Lục Diệu Pháp Môn –

六Lục 妙Diệu 法Pháp 門Môn

隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết

六lục 妙diệu 法Pháp 門môn

天thiên 台thai 大đại 師sư 於ư 都đô 下hạ 瓦ngõa 官quan 寺tự 略lược 出xuất 此thử 法Pháp 門môn

六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 蓋cái 是thị 內nội 行hành 之chi 根căn 本bổn 。 三tam 乘thừa 得đắc 道Đạo 之chi 要yếu 逕kính 。 故cố 釋Thích 迦Ca 初sơ 詣nghệ 道đạo 樹thụ 。 跏già 趺phu 坐tọa 草thảo 。 內nội 思tư 安an 般ban 。 一nhất 數số 。 二nhị 隨tùy 。 三tam 止chỉ 。 四tứ 觀quán 五ngũ 還hoàn 。 六lục 淨tịnh 。 因nhân 此thử 萬vạn 行hạnh 開khai 發phát 。 降hàng 魔ma 成thành 道Đạo 。 當đương 知tri 佛Phật 為vi 物vật 軌quỹ 示thị 跡tích 若nhược 斯tư 。 三tam 乘thừa 正Chánh 士Sĩ 。 豈khởi 不bất 同đồng 遊du 此thử 路lộ 。 所sở 言ngôn 六lục 者giả 。 即tức 是thị 數số 法pháp 。 約ước 數số 明minh 禪thiền 。 故cố 言ngôn 六lục 也dã 。 如như 佛Phật 或hoặc 約ước 一nhất 數số 辯biện 禪thiền 。 所sở 謂vị 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 或hoặc 約ước 二nhị 數số 。 謂vị 一nhất 止chỉ 。 二nhị 觀quán 。 或hoặc 約ước 三tam 數số 。 謂vị 三tam 三tam 昧muội 。 或hoặc 約ước 四tứ 數số 。 所sở 謂vị 四tứ 禪thiền 。 或hoặc 約ước 五ngũ 數số 。 謂vị 五ngũ 門môn 禪thiền 。 或hoặc 約ước 六lục 數số 。 謂vị 六lục 妙diệu 門môn 。 或hoặc 約ước 七thất 數số 。 謂vị 七thất 依y 定định 。 或hoặc 約ước 八bát 數số 。 謂vị 八bát 背bối/bội 捨xả 。 或hoặc 約ước 九cửu 數số 。 謂vị 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 或hoặc 約ước 十thập 數số 。 謂vị 十thập 禪thiền 支chi 。 如như 是thị 等đẳng 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 不bất 可khả 說thuyết 。 諸chư 三tam 昧muội 門môn 。 悉tất 是thị 約ước 數số 說thuyết 諸chư 禪thiền 也dã 。 雖tuy 數số 有hữu 多đa 少thiểu 。 窮cùng 其kỳ 法pháp 相tướng 。 莫mạc 不bất 悉tất 相tương/tướng 收thu 攝nhiếp 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 機cơ 悟ngộ 不bất 同đồng 故cố 。 有hữu 增tăng 減giảm 之chi 數số 分phân 別biệt 利lợi 物vật 。 今kim 言ngôn 六lục 者giả 。 即tức 是thị 約ước 數số 法pháp 而nhi 標tiêu 章chương 也dã 。 妙diệu 者giả 其kỳ 意ý 乃nãi 多đa 。 若nhược 論luận 正chánh 意ý 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 滅diệt 四tứ 行hành 中trung 。 言ngôn 滅diệt 止chỉ 妙diệu 離ly 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 有hữu 而nhi 難nạn/nan 契khế 。 無vô 而nhi 易dị 得đắc 。 故cố 言ngôn 妙diệu 也dã 。 六lục 法pháp 能năng 通thông 。 故cố 名danh 為vi 門môn 。 門môn 雖tuy 有hữu 六lục 。 會hội 妙diệu 不bất 殊thù 故cố 經kinh 言ngôn 泥Nê 洹Hoàn 真chân 法Pháp 寶bảo 。 眾chúng 生sanh 從tùng 種chủng 種chủng 門môn 入nhập 。 此thử 則tắc 通thông 釋thích 六lục 妙diệu 門môn 之chi 大đại 意ý 也dã 。 六lục 妙diệu 門môn 大đại 意ý 有hữu 十thập 。

第đệ 一nhất 歷lịch 別biệt 對đối 諸chư 禪thiền 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 二nhị 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 三tam 隨tùy 便tiện 宜nghi 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 四tứ 隨tùy 對đối 治trị 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 五ngũ 相tương/tướng 攝nhiếp 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 六Lục 通Thông 別biệt 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 七thất 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 八bát 觀quán 心tâm 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 九cửu 圓viên 觀quán 六lục 妙diệu 門môn 。 第đệ 十thập 證chứng 相tương/tướng 六lục 妙diệu 門môn 。

釋thích 第đệ 一nhất 歷lịch 別biệt 對đối 諸chư 禪thiền 定định 明minh 六lục 妙diệu 門môn 。 即tức 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 者giả 依y 數số 為vi 妙diệu 門môn 。 行hành 者giả 因nhân 數sổ 息tức 故cố 。 即tức 能năng 出xuất 生sanh 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 若nhược 於ư 最tối 後hậu 。 非phi 非phi 想tưởng 定định 。 能năng 覺giác 知tri 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 人nhân 必tất 定định 。 得đắc 三tam 乘thừa 道đạo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 定định 陰ấm 界giới 入nhập 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 雖tuy 無vô 麁thô 煩phiền 惱não 。 而nhi 亦diệc 成thành 就tựu 十thập 種chủng 細tế 煩phiền 惱não 。 知tri 已dĩ 破phá 折chiết 不bất 住trụ 不bất 著trước 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 即tức 證chứng 三tam 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 此thử 義nghĩa 如như 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 佛Phật 教giáo 斷đoạn 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 惑hoặc 。 即tức 便tiện 獲hoạch 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 數số 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 於ư 此thử 也dã 。 二nhị 者giả 隨tùy 為vi 妙diệu 門môn 者giả 。 行hành 者giả 因nhân 隨tùy 息tức 故cố 。 即tức 能năng 出xuất 生sanh 。 十thập 六lục 特đặc 勝thắng 。 所sở 謂vị 一nhất 知tri 息tức 入nhập 。 二nhị 知tri 息tức 出xuất 。 三tam 知tri 息tức 長trường 短đoản 。 四tứ 知tri 息tức 遍biến 身thân 。 五ngũ 除trừ 諸chư 身thân 行hành 。 六lục 心tâm 爰viên 喜hỷ 。 七thất 心tâm 受thọ 樂lạc 。 八bát 受thọ 諸chư 心tâm 行hành 。 九cửu 心tâm 作tác 喜hỷ 。 十thập 心tâm 作tác 攝nhiếp 。 十thập 一nhất 心tâm 作tác 解giải 脫thoát 。 十thập 二nhị 觀quán 無vô 常thường 。 十thập 三tam 觀quán 出xuất 散tán 。 十thập 四tứ 觀quán 離ly 欲dục 。 十thập 五ngũ 觀quán 滅diệt 。 十thập 六lục 觀quán 棄khí 捨xả 。 云vân 何hà 觀quán 棄khí 捨xả 。 此thử 觀quán 破phá 非phi 想tưởng 處xứ 惑hoặc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 凡phàm 夫phu 修tu 非phi 想tưởng 時thời 。 觀quán 有hữu 常thường 處xứ 如như 癕# 如như 瘡sang 。 觀quán 無vô 想tưởng 處xứ 如như 癡si 也dã 。 第đệ 一nhất 妙diệu 定định 名danh 曰viết 非phi 想tưởng 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 即tức 棄khí 捨xả 有hữu 想tưởng 無vô 想tưởng 。 名danh 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 故cố 知tri 非phi 想tưởng 即tức 是thị 兩lưỡng 捨xả 之chi 義nghĩa 。 今kim 佛Phật 弟đệ 子tử 。 觀quán 行hành 破phá 折chiết 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 是thị 故cố 深thâm 觀quán 棄khí 捨xả 。 不bất 著trước 非phi 想tưởng 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 隨tùy 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 三tam 者giả 止chỉ 為vi 妙diệu 門môn 者giả 。 行hành 者giả 因nhân 止chỉ 心tâm 故cố 。 即tức 便tiện 次thứ 第đệ 發phát 五ngũ 輪luân 禪thiền 。 一nhất 者giả 地địa 輪luân 三tam 昧muội 。 即tức 未vị 到đáo 地địa 。 二nhị 者giả 水thủy 輪luân 三tam 昧muội 。 即tức 是thị 種chủng 種chủng 諸chư 禪thiền 定định 善thiện 根căn 發phát 也dã 。 三tam 者giả 虛hư 空không 輪luân 三tam 昧muội 。 即tức 五ngũ 方phương 便tiện 人nhân 覺giác 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 如như 虛hư 空không 。 四tứ 者giả 金kim 沙sa 輪luân 三tam 昧muội 。 即tức 是thị 見kiến 思tư 解giải 脫thoát 。 無vô 著trước 正chánh 惠huệ 如như 金kim 沙sa 也dã 。 五ngũ 者giả 金Kim 剛Cang 輪Luân 三Tam 昧Muội 。 即tức 是thị 第đệ 九cửu 無vô 礙ngại 道đạo 。 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 結kết 使sử 。 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 證chứng 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 止chỉ 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 四tứ 者giả 觀quán 為vi 妙diệu 門môn 者giả 。 行hành 者giả 因nhân 修tu 觀quán 故cố 。 即tức 能năng 出xuất 生sanh 九cửu 想tưởng 。 八bát 念niệm 。 十thập 想tưởng 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 師Sư 子Tử 奮Phấn 迅Tấn 三Tam 昧Muội 。 超siêu 越việt 三tam 昧muội 。 練luyện 禪thiền 。 十thập 四tứ 變biến 化hóa 心tâm 。 三Tam 明Minh 。 六Lục 通Thông 。 及cập 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 得đắc 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 觀quán 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 五ngũ 者giả 還hoàn 為vi 妙diệu 門môn 者giả 。 行hành 者giả 若nhược 用dụng 惠huệ 行hành 。 善thiện 巧xảo 破phá 折chiết 。 反phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 是thị 時thời 即tức 便tiện 出xuất 生sanh 。 空không 無vô 想tưởng 無vô 作tác 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 四Tứ 諦Đế 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 。 因nhân 此thử 得đắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 還hoàn 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 六lục 者giả 淨tịnh 為vi 妙diệu 門môn 者giả 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 體thể 識thức 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 即tức 便tiện 獲hoạch 得đắc 自tự 性tánh 禪thiền 也dã 。 得đắc 此thử 禪thiền 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 定định 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 鐵thiết 輪luân 位vị 。 具cụ 十thập 信tín 心tâm 。 修tu 行hành 不bất 止chỉ 。 即tức 便tiện 出xuất 生sanh 。 九cửu 種chủng 大đại 禪thiền 。 所sở 謂vị 自tự 性tánh 禪thiền 。 一nhất 切thiết 禪thiền 。 難nạn/nan 禪thiền 。 一nhất 切thiết 門môn 禪thiền 。 善thiện 人nhân 禪thiền 。 一nhất 切thiết 行hành 禪thiền 。 除trừ 惱não 禪thiền 。 此thử 世thế 他tha 世thế 樂nhạo/nhạc/lạc 禪thiền 。 清thanh 淨tịnh 禪thiền 。 菩Bồ 薩Tát 依y 是thị 禪thiền 故cố 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 果quả 。 已dĩ 得đắc 今kim 得đắc 當đương 得đắc 。 淨tịnh 為vi 妙diệu 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。

