楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 略Lược 疏Sớ
Quyển 0007
明Minh 元Nguyên 賢Hiền 述Thuật
楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 卷Quyển 之Chi 七Thất
福phước 州châu 鼓cổ 山sơn 湧dũng 泉tuyền 禪thiền 寺tự 沙Sa 門Môn 。 元nguyên 賢hiền 。 述thuật 。
阿A 難Nan 汝nhữ 問vấn 攝nhiếp 心tâm 。 至chí 建kiến 立lập 如như 是thị 。
此thử 結kết 答đáp 攝nhiếp 心tâm 之chi 問vấn 而nhi 正chánh 答đáp 後hậu 安an 立lập 道Đạo 場Tràng 。 之chi 問vấn 也dã 既ký 以dĩ 四tứ 戒giới 攝nhiếp 心tâm 根căn 本bổn 無vô 犯phạm 其kỳ 餘dư 枝chi 葉diệp 自tự 然nhiên 不bất 生sanh 戒giới 德đức 淨tịnh 矣hĩ 戒giới 悳# 既ký 淨tịnh 一nhất 切thiết 外ngoại 塵trần 自tự 然nhiên 心tâm 不bất 妄vọng 緣duyên 何hà 有hữu 魔ma 事sự 之chi 發phát 哉tai 以dĩ 魔ma 托thác 塵trần 入nhập 塵trần 亡vong 則tắc 魔ma 無vô 所sở 托thác 故cố 能năng 遠viễn 魔ma 也dã 若nhược 有hữu 行hành 人nhân 。 雖tuy 志chí 持trì 淨tịnh 戒giới 而nhi 欲dục 潔khiết 偏thiên 染nhiễm 不bất 能năng 自tự 已dĩ 。 者giả 則tắc 宿túc 習tập 之chi 重trọng/trùng 也dã 自tự 力lực 既ký 弱nhược 須tu 仗trượng 外ngoại 護hộ 必tất 假giả 咒chú 力lực 以dĩ 嘿mặc 消tiêu 之chi 此thử 摩Ma 訶Ha 薩Tát 怛đát 哆đa 般bát 怛đát 囉ra 咒chú 乃nãi 無vô 上thượng 頂đảnh 相tướng 無vô 為vi 心tâm 佛Phật 。 之chi 所sở 宣tuyên 說thuyết 。 其kỳ 威uy 神thần 之chi 力lực 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 登đăng 伽già 婬dâm 女nữ 無vô 心tâm 修tu 行hành 。 而nhi 一nhất 歷lịch 耳nhĩ 根căn 。 愛ái 心tâm 永vĩnh 脫thoát 。 卒thốt 成thành 羅La 漢Hán 況huống 汝nhữ 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 。 非phi 婬dâm 女nữ 之chi 比tỉ 求cầu 最Tối 上Thượng 乘Thừa 。 決quyết 定định 成thành 佛Phật 。 非phi 無vô 心tâm 修tu 行hành 。 之chi 比tỉ 加gia 之chi 咒chú 力lực 速tốc 可khả 克khắc 功công 正chánh 如như 順thuận 風phong 揚dương 塵trần 有hữu 何hà 難nạn/nan 哉tai 但đãn 前tiền 所sở 受thọ 之chi 戒giới 若nhược 稟bẩm 之chi 非phi 師sư 則tắc 戒giới 不bất 可khả 成thành 若nhược 師sư 既ký 清thanh 淨tịnh 戒giới 可khả 得đắc 成thành 復phục 持trì 咒chú 一nhất 百bách 八bát 遍biến 。 以dĩ 嚴nghiêm 護hộ 之chi 然nhiên 後hậu 結kết 界giới 。 安an 立lập 道Đạo 場Tràng 。 至chí 心tâm 行hành 道Đạo 。 以dĩ 求cầu 諸chư 佛Phật 大đại 悲bi 之chi 光quang 來lai 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。 經kinh 三tam 七thất 日nhật 。 宿túc 障chướng 漸tiệm 銷tiêu 能năng 感cảm 佛Phật 來lai 摩ma 頂đảnh 。 而nhi 朗lãng 然nhiên 開khai 悟ngộ 矣hĩ 此thử 於ư 道Đạo 場Tràng 修tu 證chứng 雖tuy 已dĩ 略lược 陳trần 而nhi 建kiến 立lập 軌quỹ 則tắc 未vị 之chi 前tiền 聞văn 故cố 復phục 請thỉnh 佛Phật 為vi 廣quảng 說thuyết 。 之chi 其kỳ 建kiến 壇đàn 莊trang 嚴nghiêm 饗# 獻hiến 像tượng 設thiết 種chủng 種chủng 所sở 立lập 無vô 非phi 即tức 事sự 即tức 理lý 必tất 有hữu 所sở 表biểu 但đãn 聖thánh 心tâm 所sở 取thủ 凡phàm 心tâm 叵phả 測trắc 學học 者giả 不bất 必tất 強cường/cưỡng 通thông 諦đế 信tín 受thọ 之chi 可khả 也dã 至chí 於ư 進tiến 修tu 之chi 軌quỹ 則tắc 初sơ 七thất 日nhật 頂đảnh 禮lễ 十thập 方phương 。 如Như 來Lai 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 號hiệu 者giả 以dĩ 道Đạo 場Tràng 之chi 初sơ 必tất 先tiên 皈quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 假giả 其kỳ 神thần 力lực 以dĩ 發phát 行hạnh 助trợ 道đạo 也dã 六lục 時thời 專chuyên 心tâm 持trì 咒chú 常thường 行hành 一nhất 百bách 八bát 遍biến 。 