楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 指Chỉ 掌Chưởng 疏Sớ 事Sự 義Nghĩa

清Thanh 通Thông 理Lý 述Thuật

余dư 丁đinh 卯mão 秋thu 。 炙chích 。 老lão 人nhân 於ư 遺di 光quang 。 聽thính 講giảng 正chánh 脈mạch 。 疏sớ/sơ 中trung 有hữu 矛mâu 盾# 處xứ 。 俱câu 蒙mông 辨biện 晣# 。 兼kiêm 示thị 己kỷ 意ý 。 嘗thường 有hữu 製chế 疏sớ/sơ 之chi 言ngôn 。 但đãn 未vị 遑hoàng 及cập 耳nhĩ 。 繼kế 而nhi 戒giới 期kỳ 畢tất 。 是thị 年niên 庚canh 午ngọ 。 老lão 人nhân 禮lễ 臺đài 迴hồi 退thoái 遺di 光quang 遷thiên 嘉gia 興hưng 。 余dư 亦diệc 告cáo 假giả 。 省tỉnh 師sư 自tự 里lý 。 歸quy 過quá 西tây 山sơn 。 棲tê 岫# 雲vân 。 光quang 陰ấm 荏nhẫm 苒nhiễm 。 歲tuế 月nguyệt 蹉sa 跎# 。 沿duyên 至chí 辛tân 未vị 冬đông 。 老lão 人nhân 膺ưng 命mạng 。 主chủ 席tịch 香hương 界giới 。 次thứ 年niên 壬nhâm 申thân 夏hạ 。 余dư 從tùng 岫# 雲vân 來lai 。 謁yết 見kiến 老lão 人nhân 。 製chế 疏sớ/sơ 過quá 講giảng 。 喜hỷ 不bất 自tự 勝thắng 。 今kim 符phù 昔tích 言ngôn 矣hĩ 。 閱duyệt 明minh 年niên 癸quý 酉dậu 春xuân 啟khải 期kỳ 。 傳truyền 儀nghi 範phạm 。 講giảng 新tân 疏sớ/sơ 。

時thời 余dư 右hữu 弼bật 。 座tòa 旁bàng 聆linh 之chi 。 多đa 有hữu 啟khải 發phát 。 次thứ 年niên 甲giáp 戌tuất 。 請thỉnh 應ưng 道Đạo 場Tràng 竣# 老lão 人nhân 入nhập 城thành 行hành 化hóa 。 委ủy 余dư 安an 居cư 過quá 講giảng 。

時thời 展triển 卷quyển 以dĩ 玩ngoạn 味vị 。 日nhật 臨lâm 眾chúng 以dĩ 敷phu 宣tuyên 。 較giảo 觀quán 舊cựu 疏sớ/sơ 。 別biệt 是thị 一nhất 番phiên 新tân 面diện 目mục 也dã 。 竊thiết 思tư 。 欲dục 探thám 奇kỳ 珍trân 。 須tu 涉thiệp 巨cự 海hải 。 遂toại 輟chuyết 講giảng 禁cấm 足túc 。 禮lễ 華hoa 嚴nghiêm 。 閱duyệt 龍long 藏tạng 。 寒hàn 暑thử 迭điệt 遷thiên 。 業nghiệp 經kinh 三tam 度độ 。 經kinh 雖tuy 禮lễ 圓viên 。 藏tạng 未vị 閱duyệt 畢tất 。 無vô 何hà 迫bách 以dĩ 漕# 河hà 之chi 命mạng 。 抵để 歲tuế 暮mộ 方phương 歸quy 待đãi 來lai 年niên 。 歲tuế 次thứ 戊# 寅# 正chánh 月nguyệt 吉cát 日nhật 。 老lão 人nhân 公công 同đồng 兩lưỡng 序tự 諸chư 山sơn 外ngoại 護hộ 。 囑chúc 余dư 權quyền 席tịch 。 理lý 方phương 丈trượng 事sự 。 余dư 思tư 。 蚊văn 負phụ 泰thái 山sơn 。 有hữu 慙tàm 力lực 之chi 弗phất 及cập 。 第đệ 師sư 命mạng 難nạn 違vi 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 之chi 。 老lão 人nhân 自tự 此thử 入nhập 城thành 。 就tựu 於ư 嘉gia 與dữ 恭cung 建kiến 講giảng 期kỳ 三tam 載tái 訖ngật 。 切thiết 念niệm 。 疏sớ/sơ 本bổn 草thảo 創sáng/sang 。 修tu 飾sức 未vị 經kinh 。 取thủ 益ích 來lai 今kim 。 宜nghi 加gia 刪san 補bổ 。 是thị 以dĩ 重trọng/trùng 竭kiệt 心tâm 思tư 。 再tái 易dị 韋vi 編biên 。 務vụ 雖tuy 冗# 而nhi 著trước 為vi 急cấp 。 年niên 未vị 滿mãn 而nhi 訂# 過quá 半bán 。 非phi 資tư 神thần 加gia 。 亦diệc 借tá 聖thánh 被bị 。 緣duyên 事sự 來lai 山sơn 。 命mạng 余dư 參tham 閱duyệt 。 余dư 曰viết 欲dục 辨biện 正chánh 訛ngoa 之chi 義nghĩa 。 還hoàn 須tu 講giảng 論luận 之chi 功công 。 爰viên 茲tư 披phi 文văn 過quá 講giảng 日nhật 事sự 窮cùng 研nghiên 。 間gian 有hữu 字tự 句cú 舛suyễn 差sai 處xứ 。 不bất 無vô 點điểm 竄thoán 。 但đãn 疏sớ/sơ 中trung 引dẫn 古cổ 事sự 蹟# 。 及cập 諸chư 典điển 語ngữ 。 多đa 有hữu 疑nghi 兕hủy 。 未vị 見kiến 的đích 據cứ 者giả 。 以dĩ 故cố 徧biến 討thảo 羣quần 籍tịch 。 潛tiềm 詢tuân 博bác 達đạt 。 不bất 期kỳ 年niên 而nhi 彚# 集tập 成thành 本bổn 。 用dụng 佐tá 經kinh 疏sớ/sơ 流lưu 通thông 。 目mục 曰viết 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 指chỉ 掌chưởng 疏sớ/sơ 事sự 義nghĩa 。 斯tư 乃nãi 借tá 古cổ 人nhân 有hữu 據cứ 之chi 事sự 蹟# 。 眾chúng 典điển 可khả 法pháp 之chi 詞từ 句cú 。 以dĩ 證chứng 今kim 疏sớ/sơ 樹thụ 立lập 之chi 義nghĩa 。 則tắc 疏sớ/sơ 可khả 發phát 明minh 。 而nhi 經kinh 無vô 疑nghi 滯trệ 矣hĩ 。 其kỳ 行hành 遠viễn 自tự 邇nhĩ 。 登đăng 高cao 自tự 卑ty 者giả 。 聊liêu 為vi 一nhất 助trợ 云vân 爾nhĩ 。

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 指chỉ 掌chưởng 疏sớ/sơ 事sự 義nghĩa

○# 懸huyền 示thị

指chỉ 掌chưởng

或hoặc 問vấn 禘đế 之chi 說thuyết 。 子tử 曰viết 。 不bất 知tri 也dã 。 知tri 其kỳ 說thuyết 者giả 。 之chi 於ư 天thiên 下hạ 也dã 。 其kỳ 如như 示thị 諸chư 斯tư 乎hồ 。 指chỉ 其kỳ 掌chưởng 。 言ngôn 明minh 且thả 易dị 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

勿vật 輕khinh 間gian 然nhiên

子tử 曰viết 。 禹vũ 吾ngô 無vô 間gian 然nhiên 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 間gian 罅# 隙khích 也dã 。 謂vị 指chỉ 其kỳ 罅# 隙khích 而nhi 非phi 議nghị 之chi 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

掛quải 一nhất 漏lậu 十thập

語ngữ 見kiến 普phổ 陀đà 新tân 誌chí 。 蓋cái 言ngôn 其kỳ 所sở 取thủ 者giả 少thiểu 。 而nhi 所sở 遺di 者giả 多đa 也dã 。

旭# 日nhật 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn

華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 先tiên 照chiếu 須Tu 彌Di 山Sơn 等đẳng 。 諸chư 大đại 高cao 山sơn 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 成thành 就tựu 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 智trí 輪luân 。 常thường 放phóng 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 先tiên 照chiếu 菩Bồ 薩Tát 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 等đẳng 。 諸chư 大đại 山sơn 王vương 。 出xuất 第đệ 五ngũ 十thập 卷quyển 。

敗bại 種chủng

維duy 摩ma 經kinh 迦Ca 葉Diếp 自tự 責trách 云vân 。 我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。 永vĩnh 絕tuyệt 其kỳ 根căn 。 於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 釋thích 云vân 。 敗bại 種chủng 者giả 。 已dĩ 壞hoại 之chi 種chủng 。 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 二Nhị 乘Thừa 灰hôi 身thân 泯mẫn 智trí 。 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 大Đại 乘Thừa 善thiện 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 喻dụ 中trung 下hạ 小tiểu 機cơ 。

黑hắc 山sơn 暫tạm 明minh

華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 次thứ 照chiếu 黑hắc 山sơn 。 如Như 來Lai 智trí 輪luân 。 次thứ 照chiếu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。

摸mạc 象tượng 唯duy 得đắc 象tượng 似tự

涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 三tam 十thập 二nhị 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 王vương 。 告cáo 一nhất 大đại 臣thần 。 多đa 集tập 眾chúng 盲manh 。 以dĩ 象tượng 示thị 之chi 。

時thời 彼bỉ 眾chúng 盲manh 。 各các 以dĩ 手thủ 觸xúc 。 王vương 喚hoán 眾chúng 盲manh 。 各các 各các 問vấn 言ngôn 。 象tượng 為vi 何hà 類loại 。 其kỳ 觸xúc 牙nha 者giả 。 即tức 言ngôn 象tượng 形hình 如như 蘆lô 菔bặc 根căn 。 其kỳ 觸xúc 耳nhĩ 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 箕ki 。 其kỳ 觸xúc 頭đầu 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 石thạch 。 其kỳ 觸xúc 鼻tị 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 杵xử 。 其kỳ 觸xúc 脚cước 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 臼cữu 。 其kỳ 觸xúc 脊tích 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 牀sàng 。 其kỳ 觸xúc 腹phúc 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 甕úng 。 其kỳ 觸xúc 尾vĩ 者giả 。 言ngôn 象tượng 如như 繩thằng 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 彼bỉ 眾chúng 盲manh 。 不bất 說thuyết 象tượng 體thể 。 亦diệc 非phi 不bất 說thuyết 。 若nhược 是thị 眾chúng 相tướng 悉tất 非phi 象tượng 者giả 。 離ly 是thị 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 象tượng 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 之chi 說thuyết 喻dụ 諸chư 家gia 。 異dị 說thuyết 紛phân 紜vân 。 唯duy 得đắc 乎hồ 相tương 似tự 之chi 義nghĩa 。

說thuyết 乳nhũ 誰thùy 辨biện 乳nhũ 真chân

涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 十thập 四tứ 云vân 。 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。 不bất 識thức 乳nhũ 色sắc 。 便tiện 問vấn 他tha 言ngôn 。 乳nhũ 色sắc 何hà 似tự 。 他tha 人nhân 答đáp 言ngôn 。 色sắc 白bạch 如như 貝bối 。 盲manh 人nhân 復phục 問vấn 。 是thị 乳nhũ 色sắc 者giả 如như 貝bối 聲thanh 耶da 。

答đáp 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

復phục 問vấn 。

貝bối 色sắc 為vi 何hà 似tự 也dã 。

答đáp 言ngôn 。

猶do 稻đạo 米mễ 粖mạt 。 盲manh 人nhân 復phục 問vấn 。 乳nhũ 色sắc 柔nhu 軟nhuyễn 如như 稻đạo 米mễ 粖mạt 耶da 。 稻đạo 米mễ 粖mạt 者giả 復phục 何hà 所sở 似tự 。

答đáp 言ngôn 。

猶do 如như 雨vũ 雪tuyết 。 盲manh 人nhân 復phục 言ngôn 。 彼bỉ 稻đạo 米mễ 粖mạt 。 冷lãnh 如như 雪tuyết 耶da 。 雪tuyết 復phục 何hà 似tự 。

答đáp 言ngôn 。

猶do 如như 白bạch 鵠hộc 。 是thị 生sanh 盲manh 人nhân 。 雖tuy 聞văn 如như 是thị 四tứ 種chủng 譬thí 喻dụ 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 識thức 乳nhũ 真chân 色sắc 。 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 之chi 以dĩ 喻dụ 諸chư 家gia 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。

狐hồ 疑nghi

狐hồ 乃nãi 狡# 獸thú 。 其kỳ 性tánh 多đa 疑nghi 。 冬đông 渡độ 冰băng 河hà 。 且thả 走tẩu 且thả 聽thính 。 冰băng 下hạ 水thủy 無vô 流lưu 聲thanh 即tức 進tiến 。 有hữu 聲thanh 即tức 退thoái 。 因nhân 其kỳ 進tiến 退thoái 不bất 一nhất 。 以dĩ 喻dụ 疑nghi 者giả 。 見kiến 金kim 剛cang 心tâm 印ấn 。

鳳phượng 子tử 初sơ 生sanh 便tiện 欲dục 凌lăng 雲vân

易dị 林lâm 曰viết 。 鳳phượng 有hữu 十thập 子tử 。 同đồng 巢sào 共cộng 母mẫu 。 又hựu 曰viết 。 鳳phượng 生sanh 五ngũ 雛sồ 。 長trường/trưởng 于vu 南nam 郭quách 。 宋tống 玉ngọc 對đối 楚sở 襄tương 王vương 曰viết 。 鳳phượng 凰hoàng 上thượng 擊kích 九cửu 千thiên 仞nhận 。 絕tuyệt 雲vân 霓nghê 。 負phụ 蒼thương 天thiên 。 藩# 籬# 之chi 鷗# 。 豈khởi 能năng 與dữ 之chi 量lượng 天thiên 地địa 之chi 高cao 哉tai 。 見kiến 事sự 類loại 賦phú 。

典điển 型#

孟# 子tử 曰viết 。 太thái 甲giáp 顛điên 覆phú 湯thang 之chi 典điển 刑hình 。 伊y 尹# 放phóng 之chi 於ư 桐# 。 三tam 年niên 太thái 甲giáp 悔hối 過quá 。 自tự 怨oán 自tự 艾ngải 。 註chú 云vân 。 顛điên 覆phú 壞hoại 亂loạn 也dã 。 典điển 刑hình 常thường 法pháp 也dã 。 桐# 湯thang 墓mộ 所sở 在tại 。 艾ngải 治trị 也dã 。 芟# 草thảo 也dã 。 蓋cái 斬trảm 絕tuyệt 自tự 新tân 之chi 意ý 。 見kiến 萬vạn 章chương 篇thiên 。 今kim 疏sớ/sơ 易dị 型# 者giả 。 蓋cái 取thủ 先tiên 聖thánh 之chi 成thành 法pháp 。 為vi 後hậu 學học 之chi 模mô 範phạm 也dã 。

百bách 城thành 烟yên 水thủy

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 告cáo 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 欲dục 成thành 就tựu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 應ưng 決quyết 定định 求cầu 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。

善thiện 男nam 子tử 。 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 勿vật 生sanh 疲bì 懈giải 。 見kiến 善Thiện 知Tri 識Thức 。 勿vật 生sanh 厭yếm 足túc 。 於ư 善Thiện 知Tri 識Thức 所sở 有hữu 教giáo 誨hối 。 皆giai 應ưng 隨tùy 順thuận 。 於ư 善Thiện 知Tri 識Thức 所sở 有hữu 方phương 便tiện 。 勿vật 見kiến 過quá 失thất 。

善thiện 男nam 子tử 。 於ư 此thử 南nam 方phương 。 有hữu 一nhất 國quốc 土độ 。 名danh 曰viết 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 其kỳ 國quốc 有hữu 山sơn 。 名danh 曰viết 妙diệu 峯phong 。 彼bỉ 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 曰viết 德đức 雲vân 。 汝nhữ 可khả 往vãng 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 學học 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 乃nãi 至chí 云vân 何hà 。 於ư 普phổ 賢hiền 行hành 。 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 德đức 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 聞văn 是thị 語ngữ 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 頭đầu 頂đảnh 禮lễ 足túc 。 繞nhiễu 無vô 數số 匝táp 。 殷ân 勤cần 瞻chiêm 仰ngưỡng 。 悲bi 泣khấp 流lưu 淚lệ 。 辭từ 退thoái 南nam 行hành 。 向hướng 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 國quốc 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 經kinh 由do 一nhất 百bách 一nhất 十thập 餘dư 城thành 。 參tham 禮lễ 五ngũ 十thập 三tam 員# 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 最tối 後hậu 於ư 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 毛mao 孔khổng 剎sát 中trung 。 次thứ 第đệ 得đắc 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 行hạnh 願nguyện 海hải 。 與dữ 普phổ 賢hiền 等đẳng 。 與dữ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 乃nãi 至chí 不bất 可khả 。 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 自tự 在tại 。 悉tất 皆giai 同đồng 等đẳng 。 詳tường 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 六lục 十thập 二nhị 至chí 八bát 十thập 卷quyển 。

法pháp 彼bỉ 曲khúc 成thành

周chu 易dị 繫hệ 辭từ 云vân 。 天thiên 地địa 之chi 化hóa 。 曲khúc 成thành 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 遺di 。 今kim 疏sớ/sơ 條điều 分phần/phân 縷lũ 析tích 。 隨tùy 順thuận 機cơ 宜nghi 。 即tức 取thủ 法pháp 於ư 彼bỉ 天thiên 地địa 曲khúc 成thành 之chi 意ý 。

說thuyết 食thực 不bất 飽bão

六lục 祖tổ 慧tuệ 能năng 大đại 師sư 。 自tự 黃hoàng 梅mai 夜dạ 半bán 印ấn 心tâm 傳truyền 衣y 之chi 後hậu 。 展triển 轉chuyển 流lưu 至chí 廣quảng 州châu 法pháp 性tánh 寺tự 。 值trị 印Ấn 宗Tông 法Pháp 師Sư 。 講giảng 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 。 延diên 至chí 上thượng 席tịch 。 徵trưng 詰cật 奧áo 義nghĩa 。 言ngôn 簡giản 理lý 當đương 。 不bất 由do 文văn 字tự 。 次thứ 日nhật 韋vi 使sử 君quân 請thỉnh 益ích 。 師sư 陞thăng 座tòa 告cáo 大đại 眾chúng 曰viết 。 總tổng 淨tịnh 心tâm 念niệm 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 復phục 云vân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 菩Bồ 提Đề 般Bát 若Nhã 之chi 智trí 。 世thế 人nhân 本bổn 自tự 有hữu 之chi 。 只chỉ 緣duyên 心tâm 迷mê 。 不bất 能năng 自tự 悟ngộ 。 須tu 假giả 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 示thị 導đạo 見kiến 性tánh 。 吾ngô 今kim 為vi 說thuyết 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 法Pháp 。 使sử 汝nhữ 等đẳng 各các 得đắc 智trí 慧tuệ 。 志chí 心tâm 諦đế 聽thính 。 吾ngô 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 善Thiện 知Tri 識Thức 。 世thế 人nhân 終chung 日nhật 。 口khẩu 念niệm 般Bát 若Nhã 。 不bất 識thức 自tự 性tánh 般Bát 若Nhã 。 猶do 如như 說thuyết 食thực 不bất 飽bão 。 口khẩu 但đãn 說thuyết 空không 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 得đắc 見kiến 性tánh 。 終chung 無vô 有hữu 益ích 。 詳tường 見kiến 法Pháp 寶bảo 壇đàn 經kinh 。

數số 貨hóa 常thường 貧bần

昔tích 有hữu 窘# 人nhân 。 路lộ 獲hoạch 遺di 劵# 。 見kiến 其kỳ 所sở 載tái 。 田điền 園viên 宮cung 室thất 金kim 帛bạch 米mễ 粟túc 種chủng 種chủng 數số 目mục 。 大đại 喜hỷ 過quá 望vọng 。 自tự 云vân 巨cự 富phú 。 不bất 知tri 數số 他tha 人nhân 寶bảo 。 於ư 己kỷ 何hà 涉thiệp 。 所sở 謂vị 雖tuy 知tri 。 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 判phán 然nhiên 心tâm 不bất 是thị 佛Phật 者giả 也dã 。 見kiến 彌di 陀đà 疏sớ/sơ 鈔sao 。

梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ

秦tần 洛lạc 謂vị 之chi 中trung 華hoa 。 亦diệc 云vân 華hoa 夏hạ 。 亦diệc 云vân 中trung 夏hạ 。 淮hoài 南nam 楚sở 地địa 。 非phi 是thị 中trung 方phương 。 楚sở 夏hạ 言ngôn 音âm 。 呼hô 召triệu 輕khinh 重trọng 。 今kim 西tây 域vực 梵Phạn 語ngữ 有hữu 類loại 於ư 斯tư 。 蓋cái 以dĩ 中trung 天thiên 如như 中trung 夏hạ 。 餘dư 四tứ 如như 楚sở 地địa 故cố 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 。

此Thử 方Phương 聖Thánh 教Giáo 稱Xưng 經Kinh

此thử 方phương 聖thánh 教giáo 。 即tức 孔khổng 子tử 之chi 教giáo 也dã 。 稱xưng 經kinh 者giả 。 如như 詩thi 書thư 易dị 禮lễ 春xuân 秋thu 稱xưng 為vi 五ngũ 經kinh 。 修tu 多đa 羅la 。 乃nãi 西tây 域vực 聖thánh 教giáo 。 故cố 亦diệc 譯dịch 為vi 經kinh 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 。

雜tạp 心tâm 五ngũ 義nghĩa

一nhất 涌dũng 泉tuyền 義nghĩa 。 注chú 而nhi 無vô 竭kiệt 故cố 。 二nhị 出xuất 生sanh 義nghĩa 。 展triển 轉chuyển 滋tư 多đa 故cố 。 三tam 顯hiển 示thị 義nghĩa 。 示thị 理lý 事sự 等đẳng 故cố 。 四tứ 繩thằng 墨mặc 義nghĩa 。 楷# 定định 正chánh 邪tà 故cố 。 五ngũ 結kết 鬘man 義nghĩa 。 線tuyến 能năng 貫quán 華hoa 結kết 鬘man 故cố 。

一nhất 十thập 八bát 家gia

一nhất 後hậu 魏ngụy 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 。 立lập 一nhất 音âm 教giáo 。 二nhị 姚Diêu 秦Tần 羅la 什thập 法Pháp 師sư 。 亦diệc 同đồng 此thử 立lập 。 三tam 西tây 秦tần 曇đàm 牟mâu 讖sấm 三tam 藏tạng 。 立lập 半bán 滿mãn 二nhị 教giáo 。 四tứ 隋tùy 朝triêu 遠viễn 法Pháp 師sư 。 亦diệc 同đồng 此thử 立lập 。 五ngũ 隋tùy 朝triêu 延diên 法Pháp 師sư 。 立lập 漸tiệm 頓đốn 二nhị 教giáo 。 六lục 唐đường 初sơ 印ấn 法Pháp 師sư 。 立lập 屈khuất 曲khúc 平bình 道đạo 二nhị 教giáo 。 七thất 齊tề 朝triêu 隱ẩn 士sĩ 劉lưu 虯# 。 亦diệc 立lập 漸tiệm 頓đốn 二nhị 教giáo 。 八bát 武võ 丘khâu 山sơn 岌# 法Pháp 師sư 。 立lập 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 常thường 住trụ 三tam 教giáo 。 九cửu 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 立lập 轉chuyển 照chiếu 持trì 三tam 輪luân 之chi 教giáo 。 十thập 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 。 亦diệc 同đồng 此thử 立lập 。 十thập 一nhất 後hậu 魏ngụy 光quang 統thống 律luật 師sư 。 立lập 漸tiệm 頓đốn 圓viên 三tam 教giáo 。 十thập 二nhị 隋tùy 末mạt 唐đường 初sơ 吉cát 藏tạng 法Pháp 師sư 。 立lập 根căn 本bổn 枝chi 末mạt 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 三tam 種chủng 法Pháp 輪luân 。 十thập 三tam 梁lương 朝triêu 光quang 宅trạch 法Pháp 師sư 。 依y 法pháp 華hoa 第đệ 二nhị 立lập 四tứ 乘thừa 教giáo 。 十thập 四tứ 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 。 天thiên 台thai 智trí 者giả 。 立lập 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 四tứ 教giáo 。 十thập 四tứ 唐đường 初sơ 海hải 東đông 元nguyên 曉hiểu 法Pháp 師sư 。 立lập 別biệt 通thông 分phần/phân 滿mãn 四tứ 教giáo 。 十thập 五ngũ 賢hiền 首thủ 弟đệ 子tử 苑uyển 公công 。 依y 寶bảo 性tánh 論luận 立lập 異dị 執chấp 分phân 半bán 分phần/phân 滿mãn 具cụ 滿mãn 四tứ 教giáo 。 十thập 六lục 波ba 頗phả 三tam 藏tạng 。 立lập 四Tứ 諦Đế 無vô 相tướng 觀quán 行hành 安an 樂lạc 守thủ 護hộ 五ngũ 教giáo 。 十thập 七thất 上thượng 元nguyên 道Đạo 場Tràng 寺tự 僧Tăng 慧tuệ 觀quán 。 立lập 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 抑ức 揚dương 同đồng 歸quy 常thường 住trụ 五ngũ 教giáo 。 十thập 八bát 賢hiền 首thủ 國quốc 師sư 。 唐đường 則tắc 天thiên 時thời 。 於ư 王vương 宮cung 講giảng 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 感cảm 五ngũ 雲vân 凝ngưng 空không 。 四tứ 華hoa 垂thùy 地địa 。 因nhân 賜tứ 以dĩ 賢hiền 首thủ 之chi 號hiệu 。 師sư 以dĩ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 之chi 法pháp 。 而nhi 有hữu 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 乃nãi 約ước 義nghĩa 立lập 為vi 小tiểu 始thỉ 終chung 頓đốn 圓viên 五ngũ 種chủng 之chi 教giáo 。 詳tường 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 。 並tịnh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 。

甲giáp 順thuận 乙ất 違vi

彌di 陀đà 疏sớ/sơ 鈔sao 云vân 。 此thử 萬vạn 慮lự 者giả 。 甲giáp 滅diệt 則tắc 乙ất 生sanh 。 演diễn 義nghĩa 云vân 。 甲giáp 滅diệt 乙ất 生sanh 者giả 。 約ước 彼bỉ 此thử 說thuyết 。 如như 貪tham 滅diệt 瞋sân 生sanh 等đẳng 。 今kim 疏sớ/sơ 謂vị 甲giáp 順thuận 乙ất 違vi 。 蓋cái 以dĩ 諸chư 家gia 判phán 教giáo 彼bỉ 此thử 不bất 同đồng 。 如như 甲giáp 之chi 與dữ 乙ất 。 若nhược 從tùng 彼bỉ 則tắc 違vi 此thử 。 順thuận 此thử 則tắc 違vi 彼bỉ 也dã 。

依y 六lục 識thức 三tam 毒độc 建kiến 立lập 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn

彌di 陀đà 演diễn 義nghĩa 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 信tín 有hữu 八bát 識thức 。 獨độc 有hữu 六lục 識thức 。 三tam 毒độc 為vi 能năng 熏huân 。 六lục 識thức 為vi 所sở 熏huân 。 三tam 毒độc 熏huân 六lục 識thức 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 為vi 染nhiễm 根căn 本bổn 。 三tam 毒độc 不bất 熏huân 。 以dĩ 戒giới 定định 慧tuệ 熏huân 六lục 識thức 。 即tức 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 淨tịnh 根căn 本bổn 。

初Sơ 地Địa 即tức 為vi 八bát

楞lăng 伽già 經kinh 第đệ 四tứ 云vân 。 初Sơ 地Địa 則tắc 為vi 八bát 。 第đệ 九cửu 則tắc 為vi 七thất 。 七thất 亦diệc 復phục 為vi 八bát 。 第đệ 二nhị 為vi 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 為vi 第đệ 五ngũ 。 第đệ 三tam 為vi 第đệ 六lục 。 無vô 所sở 有hữu 何hà 次thứ 。 註chú 云vân 。 頓đốn 教giáo 不bất 立lập 階giai 級cấp 。 故cố 許hứa 互hỗ 為vi 。 末mạt 言ngôn 無vô 所sở 有hữu 何hà 次thứ 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 俱câu 遣khiển 。 何hà 論luận 次thứ 第đệ 。

淨tịnh 名danh 默mặc 住trụ

維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 於ư 是thị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 我ngã 等đẳng 各các 自tự 說thuyết 已dĩ 。 仁Nhân 者Giả 當đương 說thuyết 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。

時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 歎thán 曰viết 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 是thị 真chân 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。

擔đảm 麻ma 棄khí 金kim

昔tích 有hữu 二nhị 人nhân 。 入nhập 山sơn 與dữ 業nghiệp 。 各các 擔đảm 麻ma 一nhất 擔đảm 。 偶ngẫu 於ư 中trung 路lộ 。 見kiến 無vô 數số 布bố 帛bạch 。 一nhất 智trí 者giả 云vân 。 吾ngô 棄khí 麻ma 擔đảm 布bố 帛bạch 。 一nhất 愚ngu 者giả 云vân 。 吾ngô 擔đảm 來lai 路lộ 遠viễn 。 只chỉ 是thị 擔đảm 麻ma 。 前tiền 行hành 不bất 遠viễn 。 又hựu 見kiến 白bạch 銀ngân 。 智trí 者giả 棄khí 布bố 帛bạch 擔đảm 銀ngân 。 愚ngu 者giả 依y 舊cựu 擔đảm 麻ma 。 前tiền 行hành 又hựu 見kiến 黃hoàng 金kim 。 智trí 者giả 棄khí 銀ngân 擔đảm 金kim 。 愚ngu 者giả 依y 舊cựu 只chỉ 是thị 擔đảm 麻ma 。 自tự 負phụ 所sở 見kiến 不bất 肯khẳng 從tùng 人nhân 者giả 。 大đại 率suất 如như 是thị 。 見kiến 彌di 陀đà 演diễn 義nghĩa 。

食thực 金kim 剛cang 喻dụ

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị 云vân 。 譬thí 如như 丈trượng 夫phu 。 食thực 少thiểu 金kim 剛cang 。 終chung 竟cánh 不bất 消tiêu 。 要yếu 穿xuyên 其kỳ 身thân 。 出xuất 在tại 於ư 外ngoại 。

何hà 以dĩ 故cố 。 金kim 剛cang 不bất 與dữ 肉nhục 身thân 雜tạp 穢uế 而nhi 同đồng 止chỉ 故cố 。 於ư 如Như 來Lai 所sở 。 種chúng 少thiểu 善thiện 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 要yếu 穿xuyên 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 諸chư 行hành 煩phiền 惱não 身thân 過quá 。 到đáo 於ư 無vô 為vi 究cứu 竟cánh 智trí 處xứ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 少thiểu 善thiện 根căn 。 不bất 與dữ 有hữu 為vi 諸chư 行hành 。 煩phiền 惱não 而nhi 共cộng 住trú 故cố 。

一nhất 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 體thể (# 至chí )# 十thập 海hải 印ấn 炳bỉnh 現hiện 體thể

一nhất 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 體thể 。 謂vị 言ngôn 音âm 語ngữ 業nghiệp 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 故cố 佛Phật 唱xướng 號hiệu 言ngôn 辭từ 評bình 量lượng 論luận 說thuyết 是thị 謂vị 佛Phật 教giáo 。 二nhị 名danh 句cú 文văn 身thân 體thể 。 名danh 者giả 依y 事sự 立lập 名danh 。 句cú 者giả 眾chúng 語ngữ 合hợp 成thành 。 文văn 者giả 聯liên 合hợp 眾chúng 義nghĩa 。 皆giai 言ngôn 身thân 者giả 。 集tập 聚tụ 之chi 義nghĩa 。 謂vị 此thử 三tam 者giả 。 次thứ 第đệ 行hàng 列liệt 。 安an 布bố 連liên 合hợp 。 而nhi 能năng 詮thuyên 顯hiển 教giáo 法pháp 之chi 體thể 也dã 。 三tam 通thông 取thủ 四tứ 法pháp 體thể 。 良lương 以dĩ 音âm 聲thanh 一nhất 種chủng 。 正chánh 就tựu 佛Phật 說thuyết 。 容dung 為vi 教giáo 體thể 。 流lưu 傳truyền 後hậu 代đại 。 書thư 之chi 竹trúc 帛bạch 。 曾tằng 何hà 有hữu 聲thanh 。 豈khởi 無vô 教giáo 體thể 。 故cố 通thông 取thủ 聲thanh 名danh 句cú 文văn 四tứ 法pháp 。 而nhi 為vi 能năng 詮thuyên 教giáo 體thể 也dã 。 四tứ 通thông 攝nhiếp 所sở 詮thuyên 體thể 。 謂vị 經kinh 文văn 通thông 攝nhiếp 所sở 詮thuyên 義nghĩa 理lý 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 蓋cái 文văn 是thị 所sở 依y 。 義nghĩa 是thị 能năng 依y 。 文văn 是thị 能năng 詮thuyên 。 義nghĩa 是thị 所sở 詮thuyên 。 此thử 明minh 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 也dã 。 十thập 住trụ 品phẩm 云vân 。 文văn 隨tùy 於ư 義nghĩa 義nghĩa 隨tùy 於ư 文văn 是thị 也dã 。 五ngũ 諸chư 法pháp 顯hiển 義nghĩa 體thể 。 謂vị 但đãn 能năng 顯hiển 義nghĩa 理lý 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 為vi 教giáo 體thể 。 淨tịnh 名danh 第đệ 三tam 云vân 。 有hữu 以dĩ 光quang 明minh 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 有hữu 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 有hữu 以dĩ 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 有hữu 以dĩ 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 樹thụ 衣y 服phục 臥ngọa 具cụ 。 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 塵trần 勞lao 門môn 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 六lục 攝nhiếp 境cảnh 唯duy 心tâm 體thể 。 謂vị 以dĩ 前tiền 五ngũ 種chủng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 故cố 攝nhiếp 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 法pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 。 是thị 心tâm 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 是thị 也dã 。 七thất 會hội 緣duyên 入nhập 實thật 體thể 。 謂vị 會hội 前tiền 六lục 門môn 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 教giáo 法pháp 。 同đồng 入nhập 真Chân 如Như 一nhất 實thật 之chi 體thể 也dã 。 蓋cái 諸chư 聖thánh 教giáo 。 皆giai 從tùng 真Chân 如Như 流lưu 出xuất 。 故cố 因nhân 緣duyên 事sự 相tướng 本bổn 空không 。 全toàn 是thị 真Chân 如Như 體thể 性tánh 也dã 。 八bát 理lý 事sự 無vô 礙ngại 體thể 。 謂vị 真Chân 如Như 是thị 理lý 。 教giáo 法pháp 是thị 事sự 。 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 。 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 蓋cái 一nhất 切thiết 教giáo 法pháp 。 雖tuy 全toàn 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 而nhi 不bất 礙ngại 事sự 相tướng 宛uyển 然nhiên 。 雖tuy 真Chân 如Như 全toàn 體thể 為vi 一nhất 切thiết 教giáo 法pháp 。 而nhi 不bất 礙ngại 理lý 性tánh 明minh 現hiện 。 二nhị 互hỗ 交giao 徹triệt 。 無vô 礙ngại 融dung 通thông 也dã 。 九cửu 事sự 事sự 無vô 礙ngại 體thể 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 文văn 義nghĩa 圓viên 融dung 。 以dĩ 無vô 障chướng 礙ngại 。 法Pháp 界Giới 為vi 教giáo 體thể 也dã 。 蓋cái 所sở 起khởi 教giáo 稱xưng 性tánh 融dung 通thông 。 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 遂toại 令linh 一nhất 言ngôn 一nhất 音âm 。 一nhất 文văn 一nhất 義nghĩa 。 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 。 一nhất 毛mao 一nhất 塵trần 。 含hàm 攝nhiếp 法Pháp 界Giới 。 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。 遞đệ 互hỗ 交giao 叅# 。 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 十thập 海hải 印ấn 炳bỉnh 現hiện 體thể 。 如như 前tiền 差sai 別biệt 無vô 盡tận 教giáo 法pháp 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 海hải 印ấn 定định 中trung 同đồng 時thời 炳bỉnh 現hiện 。 設thiết 所sở 化hóa 機cơ 。 亦diệc 同đồng 緣duyên 起khởi 。 炳bỉnh 現hiện 定định 中trung 。 是thị 故cố 唯duy 以dĩ 三tam 昧muội 為vi 斯tư 教giáo 體thể 。 此thử 約ước 果quả 位vị 。 若nhược 約ước 因nhân 位vị 圓viên 信tín 。 亦diệc 得đắc 印ấn 現hiện 。 賢hiền 首thủ 品phẩm 云vân 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 現hiện 。 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 威uy 神thần 力lực 。 詳tường 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 。 並tịnh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 。

得Đắc 房Phòng 相Tương/tướng 家Gia 筆Bút 授Thọ 經Kinh 函Hàm

唐đường 京kinh 師sư 崇sùng 福phước 寺tự 惟duy 慤# 法Pháp 師sư 。 俗tục 姓tánh 連liên 氏thị 。 九cửu 歲tuế 割cát 愛ái 。 冠quan 年niên 受thọ 具cụ 。 徧biến 參tham 諸chư 方phương 。 略lược 無vô 倦quyện 色sắc 。 年niên 臨lâm 不bất 惑hoặc 。 尚thượng 住trụ 神thần 都đô 。 因nhân 受thọ 舊cựu 相tương/tướng 房phòng 公công 融dung 宅trạch 請thỉnh 。 未vị 飯phạn 之chi 前tiền 。 宅trạch 中trung 出xuất 經kinh 函hàm 云vân 。 相tương/tướng 公công 在tại 南nam 海hải 知tri 南nam 詮thuyên 。 預dự 其kỳ 翻phiên 經kinh 。 躬cung 親thân 筆bút 授thọ 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 一nhất 部bộ 。 留lưu 家gia 供cúng 養dường 。 今kim 筵diên 中trung 正chánh 有hữu 十thập 僧Tăng 。 每mỗi 人nhân 可khả 開khai 題đề 一nhất 卷quyển 。 師sư 坐tọa 第đệ 四tứ 位vị 。 舒thư 經kinh 見kiến 富phú 摟# 那na 問vấn 生sanh 起khởi 義nghĩa 。 覺giác 其kỳ 文văn 婉uyển 。 其kỳ 理lý 玄huyền 。 發phát 願nguyện 撰soạn 疏sớ/sơ 。 疏sớ/sơ 通thông 經kinh 義nghĩa 。 見kiến 宋tống 高cao 僧Tăng 傳truyền 。

受thọ 扶phù 宗tông 之chi 付phó 囑chúc

長trường/trưởng 水thủy 法Pháp 師sư 。 諱húy 子tử 璿# 。 嘉gia 禾hòa 人nhân 也dã 。 自tự 落lạc 紺cám 誦tụng 楞lăng 嚴nghiêm 不bất 輟chuyết 。 從tùng 洪hồng 敏mẫn 法Pháp 師sư 。 講giảng 至chí 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。 有hữu 省tỉnh 。 謂vị 敏mẫn 曰viết 。 敲# 空không 擊kích 木mộc 。 尚thượng 落lạc 筌thuyên 蹄đề 。 舉cử 目mục 揚dương 眉mi 。 已dĩ 成thành 擬nghĩ 議nghị 。 去khứ 此thử 二nhị 途đồ 。 方phương 契khế 斯tư 旨chỉ 。 敏mẫn 拊phụ 而nhi 證chứng 之chi 。 然nhiên 欲dục 探thám 禪thiền 源nguyên 。 罔võng 知tri 攸du 往vãng 。 聞văn 瑯# 琊gia 覺giác 道đạo 重trọng/trùng 當đương 世thế 。 即tức 趣thú 其kỳ 席tịch 。 值trị 上thượng 堂đường 次thứ 。 出xuất 問vấn 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 瑯# 琊gia 憑bằng 陵lăng 答đáp 曰viết 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 師sư 領lãnh 悟ngộ 。 禮lễ 謝tạ 曰viết 。 願nguyện 侍thị 巾cân 瓶bình 。 瑯# 琊gia 曰viết 。 汝nhữ 宗tông 不bất 振chấn 久cửu 矣hĩ 。 宜nghi 勵lệ 志chí 扶phù 持trì 。 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 。 勿vật 以dĩ 殊thù 宗tông 為vi 介giới 也dã 。 乃nãi 如như 教giáo 。 再tái 拜bái 以dĩ 辭từ 。 後hậu 住trụ 長trường/trưởng 水thủy 。 承thừa 稟bẩm 日nhật 。 顧cố 眾chúng 曰viết 。 道đạo 非phi 言ngôn 象tượng 得đắc 。 禪thiền 非phi 擬nghĩ 議nghị 知tri 。 會hội 意ý 通thông 宗tông 。 曾tằng 無vô 別biệt 致trí 。 由do 是thị 二nhị 宗tông 仰ngưỡng 之chi 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 及cập 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

