Lăng Già Kinh Toản – Quyển 3

楞Lăng 伽Già 經Kinh 纂Toản
Quyển 3
劉Lưu 宋Tống 求Cầu 那Na 跋Bạt 陀Đà 羅La 譯Dịch 經Kinh 宋Tống 楊Dương 彥Ngạn 國Quốc 詮Thuyên 註Chú

楞lăng 伽già 經kinh 纂toản 卷quyển 第đệ 三tam (# 上thượng )# 。 阿a 。

一Nhất 切Thiết 佛Phật 語Ngữ 心Tâm 品Phẩm 第đệ 三tam

意ý 生sanh 身thân 分phân 第đệ 四tứ 十thập

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

意ý 生sanh 身thân 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。 佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。 有hữu 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 云vân 何hà 為vi 三tam 。 所sở 謂vị 三tam 昧muội 。 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 受thọ 意ý 生sanh 身thân 。 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 性tánh 意ý 生sanh 身thân 。 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 行hành 作tác 意ý 生sanh 身thân 。 修tu 行hành 者giả 了liễu 知tri 初Sơ 地Địa 上thượng 增tăng 進tiến 相tương/tướng 。 得đắc 三tam 種chủng 身thân 。

(# 心tâm 本bổn 無vô 相tướng 孰thục 名danh 以dĩ 身thân 自tự 其kỳ 所sở 得đắc 之chi 受thọ 用dụng 而nhi 生sanh 猶do 如như 意ý 生sanh 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 故cố 曰viết 意ý 生sanh 身thân 得đắc 三tam 種chủng 身thân 者giả 。 進tiến 於ư 初Sơ 地Địa 故cố 曰viết 了liễu 知tri 初Sơ 地Địa 增tăng 進tiến 相tương/tướng )# 。

大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 受thọ 意ý 生sanh 身thân 。 謂vị 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 第đệ 五ngũ 地địa 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 受thọ 故cố 種chủng 種chủng 自tự 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 安an 住trụ 心tâm 海hải 。 起khởi 浪lãng 識thức 相tương/tướng 不bất 生sanh 。 知tri 自tự 心tâm 現hiện 境cảnh 界giới 性tánh 非phi 性tánh 。

(# 知tri 所sở 現hiện 之chi 性tánh 皆giai 非phi 其kỳ 性tánh )# 。

是thị 名danh 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 受thọ 意ý 生sanh 身thân 。 云vân 何hà 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 性tánh 意ý 生sanh 身thân 。 謂vị 第đệ 八Bát 地Địa 。 觀quán 察sát 覺giác 了liễu 如như 幻huyễn 等đẳng 法pháp 。 悉tất 無vô 所sở 有hữu 。 身thân 心tâm 轉chuyển 變biến 。

(# 謂vị 轉chuyển 捨xả 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 二nhị 無vô 我ngã 相tương/tướng 身thân )# 。

得đắc 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 及cập 餘dư 三tam 昧muội 門môn 。 無vô 量lượng 相tương/tướng 力lực 自tự 在tại 。 明minh 如như 妙diệu 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 。 迅tấn 疾tật 如như 意ý 。

(# 本bổn 一nhất 法Pháp 界Giới 成thành 現hiện 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 清thanh 淨tịnh 蠲quyên 潔khiết 明minh 如như 妙diệu 華hoa 隨tùy 心tâm 化hóa 現hiện 故cố 曰viết 迅tấn 疾tật 如như 意ý 前tiền 言ngôn 實thật 相tướng 所sở 現hiện 此thử 言ngôn 照chiếu 諸chư 幻huyễn 相tương/tướng )# 。

猶do 如như 幻huyễn 夢mộng 。 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 。 非phi 造tạo 非phi 所sở 造tạo 。 如như 造tạo 所sở 造tạo 。 一nhất 切thiết 色sắc 種chủng 種chủng 支chi 分phần/phân 。 具cụ 足túc 莊trang 嚴nghiêm 。 隨tùy 入nhập 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 大đại 眾chúng 。 通thông 達đạt 自tự 性tánh 法pháp 故cố 。

(# 以dĩ 能năng 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 彼bỉ 自tự 性tánh 而nhi 吾ngô 無vô 性tánh 故cố 曰viết 自tự 性tánh 法pháp 若nhược 是thị 則tắc 雖tuy 現hiện 一nhất 切thiết 法pháp 而nhi 法pháp 常thường 無vô 染nhiễm )# 。

是thị 名danh 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 性tánh 意ý 生sanh 身thân 。 云vân 何hà 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 行hành 作tác 意ý 生sanh 身thân 。 所sở 謂vị 覺giác 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 緣duyên 自tự 得đắc 樂lạc 相tương/tướng 。 是thị 名danh 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 行hành 作tác 意ý 生sanh 身thân 。

(# 即tức 一nhất 心tâm 而nhi 普phổ 造tạo 則tắc 萬vạn 法pháp 齊tề 彰chương 如như 海hải 印ấn 像tượng 故cố 曰viết 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 即tức 一nhất 心tâm 而nhi 隨tùy 緣duyên 則tắc 無vô 作tác 而nhi 作tác 如như 風phong 過quá 空không 故cố 曰viết 無vô 行hành 作tác )# 。

大đại 慧tuệ 。 於ư 彼bỉ 三tam 種chủng 身thân 相tướng 。 觀quán 察sát 覺giác 了liễu 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

非phi 我ngã 乘thừa 大Đại 乘Thừa 。 非phi 說thuyết 亦diệc 非phi 字tự 。

非phi 諦đế 非phi 解giải 脫thoát 。 非phi 無vô 有hữu 境cảnh 界giới 。

然nhiên 乘thừa 摩ma 訶ha 衍diễn 。 三Tam 摩Ma 提Đề 自tự 在tại 。

種chủng 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 自tự 在tại 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 。

(# 頌tụng 曰viết 豁hoát 達đạt 已dĩ 除trừ 諸chư 識thức 浪lãng 遂toại 於ư 三tam 種chủng 現hiện 身thân 財tài 安an 然nhiên 初sơ 覺giác 元nguyên 非phi 性tánh 如như 幻huyễn 徐từ 知tri 法pháp 障chướng 開khai 功công 德đức 海hải 中trung 騰đằng 雨vũ 露lộ 莊trang 嚴nghiêm 門môn 裏lý 結kết 樓lâu 臺đài 須tu 知tri 無vô 作tác 而nhi 俱câu 作tác 一nhất 切thiết 皆giai 從tùng 。 自tự 得đắc 來lai )# 。

離ly 五ngũ 無vô 間gián 分phân 第đệ 四tứ 十thập 一nhất

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 若nhược 男nam 子tử 女nữ 人nhân 。 行hành 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 不bất 入nhập 無Vô 擇Trạch 地Địa 獄Ngục 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 男nam 子tử 。 女nữ 人nhân 行hành 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 不bất 入nhập 無Vô 擇Trạch 地Địa 獄Ngục 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

云vân 何hà 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 所sở 謂vị 殺sát 父phụ 母mẫu 。 及cập 害hại 羅La 漢Hán 。 破phá 壞hoại 眾chúng 僧Tăng 。 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 母mẫu 。 謂vị 愛ái 。 更cánh 受thọ 生sanh 。 貪tham 喜hỷ 俱câu 。 如như 緣duyên 母mẫu 立lập 。 無vô 明minh 為vi 父phụ 。 生sanh 入nhập 處xứ 聚tụ 落lạc 。 斷đoạn 二nhị 根căn 本bổn 。 名danh 害hại 父phụ 母mẫu 。 彼bỉ 諸chư 使sử 不bất 現hiện 。 如như 鼠thử 毒độc 發phát 諸chư 法pháp 。 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 。 名danh 害hại 羅La 漢Hán 。 云vân 何hà 破phá 僧Tăng 。 謂vị 異dị 相tướng 諸chư 陰ấm 和hòa 合hợp 積tích 聚tụ 。 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 。 名danh 為vi 破phá 僧Tăng 。 不bất 覺giác 外ngoại 自tự 共cộng 相tương 及cập 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 七thất 識thức 身thân 。 以dĩ 三tam 解giải 脫thoát 。 無vô 漏lậu 惡ác 想tưởng 。 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 七thất 種chủng 識thức 佛Phật 。 名danh 為vi 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 若nhược 男nam 子tử 女nữ 人nhân 。 行hành 此thử 無vô 間gian 者giả 。 名danh 五ngũ 無vô 間gián 事sự 。 亦diệc 名danh 無vô 間gian 等đẳng 。

(# 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 觀quán 諸chư 緣duyên 起khởi 。 自tự 性tánh 空không 得đắc 空không 解giải 脫thoát 觀quán 諸chư 有hữu 支chi 性tánh 滅diệt 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 相tương 生sanh 得đắc 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 唯duy 除trừ 慈từ 悲bi 得đắc 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 此thử 名danh 三tam 解giải 脫thoát 謂vị 行hành 五ngũ 無vô 間gián 者giả 。 其kỳ 意ý 欲dục 以dĩ 三tam 解giải 脫thoát 。 及cập 無vô 漏lậu 想tưởng 斷đoạn 彼bỉ 七thất 識thức 佛Phật 其kỳ 實thật 未vị 能năng 解giải 脫thoát 。 故cố 曰viết 惡ác 想tưởng )# 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 有hữu 外ngoại 無vô 間gian 。 今kim 當đương 演diễn 說thuyết 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 是thị 義nghĩa 已dĩ 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 不bất 墮đọa 愚ngu 癡si 。 謂vị 先tiên 所sở 說thuyết 無vô 間gian 。 若nhược 行hành 此thử 者giả 。 於ư 三tam 解giải 脫thoát 。 一nhất 一nhất 不bất 得đắc 。 無vô 間gian 等đẳng 法pháp 。

(# 斷đoạn 此thử 五ngũ 種chủng 名danh 無vô 間gian 等đẳng 斷đoạn 之chi 者giả 是thị 有hữu 心tâm 於ư 善thiện 業nghiệp 者giả 也dã 若nhược 於ư 三tam 解giải 脫thoát 。 中trung 不bất 見kiến 有hữu 無vô 。 間gian 等đẳng 法pháp )# 。

除trừ 此thử 已dĩ 。 餘dư 化hóa 神thần 力lực 現hiện 無vô 間gian 等đẳng 。

(# 化hóa 現hiện 無vô 間gian 則tắc 非phi 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 故cố 曰viết 外ngoại 無vô 間gian 唯duy 化hóa 現hiện 無vô 間gian 是thị 則tắc 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 方phương 便tiện 而nhi 行hành 無vô 間gian 非phi 有hữu 心tâm 於ư 善thiện 業nghiệp 故cố 能năng 為vi 作tác 五ngũ 無vô 間gián 罪tội 。 者giả 除trừ 疑nghi 悔hối 也dã )# 。

謂vị 聲Thanh 聞Văn 化hóa 神thần 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 化hóa 神thần 力lực 。 如Như 來Lai 化hóa 神thần 力lực 。 為vi 餘dư 作tác 無vô 間gián 罪tội 者giả 除trừ 疑nghi 悔hối 故cố 。 為vi 勸khuyến 發phát 故cố 。 神thần 力lực 變biến 化hóa 現hiện 無vô 間gian 等đẳng 。 無vô 有hữu 一nhất 向hướng 作tác 無vô 間gian 事sự 。

(# 神thần 力lực 化hóa 現hiện 現hiện 已dĩ 還hoàn 滅diệt 非phi 究cứu 竟cánh 斷đoạn 彼bỉ 故cố 曰viết 無vô 有hữu 一nhất 句cú 作tác 無vô 間gian 事sự )# 。

不bất 得đắc 無vô 間gian 等đẳng 。 除trừ 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。

(# 化hóa 現hiện 無vô 間gian 即tức 於ư 無vô 間gian 等đẳng 法pháp 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 唯duy 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 而nhi 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 之chi 性tánh 本bổn 亦diệc 非phi 性tánh 故cố 下hạ 文văn 云vân 云vân )# 。

離ly 身thân 財tài 妄vọng 想tưởng 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 或hoặc 時thời 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 解giải 脫thoát 餘dư 趣thú 相tương 續tục 妄vọng 想tưởng 。

(# 化hóa 現hiện 無vô 間gian 本bổn 以dĩ 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 若nhược 有hữu 餘dư 趣thú 相tương 續tục 之chi 想tưởng 則tắc 亦diệc 未vị 超siêu 心tâm 量lượng 故cố 云vân )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

貪tham 愛ái 名danh 為vi 母mẫu 。 無vô 明minh 則tắc 為vi 父phụ 。

覺giác 境cảnh 識thức 為vi 佛Phật 。 諸chư 使sử 為vi 羅La 漢Hán 。

陰ấm 集tập 名danh 為vi 僧Tăng 。 無vô 間gian 次thứ 第đệ 斷đoạn 。

是thị 謂vị 五ngũ 無vô 間gián 。 不bất 入nhập 無Vô 擇Trạch 獄Ngục 。

(# 頌tụng 曰viết 五ngũ 般bát 無vô 間gian 最tối 為vi 精tinh 正chánh 眼nhãn 觀quán 來lai 是thị 業nghiệp 生sanh 爭tranh 似tự 無vô 心tâm 三tam 解giải 脫thoát 不bất 須tu 防phòng 檢kiểm 自tự 圓viên 成thành )# 。

佛Phật 知tri 覺giác 分phân 第đệ 四tứ 十thập 二nhị

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 佛Phật 之chi 知tri 覺giác 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 佛Phật 之chi 知tri 覺giác 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

