隆Long 興Hưng 編Biên 年Niên 通Thông 論Luận
Quyển 0027
宋Tống 祖Tổ 琇 撰Soạn
隆long 興hưng 佛Phật 教giáo 編biên 年niên 通thông 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 七thất
隆long 興hưng 府phủ 石thạch 室thất 沙Sa 門Môn 。 祖tổ 琇# 。 撰soạn 。
唐đường 。
大đại 中trung 十thập 年niên 。 詔chiếu 羅la 浮phù 軒hiên 轅viên 先tiên 生sanh 。 左tả 拾thập 遺di 王vương 譜# 等đẳng 上thượng 疏sớ/sơ 諫gián 之chi 。 詔chiếu 答đáp 曰viết 。 朕trẫm 以dĩ 躬cung 親thân 庶thứ 務vụ 萬vạn 機cơ 事sự 繁phồn 。 訪phỏng 聞văn 羅la 浮phù 處xứ 士sĩ 軒hiên 轅viên 集tập 。 善thiện 能năng 攝nhiếp 生sanh 。 年niên 齡linh 不bất 老lão 。 乃nãi 遣khiển 使sứ 迎nghênh 之chi 。 冀ký 其kỳ 有hữu 少thiểu 保bảo 理lý 也dã 。 朕trẫm 每mỗi 觀quán 前tiền 史sử 。 見kiến 秦tần 皇hoàng 漢hán 武võ 之chi 事sự 常thường 以dĩ 之chi 為vi 戒giới 。 卿khanh 等đẳng 職chức 在tại 諫gián 司ty 。 閱duyệt 示thị 來lai 章chương 深thâm 納nạp 誠thành 意ý 。 復phục 謂vị 宰tể 相tướng 曰viết 。 為vi 吾ngô 諭dụ 於ư 諫gián 官quan 。 雖tuy 少thiểu 翁ông 欒# 大đại 復phục 生sanh 亦diệc 不bất 能năng 相tương/tướng 惑hoặc 。 第đệ 聞văn 軒hiên 轅viên 生sanh 高cao 士sĩ 。 欲dục 與dữ 一nhất 言ngôn 耳nhĩ 。 未vị 幾kỷ 軒hiên 轅viên 集tập 至chí 。 帝đế 問vấn 曰viết 。 先tiên 生sanh 遐hà 壽thọ 而nhi 長trường/trưởng 年niên 。 可khả 致trí 否phủ/bĩ 。 對đối 曰viết 。 屏bính 聲thanh 色sắc 。 去khứ 滋tư 味vị 。 一nhất 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 。 廣quảng 惠huệ 澤trạch 。 則tắc 與dữ 天thiên 地địa 合hợp 體thể 。 日nhật 月nguyệt 齊tề 明minh 。 是thị 為vi 長trường/trưởng 年niên 。 不bất 假giả 外ngoại 求cầu 也dã 。 帝đế 敬kính 重trọng 之chi 。 帝đế 性tánh 明minh 叡duệ 用dụng 法pháp 無vô 私tư 。 恭cung 謹cẩn 節tiết 儉kiệm 惠huệ 愛ái 民dân 物vật 。 從tùng 諫gián 如như 流lưu 。 天thiên 下hạ 稱xưng 為vi 小tiểu 太thái 宗tông 。 每mỗi 宰tể 相tướng 奏tấu 事sự 畢tất 。 忽hốt 怡di 然nhiên 曰viết 。 可khả 以dĩ 閑nhàn 語ngữ 。 因nhân 問vấn 閭lư 閻diêm 細tế 事sự 。 或hoặc 譚đàm 宮cung 中trung 游du 宴yến 。 一nhất 刻khắc 許hứa 復phục 正chánh 容dung 曰viết 。 卿khanh 等đẳng 善thiện 為vi 之chi 。 常thường 恐khủng 卿khanh 輩bối 負phụ 朕trẫm 。 後hậu 日nhật 難nạn/nan 復phục 相tương 見kiến 。 乃nãi 起khởi 入nhập 宮cung 。 令linh 孤cô 綯# 謂vị 人nhân 曰viết 。 吾ngô 十thập 年niên 秉bỉnh 政chánh 最tối 乘thừa 恩ân 遇ngộ 。 然nhiên 每mỗi 延diên 英anh 奏tấu 事sự 。 未vị 嘗thường 不bất 汗hãn 霑triêm 衣y 也dã 。
十thập 二nhị 年niên 八bát 月nguyệt 。 帝đế 崩băng 。 年niên 五ngũ 十thập 。 舊cựu 史sử 贊tán 曰viết 。 臣thần 聞văn 黎lê 老lão 言ngôn 大đại 中trung 故cố 事sự 。 獻hiến 文văn 皇hoàng 器khí 識thức 深thâm 遠viễn 。 久cửu 歷lịch 艱gian 難nan 。 備bị 知tri 人nhân 間gian 疾tật 苦khổ 。 自tự 寶bảo 歷lịch 已dĩ 來lai 。 中trung 人nhân 擅thiện 權quyền 事sự 多đa 假giả 借tá 。 京kinh 師sư 豪hào 右hữu 大đại 擾nhiễu 窮cùng 民dân 。 洎kịp 大đại 中trung 臨lâm 御ngự 。 一nhất 之chi 日nhật 權quyền 豪hào 斂liểm 迹tích 。 二nhị 之chi 日nhật 姦gian 臣thần 畏úy 法pháp 。 三tam 之chi 日nhật 閽# 寺tự 讋# 氣khí 。 由do 是thị 政chánh 刑hình 不bất 濫lạm 。 賢hiền 能năng 効hiệu 用dụng 。 百bách 揆quỹ 四tứ 嶽nhạc 穆mục 若nhược 清thanh 風phong 。 十thập 餘dư 年niên 間gian 頌tụng 聲thanh 載tái 路lộ 。 帝đế 宮cung 中trung 衣y 澣# 濯trạc 之chi 衣y 。 常thường 膳thiện 不bất 過quá 數số 器khí 。 非phi 母mẫu 后hậu 侑# 膳thiện 輙triếp 不bất 舉cử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 歲tuế 或hoặc 小tiểu 饑cơ 憂ưu 形hình 于vu 色sắc 。 雖tuy 左tả 右hữu 近cận 習tập 未vị 嘗thường 見kiến 怠đãi 惰nọa 之chi 容dung 。 與dữ 群quần 臣thần 言ngôn 儼nghiễm 然nhiên 煦hú 接tiếp 如như 對đối 賓tân 僚liêu 。 或hoặc 有hữu 所sở 陳trần 聞văn 虗hư 襟khâm 聽thính 納nạp 故cố 事sự 。 人nhân 主chủ 行hành 幸hạnh 黃hoàng 門môn 。 先tiên 以dĩ 龍long 腦não 鬱uất 金kim 籍tịch 地địa 。 獻hiến 文văn 悉tất 命mạng 去khứ 之chi 。 宮cung 人nhân 有hữu 疾tật 醫y 視thị 之chi 。 既ký 瘳sưu 即tức 袖tụ 金kim 賜tứ 之chi 。 誡giới 曰viết 勿vật 令linh 敕sắc 使sử 知tri 。 謂vị 朕trẫm 私tư 於ư 侍thị 者giả 。 其kỳ 恭cung 儉kiệm 好hảo/hiếu 善thiện 類loại 如như 此thử 。 季quý 年niên 風phong 毒độc 。 召triệu 羅la 浮phù 山sơn 人nhân 軒hiên 轅viên 集tập 訪phỏng 以dĩ 治trị 身thân 之chi 要yếu 。 集tập 亦diệc 有hữu 道đạo 之chi 士sĩ 也dã 。 未vị 嘗thường 輙triếp 語ngữ 詭quỷ 異dị 。 帝đế 益ích 重trọng/trùng 之chi 。 及cập 堅kiên 請thỉnh 還hoàn 山sơn 。 帝đế 曰viết 。 先tiên 生sanh 捨xả 我ngã 亟# 去khứ 。 國quốc 有hữu 災tai 乎hồ 。 朕trẫm 有hữu 天thiên 下hạ 竟cánh 得đắc 幾kỷ 年niên 。 集tập 索sách 笔# 橫hoạnh/hoành 書thư 四tứ 十thập 而nhi 去khứ 。 乃nãi 十thập 四tứ 年niên 也dã 。 興hưng 替thế 宜nghi 運vận 其kỳ 若nhược 是thị 歟# 。 而nhi 帝đế 道đạo 皇hoàng 猷# 始thỉ 終chung 無vô 缺khuyết 。 雖tuy 漢hán 之chi 文văn 景cảnh 不bất 足túc 過quá 也dã 。 惜tích 乎hồ 簡giản 籍tịch 遺di 落lạc 舊cựu 事sự 十thập 無vô 三tam 四tứ 。 吮duyện 墨mặc 揮huy 翰hàn 有hữu 所sở 慊khiểm/khiết 然nhiên 。
資tư 治trị 通thông 鑑giám 曰viết 。 宣tuyên 宗tông 少thiểu 歷lịch 艱gian 難nan 。 長trường/trưởng 年niên 踐tiễn 祚tộ 。 人nhân 之chi 情tình 偽ngụy 靡mĩ 不bất 周chu 知tri 。 盡tận 心tâm 民dân 事sự 精tinh 勤cần 治trị 道đạo 。 賞thưởng 簡giản 而nhi 當đương 罰phạt 嚴nghiêm 而nhi 必tất 。 故cố 方phương 內nội 樂nhạo/nhạc/lạc 業nghiệp 殊thù 俗tục 順thuận 軌quỹ 。 求cầu 之chi 漢hán 世thế 其kỳ 孝hiếu 宣tuyên 之chi 流lưu 亞# 歟# 。
論luận 曰viết 。 唐đường 新tân 舊cựu 史sử 唯duy 宣tuyên 宗tông 朝triêu 事sự 實thật 相tướng 返phản 特đặc 甚thậm 。 唯duy 舊cựu 史sử 與dữ 資tư 治trị 通thông 鑑giám 皆giai 合hợp 。 新tân 史sử 貶biếm 之chi 謂vị 宣tuyên 宗tông 以dĩ 察sát 為vi 明minh 。 無vô 復phục 仁nhân 恩ân 之chi 意ý 。 嗚ô 呼hô 斯tư 言ngôn 莫mạc 知tri 何hà 謂vị 也dã 。 大đại 凡phàm 人nhân 君quân 寬khoan 厚hậu 。 長trưởng 者giả 必tất 責trách 以dĩ 優ưu 游du 無vô 斷đoạn 。 至chí 於ư 精tinh 勤cần 治trị 道đạo 。 則tắc 謂vị 以dĩ 察sát 為vi 明minh 。 然nhiên 則tắc 何hà 從tùng 而nhi 可khả 乎hồ 。 孟# 子tử 曰viết 。 盡tận 信tín 書thư 不bất 如như 無vô 書thư 。 盖# 誠thành 然nhiên 也dã 。
咸hàm 通thông 六lục 年niên 。 德đức 山sơn 宣tuyên 鑑giám 禪thiền 師sư 示thị 寂tịch 。 師sư 劒kiếm 南nam 人nhân 。 姓tánh 周chu 氏thị 。 愽# 貫quán 三tam 藏tạng 。 常thường 講giảng 金kim 剛cang 經kinh 。
