phân 別biệt 是thị 佛Phật 是thị 畜súc 生sanh 。 若nhược 分phân 別biệt 即tức 是thị 取thủ 相tướng 故cố 。

第đệ 三tam 十thập 三tam 卷quyển

【# 六lục 板bản 】#

○# 論luận 偈kệ 云vân 。 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。 不bất 常thường 亦diệc 不bất 斷đoạn 。 不bất 一nhất 亦diệc 不bất 異dị 。 不bất 來lai 亦diệc 不bất 去khứ 。 能năng 說thuyết 是thị 因nhân 緣duyên 。 善thiện 滅diệt 諸chư 戱# 論luận 。 我ngã 稽khể 首thủ 禮lễ 佛Phật 。 諸chư 說thuyết 中trung 第đệ 一nhất 今kim 以dĩ 因nhân 果quả 會hội 釋thích 八bát 不bất 義nghĩa 。 言ngôn 不bất 生sanh 者giả 。 如như 二nhị 十thập 時thời 為vi 因nhân 。 三tam 十thập 時thời 為vi 果quả 。 若nhược 離ly 二nhị 十thập 有hữu 今kim 三tam 十thập 可khả 言ngôn 有hữu 生sanh 。 若nhược 離ly 二nhị 十thập 則tắc 三tam 十thập 不bất 可khả 得đắc 是thị 故cố 不bất 生sanh 。 故cố 中trung 論luận 云vân 。 離ly 劫kiếp 初sơ 穀cốc 。 今kim 穀cốc 不bất 可khả 得đắc 是thị 故cố 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 者giả 。 則tắc 二nhị 十thập 時thời 不bất 無vô 故cố 不bất 滅diệt 。 若nhược 二nhị 十thập 時thời 滅diệt 今kim 不bất 應ưng 有hữu 三tam 十thập 時thời 。 中trung 論luận 云vân 。 若nhược 滅diệt 今kim 應ưng 無vô 穀cốc 而nhi 實thật 有hữu 穀cốc 。 是thị 故cố 不bất 滅diệt 也dã 。 不bất 常thường 者giả 。 則tắc 三tam 十thập 時thời 無vô 二nhị 十thập 時thời 。 是thị 故cố 不bất 常thường 。 中trung 論luận 云vân 。 如như 穀cốc 芽nha 時thời 種chủng 則tắc 變biến 壞hoại 。 是thị 故cố 不bất 常thường 。 不bất 斷đoạn 者giả 。 因nhân 二nhị 十thập 有hữu 三tam 十thập 相tướng 。 續tục 是thị 故cố 不bất 斷đoạn 。 中trung 論luận 云vân 。 如như 從tùng 穀cốc 有hữu 芽nha 。 是thị 故cố 不bất 斷đoạn 。 若nhược 斷đoạn 不bất 應ưng 相tương 續tục 。 不bất 一nhất 者giả 。 二nhị 十thập 不bất 與dữ 三tam 十thập 同đồng 體thể 各các 性tánh 而nhi 住trụ 。 故cố 不bất 一nhất 。 中trung 論luận 云vân 。 如như 穀cốc 不bất 作tác 芽nha 。 芽nha 不bất 作tác 穀cốc 。 是thị 故cố 不bất 一nhất 。 不bất 異dị 者giả 。 不bất 離ly 二nhị 十thập 有hữu 三tam 十thập 。 若nhược 二nhị 十thập 姓tánh 張trương 。 三tam 十thập 不bất 異dị 。 中trung 論luận 云vân 。 若nhược 異dị 何hà 故cố 分phân 別biệt 穀cốc 芽nha 穀cốc 莖hành 穀cốc 葉diệp 是thị 故cố 不bất 異dị 。 不bất 來lai 者giả 。 二nhị 十thập 不bất 至chí 三tam 十thập 時thời 。 是thị 故cố 不bất 來lai 。 不bất 去khứ 二nhị 十thập 時thời 當đương 處xứ 自tự 寂tịch 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 故cố 不bất 去khứ 也dã 。 達đạt 此thử 理lý 者giả 。 則tắc 離ly 一nhất 切thiết 戱# 論luận 。 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 則tắc 真Chân 諦Đế 矣hĩ 。

