Lăng Nghiêm Kinh Toản Chú – Quyển 9

Chuẩn
Leave a comment

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 纂Toản 註Chú
Quyển 9
明Minh 真Chân 界Giới 纂Toản 註Chú

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。纂Toản 註Chú 卷quyển 第đệ 九cửu

唐đường 。天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 。般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 。譯dịch 。

唐đường 。烏ô 萇# 國quốc 沙Sa 門Môn 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 譯dịch 語ngữ 。

唐đường 菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 前tiền 正chánh 議nghị 大đại 夫phu 同đồng 中trung 書thư 開khai 下hạ 平bình 章chương 事sự 清thanh 河hà 房phòng 融dung 筆bút 受thọ

明minh 。檇# 李# 沙Sa 門Môn 。真chân 界giới 。纂toản 註chú 。

阿A 難Nan 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。所sở 修tu 心tâm 人nhân 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 梵Phạm 眾Chúng 天Thiên 。

前tiền 明minh 六lục 天thiên 。雖tuy 出xuất 塵trần 擾nhiễu 。而nhi 未vị 能năng 絕tuyệt 欲dục 。故cố 通thông 名danh 欲dục 界giới 。自tự 此thử 而nhi 下hạ 。明minh 十thập 八bát 天thiên 。雖tuy 離ly 欲dục 染nhiễm 。尚thượng 有hữu 色sắc 質chất 。故cố 通thông 名danh 色sắc 界giới 。又hựu 通thông 名danh 梵Phạm 世Thế 。為vi 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 也dã 。通thông 號hiệu 四tứ 禪thiền 。為vi 已dĩ 離ly 散tán 動động 也dã 。欲dục 天thiên 但đãn 十Thập 善Thiện 感cảm 生sanh 。此thử 天thiên 兼kiêm 禪thiền 定định 感cảm 生sanh 。然nhiên 特đặc 有hữu 漏lậu 禪thiền 觀quán 六lục 事sự 行hành 耳nhĩ 。六lục 行hành 者giả 。厭yếm 欲dục 界giới 是thị 苦khổ 是thị 麤thô 是thị 障chướng 。欣hân 色sắc 界giới 是thị 淨tịnh 是thị 妙diệu 是thị 離ly 。此thử 則tắc 凡phàm 夫phu 伏phục 惑hoặc 。超siêu 世thế 間gian 道đạo 也dã 。不bất 假giả 禪thiền 那na 等đẳng 者giả 。言ngôn 非phi 正chánh 修tu 。真chân 三tam 摩ma 地địa 。無vô 正chánh 智trí 慧tuệ 。但đãn 修tu 六lục 行hành 伏phục 欲dục 。使sử 愛ái 染nhiễm 不bất 生sanh 。則tắc 不bất 留lưu 欲dục 界giới 。麤thô 惑hoặc 不bất 染nhiễm 。淨tịnh 報báo 現hiện 前tiền 。故cố 即tức 生sanh 梵Phạm 世Thế 。初sơ 名danh 梵Phạm 眾chúng 。則tắc 眾chúng 庶thứ 而nhi 已dĩ 。次thứ 名danh 梵Phạm 輔phụ 。乃nãi 大đại 梵Phạm 宰tể 輔phụ 。而nhi 終chung 於ư 大đại 梵Phạm 。其kỳ 進tiến 有hữu 序tự 。

欲dục 習tập 既ký 除trừ 。離ly 欲dục 心tâm 現hiện 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 梵Phạm 輔Phụ 天Thiên 。

初sơ 天thiên 但đãn 能năng 執chấp 身thân 伏phục 欲dục 。此thử 天thiên 又hựu 得đắc 定định 共cộng 戒giới 。以dĩ 順thuận 律luật 儀nghi 。行hành 梵Phạm 德đức 。故cố 超siêu 之chi 也dã 。戒giới 定định 相tương 應ứng 。名danh 定định 共cộng 戒giới 。

身thân 心tâm 妙diệu 圓viên 。威uy 儀nghi 不bất 缺khuyết 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 大Đại 梵Phạm 天Thiên 。

由do 前tiền 身thân 心tâm 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 。故cố 得đắc 身thân 心tâm 妙diệu 圓viên 。於ư 諸chư 律luật 儀nghi 。愛ái 樂nhạo 隨tùy 順thuận 。故cố 威uy 儀nghi 戒giới 行hành 清thanh 淨tịnh 無vô 缺khuyết 。至chí 此thử 又hựu 加gia 以dĩ 明minh 悟ngộ 超siêu 達đạt 。則tắc 盛thịnh 德đức 之chi 至chí 。故cố 為vi 梵Phạm 王Vương 。

阿A 難Nan 此thử 三tam 勝thắng 流lưu 。一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 。至chí 諸chư 漏lậu 不bất 動động 。名danh 為vi 初Sơ 禪Thiền 。

此thử 天thiên 已dĩ 出xuất 欲dục 流lưu 。背bối/bội 欲dục 染nhiễm 。趨xu 勝thắng 淨tịnh 。故cố 四tứ 禪thiền 皆giai 稱xưng 勝thắng 流lưu 也dã 。已dĩ 離ly 欲dục 界giới 八bát 苦khổ 。故cố 曰viết 苦khổ 惱não 不bất 逼bức 。已dĩ 離ly 散tán 動động 欲dục 心tâm 。故cố 曰viết 諸chư 漏lậu 不bất 動động 。俱câu 舍xá 云vân 。此thử 名danh 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。謂vị 離ly 欲dục 界giới 雜tạp 惡ác 生sanh 得đắc 輕khinh 安an 樂lạc 也dã 。然nhiên 此thử 天thiên 以dĩ 至chí 下hạ 天thiên 。皆giai 云vân 非phi 正chánh 修tu 真chân 三tam 摩ma 地địa 者giả 。此thử 以dĩ 有hữu 漏lậu 簡giản 非phi 無vô 漏lậu 也dã 。

阿A 難Nan 其kỳ 次thứ 梵Phạm 天Thiên 。統thống 攝nhiếp 梵Phạm 人nhân 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 少Thiểu 光Quang 天Thiên 。

此thử 躡niếp 大đại 梵Phạm 之chi 行hành 升thăng 進tiến 。具cụ 戒giới 定định 慧tuệ 。故cố 曰viết 圓viên 滿mãn 。以dĩ 梵Phạm 行hạnh 圓viên 滿mãn 。故cố 能năng 澄trừng 凝ngưng 其kỳ 心tâm 。不bất 隨tùy 境cảnh 動động 。而nhi 寂tịch 湛trạm 生sanh 光quang 。其kỳ 光quang 尚thượng 劣liệt 。故cố 名danh 少thiểu 光quang 。蓋cái 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 。無vô 有hữu 語ngữ 言ngôn 。但đãn 以dĩ 定định 心tâm 發phát 光quang 。光quang 有hữu 勝thắng 劣liệt 。分phần/phân 其kỳ 高cao 下hạ 。

光quang 光quang 相tương 然nhiên 。照chiếu 曜diệu 無vô 盡tận (# 至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。

定định 力lực 轉chuyển 明minh 。妙diệu 光quang 迭điệt 發phát 。從tùng 前tiền 少thiểu 光quang 迭điệt 發phát 多đa 光quang 。光quang 互hỗ 相tương 然nhiên 。故cố 照chiếu 曜diệu 無vô 盡tận 。境cảnh 隨tùy 光quang 淨tịnh 。故cố 暎ánh 十thập 方phương 界giới 徧biến 成thành 瑠lưu 璃ly 。以dĩ 照chiếu 曜diệu 無vô 盡tận 。名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 也dã 。

吸hấp 持trì 圓viên 光quang 。成thành 就tựu 教giáo 體thể 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 光Quang 音Âm 天Thiên 。

諸chư 世thế 界giới 中trung 。教giáo 體thể 不bất 同đồng 。故cố 娑sa 婆bà 以dĩ 文văn 字tự 。香hương 積tích 無vô 文văn 字tự 。說thuyết 但đãn 以dĩ 眾chúng 香hương 。此thử 天thiên 吸hấp 取thủ 任nhậm 持trì 圓viên 光quang 以dĩ 成thành 教giáo 體thể 。令linh 人nhân 觀quán 光quang 知tri 修tu 梵Phạm 德đức 。無vô 有hữu 語ngữ 言ngôn 。故cố 發phát 化hóa 清thanh 淨tịnh 。隨tùy 機cơ 受thọ 益ích 。各các 各các 不bất 同đồng 。故cố 云vân 應ứng 用dụng 無vô 盡tận 。以dĩ 光quang 為vi 音âm 。故cố 云vân 光quang 音âm 。

