Lược Thuật Pháp Tướng Nghĩa Y Thích – Quyển 3

略Lược 述Thuật 法Pháp 相Tướng 義Nghĩa 依Y 釋Thích
Quyển 3
日Nhật 本Bổn 釋Thích 高Cao 範Phạm 撰Soạn

畧lược 述thuật 法pháp 相tướng 義nghĩa 依y 釋thích 卷quyển 三tam

沙Sa 門Môn 。 高cao 範phạm 。 撰soạn 次thứ 。

四tứ 十thập 一nhất 位vị 。

解giải 云vân 此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 位vị 瑜du 伽già 等đẳng 論luận 所sở 說thuyết 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 四tứ 十thập 一nhất 位vị 開khai 合hợp 異dị 也dã 成thành 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 云vân 地địa 前tiền 四tứ 十thập 心tâm 有hữu 處xứ 云vân 三tam 十thập 心tâm 云vân 何hà 有hữu 相tướng 。 違vi 荅# 相tương/tướng 宗tông 所sở 談đàm 攝nhiếp 十thập 信tín 於ư 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 中trung 謂vị 之chi 住trụ 內nội 十thập 信tín 疏sớ/sơ 開khai 有hữu 處xứ 合hợp 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 也dã 。

○# 創sáng/sang 首thủ 發phát 於ư 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

雖tuy 在tại 住trụ 前tiền 亦diệc 起khởi 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 非phi 深thâm 固cố 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 云vân 創sáng/sang 首thủ 等đẳng 。

○# 修tu 勝thắng 理lý 觀quán 等đẳng 。

對đối 住trụ 前tiền 事sự 理lý 觀quán 行hành 故cố 曰viết 勝thắng 上thượng 何hà 謂vị 勝thắng 上thượng 事sự 理lý 雙song 修tu 而nhi 不bất 同đồng 但đãn 前tiền 修tu 理lý 則tắc 癈phế 事sự 行hành 事sự 則tắc 失thất 理lý 也dã 。

○# 從tùng 諸chư 聖thánh 法pháp 正chánh 教giáo 中trung 生sanh 。

聖thánh 法pháp 正chánh 教giáo 謂vị 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 界giới 等đẳng 流lưu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 學học 法Pháp 。 界giới 等đẳng 流lưu 教giáo 生sanh 勝thắng 智trí 解giải 故cố 名danh 焉yên 。

○# 所sở 聞văn 讚tán 毀hủy 心tâm 定định 不bất 動động 。

華hoa 嚴nghiêm 云vân 何hà 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 心tâm 住trụ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 十thập 種chủng 法pháp 心tâm 定định 不bất 動động 何hà 者giả 為vi 十thập 所sở 謂vị 聞văn 讚tán 佛Phật 毀hủy 佛Phật 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 心tâm 定định 不bất 動động 等đẳng 。

○# 表biểu 無vô 垢cấu 。

無vô 垢cấu 謂vị 三tam 業nghiệp 清thanh 潔khiết 也dã 。

○# 一nhất 切thiết 能năng 捨xả 等đẳng 。

一nhất 切thiết 謂vị 財tài 施thí 法Pháp 施thí 無vô 畏úy 施thí 三tam 時thời 謂vị 加gia 行hành 根căn 本bổn 後hậu 起khởi 愍mẫn 生sanh 謂vị 下hạ 化hóa 有hữu 情tình 慕mộ 法pháp 謂vị 上thượng 求cầu 菩Bồ 提Đề 也dã 。

○# 第đệ 十thập 灌quán 頂đảnh 住trụ 。

倫luân 記ký 云vân 九cửu 地địa 行hành 滿mãn 堪kham 入nhập 十Thập 地Địa 為vi 灌quán 頂đảnh 王vương 。 地địa 論luận 第đệ 十thập 名danh 方phương 便tiện 作tác 滿mãn 足túc 地địa 分phần/phân 基cơ 云vân 謂vị 以dĩ 法pháp 水thủy 灌quán 灑sái 其kỳ 頭đầu 名danh 一nhất 切thiết 相tương/tướng 此thử 乃nãi 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 也dã 。

十thập 行hành 位vị 次thứ 。

○# 立lập 無vô 上thượng 戒giới 。

無vô 上thượng 戒giới 謂vị 菩Bồ 薩Tát 三Tam 聚Tụ 戒Giới 。 蕳# 輪Luân 王Vương 戒giới 及cập 外ngoại 道đạo 戒giới 故cố 云vân 無vô 上thượng 立lập 謂vị 住trụ 立lập 令linh 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 住trụ 無vô 上thượng 戒giới 也dã 華hoa 嚴nghiêm 明minh 此thử 位vị 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 住trụ 無vô 上thượng 戒giới 住trụ 淨tịnh 戒giới 已dĩ 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 心tâm 無vô 退thoái 轉chuyển 。

○# 常thường 住trụ 正chánh 念niệm 。

正chánh 念niệm 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 正chánh 念niệm 即tức 定định 以dĩ 彼bỉ 定định 心tâm 離ly 妄vọng 念niệm 之chi 亂loạn 故cố 名danh 為vi 正chánh 一nhất 切thiết 法pháp 華hoa 嚴nghiêm 云vân 以dĩ 是thị 正chánh 念niệm 善thiện 解giải 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 能năng 持trì 出xuất 世thế 諸chư 法pháp 言ngôn 說thuyết 生sanh 死tử 同đồng 云vân 於ư 世thế 間gian 中trung 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 心tâm 無vô 癡si 亂loạn 入nhập 胎thai 出xuất 胎thai 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 說thuyết 四tứ 種chủng 入nhập 胎thai 一nhất 正chánh 知tri 入nhập 而nhi 不bất 知tri 住trụ 出xuất 。 所sở 謂vị 輪Luân 王Vương 二nhị 正chánh 知tri 入nhập 住trụ 不bất 正chánh 知tri 出xuất 所sở 謂vị 獨Độc 覺Giác 三tam 俱câu 能năng 正chánh 知tri 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 俱câu 不bất 正chánh 知tri 謂vị 餘dư 有hữu 性tánh 前tiền 之chi 二nhị 人nhân 尚thượng 有hữu 癡si 亂loạn 也dã 。

○# 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。

此thử 翻phiên 總tổng 持trì 以dĩ 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。

○# 作tác 清thanh 涼lương 地địa 等đẳng 。

菩Bồ 薩Tát 守thủ 護hộ 攝nhiếp 持trì 四tứ 無vô 礙ngại 等đẳng 正Chánh 法Pháp 猶do 清thanh 凉# 地địa 含hàm 於ư 德đức 水thủy 菩Bồ 薩Tát 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 相tương 續tục 無vô 盡tận 究cứu 竟cánh 入nhập 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 海hải 名danh 不bất 斷đoạn 佛Phật 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 入nhập 佛Phật 海hải 猶do 清thanh 涼lương 地địa 。 流lưu 入nhập 大đại 海hải 。

○# 成thành 就tựu 第đệ 一nhất 義nghĩa 諦đế 之chi 悟ngộ 。

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 義nghĩa 字tự 作tác 誠thành 字tự 悟ngộ 作tác 語ngữ 同đồng 疏sớ/sơ 云vân 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 符phù 故cố 名danh 誠thành 諦đế 誠thành 實thật 審thẩm 諦đế 即tức 真chân 實thật 義nghĩa 。

○# 無vô 二nhị 之chi 語ngữ 。

言ngôn 行hạnh 不bất 二nhị 之chi 語ngữ 也dã 。

○# 色sắc 心tâm 皆giai 順thuận 。

色sắc 謂vị 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 心tâm 謂vị 意ý 業nghiệp 。

十thập 向hướng 位vị 次thứ 。

○# 得đắc 不bất 壞hoại 信tín 等đẳng 。

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 深thâm 信tín 堅kiên 固cố 。 得đắc 不bất 壞hoại 名danh 。

○# 迴hồi 向hướng 眾chúng 生sanh 。

囬# 向hướng 下hạ 本bổn 文văn 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 及cập 四tứ 字tự 一Nhất 切Thiết 智Trí 謂vị 菩Bồ 提Đề 也dã 。

○# 不bất 著trước 生sanh 死tử 。

由do 智trí 故cố 不bất 著trước 生sanh 死tử 由do 悲bi 故cố 不bất 離ly 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 菩Bồ 提Đề 。

○# 莊trang 嚴nghiêm 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 淨tịnh 利lợi 。

以dĩ 隨tùy 喜hỷ 善thiện 根căn 。 迴hồi 為vi 我ngã 國quốc 土độ 莊trang 嚴nghiêm 。 因nhân 華hoa 嚴nghiêm 明minh 此thử 位vị 云vân 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 己kỷ 善thiện 根căn 發phát 心tâm 囬# 向hướng 願nguyện 以dĩ 如như 是thị 去khứ 來lai 。 現hiện 在tại 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 所sở 有hữu 。 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。 莊trang 嚴nghiêm 悉tất 以dĩ 莊trang 嚴nghiêm 。 於ư 一nhất 世thế 界giới 。 如như 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 國quốc 土độ 所sở 有hữu 。 莊trang 嚴nghiêm 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。

○# 以dĩ 內nội 外ngoại 財tài 。

內nội 財tài 捨xả 其kỳ 身thân 以dĩ 代đại 彼bỉ 命mạng 等đẳng 外ngoại 財tài 飲ẩm 食thực 車xa 乘thừa 妻thê 子tử 國quốc 城thành 。 等đẳng 也dã 華hoa 嚴nghiêm 列liệt 八bát 十thập 種chủng 內nội 外ngoại 財tài 。

○# 安an 住trụ 自tự 性tánh 㓛# 德đức 。

謂vị 安an 住trụ 無vô 為vi 。 自tự 性tánh 善thiện 根căn 㓛# 德đức 也dã 。

○# 成thành 就tựu 念niệm 智trí 等đẳng 。

念niệm 者giả 正chánh 念niệm 乃nãi 謂vị 定định 智trí 謂vị 定định 相tương 應ứng 慧tuệ 安an 住trụ 不bất 動động 。 謂vị 安an 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 動động 理lý 心tâm 無vô 所sở 依y 。 謂vị 念niệm 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 無vô 所sở 得đắc 皆giai 順thuận 如như 相tương 謂vị 如như 無vô 為vi 等đẳng 遍biến 諸chư 法pháp 不bất 見kiến 怨oán 親thân 差sai 別biệt 相tương/tướng 等đẳng 迴hồi 向hướng 也dã 。

○# 不bất 執chấp 為vì 己kỷ 及cập 以dĩ 他tha 人nhân 。

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 不bất 為vi 自tự 己kỷ 等đẳng 者giả 照chiếu 理lý 大đại 智trí 無vô 私tư 自tự 他tha 同đồng 體thể 大đại 悲bi 。 利lợi 益ích 囬# 向hướng 。

○# 離ly 垢cấu 繒tăng 繫hệ 頂đảnh 。

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 內nội 得đắc 此thử 定định 灌quán 心tâm 首thủ 故cố 外ngoại 示thị 表biểu 彰chương 白bạch 繒tăng 繫hệ 頂Đảnh 法Pháp 從tùng 喻dụ 稱xưng 名danh 離ly 垢cấu 繒tăng 但đãn 有hữu 此thử 相tương 知tri 得đắc 彼bỉ 定định 。

○# 受thọ 大đại 法Pháp 師sư 記ký 。

華hoa 嚴nghiêm 云vân 住trụ 法Pháp 師sư 位vị (# 文văn )# 同đồng 疏sớ/sơ 云vân 方phương 能năng 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 以dĩ 益ích 眾chúng 生sanh 。 名danh 法Pháp 師sư 位vị 。

十Thập 地Địa 位vị 次thứ 。

○# 第đệ 一nhất 極cực 喜hỷ 地địa 。

倫luân 記ký 云vân 世thế 親thân 取thủ 此thử 中trung 意ý 釋thích 初Sơ 地Địa 云vân 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 初sơ 證chứng 聖thánh 處xứ 多đa 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 從tùng 義nghĩa 得đắc 名danh 。

○# 初sơ 獲hoạch 聖thánh 性tánh 。

疏sớ/sơ 云vân 初sơ 斷đoạn 凡phàm 性tánh 得đắc 聖thánh 性tánh 即tức 依y 無vô 漏lậu 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 等đẳng 俱câu 行hành 五ngũ 蘊uẩn 種chủng 子tử 為vi 聖thánh 性tánh 體thể 乃nãi 至chí 若nhược 此thử 聖thánh 性tánh 取thủ 三tam 乘thừa 初sơ 智trí 種chủng 正chánh 能năng 生sanh 現hiện 㓛# 能năng 名danh 為vi 聖thánh 性tánh 。

○# 具cụ 證chứng 二nhị 空không 等đẳng 。

又hựu 云vân 具cụ 證chứng 二nhị 空không 蕳# 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 唯duy 證chứng 一nhất 空không 今kim 從tùng 詮thuyên 說thuyết 說thuyết 如như 為vi 空không 如như 非phi 空không 也dã 能năng 益ích 自tự 他tha 蕳# 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 唯duy 自tự 利lợi 也dã 由do 獲hoạch 大Đại 士Sĩ 聖thánh 性tánh 具cụ 證chứng 二nhị 空không 益ích 自tự 他tha 三tam 因nhân 故cố 生sanh 大đại 喜hỷ 此thử 地địa 。 名danh 極Cực 喜Hỷ 地Địa 。

○# 第đệ 二nhị 離Ly 垢Cấu 地Địa 。 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。

疏sớ/sơ 云vân 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 道đạo 定định 共cộng 也dã 即tức 通thông 三tam 種chủng 。

○# 遠viễn 離ly 微vi 細tế 毀hủy 犯phạm 。

倫luân 記ký 云vân 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 微vi 細tế 犯phạm 戒giới 。 名danh 離Ly 垢Cấu 地Địa 。 者giả 故cố 犯phạm 名danh 麤thô 誤ngộ 犯phạm 名danh 細tế 初Sơ 地Địa 離ly 故cố 犯phạm 二nhị 地địa 離ly 誤ngộ 故cố 云vân 遠viễn 離ly 微vi 細tế 犯phạm 戒giới 。 地địa 論luận 亦diệc 取thủ 此thử 意ý 彼bỉ 處xứ 釋thích 云vân 離ly 能năng 起khởi 誤ngộ 心tâm 犯phạm 戒giới 煩phiền 惱não 垢cấu 清thanh 淨tịnh 戒giới 具cụ 足túc 。 故cố 名danh 離ly 垢cấu 疏sớ/sơ 云vân 其kỳ 初Sơ 地Địa 時thời 已dĩ 離ly 麤thô 犯phạm 戒giới 垢cấu 然nhiên 此thử 二nhị 地địa 能năng 全toàn 離ly 故cố 所sở 以dĩ 說thuyết 之chi 望vọng 前tiền 細tế 故cố (# 文văn )# 第đệ 一nhất 布bố 施thí 波ba 羅la 密mật 圓viên 滿mãn 位vị 此thử 位vị 戒giới 波ba 羅la 密mật 圓viên 滿mãn 位vị 。

○# 第đệ 三tam 發phát 光quang 地địa 。

倫luân 云vân 發phát 光quang 地địa 者giả 三tam 地địa 得đắc 定định 及cập 聞văn 持trì 聞văn 持trì 還hoàn 是thị 定định 中trung 差sai 別biệt 依y 此thử 諸chư 定định 能năng 發phát 智trí 光quang 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 發phát 是thị 因nhân 義nghĩa 光quang 是thị 果quả 義nghĩa 因nhân 果quả 為vi 名danh 地địa 論luận 云vân 隨tùy 聞văn 思tư 修tu 等đẳng 照chiếu 法pháp 顯hiển 現hiện 名danh 明minh 地địa 者giả 三tam 慧tuệ 照chiếu 明minh 故cố 名danh 明minh 地địa 此thử 直trực 從tùng 彼bỉ 所sở 發phát 慧tuệ 果quả 為vi 名danh 。

○# 勝thắng 定định 。

疏sớ/sơ 云vân 定định 謂vị 三tam 摩ma 地địa 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 無vô 性tánh 云vân 謂vị 靜tĩnh 慮lự 名danh 等đẳng 持trì 諸chư 無vô 色sắc 名danh 等đẳng 至chí 。

○# 大đại 法pháp 總tổng 持trì 。

又hựu 云vân 此thử 地địa 所sở 治trị 遲trì 鈍độn 性tánh 於ư 三tam 慧tuệ 有hữu 忘vong 失thất 障chướng 今kim 此thử 地địa 無vô 忘vong 彼bỉ 法pháp 名danh 大đại 法pháp 之chi 總tổng 持trì 法Pháp 謂vị 教giáo 法pháp 殊thù 勝thắng 之chi 教giáo 名danh 為vi 大đại 法pháp 此thử 定định 及cập 總tổng 持trì 為vi 因nhân 能năng 發phát 無vô 邊biên 玅# 慧tuệ 光quang 故cố 總tổng 持trì 以dĩ 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh (# 文văn )# 此thử 位vị 忍nhẫn 辱nhục 波ba 羅la 密mật 圓viên 滿mãn 位vị 。

○# 第đệ 四tứ 熖# 慧tuệ 地địa 。

倫luân 記ký 云vân 煩phiền 惱não 如như 薪tân 智trí 如như 火hỏa 熖# 四tứ 地địa 道đạo 火hỏa 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 法pháp 喻dụ 雙song 標tiêu 名danh 為vi 熖# 慧tuệ 地địa 論luận 亦diệc 取thủ 此thử 意ý 直trực 名danh 熖# 地địa 。

○# 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。

謂vị 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 也dã 。

○# 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 。

疏sớ/sơ 云vân 即tức 除trừ 第đệ 六lục 識thức 等đẳng 中trung 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 等đẳng 攝nhiếp 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 。

○# 第đệ 五ngũ 極Cực 難Nan 勝Thắng 地Địa 。

倫luân 云vân 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 。 真chân 俗tục 勝thắng 智trí 相tương 違vi 不bất 遂toại 由do 多đa 艱gian 難nan 方phương 得đắc 並tịnh 起khởi 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 從tùng 義nghĩa 得đắc 名danh 地địa 論luận 釋thích 云vân 得đắc 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 能năng 度độ 難nan 度độ 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。

○# 真chân 俗tục 兩lưỡng 智trí 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 世thế 親thân 云vân 知tri 真Chân 諦Đế 智trí 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 知tri 諸chư 世thế 間gian 書thư 論luận 。 等đẳng 智trí 是thị 有hữu 分phân 別biệt 此thử 二nhị 相tương 違vi 應ưng 修tu 令linh 合hợp 能năng 合hợp 難nạn/nan 合hợp 令linh 相tương 應ứng 故cố 乃nãi 至chí 問vấn 然nhiên 相tương 應ứng 者giả 謂vị 於ư 真chân 觀quán 為vi 俗tục 令linh 境cảnh 相tướng 入nhập 名danh 相tướng 應ưng 為vi 一nhất 念niệm 中trung 二nhị 智trí 並tịnh 起khởi 名danh 相tướng 應ưng 荅# 今kim 令linh 一nhất 念niệm 二nhị 智trí 並tịnh 生sanh 名danh 合hợp 亦diệc 得đắc 前tiền 四tứ 地địa 中trung 猶do 未vị 能năng 故cố (# 文văn )# 此thử 位vị 靜tĩnh 慮lự 波ba 羅la 密mật 滿mãn 。