次thứ 釋thích 第đệ 二nhị 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 入nhập 道đạo 之chi 階giai 梯thê 也dã 。 若nhược 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 巧xảo 行hành 六lục 法pháp 。 第đệ 六lục 淨tịnh 心tâm 成thành 就tựu 。 即tức 發phát 三tam 乘thừa 無vô 漏lậu 。 況huống 復phục 具cụ 足túc 。 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。 此thử 即tức 與dữ 前tiền 有hữu 異dị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 數số 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 修tu 數số 。 二nhị 者giả 證chứng 數số 。 修tu 數số 者giả 。 行hành 者giả 調điều 和hòa 氣khí 息tức 。 不bất 澁sáp 不bất 滑hoạt 。 安an 詳tường 徐từ 數số 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 攝nhiếp 心tâm 在tại 數số 。 不bất 令linh 馳trì 散tán 。 是thị 名danh 修tu 數số 。 證chứng 數số 者giả 。 覺giác 心tâm 任nhậm 運vận 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 不bất 加gia 功công 力lực 。 心tâm 住trụ 息tức 緣duyên 。 覺giác 息tức 虛hư 微vi 。 心tâm 相tương/tướng 漸tiệm 細tế 。 患hoạn 數số 為vi 麁thô 。 意ý 不bất 欲dục 數số 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 應ưng 當đương 放phóng 數số 修tu 隨tùy 。 隨tùy 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 修tu 隨tùy 。 二nhị 者giả 證chứng 隨tùy 。 修tu 隨tùy 者giả 。 捨xả 前tiền 數số 法pháp 。 一nhất 心tâm 依y 隨tùy 息tức 之chi 出xuất 入nhập 。 攝nhiếp 心tâm 緣duyên 息tức 。 知tri 息tức 入nhập 出xuất 。 心tâm 住trụ 息tức 緣duyên 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 是thị 名danh 修tu 隨tùy 。 證chứng 隨tùy 者giả 。 心tâm 既ký 微vi 細tế 。 安an 靜tĩnh 不bất 亂loạn 。 覺giác 息tức 長trường 短đoản 遍biến 身thân 入nhập 出xuất 。 心tâm 息tức 任nhậm 運vận 相tương 依y 。 意ý 慮lự 恬điềm 然nhiên 凝ngưng 靜tĩnh 。 覺giác 隨tùy 為vi 麁thô 。 心tâm 厭yếm 欲dục 捨xả 。 如như 人nhân 疲bì 極cực 欲dục 眠miên 不bất 樂nhạo 眾chúng 務vụ 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 應ưng 當đương 捨xả 隨tùy 修tu 止chỉ 。 止chỉ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 修tu 止chỉ 。 二nhị 者giả 證chứng 止chỉ 。 修tu 止chỉ 者giả 。 息tức 諸chư 緣duyên 慮lự 。 不bất 念niệm 數số 隨tùy 。 凝ngưng 寂tịch 其kỳ 心tâm 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 證chứng 止chỉ 者giả 。 覺giác 身thân 心tâm 泯mẫn 然nhiên 入nhập 定định 。 不bất 見kiến 內nội 外ngoại 相tướng 貌mạo 。 定định 法pháp 持trì 心tâm 。 任nhậm 運vận 不bất 動động 行hành 者giả 是thị 時thời 。 即tức 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 三tam 昧muội 。 雖tuy 復phục 無vô 為vi 寂tịch 靜tĩnh 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 而nhi 無vô 惠huệ 方phương 便tiện 。 不bất 能năng 破phá 壞hoại 生sanh 死tử 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 定định 者giả 。 皆giai 屬thuộc 因nhân 緣duyên 陰ấm 界giới 入nhập 法pháp 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 我ngã 今kim 不bất 見kiến 不bất 覺giác 。 應ưng 須tu 照chiếu 了liễu 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 即tức 不bất 著trước 止chỉ 。 起khởi 觀quán 分phân 別biệt 。 觀quán 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 修tu 觀quán 。 二nhị 者giả 證chứng 觀quán 。 修tu 觀quán 者giả 。 於ư 定định 心tâm 中trung 。 以dĩ 惠huệ 分phân 別biệt 。 觀quán 於ư 微vi 細tế 出xuất 入nhập 息tức 相tương/tướng 。 如như 空không 中trung 風phong 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 如như 芭ba 蕉tiêu 不bất 實thật 。 心tâm 識thức 無vô 常thường 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 得đắc 人nhân 法pháp 。 定định 何hà 所sở 依y 。 是thị 名danh 修tu 觀quán 證chứng 觀quán 者giả 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 覺giác 息tức 出xuất 入nhập 遍biến 諸chư 毛mao 孔khổng 。 心tâm 眼nhãn 開khai 明minh 。 徹triệt 見kiến 三tam 十thập 六lục 物vật 。 及cập 諸chư 虫trùng 戶hộ 。 內nội 外ngoại 不bất 淨tịnh 。 剎sát 那na 變biến 易dị 。 心tâm 生sanh 悲bi 喜hỷ 。 得đắc 四tứ 念niệm 處xứ 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 。 是thị 名danh 證chứng 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 既ký 發phát 。 心tâm 緣duyên 觀quán 境cảnh 。 分phân 別biệt 破phá 折chiết 。 覺giác 念niệm 流lưu 動động 。 非phi 真chân 實thật 道đạo 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 。 捨xả 觀quán 修tu 還hoàn 。 還hoàn 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 修tu 還hoàn 二nhị 者giả 證chứng 還hoàn 。 修tu 還hoàn 者giả 。 既ký 知tri 觀quán 從tùng 心tâm 生sanh 。 若nhược 從tùng 折chiết 境cảnh 。 此thử 即tức 不bất 會hội 本bổn 源nguyên 。 應ưng 當đương 反phản 觀quán 觀quán 心tâm 。 此thử 觀quán 心tâm 者giả 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 為vi 從tùng 觀quán 心tâm 生sanh 。 為vi 從tùng 非phi 觀quán 心tâm 生sanh 。 若nhược 從tùng 觀quán 心tâm 生sanh 。 即tức 已dĩ 有hữu 觀quán 。 今kim 實thật 不bất 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 數số 隨tùy 止chỉ 等đẳng 三tam 法pháp 中trung 。 未vị 有hữu 即tức 觀quán 故cố 。 若nhược 從tùng 不bất 觀quán 心tâm 生sanh 。 不bất 觀quán 心tâm 為vi 滅diệt 生sanh 。 為vi 不bất 滅diệt 生sanh 。 若nhược 不bất 滅diệt 生sanh 。 即tức 二nhị 心tâm 並tịnh 。 若nhược 滅diệt 法pháp 生sanh 滅diệt 法pháp 已dĩ 謝tạ 。 不bất 能năng 生sanh 觀quán 。 若nhược 言ngôn 亦diệc 滅diệt 亦diệc 不bất 滅diệt 生sanh 。 乃nãi 至chí 非phi 滅diệt 非phi 不bất 滅diệt 生sanh 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 觀quán 心tâm 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 故cố 不bất 有hữu 。 不bất 有hữu 故cố 即tức 空không 。 空không 故cố 無vô 觀quán 心tâm 。 若nhược 無vô 觀quán 心tâm 。 豈khởi 有hữu 觀quán 境cảnh 。 境cảnh 智trí 雙song 亡vong 。 還hoàn 源nguyên 之chi 要yếu 也dã 。 是thị 名danh 修tu 還hoàn 相tương/tướng 。 證chứng 還hoàn 相tương/tướng 者giả 。 心tâm 惠huệ 開khai 發phát 。 不bất 加gia 功công 力lực 。 任nhậm 運vận 自tự 能năng 破phá 折chiết 。 反phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 是thị 名danh 證chứng 還hoàn 。 行hành 者giả 當đương 知tri 。 若nhược 離ly 境cảnh 智trí 。 欲dục 歸quy 無vô 境cảnh 智trí 。 不bất 離ly 境cảnh 智trí 縛phược 。 以dĩ 隨tùy 二nhị 邊biên 故cố 。

爾nhĩ 時thời 當đương 捨xả 還hoàn 門môn 安an 心tâm 淨tịnh 道đạo 。 淨tịnh 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 修tu 淨tịnh 。 二nhị 者giả 證chứng 淨tịnh 修tu 淨tịnh 者giả 。 知tri 色sắc 淨tịnh 故cố 。 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 息tức 妄vọng 想tưởng 垢cấu 。 是thị 名danh 修tu 淨tịnh 。 息tức 分phân 別biệt 垢cấu 是thị 名danh 修tu 淨tịnh 。 息tức 取thủ 我ngã 垢cấu 。 是thị 名danh 修tu 淨tịnh 。 舉cử 要yếu 言ngôn 之chi 。 若nhược 能năng 心tâm 如như 本bổn 淨tịnh 。 是thị 名danh 修tu 淨tịnh 。 亦diệc 不bất 得đắc 能năng 修tu 所sở 修tu 及cập 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 是thị 名danh 修tu 淨tịnh 。 證chứng 淨tịnh 者giả 。 如như 是thị 修tu 時thời 。 豁hoát 然nhiên 心tâm 惠huệ 相tương 應ứng 。 無vô 礙ngại 方phương 便tiện 。 任nhậm 運vận 開khai 發phát 。 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 心tâm 無vô 依y 恃thị 。 證chứng 淨tịnh 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 相tương 似tự 證chứng 。 五ngũ 方phương 便tiện 相tương 似tự 無vô 漏lậu 道Đạo 惠huệ 發phát 。 二nhị 者giả 真chân 實thật 證chứng 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 。 無vô 礙ngại 道đạo 等đẳng 真chân 無vô 漏lậu 惠huệ 發phát 也dã 。 三tam 界giới 垢cấu 盡tận 。 故cố 名danh 證chứng 淨tịnh 。

復phục 次thứ 觀quán 眾chúng 生sanh 空không 故cố 名danh 為vi 觀quán 。 觀quán 實thật 法pháp 空không 故cố 名danh 為vi 還hoàn 。 觀quán 平bình 等đẳng 空không 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。

復phục 次thứ 空không 三tam 昧muội 相tương 應ứng 。 故cố 名danh 為vi 觀quán 。 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 相tương 應ứng 故cố 名danh 為vi 還hoàn 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 相tương 應ứng 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 外ngoại 觀quán 名danh 為vi 觀quán 。 一nhất 切thiết 內nội 觀quán 名danh 為vi 還hoàn 。 一nhất 切thiết 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 觀quán 名danh 為vi 淨tịnh 。 故cố 先tiên 尼ni 梵Phạm 志Chí 言ngôn 。 非phi 內nội 觀quán 故cố 。 得đắc 是thị 智trí 惠huệ 。 非phi 外ngoại 觀quán 故cố 。 得đắc 是thị 智trí 惠huệ 。 非phi 內nội 外ngoại 觀quán 故cố 。 得đắc 是thị 智trí 惠huệ 。 亦diệc 不bất 無vô 觀quán 故cố 。 得đắc 是thị 智trí 惠huệ 也dã 。