思tư 應ưng 肉nhục 身thân 比Bỉ 丘Khâu 之chi 讖sấm

林lâm 間gian 錄lục 云vân 。 天thiên 台thai 聞văn 西tây 天thiên 有hữu 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 以dĩ 世thế 主chủ 秘bí 嚴nghiêm 。 不bất 肯khẳng 傳truyền 布bố 。 天thiên 台thai 常thường 遙diêu 禮lễ 。 願nguyện 早tảo 至chí 此thử 土thổ/độ 。

又hựu 清thanh 涼lương 云vân 。 此thử 經Kinh 吾ngô 不bất 得đắc 而nhi 見kiến 之chi 矣hĩ 。 當đương 有hữu 宰tể 官quan 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 文văn 章chương 翻phiên 譯dịch 佛Phật 語ngữ 。 又hựu 數số 百bách 年niên 當đương 有hữu 肉nhục 身thân 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 吾ngô 教giáo 釋thích 此thử 經Kinh 。 見kiến 佛Phật 祖tổ 統thống 紀kỷ 。 昔tích 孤cô 山sơn 舊cựu 筆bút 思tư 應ưng 者giả 。 或hoặc 是thị 指chỉ 此thử 。

尋tầm 羊dương 覔# 跡tích 自tự 惑hoặc 多đa 岐kỳ

楊dương 子tử 之chi 鄰lân 人nhân 亡vong 羊dương 。 既ký 率suất 其kỳ 黨đảng 。 又hựu 請thỉnh 楊dương 子tử 之chi 豎thụ 追truy 之chi 。 楊dương 子tử 曰viết 。 嘻# 。 亡vong 一nhất 羊dương 何hà 追truy 者giả 之chi 眾chúng 。 隣lân 人nhân 曰viết 。 多đa 岐kỳ 路lộ 故cố 。 及cập 反phản 。 問vấn 。 獲hoạch 羊dương 乎hồ 。 曰viết 。 亡vong 之chi 矣hĩ 。 曰viết 。 奚hề 亡vong 之chi 。 曰viết 。 岐kỳ 路lộ 之chi 中trung 又hựu 有hữu 岐kỳ 焉yên 。 吾ngô 不bất 知tri 所sở 之chi 。 所sở 以dĩ 反phản 也dã 。 載tái 列liệt 子tử 說thuyết 符phù 篇thiên 。

○# 卷quyển 一nhất

名danh 者giả 實thật 之chi 賓tân

堯# 讓nhượng 天thiên 下hạ 與dữ 許hứa 由do 曰viết 。 日nhật 月nguyệt 出xuất 矣hĩ 。 而nhi 爝# 火hỏa 不bất 息tức 。 其kỳ 於ư 光quang 也dã 。 不bất 亦diệc 難nạn 乎hồ 。

時thời 雨vũ 降giáng/hàng 矣hĩ 。 而nhi 猶do 浸tẩm 灌quán 。 其kỳ 於ư 澤trạch 也dã 。 不bất 亦diệc 勞lao 乎hồ 。 夫phu 子tử 立lập 而nhi 天thiên 下hạ 治trị 。 而nhi 我ngã 猶do 尸thi 之chi 。 吾ngô 自tự 視thị 缺khuyết 然nhiên 。 請thỉnh 致trí 天thiên 下hạ 。 由do 曰viết 。 子tử 治trị 天thiên 下hạ 。 天thiên 下hạ 既ký 已dĩ 治trị 也dã 。 而nhi 我ngã 猶do 代đại 子tử 。 吾ngô 將tương 為vi 名danh 乎hồ 。 名danh 者giả 實thật 之chi 賓tân 也dã 。 吾ngô 將tương 為vi 賓tân 乎hồ 。 鷦# 鷯# 巢sào 於ư 深thâm 林lâm 。 不bất 過quá 一nhất 枝chi 。 偃yển 鼠thử 飲ẩm 河hà 。 不bất 過quá 滿mãn 腹phúc 。 歸quy 休hưu 乎hồ 君quân 。 予# 無vô 所sở 用dụng 天thiên 下hạ 為vi 。 庖bào 人nhân 雖tuy 不bất 治trị 庖bào 。 尸thi 祝chúc 不bất 越việt 樽# 爼trở 而nhi 代đại 之chi 矣hĩ 。 見kiến 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 逍tiêu 遙diêu 遊du 。

嵐lam 毗Tỳ 尼Ni 林lâm 神thần

時thời 嵐lam 毗Tỳ 尼Ni 林lâm 神thần 。 而nhi 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。 我ngã 在tại 金kim 華hoa 園viên 。 見kiến 彼bỉ 初sơ 生sanh 日nhật 。 我ngã 時thời 為vi 乳nhũ 母mẫu 。 智trí 慧tuệ 極cực 聰thông 利lợi 。 諸chư 天thiên 授thọ 與dữ 我ngã 。 菩Bồ 薩Tát 金kim 色sắc 身thân 。 我ngã 時thời 疾tật 捧phủng 持trì 。 諦đế 觀quán 不bất 見kiến 頂đảnh 。 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 四tứ 十thập 七thất 卷quyển 。 清thanh 凉# 判phán 此thử 神thần 為vi 。 九Cửu 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 鈔sao 。

東đông 方phương 應ưng 持trì 菩Bồ 薩Tát

東đông 方phương 思tư 夷di 華hoa 佛Phật 土độ 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 名danh 應ưng 持trì 。 來lai 詣nghệ 忍nhẫn 界giới 。 欲dục 度độ 如Như 來Lai 身thân 限hạn 。 上thượng 方phương 去khứ 此thử 。 百bách 億ức 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 有hữu 世thế 界giới 名danh 蓮Liên 華Hoa 嚴nghiêm 。 在tại 上thượng 而nhi 立lập 。 欲dục 見kiến 頂đảnh 相tướng 。 永vĩnh 不bất 得đắc 見kiến 。 沒một 彼bỉ 佛Phật 國quốc 。 發phát 意ý 之chi 頃khoảnh 。 到đáo 此thử 佛Phật 土độ 。 禮lễ 釋Thích 迦Ca 足túc 。 以dĩ 偈kệ 頌tụng 曰viết 。 欲dục 解giải 達đạt 佛Phật 身thân 。 猶do 如như 喻dụ 虗hư 空không 。 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 知tri 邊biên 際tế 。 以dĩ 捨xả 所sở 造tạo 作tác 。 過quá 此thử 百bách 千thiên 億ức 。 無vô 量lượng 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 上thượng 越việt 若nhược 干can 土thổ/độ 。 欲dục 見kiến 佛Phật 身thân 頂đảnh 。 過quá 到đáo 無vô 限hạn 土thổ/độ 。 至chí 蓮liên 華hoa 佛Phật 界giới 。 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 身thân 邊biên 限hạn 。 不bất 覩đổ 見kiến 佛Phật 頂đảnh 。 此thử 係hệ 略lược 引dẫn 。 詳tường 出xuất 大đại 寶bảo 積tích 經kinh 第đệ 十thập 卷quyển 。

鵬# 飛phi 萬vạn 里lý 培bồi 風phong 於ư 未vị 徙tỉ 之chi 先tiên

齊tề 諧hài 言ngôn 曰viết 。 鵬# 之chi 徙tỉ 於ư 南nam 溟minh 也dã 。 水thủy 擊kích 三tam 千thiên 里lý 。 搏bác 扶phù 搖dao 而nhi 上thượng 者giả 九cửu 萬vạn 里lý 。 去khứ 以dĩ 六lục 月nguyệt 息tức 者giả 也dã 。 乃nãi 至chí 風phong 之chi 積tích 也dã 不bất 厚hậu 。 則tắc 其kỳ 負phụ 大đại 翼dực 也dã 無vô 力lực 。 故cố 九cửu 萬vạn 里lý 則tắc 風phong 斯tư 在tại 下hạ 矣hĩ 。 而nhi 後hậu 乃nãi 今kim 培bồi 風phong 。 背bối/bội 負phụ 青thanh 天thiên 而nhi 莫mạc 之chi 夭yểu 閼át 者giả 。 而nhi 後hậu 乃nãi 今kim 將tương 圖đồ 南nam 。 註chú 云vân 。 必tất 有hữu 此thử 大đại 風phong 培bồi 送tống 。 方phương 敢cảm 遠viễn 謀mưu 圖đồ 南nam 之chi 舉cử 。 風phong 小tiểu 則tắc 不bất 敢cảm 輕khinh 舉cử 也dã 。 見kiến 莊trang 子tử 逍tiêu 遙diêu 遊du 。

龍long 驟sậu 千thiên 江giang 奮phấn 力lực 在tại 將tương 行hành 之chi 際tế

名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 那na 伽già 秦tần 言ngôn 龍long 。 鱗lân 虫trùng 之chi 長trường/trưởng 。 能năng 幽u 能năng 明minh 。 能năng 大đại 能năng 小tiểu 。 春xuân 分phần/phân 登đăng 天thiên 。 秋thu 分phần/phân 入nhập 地địa 。 別biệt 行hành 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 天thiên 龍long 。 與dữ 雲vân 致trí 雨vũ 。 二nhị 地địa 龍long 。 決quyết 江giang 開khai 瀆độc 。 三tam 天thiên 宮cung 龍long 。 守thủ 天thiên 宮cung 殿điện 。 四tứ 伏phục 藏tạng 龍long 。 守thủ 護hộ 伏phục 藏tạng 。 今kim 疏sớ/sơ 云vân 龍long 驟sậu 千thiên 江giang 。 似tự 是thị 地địa 龍long 。 然nhiên 欲dục 馳trì 驟sậu 千thiên 江giang 。 必tất 先tiên 奮phấn 迅tấn 其kỳ 力lực 。 而nhi 乃nãi 得đắc 行hành 。 若nhược 不bất 奮phấn 力lực 。 則tắc 不bất 能năng 也dã 。

蟻nghĩ 山sơn 蠖# 樹thụ

莊trang 子tử 云vân 。 君quân 子tử 之chi 居cư 世thế 。 得đắc 時thời 則tắc 蟻nghĩ 行hành 。 失thất 時thời 則tắc 鵲thước 起khởi 。 註chú 云vân 。 蟻nghĩ 行hành 逶# 迤dĩ 有hữu 序tự 。 鵲thước 起khởi 凌lăng 風phong 即tức 飛phi 。 言ngôn 難nạn/nan 進tiến 易dị 退thoái 也dã 。

爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 尺xích 蠖# 曰viết 蟲trùng 。 屈khuất 伸thân 而nhi 行hành 。 一nhất 名danh 蝍# # 。 形hình 小tiểu 多đa 足túc 。 生sanh 桑tang 上thượng 。 其kỳ 長trường/trưởng 至chí 尺xích 。 行hành 則tắc 屈khuất 腰yêu 。 使sử 首thủ 尾vĩ 相tương/tướng 就tựu 。 今kim 疏sớ/sơ 言ngôn 蟻nghĩ 子tử 登đăng 山sơn 。 尺xích 蠖# 上thượng 樹thụ 者giả 。 皆giai 喻dụ 漸tiệm 教giáo 修tu 行hành 。 用dụng 力lực 多đa 而nhi 成thành 功công 遲trì 也dã 。

道đạo 安an 雄hùng 判phán 雅nhã 合hợp 於ư 親thân 光quang

秦tần 主chủ 請thỉnh 諸chư 德đức 入nhập 內nội 。 講giảng 楞lăng 伽già 經kinh 已dĩ 。 問vấn 曰viết 。 朕trẫm 聞văn 佛Phật 法Pháp 幽u 深thâm 。 至chí 理lý 玄huyền 奧áo 。 向hướng 觀quán 所sở 談đàm 。 都đô 無vô 科khoa 次thứ 。 何hà 也dã 。 諸chư 德đức 無vô 對đối 。

時thời 道đạo 安an 至chí 襄tương 陽dương 聞văn 之chi 。 遂toại 將tương 華hoa 夏hạ 大đại 小tiểu 諸chư 經kinh 。 科khoa 為vi 三tam 分phần/phân 。 當đương 時thời 舉cử 朝triêu 不bất 許hứa 。 後hậu 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 佛Phật 地địa 論luận 。 釋thích 佛Phật 地địa 經kinh 。 科khoa 為vi 三tam 分phần/phân 。 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 分phần/phân 。 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 分phần/phân 。 依y 教giáo 奉phụng 行hành 分phần/phân 。 見kiến 會hội 玄huyền 記ký 。

私tư 淑thục

孟# 子tử 曰viết 。 予# 未vị 得đắc 為vi 孔khổng 子tử 徒đồ 也dã 。 予# 私tư 淑thục 諸chư 人nhân 也dã 。 註chú 云vân 。 私tư 猶do 竊thiết 也dã 。 淑thục 善thiện 也dã 。 人nhân 謂vị 子tử 思tư 之chi 徒đồ 也dã 。 言ngôn 予# 雖tuy 未vị 得đắc 親thân 受thọ 業nghiệp 於ư 孔khổng 子tử 之chi 門môn 。 然nhiên 聖thánh 人nhân 之chi 澤trạch 尚thượng 存tồn 。 猶do 有hữu 能năng 傳truyền 其kỳ 學học 者giả 。 故cố 我ngã 得đắc 聞văn 孔khổng 子tử 之chi 道đạo 於ư 人nhân 而nhi 私tư 竊thiết 以dĩ 善thiện 其kỳ 身thân 。 蓋cái 推thôi 尊tôn 孔khổng 子tử 。 而nhi 自tự 謙khiêm 之chi 辭từ 也dã 。 見kiến 離ly 婁lâu 篇thiên 。

讀đọc 古cổ

齊tề 桓hoàn 公công 讀đọc 書thư 於ư 堂đường 上thượng 。 輪luân 扁# 斵# 輪luân 於ư 堂đường 下hạ 。 釋thích 椎chùy 鑿tạc 而nhi 上thượng 問vấn 桓hoàn 公công 曰viết 。 敢cảm 問vấn 公công 之chi 所sở 讀đọc 者giả 何hà 言ngôn 也dã 。 公công 曰viết 。 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 也dã 。 曰viết 。 聖thánh 人nhân 在tại 乎hồ 。 公công 曰viết 。 亡vong 矣hĩ 。 曰viết 。 然nhiên 則tắc 公công 之chi 所sở 讀đọc 者giả 。 乃nãi 古cổ 人nhân 之chi 糟tao 粕# 也dã 。 公công 曰viết 。 寡quả 人nhân 讀đọc 書thư 。 輪luân 人nhân 安an 得đắc 議nghị 乎hồ 。 有hữu 說thuyết 則tắc 可khả 。 無vô 說thuyết 則tắc 死tử 。 扁# 曰viết 。 以dĩ 臣thần 之chi 事sự 觀quán 之chi 。 徐từ 則tắc 甘cam 而nhi 不bất 固cố 。 疾tật 則tắc 苦khổ 而nhi 不bất 入nhập 。 不bất 徐từ 不bất 疾tật 。 得đắc 之chi 於ư 心tâm 。 應ưng 之chi 於ư 手thủ 。 口khẩu 不bất 能năng 言ngôn 。 有hữu 數số 存tồn 焉yên 。 於ư 其kỳ 間gian 。 臣thần 不bất 能năng 喻dụ 臣thần 之chi 子tử 。 臣thần 之chi 子tử 。 亦diệc 不bất 能năng 受thọ 之chi 於ư 臣thần 。 是thị 以dĩ 行hành 年niên 七thất 十thập 而nhi 老lão 斵# 輪luân 。 古cổ 之chi 人nhân 與dữ 其kỳ 不bất 可khả 傳truyền 者giả 死tử 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 君quân 之chi 所sở 讀đọc 者giả 。 古cổ 人nhân 之chi 糟tao 粕# 也dã 。 精tinh 解giải 云vân 。 餔bô 糟tao 粕# 者giả 。 豈khởi 知tri 酒tửu 味vị 。 讀đọc 古cổ 人nhân 之chi 遺di 書thư 者giả 。 豈khởi 知tri 道đạo 味vị 哉tai 。 載tái 莊trang 子tử 天thiên 道đạo 篇thiên 。

風phong 行hành 草thảo 偃yển

季quý 康khang 子tử 問vấn 政chánh 於ư 孔khổng 子tử 曰viết 。 如như 殺sát 無vô 道đạo 。 以dĩ 就tựu 有hữu 道đạo 。 何hà 如như 。 孔khổng 子tử 對đối 曰viết 。 子tử 為vi 政chánh 。 焉yên 用dụng 殺sát 。 子tử 欲dục 善thiện 而nhi 民dân 善thiện 矣hĩ 。 君quân 子tử 之chi 德đức 風phong 。 小tiểu 人nhân 之chi 德đức 草thảo 。 草thảo 上thượng 之chi 風phong 必tất 偃yển 。 註chú 云vân 。 為vi 政chánh 者giả 。 民dân 所sở 視thị 效hiệu 。 何hà 以dĩ 殺sát 為vi 。 欲dục 善thiện 則tắc 民dân 善thiện 矣hĩ 。 故cố 君quân 子tử 之chi 德đức 如như 風phong 。 小tiểu 人nhân 之chi 德đức 如như 草thảo 。 草thảo 上thượng 加gia 之chi 以dĩ 風phong 。 莫mạc 不bất 從tùng 風phong 而nhi 偃yển 仆phó 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 下hạ 。

子tử 期kỳ 不bất 遇ngộ 伯bá 牙nha 絕tuyệt 絃huyền

列liệt 子tử 云vân 。 伯bá 牙nha 善thiện 鼓cổ 琴cầm 。 鍾chung 子tử 期kỳ 善thiện 聽thính 。 伯bá 牙nha 鼓cổ 琴cầm 志chí 在tại 高cao 山sơn 。 子tử 期kỳ 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 峨# 峨# 兮hề 若nhược 泰thái 山sơn 。 志chí 在tại 流lưu 水thủy 。 子tử 期kỳ 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 洋dương 洋dương 兮hề 若nhược 江giang 河hà 。 伯bá 牙nha 所sở 念niệm 。 子tử 期kỳ 必tất 善thiện 得đắc 其kỳ 意ý 。 伯bá 牙nha 遊du 於ư 泰thái 山sơn 之chi 陰ấm 。 卒thốt 逢phùng 暴bạo 雨vũ 。 止chỉ 於ư 巖nham 下hạ 。 心tâm 悲bi 。 乃nãi 援viện 琴cầm 而nhi 鼓cổ 之chi 。 初sơ 為vi 霖lâm 雨vũ 之chi 操thao 。 更cánh 造tạo 崩băng 山sơn 之chi 音âm 。 音âm 曲khúc 每mỗi 奏tấu 。 鍾chung 子tử 期kỳ 輙triếp 窮cùng 其kỳ 趣thú 。 伯bá 牙nha 乃nãi 捨xả 琴cầm 而nhi 歎thán 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 子tử 之chi 聽thính 夫phu 志chí 。 想tưởng 象tượng 猶do 吾ngô 心tâm 也dã 。 吾ngô 於ư 何hà 以dĩ 逃đào 聲thanh 哉tai 。 莊trang 子tử 云vân 。 鍾chung 子tử 期kỳ 死tử 。 伯bá 牙nha 終chung 身thân 不bất 復phục 鼓cổ 琴cầm 。 蓋cái 無vô 知tri 音âm 人nhân 也dã 。

如như 時thời 雨vũ 之chi 化hóa

孟# 子tử 曰viết 。 君quân 子tử 之chi 所sở 以dĩ 教giáo 者giả 五ngũ 。 有hữu 如như 時thời 雨vũ 化hóa 之chi 者giả 。 註chú 云vân 。

時thời 雨vũ 及cập 時thời 之chi 雨vũ 也dã 。 草thảo 木mộc 之chi 生sanh 。 播bá 種chủng 封phong 殖thực 。 人nhân 力lực 已dĩ 至chí 。 而nhi 未vị 能năng 自tự 化hóa 。 所sở 少thiểu 者giả 雨vũ 露lộ 之chi 滋tư 耳nhĩ 。 及cập 此thử 時thời 而nhi 雨vũ 之chi 。 則tắc 其kỳ 化hóa 速tốc 矣hĩ 。 教giáo 人nhân 之chi 妙diệu 。 亦diệc 猶do 是thị 也dã 。 見kiến 盡tận 心tâm 篇thiên 。

啐# 啄trác 無vô 違vi

鏡kính 清thanh 禪thiền 師sư 示thị 眾chúng 云vân 。 大đại 凡phàm 行hành 脚cước 人nhân 。 須tu 具cụ 啐# 啄trác 同đồng 時thời 眼nhãn 。 有hữu 啐# 啄trác 同đồng 時thời 用dụng 。 方phương 稱xưng 衲nạp 僧Tăng 。 如như 母mẫu 欲dục 啄trác 而nhi 子tử 不bất 得đắc 不bất 啐# 。 子tử 欲dục 啐# 而nhi 母mẫu 不bất 得đắc 不bất 啄trác 。 有hữu 僧Tăng 便tiện 出xuất 問vấn 。 母mẫu 啄trác 子tử 啐# 。 於ư 和hòa 尚thượng 分phần/phân 上thượng 成thành 得đắc 箇cá 什thập 麼ma 邊biên 事sự 。 清thanh 云vân 。 好hảo/hiếu 個cá 消tiêu 息tức 。 僧Tăng 云vân 。 子tử 啐# 母mẫu 啄trác 。 於ư 學học 人nhân 分phần/phân 上thượng 成thành 得đắc 個cá 什thập 麼ma 邊biên 事sự 。 清thanh 云vân 。 露lộ 箇cá 面diện 目mục 。 所sở 以dĩ 鏡kính 清thanh 門môn 下hạ 。 有hữu 啐# 啄trác 之chi 機cơ 。 見kiến 碧bích 巖nham 集tập 第đệ 二nhị 卷quyển 。

正chánh 脈mạch 音âm 義nghĩa 云vân 。 行hành 人nhân 以dĩ 自tự 慧tuệ 為vi 親thân 因nhân 。 以dĩ 如Như 來Lai 威uy 力lực 為vi 助trợ 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 凑# 合hợp 。 如như 雞kê 抱bão 卵noãn 。

時thời 至chí 將tương 出xuất 。 小tiểu 雞kê 往vãng 外ngoại 啐# 。 大đại 鷄kê 往vãng 裏lý 啄trác 。 同đồng 時thời 用dụng 力lực 。 無vô 少thiểu 違vi 也dã 。

先tiên 以dĩ 定định 動động 後hậu 以dĩ 智trí 發phát

潮triều 州châu 靈linh 山sơn 大đại 顛điên 寶bảo 通thông 禪thiền 師sư 。 韓# 文văn 公công 一nhất 日nhật 相tương/tướng 訪phỏng 。 問vấn 師sư 春xuân 秋thu 多đa 少thiểu 。 師sư 提đề 起khởi 數sổ 珠châu 曰viết 。 會hội 麼ma 。 公công 曰viết 不bất 會hội 。 師sư 曰viết 。 晝trú 夜dạ 一nhất 百bách 八bát 。 公công 不bất 曉hiểu 。 遂toại 回hồi 。 次thứ 日nhật 再tái 來lai 。 至chí 門môn 前tiền 。 見kiến 首thủ 座tòa 。 舉cử 前tiền 話thoại 。 問vấn 意ý 旨chỉ 如như 何hà 。 座tòa 扣khấu 齒xỉ 三tam 下hạ 。 及cập 見kiến 師sư 。 理lý 前tiền 問vấn 。 師sư 亦diệc 扣khấu 齒xỉ 三tam 下hạ 。 公công 曰viết 。 原nguyên 來lai 佛Phật 法Pháp 無vô 兩lưỡng 般ban 。 師sư 曰viết 。 是thị 何hà 道Đạo 理lý 。 公công 曰viết 。 適thích 來lai 問vấn 首thủ 座tòa 亦diệc 如như 是thị 。 師sư 乃nãi 召triệu 首thủ 座tòa 。 是thị 汝nhữ 如như 此thử 對đối 否phủ/bĩ 。 座tòa 曰viết 是thị 。 師sư 便tiện 打đả 。 趁sấn 出xuất 院viện 。 文văn 公công 又hựu 一nhất 日nhật 白bạch 師sư 曰viết 。 弟đệ 子tử 軍quân 州châu 事sự 繁phồn 。 佛Phật 法Pháp 省tỉnh 要yếu 處xứ 乞khất 師sư 一nhất 語ngữ 。 師sư 良lương 久cửu 。 公công 罔võng 措thố 。

時thời 三tam 平bình 為vi 侍thị 者giả 。 乃nãi 敲# 禪thiền 牀sàng 三tam 下hạ 。 師sư 曰viết 作tác 麼ma 。 平bình 曰viết 。 先tiên 以dĩ 定định 動động 。 後hậu 以dĩ 智trí 拔bạt 。 公công 乃nãi 曰viết 。 和hòa 尚thượng 門môn 風phong 高cao 峻tuấn 。 弟đệ 子tử 於ư 侍thị 者giả 邊biên 得đắc 箇cá 入nhập 處xứ 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 及cập 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。 今kim 疏sớ/sơ 云vân 發phát 字tự 。 略lược 變biến 其kỳ 文văn 耳nhĩ 。

華hoa 嚴nghiêm 表biểu 根căn 本bổn 智trí

華hoa 嚴nghiêm 綸luân 貫quán 云vân 。 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 於ư 福phước 城thành 東đông 際tế 大đại 塔tháp 廟miếu 前tiền 。 叅# 見kiến 文Văn 殊Thù 。 文Văn 殊Thù 作tác 象tượng 王vương 回hồi 顧cố 。 師sư 子tử 嚬tần 呻thân 。 是thị 時thời 六lục 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 言ngôn 下hạ 成thành 道Đạo 。 五ngũ 眾chúng 益ích 友hữu 。 頓đốn 啟khải 初sơ 心tâm 。 善thiện 財tài 悟ngộ 了liễu 。 文Văn 殊Thù 告cáo 云vân 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 。 得đắc 根căn 本bổn 智trí 。 未vị 得đắc 差sai 別biệt 智trí 。 可khả 以dĩ 南nam 遊du 經kinh 歷lịch 一nhất 百bách 一nhất 十thập 城thành 。 叅# 見kiến 五ngũ 十thập 三tam 善Thiện 知Tri 識Thức 。 差sai 別biệt 門môn 庭đình 。 一nhất 一nhất 透thấu 過quá 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。

上thượng 行hành 下hạ 效hiệu

萬vạn 菴am 曰viết 。 草thảo 堂đường 弟đệ 子tử 。 唯duy 山sơn 堂đường 有hữu 古cổ 人nhân 之chi 風phong 。 住trụ 黃hoàng 龍long 日nhật 。 有hữu 智trí 恩ân 上thượng 座tòa 。 為vi 母mẫu 修tu 冥minh 福phước 。 透thấu 下hạ 金kim 二nhị 錢tiền 。 兩lưỡng 日nhật 不bất 尋tầm 。 聖thánh 僧Tăng 才tài 侍thị 者giả 。 因nhân 掃tảo 地địa 而nhi 得đắc 之chi 。 掛quải 拾thập 遺di 牌bài 。 一nhất 眾chúng 方phương 知tri 。 蓋cái 主chủ 法pháp 者giả 清thanh 淨tịnh 。 所sở 以dĩ 上thượng 行hành 下hạ 效hiệu 也dã 。 見kiến 禪thiền 林lâm 寶bảo 訓huấn 。

須tu 達đạt 東đông 坡# 耶da 舍xá 龐# 公công

名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 須tu 達đạt 多đa 。 此thử 云vân 善thiện 施thí 。 勝thắng 軍quân 王vương 大đại 臣thần 。 仁nhân 而nhi 聰thông 敏mẫn 。 積tích 而nhi 能năng 散tán 。 賑chẩn 乏phạp 濟tế 貧bần 。 哀ai 孤cô 卹tuất 老lão 。

時thời 美mỹ 其kỳ 德đức 。 號hiệu 給Cấp 孤Cô 獨Độc 。

東đông 坡# 。 姓tánh 蘇tô 名danh 軾thức 。 字tự 子tử 瞻chiêm 。 眉mi 山sơn 人nhân 。 得đắc 法Pháp 於ư 東đông 林lâm 聰thông 。 官quan 至chí 翰hàn 林lâm 。 後hậu 築trúc 室thất 於ư 黃hoàng 州châu 城thành 東đông 。 因nhân 號hiệu 東đông 坡# 居cư 士sĩ 。 見kiến 寶bảo 訓huấn 筆bút 說thuyết 。

因nhân 果quả 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 長trưởng 者giả 子tử 。 名danh 曰viết 耶Da 舍Xá 。 聰thông 明minh 利lợi 根căn 。 極cực 大đại 巨cự 富phú 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 服phục 天thiên 冠quan 瓔anh 珞lạc 。 著trước 無vô 價giá 寶bảo 屐kịch 。 與dữ 諸chư 妓kỹ 女nữ 。 常thường 相tương 娛ngu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 後hậu 厭yếm 離ly 心tâm 生sanh 。 尋tầm 光quang 度độ 河hà 。 遇ngộ 佛Phật 接tiếp 濟tế 。 得đắc 證chứng 無Vô 學Học 。

襄tương 州châu 居cư 士sĩ 龐# 蘊uẩn 者giả 。 衡hành 州châu 衡hành 陽dương 縣huyện 人nhân 也dã 。 字tự 道đạo 玄huyền 。 世thế 本bổn 儒nho 業nghiệp 。 少thiểu 悟ngộ 塵trần 勞lao 。 志chí 求cầu 真Chân 諦Đế 。 唐đường 貞trinh 元nguyên 初sơ 。 謁yết 石thạch 頭đầu 和hòa 尚thượng 。 忘vong 言ngôn 會hội 旨chỉ 。 後hậu 之chi 江giang 西tây 叅# 馬mã 祖tổ 。 問vấn 曰viết 。 不bất 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 侶lữ 者giả 。 是thị 甚thậm 麼ma 人nhân 。 祖tổ 曰viết 。 待đãi 汝nhữ 一nhất 口khẩu 吸hấp 盡tận 西tây 江giang 水thủy 。 即tức 向hướng 汝nhữ 道đạo 。 士sĩ 於ư 言ngôn 下hạ 頓đốn 領lãnh 玄huyền 要yếu 。 見kiến 傳truyền 燈đăng 錄lục 。

引dẫn 領lãnh 以dĩ 望vọng

孟# 子tử 曰viết 。 今kim 夫phu 天thiên 下hạ 之chi 人nhân 牧mục 。 未vị 有hữu 不bất 嗜thị 殺sát 人nhân 者giả 也dã 。 如như 有hữu 不bất 嗜thị 殺sát 人nhân 者giả 。 則tắc 天thiên 子tử 之chi 民dân 。 皆giai 引dẫn 領lãnh 而nhi 望vọng 之chi 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 人nhân 牧mục 謂vị 牧mục 民dân 之chi 君quân 也dã 。 領lãnh 頸cảnh 也dã 。 蓋cái 好hảo 生sanh 惡ác 死tử 。 人nhân 心tâm 所sở 同đồng 。 故cố 人nhân 君quân 不bất 嗜thị 殺sát 人nhân 。 則tắc 天thiên 下hạ 悅duyệt 而nhi 歸quy 之chi 。 見kiến 梁lương 惠huệ 王vương 篇thiên 。

體thể 色sắc 量lượng 三tam 皆giai 應ưng 法pháp 故cố

發phát 軫# 鈔sao 云vân 。 應ưng 法pháp 之chi 器khí 也dã 。 謂vị 體thể 色sắc 量lượng 三tam 者giả 。 皆giai 悉tất 與dữ 法Pháp 相tương 應ứng 。 體thể 有hữu 二nhị 。 泥nê 及cập 鐵thiết 也dã 。 色sắc 者giả 用dụng 麻ma 子tử 杏hạnh 仁nhân 。 搗đảo 碎toái 塗đồ 其kỳ 內nội 外ngoại 。 竹trúc 烟yên 熏huân 治trị 。 熏huân 作tác 鳩cưu 鴿cáp 項hạng 色sắc 孔khổng 雀tước 色sắc 。 所sở 熏huân 者giả 為vi 何hà 。 夏hạ 天thiên 盛thịnh 物vật 不bất 餿# 。 不bất 染nhiễm 垢cấu 膩nị 。 有hữu 此thử 功công 用dụng 。 故cố 當đương 熏huân 治trị 。 量lượng 者giả 。 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 。 若nhược 准chuẩn 唐đường 斗đẩu 。 上thượng 鉢bát 一nhất 斗đẩu 。 中trung 鉢bát 七thất 升thăng 。 下hạ 鉢bát 五ngũ 升thăng 。 故cố 名danh 應ứng 器khí 。

翼dực 三Tam 寶Bảo 備bị 六lục 德đức

達đạt 觀quán 大đại 師sư 云vân 。 夫phu 鉢bát 之chi 為vi 器khí 。 翼dực 三Tam 寶Bảo 。 備bị 六lục 德đức 。 何hà 以dĩ 名danh 其kỳ 翼dực 三tam 實thật 。 蓋cái 微vi 此thử 則tắc 僧Tăng 無vô 所sở 資tư 。 僧Tăng 無vô 所sở 資tư 則tắc 慧tuệ 命mạng 斷đoạn 。 慧tuệ 命mạng 斷đoạn 則tắc 佛Phật 種chủng 滅diệt 矣hĩ 。 彼bỉ 其kỳ 能năng 清thanh 。 能năng 容dung 。 能năng 儉kiệm 。 能năng 廣quảng 。 能năng 尊tôn 。 能năng 古cổ 。 則tắc 六lục 德đức 之chi 謂vị 也dã 。 古cổ 由do 佛Phật 授thọ 。 尊tôn 由do 天thiên 獻hiến 。 廣quảng 則tắc 普phổ 利lợi 一nhất 切thiết 。 儉kiệm 則tắc 過quá 中trung 不bất 食thực 。 容dung 則tắc 施thí 受thọ 精tinh 粗thô 。 而nhi 福phước 利lợi 平bình 等đẳng 。 清thanh 則tắc 舉cử 世thế 不bất 忍nhẫn 以dĩ 暈vựng 投đầu 之chi 。 如như 是thị 故cố 吾ngô 曹tào 敢cảm 不bất 寶bảo 重trọng/trùng 哉tai 。 見kiến 毗Tỳ 尼Ni 彚# 集tập 。

畫họa 鵠hộc 類loại 烏ô

馬mã 援viện 誡giới 兄huynh 子tử 嚴nghiêm 敦đôn 書thư 云vân 。 龍long 伯bá 高cao 敦đôn 厚hậu 周chu 慎thận 。 吾ngô 愛ái 之chi 重trọng/trùng 之chi 。 願nguyện 汝nhữ 之chi 效hiệu 之chi 。 杜đỗ 季quý 良lương 豪hào 俠hiệp 好hảo/hiếu 義nghĩa 。 吾ngô 愛ái 之chi 重trọng/trùng 之chi 。 不bất 願nguyện 汝nhữ 曹tào 效hiệu 也dã 。 效hiệu 伯bá 高cao 不bất 得đắc 。 猶do 為vi 謹cẩn 勑# 之chi 士sĩ 。 所sở 謂vị 刻khắc 鵠hộc 不bất 成thành 。 尚thượng 類loại 騖# 者giả 也dã 。 效hiệu 季quý 良lương 不bất 得đắc 。 陷hãm 為vi 天thiên 下hạ 輕khinh 薄bạc 子tử 。 所sở 謂vị 畫họa 虎hổ 不bất 成thành 。 反phản 類loại 狗cẩu 者giả 也dã 。 詳tường 見kiến 漢hán 文văn 。 今kim 疏sớ/sơ 變biến 騖# 為vi 烏ô 者giả 。 取thủ 喻dụ 大đại 不bất 相tương 類loại 也dã 。

從tùng 井tỉnh 救cứu 人nhân

宰tể 我ngã 問vấn 曰viết 。 仁nhân 者giả 雖tuy 告cáo 之chi 曰viết 井tỉnh 有hữu 人nhân 焉yên 。 其kỳ 從tùng 之chi 也dã 。 子tử 曰viết 。 何hà 為vi 其kỳ 然nhiên 也dã 。 君quân 子tử 可khả 逝thệ 也dã 。 不bất 可khả 陷hãm 也dã 。 可khả 欺khi 也dã 。 不bất 可khả 罔võng 也dã 。 註chú 云vân 。 身thân 在tại 井tỉnh 上thượng 。 乃nãi 可khả 以dĩ 救cứu 井tỉnh 中trung 之chi 人nhân 。 若nhược 從tùng 之chi 於ư 井tỉnh 。 則tắc 不bất 復phục 能năng 救cứu 之chi 矣hĩ 。 仁nhân 者giả 雖tuy 切thiết 於ư 救cứu 人nhân 而nhi 不bất 私tư 其kỳ 身thân 。 然nhiên 不bất 應ưng 如như 此thử 之chi 愚ngu 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

從tùng 容dung 中trung 道đạo 不bất 思tư 不bất 勉miễn

中trung 庸dong 。 子tử 思tư 引dẫn 孔khổng 子tử 之chi 言ngôn 曰viết 。 誠thành 者giả 天thiên 之chi 道đạo 也dã 。 誠thành 之chi 者giả 人nhân 之chi 道đạo 也dã 。 誠thành 者giả 不bất 勉miễn 而nhi 中trung 。 不bất 思tư 而nhi 得đắc 。 從tùng 容dung 中trung 道đạo 聖thánh 人nhân 也dã 。 註chú 云vân 。 聖thánh 人nhân 之chi 德đức 。 渾hồn 然nhiên 天thiên 理lý 。 真chân 實thật 無vô 妄vọng 。 不bất 待đãi 思tư 勉miễn 。 而nhi 從tùng 容dung 中trung 道đạo 。 則tắc 亦diệc 天thiên 之chi 道đạo 也dã 。

覆phú 轍triệt

彌di 陀đà 疏sớ/sơ 云vân 。 行hành 人nhân 雖tuy 悟ngộ 一nhất 心tâm 。 尚thượng 餘dư 後hậu 有hữu 。 正chánh 宜nghi 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 親thân 近cận 彌di 陀đà 。 喆# 老lão 青thanh 公công 。 皎hiệu 然nhiên 覆phú 轍triệt 。 鈔sao 云vân 。 喆# 老lão 耽đam 戀luyến 富phú 貴quý 。 青thanh 公công 多đa 歷lịch 苦khổ 憂ưu 。 皆giai 由do 不bất 慕mộ 往vãng 生sanh 。 自tự 失thất 善thiện 利lợi 。 演diễn 義nghĩa 引dẫn 賈cổ 誼# 曰viết 。 前tiền 車xa 既ký 覆phú 。 後hậu 車xa 當đương 戒giới 。 今kim 阿A 難Nan 示thị 墮đọa 準chuẩn 思tư 。

萍bình 水thủy

王vương 勃bột 滕# 王vương 閣các 序tự 云vân 。 萍bình 水thủy 相tương 逢phùng 。 盡tận 是thị 他tha 鄉hương 之chi 客khách 。 貫quán 通thông 解giải 云vân 。 浪lãng 跡tích 如như 萍bình 。 分phần/phân 流lưu 似tự 水thủy 。 喜hỷ 今kim 日nhật 之chi 萍bình 水thủy 相tương 逢phùng 。 雖tuy 貴quý 賤tiện 異dị 等đẳng 。 然nhiên 孰thục 為vi 故cố 土thổ/độ 。 蓋cái 盡tận 是thị 他tha 鄉hương 之chi 客khách 。 豈khởi 不bất 為vi 一nhất 時thời 之chi 幸hạnh 遇ngộ 哉tai 。 見kiến 古cổ 文văn 快khoái 筆bút 。

風phong 帆phàm 順thuận 水thủy

蓮liên 宗tông 寶bảo 鑑giám 云vân 。 嗟ta 乎hồ 。 初sơ 心tâm 信tín 淺thiển 。 非phi 他tha 力lực 難nan 以dĩ 進tiến 修tu 。 我ngã 佛Phật 願nguyện 深thâm 。 但đãn 有hữu 緣duyên 悉tất 皆giai 攝nhiếp 受thọ 。 須tu 信tín 餘dư 門môn 學học 道Đạo 。 如như 蟻nghĩ 子tử 上thượng 於ư 高cao 山sơn 。 淨tịnh 土độ 往vãng 生sanh 。 似tự 風phong 帆phàm 行hành 於ư 順thuận 水thủy 。