阿A 難Nan 此thử 三tam 勝thắng 流lưu 。一nhất 切thiết 憂ưu 懸huyền 。至chí 麤thô 漏lậu 已dĩ 伏phục 。名danh 為vi 二Nhị 禪Thiền 。

二nhị 禪thiền 三tam 天thiên 。又hựu 勝thắng 下hạ 位vị 。故cố 名danh 勝thắng 流lưu 。以dĩ 得đắc 極cực 喜hỷ 。故cố 云vân 一nhất 切thiết 憂ưu 懸huyền 。所sở 不bất 能năng 逼bức 。初sơ 禪thiền 方phương 得đắc 漏lậu 心tâm 不bất 動động 。而nhi 未vị 能năng 伏phục 。此thử 天thiên 已dĩ 伏phục 麤thô 漏lậu 。則tắc 業nghiệp 漸tiệm 劣liệt 行hành 漸tiệm 勝thắng 也dã 。俱câu 舍xá 云vân 。此thử 名danh 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。謂vị 定định 水thủy 潤nhuận 心tâm 。慧tuệ 光quang 明minh 泰thái 。喜hỷ 支chi 調điều 適thích 。憂ưu 愁sầu 不bất 生sanh 也dã 。懸huyền 。或hoặc 作tác 愁sầu 字tự 之chi 誤ngộ 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 如như 是thị 天thiên 人nhân 。圓viên 光quang 成thành 音âm 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 少Thiểu 淨Tịnh 天Thiên 。

由do 上thượng 圓viên 光quang 教giáo 體thể 披phi 露lộ 妙diệu 理lý 。故cố 得đắc 發phát 成thành 精tinh 行hạnh 。離ly 諸chư 喜hỷ 動động 。而nhi 生sanh 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 境cảnh 。乃nãi 出xuất 乎hồ 淨tịnh 性tánh 。恬điềm 怕phạ 寂tịch 靜tĩnh 。名danh 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。而nhi 淨tịnh 猶do 劣liệt 。則tắc 能năng 通thông 而nhi 已dĩ 。未vị 能năng 成thành 也dã 。以dĩ 猶do 劣liệt 故cố 。名danh 少Thiểu 淨Tịnh 天Thiên 。

淨tịnh 空không 現hiện 前tiền 。引dẫn 發phát 無vô 際tế 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。

淨tịnh 空không 者giả 。離ly 諸chư 喜hỷ 動động 。不bất 緣duyên 物vật 境cảnh 之chi 定định 相tướng 也dã 。由do 是thị 充sung 擴# 。使sử 淨tịnh 相tương/tướng 無vô 際tế 。協hiệp 乎hồ 妙diệu 性tánh 。故cố 身thân 心tâm 輕khinh 安an 。而nhi 性tánh 樂nhạo/nhạc/lạc 成thành 矣hĩ 。以dĩ 無vô 際tế 故cố 。名danh 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 。又hựu 望vọng 上thượng 未vị 徧biến 。望vọng 下hạ 則tắc 多đa 。故cố 名danh 無vô 量lượng 。

世thế 界giới 身thân 心tâm 一nhất 切thiết 圓viên 淨tịnh 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 徧Biến 淨Tịnh 天Thiên 。

上thượng 身thân 心tâm 輕khinh 安an 。且thả 言ngôn 其kỳ 內nội 。今kim 世thế 界giới 等đẳng 者giả 。總tổng 攝nhiếp 於ư 外ngoại 。蓋cái 由do 淨tịnh 空không 無vô 際tế 。故cố 得đắc 世thế 界giới 身thân 心tâm 一nhất 切thiết 圓viên 淨tịnh 。淨tịnh 德đức 現hiện 前tiền 。則tắc 身thân 心tâm 歸quy 寂tịch 滅diệt 樂lạc 矣hĩ 。以dĩ 一nhất 切thiết 圓viên 淨tịnh 。故cố 名danh 徧biến 淨tịnh 。

阿A 難Nan 此thử 三tam 勝thắng 流lưu 。具cụ 大đại 隨tùy 順thuận 。至chí 歡hoan 喜hỷ 畢tất 具cụ 。名danh 為vi 三Tam 禪Thiền 。

此thử 三tam 勝thắng 流lưu 。離ly 諸chư 喜hỷ 動động 。隨tùy 順thuận 性tánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。故cố 云vân 具cụ 大đại 隨tùy 順thuận 。得đắc 安an 隱ẩn 樂lạc 也dã 。歡hoan 喜hỷ 畢tất 具cụ 者giả 。此thử 名danh 離ly 喜hỷ 妙diệu 樂lạc 地địa 。謂vị 心tâm 雖tuy 離ly 喜hỷ 。而nhi 喜hỷ 樂lạc 自tự 具cụ 也dã 。

阿A 難Nan 復phục 次thứ 天thiên 人nhân 。不bất 逼bức 身thân 心tâm 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 福Phước 生Sanh 天Thiên 。

復phục 次thứ 下hạ 。結kết 三tam 禪thiền 之chi 德đức 。樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 下hạ 。顯hiển 三tam 禪thiền 之chi 過quá 。苦khổ 樂lạc 下hạ 。正chánh 示thị 福phước 生sanh 也dã 。蓋cái 前tiền 之chi 喜hỷ 動động 。為vi 逼bức 苦khổ 之chi 因nhân 。今kim 雖tuy 離ly 喜hỷ 。逼bức 苦khổ 已dĩ 盡tận 。而nhi 得đắc 無vô 量lượng 樂lạc 。然nhiên 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 終chung 樂nhạo/nhạc/lạc 。壞hoại 苦khổ 必tất 隨tùy 。此thử 天thiên 悟ngộ 此thử 。故cố 苦khổ 樂lạc 頓đốn 捨xả 。以dĩ 捨xả 苦khổ 樂lạc 。名danh 麤thô 重trọng 相tương 滅diệt 。捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。故cố 淨tịnh 福phước 性tánh 生sanh 也dã 。自tự 此thử 而nhi 下hạ 。明minh 四tứ 禪thiền 總tổng 有hữu 九cửu 天thiên 。然nhiên 四tứ 禪thiền 報báo 境cảnh 。但đãn 有hữu 三tam 天thiên 。第đệ 四tứ 無vô 想tưởng 。乃nãi 第đệ 三tam 廣quảng 果quả 別biệt 開khai 。皆giai 凡phàm 夫phu 報báo 境cảnh 。此thử 四tứ 之chi 上thượng 。有hữu 五ngũ 不Bất 還Hoàn 天Thiên 。乃nãi 聖thánh 賢hiền 別biệt 修tu 靜tĩnh 慮lự 。與dữ 凡phàm 夫phu 不bất 同đồng 。

捨xả 心tâm 圓viên 融dung 。勝thắng 解giải 清thanh 淨tịnh 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 福Phước 愛Ái 天Thiên 。

前tiền 雖tuy 苦khổ 樂lạc 雙song 捨xả 。淨tịnh 福phước 性tánh 生sanh 。猶do 未vị 圓viên 融dung 清thanh 淨tịnh 。福phước 性tánh 無vô 遮già 。至chí 此thử 捨xả 心tâm 圓viên 融dung 。勝thắng 解giải 清thanh 淨tịnh 。福phước 無vô 遮già 限hạn 。而nhi 得đắc 隨tùy 順thuận 。窮cùng 未vị 來lai 際tế 。名danh 福phước 愛ái 也dã 。以dĩ 愛ái 樂nhạo 隨tùy 順thuận 。無vô 遮già 福phước 性tánh 。故cố 名danh 福phước 愛ái 。問vấn 。此thử 有hữu 漏lậu 禪thiền 。壽thọ 命mạng 有hữu 限hạn 。何hà 得đắc 窮cùng 未vị 來lai 際tế 耶da 。答đáp 。此thử 約ước 得đắc 定định 。報báo 壽thọ 長trường 遠viễn 。動động 經kinh 劫kiếp 數số 。云vân 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。非phi 約ước 報báo 後hậu 所sở 論luận 也dã 。

阿A 難Nan 從tùng 是thị 天thiên 中trung 。有hữu 二nhị 岐kỳ 路lộ (# 至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 廣Quảng 果Quả 天Thiên 。