覺giác 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 。

(# 覺giác 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 。 則tắc 無vô 復phục 有hữu 。 無vô 我ngã 之chi 相tướng 矣hĩ )# 。

了liễu 知tri 二nhị 障chướng 。 離ly 二nhị 種chủng 死tử 。 斷đoạn 二nhị 煩phiền 惱não 是thị 名danh 佛Phật 之chi 知tri 覺giác 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 得đắc 此thử 法pháp 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 佛Phật 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 我ngã 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

善thiện 知tri 二nhị 無vô 我ngã 。 二nhị 障chướng 煩phiền 惱não 斷đoạn 。

永vĩnh 離ly 二nhị 種chủng 死tử 。 是thị 名danh 佛Phật 知tri 覺giác 。

(# 頌tụng 曰viết 皆giai 言ngôn 人nhân 法pháp 兼kiêm 無vô 我ngã 子tử 細tế 尋tầm 思tư 了liễu 得đắc 麼ma 只chỉ 這giá 二nhị 邊biên 無vô 取thủ 捨xả 如Như 來Lai 知tri 覺giác 沒một 殽# 訛ngoa )# 。

佛Phật 等đẳng 一nhất 切thiết 分phân 第đệ 四tứ 十thập 三tam

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 是thị 過quá 去khứ 一nhất 切thiết 佛Phật 。 及cập 種chủng 種chủng 受thọ 生sanh 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 作tác 漫mạn 陀đà 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 六lục 牙nha 大đại 象tượng 。 及cập 鸚anh 鵡vũ 鳥điểu 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 善thiện 眼nhãn 仙tiên 人nhân 。 如như 是thị 等đẳng 百bách 千thiên 生sanh 。 經kinh 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 以dĩ 四Tứ 等Đẳng 故cố 。

(# 等đẳng 謂vị 與dữ 之chi 齊tề 等đẳng 無vô 有hữu 分phân 別biệt )# 。

如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 作tác 拘Câu 留Lưu 孫Tôn 。 鉤câu 那na 含hàm 牟Mâu 尼Ni 。 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 。 云vân 何hà 四Tứ 等Đẳng 。 謂vị 字tự 等đẳng 。 語ngữ 等đẳng 。 法pháp 等đẳng 。 身thân 等đẳng 。 是thị 名danh 四Tứ 等Đẳng 。 以dĩ 四tứ 種chủng 等đẳng 故cố 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 云vân 何hà 字tự 等đẳng 。 若nhược 字tự 稱xưng 我ngã 為vi 佛Phật 。 彼bỉ 字tự 亦diệc 稱xưng 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 彼bỉ 字tự 自tự 性tánh 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 是thị 名danh 字tự 等đẳng 。 云vân 何hà 語ngữ 等đẳng 。 謂vị 我ngã 六lục 十thập 四tứ 種chủng 梵Phạm 音âm 。 言ngôn 語ngữ 相tương 生sanh 。 彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 亦diệc 如như 是thị 六lục 十thập 。 四tứ 種chủng 梵Phạm 音âm 言ngôn 語ngữ 相tương 生sanh 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 梵Phạm 音âm 聲thanh 性tánh 。 云vân 何hà 身thân 等đẳng 。 謂vị 我ngã 與dữ 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 身thân 及cập 色sắc 身thân 相tướng 好hảo 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 除trừ 為vi 調điều 伏phục 彼bỉ 彼bỉ 諸chư 趣thú 差sai 別biệt 眾chúng 生sanh 故cố 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 差sai 別biệt 色sắc 身thân 。 是thị 名danh 身thân 等đẳng 。 云vân 何hà 法pháp 等đẳng 。 謂vị 我ngã 及cập 彼bỉ 佛Phật 。 得đắc 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 略lược 說thuyết 佛Phật 法Pháp 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 是thị 名danh 四Tứ 等Đẳng 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。

(# 字tự 語ngữ 身thân 法pháp 既ký 與dữ 諸chư 佛Phật 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 則tắc 與dữ 諸chư 受thọ 生sanh 一nhất 切thiết 。 種chủng 類loại 皆giai 悉tất 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 同đồng 異dị 達đạt 此thử 然nhiên 後hậu 知tri 天thiên 地địa 同đồng 根căn 萬vạn 物vật 一nhất 體thể )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

迦Ca 葉Diếp 拘Câu 留Lưu 孫Tôn 。 鉤câu 那na 含hàm 是thị 我ngã 。

以dĩ 此thử 四tứ 種chủng 等đẳng 。 我ngã 為vi 佛Phật 子tử 說thuyết 。

(# 頌tụng 曰viết 眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 亦diệc 均quân 齊tề 大đại 覺giác 皆giai 言ngôn 我ngã 昔tích 為vi 若nhược 論luận 四tứ 般bát 無vô 異dị 等đẳng 即tức 同đồng 於ư 彼bỉ 更cánh 何hà 疑nghi )# 。

自tự 得đắc 本bổn 住trụ 分phân 第đệ 四tứ 十thập 四tứ

大đại 慧tuệ 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 我ngã 從tùng 某mỗ 夜dạ 。 得đắc 最Tối 正Chánh 覺Giác 。 乃nãi 至chí 某mỗ 夜dạ 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 乃nãi 至chí 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 亦diệc 不bất 已dĩ 說thuyết 當đương 說thuyết 。 不bất 說thuyết 是thị 佛Phật 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 何hà 因nhân 說thuyết 言ngôn 不bất 說thuyết 是thị 佛Phật 說thuyết 。

(# 大đại 慧tuệ 言ngôn 正chánh 覺giác 即tức 佛Phật 也dã 而nhi 云vân 不bất 說thuyết 是thị 佛Phật 說thuyết 故cố 疑nghi )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

我ngã 因nhân 二nhị 法pháp 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 二nhị 法pháp 。 謂vị 緣duyên 自tự 得đắc 法Pháp 。 及cập 本bổn 住trụ 法pháp 。

(# 自tự 覺giác 而nhi 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 。 曰viết 自tự 得đắc 萬vạn 變biến 而nhi 法Pháp 界Giới 如như 然nhiên 曰viết 本bổn 住trụ )# 。

是thị 名danh 二nhị 法Pháp 。 因nhân 此thử 二nhị 法pháp 。 故cố 我ngã 如như 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 緣duyên 自tự 得đắc 法Pháp 。 若nhược 彼bỉ 如Như 來Lai 所sở 得đắc 。 我ngã 亦diệc 得đắc 之chi 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 緣duyên 自tự 得đắc 法Pháp 究cứu 竟cánh 。 境cảnh 界giới 離ly 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 離ly 字tự 二nhị 趣thú 。

(# 離ly 言ngôn 及cập 字tự 故cố 曰viết 二nhị 趣thú )# 。

云vân 何hà 本bổn 住trụ 法pháp 。 謂vị 古cổ 先tiên 聖thánh 道Đạo 如như 金kim 銀ngân 等đẳng 性tánh 。 法Pháp 界Giới 常thường 住trụ 。 若nhược 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 法Pháp 界Giới 常thường 住trụ 。 如như 趣thú 彼bỉ 城thành 道đạo 。 譬thí 如như 士sĩ 夫phu 。 行hành 曠khoáng 野dã 中trung 見kiến 向hướng 古cổ 城thành 平bình 坦thản 正Chánh 道Đạo 。 即tức 隨tùy 入nhập 城thành 受thọ 如như 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 大đại 慧tuệ 於ư 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 作tác 是thị 道đạo 及cập 城thành 中trung 種chủng 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 荅# 言ngôn 不phủ 也dã 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

我ngã 及cập 過quá 去khứ 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 界Giới 。 常thường 住trụ 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 從tùng 某mỗ 夜dạ 。 得đắc 最Tối 正Chánh 覺Giác 。 乃nãi 至chí 某mỗ 夜dạ 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 亦diệc 不bất 已dĩ 說thuyết 當đương 說thuyết 。

(# 佛Phật 以dĩ 自tự 得đắc 及cập 本bổn 住trụ 法pháp 故cố 離ly 言ngôn 字tự 二nhị 趣thú 一nhất 切thiết 所sở 說thuyết 。 對đối 病bệnh 設thiết 藥dược 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 悉tất 無vô 所sở 得đắc 。 亦diệc 無vô 增tăng 減giảm )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

我ngã 某mỗ 夜dạ 成thành 道Đạo 。 至chí 某mỗ 夜dạ 涅Niết 槃Bàn 。

於ư 此thử 二nhị 中trung 間gian 。 我ngã 都đô 無vô 所sở 說thuyết 。

緣duyên 自tự 得đắc 法Pháp 住trụ 。 故cố 我ngã 作tác 是thị 說thuyết 。

彼bỉ 佛Phật 及cập 與dữ 我ngã 。 悉tất 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。

(# 頌tụng 曰viết 圓viên 明minh 妙diệu 體thể 絕tuyệt 思tư 惟duy 若nhược 墮đọa 三tam 乘thừa 豈khởi 易dị 知tri 自tự 得đắc 樂lạc 中trung 離ly 所sở 說thuyết 真chân 常thường 法Pháp 界Giới 弗phất 曾tằng 移di 眾chúng 生sanh 有hữu 病bệnh 根căn 根căn 別biệt 我ngã 佛Phật 施thí 方phương 種chủng 種chủng 醫y 若nhược 信tín 古cổ 今kim 無vô 異dị 體thể 不bất 談đàm 一nhất 字tự 更cánh 何hà 疑nghi )# 。

離ly 有hữu 無vô 有hữu 相tướng 。 分phân 第đệ 四tứ 十thập 五ngũ

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 無vô 有hữu 相tương/tướng 。 令linh 我ngã 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 離ly 有hữu 無vô 有hữu 相tướng 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

此thử 世thế 間gian 依y 二nhị 種chủng 。 謂vị 依y 有hữu 及cập 無vô 。 墮đọa 性tánh 非phi 性tánh 。 欲dục 見kiến 不bất 離ly 離ly 相tương/tướng 。

(# 依y 於ư 有hữu 無vô 即tức 墮đọa 性tánh 及cập 非phi 性tánh 而nhi 欲dục 見kiến 可khả 離ly 及cập 不bất 可khả 離ly 相tương/tướng 以dĩ 不bất 知tri 心tâm 量lượng 故cố )# 。

云vân 何hà 世thế 間gian 依y 有hữu 。 謂vị 有hữu 。 世thế 間gian 因nhân 緣duyên 生sanh 。

(# 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 凡phàm 說thuyết 有hữu 者giả 皆giai 因nhân 緣duyên 故cố )# 。

非phi 不bất 有hữu 。 從tùng 有hữu 生sanh 。 非phi 無vô 有hữu 生sanh 。

(# 此thử 世thế 間gian 說thuyết 有hữu 者giả )# 。

彼bỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 是thị 說thuyết 世thế 間gian 無vô 因nhân 。

(# 有hữu 無vô 常thường 相tương/tướng 因nhân 故cố 說thuyết 有hữu 者giả 為vi 無vô 之chi 因nhân )# 。

云vân 何hà 世thế 間gian 依y 無vô 。 謂vị 受thọ 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 非phi 性tánh 。 若nhược 不bất 取thủ 有hữu 性tánh 者giả 。 性tánh 相tướng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 不bất 取thủ 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 大đại 慧tuệ 。 此thử 中trung 何hà 等đẳng 為vi 壞hoại 者giả 。

大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 彼bỉ 取thủ 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 。 後hậu 不bất 復phục 取thủ 。

(# 此thử 皆giai 論luận 愚ngu 夫phu 依y 無vô 也dã 彼bỉ 諸chư 愚ngu 夫phu 受thọ 貪tham 恚khuể 已dĩ 又hựu 計kế 非phi 性tánh 其kỳ 意ý 不bất 取thủ 有hữu 性tánh 者giả 謂vị 彼bỉ 自tự 寂tịch 靜tĩnh 故cố 又hựu 謂vị 諸chư 佛Phật 聲thanh 緣duyên 亦diệc 不bất 取thủ 彼bỉ 有hữu 無vô 之chi 性tánh 一nhất 切thiết 斷đoạn 滅diệt 殊thù 不bất 知tri 其kỳ 不bất 了liễu 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 反phản 墮đọa 壞hoại 滅diệt 之chi 想tưởng 此thử 所sở 以dĩ 言ngôn 壞hoại 也dã )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 如như 是thị 解giải 。 大đại 慧tuệ 。 非phi 但đãn 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 非phi 性tánh 為vi 壞hoại 者giả 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 及cập 佛Phật 亦diệc 是thị 壞hoại 者giả 。

(# 此thử 難nạn/nan 辭từ 也dã 如Như 來Lai 謂vị 若nhược 以dĩ 貪tham 恚khuể 癡si 。 為vi 壞hoại 滅diệt 前tiền 言ngôn 聲thanh 緣duyên 及cập 佛Phật 亦diệc 可khả 謂vị 壞hoại 盖# 貪tham 恚khuể 癡si 與dữ 佛Phật 聲thanh 緣duyên 同đồng 歸quy 於ư 內nội 外ngoại 不bất 可khả 得đắc 故cố )# 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 內nội 外ngoại 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 煩phiền 惱não 性tánh 異dị 不bất 異dị 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 貪tham 恚khuể 癡si 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 不bất 可khả 得đắc 。 貪tham 恚khuể 癡si 性tánh 無vô 身thân 故cố 。 無vô 取thủ 故cố 。 非phi 佛Phật 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 是thị 壞hoại 者giả 。 佛Phật 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 故cố 。 縛phược 與dữ 縛phược 因nhân 非phi 性tánh 故cố 。