毫hào 釐li 千thiên 里lý

永vĩnh 嘉gia 大đại 師sư 證chứng 道đạo 歌ca 云vân 。 非phi 不bất 非phi 。 是thị 不bất 是thị 。 差sai 之chi 毫hào 釐li 失thất 千thiên 里lý 。 是thị 則tắc 龍long 女nữ 頓đốn 成thành 佛Phật 。 非phi 則tắc 善Thiện 星Tinh 生sanh 陷hãm 墜trụy 。

彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 中trung 不bất 容dung 他tha

圓viên 覺giác 略lược 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 中trung 不bất 容dung 他tha 。 鈔sao 云vân 。 彌di 然nhiên 畟trắc 滿mãn 。 無vô 有hữu 邊biên 涯nhai 。 是thị 一nhất 味vị 之chi 覺giác 。 無vô 不bất 清thanh 淨tịnh 。 於ư 真chân 覺giác 境cảnh 中trung 。 無vô 別biệt 一nhất 塵trần 有hữu 體thể 之chi 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 乖quai 空không 故cố 。 如như 火hỏa 乖quai 水thủy 。 水thủy 不bất 容dung 火hỏa 。 故cố 云vân 中trung 不bất 容dung 他tha 。 此thử 即tức 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 。 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 也dã 。

茅mao 塞tắc

孟# 子tử 謂vị 高cao 子tử 曰viết 。 山sơn 徑kính 之chi 蹊# 閒gian/nhàn 。 介giới (# 音âm 戞# )# 然nhiên 用dụng 之chi 而nhi 成thành 路lộ 。 為vi 閒gian/nhàn 不bất 用dụng 。 則tắc 茅mao 塞tắc 之chi 矣hĩ 。 今kim 茅mao 塞tắc 子tử 之chi 心tâm 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 徑kính 山sơn 路lộ 也dã 。 蹊# 人nhân 行hành 處xứ 也dã 。 介giới 然nhiên 倐thúc 然nhiên 之chi 頃khoảnh 也dã 。 用dụng 由do 也dã 。 路lộ 大đại 路lộ 也dã 。 為vi 閒gian/nhàn 少thiểu 頃khoảnh 也dã 。 茅mao 塞tắc 茅mao 草thảo 生sanh 而nhi 塞tắc 之chi 也dã 。 言ngôn 理lý 義nghĩa 之chi 心tâm 不bất 可khả 少thiểu 有hữu 閒gián 斷đoạn 也dã 。 見kiến 盡tận 心tâm 篇thiên 。

習tập 矣hĩ 不bất 察sát

孟# 子tử 曰viết 。 行hành 之chi 而nhi 不bất 著trước 焉yên 。 習tập 矣hĩ 而nhi 不bất 察sát 焉yên 。 終chung 身thân 由do 之chi 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 道đạo 者giả 眾chúng 也dã 。 註chú 云vân 。 著trước 者giả 知tri 之chi 明minh 。 察sát 者giả 識thức 之chi 精tinh 。 言ngôn 方phương 行hành 之chi 而nhi 不bất 能năng 明minh 其kỳ 所sở 當đương 然nhiên 。 既ký 習tập 矣hĩ 而nhi 猶do 不bất 識thức 其kỳ 所sở 以dĩ 然nhiên 。 所sở 以dĩ 終chung 身thân 由do 之chi 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 道đạo 者giả 多đa 也dã 。 見kiến 盡tận 心tâm 篇thiên 。

東đông 觸xúc 西tây 觸xúc

功công 輔phụ 自tự 當đương 塗đồ (# 太thái 平bình 州châu 也dã )# 絕tuyệt 江giang 。 訪phỏng 白bạch 雲vân 端đoan 和hòa 尚thượng 於ư 海hải 會hội 。 白bạch 雲vân 問vấn 公công 。 牛ngưu 湻# 乎hồ 。 公công 曰viết 。 湻# 矣hĩ 。 白bạch 雲vân 叱sất 之chi 。 公công 拱củng 而nhi 立lập 。 白bạch 雲vân 曰viết 。 湻# 手thủ 湻# 乎hồ 。 南nam 泉tuyền 大đại 溈# 。 無vô 異dị 此thử 也dã 。 仍nhưng 贈tặng 以dĩ 偈kệ 曰viết 。 牛ngưu 來lai 山sơn 中trung 。 水thủy 足túc 草thảo 足túc 。 牛ngưu 出xuất 山sơn 去khứ 。 東đông 觸xúc 西tây 觸xúc 。 見kiến 禪thiền 林lâm 寶bảo 訓huấn 。

龜quy 鑑giám

寶bảo 訓huấn 。 妙diệu 喜hỷ 謂vị 子tử 韶thiều 曰viết 。 近cận 代đại 主chủ 法pháp 者giả 。 無vô 如như 真Chân 如Như 喆# 。 善thiện 輔phụ 弼bật 叢tùng 林lâm 。 莫mạc 若nhược 楊dương 岐kỳ 。 嗟ta 乎hồ 。 二nhị 老lão 實thật 千thiên 載tái 衲nạp 子tử 之chi 龜quy 鑑giám 也dã 。 筆bút 說thuyết 註chú 云vân 。 龜quy 知tri 未vị 來lai 之chi 禍họa 福phước 。 鑑giám 照chiếu 現hiện 在tại 之chi 妍nghiên 媸# 。

周chu 官quan 土thổ/độ 圭# 測trắc 景cảnh 立lập 標tiêu

周chu 禮lễ 。 大đại 司ty 徒đồ 以dĩ 土thổ/độ 圭# 之chi 法pháp 。 測trắc 土thổ/độ 深thâm 。 正chánh 日nhật 景cảnh 。 以dĩ 求cầu 地địa 中trung 。 鄭trịnh 註chú 。 土thổ/độ 圭# 長trường/trưởng 尺xích 有hữu 五ngũ 寸thốn 。 以dĩ 夏hạ 至chí 日nhật 。 立lập 八bát 尺xích 之chi 表biểu 。 其kỳ 景cảnh 適thích 正chánh 。 與dữ 土thổ/độ 圭# 等đẳng 。 謂vị 之chi 地địa 中trung 。

阿a 伽già 陀đà 遇ngộ 病bệnh 即tức 除trừ

名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 阿a 伽già 陀đà 。 此thử 云vân 普phổ 去khứ 。 能năng 去khứ 眾chúng 病bệnh 。 又hựu 翻phiên 圓viên 藥dược 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 阿a 伽già 陀đà 藥dược 。 眾chúng 生sanh 見kiến 者giả 。 眾chúng 病bệnh 悉tất 除trừ 。

覔# 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc

初sơ 祖tổ 菩Bồ 提Đề 達đạt 磨ma 大đại 師sư 。 寓# 止chỉ 嵩tung 山sơn 少thiểu 林lâm 寺tự 。 終chung 日nhật 默mặc 然nhiên 面diện 壁bích 而nhi 坐tọa 。 人nhân 莫mạc 之chi 測trắc 。 謂vị 之chi 壁bích 觀quán 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 神thần 光quang 者giả 。 久cửu 居cư 伊y 洛lạc 。 博bác 覽lãm 羣quần 籍tịch 。 善thiện 談đàm 玄huyền 理lý 。 母mẫu 歎thán 曰viết 。 孔khổng 老lão 之chi 教giáo 。 禮lễ 術thuật 風phong 規quy 。 莊trang 易dị 之chi 書thư 。 未vị 盡tận 妙diệu 理lý 。 近cận 聞văn 達đạt 磨ma 大Đại 士Sĩ 。 住trụ 止chỉ 少thiểu 林lâm 。 至chí 人nhân 不bất 遙diêu 。 當đương 造tạo 玄huyền 境cảnh 。 遂toại 詣nghệ 祖tổ 叅# 承thừa 。 祖tổ 常thường 端đoan 坐tọa 面diện 壁bích 。 莫mạc 聞văn 誨hối 勵lệ 。 光quang 自tự 惟duy 曰viết 。 昔tích 人nhân 求cầu 道Đạo 。 敲# 骨cốt 取thủ 髓tủy 。 刺thứ 血huyết 濟tế 饑cơ 。 布bố 髮phát 掩yểm 泥nê 。 投đầu 崕# 飼tự 虎hổ 。 古cổ 尚thượng 如như 此thử 。 我ngã 又hựu 何hà 人nhân 。 值trị 大đại 雪tuyết 。 光quang 夜dạ 侍thị 立lập 。 遲trì 明minh 積tích 雪tuyết 過quá 膝tất 。 立lập 愈dũ 恭cung 。 祖tổ 顧cố 而nhi 憫mẫn 之chi 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 久cửu 立lập 雪tuyết 中trung 。 當đương 求cầu 何hà 事sự 。 光quang 悲bi 淚lệ 曰viết 。 惟duy 願nguyện 和hòa 尚thượng 慈từ 悲bi 。 開khai 甘cam 露lộ 門môn 。 廣quảng 度độ 羣quần 品phẩm 。 祖tổ 曰viết 。 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 妙diệu 道đạo 。 曠khoáng 劫kiếp 精tinh 勤cần 。 難nan 行hành 能năng 行hành 。 非phi 忍nhẫn 而nhi 忍nhẫn 。 豈khởi 以dĩ 小tiểu 德đức 小tiểu 智trí 。 輕khinh 心tâm 慢mạn 心tâm 。 欲dục 冀ký 真chân 乘thừa 。 徒đồ 勞lao 勤cần 苦khổ 。 光quang 聞văn 祖tổ 誨hối 勵lệ 。 潛tiềm 取thủ 利lợi 刀đao 。 自tự 斷đoạn 右hữu 臂tý 。 置trí 於ư 祖tổ 前tiền 。 祖tổ 知tri 是thị 法Pháp 器khí 。 乃nãi 曰viết 。 諸chư 佛Phật 最tối 初sơ 求cầu 道Đạo 。 為vi 法pháp 忘vong 形hình 。 汝nhữ 今kim 斷đoạn 臂tý 吾ngô 前tiền 。 求cầu 亦diệc 可khả 在tại 。 祖tổ 遂toại 因nhân 與dữ 易dị 名danh 。 曰viết 慧tuệ 可khả 。 乃nãi 曰viết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 印ấn 。 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 祖tổ 曰viết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 印ấn 。 匪phỉ 從tùng 人nhân 得đắc 。 可khả 曰viết 。 我ngã 心tâm 未vị 寧ninh 。 乞khất 師sư 與dữ 安an 。 祖tổ 曰viết 。 將tương 心tâm 來lai 與dữ 汝nhữ 安an 。 可khả 良lương 久cửu 曰viết 。 覔# 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 祖tổ 曰viết 。 我ngã 與dữ 汝nhữ 安an 心tâm 竟cánh 。 詳tường 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

此thử 土thổ/độ 謝tạ 罪tội 順thuận 命mạng 則tắc 肉nhục 袒đản

楚sở 子tử (# 莊trang 王vương )# 圍vi 鄭trịnh 克khắc 之chi 。 鄭trịnh 伯bá (# 襄tương 公công )# 肉nhục 袒đản 牽khiên 羊dương 以dĩ 逆nghịch 曰viết 。 孤cô 不bất 天thiên 。 不bất 能năng 事sự 君quân 。 使sử 君quân 懷hoài 怒nộ 以dĩ 及cập 敝tệ 邑ấp 。 孤cô 之chi 罪tội 也dã 。 敢cảm 不bất 唯duy 命mạng 是thị 聽thính 。 云vân 云vân 出xuất 在tại 傳truyền 。

不bất 可khả 諫gián 猶do 可khả 追truy

楚sở 狂cuồng 接tiếp 輿dư 歌ca 而nhi 過quá 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 鳳phượng 兮hề 鳳phượng 兮hề 。 何hà 德đức 之chi 衰suy 。 往vãng 者giả 不bất 可khả 諫gián 。 來lai 者giả 猶do 可khả 追truy 。 已dĩ 而nhi 已dĩ 而nhi 。 今kim 之chi 從tùng 政chánh 者giả 殆đãi 而nhi 。 註chú 云vân 。 鳳phượng 有hữu 道đạo 則tắc 見kiến 。 無vô 道đạo 則tắc 隱ẩn 。 接tiếp 輿dư 以dĩ 此thử 孔khổng 子tử 。 而nhi 議nghị 其kỳ 不bất 能năng 隱ẩn 。 為vi 德đức 衰suy 也dã 。 來lai 者giả 可khả 追truy 。 言ngôn 及cập 今kim 尚thượng 可khả 隱ẩn 去khứ 已dĩ 止chỉ 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 下hạ 。

見kiến 賢hiền 思tư 齊tề

子tử 曰viết 。 見kiến 賢hiền 思tư 齊tề 焉yên 。 見kiến 不bất 賢hiền 而nhi 內nội 自tự 省tỉnh 也dã 。 註chú 云vân 。 思tư 齊tề 者giả 。 冀ký 己kỷ 亦diệc 有hữu 是thị 善thiện 。 內nội 自tự 省tỉnh 者giả 。 恐khủng 己kỷ 亦diệc 有hữu 是thị 惡ác 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

目mục 擊kích 而nhi 道đạo 存tồn

仲trọng 尼ni 見kiến 溫ôn 伯bá 雪tuyết 子tử 而nhi 不bất 言ngôn 。 子tử 路lộ 曰viết 。 夫phu 子tử 欲dục 見kiến 溫ôn 伯bá 雪tuyết 子tử 久cửu 矣hĩ 。 見kiến 之chi 而nhi 不bất 言ngôn 何hà 也dã 。 仲trọng 尼ni 曰viết 若nhược 夫phu 人nhân 者giả 。 目mục 擊kích 而nhi 道đạo 存tồn 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 容dung 聲thanh 矣hĩ 。 出xuất 莊trang 子tử 外ngoại 篇thiên 。

把bả 手thủ 相tương 牽khiên 行hành 不bất 得đắc

石thạch 屋ốc 禪thiền 師sư 山sơn 居cư 詩thi 曰viết 。 圓viên 顱# 方phương 服phục 作tác 沙Sa 門Môn 。 便tiện 是thị 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 子tử 孫tôn 。 止chỉ 惡ác 防phòng 非phi 調điều 意ý 馬mã 。 忘vong 機cơ 息tức 見kiến 制chế 心tâm 猿viên 。 鍊luyện 磨ma 道đạo 性tánh 真chân 金kim 淨tịnh 。 涵# 養dưỡng 靈linh 源nguyên 美mỹ 玉ngọc 溫ôn 。 把bả 手thủ 牽khiên 他tha 行hành 不bất 得đắc 。 為vi 人nhân 自tự 肯khẳng 乃nãi 方phương 親thân 。

天thiên 龍long 一nhất 指chỉ

婺# 州châu 金kim 華hoa 山sơn 俱câu 胝chi 和hòa 尚thượng 。 初sơ 住trụ 庵am 時thời 。 有hữu 尼ni 名danh 實thật 際tế 。 來lai 戴đái 笠# 子tử 執chấp 錫tích 。 遶nhiễu 師sư 三tam 匝táp 曰viết 。 道đạo 得đắc 即tức 下hạ 笠# 子tử 。 如như 是thị 三tam 問vấn 。 師sư 皆giai 無vô 對đối 。 尼ni 便tiện 去khứ 。 師sư 曰viết 。 日nhật 勢thế 稍sảo 晚vãn 。 何hà 不bất 且thả 住trụ 。 尼ni 曰viết 。 道đạo 得đắc 即tức 住trụ 。 師sư 又hựu 無vô 對đối 。 尼ni 去khứ 後hậu 。 師sư 歎thán 曰viết 。 我ngã 雖tuy 處xứ 丈trượng 夫phu 之chi 形hình 。 而nhi 無vô 丈trượng 夫phu 之chi 氣khí 。 不bất 如như 棄khí 庵am 往vãng 諸chư 方phương 參tham 尋tầm 知tri 識thức 去khứ 。 其kỳ 夜dạ 山sơn 神thần 告cáo 曰viết 。 不bất 須tu 離ly 此thử 。 將tương 有hữu 肉nhục 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 來lai 為vi 和hòa 尚thượng 說thuyết 法Pháp 也dã 。 逾du 旬tuần 果quả 天thiên 龍long 和hòa 尚thượng 到đáo 庵am 。 師sư 乃nãi 迎nghênh 禮lễ 。 具cụ 陳trần 前tiền 事sự 。 龍long 竪thụ 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 。 師sư 當đương 下hạ 大đại 悟ngộ 。 自tự 此thử 凡phàm 有hữu 學học 者giả 恭cung 問vấn 。 師sư 唯duy 舉cử 一nhất 指chỉ 。 無vô 別biệt 提đề 唱xướng 。 有hữu 一nhất 供cung 過quá 童đồng 子tử 。 每mỗi 見kiến 人nhân 問vấn 事sự 。 亦diệc 竪thụ 指chỉ 祗chi 對đối 。 人nhân 謂vị 師sư 曰viết 。 和hòa 尚thượng 童đồng 子tử 亦diệc 會hội 佛Phật 法Pháp 。 凡phàm 有hữu 問vấn 皆giai 如như 和hòa 尚thượng 竪thụ 指chỉ 。 師sư 一nhất 日nhật 潛tiềm 袖tụ 刀đao 子tử 問vấn 童đồng 曰viết 。 聞văn 你nễ 會hội 佛Phật 法Pháp 是thị 否phủ/bĩ 。 童đồng 曰viết 是thị 。 師sư 曰viết 。 如như 何hà 是thị 佛Phật 。 童đồng 竪thụ 起khởi 指chỉ 頭đầu 。 師sư 以dĩ 刀đao 斷đoạn 其kỳ 指chỉ 。 童đồng 呌khiếu 喚hoán 走tẩu 出xuất 。 師sư 召triệu 童đồng 子tử 。 童đồng 回hồi 首thủ 。 師sư 曰viết 。 如như 何hà 是thị 佛Phật 。 童đồng 舉cử 手thủ 不bất 見kiến 指chỉ 頭đầu 。 豁hoát 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 師sư 將tương 順thuận 世thế 。 謂vị 眾chúng 曰viết 。 吾ngô 得đắc 天thiên 龍long 一nhất 指chỉ 頭đầu 禪thiền 。 一nhất 生sanh 用dụng 不bất 盡tận 。 言ngôn 訖ngật 示thị 滅diệt 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 。 並tịnh 傳truyền 燈đăng 錄lục 。

放phóng 過quá 即tức 不bất 可khả

韶thiều 州châu 雲vân 門môn 山sơn 光quang 奉phụng 院viện 文văn 偃yển 禪thiền 師sư 示thị 眾chúng 云vân 。 光quang 不bất 透thấu 脫thoát 。 有hữu 兩lưỡng 般ban 病bệnh 。 一nhất 切thiết 處xứ 不bất 明minh 。 面diện 前tiền 有hữu 物vật 是thị 一nhất 。 又hựu 透thấu 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 隱ẩn 隱ẩn 地địa 似tự 有hữu 個cá 物vật 相tương 似tự 。 亦diệc 是thị 光quang 不bất 透thấu 脫thoát 。 又hựu 法Pháp 身thân 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 般ban 病bệnh 。 得đắc 到đáo 法Pháp 身thân 。 為vi 法pháp 執chấp 不bất 忘vong 。 己kỷ 見kiến 猶do 存tồn 。 坐tọa 在tại 法Pháp 身thân 邊biên 是thị 一nhất 。 直trực 饒nhiêu 透thấu 得đắc 法Pháp 身thân 去khứ 。 放phóng 過quá 即tức 不bất 可khả 。 子tử 細tế 點điểm 檢kiểm 將tương 來lai 。 有hữu 甚thậm 麼ma 氣khí 息tức 亦diệc 是thị 病bệnh 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

依y 俙# 似tự 曲khúc 二nhị 句cú

高cao 駢biền 夜dạ 聽thính 風phong 箏tranh 詩thi 曰viết 。 夜dạ 靜tĩnh 絃huyền 聲thanh 響hưởng 碧bích 空không 。 宮cung 商thương 信tín 任nhậm 往vãng 來lai 風phong 。 依y 俙# 似tự 曲khúc 纔tài 堪kham 聽thính 。 又hựu 被bị 風phong 吹xuy 別biệt 調điều 中trung 。

肘trửu 後hậu 具cụ 符phù 者giả

憨# 山sơn 大đại 師sư 頌tụng 曰viết 。 莫mạc 道đạo 夷di 門môn 薦tiến 狗cẩu 屠đồ 。 一nhất 言ngôn 然nhiên 諾nặc 許hứa 全toàn 軀khu 。 提đề 鎚chùy 直trực 入nhập 中trung 軍quân 帳trướng 。 奪đoạt 得đắc 將tướng 軍quân 肘trửu 後hậu 符phù 。

吐thổ 舌thiệt 耳nhĩ 聾lung

洪hồng 州châu 百bách 丈trượng 山sơn 懷hoài 海hải 禪thiền 師sư 。 福phước 州châu 長trường/trưởng 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 。 王vương 氏thị 子tử 。 四tứ 歲tuế 離ly 塵trần 。 三tam 學học 該cai 練luyện 。 叅# 馬mã 大đại 師sư 為vi 侍thị 者giả 。 一nhất 日nhật 侍thị 馬mã 祖tổ 行hành 次thứ 。 見kiến 一nhất 羣quần 野dã 鴨áp 飛phi 過quá 。 祖tổ 曰viết 。 是thị 甚thậm 麼ma 。 師sư 曰viết 。 野dã 鴨áp 子tử 。 祖tổ 曰viết 。 甚thậm 處xứ 去khứ 也dã 。 師sư 曰viết 。 飛phi 過quá 去khứ 也dã 。 祖tổ 遂toại 把bả 師sư 鼻tị 扭# 。 負phụ 痛thống 失thất 聲thanh 。 祖tổ 曰viết 。 又hựu 道đạo 飛phi 過quá 去khứ 也dã 。 師sư 於ư 言ngôn 下hạ 有hữu 省tỉnh 。 師sư 再tái 參tham 侍thị 立lập 次thứ 。 祖tổ 目mục 視thị 繩thằng 床sàng 角giác 拂phất 子tử 。 師sư 曰viết 。 即tức 此thử 用dụng 離ly 此thử 用dụng 。 祖tổ 曰viết 。 汝nhữ 向hướng 後hậu 開khai 兩lưỡng 片phiến 皮bì 。 將tương 何hà 為vi 人nhân 。 師sư 取thủ 拂phất 子tử 竪thụ 起khởi 。 祖tổ 曰viết 。 即tức 此thử 用dụng 離ly 此thử 用dụng 。 師sư 挂quải 拂phất 子tử 於ư 舊cựu 處xứ 。 祖tổ 振chấn 威uy 一nhất 喝hát 。 師sư 直trực 得đắc 三tam 日nhật 耳nhĩ 聾lung 。 未vị 幾kỷ 住trụ 大đại 雄hùng 山sơn 。 以dĩ 所sở 處xử 巖nham 巒# 峻tuấn 極cực 。 故cố 號hiệu 百bách 丈trượng 。 四tứ 方phương 學học 者giả 麏# 至chí 。 一nhất 日nhật 謂vị 眾chúng 曰viết 。 佛Phật 法Pháp 不bất 是thị 小tiểu 事sự 。 老lão 僧Tăng 昔tích 被bị 馬mã 大đại 師sư 一nhất 喝hát 。 直trực 得đắc 三tam 日nhật 耳nhĩ 聾lung 。 黃hoàng 蘗bách 聞văn 舉cử 。 不bất 覺giác 吐thổ 舌thiệt 。 師sư 曰viết 。 子tử 已dĩ 後hậu 莫mạc 承thừa 嗣tự 馬mã 祖tổ 去khứ 麼ma 。 蘗bách 曰viết 不bất 然nhiên 。 今kim 日nhật 因nhân 和hòa 尚thượng 舉cử 。 得đắc 見kiến 馬mã 祖tổ 大đại 機cơ 大đại 用dụng 。 然nhiên 且thả 不bất 識thức 馬mã 祖tổ 。 若nhược 嗣tự 馬mã 祖tổ 。 已dĩ 後hậu 喪táng 我ngã 兒nhi 孫tôn 。 師sư 曰viết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 見kiến 與dữ 師sư 齊tề 。 減giảm 師sư 半bán 德đức 。 見kiến 過quá 於ư 師sư 。 方phương 堪kham 傳truyền 授thọ 。 子tử 甚thậm 有hữu 超siêu 師sư 之chi 見kiến 。 蘗bách 便tiện 禮lễ 拜bái 。 詳tường 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 傳truyền 燈đăng 二nhị 錄lục 。

老lão 婆bà 禪thiền

鎮trấn 州châu 普phổ 化hóa 和hòa 尚thượng 者giả 。 不bất 知tri 何hà 許hứa 人nhân 也dã 。 師sư 事sự 盤bàn 山sơn 。 密mật 受thọ 真chân 訣quyết 。 而nhi 徉dương 狂cuồng 出xuất 言ngôn 無vô 度độ 。 暨kỵ 盤bàn 山sơn 順thuận 世thế 。 乃nãi 於ư 北bắc 地địa 行hành 化hóa 。 或hoặc 城thành 市thị 。 或hoặc 塚trủng 間gian 。 振chấn 一nhất 鐸đạc 曰viết 。 明minh 頭đầu 來lai 明minh 頭đầu 打đả 。 暗ám 頭đầu 來lai 暗ám 頭đầu 打đả 。 四tứ 方phương 八bát 面diện 來lai 旋toàn 風phong 打đả 。 虗hư 空không 來lai 連liên 架# 打đả 。 一nhất 日nhật 臨lâm 濟tế 令linh 僧Tăng 捉tróc 住trụ 曰viết 。 總tổng 不bất 恁nhẫm 麼ma 來lai 時thời 如như 何hà 。 師sư 拓thác 開khai 曰viết 。 來lai 日nhật 大đại 悲bi 院viện 裏lý 有hữu 齋trai 。 僧Tăng 回hồi 舉cử 似tự 濟tế 。 濟tế 曰viết 。 我ngã 從tùng 來lai 疑nghi 著trước 這giá 漢hán 。 凡phàm 見kiến 人nhân 無vô 高cao 下hạ 皆giai 振chấn 鐸đạc 一nhất 聲thanh 。

時thời 號hiệu 普phổ 化hóa 和hòa 尚thượng 。 或hoặc 將tương 鐸đạc 就tựu 人nhân 耳nhĩ 邊biên 振chấn 之chi 。 或hoặc 附phụ 其kỳ 背bối/bội 。 有hữu 回hồi 顧cố 者giả 。 即tức 展triển 手thủ 曰viết 。 乞khất 我ngã 一nhất 錢tiền 。 非phi 時thời 遇ngộ 食thực 亦diệc 喫khiết 。 臨lâm 濟tế 一nhất 日nhật 與dữ 河hà 陽dương 木mộc 塔tháp 長trưởng 老lão 。 同đồng 在tại 僧Tăng 堂đường 內nội 坐tọa 。 正chánh 說thuyết 師sư 每mỗi 日nhật 在tại 街nhai 市thị 掣xiết 風phong 掣xiết 顛điên 。 知tri 他tha 是thị 凡phàm 是thị 聖thánh 。 師sư 忽hốt 入nhập 來lai 。 濟tế 便tiện 問vấn 。 汝nhữ 是thị 凡phàm 是thị 聖thánh 。 師sư 曰viết 汝nhữ 且thả 道đạo 我ngã 是thị 凡phàm 是thị 聖thánh 。 濟tế 便tiện 喝hát 。 師sư 以dĩ 手thủ 指chỉ 曰viết 。 河hà 陽dương 新tân 婦phụ 子tử 。 木mộc 塔tháp 老lão 婆bà 禪thiền 。 臨lâm 濟tế 小tiểu 廝tư 兒nhi 。 卻khước 具cụ 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 。 濟tế 曰viết 。 這giá 賊tặc 。 師sư 曰viết 。 賊tặc 賊tặc 。 便tiện 出xuất 去khứ 。 詳tường 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 傳truyền 燈đăng 二nhị 錄lục 。

觸xúc 藩# 之chi 羊dương

周chu 易dị 曰viết 。 羝đê 羊dương 觸xúc 藩# 。 不bất 能năng 退thoái 不bất 能năng 遂toại 。 註chú 云vân 。 壯tráng 終chung 動động 極cực 。 故cố 觸xúc 藩# 而nhi 不bất 能năng 退thoái 。 然nhiên 其kỳ 質chất 本bổn 柔nhu 。 故cố 又hựu 不bất 能năng 遂toại 其kỳ 進tiến 也dã 。

一nhất 點điểm 水thủy 墨mặc 兩lưỡng 處xứ 成thành 龍long

越việt 州châu 鏡kính 清thanh 寺tự 道đạo 怤# 順thuận 德đức 禪thiền 師sư 。 因nhân 新tân 到đáo 僧Tăng 叅# 。 師sư 拈niêm 起khởi 拂phất 子tử 。 僧Tăng 曰viết 。 久cửu 嚮hướng 鏡kính 清thanh 。 猶do 有hữu 這giá 個cá 在tại 。 師sư 曰viết 。 鏡kính 清thanh 今kim 日nhật 失thất 利lợi 。 問vấn 。 學học 人nhân 啐# 。 請thỉnh 師sư 啄trác 。 師sư 曰viết 。 還hoàn 得đắc 活hoạt 也dã 無vô 。 曰viết 。 若nhược 不bất 活hoạt 遭tao 人nhân 怪quái 笑tiếu 。 師sư 曰viết 。 也dã 是thị 草thảo 裏lý 漢hán 。 問vấn 如như 何hà 是thị 靈linh 源nguyên 一nhất 直trực 道đạo 。 師sư 曰viết 。 鏡kính 湖hồ 水thủy 可khả 煞sát 深thâm 。 問vấn 。 學học 人nhân 未vị 達đạt 其kỳ 源nguyên 。 請thỉnh 師sư 方phương 便tiện 。 師sư 曰viết 。 是thị 甚thậm 麼ma 源nguyên 。 曰viết 。 其kỳ 源nguyên 。 師sư 曰viết 。 若nhược 是thị 其kỳ 源nguyên 。 爭tranh 受thọ 方phương 便tiện 。 僧Tăng 禮lễ 拜bái 退thoái 。 侍thị 者giả 問vấn 。 和hòa 尚thượng 適thích 來lai 莫mạc 是thị 成thành 褫sỉ 伊y 麼ma 。 師sư 曰viết 無vô 。 曰viết 。 莫mạc 是thị 不bất 成thành 褫sỉ 伊y 麼ma 。 師sư 曰viết 無vô 。 曰viết 。 未vị 審thẩm 意ý 旨chỉ 如như 何hà 。 師sư 曰viết 。 一nhất 點điểm 水thủy 墨mặc 兩lưỡng 處xứ 成thành 龍long 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 。

出xuất 廐cứu 良lương 駒câu 已dĩ 搖dao 鞭tiên 影ảnh

世Thế 尊Tôn 因nhân 外ngoại 道đạo 問vấn 。 不bất 問vấn 有hữu 言ngôn 。 不bất 問vấn 無vô 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 良lương 久cửu 。 外ngoại 道đạo 讚tán 歎thán 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 開khai 我ngã 迷mê 雲vân 。 令linh 我ngã 得đắc 入nhập 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 外ngoại 道đạo 得đắc 何hà 道Đạo 理lý 稱xưng 讚tán 而nhi 去khứ 。 世Thế 尊Tôn 曰viết 。 如như 世thế 良lương 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 而nhi 行hành 。 見kiến 宗tông 門môn 統thống 要yếu 並tịnh 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

沈trầm 水thủy 俊# 鯉lý 須tu 設thiết 香hương 鉤câu

潤nhuận 州châu 金kim 山sơn 曇đàm 頴dĩnh 達đạt 觀quán 禪thiền 師sư 。 上thượng 堂đường 曰viết 。 諸chư 方phương 鉤câu 又hựu 曲khúc 。 餌nhị 又hựu 香hương 。 奔bôn 走tẩu 猶do 如như 蜂phong 抱bão 王vương 。 因nhân 聖thánh 這giá 裏lý 鉤câu 又hựu 直trực 。 餌nhị 又hựu 無vô 。 猶do 如như 水thủy 底để 捺nại 葫# 蘆lô 。 舉cử 拄trụ 杖trượng 作tác 釣điếu 魚ngư 勢thế 曰viết 。 深thâm 水thủy 取thủ 魚ngư 長trường/trưởng 信tín 命mạng 。 不bất 曾tằng 將tương 酒tửu 祭tế 江giang 神thần 。 擲trịch 拄trụ 杖trượng 下hạ 座tòa 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 。

不bất 是thị 上thượng 天thiên 堂đường 定định 將tương 下hạ 地địa 獄ngục

南nam 嶽nhạc 芭ba 蕉tiêu 庵am 大Đại 道Đạo 谷cốc 泉tuyền 禪thiền 師sư 。 性tánh 耐nại 垢cấu 汙ô 。 撥bát 置trí 戒giới 律luật 。 眼nhãn 蓋cái 衲nạp 子tử 。 所sở 至chí 叢tùng 林lâm 輙triếp 刪san 去khứ 。 師sư 不bất 以dĩ 介giới 意ý 。 造tạo 汾# 陽dương 謁yết 昭chiêu 禪thiền 師sư 。 陽dương 奇kỳ 之chi 。 密mật 授thọ 記ký 莂biệt 。 南nam 歸quy 放phóng 浪lãng 湘# 中trung 。 嘉gia 祐hựu 中trung 男nam 子tử 冷lãnh 清thanh 。 妖yêu 言ngôn 誅tru 師sư 坐tọa 清thanh 。 曾tằng 經kinh 由do 庵am 中trung 。 決quyết 杖trượng 配phối 彬# 州châu 牢lao 城thành 。 盛thịnh 暑thử 負phụ 土thổ/độ 。 經kinh 通thông 衢cù 弛thỉ 擔đảm 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 今kim 朝triêu 六lục 月nguyệt 六lục 。 谷cốc 泉tuyền 被bị 氣khí # 。 不bất 是thị 上thượng 天thiên 堂đường 。 便tiện 是thị 入nhập 地địa 獄ngục 。 言ngôn 訖ngật 微vi 笑tiếu 泊bạc 然nhiên 如như 蟬thiền 蛻thuế 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

悲bi 二nhị 仙tiên 而nhi 已dĩ 逝thệ 喜hỷ 五ngũ 人nhân 而nhi 猶do 在tại

釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 成thành 道Đạo 記ký 云vân 。 既ký 成thành 佛Phật 已dĩ 。 觀quán 所sở 化hóa 緣duyên 。 悲bi 二nhị 仙tiên 而nhi 不bất 遇ngộ 雷lôi 音âm 。 喜hỷ 五ngũ 人nhân 而nhi 堪kham 從tùng 法pháp 化hóa 。 註chú 云vân 。 二nhị 仙tiên 。 謂vị 阿a 藍lam 迦ca 蘭lan 并tinh 鬱uất 頭đầu 藍lam 弗phất 也dã 。 念niệm 此thử 二nhị 外ngoại 道đạo 。 垢cấu 薄bạc 根căn 利lợi 。 欲dục 先tiên 度độ 之chi 。 彼bỉ 死tử 七thất 日nhật 。 嗟ta 其kỳ 不bất 遇ngộ 。 五ngũ 人nhân 者giả 。 一nhất 憍kiêu 陳trần 如như 。 二nhị 跋bạt 提đề 離ly 。 三tam 婆bà 沙sa 波ba 。 四tứ 阿a 奢xa 輪luân 。 五ngũ 摩ma 訶ha 男nam 。 佛Phật 次thứ 觀quán 此thử 五ngũ 人nhân 。 在tại 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 。 根căn 緣duyên 僅cận 熟thục 。 可khả 以dĩ 化hóa 度độ 。 今kim 疏sớ/sơ 云vân 已dĩ 逝thệ 。 猶do 在tại 者giả 。 亦diệc 略lược 變biến 其kỳ 文văn 耳nhĩ 。

舉cử 一nhất 三tam 反phản

子tử 曰viết 。 不bất 憤phẫn 不bất 啟khải 。 不bất 悱# 不bất 發phát 。 舉cử 一nhất 隅ngung 不bất 以dĩ 三tam 隅ngung 反phản 。 則tắc 不bất 復phục 也dã 。 註chú 云vân 。 憤phẫn 者giả 。 心tâm 求cầu 通thông 而nhi 未vị 得đắc 之chi 意ý 。 悱# 者giả 。 口khẩu 欲dục 言ngôn 而nhi 未vị 能năng 之chi 貌mạo 。 啟khải 謂vị 開khai 其kỳ 意ý 。 發phát 謂vị 達đạt 其kỳ 辭từ 。 物vật 之chi 有hữu 四tứ 隅ngung 者giả 。 舉cử 一nhất 可khả 知tri 其kỳ 三tam 。 反phản 者giả 。 還hoàn 以dĩ 相tương/tướng 證chứng 之chi 義nghĩa 。 復phục 再tái 告cáo 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

無vô 相tướng 光quang 中trung 常thường 自tự 在tại

寶bảo 誌chí 禪thiền 師sư 。 金kim 陵lăng 東đông 陽dương 民dân 。 朱chu 氏thị 之chi 婦phụ 。 上thượng 巳tị 日nhật 聞văn 兒nhi 啼đề 鷹ưng 窠khòa 中trung 。 梯thê 樹thụ 得đắc 之chi 。 舉cử 以dĩ 為vi 子tử 。 七thất 歲tuế 依y 鍾chung 山sơn 大đại 沙Sa 門Môn 僧Tăng 儉kiệm 出xuất 家gia 。 專chuyên 修tu 禪thiền 觀quán 。 梁lương 武võ 帝đế 曾tằng 師sư 禮lễ 之chi 。 嘗thường 作tác 十thập 二nhị 時thời 頌tụng 。 平bình 旦đán 寅# 。 日nhật 出xuất 卯mão 。 食thực 時thời 辰thần 。 禺# 中trung 巳tị 。 日nhật 南nam 午ngọ 。 日nhật 昳# 未vị 。 晡bô 時thời 申thân 。 日nhật 入nhập 酉dậu 。 黃hoàng 昏hôn 戌tuất 。 人nhân 定định 亥hợi 。 半bán 夜dạ 子tử 。 雞kê 鳴minh 丑sửu 。 亥hợi 時thời 頌tụng 曰viết 。 人nhân 定định 亥hợi 。 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 成thành 懈giải 怠đãi 。 不bất 起khởi 纖tiêm 毫hào 修tu 學học 心tâm 。 無vô 相tướng 光quang 中trung 常thường 自tự 在tại 。 超siêu 釋Thích 迦Ca 。 越việt 祖tổ 代đại 。 心tâm 有hữu 微vi 塵trần 還hoàn 窒# 礙ngại 。 放phóng 蕩đãng 長trường/trưởng 如như 癡si 兀ngột 人nhân 。 他tha 家gia 自tự 有hữu 通thông 人nhân 愛ái 。 詳tường 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

○# 卷quyển 二nhị

回hồi 也dã 見kiến 新tân 交giao 臂tý 非phi 故cố

物vật 不bất 遷thiên 論luận 引dẫn 仲trọng 尼ni 曰viết 。 回hồi 也dã 見kiến 新tân 。 交giao 臂tý 非phi 故cố 。 (# 舊cựu 也dã )# 疏sớ/sơ 云vân 。 此thử 文văn 小tiểu 變biến 南nam 華hoa 之chi 文văn 。 彼bỉ 云vân 仲trọng 尼ni 謂vị 顏nhan 回hồi 曰viết 。 吾ngô 終chung 身thân 與dữ 汝nhữ 交giao 一nhất 臂tý 而nhi 失thất 之chi 。 可khả 不bất 哀ai 與dữ 。 交giao 臂tý 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 少thiểu 選tuyển 也dã 。 猶do 言ngôn 掉trạo 臂tý 之chi 間gian 已dĩ 失thất 矣hĩ 。 一nhất 云vân 臂tý 相tương/tướng 執chấp 也dã 。 孔khổng 顏nhan 交giao 臂tý 相tương/tướng 執chấp 。 皆giai 令linh 勿vật 遷thiên 。 然nhiên 已dĩ 遷thiên 去khứ 。 豈khởi 能năng 留lưu 之chi 。 故cố 郭quách 象tượng 解giải 云vân 。 夫phu 變biến 化hóa 不bất 可khả 執chấp 而nhi 留lưu 也dã 。 論luận 意ý 變biến 化hóa 密mật 移di 。 新tân 新tân 非phi 舊cựu 。 既ký 唯duy 見kiến 新tân 。 新tân 不bất 至chí 故cố 。 豈khởi 有hữu 遷thiên 耶da 。

莊trang 生sanh 喻dụ 夜dạ 壑hác 負phụ 舟chu

夫phu 藏tạng 舟chu 於ư 壑hác 。 藏tạng 山sơn 於ư 澤trạch 。 謂vị 之chi 固cố 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 夜dạ 半bán 有hữu 力lực 者giả 。 負phụ 之chi 而nhi 走tẩu 。 昧muội 者giả 不bất 知tri 也dã 。 出xuất 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 大đại 宗tông 師sư 。