時thời 以dĩ 周chu 金kim 剛cang 名danh 之chi 。 俄nga 慨khái 然nhiên 曰viết 。 窮cùng 諸chư 玄huyền 辯biện 。 若nhược 一nhất 毫hào 置trí 於ư 太thái 虗hư 。 竭kiệt 世thế 樞xu 機cơ 。 似tự 一nhất 滴tích 投đầu 於ư 巨cự 浸tẩm 。 學học 與dữ 無Vô 學Học 吾ngô 知tri 之chi 矣hĩ 。 乃nãi 盡tận 棄khí 其kỳ 習tập 。 謁yết 龍long 潭đàm 信tín 禪thiền 師sư 問vấn 。 久cửu 嚮hướng 龍long 潭đàm 。 及cập 到đáo 來lai 。 潭đàm 又hựu 不bất 見kiến 龍long 亦diệc 不bất 現hiện 。 信tín 曰viết 子tử 親thân 到đáo 龍long 潭đàm 。 是thị 夕tịch 師sư 立lập 侍thị 更cánh 深thâm 。 信tín 曰viết 何hà 不bất 下hạ 去khứ 。 師sư 曰viết 暗ám 。 信tín 炷chú 紙chỉ 燭chúc 與dữ 師sư 。 師sư 接tiếp 得đắc 。 信tín 即tức 吹xuy 滅diệt 。 師sư 豁hoát 然nhiên 大đại 悟ngộ 曰viết 。 今kim 後hậu 更cánh 不bất 疑nghi 天thiên 下hạ 老lão 和hòa 尚thượng 舌thiệt 頭đầu 也dã 。 即tức 日nhật 便tiện 辭từ 。 信tín 語ngữ 其kỳ 徒đồ 曰viết 。 可khả 中trung 有hữu 箇cá 漢hán 。 牙nha 如như 劒kiếm 樹thụ 。 口khẩu 似tự 血huyết 盆bồn 。 一nhất 棒bổng 打đả 不bất 回hồi 頭đầu 。 他tha 時thời 向hướng 孤cô 峰phong 上thượng 立lập 吾ngô 道đạo 去khứ 在tại 。 師sư 居cư 澧# 陽dương 垂thùy 三tam 十thập 年niên 。 大đại 中trung 初sơ 武võ 陵lăng 太thái 守thủ 薛tiết 廷đình 望vọng 剏# 德đức 山sơn 精tinh 舍xá 。 廷đình 請thỉnh 居cư 之chi 。 大đại 闡xiển 宗tông 風phong 。 上thượng 堂đường 示thị 眾chúng 云vân 。 於ư 己kỷ 無vô 事sự 則tắc 勿vật 妄vọng 求cầu 。 妄vọng 求cầu 而nhi 得đắc 亦diệc 非phi 得đắc 也dã 。 汝nhữ 但đãn 無vô 事sự 於ư 心tâm 。 無vô 心tâm 於ư 事sự 。 則tắc 虗hư 而nhi 靈linh 空không 而nhi 妙diệu 。 若nhược 毛mao 端đoan 許hứa 言ngôn 之chi 本bổn 末mạt 者giả 。 皆giai 為vi 自tự 欺khi 。 毫hào 釐li 繫hệ 念niệm 。 三tam 塗đồ 業nghiệp 因nhân 。 瞥miết 爾nhĩ 情tình 生sanh 。 萬vạn 劫kiếp 覊# 鎻# 。 聖thánh 名danh 凡phàm 號hiệu 盡tận 是thị 虗hư 聲thanh 。 殊thù 相tương/tướng 劣liệt 形hình 皆giai 為vi 幻huyễn 色sắc 。 汝nhữ 欲dục 求cầu 之chi 得đắc 無vô 累lũy/lụy/luy 乎hồ 。 及cập 其kỳ 猒# 之chi 又hựu 成thành 大đại 患hoạn 。 終chung 而nhi 無vô 益ích 。 僧Tăng 問vấn 如như 何hà 是thị 菩Bồ 提Đề 。 師sư 打đả 云vân 。 出xuất 去khứ 。 莫mạc 向hướng 這giá 裏lý 屙# 。 問vấn 如như 何hà 是thị 佛Phật 。 師sư 云vân 佛Phật 是thị 西tây 天thiên 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 雪tuyết 峰phong 問vấn 。 從tùng 上thượng 宗tông 乘thừa 以dĩ 何hà 法pháp 示thị 人nhân 。 師sư 云vân 。 我ngã 宗tông 無vô 語ngữ 句cú 。 亦diệc 無vô 一nhất 法pháp 與dữ 人nhân 。 至chí 是thị 將tương 終chung 。 謂vị 眾chúng 曰viết 。 捫môn 空không 追truy 響hưởng 。 勞lao 汝nhữ 心tâm 神thần 。 夢mộng 覺giác 覺giác 非phi 。 竟cánh 有hữu 何hà 事sự 。 言ngôn 訖ngật 端đoan 坐tọa 而nhi 逝thệ 。 閱duyệt 世thế 八bát 十thập 有hữu 六lục 。
七thất 年niên 四tứ 月nguyệt 。 臨lâm 濟tế 義nghĩa 玄huyền 禪thiền 師sư 示thị 寂tịch 。 師sư 曹tào 州châu 人nhân 。 姓tánh 邢# 氏thị 。 參tham 黃hoàng 檗# 運vận 禪thiền 師sư 問vấn 如như 何hà 是thị 佛Phật 法Pháp 。 的đích 的đích 大đại 意ý 。 聲thanh 未vị 絕tuyệt 運vận 便tiện 打đả 。 如như 是thị 三tam 度độ 到đáo 問vấn 三tam 度độ 被bị 打đả 。 遂toại 辭từ 下hạ 山sơn 。 運vận 指chỉ 往vãng 高cao 安an 大đại 愚ngu 處xứ 去khứ 。 師sư 至chí 。 大đại 愚ngu 問vấn 。 黃hoàng 檗# 近cận 日nhật 有hữu 何hà 言ngôn 句cú 。 師sư 曰viết 某mỗ 甲giáp 三tam 度độ 問vấn 佛Phật 法Pháp 的đích 的đích 大đại 意ý 。 三tam 度độ 被bị 打đả 。 不bất 知tri 有hữu 過quá 無vô 過quá 。 愚ngu 云vân 。 黃hoàng 檗# 恁nhẫm 麼ma 老lão 婆bà 心tâm 。 更cánh 問vấn 有hữu 過quá 無vô 過quá 。 師sư 於ư 言ngôn 下hạ 大đại 悟ngộ 。 乃nãi 曰viết 元nguyên 來lai 黃hoàng 檗# 佛Phật 法Pháp 無vô 多đa 子tử 。 愚ngu 搊# 住trụ 曰viết 。 尿niệu 牀sàng 鬼quỷ 子tử 。 適thích 來lai 問vấn 有hữu 過quá 無vô 過quá 。 而nhi 今kim 卻khước 道đạo 黃hoàng 檗# 佛Phật 法Pháp 無vô 多đa 子tử 。 汝nhữ 見kiến 箇cá 什thập 麼ma 。 師sư 於ư 大đại 愚ngu 肋lặc 下hạ 築trúc 三tam 拳quyền 。 愚ngu 托thác 開khai 云vân 。 汝nhữ 師sư 黃hoàng 檗# 。 非phi 干can 我ngã 事sự 。 師sư 由do 是thị 再tái 回hồi 黃hoàng 檗# 。 師sư 資tư 契khế 會hội 。 大đại 機cơ 大đại 用dụng 卓trác 冠quan 一nhất 時thời 。 後hậu 還hoàn 鄉hương 。 徇# 趙triệu 人nhân 之chi 請thỉnh 。 住trụ 子tử 城thành 南nam 臨lâm 濟tế 禪thiền 苑uyển 。 學học 徒đồ 奔bôn 湊thấu 。 師sư 示thị 眾chúng 曰viết 。 赤xích 肉nhục 團đoàn 上thượng 有hữu 一nhất 無vô 位vị 真Chân 人Nhân 。 常thường 從tùng 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 面diện 門môn 出xuất 入nhập 。 未vị 證chứng 據cứ 者giả 看khán 。
時thời 有hữu 僧Tăng 問vấn 如như 何hà 是thị 無vô 位vị 真Chân 人Nhân 。 師sư 下hạ 禪thiền 床sàng 搊# 住trụ 云vân 。 道đạo 道đạo 。 其kỳ 僧Tăng 擬nghĩ 議nghị 。 師sư 托thác 開khai 云vân 。 無vô 位vị 真Chân 人Nhân 是thị 什thập 麼ma 乾can/kiền/càn 屎thỉ 橛quyết 。 師sư 云vân 。 出xuất 家gia 人nhân 且thả 要yếu 學học 道Đạo 。 如như 山sơn 僧Tăng 往vãng 日nhật 亦diệc 曾tằng 於ư 經kinh 論luận 中trung 尋tầm 討thảo 。 後hậu 方phương 知tri 是thị 濟tế 世thế 藥dược 方phương 表biểu 顯hiển 之chi 語ngữ 。 遂toại 一nhất 時thời 拋phao 卻khước 。 訪phỏng 道đạo 參tham 禪thiền 遇ngộ 。 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 方phương 乃nãi 道Đạo 眼nhãn 分phân 明minh 。 識thức 得đắc 天thiên 下hạ 老lão 和hòa 尚thượng 。 知tri 其kỳ 邪tà 正chánh 。 不bất 是thị 娘nương 生sanh 下hạ 便tiện 金kim 。 還hoàn 是thị 體thể 究cứu 練luyện 磨ma 一nhất 朝triêu 自tự 省tỉnh 。 道đạo 流lưu 。 如như 諸chư 方phương 學học 人nhân 未vị 有hữu 不bất 依y 物vật 出xuất 來lai 底để 。 山sơn 僧Tăng 向hướng 此thử 間gian 從tùng 頭đầu 打đả 手thủ 上thượng 出xuất 來lai 。 手thủ 上thượng 打đả 口khẩu 裏lý 出xuất 來lai 。 口khẩu 裏lý 打đả 眼nhãn 裏lý 打đả 。 未vị 有hữu 一nhất 箇cá 獨độc 脫thoát 出xuất 來lai 底để 。 皆giai 是thị 上thượng 他tha 古cổ 人nhân 閑nhàn 機cơ 境cảnh 。 山sơn 僧Tăng 無vô 一nhất 法pháp 與dữ 人nhân 。 只chỉ 是thị 治trị 病bệnh 解giải 縛phược 。 你nễ 諸chư 方phương 道đạo 流lưu 試thí 不bất 依y 物vật 出xuất 來lai 。 我ngã 要yếu 共cộng 你nễ 商thương 量lượng 。 十thập 年niên 五ngũ 歲tuế 並tịnh 無vô 一nhất 人nhân 。 皆giai 是thị 依y 草thảo 附phụ 木mộc 精tinh 魅mị 。 向hướng 糞phẩn 塊khối 上thượng 亂loạn 咬giảo 瞎hạt 漢hán 。 作tác 這giá 般bát 見kiến 解giải 。 徒đồ 消tiêu 十thập 方phương 信tín 施thí 。 向hướng 你nễ 道đạo 無vô 如như 許hứa 多đa 般bát 。 只chỉ 是thị 平bình 常thường 著trước 衣y 喫khiết 飯phạn 無vô 事sự 過quá 時thời 。 你nễ 諸chư 方phương 來lai 者giả 。 皆giai 是thị 有hữu 心tâm 求cầu 佛Phật 求cầu 法Pháp 求cầu 解giải 脫thoát 求cầu 出xuất 離ly 三tam 界giới 。 癡si 人nhân 你nễ 出xuất 三tam 界giới 向hướng 什thập 麼ma 處xứ 去khứ 。 你nễ 一nhất 念niệm 心tâm 貪tham 是thị 欲dục 界giới 。 一nhất 念niệm 心tâm 嗔sân 是thị 色sắc 界giới 。 一nhất 念niệm 心tâm 癡si 是thị 無vô 色sắc 界giới 。 是thị 你nễ 屋ốc 裏lý 家gia 具cụ 。 三tam 界giới 不bất 自tự 道đạo 我ngã 是thị 三tam 界giới 。 還hoàn 是thị 你nễ 目mục 前tiền 靈linh 靈linh 地địa 照chiếu 燭chúc 萬vạn 般ban 酌chước 度độ 世thế 界giới 底để 人nhân 與dữ 三tam 界giới 安an 名danh 。 道đạo 流lưu 。 