者giả 表biểu 破phá 百bách 八bát 煩phiền 惱não 也dã 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 專chuyên 心tâm 發phát 菩Bồ 薩Tát 大đại 願nguyện 。 者giả 一nhất 以dĩ 廣quảng 大đại 其kỳ 心tâm 。 一nhất 以dĩ 堅kiên 固cố 其kỳ 志chí 。 然nhiên 後hậu 可khả 以dĩ 進tiến 趣thú 聖thánh 域vực 也dã 第đệ 三tam 七thất 日nhật 。 專chuyên 於ư 持trì 咒chú 心tâm 無vô 間gián 斷đoạn 。 者giả 以dĩ 行hạnh 願nguyện 既ký 堅kiên 具cụ 大đại 勇dũng 猛mãnh 且thả 藉tạ 茲tư 咒chú 力lực 自tự 可khả 尅khắc 期kỳ 破phá 惑hoặc 也dã 由do 是thị 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 於ư 鏡kính 光quang 交giao 處xứ 手thủ 摩ma 其kỳ 頂đảnh 者giả 生sanh 佛Phật 智trí 照chiếu 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 故cố 得đắc 加gia 被bị 也dã 既ký 得đắc 加gia 被bị 則tắc 專chuyên 修tu 返phản 聞văn 之chi 功công 能năng 令linh 速tốc 入nhập 三tam 摩ma 而nhi 觀quán 行hành 清thanh 淨tịnh 如như 淨tịnh 瑠lưu 璃ly 矣hĩ 此thử 唯duy 除trừ 受thọ 戒giới 之chi 師sư 及cập 同đồng 會hội 有hữu 不bất 清thanh 淨tịnh 者giả 。 不bất 克khắc 成thành 功công 若nhược 戒giới 既ký 完hoàn 淨tịnh 三tam 七thất 之chi 後hậu 端đoan 居cư 返phản 聞văn 經Kinh 一nhất 百bách 日nhật 有hữu 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 者giả 。 縱túng/tung 未vị 得đắc 果quả 而nhi 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 自tự 知tri 本bổn 來lai 尊tôn 貴quý 成thành 佛Phật 不bất 謬mậu 矣hĩ 。
○# 經kinh 言ngôn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 非phi 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 乃nãi 圓viên 教giáo 初sơ 信tín 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 與dữ 小Tiểu 乘Thừa 同đồng 故cố 得đắc 此thử 名danh 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 中trung 四Tứ 果Quả 則tắc 初sơ 果quả 配phối 圓viên 教giáo 初sơ 住trụ 正chánh 觀quán 音âm 入nhập 圓viên 通thông 位vị 也dã 二nhị 釋thích 俱câu 通thông 。
阿A 難Nan 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 至chí 所sở 作tác 如như 願nguyện 。
阿A 難Nan 雖tuy 蒙mông 咒chú 力lực 得đắc 脫thoát 婬dâm 室thất 尚thượng 未vị 親thân 聞văn 。 兼kiêm 為vi 廣quảng 利lợi 在tại 會hội 大đại 眾chúng 。 及cập 當đương 來lai 修tu 學học 者giả 故cố 請thỉnh 佛Phật 重trùng 宣tuyên 之chi 佛Phật 說thuyết 此thử 咒chú 必tất 於ư 肉nhục 髻kế 放phóng 百bách 寶bảo 光quang 。 者giả 表biểu 依y 理lý 起khởi 智trí 也dã 光quang 中trung 涌dũng 出xuất 。 千thiên 葉diệp 寶bảo 蓮liên 。 者giả 表biểu 依y 智trí 發phát 行hạnh 也dã 有hữu 化hóa 如Như 來Lai 。 坐tọa 寶bảo 華hoa 中trung 。 者giả 表biểu 依y 行hành 嚴nghiêm 果quả 也dã 頂đảnh 放phóng 十thập 道đạo 。 百bách 寶bảo 光quang 明minh 。 者giả 表biểu 此thử 咒chú 乃nãi 尊tôn 中trung 之chi 尊tôn 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 又hựu 表biểu 十thập 力lực 深thâm 智trí 具cụ 足túc 萬vạn 用dụng 也dã 一nhất 一nhất 光quang 明minh 。 皆giai 徧biến 示thị 現hiện 十thập 恆Hằng 河Hà 沙sa 金Kim 剛Cang 密Mật 跡Tích 。 等đẳng 者giả 表biểu 祕bí 密mật 神thần 用dụng 廣quảng 大đại 無vô 量lượng 。 