從tùng 福phước 愛ái 分phần/phân 二nhị 岐kỳ 路lộ 也dã 。一nhất 直trực 往vãng 道đạo 趣thú 廣quảng 果quả 。一nhất 迂# 僻tích 道đạo 趣thú 無vô 想tưởng 。若nhược 於ư 先tiên 心tâm 。不bất 帶đái 異dị 執chấp 。直trực 修tu 禪thiền 定định 。使sử 自tự 無vô 量lượng 淨tịnh 光quang 等đẳng 天thiên 。至chí 此thử 福phước 德đức 圓viên 明minh 。修tu 福phước 既ký 圓viên 。遂toại 證chứng 廣quảng 果quả 。而nhi 住trụ 此thử 天thiên 。以dĩ 此thử 天thiên 定định 福phước 彌di 廣quảng 。故cố 名danh 廣quảng 果quả 也dã 。

若nhược 於ư 先tiên 心tâm 。雙song 厭yếm 苦khổ 樂lạc 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。

先tiên 心tâm 雖tuy 能năng 伏phục 惑hoặc 修tu 禪thiền 。而nhi 涉thiệp 妄vọng 帶đái 異dị 。以dĩ 有hữu 心tâm 為vi 生sanh 滅diệt 。以dĩ 無vô 想tưởng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。於ư 是thị 雙song 厭yếm 苦khổ 樂lạc 。專chuyên 研nghiên 捨xả 心tâm 。先tiên 捨xả 麤thô 心tâm 入nhập 於ư 微vi 心tâm 。復phục 捨xả 微vi 心tâm 入nhập 微vi 微vi 心tâm 。從tùng 微vi 微vi 心tâm 。相tương 續tục 無vô 間gián 。由do 物vật 洎kịp 身thân 。心tâm 至chí 心tâm 想tưởng 。一nhất 切thiết 皆giai 捨xả 。名danh 圓viên 窮cùng 捨xả 道đạo 。身thân 心tâm 俱câu 滅diệt 也dã 。心tâm 慮lự 灰hôi 凝ngưng 。即tức 無vô 想tưởng 定định 也dã 。由do 是thị 感cảm 報báo 。生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。壽thọ 五ngũ 百bách 劫kiếp 。蓋cái 以dĩ 是thị 人nhân 不bất 了liễu 妄vọng 性tánh 體thể 空không 。乃nãi 執chấp 生sanh 滅diệt 以dĩ 為vi 勞lao 累lũy/lụy/luy 。厭yếm 此thử 生sanh 滅diệt 。求cầu 不bất 生sanh 滅diệt 。非phi 真chân 不bất 生sanh 也dã 。但đãn 見kiến 六lục 識thức 不bất 行hành 。如như 冰băng 夾giáp 魚ngư 。不bất 知tri 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 。妄vọng 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。俱câu 舍xá 說thuyết 。初sơ 生sanh 此thử 天thiên 。未vị 全toàn 無vô 想tưởng 。經kinh 半bán 劫kiếp 始thỉ 無vô 。及cập 報báo 將tương 盡tận 。復phục 經kinh 半bán 劫kiếp 有hữu 想tưởng 。然nhiên 後hậu 報báo 謝tạ 。

阿A 難Nan 此thử 四tứ 勝thắng 流lưu 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。至chí 功công 用dụng 純thuần 熟thục 。名danh 為vi 四Tứ 禪Thiền 。

苦khổ 樂lạc 不bất 動động 者giả 。以dĩ 四tứ 禪thiền 苦khổ 樂lạc 雙song 捨xả 。捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。故cố 不bất 能năng 動động 也dã 。然nhiên 彼bỉ 器khí 非phi 真chân 常thường 。情tình 俱câu 生sanh 滅diệt 。雖tuy 非phi 無vô 為vi 真chân 境cảnh 。而nhi 有hữu 為vi 功công 用dụng 。至chí 此thử 已dĩ 純thuần 熟thục 矣hĩ 。

阿A 難Nan 此thử 中trung 復phục 有hữu 。五ngũ 不Bất 還Hoàn 天Thiên 。至chí 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。安an 立lập 居cư 處xứ 。

第đệ 三tam 果quả 人nhân 。斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 修tu 惑hoặc 盡tận 。即tức 生sanh 此thử 天thiên 。不bất 復phục 欲dục 界giới 受thọ 生sanh 。故cố 曰viết 不bất 還hoàn 。習tập 氣khí 。種chủng 子tử 惑hoặc 也dã 。與dữ 現hiện 行hành 皆giai 滅diệt 。此thử 指chỉ 欲dục 界giới 無vô 續tục 生sanh 業nghiệp 也dã 。苦khổ 樂lạc 雙song 忘vong 。兼kiêm 指chỉ 四tứ 禪thiền 已dĩ 下hạ 無vô 續tục 業nghiệp 也dã 。故cố 云vân 下hạ 無vô 卜bốc 居cư 。此thử 五ngũ 天thiên 自tự 四tứ 禪thiền 別biệt 立lập 。通thông 名danh 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 地địa 。故cố 云vân 捨xả 心tâm 同đồng 分phần/phân 安an 立lập 居cư 處xứ 也dã 。

阿A 難Nan 苦khổ 樂lạc 兩lưỡng 滅diệt 。鬬đấu 心tâm 不bất 交giao (# 至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 無Vô 熱Nhiệt 天Thiên 。

前tiền 於ư 苦khổ 樂lạc 有hữu 捨xả 有hữu 厭yếm 。則tắc 心tâm 與dữ 境cảnh 鬬đấu 。不bất 能năng 無vô 煩phiền 。惟duy 心tâm 境cảnh 兩lưỡng 釋thích 。煩phiền 惱não 斯tư 斷đoạn 。盛thịnh 熱nhiệt 曰viết 煩phiền 。微vi 煩phiền 曰viết 熱nhiệt 。上thượng 唯duy 鬬đấu 心tâm 不bất 交giao 。疑nghi 若nhược 猶do 有hữu 交giao 地địa 。方phương 滅diệt 麤thô 相tương/tướng 。得đắc 無vô 煩phiền 而nhi 已dĩ 。此thử 復phục 增tăng 勝thắng 。心tâm 機cơ 無vô 對đối 。研nghiên 交giao 無vô 地địa 。能năng 滅diệt 緣duyên 影ảnh 。故cố 無vô 熱nhiệt 也dã 。

十thập 方phương 世thế 界giới 。妙diệu 見kiến 圓viên 澄trừng 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 善Thiện 現Hiện 天Thiên 。

十thập 方phương 。所sở 照chiếu 也dã 。妙diệu 見kiến 。能năng 照chiếu 也dã 。雖tuy 照chiếu 萬vạn 象tượng 。不bất 隨tùy 塵trần 象tượng 而nhi 起khởi 念niệm 慮lự 。故cố 無vô 塵trần 象tượng 沈trầm 垢cấu 。由do 妙diệu 見kiến 圓viên 澄trừng 。無vô 諸chư 塵trần 垢cấu 。故cố 名danh 善Thiện 見Kiến 。精tinh 見kiến 者giả 。由do 無vô 塵trần 垢cấu 間gian 雜tạp 也dã 。精tinh 見kiến 現hiện 前tiền 。則tắc 進tiến 趣thú 云vân 為vi 。純thuần 智trí 無vô 習tập 。故cố 云vân 陶đào 鑄chú 無vô 礙ngại 。名danh 曰viết 善Thiện 現Hiện 也dã 。

究cứu 竟cánh 羣quần 幾kỷ 窮cùng 色sắc 性tánh 性tánh 。至chí )# 一nhất 類loại 。名danh 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。

幾kỷ 者giả 色sắc 之chi 微vi 。究cứu 竟cánh 羣quần 幾kỷ 者giả 。謂vị 究cứu 盡tận 眾chúng 微vi 也dã 。性tánh 者giả 微vi 之chi 本bổn 。窮cùng 色sắc 性tánh 性tánh 者giả 。謂vị 窮cùng 盡tận 極cực 微vi 也dã 。極cực 微vi 眾chúng 微vi 既ký 已dĩ 究cứu 盡tận 。則tắc 入nhập 於ư 空không 。故cố 云vân 入nhập 無vô 邊biên 際tế 。以dĩ 色sắc 皆giai 究cứu 盡tận 。故cố 名danh 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。

阿A 難Nan 此thử 不Bất 還Hoàn 天Thiên 。彼bỉ 諸chư 四tứ 禪thiền 。至chí 世thế 間gian 麤thô 人nhân 。所sở 不bất 能năng 見kiến 。

