楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 勢Thế 至Chí 圓Viên 通Thông 章Chương 科Khoa 解Giải
明Minh 正Chánh 相Tướng 解Giải
淨tịnh 土độ 一nhất 門môn 修tu 者giả 良lương 多đa 唯duy 勢thế 至chí 圓viên 通thông 章chương 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 廼# 淨tịnh 土độ 最tối 親thân 切thiết 一nhất 步bộ 功công 夫phu 療liệu [病-丙+冗]# 痾# 之chi 妙diệu 劑tề 賑chẩn 貧bần 乏phạp 之chi 多đa 財tài 度độ 苦khổ 海hải 之chi 巨cự 航# 雨vũ 眾chúng 寶bảo 之chi 妙diệu 珠châu 也dã 彌di 陀đà 慈từ 父phụ 伸thân 金kim 臂tý 於ư 長trường 夜dạ 展triển 玉ngọc 毫hào 於ư 昏hôn 衢cù 無vô 時thời 無vô 處xứ 皆giai 接tiếp 引dẫn 於ư 眾chúng 生sanh 多đa 劫kiếp 多đa 生sanh 恆hằng 追truy 思tư 於ư 遊du 子tử 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 中trung 詎cự 人nhân 剔dịch 出xuất 。
叅# 坐tọa 之chi 暇hạ 蘊uẩn 積tích 於ư 懷hoài 久cửu 矣hĩ 乙ất 亥hợi 歲tuế 於ư 越việt 中trung 白bạch 馬mã 山sơn 房phòng 偶ngẫu 成thành 小tiểu 草thảo 經kinh 中trung 法pháp 喻dụ 細tế 而nhi 鑽toàn 仰ngưỡng 彌di 覺giác 堅kiên 高cao 二nhị 三tam 輩bối 願nguyện 以dĩ 壽thọ 梓# 因nhân 付phó 剖phẫu 劂# 氏thị 以dĩ 事sự 流lưu 行hành 識thức 者giả 唒# 笑tiếu 敢cảm 避tị 譏cơ 嫌hiềm 惟duy 願nguyện 人nhân 人nhân 如như 專chuyên 憶ức 之chi 人nhân 個cá 個cá 如như 母mẫu 憶ức 時thời 。 母mẫu 子tử 歷lịch 生sanh 。 不bất 相tương 違vi 遠viễn 。 現hiện 前tiền 當đương 來lai 。 必tất 定định 見kiến 佛Phật 也dã 。
旹#
崇sùng 禎# 八bát 年niên 歲tuế 在tại 乙ất 亥hợi 五ngũ 月nguyệt 夏hạ 浣hoán 日nhật 比Bỉ 丘Khâu 正chánh 相tương/tướng 體thể 如như 識thức
大đại 勢thế 至chí 圓viên 通thông 章chương 科khoa 解giải
繩thằng 天thiên 台thai 教giáo 後hậu 學học 比Bỉ 丘Khâu 。 正chánh 相tương/tướng 。 解giải 。
△# 一nhất 章chương 科khoa 分phần/phân 十thập 三tam 初sơ 釋thích 名danh
觀quán 經Kinh 云vân 以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。 明minh 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 令linh 離ly 三tam 途đồ 得đắc 無vô 上thượng 力lực 。 名danh 大Đại 勢Thế 至Chí 。 斯tư 一nhất 往vãng 而nhi 作tác 化hóa 他tha 得đắc 名danh 又hựu 云vân 凡phàm 我ngã 足túc 指chỉ 按án 地địa 一nhất 切thiết 魔ma 宮cung 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 悉tất 皆giai 震chấn 動động 名danh 大Đại 勢Thế 至Chí 。 斯tư 以dĩ 威uy 力lực 折chiết 伏phục 而nhi 名danh 經Kinh 云vân 我ngã 無vô 選tuyển 擇trạch 。 都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。 淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 名danh 大Đại 勢Thế 至Chí 。 斯tư 以dĩ 因nhân 中trung 自tự 利lợi 得đắc 名danh 圓viên 通thông 者giả 以dĩ 周chu 遍biến 融dung 通thông 為vi 義nghĩa 圓viên 該cai 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 二nhị 德đức 通thông 則tắc 一nhất 道đạo 齊tề 平bình 三tam 際tế 不bất 壅ủng 即tức 解giải 脫thoát 德đức 斯tư 依y 理lý 而nhi 釋thích 圓viên 通thông 也dã 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 稱xưng 念niệm 極cực 果quả 聖thánh 號hiệu 生sanh 滅diệt 之chi 身thân 即tức 得đắc 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 。 