憨# 山sơn 大đại 師sư 註chú 云vân 。 藏tạng 天thiên 真chân 於ư 有hữu 形hình 。 如như 藏tạng 舟chu 於ư 壑hác 。 藏tạng 有hữu 形hình 於ư 天thiên 地địa 。 如như 藏tạng 山sơn 於ư 澤trạch 。 謂vị 之chi 固cố 矣hĩ 。 此thử 常thường 人nhân 以dĩ 此thử 為vi 定định 見kiến 也dã 。 然nhiên 造tạo 化hóa 密mật 移di 。 雖tuy 天thiên 地địa 亦diệc 為vi 之chi 變biến 。 而nhi 常thường 人nhân 不bất 覺giác 。 如như 有hữu 力lực 者giả 負phụ 之chi 而nhi 趍# 。 昧muội 者giả 不bất 知tri 也dã 。

孔khổng 子tử 謂vị 不bất 知tri 老lão 至chí

葉diệp 公công 問vấn 孔khổng 子tử 於ư 子tử 路lộ 。 子tử 路lộ 不bất 對đối 。 子tử 曰viết 。 汝nhữ 奚hề 不bất 曰viết 。 其kỳ 為vi 人nhân 也dã 。 發phát 憤phẫn 忘vong 食thực 。 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 忘vong 憂ưu 。 不bất 知tri 老lão 之chi 將tương 至chí 云vân 爾nhĩ 。 註chú 云vân 。 未vị 得đắc 則tắc 發phát 憤phẫn 而nhi 忘vong 食thực 。 已dĩ 得đắc 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 而nhi 忘vong 憂ưu 。 以dĩ 是thị 二nhị 者giả 勉miễn 焉yên 。 日nhật 有hữu 孳# 孳# 而nhi 不bất 知tri 年niên 數số 之chi 不bất 足túc 。 但đãn 自tự 言ngôn 其kỳ 好hiếu 學học 之chi 篤đốc 耳nhĩ 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

河hà 漢hán

肩kiên 吾ngô 問vấn 於ư 連liên 叔thúc 曰viết 。 吾ngô 聞văn 言ngôn 於ư 接tiếp 輿dư 。 大đại 而nhi 無vô 當đương 。 往vãng 而nhi 不bất 反phản 。 吾ngô 驚kinh 怖bố 其kỳ 言ngôn 。 猶do 河hà 漢hán 而nhi 無vô 極cực 也dã 。 見kiến 莊trang 子tử 逍tiêu 遙diêu 遊du 。

所sở 之chi 既ký 倦quyện 情tình 隨tùy 事sự 遷thiên

王vương 羲# 之chi 蘭lan 亭đình 記ký 云vân 。 夫phu 人nhân 之chi 相tướng 與dữ 俯phủ 仰ngưỡng 一nhất 世thế 。 或hoặc 取thủ 諸chư 懷hoài 抱bão 。 晤# 言ngôn 一nhất 室thất 之chi 內nội 。 或hoặc 因nhân 寄ký 所sở 托thác 。 放phóng 浪lãng 形hình 骸hài 之chi 外ngoại 。 雖tuy 取thủ 舍xá 萬vạn 殊thù 。 靜tĩnh 躁táo 不bất 同đồng 。 當đương 其kỳ 欣hân 於ư 所sở 遇ngộ 。 暫tạm 得đắc 於ư 己kỷ 。 快khoái 然nhiên 自tự 足túc 。 曾tằng 不bất 知tri 老lão 之chi 將tương 至chí 。 及cập 其kỳ 所sở 之chi 既ký 倦quyện 。 情tình 隨tùy 事sự 遷thiên 。 感cảm 慨khái 係hệ 之chi 矣hĩ 。 見kiến 普phổ 文văn 。

佩bội 珠châu 作tác 丐cái 親thân 友hữu 見kiến 傷thương

法pháp 華hoa 經kinh 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 受thọ 記ký 品phẩm 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí 親thân 友hữu 家gia 。 醉túy 酒tửu 而nhi 臥ngọa 。 是thị 時thời 親thân 友hữu 。 官quan 事sự 當đương 行hành 。 以dĩ 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 繫hệ 其kỳ 衣y 裏lý 。 與dữ 之chi 而nhi 去khứ 。 其kỳ 人nhân 醉túy 臥ngọa 。 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 起khởi 已dĩ 遊du 行hành 。 到đáo 於ư 它# 國quốc 。 為vì 衣y 食thực 故cố 。 勤cần 力lực 求cầu 索sách 。 甚thậm 大đại 艱gian 難nan 。 若nhược 少thiểu 有hữu 所sở 得đắc 。 便tiện 以dĩ 為vi 足túc 。 於ư 後hậu 親thân 友hữu 。 會hội 遇ngộ 見kiến 之chi 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 咄đốt 哉tai 丈trượng 夫phu 。 何hà 為vi 衣y 食thực 。 乃nãi 至chí 如như 是thị 。 我ngã 昔tích 欲dục 令linh 。 汝nhữ 得đắc 安an 樂lạc 。 五ngũ 欲dục 自tự 恣tứ 。 於ư 某mỗ 年niên 日nhật 月nguyệt 。 以dĩ 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 繫hệ 汝nhữ 衣y 裏lý 。 今kim 故cố 現hiện 在tại 。 而nhi 汝nhữ 不bất 知tri 。 勤cần 苦khổ 憂ưu 惱não 。 以dĩ 求cầu 自tự 活hoạt 。 甚thậm 為vi 癡si 也dã 。

憐lân 兒nhi 不bất 覺giác 醜xú

圓viên 悟ngộ 禪thiền 師sư 小tiểu 參tham 云vân 。 憶ức 得đắc 曹tào 山sơn 和hòa 尚thượng 辭từ 洞đỗng 山sơn 。 洞đỗng 山sơn 云vân 。 向hướng 什thập 麼ma 處xứ 去khứ 。 曹tào 山sơn 云vân 。 向hướng 不bất 變biến 異dị 處xứ 去khứ 。 洞đỗng 山sơn 云vân 。 不bất 變biến 異dị 處xứ 豈khởi 有hữu 去khứ 耶da 。 曹tào 山sơn 云vân 。 去khứ 亦diệc 不bất 變biến 異dị 。 師sư 云vân 大đại 凡phàm 衲nạp 僧Tăng 。 佩bội 肘trửu 臂tý 下hạ 符phù 。 具cụ 頂đảnh 門môn 上thượng 眼nhãn 。 向hướng 一nhất 切thiết 萬vạn 境cảnh 萬vạn 緣duyên 當đương 頭đầu 坐tọa 斷đoạn 。 豈khởi 不bất 是thị 個cá 無vô 變biến 異dị 。 何hà 故cố 。 金kim 剛cang 正chánh 體thể 。 湛trạm 寂tịch 凝ngưng 然nhiên 。 曹tào 山sơn 雖tuy 得đắc 此thử 意ý 。 爭tranh 奈nại 洞đỗng 山sơn 憐lân 兒nhi 不bất 覺giác 醜xú 。 若nhược 是thị 山sơn 僧Tăng 。 待đãi 地địa 道đạo 向hướng 不bất 變biến 異dị 處xứ 去khứ 。 只chỉ 向hướng 他tha 道đạo 。 這giá 漢hán 未vị 出xuất 門môn 早tảo 變biến 了liễu 也dã 。 見kiến 本bổn 錄lục 。

眉mi 毛mao 拖tha 地địa

圓viên 明minh 居cư 士sĩ 垂thùy 諭dụ 云vân 。 其kỳ 餘dư 緇# 侶lữ 。 未vị 受thọ 付phó 囑chúc 者giả 。 當đương 念niệm 佛Phật 祖tổ 。 留lưu 此thử 法Pháp 門môn 。 原nguyên 為vi 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 若nhược 不bất 以dĩ 了liễu 生sanh 死tử 為vi 念niệm 。 披phi 袈ca 裟sa 何hà 事sự 。 要yếu 了liễu 生sanh 死tử 。 須tu 明minh 心tâm 地địa 。 勿vật 守thủ 一nhất 知tri 半bán 解giải 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 勿vật 墮đọa 學học 識thức 依y 通thông 。 未vị 證chứng 謂vị 證chứng 。 勿vật 但đãn 圖đồ 妄vọng 囑chúc 出xuất 頭đầu 悞ngộ 人nhân 。 勿vật 苟cẩu 合hợp 世thế 法pháp 求cầu 名danh 損tổn 己kỷ 。 所sở 謂vị 業nghiệp 識thức 茫mang 茫mang 。 無vô 本bổn 可khả 據cứ 。 上thượng 則tắc 孤cô 負phụ 佛Phật 祖tổ 眉mi 毛mao 拖tha 地địa 之chi 深thâm 恩ân 。 下hạ 則tắc 孤cô 負phụ 自tự 己kỷ 本bổn 來lai 具cụ 足túc 之chi 面diện 目mục 。 長trường 受thọ 沈trầm 淪luân 。 永vĩnh 依y 苦khổ 趣thú 。 誠thành 為vi 可khả 憫mẫn 。 豈khởi 不bất 惕dịch 然nhiên 。 見kiến 本bổn 選tuyển 。

知tri 法pháp 者giả 懼cụ

蓮liên 池trì 大đại 師sư 云vân 。 予# 未vị 出xuất 家gia 時thời 。 乍sạ 閱duyệt 宗tông 門môn 語ngữ 。 便tiện 以dĩ 情tình 識thức 摸mạc 擬nghĩ 。 與dữ 一nhất 座tòa 主chủ 書thư 。 左tả 縱túng/tung 右hữu 橫hoạnh/hoành 。 座tòa 主chủ 憚đạn 焉yên 。 出xuất 家gia 數số 年niên 後hậu 。 重trọng/trùng 會hội 座tòa 主chủ 於ư 一nhất 宿túc 庵am 。 勞lao 問vấn 間gian 。 見kiến 予# 專chuyên 志chí 淨tịnh 土độ 。 語ngữ 不bất 及cập 宗tông 。 瞿cù 然nhiên 曰viết 。 子tử 向hướng 日nhật 見kiến 地địa 超siêu 卓trác 。 今kim 反phản 卑ty 近cận 何hà 也dã 。 予# 笑tiếu 曰viết 。 諺ngạn 有hữu 之chi 。 初sơ 生sanh 牛ngưu 犢độc 不bất 畏úy 虎hổ 。 識thức 法pháp 者giả 懼cụ 。 君quân 知tri 之chi 乎hồ 。 座tòa 主chủ 不bất 答đáp 。 見kiến 雲vân 棲tê 法pháp 彚# 。

種chủng 種chủng 問vấn 橋kiều 為vi 智trí 者giả 所sở 訶ha

宗tông 鏡kính 錄lục 第đệ 四tứ 十thập 六lục 引dẫn 方Phương 等Đẳng 云vân 。 種chủng 種chủng 問vấn 橋kiều 。 智trí 者giả 所sở 訶ha 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 學học 道Đạo 故cố 修tu 此thử 四tứ 門môn 。 三tam 十thập 餘dư 年niên 分phân 別biệt 一nhất 門môn 尚thượng 未vị 明minh 了liễu 。 功công 夫phu 纔tài 著trước 。 年niên 已dĩ 老lão 矣hĩ 。 無vô 三tam 種chủng 味vị 。 空không 生sanh 空không 死tử 。 唐đường 棄khí 一nhất 期kỳ 。 如như 彼bỉ 問vấn 橋kiều 。 有hữu 何hà 利lợi 益ích 。 此thử 由do 著trước 心tâm 著trước 無vô 著trước 法pháp 而nhi 起khởi 邪tà 見kiến 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 責trách 疑nghi 問vấn 之chi 不bất 當đương 也dã 。

南nam 郭quách 子tử 綦# 謂vị 喪táng 我ngã

南nam 郭quách 子tử 綦# 隱ẩn 几kỉ 而nhi 坐tọa 。 仰ngưỡng 天thiên 而nhi 噓hư 。 嗒# 焉yên 似tự 喪táng 其kỳ 耦# 。 顏nhan 成thành 子tử 游du 。 立lập 侍thị 乎hồ 前tiền 。 曰viết 。 何hà 居cư 乎hồ 。 形hình 固cố 可khả 使sử 如như 槁cảo 木mộc 。 而nhi 心tâm 固cố 可khả 使sử 如như 死tử 灰hôi 乎hồ 。 今kim 之chi 隱ẩn 几kỉ 者giả 。 非phi 昔tích 之chi 隱ẩn 几kỉ 也dã 。 子tử 綦# 曰viết 。 偃yển 。 不bất 亦diệc 善thiện 乎hồ 。 而nhi 問vấn 之chi 也dã 。 今kim 者giả 吾ngô 喪táng 我ngã 。 汝nhữ 知tri 之chi 乎hồ 。 見kiến 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 齊tề 物vật 論luận 。

旋toàn 嵐lam 偃yển 岳nhạc 二nhị 句cú

肇triệu 論luận 云vân 。 然nhiên 則tắc 旋toàn 嵐lam 偃yển 岳nhạc 而nhi 常thường 靜tĩnh 。 江giang 河hà 競cạnh 注chú 而nhi 不bất 流lưu 。 野dã 馬mã 飄phiêu 鼓cổ 而nhi 不bất 動động 。 日nhật 月nguyệt 歷lịch 天thiên 而nhi 不bất 周chu 。 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 連liên 引dẫn 四tứ 事sự 。 皆giai 流lưu 動động 中trung 至chí 大đại 至chí 速tốc 者giả 。 而nhi 云vân 常thường 靜tĩnh 等đẳng 。 皆giai 不bất 遷thiên 爾nhĩ 。 旋toàn 嵐lam 大đại 風phong 之chi 名danh 。 此thử 風phong 起khởi 時thời 。 偃yển 妙diệu 高cao 猶do 如như 腐hủ 草thảo 。 江giang 河hà 易dị 見kiến 。 野dã 馬mã 者giả 。 南nam 華hoa 云vân 。 塵trần 埃ai 也dã 。 或hoặc 云vân 。 白bạch 駒câu 游du 氣khí 。 亦diệc 運vận 動động 中trung 駛sử 埃ai 者giả 。 日nhật 月nguyệt 於ư 晝trú 夜dạ 中trung 。 周chu 四tứ 天thiên 下hạ 。 此thử 皆giai 常thường 靜tĩnh 。 不bất 流lưu 不bất 動động 。 以dĩ 妄vọng 見kiến 非phi 真chân 。 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 假giả 。 苟cẩu 達đạt 兩lưỡng 虗hư 。 萬vạn 物vật 頓đốn 寂tịch 也dã 。

○# 卷quyển 三tam

首thủ 鼠thử 藩# 羊dương

漢hán 灌quán 夫phu 傳truyền 云vân 。 首thủ 鼠thử 兩lưỡng 端đoan 。 言ngôn 鼠thử 性tánh 多đa 疑nghi 。 出xuất 穴huyệt 觀quán 望vọng 。 前tiền 卻khước 不bất 果quả 。 故cố 持trì 兩lưỡng 端đoan 者giả 曰viết 首thủ 鼠thử 。

藩# 羊dương 。 如như 前tiền 初sơ 卷quyển 所sở 引dẫn 。

兒nhi 語ngữ 空không 拳quyền

涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 二nhị 十thập 云vân 。 又hựu 嬰anh 兒nhi 者giả 。 名danh 物vật 不bất 一nhất 。 未vị 知tri 正chánh 語ngữ 。 雖tuy 名danh 物vật 不bất 一nhất 未vị 知tri 正chánh 語ngữ 。 非phi 不bất 因nhân 此thử 而nhi 得đắc 識thức 物vật 。 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 方phương 類loại 各các 異dị 。 所sở 言ngôn 不bất 同đồng 。 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 隨tùy 而nhi 說thuyết 之chi 。 亦diệc 令linh 一nhất 切thiết 。 因nhân 而nhi 得đắc 解giải 。

宗tông 鏡kính 錄lục 第đệ 六lục 云vân 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 說thuyết 三tam 乘thừa 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 如như 空không 拳quyền 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。 是thị 事sự 不bất 知tri 。 號hiệu 曰viết 無vô 明minh 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 佛Phật 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 不bất 得đắc 一nhất 法pháp 實thật 。 空không 拳quyền 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。 誘dụ 度độ 於ư 一nhất 切thiết 。

綸luân 音âm

禮lễ 記ký 緇# 衣y 篇thiên 云vân 。 王vương 言ngôn 如như 絲ti 。 其kỳ 出xuất 如như 綸luân 。 王vương 言ngôn 如như 綸luân 。 其kỳ 出xuất 如như 綍# 。 故cố 大đại 人nhân 不bất 倡xướng 游du 言ngôn 。 註chú 云vân 。 王vương 言ngôn 之chi 出xuất 雖tuy 小tiểu 。 弘hoằng 之chi 而nhi 大đại 也dã 。

日nhật 種chủng 甘cam 蔗giá

菩Bồ 薩Tát 本bổn 行hạnh 經Kinh 云vân 。 大đại 茅mao 草thảo 王vương 。 得đắc 成thành 王vương 仙tiên 。 壽thọ 命mạng 極cực 長trường 。 老lão 不bất 能năng 行hành 。

時thời 諸chư 弟đệ 子tử 。 出xuất 求cầu 飲ẩm 食thực 。 以dĩ 籠lung 盛thịnh 仙tiên 。 懸huyền 樹thụ 枝chi 上thượng 。 獵liệp 師sư 遙diêu 見kiến 。 謂vị 鳥điểu 便tiện 射xạ 。 滴tích 血huyết 於ư 地địa 。 生sanh 二nhị 甘cam 蔗giá 。 日nhật 炙chích 開khai 剖phẫu 。 一nhất 出xuất 童đồng 男nam 。 一nhất 出xuất 童đồng 女nữ 。 占chiêm 相tướng 師sư 。 立lập 男nam 名danh 善thiện 生sanh 。 即tức 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。 名danh 甘cam 蔗giá 王vương 。 女nữ 名danh 善thiện 賢hiền 。 為vi 第đệ 一nhất 妃phi 。 又hựu 以dĩ 日nhật 炙chích 甘cam 蔗giá 出xuất 故cố 。 亦diệc 名danh 日nhật 種chủng 。 又hựu 見kiến 名danh 義nghĩa 集tập 。

千thiên 難nạn/nan 殊thù 對đối 二nhị 句cú

肇triệu 論luận 云vân 。 萬vạn 機cơ 頓đốn 赴phó 而nhi 不bất 撓nạo 其kỳ 神thần 。 千thiên 難nạn/nan 殊thù 對đối 而nhi 不bất 干can 其kỳ 慮lự 。 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 不bất 撓nạo 有hữu 二nhị 。 一nhất 由do 機cơ 感cảm 故cố 如như 水thủy 澄trừng 月nguyệt 現hiện 。 二nhị 由do 無vô 思tư 故cố 如như 摩ma 尼ni 出xuất 生sanh 。 千thiên 難nạn/nan 例lệ 同đồng 。 今kim 疏sớ/sơ 變biến 言ngôn 均quân 赴phó 不bất 勞lao 其kỳ 形hình 者giả 。 取thủ 義nghĩa 稍sảo 有hữu 不bất 同đồng 也dã 。

焦tiêu 芽nha 敗bại 種chủng

永vĩnh 明minh 心tâm 賦phú 云vân 。 履lý 實thật 際tế 地địa 。 冲# 涅Niết 槃Bàn 天thiên 。 掘quật 眾chúng 生sanh 之chi 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 。 涌dũng 善Thiện 逝Thệ 之chi 智trí 泉tuyền 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 焦tiêu 芽nha 蕊nhị 綻trán 。 華hoa 王vương 之chi 極cực 果quả 功công 圓viên 。 註chú 引dẫn 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 如như 焦tiêu 芽nha 敗bại 種chủng 。 不bất 能năng 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 後hậu 於ư 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。 深thâm 入nhập 一Nhất 乘Thừa 。 得đắc 受thọ 真chân 記ký 。 重trọng/trùng 發phát 圓viên 信tín 之chi 芽nha 。 結kết 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。

得đắc 旨chỉ 忘vong 筌thuyên

莊trang 子tử 外ngoại 物vật 篇thiên 云vân 。 筌thuyên 者giả 所sở 以dĩ 在tại 魚ngư 。 得đắc 魚ngư 而nhi 忘vong 筌thuyên 。 言ngôn 者giả 所sở 以dĩ 在tại 意ý 。 得đắc 意ý 而nhi 忘vong 言ngôn 。 吾ngô 安an 得đắc 夫phu 忘vong 言ngôn 之chi 人nhân 。 而nhi 與dữ 之chi 言ngôn 哉tai 。 釋thích 云vân 。 筌thuyên 取thủ 魚ngư 竹trúc 器khí 。 喻dụ 此thử 能năng 詮thuyên 之chi 言ngôn 。 意ý 所sở 詮thuyên 意ý 旨chỉ 。 合hợp 彼bỉ 所sở 得đắc 之chi 魚ngư 。 今kim 疏sớ/sơ 言ngôn 得đắc 旨chỉ 忘vong 筌thuyên 者giả 。 蓋cái 法pháp 喻dụ 互hỗ 影ảnh 也dã 。

○# 卷quyển 四tứ

循tuần 循tuần 有hữu 序tự

顏nhan 淵uyên 喟vị 然nhiên 歎thán 曰viết 。 仰ngưỡng 之chi 彌di 高cao 。 鑽toàn 之chi 彌di 堅kiên 。 瞻chiêm 之chi 在tại 前tiền 。 忽hốt 焉yên 在tại 後hậu 。 夫phu 子tử 循tuần 循tuần 然nhiên 善thiện 誘dụ 人nhân 。 博bác 我ngã 以dĩ 文văn 。 約ước 我ngã 以dĩ 禮lễ 。 註chú 云vân 。 循tuần 循tuần 有hữu 次thứ 序tự 貌mạo 。 誘dụ 引dẫn 進tiến 也dã 。 博bác 文văn 約ước 禮lễ 。 教giáo 之chi 序tự 也dã 。 言ngôn 夫phu 子tử 道đạo 雖tuy 高cao 妙diệu 。 而nhi 教giáo 人nhân 有hữu 序tự 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

楖# 栗lật 橫hoạnh/hoành 肩kiên 直trực 入nhập 千thiên 峯phong

天thiên 台thai 蓮liên 華hoa 峯phong 祥tường 庵am 主chủ 。 示thị 寂tịch 日nhật 。 拈niêm 拄trụ 杖trượng 示thị 眾chúng 曰viết 。 古cổ 人nhân 到đáo 這giá 裏lý 為vi 甚thậm 麼ma 不bất 肯khẳng 住trụ 。 眾chúng 無vô 對đối 。 師sư 乃nãi 曰viết 。 為vi 他tha 途đồ 路lộ 不bất 得đắc 力lực 。 復phục 曰viết 。 畢tất 竟cánh 如như 何hà 。 以dĩ 杖trượng 橫hoạnh/hoành 肩kiên 曰viết 。 栗lật 楖# 橫hoạnh/hoành 擔đảm 不bất 顧cố 人nhân 。 直trực 入nhập 千thiên 峯phong 萬vạn 峯phong 去khứ 。 言ngôn 畢tất 而nhi 逝thệ 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

蛇xà 足túc

史sử 記ký 。 陳trần 軫# 見kiến 楚sở 使sử 昭chiêu 陽dương 曰viết 。 人nhân 有hữu 遺di 舍xá 人nhân 一nhất 巵chi 酒tửu 。 舍xá 人nhân 相tương 謂vị 曰viết 。 請thỉnh 畫họa 地địa 為vi 蛇xà 。 先tiên 成thành 者giả 獨độc 飲ẩm 。 一nhất 人nhân 先tiên 成thành 。 舉cử 酒tửu 而nhi 起khởi 曰viết 。 吾ngô 能năng 為vi 之chi 足túc 。 及cập 為vi 足túc 。 其kỳ 一nhất 人nhân 奪đoạt 酒tửu 飲ẩm 曰viết 。 蛇xà 無vô 足túc 。 今kim 為vi 之chi 非phi 蛇xà 也dã 。

五ngũ 行hành 生sanh 剋khắc

禹vũ 曰viết 。 於ư 帝đế 念niệm 哉tai 。 德đức 惟duy 善thiện 政chánh 。 政chánh 在tại 養dưỡng 民dân 。 水thủy 火hỏa 金kim 木mộc 土thổ/độ 穀cốc 惟duy 修tu 。 註chú 云vân 。 水thủy 火hỏa 金kim 木mộc 土thổ/độ 穀cốc 惟duy 修tu 者giả 。 水thủy 克khắc 火hỏa 火hỏa 克khắc 金kim 金kim 克khắc 木mộc 木mộc 克khắc 土thổ/độ 。 而nhi 生sanh 五ngũ 穀cốc 。 或hoặc 相tương/tướng 制chế 以dĩ 洩duệ 其kỳ 過quá 。 或hoặc 相tương 助trợ 以dĩ 補bổ 其kỳ 不bất 足túc 。 而nhi 六lục 者giả 無vô 不bất 修tu 矣hĩ 。 出xuất 書thư 經kinh 大đại 禹vũ 謨mô 。

相tương 生sanh 者giả 。 謂vị 金kim 生sanh 水thủy 水thủy 生sanh 木mộc 木mộc 生sanh 火hỏa 火hỏa 生sanh 土thổ/độ 是thị 也dã 。 相tương 剋khắc 者giả 。 謂vị 金kim 剋khắc 木mộc 木mộc 剋khắc 土thổ/độ 土thổ/độ 剋khắc 水thủy 水thủy 剋khắc 火hỏa 是thị 也dã 。

徑kính 庭đình

肇triệu 公công 答đáp 姚diêu 嵩tung 書thư 末mạt 章chương 云vân 。 諸chư 家gia 通thông 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 皆giai 云vân 廓khuếch 然nhiên 空không 寂tịch 。 無vô 有hữu 聖thánh 人nhân 。 吾ngô 嘗thường 以dĩ 為vi 乖quai 殊thù 。 太thái 甚thậm 徑kính 庭đình 。 不bất 近cận 人nhân 情tình 。 若nhược 無vô 聖thánh 人nhân 。 知tri 無vô 者giả 誰thùy 。 疏sớ/sơ 云vân 。 徑kính 庭đình 二nhị 句cú 。 文văn 出xuất 莊trang 子tử 。 林lâm 希hy 逸dật 云vân 。 疆cương 界giới 相tương 遠viễn 也dã 。 今kim 言ngôn 太thái 甚thậm 。 蓋cái 遠viễn 之chi 又hựu 遠viễn 。 見kiến 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 。

凝ngưng 心tâm 化hóa 石thạch

神thần 異dị 記ký 。 武võ 昌xương 山sơn 有hữu 石thạch 。 狀trạng 如như 人nhân 。 俗tục 傳truyền 貞trinh 婦phụ 之chi 夫phu 。 從tùng 役dịch 遠viễn 征chinh 。 婦phụ 攜huề 子tử 送tống 至chí 此thử 。 立lập 望vọng 其kỳ 夫phu 而nhi 死tử 。 化hóa 為vi 石thạch 。 故cố 名danh 焉yên 。 按án 後hậu 賢hiền 題đề 望vọng 夫phu 石thạch 云vân 。 一nhất 上thượng 青thanh 山sơn 便tiện 化hóa 身thân 。 巍nguy 然nhiên 翹kiều 首thủ 望vọng 江giang 濱tân 。 古cổ 來lai 節tiết 婦phụ 皆giai 銷tiêu 朽hủ 。 獨độc 爾nhĩ 不bất 為vi 泉tuyền 下hạ 塵trần 。 又hựu 云vân 。 山sơn 頭đầu 怪quái 石thạch 古cổ 人nhân 妻thê 。 翹kiều 首thủ 巍nguy 巍nguy 望vọng 隴# 西tây 。 雲vân 鬂# 不bất 梳sơ 新tân 樣# 髺# 。 月nguyệt 鉤câu 猶do 掛quải 舊cựu 時thời 眉mi 。 衣y 衫sam 歲tuế 久cửu 成thành 苔# 蘚# 。 脂chi 粉phấn 年niên 深thâm 化hóa 土thổ/độ 灰hôi 。 妾thiếp 意ý 自tự 從tùng 君quân 去khứ 後hậu 。 一nhất 番phiên 風phong 雨vũ 一nhất 番phiên 啼đề 。

釋Thích 種chủng 遭tao 琉lưu 璃ly 之chi 誅tru

波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 太thái 子tử 。 名danh 曰viết 流lưu 離ly 。 年niên 向hướng 八bát 歲tuế 。 王vương 告cáo 曰viết 。 可khả 詣nghệ 迦Ca 毗Tỳ 羅La 國Quốc 學học 射xạ 。 遂toại 往vãng 摩ma 訶ha 男nam 舍xá 。 集tập 五ngũ 百bách 童đồng 子tử 共cộng 學học 。 新tân 起khởi 一nhất 堂đường 。 猶do 如như 天thiên 宮cung 。 應ưng 先tiên 請thỉnh 佛Phật 供cúng 養dường 。 流lưu 離ly 戲hí 坐tọa 佛Phật 座tòa 。 諸chư 釋thích 罵mạ 為vi 婢tỳ 子tử 。 流lưu 離ly 顧cố 好hảo/hiếu 苦khổ 行hạnh 梵Phạm 志Chí 曰viết 。 釋Thích 種chủng 辱nhục 我ngã 。 後hậu 紹thiệu 王vương 位vị 。 汝nhữ 當đương 啟khải 我ngã 。 太thái 子tử 嗣tự 位vị 立lập 。 梵Phạm 志Chí 啟khải 王vương 。 王vương 集tập 兵binh 眾chúng 。 往vãng 征chinh 釋Thích 種chủng 。 世Thế 尊Tôn 在tại 枯khô 樹thụ 下hạ 趺phu 坐tọa 。 太thái 子tử 遙diêu 見kiến 。 上thượng 車xa 作tác 禮lễ 曰viết 。 更cánh 有hữu 好hảo/hiếu 樹thụ 。 何hà 以dĩ 坐tọa 此thử 。 佛Phật 言ngôn 親thân 族tộc 之chi 廕ấm 。 故cố 勝thắng 外ngoại 人nhân 。 王vương 曰viết 。 今kim 日nhật 世Thế 尊Tôn 。 故cố 為vi 親thân 族tộc 。 吾ngô 不bất 應ưng 往vãng 。 梵Phạm 志Chí 執chấp 奏tấu 。 王vương 復phục 與dữ 師sư 。 諸chư 釋thích 亦diệc 集tập 兵binh 眾chúng 。 逆nghịch 流lưu 離ly 王vương 。 遙diêu 箭tiễn 射xạ 之chi 。 王vương 大đại 恐khủng 怖bố 。 告cáo 羣quần 臣thần 曰viết 。 汝nhữ 觀quán 是thị 箭tiễn 。 為vi 從tùng 何hà 來lai 。 彼bỉ 若nhược 發phát 心tâm 欲dục 害hại 我ngã 者giả 。 必tất 當đương 死tử 盡tận 。 令linh 還hoàn 舍Xá 衛Vệ 。 梵Phạm 志Chí 曰viết 。 大đại 王vương 勿vật 懼cụ 。 諸chư 釋thích 持trì 戒giới 。 虫trùng 尚thượng 不bất 害hại 。 況huống 害hại 人nhân 乎hồ 。 今kim 宜nghi 前tiền 進tiến 。 王vương 乃nãi 從tùng 之chi 。 諸chư 釋thích 果quả 退thoái 。 還hoàn 入nhập 城thành 中trung 。 王vương 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 速tốc 開khai 城thành 門môn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 盡tận 當đương 殺sát 之chi 。 城thành 中trung 童đồng 子tử 。 年niên 尚thượng 十thập 五ngũ 。 名danh 曰viết 奢Xa 摩Ma 。 登đăng 城thành 獨độc 戰chiến 。 傷thương 殺sát 眾chúng 多đa 。 賊tặc 軍quân 迸bính 散tán 。 藏tạng 土thổ/độ 穴huyệt 中trung 。

時thời 諸chư 釋Thích 種chủng 。 告cáo 童đồng 子tử 曰viết 。 汝nhữ 辱nhục 我ngã 門môn 戶hộ 。 誰thùy 不bất 知tri 戰chiến 。 諸chư 釋thích 修tu 善thiện 。 虫trùng 蟻nghĩ 不bất 殺sát 。 況huống 人nhân 命mạng 耶da 。 我ngã 等đẳng 一nhất 人nhân 敵địch 萬vạn 。 為vi 殺sát 害hại 人nhân 命mạng 。 死tử 入nhập 地địa 獄ngục 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 壽thọ 命mạng 短đoản 促xúc 。 汝nhữ 今kim 速tốc 去khứ 。 不bất 須tu 住trụ 也dã 。 奢xa 摩ma 即tức 自tự 出xuất 國quốc 。 王vương 軍quân 復phục 至chí 門môn 。 弊Tệ 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 作tác 一nhất 躶# 形hình 。 喚hoán 速tốc 開khai 門môn 。 諸chư 釋thích 開khai 門môn 。 王vương 曰viết 。 釋Thích 種chủng 既ký 多đa 。 悉tất 皆giai 埋mai 脚cước 使sử 暴bạo 象tượng 踏đạp 殺sát 。 選tuyển 五ngũ 百bách 釋thích 女nữ 。 將tương 諸chư 王vương 所sở 。

時thời 摩ma 訶ha 男nam 。 從tùng 王vương 乞khất 願nguyện 。 王vương 即tức 聽thính 之chi 。 摩ma 訶ha 男nam 曰viết 。 我ngã 今kim 沒một 水thủy 。 隨tùy 我ngã 遲trì 速tốc 。 並tịnh 聽thính 諸chư 釋thích 隨tùy 意ý 逃đào 走tẩu 。 若nhược 我ngã 出xuất 水thủy 。 隨tùy 在tại 殺sát 之chi 。 王vương 曰viết 大đại 佳giai 。 即tức 入nhập 水thủy 底để 。 以dĩ 髮phát 繫hệ 樹thụ 根căn 。 而nhi 自tự 盡tận 命mạng 。 城thành 中trung 諸chư 釋thích 。 四tứ 門môn 競cạnh 走tẩu 。 王vương 告cáo 臣thần 。 摩ma 訶ha 男nam 父phụ 。 至chí 今kim 不bất 出xuất 。 即tức 入nhập 水thủy 中trung 。 出xuất 之chi 死tử 已dĩ 。 王vương 心tâm 生sanh 誨hối 。 我ngã 外ngoại 祖tổ 父phụ 。 今kim 已dĩ 命mạng 終chung 。 皆giai 由do 愛ái 親thân 族tộc 故cố 。 若nhược 早tảo 知tri 者giả 。 終chung 不bất 攻công 伐phạt 。 流lưu 離ly 所sở 殺sát 。 九cửu 千thiên 九cửu 百bách 。 九cửu 十thập 萬vạn 人nhân 。 流lưu 血huyết 成thành 河hà 。 軍quân 兵binh 去khứ 後hậu 。 佛Phật 與dữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 往vãng 迦ca 毗tỳ 羅la 。 至chí 東đông 門môn 。 見kiến 城thành 門môn 中trung 。 烟yên 火hỏa 洞đỗng 然nhiên 。 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 昔tích 與dữ 此thử 中trung 說thuyết 法Pháp 。 今kim 無vô 人nhân 民dân 。 不bất 復phục 更cánh 至chí 。 還hoàn 祇kỳ 園viên 中trung 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 流lưu 離ly 王vương 及cập 兵binh 眾chúng 。 卻khước 後hậu 七thất 日nhật 。 盡tận 當đương 磨ma 滅diệt 。 王vương 聞văn 恐khủng 怖bố 。 梵Phạm 志Chí 曰viết 。 內nội 外ngoại 無vô 塵trần 。 王vương 俱câu 自tự 娛ngu 。 王vương 使sử 人nhân 數số 至chí 七thất 日nhật 旦đán 。 王vương 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 將tương 諸chư 兵binh 眾chúng 。 及cập 諸chư 綵thải 女nữ 。 往vãng 阿a 脂chi 羅la 河hà 側trắc 。 共cộng 相tương 晏# 會hội 。 大đại 雷lôi 卒thốt 震chấn 。 非phi 時thời 雲vân 起khởi 。 暴bạo 風phong 疾tật 雨vũ 。 傷thương 損tổn 漂phiêu 溺nịch 。 一nhất 時thời 俱câu 盡tận 。 王vương 生sanh 入nhập 阿A 鼻Tỳ 。

復phục 有hữu 天thiên 火hỏa 。 燒thiêu 蕩đãng 宮cung 室thất 。 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 。 諸chư 釋thích 何hà 因nhân 。 今kim 遭tao 此thử 苦khổ 。

佛Phật 言ngôn 。

昔tích 羅La 閱Duyệt 城Thành 中trung 。 有hữu 捕bộ 魚ngư 村thôn 。

時thời 世thế 饑cơ 儉kiệm 。 人nhân 食thực 草thảo 根căn 。 以dĩ 一nhất 升thăng 金kim 。 貿mậu 一nhất 升thăng 米mễ 。 村thôn 中trung 大đại 池trì 。 極cực 自tự 饒nhiêu 魚ngư 。 人nhân 民dân 捕bộ 食thực 。 有hữu 二nhị 種chủng 魚ngư 。 一nhất 名danh 拘câu 璅tỏa 。 二nhị 名danh 多đa 舌thiệt 。 各các 相tương 謂vị 言ngôn 。 我ngã 是thị 水thủy 性tánh 之chi 虫trùng 。 不bất 處xứ 乾can/kiền/càn 地địa 。 而nhi 此thử 人nhân 民dân 。 皆giai 來lai 食thực 噉đạm 。 村thôn 中trung 有hữu 一nhất 小tiểu 兒nhi 。 年niên 向hướng 八bát 歲tuế 。 雖tuy 不bất 捕bộ 魚ngư 。 見kiến 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 羅la 閱duyệt 村thôn 人nhân 今kim 釋Thích 種chủng 是thị 。 拘câu 璅tỏa 魚ngư 者giả 流lưu 離ly 王vương 是thị 。 多đa 舌thiệt 魚ngư 者giả 好hảo/hiếu 苦khổ 行hạnh 梵Phạm 志Chí 是thị 。 小tiểu 兒nhi 見kiến 魚ngư 笑tiếu 者giả 今kim 我ngã 是thị 。 取thủ 魚ngư 之chi 罪tội 。 無vô 數số 劫kiếp 中trung 。 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。 今kim 對đối 。 見kiến 之chi 喜hỷ 笑tiếu 。 今kim 患hoạn 頭đầu 痛thống 。 如như 被bị 石thạch 壓áp 。 出xuất 釋Thích 迦Ca 畢tất 罪tội 經kinh 長trường/trưởng 阿a 含hàm 經kinh 並tịnh 經kinh 律luật 異dị 相tướng 。

金kim 剛cang 藏tạng 全toàn 難nan 有hữu 三tam

金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 何hà 故cố 復phục 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 若nhược 諸chư 無vô 明minh 。 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 如Như 來Lai 復phục 說thuyết 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 十thập 方phương 異dị 生sanh 。 本bổn 成thành 佛Phật 道Đạo 。 後hậu 起khởi 無vô 明minh 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 何hà 時thời 復phục 生sanh 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 幻huyễn 翳ế 妄vọng 見kiến 空không 華hoa 。 幻huyễn 翳ế 若nhược 除trừ 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 此thử 翳ế 已dĩ 滅diệt 。 何hà 時thời 更cánh 起khởi 。 一nhất 切thiết 諸chư 翳ế 。

何hà 以dĩ 故cố 。 翳ế 華hoa 二nhị 法pháp 。 非phi 相tương 待đãi 故cố 。 亦diệc 如như 空không 華hoa 。 滅diệt 於ư 空không 時thời 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 虗hư 空không 何hà 時thời 更cánh 起khởi 空không 華hoa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 本bổn 無vô 華hoa 。 非phi 起khởi 滅diệt 故cố 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 同đồng 於ư 起khởi 滅diệt 。 妙diệu 覺giác 圓viên 照chiếu 。 離ly 於ư 華hoa 翳ế 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 銷tiêu 金kim 鑛khoáng 。 金kim 非phi 銷tiêu 有hữu 。 既ký 已dĩ 成thành 金kim 。 不bất 重trọng 為vi 鑛khoáng 。 經kinh 無vô 窮cùng 時thời 。 金kim 性tánh 不bất 壞hoại 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 本bổn 非phi 成thành 就tựu 。 如Như 來Lai 圓viên 覺giác 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 妙diệu 圓viên 覺giác 心tâm 。 本bổn 無vô 菩Bồ 提Đề 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 成thành 佛Phật 。 及cập 不bất 成thành 佛Phật 。 無vô 妄vọng 輪luân 迴hồi 。 及cập 非phi 輪luân 迴hồi 。

