Luận A Tỳ Đạt Ma Thức Thân Túc Quyển 06

Chuẩn
Leave a comment

LUẬN A TỲ ĐẠT MA THỨC THÂN TÚC
Tác giả: A la hán Đề Bà Thiết Ma
Hán dịch: Đời Đường, Tam Tạng Pháp sư Huyền Tráng
Việt dịch: Cư sĩ Nguyên Huệ

QUYỂN 6

Uẩn thứ 4: SỞ DUYÊN DUYÊN, phần 1

* Tụng nêu tổng quát:

Hỏi quá khứ cùng hỏi các thiện

Hỏi biết xanh cùng hai bốn tâm

Hỏi mười hai tâm có hai thứ

Hỏi mười lăm tâm có năm thứ.

* Có sáu thức thân: Là các thức nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý. Sáu thức như thế, hoặc ở quá khứ, hoặc ở vị lai, hoặc ở hiện tại.

Nhãn thức quá khứ: Từng có duyên với quá khứ không duyên với vị lai, hiện tại chăng? Từng có duyên với vị lai không duyên với quá khứ, hiện tại chăng? Từng có duyên với hiện tại không duyên với quá khứ, vị lai chăng? Từng có duyên với quá khứ, hiện tại, không duyên với vị lai chăng? Từng có duyên với vị lai, hiện tại, không duyên với quá khứ chăng? Từng có duyên với quá khứ, vị lai, không duyên với hiện tại chăng? Từng có duyên với quá khứ, vị lai, hiện tại chăng?

Như nhãn thức quá khứ, nhãn thức vị lai, hiện tại cũng như vậy.

Như nhãn thức, các thức nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý cũng như vậy.

Trả lời: Tất cả nhãn thức quá khứ đều duyên với quá khứ, còn các thứ khác thì không thể được.

Nhãn thức vị lai hoặc duyên với quá khứ, hoặc duyên với vị lai, hoặc duyên với hiện tại.

Tất cả nhãn thức hiện tại đều duyên với hiện tại, còn các thứ khác thì không thể được.

Như nhãn thức, các thức nhĩ, tỷ, thiệt, thân cũng như vậy.

Các ý thức quá khứ, vị lai, hiện tại đều nên nói là duyên với tất cả các pháp.

* Có sáu thức thân: Là các thức nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý. Sáu thức như thế, hoặc là thiện, hoặc là bất thiện, hoặc là vô ký.

Nhãn thức thiện: Từng có duyên với thiện không phải là bất thiện, vô ký chăng? Từng có duyên với bất thiện không phải là thiện, vô ký chăng? Từng có duyên với vô ký không phải là thiện, bất thiện chăng? Từng có duyên với thiện, bất thiện không phải là vô ký chăng? Từng có duyên với thiện, vô ký không phải là bất thiện chăng? Từng có duyên với bất thiện, vô ký không phải là thiện chăng? Từng có duyên với thiện, bất thiện, vô ký chăng?

Như nhãn thức thiện, nhãn thức bất thiện và vô ký cũng như vậy.

Như nhãn thức, các thức nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý cũng như vậy.

Trả lời: Nhãn thức thiện hoặc duyên với thiện, hoặc duyên với bất thiện, hoặc duyên với vô ký.

Nhãn thức bất thiện hoặc duyên với thiện, hoặc duyên với bất thiện, hoặc duyên với vô ký.

Nhãn thức vô ký hoặc duyên với thiện, hoặc duyên với bất thiện, hoặc duyên với vô ký.

Như nhãn thức, nhĩ thức và ý thức cũng như vậy. Ba thức còn lại (tỷ, thiệt, thân) hoặc là thiện, hoặc là bất thiện, hoặc là vô ký, tất cả nên nói là chỉ duyên với vô ký.

* Có sáu thức thân: Là các thức nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý.

Nhãn thức chỉ có thể phân biệt nhận biết về màu xanh, không thể phân biệt nhận biết đấy là màu xanh gì. Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về màu xanh. Cho đến khi chưa thể phân biệt nhận biết tên của nó thì không thể phân biệt nhận biết đấy là màu xanh gì. Nếu có thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó, lúc đó cũng có thể phân biệt nhận biết về màu xanh, cũng có thể phân biệt nhận biết đấy là màu xanh gì. Như màu xanh, các màu vàng, đỏ, trắng v.v… cũng như vậy.

Nhĩ thức chỉ có thể phân biệt nhận biết về tiếng, không thể phân biệt nhận biết đó là tiếng gì. Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về tiếng. Cho đến khi chưa thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó thì không thể phân biệt nhận biết đó là tiếng gì. Nếu có thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó, lúc đó cũng có thể phân biệt nhận biết về tiếng, cũng có thể phân biệt nhận biết đó là tiếng gì.

Tỷ thức chỉ có thể phân biệt nhận biết về mùi hương, không thể phân biệt nhận biết đó là mùi hương gì. Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về mùi hương. Cho đến khi chưa thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó thì không thể phân biệt nhận biết đó là mùi hương gì. Nếu có thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó, lúc đó cũng có thể phân biệt nhận biết về mùi hương, cũng có thể phân biệt nhận biết đó là mùi hương gì.

Thiệt thức chỉ có thể phân biệt nhận biết về vị, không thể phân biệt nhận biết đó là vị gì. Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về vị. Cho đến khi chưa thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó thì không thể phân biệt nhận biết đó là vị gì. Nếu có thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó, lúc đó cũng có thể phân biệt nhận biết về vị, cũng có thể phân biệt nhận biết đó là vị gì.