次thứ 釋thích 第đệ 三tam 隨tùy 便tiện 宜nghi 六lục 妙diệu 門môn 。 夫phu 行hành 者giả 欲dục 得đắc 深thâm 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 乃nãi 至chí 實thật 相tướng 涅Niết 槃Bàn 。 初sơ 學học 安an 心tâm 。 必tất 須tu 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 善thiện 巧xảo 。 當đương 於ư 六lục 妙diệu 門môn 法pháp 。 悉tất 知tri 悉tất 覺giác 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 隨tùy 心tâm 所sở 便tiện 。 可khả 以dĩ 常thường 用dụng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 心tâm 不bất 便tiện 修tu 治trị 即tức 無vô 益ích 。 是thị 故cố 初sơ 坐tọa 時thời 。 當đương 識thức 調điều 心tâm 。 學học 數số 次thứ 當đương 學học 隨tùy 。 復phục 當đương 學học 心tâm 觀quán 還hoàn 等đẳng 。 各các 各các 經kinh 數sổ 日nhật 。 學học 已dĩ 復phục 更cánh 從tùng 數số 隨tùy 。 乃nãi 至chí 還hoàn 淨tịnh 。 安an 心tâm 修tu 習tập 。 復phục 各các 經kinh 數sổ 日nhật 。 如như 是thị 數số 反phản 。 行hành 者giả 即tức 應ưng 自tự 知tri 心tâm 所sở 便tiện 宜nghi 。 若nhược 心tâm 便tiện 數số 。 當đương 以dĩ 數số 法pháp 安an 心tâm 。 乃nãi 至chí 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 便tiện 而nhi 用dụng 不bất 簡giản 次thứ 第đệ 如như 是thị 安an 心tâm 時thời 。 若nhược 覺giác 身thân 安an 息tức 調điều 。 心tâm 靜tĩnh 開khai 明minh 。 始thỉ 終chung 安an 固cố 。 當đương 專chuyên 用dụng 此thử 法pháp 。 必tất 有hữu 深thâm 利lợi 。 若nhược 有hữu 妨phương 生sanh 心tâm 散tán 闇ám 塞tắc 。 當đương 更cánh 隨tùy 便tiện 轉chuyển 用dụng 餘dư 門môn 。 安an 即tức 為vi 善thiện 。 可khả 以dĩ 長trường/trưởng 軌quỹ 。 是thị 則tắc 略lược 明minh 初sơ 學học 善thiện 巧xảo 安an 心tâm 六lục 妙diệu 門môn 。 是thị 知tri 便tiện 宜nghi 用dụng 心tâm 大đại 意ý 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 心tâm 若nhược 安an 穩ổn 必tất 有hữu 所sở 證chứng 。 云vân 何hà 為vi 證chứng 。 所sở 謂vị 得đắc 持trì 身thân 及cập 麁thô 住trụ 細tế 住trụ 。 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 初sơ 禪thiền 等đẳng 種chủng 種chủng 諸chư 禪thiền 定định 。 得đắc 諸chư 定định 已dĩ 。 若nhược 心tâm 住trụ 不bất 進tiến 。 當đương 隨tùy 定định 深thâm 淺thiển 。 修tu 六lục 妙diệu 門môn 開khai 發phát 。 云vân 何hà 名danh 淺thiển 定định 不bất 進tiến 修tu 六lục 門môn 令linh 進tiến 。 如như 行hành 者giả 初sơ 得đắc 持trì 身thân 法pháp 。 及cập 麁thô 細tế 住trụ 法pháp 。 經kinh 於ư 日nhật 月nguyệt 而nhi 不bất 增tăng 進tiến 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 。 細tế 心tâm 修tu 數số 。 數số 若nhược 不bất 進tiến 。 復phục 當đương 修tu 隨tùy 。 隨tùy 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 細tế 凝ngưng 心tâm 修tu 止chỉ 。 止chỉ 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 定định 中trung 觀quán 陰ấm 入nhập 界giới 法pháp 。 觀quán 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 還hoàn 更cánh 反phản 檢kiểm 心tâm 源nguyên 。 還hoàn 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 寂tịch 然nhiên 體thể 淨tịnh 。 用dụng 此thử 六lục 法pháp 。 若nhược 偏thiên 於ư 一nhất 法pháp 。 增tăng 進tiến 之chi 時thời 。 當đương 即tức 善thiện 修tu 之chi 。 既ký 漸tiệm 進tiến 入nhập 深thâm 禪thiền 定định 。 便tiện 過quá 數số 境cảnh 。 數số 相tương/tướng 既ký 謝tạ 。 進tiến 發phát 隨tùy 禪thiền 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 若nhược 不bất 境cảnh 進tiến 。 當đương 善thiện 修tu 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 定định 進tiến 漸tiệm 深thâm 。 隨tùy 境cảnh 已dĩ 度độ 。 若nhược 發phát 止chỉ 禪thiền 。 禪thiền 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 善thiện 修tu 止chỉ 及cập 觀quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 四tứ 法pháp 。 止chỉ 定định 進tiến 漸tiệm 深thâm 。 觀quán 心tâm 開khai 發phát 。 雖tuy 有hữu 止chỉ 法pháp 。 知tri 從tùng 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 止chỉ 相tương/tướng 已dĩ 謝tạ 。 若nhược 觀quán 禪thiền 不bất 進tiến 。 當đương 更cánh 善thiện 巧xảo 修tu 觀quán 及cập 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 三tam 法pháp 。 觀quán 禪thiền 既ký 進tiến 。 進tiến 已dĩ 若nhược 謝tạ 。 轉chuyển 入nhập 深thâm 定định 。 惠huệ 解giải 開khai 發phát 。 唯duy 覺giác 自tự 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 相tương/tướng 。 知tri 觀quán 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 亦diệc 在tại 妄vọng 情tình 。 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 知tri 已dĩ 不bất 受thọ 。 還hoàn 反phản 照chiếu 心tâm 源nguyên 。 還hoàn 禪thiền 經kinh 久cửu 。 又hựu 不bất 進tiến 。 當đương 復phục 更cánh 善thiện 反phản 觀quán 心tâm 源nguyên 。 及cập 體thể 淨tịnh 當đương 寂tịch 。 還hoàn 禪thiền 既ký 進tiến 。 進tiến 已dĩ 若nhược 謝tạ 。 便tiện 發phát 淨tịnh 禪thiền 。 此thử 禪thiền 念niệm 相tương/tướng 觀quán 已dĩ 除trừ 。 言ngôn 語ngữ 法pháp 皆giai 滅diệt 。 無vô 量lượng 眾chúng 罪tội 除trừ 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 常thường 一nhất 。 是thị 名danh 淨tịnh 禪thiền 。 淨tịnh 若nhược 不bất 進tiến 。 當đương 善thiện 卻khước 垢cấu 心tâm 。 體thể 真chân 寂tịch 虛hư 。 心tâm 如như 虛hư 空không 。 無vô 所sở 依y 倚ỷ 。

爾nhĩ 時thời 淨tịnh 禪thiền 漸tiệm 深thâm 寂tịch 。 豁hoát 然nhiên 明minh 朗lãng 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。 證chứng 三tam 乘thừa 道đạo 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 六lục 妙diệu 門môn 。 隨tùy 便tiện 宜nghi 而nhi 用dụng 增tăng 長trưởng 諸chư 禪thiền 功công 德đức 智trí 惠huệ 。 乃nãi 至chí 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 若nhược 有hữu 內nội 外ngoại 障chướng 起khởi 。 欲dục 除trừ 卻khước 者giả 。 亦diệc 當đương 於ư 六lục 門môn 中trung 。 隨tùy 取thủ 一nhất 法pháp 。 一nhất 一nhất 試thí 用dụng 卻khước 之chi 。 若nhược 得đắc 差sai 者giả 即tức 為vi 藥dược 也dã 。 治trị 禪thiền 障chướng 及cập 禪thiền 中trung 魔ma 事sự 病bệnh 患hoạn 。 功công 用dụng 六lục 門môn 悉tất 得đắc 差sai 也dã 。 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 。 其kỳ 意ý 難nan 見kiến 。 行hành 者giả 若nhược 用dụng 此thử 法Pháp 門môn 。 當đương 善thiện 思tư 推thôi 取thủ 意ý 。 勿vật 妄vọng 行hành 也dã 。