善thiện 男nam 子tử 。 有hữu 作tác 思tư 惟duy 。 從tùng 有hữu 心tâm 起khởi 。 皆giai 是thị 六lục 塵trần 。 妄vọng 想tưởng 緣duyên 氣khí 。 非phi 實thật 心tâm 體thể 。 已dĩ 如như 空không 華hoa 。 用dụng 此thử 思tư 惟duy 。 辨biện 於ư 佛Phật 境cảnh 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 復phục 結kết 空không 果quả 。 展triển 轉chuyển 妄vọng 想tưởng 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 見kiến 圓viên 覺giác 經kinh 。

穿xuyên 鑿tạc

孟# 子tử 曰viết 。 所sở 惡ác 於ư 智trí 者giả 。 為vi 其kỳ 鑿tạc 也dã 。 如như 智trí 者giả 。 若nhược 禹vũ 之chi 行hành 水thủy 也dã 。 則tắc 無vô 惡ác 於ư 智trí 矣hĩ 。 禹vũ 之chi 行hành 水thủy 也dã 。 行hành 其kỳ 所sở 無vô 事sự 也dã 。 如như 智trí 者giả 。 亦diệc 行hành 其kỳ 所sở 無vô 事sự 。 則tắc 智trí 亦diệc 大đại 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 天thiên 下hạ 之chi 理lý 。 本bổn 皆giai 利lợi 順thuận 。 心tâm 智trí 之chi 人nhân 。 務vụ 為vi 穿xuyên 鑿tạc 。 所sở 以dĩ 失thất 之chi 。 禹vũ 之chi 行hành 水thủy 。 則tắc 因nhân 其kỳ 自tự 然nhiên 之chi 勢thế 而nhi 導đạo 之chi 。 未vị 嘗thường 以dĩ 私tư 智trí 穿xuyên 鑿tạc 而nhi 有hữu 所sở 事sự 。 是thị 以dĩ 水thủy 得đắc 其kỳ 潤nhuận 下hạ 之chi 性tánh 。 而nhi 不bất 為vị 害hại 也dã 。 見kiến 離ly 婁lâu 篇thiên 。

桑tang 間gian 濮# 上thượng 之chi 地địa

禮lễ 記ký 樂nhạo/nhạc/lạc 記ký 篇thiên 云vân 。 桑tang 間gian 濮# 上thượng 之chi 音âm 。 亡vong 國quốc 之chi 音âm 也dã 。 註chú 云vân 。 桑tang 間gian 濮# 上thượng 衛vệ 地địa 。 濮# 水thủy 之chi 上thượng 。 桑tang 林lâm 之chi 間gian 也dã 。 史sử 記ký 云vân 。 衛vệ 靈linh 公công 適thích 晉tấn 舍xá 濮# 上thượng 。 夜dạ 聞văn 琴cầm 聲thanh 。 召triệu 師sư 涓# 聽thính 而nhi 寫tả 之chi 。 至chí 晉tấn 命mạng 涓# 為vi 平bình 公công 奏tấu 之chi 。 師sư 曠khoáng 曰viết 。 此thử 師sư 延diên 靡mĩ 靡mĩ 之chi 樂lạc 。 武võ 王vương 伐phạt 紂# 。 師sư 延diên 投đầu 濮# 水thủy 死tử 。 故cố 聞văn 此thử 聲thanh 。 必tất 於ư 濮# 水thủy 之chi 上thượng 也dã 。

技Kỹ 經Kinh 綮Khính/khể 肯Khẳng 之Chi 未Vị 嘗Thường

庖bào 丁đinh 為vi 文văn 惠huệ 君quân 解giải 牛ngưu 。 手thủ 之chi 所sở 觸xúc 。 肩kiên 之chi 所sở 倚ỷ 。 足túc 之chi 所sở 履lý 。 膝tất 之chi 所sở 踦# 。 砉# 然nhiên 響hưởng 然nhiên 。 奏tấu 刀đao 騞# 然nhiên 。 莫mạc 不bất 中trung 音âm 。 合hợp 於ư 桑tang 林lâm 之chi 舞vũ 。 乃nãi 中trung 經kinh 首thủ 之chi 會hội 。 文văn 惠huệ 君quân 曰viết 。 譆# 善thiện 哉tai 。 技kỹ 葢# 至chí 此thử 乎hồ 。 庖bào 丁đinh 釋thích 刀đao 對đối 曰viết 。 臣thần 之chi 所sở 好hiếu 者giả 道đạo 也dã 。 進tiến 乎hồ 技kỹ 矣hĩ 。 始thỉ 臣thần 之chi 解giải 牛ngưu 之chi 時thời 。 所sở 見kiến 無vô 非phi 牛ngưu 者giả 。 三tam 年niên 之chi 後hậu 。 未vị 嘗thường 見kiến 全toàn 牛ngưu 也dã 。 方phương 今kim 之chi 時thời 。 臣thần 之chi 神thần 遇ngộ 。 而nhi 不bất 以dĩ 目mục 視thị 。 官quan 官quan 知tri 止chỉ 。 而nhi 神thần 欲dục 行hành 。 依y 乎hồ 天thiên 理lý 。 批# 大đại 郤# 。 導đạo 大đại 窾# 。 因nhân 其kỳ 固cố 然nhiên 。 技kỹ 經kinh 肯khẳng 綮khính/khể (# 骨cốt 肉nhục 連liên 結kết 處xứ 也dã )# 之chi 未vị 嘗thường 。 而nhi 況huống 大đại 軱# (# 骨cốt 也dã )# 乎hồ 。 註chú 云vân 。 任nhậm 理lý 用dụng 刀đao 。 從tùng 骨cốt 肉nhục 小tiểu 小tiểu 連liên 絡lạc 處xứ 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 齟# 齬# 。 而nhi 況huống 有hữu 大đại 骨cốt 為vi 礙ngại 乎hồ 。 見kiến 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 養dưỡng 生sanh 主chủ 。

行hành 遠viễn 自tự 邇nhĩ 登đăng 高cao 自tự 卑ty

中trung 庸dong 云vân 。 君quân 子tử 之chi 道đạo 。 譬thí 如như 行hành 遠viễn 必tất 自tự 邇nhĩ 。 譬thí 如như 登đăng 高cao 必tất 自tự 卑ty 。 註chú 云vân 。 君quân 子tử 進tiến 道đạo 有hữu 序tự 。 盡tận 性tánh 至chí 命mạng 必tất 本bổn 於ư 人nhân 倫luân 日nhật 用dụng 之chi 常thường 。 位vị 育dục 中trung 和hòa 。 必tất 基cơ 於ư 隱ẩn 微vi 幽u 獨độc 之chi 際tế 。 君quân 子tử 之chi 道đạo 如như 此thử 。 譬thí 如như 行hành 遠viễn 。 必tất 自tự 邇nhĩ 處xứ 行hành 之chi 。 譬thí 如như 登đăng 高cao 。 必tất 自tự 卑ty 處xứ 登đăng 之chi 。 求cầu 道Đạo 者giả 。 可khả 不bất 知tri 所sở 從tùng 事sự 哉tai 。

知tri 所sở 先tiên 後hậu 則tắc 近cận 道đạo 矣hĩ

大đại 學học 云vân 。 物vật 有hữu 本bổn 末mạt 。 事sự 有hữu 終chung 始thỉ 。 知tri 所sở 先tiên 後hậu 。 則tắc 近cận 道đạo 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 明minh 德đức 新tân 民dân 皆giai 物vật 也dã 。 然nhiên 必tất 明minh 德đức 。 方phương 可khả 新tân 民dân 。 物vật 不bất 有hữu 本bổn 末mạt 乎hồ 。 知tri 止chỉ 能năng 得đắc 皆giai 事sự 也dã 。 然nhiên 必tất 知tri 止chỉ 。 方phương 纔tài 能năng 得đắc 。 事sự 不bất 有hữu 終chung 始thỉ 乎hồ 。 本bổn 始thỉ 所sở 先tiên 。 末mạt 終chung 所sở 後hậu 。 若nhược 曉hiểu 得đắc 先tiên 後hậu 次thứ 第đệ 。 則tắc 進tiến 為vi 有hữu 序tự 。 自tự 然nhiên 由do 本bổn 以dĩ 及cập 末mạt 。 自tự 始thỉ 以dĩ 至chí 終chung 。 而nhi 於ư 大đại 學học 之chi 道đạo 不bất 遠viễn 矣hĩ 。

不bất 是thị 劒kiếm 客khách 休hưu 贈tặng 劒kiếm

鎮trấn 州châu 臨lâm 濟tế 義nghĩa 玄huyền 禪thiền 師sư 到đáo 鳳phượng 林lâm 。 林lâm 曰viết 。 有hữu 事sự 相tướng 借tá 問vấn 得đắc 麼ma 。 師sư 曰viết 。 何hà 得đắc 剜oan 肉nhục 作tác 瘡sang 。 林lâm 曰viết 。 海hải 月nguyệt 澄trừng 無vô 影ảnh 。 遊du 魚ngư 獨độc 自tự 迷mê 。 師sư 曰viết 。 海hải 月nguyệt 既ký 無vô 影ảnh 。 遊du 魚ngư 何hà 得đắc 迷mê 。 林lâm 曰viết 。 觀quán 風phong 知tri 浪lãng 起khởi 。 翫ngoạn 水thủy 野dã 帆phàm 飄phiêu 。 師sư 曰viết 。 孤cô 蟾# 獨độc 耀diệu 江giang 山sơn 靜tĩnh 。 長trường/trưởng 嘯khiếu 一nhất 聲thanh 天thiên 地địa 秋thu 。 林lâm 曰viết 。 任nhậm 張trương 三tam 寸thốn 揮huy 天thiên 地địa 。 一nhất 句cú 臨lâm 機cơ 試thí 道đạo 看khán 。 師sư 曰viết 。 路lộ 逢phùng 劒kiếm 客khách 須tu 呈trình 劒kiếm 。 不bất 是thị 詩thi 人nhân 莫mạc 獻hiến 詩thi 。 林lâm 便tiện 休hưu 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 並tịnh 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

洛lạc 神thần 湘# 妃phi

離ly 騷# 經Kinh 云vân 。 吾ngô 令linh 豐phong 隆long 椉thừa 雲vân 兮hề 。 求cầu 虙# 妃phi 之chi 所sở 在tại 。 集tập 註chú 云vân 。 豐phong 隆long 雷lôi 師sư 。 虙# 妃phi 伏phục 羲# 氏thị 女nữ 。 溺nịch 洛lạc 水thủy 而nhi 死tử 。 遂toại 為vi 河hà 神thần 。

楚sở 辭từ 九cửu 歌ca 目mục 云vân 。 湘# 君quân 。 湘# 夫phu 人nhân 。 集tập 註chú 云vân 。 湘# 君quân 堯# 之chi 長trường/trưởng 女nữ 娥# 皇hoàng 。 為vi 舜thuấn 正chánh 妃phi 。 湘# 夫phu 人nhân 堯# 之chi 次thứ 女nữ 女nữ 英anh 。 舜thuấn 次thứ 妃phi 也dã 。 舜thuấn 陟trắc 方phương 。 死tử 於ư 蒼thương 梧# 。 二nhị 妃phi 死tử 於ư 江giang 湘# 之chi 間gian 。 俗tục 謂vị 之chi 湘# 君quân 等đẳng 。 湘# 旁bàng 黃hoàng 陵lăng 有hữu 廟miếu 。 每mỗi 常thường 祭tế 焉yên 。 韓# 子tử 以dĩ 為vi 娥# 皇hoàng 正chánh 妃phi 。 故cố 稱xưng 君quân 。 女nữ 英anh 自tự 宜nghi 降giáng/hàng 稱xưng 夫phu 人nhân 也dã 。

心tâm 悅duyệt 誠thành 服phục

孟# 子tử 曰viết 。 以dĩ 力lực 服phục 人nhân 者giả 。 非phi 心tâm 服phục 也dã 。 力lực 不bất 贍thiệm 也dã 。 以dĩ 德đức 服phục 人nhân 者giả 。 中trung 心tâm 悅duyệt 而nhi 誠thành 服phục 也dã 。 註chú 云vân 。 以dĩ 力lực 假giả 仁nhân 而nhi 得đắc 人nhân 之chi 服phục 者giả 。 外ngoại 雖tuy 順thuận 從tùng 。 卻khước 不bất 真chân 心tâm 愛ái 戴đái 。 特đặc 屈khuất 於ư 力lực 之chi 不bất 足túc 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 服phục 之chi 也dã 。 若nhược 以dĩ 德đức 而nhi 得đắc 人nhân 之chi 服phục 者giả 。 非phi 是thị 強cường/cưỡng 從tùng 。 乃nãi 中trung 心tâm 喜hỷ 悅duyệt 。 有hữu 發phát 於ư 至chí 誠thành 。 而nhi 無vô 所sở 強cường/cưỡng 也dã 。 見kiến 公công 孫tôn 丑sửu 篇thiên 。

醉túy 翁ông 之chi 意ý 不bất 在tại 酒tửu

毆# 陽dương 修tu 醉túy 翁ông 亭đình 記ký 云vân 。 環hoàn 滁trừ 皆giai 山sơn 也dã 。 其kỳ 西tây 南nam 諸chư 峰phong 。 林lâm 壑hác 尤vưu 美mỹ 。 望vọng 之chi 蔚úy 然nhiên 而nhi 深thâm 秀tú 者giả 。 瑯# 琊gia 也dã 。 山sơn 行hành 六lục 七thất 里lý 。 漸tiệm 聞văn 水thủy 聲thanh 潺sàn 潺sàn 而nhi 瀉tả 出xuất 於ư 兩lưỡng 峰phong 之chi 間gian 者giả 。 釀# 泉tuyền 也dã 。 峰phong 回hồi 路lộ 轉chuyển 。 有hữu 亭đình 翼dực 然nhiên 臨lâm 於ư 泉tuyền 上thượng 者giả 。 醉túy 翁ông 亭đình 也dã 。 作tác 亭đình 者giả 誰thùy 。 山sơn 之chi 僧Tăng 智trí 仙tiên 也dã 。 名danh 之chi 者giả 誰thùy 。 太thái 守thủ 自tự 謂vị 也dã 。 太thái 守thủ 與dữ 客khách 來lai 飲ẩm 於ư 此thử 。 飲ẩm 少thiểu 輙triếp 醉túy 。 而nhi 年niên 又hựu 最tối 高cao 。 故cố 自tự 號hiệu 曰viết 醉túy 翁ông 也dã 。 醉túy 翁ông 之chi 意ý 不bất 在tại 酒tửu 。 在tại 乎hồ 山sơn 水thủy 之chi 間gian 也dã 。 山sơn 水thủy 之chi 樂lạc 。 得đắc 之chi 心tâm 而nhi 寓# 之chi 酒tửu 也dã 。 見kiến 宋tống 文văn 。

○# 卷quyển 五ngũ

出xuất 息tức 不bất 涉thiệp 眾chúng 緣duyên 二nhị 句cú

二nhị 十thập 七thất 祖tổ 。 般Bát 若Nhã 多Đa 羅La 尊Tôn 者Giả 。 因nhân 東đông 印ấn 度độ 國quốc 王vương 請thỉnh 齋trai 次thứ 。 王vương 問vấn 。 諸chư 人nhân 盡tận 轉chuyển 經kinh 。 師sư 獨độc 為vi 何hà 不bất 轉chuyển 。 祖tổ 曰viết 。 貧bần 道đạo 出xuất 息tức 不bất 隨tùy 眾chúng 緣duyên 。 入nhập 息tức 不bất 居cư 蘊uẩn 界giới 。 常thường 轉chuyển 如như 是thị 經Kinh 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 卷quyển 。 非phi 但đãn 一nhất 卷quyển 兩lưỡng 卷quyển 。 見kiến 宗tông 門môn 統thống 要yếu 並tịnh 禪thiền 宗tông 正chánh 脈mạch 等đẳng 。

幹cán 蠱cổ 之chi 力lực

周chu 易dị 。 幹cán 父phụ 之chi 蠱cổ 。 有hữu 子tử 考khảo 無vô 咎cữu 。 厲lệ 終chung 吉cát 。 象tượng 曰viết 幹cán 父phụ 之chi 蠱cổ 。 意ý 承thừa 考khảo 也dã 。 註chú 云vân 。 幹cán 如như 木mộc 之chi 幹cán 。 枝chi 葉diệp 之chi 所sở 附phụ 而nhi 立lập 者giả 也dã 。 蠱cổ 者giả 。 前tiền 人nhân 已dĩ 壞hoại 之chi 緒tự 。 故cố 諸chư 爻hào 皆giai 有hữu 父phụ 母mẫu 之chi 象tượng 。 子tử 能năng 幹cán 之chi 。 則tắc 飭sức 治trị 而nhi 振chấn 起khởi 矣hĩ 。

權quyền 輿dư

詩thi 經kinh 秦tần 風phong 權quyền 輿dư 章chương 云vân 。 於ư 我ngã 乎hồ 夏hạ 屋ốc 。 渠cừ 渠cừ 今kim 也dã 。 每mỗi 食thực 無vô 餘dư 。 吁hu 嗟ta 乎hồ 。 不bất 承thừa 權quyền 輿dư 。 賦phú 也dã 夏hạ 屋ốc 大đại 室thất 也dã 。 渠cừ 渠cừ 深thâm 廣quảng 貌mạo 。 承thừa 繼kế 也dã 。 權quyền 輿dư 始thỉ 也dã 。 造tạo 秤xứng 自tự 權quyền 始thỉ 。 造tạo 車xa 自tự 輿dư 始thỉ 。 故cố 謂vị 權quyền 輿dư 為vi 始thỉ 。 謂vị 康khang 公công 待đãi 賢hiền 。 禮lễ 意ý 浸tẩm 衰suy 。 不bất 能năng 繼kế 其kỳ 始thỉ 也dã 。

佛Phật 昇thăng 兜Đâu 率Suất 毒độc 龍long 為vi 障chướng 目Mục 連Liên 化hóa 身thân 大đại 小tiểu

難Nan 陀Đà 跋Bạt 難Nan 陀Đà 龍long 兄huynh 弟đệ 。 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 邊biên 。 佛Phật 常thường 飛phi 空không 。 上thượng 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 為vì 母mẫu 說thuyết 法Pháp 。 龍long 便tiện 瞋sân 恨hận 。 吐thổ 黑hắc 雲vân 暗ám 霧vụ 。 隱ẩn 翳ế 三tam 光quang 。 以dĩ 身thân 遶nhiễu 須Tu 彌Di 七thất 匝táp 。 尾vĩ 拖tha 海hải 水thủy 。 頭đầu 枕chẩm 山sơn 頂đảnh 。 目Mục 連Liên 乃nãi 倍bội 現hiện 其kỳ 身thân 。 遶nhiễu 須Tu 彌Di 十thập 四tứ 匝táp 。 尾vĩ 拖tha 海hải 外ngoại 。 頭đầu 枕chẩm 梵Phạm 宮cung 。 龍long 猶do 瞋sân 甚thậm 。 雨vũ 金kim 剛cang 砂sa 。 目Mục 連Liên 變biến 砂sa 以dĩ 為vi 實thật 華hoa 。 輕khinh 軟nhuyễn 可khả 愛ái 。 猶do 瞋sân 不bất 已dĩ 。 連liên 乃nãi 化hóa 為vi 細tế 身thân 。 入nhập 龍long 身thân 內nội 。 眼nhãn 入nhập 耳nhĩ 出xuất 。 耳nhĩ 入nhập 鼻tị 出xuất 。 龍long 受thọ 苦khổ 痛thống 。 其kỳ 心tâm 乃nãi 服phục 。 見kiến 彌di 陀đà 演diễn 義nghĩa 。

外ngoại 道đạo 移di 山sơn 制chế 之chi 不bất 動động 目Mục 連Liên 平bình 為vi 大đại 地địa

外ngoại 道đạo 師sư 徒đồ 五ngũ 百bách 。 用dụng 咒chú 移di 山sơn 。 經kinh 一nhất 月nguyệt 日nhật 。 山sơn 根căn 已dĩ 動động 。 目Mục 連Liên 念niệm 言ngôn 。 此thử 山sơn 若nhược 移di 。 多đa 所sở 損tổn 害hại 。 即tức 於ư 山sơn 頂đảnh 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 山sơn 還hoàn 不bất 動động 。 外ngoại 道đạo 相tương 謂vị 。 我ngã 法pháp 動động 山sơn 。 計kế 日nhật 必tất 移di 。 云vân 何hà 安an 固cố 。 還hoàn 若nhược 于vu 初sơ 。 必tất 是thị 沙Sa 門Môn 使sử 爾nhĩ 。 如như 是thị 自tự 知tri 力lực 弱nhược 。 歸quy 心tâm 佛Phật 法Pháp 。 見kiến 鈔sao 演diễn 定định 本bổn 。

天thiên 祠từ 焚phần 身thân

昔tích 者giả 外ngoại 國quốc 王vương 有hữu 女nữ 。 名danh 曰viết 狗cẩu 頭đầu 。 有hữu 捕bộ 魚ngư 人nhân 。 名danh 述thuật 婆bà 伽già 。 途đồ 中trung 遙diêu 見kiến 王vương 女nữ 在tại 高cao 樓lâu 上thượng 窗song 中trung 。 染nhiễm 著trước 心tâm 生sanh 。 不bất 肯khẳng 暫tạm 捨xả 。 彌di 歷lịch 多đa 月nguyệt 。 不bất 能năng 飲ẩm 食thực 。 母mẫu 問vấn 其kỳ 故cố 。 以dĩ 情tình 答đáp 母mẫu 。 我ngã 見kiến 王vương 女nữ 。 心tâm 不bất 能năng 忘vong 。 母mẫu 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 小tiểu 人nhân 。 王vương 女nữ 尊tôn 貴quý 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 兒nhi 言ngôn 我ngã 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。 不bất 能năng 暫tạm 忘vong 。 若nhược 不bất 如như 意ý 。 不bất 能năng 得đắc 活hoạt 。 母mẫu 為vi 子tử 故cố 。 入nhập 王vương 宮cung 中trung 。 常thường 送tống 肥phì 魚ngư 。 以dĩ 遺di 王vương 女nữ 。 而nhi 不bất 取thủ 價giá 。 王vương 女nữ 怪quái 問vấn 。 汝nhữ 欲dục 求cầu 何hà 事sự 。 母mẫu 白bạch 王vương 女nữ 。 願nguyện 卻khước 左tả 右hữu 。 當đương 以dĩ 情tình 告cáo 。 我ngã 惟duy 有hữu 一nhất 子tử 。 敬kính 慕mộ 王vương 女nữ 。 情tình 結kết 成thành 病bệnh 。 命mạng 不bất 久cửu 遠viễn 。 願nguyện 垂thùy 愍mẫn 念niệm 。 賜tứ 其kỳ 生sanh 命mạng 。 王vương 女nữ 言ngôn 曰viết 。 語ngữ 彼bỉ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 於ư 某mỗ 天thiên 祠từ 中trung 。 住trụ 天thiên 像tượng 後hậu 。 母mẫu 還hoàn 語ngữ 子tử 。 汝nhữ 願nguyện 已dĩ 得đắc 。 告cáo 之chi 如như 上thượng 。 沐mộc 浴dục 新tân 衣y 。 在tại 天thiên 像tượng 後hậu 住trụ 。 王vương 女nữ 至chí 時thời 。 白bạch 其kỳ 父phụ 王vương 。 我ngã 有hữu 不bất 吉cát 。 須tu 至chí 天thiên 祠từ 。 以dĩ 求cầu 吉cát 福phước 。 王vương 言ngôn 大đại 善thiện 。 即tức 嚴nghiêm 車xa 五ngũ 百bách 乘thừa 。 出xuất 至chí 天thiên 祠từ 。 既ký 到đáo 。 敕sắc 從tùng 者giả 齊tề 門môn 而nhi 止chỉ 。 獨độc 入nhập 天thiên 祠từ 。 天thiên 神thần 思tư 惟duy 。 此thử 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 王vương 為vi 施thí 主chủ 。 不bất 可khả 令linh 此thử 小tiểu 人nhân 毀hủy 辱nhục 王vương 女nữ 。 即tức 魘yểm 此thử 人nhân 。 令linh 睡thụy 不bất 覺giác 。 王vương 女nữ 既ký 入nhập 。 見kiến 其kỳ 睡thụy 重trọng/trùng 。 推thôi 之chi 不bất 寤ngụ 。 即tức 以dĩ 瓔anh 珞lạc 直trực 十thập 萬vạn 兩lượng 金kim 。 遺di 之chi 而nhi 去khứ 。 去khứ 後hậu 此thử 人nhân 覺giác 已dĩ 。 見kiến 有hữu 瓔anh 珞lạc 。 又hựu 問vấn 眾chúng 人nhân 。 知tri 王vương 女nữ 來lai 。 情tình 願nguyện 不bất 遂toại 。 憂ưu 恨hận 懊áo 惱não 。 婬dâm 火hỏa 內nội 發phát 。 自tự 燒thiêu 而nhi 死tử 。 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận 。

六lục 祖tổ 延diên 頸cảnh

僧Tăng 志chí 徹triệt 。 初sơ 名danh 行hành 昌xương 。 姓tánh 張trương 。 少thiểu 任nhậm 俠hiệp 。 自tự 南nam 北bắc 分phân 化hóa 。 二nhị 宗tông 主chủ 雖tuy 忘vong 彼bỉ 我ngã 。 而nhi 徒đồ 侶lữ 競cạnh 起khởi 愛ái 憎tăng 。 此thử 宗tông 既ký 自tự 立lập 秀Tú 師Sư 為vi 六lục 祖tổ 。 忌kỵ 祖tổ 傳truyền 衣y 。 天thiên 下hạ 所sở 聞văn 。 囑chúc 行hành 昌xương 刺thứ 祖tổ 。 祖tổ 心tâm 通thông 預dự 知tri 其kỳ 事sự 。 置trí 金kim 十thập 兩lưỡng 於ư 座tòa 間gian 。 昌xương 懷hoài 刃nhận 入nhập 室thất 。 祖tổ 舒thư 頸cảnh 就tựu 之chi 。 昌xương 揮huy 刃nhận 者giả 三tam 。 都đô 無vô 所sở 損tổn 。 祖tổ 曰viết 。 正chánh 劒kiếm 不bất 邪tà 。 邪tà 劒kiếm 不bất 正chánh 。 只chỉ 負phụ 汝nhữ 金kim 。 不bất 負phụ 汝nhữ 命mạng 。 昌xương 驚kinh 仆phó 。 久cửu 而nhi 方phương 蘇tô 。 求cầu 哀ai 悔hối 過quá 。 願nguyện 出xuất 家gia 。 祖tổ 以dĩ 金kim 授thọ 曰viết 。 汝nhữ 且thả 去khứ 。 恐khủng 眾chúng 或hoặc 害hại 汝nhữ 。 他tha 日nhật 易dị 形hình 而nhi 來lai 。 吾ngô 當đương 攝nhiếp 受thọ 。 昌xương 稟bẩm 旨chỉ 宵tiêu 遁độn 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

同đồng 氣khí 相tương 求cầu 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng

周chu 易dị 。 子tử 曰viết 。 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng 。 同đồng 氣khí 相tương 求cầu 。 水thủy 流lưu 濕thấp 。 火hỏa 就tựu 燥táo 。 雲vân 從tùng 龍long 。 風phong 從tùng 虎hổ 。 聖thánh 人nhân 作tác 而nhi 萬vạn 物vật 覩đổ 。 本bổn 乎hồ 天thiên 者giả 親thân 上thượng 。 本bổn 乎hồ 地địa 者giả 親thân 下hạ 。 則tắc 各các 從tùng 其kỳ 類loại 也dã 。 註chú 云vân 。 凡phàm 聲thanh 同đồng 必tất 此thử 唱xướng 彼bỉ 和hòa 而nhi 相tương 應ứng 。 氣khí 同đồng 必tất 此thử 施thí 彼bỉ 受thọ 相tương 求cầu 。

跛bả 驢lư

楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 建kiến 立lập 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 住trụ 已dĩ 。 於ư 上thượng 聖thánh 智trí 三tam 相tương/tướng 。 當đương 勤cần 修tu 學học 。 何hà 等đẳng 為vi 聖thánh 智trí 三tam 相tương 當đương 勤cần 修tu 學học 。

所sở 謂vị 無vô 所sở 有hữu 相tướng 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 自tự 願nguyện 處xứ 相tương/tướng 。 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 究cứu 竟cánh 之chi 相tướng 。 修tu 行hành 得đắc 此thử 。 已dĩ 能năng 捨xả 跛bả 驢lư 心tâm 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 。 得đắc 最tối 勝thắng 子tử 第đệ 八bát 之chi 地địa 。 註chú 云vân 。 修tu 行hành 得đắc 此thử 者giả 。 謂vị 通thông 教giáo 利lợi 根căn 。 觀quán 空không 不bất 空không 。 知tri 一nhất 心tâm 中trung 本bổn 具cụ 此thử 三tam 相tương/tướng 也dã 。 能năng 捨xả 跛bả 驢lư 智trí 慧tuệ 者giả 。 謂vị 超siêu 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 所sở 有hữu 空không 慧tuệ 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 體thể 空không 智trí 慧tuệ 。 但đãn 行hành 於ư 空không 。 不bất 能năng 雙song 行hành 空không 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 跛bả 。 見kiến 楞lăng 伽già 義nghĩa 疏sớ/sơ 。

○# 卷quyển 六lục

妄vọng 竊thiết 神thần 器khí

駱lạc 賓tân 王vương 。 為vi 徐từ 敬kính 業nghiệp 討thảo 武võ 瞾# 檄# 云vân 。 踐tiễn 元nguyên 后hậu 於ư 翬# 翟# 。 陷hãm 吾ngô 君quân 於ư 聚tụ 麀# 。 加gia 以dĩ 虺hủy 蜴# 為vi 心tâm 。 豺sài 狼lang 成thành 性tánh 。 近cận 狎hiệp 邪tà 僻tích 。 殘tàn 害hại 忠trung 良lương 。 殺sát 姊tỷ 屠đồ 兄huynh 。 弑# 君quân 鴆chậm 母mẫu 。 神thần 人nhân 之chi 所sở 同đồng 嫉tật 。 天thiên 地địa 之chi 所sở 不bất 容dung 。 猶do 復phục 包bao 藏tàng 禍họa 心tâm 。 窺khuy 竊thiết 神thần 器khí 。 見kiến 唐đường 文văn 。

博bác 施thí 濟tế 眾chúng

子tử 貢cống 曰viết 。 如như 有hữu 博bác 施thí 於ư 民dân 。 而nhi 能năng 濟tế 眾chúng 。 何hà 如như 。 可khả 謂vị 仁nhân 乎hồ 。 子tử 曰viết 。 何hà 事sự 於ư 仁nhân 。 必tất 也dã 聖thánh 乎hồ 。 堯# 舜thuấn 其kỳ 猶do 病bệnh 諸chư 。 註chú 云vân 。 仁nhân 者giả 心tâm 無vô 窮cùng 而nhi 量lượng 有hữu 限hạn 。 博bác 施thí 濟tế 眾chúng 。 豈khởi 止chỉ 仁nhân 而nhi 已dĩ 。 必tất 也dã 全toàn 體thể 仁nhân 道đạo 。 而nhi 造tạo 其kỳ 極cực 之chi 聖thánh 人nhân 。 然nhiên 後hậu 能năng 之chi 乎hồ 。 然nhiên 聖thánh 如như 堯# 舜thuấn 。 其kỳ 心tâm 猶do 歉# 然nhiên 。 常thường 若nhược 有hữu 所sở 不bất 足túc 也dã 。 見kiến 論luận 語ngữ 上thượng 。

親thân 親thân 仁nhân 民dân

孟# 子tử 曰viết 。 君quân 子tử 之chi 於ư 物vật 也dã 。 愛ái 之chi 而nhi 弗phất 仁nhân 。 於ư 民dân 也dã 。 仁nhân 之chi 而nhi 弗phất 親thân 。 親thân 親thân 而nhi 仁nhân 民dân 。 仁nhân 民dân 而nhi 愛ái 物vật 。 註chú 云vân 。 君quân 子tử 隆long 一nhất 本bổn 之chi 恩ân 以dĩ 親thân 其kỳ 親thân 。 而nhi 因nhân 推thôi 親thân 親thân 之chi 念niệm 以dĩ 仁nhân 民dân 。 自tự 不bất 得đắc 以dĩ 待đãi 親thân 者giả 。 槩# 施thí 之chi 民dân 也dã 。 擴# 民dân 胞bào 之chi 度độ 以dĩ 仁nhân 其kỳ 民dân 。 而nhi 因nhân 推thôi 仁nhân 民dân 之chi 心tâm 以dĩ 愛ái 物vật 。 自tự 不bất 得đắc 以dĩ 待đãi 民dân 者giả 。 概khái 施thí 之chi 物vật 也dã 。 見kiến 盡tận 心tâm 篇thiên 。

三tam 台thai 輔phụ 相tướng

朱chu 子tử 小tiểu 學học 集tập 註chú 云vân 。 周chu 以dĩ 太thái 師sư 太thái 傅phó/phụ 太thái 保bảo 為vi 三tam 公công 。 東đông 漢hán 以dĩ 太thái 尉úy 司ty 徒đồ 司ty 空không 為vi 三tam 公công 。 天thiên 文văn 志chí 云vân 。 三tam 台thai 六lục 星tinh 。 兩lưỡng 兩lưỡng 而nhi 比tỉ 。 西tây 近cận 文văn 昌xương 二nhị 星tinh 曰viết 上thượng 台thai 。 次thứ 二nhị 星tinh 曰viết 中trung 台thai 。 東đông 二nhị 星tinh 曰viết 下hạ 台thai 。 在tại 人nhân 為vi 三tam 公công 位vị 。 正chánh 字tự 通thông 云vân 。 三tam 台thai 星tinh 名danh 。 又hựu 台thai 鼎đỉnh 三tam 公công 之chi 稱xưng 。 如như 星tinh 之chi 有hữu 三tam 台thai 。 鼎đỉnh 之chi 有hữu 三tam 足túc 也dã 。 又hựu 秦tần 武võ 王vương 二nhị 年niên 。 初sơ 置trí 丞thừa 相tương/tướng 。 又hựu 輔phụ 弼bật 疑nghi 丞thừa 謂vị 之chi 四tứ 輔phụ 。 比tỉ 我ngã 而nhi 相tương/tướng 之chi 謂vị 之chi 輔phụ 。 拂phất 我ngã 而nhi 相tương/tướng 之chi 謂vị 之chi 弼bật 。 疑nghi 擬nghĩ 其kỳ 前tiền 。 丞thừa 承thừa 其kỳ 後hậu 。 又hựu 四tứ 輔phụ 星tinh 名danh 。 四tứ 星tinh 輔phụ 佐tá 北bắc 極cực 。

三tam 從tùng 四tứ 德đức

孔khổng 子tử 曰viết 。 婦phụ 人nhân 伏phục 於ư 人nhân 者giả 也dã 。 是thị 故cố 無vô 專chuyên 制chế 之chi 義nghĩa 。 有hữu 三tam 從tùng 之chi 道đạo 。 在tại 家gia 從tùng 父phụ 。 適thích 人nhân 從tùng 夫phu 。 夫phu 死tử 從tùng 子tử 。 無vô 所sở 敢cảm 自tự 遂toại 也dã 。 出xuất 朱chu 子tử 小tiểu 學học 。 與dữ 禮lễ 記ký 家gia 語ngữ 。 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。

四tứ 德đức 者giả 。 一nhất 婦phụ 德đức 貞trinh 順thuận 也dã 。 二nhị 婦phụ 言ngôn 辭từ 令linh 也dã 。 三tam 婦phụ 容dung 婉uyển 娩# 也dã 。 四tứ 婦phụ 功công 絲ti 麻ma 也dã 。 出xuất 禮lễ 記ký 昏hôn 義nghĩa 篇thiên 。

詩thi 云vân 之chi 死tử 矢thỉ 靡mĩ 他tha

詩thi 經kinh 鄘# 風phong 柏# 舟chu 章chương 云vân 。 汎# 彼bỉ 柏# 舟chu 。 在tại 彼bỉ 中trung 河hà 。 [髟/冗]# 彼bỉ 兩lưỡng 髦mao 。 實thật 維duy 我ngã 儀nghi 。 之chi 死tử 矢thỉ 靡mĩ 他tha 。 母mẫu 也dã 天thiên 只chỉ 。 不bất 諒# 人nhân 只chỉ 。 註chú 小tiểu 序tự 柏# 舟chu 。 共cộng 姜# 自tự 誓thệ 也dã 。 謂vị 衛vệ 世thế 子tử 共cộng 伯bá 蚤tảo 死tử 。 其kỳ 妻thê 共cộng 姜# 守thủ 義nghĩa 。 父phụ 母mẫu 欲dục 奪đoạt 而nhi 嫁giá 之chi 。 故cố 共cộng 姜# 自tự 誓thệ 以dĩ 絕tuyệt 之chi 也dã 。 言ngôn 舟chu 既ký 在tại 河hà 。 必tất 不bất 可khả 離ly 。 結kết 髮phát 成thành 親thân 。 豈khởi 有hữu 再tái 嫁giá 。 已dĩ 成thành 終chung 身thân 一nhất 定định 之chi 儀nghi 。 吾ngô 必tất 誓thệ 死tử 無vô 他tha 。 然nhiên 母mẫu 生sanh 育dục 之chi 恩ân 如như 天thiên 。 使sử 我ngã 失thất 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 信tín 我ngã 心tâm 之chi 所sở 守thủ 也dã 。

刻khắc 舟chu

幼ấu 學học 云vân 。 刻khắc 舟chu 求cầu 劒kiếm 。 固cố 而nhi 不bất 通thông 。 註chú 引dẫn 列liệt 子tử 云vân 。 楚sở 人nhân 行hành 舟chu 。 劒kiếm 墮đọa 於ư 水thủy 。 遽cự 刻khắc 舟chu 求cầu 之chi 曰viết 。 吾ngô 劒kiếm 從tùng 此thử 墮đọa 。

羅la 剎sát 向hướng 日nhật 不bất 見kiến

智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 有hữu 人nhân 見kiến 異dị 事sự 。 皆giai 審thẩm 問vấn 之chi 。 後hậu 時thời 曠khoáng 野dã 中trung 行hành 。 逢phùng 羅la 剎sát 執chấp 捉tróc 。 其kỳ 人nhân 見kiến 捉tróc 必tất 死tử 。 然nhiên 見kiến 羅la 剎sát 。 胸hung 白bạch 背bối/bội 黑hắc 。 怪quái 問vấn 所sở 由do 。 羅la 剎sát 答đáp 曰viết 。 我ngã 一nhất 生sanh 來lai 。 不bất 喜hỷ 見kiến 日nhật 。 所sở 以dĩ 常thường 背bối/bội 日nhật 行hành 。 故cố 前tiền 白bạch 後hậu 黑hắc 。 其kỳ 人nhân 解giải 意ý 。 急cấp 掣xiết 其kỳ 手thủ 。 遂toại 向hướng 日nhật 走tẩu 。 羅la 剎sát 向hướng 日nhật 不bất 見kiến 。 其kỳ 人nhân 得đắc 脫thoát 。 因nhân 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 勤cần 學học 第đệ 一nhất 道đạo 。 勤cần 問vấn 第đệ 一nhất 方phương 。 路lộ 逢phùng 羅la 剎sát 難nạn/nan 。 背bối/bội 陰ấm 向hướng 太thái 陽dương 。

土thổ/độ 地địa 不bất 見kiến 洞đỗng 山sơn

洞đỗng 山sơn 和hòa 尚thượng 。 一nhất 生sanh 住trụ 院viện 。 土thổ/độ 地địa 神thần 覔# 他tha 踪# 跡tích 不bất 見kiến 。 一nhất 日nhật 厨trù 前tiền 拋phao 撒tản 米mễ 麵miến 。 洞đỗng 山sơn 起khởi 心tâm 曰viết 。 常thường 住trụ 物vật 色sắc 。 何hà 得đắc 作tác 踐tiễn 如như 此thử 。 土thổ/độ 地địa 神thần 遂toại 得đắc 一nhất 見kiến 。 便tiện 禮lễ 拜bái 。 見kiến 碧bích 巖nham 集tập 第đệ 十thập 卷quyển 。

鬼quỷ 使sứ 不bất 見kiến 事sự 僧Tăng

鹽diêm 官quan 會hội 下hạ 。 有hữu 一nhất 主chủ 事sự 僧Tăng 。 忽hốt 見kiến 鬼quỷ 使sứ 來lai 追truy 。 僧Tăng 告cáo 曰viết 。 某mỗ 甲giáp 身thân 為vi 主chủ 事sự 。 未vị 暇hạ 修tu 行hành 。 乞khất 容dung 七thất 日nhật 得đắc 否phủ/bĩ 。 使sử 曰viết 。 待đãi 為vi 白bạch 王vương 。 若nhược 許hứa 即tức 七thất 日nhật 後hậu 來lai 。 不bất 許hứa 須tu 臾du 便tiện 至chí 。 言ngôn 訖ngật 不bất 見kiến 。 至chí 七thất 日nhật 後hậu 。 覔# 其kỳ 僧Tăng 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 第đệ 七thất 卷quyển 。