目mục 前tiền 用dụng 處xứ 。 更cánh 有hữu 阿a 誰thùy 把bả 得đắc 便tiện 用dụng 。 莫mạc 著trước 名danh 字tự 號hiệu 為vi 玄huyền 旨chỉ 。 與dữ 麼ma 見kiến 得đắc 為vi 嫌hiềm 底để 法pháp 。 師sư 云vân 。 禪thiền 宗tông 見kiến 解giải 死tử 活hoạt 翛# 然nhiên 。 參tham 學học 之chi 人nhân 大đại 須tu 子tử 細tế 。 如như 賓tân 主chủ 相tương 見kiến 便tiện 有hữu 言ngôn 論luận 往vãng 來lai 。 或hoặc 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 或hoặc 全toàn 體thể 作tác 用dụng 。 或hoặc 把bả 機cơ 權quyền 喜hỷ 怒nộ 。 或hoặc 現hiện 半bán 身thân 。 如như 有hữu 真chân 正Chánh 道Đạo 流lưu 便tiện 喝hát 。 先tiên 拈niêm 出xuất 一nhất 箇cá 膠giao 盆bồn 子tử 。 善Thiện 知Tri 識Thức 不bất 辨biện 是thị 境cảnh 。 便tiện 上thượng 他tha 境cảnh 上thượng 作tác 模mô 樣# 。 學học 人nhân 又hựu 喝hát 。 前tiền 人nhân 不bất 旨chỉ 放phóng 下hạ 。 此thử 是thị 膏cao 肓# 之chi 病bệnh 。 不bất 堪kham 醫y 。 喚hoán 作tác 客khách 看khán 主chủ 。 或hoặc 善Thiện 知Tri 識Thức 不bất 拈niêm 出xuất 物vật 。 隨tùy 學học 人nhân 問vấn 處xứ 即tức 奪đoạt 。 學học 人nhân 被bị 奪đoạt 。 抵để 死tử 不bất 放phóng 下hạ 。 此thử 是thị 主chủ 看khán 客khách 。 或hoặc 有Hữu 學Học 人nhân 。 應ưng 一nhất 箇cá 清thanh 淨tịnh 境cảnh 出xuất 。 善Thiện 知Tri 識Thức 辨biện 得đắc 是thị 境cảnh 。 把bả 將tương 拋phao 向hướng [土*兄]# 裏lý 。 學học 人nhân 言ngôn 大đại 好hảo/hiếu 。 知tri 識thức 即tức 云vân 咄đốt 哉tai 不bất 識thức 好hảo 惡ác 。 學học 人nhân 便tiện 禮lễ 拜bái 。 此thử 是thị 主chủ 看khán 主chủ 。 或hoặc 有Hữu 學Học 人nhân 。 被bị 枷già 帶đái 鎻# 出xuất 。 善Thiện 知Tri 識Thức 更cánh 與dữ 一nhất 重trọng/trùng 枷già 鎻# 。 學học 人nhân 歡hoan 喜hỷ 。 彼bỉ 此thử 不bất 辨biện 。 呼hô 為vi 客khách 看khán 客khách 。 山sơn 僧Tăng 如như 是thị 所sở 舉cử 。 皆giai 是thị 辨biện 魔ma 揀giản 異dị 知tri 其kỳ 邪tà 正chánh 。 道đạo 流lưu 。 實thật 情tình 大đại 難nạn/nan 。 佛Phật 法Pháp 幽u 玄huyền 。 山sơn 僧Tăng 竟cánh 日nhật 與dữ 他tha 說thuyết 破phá 。 學học 者giả 物vật 不bất 在tại 意ý 。 千thiên 遍biến 萬vạn 徧biến 脚cước 底để 踏đạp 過quá 。 黑hắc 沒một 焌# 地địa 。 年niên 登đăng 半bán 百bách 。 只chỉ 管quản 傍bàng 家gia 負phụ 死tử 屍thi 行hành 。 擔đảm 卻khước 擔đảm 子tử 天thiên 下hạ 走tẩu 。 道đạo 流lưu 。 如như 諸chư 方phương 學học 人nhân 來lai 。 山sơn 僧Tăng 此thử 間gian 作tác 三tam 種chủng 根căn 器khí 斷đoạn 。 如như 中trung 下hạ 根căn 器khí 來lai 。 我ngã 便tiện 奪đoạt 其kỳ 境cảnh 而nhi 不bất 除trừ 其kỳ 法pháp 。 或hoặc 中trung 上thượng 根căn 器khí 人nhân 來lai 。 我ngã 即tức 境cảnh 法pháp 俱câu 奪đoạt 。 如như 上thượng 上thượng 根căn 器khí 人nhân 來lai 。 我ngã 則tắc 境cảnh 法pháp 人nhân 俱câu 不bất 奪đoạt 。 如như 有hữu 出xuất 格cách 見kiến 解giải 人nhân 來lai 。 我ngã 此thử 間gian 便tiện 全toàn 體thể 作tác 用dụng 不bất 歷lịch 根căn 器khí 。 道đạo 流lưu 。 到đáo 這giá 裏lý 。 着trước 力lực 處xứ 不bất 通thông 風phong 。 石thạch 火hỏa 電điện 光quang 即tức 蹉sa 過quá 。 學học 人nhân 若nhược 眼nhãn 目mục 定định 動động 。 轉chuyển 沒một 交giao 涉thiệp 。 擬nghĩ 心tâm 即tức 差sai 。 動động 念niệm 即tức 隔cách 。 有hữu 人nhân 解giải 者giả 不bất 離ly 目mục 前tiền 。 師sư 云vân 。 山sơn 僧Tăng 佛Phật 法Pháp 的đích 的đích 相tương/tướng 承thừa 。 從tùng 道đạo 一nhất 和hòa 尚thượng 。 麻ma 谷cốc 。 丹đan 霞hà 。 廬lư 山sơn 和hòa 尚thượng 一nhất 路lộ 行hành 徧biến 天thiên 下hạ 。 無vô 人nhân 信tín 得đắc 盡tận 。 皆giai 起khởi 謗báng 。 如như 道đạo 一nhất 和hòa 尚thượng 用dụng 處xứ 。 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 學học 人nhân 三tam 百bách 五ngũ 百bách 盡tận 皆giai 不bất 見kiến 他tha 意ý 。 如như 廬lư 山sơn 和hòa 尚thượng 自tự 在tại 真chân 正chánh 順thuận 逆nghịch 用dụng 處xứ 。 學học 人nhân 不bất 測trắc 涯nhai 際tế 悉tất 皆giai 茫mang 然nhiên 。 如như 丹đan 霞hà 翫ngoạn 珠châu 隱ẩn 顯hiển 。 學học 人nhân 來lai 者giả 皆giai 悉tất 被bị 罵mạ 。 如như 麻ma 谷cốc 用dụng 處xứ 。 如như 黃hoàng 檗# 用dụng 處xứ 。 近cận 皆giai 不bất 得đắc 。 如như 石thạch 鞏# 用dụng 處xứ 。 向hướng 箭tiễn 頭đầu 上thượng 覔# 人nhân 。 來lai 者giả 皆giai 懼cụ 。 如như 山sơn 僧Tăng 今kim 日nhật 用dụng 處xứ 。 真chân 正chánh 成thành 壞hoại 翫ngoạn 弄lộng 神thần 變biến 。 入nhập 一nhất 切thiết 境cảnh 隨tùy 處xứ 無vô 事sự 。 境cảnh 不bất 能năng 換hoán 。 但đãn 有hữu 來lai 者giả 。 我ngã 即tức 便tiện 出xuất 看khán 渠cừ 。 渠cừ 不bất 識thức 我ngã 。 便tiện 一nhất 向hướng 入nhập 我ngã 言ngôn 句cú 。 苦khổ 哉tai 苦khổ 哉tai 。 師sư 辭từ 。 黃hoàng 檗# 問vấn 什thập 磨ma 處xứ 去khứ 。 師sư 云vân 不bất 是thị 河hà 南nam 便tiện 歸quy 河hà 北bắc 。 檗# 便tiện 打đả 。 師sư 約ước 住trụ 與dữ 一nhất 掌chưởng 。 檗# 大đại 笑tiếu 喚hoán 侍thị 者giả 將tương 百bách 丈trượng 先tiên 師sư 禪thiền 板bản 机cơ 案án 來lai 。 師sư 云vân 侍thị 者giả 將tương 火hỏa 來lai 。 檗# 云vân 。 雖tuy 然nhiên 如như 是thị 。 汝nhữ 但đãn 將tương 去khứ 。 已dĩ 後hậu 坐tọa 卻khước 天thiên 下hạ 人nhân 舌thiệt 頭đầu 去khứ 在tại 。 先tiên 是thị 仰ngưỡng 山sơn 云vân 。 汝nhữ 向hướng 北bắc 有hữu 箇cá 住trú 處xứ 。 有hữu 人nhân 輔phụ 佐tá 老lão 兄huynh 。 只chỉ 是thị 此thử 人nhân 有hữu 頭đầu 無vô 尾vĩ 。 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 及cập 師sư 居cư 臨lâm 濟tế 。 普phổ 化hóa 已dĩ 先tiên 在tại 彼bỉ 。 果quả 贊tán 佐tá 師sư 。 未vị 久cửu 普phổ 化hóa 全toàn 身thân 脫thoát 去khứ 。 尋tầm 以dĩ 兵binh 動động 弃khí 去khứ 。 太thái 尉úy 默mặc 君quân 和hòa 捨xả 宅trạch 為vi 寺tự 。 延diên 請thỉnh 師sư 居cư 。 亦diệc 以dĩ 臨lâm 濟tế 為vi 額ngạch 。 次thứ 至chí 河hà 府phủ 。 府phủ 主chủ 王vương 常thường 侍thị 與dữ 師sư 道đạo 契khế 。 晚vãn 遷thiên 大đại 名danh 府phủ 興hưng 化hóa 寺tự 閑nhàn 居cư 。 存tồn 獎tưởng 執chấp 侍thị 。 師sư 付phó 法pháp 偈kệ 曰viết 。 沿duyên 流lưu 不bất 止chỉ 問vấn 如như 何hà 。 真chân 照chiếu 無vô 邊biên 說thuyết 似tự 他tha 。 離ly 相tương 離ly 名danh 人nhân 不bất 稟bẩm 。 吹xuy 毛mao 用dụng 了liễu 急cấp 還hoàn 磨ma 。 一nhất 日nhật 謂vị 眾chúng 曰viết 。 吾ngô 滅diệt 後hậu 不bất 得đắc 滅diệt 卻khước 吾ngô 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。 三tam 聖thánh 云vân 爭tranh 敢cảm 滅diệt 卻khước 和hòa 尚thượng 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。 師sư 云vân 。 已dĩ 後hậu 有hữu 人nhân 問vấn 你nễ 。 作tác 麼ma 生sanh 道đạo 。 三tam 聖thánh 便tiện 喝hát 。 師sư 云vân 誰thùy 知tri 吾ngô 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 向hướng 這giá 瞎hạt 驢lư 邊biên 滅diệt 卻khước 。 言ngôn 訖ngật 端đoan 坐tọa 而nhi 化hóa 。 門môn 人nhân 奉phụng 全toàn 身thân 塔tháp 于vu 大đại 名danh 府phủ 西tây 北bắc 隅ngung 。 諡thụy 曰viết 慧tuệ 照chiếu 禪thiền 師sư 。