謂vị 因nhân 該cai 果quả 海hải 果quả 徹triệt 因nhân 源nguyên 斯tư 依y 行hành 而nhi 釋thích 圓viên 通thông 也dã 將tương 解giải 此thử 章chương 先tiên 明minh 五ngũ 重trọng/trùng 玄huyền 義nghĩa 玄huyền 義nghĩa 若nhược 明minh 一nhất 章chương 綱cương 格cách 灼chước 然nhiên 可khả 見kiến 此thử 以dĩ 人nhân 法pháp 為vi 名danh 圓viên 通thông 實thật 相tướng 為vi 體thể 本bổn 性tánh 彌di 陀đà 為vi 宗tông 淨tịnh 穢uế 折chiết 攝nhiếp 為vi 用dụng 大Đại 乘Thừa 生sanh 酥tô 為vi 教giáo 相tương/tướng 人nhân 法pháp 為vi 名danh 者giả 勢thế 至chí 人nhân 也dã 圓viên 通thông 法pháp 也dã 所sở 以dĩ 人nhân 法pháp 為vi 名danh 此thử 章chương 所sở 顯hiển 意ý 在tại 圓viên 通thông 所sở 以dĩ 為vi 體thể 也dã 行hành 人nhân 念niệm 佛Phật 之chi 時thời 念niệm 念niệm 直trực 顯hiển 本bổn 真chân 在tại 在tại 須tu 明minh 自tự 心tâm 所sở 以dĩ 本bổn 性tánh 彌di 陀đà 為vi 此thử 章chương 之chi 宗tông 也dã 娑sa 婆bà 之chi 苦khổ 令linh 人nhân 生sanh 厭yếm 淨tịnh 土độ 之chi 樂lạc 令linh 生sanh 忻hãn 慕mộ 所sở 以dĩ 折chiết 攝nhiếp 為vi 此thử 章chương 之chi 用dụng 也dã 既ký 有hữu 能năng 所sở 之chi 念niệm 折chiết 攝nhiếp 之chi 用dụng 事sự 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 所sở 以dĩ 生sanh 酥tô 為vi 此thử 章chương 之chi 教giáo 相tương/tướng 也dã 所sở 謂vị 圓viên 通thông 淨tịnh 土độ 者giả 皆giai 一nhất 心tâm 而nhi 已dĩ 矣hĩ 圓viên 通thông 未vị 悟ngộ 即tức 淨tịnh 而nhi 穢uế 圓viên 通thông 既ký 入nhập 即tức 穢uế 而nhi 淨tịnh 正chánh 謂vị 惟duy 心tâm 淨tịnh 土độ 義nghĩa 見kiến 乎hồ 此thử 由do 是thị 淨tịnh 土độ 非phi 圓viên 通thông 外ngoại 之chi 淨tịnh 土độ 圓viên 通thông 非phi 淨tịnh 土độ 外ngoại 之chi 圓viên 通thông 圓viên 通thông 據cứ 能năng 造tạo 之chi 心tâm 淨tịnh 土độ 據cứ 所sở 造tạo 之chi 境cảnh 茲tư 以dĩ 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 悟ngộ 之chi 則tắc 法pháp 法pháp 彰chương 乎hồ 自tự 心tâm 在tại 在tại 見kiến 乎hồ 真chân 境cảnh 淨tịnh 土độ 非phi 遙diêu 娑sa 婆bà 不bất 垢cấu 以dĩ 此thử 念niệm 佛Phật 觸xúc 處xứ 圓viên 通thông 矣hĩ 所sở 謂vị 若nhược 人nhân 欲dục 識thức 真chân 空không 理lý 心tâm 內nội 真Chân 如Như 還hoàn 徧biến 外ngoại 情tình 與dữ 無vô 情tình 共cộng 一nhất 體thể 處xứ 處xứ 皆giai 同đồng 真chân 法Pháp 界Giới 。
△# 二Nhị 正Chánh 釋Thích 經Kinh 文Văn
爾nhĩ 時thời 大Đại 勢Thế 至Chí 法Pháp 王Vương 子Tử 。 與dữ 其kỳ 同đồng 倫luân 。 五ngũ 十thập 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。
各các 述thuật 圓viên 通thông 之chi 時thời 也dã 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 子tử 灌quán 頂đảnh 受thọ 位vị 立lập 義nghĩa 施thí 仁nhân 世thế 間gian 王vương 子tử 也dã 次thứ 補bổ 佛Phật 處xứ 。 續tục 佛Phật 慧tuệ 命mạng 此thử 出xuất 世thế 法Pháp 王Vương 子Tử 也dã 同đồng 倫luân 者giả 即tức 同đồng 法pháp 乳nhũ 之chi 倫luân 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 列liệt 其kỳ 數số 也dã 此thử 經Kinh 祗chi 桓hoàn 精tinh 舍xá 所sở 說thuyết 楞lăng 嚴nghiêm 會hội 上thượng 有hữu 十thập 萬vạn 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 菩Bồ 薩Tát 但đãn 敘tự 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 者giả 同đồng 念niệm 佛Phật 證chứng 圓viên 通thông 也dã 。
△# 三tam 陳trần 請thỉnh 敬kính 儀nghi
即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
經kinh 家gia 敘tự 請thỉnh 法pháp 之chi 敬kính 儀nghi 從tùng 座tòa 起khởi 身thân 敬kính 禮lễ 佛Phật 足túc 。 兼kiêm 得đắc 意ý 敬kính 白bạch 佛Phật 言ngôn 口khẩu 敬kính 三tam 業nghiệp 虔kiền 虔kiền 乃nãi 弟đệ 子tử 請thỉnh 法pháp 之chi 常thường 儀nghi 也dã 。