下hạ 天thiên 修tu 有hữu 漏lậu 凡phàm 定định 。此thử 天thiên 修tu 無vô 漏lậu 聖thánh 業nghiệp 。麤thô 細tế 有hữu 異dị 。故cố 不bất 能năng 見kiến 。

阿A 難Nan 是thị 十thập 八bát 天thiên 獨độc 行hành 無vô 交giao 。至chí 自tự 此thử 已dĩ 還hoàn 。名danh 為vi 色sắc 界giới 。

總tổng 結kết 色sắc 界giới 也dã 。獨độc 行hành 無vô 交giao 。俱câu 無vô 情tình 欲dục 故cố 。未vị 盡tận 形hình 累lụy 。猶do 有hữu 色sắc 質chất 故cố 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。從tùng 是thị 有Hữu 頂Đảnh 。至chí )# 名danh 為vi 回hồi 心tâm 。大đại 阿A 羅La 漢Hán 。

色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。居cư 有hữu 色sắc 頂đảnh 。與dữ 無vô 色sắc 鄰lân 。名danh 有hữu 頂đảnh 色sắc 邊biên 際tế 也dã 。二nhị 岐kỳ 。一nhất 出xuất 三tam 界giới 。即tức 此thử 文văn 也dã 。一nhất 入nhập 無vô 色sắc 。即tức 次thứ 文văn 也dã 。四tứ 禪thiền 皆giai 依y 捨xả 念niệm 修tu 定định 。此thử 言ngôn 捨xả 心tâm 。指chỉ 有hữu 頂đảnh 因nhân 心tâm 也dã 。因nhân 心tâm 能năng 發phát 。無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。斷đoạn 盡tận 塵trần 惑hoặc 。至chí 於ư 圓viên 明minh 。即tức 出xuất 三tam 界giới 。不bất 住trụ 小tiểu 果quả 。入nhập 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。是thị 名danh 回hồi 心tâm 。

若nhược 在tại 捨xả 心tâm 。捨xả 厭yếm 成thành 就tựu 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 為vi 空Không 處Xứ 。

自tự 此thử 而nhi 下hạ 。明minh 無vô 色sắc 界giới 四tứ 天thiên 也dã 。無vô 色sắc 者giả 。無vô 業nghiệp 果quả 色sắc 。有hữu 定định 果quả 色sắc 。依y 正chánh 皆giai 然nhiên 。乃nãi 滅diệt 身thân 歸quy 無vô 。定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 所sở 居cư 。或hoặc 捨xả 厭yếm 天thiên 人nhân 雜tạp 處xứ 。其kỳ 類loại 不bất 一nhất 。皆giai 無vô 色sắc 蘊uẩn 也dã 。四tứ 天thiên 皆giai 依y 偏thiên 空không 修tu 進tiến 。初sơ 厭yếm 色sắc 依y 空không 。二nhị 厭yếm 空không 依y 識thức 。三tam 色sắc 空không 識thức 等đẳng 都đô 滅diệt 。而nhi 依y 識thức 性tánh 。四tứ 依y 識thức 性tánh 。以dĩ 滅diệt 窮cùng 研nghiên 。而nhi 不bất 得đắc 真chân 滅diệt 。是thị 皆giai 有hữu 為vi 。增tăng 上thượng 善thiện 果quả 。未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 。不bất 成thành 聖thánh 道Đạo 者giả 也dã 。若nhược 在tại 下hạ 。躡niếp 前tiền 。覺giác 身thân 下hạ 。明minh 此thử 天thiên 相tương/tướng 。蓋cái 此thử 初sơ 天thiên 雖tuy 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。而nhi 覺giác 己kỷ 形hình 礙ngại 。堅kiên 修tu 空không 觀quán 。滅diệt 身thân 歸quy 無vô 。即tức 厭yếm 色sắc 依y 空không 者giả 也dã 。心tâm 與dữ 虗hư 空không 相tướng 應ưng 。名danh 空không 處xứ 定định 。故cố 報báo 生sanh 空không 處xứ 也dã 。

諸chư 礙ngại 既ký 銷tiêu 。無vô 礙ngại 無vô 滅diệt 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 為vi 識Thức 處Xứ 。

諸chư 礙ngại 既ký 銷tiêu 而nhi 無vô 。則tắc 不bất 依y 於ư 色sắc 。無vô 礙ngại 之chi 無vô 亦diệc 滅diệt 。則tắc 不bất 依y 於ư 空không 。惟duy 留lưu 阿a 賴lại 末mạt 那na 。即tức 厭yếm 空không 依y 識thức 者giả 也dã 。名danh 識thức 處xứ 定định 。故cố 報báo 生sanh 識thức 處xứ 。賴lại 耶da 第đệ 八bát 識thức 。末mạt 那na 第đệ 七thất 識thức 也dã 。身thân 根căn 既ký 銷tiêu 。無vô 復phục 六lục 識thức 。故cố 唯duy 二nhị 者giả 獨độc 留lưu 。而nhi 末mạt 那na 所sở 緣duyên 色sắc 空không 識thức 三tam 。此thử 位vị 既ký 無vô 色sắc 空không 。則tắc 色sắc 空không 麤thô 緣duyên 已dĩ 無vô 。故cố 惟duy 全toàn 半bán 分phần 微vi 細tế 也dã 。

空không 色sắc 既ký 亡vong 。識thức 心tâm 都đô 滅diệt 。至chí 如như 是thị 一nhất 類loại 。名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。

前tiền 位vị 雖tuy 亡vong 空không 色sắc 。未vị 滅diệt 識thức 心tâm 。今kim 此thử 識thức 心tâm 都đô 滅diệt 。故cố 十thập 方phương 寂tịch 然nhiên 。迥huýnh 無vô 攸du 往vãng 。以dĩ 寂tịch 無vô 攸du 往vãng 。故cố 名danh 無vô 所sở 有hữu 。然nhiên 此thử 雖tuy 亡vong 識thức 心tâm 。未vị 亡vong 識thức 性tánh 。今kim 之chi 行hành 人nhân 。見kiến 性tánh 不bất 深thâm 。多đa 滯trệ 於ư 此thử 。雖tuy 能năng 洞đỗng 了liễu 色sắc 空không 。灰hôi 滅diệt 心tâm 慮lự 。逮đãi 無vô 所sở 有hữu 。而nhi 終chung 於ư 識thức 性tánh 。幽u 幽u 綿miên 綿miên 。不bất 能năng 自tự 脫thoát 。生sanh 死tử 窟quật 穴huyệt 。實thật 存tồn 乎hồ 此thử 。

識thức 性tánh 不bất 動động 。以dĩ 滅diệt 窮cùng 研nghiên 。至chí 名danh 為vi 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。

識thức 性tánh 者giả 。識thức 心tâm 幽u 本bổn 也dã 。不bất 動động 者giả 。寂tịch 無vô 攸du 往vãng 也dã 。由do 識thức 性tánh 不bất 動động 。自tự 以dĩ 為vi 真chân 。故cố 滅diệt 窮cùng 研nghiên 。是thị 於ư 無vô 盡tận 中trung 。發phát 宣tuyên 盡tận 性tánh 。所sở 以dĩ 似tự 存tồn 不bất 存tồn 。似tự 盡tận 不bất 盡tận 。似tự 存tồn 不bất 存tồn 。故cố 非phi 想tưởng 也dã 。似tự 盡tận 不bất 盡tận 。又hựu 非phi 非phi 想tưởng 也dã 。

此thử 等đẳng 窮cùng 空không 。不bất 盡tận 空không 理lý 。至chí 迷mê 漏lậu 無vô 聞văn 。便tiện 入nhập 輪luân 轉chuyển 。

此thử 等đẳng 窮cùng 空không 。不bất 盡tận 空không 理lý 者giả 。指chỉ 上thượng 四tứ 天thiên 皆giai 依y 偏thiên 空không 進tiến 修tu 。故cố 不bất 能năng 盡tận 真chân 空không 妙diệu 理lý 也dã 。從tùng 不bất 還hoàn 下hạ 。謂vị 聖thánh 人nhân 有hữu 生sanh 此thử 處xứ 者giả 。乃nãi 鈍độn 根căn 那na 含hàm 耳nhĩ 。言ngôn 羅La 漢Hán 者giả 。約ước 後hậu 為vi 名danh 也dã 。若nhược 從tùng 無vô 想tưởng 下hạ 。謂vị 無vô 想tưởng 諸chư 凡phàm 夫phu 天thiên 。窮cùng 至chí 四tứ 空không 。不bất 歸quy 無vô 漏lậu 。則tắc 迷mê 於ư 有hữu 漏lậu 。無vô 所sở 見kiến 聞văn 。故cố 便tiện 入nhập 輪luân 轉chuyển 。岳nhạc 師sư 謂vị 無Vô 想Tưởng 天Thiên 不bất 來lai 四tứ 空không 曰viết 不bất 歸quy 者giả 非phi 也dã 。