○# 第đệ 六lục 現hiện 前tiền 地địa 。

倫luân 云vân 後hậu 智trí 現hiện 前tiền 觀quán 於ư 緣duyên 起khởi 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 多đa 修tu 㓛# 用dụng 方phương 現hiện 在tại 前tiền 。 二nhị 智trí 現hiện 前tiền 是thị 故cố 第đệ 六lục 。 名danh 現Hiện 前Tiền 地Địa 。 從tùng 義nghĩa 得đắc 名danh 地địa 論luận 釋thích 云vân 般Bát 若Nhã 波ba 羅la 密mật 行hành 有hữu 問vấn 大đại 智trí 現hiện 前tiền 名danh 現Hiện 前Tiền 地Địa 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 名danh 般Bát 若Nhã 有hữu 間gian 作tác 意ý 方phương 起khởi 故cố 名danh 大đại 智trí 現hiện 前tiền 。

○# 住trụ 緣duyên 起khởi 智trí 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 謂vị 觀quán 十thập 二nhị 諸chư 緣duyên 起khởi 文văn 有hữu 最tối 勝thắng 智trí 觀quán 無vô 染nhiễm 淨tịnh 令linh 現hiện 行hành 故cố 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 (# 文văn )# 此thử 位vị 慧tuệ 波ba 羅la 密mật 滿mãn 。

○# 第đệ 七thất 遠Viễn 行Hành 地Địa 。

倫luân 記ký 云vân 始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。 訖ngật 至chí 第đệ 七thất 經kinh 一nhất 僧Tăng 祗chi 修tu 無vô 相tướng 行hành 方phương 得đắc 無vô 間gian 證chứng 入nhập 無vô 相tướng 與dữ 彼bỉ 第đệ 八bát 清thanh 淨tịnh 地địa 隣lân 名danh 遠Viễn 行Hành 地Địa 。 八bát 地địa 離ly 㓛# 用dụng 過quá 名danh 清thanh 淨tịnh 地địa 地địa 論luận 釋thích 云vân 善thiện 修tu 無vô 相tướng 。 行hành 㓛# 用dụng 究cứu 竟cánh 能năng 過quá 世thế 間gian 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 故cố 名danh 遠viễn 行hành 前tiền 之chi 六lục 地địa 亦diệc 修tu 無vô 相tướng 行hành 不bất 能năng 相tương 續tục 不bất 得đắc 名danh 善thiện 七thất 地địa 無vô 間gian 故cố 名danh 善thiện 修tu 前tiền 之chi 七thất 地địa 所sở 起khởi 眾chúng 行hành 並tịnh 有hữu 㓛# 用dụng 今kim 第đệ 七thất 地địa 於ư 㓛# 用dụng 最tối 在tại 後hậu 邊biên 是thị 故cố 名danh 為vi 。 㓛# 用dụng 究cứu 竟cánh 前tiền 之chi 三tam 地địa 修tu 施thí 戒giới 定định 相tương/tướng 同đồng 世thế 間gian 四tứ 地địa 道Đạo 品Phẩm 五ngũ 地địa 諦đế 觀quán 六lục 地địa 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 同đồng 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 今kim 得đắc 七thất 地địa 能năng 過quá 前tiền 二nhị 故cố 云vân 能năng 過quá 世thế 間gian 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 故cố 名danh 遠Viễn 行Hành 地Địa 。 此thử 亦diệc 從tùng 義nghĩa 為vi 名danh 。

○# 出xuất 過quá 世thế 間gian 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 六lục 地địa 中trung 雖tuy 有hữu 緣duyên 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 無vô 二nhị 猶do 有hữu 所sở 治trị 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 障chướng 執chấp 有hữu 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 相tương/tướng 故cố 未vị 能năng 空không 中trung 起khởi 有hữu 勝thắng 行hành 今kim 此thử 地Địa 中trung 。 遠viễn 離ly 彼bỉ 障chướng 。 亦diệc 能năng 空không 中trung 起khởi 勝thắng 行hành 能năng 治trị 彼bỉ 障chướng 二Nhị 乘Thừa 世thế 間gian 即tức 。 不bất 能năng 如như 是thị 。

○# 第đệ 八bát 不bất 動động 地địa 。

倫luân 云vân 真chân 智trí 得đắc 無vô 㓛# 用dụng 所sở 動động 俗tục 智trí 雖tuy 有hữu 㓛# 用dụng 而nhi 不bất 為vị 現hiện 行hành 。 煩phiền 惱não 所sở 動động 。 名danh 為vi 不Bất 動Động 。 亦diệc 從tùng 義nghĩa 用dụng 為vi 名danh 地địa 論luận 釋thích 云vân 地địa 行hành 能năng 純thuần 熟thục 無vô 相tướng 無vô 間gian 故cố 名danh 不bất 動động 。 者giả 直trực 就tựu 真chân 智trí 以dĩ 釋thích 不bất 動động 。

○# 相tương/tướng 用dụng 煩phiền 惱não 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 相tương/tướng 者giả 有hữu 相tương/tướng 用dụng 者giả 㓛# 用dụng 無vô 性tánh 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 相tương/tướng 一nhất 切thiết 加gia 行hành 皆giai 不bất 能năng 動động 此thử 地địa 心tâm 故cố (# 文văn )# 此thử 位vị 願nguyện 波ba 羅la 密mật 滿mãn 。

○# 第đệ 九cửu 善thiện 惠huệ 地địa 。

倫luân 云vân 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 機cơ 說thuyết 法Pháp 自tự 在tại 。 解giải 善thiện 獲hoạch 得đắc 無vô 罪tội 。 廣quảng 大đại 智trí 惠huệ 解giải 慧tuệ 慧tuệ 是thị 體thể 善thiện 是thị 義nghĩa 體thể 義nghĩa 得đắc 名danh 地địa 論luận 釋thích 名danh 無vô 礙ngại 力lực 說thuyết 法Pháp 成thành 就tựu 利lợi 他tha 行hành 故cố 名danh 善thiện 惠huệ 地địa 者giả 直trực 釋thích 善thiện 義nghĩa 不bất 解giải 惠huệ 義nghĩa 。

○# 微vi 玅# 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 性tánh 云vân 由do 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 自tự 在tại 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 句cú 由do 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 自tự 在tại 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 義nghĩa 理lý 由do 辭từ 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 言ngôn 辭từ 由do 辨biện 無vô 礙ngại 遍biến 於ư 十thập 方phương 。 隨tùy 其kỳ 所sở 冝# 自tự 在tại 辨biện 說thuyết (# 文văn )# 此thử 位vị 力lực 波ba 羅la 密mật 滿mãn 。

○# 第đệ 十thập 法pháp 雲vân 地địa 。

倫luân 云vân 無vô 邊biên 煩phiền 惱não 所sở 知tri 障chướng 體thể 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 調điều 柔nhu 性tánh 名danh 麤thô 重trọng/trùng 身thân 譬thí 彼bỉ 虗hư 空không 十Thập 地Địa 所sở 證chứng 法Pháp 。 身thân 圓viên 滿mãn 譬thí 如như 大đại 雲vân 。 皆giai 能năng 遍biến 覆phú 。 如như 空không 麁thô 重trọng 故cố 名danh 法pháp 雲vân 法pháp 目mục 法Pháp 身thân 法Pháp 身thân 譬thí 雲vân 法pháp 喻dụ 雙song 舉cử 故cố 名danh 法pháp 雲vân 舊cựu 世thế 親thân 釋thích 法pháp 目mục 於ư 智trí 以dĩ 雲vân 譬thí 智trí 亦diệc 是thị 法pháp 喻dụ 雙song 舉cử 故cố 名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。 論luận 釋thích 云vân 謂vị 大đại 法Pháp 身thân 具cụ 足túc 自tự 在tại 。 名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。

○# 大đại 法pháp 智trí 雲vân 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 得đắc 總tổng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 。 總tổng 緣duyên 一nhất 切thiết 契Khế 經Kinh 等đẳng 法Pháp 。 不bất 離ly 真Chân 如Như 此thử 一nhất 切thiết 法pháp 。 共cộng 相tương 境cảnh 智trí 譬thí 如như 大đại 雲vân 。 陀đà 羅la 門môn 三tam 摩ma 地địa 門môn 。 猶do 如như 淨tịnh 水thủy 。 智trí 能năng 藏tạng 彼bỉ 如như 雲vân 含hàm 水thủy 有hữu 能năng 生sanh 彼bỉ 總tổng 持trì 定định 勝thắng 㓛# 能năng 故cố 又hựu 如như 大đại 雲vân 覆phú 隱ẩn 虗hư 空không 如như 是thị 法pháp 智trí 覆phú 隱ẩn 如như 空không 廣quảng 大đại 無vô 邊biên 。 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 惑hoặc 第đệ 二nhị 障chướng 此thử 名danh 麁thô 重trọng 彼bỉ 論luận 又hựu 云vân 又hựu 如như 大đại 雲vân 澍chú 清thanh 淨tịnh 水thủy 充sung 滿mãn 虗hư 空không 如như 是thị 法pháp 智trí 出xuất 生sanh 無vô 量lượng 。 殊thù 勝thắng 㓛# 德đức 充sung 滿mãn 所sở 證chứng 所sở 依y 身thân 故cố 世thế 親thân 云vân 言ngôn 充sung 滿mãn 者giả 是thị 周chu 遍biến 義nghĩa 。

○# 如như 是thị 十Thập 地Địa 至chí 故cố 名danh 為vi 地địa 。

唯duy 識thức 論luận 文văn 能năng 證chứng 已dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 也dã 。

玅# 覺giác 果quả 滿mãn 。

○# 究cứu 竟cánh 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。

疏sớ/sơ 云vân 言ngôn 究cứu 竟cánh 者giả 畧lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 蕳# 前tiền 四tứ 位vị 名danh 究cứu 竟cánh 二nhị 蕳# 二Nhị 乘Thừa 名danh 究cứu 竟cánh 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 得đắc 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 究cứu 竟cánh 義nghĩa 非phi 高cao 勝thắng 故cố 。

○# 含hàm 容dung 無vô 邊biên 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 為vi 㓛# 德đức 涅Niết 槃Bàn 所sở 藏tạng 有hữu 為vi 㓛# 德đức 菩Bồ 提Đề 所sở 含hàm 。

○# 並tịnh 順thuận 益ích 相tương/tướng 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 為vi 有hữu 為vi 二nhị 皆giai 順thuận 益ích 。

○# 所sở 依y 常thường 故cố 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 所sở 依y 真Chân 如Như 常thường 故cố 常thường 其kỳ 四Tứ 智Trí 品phẩm 體thể 無vô 斷đoạn 及cập 無vô 盡tận 故cố 說thuyết 常thường 無vô 斷đoạn 常thường 者giả 是thị 不bất 斷đoạn 常thường 義nghĩa 執chấp 身thân 也dã 無vô 盡tận 常thường 者giả 是thị 化hóa 身thân 相tướng 續tục 常thường 義nghĩa 。

○# 皆giai 無vô 逼bức 惱não 等đẳng 。

同đồng 云vân 無vô 逼bức 無vô 惱não 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 非phi 如như 有hữu 漏lậu 善thiện 逼bức 逐trục 處xứ 生sanh 死tử 惱não 亂loạn 有hữu 情tình 類loại 不bất 令linh 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。

○# 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 等đẳng 。

以dĩ 下hạ 蕳# 二Nhị 乘Thừa 轉chuyển 依y 顯hiển 佛Phật 轉chuyển 依y 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 亦diệc 法Pháp 身thân 二Nhị 乘Thừa 轉chuyển 捨xả 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 二nhị 法pháp 轉chuyển 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 二nhị 轉chuyển 依y 。

○# 無vô 殊thù 勝thắng 法Pháp 。

又hựu 云vân 殊thù 勝thắng 法Pháp 者giả 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 得đắc 無vô 量lượng 㓛# 德đức 依y 故cố 。

○# 但đãn 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。

又hựu 云vân 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 及cập 縛phược 法pháp 故cố 。

○# 大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 等đẳng 。

又hựu 云vân 解giải 在tại 牟Mâu 尼Ni 名danh 法Pháp 身thân 。

○# 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 寂tịch 默mặc 法pháp 者giả 。

梵Phạm 云vân 牟Mâu 尼Ni 此thử 言ngôn 寂tịch 默mặc 寂tịch 默mặc 法pháp 者giả 離ly 言ngôn 法pháp 也dã 乃nãi 至chí 唯duy 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 大Đại 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 。 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 亦diệc 解giải 脫thoát 身thân 也dã 。 言ngôn 法Pháp 身thân 非phi 三Tam 身Thân 中trung 之chi 法Pháp 身thân 也dã 佛Phật 得đắc 二nhị 名danh 離ly 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 離ly 所sở 知tri 障chướng 具cụ 無vô 邊biên 德đức 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 各các 於ư 自tự 身thân 㓛# 德đức 法pháp 依y 名danh 法Pháp 身thân 故cố 。

○# 體thể 依y 聚tụ 義nghĩa 。

疏sớ/sơ 云vân 何hà 故cố 名danh 身thân 體thể 性tánh 義nghĩa (# 五ngũ 法pháp 為vi 萬vạn 法pháp 體thể 性tánh 故cố 也dã )# 依y 止chỉ 義nghĩa (# 為vi 萬vạn 德đức 依y 止chỉ 故cố )# 眾chúng 德đức 聚tụ 義nghĩa 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 身thân 。

○# 離ly 相tương/tướng 寂tịch 然nhiên 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 離ly 相tương/tướng 者giả 無vô 十thập 相tương/tướng 也dã 寂tịch 然nhiên 者giả 尋tầm 思tư 路lộ 絕tuyệt 也dã 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 者giả 離ly 語ngữ 言ngôn 諸chư 佛Phật 自tự 性tánh 名danh 自tự 性tánh 身thân 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 㓛# 德đức 依y 名danh 曰viết 法Pháp 身thân 。

○# 極cực 圓viên 淨tịnh 等đẳng 。

又hựu 云vân 眾chúng 相tướng 咸hàm 備bị 名danh 極cực 圓viên 體thể 離ly 眾chúng 患hoạn 名danh 極cực 淨tịnh 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 名danh 極cực 常thường 無vô 所sở 不bất 在tại 。 名danh 極cực 遍biến 積tích 聚tụ 有hữu 礙ngại 之chi 體thể 名danh 色sắc 身thân 乃nãi 至chí 相tương 續tục 湛trạm 然nhiên 者giả 言ngôn 相tương 續tục 者giả 蕳# 自tự 性tánh 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 言ngôn 湛trạm 然nhiên 者giả 蕳# 他tha 受thọ 用dụng 及cập 蕳# 他tha 身thân 彼bỉ 時thời 斷đoạn 故cố 。

○# 由do 平bình 等đẳng 智trí 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 他tha 身thân 用dụng 中trung 現hiện 身thân 土thổ/độ 由do 平bình 等đẳng 智trí 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 等đẳng 由do 觀quán 察sát 智trí 。

○# 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 等đẳng 。

又hựu 云vân 自tự 他tha 受thọ 用dụng 法Pháp 樂lạc 。 等đẳng 者giả 名danh 受thọ 用dụng 身thân 。

入nhập 等đẳng 三tam 心tâm 。

(# 如như 文văn 可khả 解giải )# 。

四tứ 加gia 行hành 位vị 。

○# 滿mãn 心tâm 之chi 位vị 修tu 四tứ 加gia 行hành 。

唯duy 識thức 論luận 云vân 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 復phục 修tu 加gia 行hành 伏phục 除trừ 二nhị 取thủ 。

○# 假giả 有hữu 實thật 無vô 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 位vị 唯duy 觀quán 所sở 取thủ 無vô 故cố 觀quán 計kế 所sở 執chấp 無vô 非phi 依y 他tha 也dã 假giả 有hữu 實thật 無vô 有hữu 二nhị 。 訓huấn 一nhất 假giả 有hữu 實thật 無vô 此thử 護hộ 法Pháp 意ý 也dã 護hộ 法Pháp 解giải 意ý 假giả 依y 他tha 實thật 所sở 執chấp 故cố 二nhị 假giả 有hữu 實thật 無vô 此thử 清thanh 辨biện 意ý 也dã 清thanh 辨biện 假giả 有hữu 配phối 於ư 世thế 俗tục 妄vọng 有hữu 實thật 無vô 配phối 於ư 勝thắng 義nghĩa 真chân 無vô 故cố 。

○# 如như 實thật 遍biến 智trí 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 四tứ 尋tầm 伺tứ 觀quán 計kế 所sở 執chấp 四tứ 境cảnh 離ly 識thức 非phi 有hữu 唯duy 觀quán 所sở 執chấp 無vô 未vị 觀quán 能năng 取thủ 此thử 如như 實thật 智trí 忍nhẫn 可khả 前tiền 境cảnh 離ly 識thức 非phi 有hữu 所sở 取thủ 空không 已dĩ 復phục 能năng 遍biến 知tri 能năng 取thủ 彼bỉ 識thức 離ly 識thức 內nội 境cảnh 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 能năng 取thủ 亦diệc 空không 有hữu 云vân 觀quán 唯duy 有hữu 內nội 心tâm 外ngoại 境cảnh 都đô 無vô 之chi 時thời 還hoàn 起khởi 唯duy 識thức 實thật 有hữu 法pháp 執chấp 觀quán 此thử 自tự 內nội 心tâm 為vi 無vô 唯duy 識thức 云vân 若nhược 執chấp 唯duy 識thức 真chân 實thật 有hữu 者giả 如như 執chấp 外ngoại 境cảnh 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。

○# 四tứ 尋tầm 伺tứ 四tứ 如như 實thật 。

唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 私tư 記ký 云vân 推thôi 求cầu 云vân 尋tầm 籌trù 度độ 云vân 思tư 於ư 名danh 等đẳng 四tứ 推thôi 求cầu 籌trù 度độ 名danh 四tứ 尋tầm 伺tứ 四tứ 如như 實thật 智trí 者giả 從tùng 前tiền 尋tầm 伺tứ 所sở 引dẫn 果quả 相tương/tướng 也dã 此thử 智trí 如như 見kiến 道đạo 實thật 智trí 故cố 名danh 如như 實thật 智trí 又hựu 無vô 倒đảo 名danh 如như 無vô 謬mậu 名danh 實thật 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 稱xưng 實thật 知tri 故cố 名danh 如như 實thật 智trí (# 後hậu 解giải 為vi 本bổn 通thông 無vô 漏lậu 故cố )# 。