無vô 惡ác 不bất 摧tồi 也dã 此thử 咒chú 凡phàm 四tứ 百bách 二nhị 十thập 七thất 句cú 前tiền 四tứ 百bách 十thập 八bát 句cú 皆giai 是thị 皈quy 敬kính 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 眾chúng 聖thánh 賢hiền 等đẳng 及cập 敘tự 咒chú 願nguyện 加gia 被bị 離ly 諸chư 惡ác 鬼quỷ 病bệnh 等đẳng 至chí 四tứ 百bách 十thập 九cửu 句cú 云vân 跢đa 姪điệt 他tha 此thử 云vân 即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 從tùng 唵án 字tự 去khứ 方phương 是thị 正chánh 咒chú 其kỳ 大đại 意ý 即tức 秘bí 密mật 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 也dã 自tự 古cổ 諸chư 師sư 俱câu 不bất 飜phiên 譯dịch 略lược 有hữu 五ngũ 意ý 一nhất 是thị 諸chư 佛Phật 密mật 語ngữ 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 自tự 相tương/tướng 解giải 了liễu 非phi 餘dư 聖thánh 所sở 能năng 知tri 二nhị 是thị 總tổng 持trì 門môn 一nhất 一nhất 字tự 句cú 含hàm 多đa 義nghĩa 故cố 三tam 或hoặc 是thị 鬼quỷ 神thần 王vương 名danh 呼hô 之chi 守thủ 護hộ 修tu 行hành 人nhân 故cố 四tứ 是thị 諸chư 佛Phật 密mật 印ấn 如như 王vương 印ấn 信tín 幽u 顯hiển 尊tôn 奉phụng 佛Phật 佛Phật 知tri 傳truyền 不bất 得đắc 移di 易dị 故cố 五ngũ 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 所sở 加gia 持trì 故cố 。 但đãn 密mật 持trì 誦tụng 即tức 能năng 滅diệt 大đại 過quá 速tốc 達đạt 聖thánh 位vị 如như 王vương 放phóng 洪hồng 恩ân 大đại 辟tịch 咸hàm 宥hựu 有hữu 功công 者giả 超siêu 資tư 受thọ 職chức 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 此thử 五ngũ 意ý 故cố 不bất 敢cảm 翻phiên 譯dịch 也dã 此thử 咒chú 名danh 薩tát 怛đát 哆đa 般bát 怛đát 囉ra 者giả 此thử 云vân 白bạch 傘tản 葢# 以dĩ 實thật 相tướng 為vi 體thể 體thể 本bổn 無vô 染nhiễm 故cố 曰viết 白bạch 徧biến 覆phú 一nhất 切thiết 故cố 曰viết 傘tản 葢# 云vân 咒chú 心tâm 者giả 以dĩ 此thử 咒chú 為vi 諸chư 咒chú 之chi 心tâm 諸chư 咒chú 悉tất 從tùng 此thử 而nhi 流lưu 出xuất 也dã 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 修tu 因nhân 證chứng 果Quả 降hàng 魔ma 應ứng 化hóa 以dĩ 至chí 般bát 大đại 涅Niết 槃Bàn 無vô 不bất 由do 此thử 。 者giả 以dĩ 此thử 咒chú 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 則tắc 塵trần 沙sa 悳# 用dụng 百bách 千thiên 通thông 光quang 皆giai 從tùng 此thử 出xuất 如như 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 及cập 諸chư 佛Phật 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 出xuất 。 是thị 也dã 至chí 於ư 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 罔võng 不bất 利lợi 賴lại 若nhược 修tu 定định 發phát 慧tuệ 若nhược 破phá 惑hoặc 遠viễn 魔ma 乃nãi 至chí 生sanh 善thiện 滅diệt 惡ác 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 莫mạc 不bất 假giả 此thử 咒chú 力lực 或hoặc 持trì 或hoặc 帶đái 或hoặc 供cúng 養dường 俱câu 有hữu 無vô 量lượng 威uy 神thần 為vi 之chi 加gia 被bị 其kỳ 為vi 益ích 不bất 亦diệc 大đại 乎hồ 由do 是thị 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 金Kim 剛Cang 菩Bồ 薩Tát 。 各các 發phát 願nguyện 護hộ 持trì 者giả 以dĩ 行hành 人nhân 自tự 心tâm 力lực 弱nhược 或hoặc 為vi 宿túc 習tập 所sở 障chướng 或hoặc 為vi 魔ma 力lực 所sở 擾nhiễu 未vị 能năng 速tốc 效hiệu 故cố 各các 以dĩ 神thần 力lực 。 護hộ 之chi 俾tỉ 菩Bồ 提Đề 心tâm 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 也dã 按án 此thử 經Kinh 正chánh 修tu 之chi 功công 唯duy 重trọng/trùng 返phản 聞văn 而nhi 復phục 說thuyết 守thủ 戒giới 道Đạo 場Tràng 持trì 咒chú 三tam 者giả 以dĩ 為vi 助trợ 行hành 是thị 為vi 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 至chí 此thử 宣tuyên 說thuyết 已dĩ 竟cánh 。