(# 佛Phật 及cập 聲thanh 緣duyên 既ký 見kiến 本bổn 性tánh 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 於ư 縛phược 與dữ 因nhân 皆giai 本bổn 無vô 性tánh )# 。

大đại 慧tuệ 。 若nhược 有hữu 縛phược 者giả 。 應ưng 有hữu 縛phược 是thị 縛phược 因nhân 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 如như 是thị 說thuyết 壞hoại 者giả 。 是thị 名danh 無vô 有hữu 相tương/tướng 。

(# 若nhược 以dĩ 貪tham 恚khuể 癡si 。 為vi 我ngã 之chi 縛phược 而nhi 欲dục 壞hoại 去khứ 即tức 是thị 有hữu 縛phược 者giả 反phản 為vi 縛phược 因nhân 念niệm 念niệm 壞hoại 去khứ 以dĩ 為vi 非phi 性tánh 是thị 墮đọa 斷đoạn 見kiến 故cố 曰viết 是thị 名danh 無vô 有hữu 相tương/tướng )# 。

大đại 慧tuệ 。 因nhân 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 寧ninh 取thủ 人nhân 見kiến 。 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 不bất 起khởi 無vô 所sở 有hữu 。 增tăng 上thượng 慢mạn 空không 見kiến 。 無vô 所sở 有hữu 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 是thị 名danh 為vi 壞hoại 。 墮đọa 自tự 共cộng 相tương 見kiến 希hy 望vọng 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 見kiến 外ngoại 性tánh 無vô 常thường 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 壞hoại 。 陰ấm 界giới 入nhập 相tương 續tục 流lưu 注chú 變biến 滅diệt 。 離ly 文văn 字tự 相tướng 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 壞hoại 者giả 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

有hữu 無vô 是thị 二nhị 邊biên 。 乃nãi 至chí 心tâm 境cảnh 界giới 。

淨tịnh 除trừ 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 平bình 等đẳng 心tâm 寂tịch 滅diệt 。

無vô 取thủ 境cảnh 界giới 性tánh 。 滅diệt 非phi 無vô 所sở 有hữu 。

有hữu 事sự 悉tất 如như 如như 。 如như 賢hiền 聖thánh 境cảnh 界giới 。

無vô 種chủng 而nhi 有hữu 生sanh 。 生sanh 已dĩ 而nhi 復phục 滅diệt 。

因nhân 緣duyên 有hữu 非phi 有hữu 。 不bất 住trụ 我ngã 教giáo 法pháp 。

非phi 外ngoại 道đạo 非phi 佛Phật 。 非phi 我ngã 亦diệc 非phi 餘dư 。

因nhân 緣duyên 所sở 集tập 起khởi 。 云vân 何hà 而nhi 得đắc 無vô 。

誰thùy 集tập 因nhân 緣duyên 有hữu 。

(# 非phi 因nhân 於ư 他tha 自tự 心tâm 緣duyên 起khởi )# 。

而nhi 復phục 說thuyết 言ngôn 無vô 。

邪tà 見kiến 論luận 生sanh 法pháp 。 妄vọng 想tưởng 計kế 有hữu 無vô 。

若nhược 知tri 無vô 所sở 生sanh 。 亦diệc 復phục 無vô 所sở 滅diệt 。

觀quán 世thế 悉tất 空không 寂tịch 。 有hữu 無vô 二nhị 俱câu 離ly 。

(# 頌tụng 曰viết 休hưu 說thuyết 有hữu 無vô 皆giai 已dĩ 離ly 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 又hựu 沉trầm 淪luân 若nhược 能năng 悟ngộ 了liễu 惟duy 心tâm 境cảnh 一nhất 似tự 醒tỉnh 來lai 看khán 醉túy 人nhân )# 。

宗tông 說thuyết 俱câu 通thông 相tương/tướng 分phân 第đệ 四tứ 十thập 六lục

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 我ngã 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 宗tông 通thông 相tương/tướng 。 若nhược 善thiện 分phân 別biệt 宗tông 通thông 相tương/tướng 者giả 。 我ngã 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 達đạt 是thị 相tương/tướng 。 通thông 是thị 相tương/tướng 已dĩ 。 速tốc 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 不bất 隨tùy 覺giác 想tưởng 及cập 。 眾chúng 魔ma 外ngoại 道đạo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 通thông 相tương/tướng 。 謂vị 宗tông 通thông 及cập 說thuyết 通thông 。 大đại 慧tuệ 。 宗tông 通thông 者giả 謂vị 緣duyên 自tự 得đắc 勝thắng 進tiến 相tương/tướng 。

(# 反phản 照chiếu 自tự 心tâm 曰viết 自tự 得đắc 超siêu 離ly 緣duyên 妄vọng 曰viết 勝thắng 進tiến )# 。

遠viễn 離ly 言ngôn 說thuyết 文văn 字tự 妄vọng 想tưởng 。 趣thú 無vô 漏lậu 界giới 自tự 覺giác 地địa 自tự 相tương/tướng 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 虛hư 妄vọng 覺giác 想tưởng 。

(# 非phi 見kiến 自tự 心tâm 曰viết 覺giác 想tưởng )# 。

降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 眾chúng 魔ma 。 緣duyên 自tự 覺giác 趣thú 光quang 明minh 輝huy 發phát 。 是thị 名danh 宗tông 通thông 相tương/tướng 。 云vân 何hà 說thuyết 通thông 相tương/tướng 。 謂vị 說thuyết 九cửu 部bộ 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 。 離ly 異dị 不bất 異dị 有hữu 無vô 等đẳng 相tương/tướng 。 以dĩ 巧xảo 方phương 便tiện 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。

(# 如như 響hưởng 之chi 應ưng 曰viết 如như 應ưng )# 。

令linh 得đắc 度độ 脫thoát 。 是thị 名danh 說thuyết 通thông 相tương/tướng 。 大đại 慧tuệ 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

宗tông 及cập 說thuyết 通thông 相tương/tướng 。 緣duyên 自tự 與dữ 教giáo 法pháp 。

善thiện 見kiến 善thiện 分phân 別biệt 。 不bất 隨tùy 諸chư 覺giác 想tưởng 。

非phi 有hữu 真chân 實thật 性tánh 。 如như 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。

云vân 何hà 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 非phi 性tánh 為vi 解giải 脫thoát 。

(# 何hà 起khởi 非phi 性tánh 以dĩ 為vi 解giải 脫thoát )# 。

觀quán 察sát 諸chư 有hữu 為vi 。 生sanh 滅diệt 等đẳng 相tướng 續tục 。

增tăng 長trưởng 於ư 二nhị 見kiến 。 顛điên 倒đảo 無vô 所sở 知tri 。

一nhất 是thị 為vi 真Chân 諦Đế 。 無vô 罪tội 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

(# 此thử 顛điên 倒đảo 見kiến )# 。

觀quán 察sát 世thế 妄vọng 想tưởng 。 如như 幻huyễn 夢mộng 芭ba 蕉tiêu 。

雖tuy 有hữu 貪tham 恚khuể 癡si 。 而nhi 實thật 無vô 有hữu 人nhân 。

(# 皆giai 自tự 起khởi 故cố )# 。

從tùng 愛ái 生sanh 諸chư 陰ấm 。 有hữu 皆giai 如như 幻huyễn 夢mộng 。

(# 頌tụng 曰viết 光quang 明minh 自tự 覺giác 證chứng 宗tông 風phong 方phương 便tiện 隨tùy 機cơ 說thuyết 亦diệc 通thông 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 真chân 淨tịnh 境cảnh 有hữu 無vô 覺giác 想tưởng 悉tất 皆giai 空không )# 。

離ly 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 分phân 第đệ 四tứ 十thập 七thất

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 。 云vân 何hà 而nhi 生sanh 。 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 。 名danh 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 。 於ư 何hà 等đẳng 法pháp 中trung 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 能năng 問vấn 如Như 來Lai 。 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。 多đa 所sở 饒nhiêu 益ích 。 多đa 所sở 安an 樂lạc 。 哀ai 憫mẫn 世thế 間gian 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

種chủng 種chủng 義nghĩa 種chủng 種chủng 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 計kế 著trước 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 及cập 墮đọa 有hữu 無vô 見kiến 。 增tăng 長trưởng 外ngoại 道đạo 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 計kế 著trước 外ngoại 種chủng 種chủng 義nghĩa 。 心tâm 心tâm 數số 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 我ngã 我ngã 所sở 生sanh 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 種chủng 種chủng 義nghĩa 種chủng 種chủng 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 計kế 著trước 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 及cập 墮đọa 有hữu 無vô 見kiến 。 增tăng 長trưởng 外ngoại 道đạo 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 計kế 著trước 外ngoại 種chủng 種chủng 義nghĩa 。 心tâm 心tâm 數số 妄vọng 想tưởng 。 我ngã 我ngã 所sở 計kế 著trước 生sanh 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 如như 是thị 外ngoại 種chủng 種chủng 義nghĩa 相tương/tướng 墮đọa 有hữu 無vô 相tướng 。 離ly 性tánh 非phi 性tánh 離ly 見kiến 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 離ly 量lượng 限hạn 分phần/phân 譬thí 因nhân 相tương/tướng 。

(# 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 。 無vô 數số 無vô 形hình 無vô 際tế 無vô 可khả 喻dụ 無vô 可khả 因nhân 故cố 曰viết 離ly 量lượng 限hạn 分phần/phân 譬thí 因nhân 相tương/tướng )# 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 故cố 一nhất 處xứ 妄vọng 想tưởng 。 不bất 實thật 義nghĩa 種chủng 種chủng 性tánh 計kế 著trước 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 非phi 計kế 著trước 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 處xứ 。 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 說thuyết 邪tà 因nhân 論luận 耶da 。 說thuyết 一nhất 生sanh 一nhất 不bất 生sanh 。

(# 大đại 慧tuệ 假giả 問vấn 謂vị 外ngoại 義nghĩa 亦diệc 離ly 性tánh 相tướng 與dữ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 同đồng 為vi 計kế 著trước 或hoặc 言ngôn 妄vọng 想tưởng 生sanh 或hoặc 言ngôn 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 何hà 為vi 而nhi 異dị 耶da )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

非phi 妄vọng 想tưởng 一nhất 生sanh 一nhất 不bất 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 有hữu 無vô 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 故cố 。 外ngoại 現hiện 性tánh 非phi 性tánh 。 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。

(# 謂vị 有hữu 無vô 之chi 想tưởng 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 外ngoại 現hiện 之chi 性tánh 本bổn 自tự 非phi 性tánh 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 則tắc 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 妄vọng 不bất 期kỳ 滅diệt )# 。

(# 頌tụng 曰viết 圓viên 明minh 法Pháp 界Giới 絕tuyệt 虛hư 凝ngưng 萬vạn 種chủng 皆giai 因nhân 外ngoại 假giả 成thành 若nhược 覺giác 惟duy 心tâm 無vô 別biệt 物vật 不bất 袪# 妄vọng 想tưởng 自tự 無vô 生sanh )# 。

大đại 慧tuệ 。 我ngã 說thuyết 餘dư 愚ngu 夫phu 自tự 心tâm 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 相tương/tướng 故cố 事sự 業nghiệp 在tại 前tiền 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 性tánh 相tướng 計kế 著trước 生sanh 。 云vân 何hà 愚ngu 夫phu 得đắc 離ly 我ngã 我ngã 所sở 計kế 著trước 見kiến 。 離ly 作tác 所sở 作tác 因nhân 緣duyên 過quá 。 覺giác 自tự 妄vọng 想tưởng 心tâm 量lượng 。 身thân 心tâm 轉chuyển 變biến 。 究cứu 竟cánh 明minh 解giải 一nhất 切thiết 地địa 。 如Như 來Lai 自tự 覺giác 。 境cảnh 界giới 離ly 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 事sự 見kiến 妄vọng 想tưởng 。

(# 至chí 此thử 又hựu 拂phất 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 之chi 迹tích )# 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 我ngã 說thuyết 妄vọng 想tưởng 從tùng 種chủng 種chủng 不bất 實thật 義nghĩa 計kế 著trước 生sanh 。 知tri 如như 實thật 義nghĩa 。 得đắc 解giải 脫thoát 自tự 心tâm 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

諸chư 因nhân 及cập 與dữ 緣duyên 。 從tùng 此thử 生sanh 世thế 間gian 。

妄vọng 想tưởng 著trước 四tứ 句cú 。 不bất 知tri 我ngã 所sở 通thông 。

世thế 間gian 非phi 有hữu 生sanh 。 亦diệc 復phục 非phi 無vô 生sanh 。

不bất 從tùng 有hữu 無vô 生sanh 。 亦diệc 非phi 非phi 有hữu 無vô 。

諸chư 因nhân 及cập 與dữ 緣duyên 。 云vân 何hà 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。

非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 亦diệc 復phục 非phi 有hữu 無vô 。

如như 是thị 觀quán 世thế 間gian 。 心tâm 轉chuyển 得đắc 無vô 我ngã 。

一nhất 切thiết 性tánh 不bất 生sanh 。 以dĩ 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。