△# 四tứ 明minh 所sở 師sư 二nhị
先tiên 時thời 節tiết
我ngã 憶ức 往vãng 昔tích 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。
我ngã 憶ức 往vãng 昔tích 。 者giả 追truy 憶ức 最tối 初sơ 發phát 心tâm 。 修tu 行hành 之chi 時thời 也dã 以dĩ 自tự 在tại 定định 慧tuệ 之chi 力lực 照chiếu 之chi 而nhi 有hữu 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 之chi 劫kiếp 恆Hằng 河Hà 者giả 從tùng 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 出xuất 於ư 四tứ 口khẩu 東đông 銀ngân 牛ngưu 口khẩu 出xuất 殑Căng 伽Già 河hà 南nam 金kim 象tượng 口khẩu 出xuất 信tín 度độ 河hà 西tây 瑠lưu 璃ly 馬mã 口khẩu 出xuất 縛phược 芻sô 河hà 北bắc 頗phả 肢chi 師sư 子tử 口khẩu 出xuất 徙tỉ 多đa 河hà 各các 遶nhiễu 池trì 一nhất 匝táp 出xuất 於ư 四tứ 海hải 殑Căng 伽Già 河hà 出xuất 東đông 南nam 大đại 海hải 信tín 度độ 河hà 出xuất 西tây 南nam 大đại 海hải 縛phược 芻sô 河hà 出xuất 西tây 北bắc 大đại 海hải 徙tỉ 多đa 河hà 從tùng 師sư 子tử 口khẩu 。 流lưu 出xuất 東đông 北bắc 大đại 海hải 者giả 即tức 此thử 土thổ/độ 黃hoàng 河hà 之chi 源nguyên 是thị 也dã 經kinh 中trung 多đa 指chỉ 恆Hằng 河Hà 者giả 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 近cận 此thử 指chỉ 以dĩ 為ví 喻dụ 其kỳ 廣quảng 四tứ 十thập 由do 旬tuần 。 其kỳ 長trường 八bát 十thập 由do 旬tuần 。 沙sa 細tế 如như 麵miến 一nhất 沙sa 一nhất 劫kiếp 可khả 見kiến 念niệm 佛Phật 一nhất 門môn 其kỳ 來lai 久cửu 矣hĩ 亦diệc 知tri 勢thế 至chí 積tích 功công 之chi 高cao 位vị 也dã 。
△# 二nhị 明minh 師sư 號hiệu
有hữu 佛Phật 出xuất 世thế 。 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 十thập 二nhị 如Như 來Lai 。 相tương 繼kế 一nhất 劫kiếp 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 超Siêu 日Nhật 月Nguyệt 光Quang 。 彼bỉ 佛Phật 教giáo 我ngã 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。
恆Hằng 沙sa 劫kiếp 中trung 舉cử 一nhất 劫kiếp 有hữu 十thập 二nhị 如Như 來Lai 。 相tương 繼kế 而nhi 出xuất 佛Phật 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 者giả 光quang 光quang 相tương 然nhiên 。 而nhi 無vô 有hữu 盡tận 。 故cố 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 且thả 十thập 二nhị 如Như 來Lai 。 皆giai 不bất 離ly 光quang 一nhất 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 二nhị 名danh 無Vô 邊Biên 光Quang 。 三tam 名danh 無vô 礙ngại 光quang 四tứ 名danh 無vô 對đối 光quang 五ngũ 名danh 大đại 焰diễm 光quang 六lục 名danh 清thanh 淨tịnh 光quang 七thất 名danh 歡hoan 喜hỷ 光quang 八bát 名danh 智trí 慧tuệ 光quang 九cửu 名danh 不bất 斷đoạn 光quang 十thập 名danh 難nan 思tư 光quang 十thập 一nhất 名danh 無vô 稱xưng 光quang 十thập 二nhị 名danh 超Siêu 日Nhật 月Nguyệt 光Quang 。 彼bỉ 佛Phật 教giáo 我ngã 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 者giả 稟bẩm 教giáo 立lập 行hành 之chi 始thỉ 念niệm 者giả 能năng 念niệm 之chi 人nhân 佛Phật 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 三tam 昧muội 者giả 能năng 所sở 著trước 乎hồ 一nhất 心tâm 以dĩ 心tâm 緣duyên 佛Phật 以dĩ 佛Phật 繫hệ 心tâm 心tâm 心tâm 相tương 續tục 。 而nhi 無vô 間gian 然nhiên 正chánh 謂vị 內nội 心tâm 不bất 起khởi 外ngoại 境cảnh 不bất 侵xâm 旋toàn 元nguyên 自tự 歸quy 。 返phản 流lưu 全toàn 一nhất 不bất 受thọ 諸chư 受thọ 得đắc 乎hồ 正chánh 受thọ 久cửu 而nhi 不bất 退thoái 必tất 至chí 於ư 果quả 無vô 量lượng 三tam 昧muội 。 莫mạc 不bất 發phát 覺giác 乎hồ 此thử 故cố 稱xưng 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 也dã 。