次thứ 釋thích 第đệ 四tứ 對đối 治trị 六lục 妙diệu 門môn 。 三tam 乘thừa 行hành 者giả 。 修tu 道Đạo 會hội 真chân 。 悉tất 是thị 除trừ 障chướng 顯hiển 理lý 。 無vô 所sở 造tạo 作tác 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 四tứ 住trụ 惑hoặc 除trừ 。 名danh 得đắc 聖thánh 果Quả 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 大Đại 士Sĩ 。 破phá 塵trần 沙sa 無vô 明minh 障chướng 盡tận 故cố 。 菩Bồ 提Đề 理lý 顯hiển 。 亦diệc 不bất 異dị 修tu 。 此thử 而nhi 惟duy 之chi 。 若nhược 能năng 巧xảo 用dụng 六lục 門môn 對đối 治trị 。 破phá 內nội 外ngoại 障chướng 。 即tức 是thị 修tu 道Đạo 。 即tức 是thị 得đắc 道Đạo 更cánh 無vô 別biệt 道đạo 。 云vân 何hà 功công 用dụng 六lục 門môn 對đối 治trị 。 行hành 者giả 應ưng 當đương 。 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。 云vân 何hà 知tri 病bệnh 。 所sở 謂vị 三tam 障chướng 。 一nhất 者giả 報báo 障chướng 。 即tức 是thị 今kim 世thế 不bất 善thiện 。 麁thô 動động 散tán 亂loạn 障chướng 界giới 入nhập 也dã 。 二nhị 者giả 煩phiền 惱não 障chướng 。 即tức 三tam 毒độc 十thập 使sử 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 也dã 。 三tam 者giả 業nghiệp 障chướng 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 所sở 起khởi 障chướng 道đạo 惡ác 業nghiệp 。 於ư 未vị 受thọ 報báo 中trung 間gian 。 能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 也dã 。 行hành 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 此thử 三tam 障chướng 發phát 。 當đương 善thiện 識thức 其kỳ 相tương/tướng 。 用dụng 此thử 法Pháp 門môn 。 對đối 治trị 除trừ 滅diệt 。 云vân 何hà 坐tọa 中trung 知tri 報báo 障chướng 起khởi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 對đối 治trị 等đẳng 。 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 心tâm 。 散tán 動động 攀phàn 緣duyên 諸chư 境cảnh 。 無vô 暫tạm 停đình 住trụ 。 故cố 名danh 報báo 障chướng 起khởi 。 浮phù 動động 明minh 利lợi 。 攀phàn 緣duyên 諸chư 境cảnh 。 心tâm 散tán 縱tung 橫hoành 。 如như 猿viên 猴hầu 得đắc 樹thụ 。 難nan 可khả 制chế 錄lục 爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 應ứng 用dụng 數số 門môn 。 調điều 心tâm 數sổ 息tức 當đương 知tri 即tức 真chân 對đối 治trị 也dã 。 故cố 佛Phật 言ngôn 。 覺giác 觀quán 多đa 者giả 。 教giáo 令linh 數sổ 息tức 。 二nhị 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 或hoặc 時thời 其kỳ 心tâm 亦diệc 昏hôn 亦diệc 散tán 。 昏hôn 即tức 無vô 記ký 心tâm 。 闇ám 即tức 睡thụy 眠miên 。 散tán 即tức 心tâm 浮phù 越việt 逸dật 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 隨tùy 門môn 。 善thiện 調điều 心tâm 隨tùy 息tức 。 明minh 照chiếu 入nhập 出xuất 。 心tâm 依y 息tức 緣duyên 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 照chiếu 息tức 出xuất 入nhập 。 治trị 無vô 記ký 昏hôn 睡thụy 心tâm 。 依y 於ư 息tức 治trị 覺giác 觀quán 攀phàn 緣duyên 三tam 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 若nhược 覺giác 身thân 心tâm 急cấp 氣khí 麁thô 心tâm 散tán 流lưu 動động 。 爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 止chỉ 門môn 。 寬khoan 身thân 放phóng 息tức 。 制chế 心tâm 凝ngưng 寂tịch 。 止chỉ 諸chư 憶ức 慮lự 。 此thử 為vi 治trị 也dã 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 煩phiền 惱não 障chướng 起khởi 。 云vân 何hà 對đối 治trị 。 煩phiền 惱não 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 障chướng 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 觀quán 心tâm 門môn 中trung 九cửu 想tưởng 。 初sơ 背bối/bội 捨xả 。 二nhị 勝thắng 處xứ 。 諸chư 不bất 淨tịnh 門môn 。 為vi 對đối 治trị 也dã 。 二nhị 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 瞋sân 恚khuể 煩phiền 惱não 障chướng 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 觀quán 心tâm 門môn 中trung 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 等đẳng 。 為vi 對đối 治trị 也dã 。 三tam 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 愚ngu 癡si 邪tà 見kiến 。 煩phiền 惱não 障chướng 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 還hoàn 門môn 。 反phản 照chiếu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 三tam 空không 道Đạo 品Phẩm 破phá 折chiết 心tâm 源nguyên 還hoàn 歸quy 本bổn 性tánh 。 此thử 為vi 治trị 也dã 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 對đối 治trị 障chướng 道đạo 業nghiệp 起khởi 業nghiệp 即tức 三tam 種chủng 。 治trị 法pháp 亦diệc 三tam 。 一nhất 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 忽hốt 然nhiên 垢cấu 心tâm 昏hôn 闇ám 。 迷mê 失thất 境cảnh 界giới 。 當đương 知tri 黑hắc 闇ám 業nghiệp 障chướng 起khởi 。 爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 淨tịnh 門môn 中trung 念niệm 方phương 便tiện 淨tịnh 應ưng 身thân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 。 為vi 對đối 治trị 也dã 。 二nhị 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 忽hốt 然nhiên 惡ác 念niệm 。 思tư 惟duy 貪tham 欲dục 。 無vô 惡ác 不bất 造tạo 。 當đương 亦diệc 是thị 過quá 去khứ 。 罪tội 業nghiệp 所sở 之chi 作tác 也dã 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 淨tịnh 門môn 中trung 念niệm 報báo 佛Phật 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 圓viên 淨tịnh 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 功công 德đức 。 為vi 對đối 治trị 也dã 。 三tam 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 若nhược 有hữu 種chủng 種chủng 。 諸chư 惡ác 境cảnh 界giới 相tương/tướng 現hiện 。 乃nãi 至chí 逼bức 迫bách 身thân 心tâm 。 當đương 知tri 悉tất 是thị 。 過quá 去khứ 今kim 世thế 所sở 造tạo 惡ác 業nghiệp 障chướng 發phát 也dã 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 淨tịnh 門môn 中trung 念niệm 法Pháp 身thân 本bổn 淨tịnh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 為vi 對đối 治trị 也dã 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 六lục 門môn 對đối 治trị 斷đoạn 除trừ 三tam 障chướng 之chi 相tướng 。 廣quảng 說thuyết 不bất 異dị 。 十thập 五ngũ 種chủng 障chướng 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 若nhược 發phát 諸chư 餘dư 禪thiền 深thâm 定định 智trí 惠huệ 解giải 脫thoát 。 有hữu 種chủng 種chủng 障chướng 起khởi 。 當đương 於ư 六lục 門môn 中trung 。 善thiện 巧xảo 用dụng 對đối 治trị 法pháp 也dã 。 麁thô 細tế 障chướng 法pháp 既ký 除trừ 。 真Chân 如Như 實thật 相tướng 自tự 顯hiển 。 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 自tự 發phát 。 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 功công 德đức 行hạnh 願nguyện 。 自tự 然nhiên 現hiện 前tiền 。 不bất 由do 造tạo 作tác 。 故cố 經Kinh 云vân 。 又hựu 見kiến 諸chư 如Như 來Lai 。 自tự 然nhiên 成thành 佛Phật 道Đạo 。

次thứ 釋thích 第đệ 五ngũ 相tương/tướng 攝nhiếp 六lục 妙diệu 門môn 。 夫phu 六lục 妙diệu 門môn 相tương/tướng 攝nhiếp 。 近cận 論luận 則tắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 遠viễn 尋tầm 則tắc 有hữu 多đa 途đồ 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 者giả 六lục 門môn 自tự 體thể 相tướng 攝nhiếp 。 二nhị 者giả 巧xảo 修tu 六lục 門môn 。 出xuất 生sanh 勝thắng 進tiến 相tương/tướng 攝nhiếp 。 云vân 何hà 名danh 自tự 體thể 相tướng 攝nhiếp 。 行hành 者giả 修tu 六lục 門môn 時thời 。 於ư 一nhất 數sổ 息tức 中trung 。 任nhậm 運vận 自tự 攝nhiếp 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 五ngũ 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 行hành 者giả 善thiện 調điều 心tâm 數sổ 息tức 之chi 時thời 。 即tức 體thể 是thị 數số 門môn 。 心tâm 依y 隨tùy 息tức 而nhi 數số 故cố 。 即tức 攝nhiếp 隨tùy 門môn 。 息tức 諸chư 攀phàn 緣duyên 。 制chế 心tâm 在tại 數số 故cố 。 即tức 攝nhiếp 心tâm 門môn 。 分phân 別biệt 知tri 心tâm 數số 法pháp 及cập 息tức 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 故cố 。 即tức 攝nhiếp 觀quán 門môn 。 若nhược 心tâm 動động 散tán 。 攀phàn 緣duyên 五ngũ 欲dục 。 悉tất 是thị 虛hư 誑cuống 。 心tâm 不bất 受thọ 著trước 緣duyên 心tâm 還hoàn 歸quy 數sổ 息tức 故cố 。 即tức 攝nhiếp 還hoàn 門môn 。 攝nhiếp 數sổ 息tức 時thời 。 無vô 有hữu 五ngũ 蓋cái 。 及cập 諸chư 麁thô 煩phiền 惱não 垢cấu 身thân 心tâm 寂tịch 然nhiên 。 即tức 攝nhiếp 淨tịnh 門môn 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 即tức 有hữu 六lục 門môn 。 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 。 一nhất 一nhất 皆giai 攝nhiếp 六lục 門môn 此thử 則tắc 六lục 六lục 三tam 十thập 六lục 妙diệu 門môn 。 上thượng 來lai 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 運vận 用dụng 不bất 同đồng 悉tất 有hữu 今kim 意ý 。 若nhược 不bất 分phân 別biệt 。 行hành 人nhân 不bất 知tri 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 六lục 妙diệu 門môn 。 自tự 體thể 相tướng 攝nhiếp 一nhất 中trung 具cụ 六lục 相tương/tướng 也dã 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 名danh 巧xảo 修tu 六lục 妙diệu 門môn 出xuất 生sanh 勝thắng 進tiến 相tương/tướng 攝nhiếp 相tương/tướng 。 行hành 者giả 於ư 初sơ 。 調điều 心tâm 數sổ 息tức 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 心tâm 不bất 分phân 散tán 。 是thị 名danh 數số 門môn 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 靜tĩnh 心tâm 善thiện 巧xảo 。 既ký 知tri 息tức 初sơ 入nhập 中trung 間gian 經kinh 遊du 至chí 處xứ 。 乃nãi 至chí 入nhập 已dĩ 還hoàn 出xuất 亦diệc 如như 是thị 心tâm 悉tất 覺giác 知tri 。 依y 隨tùy 不bất 亂loạn 。 亦diệc 成thành 就tựu 數số 法pháp 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 是thị 則tắc 數số 中trung 成thành 就tựu 隨tùy 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 細tế 心tâm 善thiện 巧xảo 。 制chế 心tâm 緣duyên 數số 法pháp 及cập 息tức 。 不bất 令linh 細tế 微vi 覺giác 觀quán 得đắc 起khởi 剎sát 那na 異dị 念niệm 分phân 別biệt 不bất 生sanh 。 是thị 則tắc 於ư 數số 中trung 。 成thành 就tựu 止chỉ 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 成thành 就tựu 息tức 念niệm 巧xảo 惠huệ 方phương 便tiện 。 用dụng 靜tĩnh 鑒giám 之chi 心tâm 。 照chiếu 息tức 生sanh 滅diệt 。 兼kiêm 知tri 身thân 分phần/phân 剎sát 那na 思tư 想tưởng 。 陰ấm 入nhập 界giới 法pháp 如như 雲vân 如như 影ảnh 。 空không 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 得đắc 人nhân 法pháp 。 是thị 時thời 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 成thành 就tựu 息tức 念niệm 巧xảo 惠huệ 觀quán 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 非phi 但đãn 成thành 就tựu 觀quán 智trí 。 識thức 前tiền 法pháp 虛hư 假giả 。 亦diệc 復phục 善thiện 巧xảo 覺giác 了liễu 觀quán 照chiếu 之chi 心tâm 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 離ly 知tri 覺giác 想tưởng 。 是thị 則tắc 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 成thành 就tựu 還hoàn 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 非phi 但đãn 不bất 得đắc 所sở 觀quán 能năng 觀quán 以dĩ 惠huệ 方phương 便tiện 。 亦diệc 不bất 得đắc 無vô 能năng 觀quán 所sở 觀quán 。 以dĩ 本bổn 淨tịnh 法pháp 性tánh 如như 虛hư 空không 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 故cố 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 心tâm 同đồng 法pháp 性tánh 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 是thị 則tắc 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 成thành 就tựu 淨tịnh 門môn 。 以dĩ 五ngũ 門môn 莊trang 嚴nghiêm 數sổ 息tức 。 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 今kim 不bất 別biệt 說thuyết 。 此thử 則tắc 六lục 六lục 三tam 十thập 六lục 。 亦diệc 名danh 三tam 十thập 六lục 妙diệu 門môn 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 如như 是thị 善thiện 巧xảo 修tu 習tập 六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 當đương 知tri 必tất 得đắc 種chủng 種chủng 諸chư 深thâm 禪thiền 定định 智trí 惠huệ 。 入nhập 三tam 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