○# 名danh 者giả 謂vị 色sắc 受thọ 等đẳng 。

疏sớ/sơ 九cửu 未vị (# 五ngũ 十thập 五ngũ 帋chỉ )# 應ưng 撿kiểm 。

○# 字tự 身thân 多đa 字tự 身thân 等đẳng 。

前tiền 卷quyển 不bất 相tương 應ứng 行hành 下hạ 如như 解giải 。

○# 名danh 義nghĩa 相tương/tướng 異dị 等đẳng 。

有hữu 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 差sai 別biệt 故cố 。

○# 二nhị 二nhị 相tương/tướng 同đồng 。

疏sớ/sơ 云vân 名danh 義nghĩa 二nhị 種chủng 一nhất 自tự 性tánh 同đồng 二nhị 差sai 別biệt 同đồng 故cố 合hợp 名danh 義nghĩa 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 及cập 二nhị 差sai 別biệt 為vi 合hợp 觀quán 。

○# 惠huệ 日nhật 前tiền 行hành 相tương/tướng 。

疏sớ/sơ 云vân 行hành 之chi 言ngôn 起khởi 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 如như 日nhật 初sơ 出xuất 。 有hữu 前tiền 起khởi 相tương 謂vị 明minh 相tướng 等đẳng 。

○# 明minh 得đắc 。

疏sớ/sơ 云vân 明minh 得đắc 是thị 定định 尋tầm 思tư 是thị 惠huệ 故cố 名danh 為vi 發phát 乃nãi 至chí 明minh 者giả 無vô 漏lậu 慧tuệ 初sơ 得đắc 無vô 漏lậu 惠huệ 之chi 明minh 相tướng 故cố 名danh 明minh 得đắc 明minh 得đắc 之chi 定định 名danh 明minh 得đắc 定định 。

○# 印ấn 順thuận 定định 。

疏sớ/sơ 云vân 印ấn 前tiền 所sở 取thủ 無vô 順thuận 後hậu 能năng 取thủ 無vô 名danh 印ấn 順thuận 定định 順thuận 通thông 二nhị 種chủng 一nhất 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 二nhị 名danh 印ấn 順thuận 乃nãi 至chí 下hạ 品phẩm 忍nhẫn 名danh 印ấn 忍nhẫn 印ấn 所sở 取thủ 無vô 故cố 中trung 品phẩm 忍nhẫn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 能năng 取thủ 故cố 順thuận 修tu 彼bỉ 故cố 上thượng 忍nhẫn 起khởi 時thời 但đãn 名danh 印ấn 順thuận 印ấn 能năng 取thủ 無vô 順thuận 觀quán 彼bỉ 故cố 故cố 合hợp 三tam 忍nhẫn 名danh 印ấn 順thuận 定định 忍nhẫn 者giả 智trí 也dã 印ấn 順thuận 俱câu 定định 名danh 印ấn 順thuận 定định 。

○# 決quyết 定định 印ấn 持trì 等đẳng 。

又hựu 云vân 決quyết 定định 印ấn 持trì 者giả 是thị 下hạ 忍nhẫn 位vị 無vô 能năng 取thủ 中trung 亦diệc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 者giả 是thị 中trung 上thượng 忍nhẫn 位vị 也dã 順thuận 通thông 中trung 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 唯duy 在tại 中trung 有hữu 解giải 云vân 論luận 依y 印ấn 順thuận 定định 乃nãi 至chí 決quyết 定định 。 印ấn 持trì 下hạ 忍nhẫn 也dã 無vô 能năng 取thủ 中trung 以dĩ 下hạ 上thượng 忍nhẫn 也dã 同đồng 學học 抄sao 圖đồ 云vân 下hạ 忍nhẫn (# 印ấn 可khả )# 中trung 忍nhẫn (# 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận )# 上thượng 忍nhẫn (# 印ấn 順thuận )# 。

○# 既ký 無vô 實thật 境cảnh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 遍biến 行hành 所sở 執chấp 所sở 取thủ 既ký 無vô 彼bỉ 計kế 所sở 執chấp 所sở 執chấp 能năng 取thủ 寧ninh 有hữu 。

○# 印ấn 順thuận 忍nhẫn 時thời 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 印ấn 忍nhẫn 順thuận 忍nhẫn 之chi 時thời 合hợp 此thử 三tam 位vị 四tứ 善thiện 根căn 中trung 總tổng 立lập 為vi 忍nhẫn 。

○# 印ấn 前tiền 順thuận 後hậu 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 名danh 印ấn 順thuận 者giả 印ấn 前tiền 所sở 取thủ 無vô 順thuận 後hậu 能năng 取thủ 無vô 及cập 印ấn 能năng 取thủ 無vô 故cố 立lập 印ấn 順thuận 名danh 此thử 釋thích 三tam 位vị 別biệt 名danh 。

○# 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 可khả 。

又hựu 云vân 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 忍nhẫn 可khả 者giả 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 位vị 上thượng 品phẩm 之chi 忍nhẫn 修tu 無vô 能năng 取thủ 。

○# 立lập 無vô 間gian 名danh 。

又hựu 云vân 無vô 間gian 即tức 定định 也dã 。

真chân 相tương 見kiến 道đạo 。

○# 真chân 見kiến 道đạo 。

有hữu 云vân 真chân 見kiến 道đạo 者giả 則tắc 前tiền 所sở 說thuyết 無vô 間gian 解giải 脫thoát 二nhị 空không 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 也dã 親thân 證chứng 真chân 故cố 名danh 真chân 見kiến 道đạo 也dã 是thị 根căn 本bổn 智trí 觀quán 也dã 相tương 見kiến 道đạo 者giả 出xuất 前tiền 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 深thâm 觀quán 起khởi 後hậu 得đắc 有hữu 分phân 別biệt 法pháp 智trí 。 還hoàn 於ư 前tiền 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 所sở 證chứng 真chân 理lý 分phân 別biệt 安an 立lập 變biến 如như 相tương/tướng 憶ức 念niệm 彼bỉ 也dã 所sở 反phản 如như 相tương/tướng 非phi 真chân 唯duy 識thức 性tánh 其kỳ 體thể 似tự 真Chân 如Như 依y 他tha 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 唯duy 識thức 相tương/tướng 故cố 名danh 相tướng 見kiến 道đạo 也dã 。

○# 若nhược 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 戲hí 論luận 相tương/tướng 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 不bất 取thủ 者giả 無vô 能năng 取thủ 執chấp 不bất 取thủ 戲hí 論luận 相tương/tướng 者giả 無vô 所sở 取thủ 相tương/tướng 觀quán 真chân 勝thắng 義nghĩa 名danh 無vô 所sở 得đắc 。

○# 爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 心tâm 境cảnh 相tướng 稱xưng 如như 智trí 冥minh 合hợp 俱câu 離ly 三tam 取thủ 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 故cố 名danh 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 者giả 體thể 即tức 真Chân 如Như 。

○# 此thử 緣duyên 真chân 智trí 等đẳng 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 論luận 第đệ 七thất 云vân 相tương/tướng 者giả 境cảnh 之chi 體thể 相tướng 能năng 緣duyên 心tâm 逼bức 附phụ 境cảnh 體thể 狹hiệp 帯# 境cảnh 之chi 體thể 相tướng 故cố 名danh 是thị 帯# 己kỷ 相tương/tướng 也dã 是thị 以dĩ 正chánh 智trí 緣duyên 如như 之chi 位vị 即tức 與dữ 能năng 緣duyên 自tự 體thể 非phi 一nhất 異dị 故cố 即tức 自tự 證chứng 己kỷ 體thể 性tánh 別biệt 不bất 變biến 其kỳ 相tương/tướng 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 起khởi 之chi 時thời 狹hiệp 帯# 境cảnh 之chi 體thể 相tướng 也dã 凡phàm 緣duyên 離ly 自tự 之chi 法pháp 方phương 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 此thử 乃nãi 自tự 故cố 何hà 別biệt 變biến 相tương/tướng 不bất 變biến 相tương/tướng 故cố 雖tuy 無vô 變biến 帯# 義nghĩa 有hữu 狹hiệp 帯# 義nghĩa 故cố 尚thượng 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 唯duy 識thức 論luận 見kiến 道đạo 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 相tương 見kiến 二nhị 分phần 有hữu 三tam 師sư 異dị 義nghĩa 第đệ 一nhất 師sư 云vân 此thử 智trí 二nhị 分phần 俱câu 無vô 攝nhiếp 論luận 說thuyết 無vô 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 第đệ 二nhị 師sư 云vân 相tương 見kiến 二nhị 分phần 俱câu 有hữu 所sở 緣duyên 論luận 說thuyết 識thức 依y 彼bỉ 生sanh 帯# 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 名danh 緣duyên 於ư 彼bỉ 故cố 立lập 義nghĩa 云vân 若nhược 無vô 真Chân 如Như 相tương 應ứng 非phi 是thị 所sở 緣duyên 若nhược 無vô 見kiến 分phần/phân 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 寧ninh 可khả 說thuyết 為vi 緣duyên 真Chân 如Như 智trí 第đệ 三tam 師sư 云vân 此thử 智trí 見kiến 有hữu 相tương/tướng 無vô 瑜du 伽già 七thất 十thập 三tam 說thuyết 無vô 相tướng 取thủ 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 立lập 義nghĩa 云vân 既ký 言ngôn 無vô 相tướng 取thủ 寧ninh 無vô 見kiến 分phần/phân 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 可khả 無vô 相tướng 分phần/phân 也dã 第đệ 三tam 師sư 義nghĩa 為vi 正chánh 也dã 此thử 緣duyên 真chân 智trí 至chí 不bất 離ly 如như 故cố 會hội 第đệ 二nhị 師sư 引dẫn 論luận 若nhược 無vô 真Chân 如Như 相tương 應ứng 非phi 是thị 所sở 緣duyên 義nghĩa 於ư 中trung 雖tuy 無vô 相tướng 分phần/phân 至chí 不bất 離ly 如như 故cố 論luận 文văn 此thử 緣duyên 真chân 智trí 至chí 而nhi 起khởi 名danh 緣duyên 疏sớ/sơ 文văn 也dã 論luận 舉cử 喻dụ 顯hiển 成thành 云vân 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 等đẳng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 不bất 變biến 而nhi 緣duyên 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ (# 文văn )# 疏sớ/sơ 云vân 自tự 證chứng 分phần/phân 等đẳng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 等đẳng 非phi 帯# 彼bỉ 相tương/tướng 分phần/phân 起khởi 得đắc 名danh 所sở 緣duyên 故cố 此thử 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 與dữ 後hậu 得đắc 殊thù 故cố 必tất 無vô 相tướng 如như 前tiền 第đệ 七thất 卷quyển 四tứ 緣duyên 中trung 解giải 。

○# 雖tuy 有hữu 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 解giải 第đệ 一nhất 師sư 所sở 引dẫn 教giáo 文văn 攝nhiếp 論luận 無vô 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 文văn 也dã 。

○# 雖tuy 多đa 剎sát 那na 事sự 方phương 究cứu 竟cánh 。

疏sớ/sơ 云vân 即tức 是thị 會hội 五ngũ 十thập 八bát 等đẳng 一nhất 心tâm 見kiến 道đạo 之chi 文văn 若nhược 一nhất 心tâm 見kiến 道đạo 以dĩ 無vô 間gian 解giải 脫thoát 一nhất 勝thắng 進tiến 名danh 多đa 剎sát 那na 總tổng 名danh 一nhất 心tâm 非phi 無vô 間gian 中trung 復phục 有hữu 多đa 念niệm (# 文văn )# 事sự 謂vị 斷đoạn 證chứng 。

○# 此thử 有hữu 二nhị 因nhân 等đẳng 。

明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 不bất 正chánh 義nghĩa 第đệ 二nhị 義nghĩa 正chánh 義nghĩa 也dã 論luận 第đệ 九cửu 應ưng 考khảo 。

○# 除trừ 耎nhuyễn 品phẩm 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 等đẳng 。

明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 耎nhuyễn 者giả 下hạ 也dã 上thượng 品phẩm 麁thô 惑hoặc 隨tùy 能năng 斷đoạn 下hạ 品phẩm 智trí 故cố 名danh 下hạ 品phẩm 也dã 疏sớ/sơ 云vân 隨tùy 智trí 說thuyết 為vi 耎nhuyễn 等đẳng 初sơ 起khởi 名danh 耎nhuyễn 次thứ 智trí 名danh 中trung 勝thắng 前tiền 劣liệt 故cố 後hậu 起khởi 名danh 上thượng 於ư 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 此thử 智trí 最tối 上thượng 故cố 以dĩ 惑hoặc 隨tùy 智trí 說thuyết 三tam 品phẩm 也dã 。

○# 中trung 品phẩm 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。

明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 此thử 亦diệc 上thượng 品phẩm 法pháp 也dã 。

○# 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。

又hựu 云vân 下hạ 品phẩm 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 以dĩ 上thượng 品phẩm 智trí 斷đoạn 。

○# 以dĩ 假giả 相tương/tướng 法pháp 則tắc 彼bỉ 真chân 。

疏sớ/sơ 云vân 法pháp 者giả 法pháp 則tắc 效hiệu 學học 為vi 義nghĩa 。

○# 有hữu 四tứ 見kiến 分phần/phân 。

人nhân 空không (# 無vô 間gian 道đạo 見kiến 分phân 解giải 脫thoát 道đạo 見kiến 分phần/phân )# 法pháp 空không (# 無vô 間gian 道đạo 見kiến 分phân 解giải 脫thoát 道đạo 見kiến 分phần/phân )# 。

○# 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。

煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 差sai 別biệt 也dã 。

○# 無vô 間gian 道đạo 中trung 人nhân 法pháp 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。

有hữu 解giải 云vân 三tam 心tâm 初sơ 心tâm 法pháp 無vô 間gian 道đạo 生sanh 空không 見kiến 分phân 第đệ 二nhị 心tâm 法pháp 無vô 間gian 道Đạo 法Pháp 空không 見kiến 分phân 第đệ 三tam 心tâm 總tổng 法pháp 解giải 脫thoát 道đạo 二nhị 空không 見kiến 分phần/phân 也dã 。

○# 依y 觀quán 所sở 取thủ 能năng 取thủ 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 所sở 取thủ 謂vị 諦đế 理lý 能năng 取thủ 謂vị 緣duyên 理lý 之chi 智trí 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 緣duyên 諦đế 理lý 為vi 境cảnh 觀quán 所sở 取thủ 也dã 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 緣duyên 前tiền 智trí 品phẩm 觀quán 能năng 取thủ 也dã 此thử 唯duy 別biệt 立lập 無vô 間gian 解giải 脫thoát 不bất 總tổng 合hợp 說thuyết 故cố 名danh 別biệt 立lập 有hữu 十thập 六lục 心tâm 。

○# 一nhất 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 等đẳng 。

有hữu 云vân 於ư 效hiệu 法pháp 所sở 緣duyên 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 所sở 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 如như 也dã 所sở 效hiệu 學học 真chân 見kiến 見kiến 分phần/phân 也dã 所sở 緣duyên 所sở 效hiệu 各các 別biệt 也dã 。

○# 二nhị 十thập 八bát 種chủng 。

疏sớ/sơ 云vân 欲dục 界giới 苦khổ 下hạ 十thập 上thượng 二nhị 界giới 除trừ 真chân 各các 九cửu 。

○# 忍nhẫn 前tiền 苦khổ 法pháp 智trí 。

見kiến 道đạo 無vô 漏lậu 安an 立lập 智trí 前tiền 加gia 行hành 智trí 緣duyên 理lý 之chi 姿tư 證chứng 忍nhẫn 云vân 忍nhẫn 也dã 。

○# 謂vị 智trí 無vô 間gian 等đẳng 。

苦khổ 法pháp 智trí 無vô 間gian 也dã 緣duyên 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 緣duyên 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 有hữu 云vân 凢# 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 所sở 緣duyên 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 也dã 所sở 效hiệu 學học 真chân 見kiến 道đạo 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 緣duyên 與dữ 法pháp 二nhị 別biệt 可khả 知tri 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 緣duyên 前tiền 忍nhẫn 智trí 後hậu 聖thánh 法pháp 明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 法Pháp 忍Nhẫn 法pháp 智trí 之chi 後hậu 一nhất 切thiết 學học 無Vô 學Học 聖thánh 法Pháp 。 (# 文văn )# 苦khổ 智trí 之chi 類loại 後hậu 學học 無Vô 學Học 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 。 皆giai 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 流lưu 類loại 何hà 謂vị 流lưu 類loại 曰viết 俱câu 無vô 漏lậu 故cố 有hữu 云vân 此thử 流lưu 類loại 之chi 義nghĩa 釋thích 類loại 名danh 。

○# 決quyết 斷đoán 為vi 智trí 惠huệ 即tức 不bất 爾nhĩ 。

唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 私tư 記ký 云vân 智trí 其kỳ 體thể 如như 何hà 荅# 其kỳ 體thể 即tức 是thị 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 然nhiên 隨tùy 義nghĩa 異dị 立lập 二nhị 名danh 也dã 。

○# 八bát 觀quán 真Chân 如Như 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 法pháp 品phẩm 緣duyên 如như 類loại 品phẩm 緣duyên 智trí 。

○# 現hiện 觀quán 忍nhẫn 。

疏sớ/sơ 云vân 現hiện 謂vị 現hiện 前tiền 明minh 了liễu 現hiện 前tiền 。 觀quán 此thử 現hiện 境cảnh 故cố 名danh 現hiện 觀quán 。

資tư 等đẳng 五ngũ 位vị 。

○# 加gia 㓛# 而nhi 行hành 。

一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 初sơ 無vô 數số 刧# 具cụ 修tu 福phước 惠huệ 資tư 糧lương 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 既ký 滿mãn 已dĩ 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 更cánh 復phục 加gia 修tu 行hành 㓛# 也dã 。

○# 近cận 見kiến 道đạo 故cố 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 對đối 法pháp 八bát 說thuyết 所sở 有hữu 資tư 糧lương 皆giai 加gia 行hành 道Đạo 有hữu 加gia 行hành 而nhi 非phi 資tư 糧lương 此thử 四tứ 善thiện 根căn 非phi 資tư 糧lương 道đạo 加gia 㓛# 而nhi 行hành 初sơ 位vị 亦diệc 名danh 加gia 行hành 近cận 見kiến 道đạo 說thuyết 獨độc 此thử 得đắc 加gia 行hành 名danh 乃nãi 至chí 以dĩ 近cận 見kiến 道đạo 名danh 加gia 行hành 初sơ 位vị 不bất 得đắc 此thử 名danh 加gia 㓛# 萬vạn 行hạnh 方phương 行hành 初sơ 位vị 亦diệc 名danh 加gia 行hành 。