【# 十thập 二nhị 板bản 】#

○# 問vấn 。 諸chư 佛Phật 單đơn 住trụ 真Chân 如Như 名danh 無vô 垢cấu 識thức 者giả 。 無vô 垢cấu 淨tịnh 識thức 即tức 是thị 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 為vi 復phục 諸chư 佛Phật 决# 定định 有hữu 心tâm 决# 定định 無vô 心tâm 。 荅# 。 據cứ 體thể 則tắc 言ngôn 亡vong 四tứ 句cú 。 意ý 絕tuyệt 百bách 非phi 。 約ước 用dụng 則tắc 唯duy 智trí 能năng 明minh 。 非phi 情tình 所sở 及cập 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 心tâm 意ý 。 識thức 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 但đãn 應ưng 以dĩ 智trí 無vô 量lượng 故cố 。 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。

第đệ 三tam 十thập 四tứ 卷quyển

【# 一nhất 板bản 】#

○# 夫phu 境cảnh 識thức 俱câu 遣khiển 。 眾chúng 生sanh 界giới 空không 。 諸chư 佛Phật 究cứu 竟cánh 。 成thành 得đắc 何hà 法pháp 。 荅# 。 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 因nhân 識thức 對đối 境cảnh 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 妄vọng 生sanh 執chấp 着trước 起khởi 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 。 二nhị 乗# 之chi 人nhân 於ư 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 妄vọng 求cầu 解giải 脫thoát 。 起khởi 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 因nhân 境cảnh 識thức 俱câu 空không 。 能năng 離ly 八bát 倒đảo 。 成thành 得đắc 真chân 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 四tứ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 寶bảo 性tánh 論luận 云vân 。 依y 二nhị 種chủng 法pháp 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 有hữu 淨tịnh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 者giả 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 同đồng 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 者giả 離ly 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 勝thắng 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 有hữu 我ngã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 者giả 遠viễn 離ly 諸chư 外ngoại 道đạo 。 邊biên 以dĩ 離ly 虚# 妄vọng 我ngã 戱# 論luận 故cố 。 二nhị 者giả 遠viễn 離ly 諸chư 聲Thanh 聞Văn 邊biên 以dĩ 離ly 無vô 我ngã 戱# 論luận 故cố 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 有hữu 樂lạc 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 者giả 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 。 二nhị 者giả 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 有hữu 常thường 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 者giả 不bất 滅diệt 一nhất 切thiết 。 諸chư 有hữu 為vi 行hành 。 以dĩ 離ly 斷đoạn 見kiến 邊biên 故cố 。 二nhị 者giả 不bất 取thủ 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 離ly 常thường 見kiến 邊biên 故cố 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。

世Thế 尊Tôn 。 見kiến 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 是thị 斷đoạn 見kiến 非phi 正chánh 見kiến 。 見kiến 涅Niết 槃Bàn 常thường 。 是thị 常thường 見kiến 非phi 正chánh 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 見kiến 故cố 。 作tác 如như 是thị 見kiến 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 唯duy 證chứng 四tứ 德đức 涅Niết 槃Bàn 。 秘bí 密mật 之chi 藏tạng 。

【# 三tam 板bản 】#

○# 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 無vô 善thiện 根căn 力lực 。 則tắc 為vi 諸chư 魔ma 外ngoại 道đạo 。 鬼quỷ 神thần 之chi 所sở 惑hoặc 亂loạn 。 若nhược 於ư 坐tọa 中trung 現hiện 形hình 恐khủng 怖bố 。 或hoặc 現hiện 端đoan 正chánh 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 常thường 念niệm 唯duy 心tâm 境cảnh 界giới 。 則tắc 滅diệt 終chung 不bất 為vi 惱não 。 是thị 知tri 聖thánh 者giả 正chánh 也dã 。 心tâm 正chánh 則tắc 聖thánh 。 故cố 云vân 心tâm 正chánh 可khả 以dĩ 辟tịch 邪tà 。 如như 日nhật 月nguyệt 正chánh 當đương 天thiên 。 草thảo 木mộc 無vô 邪tà 影ảnh 。 故cố 知tri 此thử 心tâm 是thị 凡phàm 聖thánh 之chi 宅trạch 。 根căn 境cảnh 之chi 原nguyên 。 只chỉ 為vì 凡phàm 夫phu 執chấp 作tác 頼# 耶da 之chi 識thức 成thành 生sanh 死tử 苦khổ 惱não 之chi 因nhân 。 聖thánh 者giả 達đạt 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 受thọ 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 果quả 。