次thứ 釋thích 第đệ 六Lục 通Thông 別biệt 六lục 妙diệu 門môn 。 所sở 以dĩ 言ngôn 通thông 別biệt 六lục 門môn 者giả 。 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 通thông 觀quán 數sổ 息tức 一nhất 法pháp 。 而nhi 解giải 惠huệ 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 證chứng 涅Niết 槃Bàn 殊thù 別biệt 。 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 凡phàm 夫phu 鈍độn 根căn 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 唯duy 知tri 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 令linh 心tâm 安an 定định 。 欲dục 望vọng 此thử 入nhập 禪thiền 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 是thị 名danh 於ư 數sổ 息tức 中trung 而nhi 起khởi 魔ma 業nghiệp 。 以dĩ 貪tham 生sanh 死tử 故cố 。

復phục 次thứ 如như 諸chư 利lợi 根căn 外ngoại 道đạo 見kiến 心tâm 猛mãnh 盛thịnh 見kiến 因nhân 緣duyên 故cố 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 非phi 但đãn 調điều 心tâm 數sổ 息tức 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 欲dục 求cầu 禪thiền 定định 。 亦diệc 能năng 分phân 別biệt 。 現hiện 在tại 有hữu 息tức 無vô 息tức 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 過quá 去khứ 息tức 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 。 亦diệc 如như 去khứ 亦diệc 不bất 如như 去khứ 。 非phi 如như 去khứ 非phi 不bất 如như 去khứ 。 未vị 來lai 息tức 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 現hiện 在tại 息tức 有hữu 常thường 耶da 無vô 常thường 耶da 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 耶da 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 耶da 。 及cập 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 隨tùy 心tâm 所sở 見kiến 。 計kế 以dĩ 為vi 實thật 。 謂vị 他tha 所sở 說thuyết 。 悉tất 為vi 忘vong 語ngữ 。 是thị 人nhân 不bất 了liễu 息tức 相tương/tướng 。 隨tùy 妄vọng 見kiến 生sanh 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 數sổ 息tức 戲hí 論luận 。 四tứ 邊biên 火hỏa 燒thiêu 。 生sanh 煩phiền 惱não 處xứ 。 長trường 夜dạ 貪tham 著trước 邪tà 見kiến 。 造tạo 諸chư 邪tà 行hành 。 斷đoạn 滅diệt 善thiện 根căn 。 不bất 會hội 無vô 生sanh 。 心tâm 行hành 理lý 外ngoại 。 故cố 名danh 外ngoại 道đạo 。 如như 是thị 二nhị 人nhân 。 鈍độn 利lợi 雖tuy 殊thù 。 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 輪luân 迴hồi 無vô 別biệt 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 名danh 為vi 聲Thanh 聞Văn 數sổ 息tức 相tương/tướng 。 行hành 者giả 欲dục 速tốc 出xuất 三tam 界giới 。 自tự 求cầu 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 修tu 數sổ 息tức 以dĩ 調điều 其kỳ 心tâm 爾nhĩ 時thời 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 不bất 離ly 四Tứ 諦Đế 正chánh 觀quán 。 云vân 何hà 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 觀quán 四tứ 真Chân 諦Đế 。 行hành 者giả 知tri 息tức 依y 身thân 身thân 依y 心tâm 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 名danh 陰ấm 界giới 入nhập 。 陰ấm 界giới 入nhập 者giả 即tức 是thị 苦khổ 也dã 。 若nhược 人nhân 貪tham 著trước 陰ấm 界giới 入nhập 法pháp 。 乃nãi 至chí 隨tùy 逐trục 見kiến 心tâm 。 分phân 別biệt 陰ấm 界giới 入nhập 法pháp 。 即tức 名danh 為vi 集tập 。 若nhược 能năng 達đạt 息tức 真chân 性tánh 。 即tức 能năng 知tri 苦khổ 無vô 生sanh 。 不bất 起khởi 四tứ 受thọ 。 四tứ 行hành 不bất 生sanh 即tức 鈍độn 使sử 利lợi 使sử 。 諸chư 煩phiền 惱não 結kết 。 寂tịch 然nhiên 不bất 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 滅diệt 。 知tri 苦khổ 正chánh 惠huệ 。 能năng 通thông 理lý 無vô 壅ủng 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 若nhược 能năng 如như 是thị 數sổ 息tức 。 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 必tất 定định 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 畢tất 故cố 不bất 造tạo 新tân 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 入nhập 緣Duyên 覺Giác 道Đạo 行hạnh 者giả 求cầu 自tự 然nhiên 惠huệ 。 樂nhạo 獨độc 善thiện 寂tịch 。 深thâm 知tri 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 即tức 知tri 數sổ 息tức 之chi 念niệm 即tức 是thị 有hữu 支chi 。 有hữu 緣duyên 取thủ 。 取thủ 緣duyên 愛ái 愛ái 緣duyên 受thọ 。 受thọ 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 緣duyên 六lục 入nhập 。 六lục 入nhập 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 復phục 觀quán 此thử 息tức 念niệm 之chi 有hữu 。 名danh 善thiện 有hữu 為vi 業nghiệp 。 有hữu 善thiện 因nhân 緣duyên 。 必tất 定định 能năng 感cảm 未vị 來lai 世thế 人nhân 天thiên 受thọ 。 受thọ 因nhân 緣duyên 故cố 。 必tất 有hữu 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 三tam 世thế 因nhân 緣duyên 。 生sanh 死tử 無vô 際tế 。 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 有hữu 死tử 。 不bất 善thiện 思tư 惟duy 。 心tâm 行hành 所sở 造tạo 。 若nhược 知tri 無vô 明minh 體thể 性tánh 。 本bổn 自tự 不bất 有hữu 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 假giả 名danh 無vô 明minh 。 無vô 明minh 尚thượng 爾nhĩ 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 行hành 等đẳng 諸chư 因nhân 緣duyên 法pháp 。 皆giai 無vô 根căn 本bổn 。 既ký 無vô 行hành 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 豈khởi 有hữu 今kim 之chi 數sổ 息tức 之chi 實thật 。

爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 深thâm 知tri 數sổ 息tức 屬thuộc 因nhân 緣duyên 空không 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 受thọ 不bất 著trước 。 不bất 念niệm 不bất 分phân 別biệt 。 心tâm 如như 虛hư 空không 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 豁hoát 然nhiên 無vô 漏lậu 心tâm 生sanh 。 成thành 緣Duyên 覺Giác 道Đạo 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 數sổ 息tức 相tương/tướng 。 行hành 者giả 為vì 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 佛Phật 智trí 自tự 然nhiên 智trí 無vô 師sư 智trí 。 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 。 愍mẫn 念niệm 安an 樂lạc 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 故cố 修tu 數sổ 息tức 。 欲dục 因nhân 此thử 法Pháp 門môn 入nhập 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 阿a 那na 般bát 那na 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 入nhập 道đạo 之chi 初sơ 門môn 。 是thị 故cố 新tân 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 應ưng 先tiên 調điều 心tâm 數sổ 息tức 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 知tri 息tức 非phi 息tức 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 是thị 故cố 息tức 非phi 是thị 生sanh 死tử 。 亦diệc 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 不bất 得đắc 生sanh 死tử 可khả 斷đoạn 。 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 可khả 入nhập 。 是thị 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 既ký 無vô 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 繫hệ 縛phược 。 不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 不bất 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 以dĩ 平bình 等đẳng 大đại 惠huệ 。 即tức 無vô 取thủ 捨xả 心tâm 。 入nhập 息tức 中trung 道đạo 。 名danh 見kiến 佛Phật 性tánh 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 故cố 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 大đại 水thủy 。 能năng 突đột 蕩đãng 一nhất 切thiết 。 唯duy 除trừ 楊dương 柳liễu 。 以dĩ 其kỳ 軟nhuyễn 故cố 。 生sanh 死tử 大đại 水thủy 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 漂phiêu 沒một 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 唯duy 除trừ 菩Bồ 薩Tát 住trụ 於ư 。 大Đại 乘Thừa 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 故cố 。 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 行hành 者giả 。 於ư 數sổ 息tức 中trung 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 數sổ 息tức 妙diệu 門môn 凡phàm 聖thánh 大đại 小Tiểu 乘Thừa 通thông 別biệt 之chi 相tướng 。 數sổ 息tức 雖tuy 通thông 。 須tu 解giải 殊thù 別biệt 之chi 相tướng 。 當đương 知tri 數sổ 息tức 雖tuy 同đồng 共cộng 修tu 。 隨tùy 其kỳ 果quả 報báo 差sai 降giáng/hàng 。 餘dư 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 。 一nhất 一nhất 妙diệu 門môn 。 凡phàm 聖thánh 大đại 小Tiểu 乘Thừa 通thông 別biệt 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

次thứ 釋thích 第đệ 七thất 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 。 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 六lục 妙diệu 門môn 。 悉tất 是thị 共cộng 行hành 。 與dữ 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 共cộng 故cố 。 今kim 此thử 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 唯duy 獨độc 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 共cộng 。 況huống 諸chư 凡phàm 夫phu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 第đệ 六Lục 通Thông 別biệt 妙diệu 門môn 觀quán 中trung 說thuyết 。 名danh 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 得đắc 惠huệ 眼nhãn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 慧tuệ 眼nhãn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 共cộng 法pháp 。 今kim 明minh 從tùng 空không 出xuất 假giả 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 。 即tức 是thị 法Pháp 眼nhãn 道đạo 種chủng 智trí 。 法Pháp 眼nhãn 道đạo 種chủng 智trí 。 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 數sổ 息tức 道đạo 中trung 。 修tu 從tùng 空không 出xuất 假giả 觀quán 。 起khởi 旋toàn 轉chuyển 出xuất 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 功công 德đức 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 當đương 發phát 大đại 誓thệ 願nguyện 。 怜# 愍mẫn 眾chúng 生sanh 雖tuy 知tri 眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 空không 。 而nhi 欲dục 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 作tác 是thị 願nguyện 已dĩ 。 即tức 當đương 了liễu 所sở 數sổ 息tức 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 其kỳ 性tánh 空không 寂tịch 。 即tức 息tức 是thị 空không 。 非phi 息tức 滅diệt 空không 。 息tức 性tánh 自tự 空không 。 息tức 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 息tức 。 離ly 空không 無vô 息tức 。 離ly 息tức 無vô 空không 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 息tức 空không 故cố 非phi 真chân 非phi 假giả 。 非phi 世thế 間gian 非phi 出xuất 世thế 間gian 。 求cầu 息tức 不bất 得đắc 息tức 與dữ 非phi 息tức 。 而nhi 亦diệc 成thành 就tựu 息tức 念niệm 其kỳ 所sở 成thành 就tựu 息tức 念niệm 。 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 如như 響hưởng 如như 化hóa 雖tuy 無vô 實thật 事sự 可khả 得đắc 。 而nhi 亦diệc 分phân 別biệt 幻huyễn 化hóa 所sở 作tác 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 了liễu 息tức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 無vô 息tức 性tánh 可khả 得đắc 。 而nhi 亦diệc 成thành 就tựu 息tức 念niệm 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 深thâm 心tâm 分phân 別biệt 如như 幻huyễn 息tức 相tương/tướng 。 以dĩ 有hữu 無vô 性tánh 如như 幻huyễn 息tức 故cố 。 即tức 有hữu 無vô 性tánh 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 。 不bất 知tri 息tức 性tánh 空không 故cố 。 妄vọng 計kế 有hữu 息tức 。 即tức 生sanh 人nhân 法pháp 執chấp 著trước 愛ái 見kiến 諸chư 行hành 。 故cố 名danh 世thế 間gian 。 因nhân 有hữu 息tức 故cố 。 即tức 有hữu 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 世thế 間gian 苦khổ 樂lạc 之chi 果quả 。 當đương 知tri 息tức 雖tuy 空không 。 亦diệc 能năng 成thành 辦biện 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 善thiện 惡ác 因nhân 果quả 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 諸chư 生sanh 死tử 事sự 。