一nhất 切thiết 緣duyên 所sở 作tác 。 所sở 作tác 非phi 自tự 有hữu 。

(# 所sở 作tác 皆giai 緣duyên 於ư 心tâm )# 。

事sự 不bất 自tự 生sanh 事sự 。 有hữu 二nhị 事sự 過quá 故cố 。

(# 謂vị 有hữu 緣duyên 及cập 所sở 緣duyên )# 。

無vô 二nhị 事sự 過quá 故cố 。 非phi 有hữu 性tánh 可khả 得đắc 。

觀quán 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 離ly 攀phàn 緣duyên 所sở 緣duyên 。

無vô 心tâm 之chi 心tâm 量lượng 。 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。

量lượng 者giả 自tự 性tánh 處xứ 。 緣duyên 性tánh 二nhị 俱câu 離ly 。

性tánh 究cứu 竟cánh 妙diệu 淨tịnh 。 我ngã 說thuyết 名danh 心tâm 量lượng 。

施thi 設thiết 世thế 諦đế 我ngã 。 彼bỉ 則tắc 無vô 實thật 事sự 。

諸chư 陰ấm 陰ấm 施thi 設thiết 。 無vô 事sự 亦diệc 復phục 然nhiên 。

有hữu 四tứ 種chủng 平bình 等đẳng 。 相tương 及cập 因nhân 性tánh 生sanh 。

第đệ 三tam 無vô 我ngã 等đẳng 。 第đệ 四tứ 修tu 修tu 者giả 。

妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 轉chuyển 。 有hữu 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。

境cảnh 界giới 於ư 外ngoại 現hiện 。 是thị 世thế 俗tục 心tâm 量lượng 。

外ngoại 現hiện 而nhi 非phi 有hữu 。 心tâm 見kiến 彼bỉ 種chủng 種chủng 。

建kiến 立lập 於ư 身thân 財tài 。 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。

離ly 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 及cập 離ly 想tưởng 所sở 想tưởng 。

無vô 得đắc 亦diệc 無vô 生sanh 。 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。

非phi 性tánh 非phi 非phi 性tánh 。 性tánh 非phi 性tánh 悉tất 離ly 。

謂vị 彼bỉ 心tâm 解giải 脫thoát 。 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。

如như 如như 與dữ 空không 際tế 。 涅Niết 槃Bàn 及cập 法Pháp 界Giới 。

種chủng 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 我ngã 說thuyết 為vi 心tâm 量lượng 。

(# 頌tụng 曰viết 若nhược 到đáo 如Như 來Lai 自tự 覺giác 。 境cảnh 逈huýnh 然nhiên 無vô 古cổ 亦diệc 無vô 今kim 真chân 常thường 玄huyền 旨chỉ 猶do 無vô 見kiến 妄vọng 想tưởng 情tình 塵trần 何hà 處xứ 尋tầm )# 。

離ly 語ngữ 義nghĩa 妄vọng 想tưởng 分phân 第đệ 四tứ 十thập 八bát

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 當đương 善thiện 語ngữ 義nghĩa 。 云vân 何hà 為vi 菩Bồ 薩Tát 善thiện 語ngữ 義nghĩa 。 云vân 何hà 為vi 語ngữ 。 云vân 何hà 為vi 義nghĩa 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。 佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 為vi 語ngữ 。 謂vị 言ngôn 字tự 妄vọng 想tưởng 和hòa 合hợp 。 依y 咽yết 喉hầu 脣thần 舌thiệt 齒xỉ 齗ngân 頰giáp 輔phụ 。 因nhân 彼bỉ 我ngã 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 計kế 著trước 生sanh 。 是thị 名danh 為vi 語ngữ 。 云vân 何hà 為vi 義nghĩa 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 。 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 是thị 名danh 為vi 義nghĩa 。 大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 如như 是thị 義nghĩa 。 獨độc 一nhất 靜tĩnh 處xứ 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 緣duyên 自tự 覺giác 了liễu 。 向hướng 涅Niết 槃Bàn 城Thành 。 習tập 氣khí 身thân 轉chuyển 變biến 已dĩ 。 自tự 覺giác 境cảnh 界giới 。 觀quán 地địa 地địa 中trung 間gian 勝thắng 進tiến 義nghĩa 相tương/tướng 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善thiện 語ngữ 義nghĩa 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 善thiện 語ngữ 義nghĩa 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 語ngữ 與dữ 義nghĩa 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 觀quán 義nghĩa 與dữ 語ngữ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 語ngữ 異dị 義nghĩa 者giả 。 則tắc 不bất 因nhân 語ngữ 辨biện 義nghĩa 。 而nhi 以dĩ 語ngữ 入nhập 義nghĩa 如như 燈đăng 照chiếu 色sắc 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 心tâm 自tự 性tánh 等đẳng 。 如như 緣duyên 言ngôn 說thuyết 義nghĩa 計kế 著trước 。 墮đọa 建kiến 立lập 及cập 誹phỉ 謗báng 見kiến 。

(# 彼bỉ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 等đẳng 當đương 無vô 所sở 緣duyên 而nhi 自tự 證chứng )# 。

異dị 建kiến 立lập 。 異dị 妄vọng 想tưởng 。 如như 幻huyễn 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 現hiện 。

(# 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 別biệt 異dị 相tướng 而nhi 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 如như 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 故cố 曰viết 異dị 建kiến 立lập 異dị 妄vọng 想tưởng )# 。

譬thí 如như 種chủng 種chủng 幻huyễn 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 作tác 異dị 妄vọng 想tưởng 。 非phi 聖thánh 賢hiền 也dã 。

(# 佛Phật 言ngôn 如như 幻huyễn 但đãn 言ngôn 其kỳ 速tốc 滅diệt 爾nhĩ 非phi 為vi 其kỳ 別biệt 異dị 而nhi 起khởi 如như 幻huyễn 之chi 想tưởng 也dã )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

彼bỉ 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 建kiến 立lập 於ư 諸chư 法pháp 。

以dĩ 彼bỉ 建kiến 立lập 故cố 。

(# 緣duyên 彼bỉ 言ngôn 說thuyết 而nhi 建kiến 立lập )# 。

死tử 墮đọa 泥nê 犂lê 中trung 。

陰ấm 中trung 無vô 有hữu 我ngã 。 陰ấm 非phi 即tức 是thị 我ngã 。

不bất 如như 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 。 亦diệc 復phục 非phi 無vô 我ngã 。

一nhất 切thiết 悉tất 有hữu 性tánh 。 如như 凡phàm 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。

若nhược 如như 彼bỉ 所sở 見kiến 。 一nhất 切thiết 應ưng 見kiến 諦Đế 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。 淨tịnh 穢uế 悉tất 無vô 有hữu 。

不bất 實thật 如như 彼bỉ 見kiến 。 亦diệc 非phi 無vô 所sở 有hữu 。

(# 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 性tánh 。 無vô 有hữu 者giả 亦diệc 不bất 實thật 之chi 斷đoạn 見kiến )# 。

(# 頌tụng 曰viết 緣duyên 他tha 言ngôn 義nghĩa 立lập 宗tông 風phong 異dị 此thử 同đồng 歸quy 妄vọng 想tưởng 中trung 情tình 識thức 茫mang 茫mang 無vô 實thật 見kiến 不bất 知tri 何hà 處xứ 覔# 真chân 空không )# 。

袪# 別biệt 智trí 識thức 相tương/tướng 分phân 第đệ 四tứ 十thập 九cửu

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 智trí 識thức 相tương/tướng 今kim 當đương 說thuyết 。 若nhược 善thiện 分phân 別biệt 智trí 識thức 相tương/tướng 者giả 。 汝nhữ 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 。 智trí 識thức 之chi 相tướng 。 疾tật 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 智trí 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 。 云vân 何hà 世thế 間gian 智trí 。 謂vị 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 凡phàm 夫phu 計kế 著trước 有hữu 無vô 云vân 何hà 。 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 謂vị 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 墮đọa 自tự 共cộng 相tương 希hy 望vọng 計kế 著trước 。 云vân 何hà 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 。 智trí 謂vị 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 無vô 所sở 有hữu 。 法pháp 見kiến 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 離ly 有hữu 無vô 品phẩm 。 如Như 來Lai 地địa 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 。 緣duyên 自tự 得đắc 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 生sanh 滅diệt 者giả 。 是thị 識thức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 者giả 是thị 智trí 。

復phục 次thứ 墮đọa 相tương/tướng 無vô 相tướng 及cập 墮đọa 有hữu 無vô 種chủng 種chủng 相tướng 因nhân 是thị 識thức 。 超siêu 有hữu 無vô 相tướng 是thị 智trí 。

復phục 次thứ 長trưởng 養dưỡng 相tương/tướng 是thị 識thức 。 非phi 長trưởng 養dưỡng 相tương/tướng 是thị 智trí 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 種chủng 智trí 。 謂vị 知tri 生sanh 滅diệt 。 知tri 自tự 共cộng 相tương 。 知tri 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。

復phục 次thứ 無vô 礙ngại 相tương/tướng 是thị 智trí 。 境cảnh 界giới 種chủng 種chủng 礙ngại 相tương/tướng 是thị 識thức 。

復phục 次thứ 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 生sanh 方phương 便tiện 相tương/tướng 是thị 識thức 。 無vô 事sự 方phương 便tiện 自tự 性tánh 相tướng 是thị 智trí 。

(# 本bổn 無vô 所sở 事sự 一nhất 切thiết 方phương 便tiện 。 還hoàn 他tha 自tự 性tánh )# 。

復phục 次thứ 得đắc 相tương/tướng 是thị 識thức 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 是thị 智trí 。

(# 諸chư 識thức 寂tịch 滅diệt 心tâm 境cảnh 俱câu 忘vong 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 曰viết 不bất 得đắc )# 。

自tự 得đắc 聖thánh 智trí 境cảnh 界giới 。 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 故cố 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。

(# 自tự 得đắc 境cảnh 界giới 實thật 相tướng 如như 如như 不bất 見kiến 去khứ 來lai 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 是thị 謂vị 聖thánh 智trí )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

採thải 集tập 業nghiệp 為vi 識thức 。 不bất 採thải 集tập 為vi 智trí 。

觀quán 察sát 一nhất 切thiết 法pháp 。 通thông 達đạt 無vô 所sở 有hữu 。

逮đãi 得đắc 自tự 在tại 力lực 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 慧tuệ 。

(# 不bất 採thải 為vi 智trí 至chí 此thử 乃nãi 慧tuệ )# 。

縛phược 境cảnh 界giới 為vi 心tâm 。

(# 心tâm 未vị 離ly 緣duyên 不bất 免miễn 於ư 縛phược )# 。

覺giác 想tưởng 生sanh 為vi 智trí 。

無vô 所sở 有hữu 及cập 勝thắng 。 慧tuệ 則tắc 從tùng 是thị 生sanh 。

(# 覺giác 想tưởng 為vi 智trí 至chí 此thử 乃nãi 慧tuệ )# 。

心tâm 意ý 及cập 與dữ 識thức 。 遠viễn 離ly 思tư 惟duy 想tưởng 。

(# 言ngôn 慧tuệ 如như 此thử )# 。

得đắc 無vô 思tư 想tưởng 法pháp 。 佛Phật 子tử 非phi 聲Thanh 聞Văn 。

寂tịch 靜tĩnh 勝thắng 進tiến 忍nhẫn 。 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 智trí 。

生sanh 於ư 善thiện 勝thắng 義nghĩa 。 所sở 行hành 悉tất 遠viễn 離ly 。

我ngã 有hữu 三tam 種chủng 智trí 。 聖thánh 開khai 發phát 真chân 實thật 。

於ư 彼bỉ 想tưởng 思tư 惟duy 。 悉tất 攝nhiếp 受thọ 諸chư 性tánh 。

二Nhị 乘Thừa 不bất 相tương 應ứng 。

(# 以dĩ 思tư 惟duy 攝nhiếp 受thọ 故cố 不bất 相tương 應ứng )# 。

智trí 離ly 諸chư 所sở 有hữu 。

計kế 著trước 於ư 自tự 性tánh 。 從tùng 諸chư 聲Thanh 聞Văn 生sanh 。

超siêu 度độ 諸chư 心tâm 量lượng 。 如Như 來Lai 智trí 清thanh 淨tịnh 。

(# 頌tụng 曰viết 開khai 標tiêu 智trí 識thức 示thị 群quần 生sanh 只chỉ 為vì 凡phàm 愚ngu 眼nhãn 未vị 明minh 三tam 智trí 立lập 名danh 皆giai 是thị 妄vọng 二Nhị 乘Thừa 非phi 性tánh 亦diệc 非phi 精tinh 如Như 來Lai 地địa 上thượng 超siêu 心tâm 量lượng 佛Phật 子tử 湏# 知tri 絕tuyệt 想tưởng 情tình 自tự 得đắc 界giới 中trung 無vô 出xuất 入nhập 還hoàn 如như 月nguyệt 湛trạm 水thủy 中trung 形hình )# 。

離ly 外ngoại 道đạo 轉chuyển 變biến 見kiến 分phân 第đệ 五ngũ 十thập

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 外ngoại 道đạo 有hữu 九cửu 種chủng 轉chuyển 變biến 論luận 。 外ngoại 道đạo 轉chuyển 變biến 見kiến 生sanh 。

(# 謂vị 之chi 轉chuyển 變biến 即tức 有hữu 見kiến 相tương/tướng )# 。

所sở 謂vị 形hình 處xứ 轉chuyển 變biến 。 相tương/tướng 轉chuyển 變biến 。 因nhân 轉chuyển 變biến 。 成thành 轉chuyển 變biến 。 見kiến 轉chuyển 變biến 。 性tánh 轉chuyển 變biến 。 緣duyên 分phân 明minh 轉chuyển 變biến 。 所sở 作tác 分phân 明minh 轉chuyển 變biến 。 事sự 轉chuyển 變biến 。 是thị 名danh 九cửu 種chủng 轉chuyển 變biến 見kiến 。