【# 五ngũ 板bản 】#

○# 佛Phật 言ngôn 。 但đãn 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 世thế 事sự 永vĩnh 息tức 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 者giả 。 則tắc 寂tịch 靜tĩnh 妙diệu 常thường 。 世thế 事sự 永vĩnh 息tức 者giả 。 則tắc 攀phàn 緣duyên 已dĩ 斷đoạn 。 可khả 謂vị 遇ngộ 圎# 滿mãn 寶bảo 藏tạng 。 頓đốn 絕tuyệt 希hy 求cầu 。 到đáo 常thường 樂lạc 涅Niết 槃Bàn 。 更cánh 無vô 所sở 至chí 。 是thị 凡phàm 聖thánh 之chi 際tế 。 如như 達đạt 家gia 鄉hương 。 為vi 迷mê 悟ngộ 之chi 依y 已dĩ 窮cùng 根căn 本bổn 。

【# 六lục 板bản 】#

○# 心tâm 垢cấu 則tắc 娑sa 婆bà 現hiện 相tướng 。 心tâm 淨tịnh 則tắc 華hoa 藏tạng 含hàm 空không 。 迴hồi 轉chuyển 而nhi 常thường 起khởi 識thức 輪luân 。 交giao 羅la 而nhi 匪phỉ 離ly 心tâm 網võng 。 故cố 海hải 幢tràng 不bất 起khởi 寂tịch 定định 。 廣quảng 作tác 十thập 方phương 佛Phật 事sự 之chi 門môn 。 善thiện 財tài 不bất 出xuất 道Đạo 場Tràng 。 遍biến 歷lịch 一nhất 百bách 十thập 城thành 之chi 法pháp 。 是thị 以dĩ 文Văn 殊Thù 即tức 自tự 心tâm 能năng 證chứng 之chi 妙diệu 慧tuệ 。 善thiện 財tài 至chí 弥# 勒lặc 一nhất 心tâm 佛Phật 果Quả 滿mãn 後hậu 卻khước 令linh 見kiến 文Văn 殊Thù 。 因nhân 位vị 將tương 極cực 。 令linh 返phản 照chiếu 心tâm 原nguyên 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。 未vị 始thỉ 動động 念niệm 故cố 。 再tái 訪phỏng 文Văn 殊Thù 。 不bất 見kiến 其kỳ 身thân 者giả 。 但đãn 了liễu 自tự 心tâm 空không 般Bát 若Nhã 故cố 。 是thị 真chân 見kiến 文Văn 殊Thù 。 普phổ 賢hiền 是thị 自tự 心tâm 所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 無vô 盡tận 妙diệu 行hạnh 。 善thiện 財tài 雖tuy 遍biến 法Pháp 界Giới 叅# 諸chư 善thiện 友hữu 欲dục 見kiến 普phổ 賢hiền 。 不bất 假giả 別biệt 指chỉ 。 便tiện 於ư 初sơ 會hội 始thỉ 成thành 之chi 處xứ 如Như 來Lai 座tòa 前tiền 而nhi 起khởi 念niệm 求cầu 。 隨tùy 念niệm 即tức 見kiến 普phổ 賢hiền 在tại 如Như 來Lai 前tiền 。 初sơ 無vô 動động 移di 。 此thử 正chánh 顯hiển 觀quán 心tâm 即tức 見kiến 。 希hy 奇kỳ 之chi 相tướng 。 見kiến 聞văn 證chứng 入nhập 。 由do 覩đổ 前tiền 相tương/tướng 即tức 是thị 見kiến 心tâm 。 所sở 以dĩ 普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 如như 虚# 空không 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 以dĩ 普phổ 眼nhãn 等đẳng 入nhập 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 求cầu 覔# 普phổ 賢hiền 不bất 見kiến 。 只chỉ 謂vị 離ly 念niệm 入nhập 定định 猒# 境cảnh 求cầu 真chân 。 不bất 知tri 塵trần 塵trần 是thị 文Văn 殊Thù 。 念niệm 念niệm 即tức 普phổ 賢hiền 故cố 。 是thị 以dĩ 善thiện 財tài 一nhất 人nhân 運vận 悲bi 智trí 而nhi 撗hoàng 廣quảng 十thập 方phương 。 修tu 願nguyện 行hành 而nhi 竪thụ 窮cùng 三tam 際tế 。 從tùng 初sơ 至chí 後hậu 。 因nhân 滿mãn 果quả 圎# 。 明minh 顯hiển 一nhất 心tâm 。 以dĩ 為vi 牓# 樣# 。