論luận 曰viết 。 臨lâm 濟tế 大đại 悟ngộ 發phát 明minh 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 如như 箭tiễn 離ly 絃huyền 。 師sư 子tử 返phản 擲trịch 。 照chiếu 用dụng 驚kinh 群quần 。 又hựu 況huống 黃hoàng 檗# 。 大đại 愚ngu 鉗kiềm 鎚chùy 妙diệu 密mật 。 掣xiết 電điện 光quang 中trung 與dữ 之chi 擊kích 節tiết 投đầu 機cơ 。 真chân 佛Phật 祖tổ 爐lô 鞴# 也dã 。 嗚ô 呼hô 盛thịnh 哉tai 。 自tự 臨lâm 濟tế 傳truyền 興hưng 化hóa 。 今kim 逾du 十thập 世thế 道đạo 益ích 光quang 大đại 。 所sở 謂vị 源nguyên 深thâm 流lưu 長trường/trưởng 。 抑ức 這giá 宗tông 脉mạch 說thuyết 話thoại 。 歷lịch 歷lịch 皆giai 從tùng 佛Phật 祖tổ 頂đảnh nễ 上thượng 拈niêm 出xuất 。 決quyết 非phi 他tha 宗tông 所sở 能năng 跂# 及cập 也dã 。 其kỳ 猶do 大đại 鵬# 一nhất 舉cử 九cửu 萬vạn 里lý 則tắc 風phong 斯tư 在tại 下hạ 矣hĩ 。 古cổ 所sở 謂vị 雲vân 門môn 。 臨lâm 濟tế 僧Tăng 中trung 王vương 也dã 。 豈khởi 虗hư 語ngữ 哉tai 。
九cửu 年niên 。 長trường/trưởng 沙sa 景cảnh 岑sầm 禪thiền 師sư 示thị 寂tịch 。 師sư 嘗thường 示thị 眾chúng 曰viết 。 我ngã 若nhược 一nhất 向hướng 舉cử 揚dương 宗tông 教giáo 。 法pháp 堂đường 裏lý 須tu 草thảo 深thâm 一nhất 丈trượng 。 我ngã 不bất 得đắc 已dĩ 向hướng 汝nhữ 諸chư 人nhân 道đạo 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 沙Sa 門Môn 眼nhãn 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 沙Sa 門Môn 全toàn 身thân 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 自tự 己kỷ 光quang 明minh 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 在tại 自tự 己kỷ 光quang 明minh 裏lý 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 一nhất 人nhân 不bất 是thị 自tự 己kỷ 。 我ngã 常thường 向hướng 汝nhữ 道đạo 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 共cộng 十thập 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 是thị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 光quang 。 光quang 未vị 發phát 時thời 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 向hướng 什thập 麼ma 處xứ 委ủy 。 光quang 未vị 發phát 時thời 尚thượng 無vô 佛Phật 無vô 眾chúng 生sanh 消tiêu 息tức 。 何hà 處xứ 得đắc 有hữu 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 來lai 。
時thời 有hữu 僧Tăng 問vấn 如như 何hà 是thị 沙Sa 門Môn 眼nhãn 。 師sư 云vân 長trường/trưởng 長trường/trưởng 出xuất 不bất 得đắc 。 又hựu 云vân 成thành 佛Phật 成thành 祖tổ 出xuất 不bất 得đắc 。 六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 出xuất 不bất 得đắc 。 僧Tăng 云vân 未vị 審thẩm 出xuất 箇cá 什thập 麼ma 不bất 得đắc 。 師sư 云vân 晝trú 見kiến 日nhật 夜dạ 見kiến 星tinh 。 僧Tăng 云vân 學học 人nhân 不bất 會hội 。 師sư 云vân 妙Diệu 高Cao 山Sơn 色sắc 青thanh 又hựu 青thanh 。 僧Tăng 云vân 如như 何hà 是thị 佛Phật 。 師sư 云vân 眾chúng 生sanh 色sắc 身thân 是thị 。 僧Tăng 云vân 。 河hà 沙sa 諸chư 佛Phật 體thể 皆giai 同đồng 。 如như 何hà 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。 師sư 云vân 。 從tùng 眼nhãn 根căn 返phản 源nguyên 名danh 為vi 文Văn 殊Thù 。 耳nhĩ 根căn 反phản 源nguyên 名danh 為vi 觀quán 音âm 。 徙tỉ 心tâm 返phản 源nguyên 。 名danh 為vi 普Phổ 賢Hiền 。 文Văn 殊Thù 是thị 佛Phật 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 觀quán 音âm 是thị 佛Phật 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 。 普phổ 賢hiền 是thị 佛Phật 無vô 為vi 妙diệu 行hạnh 。 三tam 聖thánh 是thị 佛Phật 之chi 妙diệu 用dụng 。 佛Phật 是thị 三tam 聖thánh 之chi 真chân 體thể 。 用dụng 則tắc 有hữu 河hà 沙sa 假giả 名danh 。 體thể 則tắc 總tổng 名danh 為vi 一nhất 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 僧Tăng 云vân 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 此thử 理lý 如như 何hà 。 師sư 云vân 。 礙ngại 處xứ 非phi 墻tường 壁bích 。 通thông 處xứ 勿vật 虗hư 空không 。 若nhược 人nhân 如như 是thị 解giải 。 心tâm 色sắc 本bổn 來lai 同đồng 。 問vấn 如như 何hà 是thị 佛Phật 性tánh 。 師sư 云vân 。 佛Phật 性tánh 堂đường 堂đường 。 顯hiển 現hiện 住trụ 相tương/tướng 。 有hữu 情tình 難nan 見kiến 。 若nhược 悟ngộ 眾chúng 生sanh 無vô 我ngã 。 我ngã 面diện 何hà 殊thù 佛Phật 面diện 。 問vấn 如như 何hà 是thị 上thượng 上thượng 人nhân 行hành 履lý 處xứ 。 師sư 云vân 如như 死tử 人nhân 眼nhãn 。 問vấn 上thượng 上thượng 人nhân 相tương 見kiến 時thời 如như 何hà 。 師sư 云vân 如như 死tử 人nhân 手thủ 。 問vấn 善thiện 財tài 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 為vi 什thập 麼ma 淤ứ 普phổ 賢hiền 身thân 中trung 世thế 界giới 不bất 遍biến 。 師sư 云vân 汝nhữ 從tùng 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 還hoàn 曾tằng 游du 得đắc 遍biến 麼ma 。 問vấn 如như 何hà 是thị 普phổ 賢hiền 身thân 。 答đáp 含hàm 元nguyên 殿điện 裏lý 更cánh 問vấn 長trường/trưởng 安an 。 問vấn 亡vong 僧Tăng 迁# 化hóa 向hướng 什thập 麼ma 處xứ 去khứ 。 師sư 云vân 。 不bất 識thức 金kim 剛cang 體thể 。 卻khước 喚hoán 作tác 生sanh 緣duyên 。 十thập 方phương 真chân 寂tịch 滅diệt 。 誰thùy 在tại 復phục 誰thùy 行hành 。 師sư 因nhân 臨lâm 濟tế 示thị 眾chúng 赤xích 肉nhục 團đoàn 上thượng 有hữu 一nhất 無vô 位vị 真Chân 人Nhân 。 乃nãi 有hữu 偈kệ 曰viết 。 萬vạn 法pháp 一Nhất 如Như 不bất 用dụng 揀giản 。 一nhất 如như 誰thùy 揀giản 誰thùy 不bất 揀giản 。 即tức 今kim 生sanh 死tử 本bổn 菩Bồ 提Đề 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 同đồng 箇cá 眼nhãn 。 仰ngưỡng 山sơn 問vấn 。 人nhân 人nhân 盡tận 有hữu 這giá 箇cá 事sự 。 只chỉ 是thị 用dụng 不bất 得đắc 。 師sư 云vân 恰kháp 是thị 請thỉnh 汝nhữ 用dụng 。 仰ngưỡng 云vân 作tác 麼ma 生sanh 用dụng 。 師sư 乃nãi 踏đạp 倒đảo 仰ngưỡng 山sơn 。 山sơn 曰viết 直trực 下hạ 似tự 箇cá 大đại 虫trùng 。 世thế 因nhân 名danh 岑sầm 大đại 虫trùng 。