○# 出xuất 相tương 見kiến 道đạo 已dĩ 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 見kiến 道đạo 者giả 唯duy 在tại 初Sơ 地Địa 入nhập 地địa 心tâm 今kim 此thử 修tu 道Đạo 除trừ 初sơ 入nhập 地địa 心tâm 出xuất 相tương 見kiến 道đạo 已dĩ 等đẳng 同đồng 學học 抄sao 云vân 問vấn 以dĩ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 入nhập 心tâm 全toàn 為vi 見kiến 道đạo 乎hồ 否phủ/bĩ 荅# 任nhậm 宗tông 家gia 處xứ 處xứ 解giải 釋thích 可khả 取thủ 入nhập 心tâm 全toàn 而nhi 為vi 見kiến 道đạo 。

○# 為vi 斷đoạn 餘dư 障chướng 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。

疏sớ/sơ 云vân 初Sơ 地Địa 住trụ 出xuất 心tâm 後hậu 漸tiệm 至chí 究cứu 竟cánh 金kim 剛cang 道đạo 來lai 皆giai 斷đoạn 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 種chủng 故cố 至chí 無Vô 學Học 位vị 便tiện 證chứng 轉chuyển 依y 。

三tam 大đại 僧Tăng 祗chi 。

○# 三tam 大đại 僧Tăng 祗chi 。

倫luân 記ký 云vân 九cửu 三tam 大đại 阿a 僧Tăng 祗chi 刧# 依y 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 卷quyển 阿a 僧Tăng 祗chi 品phẩm 有hữu 百bách 二nhị 十thập 數số 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 名danh 一nhất 阿a 僧Tăng 祗chi 依y 舊cựu 攝nhiếp 論luận 說thuyết 三tam 十thập 三tam 阿a 僧Tăng 祗chi 第đệ 二nhị 刧# 為vi 小tiểu 一nhất 刧# 為vi 二nhị 十thập 一nhất 刧# 第đệ 三tam 刧# 為vi 中trung 一nhất 刧# 為vi 九cửu 故cố 初sơ 為vi 大đại 一nhất 刧# 為vi 三tam 故cố 雖tuy 有hữu 此thử 文văn 不bất 知tri 積tích 何hà 以dĩ 成thành 無vô 數số 若nhược 俱câu 舍xá 論luận 引dẫn 解giải 脫thoát 經kinh 說thuyết 六lục 十thập 數số 唯duy 有hữu 五ngũ 十thập 二nhị 餘dư 八bát 忘vong 失thất 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị 名danh 阿a 僧Tăng 祗chi 仍nhưng 以dĩ 十thập 積tích 數số 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 從tùng 萬vạn 以dĩ 上thượng 皆giai 倍bội 倍bội 積tích 謂vị 萬vạn 萬vạn 名danh 億ức 等đẳng 以dĩ 大đại 小tiểu 各các 別biệt 故cố 取thủ 數số 不bất 同đồng 又hựu 若nhược 瓔anh 珞lạc 經kinh 樓lâu 炭thán 經kinh 等đẳng 中trung 佛Phật 隨tùy 機cơ 說thuyết 刧# 數số 多đa 少thiểu 非phi 一nhất 但đãn 大đại 智Trí 度Độ 論luận 引dẫn 經kinh 說thuyết 有hữu 萬vạn 百bách 由do 旬tuần 城thành 溢dật 滿mãn 芥giới 子tử 有hữu 長trường 壽thọ 人nhân 過quá 百bách 歲tuế 已dĩ 持trì 一nhất 芥giới 子tử 去khứ 芥giới 子tử 都đô 盡tận 刧# 猶do 不bất 盡tận 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 真Chân 諦Đế 云vân 如như 經kinh 說thuyết 芥giới 子tử 聚tụ 盡tận 刧# 猶do 未vị 盡tận 者giả 百bách 年niên 取thủ 一nhất 乃nãi 至chí 唯duy 一nhất 芥giới 子tử 不bất 名danh 為vi 聚tụ 故cố 名danh 聚tụ 盡tận 以dĩ 有hữu 芥giới 子tử 在tại 故cố 名danh 刧# 猶do 未vị 盡tận 。

○# 三tam 祗chi 時thời 量lượng 等đẳng 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 問vấn 三tam 阿a 僧Tăng 祗chi 刧# 量lượng 為vi 齊tề 等đẳng 將tương 如như 何hà 荅# 或hoặc 云vân 齊tề 等đẳng 或hoặc 不bất 齊tề 也dã 此thử 兩lưỡng 義nghĩa 中trung 今kim 依y 不bất 齊tề 義nghĩa 也dã 同đồng 學học 抄sao 云vân 但đãn 依y 修tu 行hành 不bất 同đồng 建kiến 立lập 之chi 所sở 謂vị 地địa 前tiền 所sở 修tu 施thí 等đẳng 煩phiền 惱não 被bị 雜tạp 名danh 波ba 羅la 密mật 多đa 位vị 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 施thí 等đẳng 漸tiệm 增tăng 煩phiền 惱não 力lực 劣liệt 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 不bất 現hiện 起khởi 如như 次thứ 名danh 近cận 波ba 羅la 密mật 大đại 波ba 羅la 密mật 或hoặc 唯duy 有hữu 漏lậu 漏lậu 無vô 漏lậu 間gian 雜tạp 純thuần 無vô 漏lậu 相tương 續tục 為vi 三tam 刧# 不bất 同đồng 又hựu 凡phàm 聖thánh 異dị 故cố 地địa 前tiền 為vi 一nhất 於ư 聖thánh 者giả 有hữu 㓛# 用dụng 無vô 㓛# 用dụng 異dị 故cố 七thất 地địa 三tam 地địa 為vi 二nhị 大đại 刧# 。

十thập 波ba 羅la 密mật 。

○# 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。

疏sớ/sơ 云vân 對đối 法pháp 云vân 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 是thị 捨xả 下hạ 劣liệt 心tâm 任nhậm 持trì 心tâm 若nhược 下hạ 劣liệt 不bất 能năng 受thọ 苦khổ 故cố 下hạ 劣liệt 心tâm 謂vị 起khởi 趣thú 寂tịch 心tâm 。

三tam 波ba 羅la 密mật 。

○# 一nhất 名danh 波ba 羅la 密mật 多đa 。

倫luân 云vân 耎nhuyễn 中trung 勝thắng 解giải 轉chuyển 時thời 是thị 名danh 波ba 羅la 密mật 多đa 者giả 地địa 前tiền 所sở 修tu 未vị 成thành 上thượng 品phẩm 但đãn 是thị 耎nhuyễn 品phẩm 中trung 品phẩm 但đãn 名danh 波ba 羅la 密mật 多đa 。

○# 二nhị 名danh 近cận 波ba 羅la 密mật 多đa 。

又hựu 云vân 是thị 名danh 近cận 波ba 羅la 密mật 多đa 者giả 去khứ 菩Bồ 提Đề 近cận 故cố 名danh 也dã 。

○# 三tam 大đại 波ba 羅la 密mật 多đa 。

又hựu 云vân 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 出xuất 其kỳ 位vị 地địa 是thị 名danh 大đại 波ba 羅la 密mật 多đa 者giả 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 㓛# 用dụng 修tu 一nhất 一nhất 行hành 中trung 起khởi 無vô 量lượng 行hành 故cố 得đắc 大đại 名danh 。

○# 近cận 無vô 加gia 行hành 。

無vô 加gia 行hành 者giả 無vô 㓛# 用dụng 異dị 稱xưng 也dã 。

㓛# 無vô 㓛# 用dụng 。

(# 如như 文văn 可khả 知tri )# 。

遍biến 等đẳng 三tam 性tánh 。

○# 由do 彼bỉ 彼bỉ 至chí 所sở 遍biến 計kế 物vật 。

疏sớ/sơ 云vân 妄vọng 分phân 別biệt 故cố 。 遍biến 計kế 種chủng 種chủng 所sở 遍biến 計kế 物vật 物vật 者giả 體thể 也dã 即tức 能năng 遍biến 計kế 心tâm 起khởi 所sở 執chấp 也dã 彼bỉ 彼bỉ 者giả 以dĩ 此thử 計kế 心tâm 品phẩm 類loại 眾chúng 多đa 或hoặc 二nhị 三tam 等đẳng 至chí 下hạ 當đương 知tri 說thuyết 為vi 彼bỉ 彼bỉ 唯duy 識thức 論luận 云vân 識thức 品phẩm 雖tuy 二nhị 而nhi 有hữu 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 六lục 七thất 。 八bát 九cửu 十thập 等đẳng 遍biến 計kế 不bất 同đồng 故cố 言ngôn 彼bỉ 彼bỉ 疏sớ/sơ 又hựu 云vân 所sở 遍biến 計kế 自tự 性tánh 云vân 何hà 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 是thị 依y 他tha 起khởi 遍biến 計kế 心tâm 等đẳng 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 又hựu 云vân 遍biến 計kế 依y 斯tư 妄vọng 執chấp 定định 實thật 有hữu 無vô 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 。

○# 謂vị 所sở 妄vọng 執chấp 等đẳng 。

有hữu 云vân 此thử 說thuyết 所sở 執chấp 之chi 體thể 也dã 謂vị 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 所sở 執chấp 三tam 科khoa 法pháp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 自tự 體thể 性tánh 及cập 差sai 別biệt 義nghĩa 為vi 所sở 執chấp 體thể 問vấn 法pháp 中trung 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 可khả 知tri 我ngã 二nhị 云vân 何hà 荅# 但đãn 總tổng 為vi 我ngã 名danh 為vi 自tự 性tánh 遍biến 常thường 等đẳng 差sai 別biệt 名danh 為vi 差sai 別biệt 。

○# 此thử 所sở 妄vọng 執chấp 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 所sở 妄vọng 執chấp 心tâm 外ngoại 法pháp 我ngã 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 體thể 性tánh 非phi 有hữu 如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 等đẳng 體thể 定định 無vô 故cố 總tổng 名danh 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。

○# 如như 是thị 自tự 性tánh 。

又hựu 云vân 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 非phi 少thiểu 可khả 有hữu 故cố 名danh 都đô 無vô 依y 他tha 法pháp 少thiểu 可khả 有hữu 故cố 何hà 以dĩ 知tri 無vô 理lý 教giáo 二nhị 法pháp 子tử 細tế 推thôi 徵trưng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

○# 周chu 遍biến 計kế 度độ 。

疏sớ/sơ 云vân 周chu 義nghĩa 釋thích 遍biến 度độ 義nghĩa 釋thích 計kế 唯duy 第đệ 六lục 識thức 能năng 周chu 遍biến 計kế 度độ 第đệ 七thất 識thức 等đẳng 是thị 此thử 類loại 故cố 亦diệc 名danh 遍biến 計kế 但đãn 可khả 名danh 計kế 而nhi 非phi 遍biến 故cố 。

○# 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 至chí 名danh 圓viên 成thành 實thật 。

疏sớ/sơ 云vân 依y 二nhị 空không 門môn 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 一nhất 圓viên 滿mãn 二nhị 成thành 就tựu 三tam 法Pháp 。 實thật 性tánh 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 名danh 圓viên 成thành 實thật 。

○# 顯hiển 此thử 遍biến 常thường 非phi 體thể 虗hư 謬mậu 。

又hựu 云vân 如như 何hà 真Chân 如Như 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 由do 此thử 真Chân 如Như 一nhất 者giả 體thể 遍biến 無vô 所sở 無vô 故cố 即tức 是thị 圓viên 滿mãn 義nghĩa 二nhị 者giả 體thể 常thường 非phi 生sanh 滅diệt 故cố 即tức 是thị 成thành 就tựu 。 義nghĩa 三tam 者giả 體thể 非phi 虗hư 謬mậu 諸chư 法pháp 真chân 理lý 法pháp 實thật 性tánh 故cố 即tức 此thử 體thể 言ngôn 貫quán 通thông 三tam 處xứ 論luận 影ảnh 畧lược 故cố 通thông 上thượng 常thường 遍biến 。

○# 蕳# 自tự 共cộng 相tương 虗hư 空không 我ngã 等đẳng 。

又hựu 云vân 且thả 言ngôn 體thể 遍biến 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 常thường 顯hiển 何hà 義nghĩa 非phi 虛hư 謬mậu 言ngôn 意ý 顯hiển 何hà 等đẳng 義nghĩa 體thể 遍biến 即tức 圓viên 滿mãn 以dĩ 下hạ 文văn 如như 次thứ 荅# 此thử 問vấn 。

○# 等đẳng 妄vọng 執chấp 故cố 。

此thử 一nhất 句cú 釋thích 論luận 蕳# 自tự 共cộng 相tương 虛hư 空không 我ngã 等đẳng 等đẳng 字tự 謂vị 等đẳng 者giả 等đẳng 妄vọng 執chấp 故cố 又hựu 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 衛vệ 世thế 即tức 大đại 有hữu 和hòa 合hợp 僧Tăng 佉khư 自tự 性tánh 雖tuy 彼bỉ 計kế 遍biến 又hựu 體thể 是thị 常thường 今kim 言ngôn 彼bỉ 體thể 是thị 虗hư 謬mậu 性tánh 非phi 定định 有hữu 體thể 故cố 復phục 言ngôn 等đẳng 。

三tam 性tánh 觀quán 行hành 。

所sở 觀quán 境cảnh 通thông 三tam 性tánh 故cố 曰viết 唯duy 識thức 三tam 性tánh 觀quán 唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 云vân 所sở 觀quán 唯duy 識thức 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 為vi 自tự 體thể 通thông 觀quán 有hữu 無vô 為vi 唯duy 識thức 故cố 襍tập 集tập 論luận 十thập 二nhị 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 者giả 即tức 三tam 自tự 性tánh 謂vị 遍biến 計kế 等đẳng 問vấn 唯duy 識thức 者giả 遣khiển 外ngoại 境cảnh 取thủ 內nội 識thức 言ngôn 也dã 何hà 忽hốt 云vân 遣khiển 遍biến 計kế 顯hiển 依y 圓viên 耶da 荅# 外ngoại 境cảnh 者giả 即tức 實thật 我ngã 實thật 法pháp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 。 內nội 識thức 者giả 則tắc 如như 幻huyễn 依y 他tha 及cập 彼bỉ 識thức 實thật 性tánh 真chân 理lý 也dã 故cố 唯duy 識thức 者giả 遣khiển 遍biến 計kế 顯hiển 依y 圓viên 三tam 性tánh 觀quán 也dã 。

伏phục 斷đoạn 次thứ 敘tự 。

故cố 意ý 方phương 行hành 。

(# 如như 文văn 可khả 解giải )# 。

永vĩnh 滅diệt 不bất 行hành 。

○# 變biến 易dị 時thời 長trường/trưởng 。

解giải 云vân 變biến 易dị 時thời 短đoản 則tắc 因nhân 行hành 不bất 圓viên 故cố 變biến 易dị 時thời 長trường/trưởng 修tu 無vô 量lượng 行hành 也dã 。

○# 不bất 假giả 數số 資tư 。

蕳# 囬# 心tâm 二Nhị 乘Thừa 彼bỉ 既ký 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 種chủng 故cố 變biến 易dị 最tối 短đoản 故cố 以dĩ 願nguyện 力lực 。 數số 資tư 令linh 變biến 易dị 長trường/trưởng 。

頓đốn 漸tiệm 二nhị 悟ngộ 。

(# 如như 文văn 可khả 知tri )# 。

智trí 增tăng 悲bi 增tăng 。

○# 從tùng 不bất 還hoàn 阿A 羅La 漢Hán 。

不bất 還hoàn 欲dục 界giới 。 思tư 惑hoặc 盡tận 進tiến 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 思tư 無Vô 學Học 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 思tư 俱câu 盡tận 預dự 流lưu 頓đốn 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 一nhất 來lai 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 思tư 惑hoặc 餘dư 三tam 品phẩm 在tại 。

二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。

○# 麤thô 異dị 熟thục 果quả 。

疏sớ/sơ 云vân 易dị 可khả 見kiến 故cố 有hữu 定định 限hạn 故cố 易dị 了liễu 知tri 故cố 二Nhị 乘Thừa 世thế 間gian 共cộng 知tri 有hữu 故cố 名danh 之chi 為vi 麁thô 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。

○# 隨tùy 因nhân 緣duyên 力lực 有hữu 定định 際tế 限hạn 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 異dị 熟thục 身thân 命mạng 短đoản 長trường/trưởng 或hoặc 一nhất 歲tuế 一nhất 日nhật 乃nãi 至chí 。 八bát 萬vạn 刧# 等đẳng 隨tùy 徃# 業nghiệp 因nhân 惑hoặc 緣duyên 之chi 力lực 有hữu 爾nhĩ 所sở 時thời 若nhược 身thân 命mạng 定định 有hữu 際tế 限hạn 故cố 名danh 為vi 分phần/phân 叚giả 可khả 為vi 一nhất 分phần/phân 一nhất 叚giả 等đẳng 故cố 名danh 分phần/phân 叚giả 也dã 。

○# 細tế 異dị 熟thục 果quả 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 望vọng 分phần/phân 叚giả 轉chuyển 淨tịnh 妙diệu 故cố 轉chuyển 微vi 細tế 故cố 轉chuyển 光quang 潔khiết 故cố 無vô 定định 限hạn 故cố 非phi 彼bỉ 世thế 間gian 及cập 非phi 迴hồi 心tâm 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 故cố 名danh 為vi 殊thù 勝thắng 唯duy 玅# 唯duy 細tế 唯duy 是thị 菩Bồ 薩Tát 及cập 其kỳ 自tự 身thân 並tịnh 佛Phật 境cảnh 界giới 故cố 名danh 為vi 細tế 。

○# 由do 悲bi 願nguyện 力lực 至chí 故cố 名danh 變biến 易dị 。

疏sớ/sơ 云vân 出xuất 大đại 悲bi 救cứu 生sanh 大đại 願nguyện 得đắc 菩Bồ 提Đề 力lực 。 故cố 改cải 轉chuyển 舊cựu 鄙bỉ 惡ác 身thân 成thành 今kim 殊thù 勝thắng 身thân 命mạng 轉chuyển 先tiên 麁thô 劣liệt 身thân 命mạng 成thành 今kim 玅# 細tế 身thân 命mạng 前tiền 有hữu 定định 限hạn 齋trai 謂vị 此thử 業nghiệp 此thử 洲châu 此thử 界giới 此thử 地địa 定định 爾nhĩ 所sở 時thời 今kim 此thử 業nghiệp 此thử 洲châu 此thử 界giới 此thử 地địa 齊tề 限hạn 不bất 定định 乃nãi 至chí 變biến 是thị 改cải 義nghĩa 易dị 是thị 轉chuyển 義nghĩa 改cải 轉chuyển 舊cựu 身thân 命mạng 生sanh 死tử 成thành 今kim 身thân 命mạng 生sanh 死tử 故cố 名danh 變biến 易dị 。

○# 玅# 用dụng 難nan 測trắc 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 非phi 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 非phi 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 不bất 知tri 名danh 不bất 思tư 議nghị 也dã 。

○# 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 至chí 而nhi 起khởi 悲bi 願nguyện 。

燈đăng 云vân 釋thích 論luận 諸chư 無vô 漏lậu 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 等đẳng 文văn 。