【# 八bát 板bản 】#

○# 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 智trí 者giả 可khả 以dĩ 譬thí 喻dụ 得đắc 解giải 。 今kim 但đãn 取thủ 正chánh 解giải 圎# 明minh 。 非phi 論luận 法pháp 說thuyết 喻dụ 說thuyết 。 若nhược 不bất 悟ngộ 道đạo 。 徒đồ 執chấp 絕tuyệt 言ngôn 。 今kim 所sở 言ngôn 者giả 。 皆giai 是thị 提đề 宗tông 唱xướng 道đạo 之chi 言ngôn 。 極cực 妙diệu 窮cùng 原nguyên 之chi 說thuyết 。 如như 云vân 。 萬vạn 句cú 浮phù 言ngôn 。 不bất 及cập 一nhất 句cú 妙diệu 理lý 。 千thiên 般ban 魚ngư 目mục 。 不bất 及cập 徑kính 寸thốn 明minh 珠châu 。 夫phu 一nhất 句cú 妙diệu 理lý 者giả 。 即tức 宗tông 鏡kính 之chi 言ngôn 也dã 。 斯tư 言ngôn 不bất 可khả 辯biện 而nhi 自tự 通thông 。 不bất 可khả 解giải 而nhi 自tự 釋thích 。 所sở 以dĩ 云vân 。 善thiện 言ngôn 不bất 辯biện 。 辯biện 言ngôn 不bất 善thiện 。

【# 十thập 一nhất 板bản 】#

○# 寶bảo 藏tạng 論luận 云vân 。 知tri 有hữu 有hữu 壞hoại 。 知tri 無vô 無vô 敗bại 。 其kỳ 知tri 之chi 知tri 。 有hữu 無vô 不bất 計kế 。 既ký 不bất 計kế 有hữu 。 無vô 即tức 自tự 性tánh 無vô 分phân 之chi 知tri 。 是thị 以dĩ 此thử 真chân 心tâm 自tự 體thể 之chi 知tri 。 即tức 無vô 緣duyên 心tâm 。 不bất 假giả 作tác 意ý 。 任nhậm 運vận 常thường 知tri 。 非phi 涉thiệp 有hữu 無vô 。 永vĩnh 超siêu 能năng 所sở 。 又hựu 云vân 。 即tức 體thể 之chi 用dụng 。 曰viết 。 知tri 即tức 用dụng 之chi 體thể 為vi 寂tịch 。 如như 即tức 燈đăng 之chi 時thời 即tức 是thị 光quang 。 即tức 光quang 之chi 時thời 則tắc 是thị 燈đăng 。 燈đăng 為vi 體thể 。 光quang 為vi 用dụng 。 無vô 二nhị 而nhi 二nhị 也dã 。 又hựu 云vân 。 知tri 之chi 一nhất 字tự 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 如như 是thị 開khai 示thị 靈linh 知tri 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 真chân 性tánh 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 故cố 名danh 顯hiển 示thị 真chân 心tâm 即tức 性tánh 教giáo 全toàn 同đồng 禪thiền 門môn 第đệ 三tam 直trực 顯hiển 心tâm 性tánh 之chi 宗tông 。 故cố 西tây 域vực 傳truyền 心tâm 多đa 兼kiêm 經kinh 論luận 無vô 二nhị 途đồ 也dã 。 