阿A 難Nan 是thị 諸chư 天thiên 上thượng 各các 各các 天thiên 人nhân 。至chí )# 回hồi 向hướng 聖thánh 倫luân 。所sở 修tu 行hành 路lộ 。

此thử 明minh 天thiên 眾chúng 隨tùy 業nghiệp 感cảm 報báo 。王vương 乃nãi 寄ký 位vị 升thăng 進tiến 也dã 。遊du 三tam 摩ma 地địa 等đẳng 。即tức 菩Bồ 薩Tát 遊du 戲hí 。出xuất 入nhập 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。增tăng 進tiến 聖thánh 位vị 。以dĩ 天thiên 為vi 修tu 行hành 路lộ 者giả 。謂vị 聖thánh 人nhân 欲dục 趨xu 菩Bồ 提Đề 。必tất 寄ký 跡tích 諸chư 天thiên 而nhi 修tu 行hành 升thăng 進tiến 。如như 人nhân 欲dục 至chí 王vương 城thành 。必tất 借tá 路lộ 進tiến 趨xu 故cố 也dã 。

阿A 難Nan 是thị 四tứ 空không 天thiên 身thân 心tâm 滅diệt 盡tận 。至chí 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。各các 從tùng 其kỳ 類loại 。

身thân 心tâm 滅diệt 盡tận 者giả 。無vô 色sắc 蘊uẩn 及cập 麤thô 識thức 也dã 。此thử 皆giai 下hạ 。總tổng 指chỉ 三tam 界giới 由do 妄vọng 發phát 生sanh 。七thất 趣thú 由do 妄vọng 沈trầm 溺nịch 也dã 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。此thử 云vân 數số 取thủ 趣thú 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。各các 隨tùy 諸chư 趣thú 受thọ 生sanh 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。是thị 三tam 界giới 中trung 。至chí 因nhân 溼thấp 氣khí 有hữu 。畜súc 生sanh 趣thú 攝nhiếp 。

脩tu 羅la 。此thử 云vân 非phi 天thiên 。福phước 力lực 等đẳng 天thiên 。而nhi 無vô 天thiên 行hành 。為vi 多đa 瞋sân 故cố 也dã 。隨tùy 業nghiệp 輕khinh 重trọng 而nhi 有hữu 四tứ 生sanh 之chi 異dị 。水thủy 穴huyệt 。即tức 尾vĩ 閭lư 也dã 。

阿A 難Nan 如như 是thị 地địa 獄ngục 。餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。至chí 云vân 何hà 更cánh 隨tùy 。殺sát 盜đạo 婬dâm 事sự 。

總tổng 指chỉ 七thất 趣thú 由do 妄vọng 。以dĩ 顯hiển 真chân 心tâm 本bổn 無vô 諸chư 妄vọng 也dã 。蓋cái 七thất 趣thú 由do 妄vọng 想tưởng 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 。故cố 名danh 昏hôn 沈trầm 。諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。於ư 妙diệu 圓viên 中trung 。了liễu 無vô 根căn 緒tự 。故cố 如như 空không 華hoa 。前tiền 問vấn 妙diệu 心tâm 徧biến 圓viên 。何hà 有hữu 獄ngục 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 道đạo 。故cố 此thử 結kết 示thị 由do 殺sát 盜đạo 婬dâm 。三tam 為vi 根căn 本bổn 。有hữu 是thị 業nghiệp 。則tắc 名danh 鬼quỷ 倫luân 。言ngôn 必tất 墜trụy 也dã 。無vô 是thị 業nghiệp 。則tắc 名danh 天thiên 趣thú 。言ngôn 必tất 升thăng 也dã 。出xuất 生sanh 無vô 殺sát 盜đạo 婬dâm 。即tức 天thiên 趣thú 。七thất 趣thú 舉cử 二nhị 。以dĩ 善thiện 惡ác 通thông 攝nhiếp 也dã 。因nhân 有hữu 而nhi 墜trụy 。因nhân 無vô 而nhi 升thăng 。故cố 曰viết 有hữu 無vô 相tướng 傾khuynh 。起khởi 輪luân 迴hồi 性tánh 。若nhược 得đắc 妙diệu 發phát 。真chân 三tam 摩ma 地địa 。則tắc 妙diệu 性tánh 常thường 寂tịch 。無vô 復phục 輪luân 迴hồi 矣hĩ 。有hữu 無vô 二nhị 無vô 。無vô 善thiện 惡ác 也dã 。無vô 二nhị 亦diệc 滅diệt 者giả 。謂vị 善thiện 惡ác 既ký 無vô 。則tắc 無vô 善thiện 無vô 惡ác 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。如như 此thử 。則tắc 妙diệu 性tánh 中trung 尚thượng 無vô 於ư 善thiện 。何hà 有hữu 不bất 善thiện 乎hồ 。

阿A 難Nan 不bất 斷đoạn 三tam 業nghiệp 。各các 各các 有hữu 私tư 。至chí 生sanh 妄vọng 無vô 因nhân 。無vô 可khả 尋tầm 究cứu 。

由do 前tiền 問vấn 地địa 獄ngục 。為vi 有hữu 定định 處xứ 。為vi 復phục 自tự 然nhiên 。彼bỉ 彼bỉ 發phát 業nghiệp 。各các 各các 私tư 受thọ 。又hựu 問vấn 為vi 復phục 。本bổn 來lai 自tự 有hữu 。為vì 是thị 眾chúng 生sanh 。妄vọng 習tập 生sanh 起khởi 。故cố 此thử 結kết 答đáp 。三tam 業nghiệp 。即tức 殺sát 盜đạo 婬dâm 也dã 。

汝nhữ 勗úc 修tu 行hành 。欲dục 得đắc 菩Bồ 提Đề 。至chí 若nhược 他tha 說thuyết 者giả 。即tức 魔ma 王vương 說thuyết 。

此thử 勸khuyến 除trừ 三tam 染nhiễm 心tâm 以dĩ 結kết 示thị 邪tà 正chánh 也dã 。上thượng 明minh 諸chư 趣thú 。戒giới 備bị 失thất 錯thác 。而nhi 終chung 於ư 勸khuyến 除trừ 殺sát 等đẳng 三tam 種chủng 染nhiễm 心tâm 。乃nãi 戒giới 備bị 真chân 要yếu 也dã 。下hạ 文văn 即tức 助trợ 道đạo 分phần/phân 中trung 第đệ 二nhị 科khoa 。名danh 詳tường 辨biện 魔ma 境cảnh 。深thâm 防phòng 邪tà 誤ngộ 。魔ma 即tức 魔ma 羅la 。此thử 云vân 殺sát 者giả 。亦diệc 云vân 奪đoạt 者giả 。能năng 殺sát 慧tuệ 命mạng 。奪đoạt 善thiện 法Pháp 。開khai 之chi 有hữu 五ngũ 。曰viết 。五ngũ 陰ấm 魔ma 。煩phiền 惱não 魔ma 。死tử 魔ma 。天thiên 魔ma 。鬼quỷ 魔ma 。合hợp 之chi 惟duy 陰ấm 魔ma 天thiên 魔ma 而nhi 已dĩ 。陰ấm 魔ma 。即tức 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。依y 五ngũ 陰ấm 而nhi 起khởi 者giả 也dã 。天thiên 魔ma 。因nhân 修tu 邪tà 定định 。好hảo 害hại 正Chánh 道Đạo 者giả 也dã 。未vị 發phát 心tâm 者giả 。常thường 與dữ 隨tùy 順thuận 。則tắc 無vô 寇khấu 敵địch 。惟duy 正chánh 修tu 者giả 。違vi 而nhi 不bất 順thuận 。偏thiên 致trí 惱não 害hại 。故cố 須tu 辨biện 識thức 也dã 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。將tương 罷bãi 法Pháp 座tòa 。至chí 歡hoan 喜hỷ 頂đảnh 禮lễ 。伏phục 聽thính 慈từ 誨hối 。