復phục 次thứ 息tức 相tương/tướng 空không 中trung 雖tuy 無vô 出xuất 世thế 間gian 相tương/tướng 。 而nhi 非phi 不bất 因nhân 息tức 分phân 別biệt 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 知tri 息tức 相tương/tướng 空không 故cố 。 即tức 無vô 明minh 不bất 了liễu 。 造tạo 世thế 間gian 業nghiệp 。 知tri 息tức 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 即tức 無vô 無vô 明minh 妄vọng 執chấp 一nhất 切thiết 諸chư 結kết 煩phiền 惱não 。 無vô 所sở 從tùng 生sanh 。 是thị 名danh 出xuất 世thế 間gian 因nhân 。 因nhân 滅diệt 故cố 。 得đắc 離ly 後hậu 世thế 世thế 間gian 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 等đẳng 果quả 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 果quả 。 能năng 出xuất 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 因nhân 果quả 法pháp 故cố 。 是thị 名danh 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 於ư 出xuất 世thế 間gian 。 真chân 正Chánh 法Pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 因nhân 果quả 。 因nhân 者giả 知tri 息tức 空không 。 正chánh 智trí 惠huệ 為vi 出xuất 世thế 間gian 因nhân 。 妄vọng 計kế 息tức 中trung 人nhân 。 我ngã 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 。 及cập 苦khổ 果quả 滅diệt 故cố 。 名danh 為vi 出xuất 世thế 間gian 果quả 。 故cố 知tri 菩Bồ 薩Tát 觀quán 息tức 非phi 息tức 。 雖tuy 不bất 得đắc 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 亦diệc 能năng 分phân 別biệt 。 世thế 間gian 及cập 出xuất 世thế 間gian 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 息tức 性tánh 空không 時thời 不bất 得đắc 四Tứ 諦Đế 。 而nhi 亦diệc 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 世thế 間gian 果quả 者giả 。 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 世thế 間gian 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 出xuất 世thế 間gian 果quả 者giả 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 出xuất 世thế 間gian 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 故cố 觀quán 於ư 息tức 想tưởng 。 不bất 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 而nhi 能năng 了liễu 了liễu 分phân 別biệt 四Tứ 諦Đế 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 生sanh 。 廣quảng 演diễn 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 了liễu 息tức 空không 中trung 。 不bất 見kiến 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 而nhi 亦diệc 通thông 達đạt 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 過quá 去khứ 息tức 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。 妄vọng 見kiến 有hữu 息tức 。 而nhi 生sanh 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 。 則tắc 有hữu 行hành 識thức 名danh 色sắc 。 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 愛ái 取thủ 有hữu 生sanh 。 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 等đẳng 。 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 皆giai 由do 不bất 了liễu 。 息tức 如như 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 若nhược 知tri 息tức 空không 寂tịch 。 即tức 破phá 無vô 明minh 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 則tắc 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 皆giai 滅diệt 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 了liễu 息tức 非phi 息tức 。 雖tuy 不bất 得đắc 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 亦diệc 能năng 了liễu 了liễu 。 通thông 達đạt 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 為vi 求cầu 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 人nhân 。 廣quảng 演diễn 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 了liễu 息tức 無vô 性tánh 。

爾nhĩ 時thời 尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 息tức 。 何hà 況huống 於ư 息tức 道đạo 中trung 。 見kiến 有hữu 六lục 蔽tế 及cập 六Lục 度Độ 法pháp 。 雖tuy 於ư 息tức 性tánh 中trung 不bất 見kiến 蔽tế 及cập 六Lục 度Độ 法pháp 。 而nhi 亦diệc 了liễu 了liễu 通thông 達đạt 六lục 蔽tế 六Lục 度Độ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 即tức 自tự 了liễu 知tri 。 若nhược 於ư 非phi 息tức 之chi 中trung 而nhi 見kiến 息tức 者giả 。 是thị 必tất 定định 成thành 就tựu 慳san 貪tham 蔽tế 法pháp 。 慳san 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 慳san 惜tích 財tài 物vật 。 見kiến 息tức 中trung 有hữu 我ngã 。 為vi 我ngã 生sanh 慳san 故cố 。 二nhị 者giả 慳san 身thân 。 於ư 息tức 中trung 起khởi 身thân 見kiến 故cố 。 三tam 者giả 慳san 命mạng 。 於ư 息tức 中trung 不bất 了liễu 計kế 有hữu 命mạng 故cố 。 四tứ 者giả 惱não 法pháp 於ư 息tức 中trung 不bất 了liễu 。 即tức 起khởi 見kiến 執chấp 法pháp 心tâm 生sanh 故cố 行hành 者giả 為vi 破phá 壞hoại 如như 是thị 慳san 蔽tế 惡ác 法pháp 故cố 。 修tu 四tứ 種chủng 檀đàn 波ba 羅la 密mật 。 一nhất 者giả 知tri 息tức 空không 非phi 我ngã 。 離ly 息tức 亦diệc 無vô 我ngã 。 既ký 不bất 得đắc 我ngã 。 聚tụ 諸chư 財tài 物vật 。 何hà 所sở 資tư 給cấp 。

爾nhĩ 時thời 慳san 財tài 之chi 心tâm 。 即tức 便tiện 之chi 心tâm 。 即tức 便tiện 自tự 息tức 。 捨xả 諸chư 珍trân 寶bảo 。 如như 棄khí 涕thế 唾thóa 。 當đương 知tri 了liễu 達đạt 息tức 性tánh 。 即tức 是thị 財tài 施thí 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 無vô 身thân 性tánh 。 息tức 等đẳng 諸chư 法pháp 。 不bất 名danh 為vi 身thân 。 離ly 息tức 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 無vô 別biệt 身thân 。

爾nhĩ 時thời 知tri 身thân 非phi 身thân 。 即tức 破phá 慳san 身thân 之chi 執chấp 。 既ký 不bất 慳san 於ư 身thân 。 即tức 能năng 以dĩ 身thân 為vi 奴nô 僕bộc 給cấp 使sử 。 如như 法Pháp 施thí 與dữ 前tiền 人nhân 。 當đương 知tri 了liễu 知tri 息tức 非phi 息tức 。 即tức 能năng 具cụ 足túc 。 成thành 就tựu 捨xả 身thân 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 若nhược 能năng 了liễu 息tức 性tánh 空không 。 不bất 見kiến 即tức 息tức 是thị 命mạng 離ly 息tức 有hữu 命mạng 。 既ký 不bất 得đắc 命mạng 。 破phá 性tánh 命mạng 心tâm 。

爾nhĩ 時thời 即tức 能năng 捨xả 命mạng 。 給cấp 施thí 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 驚kinh 畏úy 。 當đương 知tri 了liễu 達đạt 息tức 空không 。 即tức 能năng 具cụ 足túc 。 捨xả 命mạng 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 若nhược 達đạt 息tức 空không 。 即tức 不bất 見kiến 陰ấm 入nhập 界giới 等đẳng 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 見kiến 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 法pháp 相tướng 。 為vi 破phá 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 橫hoạnh/hoành 計kế 。 迷mê 執chấp 諸chư 法Pháp 輪luân 迴hồi 六lục 趣thú 。 故cố 有hữu 所sở 說thuyết 。 而nhi 實thật 無vô 說thuyết 無vô 示thị 。 以dĩ 聽thính 者giả 無vô 聞văn 無vô 得đắc 故cố 。 是thị 時thời 雖tuy 行hành 法Pháp 施thí 。 不bất 執chấp 法Pháp 施thí 。 無vô 恩ân 於ư 彼bỉ 。 而nhi 利lợi 一nhất 切thiết 。 譬thí 如như 大đại 地địa 。 虛hư 空không 日nhật 月nguyệt 。 利lợi 益ích 世thế 間gian 。 而nhi 無vô 心tâm 於ư 物vật 不bất 求cầu 恩ân 報báo 菩Bồ 薩Tát 達đạt 息tức 性tánh 空không 。 行hành 平bình 等đẳng 法Pháp 施thí 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 息tức 性tánh 空không 。 不bất 得đắc 慳san 度độ 而nhi 能năng 了liễu 了liễu 分phân 別biệt 慳san 度độ 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 知tri 息tức 性tánh 空không 。 具cụ 足túc 尸thi 羅la 羼sằn 提đề 毘tỳ 梨lê 耶da 禪thiền 那na 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 中trung 應ưng 一nhất 一nhất 廣quảng 旋toàn 轉chuyển 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 開khai 示thị 分phân 別biệt 。 是thị 即tức 略lược 說thuyết 於ư 數sổ 息tức 門môn 中trung 。 修tu 旋toàn 轉chuyển 陀đà 羅la 尼ni 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 無vô 礙ngại 方phương 便tiện 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 入nhập 是thị 門môn 。 直trực 說thuyết 數sổ 息tức 調điều 心tâm 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 。 況huống 復phục 於ư 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 。 種chủng 種chủng 諸chư 禪thiền 。 智trí 惠huệ 神thần 通thông 。 四tứ 辯biện 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 。 諸chư 地địa 行hạnh 願nguyện 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 無vô 盡tận 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 旋toàn 轉chuyển 分phân 別biệt 而nhi 可khả 盡tận 乎hồ 。

次thứ 釋thích 第đệ 八bát 觀quán 心tâm 六lục 妙diệu 門môn 。 觀quán 心tâm 六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 此thử 為vi 大đại 根căn 性tánh 行hành 人nhân 善thiện 識thức 法pháp 惡ác 。 不bất 由do 次thứ 第đệ 懸huyền 照chiếu 諸chư 法pháp 之chi 源nguyên 。 何hà 等đẳng 為vi 諸chư 法pháp 之chi 源nguyên 。