○# 由do 所sở 知tri 障chướng 等đẳng 。

有hữu 云vân 菩Bồ 薩Tát 起khởi 菩Bồ 提Đề 有hữu 情tình 實thật 有hữu 法pháp 執chấp 欲dục 菩Bồ 提Đề 有hữu 可khả 求cầu 有hữu 情tình 可khả 度độ 之chi 時thời 起khởi 猛mãnh 利lợi 悲bi 願nguyện 受thọ 變biến 易dị 故cố 以dĩ 所sở 知tri 障chướng 遠viễn 為vi 助trợ 緣duyên 也dã 。

○# 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 等đẳng 。

除trừ 無vô 想tưởng 五ngũ 淨tịnh 居cư 不bất 動động 業nghiệp 餘dư 一nhất 切thiết 不bất 動động 業nghiệp 欲dục 界giới 福phước 業nghiệp 為vi 近cận 勝thắng 緣duyên 。

○# 雖tuy 實thật 變biến 易dị 至chí 依y 勝thắng 緣duyên 說thuyết 。

義nghĩa 燈đăng 六lục 末mạt 文văn 資tư 身thân 故cố 業nghiệp 下hạ 有hữu 故cố 此thử 論luận 云vân 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 資tư 有hữu 漏lậu 業nghiệp 十thập 二nhị 字tự 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 緣duyên 下hạ 有hữu 故cố 勝thắng 鬘man 等đẳng 云vân 無vô 漏lậu 業nghiệp 因nhân 。 所sở 知tri 障chướng 緣duyên 有hữu 意ý 生sanh 身thân 既ký 以dĩ 識thức 等đẳng 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 為vi 親thân 因nhân 生sanh 二nhị 十thập 九cửu 字tự 。

二nhị 生sanh 死tử 位vị 。

(# 如như 文văn 可khả 知tri )# 。

鏡kính 智trí 心tâm 品phẩm 。

○# 鏡kính 智trí 心tâm 品phẩm 。

論luận 云vân 此thử 轉chuyển 有hữu 漏lậu 八bát 七thất 六lục 五ngũ 。 識thức 相tương 應ứng 品phẩm 如như 次thứ 得đắc 。

守thủ 千thiên 云vân 外ngoại 問vấn 云vân 智trí 非phi 識thức 何hà 云vân 爾nhĩ 耶da 荅# 意ý 論luận 智trí 雖tuy 非phi 識thức 以dĩ 下hạ 也dã 識thức 智trí 言ngôn 各các 攝nhiếp 一nhất 聚tụ 有hữu 漏lậu 智trí 依y 識thức 轉chuyển 故cố 識thức 為vi 主chủ 故cố 一nhất 聚tụ 名danh 識thức 今kim 說thuyết 有hữu 漏lậu 一nhất 聚tụ 轉chuyển 轉chuyển 識thức 無vô 漏lậu 位vị 一nhất 聚tụ 以dĩ 智trí 名danh 呼hô 之chi 故cố 得đắc 云vân 智trí 互hỗ 一nhất 聚tụ 識thức 云vân 一nhất 聚tụ 智trí 各các 各các 雖tuy 別biệt 實thật 轉chuyển 識thức 得đắc 識thức 轉chuyển 智trí 得đắc 智trí 故cố 無vô 相tướng 違vi 此thử 初sơ 說thuyết 意ý 也dã 又hựu 云vân 第đệ 二nhị 雖tuy 有hữu 漏lậu 智trí 劣liệt 識thức 強cường/cưỡng 無vô 漏lậu 智trí 強cường 識thức 劣liệt 實thật 轉chuyển 識thức 得đắc 識thức 轉chuyển 智trí 得đắc 智trí 轉chuyển 強cường/cưỡng 義nghĩa 為vi 示thị 勸khuyến 有hữu 情tình 捨xả 有hữu 漏lậu 強cường 識thức 得đắc 無vô 漏lậu 強cường/cưỡng 智trí 如như 此thử 有hữu 漏lậu 一nhất 聚tụ 云vân 識thức 不bất 云vân 智trí 無vô 漏lậu 云vân 智trí 不bất 云vân 識thức 明minh 捨xả 得đắc 之chi 義nghĩa 也dã (# 是thị 論luận 第đệ 二nhị 說thuyết 意ý )# 。

○# 離ly 諸chư 分phân 別biệt 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 佛Phật 地địa 云vân 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 執chấp 一nhất 切thiết 所sở 取thủ 能năng 取thủ 分phân 別biệt 境cảnh 及cập 行hành 相tương/tướng 二nhị 俱câu 叵phả 測trắc 名danh 為vi 微vi 細tế 乃nãi 至chí 自tự 性tánh 明minh 善thiện 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 有hữu 漏lậu 永vĩnh 亡vong 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 守thủ 千thiên 云vân 性tánh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 者giả 性tánh 自tự 體thể 分phần/phân 相tương 見kiến 分phần/phân 也dã 或hoặc 性tánh 無vô 為vi 相tương/tướng 有hữu 為vi 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 者giả 義nghĩa 演diễn 引dẫn 佛Phật 地địa 論luận 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 障chướng (# 云vân 云vân )# 此thử 雜tạp 染nhiễm 狹hiệp 取thủ 煩phiền 惱não 歟# 。

○# 能năng 現hiện 能năng 生sanh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 者giả 自tự 心tâm 心tâm 所sở 不bất 緣duyên 著trước 本bổn 質chất 如như 現hiện 餘dư 三tam 智trí 影ảnh 等đẳng 名danh 為vi 能năng 現hiện 餘dư 色sắc 根căn 等đẳng 身thân 土thổ/độ 等đẳng 德đức 名danh 能năng 生sanh 親thân 照chiếu 本bổn 質chất 護hộ 有hữu 云vân 疏sớ/sơ 三tam 釋thích 義nghĩa 演diễn 釋thích 之chi 初sơ 釋thích 三tam 智trí 能năng 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 自tự 種chủng 生sanh 彼bỉ 為vi 本bổn 質chất 境cảnh 智trí 變biến 三tam 智trí 影ảnh 像tượng 故cố 云vân 能năng 現hiện 本bổn 質chất 第đệ 八bát 始thỉ 非phi 變biến 出xuất 物vật 疏sớ/sơ 不bất 緣duyên 著trước 本bổn 質chất 者giả 此thử 意ý 也dã 色sắc 身thân 根căn 土thổ/độ 等đẳng 第đệ 八bát 始thỉ 變biến 出xuất 更cánh 他tha 本bổn 質chất 不bất 睱# 自tự 變biến 出xuất 故cố 云vân 能năng 生sanh 。

○# 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 間gian 就tựu 時thời 無vô 斷đoạn 就tựu 方phương 一nhất 切thiết 時thời 能năng 現hiện 一nhất 切thiết 處xứ 影ảnh 故cố 。

○# 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 。

有hữu 云vân 處xứ 者giả 內nội 六lục 處xứ 境cảnh 六lục 境cảnh 識thức 六lục 識thức 。

○# 了liễu 俗tục 由do 證chứng 真chân 。

疏sớ/sơ 云vân 緣duyên 俗tục 名danh 後hậu 得đắc 者giả 了liễu 俗tục 由do 證chứng 真chân 證chứng 真chân 為vi 先tiên 緣duyên 俗tục 智trí 生sanh 故cố 名danh 後hậu 得đắc 。

○# 餘dư 一nhất 分phần/phân 二nhị 等đẳng 。

餘dư 唯duy 指chỉ 平bình 等đẳng 妙diệu 觀quán 二nhị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 唯duy 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 故cố 。

平bình 等đẳng 心tâm 品phẩm 。

○# 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 。

明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 等đẳng 拾thập 平bình 等đẳng 中trung 餘dư 八bát 。

○# 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 緣duyên 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 故cố 此thử 識thức 恆hằng 共cộng 悲bi 智trí 相tương 應ứng 涅Niết 槃Bàn 名danh 能năng 立lập 悲bi 智trí 是thị 所sở 立lập 名danh 為vi 建kiến 立lập 乃nãi 至chí 更cánh 無vô 轉chuyển 易dị 名danh 為vi 一nhất 味vị 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 名danh 為vi 相tương 續tục 。

○# 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 至chí 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。

論luận 第đệ 十thập 文văn 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 以dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 。

論luận 云vân 四tứ 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 所sở 知tri 障chướng 大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 常thường 所sở 輔phụ 翼dực 由do 斯tư 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

玅# 觀quán 察sát 智trí 。

○# 玅# 觀quán 察sát 智trí 至chí 。 皆giai 獲hoạch 利lợi 樂lạc 。

論luận 文văn 攝nhiếp 觀quán 無vô 量lượng 已dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 。

成thành 智trí 心tâm 品phẩm 。

○# 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 。

疏sớ/sơ 云vân 瑜du 伽già 第đệ 九cửu 十thập 八bát 說thuyết 不bất 能năng 化hóa 根căn 心tâm 言ngôn 三tam 業nghiệp 似tự 意ý 業nghiệp 轉chuyển 如như 後hậu 當đương 知tri 名danh 似tự 心tâm 。

○# 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。

有hữu 云vân 智trí 能năng 作tác 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 則tắc 神thần 通thông 等đẳng 可khả 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 化hóa 儀nghi 。

○# 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 至chí 所sở 應ứng 作tác 事sự 。

論luận 第đệ 十thập 所sở 作tác 之chi 成thành 至chí 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 疏sớ/sơ 文văn 此thử 品phẩm 亦diệc 能năng 至chí 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 論luận 第đệ 十thập 文văn 也dã 。

玅# 平bình 初sơ 起khởi 。

若nhược 能năng 觀quán 智trí 識thức 至chí 趣thú 入nhập 真chân 故cố 唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 文văn 也dã 私tư 記ký 云vân 問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 荅# 是thị 明minh 能năng 觀quán 識thức 通thông 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 並tịnh 加gia 行hành 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 智trí 兼kiêm 明minh 餘dư 七thất 識thức 非phi 能năng 觀quán 之chi 所sở 以dĩ 也dã 珠châu 云vân 除trừ 第đệ 六lục 識thức 所sở 餘dư 七thất 識thức 不bất 能năng 起khởi 空không 等đẳng 三tam 行hành 及cập 苦khổ 等đẳng 十thập 六lục 行hành 總tổng 緣duyên 遍biến 法pháp 觀quán 三tam 性tánh 理lý 及cập 四Tứ 諦Đế 理lý 趣thú 入nhập 真chân 見kiến 道đạo 此thử 說thuyết 不bất 能năng 起khởi 加gia 行hành 位vị 入nhập 真chân 行hành 相tương/tướng 故cố 云vân 不bất 能năng 趣thú 入nhập 真chân 。

○# 通thông 中trung 後hậu 智trí 。

私tư 記ký 云vân 問vấn 第đệ 七thất 成thành 能năng 觀quán 三tam 智trí 中trung 何hà 荅# 通thông 中trung 後hậu 智trí (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 通thông 正chánh 後hậu 二nhị 智trí 非phi 趣thú 求cầu 智trí 故cố 不bất 通thông 加gia 行hành 智trí 若nhược 能năng 觀quán 智trí 識thức 因nhân 唯duy 第đệ 六lục 章chương 云vân 佛Phật 果Quả 通thông 八bát 識thức 能năng 為vi 唯duy 識thức 觀quán 私tư 記ký 云vân 佛Phật 果Quả 自tự 在tại 故cố 通thông 八bát 識thức 為vi 能năng 觀quán 體thể 。

○# 第đệ 七thất 由do 他tha 至chí 中trung 後hậu 智trí 。

唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 文văn 也dã 私tư 記ký 云vân 問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 荅# 是thị 明minh 第đệ 七thất 識thức 亦diệc 為vi 能năng 觀quán 義nghĩa 也dã 義nghĩa 演diễn 云vân 第đệ 七thất 識thức 唯duy 引dẫn 第đệ 六lục 識thức 故cố 為vi 唯duy 識thức 觀quán 問vấn 云vân 何hà 引dẫn 第đệ 六lục 識thức 荅# 地địa 前tiền 中trung 第đệ 六lục 中trung 作tác 唯duy 識thức 觀quán 故cố 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 一nhất 時thời 雖tuy 成thành 無vô 漏lậu 而nhi 約ước 地địa 前tiền 時thời 加gia 行hành 故cố 第đệ 六lục 識thức 引dẫn 也dã 若nhược 地địa 前tiền 時thời 第đệ 六lục 識thức 不bất 作tác 唯duy 識thức 觀quán 者giả 第đệ 七thất 不bất 作tác 唯duy 識thức 觀quán 故cố 。

○# 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 等đẳng 。

以dĩ 下hạ 私tư 記ký 文văn 也dã 彼bỉ 云vân 第đệ 七thất 識thức 非phi 斷đoạn 惑hoặc 問vấn 何hà 故cố 第đệ 七thất 識thức 不bất ▆# 能năng 對đối 治trị 道đạo 荅# 此thử 問vấn 文văn 也dã 。

鏡kính 事sự 初sơ 起khởi 。

○# 異dị 熟thục 識thức 種chủng 至chí 不bất 相tương 違vi 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 間gian 道đạo 與dữ 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 俱câu 滅diệt 故cố 既ký 非phi 障chướng 法pháp 故cố 不bất 相tương 違vi 乃nãi 至chí 是thị 種chủng 現hiện 同đồng 時thời 義nghĩa 。

○# 無vô 所sở 熏huân 識thức 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 無vô 間gian 生sanh 已dĩ 四Tứ 智Trí 圓viên 明minh 。 無vô 所sở 熏huân 識thức 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 更cánh 不bất 增tăng 長trưởng 。 應ưng 成thành 佛Phật 故cố 悲bi 智trí 無vô 窮cùng 故cố 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。

○# 三tam 無vô 記ký 法pháp 。

威uy 儀nghi 工công 巧xảo 反phản 化hóa 。

○# 此thử 不bất 共cộng 依y 。

疏sớ/sơ 云vân 不bất 共cộng 者giả 蕳# 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 識thức 是thị 共cộng 故cố 可khả 為vi 無vô 漏lậu 識thức 依y 。

○# 此thử 俱câu 有hữu 依y 。

疏sớ/sơ 云vân 顯hiển 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 無vô 間gian 緣duyên 根căn 前tiền 後hậu 生sanh 故cố 得đắc 依y 有hữu 漏lậu 。

○# 此thử 同đồng 境cảnh 根căn 。

又hựu 云vân 蕳# 第đệ 七thất 為vi 六lục 依y 彼bỉ 雖tuy 有hữu 前tiền 義nghĩa 非phi 同đồng 境cảnh 故cố 。

初Sơ 地Địa 所sở 斷đoạn 。

○# 異dị 生sanh 性tánh 。

倫luân 記ký 景cảnh 云vân 具cụ [糸*(十/甲/寸)]# 見kiến 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 假giả 立lập 異dị 生sanh 性tánh 以dĩ 障chướng 初sơ 入nhập 聖thánh 故cố 道Đạo 理lý 見kiến 斷đoạn 煩phiền 惱não 業nghiệp 及cập 異dị 熟thục 並tịnh 應ưng 建kiến 立lập 異dị 生sanh 性tánh 體thể 但đãn 以dĩ 種chủng 子tử 怚# 相tương 續tục 故cố 偏thiên 建kiến 立lập 泰thái 云vân 異dị 受thọ 趣thú 生sanh 各các 取thủ 異dị 境cảnh 㓛# 由do 見kiến 惑hoặc 故cố 於ư 見kiến 惑hoặc 故cố 於ư 見kiến 惑hoặc 種chủng 子tử 㓛# 能năng 假giả 立lập 異dị 生sanh 性tánh 聖thánh 人nhân 不bất 受thọ 五ngũ 趣thú 異dị 生sanh 及cập 證chứng 真chân 不bất 異dị 故cố 見kiến 道đạo 初sơ 心tâm 已dĩ 去khứ 名danh 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。

○# 斷đoạn 惡ác 趣thú 諸chư 業nghiệp 果quả 等đẳng 。

彼bỉ 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 所sở 發phát 惡ác 趣thú 諸chư 業nghiệp 及cập 惡ác 趣thú 果quả 報báo 疏sớ/sơ 云vân 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 惡ác 趣thú 非phi 業nghiệp 及cập 非phi 異dị 熟thục 及cập 等đẳng 餘dư 增tăng 上thượng 果quả 等đẳng 法pháp 及cập 人nhân 天thiên 趣thú 中trung 分phân 別biệt 所sở 起khởi 業nghiệp 及cập 果quả 。

○# 說thuyết 能năng 起khởi 煩phiền 惱não 。

又hựu 云vân 能năng 起khởi 之chi 中trung 但đãn 說thuyết 煩phiền 惱não 以dĩ 所sở 知tri 障chướng 與dữ 之chi 俱câu 故cố 總tổng 名danh 煩phiền 惱não 。

○# 或hoặc 彼bỉ 唯duy 說thuyết 利lợi 鈍độn 障chướng 品phẩm 俱câu 起khởi 二nhị 愚ngu 。

是thị 第đệ 二nhị 說thuyết 也dã 疏sớ/sơ 云vân 第đệ 一nhất 言ngôn 執chấp 著trước 者giả 明minh 是thị 利lợi 障chướng 品phẩm 俱câu 起khởi 愚ngu 第đệ 二nhị 言ngôn 惡ác 趣thú 雜tạp 染nhiễm 非phi 心tâm 業nghiệp 果quả 但đãn 是thị 鈍độn 障chướng 品phẩm 俱câu 起khởi 愚ngu 乃nãi 至chí 此thử 中trung 不bất 別biệt 言ngôn 煩phiền 惱não 言ngôn 煩phiền 惱não 但đãn 是thị 利lợi 鈍độn 障chướng 品phẩm 俱câu 起khởi 愚ngu 即tức 唯duy 無vô 明minh 此thử 師sư 意ý 說thuyết 唯duy 取thủ 無vô 明minh 與dữ 見kiến 非phi 見kiến 俱câu 名danh 為vi 利lợi 鈍độn 說thuyết 十Thập 地Địa 中trung 斷đoạn 十thập 無vô 明minh 故cố 不bất 取thủ 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 也dã 。

二nhị 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 等đẳng 。

倫luân 記ký 云vân 二nhị 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 微vi 細tế 犯phạm 是thị 失thất 念niệm 誤ngộ 犯phạm 二nhị 種chủng 種chủng 業nghiệp 趣thú 謂vị 見kiến 三tam 業nghiệp 三tam 行hành 差sai 別biệt 又hựu 云vân 此thử 有hữu 二nhị 說thuyết 顯hiển 彼bỉ 二nhị 種chủng 是thị 第đệ 一nhất 說thuyết 也dã 前tiền 二nhị 愚ngu 是thị 現hiện 行hành 麁thô 重trọng 是thị 種chủng 子tử 或hoặc 二nhị 所sở 起khởi 無vô 堪kham 性tánh 是thị 第đệ 二nhị 說thuyết 也dã 此thử 說thuyết 意ý 前tiền 二nhị 愚ngu 種chủng 是thị 麁thô 重trọng 是thị 二nhị 品phẩm 所sở 起khởi 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。