△# 五ngũ 喻dụ 顯hiển 三tam
初sơ 喻dụ 不bất 念niệm 之chi 失thất
譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 一nhất 專chuyên 為vi 憶ức 。 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 。
一nhất 專chuyên 為vi 憶ức 。 佛Phật 憶ức 眾chúng 生sanh 也dã 發phát 僧tăng 那na 於ư 始thỉ 心tâm 終chung 大đại 悲bi 於ư 赴phó 難nạn/nan 莫mạc 不bất 以dĩ 眾chúng 生sanh 為vi 念niệm 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 令linh 得đắc 出xuất 離ly 火hỏa 宅trạch 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 。 者giả 喻dụ 眾chúng 生sanh 不bất 念niệm 之chi 失thất 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 真Chân 如Như 體thể 相tướng 與dữ 佛Phật 平bình 等đẳng 皆giai 由do 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 竛linh 竮binh 六lục 道đạo 杳# 莫mạc 可khả 究cứu 。
△# 二nhị 喻dụ 雖tuy 逢phùng 無vô 益ích
如như 是thị 二nhị 人nhân 。 若nhược 逢phùng 不bất 逢phùng 。 或hoặc 見kiến 非phi 見kiến 。
佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 本bổn 不bất 相tương 離ly 有hữu 何hà 逢phùng 見kiến 而nhi 眾chúng 生sanh 自tự 離ly 之chi 也dã 由do 前tiền 一nhất 人nhân 專chuyên 憶ức 故cố 若nhược 逢phùng 或hoặc 見kiến 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 。 故cố 不bất 逢phùng 非phi 見kiến 且thả 今kim 人nhân 不bất 見kiến 佛Phật 之chi 真chân 身thân 亦diệc 不bất 知tri 。 己kỷ 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 便tiện 言ngôn 淨tịnh 土độ 是thị 虗hư 說thuyết 彌di 陀đà 非phi 真chân 實thật 發phát 言ngôn 無vô 佛Phật 無vô 淨tịnh 土độ 如như 蟻nghĩ 子tử 集tập 於ư 人nhân 身thân 實thật 不bất 知tri 人nhân 也dã 由do 其kỳ 不bất 知tri 便tiện 為vi 無vô 人nhân 乎hồ 豈khởi 不bất 聞văn 華hoa 嚴nghiêm 云vân 佛Phật 身thân 充sung 滿mãn 於ư 法Pháp 界Giới 普phổ 現hiện 一nhất 切thiết 。 羣quần 生sanh 前tiền 隨tùy 緣duyên 赴phó 感cảm 彌di 不bất 周chu 而nhi 恆hằng 處xứ 此thử 菩Bồ 提Đề 座tòa 奈nại 無vô 感cảm 佛Phật 之chi 緣duyên 故cố 若nhược 逢phùng 而nhi 不bất 逢phùng 或hoặc 見kiến 而nhi 不bất 見kiến 若nhược 作tác 觀quán 心tâm 釋thích 者giả 凡phàm 所sở 作tác 為vi 無vô 非phi 是thị 本bổn 佛Phật 出xuất 現hiện 處xứ 一nhất 切thiết 色sắc 是thị 佛Phật 色sắc 一nhất 切thiết 聲thanh 是thị 佛Phật 聲thanh 由do 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 故cố 覩đổ 真chân 境cảnh 起khởi 塵trần 勞lao 聽thính 妙diệu 聲thanh 生sanh 亂loạn 想tưởng 此thử 真chân 逢phùng 而nhi 不bất 逢phùng 見kiến 而nhi 不bất 見kiến 也dã 。
△# 三tam 喻dụ 念niệm 佛Phật 之chi 得đắc
二nhị 人nhân 相tương 憶ức 。 二nhị 憶ức 念niệm 深thâm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 從tùng 生sanh 至chí 生sanh 。 同đồng 於ư 形hình 影ảnh 。 不bất 相tương 乖quai 異dị 。