前tiền 法pháp 既ký 終chung 。當đương 機cơ 無vô 問vấn 。故cố 將tương 罷bãi 法Pháp 座tòa 。而nhi 又hựu 攬lãm 寶bảo 几kỉ 。回hồi 金kim 容dung 。無vô 問vấn 自tự 說thuyết 者giả 。真chân 止Chỉ 觀Quán 中trung 微vi 細tế 魔ma 事sự 。非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。莫mạc 能năng 辨biện 識thức 。能năng 隳huy 寶bảo 覺giác 。破phá 法Pháp 王Vương 家gia 。故cố 須tu 特đặc 告cáo 。乃nãi 最tối 後hậu 深thâm 慈từ 也dã 。真chân 修tu 行hành 法Pháp 。即tức 前tiền 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 。觀quán 音âm 觀quán 門môn 。內nội 戒giới 外ngoại 咒chú 。兼kiêm 前tiền 正chánh 解giải 。俱câu 是thị 修tu 行hành 入nhập 覺giác 之chi 方phương 法pháp 也dã 。修tu 妙diệu 觀quán 智trí 。滌địch 內nội 垢cấu 障chướng 。故cố 云vân 洗tẩy 心tâm 。由do 魔ma 引dẫn 起khởi 分phân 別biệt 念niệm 著trước 。故cố 名danh 非phi 正chánh 。四tứ 禪thiền 無vô 聞văn 者giả 。智trí 論luận 說thuyết 。比Bỉ 丘Khâu 無vô 多đa 聞văn 慧tuệ 。但đãn 勤cần 小tiểu 行hành 。得đắc 四tứ 禪thiền 果quả 。便tiện 謂vị 已dĩ 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。及cập 乎hồ 天thiên 報báo 將tương 畢tất 。見kiến 有hữu 生sanh 處xứ 。遂toại 謗báng 佛Phật 妄vọng 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。因nhân 此thử 墜trụy 墮đọa 。乃nãi 邪tà 誤ngộ 之chi 咎cữu 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。至chí 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。而nhi 不bất 振chấn 裂liệt 。

明minh 空không 界giới 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。以dĩ 敘tự 魔ma 起khởi 之chi 由do 也dã 。覺giác 圓viên 心tâm 體thể 。所sở 謂vị 真chân 元nguyên 。由do 迷mê 理lý 背bội 真chân 。徧biến 迷mê 法Pháp 界Giới 。即tức 成thành 空không 性tánh 。化hóa 迷mê 不bất 息tức 。成thành 有hữu 漏lậu 界giới 。為vi 魔ma 所sở 依y 。化hóa 迷mê 者giả 。隨tùy 迷mê 轉chuyển 變biến 也dã 。惟duy 真chân 元nguyên 之chi 體thể 本bổn 自tự 廓khuếch 然nhiên 。而nhi 虗hư 空không 國quốc 土độ 。皆giai 是thị 迷mê 頑ngoan 。妄vọng 想tưởng 安an 立lập 。故cố 喻dụ 片phiến 雲vân 。若nhược 汝nhữ 等đẳng 一nhất 人nhân 。發phát 真chân 不bất 迷mê 。則tắc 無vô 安an 立lập 者giả 。故cố 自tự 殞vẫn 裂liệt 也dã 。

汝nhữ 輩bối 修tu 禪thiền 。飾sức 三tam 摩ma 地địa 。至chí 於ư 三tam 昧muội 時thời 。僉thiêm 來lai 惱não 汝nhữ 。

魔ma 以dĩ 晦hối 昧muội 為vi 依y 。今kim 修tu 禪thiền 飾sức 定định 。妙diệu 心tâm 精tinh 明minh 。故cố 能năng 振chấn 裂liệt 魔ma 界giới 。遂toại 致trí 惱não 害hại 也dã 。飾sức 猶do 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。謂vị 修tu 禪thiền 定định 功công 德đức 。莊trang 嚴nghiêm 本bổn 有hữu 。真chân 三tam 摩ma 地địa 。因nhân 修tu 飾sức 故cố 。則tắc 與dữ 菩Bồ 薩Tát 羅La 漢Hán 所sở 證chứng 心tâm 性tánh 通thông 同đồng 㳷vẫn 合hợp 。故cố 魔ma 等đẳng 宮cung 殿điện 自tự 然nhiên 崩băng 裂liệt 。此thử 即tức 歸quy 元nguyên 之chi 前tiền 相tương/tướng 也dã 。問vấn 。大đại 地địa 無vô 情tình 。水thủy 陸lục 異dị 類loại 。何hà 以dĩ 同đồng 魔ma 亦diệc 皆giai 振chấn 慴triệp 。答đáp 。三tam 昧muội 威uy 神thần 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。如như 大đại 樹thụ 緊khẩn 那na 羅la 王vương 。絃huyền 歌ca 一nhất 動động 。聲thanh 振chấn 大Đại 千Thiên 。須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。為vi 之chi 涌dũng 沒một 。況huống 菩Bồ 薩Tát 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 力lực 。豈khởi 以dĩ 情tình 無vô 情tình 異dị 而nhi 為vi 責trách 耶da 。凡phàm 夫phu 昏hôn 暗ám 。不bất 覺giác 遷thiên 訛ngoa 者giả 。此thử 釋thích 伏phục 疑nghi 也dã 。恐khủng 疑nghi 者giả 曰viết 。魔ma 及cập 諸chư 天thiên 既ký 見kiến 其kỳ 相tương/tướng 。凡phàm 夫phu 何hà 事sự 。都đô 不bất 覺giác 知tri 。故cố 此thử 釋thích 云vân 。

然nhiên 彼bỉ 諸chư 魔ma 。雖tuy 有hữu 大đại 怒nộ 。至chí 宛uyển 轉chuyển 零linh 落lạc 。無vô 可khả 哀ai 救cứu 。

妙diệu 覺giác 真chân 體thể 。無vô 動động 無vô 壞hoại 。正chánh 力lực 所sở 爍thước 。邪tà 氣khí 自tự 消tiêu 。五ngũ 陰ấm 主chủ 人nhân 。真chân 心tâm 也dã 。陰ấm 消tiêu 入nhập 明minh 。指chỉ 發phát 真chân 者giả 。登đăng 伽già 眇miễu 劣liệt 。只chỉ 毀hủy 戒giới 體thể 。諸chư 魔ma 熾sí 惡ác 。能năng 隳huy 寶bảo 覺giác 。固cố 宜nghi 深thâm 防phòng 也dã 。宰tể 臣thần 籍tịch 沒một 。喻dụ 幾kỷ 於ư 覺giác 位vị 。而nhi 淪luân 惡ác 趣thú 。籍tịch 沒một 者giả 。除trừ 其kỳ 屬thuộc 籍tịch 也dã 。

阿A 難Nan 當đương 知tri 。汝nhữ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。至chí 此thử 則tắc 名danh 為vi 。色Sắc 陰Ấm 區Khu 宇Vũ 。

教giáo 依y 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 之chi 心tâm 以dĩ 入nhập 正chánh 定định 也dã 。銷tiêu 落lạc 諸chư 念niệm 。即tức 以dĩ 湛trạm 旋toàn 其kỳ 。虗hư 妄vọng 滅diệt 生sanh 也dã 。離ly 念niệm 精tinh 明minh 。即tức 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 之chi 心tâm 也dã 。離ly 念niệm 。止chỉ 也dã 。精tinh 明minh 。觀quán 也dã 。以dĩ 精tinh 明minh 故cố 。不bất 為vi 動động 靜tĩnh 之chi 境cảnh 所sở 移di 。以dĩ 離ly 念niệm 故cố 。則tắc 其kỳ 憶ức 忘vong 之chi 想tưởng 如như 一nhất 。念niệm 息tức 塵trần 亡vong 。精tinh 性tánh 妙diệu 淨tịnh 。依y 之chi 進tiến 趣thú 。正chánh 定định 可khả 入nhập 。故cố 當đương 依y 此thử 處xứ 以dĩ 入nhập 正chánh 定định 。觀quán 力lực 雖tuy 爾nhĩ 。而nhi 色sắc 陰ấm 未vị 破phá 。故cố 如như 明minh 目mục 處xứ 暗ám 。雖tuy 精tinh 性tánh 妙diệu 淨tịnh 。而nhi 心tâm 未vị 發phát 光quang 。此thử 色sắc 陰ấm 之chi 相tướng 也dã 。陰ấm 以dĩ 覆phú 蔽tế 為vi 義nghĩa 。區khu 局cục 性tánh 真chân 。故cố 云vân 區khu 宇vũ 。