○# 即tức 邪tà 行hành 障chướng 至chí 誤ngộ 犯phạm 三tam 業nghiệp 。

疏sớ/sơ 云vân 十Thập 地Địa 云vân 邪tà 行hành 眾chúng 生sanh 。 身thân 等đẳng 障chướng 所sở 知tri 障chướng 者giả 蕳# 煩phiền 惱não 障chướng 俱câu 生sanh 之chi 言ngôn 蕳# 分phân 別biệt 起khởi 一nhất 分phân 之chi 說thuyết 蕳# 餘dư 修tu 斷đoạn 諸chư 所sở 知tri 障chướng 下hạ 準chuẩn 此thử 解giải 。

○# 或hoặc 唯duy 起khởi 業nghiệp 不bất 了liễu 業nghiệp 愚ngu 也dã 。

此thử 第đệ 二nhị 說thuyết 也dã 疏sớ/sơ 云vân 初sơ 是thị 起khởi 業nghiệp 愚ngu 後hậu 是thị 不bất 了liễu 業nghiệp 之chi 愚ngu 。

○# 若nhược 發phát 業nghiệp 招chiêu 生sanh 死tử 。

疏sớ/sơ 文văn 次thứ 上thượng 有hữu 問vấn 曰viết 前tiền 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 中trung 言ngôn 所sở 知tri 障chướng 不bất 能năng 發phát 業nghiệp 何hà 故cố 此thử 中trung 。 言ngôn 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 所sở 發phát 三tam 業nghiệp 是thị 業nghiệp 趣thú 愚ngu 荅# 若nhược 發phát 業nghiệp 招chiêu 生sanh 死tử 所sở 知tri 障chướng 不bất 能năng 非phi [糸*(十/甲/寸)]# 法pháp 故cố 前tiền 三tam 種chủng 生sanh 死tử 由do 此thử 說thuyết 不bất 發phát 若nhược 障chướng 智trí 三tam 業nghiệp 不bất 招chiêu 惡ác 果quả 此thử 亦diệc 能năng 發phát 。

三tam 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 勝thắng 定định 總tổng 持trì 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 勝thắng 定định 者giả 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 總tổng 持trì 者giả 四tứ 十thập 七thất 說thuyết 有hữu 四tứ 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 義nghĩa 咒chú 能năng 得đắc 菩Bồ 薩Tát 忍nhẫn 今kim 即tức 初sơ 二nhị 攝nhiếp 即tức 是thị 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni (# 文văn )# 及cập 彼bỉ 所sở 發phát 彼bỉ 指chỉ 定định 總tổng 持trì 疏sớ/sơ 云vân 定định 親thân 發phát 修tu 慧tuệ 總tổng 持trì 親thân 發phát 聞văn 思tư 故cố 燈đăng 云vân 聞văn 思tư 在tại 散tán 思tư 慧tuệ 唯duy 欲dục 云vân 何hà 得đắc 定định 已dĩ 後hậu 發phát 勝thắng 三tam 慧tuệ 荅# 由do 得đắc 此thử 定định 令linh 欲dục 界giới 中trung 。 所sở 有hữu 聞văn 思tư 得đắc 增tăng 明minh 故cố 此thử 定định 不bất 起khởi 三tam 慧tuệ 非phi 勝thắng 。

○# 修tu 慧tuệ 與dữ 定định 相tương 近cận 等đẳng 。

由do 定định 親thân 發phát 修tu 慧tuệ 故cố 云vân 相tương 近cận 。

○# 彼bỉ 昔tích 多đa 等đẳng 。

疏sớ/sơ 問vấn 欲dục 貪tham 者giả 煩phiền 惱não 名danh 何hà 故cố 所sở 知tri 障chướng 中trung 名danh 欲dục 貪tham 。

○# 欲dục 貪tham 隨tùy 伏phục 。

下hạ 本bổn 文văn 有hữu 所sở 知tri 障chướng 為vi 本bổn 斷đoạn 故cố 煩phiền 惱não 是thị 末mạt 便tiện 伏phục 十thập 三tam 字tự 。

○# 此thử 無vô 始thỉ 來lai 等đẳng 。

全toàn 文văn 云vân 此thử 煩phiền 惱não 無vô 始thỉ 來lai 所sở 知tri 障chướng 轉chuyển 故cố 。

○# 聞văn 思tư 聞văn 持trì 相tương 近cận 。

由do 總tổng 持trì 親thân 發phát 聞văn 慧tuệ 故cố 。

○# 然nhiên 從tùng 勝thắng 障chướng 等đẳng 。

謂vị 欲dục 貪tham 愚ngu 障chướng 勝thắng 定định 修tu 慧tuệ 最tối 勝thắng 圓viên 滿mãn 總tổng 持trì 陀đà 羅la 尼ni 愚ngu 障chướng 總tổng 持trì 聞văn 思tư 慧tuệ 最tối 勝thắng 故cố 從tùng 勝thắng 障chướng 分phần/phân 二nhị 愚ngu 也dã 。

倫luân 師sư 云vân 三tam 地địa 二nhị 愚ngu 者giả 一nhất 者giả 欲dục 貪tham 障chướng 則tắc 障chướng 等đẳng 持trì 二nhị 圓viên 滿mãn 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 愚ngu 者giả 三tam 地địa 得đắc 聞văn 持trì 等đẳng 德đức 二nhị 地địa 未vị 得đắc 從tùng 所sở 障chướng 為vi 名danh 。

四tứ 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 最tối 下hạ 品phẩm 故cố 等đẳng 。

此thử 上thượng 有hữu 問vấn 謂vị 如như 何hà 此thử 名danh 微vi 細tế 最tối 下hạ 品phẩm 故cố 次thứ 下hạ 以dĩ 三tam 義nghĩa 荅# 微vi 細tế 義nghĩa 。

○# 隨tùy 逐trục 於ư 身thân 不bất 捨xả 於ư 身thân 。

疏sớ/sơ 云vân 非phi 如như 分phân 別biệt 起khởi 逢phùng 善thiện 友hữu 便tiện 捨xả 於ư 彼bỉ 故cố 此thử 名danh 下hạ 品phẩm 。

○# 彼bỉ 昔tích 多đa 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 問vấn 既ký 是thị 所sở 知tri 障chướng 何hà 故cố 立lập 煩phiền 惱não 名danh 述thuật 曰viết 亦diệc 顯hiển 以dĩ 上thượng 所sở 知tri 障chướng 立lập 煩phiền 惱não 名danh 雖tuy 有hữu 別biệt 頭đầu 生sanh 者giả 皆giai 多đa 分phần 與dữ 煩phiền 惱não 同đồng 一nhất 體thể 而nhi 俱câu 起khởi 故cố 立lập 煩phiền 惱não 之chi 名danh 。

○# 彼bỉ 便tiện 永vĩnh 滅diệt 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 所sở 知tri 障chướng 斷đoạn 故cố 煩phiền 惱não 末mạt 亦diệc 永vĩnh 不bất 行hành 。

○# 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 特đặc 違vi 彼bỉ 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 定định 法pháp 二nhị 愛ái 特đặc 違vi 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 者giả 以dĩ 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 得đắc 無vô 漏lậu 定định 及cập 勝thắng 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 及cập 別biệt 別biệt 法pháp 故cố 前tiền 地địa 照chiếu 了liễu 大Đại 乘Thừa 法Pháp 教giáo 。 仍nhưng 生sanh 愛ái 著trước 此thử 地địa 教giáo 法pháp 及cập 念niệm 惠huệ 等đẳng 方phương 名danh 為vi 得đắc 今kim 既ký 於ư 定định 於ư 教giáo 法pháp 及cập 念niệm 慧tuệ 等đẳng 起khởi 愛ái 於ư 彼bỉ 不bất 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 故cố 名danh 特đặc 違vi 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 。

倫luân 記ký 云vân 四tứ 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 等đẳng 持trì 愛ái 則tắc 三tam 地địa 中trung 起khởi 愛ái 禪thiền 定định 心tâm 障chướng 於ư 四tứ 地địa 二nhị 者giả 法pháp 愛ái 三Tam 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 愛ái 法pháp 故cố 求cầu 法Pháp 行hành 忍nhẫn 。

○# 所sở 知tri 障chướng 攝nhiếp 。

定định 愛ái 法pháp 愛ái 俱câu 者giả 所sở 知tri 障chướng 攝nhiếp 。

五ngũ 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 障chướng 五ngũ 地địa 無vô 差sai 別biệt 道đạo 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 地địa 依y 覺giác 分phần/phân 觀quán 觀quán 身thân 受thọ 等đẳng 及cập 無vô 漏lậu 道Đạo 由do 所sở 知tri 障chướng 令linh 善thiện 心tâm 等đẳng 故cố 有hữu 欣hân 猒# 此thử 地địa 真Chân 如Như 名danh 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 緣duyên 彼bỉ 道đạo 名danh 無vô 差sai 別biệt 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 無vô 差sai 別biệt 何hà 得đắc 有hữu 猒# 復phục 有hữu 欣hân 耶da 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 二nhị 愚ngu 等đẳng 。

倫luân 云vân 五ngũ 地địa 二nhị 者giả 一nhất 者giả 一nhất 向hướng 作tác 意ý 。 棄khí 背bội 生sanh 死tử 二nhị 者giả 一nhất 向hướng 作tác 意ý 。 趣thú 於ư 涅Niết 槃Bàn 並tịnh 四tứ 地địa 中trung 起khởi 障chướng 於ư 五ngũ 。

六lục 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 彼bỉ 障chướng 六lục 地địa 無vô 染nhiễm 淨tịnh 道đạo 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 前tiền 地địa 觀quán 四Tứ 諦Đế 故cố 有hữu 二nhị 染nhiễm 二nhị 淨tịnh 故cố 障chướng 六lục 地địa 無vô 染nhiễm 淨tịnh 道đạo 此thử 地địa 真Chân 如Như 名danh 無vô 染nhiễm 淨tịnh 故cố 緣duyên 彼bỉ 道đạo 名danh 無vô 染nhiễm 淨tịnh 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 。

倫luân 記ký 六lục 地địa 二nhị 者giả 一nhất 現hiện 前tiền 觀quán 察sát 。 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 者giả 六lục 地địa 現hiện 前tiền 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 五ngũ 地địa 未vị 得đắc 障chướng 於ư 六lục 地địa 從tùng 所sở 障chướng 為vi 名danh 二nhị 相tương/tướng 多đa 現hiện 行hành 者giả 五Ngũ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 俱câu 猒# 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 猒# 生sanh 死tử 相tướng 多đa 現hiện 前tiền 行hành 障chướng 於ư 六lục 地địa 。

○# 執chấp 有hữu 染nhiễm 者giả 。

疏sớ/sơ 云vân 緣duyên 苦khổ 集tập 行hành 流lưu 轉chuyển 相tương/tướng 為vi 障chướng 執chấp 有hữu 染nhiễm 者giả 。

○# 執chấp 有hữu 淨tịnh 者giả 。

又hựu 云vân 緣duyên 滅diệt 道đạo 淨tịnh 相tương/tướng 為vi 障chướng 。

○# 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 取thủ 無vô 漏lậu 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 相tương/tướng 觀quán 多đa 行hành 未vị 能năng 多đa 時thời 住trụ 無vô 相tướng 觀quán 即tức 後hậu 得đắc 智trí 作tác 有hữu 相tương/tướng 淨tịnh 觀quán 也dã 雖tuy 作tác 無vô 相tướng 少thiểu 時thời 能năng 故cố 。

七thất 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 執chấp 有hữu 生sanh 滅diệt 細tế 相tương/tướng 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 前tiền 六lục 地địa 作tác 緣duyên 起khởi 觀quán 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 尚thượng 有hữu 生sanh 滅diệt 微vi 細tế 相tương/tướng 故cố 故cố 名danh 為vi 障chướng 此thử 地địa 真Chân 如Như 名danh 種chủng 種chủng 無vô 別biệt 真Chân 如Như 故cố 此thử 道đạo 名danh 玅# 無vô 相tướng 道đạo 此thử 細tế 相tương/tướng 為vi 障chướng 。

○# 純thuần 於ư 無vô 相tướng 。

空không 理lý 謂vị 無vô 相tướng 。

○# 未vị 能năng 空không 中trung 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 所sở 言ngôn 空không 者giả 無vô 相tướng 空không 理lý 也dã 於ư 空không 中trung 作tác 有hữu 行hành 即tức 真chân 觀quán 中trung 起khởi 於ư 有hữu 觀quán 冥minh 真chân 俗tục 二nhị 境cảnh 合hợp 本bổn 後hậu 二nhị 智trí 少thiểu 用dụng 㓛# 用dụng 即tức 能năng 得đắc 故cố 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 麁thô 重trọng 。

倫luân 記ký 云vân 七thất 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 微vi 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 愚ngu 者giả 七thất 地địa 長trường/trưởng 入nhập 無vô 相tướng 真chân 觀quán 六lục 地địa 雖tuy 觀quán 無vô 相tướng 未vị 能năng 無vô 間gian 時thời 時thời 猶do 見kiến 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 此thử 生sanh 能năng 障chướng 名danh 愚ngu 二nhị 一nhất 向hướng 無vô 相tướng 。 作tác 意ý 方phương 便tiện 愚ngu 七thất 地địa 作tác 意ý 方phương 便tiện 一nhất 向hướng 無vô 相tướng 。 真chân 觀quán 相tương 續tục 六lục 地địa 猶do 見kiến 細tế 相tương/tướng 現hiện 前tiền 障chướng 於ư 七thất 地địa 作tác 意ý 方phương 便tiện 一nhất 向hướng 無vô 相tướng 。 此thử 就tựu 所sở 障chướng 㓛# 德đức 復phục 立lập 一nhất 愚ngu 。

八bát 地địa 所sở 斷đoạn 。

○# 前tiền 之chi 五ngũ 地địa 等đẳng 已dĩ 下hạ 辨biện 障chướng 相tương/tướng 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 五ngũ 地địa 觀quán 心tâm 猶do 劣liệt 無vô 相tướng 觀quán 少thiểu 第đệ 六Lục 地Địa 中trung 。 猶do 觀quán 染nhiễm 淨tịnh 平bình 等đẳng 如như 故cố 住trụ 無vô 相tướng 第đệ 七Thất 地Địa 中trung 。 斷đoạn 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 故cố 無vô 相tướng 恆hằng 續tục 而nhi 有hữu 加gia 行hành 與dữ 八bát 地địa 等đẳng 別biệt 。

○# 由do 無vô 相tướng 中trung 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 未vị 能năng 任nhậm 運vận 入nhập 無vô 相tướng 觀quán 者giả 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 未vị 能năng 任nhậm 運vận 現hiện 相tướng 及cập 土thổ/độ 明minh 此thử 地địa 以dĩ 前tiền 亦diệc 現hiện 相tướng 土thổ/độ 未vị 名danh 自tự 在tại 未vị 能năng 任nhậm 運vận 現hiện 故cố 言ngôn 現hiện 相tướng 者giả 即tức 是thị 隨tùy 欲dục 現hiện 何hà 相tương/tướng 者giả 即tức 能năng 現hiện 之chi 如như 現hiện 金kim 銀ngân 等đẳng 相tương/tướng 珠châu 寶bảo 等đẳng 相tương/tướng 皆giai 能năng 現hiện 故cố 此thử 即tức 寬khoan 遍biến 便tiện 於ư 相tương/tướng 中trung 別biệt 建kiến 立lập 土thổ/độ 自tự 在tại 土thổ/độ 自tự 在tại 者giả 隨tùy 欲dục 現hiện 大đại 小tiểu 土thổ/độ 等đẳng 現hiện 金kim 銀ngân 等đẳng 色sắc 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 。 及cập 彼bỉ 麁thô 重trọng 。

倫luân 記ký 云vân 八bát 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 於ư 無vô 相tướng 作tác 。 意ý 㓛# 用dụng 愚ngu 者giả 當đương 體thể 為vi 名danh 七thất 地địa 真chân 觀quán 雖tuy 復phục 相tương 續tục 。 而nhi 有hữu 㓛# 用dụng 障chướng 於ư 八bát 地địa 無vô 相tướng 無vô 㓛# 用dụng 二nhị 於ư 相tương/tướng 行hành 自tự 在tại 愚ngu 者giả 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 俗tục 相tương/tướng 行hành 中trung 利lợi 他tha 有hữu 㓛# 用dụng 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 自tự 利lợi 無vô 㓛# 用dụng 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 七thất 地địa 未vị 能năng 從tùng 所sở 障chướng 為vi 名danh 名danh 於ư 相tương/tướng 行hành 自tự 在tại 。

○# 生sanh 空không 智trí 果quả 。

明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 第đệ 六lục 生sanh 空không 正chánh 體thể 智trí 及cập 後hậu 得đắc 智trí 果quả 。

○# 不bất 違vi 彼bỉ 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 法pháp 執chấp 末mạt 那na 不bất 違vi 彼bỉ 故cố 。

九cửu 地địa 所sở 斷đoạn 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 八bát 地địa 中trung 得đắc 無vô 相tướng 樂nhạo/nhạc/lạc 耽đam 著trước 寂tịch 滅diệt 不bất 肯khẳng 進tiến 修tu 諸chư 佛Phật 七thất 勸khuyến 方phương 能năng 進tiến 趣thú 故cố 唯duy 自tự 利lợi 九cửu 地địa 之chi 障chướng 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 利lợi 他tha 法pháp 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 。

倫luân 師sư 云vân 九cửu 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 於ư 無vô 量lượng 說thuyết 法Pháp 。 者giả 是thị 義nghĩa 無vô 礙ngại 無vô 量lượng 法Pháp 句cú 文văn 字tự 。 等đẳng 者giả 是thị 法pháp 無vô 礙ngại 二nhị 辨biện 才tài 自tự 在tại 愚ngu 者giả 詞từ 無vô 礙ngại 及cập 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。 九cửu 地địa 已dĩ 得đắc 八bát 地địa 未vị 得đắc 並tịnh 從tùng 所sở 障chướng 為vi 名danh 。

十Thập 地Địa 所sở 斷đoạn 。

○# 大đại 法pháp 智trí 雲vân 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 大đại 法pháp 者giả 是thị 真Chân 如Như 緣duyên 如như 之chi 智trí 譬thí 於ư 大đại 雲vân 故cố 名danh 大đại 法pháp 智trí 雲vân 及cập 諸chư 含hàm 藏tạng 者giả 即tức 佗tha 羅la 尼ni 門môn 三tam 摩ma 地địa 門môn 。 諸chư 㓛# 德đức 等đẳng 大đại 法pháp 智trí 雲vân 含hàm 眾chúng 德đức 水thủy 充sung 滿mãn 法Pháp 身thân 故cố 所sở 含hàm 藏tạng 即tức 諸chư 㓛# 德đức 所sở 起khởi 事sự 業nghiệp 謂vị 智trí 所sở 起khởi 諸chư 大đại 神thần 通thông 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 。