前tiền 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 。 者giả 苟cẩu 能năng 如như 專chuyên 憶ức 之chi 人nhân 無vô 時thời 無vô 處xứ 而nhi 不bất 憶ức 二nhị 心tâm 相tương 向hướng 可khả 謂vị 二nhị 憶ức 念niệm 深thâm 。 如như 是thị 則tắc 生sanh 生sanh 常thường 見kiến 佛Phật 。 處xứ 處xứ 覲cận 如Như 來Lai 從tùng 茲tư 現hiện 前tiền 至chí 於ư 淨tịnh 土độ 同đồng 於ư 形hình 影ảnh 。 不bất 相tương 離ly 也dã 能năng 念niệm 心tâm 之chi 形hình 端đoan 所sở 念niệm 佛Phật 之chi 影ảnh 直trực 前tiền 來lai 專chuyên 忘vong 有hữu 不bất 逢phùng 非phi 見kiến 之chi 乖quai 異dị 今kim 相tương/tướng 憶ức 故cố 即tức 如như 形hình 影ảnh 之chi 不bất 乖quai 異dị 也dã 若nhược 作tác 觀quán 心tâm 所sở 謂vị 念niệm 念niệm 照chiếu 常thường 理lý 心tâm 心tâm 息tức 幻huyễn 塵trần 但đãn 復phục 本bổn 時thời 性tánh 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 新tân 。
△# 六lục 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ
十thập 方phương 如Như 來Lai 。 憐lân 念niệm 眾chúng 生sanh 。 如như 母mẫu 憶ức 子tử 。 若nhược 子tử 逃đào 逝thệ 。 雖tuy 憶ức 何hà 為vi 。
上thượng 文văn 二nhị 人nhân 相tương 憶ức 。 其kỳ 喻dụ 也dã 泛phiếm 今kim 提đề 喻dụ 帖# 合hợp 中trung 如như 母mẫu 憶ức 子tử 。 其kỳ 喻dụ 至chí 切thiết 況huống 如Như 來Lai 憐lân 念niệm 眾chúng 生sanh 。 又hựu 過quá 於ư 父phụ 母mẫu 。 何hà 也dã 父phụ 母mẫu 憶ức 不bất 及cập 處xứ 如Như 來Lai 憶ức 之chi 又hựu 父phụ 母mẫu 憶ức 子tử 不bất 過quá 一nhất 生sanh 佛Phật 憶ức 眾chúng 生sanh 直trực 至chí 成thành 佛Phật 其kỳ 憶ức 方phương 休hưu 若nhược 子tử 逃đào 逝thệ 。 者giả 雖tuy 云vân 是thị 喻dụ 喻dụ 不bất 虗hư 設thiết 必tất 有hữu 其kỳ 由do 若nhược 因nhân 緣duyên 而nhi 論luận 逃đào 逝thệ 者giả 在tại 大đại 通thông 佛Phật 時thời 入nhập 大Đại 乘Thừa 家gia 自tự 後hậu 中trung 間gian 退thoái 大đại 已dĩ 來lai 是thị 逃đào 逝thệ 之chi 時thời 也dã 若nhược 作tác 觀quán 心tâm 者giả 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 子tử 母mẫu 一nhất 處xứ 兩lưỡng 無vô 罣quái 牽khiên 塵trần 念niệm 纔tài 萌manh 即tức 逃đào 逝thệ 於ư 六lục 塵trần 日nhật 疎sơ 一nhất 日nhật 無vô 所sở 返phản 還hoàn 故cố 有hữu 思tư 憶ức 如như 人nhân 有hữu 子tử 苦khổ 者giả 偏thiên 憐lân 如như 母mẫu 憶ức 子tử 。 即tức 上thượng 一nhất 專chuyên 為vi 憶ức 。 雖tuy 憶ức 何hà 為vi 。 即tức 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 。 也dã 問vấn 父phụ 母mẫu 俱câu 有hữu 愛ái 子tử 之chi 心tâm 經kinh 中trung 獨độc 言ngôn 母mẫu 不bất 言ngôn 父phụ 者giả 何hà 答đáp 父phụ 嚴nghiêm 愛ái 疎sơ 母mẫu 慈từ 愛ái 切thiết 故cố 不bất 言ngôn 父phụ 。
△# 七thất 提đề 喻dụ 帖# 合hợp
子tử 若nhược 憶ức 母mẫu 。 如như 母mẫu 憶ức 時thời 。 母mẫu 子tử 歷lịch 生sanh 。 不bất 相tương 違vi 遠viễn 。
上thượng 文văn 母mẫu 憶ức 雖tuy 切thiết 子tử 在tại 他tha 鄉hương 空không 想tưởng 悠du 然nhiên 正chánh 是thị 雖tuy 憶ức 何hà 為vi 。 遊du 子tử 倘thảng 能năng 憶ức 母mẫu 必tất 返phản 故cố 里lý 子tử 憶ức 母mẫu 能năng 如như 母mẫu 憶ức 者giả 尤vưu 難nạn/nan 何hà 也dã 子tử 憶ức 母mẫu 有hữu 時thời 母mẫu 憶ức 子tử 無vô 間gian 或hoặc 兀ngột 坐tọa 而nhi 長trường/trưởng 望vọng 或hoặc 忘vong 飡xan 而nhi 廢phế 寢tẩm 或hoặc 停đình 梭# 而nhi 罷bãi 績# 則tắc 無vô 時thời 非phi 憶ức 子tử 之chi 時thời 無vô 處xứ 非phi 念niệm 兒nhi 之chi 處xứ 其kỳ 憶ức 念niệm 可khả 謂vị 至chí 深thâm 若nhược 人nhân 子tử 之chi 在tại 他tha 鄉hương 而nhi 念niệm 親thân 也dã 雖tuy 云vân 至chí 孝hiếu 或hoặc 良lương 明minh 而nhi 美mỹ 婦phụ 或hoặc 榮vinh 祿lộc 而nhi 貨hóa 財tài 縈oanh 絆bán 於ư 心tâm 終chung 非phi 似tự 母mẫu 憶ức 之chi 深thâm 也dã 孝hiếu 者giả 如như 是thị 矧# 其kỳ 不bất 孝hiếu 者giả 乎hồ 所sở 以dĩ 如như 母mẫu 憶ức 時thời 。 一nhất 句cú 是thị 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 最tối 親thân 切thiết 功công 夫phu 豈khởi 可khả 草thảo 草thảo 放phóng 過quá 二nhị 心tâm 相tương 向hướng 豈khởi 有hữu 違vi 遠viễn 苟cẩu 能năng 以dĩ 父phụ 母mẫu 之chi 心tâm 為vi 心tâm 可khả 謂vị 至chí 極cực 之chi 孝hiếu 矣hĩ 母mẫu 子tử 歷lịch 生sanh 。 即tức 二nhị 人nhân 相tương 憶ức 。 不bất 相tương 違vi 遠viễn 。 即tức 不bất 相tương 乖quai 異dị 下hạ 法pháp 合hợp 。