忘vong 身thân 及cập 親thân

孔khổng 子tử 答đáp 樊phàn 遲trì 辨biện 惑hoặc 問vấn 曰viết 。 一nhất 朝triêu 之chi 忿phẫn 忘vong 其kỳ 身thân 。 以dĩ 及cập 其kỳ 親thân 。 非phi 惑hoặc 與dữ 。 註chú 云vân 。 知tri 一nhất 朝triêu 之chi 忿phẫn 為vi 甚thậm 微vi 。 而nhi 禍họa 及cập 其kỳ 親thân 為vi 甚thậm 大đại 。 則tắc 有hữu 以dĩ 辨biện 惑hoặc 。 而nhi 其kỳ 忿phẫn 矣hĩ 。 見kiến 論luận 語ngữ 下hạ 。

不bất 孝hiếu 有hữu 三tam 無vô 後hậu 為vi 大đại

孟# 子tử 曰viết 。 不bất 孝hiếu 有hữu 三tam 。 無vô 後hậu 為vi 大đại 。 趙triệu 氏thị 曰viết 。 於ư 禮lễ 有hữu 不bất 孝hiếu 者giả 三tam 事sự 。 謂vị 阿a 意ý 曲khúc 從tùng 。 陷hãm 親thân 不bất 義nghĩa 一nhất 也dã 。 家gia 貧bần 親thân 老lão 。 不bất 為vi 祿lộc 仕sĩ 二nhị 也dã 。 不bất 娶thú 無vô 子tử 。 絕tuyệt 先tiên 祖tổ 祀tự 三tam 也dã 。 三tam 者giả 之chi 中trung 。 無vô 後hậu 為vi 大đại 。 見kiến 離ly 婁lâu 篇thiên 。

勢thế 如như 游du 刃nhận

庖bào 丁đinh 釋thích 刀đao 對đối 文văn 惠huệ 君quân 曰viết 。 良lương 庖bào 歲tuế 更cánh 刀đao 割cát 也dã 。 族tộc 庖bào 月nguyệt 更cánh 刀đao 析tích 也dã 。 今kim 臣thần 之chi 刀đao 。 十thập 九cửu 年niên 矣hĩ 。 所sở 解giải 數số 千thiên 牛ngưu 矣hĩ 。 而nhi 刀đao 刃nhận 若nhược 新tân 發phát 於ư 硎# 。 彼bỉ 節tiết 者giả 有hữu 間gian 。 而nhi 刀đao 刃nhận 無vô 厚hậu 。 以dĩ 無vô 厚hậu 入nhập 有hữu 間gian 。 恢khôi 恢khôi 乎hồ 其kỳ 於ư 遊du 刃nhận 。 必tất 有hữu 餘dư 地địa 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 十thập 九cửu 年niên 而nhi 刀đao 刃nhận 若nhược 新tân 發phát 於ư 硎# 。 註chú 言ngôn 。 刀đao 之chi 所sở 以dĩ 不bất 傷thương 缺khuyết 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 牛ngưu 之chi 骨cốt 節tiết 之chi 間gian 。 自tự 有hữu 天thiên 然nhiên 之chi 空không 處xứ 。 且thả 刀đao 刃nhận 薄bạc 而nhi 不bất 厚hậu 。 以dĩ 至chí 薄bạc 之chi 刀đao 刃nhận 。 入nhập 有hữu 空không 之chi 骨cốt 節tiết 。 則tắc 恢khôi 恢khôi 寬khoan 大đại 。 任nhậm 其kỳ 游du 刃nhận 。 尚thượng 有hữu 餘dư 地địa 。 又hựu 何hà 傷thương 鋒phong 犯phạm 手thủ 之chi 有hữu 。 所sở 以dĩ 十thập 九cửu 年niên 。 而nhi 刀đao 若nhược 發phát 硎# 也dã 。 見kiến 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 養dưỡng 生sanh 主chủ 。

聲thanh 名danh 洋dương 溢dật 乎hồ 中trung 國quốc

中trung 庸dong 云vân 。 溥phổ 博bác 淵uyên 泉tuyền 。 而nhi 時thời 出xuất 之chi 。 溥phổ 博bác 如như 天thiên 。 淵uyên 泉tuyền 如như 淵uyên 。 見kiến 而nhi 民dân 莫mạc 不bất 敬kính 。 言ngôn 而nhi 民dân 莫mạc 不bất 信tín 。 行hành 而nhi 民dân 莫mạc 不bất 悅duyệt 。 是thị 以dĩ 聲thanh 名danh 洋dương 溢dật 乎hồ 中trung 國quốc 。 施thí 及cập 蠻# 貊# 。 註chú 云vân 。 五ngũ 者giả 之chi 德đức 。 充sung 積tích 既ký 盛thịnh 。 而nhi 發phát 見kiến 又hựu 當đương 可khả 。 是thị 以dĩ 休hưu 聲thanh 美mỹ 名danh 。 充sung 滿mãn 乎hồ 中trung 國quốc 。 而nhi 徧biến 及cập 蠻# 貊# 。 皆giai 敬kính 信tín 悅duyệt 焉yên 。

迷mê 途đồ 未vị 遠viễn

陶đào 潛tiềm 歸quy 去khứ 來lai 辭từ 云vân 。 歸quy 去khứ 來lai 兮hề 。 田điền 園viên 將tương 蕪# 胡hồ 不bất 歸quy 。 既ký 自tự 以dĩ 心tâm 為vi 形hình 役dịch 。 奚hề 惆trù 悵trướng 而nhi 獨độc 悲bi 。 悟ngộ 已dĩ 往vãng 之chi 不bất 諫gián 。 知tri 來lai 者giả 之chi 可khả 追truy 。 實thật 迷mê 途đồ 其kỳ 未vị 遠viễn 。 覺giác 今kim 是thị 而nhi 昨tạc 非phi 。 貫quán 通thông 解giải 云vân 。 前tiền 之chi 為vi 令linh 。 雖tuy 在tại 迷mê 途đồ 。 今kim 忽hốt 歸quy 去khứ 。 則tắc 喜hỷ 迷mê 途đồ 猶do 未vị 遠viễn 也dã 。 既ký 出xuất 迷mê 途đồ 。 愈dũ 覺giác 今kim 日nhật 歸quy 去khứ 為vi 是thị 。 而nhi 昨tạc 日nhật 出xuất 仕sĩ 為vi 非phi 。 則tắc 予# 之chi 歸quy 去khứ 。 無vô 煩phiền 再tái 計kế 矣hĩ 。 見kiến 古cổ 文văn 快khoái 筆bút 。

若nhược 合hợp 符phù 節tiết

孟# 子tử 曰viết 。 舜thuấn 生sanh 於ư 諸chư 馮bằng 。 遷thiên 於ư 負phụ 夏hạ 。 卒thốt 於ư 鳴minh 條điều 。 東đông 夷di 之chi 人nhân 也dã 。 文văn 王vương 生sanh 於ư 岐kỳ 周chu 。 卒thốt 於ư 畢tất 郢# 。 西tây 夷di 之chi 人nhân 也dã 。 地địa 之chi 相tướng 去khứ 也dã 。 千thiên 有hữu 餘dư 里lý 。 世thế 之chi 相tướng 後hậu 也dã 。 千thiên 有hữu 餘dư 歲tuế 。 得đắc 志chí 行hành 乎hồ 中trung 國quốc 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 註chú 言ngôn 。 符phù 節tiết 以dĩ 玉ngọc 為vi 之chi 。 篆# 刻khắc 文văn 字tự 而nhi 中trung 分phân 之chi 。 彼bỉ 此thử 各các 藏tạng 其kỳ 半bán 。 有hữu 故cố 則tắc 左tả 右hữu 相tương/tướng 合hợp 以dĩ 為vi 信tín 也dã 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 言ngôn 其kỳ 同đồng 也dã 。 見kiến 離ly 婁lâu 篇thiên 。

猶do 勝thắng 一nhất 籌trù

舒thư 州châu 白bạch 雲vân 守thủ 端đoan 禪thiền 師sư 。 衡hành 陽dương 葛cát 氏thị 子tử 。 幼ấu 事sự 翰hàn 墨mặc 。 冠quan 依y 茶trà 陵lăng 郁uất 禪thiền 師sư 披phi 削tước 。 往vãng 參tham 楊dương 岐kỳ 。 岐kỳ 一nhất 日nhật 忽hốt 問vấn 受thọ 業nghiệp 師sư 為vi 誰thùy 。 師sư 曰viết 。 茶trà 陵lăng 郁uất 和hòa 尚thượng 。 岐kỳ 曰viết 。 吾ngô 聞văn 伊y 過quá 橋kiều 遭tao 攧# 有hữu 省tỉnh 。 作tác 偈kệ 甚thậm 奇kỳ 。 能năng 記ký 否phủ/bĩ 。 師sư 誦tụng 曰viết 。 我ngã 有hữu 明minh 珠châu 一nhất 顆khỏa 。 久cửu 被bị 塵trần 勞lao 關quan 鎖tỏa 。 今kim 朝triêu 塵trần 盡tận 光quang 生sanh 。 照chiếu 破phá 山sơn 河hà 萬vạn 朵đóa 。 岐kỳ 笑tiếu 而nhi 趨xu 起khởi 。 師sư 愕ngạc 然nhiên 通thông 夕tịch 不bất 寐mị 。 黎lê 明minh 咨tư 詢tuân 之chi 。 適thích 歲tuế 暮mộ 。 岐kỳ 曰viết 。 汝nhữ 見kiến 昨tạc 日nhật 打đả 毆# 儺# 者giả 麼ma 。 曰viết 見kiến 。 岐kỳ 曰viết 。 汝nhữ 一nhất 籌trù 不bất 及cập 渠cừ 。 師sư 復phục 駭hãi 曰viết 。 何hà 謂vị 也dã 。 岐kỳ 曰viết 。 渠cừ 愛ái 人nhân 笑tiếu 。 汝nhữ 怕phạ 人nhân 笑tiếu 。 師sư 大đại 悟ngộ 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

索sách 隱ẩn 行hành 怪quái

子tử 曰viết 。 索sách 隱ẩn 行hành 怪quái 。 後hậu 世thế 有hữu 述thuật 焉yên 。 吾ngô 弗phất 為vi 之chi 矣hĩ 。 註chú 云vân 。 索sách 隱ẩn 行hành 怪quái 。 言ngôn 深thâm 求cầu 隱ẩn 僻tích 之chi 理lý 。 而nhi 過quá 為vi 詭quỷ 異dị 之chi 行hành 也dã 。 然nhiên 以dĩ 其kỳ 足túc 以dĩ 欺khi 世thế 而nhi 盜đạo 名danh 。 故cố 後hậu 世thế 或hoặc 有hữu 稱xưng 述thuật 之chi 者giả 。 此thử 知tri 之chi 過quá 而nhi 不bất 擇trạch 乎hồ 善thiện 。 行hành 之chi 過quá 而nhi 不bất 用dụng 其kỳ 中trung 。 不bất 當đương 強cường/cưỡng 而nhi 強cường/cưỡng 者giả 也dã 。 聖thánh 人nhân 豈khởi 為vi 之chi 哉tai 。 見kiến 中trung 庸dong 。

乘thừa 願nguyện 彌di 綸luân

周chu 易dị 繫hệ 辭từ 云vân 。 易dị 與dữ 天thiên 地địa 準chuẩn 。 故cố 能năng 彌di 綸luân 天thiên 地địa 之chi 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 既ký 準chuẩn 天thiên 地địa 而nhi 作tác 易dị 。 易dị 中trung 所sở 說thuyết 與dữ 天thiên 地địa 理lý 同đồng 。 故cố 能năng 彌di 綸luân 天thiên 地địa 之chi 道đạo 。 持trì 戒giới 之chi 人nhân 斷đoạn 性tánh 。 既ký 無vô 意ý 欲dục 周chu 徧biến 利lợi 生sanh 。 隨tùy 願nguyện 即tức 得đắc 。 故cố 曰viết 彌di 綸luân 。 彌di 綸luân 者giả 周chu 徧biến 義nghĩa 也dã 。

豐phong 干can 饒nhiêu 舌thiệt

豐phong 干can 禪thiền 師sư 。 本bổn 居cư 天thiên 台thai 國quốc 清thanh 寺tự 。 一nhất 日nhật 出xuất 遊du 。 適thích 閭lư 丘khâu 胤dận 。 出xuất 守thủ 台thai 州châu 。 欲dục 之chi 官quan 。 俄nga 病bệnh 頭đầu 風phong 。 召triệu 名danh 醫y 莫mạc 差sai 。 豐phong 干can 偶ngẫu 至chí 其kỳ 家gia 。 以dĩ 淨tịnh 水thủy 噀# 之chi 。 須tu 臾du 祛khư 殄điễn 。 因nhân 大đại 加gia 敬kính 。 問vấn 所sở 從tùng 來lai 。 曰viết 。 天thiên 台thai 國quốc 清thanh 寺tự 。 曰viết 。 彼bỉ 有hữu 賢hiền 達đạt 否phủ/bĩ 。 曰viết 。 寒hàn 山sơn 文Văn 殊Thù 。 拾thập 得đắc 普phổ 賢hiền 。 當đương 就tựu 見kiến 之chi 。 丘khâu 胤dận 至chí 任nhậm 三tam 日nhật 。 到đáo 寺tự 問vấn 曰viết 。 此thử 寺tự 曾tằng 有hữu 豐phong 干can 禪thiền 師sư 否phủ/bĩ 。

時thời 僧Tăng 道đạo 翹kiều 對đối 曰viết 。 有hữu 。 曰viết 。 院viện 在tại 何hà 所sở 。 寒hàn 山sơn 拾thập 得đắc 。 復phục 是thị 何hà 人nhân 。 曰viết 。 豐phong 干can 舊cựu 院viện 。 在tại 經kinh 藏tạng 後hậu 。 今kim 聞văn 無vô 人nhân 。 止chỉ 有hữu 虎hổ 豹báo 來lai 此thử 哮hao 吼hống 耳nhĩ 。 寒hàn 山sơn 拾thập 得đắc 二nhị 人nhân 。 見kiến 在tại 僧Tăng 厨trù 執chấp 役dịch 。 丘khâu 胤dận 入nhập 干can 房phòng 。 唯duy 見kiến 虎hổ 跡tích 縱tung 橫hoành 。 又hựu 問vấn 干can 在tại 此thử 。 有hữu 何hà 行hành 業nghiệp 。 曰viết 惟duy 事sự 舂thung 穀cốc 。 供cung 僧Tăng 粥chúc 食thực 。 如như 是thị 再tái 三tam 嗟ta 歎thán 。 乃nãi 入nhập 厨trù 見kiến 二nhị 人nhân 拜bái 之chi 。 二nhị 人nhân 起khởi 走tẩu 曰viết 。 豐phong 干can 饒nhiêu 舌thiệt 。 彌di 陀đà 不bất 識thức 。 禮lễ 我ngã 何hà 為vi 。 遂toại 攜huề 手thủ 出xuất 松tùng 門môn 。 更cánh 不bất 復phục 入nhập 寺tự 焉yên 。 詳tường 見kiến 神thần 僧Tăng 傳truyền 。

杜đỗ 順thuận 示thị 偈kệ

法Pháp 界Giới 宗tông 初sơ 祖tổ 杜đỗ 順thuận 和hòa 尚thượng 。 名danh 法pháp 順thuận 。 敕sắc 號hiệu 帝đế 心tâm 。 俗tục 姓tánh 杜đỗ 氏thị 。 雍ung 州châu 萬vạn 年niên 縣huyện 杜đỗ 陵lăng 人nhân 也dã 。 生sanh 於ư 陳trần 武võ 帝đế 永vĩnh 定định 二nhị 年niên 。 年niên 十thập 五ngũ 。 代đại 兄huynh 行hành 營doanh 。 不bất 舉cử 鋒phong 刃nhận 。 賊tặc 軍quân 便tiện 退thoái 。 不bất 樂nhạo 官quan 榮vinh 。 請thỉnh 歸quy 養dưỡng 親thân 。 至chí 年niên 十thập 八bát 。 即tức 禮lễ 因nhân 聖thánh 寺tự 魏ngụy 珍trân 禪thiền 師sư 落lạc 髮phát 。

時thời 感cảm 地địa 動động 。 地địa 神thần 捧phủng 盤bàn 承thừa 之chi 。 後hậu 遊du 方phương 演diễn 化hóa 。 於ư 終chung 南nam 山sơn 。 作tác 法Pháp 界Giới 觀quán 。 唐đường 太thái 宗tông 詔chiếu 謂vị 之chi 曰viết 。 朕trẫm 苦khổ 勞lao 熱nhiệt 。 久cửu 而nhi 不bất 愈dũ 。 師sư 之chi 神thần 力lực 。 何hà 以dĩ 蠲quyên 除trừ 。 師sư 曰viết 。 聖thánh 德đức 御ngự 宇vũ 。 妖yêu 何hà 能năng 為vi 。 但đãn 頒ban 大đại 赦xá 。 聖thánh 體thể 必tất 愈dũ 。 帝đế 納nạp 師sư 言ngôn 。 大đại 赦xá 天thiên 下hạ 。 帝đế 疾tật 遂toại 愈dũ 。 賜tứ 號hiệu 帝đế 心tâm 。 於ư 貞trinh 觀quán 十thập 四tứ 年niên 。 坐tọa 脫thoát 於ư 南nam 郊giao 義nghĩa 善thiện 寺tự 。 春xuân 秋thu 八bát 十thập 有hữu 四tứ 。 師sư 未vị 終chung 前tiền 。 有hữu 一nhất 門môn 人nhân 告cáo 假giả 。 師sư 問vấn 將tương 何hà 往vãng 。 僧Tăng 曰viết 。 欲dục 往vãng 五ngũ 臺đài 禮lễ 文Văn 殊Thù 去khứ 。 師sư 微vi 笑tiếu 曰viết 。 汝nhữ 必tất 欲dục 去khứ 。 吾ngô 有hữu 一nhất 偈kệ 。 可khả 助trợ 汝nhữ 行hành 色sắc 。 當đương 消tiêu 息tức 之chi 。 偈kệ 曰viết 。 遊du 子tử 漫mạn 奔bôn 波ba 。 臺đài 山sơn 禮lễ 土thổ/độ 坡# 。 文Văn 殊Thù 秪# 者giả 是thị 。 何hà 處xứ 覓mịch 彌di 陀đà 。 僧Tăng 不bất 喻dụ 旨chỉ 。 遂toại 去khứ 。 至chí 臺đài 山sơn 遇ngộ 老lão 士sĩ 。 問vấn 子tử 何hà 來lai 。 僧Tăng 曰viết 。 禮lễ 文Văn 殊Thù 來lai 。 士sĩ 曰viết 。 文Văn 殊Thù 今kim 不bất 在tại 山sơn 。 子tử 來lai 何hà 益ích 。 僧Tăng 曰viết 。 文Văn 殊Thù 今kim 在tại 何hà 所sở 。 士sĩ 曰viết 。 在tại 長trường/trưởng 安an 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 去khứ 也dã 。 僧Tăng 曰viết 。 某mỗ 是thị 長trường/trưởng 安an 人nhân 。 今kim 長trường/trưởng 安an 誰thùy 為vi 文Văn 殊Thù 。 士sĩ 曰viết 。 杜đỗ 順thuận 和hòa 尚thượng 乃nãi 文Văn 殊Thù 耳nhĩ 。 僧Tăng 聞văn 聳tủng 然nhiên 失thất 聲thanh 曰viết 。 杜đỗ 順thuận 是thị 我ngã 師sư 也dã 。 奄yểm 忽hốt 中trung 老lão 士sĩ 乃nãi 失thất 。 僧Tăng 審thẩm 所sở 告cáo 不bất 妄vọng 。 兼kiêm 道đạo 而nhi 迴hồi 。 至chí 滻# 水thủy 。 水thủy 忽hốt 瀑bộc 漲trương 。 凡phàm 三tam 日nhật 方phương 濟tế 。 到đáo 寺tự 。 和hòa 尚thượng 昨tạc 日nhật 已dĩ 化hóa 矣hĩ 。 以dĩ 此thử 方phương 知tri 是thị 文Văn 殊Thù 應ưng 身thân 也dã 。 詳tường 見kiến 會hội 玄huyền 記ký 。

○# 卷quyển 七thất

無vô 作tác 戒giới 體thể

毗Tỳ 尼Ni 儀nghi 範phạm 云vân 。 於ư 正chánh 受thọ 戒giới 時thời 。 發phát 上thượng 品phẩm 之chi 心tâm 思tư 業nghiệp 用dụng 力lực 。 運vận 想tưởng 法Pháp 界Giới 。 徧biến 緣duyên 一nhất 切thiết 情tình 非phi 情tình 境cảnh 。 於ư 彼bỉ 境cảnh 上thượng 。 現hiện 起khởi 不bất 婬dâm 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 妄vọng 等đẳng 無vô 作tác 假giả 色sắc 。 是thị 色sắc 非phi 四tứ 大đại 合hợp 成thành 。 故cố 稱xưng 無vô 作tác 。 亦diệc 非phi 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 等đẳng 。 故cố 曰viết 假giả 色sắc 。 自tự 此thử 現hiện 起khởi 之chi 後hậu 。 恆hằng 依y 於ư 心tâm 。 念niệm 念niệm 不bất 忘vong 。

時thời 時thời 守thủ 護hộ 。 是thị 則tắc 色sắc 為vi 能năng 依y 。 心tâm 是thị 所sở 依y 。 心tâm 為vi 能năng 護hộ 。 色sắc 為vi 所sở 護hộ 。 心tâm 色sắc 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 戒giới 體thể 。

乾can/kiền/càn 之chi 四tứ 德đức

周chu 易dị 乾can/kiền/càn 卦# 象tượng 辭từ 云vân 。 乾can/kiền/càn 元nguyên 亨# 利lợi 貞trinh 。 文văn 言ngôn 曰viết 。 元nguyên 者giả 善thiện 之chi 長trường/trưởng 也dã 。 亨# 者giả 嘉gia 之chi 會hội 也dã 。 利lợi 者giả 義nghĩa 之chi 和hòa 也dã 。 貞trinh 者giả 事sự 之chi 幹cán 也dã 。 君quân 子tử 體thể 仁nhân 足túc 以dĩ 長trường/trưởng 人nhân 。 嘉gia 會hội 足túc 以dĩ 合hợp 禮lễ 。 利lợi 物vật 足túc 以dĩ 和hòa 義nghĩa 。 貞trinh 固cố 足túc 以dĩ 幹cán 事sự 。 君quân 子tử 行hành 此thử 四tứ 德đức 者giả 。 故cố 曰viết 乾can/kiền/càn 元nguyên 亨# 利lợi 貞trinh 。 解giải 曰viết 。 元nguyên 者giả 乾can/kiền/càn 德đức 初sơ 發phát 。 資tư 始thỉ 萬vạn 物vật 。 萬vạn 物vật 各các 得đắc 其kỳ 生sanh 生sanh 之chi 仁nhân 。 故cố 為vi 善thiện 之chi 長trường/trưởng 也dã 。 亨# 者giả 生sanh 物vật 之chi 通thông 嘉gia 。 資tư 長trường/trưởng 之chi 流lưu 形hình 。 運vận 雲vân 行hành 雨vũ 施thí 之chi 潤nhuận 澤trạch 。 故cố 為vi 嘉gia 之chi 會hội 也dã 。 利lợi 者giả 乾can/kiền/càn 道đạo 不bất 獨độc 發phát 。 而nhi 與dữ 坤# 合hợp 德đức 。 以dĩ 成thành 利lợi 物vật 之chi 功công 。 故cố 為vi 義nghĩa 之chi 和hòa 也dã 。 貞trinh 者giả 保bảo 合hợp 太thái 和hòa 。 凝ngưng 聚tụ 貞trinh 固cố 。 萬vạn 物vật 之chi 性tánh 命mạng 。 以dĩ 存tồn 復phục 發phát 不bất 已dĩ 之chi 仁nhân 。 故cố 為vi 事sự 之chi 幹cán 也dã 。 君quân 子tử 效hiệu 元nguyên 善thiện 之chi 長trường/trưởng 。 則tắc 能năng 體thể 仁nhân 之chi 端đoan 而nhi 愛ái 人nhân 。 故cố 足túc 以dĩ 長trường/trưởng 人nhân 矣hĩ 。 行hành 嘉gia 會hội 之chi 亨# 。 則tắc 能năng 以dĩ 嘉gia 美mỹ 而nhi 會hội 禮lễ 。 故cố 足túc 以dĩ 合hợp 禮lễ 矣hĩ 。 以dĩ 當đương 然nhiên 之chi 利lợi 而nhi 濟tế 眾chúng 。 故cố 足túc 以dĩ 和hòa 義nghĩa 矣hĩ 。 以dĩ 正chánh 固cố 之chi 守thủ 而nhi 中trung 主chủ 。 故cố 足túc 以dĩ 幹cán 事sự 矣hĩ 。 君quân 子tử 行hành 此thử 四tứ 德đức 者giả 。 言ngôn 君quân 子tử 能năng 行hành 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 之chi 四tứ 德đức 。 則tắc 合hợp 乎hồ 元nguyên 亨# 利lợi 貞trinh 之chi 乾can/kiền/càn 道đạo 。 而nhi 人nhân 性tánh 與dữ 天thiên 性tánh 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 矣hĩ 。

蜾# 蠃# 螟minh 蛉linh

詩thi 云vân 。 螟minh 蛉linh 有hữu 子tử 。 蜾# 蠃# 負phụ 之chi 。 註chú 云vân 螟minh 蛉linh 桑tang 上thượng 小tiểu 青thanh 虫trùng 也dã 。 似tự 步bộ 屈khuất 。 蜾# 蠃# 土thổ/độ 蜂phong 也dã 。 似tự 蜂phong 而nhi 小tiểu 腰yêu 。 取thủ 桑tang 虫trùng 負phụ 之chi 於ư 木mộc 孔khổng 中trung 。 祝chúc 曰viết 。 似tự 我ngã 似tự 我ngã 。 七thất 日nhật 而nhi 化hóa 為vi 其kỳ 子tử 。 出xuất 小tiểu 雅nhã 小tiểu 宛uyển 篇thiên 。

華hoa 嚴nghiêm 一nhất 字tự 法Pháp 門môn 海hải 墨mặc 不bất 書thư 一nhất 偈kệ

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 行hạnh 願nguyện 品phẩm 別biệt 行hành 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 一nhất 字tự 法Pháp 門môn 海hải 墨mặc 書thư 而nhi 不bất 盡tận 。 一nhất 毫hào 之chi 善thiện 空không 界giới 盡tận 而nhi 無vô 窮cùng 。 鈔sao 云vân 。 上thượng 句cú 詮thuyên 。 下hạ 句cú 旨chỉ 。 詮thuyên 者giả 。 即tức 善thiện 財tài 所sở 遇ngộ 第đệ 三tam 善thiện 友hữu 海hải 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 云vân 。 我ngã 從tùng 彼bỉ 佛Phật 。 得đắc 此thử 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 憶ức 念niệm 思tư 惟duy 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 以dĩ 大đại 海hải 量lượng 墨mặc 。 須Tu 彌Di 聚tụ 筆bút 。 書thư 此thử 無vô 盡tận 廣quảng 大đại 海hải 藏tạng 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 一nhất 品phẩm 中trung 一nhất 門môn 。 一nhất 門môn 中trung 一nhất 法pháp 。 一nhất 法pháp 中trung 一nhất 義nghĩa 。 一nhất 義nghĩa 中trung 一nhất 句cú 。 乃nãi 至chí 少thiểu 分phần 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 盡tận 能năng 。 具cụ 足túc 書thư 寫tả 。 釋thích 云vân 。 乃nãi 至chí 少thiểu 分phần 者giả 。 即tức 一nhất 字tự 也dã 。 以dĩ 能năng 詮thuyên 一nhất 字tự 。 全toàn 即tức 所sở 詮thuyên 法Pháp 界Giới 。 故cố 即tức 無vô 盡tận 。 不bất 同đồng 諸chư 宗tông 。 能năng 詮thuyên 定định 非phi 所sở 詮thuyên 也dã 。

永vĩnh 明minh 心tâm 賦phú 註chú 云vân 。 聚tụ 須Tu 彌Di 山Sơn 為vi 筆bút 。 未vị 寫tả 普phổ 眼nhãn 經kinh 。 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ 。

惠huệ 迪# 吉cát 從tùng 逆nghịch 凶hung

禹vũ 曰viết 。 惠huệ 迪# 吉cát 。 從tùng 逆nghịch 凶hung 。 惟duy 影ảnh 響hưởng 。 集tập 傳truyền 。 惠huệ 迪# 順thuận 道đạo 。 逆nghịch 反phản 道đạo 者giả 也dã 。 禹vũ 復phục 申thân 克khắc 艱gian 之chi 意ý 曰viết 。 吉cát 凶hung 之chi 理lý 。 惟duy 人nhân 自tự 召triệu 。 順thuận 道đạo 則tắc 吉cát 。 從tùng 惡ác 則tắc 凶hung 。 猶do 影ảnh 之chi 隨tùy 形hình 。 響hưởng 之chi 應ứng 聲thanh 也dã 。 可khả 不bất 競cạnh 競cạnh 戒giới 懼cụ 。

時thời 存tồn 克khắc 艱gian 之chi 念niệm 哉tai 。 見kiến 書thư 經kinh 大đại 禹vũ 謨mô 。

涅Niết 槃Bàn 殺sát 闡xiển 提đề

迦Ca 葉Diếp 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 無vô 有hữu 善thiện 法Pháp 。

善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 。 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 而nhi 一nhất 闡xiển 輩bối 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 殺sát 害hại 蟻nghĩ 子tử 。 猶do 得đắc 殺sát 罪tội 。 殺sát 一nhất 闡xiển 提đề 。 無vô 有hữu 殺sát 罪tội 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 三tam 卷quyển 。

仙tiên 豫dự 誅tru 淨tịnh 行hạnh

昔tích 閻Diêm 浮Phù 提đề 。 有hữu 大đại 國quốc 王vương 。 名danh 曰viết 仙tiên 豫dự 。 愛ái 重trọng 大Đại 乘Thừa 其kỳ 心tâm 純thuần 善thiện 。

時thời 世thế 無vô 佛Phật 。 於ư 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 事sự 婆Bà 羅La 門Môn 。 供cung 給cấp 所sở 須tu 。 過quá 十thập 二nhị 年niên 。 施thí 安an 已dĩ 訖ngật 。 即tức 作tác 是thị 念niệm 。 師sư 今kim 應ưng 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 門môn 言ngôn 。

大đại 王vương 。 菩Bồ 提Đề 之chi 性tánh 。 是thị 無vô 所sở 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

大đại 王vương 。 云vân 何hà 乃nãi 欲dục 。 令linh 人nhân 同đồng 於ư 虗hư 空không 。 王vương 聞văn 婆Bà 羅La 門Môn 。 誹phỉ 謗báng 大Đại 乘Thừa 。 即tức 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 十thập 二nhị 卷quyển 。

大đại 鵬# 比tỉ 斥xích 鷃#

莊trang 子tử 逍tiêu 遙diêu 遊du 云vân 。 有hữu 鳥điểu 焉yên 。 其kỳ 名danh 為vi 鵬# 。 背bối/bội 若nhược 泰thái 山sơn 。 翼dực 若nhược 垂thùy 天thiên 之chi 雲vân 。 搏bác 扶phù 搖dao 羊dương 角giác (# 旋toàn 風phong )# 而nhi 上thượng 者giả 。 九cửu 萬vạn 里lý 。 絕tuyệt 雲vân 氣khí 。 負phụ 青thanh 天thiên 。 然nhiên 後hậu 圖đồ 南nam 。 且thả 適thích 南nam 冥minh 也dã 。 斥xích 鷃# (# 斥xích 澤trạch 小tiểu 鳥điểu )# 笑tiếu 之chi 曰viết 。 彼bỉ 且thả 奚hề 適thích 也dã 。 我ngã 騰đằng 躍dược 而nhi 上thượng 。 不bất 過quá 數số 仞nhận 而nhi 下hạ 。 翱cao 翔tường 蓬bồng 蒿hao 之chi 間gian 。 此thử 亦diệc 飛phi 之chi 至chí 也dã 。 而nhi 彼bỉ 且thả 奚hề 適thích 也dã 。 此thử 小tiểu 大đại 之chi 辨biện 也dã 。

涅Niết 槃Bàn 云vân 八bát 十thập 神thần

涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 云vân 。 所sở 以dĩ 復phục 修tu 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 世thế 有hữu 眾chúng 生sanh 。 事sự 八bát 十thập 種chủng 神thần 。 何hà 等đẳng 八bát 十thập 。 十thập 二nhị 日nhật 。 十thập 二nhị 大đại 天thiên 。 五ngũ 大đại 星tinh 。 北bắc 斗đẩu 馬mã 天thiên 。 行hành 道Đạo 天thiên 。 婆bà 羅la 墮đọa 跋bạt 闍xà 天thiên 。 功công 德đức 天thiên 。 二nhị 十thập 八bát 宿tú 。 地địa 天thiên 。 風phong 天thiên 。 水thủy 天thiên 。 火hỏa 天thiên 。 梵Phạm 天Thiên 。 樓lâu 陀đà 天thiên 。 因nhân 提đề 天thiên 。 拘câu 摩ma 羅la 天thiên 。 八bát 臂tý 天thiên 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 半bán 闍xà 羅la 天thiên 。 鬼quỷ 子tử 母mẫu 天thiên 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 造tạo 書thư 天thiên 。 婆bà 藪tẩu 天thiên 。 是thị 名danh 八bát 十thập 。

華hoa 表biểu 生sanh 精tinh

晉tấn 張trương 華hoa 。 字tự 茂mậu 先tiên 。 位vị 至chí 司ty 空không 。 著trước 博bác 物vật 志chí 行hành 於ư 世thế 。

時thời 稱xưng 博bác 物vật 君quân 子tử 。 嘗thường 與dữ 一nhất 老lão 人nhân 談đàm 論luận 。 須tu 臾du 告cáo 辭từ 。 後hậu 遂toại 大đại 雨vũ 。 張trương 華hoa 曰viết 。 竊thiết 聞văn 巢sào 居cư 知tri 風phong 。 穴huyệt 居cư 知tri 雨vũ 。 此thử 老lão 必tất 非phi 人nhân 也dã 。 問vấn 諸chư 雷lôi 煥hoán 。 煥hoán 曰viết 。 若nhược 非phi 千thiên 年niên 之chi 木mộc 。 然nhiên 火hỏa 照chiếu 燭chúc 。 不bất 能năng 知tri 也dã 。 因nhân 思tư 燕yên 昭chiêu 王vương 陵lăng 上thượng 華hoa 表biểu 柱trụ 。 乃nãi 千thiên 年niên 之chi 久cửu 。 遂toại 往vãng 取thủ 之chi 。 華hoa 表biểu 亦diệc 生sanh 精tinh 焉yên 。 照chiếu 知tri 老lão 人nhân 乃nãi 狐hồ 狸li 精tinh 。 伏phục 於ư 昭chiêu 王vương 墓mộ 中trung 。 即tức 與dữ 華hoa 表biểu 並tịnh 皆giai 燒thiêu 死tử 。 詳tường 見kiến 晉tấn 書thư 。

望vọng 夫phu 成thành 山sơn

如như 前tiền 卷quyển 四tứ 化hóa 石thạch 中trung 引dẫn 。

○# 卷quyển 八bát

懸huyền 沙sa 止chỉ 饑cơ

律luật 中trung 四tứ 食thực 章chương 。 古cổ 師sư 義nghĩa 門môn 手thủ 鈔sao 云vân 。 思tư 食thực 者giả 。 如như 饑cơ 饉cận 之chi 歲tuế 。 小tiểu 兒nhi 從tùng 母mẫu 求cầu 食thực 。 啼đề 而nhi 不bất 止chỉ 。 母mẫu 遂toại 懸huyền 囊nang 誑cuống 云vân 。 此thử 是thị 飯phạn 。 兒nhi 七thất 日nhật 諦đế 視thị 其kỳ 囊nang 。 將tương 為vi 是thị 食thực 。 其kỳ 母mẫu 七thất 日nhật 後hậu 。 解giải 下hạ 視thị 之chi 。 其kỳ 兒nhi 見kiến 是thị 沙sa 絕tuyệt 望vọng 。 因nhân 此thử 命mạng 終chung 。 見kiến 宗tông 鏡kính 錄lục 七thất 十thập 三tam 卷quyển 。

望vọng 梅mai 止chỉ 渴khát

昔tích 曹tào 操thao 統thống 兵binh 。 征chinh 南nam 陽dương 張trương 繡tú 。

時thời 值trị 夏hạ 熱nhiệt 。 兼kiêm 路lộ 乏phạp 水thủy 。 眾chúng 軍quân 患hoạn 渴khát 。 不bất 能năng 前tiền 進tiến 。 操thao 曰viết 。 前tiền 有hữu 梅mai 林lâm 。 可khả 以dĩ 暫tạm 止chỉ 。 軍quân 士sĩ 聞văn 之chi 口khẩu 皆giai 水thủy 生sanh 。 遂toại 不bất 復phục 渴khát 。 見kiến 三tam 國quốc 志chí 。

鴆chậm 酒tửu

廣quảng 誌chí 云vân 。 鴆chậm 毒độc 者giả 。 大đại 如như 鷂diêu 子tử 。 頸cảnh 長trường/trưởng 八bát 寸thốn 。 毛mao 紫tử 綠lục 色sắc 。 徧biến 身thân 是thị 毒độc 。 以dĩ 蚖ngoan 蛇xà 蝮phúc 蝎hạt 為vi 食thực 。 雄hùng 名danh 暈vựng 。 雌thư 名danh 陰ấm 。 諧hài 其kỳ 毛mao 。 酒tửu 浸tẩm 殺sát 人nhân 。 沾triêm 唇thần 即tức 死tử 。 用dụng 犀# 牛ngưu 角giác 解giải 之chi 。 昔tích 王vương 莽mãng 酒tửu 鴆chậm 平bình 王vương 是thị 也dã 。 騰đằng 空không 日nhật 月nguyệt 失thất 色sắc 。 落lạc 地địa 四tứ 方phương 各các 百bách 里lý 草thảo 木mộc 皆giai 枯khô 。 蹲tồn 臥ngọa 於ư 山sơn 石thạch 。 如như 須Tu 彌Di 之chi 高cao 廣quảng 。 破phá 碎toái 如như 塵trần 。 糞phẩn 墜trụy 於ư 萬vạn 由do 旬tuần 高cao 之chi 石thạch 上thượng 。 如như 箭tiễn 透thấu 之chi 於ư 底để 。 人nhân 見kiến 之chi 眼nhãn 瞎hạt 身thân 瘡sang 。 偶ngẫu 其kỳ 影ảnh 者giả 氣khí 絕tuyệt 。 況huống 毛mao 糞phẩn 乎hồ 。 又hựu 偈kệ 曰viết 。 三tam 惡ác 相tướng 逢phùng 遇ngộ 鴆chậm 毒độc 。 此thử 鳥điểu 至chí 處xứ 草thảo 皆giai 枯khô 。 翎# 毛mao 浸tẩm 酒tửu 生sanh 火hỏa 燄diệm 。 入nhập 肚đỗ 三tam 分phần/phân 靛# 染nhiễm 塗đồ 。 見kiến 寶bảo 訓huấn 珠châu 類loại 。

方phương 長trường/trưởng 不bất 折chiết

宋tống 程# 頤di 。 字tự 正chánh 叔thúc 。 洛lạc 中trung 人nhân 。 為vi 崇sùng 正chánh 殿điện 說thuyết 書thư 。

時thời 哲triết 宗tông 戲hí 折chiết 柳liễu 枝chi 。 頤di 諫gián 曰viết 。 方phương 春xuân 發phát 生sanh 。 不bất 可khả 無vô 故cố 摧tồi 折chiết 。 上thượng 領lãnh 之chi 。 見kiến 發phát 隱ẩn 事sự 義nghĩa 。

庭đình 草thảo 不bất 除trừ

宋tống 周chu 惇# 頤di 。 字tự 茂mậu 叔thúc 。 舂thung 陵lăng 人nhân 。 一nhất 日nhật 參tham 佛Phật 印ấn 有hữu 省tỉnh 。 窗song 前tiền 草thảo 不bất 除trừ 去khứ 。 人nhân 問vấn 之chi 。 曰viết 。 與dữ 自tự 家gia 意ý 思tư 一nhất 般ban 。 遂toại 有hữu 草thảo 深thâm 窗song 外ngoại 令linh 人nhân 看khán 不bất 厭yếm 之chi 句cú 。 見kiến 大đại 成thành 音âm 義nghĩa 。