十thập 年niên 。 洞đỗng 山sơn 价# 禪thiền 師sư 示thị 寂tịch 。 師sư 會hội 稽khể 人nhân 也dã 。 姓tánh 俞# 氏thị 。 幼ấu 出xuất 家gia 。 年niên 二nhị 十thập 一nhất 往vãng 嵩tung 岳nhạc 受thọ 具cụ 。 首thủ 謁yết 南nam 泉tuyền 。 值trị 馬mã 祖tổ 忌kỵ 日nhật 設thiết 齋trai 。 泉tuyền 問vấn 眾chúng 曰viết 。 今kim 日nhật 設thiết 齋trai 。 未vị 審thẩm 馬mã 祖tổ 還hoàn 來lai 否phủ/bĩ 。 眾chúng 無vô 對đối 。 師sư 乃nãi 出xuất 對đối 曰viết 。 待đãi 有hữu 伴bạn 即tức 來lai 。 泉tuyền 聞văn 之chi 讚tán 曰viết 。 此thử 子tử 雖tuy 後hậu 生sanh 。 卻khước 堪kham 雕điêu 琢trác 。 師sư 曰viết 和hòa 尚thượng 莫mạc 壓áp 良lương 為vi 賤tiện 。 次thứ 謁yết 溈# 山sơn 問vấn 曰viết 。 頃khoảnh 聞văn 忠trung 國quốc 師sư 有hữu 無vô 情tình 說thuyết 法Pháp 。 良lương 价# 未vị 究cứu 其kỳ 微vi 。 溈# 山sơn 曰viết 。 我ngã 這giá 裏lý 亦diệc 有hữu 。 只chỉ 是thị 難nan 得đắc 其kỳ 人nhân 。 師sư 曰viết 便tiện 請thỉnh 和hòa 尚thượng 道đạo 。 溈# 曰viết 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 口khẩu 終chung 不bất 敢cảm 道đạo 。 師sư 曰viết 還hoàn 有hữu 與dữ 和hòa 尚thượng 同đồng 時thời 慕mộ 道đạo 者giả 否phủ/bĩ 。 溈# 曰viết 此thử 去khứ 石thạch 室thất 相tương 連liên 。 有hữu 雲vân 巖nham 道Đạo 人Nhân 。 若nhược 能năng 撥bát 草thảo 瞻chiêm 風phong 。 必tất 為vi 子tử 之chi 所sở 重trọng/trùng 。 師sư 到đáo 雲vân 巖nham 問vấn 無vô 情tình 說thuyết 法Pháp 什thập 麼ma 人nhân 得đắc 聞văn 。 岩# 曰viết 無vô 情tình 說thuyết 法Pháp 無vô 情tình 得đắc 聞văn 。 師sư 曰viết 和hòa 尚thượng 還hoàn 聞văn 否phủ/bĩ 。 岩# 曰viết 。 我ngã 若nhược 聞văn 。 汝nhữ 即tức 不bất 得đắc 聞văn 吾ngô 說thuyết 法Pháp 也dã 。 師sư 曰viết 若nhược 恁nhẫm 麼ma 即tức 良lương 价# 不bất 聞văn 和hòa 尚thượng 說thuyết 法Pháp 。 岩# 曰viết 。 我ngã 說thuyết 汝nhữ 尚thượng 不bất 聞văn 。 何hà 況huống 無vô 情tình 說thuyết 法Pháp 耶da 。 師sư 乃nãi 述thuật 偈kệ 曰viết 。 大đại 也dã 奇kỳ 。 也dã 大đại 奇kỳ 。 無vô 情tình 說thuyết 法Pháp 不bất 思tư 議nghị 。 若nhược 將tương 耳nhĩ 聽thính 應ưng 難nan 會hội 。 眼nhãn 處xứ 聞văn 聲thanh 方phương 始thỉ 知tri 。 遂toại 辭từ 。 雲vân 巖nham 問vấn 什thập 麼ma 處xứ 去khứ 。 曰viết 雖tuy 離ly 和hòa 尚thượng 未vị 卜bốc 所sở 止chỉ 。 巖nham 曰viết 早tảo 晚vãn 卻khước 來lai 。 師sư 曰viết 待đãi 和hòa 尚thượng 有hữu 住trụ 所sở 即tức 來lai 。 巖nham 曰viết 自tự 此thử 一nhất 去khứ 難nan 得đắc 相tương 見kiến 。 師sư 曰viết 難nan 得đắc 不bất 相tương 見kiến 。 又hựu 問vấn 巖nham 曰viết 。 和hòa 尚thượng 百bách 年niên 後hậu 。 忽hốt 有hữu 人nhân 問vấn 還hoàn 邈mạc 得đắc 師sư 真chân 。 如như 何hà 祇kỳ 對đối 。 巖nham 曰viết 。 但đãn 向hướng 伊y 道đạo 。 即tức 這giá 是thị 。 師sư 良lương 久cửu 。 巖nham 曰viết 承thừa 當đương 這giá 箇cá 事sự 大đại 須tu 審thẩm 細tế 。 師sư 猶do 涉thiệp 疑nghi 。 後hậu 因nhân 過quá 水thủy 覩đổ 影ảnh 大đại 悟ngộ 前tiền 旨chỉ 。 因nhân 有hữu 偈kệ 曰viết 。 切thiết 恐khủng 從tùng 他tha 覔# 。 迢điều 迢điều 與dữ 我ngã 疎sơ 。 我ngã 今kim 獨độc 自tự 往vãng 。 處xứ 處xứ 得đắc 逢phùng 渠cừ 。 渠cừ 今kim 正chánh 是thị 我ngã 。 我ngã 今kim 不bất 是thị 渠cừ 。 應ưng 須tu 恁nhẫm 麼ma 會hội 。 方phương 得đắc 契khế 如như 如như 。 大đại 中trung 末mạt 。 於ư 新tân 豐phong 山sơn 接tiếp 誘dụ 學học 徒đồ 。 其kỳ 後hậu 盛thịnh 化hóa 於ư 高cao 安an 之chi 洞đỗng 山sơn 。 常thường 因nhân 雲vân 巖nham 忌kỵ 日nhật 修tu 齋trai 。 僧Tăng 問vấn 。 和hòa 尚thượng 見kiến 南nam 泉tuyền 發phát 迹tích 。 為vi 什thập 麼ma 與dữ 雲vân 巖nham 設thiết 齋trai 。 師sư 曰viết 。 我ngã 不bất 重trọng/trùng 先tiên 師sư 道Đạo 德đức 。 亦diệc 不bất 為vi 佛Phật 法Pháp 。 只chỉ 重trọng/trùng 不bất 為vi 說thuyết 破phá 。 又hựu 僧Tăng 問vấn 。 和hòa 尚thượng 還hoàn 肯khẳng 先tiên 師sư 也dã 無vô 。 師sư 曰viết 半bán 肯khẳng 半bán 不bất 肯khẳng 。 曰viết 為vi 什thập 麼ma 不bất 全toàn 肯khẳng 。 師sư 曰viết 。 若nhược 全toàn 肯khẳng 。 即tức 孤cô 負phụ 先tiên 師sư 也dã 。 師sư 有hữu 時thời 垂thùy 語ngữ 云vân 。 直trực 道đạo 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 猶do 未vị 消tiêu 得đắc 他tha 鉢bát 袋đại 子tử 。 僧Tăng 問vấn 什thập 麼ma 人nhân 合hợp 得đắc 。 師sư 曰viết 不bất 入nhập 門môn 者giả 。 曰viết 只chỉ 如như 不bất 入nhập 門môn 者giả 還hoàn 得đắc 也dã 無vô 。 師sư 曰viết 。 雖tuy 然nhiên 如như 此thử 。 不bất 得đắc 不bất 與dữ 他tha 。 師sư 又hựu 曰viết 。 直trực 道đạo 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 猶do 未vị 消tiêu 得đắc 他tha 衣y 鉢bát 。 這giá 裏lý 合hợp 下hạ 得đắc 一nhất 轉chuyển 語ngữ 。 且thả 道đạo 下hạ 得đắc 什thập 麼ma 語ngữ 。 有hữu 一nhất 上thượng 座tòa 下hạ 九cửu 十thập 六lục 轉chuyển 語ngữ 不bất 愜# 師sư 意ý 。 末mạt 後hậu 一nhất 轉chuyển 始thỉ 可khả 師sư 意ý 。 師sư 曰viết 。 闍xà 黎lê 何hà 不bất 早tảo 恁nhẫm 麼ma 道đạo 。 有hữu 一nhất 僧Tăng 聞văn 。 請thỉnh 舉cử 其kỳ 語ngữ 。 如như 是thị 三tam 年niên 執chấp 侍thị 。 然nhiên 不bất 為vi 舉cử 。 上thượng 座tòa 因nhân 疾tật 其kỳ 僧Tăng 曰viết 。 某mỗ 甲giáp 三tam 年niên 請thỉnh 舉cử 前tiền 語ngữ 。 不bất 蒙mông 慈từ 悲bi 。 善thiện 取thủ 不bất 得đắc 惡ác 取thủ 。 遂toại 露lộ 刃nhận 向hướng 之chi 曰viết 。 若nhược 不bất 道đạo 即tức 殺sát 上thượng 座tòa 也dã 。 上thượng 座tòa 悚tủng 然nhiên 曰viết 且thả 待đãi 為vì 汝nhữ 舉cử 。 乃nãi 曰viết 直trực 饒nhiêu 將tương 來lai 亦diệc 無vô 處xứ 著trước 。 其kỳ 僧Tăng 禮lễ 謝tạ 。 僧Tăng 問vấn 常thường 尋tầm 常thường 教giáo 學học 人nhân 行hành 鳥điểu 道đạo 。 未vị 審thẩm 如như 何hà 是thị 鳥điểu 道đạo 。 師sư 曰viết 不bất 逢phùng 一nhất 人nhân 。 曰viết 如như 何hà 行hành 。 師sư 曰viết 直trực 須tu 足túc 下hạ 無vô 絲ti 去khứ 。 如như 只chỉ 如như 行hành 鳥điểu 道đạo 。 莫mạc 便tiện 是thị 本bổn 來lai 面diện 目mục 否phủ/bĩ 。 師sư 曰viết 汝nhữ 因nhân 什thập 麼ma 顛điên 倒đảo 。 曰viết 什thập 麼ma 處xứ 是thị 學học 人nhân 顛điên 倒đảo 。 師sư 曰viết 。 若nhược 不bất 顛điên 倒đảo 。 何hà 得đắc 認nhận 奴nô 作tác 郎lang 。 曰viết 如như 何hà 是thị 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 師sư 曰viết 不bất 行hành 鳥điểu 道đạo 。 師sư 謂vị 眾chúng 曰viết 。 知tri 有hữu 佛Phật 向hướng 上thượng 人nhân 。 方phương 有hữu 語ngữ 話thoại 分phần/phân 。
時thời 有hữu 僧Tăng 問vấn 如như 何hà 是thị 佛Phật 向hướng 上thượng 人nhân 。 師sư 曰viết 非phi 常thường 。 師sư 問vấn 僧Tăng 世thế 間gian 何hà 物vật 最tối 苦khổ 。 僧Tăng 曰viết 地địa 獄ngục 最tối 苦khổ 。 師sư 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 在tại 此thử 衣y 線tuyến 下hạ 不bất 明minh 大đại 事sự 是thị 最tối 苦khổ 。 師sư 問vấn 僧Tăng 名danh 什thập 麼ma 。 曰viết 某mỗ 甲giáp 。 師sư 曰viết 阿a 那na 箇cá 是thị 汝nhữ 主chủ 人nhân 公công 。 曰viết 見kiến 祇kỳ 對đối 次thứ 。 師sư 曰viết 。 苦khổ 哉tai 苦khổ 哉tai 。 今kim 時thời 人nhân 例lệ 皆giai 如như 此thử 。 只chỉ 是thị 認nhận 得đắc 驢lư 前tiền 馬mã 後hậu 將tương 為vi 自tự 己kỷ 。 佛Phật 法Pháp 平bình 沉trầm 此thử 之chi 是thị 也dã 。 客khách 中trung 辨biện 主chủ 尚thượng 未vị 分phân 明minh 。 如như 何hà 辨biện 得đắc 主chủ 中trung 主chủ 。 僧Tăng 云vân 如như 何hà 是thị 主chủ 中trung 主chủ 。 師sư 云vân 闍xà 黎lê 自tự 道đạo 取thủ 。 曰viết 。 某mỗ 甲giáp 道đạo 得đắc 。 只chỉ 是thị 客khách 中trung 主chủ 。 如như 何hà 是thị 主chủ 中trung 主chủ 。 師sư 曰viết 。 恁nhẫm 麼ma 道đạo 即tức 易dị 。 相tương 續tục 也dã 大đại 難nạn/nan 。 師sư 將tương 示thị 寂tịch 。 謂vị 眾chúng 曰viết 。 吾ngô 有hữu 閑nhàn 名danh 在tại 。 誰thùy 為vi 吾ngô 除trừ 得đắc 。 眾chúng 皆giai 無vô 對đối 。 有hữu 沙Sa 彌Di 曰viết 。 請thỉnh 和hòa 尚thượng 法pháp 號hiệu 。 師sư 曰viết 吾ngô 閑nhàn 名danh 已dĩ 謝tạ 。 問vấn 。 和hòa 尚thượng 違vi 和hòa 。 還hoàn 有hữu 不bất 病bệnh 者giả 不phủ 。 曰viết 有hữu 。 僧Tăng 曰viết 不bất 病bệnh 者giả 還hoàn 看khán 和hòa 尚thượng 否phủ/bĩ 。 曰viết 老lão 僧Tăng 看khán 他tha 有hữu 分phần/phân 。 曰viết 和hòa 尚thượng 爭tranh 得đắc 看khán 他tha 。 師sư 曰viết 老lão 僧Tăng 看khán 他tha 時thời 不bất 見kiến 有hữu 病bệnh 。 又hựu 曰viết 離ly 此thử 殻# 漏lậu 子tử 向hướng 什thập 麼ma 處xứ 與dữ 吾ngô 相tương 見kiến 。 眾chúng 無vô 對đối 。 遂toại 剃thế 髮phát 披phi 衣y 令linh 撞chàng 鐘chung 。 湛trạm 然nhiên 而nhi 寂tịch 。