若nhược 目mục 明minh 朗lãng 。十thập 方phương 洞đỗng 開khai 。至chí 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 。以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。

明minh 破phá 色sắc 陰ấm 以dĩ 超siêu 劫kiếp 濁trược 也dã 。色sắc 陰ấm 盡tận 相tương/tướng 。非phi 滅diệt 身thân 歸quy 無vô 。乃nãi 觀quán 力lực 洞đỗng 照chiếu 。不bất 為vi 身thân 境cảnh 色sắc 法pháp 之chi 所sở 迷mê 礙ngại 耳nhĩ 。故cố 譬thí 若nhược 目mục 明minh 朗lãng 。十thập 方phương 洞đỗng 開khai 也dã 。劫kiếp 者giả 時thời 也dã 。法Pháp 界Giới 無vô 生sanh 。本bổn 亡vong 時thời 分phần/phân 。何hà 有hữu 渾hồn 濁trược 之chi 相tướng 。因nhân 三tam 想tưởng 交giao 結kết 。妄vọng 成thành 色sắc 陰ấm 。對đối 色sắc 陰ấm 故cố 。有hữu 劫kiếp 濁trược 生sanh 。故cố 色sắc 盡tận 則tắc 超siêu 之chi 。色sắc 陰ấm 始thỉ 因nhân 父phụ 母mẫu 己kỷ 三tam 。妄vọng 倫luân 交giao 結kết 。故cố 曰viết 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 為vi 本bổn 。五ngũ 種chủng 妄vọng 本bổn 。經kinh 末mạt 自tự 釋thích 。

阿A 難Nan 當đương 在tại 此thử 中trung 。精tinh 研nghiên 妙diệu 明minh 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

此thử 中trung 。即tức 止Chỉ 觀Quán 不bất 二nhị 之chi 中trung 也dã 。妙diệu 體thể 本bổn 融dung 。由do 妄vọng 質chất 成thành 礙ngại 。故cố 精tinh 窮cùng 妙diệu 明minh 。則tắc 四tứ 大đại 不bất 織chức 。而nhi 身thân 能năng 出xuất 礙ngại 也dã 。然nhiên 此thử 特đặc 定định 力lực 所sở 逼bức 。使sử 精tinh 妙diệu 流lưu 溢dật 。暫tạm 而nhi 不bất 常thường 。故cố 非phi 聖thánh 證chứng 。

阿A 難Nan 復phục 以dĩ 此thử 心tâm 。精tinh 研nghiên 妙diệu 明minh 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

此thử 心tâm 。即tức 止Chỉ 觀Quán 心tâm 也dã 。前tiền 真chân 精tinh 妙diệu 明minh 。流lưu 溢dật 前tiền 境cảnh 。故cố 外ngoại 無vô 所sở 隔cách 。此thử 流lưu 溢dật 形hình 體thể 。故cố 內nội 無vô 所sở 障chướng 。而nhi 能năng 身thân 內nội 。拾thập 出xuất 蟯nhiêu 蛔hồi 。此thử 亦diệc 暫tạm 爾nhĩ 。斯tư 即tức 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 心tâm 用dụng 。精tinh 窮cùng 妙diệu 明minh 心tâm 體thể 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。內nội 外ngoại 精tinh 研nghiên 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

前tiền 之chi 精tinh 研nghiên 。初sơ 能năng 外ngoại 虗hư 。次thứ 能năng 內nội 徹triệt 。此thử 復phục 內nội 外ngoại 精tinh 研nghiên 。俱câu 虗hư 徹triệt 故cố 。但đãn 除trừ 色sắc 身thân 。而nhi 內nội 魂hồn 魄phách 等đẳng 六lục 。互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 也dã 。魂hồn 魄phách 意ý 志chí 精tinh 神thần 。五ngũ 藏tạng 主chủ 也dã 。主chủ 肝can 曰viết 魂hồn 。主chủ 肺phế 曰viết 魄phách 。主chủ 脾tì 為vi 意ý 。主chủ 腎thận 為vi 志chí 。主chủ 心tâm 為vi 精tinh 神thần 。互hỗ 為vi 賓tân 主chủ 者giả 。餘dư 五ngũ 入nhập 魂hồn 。則tắc 魂hồn 為vi 主chủ 。五ngũ 為vi 賓tân 。乃nãi 至chí 入nhập 神thần 。則tắc 神thần 為vi 主chủ 。餘dư 為vi 賓tân 也dã 。遞đệ 相tương 離ly 合hợp 。即tức 精tinh 離ly 本bổn 位vị 而nhi 合hợp 於ư 魄phách 。或hoặc 魄phách 離ly 本bổn 位vị 而nhi 合hợp 於ư 精tinh 等đẳng 。既ký 魂hồn 魄phách 等đẳng 皆giai 失thất 故cố 常thường 。迭điệt 互hỗ 相tương 入nhập 。故cố 夙túc 昔tích 聞văn 熏huân 。自tự 能năng 發phát 揮huy 。而nhi 忽hốt 有hữu 所sở 聞văn 也dã 。今kim 夫phu 刻khắc 意ý 凝ngưng 神thần 。討thảo 論luận 之chi 極cực 。則tắc 奇kỳ 文văn 麗lệ 藻tảo 。未vị 嘗thường 經kinh 意ý 者giả 。往vãng 往vãng 煥hoán 然nhiên 得đắc 於ư 夢mộng 寐mị 。則tắc 精tinh 研nghiên 激kích 發phát 。神thần 者giả 偶ngẫu 現hiện 。類loại 可khả 知tri 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。澄trừng 露lộ 皎hiệu 徹triệt 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

淨tịnh 穢uế 之chi 境cảnh 。常thường 隨tùy 心tâm 感cảm 。心tâm 既ký 澄trừng 徹triệt 發phát 光quang 。則tắc 心tâm 魂hồn 染nhiễm 於ư 靈linh 悟ngộ 。佛Phật 境cảnh 現hiện 於ư 心tâm 光quang 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。精tinh 研nghiên 妙diệu 明minh 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

精tinh 研nghiên 妙diệu 明minh 。抑ức 伏phục 雜tạp 想tưởng 。功công 力lực 逾du 越việt 。則tắc 妙diệu 明minh 逼bức 極cực 煥hoán 散tán 。而nhi 現hiện 諸chư 境cảnh 相tướng 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。研nghiên 究cứu 澄trừng 徹triệt 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

人nhân 固cố 有hữu 不bất 明minh 自tự 發phát 。暗ám 不bất 能năng 昏hôn 者giả 。惟duy 微vi 細tế 定định 心tâm 。澄trừng 使sử 不bất 亂loạn 。而nhi 後hậu 能năng 見kiến 。暗ám 物vật 不bất 除trừ 。言ngôn 皆giai 實thật 境cảnh 。不bất 隨tùy 定định 變biến 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。圓viên 入nhập 虗hư 融dung (# 至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

定định 力lực 虗hư 融dung 。則tắc 五ngũ 塵trần 併tinh 消tiêu 。四tứ 大đại 排bài 遣khiển 。純thuần 覺giác 遺di 身thân 。故cố 無vô 傷thương 觸xúc 。定định 力lực 所sở 持trì 。故cố 火hỏa 不bất 燒thiêu 也dã 。世thế 之chi 端đoan 居cư 喪táng 我ngã 者giả 。尚thượng 能năng 使sử 形hình 槁cảo 木mộc 。心tâm 死tử 灰hôi 。況huống 真chân 定định 之chi 力lực 哉tai 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。成thành 就tựu 清thanh 淨tịnh 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

厭yếm 麤thô 濁trược 之chi 質chất 礙ngại 。欣hân 淨tịnh 妙diệu 之chi 虗hư 融dung 。凝ngưng 想tưởng 曰viết 深thâm 。故cố 得đắc 成thành 就tựu 清thanh 淨tịnh 。淨tịnh 功công 既ký 極cực 。則tắc 境cảnh 隨tùy 心tâm 化hóa 。故cố 能năng 徧biến 觀quán 諸chư 境cảnh 。得đắc 無vô 障chướng 礙ngại 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。研nghiên 究cứu 深thâm 遠viễn 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