但đãn 以dĩ 此thử 方phương 迷mê 心tâm 執chấp 文văn 以dĩ 名danh 為vi 體thể 。 故cố 達đạt 磨ma 善thiện 巧xảo 揀giản 文văn 傳truyền 心tâm 。 摽phiếu/phiêu 舉cử 其kỳ 名danh (# 心tâm 是thị 名danh 也dã )# 。 默mặc 示thị 其kỳ 體thể 。 (# 知tri 是thị 心tâm 也dã 。 )# 喻dụ 以dĩ 壁bích 觀quán 令linh 絕tuyệt 諸chư 緣duyên 。 絕tuyệt 諸chư 緣duyên 時thời 問vấn 斷đoạn 滅diệt 否phủ/bĩ 。 荅# 雖tuy 絕tuyệt 諸chư 念niệm 亦diệc 不bất 斷đoạn 滅diệt 。 問vấn 以dĩ 何hà 證chứng 驗nghiệm 云vân 不bất 斷đoạn 滅diệt 。 荅# 了liễu 了liễu 自tự 知tri 言ngôn 不bất 可khả 及cập 。 師sư 即tức 印ấn 云vân 。 只chỉ 此thử 是thị 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 更cánh 勿vật 疑nghi 也dã 。 若nhược 所sở 荅# 不bất 契khế 。 即tức 但đãn 遮già 諸chư 非phi 。 更cánh 令linh 觀quán 察sát 。 畢tất 竟cánh 不bất 與dữ 他tha 先tiên 言ngôn 知tri 字tự 。 直trực 待đãi 他tha 自tự 悟ngộ 。 方phương 驗nghiệm 真chân 實thật 是thị 親thân 證chứng 其kỳ 體thể 。 然nhiên 後hậu 印ấn 之chi 令linh 絕tuyệt 餘dư 疑nghi 。 故cố 云vân 默mặc 傳truyền 心tâm 印ấn 。 所sở 言ngôn 默mặc 者giả 。 唯duy 默mặc 知tri 字tự 。 非phi 揔# 不bất 言ngôn 。 六lục 代đại 相tương/tướng 傳truyền 。 皆giai 如như 此thử 也dã 。 至chí 荷hà 澤trạch 時thời 他tha 宗tông 竸# 起khởi 。 欲dục 求cầu 默mặc 契khế 不bất 遇ngộ 機cơ 緣duyên 。 又hựu 思tư 惟duy 達đạt 磨ma 懸huyền 絲ti 之chi 記ký 。 恐khủng 宗tông 旨chỉ 滅diệt 絕tuyệt 。 遂toại 言ngôn 知tri 之chi 一nhất 字tự 。 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 問vấn 。 悟ngộ 此thử 心tâm 已dĩ 如như 何hà 修tu 之chi 。 還hoàn 依y 初sơ 說thuyết 相tương 教giáo 中trung 令linh 坐tọa 禪thiền 否phủ/bĩ 。 荅# 。 若nhược 惽hôn 沉trầm 厚hậu 重trọng 難nan 可khả 策sách 發phát 。 掉trạo 舉cử 猛mãnh 利lợi 不bất 可khả 抑ức 伏phục 。 貪tham 瞋sân 熾sí 盛thịnh 觸xúc 境cảnh 難nan 制chế 者giả 。 即tức 用dụng 前tiền 教giáo 中trung 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 隨tùy 病bệnh 調điều 伏phục 。 若nhược 煩phiền 惱não 微vi 薄bạc 。 慧tuệ 解giải 明minh 利lợi 。 即tức 依y 本bổn 宗tông 。 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。