(# 今kim 而nhi 非phi 昔tích 故cố 曰viết 轉chuyển 變biến )# 。

一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 因nhân 是thị 起khởi 有hữu 無vô 。 生sanh 轉chuyển 變biến 論luận 。 云vân 何hà 形hình 處xứ 轉chuyển 變biến 。 謂vị 形hình 處xứ 異dị 見kiến 。 譬thí 如như 金kim 變biến 作tác 諸chư 器khí 物vật 。 則tắc 有hữu 種chủng 種chủng 形hình 處xứ 顯hiển 現hiện 。 非phi 金kim 性tánh 變biến 。 一nhất 切thiết 性tánh 變biến 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 或hoặc 有hữu 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 妄vọng 想tưởng 。 乃nãi 至chí 事sự 變biến 妄vọng 想tưởng 。 彼bỉ 非phi 如như 非phi 異dị 妄vọng 想tưởng 故cố 。

(# 非phi 有hữu 如như 是thị 非phi 不bất 如như 是thị 皆giai 心tâm 現hiện 妄vọng 想tưởng )# 。

如như 是thị 一nhất 切thiết 性tánh 轉chuyển 變biến 。 當đương 知tri 如như 乳nhũ 酪lạc 酒tửu 果quả 等đẳng 熟thục 。 外ngoại 道đạo 轉chuyển 變biến 妄vọng 想tưởng 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 自tự 心tâm 現hiện 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。

(# 彼bỉ 不bất 知tri 自tự 心tâm 所sở 現hiện 外ngoại 性tánh 本bổn 非phi 性tánh )# 。

大đại 慧tuệ 。 如như 是thị 凡phàm 愚ngu 眾chúng 生sanh 。 自tự 妄vọng 想tưởng 修tu 習tập 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 無vô 有hữu 法pháp 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 如như 見kiến 幻huyễn 夢mộng 色sắc 生sanh 。

(# 如như 實thật 真chân 心tâm 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 有hữu 無vô 轉chuyển 變biến 外ngoại 道đạo 妄vọng 習tập 如như 彼bỉ 幻huyễn 夢mộng 遽cự 生sanh 色sắc 相tướng 一nhất 切thiết 非phi 實thật )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

形hình 處xứ 時thời 轉chuyển 變biến 。 四tứ 大đại 種chủng 諸chư 根căn 。

中trung 陰ấm 漸tiệm 次thứ 生sanh 。 妄vọng 想tưởng 非phi 明minh 智trí 。

最tối 勝thắng 於ư 緣duyên 起khởi 。 非phi 如như 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 。

然nhiên 世thế 間gian 緣duyên 起khởi 。 如như 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。

(# 頌tụng 曰viết 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 不bất 遷thiên 。 移di 轉chuyển 變biến 皆giai 因nhân 性tánh 相tướng 迷mê 萬vạn 法pháp 縱tung 橫hoành 如như 幻huyễn 夢mộng 覺giác 來lai 無vô 物vật 可khả 思tư 惟duy )# 。

解giải 脫thoát 相tương 續tục 相tương/tướng 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 續tục 義nghĩa 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 若nhược 善thiện 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương 續tục 不bất 相tương 續tục 相tương/tướng 。 我ngã 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 解giải 一nhất 切thiết 。 相tương 續tục 巧xảo 方phương 便tiện 。 不bất 墮đọa 如như 所sở 說thuyết 義nghĩa 計kế 著trước 相tương 續tục 。

(# 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 。 來lai 空không 寂tịch 盖# 因nhân 言ngôn 說thuyết 文văn 字tự 。 計kế 著trước 其kỳ 義nghĩa 故cố 云vân )# 。

善thiện 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 相tương 續tục 不bất 相tương 續tục 相tương/tướng 。 及cập 離ly 言ngôn 說thuyết 文văn 字tự 妄vọng 想tưởng 覺giác 。 遊du 行hành 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 剎sát 土thổ/độ 。 無vô 量lượng 大đại 眾chúng 。 力lực 自tự 在tại 通thông 揔# 持trì 之chi 印ấn 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 光quang 明minh 照chiếu 曜diệu 覺giác 慧tuệ 。 善thiện 入nhập 十thập 無vô 盡tận 句cú 。 無vô 方phương 便tiện 行hành 猶do 如như 日nhật 月nguyệt 摩ma 尼ni 。 四tứ 大đại 於ư 一nhất 切thiết 地địa 離ly 自tự 妄vọng 想tưởng 相tương 見kiến 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 。

(# 內nội 觀quán 四tứ 大đại 悉tất 離ly 妄vọng 想tưởng 外ngoại 觀quán 諸chư 法pháp 一nhất 切thiết 如như 幻huyễn )# 。

入nhập 佛Phật 地địa 身thân 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 界giới 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 引dẫn 導đạo 之chi 。 悉tất 令linh 安an 住trụ 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 。 離ly 有hữu 無vô 品phẩm 及cập 生sanh 滅diệt 妄vọng 想tưởng 。 異dị 言ngôn 說thuyết 義nghĩa 。 其kỳ 身thân 轉chuyển 勝thắng 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

無vô 量lượng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 所sở 說thuyết 義nghĩa 計kế 著trước 相tương 續tục 。 所sở 謂vị 相tương/tướng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 緣duyên 計kế 著trước 相tương 續tục 。 性tánh 非phi 性tánh 計kế 著trước 相tương 續tục 。 生sanh 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 滅diệt 不bất 滅diệt 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 乘thừa 非phi 乘thừa 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 地địa 地địa 自tự 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 自tự 妄vọng 想tưởng 無vô 間gian 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 有hữu 無vô 品phẩm 外ngoại 道đạo 依y 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 無vô 間gian 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 相tương 續tục 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 此thử 及cập 餘dư 凡phàm 愚ngu 眾chúng 生sanh 自tự 妄vọng 想tưởng 相tương 續tục 。 以dĩ 此thử 相tương 續tục 故cố 。 凡phàm 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。 如như 蠶tằm 作tác 繭kiển 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng [糸*系]# 自tự 纏triền 纏triền 他tha 。 有hữu 無vô 有hữu 相tướng 。 續tục 相tương/tướng 計kế 著trước 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 中trung 亦diệc 無vô 相tướng 續tục 及cập 不bất 相tương 續tục 相tương/tướng 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 寂tịch 靜tĩnh 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 寂tịch 靜tĩnh 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 覺giác 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 自tự 心tâm 現hiện 相tướng 無vô 所sở 有hữu 。

(# 菩Bồ 薩Tát 當đương 覺giác 外ngoại 性tánh 非phi 本bổn 有hữu 性tánh 惟duy 自tự 心tâm 現hiện 本bổn 亦diệc 無vô 有hữu )# 。

隨tùy 順thuận 觀quán 察sát 。 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 。 性tánh 無vô 相tướng 見kiến 。 相tương 續tục 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 相tướng 續tục 不bất 相tương 續tục 相tương/tướng 。

(# 以dĩ 見kiến 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 以dĩ 見kiến 諸chư 法pháp 。 寂tịch 靜tĩnh 故cố 名danh 不bất 相tương 續tục 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 悉tất 無vô 是thị 相tương/tướng )# 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 中trung 無vô 有hữu 。 若nhược 縛phược 若nhược 解giải 。 餘dư 墮đọa 不bất 如như 實thật 覺giác 知tri 。 有hữu 縛phược 有hữu 解giải 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 有hữu 無vô 有hữu 。 無vô 眾chúng 生sanh 可khả 得đắc 故cố 。

(# 有hữu 縛phược 有hữu 解giải 是thị 眾chúng 生sanh 。 計kế 著trước 有hữu 無vô 然nhiên 有hữu 無vô 畢tất 竟cánh 無vô 眾chúng 生sanh 可khả 得đắc )# 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 愚ngu 夫phu 有hữu 三tam 相tương 續tục 。 謂vị 貪tham 恚khuể 癡si 及cập 愛ái 。 未vị 來lai 有hữu 喜hỷ 愛ái 俱câu 。

(# 未vị 來lai 愛ái 俱câu 所sở 以dĩ 相tương 續tục )# 。

以dĩ 此thử 相tương 續tục 故cố 。 有hữu 趣thú 相tương 續tục 。 彼bỉ 相tương 續tục 者giả 續tục 五ngũ 趣thú 。 大đại 慧tuệ 。 相tương 續tục 斷đoạn 者giả 。 無vô 有hữu 相tương 續tục 不bất 相tương 續tục 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 三tam 和hòa 合hợp 緣duyên 。 作tác 方phương 便tiện 計kế 著trước 。 識thức 相tương 續tục 無vô 間gián 生sanh 。 方phương 便tiện 計kế 著trước 。 則tắc 有hữu 相tương 續tục 。 三tam 和hòa 合hợp 緣duyên 識thức 斷đoạn 見kiến 三tam 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 相tương 續tục 不bất 生sanh 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

不bất 真chân 實thật 妄vọng 想tưởng 。 是thị 說thuyết 相tương 續tục 相tương/tướng 。

若nhược 知tri 彼bỉ 真chân 實thật 。 相tương 續tục 網võng 則tắc 斷đoạn 。

於ư 諸chư 性tánh 無vô 知tri 。 隨tùy 言ngôn 說thuyết 攝nhiếp 受thọ 。

譬thí 如như 彼bỉ 蠶tằm 蟲trùng 。 結kết 網võng 而nhi 自tự 纏triền 。

愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 縛phược 。 相tương 續tục 不bất 觀quán 察sát 。

(# 頌tụng 曰viết 真chân 空không 無vô 相tướng 沒một 鬖# 髿# 相tương 續tục 還hoàn 能năng 綴chuế 得đắc 麼ma 堪kham 笑tiếu 凡phàm 愚ngu 依y 妄vọng 想tưởng 如như 蠶tằm 纏triền 了liễu 復phục 纏triền 他tha )# 。

了liễu 妄vọng 即tức 空không 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị

大đại 慧tuệ 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 以dĩ 彼bỉ 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 妄vọng 想tưởng 彼bỉ 彼bỉ 性tánh 。

(# 妄vọng 性tánh 非phi 故cố 曰viết 彼bỉ 彼bỉ )# 。

非phi 有hữu 彼bỉ 自tự 性tánh 。 但đãn 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 耳nhĩ 。

(# 謂vị 非phi 本bổn 來lai 有hữu 。 性tánh 但đãn 自tự 己kỷ 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 故cố 曰viết 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 爾nhĩ )# 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 但đãn 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 非phi 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 待đãi 者giả 。 非phi 為vi 世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。 煩phiền 惱não 清thanh 淨tịnh 無vô 性tánh 過quá 耶da 。 一nhất 切thiết 法pháp 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 非phi 性tánh 故cố 。

(# 大đại 慧tuệ 謂vị 以dĩ 一nhất 切thiết 性tánh 為vi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 則tắc 必tất 以dĩ 性tánh 自tự 性tánh 為vi 非phi 矣hĩ 故cố 曰viết 非phi 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 待đãi 若nhược 是thị 則tắc 是thị 以dĩ 煩phiền 惱não 清thanh 淨tịnh 一nhất 切thiết 。 無vô 性tánh 為vi 過quá 而nhi 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 不bất 然nhiên 盖# 謂vị 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 皆giai 自tự 心tâm 現hiện 非phi 本bổn 有hữu 性tánh )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 。 非phi 如như 愚ngu 夫phu 性tánh 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 真chân 實thật 。

(# 惟duy 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 性tánh 則tắc 一nhất 切thiết 如như 幻huyễn 。 非phi 如như 愚ngu 夫phu 執chấp 以dĩ 為vi 真chân 實thật )# 。

此thử 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 非phi 有hữu 性tánh 。 自tự 性tánh 相tướng 然nhiên 。

(# 聖thánh 所sở 以dĩ 不bất 執chấp 為vi 真chân 實thật 以dĩ 其kỳ 本bổn 非phi 有hữu 性tánh 但đãn 自tự 心tâm 現hiện 性tánh 相tướng 而nhi 然nhiên 爾nhĩ )# 。

大đại 慧tuệ 。 如như 聖thánh 智trí 有hữu 性tánh 自tự 性tánh 。 聖thánh 知tri 聖thánh 見kiến 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 如như 是thị 性tánh 自tự 性tánh 知tri 。

(# 言ngôn 妄vọng 想tưởng 之chi 性tánh 自tự 性tánh 而nhi 不bất 執chấp 著trước 。 亦diệc 如như 聖thánh 知tri 聖thánh 見kiến 之chi 性tánh 自tự 性tánh 所sở 知tri )# 。

大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 使sử 如như 聖thánh 以dĩ 聖thánh 知tri 聖thánh 見kiến 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 非phi 天thiên 眼nhãn 非phi 肉nhục 眼nhãn 。 性tánh 自tự 性tánh 如như 是thị 知tri 。 非phi 如như 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。

(# 此thử 假giả 問vấn 也dã 聖thánh 亦diệc 不bất 有hữu 天thiên 眼nhãn 肉nhục 眼nhãn 之chi 分phần 別biệt 但đãn 知tri 性tánh 自tự 性tánh 而nhi 已dĩ 不bất 同đồng 愚ngu 夫phu 分phân 別biệt 妄vọng 想tưởng )# 。