研nghiên 究cứu 深thâm 遠viễn 者giả 。以dĩ 妙diệu 心tâm 深thâm 而nhi 無vô 底để 。遠viễn 而nhi 無vô 際tế 。今kim 行hành 人nhân 以dĩ 觀quán 心tâm 研nghiên 究cứu 。而nhi 欲dục 盡tận 其kỳ 深thâm 遠viễn 。則tắc 知tri 用dụng 心tâm 亦diệc 深thâm 遠viễn 矣hĩ 。故cố 逼bức 迫bách 精tinh 神thần 。遺di 身thân 而nhi 出xuất 。見kiến 聞văn 遠viễn 及cập 也dã 。

又hựu 以dĩ 此thử 心tâm 。研nghiên 究cứu 精tinh 極cực 。至chí 若nhược 作tác 聖thánh 解giải 。即tức 受thọ 羣quần 邪tà 。

研nghiên 究cứu 精tinh 極cực 者giả 。以dĩ 妙diệu 心tâm 純thuần 一nhất 無vô 染nhiễm 。今kim 行hành 人nhân 以dĩ 觀quán 心tâm 窮cùng 之chi 。所sở 謂vị 窮cùng 其kỳ 精tinh 也dã 。又hựu 高cao 不bất 可khả 仰ngưỡng 。深thâm 不bất 可khả 窺khuy 。今kim 行hành 人nhân 以dĩ 觀quán 心tâm 究cứu 之chi 。所sở 謂vị 究cứu 其kỳ 極cực 也dã 。蓋cái 以dĩ 所sở 究cứu 精tinh 極cực 。而nhi 能năng 究cứu 亦diệc 精tinh 極cực 故cố 。故cố 激kích 動động 自tự 心tâm 邪tà 種chủng 。以dĩ 致trí 外ngoại 魔ma 撓nạo 亂loạn 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 如như 是thị 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。現hiện 境cảnh (# 至chí 保bảo 持trì 覆phú 護hộ 。成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。

總tổng 結kết 上thượng 義nghĩa 。敕sắc 誡giới 弘hoằng 宣tuyên 也dã 。用dụng 心tâm 交giao 互hỗ 者giả 。用dụng 禪thiền 那na 心tâm 。與dữ 色sắc 陰ấm 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 交giao 互hỗ 。故cố 現hiện 斯tư 事sự 。乃nãi 至chí 識thức 陰ấm 。例lệ 此thử 明minh 之chi 。何hà 則tắc 。以dĩ 五ngũ 妄vọng 想tưởng 。各các 於ư 本bổn 陰ấm 區khu 宇vũ 之chi 中trung 。為vi 禪thiền 所sở 觀quán 。將tương 破phá 未vị 破phá 。如như 燈đăng 欲dục 滅diệt 。其kỳ 光quang 復phục 熾sí 。乃nãi 與dữ 定định 力lực 交giao 戰chiến 其kỳ 功công 。故cố 成thành 之chi 敗bại 之chi 。則tắc 魔ma 佛Phật 之chi 道đạo 於ư 是thị 乎hồ 辨biện 。問vấn 。此thử 不bất 作tác 五ngũ 陰ấm 次thứ 第đệ 觀quán 門môn 。何hà 得đắc 五ngũ 陰ấm 次thứ 第đệ 盡tận 耶da 。答đáp 。觀quán 雖tuy 總tổng 相tương/tướng 五ngũ 陰ấm 同đồng 觀quán 。陰ấm 有hữu 麤thô 細tế 。麤thô 者giả 先tiên 盡tận 。譬thí 如như 浣hoán 衣y 。麤thô 垢cấu 先tiên 去khứ 。五ngũ 陰ấm 既ký 積tích 妄vọng 所sở 成thành 。妄vọng 盡tận 自tự 然nhiên 陰ấm 滅diệt 。從tùng 麤thô 至chí 細tế 。理lý 必tất 然nhiên 也dã 。

阿A 難Nan 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。修tu 三Tam 摩Ma 提Đề 。至chí 此thử 則tắc 名danh 為vi 。受thọ 陰ấm 區khu 宇vũ 。

通thông 敘tự 色sắc 滅diệt 受thọ 現hiện 也dã 。見kiến 諸chư 佛Phật 心tâm 。如như 鏡kính 現hiện 像tượng 者giả 。諸chư 佛Phật 心tâm 即tức 我ngã 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 也dã 。由do 破phá 色sắc 陰ấm 。內nội 外ngoại 虗hư 融dung 。得đắc 見kiến 本bổn 妙diệu 心tâm 。如như 鏡kính 虗hư 明minh 而nhi 洞đỗng 見kiến 色sắc 像tượng 。故cố 云vân 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。雖tuy 具cụ 妙diệu 體thể 而nhi 未vị 能năng 運vận 用dụng 。蓋cái 為vi 受thọ 所sở 覆phú 。故cố 如như 魘yểm 寐mị 人nhân 。支chi 體thể 宛uyển 具cụ 。六lục 根căn 明minh 了liễu 。而nhi 不bất 能năng 運vận 動động 。此thử 受thọ 陰ấm 之chi 相tướng 也dã 。

若nhược 魘yểm 咎cữu 歇hiết 。其kỳ 心tâm 離ly 身thân 。至chí )# 虗hư 明minh 妄vọng 。想tưởng 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。

明minh 破phá 受thọ 陰ấm 以dĩ 超siêu 見kiến 濁trược 也dã 。色sắc 陰ấm 盡tận 者giả 。雖tuy 得đắc 見kiến 諸chư 佛Phật 心tâm 。然nhiên 為vi 受thọ 所sở 魘yểm 。而nhi 未vị 能năng 用dụng 。故cố 受thọ 陰ấm 消tiêu 歇hiết 。即tức 能năng 離ly 身thân 反phản 觀quán 。去khứ 住trụ 無vô 礙ngại 也dã 。言ngôn 超siêu 見kiến 濁trược 者giả 。蓋cái 見kiến 濁trược 依y 六lục 根căn 得đắc 名danh 。受thọ 以dĩ 根căn 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 領lãnh 納nạp 為vi 義nghĩa 。今kim 受thọ 陰ấm 盡tận 。則tắc 於ư 根căn 塵trần 無vô 所sở 領lãnh 納nạp 。故cố 超siêu 之chi 也dã 。因nhân 違vi 順thuận 之chi 幻huyễn 境cảnh 。生sanh 損tổn 益ích 之chi 妄vọng 受thọ 。則tắc 受thọ 陰ấm 無vô 體thể 。虗hư 有hữu 所sở 明minh 。故cố 虗hư 明minh 妄vọng 想tưởng 。

阿A 難Nan 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。當đương 在tại 此thử 中trung 。至chí 失thất 於ư 正chánh 受thọ 。當đương 從tùng 淪luân 墜trụy 。

此thử 中trung 。受thọ 陰ấm 定định 中trung 也dã 。既ký 破phá 色sắc 陰ấm 。無vô 復phục 幽u 黯ảm 。故cố 得đắc 大đại 光quang 耀diệu 。其kỳ 心tâm 發phát 明minh 。知tri 受thọ 陰ấm 為vi 咎cữu 。則tắc 內nội 自tự 抑ức 伏phục 而nhi 破phá 之chi 。抑ức 伏phục 太thái 過quá 。失thất 於ư 慈từ 柔nhu 。故cố 多đa 悲bi 愍mẫn 。以dĩ 致trí 悲bi 魔ma 附phụ 焉yên 。

阿A 難Nan 又hựu 彼bỉ 定định 中trung 。諸chư 善thiện 男nam 子tử 。至chí 失thất 於ư 正chánh 受thọ 。當đương 從tùng 淪luân 墜trụy 。

受thọ 陰ấm 明minh 白bạch 者giả 。謂vị 於ư 受thọ 陰ấm 定định 中trung 。耀diệu 性tánh 發phát 明minh 。心tâm 地địa 明minh 白bạch 也dã 。言ngôn 感cảm 激kích 者giả 。謂vị 喜hỷ 動động 之chi 相tướng 也dã 。色sắc 盡tận 受thọ 明minh 。為vi 定định 勝thắng 相tương/tướng 。勝thắng 相tướng 現hiện 前tiền 。不bất 生sanh 喜hỷ 動động 。則tắc 不bất 成thành 過quá 。因nhân 喜hỷ 成thành 功công 。感cảm 激kích 過quá 分phần 。於ư 感cảm 激kích 中trung 。生sanh 無vô 限hạn 勇dũng 。以dĩ 為vi 佛Phật 果Quả 可khả 齊tề 。功công 行hành 易dị 致trí 。遂toại 成thành 陵lăng 率suất 之chi 過quá 也dã 。陵lăng 率suất 。謂vị 勇dũng 心tâm 高cao 率suất 也dã 。