○# 經kinh 中trung 二nhị 十thập 八bát 大đại 惡ác 星tinh 。 舊cựu 解giải 以dĩ 角giác 亢kháng 氐# 等đẳng 宿túc 當đương 之chi 八bát 大đại 惡ác 星tinh 舊cựu 解giải 以dĩ 金kim 木mộc 水thủy 火hỏa 土thổ 及cập 羅la 計kế 孛bột 當đương 之chi 此thử 說thuyết 甚thậm 謬mậu 角giác 亢kháng 氐# 等đẳng 宿túc 為vi 四tứ 方phương 之chi 紀kỷ 如như 外ngoại 之chi 有hữu 候hậu 伯bá 也dã 金kim 木mộc 水thủy 火hỏa 土thổ 為vi 五ngũ 行hành 之chi 經kinh 如như 內nội 之chi 有hữu 六lục 官quan 也dã 本bổn 皆giai 吉cát 曜diệu 養dưỡng 育dục 羣quần 生sanh 雖tuy 有hữu 時thời 灾# 祥tường 之chi 殊thù 應ưng 亦diệc 如như 官quan 府phủ 之chi 有hữu 賞thưởng 有hữu 罰phạt 耳nhĩ 詎cự 可khả 以dĩ 大đại 惡ác 星tinh 目mục 之chi 哉tai 若nhược 以dĩ 其kỳ 有hữu 災tai 應ưng 之chi 時thời 可khả 以dĩ 名danh 惡ác 則tắc 周chu 天thiên 之chi 星tinh 皆giai 可khả 名danh 惡ác 於ư 理lý 通thông 乎hồ 此thử 必tất 別biệt 有hữu 所sở 指chỉ 此thử 方phương 曆lịch 家gia 未vị 及cập 表biểu 出xuất 不bất 可khả 強cường/cưỡng 為vi 之chi 解giải 也dã 。
阿A 難Nan 即tức 座tòa 起khởi (# 至chí 由do 是thị 故cố 有hữu 。 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。
前tiền 科khoa 已dĩ 詳tường 說thuyết 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 而nhi 向hướng 後hậu 修tu 證chứng 階giai 級cấp 未vị 嘗thường 委ủy 示thị 初sơ 學học 之chi 士sĩ 若nhược 不bất 預dự 知tri 必tất 至chí 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 生sanh 大đại 我ngã 慢mạn 。 故cố 阿A 難Nan 特đặc 為vi 啟khải 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 謂vị 本bổn 來lai 妙diệu 性tánh 湛trạm 寂tịch 圓viên 明minh 非phi 真chân 非phi 妄vọng 名danh 相tướng 都đô 絕tuyệt 本bổn 無vô 世thế 界giới 及cập 與dữ 眾chúng 生sanh 。 者giả 也dã 既ký 無vô 世thế 界giới 則tắc 無vô 出xuất 世thế 既ký 無vô 眾chúng 生sanh 則tắc 無vô 諸chư 佛Phật 又hựu 安an 有hữu 地địa 位vị 之chi 可khả 言ngôn 哉tai 由do 因nhân 妄vọng 起khởi 無vô 明minh 展triển 轉chuyển 成thành 執chấp 而nhi 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 從tùng 此thử 生sanh 焉yên 有hữu 生sanh 則tắc 必tất 有hữu 滅diệt 有hữu 滅diệt 有hữu 生sanh 始thỉ 有hữu 妄vọng 之chi 名danh 諸chư 妄vọng 銷tiêu 滅diệt 始thỉ 有hữu 真chân 之chi 名danh 是thị 稱xưng 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 以dĩ 轉chuyển 煩phiền 惱não 而nhi 得đắc 名danh 也dã 稱xưng 大đại 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 以dĩ 轉chuyển 生sanh 死tử 而nhi 得đắc 名danh 也dã 故cố 汝nhữ 欲dục 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 直trực 詣nghệ 如Như 來Lai 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 海hải 當đương 先tiên 識thức 取thủ 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 二nhị 顛điên 倒đảo 因nhân 。 二nhị 因nhân 不bất 生sanh 即tức 為vi 如Như 來Lai 。 真chân 三tam 摩ma 地địa 。 耳nhĩ 云vân 何hà 名danh 為vi 眾chúng 。 