時thời 學học 徒đồ 千thiên 餘dư 人nhân 號hiệu 悅duyệt 。 移di 時thời 師sư 忽hốt 開khai 眸mâu 曰viết 。 夫phu 出xuất 家gia 人nhân 心tâm 不bất 附phụ 物vật 。 是thị 真chân 修tu 行hành 。 勞lao 生sanh 息tức 死tử 於ư 悲bi 何hà 有hữu 。 乃nãi 召triệu 主chủ 事sự 僧Tăng 令linh 辨biện 愚ngu 癡si 齋trai 一nhất 中trung 。 盖# 責trách 其kỳ 徒đồ 戀luyến 情tình 也dã 。 至chí 七thất 日nhật 食thực 具cụ 方phương 備bị 。 師sư 隨tùy 眾chúng 齋trai 畢tất 。 復phục 謂vị 眾chúng 曰viết 。 僧Tăng 家gia 無vô 事sự 。 大đại 率suất 臨lâm 行hành 之chi 際tế 勿vật 須tu 諠huyên 動động 。 明minh 日nhật 浴dục 罷bãi 。 端đoan 坐tọa 長trường/trưởng 往vãng 。 壽thọ 六lục 十thập 三tam 。 諡thụy 悟ngộ 本bổn 禪thiền 師sư 。
是thị 歲tuế 五ngũ 月nguyệt 。 帝đế 幸hạnh 安an 國quốc 寺tự 。 賜tứ 國quốc 師sư 知tri 玄huyền 寶bảo 座tòa 。 高cao 二nhị 丈trượng 。 材tài 用dụng 沉trầm 香hương 塗đồ 髤# 。 縷lũ 龍long 鳳phượng 葩ba [白*為]# 金kim 細tế 之chi 上thượng 。 施thí 複phức 座tòa 陳trần 經kinh 几kỉ 。 其kỳ 前tiền 四tứ 隅ngung 立lập 瑞thụy 鳥điểu 神thần 人nhân 。 高cao 數số 赤xích 。 磴# 道đạo 以dĩ 陞thăng 。 前tiền 被bị 綉# 囊nang 錦cẩm 襜xiêm 珍trân 麗lệ 絕tuyệt 甚thậm 。
時thời 宮cung 中trung 日nhật 齋trai 萬vạn 僧Tăng 。 帝đế 自tự 為vi 贊tán 唄bối 。 宰tể 相tướng 肅túc 倣# 諫gián 以dĩ 為vi 天Thiên 竺Trúc 法pháp 割cát 愛ái 取thủ 滅diệt 。 非phi 帝đế 王vương 躬cung 踐tiễn 。 今kim 筆bút 梵Phạm 言ngôn 口khẩu 梵Phạm 音âm 。 不bất 若nhược 徵trưng 謬mậu 賞thưởng 濫lạm 罰phạt 振chấn 殃ương 祈kỳ 福phước 。 况# 佛Phật 者giả 可khả 以dĩ 悟ngộ 取thủ 。 不bất 可khả 以dĩ 相tương 求cầu 。 懿# 宗tông 雖tuy 不bất 納nạp 。 然nhiên 嘉gia 美mỹ 其kỳ 言ngôn 。 玄huyền 姓tánh 陳trần 氏thị 。 世thế 號hiệu 陳trần 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 學học 洞đỗng 貫quán 。 名danh 盖# 一nhất 時thời 。 異dị 跡tích 尤vưu 多đa 。 及cập 僖# 宗tông 避tị 巢sào 賊tặc 幸hạnh 成thành 都đô 。 遣khiển 御ngự 史sử 郭quách 遵tuân 賷# 璽# 書thư 徵trưng 赴phó 行hành 在tại 。 帝đế 素tố 重trọng/trùng 其kỳ 名danh 。 引dẫn 對đối 大đại 悅duyệt 。 賜tứ 號hiệu 悟ngộ 達đạt 國quốc 師sư 。 留lưu 行hành 宮cung 久cửu 之chi 。 辭từ 歸quy 九cửu 隴# 。 忽hốt 定định 中trung 見kiến 菩Bồ 薩Tát 降giáng/hàng 其kỳ 室thất 。 摩ma 玄huyền 頂đảnh 。 演diễn 深thâm 妙diệu 音âm 而nhi 慰úy 安an 之chi 。 言ngôn 訖ngật 即tức 隱ẩn 。 俄nga 一nhất 珠châu 入nhập 玄huyền 左tả 股cổ 。 隆long 起khởi 楚sở 甚thậm 。 上thượng 有hữu 晁# 錯thác 二nhị 字tự 。 玄huyền 知tri 夙túc 債trái 也dã 。 即tức 右hữu 脇hiếp 安an 臥ngọa 而nhi 逝thệ 。 著trước 述thuật 凡phàm 二nhị 十thập 餘dư 萬vạn 言ngôn 行hạnh 于vu 世thế 。 弟đệ 子tử 僧Tăng 徹triệt 。 徹triệt 弟đệ 子tử 覺giác 暉huy 。 俱câu 有hữu 重trọng 名danh 。 三tam 世thế 為vi 僧Tăng 統thống 。 或hoặc 謂vị 玄huyền 前tiền 身thân 盖# 漢hán 川xuyên 三tam 學học 山sơn 知tri 鉉# 法Pháp 師sư 。 鉉# 在tại 世thế 嘗thường 講giảng 十Thập 地Địa 品phẩm 。 感cảm 地địa 變biến 金kim 色sắc 。 及cập 終chung 感cảm 病bệnh 。 與dữ 玄huyền 絕tuyệt 類loại 。
論luận 曰viết 。 世thế 稱xưng 知tri 玄huyền 蓋cái 漢hán 袁viên 盎áng 後hậu 身thân 。 其kỳ 諫gián 爭tranh 亦diệc 餘dư 習tập 也dã 。 當đương 武võ 宗tông 惑hoặc 於ư 左tả 道đạo 將tương 罷bãi 大đại 教giáo 。 玄huyền 爭tranh 之chi 。 伸thân 明minh 自tự 宗tông 可khả 也dã 。 乃nãi 沮trở 其kỳ 服phục 食thực 而nhi 進tiến 以dĩ 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 刑hình 政chánh 。 是thị 拂phất 之chi 而nhi 與dữ 之chi 競cạnh 焉yên 。 則tắc 與dữ 盎áng 諫gián 遷thiên 淮hoài 南nam 王vương 斥xích 趙triệu 談đàm 參tham 乘thừa 卻khước 慎thận 夫phu 人nhân 座tòa 異dị 矣hĩ 。 然nhiên 自tự 漢hán 文văn 抵để 僖# 宗tông 七thất 百bách 餘dư 年niên 。 盎áng 償thường 晁# 錯thác 事sự 固cố 應ưng 足túc 矣hĩ 。 尚thượng 蒙mông 惡ác 報báo 而nhi 斃# 。 何hà 哉tai 。 蓋cái 與dữ 錯thác 始thỉ 有hữu 私tư 隙khích 。 及cập 錯thác 議nghị 削tước 七thất 國quốc 而nhi 七thất 國quốc 叛bạn 。 盎áng 遂toại 請thỉnh 斬trảm 錯thác 。 及cập 錯thác 誅tru 而nhi 七thất 國quốc 之chi 兵binh 不bất 退thoái 。 則tắc 是thị 盎áng 假giả 國quốc 威uy 以dĩ 報báo 私tư 讎thù 也dã 。 故cố 其kỳ 歷lịch 十thập 數số 世thế 而nhi 業nghiệp 報báo 未vị 艾ngải 也dã 如như 此thử 。 可khả 不bất 戒giới 哉tai 。
咸hàm 通thông 十thập 一nhất 年niên 。 相tương/tướng 國quốc 裴# 休hưu 薨hoăng 。 休hưu 字tự 公công 美mỹ 。 孟# 州châu 人nhân 。 兒nhi 時thời 與dữ 兄huynh 弟đệ 偕giai 隱ẩn 。 晝trú 講giảng 經kinh 。 夜dạ 著trước 書thư 。 終chung 年niên 不bất 出xuất 戶hộ 。 有hữu 饋quỹ 鹿lộc 者giả 。 諸chư 生sanh 薦tiến 之chi 。 休hưu 不bất 食thực 。 曰viết 。 蔬# 食thực 猶do 不bất 足túc 。 今kim 一nhất 啗đạm 肉nhục 。 後hậu 何hà 以dĩ 繼kế 。 擢trạc 進tiến 士sĩ 第đệ 。 累lũy/lụy/luy 更cánh 內nội 任nhậm 。 嘗thường 出xuất 刺thứ 洪hồng 州châu 。 一nhất 日nhật 入nhập 龍long 興hưng 寺tự 觀quán 壁bích 畫họa 歎thán 曰viết 。 容dung 儀nghi 可khả 觀quán 。 高cao 僧Tăng 何hà 在tại 。
時thời 有hữu 數số 僧Tăng 對đối 。 不bất 愜# 。 休hưu 曰viết 此thử 間gian 莫mạc 有hữu 禪thiền 者giả 麼ma 。 僧Tăng 云vân 。 近cận 一nhất 僧Tăng 至chí 。 似tự 禪thiền 者giả 。 休hưu 命mạng 召triệu 至chí 。 乃nãi 黃hoàng 檗# 運vận 禪thiền 師sư 。
時thời 未vị 顯hiển 名danh 。 休hưu 以dĩ 前tiền 問vấn 扣khấu 之chi 。 運vận 高cao 聲thanh 曰viết 裴# 休hưu 。 休hưu 應ưng 諾nặc 。 運vận 曰viết 在tại 什thập 麼ma 處xứ 。 休hưu 豁hoát 然nhiên 。 後hậu 此thử 契khế 入nhập 。 遂toại 迎nghênh 入nhập 府phủ 第đệ 。 旦đán 夕tịch 問vấn 法pháp 。 及cập 移di 鎮trấn 宛uyển 陵lăng 亦diệc 命mạng 與dữ 俱câu 。 由do 是thị 深thâm 徹triệt 法pháp 源nguyên 。 復phục 與dữ 圭# 峰phong 密mật 禪thiền 師sư 道đạo 緣duyên 尤vưu 密mật 。 大đại 中trung 時thời 執chấp 政chánh 六lục 年niên 。 次thứ 歷lịch 諸chư 鎮trấn 節tiết 度độ 。 薨hoăng 年niên 七thất 十thập 有hữu 四tứ 。 休hưu 能năng 文văn 章chương 。 書thư 楷# 遒# 媚mị 有hữu 體thể 法pháp 。 為vi 人nhân 醞# 籍tịch 操thao 守thủ 嚴nghiêm 正chánh 進tiến 止chỉ 雍ung 閑nhàn 。 宣tuyên 宗tông 嘗thường 曰viết 。 休hưu 真chân 儒nho 者giả 。 居cư 常thường 不bất 御ngự 酒tửu 肉nhục 。 著trước 釋Thích 氏thị 文văn 數sổ 萬vạn 言ngôn 。