倫luân 記ký 云vân 十Thập 地Địa 有hữu 二nhị 一nhất 大đại 神thần 通thông 愚ngu 二nhị 悟ngộ 微vi 細tế 秘bí 密mật 愚ngu 者giả 大đại 神thần 通thông 則tắc 是thị 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 微vi 細tế 秘bí 密mật 則tắc 是thị 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 九cửu 地địa 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 此thử 二nhị 法Pháp 身thân 。

金kim 剛cang 所sở 斷đoạn 。

○# 於ư 法pháp 雖tuy 得đắc 自tự 在tại 。

疏sớ/sơ 云vân 總tổng 持trì 及cập 定định 並tịnh 業nghiệp 皆giai 名danh 為vi 法pháp 。

○# 瑜du 伽già 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 等đẳng 。

倫luân 記ký 云vân 如Như 來Lai 地địa 有hữu 二nhị 一nhất 於ư 一nhất 切thiết 所sở 智trí 境cảnh 極cực 微vi 細tế 著trước 者giả 則tắc 是thị 悲bi 想tưởng 冣# 下hạ 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 二nhị 者giả 最tối 極cực 微vi 細tế 礙ngại 者giả 則tắc 是thị 悲bi 想tưởng 冣# 下hạ 下hạ 品phẩm 所sở 知tri 障chướng 體thể 。

極cực 脫thoát 所sở 棄khí 。

(# 如như 文văn 可khả 解giải )# 。

十thập 種chủng 真Chân 如Như 。

○# 一nhất 遍biến 行hành 真Chân 如Như 。

有hữu 云vân 初Sơ 地Địa 初sơ 既ký 入nhập 見kiến 道đạo 證chứng 二nhị 空không 真chân 理lý 而nhi 二nhị 空không 真chân 理lý 遍biến 諸chư 行hành 故cố 名danh 遍biến 行hành 真Chân 如Như 也dã 謂vị 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 非phi 無vô 我ngã 既ký 二nhị 無vô 我ngã 所sở 顯hiển 理lý 也dã 故cố 此thử 理lý 可khả 遍biến 一nhất 切thiết 各các 遍biến 行hành 真Chân 如Như 也dã 。

○# 二nhị 冣# 勝thắng 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 離ly 犯phạm 戒giới 證chứng 此thử 真Chân 如Như 德đức 莊trang 嚴nghiêm 故cố 有hữu 云vân 此thử 地địa 具cụ 極cực 淨tịnh 尸thi 羅la 極cực 淨tịnh 尸thi 羅la 具cụ 無vô 邊biên 㓛# 德đức 一nhất 切thiết 法pháp 以dĩ 尸thi 羅la 為vi 最tối 勝thắng 故cố 。

○# 三tam 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 得đắc 三tam 慧tuệ 照chiếu 大Đại 乘Thừa 法Pháp 觀quán 此thử 法pháp 教giáo 根căn 本bổn 真Chân 如Như 名danh 勝thắng 流lưu 如như 無vô 性tánh 云vân 由do 所sở 流lưu 教giáo 勝thắng 故cố 捨xả 身thân 命mạng 。 來lai 此thử 善thiện 說thuyết 有hữu 云vân 第đệ 三tam 地địa 所sở 證chứng 真Chân 如Như 名danh 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 謂vị 此thử 地địa 照chiếu 了liễu 殊thù 勝thắng 三tam 惠huệ 所sở 流lưu 生sanh 教giáo 法pháp 所sở 流lưu 教giáo 法pháp 極cực 冣# 勝thắng 故cố 所sở 證chứng 理lý 名danh 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 也dã 。

○# 四tứ 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 如như 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 非phi 我ngã 執chấp 我ngã 慢mạn 愛ái 無vô 明minh 邊biên 見kiến 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 所sở 依y 取thủ 故cố 。

○# 五ngũ 類loại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 無vô 差sai 別biệt 謂vị 唯duy 一nhất 物vật 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 有hữu 別biệt 類loại 故cố 。

○# 六lục 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 教giáo 安an 正chánh 為vi 勝thắng 義nghĩa 法Pháp 界Giới 不bất 善thiện 等đẳng 此thử 無vô 別biệt 也dã 。

○# 七thất 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 由do 離ly 生sanh 滅diệt 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 故cố 雖tuy 多đa 教giáo 安an 立lập 真Chân 如Như 無vô 別biệt 。

○# 不bất 增tăng 減giảm 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 染nhiễm 法pháp 減giảm 時thời 而nhi 無vô 有hữu 減giảm 淨tịnh 法pháp 增tăng 時thời 而nhi 無vô 有hữu 增tăng 即tức 斷đoạn 染nhiễm 不bất 減giảm 得đắc 淨tịnh 不bất 增tăng 今kim 此thử 復phục 別biệt 離ly 增tăng 減giảm 執chấp 故cố 。

○# 九cửu 智trí 自tự 在tại 所sở 依y 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 中trung 邊biên 云vân 由do 智trí 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 證chứng 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 故cố 餘dư 論luận 解giải 同đồng 問vấn 此thử 地địa 已dĩ 得đắc 智trí 自tự 在tại 。 者giả 何hà 故cố 十thập 度độ 十Thập 地Địa 修tu 智trí 荅# 無vô 性tánh 云vân 謂vị 此thử 地địa 中trung 得đắc 無vô 礙ngại 辨biện 所sở 依y 止chỉ 故cố 分phần/phân 證chứng 智trí 波ba 羅la 密mật 多đa 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 隨tùy 其kỳ 言ngôn 善thiện 能năng 了liễu 知tri 。 諸chư 意ý 趣thú 義nghĩa 如như 實thật 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 受thọ 勝thắng 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 謂vị 全toàn 得đắc 智trí 波ba 羅la 密mật 。

○# 十thập 業nghiệp 自tự 在tại 等đẳng 所sở 依y 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 業nghiệp 即tức 神thần 通thông 及cập 陀đà 羅la 尼ni 。 三tam 摩ma 地địa 三tam 種chủng 自tự 在tại 業nghiệp 即tức 身thân 等đẳng 三tam 業nghiệp 中trung 邊biên 云vân 隨tùy 欲dục 化hóa 作tác 種chủng 種chủng 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 事sự 。 故cố 總tổng 持trì 中trung 有hữu 文văn 義nghĩa 二nhị 持trì 持trì 一nhất 切thiết 法pháp 文văn 義nghĩa 。

○# 雖tuy 真Chân 如Như 性tánh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 即tức 第đệ 三tam 釋thích 其kỳ 妨phương 難nạn/nan 真Chân 如Như 一nhất 味vị 何hà 答đáp 分phần/phân 十thập 真Chân 如Như 實thật 無vô 別biệt 隨tùy 其kỳ 所sở 證chứng 。 所sở 生sanh 能năng 證chứng 勝thắng 德đức 假giả 立lập 十thập 種chủng 。

○# 雖tuy 初Sơ 地Địa 中trung 等đẳng 。

又hựu 云vân 初Sơ 地Địa 中trung 於ư 十thập 真Chân 如Như 非phi 不bất 皆giai 達đạt 未vị 圓viên 滿mãn 故cố 後hậu 後hậu 建kiến 立lập 故cố 立lập 十thập 種chủng 行hành 位vị 有hữu 十thập 故cố 今kim 謂vị 十thập 真Chân 如Như 外ngoại 可khả 立lập 佛Phật 果Quả 所sở 證chứng 真Chân 如Như 耶da 否phủ/bĩ 古cổ 德đức 論luận 議nghị 也dã 別biệt 不bất 立lập 義nghĩa 可khả 正chánh 乎hồ 。

依y 詮thuyên 癈phế 詮thuyên 。

(# 如như 文văn 可khả 解giải )# 。

變biến 化hóa 身thân 土thổ/độ 。

○# 此thử 土thổ/độ 亦diệc 以dĩ 有hữu 情tình 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 。

佛Phật 土độ 章chương 云vân 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 眾chúng 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 依y 法pháp 出xuất 體thể 外ngoại 土thổ/độ 唯duy 色sắc 內nội 土thổ/độ 通thông 五ngũ 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 五ngũ 蘊uẩn 成thành 故cố 。

○# 佛Phật 變biến 唯duy 無vô 漏lậu 。

佛Phật 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 俱câu 成thành 事sự 智trí 所sở 變biến 故cố 上thượng 品phẩm 無vô 漏lậu 相tương/tướng 分phần/phân 雖tuy 然nhiên 今kim 令linh 似tự 有hữu 情tình 所sở 變biến 有hữu 漏lậu 身thân 土thổ/độ 變biến 故cố 有hữu 情tình 所sở 變biến 佛Phật 所sở 變biến 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 身thân 土thổ/độ 也dã 喻dụ 如như 共cộng 業nghiệp 所sở 變biến 器khí 界giới 也dã 。

○# 淨tịnh 穢uế 同đồng 處xứ 。

倫luân 記ký 云vân 有hữu 說thuyết 無vô 別biệt 處xứ 所sở 如như 淨tịnh 名danh 經kinh 說thuyết 足túc 按án 變biến 土thổ/độ 又hựu 如như 大Đại 乘Thừa 同đồng 性tánh 經Kinh 云vân 穢uế 土thổ/độ 成thành 道Đạo 名danh 為vi 化hóa 身thân 等đẳng 有hữu 說thuyết 反phản 化hóa 淨tịnh 土độ 有hữu 別biệt 處xứ 所sở 如như 極Cực 樂Lạc 國Quốc 。 九cửu 品phẩm 徃# 生sanh 如như 是thị 兩lưỡng 解giải 任nhậm 情tình 取thủ 捨xả 。

長trường 時thời 暫tạm 變biến 。

○# 長trường 時thời 淨tịnh 土độ 其kỳ 相tương/tướng 可khả 知tri 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 於ư 變biến 化hóa 土thổ/độ 有hữu 長trường 時thời 淨tịnh 土độ 哉tai 荅# 古cổ 來lai 評bình 之chi 今kim 淮hoài 秘bí 釋thích 有hữu 長trường 時thời 淨tịnh 土độ 演diễn 秘bí 解giải 釋thích 雖tuy 有hữu 二nhị 說thuyết 以dĩ 有hữu 為vi 正chánh 四tứ 善thiện 根căn 能năng 化hóa 是thị 業nghiệp 上thượng 大đại 釋Thích 迦Ca 也dã 彼bỉ 所sở 居cư 上thượng 豈khởi 非phi 長trường 時thời 淨tịnh 土độ 哉tai 。

自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。

○# 還hoàn 依y 自tự 土thổ/độ 。

疏sớ/sơ 云vân 還hoàn 隨tùy 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 下hạ 二nhị 身thân 隨tùy 自tự 土thổ/độ 亦diệc 爾nhĩ 非phi 離ly 身thân 別biệt 有hữu 土thổ/độ 。

○# 如như 淨tịnh 土độ 量lượng 身thân 量lượng 亦diệc 爾nhĩ 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 問vấn 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 諸chư 根căn 相tướng 好hảo 。 一nhất 一nhất 可khả 遍biến 法Pháp 界Giới 荅# 樞xu 要yếu 有hữu 二nhị 釋thích 一nhất 云vân 實thật 遍biến 法Pháp 界Giới 二nhị 依y 用dụng 說thuyết 遍biến 實thật 不bất 遍biến 雖tuy 作tác 二nhị 釋thích 人nhân 師sư 多đa 取thủ 初sơ 釋thích 。

○# 相tương 續tục 四tứ 塵trần 等đẳng 。

解giải 云vân 聲thanh 無vô 常thường 法pháp 依y 所sở 作tác 力lực 始thỉ 顯hiển 非phi 法pháp 上thượng 自tự 本bổn 具cụ 故cố 。

他tha 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。

(# 如như 文văn 可khả 知tri )# 。

有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。

(# 如như 文văn 可khả 解giải )# 。

自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 。

○# 雖tuy 此thử 身thân 土thổ/độ 體thể 無vô 差sai 別biệt 。

通thông 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 凡phàm 法Pháp 身thân 理lý 體thể 一nhất 味vị 不bất 可khả 分phân 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 。

○# 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 性tánh 異dị 故cố 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 佛Phật 者giả 義nghĩa 相tương/tướng 也dã 法pháp 者giả 體thể 性tánh 也dã 以dĩ 義nghĩa 體thể 為vi 身thân 土thổ/độ 差sai 別biệt 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 等đẳng 已dĩ 下hạ 釋thích 次thứ 上thượng 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 性tánh 異dị 故cố 論luận 文văn 也dã 問vấn 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 性tánh 方phương 何hà 耶da 荅# 佛Phật 是thị 相tương/tướng 也dã 法pháp 是thị 性tánh 也dã 謂vị 身thân 者giả 積tích 集tập 義nghĩa 也dã 土thổ/độ 者giả 體thể 性tánh 依y 持trì 義nghĩa 而nhi 真chân 理lý 有hữu 為vi 萬vạn 德đức 集tập 依y 故cố 此thử 義nghĩa 門môn 既ký 同đồng 相tương/tướng 用dụng 佛Phật 身thân 之chi [一/力]# 德đức 積tích 集tập 身thân 故cố 屬thuộc 佛Phật 門môn 相tương/tướng 用dụng 為vi 身thân 也dã 次thứ 真chân 理lý 者giả 有hữu 為vi 法pháp 自tự 性tánh 依y 持trì [一/力]# 法pháp 其kỳ 義nghĩa 同đồng 土thổ/độ 義nghĩa 故cố 云vân 屬thuộc 法Pháp 門môn 性tánh 體thể 為vi 土thổ/độ 也dã 仍nhưng 應ưng 言ngôn 於ư 一nhất 理lý 談đàm 萬vạn 德đức 積tích 集tập 之chi 義nghĩa 為vi 身thân 談đàm 真chân 理lý 自tự 性tánh 為vi 土thổ/độ 談đàm 積tích 集tập 之chi 義nghĩa 門môn 寄ký 相tương/tướng 用dụng 佛Phật 身thân 註chú 故cố 屬thuộc 佛Phật 為vi 相tương/tướng 談đàm [一/力]# 法pháp 依y 持trì 義nghĩa 門môn 寄ký 真chân 理lý 自tự 體thể 性tánh 故cố 屬thuộc 法pháp 為vi 性tánh 也dã 佛Phật 土độ 章chương 云vân 以dĩ 義nghĩa 相tương/tướng 為vi 土thổ/độ 以dĩ 覺giác 相tương/tướng 為vi 身thân 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 土thổ/độ 體thể 具cụ 恆Hằng 沙sa 真chân 理lý 㓛# 德đức 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 俱câu 非phi 色sắc 攝nhiếp 非phi 心tâm 心tâm 所sở 但đãn 依y 一nhất 如như 差sai 別biệt 義nghĩa 說thuyết 。

摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。

倫luân 記ký 云vân 景cảnh 云vân 具cụ 應ưng 言ngôn 摩ma 訶ha 摩ma 訶ha 是thị 大đại 。 醯hê 首thủ 羅la 此thử 云vân 自tự 在tại 基cơ 云vân 謂vị 初sơ 住trụ 作tác 一nhất 天thiên 王vương 二nhị 住trụ 四tứ 天thiên 下hạ 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 為vi 小tiểu 千thiên 界giới 王vương 第đệ 九cửu 為vi 二nhị 千thiên 世thế 界giới 。 王vương 第đệ 十thập 菩Bồ 薩Tát 。 生sanh 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 即tức 淨tịnh 土độ 其kỳ 實thật 在tại 下hạ 二nhị 界giới 間gian 以dĩ 無vô 漏lậu 業nghiệp 生sanh 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 上thượng 。

○# 將tương 成thành 正chánh 覺giác 等đẳng 。

第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 將tương 成thành 正chánh 覺giác 。 時thời 先tiên 徃# 大đại 自tự 在tại 宮cung 正chánh 受thọ 佛Phật 位vị 時thời 其kỳ 淨tịnh 土độ 不bất 定định 不bất 必tất 大đại 自tự 在tại 宮cung 何hà 故cố 先tiên 徃# 自tự 在tại 宮cung 耶da 荅# 佛Phật 位vị 是thị [一/力]# 善thiện 極cực 果quả 法Pháp 王Vương 勝thắng 位vị 故cố 為vi 顯hiển 勝thắng 位vị 必tất 生sanh 勝thắng 處xứ 現hiện 自tự 在tại 宮cung 也dã 。

○# 十Thập 地Địa 經kinh 論luận 言ngôn 等đẳng 。

演diễn 秘bí 云vân 論luận 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 上thượng 。 大đại 自tự 在tại 宮cung 等đẳng 者giả 十Thập 地Địa 論luận 云vân 現hiện 報báo 利lợi 益ích 受thọ 佛Phật 位vị 故cố 後hậu 報báo 利lợi 益ích 。 魔Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 智trí 處xứ 生sanh 故cố 釋thích 云vân 行hành 滿mãn 今kim 生sanh 即tức 證chứng 佛Phật 果Quả 名danh 為vi 現hiện 報báo 以dĩ 前tiền 十Thập 地Địa 諸chư 行hành 但đãn 為vi 遠viễn 因nhân 所sở 以dĩ 佛Phật 位vị 不bất 名danh 後hậu 報báo 菩Bồ 薩Tát 最tối 後hậu 身thân 地địa 前tiền 業nghiệp 感cảm 故cố 名danh 後hậu 報báo 聖thánh 者giả 不bất 造tạo 招chiêu 後hậu 業nghiệp 故cố 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 之chi 為vi 智trí 。 因nhân 智trí 最tối 勝thắng 以dĩ 智trí 標tiêu 名danh 即tức 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 處xử 彼bỉ 天thiên 中trung 名danh 智trí 處xứ 生sanh 處xứ 謂vị 安an 處xứ 。

○# 據cứ 初sơ 徃# 說thuyết 。

自tự 在tại 宮cung 十Thập 地Địa 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 。 證chứng 佛Phật 位vị 之chi 時thời 所sở 居cư 他tha 受thọ 用dụng 淨tịnh 土độ 也dã 此thử 自tự 在tại 宮cung 有hữu 二nhị 種chủng 若nhược 菩Bồ 薩Tát 初sơ 徃# 自tự 在tại 宮cung 在tại 色sắc 究cứu 竟cánh 上thượng 若nhược 菩Bồ 薩Tát 正chánh 受thọ 。 佛Phật 位vị 時thời 所sở 居cư 自tự 在tại 宮cung 處xứ 處xứ 不bất 定định 故cố 十thập 方phương 薩tát 埵đóa 欲dục 受thọ 佛Phật 位vị 未vị 必tất 去khứ 此thử 徃# 彼bỉ 只chỉ 不bất 動động 座tòa 即tức 此thử 處xứ 變biến 自tự 在tại 宮cung 同đồng 學học 抄sao 應ưng 撿kiểm 。