【# 十thập 三tam 板bản 】#

○# 遮già 詮thuyên 表biểu 詮thuyên 異dị 者giả 。 遮già 謂vị 遣khiển 其kỳ 所sở 非phi 。 表biểu 謂vị 顯hiển 其kỳ 所sở 是thị 。 又hựu 遮già 者giả 揀giản 卻khước 諸chư 餘dư 。 表biểu 者giả 直trực 示thị 當đương 體thể 。 如như 諸chư 經kinh 所sở 說thuyết 真Chân 如Như 妙diệu 性tánh 。 每mỗi 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 非phi 凡phàm 非phi 聖thánh 。 非phi 性tánh 非phi 相tướng 等đẳng 。 皆giai 是thị 遮già 詮thuyên 。 遣khiển 非phi 蕩đãng 迹tích 。 絕tuyệt 相tương/tướng 祛khư 情tình 。 若nhược 云vân 。 知tri 見kiến 覺giác 照chiếu 靈linh 鑒giám 光quang 明minh 朗lãng 朗lãng 昭chiêu 昭chiêu 堂đường 堂đường 寂tịch 寂tịch 等đẳng 。 皆giai 是thị 表biểu 詮thuyên 。 若nhược 無vô 知tri 見kiến 等đẳng 體thể 顯hiển 何hà 法pháp 為vi 性tánh 。 說thuyết 何hà 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 等đẳng 。 必tất 湏# 認nhận 得đắc 現hiện 今kim 了liễu 然nhiên 而nhi 知tri 。 即tức 是thị 我ngã 之chi 心tâm 性tánh 。 方phương 說thuyết 此thử 知tri 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 等đẳng 。 如như 說thuyết 鹽diêm 云vân 不bất 淡đạm 是thị 遮già 云vân 鹹hàm 是thị 表biểu 。 說thuyết 水thủy 云vân 不bất 乾can/kiền/càn 是thị 遮già 云vân 濕thấp 是thị 表biểu 。 空không 宗tông 但đãn 遮già 性tánh 宗tông 有hữu 遮già 有hữu 表biểu 。 今kim 時thời 人nhân 皆giai 謂vị 遮già 言ngôn 為vi 深thâm 。 表biểu 言ngôn 為vi 淺thiển 。 故cố 唯duy 重trọng/trùng 非phi 心tâm 非phi 佛Phật 。 無vô 為vi 無vô 相tướng 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 不bất 可khả 得đắc 之chi 言ngôn 。 良lương 由do 只chỉ 以dĩ 遮già 非phi 之chi 詞từ 為vi 妙diệu 。 不bất 欲dục 親thân 自tự 證chứng 認nhận 法pháp 體thể 。 故cố 如như 此thử 也dã 。 又hựu 若nhược 實thật 識thức 我ngã 心tâm 不bất 同đồng 虚# 空không 。 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 非phi 從tùng 他tha 悟ngộ 。 豈khởi 藉tạ 緣duyên 生sanh 。 若nhược 不bất 對đối 機cơ 隨tùy 世thế 語ngữ 言ngôn 。 於ư 自tự 性tánh 上thượng 。 尚thượng 無vô 表biểu 示thị 真chân 實thật 之chi 辭từ 。 焉yên 有hữu 遮già 非phi 方phương 便tiện 之chi 說thuyết 。 如như 今kim 實thật 未vị 親thân 證chứng 。 見kiến 性tánh 之chi 人nhân 。 但đãn 効hiệu 依y 通thông 情tình 傳truyền 意ý 解giải 。 唯duy 取thủ 言ngôn 語ngữ 中trung 妙diệu 。 以dĩ 遮già 非phi 泯mẫn 絕tuyệt 之chi 文văn 而nhi 為vi 極cực 則tắc 。 以dĩ 未vị 見kiến 諦Đế 故cố 不bất 居cư 實thật 地địa 。 一nhất 向hướng 託thác 空không 隨tùy 言ngôn 所sở 轉chuyển 。 近cận 來lai 尤vưu 盛thịnh 莫mạc 可khả 遏át 之chi 。 若nhược 不bất 因nhân 上thượng 代đại 先tiên 賢hiền 。 多đa 聞văn 廣quảng 學học 。 深thâm 入nhập 教giáo 海hải 。 妙diệu 達đạt 禪thiền 宗tông 。 何hà 能năng 微vi 細tế 指chỉ 陳trần 。 始thỉ 終chung 和hòa 會hội 。 顯hiển 出xuất 一nhất 靈linh 之chi 性tánh 。 剔dịch 開khai 萬vạn 法pháp 之chi 原nguyên 。 是thị 以dĩ 具cụ 錄lục 要yếu 文văn 。 同đồng 明minh 宗tông 鏡kính 。