云vân 何hà 愚ngu 夫phu 離ly 是thị 妄vọng 想tưởng 。 不bất 覺giác 聖thánh 性tánh 事sự 故cố 。

(# 大đại 慧tuệ 謂vị 愚ngu 夫phu 以dĩ 不bất 覺giác 聖thánh 性tánh 事sự 亦diệc 同đồng 諸chư 聖thánh 之chi 離ly 妄vọng 想tưởng 也dã )# 。

世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 亦diệc 非phi 顛điên 倒đảo 非phi 不bất 顛điên 倒đảo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 不bất 覺giác 聖thánh 事sự 性tánh 自tự 性tánh 故cố 。 不bất 見kiến 離ly 有hữu 無vô 相tướng 故cố 。

(# 大đại 慧tuệ 謂vị 聖thánh 以dĩ 不bất 見kiến 愚ngu 妄vọng 想tưởng 為vi 得đắc 而nhi 愚ngu 亦diệc 不bất 見kiến 聖thánh 知tri 見kiến 何hà 為vi 而nhi 不bất 得đắc )# 。

世Thế 尊Tôn 。 聖thánh 亦diệc 不bất 如như 是thị 見kiến 。 如như 事sự 妄vọng 想tưởng 。 不bất 以dĩ 自tự 相tương/tướng 境cảnh 界giới 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。

(# 聖thánh 亦diệc 不bất 如như 愚ngu 夫phu 之chi 見kiến 於ư 外ngoại 妄vọng 想tưởng 一nhất 切thiết 如như 之chi 自tự 己kỷ 境cảnh 界giới 未vị 嘗thường 自tự 認nhận )# 。

世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 亦diệc 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 。 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 如như 是thị 現hiện 。 不bất 說thuyết 因nhân 無vô 因nhân 故cố 謂vị 墮đọa 性tánh 相tướng 見kiến 故cố 。

(# 彼bỉ 謂vị 愚ngu 夫phu )# 。

異dị 境cảnh 界giới 非phi 如như 彼bỉ 等đẳng 如như 是thị 無vô 窮cùng 過quá 。 不bất 覺giác 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 故cố 。

(# 自tự 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 已dĩ 下hạ 其kỳ 意ý 謂vị 聖thánh 雖tuy 非phi 如như 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 然nhiên 亦diệc 有hữu 聖thánh 知tri 等đẳng 性tánh 自tự 性tánh 愚ngu 夫phu 雖tuy 不bất 離ly 妄vọng 想tưởng 。 然nhiên 亦diệc 又hựu 離ly 聖thánh 性tánh 妄vọng 想tưởng 聖thánh 離ly 有hữu 無vô 相tướng 。 愚ngu 夫phu 又hựu 不bất 見kiến 離ly 有hữu 無vô 相tướng 。 聖thánh 亦diệc 不bất 見kiến 事sự 妄vọng 想tưởng 不bất 執chấp 自tự 境cảnh 界giới 愚ngu 任nhậm 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 而nhi 不bất 說thuyết 因nhân 無vô 因nhân 謂vị 愚ngu 墮đọa 性tánh 相tướng 見kiến 而nhi 聖thánh 之chi 異dị 境cảnh 界giới 非phi 如như 彼bỉ 愚ngu 妄vọng 想tưởng 無vô 窮cùng 然nhiên 亦diệc 不bất 覺giác 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 皆giai 大đại 慧tuệ 反phản 覆phúc 詰cật 問vấn 之chi 辭từ )# 。

世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 非phi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 因nhân 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 。 彼bỉ 云vân 何hà 妄vọng 想tưởng 非phi 妄vọng 想tưởng 。 如như 實thật 知tri 妄vọng 想tưởng 。

(# 聖thánh 亦diệc 非phi 妄vọng 想tưởng 而nhi 因nhân 性tánh 自tự 性tánh 云vân 何hà 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 自tự 見kiến 非phi 為vi 妄vọng 想tưởng 亦diệc 如như 佛Phật 之chi 實thật 知tri 妄vọng 想tưởng )# 。

世Thế 尊Tôn 。 妄vọng 想tưởng 異dị 。 自tự 性tánh 相tướng 異dị 。

世Thế 尊Tôn 。 不bất 相tương 似tự 因nhân 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 相tướng 。 彼bỉ 云vân 何hà 各các 各các 不bất 妄vọng 想tưởng 。 而nhi 愚ngu 夫phu 不bất 如như 實thật 知tri 。

(# 聖thánh 凡phàm 若nhược 妄vọng 想tưởng 異dị 則tắc 自tự 性tánh 異dị 今kim 也dã 凡phàm 聖thánh 異dị 者giả 以dĩ 聖thánh 能năng 因nhân 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 相tướng 故cố 。 然nhiên 聖thánh 因nhân 性tánh 凡phàm 亦diệc 非phi 妄vọng 想tưởng 則tắc 是thị 各các 不bất 妄vọng 想tưởng 云vân 何hà 愚ngu 夫phu 不bất 如như 聖thánh 之chi 實thật 知tri 也dã )# 。

然nhiên 為vi 眾chúng 生sanh 離ly 妄vọng 想tưởng 故cố 說thuyết 如như 。 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 不bất 如như 實thật 有hữu 。

(# 以dĩ 愚ngu 夫phu 不bất 如như 實thật 知tri 。 故cố 為vì 眾chúng 生sanh 。 離ly 妄vọng 想tưởng 而nhi 說thuyết 如như 謂vị 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 不bất 如như 聖thánh 之chi 實thật 有hữu 即tức 是thị 墮đọa 有hữu 見kiến 述thuật 在tại 下hạ 文văn )# 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 故cố 遮già 眾chúng 生sanh 有hữu 無vô 有hữu 見kiến 事sự 自tự 性tánh 計kế 著trước 。 聖thánh 智trí 所sở 行hành 。 境cảnh 界giới 計kế 著trước 墮đọa 有hữu 見kiến 。 說thuyết 空không 法pháp 非phi 性tánh 。 而nhi 說thuyết 聖thánh 智trí 自tự 性tánh 事sự 。

(# 盖# 云vân 佛Phật 遮già 眾chúng 生sanh 有hữu 無vô 自tự 性tánh 計kế 著trước 而nhi 聖thánh 智trí 境cảnh 界giới 計kế 著trước 反phản 墮đọa 有hữu 見kiến 佛Phật 既ký 說thuyết 空không 法pháp 及cập 非phi 性tánh 而nhi 又hựu 說thuyết 有hữu 見kiến 聖thánh 智trí 自tự 性tánh 事sự 耶da )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

非phi 我ngã 說thuyết 空không 法pháp 非phi 性tánh 。 亦diệc 不bất 墮đọa 有hữu 見kiến 說thuyết 聖thánh 智trí 自tự 性tánh 事sự 。 然nhiên 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 離ly 恐khủng 怖bố 句cú 故cố 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 計kế 著trước 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 。 聖thánh 智trí 事sự 自tự 性tánh 計kế 著trước 相tương 見kiến 。 說thuyết 空không 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 我ngã 不bất 說thuyết 性tánh 自tự 性tánh 。

(# 佛Phật 為vi 聖thánh 智trí 事sự 計kế 著trước 自tự 性tánh 相tướng 見kiến 方phương 說thuyết 空không 法pháp 若nhược 有hữu 性tánh 自tự 性tánh 見kiến 即tức 墮đọa 有hữu 相tương/tướng 故cố 曰viết 我ngã 不bất 說thuyết 性tánh 自tự 性tánh 所sở 說thuyết 皆giai 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 此thử 又hựu 拂phất 前tiền 性tánh 自tự 性tánh 之chi 迹tích )# 。

大đại 慧tuệ 。 但đãn 我ngã 住trụ 自tự 得đắc 如như 實thật 空không 法pháp 。 離ly 惑hoặc 亂loạn 相tương 見kiến 。 離ly 自tự 心tâm 現hiện 性tánh 非phi 性tánh 見kiến 。

(# 若nhược 以dĩ 自tự 心tâm 現hiện 性tánh 皆giai 本bổn 有hữu 性tánh 是thị 著trước 有hữu 也dã 以dĩ 為vi 非phi 性tánh 又hựu 著trước 無vô 也dã 惟duy 佛Phật 離ly 此thử 故cố 得đắc 如như 實thật 空không 法pháp 及cập 如như 實thật 印ấn 所sở 印ấn 也dã )# 。

得đắc 三tam 解giải 脫thoát 。 如như 實thật 印ấn 所sở 印ấn 。 於ư 性tánh 自tự 性tánh 得đắc 緣duyên 自tự 覺giác 觀quán 察sát 住trụ 。 離ly 有hữu 無vô 事sự 見kiến 相tương/tướng 。

(# 佛Phật 言ngôn 性tánh 自tự 性tánh 盖# 欲dục 眾chúng 生sanh 觀quán 察sát 妄vọng 念niệm 不bất 離ly 本bổn 心tâm 若nhược 執chấp 此thử 相tương/tướng 即tức 墮đọa 有hữu 無vô 當đương 於ư 自tự 覺giác 離ly 諸chư 有hữu 無vô )# 。

(# 頌tụng 曰viết 如như 實thật 真chân 空không 佛Phật 所sở 安an 還hoàn 如như 用dụng 印ấn 一nhất 般ban 般bát 湏# 知tri 無vô 住trụ 方phương 為vi 住trụ 要yếu 識thức 如Như 來Lai 住trụ 也dã 難nạn/nan )# 。

壞hoại 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 宗tông 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 三tam

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 應ưng 立lập 是thị 宗tông 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 宗tông 一nhất 切thiết 性tánh 非phi 性tánh 故cố 。

(# 謂vị 法pháp 不bất 生sanh 則tắc 是thị 於ư 一nhất 切thiết 性tánh 有hữu 非phi 性tánh 之chi 見kiến )# 。

及cập 彼bỉ 因nhân 生sanh 相tương/tướng 故cố 。

(# 因nhân 有hữu 生sanh 對đối 方phương 立lập 不bất 生sanh 之chi 宗tông )# 。

說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 宗tông 。 彼bỉ 宗tông 則tắc 壞hoại 。 彼bỉ 宗tông 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 彼bỉ 宗tông 壞hoại 者giả 。 以dĩ 宗tông 有hữu 待đãi 而nhi 生sanh 故cố 。 又hựu 彼bỉ 宗tông 不bất 生sanh 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 不bất 壞hoại 相tương/tướng 不bất 生sanh 故cố 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 宗tông 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 則tắc 壞hoại 。

(# 不bất 壞hoại 真chân 相tương/tướng 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 乃nãi 建kiến 立lập 是thị 宗tông 而nhi 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 彼bỉ 建kiến 立lập 何hà 為vi 不bất 壞hoại )# 。

大đại 慧tuệ 。 有hữu 無vô 不bất 生sanh 宗tông 。 彼bỉ 宗tông 入nhập 一nhất 切thiết 性tánh 有hữu 無vô 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 大đại 慧tuệ 。 若nhược 使sử 彼bỉ 宗tông 不bất 生sanh 。 一nhất 切thiết 性tánh 不bất 生sanh 而nhi 立lập 宗tông 如như 是thị 。 彼bỉ 宗tông 壞hoại 以dĩ 有hữu 無vô 性tánh 相tướng 不bất 生sanh 故cố 。 不bất 應ưng 立lập 宗tông 。 五ngũ 分phần/phân 論luận 多đa 過quá 故cố 。 展triển 轉chuyển 因nhân 異dị 相tướng 故cố 。

(# 立lập 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 宗tông 外ngoại 道đạo 五ngũ 分phần/phân 論luận 也dã 謂vị 之chi 不bất 生sanh 是thị 對đối 異dị 相tướng 而nhi 立lập 名danh 若nhược 自tự 相tương/tướng 即tức 無vô 生sanh 與dữ 不bất 生sanh 之chi 見kiến )# 。

及cập 為vi 作tác 故cố 。 不bất 應ưng 立lập 宗tông 分phần/phân 。

(# 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 今kim 又hựu 言ngôn 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 則tắc 有hữu 作tác 病bệnh 故cố 不bất 應ưng 立lập 宗tông )# 。

謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 應ưng 立lập 宗tông 。 大đại 慧tuệ 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 夢mộng 。 現hiện 不bất 現hiện 相tướng 故cố 。 及cập 見kiến 覺giác 過quá 故cố 。

(# 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 幻huyễn 夢mộng 之chi 不bất 實thật 以dĩ 明minh 其kỳ 現hiện 而nhi 未vị 嘗thường 現hiện 則tắc 是thị 現hiện 出xuất 不bất 現hiện 之chi 相tướng 故cố 曰viết 現hiện 不bất 現hiện 相tướng 故cố 一nhất 切thiết 不bất 實thật 覺giác 而nhi 後hậu 滅diệt 則tắc 不bất 免miễn 覺giác 想tưởng 之chi 過quá 故cố 但đãn 云vân 幻huyễn 夢mộng 則tắc 是thị 倐thúc 有hữu 還hoàn 無vô 不bất 待đãi 覺giác 而nhi 自tự 滅diệt 故cố 曰viết 見kiến 覺giác 過quá 故cố 盖# 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 當đương 說thuyết 如như 幻huyễn 夢mộng 不bất 當đương 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh )# 。

當đương 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 幻huyễn 夢mộng 性tánh 。 除trừ 為vi 愚ngu 夫phu 離ly 恐khủng 怖bố 句cú 故cố 。