欲dục 寡quả 其kỳ 過quá 而nhi 未vị 能năng 也dã

蘧# 伯bá 玉ngọc 使sử 人nhân 於ư 孔khổng 子tử 。 孔khổng 子tử 與dữ 之chi 坐tọa 而nhi 問vấn 焉yên 。 曰viết 。 夫phu 子tử 何hà 為vi 。 對đối 曰viết 。 夫phu 子tử 欲dục 寡quả 其kỳ 過quá 而nhi 未vị 能năng 也dã 。 使sứ 者giả 出xuất 。 子tử 曰viết 。 使sử 乎hồ 使sử 乎hồ 。 註chú 云vân 。 與dữ 之chi 坐tọa 。 敬kính 其kỳ 主chủ 以dĩ 及cập 其kỳ 使sử 也dã 。 夫phu 子tử 指chỉ 伯bá 玉ngọc 也dã 。 言ngôn 其kỳ 但đãn 欲dục 寡quả 過quá 。 而nhi 猶do 未vị 能năng 。 則tắc 其kỳ 省tỉnh 身thân 克khắc 己kỷ 。 常thường 若nhược 不bất 及cập 之chi 意ý 可khả 見kiến 矣hĩ 。 見kiến 論luận 語ngữ 下hạ 。

智trí 周chu 鑑giám 而nhi 常thường 靜tĩnh 二nhị 句cú

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 其kỳ 為vi 旨chỉ 也dã 。 冥minh 真chân 體thể 於ư 萬vạn 化hóa 之chi 域vực 。 顯hiển 德đức 相tương/tướng 於ư 重trọng/trùng 玄huyền 之chi 門môn 。 用dụng 繁phồn 興hưng 以dĩ 恆hằng 如như 。 智trí 周chu 鑑giám 而nhi 常thường 靜tĩnh 。 用dụng 繁phồn 智trí 周chu 者giả 。 謂vị 妙diệu 用dụng 繁phồn 興hưng 而nhi 不bất 離ly 如như 如như 真chân 體thể 。 靈linh 智trí 普phổ 鑑giám 而nhi 常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 也dã 。

山sơn 徑kính 之chi 蹊# 間gian 戞# 然nhiên 用dụng 之chi 而nhi 成thành 路lộ

孟# 子tử 謂vị 高cao 子tử 曰viết 。 理lý 義nghĩa 之chi 在tại 人nhân 心tâm 。 本bổn 無vô 障chướng 蔽tế 。 然nhiên 要yếu 時thời 時thời 省tỉnh 察sát 。 不bất 可khả 一nhất 息tức 間gian 斷đoạn 也dã 。 不bất 觀quán 山sơn 徑kính 之chi 蹊# 乎hồ 。 山sơn 徑kính 可khả 容dung 人nhân 跡tích 之chi 處xứ 。 本bổn 非phi 大đại 路lộ 。 若nhược 使sử 倐thúc 忽hốt 之chi 頃khoảnh 。 往vãng 過quá 來lai 續tục 。 遂toại 成thành 蕩đãng 平bình 之chi 大đại 路lộ 。 及cập 其kỳ 既ký 成thành 路lộ 後hậu 。 少thiểu 間gian 人nhân 跡tích 罕# 至chí 。 則tắc 依y 舊cựu 茅mao 草thảo 塞tắc 之chi 矣hĩ 。 見kiến 體thể 註chú 。

潛tiềm 幽u 靈linh 於ư 法Pháp 界Giới

永vĩnh 嘉gia 大đại 師sư 。 答đáp 友hữu 人nhân 佐tá 溪khê 山sơn 朗lãng 禪thiền 師sư 書thư 云vân 。 逍tiêu 遙diêu 山sơn 谷cốc 。 放phóng 曠khoáng 郊giao 鄽# 。 遊du 逸dật 形hình 儀nghi 。 寂tịch 怕phạ 心tâm 腑phủ 。 恬điềm 憺đam 息tức 於ư 內nội 。 蕭tiêu 散tán 揚dương 於ư 外ngoại 。 其kỳ 身thân 兮hề 若nhược 拘câu 。 其kỳ 心tâm 兮hề 若nhược 泰thái 。 現hiện 形hình 容dung 於ư 寰# 宇vũ 。 潛tiềm 幽u 靈linh 於ư 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 則tắc 應ứng 機cơ 有hữu 感cảm 。 適thích 然nhiên 無vô 準chuẩn 矣hĩ 。 見kiến 本bổn 集tập 。

神thần 妙diệu 無vô 方phương

周chu 易dị 繫hệ 辭từ 傳truyền 云vân 。 範phạm 圍vi 天thiên 地địa 之chi 化hóa 而nhi 不bất 過quá 。 曲khúc 成thành 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 遺di 。 通thông 乎hồ 晝trú 夜dạ 之chi 道đạo 而nhi 知tri 。 故cố 神thần 無vô 方phương 。 易dị 無vô 體thể 。 註chú 云vân 。 此thử 聖thánh 人nhân 知tri 命mạng 之chi 事sự 也dã 。 範phạm 如như 鑄chú 金kim 之chi 有hữu 模mô 範phạm 。 圍vi 匡khuông 郭quách 也dã 。 天thiên 地địa 之chi 化hóa 無vô 窮cùng 。 而nhi 聖thánh 人nhân 為vi 之chi 範phạm 圍vi 。 不bất 使sử 過quá 於ư 中trung 道đạo 。 所sở 謂vị 裁tài 成thành 者giả 也dã 。 通thông 猶do 兼kiêm 也dã 。 晝trú 夜dạ 即tức 幽u 明minh 生sanh 死tử 鬼quỷ 神thần 之chi 謂vị 。 如như 此thử 然nhiên 後hậu 可khả 見kiến 至chí 神thần 之chi 妙diệu 。 無vô 有hữu 方phương 所sở 。 易dị 之chi 變biến 化hóa 。 無vô 有hữu 形hình 體thể 也dã 。

執chấp 柯kha 伐phạt 柯kha 其kỳ 則tắc 不bất 遠viễn

詩thi 云vân 。 伐phạt 柯kha 伐phạt 柯kha 。 其kỳ 則tắc 不bất 遠viễn 。 執chấp 柯kha 以dĩ 伐phạt 柯kha 。 睨# 而nhi 視thị 之chi 。 猶do 以dĩ 為vi 遠viễn 。 故cố 君quân 子tử 以dĩ 人nhân 治trị 人nhân 。 改cải 而nhi 止chỉ 。 註chú 云vân 。 詩thi 幽u 風phong 伐phạt 柯kha 之chi 篇thiên 。 柯kha 斧phủ 柄bính 。 則tắc 法pháp 也dã 。 睨# 邪tà 視thị 也dã 。 言ngôn 人nhân 執chấp 柯kha 伐phạt 木mộc 以dĩ 為vi 柯kha 者giả 。 彼bỉ 柯kha 長trường 短đoản 之chi 法pháp 在tại 此thử 柯kha 耳nhĩ 。 然nhiên 猶do 有hữu 彼bỉ 此thử 之chi 別biệt 。 故cố 伐phạt 者giả 視thị 之chi 。 猶do 以dĩ 為vi 遠viễn 也dã 。 若nhược 以dĩ 人nhân 治trị 人nhân 。 則tắc 所sở 以dĩ 為vi 人nhân 之chi 道đạo 。 各các 在tại 當đương 人nhân 之chi 身thân 。 初sơ 無vô 彼bỉ 此thử 之chi 別biệt 。 故cố 君quân 子tử 之chi 治trị 人nhân 也dã 。 即tức 以dĩ 其kỳ 人nhân 之chi 道đạo 。 還hoàn 治trị 其kỳ 人nhân 之chi 身thân 。 其kỳ 人nhân 能năng 改cải 。 即tức 止chỉ 不bất 治trị 。 葢# 責trách 之chi 以dĩ 其kỳ 所sở 能năng 知tri 能năng 行hành 。 非phi 欲dục 其kỳ 遠viễn 人nhân 以dĩ 為vi 道đạo 也dã 。 見kiến 中trung 庸dong 。

載tái 華hoa 嶽nhạc 振chấn 河hà 海hải 不bất 重trọng/trùng 不bất 洩duệ

中trung 庸dong 云vân 。 今kim 夫phu 地địa 。 一nhất 撮toát 土thổ/độ 之chi 多đa 。 及cập 其kỳ 廣quảng 厚hậu 。 載tái 華hoa 嶽nhạc 而nhi 不bất 重trọng/trùng 。 振chấn 河hà 海hải 而nhi 不bất 洩duệ 。 萬vạn 物vật 載tái 焉yên 。 註chú 云vân 。 今kim 夫phu 地địa 。 指chỉ 其kỳ 一nhất 處xứ 。 即tức 撮toát 土thổ/độ 亦diệc 是thị 地địa 。 若nhược 論luận 其kỳ 廣quảng 厚hậu 。 則tắc 華hoa 嶽nhạc 載tái 之chi 而nhi 不bất 重trọng/trùng 。 河hà 海hải 收thu 之chi 而nhi 不bất 洩duệ 。 故cố 凡phàm 萬vạn 有hữu 不bất 齊tề 之chi 物vật 。 無vô 不bất 在tại 持trì 載tái 之chi 中trung 焉yên 。

黃hoàng 流lưu

詩thi 云vân 。 瑟sắt 彼bỉ 玉ngọc 瓚# 。 黃hoàng 流lưu 在tại 中trung 。 與dữ 也dã 。 瑟sắt 縝# 密mật 貌mạo 。 玉ngọc 瓚# 圭# 瓚# 也dã 。 以dĩ 圭# 為vi 柄bính 。 黃hoàng 金kim 為vi 勺chước 。 青thanh 金kim 為vi 外ngoại 。 而nhi 朱chu 其kỳ 中trung 也dã 。 黃hoàng 流lưu 鬱uất 鬯sưởng 也dã 。 釀# 秬# 黍thử 為vi 酒tửu 。 築trúc 鬱uất 金kim 煑chử 而nhi 和hòa 之chi 。 使sử 芬phân 芳phương 條điều 鬯sưởng 。 以dĩ 瓚# 酌chước 而nhi 祼# 之chi 也dã 。 言ngôn 縝# 密mật 之chi 玉ngọc 瓚# 。 為vi 宗tông 廟miếu 之chi 寶bảo 器khí 。 則tắc 在tại 中trung 者giả 必tất 以dĩ 黃hoàng 流lưu 。 黃hoàng 則tắc 其kỳ 色sắc 正chánh 。 流lưu 則tắc 其kỳ 芳phương 遠viễn 也dã 。 出xuất 大đại 雅nhã 文văn 王vương 之chi 什thập 。

甘cam 露lộ

宗tông 鏡kính 云vân 。 有hữu 甘cam 露lộ 樹thụ 。 中trung 秋thu 露lộ 滴tích 葉diệp 上thượng 。 人nhân 取thủ 之chi 為vi 長trường 生sanh 藥dược 。 若nhược 入nhập 地địa 中trung 。 化hóa 成thành 珠châu 。 如như 人nhân 聞văn 法Pháp 入nhập 心tâm 。 化hóa 為vi 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 也dã 。

膠giao 柱trụ 皷cổ 瑟sắt

或hoặc 曰viết 。 以dĩ 往vãng 聖thánh 之chi 法pháp 治trị 將tương 來lai 。 譬thí 猶do 膠giao 柱trụ 而nhi 調điều 瑟sắt 。 有hữu 諸chư 。 曰viết 。 有hữu 之chi 。 曰viết 。 聖thánh 君quân 少thiểu 而nhi 庸dong 君quân 多đa 。 如như 獨độc 守thủ 仲trọng 尼ni 之chi 道đạo 是thị 也dã 。 曰viết 。 聖thánh 人nhân 之chi 法Pháp 。 未vị 嘗thường 不bất 關quan 盛thịnh 衰suy 焉yên 。 出xuất 楊dương 子tử 法pháp 言ngôn 先tiên 知tri 篇thiên 。

啟khải 明minh 東đông 廟miếu 智trí 滿mãn 不bất 異dị 於ư 初sơ 心tâm

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 啟khải 明minh 東đông 廟miếu 。 智trí 滿mãn 不bất 異dị 於ư 初sơ 心tâm 。 啟khải 明minh 東đông 廟miếu 者giả 。 即tức 第đệ 六lục 十thập 二nhị 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 勸khuyến 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 已dĩ 。 漸tiệm 次thứ 南nam 行hành 。 至chí 福phước 城thành 東đông 。 住trụ 莊trang 嚴nghiêm 幢tràng 。 娑sa 羅la 林lâm 中trung 。 往vãng 昔tích 諸chư 佛Phật 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 大đại 塔tháp 廟miếu 處xứ 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 東đông 廟miếu 。

時thời 福phước 城thành 人nhân 。 聞văn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 童đồng 子tử 在tại 莊trang 嚴nghiêm 幢tràng 娑sa 羅la 林lâm 中trung 。 大đại 塔tháp 廟miếu 處xứ 。 無vô 量lượng 大đại 眾chúng 。 從tùng 其kỳ 城thành 出xuất 。 來lai 詣nghệ 其kỳ 所sở 。 中trung 有hữu 五ngũ 百bách 童đồng 子tử 。 善thiện 財tài 是thị 一nhất 。 下hạ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 別biệt 觀quán 善thiện 財tài 已dĩ 。 安an 慰úy 開khai 喻dụ 。 而nhi 為vi 演diễn 說thuyết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 乃nãi 至chí 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 又hựu 令linh 憶ức 念niệm 過quá 去khứ 善thiện 根căn 。 復phục 為vì 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 而nhi 去khứ 。

爾nhĩ 時thời 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 從tùng 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 所sở 。 聞văn 佛Phật 如như 是thị 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 一nhất 心tâm 勤cần 求cầu 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 即tức 啟khải 智trí 明minh 也dã 。 智trí 滿mãn 不bất 異dị 於ư 初sơ 心tâm 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 十thập 經Kinh 云vân 。 是thị 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 遙diêu 申thân 右hữu 手thủ 。 過quá 一nhất 百bách 一nhất 十thập 由do 旬tuần 。 按án 善thiện 財tài 頂đảnh 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 離ly 信tín 根căn 。 心tâm 劣liệt 憂ưu 悔hối 。 功công 行hành 不bất 具cụ 。 退thoái 失thất 精tinh 勤cần 。 於ư 一nhất 善thiện 根căn 心tâm 生sanh 住trụ 著trước 。 於ư 少thiểu 功công 德đức 。 便tiện 以dĩ 為vi 足túc 。 不bất 能năng 善thiện 巧xảo 。 發phát 起khởi 行hạnh 願nguyện 。 乃nãi 至chí 不bất 能năng 。 了liễu 知tri 如như 是thị 法pháp 性tánh 。 如như 是thị 理lý 趣thú 。 如như 是thị 法Pháp 門môn 。 如như 是thị 行hành 住trụ 。 如như 是thị 境cảnh 界giới 。 若nhược 周chu 遍biến 知tri 。 若nhược 盡tận 源nguyên 底để 。 若nhược 解giải 了liễu 。 若nhược 獲hoạch 得đắc 。 皆giai 悉tất 不bất 能năng 。 釋thích 曰viết 。 了liễu 知tri 法pháp 性tánh 下hạ 。 即tức 是thị 智trí 滿mãn 。 若nhược 離ly 信tín 心tâm 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 反phản 顯hiển 由do 信tín 心tâm 故cố 得đắc 不bất 離ly 初sơ 心tâm 。 則tắc 信tín 智trí 無vô 二nhị 。 若nhược 曰viết 不bất 動động 智trí 為vi 初sơ 。 即tức 前tiền 後hậu 二nhị 智trí 無vô 二nhị 也dã 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 。

乾can/kiền/càn 城thành

大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 日nhật 初sơ 出xuất 時thời 。 見kiến 城thành 門môn 樓lâu 櫓lỗ 宮cung 殿điện 。 行hành 人nhân 出xuất 入nhập 。 日nhật 轉chuyển 高cao 轉chuyển 滅diệt 。 但đãn 可khả 眼nhãn 見kiến 。 而nhi 無vô 有hữu 實thật 。 是thị 名danh 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。 輔phụ 行hành 云vân 。 乾can/kiền/càn 城thành 俗tục 云vân 蜃# 氣khí 。 蜃# 大đại 蛤# 也dã 。 朝triêu 起khởi 海hải 洲châu 。 遠viễn 視thị 似tự 有hữu 。 近cận 看khán 即tức 無vô 。 一nhất 叡duệ 公công 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 喻dụ 讚tán 云vân 。 世thế 法pháp 空không 廓khuếch 。 如như 彼bỉ 鬼quỷ 城thành 。 凌lăng 晨thần 敷phu 影ảnh 。 現hiện 此thử 都đô 京kinh 。 愚ngu 夫phu 馳trì 赴phó 。 隨tùy 風phong 而nhi 征chinh 。 終chung 朝triêu 乃nãi 悟ngộ 。 窮cùng 噭# 失thất 聲thanh 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 鈔sao 。

初sơ 步bộ 定định 千thiên 里lý 之chi 程#

肇triệu 論luận 云vân 。 修tu 途đồ 託thác 至chí 於ư 初sơ 步bộ 。 疏sớ/sơ 引dẫn 老lão 氏thị 云vân 。 千thiên 里lý 之chi 行hành 。 始thỉ 於ư 足túc 下hạ 。 託thác 至chí 者giả 。 仗trượng 初sơ 步bộ 而nhi 得đắc 至chí 於ư 千thiên 里lý 。 意ý 以dĩ 千thiên 里lý 喻dụ 果quả 。 初sơ 步bộ 喻dụ 因nhân 也dã 。 由do 初sơ 至chí 千thiên 。 千thiên 里lý 至chí 而nhi 初sơ 步bộ 不bất 化hóa 。 由do 行hành 證chứng 果Quả 。 果quả 道đạo 圓viên 而nhi 初sơ 因nhân 恆hằng 明minh 。

一nhất 簣quỹ 肇triệu 萬vạn 仞nhận 之chi 山sơn

肇triệu 論luận 云vân 。 成thành 山sơn 假giả 就tựu 於ư 始thỉ 簣quỹ 。 疏sớ/sơ 引dẫn 論luận 語ngữ 云vân 。 譬thí 如như 為vi 山sơn 。 雖tuy 覆phú 一nhất 簣quỹ 。 進tiến 吾ngô 往vãng 也dã 。 簣quỹ 土thổ/độ 籠lung 也dã 。 假giả 就tựu 者giả 。 假giả 初sơ 一nhất 簣quỹ 而nhi 山sơn 成thành 就tựu 。 意ý 以dĩ 山sơn 喻dụ 果quả 。 始thỉ 簣quỹ 喻dụ 初sơ 因nhân 也dã 。 積tích 土thổ/độ 成thành 山sơn 。 山sơn 成thành 而nhi 初sơ 功công 益ích 著trước 。 運vận 行hành 招chiêu 果quả 。 果quả 圓viên 而nhi 先tiên 因nhân 尤vưu 存tồn 。

準chuẩn 繩thằng

孟# 子tử 離ly 婁lâu 章chương 云vân 。 聖thánh 人nhân 既ký 竭kiệt 目mục 力lực 焉yên 。 繼kế 之chi 以dĩ 規quy 矩củ 準chuẩn 繩thằng 以dĩ 為vi 方phương 圓viên 平bình 直trực 。 不bất 可khả 勝thắng 用dụng 也dã 。 註chú 云vân 。 古cổ 之chi 聖thánh 人nhân 。 欲dục 制chế 器khí 以dĩ 利lợi 天thiên 下hạ 之chi 用dụng 。 既ký 嘗thường 竭kiệt 其kỳ 目mục 力lực 。 以dĩ 辨biện 方phương 圓viên 平bình 直trực 之chi 則tắc 矣hĩ 。 然nhiên 使sử 無vô 法pháp 以dĩ 繼kế 之chi 。 則tắc 目mục 力lực 有hữu 時thời 而nhi 窮cùng 。 故cố 制chế 規quy 矩củ 以dĩ 為vi 方phương 圓viên 。 制chế 準chuẩn 繩thằng 以dĩ 為vi 平bình 直trực 。 使sử 天thiên 下hạ 後hậu 世thế 皆giai 據cứ 之chi 以dĩ 為vi 式thức 。 是thị 聖thánh 人nhân 制chế 器khí 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 勝thắng 用dụng 也dã 。

傳truyền 國quốc 之chi 璽#

蔡thái 邕# 獨độc 斷đoạn 。 皇hoàng 帝đế 六lục 璽# 。 皆giai 玉ngọc 螭# 虎hổ 紐nữu 。 文văn 曰viết 。 皇hoàng 帝đế 行hành 璽# 。 皇hoàng 帝đế 之chi 璽# 。 皇hoàng 帝đế 信tín 璽# 。 天thiên 子tử 行hành 璽# 。 天thiên 子tử 之chi 璽# 。 天thiên 子tử 信tín 璽# 。 皆giai 以dĩ 武võ 功công 紫tử 泥nê 封phong 之chi 。 一nhất 曰viết 信tín 也dã 。 古cổ 者giả 尊tôn 卑ty 共cộng 之chi 。 秦tần 漢hán 以dĩ 來lai 。 惟duy 至chí 尊tôn 稱xưng 璽# 。 後hậu 漢hán 少thiểu 帝đế 遭tao 十thập 常thường 侍thị 之chi 亂loạn 。 失thất 此thử 璽# 。 吳ngô 孫tôn 堅kiên 討thảo 董# 卓trác 。 住trụ 北bắc 洛lạc 陽dương 廢phế 宮cung 地địa 界giới 。 夜dạ 望vọng 東đông 南nam 角giác 有hữu 光quang 色sắc 。 令linh 軍quân 士sĩ 尋tầm 光quang 于vu 井tỉnh 。 打đả 撈# 得đắc 之chi 。 問vấn 于vu 程# 普phổ 。 對đối 曰viết 。 此thử 乃nãi 傳truyền 國quốc 之chi 璽# 。 昔tích 秦tần 始thỉ 皇hoàng 并tinh 吞thôn 天thiên 下hạ 。 得đắc 卞# 和hòa 之chi 玉ngọc 。 命mạng 李# 斯tư 篆# 為vi 八bát 字tự 。 其kỳ 文văn 曰viết 。 受thọ 命mạng 于vu 天thiên 。 既ký 受thọ 永vĩnh 昌xương 。 自tự 此thử 為vi 傳truyền 國quốc 之chi 璽# 。 傳truyền 于vu 二nhị 世thế 。 嗣tự 漢hán 高cao 入nhập 咸hàm 陽dương 。 得đắc 之chi 相tướng 傳truyền 十thập 二nhị 帝đế 。 王vương 莽mãng 纂toản 位vị 。 彼bỉ 太thái 后hậu 擊kích 壞hoại 一nhất 角giác 。 後hậu 以dĩ 金kim 補bổ 之chi 。 光quang 武võ 中trung 興hưng 。 傳truyền 至chí 于vu 今kim 。 主chủ 公công 得đắc 之chi 。 乃nãi 天thiên 意ý 也dã 。 堅kiên 遂toại 匿nặc 之chi 。 見kiến 三tam 國quốc 志chí 。

猶do 豫dự

漢hán 高cao 紀kỷ 。 諸chư 呂lữ 老lão 人nhân 猶do 豫dự 。 未vị 有hữu 所sở 決quyết 。 猶do 豫dự 二nhị 獸thú 名danh 。 皆giai 多đa 疑nghi 。 故cố 借tá 為ví 喻dụ 。 一nhất 曰viết 。 猶do 多đa 疑nghi 慮lự 。 聞văn 人nhân 聲thanh 輙triếp 上thượng 樹thụ 。 久cửu 之chi 無vô 人nhân 乃nãi 下hạ 。 須tu 臾du 又hựu 上thượng 。 如như 此thử 非phi 一nhất 。 故cố 遲trì 疑nghi 不bất 決quyết 。 曰viết 猶do 豫dự 。 見kiến 增tăng 補bổ 字tự 彚# 。

請thỉnh 公công 入nhập 甕úng

唐đường 武võ 后hậu 時thời 。 或hoặc 告cáo 周chu 興hưng 。 與dữ 丘khâu 神thần 勣# 通thông 謀mưu 。 武võ 后hậu 命mạng 來lai 俊# 臣thần 鞫# 之chi 。 俊# 臣thần 與dữ 興hưng 。 方phương 推thôi 事sự 對đối 食thực 。 謂vị 興hưng 曰viết 。 囚tù 多đa 不bất 承thừa 。 當đương 為vi 何hà 法pháp 。 興hưng 曰viết 。 令linh 囚tù 入nhập 甕úng 。 以dĩ 火hỏa 炙chích 之chi 。 何hà 事sự 不bất 承thừa 。 俊# 臣thần 乃nãi 索sách 大đại 甕úng 。 火hỏa 圍vi 如như 興hưng 法pháp 。 因nhân 起khởi 謂vị 興hưng 曰viết 。 有hữu 內nội 狀trạng 推thôi 兄huynh 。 請thỉnh 兄huynh 入nhập 此thử 甕úng 。 興hưng 恐khủng 叩khấu 頭đầu 服phục 罪tội 。 流lưu 嶺lĩnh 南nam 。 為vi 仇cừu 家gia 所sở 殺sát 。 出xuất 綱cương 鑑giám 。

囊nang 撲phác 二nhị 弟đệ

史sử 記ký 。 始thỉ 皇hoàng 囊nang 撲phác 兩lưỡng 弟đệ 。 乃nãi 太thái 后hậu 與dữ 嫪# 毒độc 。 私tư 通thông 所sở 生sanh 。 始thỉ 皇hoàng 覺giác 。 以dĩ 皮bì 囊nang 盛thịnh 舉cử 而nhi 撲phác 殺sát 之chi 。 又hựu 見kiến 列liệt 國quốc 志chí 。

倀# 鬼quỷ 附phụ 虎hổ

世thế 傳truyền 。 虎hổ 齧niết 人nhân 。 人nhân 死tử 魂hồn 不bất 敢cảm 它# 適thích 。 輙triếp 隷lệ 事sự 虎hổ 名danh 倀# 鬼quỷ 。 虎hổ 行hành 求cầu 食thực 。 倀# 必tất 與dữ 俱câu 。 為vi 虎hổ 前tiền 導đạo 。 遇ngộ 塗đồ 有hữu 暗ám 機cơ 伏phục 穽tỉnh 。 則tắc 迂# 道đạo 以dĩ 往vãng 。 呼hô 虎hổ 曰viết 。 將tướng 軍quân 死tử 。 則tắc 哭khốc 之chi 。

聽thính 雨vũ 總tổng 談đàm 曰viết 。 人nhân 遇ngộ 虎hổ 。 衣y 帶đái 自tự 解giải 。 皆giai 別biệt 寘trí 于vu 地địa 。 虎hổ 見kiến 人nhân 躶# 。 而nhi 後hậu 食thực 之chi 。 皆giai 倀# 所sở 為vi 。 倀# 可khả 謂vị 鬼quỷ 之chi 愚ngu 者giả 也dã 。

商thương 羊dương 舞vũ 水thủy

齊tề 有hữu 一nhất 足túc 之chi 鳥điểu 。 飛phi 集tập 於ư 公công 朝triêu 。 舒thư 翅sí 而nhi 跳khiêu 。 齊tề 侯hầu 怪quái 之chi 。 使sử 使sử 聘sính 魯lỗ 問vấn 孔khổng 子tử 。 子tử 曰viết 。 此thử 鳥điểu 名danh 商thương 羊dương 。 水thủy 祥tường 也dã 。 昔tích 童đồng 兒nhi 屈khuất 脚cước 振chấn 肩kiên 而nhi 跳khiêu 。 且thả 謠# 曰viết 。 天thiên 將tương 大đại 雨vũ 。 商thương 羊dương 皷cổ 舞vũ 。 今kim 齊tề 有hữu 之chi 。 其kỳ 應ưng 至chí 矣hĩ 。 急cấp 告cáo 民dân 趨xu 治trị 溝câu 渠cừ 。 修tu 隄đê 防phòng 。 將tương 有hữu 大đại 水thủy 為vi 災tai 。 頃khoảnh 之chi 大đại 霖lâm 。 雨vũ 水thủy 溢dật 泛phiếm 。 諸chư 國quốc 傷thương 害hại 人nhân 民dân 。 唯duy 齊tề 有hữu 備bị 不bất 敗bại 。 景cảnh 公công 曰viết 。 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 。 信tín 而nhi 有hữu 徵trưng 矣hĩ 。 出xuất 孔khổng 子tử 家gia 語ngữ 辨biện 政chánh 篇thiên 。

蜰# [虫*遺]# 出xuất 旱hạn

山sơn 海hải 經Kinh 云vân 。 大đại 華hoa 山sơn 有hữu 蛇xà 名danh 蜰# [虫*遺]# (# 音âm 位vị )# 六lục 足túc 四tứ 翼dực 。 見kiến 則tắc 天thiên 下hạ 大đại 旱hạn 。 亦diệc 作tác 肥phì 遺di 。 宋tống 張trương 唐đường 英anh 蜀thục 檮# 杌ngột 曰viết 。 蜀thục 王vương 衍diễn 乾can/kiền/càn 德đức 三tam 年niên 。 五ngũ 月nguyệt 不bất 雨vũ 。 至chí 九cửu 月nguyệt 肥phì 遺di 見kiến 紅hồng 樓lâu 後hậu 。 蜀thục 辛tân 夤# 遜tốn 修tu 王vương 氏thị 開khai 國quốc 記ký 。 以dĩ 肥phì 遺di 為vi 旱hạn 魃bạt 。 按án 肥phì 遺di 蛇xà 名danh 。 角giác 上thượng 有hữu 火hỏa 。 見kiến 則tắc 旱hạn 非phi 魃bạt 也dã 。

了liễu 即tức 業nghiệp 障chướng 本bổn 來lai 空không 二nhị 句cú

永vĩnh 嘉gia 大đại 師sư 證chứng 道đạo 歌ca 云vân 。 亦diệc 愚ngu 癡si 。 亦diệc 小tiểu 騃ngãi 。 空không 拳quyền 指chỉ 上thượng 生sanh 實thật 解giải 。 執chấp 指chỉ 為vi 月nguyệt 枉uổng 施thi 功công 。 根căn 境cảnh 法pháp 中trung 虗hư 揑niết 怪quái 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 即tức 如Như 來Lai 。 方phương 得đắc 名danh 為vi 觀Quán 自Tự 在Tại 。 了liễu 即tức 業nghiệp 障chướng 本bổn 來lai 空không 。 未vị 了liễu 應ưng 須tu 償thường 宿túc 債trái 。

皓hạo 月nguyệt 奉phụng 供cung 。 問vấn 長trường/trưởng 沙sa 岑sầm 和hòa 尚thượng 。 古cổ 德đức 云vân 。 了liễu 即tức 業nghiệp 障chướng 本bổn 來lai 空không 。 未vị 了liễu 應ưng 須tu 償thường 宿túc 債trái 。 只chỉ 如như 師Sư 子Tử 尊Tôn 者Giả 。 二nhị 祖tổ 大đại 師sư 。 為vi 甚thậm 卻khước 償thường 債trái 去khứ 。 沙sa 曰viết 。 大đại 德đức 不bất 識thức 本bổn 來lai 空không 。 月nguyệt 曰viết 。 如như 何hà 是thị 本bổn 來lai 空không 。 沙sa 曰viết 。 業nghiệp 障chướng 是thị 。 曰viết 。 如như 何hà 是thị 業nghiệp 障chướng 。 沙sa 曰viết 。 本bổn 來lai 空không 是thị 。 月nguyệt 無vô 語ngữ 。 沙sa 以dĩ 偈kệ 示thị 之chi 曰viết 。 假giả 有hữu 元nguyên 非phi 有hữu 。 假giả 滅diệt 亦diệc 非phi 無vô 。 涅Niết 槃Bàn 償thường 債trái 義nghĩa 。 一nhất 性tánh 更cánh 非phi 殊thù 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

整chỉnh 心tâm 慮lự 趣thú 菩Bồ 提Đề 唯duy 人nhân 道đạo 為vi 能năng

裴# 公công 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 序tự 云vân 。 嗚ô 呼hô 。 生sanh 靈linh 之chi 所sở 以dĩ 往vãng 來lai 者giả 六lục 道đạo 也dã 。 鬼quỷ 神thần 沈trầm 幽u 愁sầu 之chi 苦khổ 。 鳥điểu 獸thú 懷hoài 獝# 狘# 之chi 悲bi 。 修tu 羅la 方phương 瞋sân 。 諸chư 天thiên 正chánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 可khả 以dĩ 整chỉnh 心tâm 慮lự 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 人nhân 道đạo 為vi 能năng 耳nhĩ 。 人nhân 而nhi 不bất 為vi 。 吾ngô 末mạt 如như 之chi 何hà 也dã 已dĩ 矣hĩ 。

撥bát 弄lộng 精tinh 魂hồn

御ngự 製chế 歷lịch 代đại 禪thiền 師sư 語ngữ 錄lục 序tự 云vân 。 總tổng 之chi 此thử 事sự 。 如như 杲# 日nhật 光quang 。 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 提đề 則tắc 全toàn 提đề 。 印ấn 則tắc 全toàn 印ấn 。 否phủ/bĩ 乃nãi 不bất 達đạt 佛Phật 之chi 正chánh 旨chỉ 。 盡tận 屬thuộc 奪đoạt 弄lộng 精tinh 魂hồn 。 今kim 之chi 十thập 仙tiên 。 不bất 依y 正Chánh 覺Giác 修tu 行hành 。 即tức 是thị 此thử 類loại 。

洞đỗng 天thiên 福phước 地địa

茅mao 君quân 內nội 傳truyền 曰viết 。 茅mao 山sơn 一nhất 名danh 句cú 曲khúc 山sơn 。 秦tần 時thời 名danh 為vi 華hoa 陽dương 洞đỗng 天thiên 。 河hà 圖đồ 曰viết 。 汶# 山sơn 之chi 地địa 為vi 井tỉnh 絡lạc 。 天thiên 之chi 會hội 昌xương 。 神thần 以dĩ 建kiến 福phước 。 上thượng 為vi 天thiên 井tỉnh 。

列liệt 子tử 曰viết 。 勃bột 海hải 之chi 東đông 有hữu 大đại 海hải 。 其kỳ 中trung 有hữu 山sơn 。 一nhất 曰viết 代đại 輿dư 。 二nhị 曰viết 員# 嶠# 。 三tam 曰viết 方phương 壺hồ 。 四tứ 曰viết 瀛doanh 洲châu 。 五ngũ 曰viết 蓬bồng 萊# 。 其kỳ 上thượng 有hữu 臺đài 觀quán 。 有hữu 金kim 玉ngọc 珠châu 琅lang 之chi 樹thụ 。 皆giai 叢tùng 生sanh 。 實thật 皆giai 有hữu 滋tư 味vị 。 食thực 之chi 不bất 死tử 。 人nhân 皆giai 仙tiên 聖thánh 。 日nhật 夜dạ 飛phi 翔tường 來lai 往vãng 。 世thế 人nhân 薄bạc 福phước 。 豈khởi 堪kham 至chí 此thử 。

閬# 苑uyển 崑# 崙lôn

漢hán 書thư 。 崑# 崙lôn 山sơn 註chú 。 高cao 二nhị 千thiên 五ngũ 百bách 餘dư 里lý 。 日nhật 月nguyệt 所sở 相tương/tướng 隱ẩn 避tị 為vi 光quang 明minh 。

渤bột 海hải 十thập 洲châu 記ký 曰viết 。 山sơn 有hữu 三tam 角giác 。 其kỳ 一nhất 角giác 正chánh 於ư 北bắc 辰thần 。 名danh 閬# 風phong 嶺lĩnh 。 (# 即tức 仙tiên 苑uyển 也dã )# 其kỳ 一nhất 角giác 正chánh 西tây 。 名danh 玄huyền 圃phố 臺đài 。 其kỳ 一nhất 角giác 正chánh 東đông 。 名danh 崑# 崙lôn 宮cung 。 有hữu 五ngũ 城thành 十thập 二nhị 樓lâu 。 俱câu 係hệ 神thần 仙tiên 所sở 居cư 。

煉luyện 得đắc 身thân 形hình 似tự 鶴hạc 形hình

澧# 州châu 藥dược 山sơn 惟duy 儼nghiễm 禪thiền 師sư 。 首thủ 造tạo 石thạch 頭đầu 。 因nhân 緣duyên 不bất 在tại 。 次thứ 禮lễ 馬mã 祖tổ 。 言ngôn 下hạ 知tri 歸quy 。 復phục 返phản 石thạch 頭đầu 。 一nhất 日nhật 在tại 石thạch 上thượng 坐tọa 次thứ 。 石thạch 頭đầu 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 在tại 這giá 裏lý 作tác 麼ma 。 曰viết 。 一nhất 物vật 不bất 為vi 。 頭đầu 曰viết 。 恁nhẫm 麼ma 即tức 閒gian/nhàn 坐tọa 也dã 。 曰viết 。 若nhược 閒gian/nhàn 坐tọa 即tức 為vi 也dã 。 頭đầu 曰viết 。 汝nhữ 道đạo 不bất 為vi 。 不bất 為vi 個cá 甚thậm 麼ma 。 曰viết 。 千thiên 聖thánh 亦diệc 不bất 識thức 。 頭đầu 以dĩ 偈kệ 讚tán 曰viết 。 從tùng 來lai 共cộng 住trú 不bất 知tri 名danh 。 任nhậm 運vận 相tương 將tương 秪# 麼ma 行hành 。 自tự 古cổ 上thượng 賢hiền 猶do 不bất 識thức 。 造tạo 次thứ 凡phàm 流lưu 豈khởi 可khả 明minh 。 後hậu 住trụ 藥dược 山sơn 。 宗tông 風phong 大đại 振chấn 。 朗lãng 州châu 刺thứ 史sử 李# 翱cao 。 嚮hướng 師sư 玄huyền 化hóa 。 屢lũ 請thỉnh 不bất 赴phó 。 乃nãi 躬cung 謁yết 師sư 。 師sư 執chấp 經Kinh 卷quyển 不bất 顧cố 。 侍thị 者giả 曰viết 。 太thái 守thủ 在tại 此thử 。 李# 性tánh 褊biển 急cấp 。 乃nãi 曰viết 。 見kiến 面diện 不bất 如như 聞văn 名danh 。 拂phất 袖tụ 便tiện 出xuất 。 師sư 曰viết 。 太thái 守thủ 何hà 得đắc 貴quý 耳nhĩ 賤tiện 目mục 。 李# 回hồi 拱củng 謝tạ 。 問vấn 曰viết 。 如như 何hà 是thị 道đạo 。 師sư 以dĩ 手thủ 指chỉ 上thượng 下hạ 曰viết 。 會hội 麼ma 。 曰viết 。 不bất 會hội 。 師sư 曰viết 。 雲vân 在tại 青thanh 天thiên 水thủy 在tại 瓶bình 。 李# 欣hân 然nhiên 作tác 禮lễ 。 述thuật 偈kệ 曰viết 。 鍊luyện 得đắc 身thân 形hình 似tự 鶴hạc 形hình 。 千thiên 株chu 松tùng 下hạ 兩lưỡng 函hàm 經kinh 。 我ngã 來lai 問vấn 道đạo 無vô 餘dư 話thoại 。 雲vân 在tại 青thanh 天thiên 水thủy 在tại 瓶bình 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 第đệ 九cửu 卷quyển 。

水thủy 火hỏa 既ký 濟tế 而nhi 成thành 造tạo 化hóa 之chi 功công

周chu 易dị 。 第đệ 六lục 十thập 三tam 卦# 。 離ly 下hạ 坎khảm 上thượng 。 名danh 為vi 既ký 濟tế 。 理lý 象tượng 解giải 原nguyên 曰viết 。 為vi 卦# 下hạ 離ly 而nhi 上thượng 坎khảm 。 坎khảm 水thủy 在tại 上thượng 。 離ly 火hỏa 在tại 下hạ 。 水thủy 火hỏa 相tương 濟tế 。 則tắc 陰âm 陽dương 體thể 用dụng 交giao 感cảm 之chi 運vận 成thành 也dã 。 雜tạp 卦# 傳truyền 曰viết 。 既ký 濟tế 定định 也dã 。 言ngôn 陰âm 陽dương 坎khảm 離ly 感cảm 化hóa 之chi 道đạo 。 定định 於ư 既ký 濟tế 也dã 。