○# 認nhận 名danh 認nhận 體thể 異dị 者giả 謂vị 佛Phật 法Pháp 世thế 法pháp 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 名danh 體thể 且thả 如như 世thế 間gian 稱xưng 大đại 。 不bất 過quá 四tứ 物vật 。 如như 智trí 論luận 云vân 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 是thị 四tứ 物vật 名danh 。 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 是thị 四tứ 物vật 體thể 。 今kim 且thả 說thuyết 水thủy 。 設thiết 有hữu 人nhân 問vấn 。 每mỗi 聞văn 澄trừng 之chi 即tức 清thanh 。 混hỗn 之chi 即tức 濁trược 。 堰yển 之chi 即tức 止chỉ 。 决# 之chi 即tức 流lưu 。 而nhi 能năng 溉cái 灌quán 萬vạn 物vật 。 洗tẩy 滌địch 群quần 穢uế 。 此thử 是thị 何hà 物vật 。 (# 舉cử 功công 能năng 義nghĩa 用dụng 而nhi 問vấn 之chi )# 。 荅# 云vân 。 是thị 水thủy (# 舉cử 名danh 荅# 之chi )# 。 愚ngu 者giả 認nhận 名danh 為vì 己kỷ 解giải 。 智trí 者giả 應ưng 更cánh 問vấn 云vân 何hà 者giả 是thị 水thủy (# 徵trưng 其kỳ 體thể 也dã )# 。 荅# 云vân 。 濕thấp 即tức 是thị 水thủy (# 尅khắc 體thể 指chỉ 也dã )# 。 佛Phật 法Pháp 亦diệc 尒# 。 設thiết 有hữu 人nhân 問vấn 。 每mỗi 聞văn 諸chư 經Kinh 云vân 迷mê 之chi 即tức 垢cấu 。 悟ngộ 之chi 即tức 淨tịnh 。 縱túng/tung 之chi 即tức 凡phàm 。 修tu 之chi 即tức 聖thánh 。 能năng 生sanh 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 此thử 是thị 何hà 物vật 。 (# 此thử 舉cử 功công 能năng 義nghĩa 用dụng 問vấn 也dã )# 。 荅# 云vân 是thị 心tâm (# 舉cử 名danh 荅# 也dã )# 。 愚ngu 者giả 認nhận 名danh 便tiện 為vì 己kỷ 識thức 。 智trí 者giả 應ưng 更cánh 問vấn 何hà 者giả 是thị 心tâm (# 徵trưng 其kỳ 體thể 也dã )# 。 荅# 云vân 。 知tri 即tức 是thị 心tâm (# 指chỉ 其kỳ 體thể 也dã )# 。 此thử 一nhất 言ngôn 最tối 親thân 最tối 的đích 。 餘dư 字tự 餘dư 說thuyết 皆giai 踈sơ 。 如như 云vân 非phi 性tánh 非phi 相tướng 能năng 言ngôn 能năng 語ngữ 等đẳng 是thị 體thể 。 緣duyên 慮lự 動động 用dụng 等đẳng 是thị 心tâm 。 即tức 何hà 異dị 他tha 之chi 所sở 問vấn 也dã 。 以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 水thủy 之chi 名danh 體thể 名danh 唯duy 一nhất 字tự 。 餘dư 皆giai 義nghĩa 用dụng 。 濕thấp 之chi 一nhất 字tự 貫quán 於ư 清thanh 濁trược 等đẳng 萬vạn 用dụng 萬vạn 義nghĩa 之chi 中trung 。 心tâm 之chi 名danh 體thể 亦diệc 然nhiên 。 知tri 之chi 一nhất 字tự 亦diệc 貫quán 於ư 貪tham 瞋sân 慈từ 忍nhẫn 善thiện 惡ác 苦khổ 樂lạc 。 萬vạn 用dụng 萬vạn 義nghĩa 之chi 處xứ 。 直trực 湏# 悟ngộ 得đắc 水thủy 是thị 名danh 不bất 是thị 水thủy 。 濕thấp 是thị 水thủy 不bất 是thị 名danh 。 即tức 清thanh 濁trược 凝ngưng 流lưu 無vô 義nghĩa 不bất 通thông 也dã 。 以dĩ 例lệ 心tâm 是thị 名danh 不bất 是thị 心tâm 。 知tri 是thị 心tâm 不bất 是thị 名danh 。 即tức 真chân 妄vọng 善thiện 惡ác 無vô 義nghĩa 不bất 通thông 也dã 。 空không 宗tông 相tương/tướng 宗tông 為vi 對đối 初sơ 學học 及cập 淺thiển 機cơ 恐khủng 隨tùy 言ngôn 生sanh 執chấp 。 故cố 但đãn 摽phiếu/phiêu 名danh 而nhi 遮già 其kỳ 非phi 。 唯duy 廣quảng 義nghĩa 用dụng 而nhi 引dẫn 其kỳ 意ý 。 性tánh 宗tông 為vi 對đối 久cửu 學học 及cập 上thượng 根căn 令linh 忘vong 言ngôn 認nhận 體thể 。 故cố 一nhất 言ngôn 直trực 示thị 。 (# 達đạt 磨ma 云vân 。 指chỉ 一nhất 言ngôn 以dĩ 直trực 示thị 。 即tức 是thị 知tri 字tự 一nhất 言ngôn 。 若nhược 言ngôn 即tức 心tâm 是thị 佛Phật 此thử 乃nãi 四tứ 言ngôn 矣hĩ 。 )# 若nhược 領lãnh 解giải 不bất 謬mậu 。 親thân 照chiếu 靈linh 知tri 之chi 性tánh 。 方phương 於ư 體thể 上thượng 照chiếu 察sát 義nghĩa 用dụng 。 故cố 無vô 不bất 通thông 矣hĩ 。