Thân thức chỉ có thể phân biệt nhận biết về xúc chạm, không thể phân biệt nhận biết đó là xúc chạm gì. Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về xúc chạm. Cho đến khi chưa thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó thì không thể phân biệt nhận biết đó là xúc chạm gì. Nếu có thể phân biệt nhận biết tên gọi của nó, lúc đó cũng có thể phân biệt nhận biết về xúc chạm, cũng có thể phân biệt nhận biết đó là xúc chạm gì.

Ý thức cũng có thể phân biệt nhận biết về các pháp như: Hoặc chấp là ngã, hoặc chấp là ngã sở. Hoặc chấp là đoạn, hoặc chấp là thường. Hoặc bài bác cho là không có nhân, không có tạo tác, hoặc lại tổn giảm. Hoặc chấp cho là tôn quý, là hơn hết, là trên hết, là bậc nhất. Hoặc chấp cho là thanh tịnh, là giải thoát, là xuất ly. Hoặc là mê lầm, nghi ngờ, do dự. Hoặc là tham, giận, mạn, si, thô, khổ, chướng. Hoặc là tĩnh lặng, vi diệu, xa lìa. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, tên độc, não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân gọi là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc đối với diệt gọi là diệt, là tĩnh, là diệu, là lìa. Hoặc đối với đạo gọi là đạo, là như, là hành, là xuất. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không phải như lý, không phải không như lý.

* Có bốn tâm: 1. Tâm thuộc cõi Dục. 2. Tâm thuộc cõi Sắc. 3. Tâm thuộc cõi Vô sắc. 4. Tâm không hệ thuộc.

Các tâm thuộc cõi Dục: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Vô sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp không hệ thuộc chăng?

Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và cõi Sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và cõi Vô sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và không hệ thuộc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc và cõi Vô sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc và không hệ thuộc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc và không hệ thuộc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng? Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Như tâm thuộc cõi Dục, cho đến tâm không hệ thuộc vào cõi nào cũng như vậy.

Các tâm thuộc cõi Dục: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc chấp là ngã, là ngã sở. Hoặc chấp là đoạn, là thường. Hoặc bài bác cho là không có nhân, không có tạo tác, hoặc lại tổn giảm. Hoặc chấp cho là tôn quý, là hơn hết, là trên hết, là bậc nhất. Hoặc chấp cho là thanh tịnh, là giải thoát, là xuất ly. Hoặc mê lầm, nghi ngờ, do dự. Hoặc là tham, là sân, là mạn, là si, là thô, là khổ, là chướng. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, như tên độc, như não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân nói là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không phải là như lý, không phải là không như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc bài bác cho là không có nhân, không có tạo tác, hoặc lại tổn giảm. Hoặc chấp cho là tôn quý, là hơn hết, là trên hết, là bậc nhất. Hoặc chấp cho là thanh tịnh, là giải thoát, là xuất ly. Hoặc là mê lầm, nghi ngờ, do dự. Hoặc là vô trí, tối tăm, ngu si, thô xấu, khổ sở, chướng ngại. Hoặc là tĩnh lặng, vi diệu, xa lìa. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, tên độc, não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân gọi là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Vô sắc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp không hệ thuộc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc đối với diệt gọi là diệt, là tĩnh, là diệu, là lìa. Hoặc đối với đạo gọi là đạo, là như, là hành, là xuất. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc là diệt tổn giảm, là đạo tổn giảm. Hoặc là phân biệt nhận biết còn do dự, ngu si. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và cõi Sắc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc là thô xấu, khổ sở, chướng ngại. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, tên độc, não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân gọi là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và cõi Vô sắc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục và không hệ thuộc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc và cõi Vô sắc chăng?

Hoặc là vô trí, tối tăm, ngu si, thô xấu, khổ sở, chướng ngại. Hoặc là tĩnh lặng, vi diệu, xa lìa. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, tên độc, não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân gọi là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc và không hệ thuộc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc và không hệ thuộc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc và không hệ thuộc chăng?

Các tâm thuộc cõi Sắc: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Sắc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc chấp là ngã, là ngã sở. Hoặc chấp là đoạn, là thường. Hoặc bài bác cho là không có nhân, không có tạo tác, hoặc lại tổn giảm. Hoặc chấp cho là tôn quý, là hơn hết, là trên hết, là bậc nhất. Hoặc chấp cho là thanh tịnh, là giải thoát, là xuất ly. Hoặc là mê lầm, nghi ngờ, do dự. Hoặc là tham, mạn, si, thô xấu, khổ sở, chướng ngại. Hoặc là tĩnh lặng, vi diệu, xa lìa. Hoặc xem như bệnh hoạn, ung nhọt, tên độc, não hại. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc đối với nhân gọi là nhân, là tập, là sinh, là duyên. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không như lý. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến không phải như lý, không phải không như lý.

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Dục chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp thuộc cõi Vô sắc chăng?

Hỏi: Có thể phân biệt nhận biết các pháp không hệ thuộc chăng?

Đáp: Có thể phân biệt nhận biết các pháp như: Hoặc đối với diệt gọi là diệt, là tĩnh, là diệu, là lìa. Hoặc đối với đạo gọi là đạo, là như, là hành, là xuất. Hoặc là vô thường, khổ, không, vô ngã. Hoặc là tổn giảm về diệt, tổn giảm về đạo. Hoặc là phân biệt nhận biết còn do dự, ngu si. Hoặc là có nhân, có khởi, có xứ ấy, có việc ấy. Hoặc phân biệt nhận biết dẫn đến như lý, không như lý.