所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 也dã 。 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 由do 心tâm 而nhi 起khởi 。 若nhược 能năng 反phản 觀quán 心tâm 性tánh 不bất 可khả 得đắc 心tâm 源nguyên 。 即tức 知tri 萬vạn 法pháp 。 皆giai 無vô 根căn 本bổn 。 約ước 此thử 觀quán 心tâm 說thuyết 六lục 妙diệu 門môn 。 非phi 如như 前tiền 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 行hành 者giả 初sơ 學học 觀quán 心tâm 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 諸chư 數số 量lượng 法pháp 。 皆giai 悉tất 從tùng 心tâm 出xuất 。 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 。 是thị 則tắc 數số 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 悉tất 約ước 心tâm 故cố 數số 。 當đương 知tri 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 數số 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 心tâm 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 數số 量lượng 之chi 法pháp 。 悉tất 隨tùy 心tâm 王vương 。 若nhược 無vô 心tâm 王vương 。 即tức 無vô 心tâm 數số 。 心tâm 王vương 動động 故cố 。 心tâm 數số 亦diệc 動động 。 譬thí 如như 百bá 官quan 臣thần 民dân 悉tất 皆giai 隨tùy 順thuận 大đại 王vương 。 一nhất 切thiết 諸chư 數số 。 量lượng 法pháp 依y 隨tùy 心tâm 王vương 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 即tức 知tri 心tâm 是thị 隨tùy 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 心tâm 時thời 。 知tri 心tâm 性tánh 常thường 寂tịch 即tức 諸chư 法pháp 亦diệc 寂tịch 寂tịch 故cố 不bất 念niệm 。 不bất 念niệm 故cố 即tức 不bất 動động 。 不bất 動động 故cố 名danh 止chỉ 也dã 。 當đương 知tri 心tâm 者giả 即tức 是thị 止chỉ 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 心tâm 時thời 。 覺giác 了liễu 心tâm 性tánh 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 無vô 名danh 無vô 相tướng 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 開khai 無vô 明minh 藏tạng 。 見kiến 真chân 實thật 性tánh 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 得đắc 無vô 著trước 惠huệ 。 當đương 知tri 心tâm 者giả 即tức 是thị 觀quán 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 心tâm 時thời 。 既ký 不bất 得đắc 所sở 觀quán 之chi 心tâm 。 亦diệc 不bất 得đắc 能năng 觀quán 之chi 智trí 。

爾nhĩ 時thời 心tâm 如như 虛hư 空không 。 無vô 所sở 依y 倚ỷ 。 以dĩ 無vô 著trước 妙diệu 惠huệ 。 雖tuy 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。 而nhi 還hoàn 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 分phân 別biệt 顯hiển 示thị 。 入nhập 諸chư 法Pháp 界Giới 。 無vô 所sở 缺khuyết 減giảm 。 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 垂thùy 形hình 九cửu 道đạo 。 入nhập 變biến 通thông 藏tạng 。 集tập 諸chư 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 道Đạo 。 當đương 知tri 心tâm 者giả 即tức 是thị 還hoàn 門môn 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 心tâm 時thời 。 雖tuy 不bất 得đắc 心tâm 及cập 諸chư 法pháp 。 而nhi 能năng 了liễu 了liễu 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 雖tuy 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 染nhiễm 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 不bất 為vi 無vô 明minh 惑hoặc 倒đảo 。 之chi 所sở 染nhiễm 故cố 。 故cố 經Kinh 云vân 。 心tâm 不bất 染nhiễm 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 心tâm 。 行hành 者giả 通thông 達đạt 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 故cố 。 入nhập 於ư 垢cấu 法pháp 。 不bất 為vi 垢cấu 法pháp 所sở 染nhiễm 。 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。 當đương 知tri 心tâm 者giả 即tức 是thị 淨tịnh 門môn 。 如như 是thị 六lục 門môn 。 不bất 由do 次thứ 第đệ 。 直trực 觀quán 心tâm 性tánh 即tức 便tiện 具cụ 足túc 也dã 。

次thứ 釋thích 第đệ 九cửu 圓viên 觀quán 六lục 妙diệu 門môn 。 夫phu 圓viên 觀quán 者giả 。 豈khởi 得đắc 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 但đãn 觀quán 心tâm 源nguyên 。 具cụ 足túc 六lục 妙diệu 門môn 。 觀quán 餘dư 諸chư 法pháp 不bất 得đắc 爾nhĩ 乎hồ 。 今kim 行hành 者giả 觀quán 一nhất 心tâm 。 見kiến 一nhất 切thiết 心tâm 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 觀quán 一nhất 法pháp 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 及cập 一nhất 切thiết 心tâm 。 觀quán 菩Bồ 提Đề 。 見kiến 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 觀quán 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 見kiến 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 觀quán 一nhất 佛Phật 見kiến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 及cập 諸chư 佛Phật 。 觀quán 一nhất 眾chúng 生sanh 。 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 。 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 影ảnh 現hiện 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 十thập 方phương 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 本bổn 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 無vô 能năng 作tác 者giả 。 非phi 但đãn 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 。 凡phàm 聖thánh 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 數số 量lượng 。 亦diệc 能năng 於ư 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 凡phàm 聖thánh 色sắc 心tâm 數số 量lượng 法Pháp 門môn 。 是thị 即tức 略lược 說thuyết 圓viên 觀quán 數số 門môn 。 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 等đẳng 。 一nhất 一nhất 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 數số 微vi 妙diệu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 非phi 口khẩu 所sở 宣tuyên 。 非phi 心tâm 所sở 測trắc 。 尚thượng 非phi 諸chư 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 一Nhất 乘Thừa 境cảnh 界giới 。 況huống 諸chư 凡phàm 夫phu 。 若nhược 有hữu 利lợi 根căn 。 大Đại 士Sĩ 聞văn 如như 是thị 無vô 法pháp 。 能năng 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 正chánh 念niệm 思tư 惟duy 。 專chuyên 精tinh 修tu 習tập 。 當đương 知tri 。 是thị 人nhân 行hành 佛Phật 行hạnh 處xứ 。 住trụ 佛Phật 住trú 處xứ 。 入nhập 如Như 來Lai 室thất 。 著trước 如Như 來Lai 衣y 。 坐tọa 如Như 來Lai 座tòa 。 即tức 於ư 此thử 身thân 。 必tất 定định 當đương 得đắc 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 性tánh 。 所sở 有hữu 惠huệ 身thân 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。

次thứ 釋thích 第đệ 十thập 證chứng 相tương/tướng 六lục 妙diệu 門môn 。 前tiền 九cửu 種chủng 六lục 妙diệu 門môn 。 皆giai 修tu 因nhân 之chi 相tướng 。 義nghĩa 兼kiêm 證chứng 果Quả 。 說thuyết 不bất 具cụ 足túc 。 今kim 當đương 更cánh 分phân 別biệt 六lục 妙diệu 門môn 證chứng 相tương/tướng 。 六lục 門môn 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 者giả 次thứ 第đệ 證chứng 。 二nhị 者giả 互hỗ 證chứng 。 三tam 者giả 旋toàn 轉chuyển 證chứng 。 四tứ 者giả 圓viên 頓đốn 證chứng 。 云vân 何hà 次thứ 第đệ 證chứng 。 如như 上thượng 第đệ 一nhất 歷lịch 別biệt 對đối 諸chư 禪thiền 門môn 。 及cập 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 六lục 妙diệu 門môn 中trung 已dĩ 略lược 說thuyết 。 次thứ 第đệ 證chứng 相tương/tướng 細tế 尋tầm 自tự 知tri 。 今kim 不bất 別biệt 說thuyết 第đệ 二nhị 互hỗ 證chứng 。 此thử 約ước 第đệ 三tam 隨tùy 便tiện 宜nghi 。 第đệ 四tứ 對đối 治trị 。 第đệ 五ngũ 相tương/tướng 攝nhiếp 。 第đệ 六Lục 通Thông 觀quán 。 四tứ 種chủng 妙diệu 門môn 中trung 論luận 證chứng 相tương/tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 四tứ 種chủng 妙diệu 門môn 修tu 行hành 方phương 便tiện 。 無vô 定định 次thứ 第đệ 。 故cố 證chứng 亦diệc 復phục 迴hồi 互hỗ 不bất 定định 。 如như 行hành 者giả 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 發phát 十thập 六lục 觸xúc 等đẳng 諸chư 闇ám 證chứng 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 有hữu 垢cấu 等đẳng 法pháp 。 此thử 禪thiền 即tức 是thị 數sổ 息tức 證chứng 相tương/tướng 之chi 體thể 。 而nhi 今kim 不bất 定định 。 或hoặc 有hữu 行hành 者giả 。 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 見kiến 身thân 毛mao 孔khổng 虛hư 疎sơ 。 徹triệt 見kiến 三tam 十thập 六lục 物vật 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 證chứng 於ư 隨tùy 門môn 。

復phục 有hữu 行hành 者giả 。 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 證chứng 空không 靜tĩnh 定định 。 以dĩ 覺giác 身thân 心tâm 。 寂tịch 然nhiên 無vô 所sở 緣duyên 念niệm 。 入nhập 此thử 定định 時thời 。 雖tuy 復phục 淺thiển 深thâm 有hữu 殊thù 而nhi 皆giai 是thị 空không 寂tịch 之chi 相tướng 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 證chứng 止chỉ 門môn 禪thiền 定định 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 內nội 外ngoại 死tử 屍thi 。 不bất 淨tịnh 膖phùng 脹trướng 爛lạn 壞hoại 。 及cập 白bạch 骨cốt 光quang 明minh 等đẳng 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 證chứng 觀quán 門môn 禪thiền 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 當đương 數sổ 息tức 時thời 。 發phát 空không 無vô 相tướng 智trí 慧tuệ 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 等đẳng 巧xảo 惠huệ 方phương 便tiện 。 思tư 覺giác 心tâm 起khởi 。 破phá 折chiết 諸chư 法pháp 。 反phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 證chứng 還hoàn 門môn 禪thiền 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 或hoặc 於ư 數sổ 息tức 之chi 時thời 。 身thân 心tâm 寂tịch 然nhiên 。 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 妄vọng 垢cấu 不bất 生sanh 。 分phân 別biệt 不bất 起khởi 。 心tâm 想tưởng 寂tịch 然nhiên 。 明minh 識thức 法pháp 相tướng 。 無vô 所sở 依y 倚ỷ 。 當đương 知tri 於ư 數sổ 息tức 中trung 證chứng 淨tịnh 門môn 禪thiền 也dã 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 互hỗ 發phát 六lục 門môn 禪thiền 相tương/tướng 。 前tiền 後hậu 不bất 定định 。 未vị 必tất 悉tất 如như 今kim 說thuyết 。 餘dư 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 。 一nhất 一nhất 互hỗ 證chứng 諸chư 禪thiền 。 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 。 互hỗ 證chứng 諸chư 禪thiền 者giả 。 意ý 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 修tu 諸chư 禪thiền 時thời 互hỗ 修tu 故cố 。 發phát 亦diệc 隨tùy 互hỗ 。 意ý 如như 前tiền 四tứ 種chủng 修tu 六lục 妙diệu 門môn 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 宿túc 世thế 業nghiệp 緣duyên 善thiện 根căn 發phát 。 是thị 故cố 互hỗ 發phát 不bất 定định 。 義nghĩa 如như 坐tọa 禪thiền 內nội 方phương 便tiện 驗nghiệm 善thiện 惡ác 根căn 性tánh 中trung 廣quảng 說thuyết 。 第đệ 三tam 云vân 何hà 名danh 證chứng 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 相tương/tướng 。 此thử 的đích 依y 第đệ 七thất 旋toàn 轉chuyển 修tu 故cố 發phát 。 所sở 謂vị 證chứng 相tương/tướng 者giả 。 即tức 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 證chứng 旋toàn 轉chuyển 解giải 。 二nhị 者giả 證chứng 旋toàn 轉chuyển 行hành 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 證chứng 旋toàn 轉chuyển 解giải 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 於ư 數sổ 息tức 中trung 。 巧xảo 惠huệ 旋toàn 轉chuyển 修tu 習tập 故cố 。