生sanh 顛điên 倒đảo 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 性tánh 本bổn 自tự 明minh 以dĩ 其kỳ 明minh 而nhi 復phục 圓viên 不bất 守thủ 自tự 性tánh 由do 是thị 真chân 明minh 變biến 為vi 妄vọng 明minh 即tức 無vô 明minh 也dã 妄vọng 明minh 發phát 起khởi 妄vọng 性tánh 即tức 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 也dã 因nhân 有hữu 妄vọng 性tánh 發phát 起khởi 妄vọng 見kiến 即tức 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 也dã 妄vọng 能năng 橫hoạnh 生sanh 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 從tùng 畢tất 竟cánh 無vô 。 成thành 究cứu 竟cánh 有hữu 。 矣hĩ 是thị 此thử 有hữu 之chi 所sở 有hữu 非phi 實thật 有hữu 因nhân 以dĩ 為vi 所sở 因nhân 也dã 此thử 有hữu 此thử 因nhân 無vô 能năng 住trụ 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 逆nghịch 而nhi 推thôi 之chi 悉tất 無vô 根căn 本bổn 。 可khả 得đắc 果quả 何hà 住trụ 乎hồ 本bổn 此thử 無vô 住trụ 。 至chí 於ư 建kiến 立lập 世thế 界giới 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 總tổng 一nhất 虗hư 妄vọng 而nhi 已dĩ 此thử 上thượng 正chánh 明minh 眾chúng 生sanh 由do 顛điên 倒đảo 而nhi 立lập 帶đái 言ngôn 世thế 界giới 二nhị 字tự 乃nãi 在tại 眾chúng 生sanh 之chi 上thượng 。 是thị 指chỉ 無vô 情tình 世thế 界giới 言ngôn 之chi 也dã 下hạ 此thử 則tắc 明minh 既ký 成thành 眾chúng 生sanh 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 之chi 相tướng 本bổn 既ký 無vô 住trụ 宜nghi 無vô 諸chư 妄vọng 今kim 諸chư 妄vọng 歷lịch 然nhiên 何hà 也dã 特đặc 以dĩ 其kỳ 迷mê 耳nhĩ 迷mê 本bổn 圓viên 明minh 。 是thị 生sanh 虗hư 妄vọng 而nhi 此thử 虗hư 妄vọng 全toàn 無vô 實thật 體thể 非phi 有hữu 所sở 依y 。 妄vọng 既ký 本bổn 虗hư 則tắc 真chân 實thật 不bất 變biến 元nguyên 非phi 有hữu 失thất 豈khởi 可khả 冀ký 復phục 若nhược 謂vị 其kỳ 有hữu 失thất 將tương 欲dục 復phục 之chi 既ký 有hữu 希hy 冀ký 影ảnh 真chân 妄vọng 現hiện 已dĩ 非phi 真chân 真Chân 如Như 性tánh 既ký 非phi 真chân 而nhi 強cưỡng 求cầu 復phục 之chi 則tắc 邪tà 修tu 之chi 功công 益ích 增tăng 迷mê 倒đảo 宛uyển 轉chuyển 成thành 非phi 真chân 之chi 相tướng 而nhi 已dĩ 此thử 相tương/tướng 以dĩ 為vi 生sanh 而nhi 實thật 非phi 生sanh 以dĩ 為vi 住trụ 而nhi 實thật 非phi 住trụ 以dĩ 為vi 心tâm 而nhi 實thật 非phi 心tâm 以dĩ 為vi 法pháp 而nhi 實thật 非phi 法pháp 從tùng 妄vọng 起khởi 妄vọng 展triển 轉chuyển 發phát 生sanh 。 妄vọng 力lực 益ích 著trước 熏huân 習tập 日nhật 深thâm 而nhi 妄vọng 業nghiệp 成thành 矣hĩ 眾chúng 生sanh 必tất 有hữu 同đồng 業nghiệp 同đồng 業nghiệp 必tất 有hữu 相tương/tướng 感cảm 相tương/tướng 感cảm 則tắc 相tương/tướng 憎tăng 相tương 愛ái 相tương/tướng 憎tăng 則tắc 相tương/tướng 滅diệt 相tương 愛ái 則tắc 相tương 生sanh 業nghiệp 復phục 造tạo 業nghiệp 相tương 續tục 不bất 窮cùng 此thử 勢thế 之chi 必tất 然nhiên 者giả 也dã 合hợp 而nhi 觀quán 之chi 始thỉ 由do 顛điên 倒đảo 而nhi 有hữu 生sanh 繼kế 由do 顛điên 倒đảo 而nhi 造tạo 業nghiệp 此thử 所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 。 之chi 顛điên 倒đảo 也dã 。
阿A 難Nan 云vân 何hà 名danh 為vi 。 世thế 界giới 顛điên 倒đảo 。 至chí )# 眾chúng 生sanh 。 十thập 二nhị 種chủng 類loại 。