其kỳ 圭# 峰phong 禪thiền 源nguyên 諸chư 詮thuyên 序tự 曰viết 。 禪thiền 師sư 集tập 禪thiền 源nguyên 諸chư 詮thuyên 為vi 禪thiền 藏tạng 而nhi 都đô 序tự 之chi 。 休hưu 曰viết 未vị 嘗thường 有hữu 也dã 。 自tự 如Như 來Lai 現hiện 世thế 隨tùy 機cơ 立lập 教giáo 。 菩Bồ 薩Tát 間gian 生sanh 隨tùy 病bệnh 指chỉ 藥dược 。 故cố 一nhất 代đại 時thời 教giáo 開khai 深thâm 淺thiển 之chi 二nhị 門môn 。 一nhất 真Chân 如Như 心tâm 。 演diễn 性tánh 相tướng 之chi 別biệt 法pháp 。 馬mã 龍long 二nhị 士sĩ 皆giai 弘hoằng 調điều 御ngự 之chi 說thuyết 而nhi 空không 性tánh 異dị 宗tông 。 能năng 秀tú 二nhị 師sư 俱câu 傳truyền 達đạt 磨ma 之chi 心tâm 而nhi 頓đốn 漸tiệm 殊thù 稟bẩm 。 天thiên 台thai 專chuyên 依y 三tam 觀quán 。 牛ngưu 頭đầu 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 江giang 西tây 舉cử 體thể 全toàn 真chân 。 荷hà 澤trạch 直trực 指chỉ 知tri 見kiến 。 其kỳ 他tha 空không 有hữu 相tương 破phá 。 真chân 妄vọng 相tương/tướng 攻công 。 反phản 奪đoạt 順thuận 取thủ 。 密mật 指chỉ 顯hiển 說thuyết 。 故cố 西tây 域vực 中trung 夏hạ 其kỳ 宗tông 實thật 繁phồn 。 良lương 以dĩ 病bệnh 有hữu 千thiên 源nguyên 藥dược 生sanh 多đa 品phẩm 。 投đầu 機cơ 隨tùy 器khí 不bất 得đắc 一nhất 同đồng 。 雖tuy 俱câu 為vi 證chứng 悟ngộ 之chi 門môn 。 盡tận 是thị 正chánh 真chân 之chi 道Đạo 。 然nhiên 諸chư 宗tông 門môn 下hạ 通thông 少thiểu 局cục 多đa 。 故cố 數sổ 十thập 年niên 來lai 師sư 法pháp 益ích 壞hoại 。 以dĩ 承thừa 稟bẩm 為vi 門môn 戶hộ 。 各các 自tự 開khai 張trương 。 以dĩ 經kinh 論luận 為vi 戈qua 矛mâu 。 互hỗ 相tương 攻công 擊kích 。 情tình 隨tùy 函hàm 矢thỉ 而nhi 遷thiên 變biến 。 法pháp 逐trục 人nhân 我ngã 以dĩ 高cao 低đê 。 是thị 非phi 紛phân 拏noa 莫mạc 能năng 辨biện 析tích 。 則tắc 向hướng 者giả 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 諸chư 方phương 教giáo 宗tông 。 適thích 足túc 以dĩ 起khởi 諍tranh 後hậu 人nhân 。 增tăng 煩phiền 惱não 病bệnh 。 何hà 利lợi 益ích 之chi 有hữu 哉tai 。 圭# 峰phong 禪thiền 師sư 久cửu 而nhi 歎thán 曰viết 。 予# 丁đinh 此thử 時thời 。 不bất 可khả 默mặc 矣hĩ 。 於ư 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 三tam 種chủng 教giáo 義nghĩa 。 印ấn 禪thiền 宗tông 三tam 種chủng 法Pháp 門môn 。 融dung 瓶bình 槃bàn 釵thoa 釧xuyến 為vi 一nhất 金kim 。 攪giảo 酥tô 酪lạc 醍đề 醐hồ 為vi 一nhất 味vị 。 振chấn 綱cương 領lãnh 而nhi 舉cử 者giả 皆giai 順thuận 。 據cứ 會hội 要yếu 而nhi 來lai 者giả 同đồng 趨xu 。 尚thượng 恐khủng 學học 者giả 之chi 難nạn/nan 明minh 也dã 。 又hựu 復phục 直trực 示thị 宗tông 源nguyên 之chi 本bổn 末mạt 。 真chân 妄vọng 之chi 和hòa 合hợp 。 空không 性tánh 之chi 隱ẩn 顯hiển 。 法pháp 義nghĩa 之chi 差sai 殊thù 。 頓đốn 漸tiệm 之chi 同đồng 異dị 。 遮già 表biểu 之chi 迴hồi 互hỗ 。 權quyền 實thật 之chi 淺thiển 深thâm 。 通thông 局cục 之chi 是thị 非phi 。 莫mạc 不bất 提đề 耳nhĩ 而nhi 告cáo 之chi 。 指chỉ 掌chưởng 而nhi 示thị 之chi 。 嚬tần 呻thân 以dĩ 吼hống 之chi 。 柔nhu 和hòa 以dĩ 誘dụ 之chi 。 乳nhũ 而nhi 藥dược 之chi 。 恐khủng 性tánh 命mạng 之chi 夭yểu 殤thương 也dã 。 保bảo 而nhi 護hộ 之chi 。 念niệm 水thủy 火hỏa 之chi 漂phiêu 焚phần 也dã 。 揮huy 而nhi 散tán 之chi 。 悲bi 鬪đấu 諍tranh 之chi 牢lao 固cố 也dã 。 大đại 明minh 不bất 能năng 破phá 長trường 夜dạ 之chi 昏hôn 。 慈từ 父phụ 不bất 能năng 保bảo 身thân 後hậu 之chi 子tử 。 若nhược 吾ngô 師sư 者giả 捧phủng 佛Phật 日nhật 而nhi 委ủy 曲khúc 迴hồi 照chiếu 。 疑nghi 曀ê 盡tận 除trừ 。 順thuận 佛Phật 心tâm 而nhi 橫hoạnh/hoành 亘tuyên 大đại 悲bi 。 窮cùng 劫kiếp 蒙mông 益ích 。 是thị 則tắc 世Thế 尊Tôn 為vi 闡xiển 教giáo 之chi 主chủ 。 吾ngô 師sư 為vi 會hội 教giáo 之chi 人nhân 。 本bổn 末mạt 相tương/tướng 符phù 。 遠viễn 近cận 相tương 照chiếu 。 可khả 謂vị 畢tất 一nhất 代đại 時thời 教giáo 之chi 能năng 事sự 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 。 自tự 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 未vị 嘗thường 大đại 都đô 而nhi 通thông 之chi 。 今kim 一nhất 旦đán 違vi 宗tông 趣thú 而nhi 不bất 守thủ 。 廢phế 關quan 防phòng 而nhi 不bất 據cứ 。 無vô 乃nãi 乖quai 秘bí 藏tạng 密mật 契khế 之chi 道đạo 乎hồ 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 於ư 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 涅Niết 槃Bàn 會hội 上thượng 亦diệc 以dĩ 融dung 為vi 一nhất 味vị 。 但đãn 味vị 者giả 不bất 覺giác 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 曰viết 。 諸chư 佛Phật 有hữu 密mật 語ngữ 而nhi 無vô 密mật 藏tạng 。 世Thế 尊Tôn 讚tán 歎thán 曰viết 。 如Như 來Lai 之chi 言ngôn 開khai 發phát 顯hiển 露lộ 清thanh 淨tịnh 無vô 翳ế 。 愚ngu 人nhân 不bất 解giải 。 謂vị 之chi 秘bí 藏tạng 。 智trí 者giả 了liễu 達đạt 。 則tắc 不bất 名danh 藏tạng 。 此thử 其kỳ 證chứng 也dã 。 故cố 王vương 道đạo 興hưng 則tắc 外ngoại 戶hộ 不bất 閉bế 而nhi 守thủ 在tại 夷di 狄địch 。 佛Phật 道Đạo 備bị 則tắc 諸chư 法pháp 總tổng 持trì 而nhi 防phòng 在tại 外ngoại 魔ma 。 不bất 當đương 復phục 執chấp 情tình 攘nhương 臂tý 於ư 其kỳ 間gian 也dã 。 嗚ô 呼hô 。 後hậu 學học 當đương 取thủ 信tín 於ư 佛Phật 。 無vô 取thủ 信tín 於ư 人nhân 。 當đương 取thủ 證chứng 於ư 本bổn 法pháp 。 無vô 取thủ 證chứng 於ư 未vị 習tập 。 能năng 如như 是thị 則tắc 可khả 以dĩ 報báo 圭# 峰phong 之chi 劬cù 勞lao 德đức 矣hĩ 。
論luận 曰viết 。 唐đường 拾thập 遺di 稱xưng 休hưu 執chấp 政chánh 六lục 年niên 。 一nhất 日nhật 宣tuyên 宗tông 在tại 便tiện 殿điện 。 休hưu 入nhập 見kiến 從tùng 容dung 以dĩ 立lập 皇hoàng 儲trữ 為vi 請thỉnh 。 宣tuyên 宗tông 徐từ 搖dao 首thủ 曰viết 。 如như 卿khanh 請thỉnh 。 朕trẫm 便tiện 是thị 閑nhàn 人nhân 也dã 。 休hưu 以dĩ 此thử 忤ngỗ 。 肯khẳng 丐cái 外ngoại 任nhậm 。 乃nãi 以dĩ 平bình 章chương 事sự 出xuất 鎮trấn 巨cự 藩# 。 閱duyệt 十thập 餘dư 年niên 而nhi 薨hoăng 。 及cập 史sử 氏thị 稱xưng 休hưu 為vi 人nhân 醞# 籍tịch 橾# 守thủ 嚴nghiêm 正chánh 進tiến 止chỉ 雍ung 閑nhàn 。 宣tuyên 宗tông 嘗thường 曰viết 休hưu 真chân 儒nho 者giả 。 此thử 蓋cái 涉thiệp 世thế 之chi 影ảnh 迹tích 也dã 。 至chí 於ư 淹yêm 貫quán 六lục 藝nghệ 。 洞đỗng 徹triệt 教giáo 乘thừa 。 具cụ 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。 則tắc 天thiên 下hạ 之chi 美mỹ 萃tụy 於ư 一nhất 人nhân 。 而nhi 古cổ 今kim 無vô 與dữ 比tỉ 者giả 。 當đương 時thời 唯duy 龐# 居cư 士sĩ 具cụ 宗tông 眼nhãn 而nhi 純thuần 提đề 向hướng 上thượng 。 休hưu 則tắc 潤nhuận 以dĩ 文văn 雅nhã 而nhi 光quang 輔phụ 宗tông 門môn 。 若nhược 其kỳ 圓viên 覺giác 經kinh 。 法Pháp 界Giới 觀quán 二nhị 序tự 。 并tinh 勸khuyến 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 文văn 。 後hậu 世thế 雖tuy 有hữu 作tác 者giả 。 無vô 能năng 過quá 矣hĩ 。 是thị 二nhị 公công 者giả 。 議nghị 其kỳ 地địa 位vị 。 則tắc 第đệ 八bát 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 福phước 智trí 皆giai 報báo 得đắc 者giả 歟# 。