△# 八bát 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ
若nhược 眾chúng 生sanh 心tâm 。 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 現hiện 前tiền 當đương 來lai 。 必tất 定định 見kiến 佛Phật 。
若nhược 眾chúng 生sanh 心tâm 。 者giả 能năng 感cảm 之chi 機cơ 憶ức 佛Phật 者giả 想tưởng 本bổn 有hữu 己kỷ 佛Phật 為vi 能năng 感cảm 之chi 因nhân 念niệm 佛Phật 者giả 以dĩ 所sở 感cảm 他tha 佛Phật 為vi 能năng 應ưng 之chi 果quả 此thử 謂vị 因nhân 大đại 果quả 大đại 事sự 理lý 圓viên 融dung 函hàm 葢# 相tương 應ứng 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 豈khởi 可khả 得đắc 而nhi 思tư 議nghị 也dã 又hựu 憶ức 者giả 定định 力lực 屬thuộc 內nội 憶ức 想tưởng 真chân 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 功công 夫phu 所sở 謂vị 如như 母mẫu 憶ức 子tử 。 也dã 念niệm 佛Phật 者giả 即tức 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 觀quán 於ư 他tha 佛Phật 兼kiêm 於ư 外ngoại 屬thuộc 慧tuệ 力lực 正chánh 謂vị 母mẫu 子tử 歷lịch 生sanh 。 不bất 相tương 違vi 遠viễn 。 也dã 現hiện 前tiền 當đương 來lai 。 必tất 定định 見kiến 佛Phật 。 者giả 上thượng 根căn 利lợi 智trí 觸xúc 目mục 無vô 非phi 淨tịnh 境cảnh 舉cử 足túc 咸hàm 是thị 道Đạo 場Tràng 所sở 謂vị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 豈khởi 非phi 現hiện 前tiền 見kiến 佛Phật 。 若nhược 根căn 鈍độn 智trí 淺thiển 之chi 流lưu 緣duyên 念niệm 他tha 佛Phật 漸tiệm 漸tiệm 成thành 熟thục 當đương 來lai 淨tịnh 土độ 九cửu 品phẩm 蓮liên 開khai 豈khởi 非phi 當đương 來lai 見kiến 佛Phật 。
△# 九cửu 生sanh 佛Phật 不bất 隔cách
去khứ 佛Phật 不bất 遠viễn 。 不bất 假giả 方phương 便tiện 。 自tự 得đắc 心tâm 開khai 。
眾chúng 生sanh 心tâm 本bổn 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 隨tùy 起khởi 一nhất 念niệm 必tất 落lạc 一nhất 界giới 若nhược 心tâm 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 此thử 心tâm 念niệm 念niệm 在tại 佛Phật 法Pháp 界giới 雖tuy 九cửu 界giới 之chi 別biệt 俱câu 成thành 佛Phật 界giới 豈khởi 相tương 遠viễn 耶da 又hựu 舉cử 念niệm 便tiện 是thị 果quả 佛Phật 聖thánh 號hiệu 不bất 假giả 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 。 因nhân 中trung 方phương 便tiện 故cố 云vân 不bất 假giả 方phương 便tiện 。 久cửu 則tắc 自tự 成thành 如như 大đại 夢mộng 覺giác 如như 蓮liên 華hoa 開khai 故cố 云vân 自tự 得đắc 心tâm 開khai 。 或hoặc 者giả 有hữu 人nhân 別biệt 求cầu 方phương 便tiện 使sử 心tâm 開khai 意ý 解giải 。 然nhiên 後hậu 念niệm 佛Phật 可khả 乎hồ 答đáp 云vân 不bất 假giả 方phương 便tiện 。 自tự 得đắc 心tâm 開khai 。 足túc 知tri 此thử 念niệm 佛Phật 一nhất 門môn 已dĩ 是thị 最tối 勝thắng 方phương 便tiện 。 不bất 假giả 餘dư 方phương 便tiện 矣hĩ 且thả 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 各các 假giả 方phương 便tiện 據cứ 耳nhĩ 根căn 至chí 圓viên 用dụng 聞văn 思tư 修tu 之chi 方phương 便tiện 此thử 念niệm 佛Phật 一nhất 門môn 太thái 易dị 令linh 人nhân 返phản 疑nghi 務vụ 要yếu 把bả 得đắc 定định 信tín 得đắc 實thật 莫mạc 論luận 成thành 與dữ 不bất 成thành 。 淨tịnh 土độ 到đáo 與dữ 不bất 到đáo 凡phàm 所sở 施thi 為vi 。 以dĩ 佛Phật 為vi 念niệm 若nhược 有hữu 一nhất 念niệm 妄vọng 起khởi 即tức 是thị 念niệm 佛Phật 不bất 切thiết 處xứ 如như 是thị 觀quán 想tưởng 久cửu 久cửu 自tự 得đắc 心tâm 開khai 。 但đãn 辦biện 肯khẳng 心tâm 必tất 不bất 相tương 賺# 。