此thử 徵trưng 釋thích 世thế 界giới 顛điên 倒đảo 。 也dã 世thế 界giới 有hữu 二nhị 一nhất 依y 報báo 世thế 界giới 一nhất 正chánh 報báo 世thế 界giới 今kim 明minh 正chánh 報báo 世thế 界giới 而nhi 先tiên 就tựu 依y 報báo 說thuyết 起khởi 葢# 是thị 因nhân 依y 現hiện 正chánh 攝nhiếp 依y 從tùng 正chánh 而nhi 正chánh 報báo 世thế 界giới 之chi 名danh 始thỉ 立lập 也dã 自tự 從tùng 畢tất 竟cánh 無vô 。 成thành 究cứu 竟cánh 有hữu 。 此thử 有hữu 之chi 所sở 有hữu 者giả 分phân 段đoạn 之chi 形hình 也dã 妄vọng 形hình 既ký 生sanh 則tắc 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 之chi 界giới 從tùng 此thử 名danh 矣hĩ 此thử 有hữu 非phi 有hữu 因nhân 者giả 以dĩ 為vi 所sở 因nhân 也dã 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 以dĩ 為vi 所sở 住trụ 也dã 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 而nhi 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 之chi 世thế 從tùng 此thử 名danh 矣hĩ 由do 是thị 以dĩ 方phương 涉thiệp 世thế 以dĩ 世thế 涉thiệp 方phương 皆giai 成thành 十thập 二nhị 數số 故cố 凡phàm 涉thiệp 乎hồ 其kỳ 間gian 者giả 悉tất 從tùng 其kỳ 變biến 化hóa 而nhi 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 亦diệc 成thành 十thập 二nhị 類loại 。 也dã 是thị 故cố 世thế 界giới 。 下hạ 正chánh 廣quảng 明minh 化hóa 理lý 謂vị 世thế 界giới 有hữu 六lục 塵trần 每mỗi 互hỗ 相tương 引dẫn 起khởi 如như 世thế 間gian 之chi 物vật 一nhất 動động 則tắc 必tất 聞văn 聲Thanh 聞Văn 聲thanh 必tất 見kiến 色sắc 見kiến 色sắc 必tất 聞văn 香hương 聞văn 香hương 必tất 覺giác 觸xúc 覺giác 觸xúc 必tất 知tri 味vị 知tri 味vị 必tất 知tri 法pháp 此thử 六lục 亂loạn 想tưởng 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 而nhi 變biến 成thành 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 性tánh 其kỳ 性tánh 區khu 分phần/phân 乃nãi 成thành 十thập 二nhị 者giả 即tức 下hạ 文văn 動động 顛điên 倒đảo 至chí 殺sát 顛điên 倒đảo 也dã 此thử 之chi 業nghiệp 性tánh 既ký 皆giai 由do 亂loạn 想tưởng 輪luân 轉chuyển 之chi 所sở 成thành 故cố 。 亂loạn 想tưởng 必tất 變biến 至chí 於ư 十thập 二nhị 而nhi 後hậu 為vi 一nhất 旋toàn 復phục 。 而nhi 眾chúng 生sanh 皆giai 乘thừa 此thử 輪luân 轉chuyển 。 顛điên 倒đảo 之chi 相tướng 而nhi 成thành 十thập 二nhị 類loại 。 世thế 界giới 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 下hạ 廣quảng 釋thích 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 虗hư 妄vọng 輪luân 迴hồi 以dĩ 想tưởng 體thể 虗hư 浮phù 妄vọng 動động 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 逢phùng 父phụ 母mẫu 交giao 感cảm 之chi 氣khí 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 飛phi 沈trầm 亂loạn 想tưởng 是thị 為vi 卵noãn 生sanh 之chi 屬thuộc 魚ngư 鳥điểu 龜quy 蛇xà 。 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 雜tạp 染nhiễm 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 妄vọng 情tình 貪tham 染nhiễm 婬dâm 欲dục 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 逢phùng 父phụ 母mẫu 交giao 感cảm 之chi 精tinh 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 亂loạn 想tưởng 是thị 為vi 胎thai 生sanh 之chi 屬thuộc 人nhân 仙tiên 龍long 鬼quỷ 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 言ngôn 橫hoạnh/hoành 竪thụ 者giả 以dĩ 人nhân 身thân 皆giai 竪thụ 而nhi 畜súc 身thân 皆giai 橫hoạnh/hoành 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 執chấp 著trước 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 貪tham 著trước 妄vọng 境cảnh 趣thú 赴phó 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 逢phùng 濕thấp 之chi 煖noãn 處xứ 而nhi 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 翻phiên 覆phú 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 濕thấp 生sanh 之chi 屬thuộc 含hàm 蠢xuẩn 蠕nhuyễn 動động 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 言ngôn 翻phiên 覆phú 者giả 以dĩ 蠕nhuyễn 動động 之chi 類loại 。 