○# 瑜du 伽già 第đệ 四tứ 云vân 色sắc 界giới 之chi 中trung 等đẳng 。

梵Phạm 眾chúng 梵Phạm 輔phụ 大đại 梵Phạm 少thiểu 光quang 無vô 量lượng 光quang 光quang 音âm 少thiểu 淨tịnh 無vô 量lượng 淨tịnh 徧biến 淨tịnh 無vô 雲vân 福phước 生sanh 廣quảng 生sanh 廣quảng 果quả 無vô 想tưởng 無vô 煩phiền 無vô [烈-列+執]# 善thiện 見kiến 善thiện 現hiện 色sắc 究cứu 竟cánh 。

○# 非phi 別biệt 處xứ 所sở 。

倫luân 云vân 無vô 別biệt 宮cung 宅trạch 上thượng 下hạ 參tham 差sai 故cố 基cơ 師sư 云vân 即tức 凡phàm 夫phu 位vị 所sở 造tạo 廣Quảng 果Quả 天Thiên 處xứ 。 業nghiệp 將tương 入nhập 第đệ 八bát 地địa 生sanh 廣quảng 果quả 天thiên 無vô 漏lậu 極cực 熏huân 資tư 彼bỉ 先tiên 時thời 後hậu 報báo 之chi 業nghiệp 至chí 苐# 十Thập 地Địa 滿mãn 心tâm 。 方phương 生sanh 於ư 彼bỉ 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 現hiện 報báo 利lợi 益ích 受thọ 佛Phật 位vị 故cố 後hậu 報báo 利lợi 益ích 。 魔Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 智trí 處xứ 生sanh 故cố 此thử 言ngôn 生sanh 者giả 以dĩ 練luyện 麁thô 果quả 轉chuyển 勝thắng 得đắc 玅# 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 非phi 無vô 漏lậu 心tâm 有hữu 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 之chi 理lý 。

三Tam 身Thân 成thành 道Đạo 。

○# 應ưng 有hữu 佛Phật 果Quả 增tăng 減giảm 過quá 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 若nhược 實thật 身thân 化hóa 身thân 成thành 道Đạo 非phi 同đồng 時thời 者giả 前tiền 後hậu 佛Phật 果Quả 可khả 有hữu 勝thắng 劣liệt 。

○# 以dĩ 後hậu 為vi 正chánh 。

同đồng 學học 東đông 山sơn 云vân 三Tam 身Thân 成thành 道Đạo 同đồng 時thời 異dị 時thời 古cổ 來lai 云vân 云vân 非phi 一nhất 且thả 可khả 存tồn 異dị 時thời 義nghĩa 也dã 凡phàm 十Thập 地Địa 究cứu 竟cánh 薩tát [坑-几+(北/土)]# 二nhị 利lợi 義nghĩa 根căn 既ký 圓viên 滿mãn 欲dục 成thành 正chánh 覺giác 。 之chi 實thật 身thân 徃# 自tự 在tại 宮cung 化hóa 身thân 在tại 知tri 足túc 天thiên 實thật 身thân 唱xướng 智trí 處xứ 城thành 成thành 道Đạo 知tri 足túc 化hóa 身thân 即tức 下hạ 閻Diêm 浮Phù 故cố 知tri 入nhập 胎thai 已dĩ 去khứ 相tương/tướng 皆giai 是thị 成thành 事sự 智trí 所sở 現hiện 也dã 第đệ 六lục 道đạo 相tương/tướng 在tại 後hậu 時thời 唱xướng 實thật 身thân 化hóa 身thân 成thành 佛Phật 前tiền 後hậu 云vân 事sự 無vô 疑nghi 。

○# 佛Phật 身thân 餘dư 身thân 等đẳng 。

以dĩ 下hạ 會hội 釋thích 他tha 宗tông 人nhân 師sư [利-禾+(光-兀+天)]# 三tam 佛Phật 具cụ 足túc 無vô 有hữu 闕khuyết 減giảm 佛Phật 身thân 指chỉ 八bát 相tương/tướng 第đệ 六lục 成thành 道Đạo 相tương/tướng 餘dư 身thân 指chỉ 八bát 相tương/tướng 中trung 入nhập 胎thai 等đẳng 前tiền 五ngũ 相tương/tướng 共cộng 變biến 化hóa 身thân 也dã 然nhiên 八bát 相tương/tướng 中trung 入nhập 胎thai 相tương/tướng 實thật 身thân 唱xướng 智trí 處xứ 城thành 覺giác 即tức 時thời 下hạ 閻Diêm 浮Phù 入nhập 胎thai 是thị 則tắc 實thật 身thân 化hóa 身thân 既ký 同đồng 時thời 更cánh 無vô 三Tam 身Thân 闕khuyết 減giảm 之chi 失thất 故cố 同đồng 學học 云vân 自tự 受thọ 用dụng 成thành 道Đạo 時thời 必tất 現hiện 入nhập 胎thai 等đẳng 化hóa 身thân 二nhị 利lợi 義nghĩa 根căn 同đồng 時thời 圓viên 滿mãn 故cố 。

三tam 種chủng 常thường 住trụ 。

(# 文văn 易dị 可khả 知tri )# 。

淨tịnh 八bát 識thức 聚tụ 。

此thử 一nhất 章chương 依y 唯duy 識thức 論luận 第đệ 入nhập 及cập 疏sớ/sơ 八bát 本bổn 。

○# 於ư 自tự 他tha 身thân 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 淨tịnh 入nhập 識thức 聚tụ 若nhược 自tự 佗tha 身thân 自tự 佗tha 八bát 識thức 為vi 緣duyên 皆giai 增tăng 所sở 緣duyên 緣duyên 。

○# 故cố 名danh 遍biến 緣duyên 。

唯duy 識thức 云vân 淨tịnh 八bát 識thức 聚tụ 自tự 佗tha 展triển 轉chuyển 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 能năng 遍biến 緣duyên 故cố 。

五ngũ 重trọng/trùng 唯duy 識thức 。

出xuất 唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 。

○# 遣khiển 虗hư 存tồn 實thật 至chí 理lý 有hữu 情tình 無vô 。

私tư 記ký 云vân 此thử 文văn 意ý 何hà 荅# 標tiêu 遣khiển 去khứ 存tồn 實thật 觀quán 之chi 意ý 也dã 依y 唯duy 識thức 論luận 於ư 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 起khởi 有hữu 執chấp 於ư 依y 佗tha 圓viên 成thành 起khởi 空không 執chấp 今kim 依y 此thử 論luận 以dĩ 空không 觀quán 遣khiển 有hữu 執chấp 以dĩ 有hữu 觀quán 遣khiển 空không 執chấp 若nhược 細tế 論luận 者giả 空không 有hữu 二nhị 執chấp 應ưng 正chánh 遣khiển 空không 俱câu 是thị 情tình 有hữu 理lý 無vô 故cố 故cố 於ư 三tam 性tánh 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 之chi 執chấp 俱câu 觀quán 應ưng 遣khiển 空không 圓viên 成thành 正chánh 智trí 之chi 境cảnh 依y 佗tha 後hậu 智trí 之chi 境cảnh 故cố 云vân 二nhị 智trí 境cảnh 界giới 乃nãi 至chí 問vấn 其kỳ 遍biến 計kế 遣khiển 空không 二nhị 性tánh 存tồn 有hữu 之chi 意ý 何hà 荅# 凡phàm 夫phu 執chấp 心tâm 之chi 前tiền 實thật 我ngã 實thật 法pháp 之chi 相tướng 當đương 妄vọng 情tình 顯hiển 現hiện 今kim 觀quán 行hành 者giả 觀quán 實thật 我ngã 法pháp 虗hư 妄vọng 顯hiển 現hiện 體thể 用dụng 都đô 無vô 之chi 時thời 妄vọng 情tình 斷đoạn 故cố 我ngã 法pháp 之chi 相tướng 不bất 更cánh 顯hiển 現hiện 是thị 名danh 遣khiển 虗hư 依y 圓viên 二nhị 性tánh 諸chư 法pháp 體thể 實thật 也dã 執chấp 心tâm 之chi 前tiền 雖tuy 不bất 顯hiển 現hiện 觀quán 行hành 者giả 前tiền 如như 理lý 顯hiển 現hiện 故cố 觀quán 依y 佗tha 是thị 諸chư 法pháp 之chi 相tướng 。 圓viên 成thành 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 是thị 名danh 存tồn 有hữu 也dã 。

○# 唯duy 言ngôn 但đãn 遮già 至chí 實thật 有hữu 色sắc 等đẳng 。

又hựu 云vân 問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 荅# 是thị 引dẫn 唯duy 言ngôn 釋thích 證chứng 遣khiển 虗hư 義nghĩa 也dã 即tức 顯hiển 唯duy 言ngôn 之chi 所sở 遮già 也dã 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 執chấp 定định 離ly 識thức 實thật 有hữu 色sắc 等đẳng 今kim 既ký 遮già 之chi 妄vọng 顛điên 倒đảo 故cố 問vấn 其kỳ 所sở 遮già 色sắc 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 何hà 物vật 荅# 等đẳng 取thủ 心tâm 心tâm 所sở 不bất 相tương 應ứng 無vô 為vi 也dã 即tức 遮già 遣khiển 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 五ngũ 法pháp 事sự 理lý 唯duy 虗hư 妄vọng 起khởi 體thể 用dụng 都đô 無vô 也dã 。

○# 唯duy 言ngôn 總tổng 顯hiển 至chí 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。

私tư 記ký 云vân 引dẫn 唯duy 識thức 第đệ 七thất 文văn 也dã 即tức 是thị 先tiên 引dẫn 識thức 言ngôn 釋thích 證chứng 存tồn 實thật 義nghĩa 乃nãi 至chí 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 各các 有hữu 八bát 識thức 遍biến 行hành 等đẳng 六lục 位vị 心tâm 所sở 各các 各các 自tự 體thể 分phần/phân 及cập 此thử 所sở 變biến 相tương 見kiến 二nhị 分phần 及cập 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 及cập 彼bỉ 二nhị 無vô 我ngã 空không 理lý 所sở 顯hiển 真Chân 如Như (# 文văn )# 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 凡phàm 有hữu 此thử 五ngũ 類loại 。

○# 識thức 自tự 相tương/tướng 故cố 。

私tư 記ký 云vân 八bát 識thức 心tâm 王vương 名danh 識thức 自tự 相tương/tướng 言ngôn 自tự 相tương/tướng 者giả 謂vị 自tự 體thể 也dã 。

○# 二nhị 捨xả 濫lạm 留lưu 純thuần 識thức 。

私tư 記ký 云vân 初sơ 重trọng/trùng 明minh 三tam 性tánh 相tướng 對đối 觀quán 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 遣khiển 虗hư 觀quán 依y 圓viên 二nhị 性tánh 存tồn 實thật 修tu 唯duy 識thức 觀quán 約ước 其kỳ 所sở 存tồn 五ngũ 法pháp 事sự 理lý 有hữu 心tâm 有hữu 境cảnh 而nhi 境cảnh 有hữu [冰-水+監]# 故cố 捨xả 之chi 不bất 云vân 唯duy 境cảnh 心tâm 無vô [冰-水+監]# 故cố 留lưu 之chi 名danh 唯duy 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 雖tuy 觀quán 事sự 理lý 等đẳng 。

私tư 記ký 云vân 雖tuy 觀quán 事sự 理lý 等đẳng 者giả 安an 立lập 初sơ 重trọng/trùng 也dã 然nhiên 此thử 內nội 識thức 等đẳng 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 有hữu 境cảnh 有hữu 心tâm 。

又hựu 云vân 總tổng 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 五ngũ 法pháp 事sự 理lý 中trung 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 心tâm 緣duyên 慮lự 性tánh 故cố 餘dư 三tam 為vi 境cảnh 非phi 緣duyên 慮lự 故cố 若nhược 細tế 論luận 者giả 相tương/tướng 分phân 為vi 境cảnh 後hậu 三tam 分phân 為vi 心tâm 凡phàm 心tâm 起khởi 必tất 詫# 此thử 內nội 境cảnh 生sanh 境cảnh 是thị 為vi 因nhân 能năng 生sanh 心tâm 果quả 故cố 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 攝nhiếp 因nhân 從tùng 果quả 但đãn 心tâm 云vân 唯duy 不bất 言ngôn 唯duy 境cảnh 。

○# 識thức 唯duy 內nội 有hữu 等đẳng 。

此thử 唯duy 識thức 苐# 十thập 全toàn 文văn 也dã 私tư 記ký 問vấn 先tiên 此thử 文văn 意ý 何hà 荅# 疏sớ/sơ 云vân 論luận 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 內nội 境cảnh 與dữ 識thức 既ký 並tịnh 非phi 虗hư 如như 何hà 可khả 言ngôn 唯duy 識thức 非phi 境cảnh 論luận 荅# 有hữu 二nhị 初sơ 云vân 識thức 唯duy 內nội 有hữu 境cảnh 亦diệc 通thông 外ngoại 即tức 境cảnh 相tướng 分phần/phân 內nội 是thị 依y 他tha 外ngoại 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 以dĩ 非phi 心tâm 所sở 變biến 法pháp 說thuyết 之chi 為vi 外ngoại 非phi 體thể 實thật 有hữu 名danh 外ngoại 恐khủng 心tâm 內nội 之chi 境cảnh 濫lạm 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 故cố 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 又hựu 疏sớ/sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 亦diệc 是thị 外ngoại 若nhược 言ngôn 唯duy 境cảnh 恐khủng 取thủ 心tâm 外ngoại 之chi 法pháp 故cố 此thử 不bất 論luận 。

○# 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 識thức 。

先tiên 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 心tâm 與dữ 境cảnh 相tướng 對đối 境cảnh 有hữu [冰-水+監]# 故cố 捨xả 之chi 不bất 名danh 唯duy 境cảnh 心tâm 是thị 純thuần 故cố 留lưu 之chi 名danh 唯duy 識thức 了liễu 今kim 此thử 重trọng/trùng 意ý 其kỳ 心tâm 中trung 有hữu 本bổn 未vị 謂vị 自tự 體thể 分phần/phân 能năng 變biến 故cố 名danh 本bổn 相tương 見kiến 分phần/phân 所sở 變biến 故cố 名danh 末mạt 攝nhiếp 其kỳ 相tương 見kiến 之chi 末mạt 歸quy 自tự 體thể 之chi 本bổn 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 四tứ 隱ẩn 劣liệt 顯hiển 勝thắng 識thức 。

又hựu 云vân 前tiền 第đệ 三tam 重trọng/trùng 辨biện 攝nhiếp 相tương 見kiến 未vị 歸quy 自tự 體thể 名danh 名danh 唯duy 識thức 了liễu 約ước 其kỳ 自tự 體thể 分phần/phân 更cánh 有hữu 心tâm 王vương 心tâm 所sở 而nhi 心tâm 王vương 是thị 勝thắng 心tâm 所sở 劣liệt 隱ẩn 劣liệt 心tâm 所sở 顯hiển 勝thắng 心tâm 王vương 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 心tâm 及cập 心tâm 所sở 俱câu 能năng 變biến 現hiện 等đẳng 。

又hựu 云vân 雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 各các 自tự 體thể 分phần/phân 變biến 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 顯hiển 現hiện 然nhiên 諸chư 教giáo 中trung 但đãn 說thuyết 唯duy 心tâm 不bất 言ngôn 心tâm 所sở 者giả 心tâm 是thị 所sở 依y 為vi 主chủ 勝thắng 故cố 心tâm 所sở 是thị 能năng 依y 如như 臣thần 劣liệt 故cố 顯hiển 勝thắng 心tâm 王vương 但đãn 言ngôn 唯duy 心tâm 不bất 言ngôn 心tâm 所sở 也dã 又hựu 科khoa 云vân 心tâm 及cập 心tâm 所sở 俱câu 能năng 變biến 現hiện 者giả 安an 立lập 前tiền 第đệ 三tam 重trọng/trùng 也dã 但đãn 說thuyết 心tâm 等đẳng 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 五ngũ 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 識thức 。

又hựu 云vân 前tiền 苐# 四tứ 重trọng/trùng 隱ẩn 劣liệt 心tâm 所sở 顯hiển 勝thắng 心tâm 王vương 名danh 唯duy 識thức 了liễu 今kim 此thử 重trọng/trùng 意ý 其kỳ 心tâm 王vương 中trung 事sự 理lý 相tương 對đối 遣khiển 事sự 證chứng 理lý 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

○# 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 等đẳng 。

又hựu 云vân 明minh 正chánh 體thể 智trí 證chứng 圓viên 成thành 理lý 是thị 則tắc 正chánh 重trọng/trùng 意ý 也dã 乃nãi 至chí 善thiện 珠châu 云vân 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 具cụ 有hữu 五ngũ 法pháp 謂vị 識thức 自tự 相tương/tướng 等đẳng 也dã 五ngũ 中trung 前tiền 四tứ 事sự 後hậu 一nhất 理lý 也dã 今kim 遣khiển 事sự 相tướng 用dụng 識thức 理lý 性tánh 體thể 即tức 顯hiển 遣khiển 二nhị 性tánh 證chứng 圓viên 成thành 也dã 又hựu 科khoa 云vân 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 具cụ 有hữu 事sự 理lý 者giả 安an 立lập 前tiền 四tứ 重trọng/trùng 也dã 事sự 為vi 相tương/tướng 用dụng 等đẳng 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 問vấn 五ngũ 重trọng/trùng 為vi 教giáo 唯duy 識thức 荅# 教giáo 理lý 皆giai 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 然nhiên 今kim 所sở 明minh 理lý 唯duy 識thức 也dã 故cố 惠huệ 沼chiểu 云vân 所sở 詮thuyên 既ký 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 能năng 詮thuyên 教giáo 亦diệc 有hữu 五ngũ 重trùng 問vấn 此thử 五ngũ 重trọng/trùng 若nhược 是thị 章chương 主chủ 所sở 立lập 荅# 燈đăng 云vân 或hoặc 以dĩ 世thế 親thân 五ngũ 理lý 成thành 佛Phật 五ngũ 教giáo 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 成thành 彼bỉ 五ngũ 理lý 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 成thành 五ngũ 教giáo 或hoặc 以dĩ 五ngũ 理lý 成thành 五ngũ 理lý 等đẳng 如như 是thị 望vọng 以dĩ 弘hoằng 道đạo 乃nãi 至chí 以dĩ 戒giới 賢hiền 望vọng 護hộ 法Pháp 以dĩ 遍biến 覺giác 望vọng 戒giới 賢hiền 以dĩ 弘hoằng 道đạo 望vọng 遍biến 覺giác 總tổng 可khả 有hữu 四tứ 百bách 二nhị 十thập 四tứ 釋thích 計kế 之chi 可khả 知tri 。

畧Lược 述Thuật 法Pháp 相Tướng 義Nghĩa 依Y 釋Thích 卷quyển 下hạ (# 終chung )#

享hưởng 保bảo 癸quý 丑sửu 年niên 四tứ 月nguyệt 吉cát 日nhật 性tánh 威uy 照chiếu 對đối

京kinh 兆triệu 書thư 舘# 。 井tỉnh 上thượng 忠trung 兵binh 衛vệ 。 錢tiền 屋ốc 庄# 兵binh 衛vệ 。 共cộng 梓# 。