(# 愚ngu 夫phu 怖bố 其kỳ 著trước 有hữu 墮đọa 空không 而nhi 離ly 大Đại 乘Thừa 之chi 智trí 故cố 佛Phật 說thuyết 無vô 生sanh 以dĩ 袪# 其kỳ 惑hoặc )# 。

大đại 慧tuệ 。 愚ngu 夫phu 墯# 有hữu 無vô 見kiến 。 莫mạc 令linh 彼bỉ 恐khủng 怖bố 。 遠viễn 離ly 摩ma 訶ha 衍diễn 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

無vô 自tự 性tánh 無vô 說thuyết 。 無vô 事sự 無vô 相tướng 續tục 。

(# 此thử 皆giai 愚ngu 夫phu 不bất 生sanh 之chi 見kiến )# 。

彼bỉ 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。 如như 死tử 屍thi 惡ác 覺giác 。

(# 如như 死tử 屍thi 之chi 不bất 能năng 變biến 動động 此thử 為vi 惡ác 覺giác )# 。

一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 非phi 彼bỉ 外ngoại 道đạo 宗tông 。

(# 外ngoại 道đạo 不bất 達đạt 其kỳ 本bổn )# 。

至chí 竟cánh 無vô 所sở 生sanh 。 性tánh 緣duyên 所sở 成thành 就tựu 。

(# 不bất 生sanh 之chi 說thuyết 緣duyên 想tưởng 所sở 成thành )# 。

一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 慧tuệ 者giả 不bất 作tác 想tưởng 。

彼bỉ 宗tông 因nhân 生sanh 故cố 。 覺giác 者giả 悉tất 除trừ 滅diệt 。

譬thí 如như 翳ế 目mục 視thị 。 妄vọng 見kiến 垂thùy 髮phát 相tương/tướng 。

計kế 著trước 性tánh 亦diệc 然nhiên 。 愚ngu 夫phu 邪tà 妄vọng 想tưởng 。

施thi 設thiết 於ư 三tam 有hữu 。 無vô 有hữu 事sự 自tự 性tánh 。

(# 雖tuy 有hữu 施thi 設thiết 其kỳ 體thể 本bổn 空không )# 。

施thi 設thiết 事sự 自tự 性tánh 。 思tư 惟duy 起khởi 妄vọng 想tưởng 。

(# 若nhược 有hữu 自tự 性tánh 是thị 思tư 惟duy 想tưởng )# 。

相tương/tướng 事sự 設thiết 言ngôn 教giáo 。 意ý 亂loạn 極cực 震chấn 掉trạo 。

佛Phật 子tử 能năng 超siêu 出xuất 。 遠viễn 離ly 諸chư 妄vọng 想tưởng 。

非phi 水thủy 水thủy 想tưởng 受thọ 。 斯tư 從tùng 渴khát 愛ái 生sanh 。

愚ngu 夫phu 如như 是thị 惑hoặc 。 聖thánh 見kiến 則tắc 不bất 然nhiên 。

聖thánh 人nhân 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 三tam 脫thoát 三tam 昧muội 生sanh 。

遠viễn 離ly 於ư 生sanh 滅diệt 。 游du 行hành 無vô 所sở 畏úy 。

修tu 行hành 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 無vô 性tánh 非phi 性tánh 。

性tánh 非phi 性tánh 平bình 等đẳng 。 從tùng 是thị 生sanh 聖thánh 果Quả 。

云vân 何hà 性tánh 非phi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 平bình 等đẳng 。

謂vị 彼bỉ 心tâm 不bất 知tri 。 內nội 外ngoại 極cực 漂phiêu 動động 。

若nhược 能năng 壞hoại 彼bỉ 者giả 。 心tâm 則tắc 平bình 等đẳng 見kiến 。

(# 頌tụng 曰viết 萬vạn 法pháp 如như 空không 自tự 不bất 生sanh 有hữu 無vô 實thật 理lý 復phục 何hà 曾tằng 若nhược 於ư 此thử 說thuyết 留lưu 宗tông 旨chỉ 飲ẩm 藥dược 誰thùy 知tri 病bệnh 轉chuyển 增tăng )# 。

離ly 智trí 即tức 心tâm 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 如như 攀phàn 緣duyên 事sự 。 智trí 慧tuệ 不bất 得đắc 。 是thị 施thi 設thiết 量lượng 建kiến 立lập 。

(# 於ư 攀phàn 緣duyên 事sự 無vô 所sở 用dụng 智trí 如như 之chi 而nhi 已dĩ 故cố 曰viết 如như 攀phàn 緣duyên 事sự 若nhược 不bất 因nhân 施thi 設thiết 亦diệc 不bất 說thuyết 攀phàn 緣duyên 也dã )# 。

施thi 設thiết 所sở 攝nhiếp 受thọ 非phi 性tánh 。 攝nhiếp 受thọ 亦diệc 非phi 性tánh 。 以dĩ 無vô 攝nhiếp 故cố 智trí 則tắc 不bất 生sanh 。 唯duy 施thi 設thiết 名danh 耳nhĩ 。

(# 用dụng 智trí 照chiếu 以dĩ 息tức 攀phàn 緣duyên 則tắc 智trí 生sanh 如như 攀phàn 緣duyên 而nhi 不bất 與dữ 之chi 。 分phân 別biệt 則tắc 智trí 滅diệt 故cố 曰viết 智trí 慧tuệ 不bất 得đắc 以dĩ 是thị 故cố 凡phàm 施thi 設thiết 建kiến 立lập 皆giai 無vô 攝nhiếp 受thọ 性tánh 而nhi 一nhất 切thiết 如như 幻huyễn 。 故cố 於ư 施thi 設thiết 惟duy 名danh 存tồn 耳nhĩ )# 。

云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 為vi 不bất 覺giác 性tánh 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 異dị 不bất 異dị 故cố 智trí 不bất 得đắc 耶da 。 為vi 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 種chủng 種chủng 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 隱ẩn 蔽tế 故cố 智trí 不bất 得đắc 耶da 。 為vi 山sơn 巖nham 石thạch 壁bích 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 障chướng 故cố 智trí 不bất 得đắc 耶da 。 為vi 極cực 遠viễn 極cực 近cận 故cố 智trí 不bất 得đắc 耶da 。 為vi 老lão 小tiểu 盲manh 冥minh 諸chư 根căn 不bất 具cụ 。 故cố 智trí 不bất 得đắc 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 覺giác 自tự 共cộng 相tương 異dị 不bất 異dị 智trí 不bất 得đắc 者giả 。 不bất 應ưng 說thuyết 智trí 。 應ưng 說thuyết 無vô 智trí 。 以dĩ 有hữu 事sự 不bất 得đắc 故cố 。 若nhược 復phục 種chủng 種chủng 自tự 共cộng 相tương 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 隱ẩn 蔽tế 故cố 智trí 不bất 得đắc 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 智trí 。 非phi 是thị 智trí 。

世Thế 尊Tôn 。 有hữu 爾nhĩ 炎diễm 故cố 智trí 生sanh 。 非phi 無vô 性tánh 。 會hội 爾nhĩ 炎diễm 故cố 名danh 為vi 智trí 。

(# 爾nhĩ 炎diễm 識thức 會hội 故cố 名danh 為vi 智trí )# 。

若nhược 山sơn 巖nham 石thạch 壁bích 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 極cực 遠viễn 極cực 近cận 老lão 小tiểu 盲manh 冥minh 諸chư 根căn 不bất 具cụ 。 智trí 不bất 得đắc 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 智trí 。 應ưng 是thị 無vô 智trí 。 以dĩ 有hữu 事sự 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

不bất 如như 是thị 。 無vô 智trí 應ưng 是thị 智trí 。 非phi 非phi 智trí 。

(# 萬vạn 法pháp 如như 如như 不bất 開khai 智trí 眼nhãn 乃nãi 為vi 大đại 智trí 此thử 破phá 大đại 慧tuệ 無vô 智trí 及cập 非phi 智trí 之chi 疑nghi )# 。

我ngã 不bất 如như 是thị 。 隱ẩn 覆phú 說thuyết 攀phàn 緣duyên 事sự 智trí 慧tuệ 不bất 得đắc 是thị 施thi 設thiết 量lượng 建kiến 立lập 。 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 有hữu 無vô 有hữu 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 知tri 而nhi 事sự 不bất 得đắc 。

(# 但đãn 覺giác 自tự 心tâm 。 現hiện 量lượng 則tắc 一nhất 切thiết 有hữu 無vô 及cập 性tánh 非phi 性tánh 之chi 所sở 知tri 皆giai 非phi 所sở 知tri 也dã 故cố 曰viết 事sự 不bất 得đắc )# 。

不bất 得đắc 故cố 。 智trí 於ư 爾nhĩ 炎diễm 不bất 生sanh 。 順thuận 三tam 解giải 脫thoát 。 智trí 亦diệc 不bất 得đắc 。

(# 雖tuy 順thuận 三tam 解giải 脫thoát 而nhi 智trí 亦diệc 不bất 自tự 知tri 。 其kỳ 所sở 順thuận 經kinh 凡phàm 言ngôn 智trí 不bất 得đắc 皆giai 然nhiên )# 。

非phi 妄vọng 想tưởng 者giả 無vô 始thỉ 性tánh 非phi 性tánh 虛hư 偽ngụy 習tập 智trí 。 作tác 如như 是thị 知tri 。

(# 此thử 智trí 不bất 得đắc 非phi 如như 妄vọng 想tưởng 者giả 習tập 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 立lập 為vi 知tri 見kiến 如như 此thử )# 。

是thị 知tri 彼bỉ 不bất 知tri 故cố 。

(# 是thị 知tri 乃nãi 智trí 者giả 所sở 不bất 知tri 故cố 云vân )# 。

於ư 外ngoại 事sự 處xứ 所sở 相tương/tướng 性tánh 無vô 性tánh 妄vọng 想tưởng 不bất 斷đoạn 。

(# 妄vọng 想tưởng 計kế 其kỳ 有hữu 性tánh 無vô 性tánh )# 。

自tự 心tâm 現hiện 量lượng 建kiến 立lập 說thuyết 我ngã 我ngã 所sở 相tương/tướng 攝nhiếp 受thọ 計kế 著trước 。 不bất 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 於ư 智trí 爾nhĩ 炎diễm 。 而nhi 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 想tưởng 故cố 。 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 觀quán 察sát 不bất 得đắc 。 依y 於ư 斷đoạn 見kiến 。

(# 昧muội 者giả 以dĩ 有hữu 智trí 而nhi 起khởi 妄vọng 故cố 於ư 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 莫mạc 之chi 有hữu 得đắc 乃nãi 謂vị 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 此thử 斷đoạn 見kiến 也dã )# 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

有hữu 諸chư 攀phàn 緣duyên 事sự 。 智trí 慧tuệ 不bất 觀quán 察sát 。

此thử 無vô 智trí 非phi 智trí 。 是thị 妄vọng 想tưởng 者giả 說thuyết 。

於ư 不bất 異dị 相tướng 性tánh 。 智trí 慧tuệ 不bất 觀quán 察sát 。

障chướng 礙ngại 及cập 遠viễn 近cận 。 是thị 名danh 為vi 邪tà 智trí 。

老lão 小tiểu 諸chư 根căn 冥minh 。 而nhi 智trí 慧tuệ 不bất 生sanh 。

而nhi 實thật 有hữu 爾nhĩ 炎diễm 。 是thị 亦diệc 說thuyết 邪tà 智trí 。

(# 頌tụng 曰viết 如như 所sở 攀phàn 緣duyên 隨tùy 建kiến 立lập 勿vật 開khai 智trí 眀# 見kiến 紛phân 紜vân 但đãn 知tri 一nhất 切thiết 惟duy 心tâm 現hiện 萬vạn 里lý 秋thu 空không 絕tuyệt 點điểm 雲vân )# 。

如Như 來Lai 說thuyết 宗tông 俱câu 通thông 相tương/tướng 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 五ngũ

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 惡ác 邪tà 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 回hồi 轉chuyển 。 回hồi 轉chuyển 時thời 自tự 宗tông 通thông 及cập 說thuyết 通thông 。 不bất 善thiện 了liễu 知tri 。 著trước 自tự 心tâm 現hiện 外ngoại 性tánh 相tướng 故cố 。 著trước 方phương 便tiện 說thuyết 。 於ư 自tự 宗tông 四tứ 句cú 清thanh 淨tịnh 通thông 相tương/tướng 不bất 善thiện 分phân 別biệt 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 誠thành 如như 尊Tôn 教giáo 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 為vì 我ngã 分phân 別biệt 。 說thuyết 通thông 及cập 宗tông 通thông 。 我ngã 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 於ư 二nhị 通thông 。 來lai 世thế 凡phàm 夫phu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 不bất 得đắc 其kỳ 短đoản 。

(# 一nhất 有hữu 所sở 蔽tế 則tắc 得đắc 以dĩ 短đoản 之chi )# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

三tam 世thế 如Như 來Lai 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 通thông 。 謂vị 說thuyết 通thông 及cập 自tự 宗tông 通thông 。 說thuyết 通thông 者giả 。 謂vị 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 所sở 應ưng 。 為vi 說thuyết 種chủng 種chủng 。 眾chúng 具cụ 契Khế 經Kinh 。