或hoặc 翻phiên 或hoặc 覆phú 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 變biến 易dị 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 厭yếm 此thử 欣hân 彼bỉ 假giả 他tha 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 緣duyên 觸xúc 異dị 類loại 因nhân 而nhi 變biến 質chất 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 新tân 故cố 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 化hóa 生sanh 之chi 屬thuộc 轉chuyển 蛻thuế 故cố 質chất 易dị 飛phi 為vi 行hành 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 留lưu 礙ngại 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 想tưởng 樂nhạo/nhạc/lạc 光quang 明minh 障chướng 礙ngại 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 外ngoại 觸xúc 明minh 境cảnh 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 精tinh 耀diệu 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 有hữu 色sắc 之chi 屬thuộc 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 休hưu 咎cữu 垂thùy 象tượng 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 銷tiêu 散tán 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 厭yếm 有hữu 著trước 空không 迷mê 惑hoặc 顛điên 倒đảo 。 之chi 故cố 外ngoại 遇ngộ 暗ám 境cảnh 因nhân 而nhi 托thác 識thức 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 陰ấm 隱ẩn 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 無vô 色sắc 之chi 屬thuộc 空không 散tán 銷tiêu 沈trầm 識thức 附phụ 隱ẩn 昧muội 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 罔võng 象tượng 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 全toàn 事sự 影ảnh 像tượng 邪tà 著trước 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 從tùng 自tự 憶ức 想tưởng 因nhân 而nhi 有hữu 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 潛tiềm 結kết 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 有hữu 想tưởng 之chi 屬thuộc 神thần 鬼quỷ 精tinh 靈linh 。 暗ám 中trung 結kết 形hình 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 愚ngu 鈍độn 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 堅kiên 凝ngưng 灰hôi 定định 癡si 守thủ 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 緣duyên 合hợp 頑ngoan 物vật 因nhân 而nhi 托thác 識thức 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 枯khô 槁cảo 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 無vô 想tưởng 之chi 屬thuộc 土thổ 木mộc 金kim 石thạch 。 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 此thử 類loại 報báo 滿mãn 依y 舊cựu 輪luân 迴hồi 非phi 終chung 為vi 草thảo 木mộc 金kim 石thạch 。 又hựu 人nhân 或hoặc 時thời 化hóa 成thành 草thảo 木mộc 金kim 石thạch 。 非phi 土thổ 木mộc 金kim 石thạch 。 