爾nhĩ 時thời 或hoặc 證chứng 深thâm 禪thiền 定định 。 或hoặc 說thuyết 淺thiển 定định 。 於ư 此thử 等đẳng 定định 中trung 。 豁hoát 然nhiên 心tâm 惠huệ 開khai 發phát 。 旋toàn 轉chuyển 覺giác 識thức 。 解giải 真chân 無vô 礙ngại 。 不bất 由do 心tâm 念niệm 。 任nhậm 運vận 旋toàn 轉chuyển 。 覺giác 識thức 法Pháp 門môn 。 旋toàn 轉chuyển 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 總tổng 相tương/tướng 旋toàn 轉chuyển 解giải 。 二nhị 者giả 別biệt 相tướng 。 總tổng 相tương/tướng 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 解giải 真chân 總tổng 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 解giải 俗tục 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 解giải 真chân 別biệt 相tướng 。 二nhị 者giả 解giải 俗tục 別biệt 相tướng 。 於ư 一nhất 總tổng 相tương/tướng 法pháp 中trung 。 旋toàn 轉chuyển 解giải 一nhất 切thiết 法pháp 。 別biệt 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 證chứng 旋toàn 轉chuyển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 者giả 如như 所sở 解giải 。 心tâm 不bất 違vi 言ngôn 。 心tâm 口khẩu 相tương 應ứng 。 法Pháp 門môn 現hiện 前tiền 。 心tâm 行hành 堅kiên 固cố 。 任nhậm 運vận 增tăng 長trưởng 。 不bất 由do 念niệm 力lực 。 諸chư 善thiện 功công 德đức 自tự 生sanh 。 諸chư 惡ác 自tự 息tức 。 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。 但đãn 有hữu 相tương 應ứng 之chi 異dị 。 入nhập 諸chư 法Pháp 門môn 境cảnh 界giới 顯hiển 現hiện 之chi 殊thù 故cố 。 今kim 則tắc 略lược 出xuất 證chứng 旋toàn 轉chuyển 行hành 。 如như 一nhất 數số 門môn 。 具cụ 二nhị 種chủng 證chứng 旋toàn 轉chuyển 故cố 餘dư 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 還hoàn 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。 略lược 說thuyết 不bất 具cụ 足túc 者giả 。 自tự 善thiện 思tư 惟duy 。 取thủ 意ý 廣quảng 對đối 諸chư 法Pháp 門môn 也dã 。 證chứng 旋toàn 轉chuyển 六lục 妙diệu 門môn 者giả 。 即tức 是thị 得đắc 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 門môn 也dã 。 是thị 名danh 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 巧xảo 惠huệ 方phương 便tiện 遮già 諸chư 惡ác 令linh 不bất 得đắc 起khởi 。 持trì 諸chư 功công 德đức 。 令linh 不bất 漏lậu 失thất 。 任nhậm 是thị 法Pháp 門môn 。 必tất 定định 不bất 久cửu 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 成thành 就tựu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 也dã 。 第đệ 四tứ 云vân 何hà 名danh 為vi 。 圓viên 證chứng 六lục 妙diệu 門môn 。 行hành 者giả 因nhân 第đệ 八bát 觀quán 心tâm 。 第đệ 九cửu 圓viên 觀quán 。 二nhị 種chủng 六lục 妙diệu 門môn 為vi 方phương 便tiện 。 是thị 觀quán 成thành 時thời 。 即tức 便tiện 發phát 圓viên 證chứng 也dã 。 證chứng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 解giải 證chứng 無vô 礙ngại 巧xảo 惠huệ 不bất 由do 心tâm 念niệm 。 自tự 然nhiên 圓viên 證chứng 識thức 法Pháp 界Giới 故cố 名danh 解giải 證chứng 。 二nhị 者giả 會hội 證chứng 妙diệu 惠huệ 朗lãng 然nhiên 開khai 發phát 。 明minh 照chiếu 法Pháp 界Giới 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 也dã 。 證chứng 相tương/tướng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 相tương 似tự 證chứng 相tương/tướng 。 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 中trung 明minh 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 真chân 實thật 證chứng 相tương/tướng 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 明minh 初sơ 發phát 心tâm 圓viên 滿mãn 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 相tướng 也dã 。 云vân 何hà 名danh 相tướng 似tự 圓viên 證chứng 。 為vi 六lục 妙diệu 門môn 。 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 說thuyết 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 中trung 。 能năng 一nhất 時thời 數sổ 十thập 方phương 凡phàm 聖thánh 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 數số 量lượng 。 故cố 名danh 數số 門môn 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 隨tùy 順thuận 於ư 眼nhãn 根căn 。 眼nhãn 不bất 違vi 色sắc 法pháp 。 共cộng 相tương 隨tùy 順thuận 。 故cố 名danh 隨tùy 門môn 。 如như 是thị 見kiến 時thời 。 眼nhãn 根căn 識thức 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 故cố 名danh 止chỉ 門môn 。 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 。 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 善thiện 巧xảo 分phân 別biệt 。 照chiếu 了liễu 法pháp 性tánh 故cố 名danh 觀quán 門môn 。 還hoàn 於ư 眼nhãn 根căn 境cảnh 界giới 中trung 。 通thông 達đạt 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 諸chư 根căn 境cảnh 界giới 。 悉tất 明minh 了liễu 無vô 礙ngại 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 相tương/tướng 故cố 。 故cố 名danh 還hoàn 門môn 。

復phục 次thứ 見kiến 己kỷ 眼nhãn 根căn 境cảnh 界giới 。 還hoàn 於ư 十thập 方phương 凡phàm 聖thánh 眼nhãn 界giới 中trung 現hiện 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 還hoàn 門môn 雖tuy 了liễu 了liễu 通thông 達đạt 。 見kiến 如như 是thị 事sự 。 而nhi 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 分phần/phân 利lợi 。 知tri 本bổn 性tánh 常thường 淨tịnh 無vô 可khả 染nhiễm 法pháp 。 不bất 住trụ 不bất 著trước 。 不bất 起khởi 法pháp 愛ái 。 故cố 名danh 淨tịnh 門môn 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 於ư 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 中trung 。 證chứng 相tương 似tự 六lục 妙diệu 門môn 相tương/tướng 。 餘dư 五ngũ 根căn 亦diệc 如như 是thị 。 廣quảng 說thuyết 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 明minh 也dã 。 云vân 何hà 名danh 真chân 實thật 圓viên 證chứng 六lục 妙diệu 門môn 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 別biệt 對đối 。 二nhị 通thông 對đối 。 別biệt 對đối 者giả 。 十thập 住trụ 為vi 數số 門môn 。 十thập 行hành 為vi 隨tùy 門môn 。 十thập 迴hồi 向hướng 為vi 止chỉ 門môn 。 十Thập 地Địa 所sở 觀quán 門môn 。 等đẳng 覺giác 為vi 還hoàn 門môn 。 妙diệu 覺giác 為vi 淨tịnh 門môn 。 二nhị 通thông 對đối 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 證chứng 。 一nhất 者giả 初sơ 證chứng 二nhị 者giả 中trung 證chứng 。 三tam 者giả 究cứu 竟cánh 證chứng 。 初sơ 證chứng 者giả 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 入nhập 阿a 字tự 門môn 。 亦diệc 名danh 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 得đắc 真chân 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 惠huệ 。

爾nhĩ 時thời 能năng 於ư 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 數số 不bất 可khả 說thuyết 。 微vi 塵trần 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 諸chư 心tâm 行hành 。 及cập 數số 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 故cố 名danh 數số 門môn 。 能năng 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 隨tùy 順thuận 法Pháp 界Giới 所sở 有hữu 事sự 業nghiệp 。 故cố 名danh 隨tùy 門môn 。 能năng 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 入nhập 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 及cập 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 虛hư 妄vọng 及cập 習tập 俱câu 止chỉ 息tức 。 故cố 名danh 為vi 止chỉ 門môn 。 能năng 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 覺giác 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 相tương/tướng 。 具cụ 足túc 種chủng 種chủng 觀quán 智trí 惠huệ 。 故cố 名danh 觀quán 門môn 。 能năng 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 神thần 通thông 轉chuyển 變biến 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 反phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 故cố 名danh 還hoàn 門môn 。 能năng 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 成thành 就tựu 如như 上thượng 所sở 說thuyết 事sự 。 而nhi 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 不bất 為vi 諸chư 法pháp 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 故cố 。 亦diệc 能năng 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 。 三tam 乘thừa 淨tịnh 道đạo 。 故cố 名danh 淨tịnh 門môn 。 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 法Pháp 門môn 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 亦diệc 名danh 為vi 佛Phật 也dã 。 已dĩ 得đắc 般Bát 若Nhã 正chánh 惠huệ 。 聞văn 如Như 來Lai 藏tạng 。 顯hiển 真chân 法Pháp 身thân 。 具cụ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 入nhập 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 實thật 。 境cảnh 界giới 也dã 。 廣quảng 說thuyết 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 所sở 明minh 。 是thị 為vi 初Sơ 地Địa 證chứng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 真chân 實thật 六lục 妙diệu 門môn 也dã 。 中trung 證chứng 者giả 。 餘dư 九cửu 住trụ 。 十thập 行hành 。 十thập 迴hồi 向hướng 。 十Thập 地Địa 。 等đẳng 覺giác 地địa 。 皆giai 名danh 中trung 證chứng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 真chân 實thật 六lục 妙diệu 門môn 也dã 。 云vân 何hà 名danh 究cứu 竟cánh 圓viên 證chứng 六lục 妙diệu 門môn 。 後hậu 心tâm 菩Bồ 薩Tát 入nhập 茶trà 字tự 門môn 。 得đắc 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 惠huệ 。 妙diệu 覺giác 現hiện 前tiền 。 窮cùng 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 於ư 六lục 種chủng 法Pháp 門môn 究cứu 竟cánh 通thông 達đạt 。 功công 用dụng 普phổ 備bị 。 無vô 所sở 缺khuyết 減giảm 。 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。 圓viên 滿mãn 六lục 妙diệu 門môn 也dã 。 分phân 別biệt 數số 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 。 還hoàn 淨tịnh 諸chư 法Pháp 門môn 證chứng 相tương/tướng 意ý 不bất 異dị 前tiền 。 但đãn 有hữu 圓viên 極cực 之chi 殊thù 。 故cố 瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 忍nhẫn 中trung 行hành 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 能năng 盡tận 源nguyên 。 法pháp 華hoa 經kinh 言ngôn 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 此thử 約ước 修tu 行hành 教giáo 道đạo 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 理lý 而nhi 為vi 論luận 。 法Pháp 界Giới 圓viên 通thông 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 。 始thỉ 終chung 不bất 二nhị 。 故cố 大đại 品phẩm 經kinh 言ngôn 。 初sơ 阿a 後hậu 茶trà 其kỳ 意ý 無vô 別biệt 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 言ngôn 。 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 不bất 別biệt 。 如như 是thị 二nhị 心tâm 先tiên 心tâm 難nạn/nan 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 言ngôn 。 從tùng 初Sơ 地Địa 悉tất 具cụ 一nhất 切thiết 。 諸chư 地địa 功công 德đức 。 法pháp 華hoa 經kinh 言ngôn 。 如như 是thị 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 。

六lục 妙diệu 法Pháp 門môn 一nhất 卷quyển