【# 十thập 六lục 板bản 】#

○# 湏# 先tiên 約ước 三tam 種chủng 佛Phật 教giáo 證chứng 三tam 宗tông 禪thiền 心tâm 。 然nhiên 後hậu 禪thiền 教giáo 雙song 亡vong 。 佛Phật 心tâm 俱câu 寂tịch 。 俱câu 寂tịch 即tức 念niệm 念niệm 皆giai 佛Phật 。 無vô 一nhất 念niệm 而nhi 非phi 佛Phật 心tâm 。 雙song 亡vong 即tức 句cú 句cú 皆giai 禪thiền 。 無vô 一nhất 句cú 而nhi 非phi 禪thiền 教giáo 。 如như 此thử 則tắc 自tự 然nhiên 聞văn 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 之chi 說thuyết 。 知tri 是thị 破phá 我ngã 執chấp 情tình 。 聞văn 息tức 妄vọng 修tu 心tâm 之chi 言ngôn 。 知tri 是thị 斷đoạn 我ngã 習tập 氣khí 。 執chấp 情tình 破phá 而nhi 真chân 性tánh 顯hiển 。 即tức 泯mẫn 絕tuyệt 是thị 顯hiển 性tánh 之chi 宗tông 。 習tập 氣khí 盡tận 而nhi 佛Phật 道Đạo 成thành 。 即tức 修tu 心tâm 是thị 成thành 佛Phật 之chi 行hành 。 頓đốn 漸tiệm 互hỗ 顯hiển 空không 有hữu 相tương/tướng 成thành 。 若nhược 能năng 如như 是thị 圎# 通thông 。 則tắc 為vì 他tha 人nhân 。 說thuyết 無vô 非phi 妙diệu 方phương 。 聞văn 他tha 人nhân 說thuyết 無vô 非phi 妙diệu 藥dược 。 藥dược 之chi 與dữ 病bệnh 。 只chỉ 在tại 執chấp 之chi 與dữ 通thông 。 故cố 先tiên 德đức 云vân 。 執chấp 則tắc 字tự 字tự 瘡sang 疣vưu 。 通thông 則tắc 文văn 文văn 妙diệu 藥dược 。 如như 上thượng 依y 教giáo 依y 宗tông 撮toát 略lược 和hòa 會hội 。 挑thiêu 抉# 宗tông 旨chỉ 之chi 本bổn 末mạt 。 開khai 扸# 法pháp 義nghĩa 之chi 差sai 殊thù 。 校giảo 量lượng 頓đốn 漸tiệm 之chi 異dị 同đồng 。 融dung 即tức 真chân 妄vọng 之chi 和hòa 合hợp 。 對đối 會hội 遮già 表biểu 之chi 迴hồi 互hỗ 。 襃# 貶biếm 權quyền 實thật 之chi 淺thiển 深thâm 。 可khả 謂vị 卷quyển 教giáo 海hải 之chi 波ba 瀾lan 湛trạm 然nhiên 掌chưởng 內nội 。 蔟thốc 義nghĩa 天thiên 之chi 星tinh 象tượng 奐# 若nhược 目mục 前tiền 。 則tắc 頓đốn 釋thích 群quần 疑nghi 豁hoát 然nhiên 妙diệu 旨chỉ 。 若nhược 心tâm 外ngoại 立lập 法pháp 立lập 境cảnh 。 起khởi 闘# 諍tranh 之chi 端đoan 倪nghê 。 識thức 上thượng 變biến 我ngã 變biến 人nhân 。 為vi 勝thắng 負phụ 之chi 由do 。 漸tiệm 遂toại 乃nãi 立lập 空không 。 破phá 有hữu 賔# 有hữu 非phi 空không 。 崇sùng 教giáo 毀hủy 禪thiền 。 宗tông 禪thiền [后-口+十]# 教giáo 。 權quyền 實thật 兩lưỡng 道đạo 常thường 為vi 障chướng 礙ngại 之chi 因nhân 。 性tánh 相tướng 二nhị 宗tông 永vĩnh 作tác 冤oan 讎thù 之chi 見kiến 。 皆giai 為vi 智trí 燈đăng 熖# 短đoản 。 心tâm 鏡kính 光quang 昏hôn 。 終chung 不bất 能năng 入nhập 無vô 諍tranh 之chi 門môn 。 履lý 一nhất 實thật 之chi 道Đạo 矣hĩ 。

冥Minh 樞Xu 會Hội 要Yếu 卷quyển 上thượng