悉tất 是thị 人nhân 變biến 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 相tương 待đãi 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 假giả 托thác 他tha 力lực 巧xảo 偽ngụy 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 緣duyên 合hợp 染nhiễm 境cảnh 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 因nhân 依y 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 非phi 有hữu 色sắc 而nhi 有hữu 色sắc 之chi 屬thuộc 如như 水thủy 母mẫu 依y 鰕# 為vi 目mục 等đẳng 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 水thủy 母mẫu 自tự 本bổn 無vô 色sắc 而nhi 因nhân 他tha 成thành 色sắc 者giả 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 相tương 引dẫn 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 邪tà 氣khí 相tương/tướng 召triệu 性tánh 成thành 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 一nhất 聞văn 咒chú 引dẫn 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 呼hô 召triệu 亂loạn 想tưởng 。 是thị 為vi 非phi 無vô 色sắc 而nhi 實thật 無vô 色sắc 之chi 屬thuộc 咒chú 詛trớ 暗ám 生sanh 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 此thử 如như 世thế 間gian 樟# 柳liễu 神thần 耳nhĩ 報báo 神thần 等đẳng 似tự 有hữu 色sắc 而nhi 實thật 無vô 色sắc 者giả 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 合hợp 妄vọng 輪luân 迴hồi 。 以dĩ 冒mạo 他tha 為vì 己kỷ 罔võng 昧muội 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 緣duyên 合hợp 異dị 質chất 因nhân 而nhi 有hữu 身thân 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 回hồi 互hỗ 亂loạn 想tưởng 是thị 為vi 非phi 有hữu 想tưởng 而nhi 有hữu 想tưởng 之chi 屬thuộc 如như 桑tang 蟲trùng 成thành 蜂phong 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 桑tang 蟲trùng 本bổn 非phi 有hữu 蜂phong 想tưởng 而nhi 卒thốt 成thành 蜂phong 想tưởng 者giả 也dã 由do 因nhân 世thế 界giới 。 有hữu 冤oan 害hại 輪luân 迴hồi 以dĩ 殺sát 害hại 含hàm 冤oan 報báo 怨oán 顛điên 倒đảo 之chi 故cố 適thích 合hợp 彼bỉ 有hữu 怪quái 逆nghịch 之chi 緣duyên 因nhân 而nhi 托thác 生sanh 則tắc 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 食thực 父phụ 母mẫu 想tưởng 。 是thị 為vi 非phi 無vô 想tưởng 而nhi 無vô 想tưởng 之chi 屬thuộc 土thổ 梟kiêu 破phá 鏡kính 其kỳ 類loại 充sung 塞tắc 。 矣hĩ 梟kiêu 鏡kính 非phi 無vô 父phụ 母mẫu 想tưởng 而nhi 卒thốt 不bất 作tác 父phụ 母mẫu 想tưởng 者giả 也dã 。
○# 按án 此thử 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 義nghĩa 通thông 三tam 界giới 而nhi 今kim 經kinh 所sở 列liệt 竝tịnh 是thị 人nhân 間gian 所sở 有hữu 。 者giả 葢# 就tựu 近cận 以dĩ 示thị 人nhân 也dã 空không 散tán 銷tiêu 沈trầm 一nhất 類loại 不bất 必tất 遠viễn 指chỉ 無vô 色sắc 界giới 人nhân 間gian 亦diệc 自tự 有hữu 此thử 化hóa 生sanh 一nhất 類loại 經kinh 文văn 明minh 指chỉ 轉chuyển 蛻thuế 飛phi 行hành 。 則tắc 如như 雀tước 化hóa 為vi 蛤# 之chi 類loại 非phi 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 之chi 化hóa 也dã 愚ngu 謂vị 人nhân 間gian 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 者giả 即tức 在tại 後hậu 數số 類loại 中trung 如như 休hưu 咎cữu 精tinh 明minh 。 空không 散tán 銷tiêu 沈trầm 神thần 鬼quỷ 精tinh 靈linh 。 咒chú 詛trớ 厭yếm 生sanh 等đẳng 皆giai 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 者giả 也dã 。
楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 卷Quyển 之Chi 七Thất