△# 十thập 喻dụ 不bất 假giả 方phương 便tiện
如như 染nhiễm 香hương 人nhân 。 身thân 有hữu 香hương 氣khí 。 此thử 則tắc 名danh 曰viết 。 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 。
如như 世thế 人nhân 染nhiễm 香hương 便tiện 得đắc 乎hồ 香hương 氣khí 襲tập 身thân 正chánh 喻dụ 染nhiễm 香hương 得đắc 香hương 念niệm 佛Phật 得đắc 佛Phật 有hữu 何hà 方phương 便tiện 可khả 假giả 眾chúng 生sanh 不bất 念niệm 則tắc 已dĩ 念niệm 佛Phật 則tắc 有hữu 功công 德đức 妙diệu 香hương 。 薰huân 襲tập 其kỳ 心tâm 明minh 矣hĩ 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 。 者giả 所sở 師sư 之chi 佛Phật 既ký 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 豈khởi 無vô 無vô 量lượng 。 香hương 也dã 且thả 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 佛Phật 在tại 行hành 人nhân 心tâm 口khẩu 非phi 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 而nhi 何hà 哉tai 。
△# 十thập 一nhất 結kết 自tự 利lợi
我ngã 本bổn 因Nhân 地Địa 。 以dĩ 念niệm 佛Phật 心tâm 。 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。
念niệm 佛Phật 心tâm 者giả 念niệm 存tồn 三tam 觀quán 佛Phật 具cụ 三Tam 身Thân 心tâm 破phá 三tam 惑hoặc 若nhược 空không 觀quán 念niệm 報báo 身thân 佛Phật 入nhập 伏phục 順thuận 二nhị 忍nhẫn 破phá 見kiến 思tư 惑hoặc 成thành 般Bát 若Nhã 德đức 若nhược 假giả 觀quán 念niệm 應ưng 身thân 佛Phật 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 破phá 塵trần 沙sa 惑hoặc 成thành 解giải 脫thoát 德đức 中trung 觀quán 念niệm 法Pháp 身thân 佛Phật 入nhập 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 成thành 法Pháp 身thân 德đức 今kim 約ước 因nhân 中trung 說thuyết 證chứng 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 當đương 在tại 分phần/phân 真chân 位vị 也dã 從tùng 教giáo 我ngã 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 至chí 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 。 述thuật 所sở 授thọ 法Pháp 門môn 至chí 此thử 方phương 自tự 敘tự 本bổn 因nhân 莫mạc 不bất 以dĩ 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 此thử 因nhân 中trung 自tự 利lợi 也dã 。
△# 十thập 二nhị 證chứng 後hậu 化hóa 他tha
今kim 於ư 此thử 界giới 。 攝nhiếp 念niệm 佛Phật 人nhân 。 歸quy 於ư 淨tịnh 土độ 。
此thử 證chứng 後hậu 化hóa 他tha 也dã 既ký 以dĩ 此thử 而nhi 自tự 利lợi 亦diệc 以dĩ 此thử 而nhi 化hóa 他tha 此thử 界giới 果quả 有hữu 念niệm 佛Phật 之chi 機cơ 必tất 攝nhiếp 受thọ 歸quy 於ư 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 填điền 本bổn 願nguyện 也dã 。
△# 十thập 三tam 結kết 答đáp
佛Phật 問vấn 圓viên 通thông 。 我ngã 無vô 選tuyển 擇trạch 。 都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。 淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。