咸hàm 通thông 十thập 四tứ 年niên 三tam 月nguyệt 庚canh 午ngọ 。 詔chiếu 兩lưỡng 街nhai 僧Tăng 於ư 鳳phượng 翔tường 法Pháp 門môn 寺tự 迎nghênh 佛Phật 骨cốt 。 於ư 是thị 以dĩ 金kim 銀ngân 為vi 剎sát 。 珠châu 王vương 為vi 帳trướng 。 孔khổng 鷸# 周chu 飾sức 之chi 。 小tiểu 者giả 尋tầm 丈trượng 。 高cao 者giả 倍bội 之chi 。 刻khắc 檀đàn 為vi 檐diêm 柱trụ 。 陛bệ 墄# 塗đồ 黃hoàng 金kim 。 每mỗi 一nhất 剎sát 數số 百bách 人nhân 舉cử 之chi 。 香hương 輿dư 前tiền 後hậu 係hệ 道đạo 綴chuế 玉ngọc 瑟sắt 瑟sắt 。 幡phan 蓋cái 殊thù 綵thải 以dĩ 為vi 幢tràng 旌tinh 。 費phí 不bất 貲ti 限hạn 。 以dĩ 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 至chí 京kinh 師sư 。 綵thải 觀quán 夾giáp 道đạo 。 天thiên 子tử 御ngự 安an 福phước 門môn 樓lâu 迎nghênh 拜bái 。 引dẫn 入nhập 內nội 道Đạo 場Tràng 。 三tam 日nhật 後hậu 出xuất 京kinh 城thành 諸chư 寺tự 。 詔chiếu 賜tứ 兩lưỡng 街nhai 僧Tăng 金kim 帛bạch 。 京kinh 師sư 耆kỳ 老lão 及cập 見kiến 元nguyên 和hòa 事sự 者giả 悉tất 厚hậu 賜tứ 。 所sở 過quá 卿khanh 聚tụ 皆giai 裒# 土thổ/độ 為vi 剎sát 。 相tương 望vọng 於ư 途đồ 。 光quang 景cảnh 晝trú 見kiến 。 京kinh 城thành 高cao 貲ti 相tương/tướng 與dữ 集tập 大đại 衢cù 。 作tác 繒tăng 臺đài 縵man 闕khuyết 。 注chú 水thủy 銀ngân 為vi 池trì 。 金kim 玉ngọc 為vi 樹thụ 。 集tập 桑tang 門môn 。 羅la 像tượng 設thiết 。 考khảo 鼓cổ 鳴minh 螺loa 繼kế 日nhật 夜dạ 。 下hạ 詔chiếu 曰viết 。 朕trẫm 以dĩ 寡quả 德đức 纘# 承thừa 洪hồng 業nghiệp 十thập 有hữu 四tứ 年niên 。 頃khoảnh 值trị 冦# 興hưng 王vương 師sư 未vị 息tức 。 朕trẫm 憂ưu 勤cần 在tại 位vị 愛ái 育dục 生sanh 靈linh 。 遂toại 尊tôn 崇sùng 釋thích 教giáo 。 至chí 重trọng/trùng 玄huyền 門môn 迎nghênh 請thỉnh 真chân 身thân 。 為vi 百bá 姓tánh 祈kỳ 福phước 。 今kim 觀quán 覩đổ 之chi 眾chúng 隘ải 塞tắc 路lộ 岐kỳ 。 載tái 念niệm 狴# 窂lao 寢tẩm 興hưng 在tại 慮lự 。 嗟ta 我ngã 黎lê 人nhân 陷hãm 于vu 刑hình 辟tịch 。 况# 漸tiệm 當đương 暑thử 毒độc 繫hệ 於ư 螺loa 絏# 。 京kinh 幾kỷ 及cập 天thiên 下hạ 諸chư 州châu 府phủ 見kiến 禁cấm 囚tù 遞đệ 減giảm 死tử 一nhất 等đẳng 。
明minh 年niên 四tứ 月nguyệt 詔chiếu 送tống 佛Phật 骨cốt 歸quy 于vu 鳳phượng 翔tường 。 都đô 人nhân 耆kỳ 耋# 辭từ 餞# 皆giai 嗚ô 咽yến/ế/yết 流lưu 涕thế 。
新tân 史sử 贊tán 曰viết 。 人nhân 之chi 惑hoặc 怪quái 神thần 也dã 甚thậm 哉tai 。 若nhược 佛Phật 者giả 特đặc 西tây 域vực 一nhất 槁cảo 人nhân 耳nhĩ 。 裸lõa 頂đảnh 露lộ 足túc 以dĩ 乞khất 食thực 自tự 資tư 。 癯# 辱nhục 其kỳ 身thân 。 屏bính 營doanh 山sơn 樊phàn 。 行hành 一nhất 槩# 之chi 苦khổ 本bổn 。 無vô 求cầu 於ư 人nhân 。 徒đồ 屬thuộc 稍sảo 稍sảo 從tùng 之chi 。 然nhiên 其kỳ 言ngôn 荒hoang 茫mang 漫mạn 靡mĩ 夷di 幻huyễn 變biến 現hiện 。 善thiện 推thôi 不bất 驗nghiệm 無vô 實thật 之chi 事sự 。 以dĩ 鬼quỷ 神thần 死tử 生sanh 貫quán 為vi 一nhất 條điều 。 據cứ 之chi 不bất 疑nghi 。 掊# 嗜thị 欲dục 。 弃khí 親thân 屬thuộc 。 大đại 抵để 與dữ 黃hoàng 老lão 相tương/tướng 出xuất 入nhập 。 至chí 漢hán 十thập 四tứ 葉diệp 書thư 入nhập 中trung 國quốc 。 蹟# 夫phù 生sanh 人nhân 之chi 情tình 以dĩ 耳nhĩ 目mục 不bất 際tế 為vi 奇kỳ 。 以dĩ 不bất 可khả 知tri 為vi 神thần 。 以dĩ 物vật 理lý 之chi 外ngoại 為vi 畏úy 。 以dĩ 變biến 化hóa 無vô 方phương 為vi 聖thánh 。 以dĩ 生sanh 而nhi 死tử 死tử 而nhi 復phục 生sanh 。 回hồi 復phục 償thường 報báo 歆# 艶diễm 其kỳ 間gian 為vi 惑hoặc 。 然nhiên 以dĩ 賤tiện 近cận 貴quý 遠viễn 為vi 喜hỷ 鞮đê 譯dịch 差sai 升thăng 不bất 可khả 研nghiên 詰cật 。 華hoa 人nhân 之chi 譎# 誕đản 者giả 。 又hựu 攘nhương 莊trang 周chu 列liệt 禦ngữ 冦# 之chi 說thuyết 佐tá 其kỳ 高cao 層tằng 累lũy/lụy/luy 架# 。 騰đằng 直trực 出xuất 其kỳ 表biểu 。 以dĩ 無vô 上thượng 不bất 可khả 加gia 為vi 勝thắng 妄vọng 相tương/tướng 夸# 。 協hiệp 而nhi 唱xướng 其kỳ 風phong 。 於ư 是thị 自tự 天thiên 子tử 逮đãi 庶thứ 人nhân 皆giai 震chấn 動động 而nhi 奉phụng 祀tự 之chi 。 初sơ 宰tể 相tướng 王vương 縉# 以dĩ 緣duyên 業nghiệp 事sự 佐tá 代đại 宗tông 。 始thỉ 作tác 內nội 道Đạo 場Tràng 。 書thư 夜dạ 梵Phạm 唄bối 。 冀ký 禳# 冦# 戎nhung 。 大đại 作tác 盂vu 蘭lan 。 肖tiếu 祖tổ 宗tông 像tượng 。 分phần/phân 供cung 寺tự 塔tháp 。 為vi 賤tiện 臣thần 嘻# 笑tiếu 。 至chí 憲hiến 宗tông 遂toại 迎nghênh 佛Phật 骨cốt 於ư 鳳phượng 翔tường 。 內nội 之chi 宮cung 中trung 。 韓# 愈dũ 指chỉ 言ngôn 其kỳ 弊tệ 。 帝đế 怒nộ 。 竄thoán 愈dũ 瀕# 死tử 。 憲hiến 亦diệc 弗phất 克khắc 天thiên 年niên 。 幸hạnh 福phước 而nhi 禍họa 無vô 。 乃nãi 左tả 乎hồ 懿# 宗tông 不bất 君quân 精tinh 爽sảng 奪đoạt 迷mê 。 復phục 蹈đạo 前tiền 車xa 而nhi 覆phú 之chi 。 興hưng 哀ai 無vô 知tri 之chi 場tràng 。 丐cái 疵tỳ 百bách 解giải 之chi 胾# 。 以dĩ 死tử 自tự 誓thệ 。 無vô 有hữu [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 籍tịch 流lưu 涕thế 拜bái 伏phục 。 雖tuy 事sự 庿# 上thượng 帝đế 無vô 以dĩ 進tiến 焉yên 。 屈khuất 萬vạn 乘thừa 之chi 貴quý 。 自tự 等đẳng 於ư 古cổ 胡hồ 數số 。 千thiên 載tái 而nhi 遠viễn 以dĩ 身thân 為vi 殉# 。 嗚ô 呼hô 。 運vận 痑# 祚tộ 殫đàn 天thiên 告cáo 之chi 矣hĩ 。 懿# 不bất 三tam 月nguyệt 而nhi 殂tồ 。 唐đường 德đức 之chi 不bất 競cạnh 。 厥quyết 有hữu 來lai 哉tai 。
論luận 曰viết 。 甚thậm 矣hĩ 宋tống 景cảnh 文văn 公công 詆# 毀hủy 吾ngô 先tiên 師sư 之chi 厚hậu 也dã 。 屢lũ 欲dục 直trực 其kỳ 辭từ 而nhi 為vi 之chi 解giải 嘲# 。 及cập 得đắc 大đại 顛điên 對đối 退thoái 之chi 之chi 論luận 。 李# 節tiết 贈tặng 疏sớ/sơ 言ngôn 之chi 敘tự 。 凡phàm 予# 所sở 欲dục 言ngôn 者giả 。 彼bỉ 既ký 言ngôn 矣hĩ 。 故cố 不bất 別biệt 論luận 。 且thả 憲hiến 懿# 二nhị 宗tông 誠thành 為vi 崇sùng 奉phụng 太thái 過quá 。 至chí 於ư 高cao 祖tổ 沙sa 汰# 二nhị 教giáo 。 詔chiếu 下hạ 而nhi 位vị 移di 。 武võ 宗tông 大đại 滅diệt 釋Thích 氏thị 。 未vị 逾du 歲tuế 而nhi 被bị 禍họa 。 此thử 亦diệc 不bất 得đắc 不bất 懼cụ 也dã 。 雖tuy 然nhiên 真chân 佛Phật 也dã 者giả 。 聖thánh 凡phàm 之chi 大đại 本bổn 也dã 。 體thể 與dữ 太thái 虗hư 等đẳng 遍biến 。 用dụng 與dữ 眾chúng 庶thứ 同đồng 功công 。 無vô 為vi 而nhi 無vô 所sở 不bất 為vi 。 無vô 在tại 而nhi 無vô 所sở 不bất 在tại 。 然nhiên 則tắc 心tâm 外ngoại 見kiến 佛Phật 而nhi 過quá 舉cử 之chi 者giả 非phi 正chánh 見kiến 也dã 。 昧muội 乎hồ 大đại 本bổn 而nhi 故cố 毀hủy 之chi 者giả 即tức 自tự 毀hủy 也dã 。 景cảnh 文văn 斥xích 其kỳ 奉phụng 之chi 之chi 弊tệ 。 而nhi 匿nặc 其kỳ 毀hủy 之chi 之chi 失thất 。 豈khởi 良lương 史sử 之chi 謂vị 哉tai 。
隆long 興hưng 佛Phật 教giáo 編biên 年niên 通thông 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 七thất