饒Nhiêu 經Kinh 八Bát 萬Vạn 劫Kiếp 終Chung 竟Cánh 落Lạc 空Không 亡Vong

呂lữ 巖nham 真Chân 人Nhân 。 字tự 洞đỗng 賓tân 。 京kinh 川xuyên 人nhân 也dã 。 唐đường 末mạt 三tam 舉cử 不bất 第đệ 。 偶ngẫu 於ư 長trường/trưởng 安an 酒tửu 肆tứ 。 遇ngộ 鍾chung 離ly 。 權quyền 授thọ 以dĩ 延diên 命mạng 術thuật 。 自tự 爾nhĩ 人nhân 莫mạc 之chi 究cứu 。 嘗thường 遊du 廬lư 山sơn 歸quy 宗tông 。 書thư 鐘chung 樓lâu 壁bích 曰viết 。 一nhất 日nhật 清thanh 閒gian/nhàn 自tự 在tại 身thân 。 六lục 神thần 和hòa 合hợp 報báo 平bình 安an 。 丹đan 田điền 有hữu 寶bảo 休hưu 尋tầm 道đạo 。 對đối 境cảnh 無vô 心tâm 莫mạc 問vấn 禪thiền 。 未vị 幾kỷ 道đạo 經kinh 黃hoàng 龍long 山sơn 。 覩đổ 紫tử 雲vân 成thành 葢# 。 疑nghi 有hữu 異dị 人nhân 。 乃nãi 入nhập 謁yết 。 值trị 龍long 擊kích 鼓cổ 陞thăng 堂đường 。 龍long 見kiến 意ý 必tất 呂lữ 公công 也dã 。 欲dục 誘dụ 而nhi 進tiến 。 厲lệ 聲thanh 曰viết 。 座tòa 旁bàng 有hữu 竊thiết 法pháp 者giả 。 呂lữ 毅nghị 然nhiên 出xuất 問vấn 。 一nhất 粒lạp 粟túc 中trung 藏tạng 世thế 界giới 。 半bán 升thăng 鐺# 內nội 煑chử 山sơn 川xuyên 。 且thả 道đạo 此thử 意ý 如như 何hà 。 龍long 指chỉ 曰viết 。 這giá 守thủ 屍thi 鬼quỷ 。 呂lữ 曰viết 。 爭tranh 奈nại 囊nang 有hữu 長trường 生sanh 不bất 死tử 藥dược 。 龍long 曰viết 。 饒nhiêu 經kinh 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 終chung 是thị 落lạc 空không 亡vong 。 呂lữ 薄bạc 訝nhạ 飛phi 劒kiếm 脅hiếp 之chi 。 劒kiếm 不bất 能năng 入nhập 。 遂toại 再tái 拜bái 求cầu 指chỉ 歸quy 。 龍long 詰cật 曰viết 。 半bán 升thăng 鐺# 內nội 煑chử 山sơn 川xuyên 即tức 不bất 問vấn 。 如như 何hà 是thị 一nhất 粒lạp 粟túc 中trung 藏tạng 世thế 界giới 。 呂lữ 於ư 言ngôn 下hạ 頓đốn 契khế 。 作tác 偈kệ 曰viết 。 棄khí 卻khước 瓢biều 囊nang 摵# 碎toái 琴cầm 。 如như 今kim 不bất 煉luyện 汞# 中trung 金kim 。 自tự 從tùng 一nhất 見kiến 黃hoàng 龍long 後hậu 。 始thỉ 覺giác 從tùng 前tiền 錯thác 用dụng 心tâm 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 及cập 指chỉ 月nguyệt 錄lục 。

○# 卷quyển 九cửu

多đa 岐kỳ 亡vong 羊dương

彌di 陀đà 疏sớ/sơ 鈔sao 云vân 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 皆giai 有hữu 淨tịnh 土độ 。 何hà 為vi 獨độc 示thị 西tây 方phương 。 教giáo 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 良lương 由do 道đạo 以dĩ 多đa 岐kỳ 亡vong 羊dương 。 射xạ 以dĩ 專chuyên 注chú 中trung 鵠hộc 。 心tâm 無vô 二nhị 用dụng 。 功công 戒giới 雜tạp 施thí 。 其kỳ 事sự 蹟# 見kiến 前tiền 懸huyền 示thị 。

仰ngưỡng 箭tiễn 射xạ 空không 勢thế 盡tận 還hoàn 墜trụy

永vĩnh 嘉gia 大đại 師sư 證chứng 道đạo 歌ca 云vân 。 住trụ 相tướng 布bố 施thí 生sanh 天thiên 福phước 。 猶do 如như 仰ngưỡng 箭tiễn 射xạ 虗hư 空không 。 勢thế 力lực 盡tận 。 箭tiễn 還hoàn 墜trụy 。 招chiêu 得đắc 來lai 生sanh 不bất 如như 意ý 。 爭tranh 似tự 無vô 為vi 實Thật 相Tướng 門Môn 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 如Như 來Lai 地Địa 。

秉bỉnh 皈quy 受thọ 戒giới 之chi 鳥điểu

阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 大đại 海hải 之chi 北bắc 。 有hữu 一nhất 大đại 樹thụ 。 名danh 曰viết 居cư 吒tra 奢xa 摩ma 離ly 。 其kỳ 樹thụ 高cao 一nhất 百bách 由do 旬tuần 。 枝chi 葉diệp 徧biến 覆phú 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 此thử 鳥điểu 與dữ 龍long 。 皆giai 依y 此thử 樹thụ 四tứ 面diện 而nhi 住trụ 。 卵noãn 生sanh 鳥điểu 王vương 。 居cư 樹thụ 東đông 面diện 。 欲dục 啖đạm 龍long 時thời 。 飛phi 上thượng 東đông 枝chi 。 觀quán 大đại 海hải 水thủy 。 乃nãi 即tức 飛phi 下hạ 。 翅sí 扇thiên/phiến 海hải 水thủy 。 自tự 開khai 二nhị 百bách 由do 旬tuần 。 取thủ 龍long 食thực 之chi 。 此thử 鳥điểu 王vương 惟duy 能năng 取thủ 卵noãn 生sanh 龍long 也dã 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 胎thai 濕thấp 化hóa 生sanh 三tam 種chủng 鳥điểu 王vương 。 欲dục 啖đạm 龍long 時thời 。 各các 依y 方phương 位vị 。 飛phi 上thượng 樹thụ 枝chi 。 觀quán 大đại 海hải 水thủy 。 乃nãi 即tức 飛phi 下hạ 。 翅sí 扇thiên/phiến 海hải 水thủy 。 倍bội 開khai 由do 旬tuần 。 依y 次thứ 增tăng 數số 。 取thủ 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 。 四tứ 種chủng 龍long 食thực 之chi 。 龍long 王vương 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 此thử 海hải 中trung 。 無vô 數số 種chủng 龍long 。 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 常thường 來lai 食thực 之chi 。 我ngã 等đẳng 日nhật 夜dạ 恐khủng 怖bố 。 求cầu 佛Phật 救cứu 護hộ 。 令linh 得đắc 安an 隱ẩn 。 於ư 時thời 世Thế 尊Tôn 。 即tức 脫thoát 身thân 上thượng 。 所sở 著trước 皂tạo 色sắc 衣y 。 與dữ 龍long 王vương 曰viết 。 汝nhữ 取thủ 是thị 衣y 。 分phần/phân 與dữ 諸chư 龍long 。 皆giai 令linh 周chu 遍biến 。 於ư 中trung 乃nãi 至chí 。 值trị 一nhất 縷lũ 者giả 。 不bất 能năng 觸xúc 犯phạm 。 有hữu 化hóa 龍long 子tử 。 於ư 六lục 齋trai 日nhật 。 受thọ 齋trai 八bát 禁cấm 。

時thời 金kim 翅sí 鳥điểu 。 欲dục 取thủ 食thực 之chi 。 銜hàm 上thượng 須Tu 彌Di 山Sơn 北bắc 。 大đại 鐵thiết 樹thụ 上thượng 。 高cao 十thập 六lục 萬vạn 里lý 。 求cầu 覓mịch 其kỳ 尾vĩ 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 鳥điểu 聞văn 亦diệc 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 如Như 來Lai 令linh 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 。 受thọ 食thực 之chi 時thời 。 先tiên 施thí 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 。 以dĩ 養dưỡng 其kỳ 命mạng 。 詳tường 見kiến 香hương 乳nhũ 記ký 。

尾vĩ 閭lư

莊trang 子tử 云vân 。 水thủy 莫mạc 大đại 于vu 海hải 。 萬vạn 川xuyên 歸quy 之chi 。 尾vĩ 閭lư 泄tiết 之chi 。 司ty 馬mã 彪# 曰viết 。 閭lư 者giả 聚tụ 也dã 。 水thủy 聚tụ 族tộc 之chi 處xứ 。 在tại 扶phù 桑tang 東đông 。 一nhất 名danh 沃ốc 焦tiêu 。 一nhất 石thạch 方phương 圓viên 四tứ 萬vạn 里lý 。 厚hậu 四tứ 萬vạn 里lý 。 海hải 水thủy 注chú 者giả 無vô 不bất 焦tiêu 。

墮đọa 一nhất 色sắc 邊biên

郢# 州châu 月nguyệt 掌chưởng 山sơn 壽thọ 聖thánh 智trí 淵uyên 禪thiền 師sư 。 僧Tăng 問vấn 。 祖tổ 意ý 西tây 來lai 即tức 不bất 問vấn 。 如như 何hà 是thị 一nhất 色sắc 。 師sư 曰viết 。 目mục 前tiền 無vô 闍xà 黎lê 。 此thử 間gian 無vô 老lão 僧Tăng 。 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 。

寂tịch 音âm 曰viết 。 雪tuyết 竇đậu 通thông 禪thiền 即tức 。 長trường/trưởng 沙sa 岑sầm 大đại 蟲trùng 之chi 子tử 也dã 。 每mỗi 謂vị 諸chư 同đồng 伴bạn 曰viết 。 但đãn 時thời 中trung 常thường 在tại 識thức 盡tận 功công 成thành 。 瞥miết 然nhiên 而nhi 起khởi 。 即tức 是thị 傷thương 他tha 。 而nhi 況huống 言ngôn 句cú 乎hồ 。 故cố 石thạch 霜sương 諸chư 禪thiền 師sư 宗tông 風phong 。 多đa 論luận 內nội 紹thiệu 。 外ngoại 紹thiệu 。 臣thần 種chủng 。 王vương 種chủng 。 借tá 句cú 。 挾hiệp 帶đái 。 直trực 饒nhiêu 未vị 嘗thường 忘vong 照chiếu 。 猶do 為vi 外ngoại 紹thiệu 。 謂vị 之chi 臣thần 種chủng 。 亦diệc 為vi 之chi 借tá 。 謂vị 之chi 誕đản 生sanh 。 然nhiên 不bất 若nhược 絲ti 毫hào 不bất 隔cách 。 如như 王vương 子tử 生sanh 下hạ 即tức 能năng 紹thiệu 種chủng 。 謂vị 之chi 內nội 紹thiệu 。 謂vị 之chi 王vương 種chủng 。 謂vị 之chi 句cú 。 非phi 借tá 也dã 。 借tá 之chi 為vi 言ngôn 。 一nhất 色sắc 邊biên 事sự 耳nhĩ 。 不bất 得đắc 已dĩ 應ứng 機cơ 利lợi 生sanh 。 則tắc 成thành 挾hiệp 帶đái 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 洞đỗng 山sơn 章chương 中trung 。

分phân 明minh 月nguyệt 在tại 梅mai 華hoa 上thượng 二nhị 句cú

夢mộng 颿# 惻trắc 禪thiền 師sư 晚vãn 參tham 。 舉cử 僧Tăng 問vấn 雲vân 門môn 法pháp 球# 禪thiền 師sư 。 如như 何hà 是thị 祖tổ 師sư 西tây 來lai 意ý 。 球# 曰viết 。 當đương 時thời 妄vọng 想tưởng 。 至chí 今kim 不bất 絕tuyệt 。 師sư 云vân 。 古cổ 人nhân 一nhất 語ngữ 所sở 謂vị 函hàm 葢# 乾can/kiền/càn 坤# 。 截tiệt 斷đoạn 眾chúng 流lưu 。 隨tùy 波ba 逐trục 浪lãng 。 一nhất 時thời 分phân 付phó 。 秪# 恐khủng 你nễ 諸chư 人nhân 錯thác 會hội 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 處xứ 處xứ 尋tầm 途đồ 。 若nhược 是thị 山sơn 僧Tăng 。 斷đoạn 不bất 作tác 恁nhẫm 麼ma 語ngữ 話thoại 。 賺# 誤ngộ 諸chư 人nhân 。 輥# 入nhập 草thảo 裏lý 。 無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。 有hữu 問vấn 如như 何hà 是thị 祖tổ 師sư 西tây 來lai 意ý 。 但đãn 向hướng 道đạo 。 當đương 時thời 妄vọng 想tưởng 。 至chí 今kim 不bất 絕tuyệt 。 還hoàn 會hội 麼ma 。 分phân 明minh 月nguyệt 在tại 梅mai 華hoa 上thượng 。 看khán 到đáo 梅mai 華hoa 早tảo 已dĩ 遲trì 。 今kim 疏sớ/sơ 易dị 月nguyệt 轉chuyển 無vô 者giả 。 取thủ 喻dụ 此thử 心tâm 。 用dụng 力lực 研nghiên 究cứu 。 依y 然nhiên 為vi 根căn 所sở 局cục 也dã 。

效hiệu 顰tần

西tây 子tử 家gia 於ư 越việt 州châu 諸chư 暨kỵ 縣huyện 。 浣hoán 紗# 於ư 苧# 羅la 若nhược 耶da 溪khê 。 其kỳ 地địa 有hữu 東đông 施thí 家gia 。 西tây 施thí 家gia 。 西tây 施thí 患hoạn 心tâm 痛thống 而nhi 眉mi 顰tần 。 人nhân 見kiến 而nhi 美mỹ 之chi 。 東đông 施thí 之chi 醜xú 婦phụ 。 亦diệc 捧phủng 心tâm 而nhi 效hiệu 顰tần 。 人nhân 見kiến 而nhi 惡ác 之chi 。 彼bỉ 知tri 美mỹ 顰tần 。 而nhi 不bất 知tri 顰tần 之chi 所sở 以dĩ 美mỹ 也dã 。 今kim 人nhân 倣# 他tha 人nhân 之chi 動động 作tác 。 或hoặc 習tập 其kỳ 文văn 。 或hoặc 學học 其kỳ 事sự 。 乃nãi 自tự 謙khiêm 曰viết 效hiệu 顰tần 。 見kiến 列liệt 國quốc 志chí 。

太thái 尊tôn 貴quý 生sanh

鄂# 州châu 百bách 巖nham 明minh 哲triết 禪thiền 師sư 。 洞đỗng 山sơn 與dữ 密mật 師sư 伯bá 到đáo 參tham 。 師sư 問vấn 。 二nhị 上thượng 座tòa 甚thậm 處xứ 來lai 。 山sơn 曰viết 。 湖hồ 南nam 。 師sư 曰viết 。 觀quán 察sát 使sử 姓tánh 甚thậm 麼ma 。 曰viết 不bất 得đắc 姓tánh 。 師sư 曰viết 。 名danh 甚thậm 麼ma 。 曰viết 。 不bất 得đắc 名danh 。 師sư 曰viết 。 還hoàn 治trị 事sự 也dã 無vô 。 曰viết 自tự 有hữu 郎lang 幕mạc 在tại 。 師sư 曰viết 。 還hoàn 出xuất 入nhập 也dã 無vô 。 曰viết 。 不bất 出xuất 入nhập 。 師sư 曰viết 。 豈khởi 不bất 出xuất 入nhập 。 山sơn 拂phất 袖tụ 便tiện 出xuất 。 師sư 次thứ 早tảo 入nhập 堂đường 。 召triệu 二nhị 上thượng 座tòa 曰viết 。 昨tạc 日nhật 老lão 僧Tăng 對đối 闍xà 黎lê 。 一nhất 轉chuyển 語ngữ 不bất 相tương 契khế 。 一nhất 夜dạ 不bất 安an 。 今kim 請thỉnh 闍xà 黎lê 別biệt 下hạ 一nhất 轉chuyển 語ngữ 。 若nhược 愜# 老lão 僧Tăng 意ý 。 便tiện 開khai 粥chúc 相tương/tướng 伴bạn 過quá 夏hạ 。 山sơn 曰viết 。 請thỉnh 和hòa 尚thượng 問vấn 。 師sư 曰viết 。 豈khởi 不bất 出xuất 入nhập 。 山sơn 曰viết 。 太thái 尊tôn 貴quý 生sanh 。 師sư 乃nãi 開khai 粥chúc 。 同đồng 共cộng 過quá 夏hạ 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 十thập 二nhị 卷quyển 。

臨lâm 濟tế 不bất 禮lễ 祖tổ 塔tháp

鎮trấn 州châu 臨lâm 濟tế 義nghĩa 玄huyền 禪thiền 師sư 。 到đáo 初sơ 祖tổ 塔tháp 頭đầu 。 塔tháp 主chủ 云vân 。 長trưởng 老lão 先tiên 禮lễ 佛Phật 。 先tiên 禮lễ 祖tổ 。 師sư 云vân 。 佛Phật 祖tổ 俱câu 不bất 禮lễ 。 塔tháp 主chủ 云vân 。 佛Phật 祖tổ 與dữ 長trưởng 老lão 。 是thị 什thập 麼ma 冤oan 家gia 。 師sư 便tiện 拂phất 袖tụ 而nhi 出xuất 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 十thập 四tứ 卷quyển 。

丹đan 霞hà 之chi 燒thiêu 木mộc 佛Phật

鄧đặng 州châu 丹đan 霞hà 天thiên 然nhiên 禪thiền 師sư 。 過quá 慧tuệ 林lâm 寺tự 。 遇ngộ 天thiên 大đại 寒hàn 。 取thủ 木mộc 佛Phật 燒thiêu 火hỏa 向hướng 。 院viện 主chủ 訶ha 曰viết 。 何hà 得đắc 燒thiêu 我ngã 木mộc 佛Phật 。 師sư 以dĩ 杖trượng 子tử 撥bát 灰hôi 曰viết 。 吾ngô 燒thiêu 取thủ 舍xá 利lợi 。 主chủ 曰viết 。 木mộc 佛Phật 何hà 有hữu 舍xá 利lợi 。 師sư 曰viết 。 既ký 無vô 舍xá 利lợi 更cánh 取thủ 兩lưỡng 尊tôn 燒thiêu 。 主chủ 自tự 後hậu 眉mi 鬚tu 墮đọa 落lạc 。 見kiến 指chỉ 月nguyệt 錄lục 第đệ 九cửu 卷quyển 。

德đức 山sơn 說thuyết 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 如như 拭thức 涕thế 帛bạch

鼎đỉnh 州châu 德đức 山sơn 宣tuyên 鑑giám 禪thiền 師sư 。 參tham 龍long 潭đàm 信tín 禪thiền 師sư 。 發phát 明minh 心tâm 要yếu 。 次thứ 住trụ 澧# 陽dương 三tam 十thập 年niên 。 屬thuộc 唐đường 武võ 宗tông 廢phế 教giáo 。 避tị 難nạn/nan 於ư 獨độc 浮phù 山sơn 之chi 石thạch 室thất 。 大đại 中trung 初sơ 。 武võ 陵lăng 太thái 守thủ 薛tiết 廷đình 望vọng 。 再tái 崇sùng 德đức 山sơn 精tinh 舍xá 。 號hiệu 古cổ 德đức 禪thiền 院viện 。 請thỉnh 師sư 居cư 之chi 。 大đại 闡xiển 宗tông 風phong 。 上thượng 堂đường 曰viết 。 我ngã 先tiên 祖tổ 見kiến 處xứ 即tức 不bất 然nhiên 。 這giá 裏lý 無vô 祖tổ 無vô 佛Phật 。 達đạt 磨ma 是thị 老lão 臊tao 胡hồ 。 釋Thích 迦Ca 老lão 子tử 是thị 乾can/kiền/càn 屎thỉ 橛quyết 。 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 是thị 擔đảm 屎thỉ 漢hán 。 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 是thị 破phá 執chấp 凡phàm 夫phu 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 繫hệ 驢lư 橛quyết 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 是thị 鬼quỷ 神thần 薄bạc 。 拭thức 瘡sang 疣vưu 紙chỉ 。 四Tứ 果Quả 三tam 賢hiền 。 初sơ 心tâm 十Thập 地Địa 。 是thị 守thủ 古cổ 塚trủng 鬼quỷ 。 自tự 救cứu 不bất 了liễu 。 詳tường 見kiến 五ngũ 燈đăng 會hội 元nguyên 十thập 七thất 卷quyển 。

巖nham 頭đầu 說thuyết 祖tổ 師sư 言ngôn 句cú 是thị 破phá 草thảo 鞋hài

鄂# 州châu 巖nham 頭đầu 全toàn 豁hoát 禪thiền 師sư 。 與dữ 雪tuyết 峯phong 義nghĩa 存tồn 。 同đồng 嗣tự 德đức 山sơn 。 後hậu 菴am 於ư 洞đỗng 庭đình 臥ngọa 龍long 山sơn 。 徒đồ 侶lữ 臻trăn 萃tụy 。 僧Tăng 問vấn 。 無vô 師sư 還hoàn 有hữu 出xuất 身thân 處xứ 也dã 無vô 。 師sư 曰viết 。 聲thanh 前tiền 古cổ 毳thuế 爛lạn 。 問vấn 。 堂đường 堂đường 來lai 時thời 如như 何hà 。 師sư 曰viết 。 刺thứ 破phá 眼nhãn 。 問vấn 。 如như 何hà 是thị 祖tổ 師sư 意ý 。 師sư 曰viết 。 移di 取thủ 廬lư 山sơn 來lai 向hướng 汝nhữ 道đạo 。 乃nãi 至chí 問vấn 如như 何hà 是thị 道đạo 。 師sư 曰viết 。 破phá 草thảo 鞋hài 與dữ 拋phao 向hướng 湖hồ 裏lý 著trước 。 詳tường 見kiến 傳truyền 燈đăng 錄lục 十thập 六lục 卷quyển 。

身thân 子tử 六lục 心tâm 墮đọa 落lạc

彌di 陀đà 疏sớ/sơ 鈔sao 演diễn 義nghĩa 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 發phát 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 已dĩ 證chứng 別biệt 教giáo 六lục 住trụ 。 因nhân 帝Đế 釋Thích 化hóa 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 從tùng 其kỳ 乞khất 眼nhãn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 與dữ 之chi 。 婆Bà 羅La 門Môn 棄khí 地địa 踐tiễn 踏đạp 。 由do 是thị 退thoái 失thất 大đại 心tâm 。 塵trần 點điểm 劫kiếp 來lai 。 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 位vị 。

善thiện 財tài 一nhất 生sanh 事sự 辦biện

華hoa 嚴nghiêm 七thất 十thập 八bát 經kinh 。 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 讚tán 善thiện 財tài 云vân 。 餘dư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 經kinh 於ư 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 乃nãi 能năng 滿mãn 足túc 。 菩Bồ 薩Tát 願nguyện 行hành 。 乃nãi 能năng 親thân 近cận 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 長trưởng 者giả 子tử 。 於ư 一nhất 生sanh 內nội 。 則tắc 能năng 淨tịnh 佛Phật 剎sát 。 則tắc 能năng 化hóa 眾chúng 生sanh 。 則tắc 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 深thâm 入nhập 法Pháp 界Giới 。 則tắc 能năng 成thành 就tựu 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 能năng 增tăng 廣quảng 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 則tắc 能năng 圓viên 滿mãn 。 一nhất 切thiết 大đại 願nguyện 。 則tắc 能năng 超siêu 出xuất 一nhất 切thiết 魔ma 業nghiệp 。 則tắc 能năng 承thừa 事sự 一nhất 切thiết 善thiện 友hữu 。 則tắc 能năng 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 則tắc 能năng 具cụ 足túc 。 普Phổ 賢Hiền 諸chư 行hạnh 。 清thanh 涼lương 云vân 。 解giải 行hành 在tại 躬cung 。 一nhất 生sanh 圓viên 曠khoáng 劫kiếp 之chi 果quả 。

龍long 女nữ 當đương 下hạ 成thành 佛Phật

法pháp 華hoa 經kinh 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 品Phẩm 云vân 。

爾nhĩ 時thời 龍long 女nữ 。 有hữu 一nhất 寶bảo 珠châu 。 價giá 直trực 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 持trì 以dĩ 上thượng 佛Phật 。 佛Phật 即tức 受thọ 之chi 。 龍long 女nữ 謂vị 智Trí 積Tích 菩Bồ 薩Tát 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 我ngã 獻hiến 寶bảo 珠châu 。 世Thế 尊Tôn 納nạp 受thọ 。 是thị 事sự 疾tật 否phủ/bĩ 。 答đáp 言ngôn 甚thậm 疾tật 。

女nữ 言ngôn 。

以dĩ 汝nhữ 神thần 力lực 。 觀quán 我ngã 成thành 佛Phật 。 復phục 速tốc 於ư 此thử 。 當đương 時thời 眾chúng 會hội 。 皆giai 見kiến 龍long 女nữ 。 忽hốt 然nhiên 之chi 間gian 。 變biến 成thành 男nam 子tử 。 具cụ 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 即tức 往vãng 南nam 方phương 。 無Vô 垢Cấu 世Thế 界Giới 。 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。

薛tiết 道đạo 光quang 修tu 性tánh 不bất 修tu 命mạng 張trương 紫tử 陽dương 性tánh 命mạng 雙song 修tu

宋tống 張trương 紫tử 陽dương 。 有hữu 一nhất 僧Tăng 友hữu 。 (# 即tức 道đạo 光quang 也dã )# 能năng 入nhập 定định 出xuất 神thần 。 相tương/tướng 語ngữ 曰viết 。 今kim 日nhật 能năng 與dữ 遠viễn 遊du 。 同đồng 往vãng 揚dương 州châu 觀quán 璚# 華hoa 乎hồ 。 曰viết 。 可khả 。 共cộng 處xứ 一nhất 室thất 。 相tương 對đối 瞑minh 目mục 。 趺phu 坐tọa 出xuất 神thần 。 紫tử 陽dương 至chí 時thời 。 友hữu 先tiên 到đáo 。 遶nhiễu 華hoa 一nhất 匝táp 。 紫tử 陽dương 曰viết 。 可khả 折chiết 一nhất 華hoa 為vi 記ký 。 少thiểu 頃khoảnh 。 欠khiếm 伸thân 而nhi 覺giác 。 紫tử 陽dương 乃nãi 拈niêm 出xuất 一nhất 華hoa 。 彼bỉ 友hữu 僧Tăng 袖tụ 手thủ 皆giai 空không 。 弟đệ 子tử 問vấn 。 紫tử 陽dương 曰viết 。 我ngã 則tắc 性tánh 命mạng 兼kiêm 修tu 。 聚tụ 之chi 成thành 形hình 。 散tán 之chi 成thành 氣khí 。 所sở 至chí 之chi 處xứ 。 真chân 神thần 見kiến 形hình 。 謂vị 之chi 陽dương 神thần 。 彼bỉ 之chi 所sở 修tu 。 欲dục 速tốc 見kiến 功công 。 直trực 修tu 其kỳ 性tánh 。 不bất 復phục 修tu 命mạng 。 故cố 所sở 至chí 地địa 。 無vô 復phục 形hình 影ảnh 。 謂vị 之chi 陰ấm 神thần 。 陰ấm 神thần 不bất 能năng 動động 於ư 物vật 也dã 。 見kiến 灌quán 頂đảnh 疏sớ/sơ 。

阿A 難Nan 四tứ 分phần/phân 入nhập 滅diệt

阿A 難Nan 付phó 囑chúc 商thương 那na 和hòa 修tu 佛Phật 法Pháp 已dĩ 。 於ư 晨thần 朝triêu 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 而nhi 作tác 念niệm 言ngôn 。 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 。 與dữ 我ngã 有hữu 要yếu 。 我ngã 往vãng 辭từ 之chi 。 即tức 至chí 王vương 門môn 。 守thủ 門môn 人nhân 見kiến 王vương 眠miên 睡thụy 。 不bất 敢cảm 報báo 知tri 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 王vương 若nhược 覺giác 時thời 。 可khả 白bạch 王vương 言ngôn 。 阿A 難Nan 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 來lai 語ngữ 王vương 。 阿A 難Nan 思tư 惟duy 。 我ngã 今kim 於ư 恆Hằng 河Hà 中trung 。 當đương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 可khả 免miễn 毗tỳ 舍xá 離ly 王vương 舍xá 城thành 二nhị 國quốc 相tương 諍tranh 。 即tức 往vãng 恆Hằng 河Hà 中trung 流lưu 。 又hựu 付phó 最tối 後hậu 弟đệ 子tử 。 摩ma 田điền 提đề 已dĩ 。 作tác 十thập 八bát 變biến 。 分phân 為vi 四tứ 分phần/phân 。 一nhất 分phần/phân 忉Đao 利Lợi 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 一nhất 分phần/phân 娑Sa 竭Kiệt 羅La 龍Long 王Vương 。 一nhất 分phần/phân 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 。 一nhất 分phần/phân 毗tỳ 舍xá 離ly 諸chư 黎lê 車xa 等đẳng 。 詳tường 見kiến 阿a 育dục 王vương 傳truyền 第đệ 三tam 卷quyển 。

○# 卷quyển 十thập

認nhận 雹bạc 為vi 珠châu 徒đồ 勞lao 珍trân 藏tạng

鴦ương 崛quật 經kinh 偈kệ 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 愚ngu 夫phu 。 見kiến 雹bạc 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 是thị 琉lưu 璃ly 珠châu 。 取thủ 已dĩ 執chấp 持trì 歸quy 。 置trí 之chi 瓶bình 器khí 中trung 。 守thủ 護hộ 如như 真chân 寶bảo 。 不bất 久cửu 悉tất 消tiêu 融dung 。 空không 想tưởng 默mặc 然nhiên 住trụ 。 於ư 餘dư 真chân 琉lưu 璃ly 。 亦diệc 復phục 作tác 空không 想tưởng 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 之chi 以dĩ 喻dụ 外ngoại 道đạo 。 迷mê 有hữu 漏lậu 天thiên 。 作tác 無vô 為vi 解giải 。 而nhi 不bất 識thức 真chân 涅Niết 槃Bàn 果quả 也dã 。

書thư 曰viết 天thiên 作tác 孽nghiệt 四tứ 句cú

王vương 拜bái 手thủ 稽khể 首thủ 曰viết 。 予# 小tiểu 子tử 不bất 明minh 于vu 德đức 。 自tự 底để 不bất 類loại 。 欲dục 敗bại 度độ 。 縱túng/tung 敗bại 禮lễ 。 以dĩ 速tốc 戾lệ 于vu 厥quyết 躬cung 。 天thiên 作tác 孽nghiệt 。 猶do 可khả 違vi 。 自tự 作tác 孽nghiệt 。 不bất 可khả 逭# 。 既ký 往vãng 背bối/bội 師sư 保bảo 之chi 訓huấn 。 弗phất 克khắc 于vu 厥quyết 初sơ 。 尚thượng 賴lại 匡khuông 救cứu 之chi 德đức 。 圖đồ 惟duy 厥quyết 終chung 。 集tập 傳truyền 。 拜bái 手thủ 。 首thủ 至chí 手thủ 也dã 。 稽khể 首thủ 首thủ 至chí 地địa 也dã 。 太thái 甲giáp 致trí 敬kính 於ư 師sư 保bảo 。 其kỳ 禮lễ 如như 此thử 。 速tốc 召triệu 也dã 。 戾lệ 罪tội 。 孽nghiệt 災tai 。 逭# 逃đào 也dã 。 王vương 拜bái 手thủ 稽khể 首thủ 。 以dĩ 致trí 其kỳ 敬kính 而nhi 言ngôn 曰viết 。 予# 小tiểu 子tử 昏hôn 昧muội 於ư 德đức 。 自tự 至chí 不bất 肖tiếu 。 嗜thị 欲dục 無vô 節tiết 。 而nhi 壞hoại 法pháp 度độ 。 縱túng/tung 肆tứ 不bất 恭cung 。 而nhi 失thất 禮lễ 儀nghi 。 以dĩ 召triệu 罪tội 戾lệ 於ư 吾ngô 身thân 。 凡phàm 天thiên 作tác 之chi 禍họa 。 猶do 可khả 挽vãn 回hồi 。 自tự 作tác 之chi 殃ương 。 不bất 可khả 逃đào 遁độn 。 已dĩ 往vãng 既ký 逆nghịch 師sư 保bảo 之chi 訓huấn 。 不bất 能năng 謹cẩn 之chi 於ư 始thỉ 。 此thử 後hậu 尚thượng 賴lại 正chánh 救cứu 之chi 力lực 。 以dĩ 圖đồ 謀mưu 其kỳ 終chung 也dã 。 見kiến 商thương 書thư 太thái 甲giáp 中trung 。

依y 鏡kính 拂phất 塵trần 本bổn 無vô 一nhất 物vật

神Thần 秀Tú 大Đại 師Sư 偈kệ 曰viết 。 身thân 是thị 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 心tâm 如như 明minh 鏡kính 臺đài 。

時thời 時thời 勤cần 拂phất 拭thức 。 勿vật 使sử 惹nhạ 塵trần 埃ai 。

慧tuệ 能năng 六lục 祖tổ 偈kệ 云vân 。 菩Bồ 提Đề 本bổn 無vô 樹thụ 。 明minh 鏡kính 亦diệc 非phi 臺đài 。 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 何hà 處xứ 惹nhạ 塵trần 埃ai 。 出xuất 法Pháp 寶bảo 壇đàn 經kinh 。

掘quật 井tỉnh 九cửu 仞nhận 而nhi 不bất 及cập 泉tuyền

孟# 子tử 曰viết 。 有hữu 為vi 者giả 。 譬thí 若nhược 掘quật 井tỉnh 九cửu 軔# 。 (# 同đồng 仞nhận )# 而nhi 不bất 及cập 泉tuyền 。 猶do 為vi 棄khí 井tỉnh 也dã 。 註chú 云vân 。 八bát 尺xích 曰viết 仞nhận 。 言ngôn 鑿tạc 井tỉnh 雖tuy 深thâm 。 然nhiên 未vị 及cập 泉tuyền 而nhi 止chỉ 。 猶do 為vi 自tự 棄khí 其kỳ 井tỉnh 也dã 。 見kiến 盡tận 心tâm 篇thiên 。

梵Phạm 志Chí 以dĩ 不bất 受thọ 為vi 宗tông

大đại 智Trí 度Độ 論luận 略lược 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 舅cữu 。 摩Ma 訶Ha 俱Câu 絺Hy 羅La 。 與dữ 姊tỷ 舍xá 利lợi 論luận 議nghị 不bất 如như 。 思tư 惟duy 念niệm 言ngôn 。 非phi 姊tỷ 力lực 也dã 。 必tất 懷hoài 智trí 人nhân 。 寄ký 言ngôn 母mẫu 口khẩu 。 未vị 生sanh 乃nãi 爾nhĩ 。 及cập 生sanh 長trưởng 大đại 。 當đương 如như 之chi 何hà 。 思tư 惟duy 是thị 已dĩ 。 生sanh 憍kiêu 慢mạn 心tâm 。 為vi 廣quảng 論luận 議nghị 故cố 。 出xuất 家gia 作tác 梵Phạm 志Chí 。 入nhập 南nam 天Thiên 竺Trúc 國quốc 。 讀đọc 十thập 八bát 種chủng 經kinh 誓thệ 不bất 剪tiễn 爪trảo 。 因nhân 號hiệu 為vi 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 。 以dĩ 種chủng 種chủng 經Kinh 書thư 智trí 慧tuệ 力lực 。 摧tồi 伏phục 諸chư 論luận 師sư 已dĩ 。 還hoàn 至chí 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 王vương 舍xá 城thành 那na 羅la 聚tụ 落lạc 。 至chí 本bổn 生sanh 處xứ 。 問vấn 人nhân 言ngôn 。 我ngã 姊tỷ 生sanh 子tử 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 有hữu 人nhân 語ngữ 言ngôn 。 汝nhữ 姊tỷ 子tử 者giả 。 適thích 生sanh 八bát 歲tuế 。 讀đọc 一nhất 切thiết 經kinh 書thư 盡tận 。 至chí 年niên 十thập 六lục 。 論luận 議nghị 勝thắng 一nhất 切thiết 人nhân 。 有hữu 釋Thích 種chủng 道Đạo 人Nhân 。 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 。 與dữ 作tác 弟đệ 子tử 。 長trường/trưởng 爪trảo 聞văn 之chi 。 即tức 起khởi 憍kiêu 慢mạn 。 生sanh 不bất 信tín 心tâm 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 如như 我ngã 姊tỷ 子tử 。 聰thông 明minh 如như 是thị 。 彼bỉ 以dĩ 何hà 術thuật 誘dụ 誑cuống 剃thế 頭đầu 作tác 弟đệ 子tử 。 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。 直trực 向hướng 佛Phật 所sở 。 問vấn 訊tấn 訖ngật 。 一nhất 面diện 坐tọa 。 作tác 是thị 念niệm 。 一nhất 切thiết 論luận 可khả 破phá 。 一nhất 切thiết 語ngữ 可khả 壞hoại 。 一nhất 切thiết 執chấp 可khả 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 以dĩ 何hà 論luận 議nghị 道đạo 。 而nhi 得đắc 我ngã 姊tỷ 子tử 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 時thời 。 佛Phật 令linh 立lập 論luận 。 以dĩ 何hà 為vi 宗tông 。 梵Phạm 志Chí 曰viết 。 瞿Cù 曇Đàm 。 我ngã 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 為vi 宗tông 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 。 是thị 見kiến 還hoàn 受thọ 不phủ 。 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 。 如như 好hảo/hiếu 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 即tức 覺giác 。 便tiện 著trước 正Chánh 道Đạo 。 低đê 頭đầu 思tư 惟duy 。 佛Phật 置trí 我ngã 著trước 二nhị 處xứ 負phụ 門môn 中trung 。 若nhược 我ngã 說thuyết 是thị 見kiến 我ngã 受thọ 。 是thị 負phụ 處xứ 門môn 麁thô 。 故cố 多đa 人nhân 知tri 。 云vân 何hà 自tự 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 。 今kim 言ngôn 是thị 見kiến 我ngã 受thọ 。 此thử 現hiện 前tiền 妄vọng 語ngữ 。 第đệ 二nhị 負phụ 處xứ 門môn 細tế 。 我ngã 不bất 受thọ 之chi 。 以dĩ 不bất 多đa 人nhân 知tri 故cố 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 答đáp 佛Phật 言ngôn 。 瞿Cù 曇Đàm 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 。 是thị 見kiến 亦diệc 不bất 受thọ 。 佛Phật 語ngữ 梵Phạm 志Chí 。 汝nhữ 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 。 法pháp 是thị 見kiến 亦diệc 不bất 受thọ 。 則tắc 無vô 所sở 受thọ 。 與dữ 眾chúng 人nhân 無vô 異dị 。 何hà 用dụng 貢cống 高cao 。 而nhi 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 如như 是thị 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 。 不bất 能năng 得đắc 答đáp 。 自tự 知tri 墮đọa 負phụ 處xứ 。 即tức 於ư 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 中trung 。 起khởi 恭cung 敬kính 。 生sanh 信tín 心tâm 。 投đầu 佛Phật 出xuất 家gia 。 證chứng 羅La 漢Hán 果Quả 。

祖tổ 家gia 謂vị 之chi 無vô 心tâm 猶do 隔cách 一nhất 重trọng/trùng 關quan

同đồng 安an 察sát 禪thiền 師sư 十thập 玄huyền 談đàm 云vân 。 問vấn 君quân 心tâm 印ấn 作tác 何hà 顏nhan 。 心tâm 印ấn 何hà 人nhân 敢cảm 授thọ 傳truyền 。 歷lịch 劫kiếp 坦thản 然nhiên 無vô 異dị 色sắc 。 呼hô 為vi 心tâm 印ấn 早tảo 虗hư 言ngôn 。 須tu 知tri 體thể 自tự 虗hư 空không 性tánh 。 將tương 喻dụ 紅hồng 爐lô 火hỏa 裏lý 蓮liên 。 莫mạc 謂vị 無vô 心tâm 云vân 是thị 道đạo 。 無vô 心tâm 猶do 隔cách 一nhất 重trọng/trùng 關quan 。 見kiến 禪thiền 宗tông 諸chư 祖tổ 歌ca 頌tụng 集tập 。

獅sư 絃huyền 奏tấu 於ư 羣quần 音âm

萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 集tập 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 用dụng 師sư 子tử 筋cân 以dĩ 為vi 琴cầm 絃huyền 。 其kỳ 聲thanh 一nhất 奏tấu 。 一nhất 切thiết 餘dư 絃huyền 。 悉tất 皆giai 斷đoạn 壞hoại 。 若nhược 人nhân 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 。 行hành 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 者giả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 皆giai 悉tất 斷đoạn 滅diệt 。

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 指chỉ 掌chưởng 疏sớ/sơ 事sự 義nghĩa (# 終chung )#