世Thế 尊Tôn 命mạng 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 各các 述thuật 圓viên 通thông 經Kinh 云vân 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 最tối 初sơ 發phát 心tâm 。 悟ngộ 十thập 八bát 界giới 。 誰thùy 為vi 圓viên 通thông 。 從tùng 何hà 方phương 便tiện 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 次thứ 第đệ 至chí 此thử 當đương 七thất 大đại 中trung 見kiến 大đại 今kim 的đích 論luận 修tu 處xứ 念niệm 佛Phật 屬thuộc 意ý 旁bàng 攝nhiếp 諸chư 根căn 都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。 者giả 念niệm 佛Phật 人nhân 心tâm 存tồn 目mục 觀quán 返phản 視thị 收thu 聽thính 所sở 謂vị 一nhất 根căn 既ký 返phản 源nguyên 。 六lục 根căn 成thành 解giải 脫thoát 。 也dã 淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 。 者giả 念niệm 佛Phật 心tâm 不bất 得đắc 一nhất 念niệm 頃khoảnh 念niệm 世thế 五ngũ 欲dục 等đẳng 事sự 為vi 之chi 淨tịnh 一nhất 念niệm 為vi 始thỉ 念niệm 念niệm 無vô 間gian 為vi 之chi 相tướng 繼kế 此thử 義nghĩa 難nạn/nan 明minh 再tái 加gia 喻dụ 顯hiển 西tây 天thiên 有hữu 寶bảo 名danh 曰viết 清thanh 珠châu 何hà 以dĩ 得đắc 名danh 。 為vi 清thanh 珠châu 也dã 此thử 珠châu 墮đọa 在tại 混hỗn 濁trược 水thủy 中trung 入nhập 水thủy 一nhất 寸thốn 即tức 得đắc 一nhất 寸thốn 清thanh 水thủy 二nhị 寸thốn 乃nãi 至chí 尺xích 丈trượng 次thứ 第đệ 而nhi 至chí 淵uyên 底để 無vô 不bất 清thanh 淨tịnh 。 正chánh 喻dụ 念niệm 佛Phật 之chi 清thanh 珠châu 投đầu 於ư 眾chúng 生sanh 妄vọng 念niệm 。 混hỗn 濁trược 心tâm 水thủy 之chi 中trung 而nhi 妄vọng 念niệm 心tâm 水thủy 不bất 得đắc 不bất 清thanh 即tức 今kim 諸chư 人nhân 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 如như 珠châu 入nhập 水thủy 一nhất 寸thốn 便tiện 得đắc 一nhất 寸thốn 清thanh 水thủy 移di 念niệm 於ư 第đệ 二nhị 聲thanh 中trung 如như 珠châu 入nhập 水thủy 二nhị 寸thốn 即tức 得đắc 二nhị 寸thốn 清thanh 水thủy 乃nãi 至chí 十thập 百bách 千thiên 萬vạn 。 至chí 於ư 無vô 量lượng 。 如như 珠châu 沉trầm 墜trụy 不bất 已dĩ 能năng 使sử 徹triệt 底để 澄trừng 清thanh 正chánh 是thị 清thanh 珠châu 投đầu 於ư 濁trược 水thủy 濁trược 水thủy 不bất 得đắc 不bất 清thanh 念niệm 佛Phật 投đầu 於ư 亂loạn 想tưởng 亂loạn 想tưởng 不bất 得đắc 不bất 除trừ 可khả 謂vị 淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 。 也dã 三tam 摩ma 地địa 即tức 三tam 昧muội 之chi 異dị 稱xưng 前tiền 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 由do 三tam 摩ma 而nhi 證chứng 前tiền 是thị 舉cử 所sở 顯hiển 能năng 此thử 則tắc 舉cử 能năng 顯hiển 所sở 能năng 所sở 互hỗ 舉cử 文văn 之chi 巧xảo 也dã 斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。 者giả 依y 勢thế 至chí 即tức 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 為vi 第đệ 一nhất 也dã 。 修tu 行hành 先tiên 要yếu 脚cước 跟cân 站# 得đắc 穩ổn 當đương 毋vô 以dĩ 毛mao 道đạo 之chi 不bất 定định 也dã 如như 老lão 鼠thử 囓khiết 倉thương 窖# 相tương 似tự 只chỉ 從tùng 一nhất 處xứ 囓khiết 自tự 然nhiên 有hữu 個cá 入nhập 處xứ 如như 或hoặc 東đông 囓khiết 西tây 囓khiết 驢lư 年niên 也dã 無vô 透thấu 脫thoát 處xứ 古cổ 德đức 有hữu 云vân 若nhược 欲dục 徑kính 路lộ 修tu 行hành 惟duy 在tại 一nhất 心tâm 念niệm 佛Phật 。 斯tư 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 之chi 格cách 言ngôn 也dã 。
大đại 勢thế 至chí 圓viên 通thông 章chương 科khoa 解giải (# 終chung )#