(# 秦tần 曰viết 契khế 今kim 曰viết 經kinh )# 。

是thị 名danh 說thuyết 通thông 。 自tự 宗tông 通thông 者giả 。 謂vị 修tu 行hành 者giả 離ly 自tự 心tâm 現hiện 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 不bất 墯# 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 品phẩm 。 超siêu 度độ 一nhất 切thiết 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 自tự 覺giác 聖thánh 境cảnh 離ly 因nhân 成thành 見kiến 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 墯# 二nhị 邊biên 者giả 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 我ngã 說thuyết 是thị 名danh 自tự 宗tông 通thông 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 是thị 名danh 自tự 宗tông 通thông 及cập 說thuyết 通thông 相tương/tướng 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

我ngã 謂vị 二nhị 種chủng 通thông 。 宗tông 通thông 及cập 言ngôn 說thuyết 。

說thuyết 者giả 授thọ 童đồng 蒙mông 。 宗tông 為vi 修tu 行hành 者giả 。

(# 頌tụng 曰viết 為vi 對đối 眾chúng 生sanh 有hữu 說thuyết 言ngôn 誰thùy 知tri 說thuyết 裏lý 絕tuyệt 蹄đề 筌thuyên 宗tông 通thông 更cánh 了liễu 諸chư 心tâm 識thức 逈huýnh 若nhược 虛hư 空không 不bất 立lập 玄huyền )# 。

離ly 世thế 論luận 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 六lục

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 一nhất 時thời 說thuyết 言ngôn 世thế 間gian 諸chư 論luận 種chủng 種chủng 辯biện 說thuyết 慎thận 勿vật 習tập 近cận 。 若nhược 習tập 近cận 者giả 。 攝nhiếp 受thọ 貪tham 欲dục 。 不bất 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

世thế 間gian 言ngôn 論luận 種chủng 種chủng 句cú 味vị 。 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 採thải 集tập 莊trang 嚴nghiêm 。 誘dụ 引dẫn 誑cuống 惑hoặc 。 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 不bất 入nhập 真chân 實thật 自tự 通thông 。 不bất 覺giác 一nhất 切thiết 法pháp 。 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 墮đọa 於ư 二nhị 邊biên 。 凡phàm 愚ngu 癡si 惑hoặc 而nhi 自tự 破phá 壞hoại 。 諸chư 趣thú 相tương 續tục 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 不bất 能năng 覺giác 知tri 。 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 不bất 離ly 外ngoại 性tánh 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 言ngôn 論luận 種chủng 種chủng 辯biện 說thuyết 。 不bất 脫thoát 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 誑cuống 惑hoặc 迷mê 亂loạn 。 大đại 慧tuệ 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 廣quảng 解giải 眾chúng 論luận 。 自tự 造tạo 聲thanh 論luận 。 彼bỉ 世thế 論luận 者giả 有hữu 一nhất 弟đệ 子tử 。 持trì 龍long 形hình 像tượng 。 詣nghệ 釋thích 天thiên 宮cung 。 建kiến 立lập 論luận 宗tông 。 要yếu 壞hoại 帝Đế 釋Thích 千thiên 輻bức 之chi 輪luân 。 隨tùy 我ngã 不bất 如như 。 斷đoạn 一nhất 一nhất 頭đầu 以dĩ 謝tạ 所sở 屈khuất 。

(# 彼bỉ 謂vị 欲dục 使sử 隨tùy 於ư 我ngã 我ngã 或hoặc 不bất 如như 即tức 斷đoạn 頭đầu 以dĩ 謝tạ )# 。

作tác 是thị 要yếu 已dĩ 。 即tức 以dĩ 釋thích 法pháp 摧tồi 伏phục 帝Đế 釋Thích 。 釋thích 墮đọa 負phụ 處xứ 即tức 壞hoại 其kỳ 車xa 。 還hoàn 來lai 人nhân 間gian 。 如như 是thị 大đại 慧tuệ 。 世thế 間gian 言ngôn 論luận 因nhân 譬thí 莊trang 嚴nghiêm 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 。 亦diệc 能năng 以dĩ 種chủng 種chủng 。 句cú 味vị 惑hoặc 彼bỉ 諸chư 天thiên 及cập 阿a 脩tu 羅la 。 著trước 生sanh 滅diệt 見kiến 。 而nhi 况# 於ư 人nhân 。 是thị 故cố 大đại 慧tuệ 。 世thế 間gian 言ngôn 論luận 應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。 以dĩ 能năng 招chiêu 致trí 苦khổ 生sanh 因nhân 故cố 。 慎thận 勿vật 習tập 近cận 。 大đại 慧tuệ 。 世thế 論luận 者giả 。 惟duy 說thuyết 身thân 覺giác 境cảnh 界giới 而nhi 已dĩ 。 彼bỉ 世thế 論luận 者giả 乃nãi 有hữu 百bách 千thiên 。 但đãn 於ư 後hậu 時thời 後hậu 五ngũ 十thập 年niên 。 當đương 破phá 壞hoại 結kết 集tập 。

(# 結kết 集tập 謂vị 藏tạng 教giáo )# 。

惡ác 覺giác 因nhân 見kiến 盛thịnh 故cố 。 惡ác 弟đệ 子tử 受thọ 。 如như 是thị 大đại 慧tuệ 。 世thế 論luận 破phá 壞hoại 結kết 集tập 。 種chủng 種chủng 句cú 味vị 因nhân 譬thí 莊trang 嚴nghiêm 說thuyết 外ngoại 道đạo 事sự 。 著trước 自tự 因nhân 緣duyên 。 無vô 有hữu 自tự 通thông 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 無vô 自tự 通thông 論luận 。 於ư 餘dư 世thế 論luận 廣quảng 說thuyết 無vô 量lượng 百bách 千thiên 事sự 門môn 。 無vô 有hữu 自tự 通thông 。 亦diệc 不bất 自tự 知tri 。 愚ngu 癡si 世thế 論luận 。

爾nhĩ 時thời 大đại 慧tuệ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 外ngoại 道đạo 世thế 論luận 種chủng 種chủng 句cú 味vị 因nhân 譬thí 莊trang 嚴nghiêm 無vô 有hữu 自tự 通thông 。 自tự 事sự 計kế 著trước 者giả 。

(# 但đãn 於ư 自tự 事sự 而nhi 有hữu 計kế 著trước )# 。

世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 世thế 論luận 。 為vi 種chủng 種chủng 異dị 方phương 諸chư 來lai 會hội 眾chúng 。 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la 。 廣quảng 說thuyết 無vô 量lượng 種chủng 種chủng 句cú 味vị 。 亦diệc 非phi 自tự 通thông 耶da 。 亦diệc 入nhập 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 智trí 慧tuệ 言ngôn 說thuyết 數số 耶da 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

我ngã 不bất 說thuyết 世thế 論luận 。 亦diệc 無vô 來lai 去khứ 。 唯duy 說thuyết 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 大đại 慧tuệ 。 來lai 者giả 趣thú 聚tụ 會hội 生sanh 。 去khứ 者giả 散tán 壞hoại 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 者giả 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 我ngã 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 不bất 墮đọa 世thế 論luận 妄vọng 想tưởng 數số 中trung 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 不bất 計kế 著trước 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 自tự 心tâm 現hiện 處xứ 二nhị 邊biên 妄vọng 想tưởng 。 所sở 不bất 能năng 轉chuyển 。

(# 於ư 自tự 心tâm 所sở 現hiện 不bất 墯# 有hữu 無vô 二nhị 邊biên )# 。

相tương/tướng 境cảnh 非phi 性tánh 。 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 。 則tắc 自tự 心tâm 現hiện 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。

(# 覺giác 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 心tâm 所sở 現hiện 則tắc 能năng 知tri 他tha 妄vọng 想tưởng 來lai 處xứ 故cố 妄vọng 想tưởng 無vô 從tùng 而nhi 生sanh )# 。

妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 者giả 。 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 入nhập 三tam 脫thoát 門môn 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 大đại 慧tuệ 。 我ngã 念niệm 一nhất 時thời 。 於ư 一nhất 處xứ 住trụ 。 有hữu 世thế 論luận 婆Bà 羅La 門Môn 來lai 詣nghệ 我ngã 所sở 。 不bất 請thỉnh 空không 閑nhàn 。 便tiện 問vấn 我ngã 言ngôn 。 瞿Cù 曇Đàm 一nhất 切thiết 所sở 作tác 耶da 。 我ngã 時thời 荅# 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。 是thị 初sơ 世thế 論luận 。 彼bỉ 復phục 問vấn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 非phi 所sở 作tác 耶da 。 我ngã 復phục 報báo 言ngôn 。 一nhất 切thiết 非phi 所sở 作tác 。 是thị 第đệ 二nhị 世thế 論luận 。 彼bỉ 復phục 問vấn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 常thường 耶da 。 一nhất 切thiết 非phi 常thường 耶da 。 一nhất 切thiết 生sanh 耶da 。 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 耶da 。 我ngã 時thời 報báo 言ngôn 。 是thị 六lục 世thế 論luận 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 復phục 問vấn 我ngã 言ngôn 。 一nhất 切thiết 一nhất 耶da 。 一nhất 切thiết 異dị 耶da 。 一nhất 切thiết 俱câu 耶da 。 一nhất 切thiết 不bất 俱câu 耶da 。 一nhất 切thiết 因nhân 種chủng 種chủng 受thọ 生sanh 現hiện 耶da 。 我ngã 時thời 報báo 言ngôn 。 是thị 十thập 一nhất 世thế 論luận 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 復phục 問vấn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 無vô 記ký 耶da 。 一nhất 切thiết 記ký 耶da 。 有hữu 我ngã 耶da 。 無vô 我ngã 耶da 。 有hữu 此thử 世thế 耶da 。 無vô 此thử 世thế 耶da 。 有hữu 他tha 世thế 耶da 。 無vô 他tha 世thế 耶da 。 有hữu 解giải 脫thoát 耶da 。 無vô 解giải 脫thoát 耶da 。 一nhất 切thiết 剎sát 那na 耶da 。

(# 剎sát 那na 梵Phạn 語ngữ 一nhất 念niệm )# 。

一nhất 切thiết 不bất 剎sát 那na 耶da 。 虛hư 空không 耶da 。 非phi 數số 滅diệt 耶da 。 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 瞿Cù 曇Đàm 。 作tác 耶da 。 非phi 作tác 耶da 。 有hữu 中trung 陰ấm 耶da 。 無vô 中trung 陰ấm 耶da 。 我ngã 時thời 報báo 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 悉tất 是thị 世thế 論luận 。 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 是thị 汝nhữ 世thế 論luận 。 我ngã 唯duy 說thuyết 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 種chủng 種chủng 諸chư 惡ác 。 三tam 有hữu 之chi 因nhân 。 不bất 能năng 覺giác 知tri 。 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 而nhi 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 攀phàn 緣duyên 外ngoại 性tánh 如như 外ngoại 道đạo 法pháp 。 我ngã 諸chư 根căn 義nghĩa 三tam 合hợp 智trí 生sanh 。

(# 謂vị 知tri 三tam 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 者giả 此thử 外ngoại 道đạo 見kiến )# 。

我ngã 不bất 如như 是thị 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 我ngã 不bất 說thuyết 因nhân 。 不bất 說thuyết 無vô 因nhân 。 惟duy 說thuyết 妄vọng 想tưởng 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 性tánh 。 施thi 設thiết 緣duyên 起khởi 。 非phi 汝nhữ 及cập 餘dư 墮đọa 受thọ 我ngã 見kiến 相tương 續tục 者giả 所sở 能năng 覺giác 知tri 。 大đại 慧tuệ 。 涅Niết 槃Bàn 虛hư 空không 滅diệt 。 非phi 有hữu 三tam 種chủng 。 但đãn 數số 有hữu 三tam 耳nhĩ 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。

爾nhĩ 時thời 世thế 論luận 婆Bà 羅La 門Môn 復phục 問vấn 我ngã 言ngôn 。 癡si 愛ái 業nghiệp 因nhân 故cố 有hữu 三tam 有hữu 耶da 。

(# 三tam 有hữu 即tức 三tam 界giới 也dã )# 。

為vi 無vô 因nhân 耶da 。 我ngã 時thời 報báo 言ngôn 。 此thử 二nhị 者giả 亦diệc 是thị 世thế 論luận 耳nhĩ 。 彼bỉ 復phục 問vấn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 性tánh 皆giai 入nhập 自tự 共cộng 相tương 耶da 。 我ngã 復phục 報báo 言ngôn 。 此thử 亦diệc 世thế 論luận 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 乃nãi 至chí 意ý 流lưu 妄vọng 計kế 外ngoại 塵trần 。 皆giai 是thị 世thế 論luận 。

(# 謂vị 意ý 之chi 流lưu 注chú 計kế 著trước 外ngoại 塵trần )# 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。

爾nhĩ 時thời 世thế 論luận 婆Bà 羅La 門Môn 復phục 問vấn 我ngã 言ngôn 。 頗phả 有hữu 非phi 世thế 論luận 者giả 不phủ 。 我ngã 是thị 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 之chi 宗tông 。 說thuyết 種chủng 種chủng 句cú 味vị 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 莊trang 嚴nghiêm 。 我ngã 復phục 報báo 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 。 非phi 汝nhữ 有hữu 者giả 。 非phi 為vi 非phi 宗tông 非phi 說thuyết 非phi 不bất 說thuyết 。 種chủng 種chủng 句cú 味vị 非phi 不bất 因nhân 譬thí 莊trang 嚴nghiêm 。 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 何hà 等đẳng 為vi 非phi 世thế 論luận 。

非phi 非phi 宗tông 。 非phi 非phi 說thuyết 。 我ngã 時thời 報báo 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 非phi 世thế 論luận 。 汝nhữ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 以dĩ 於ư 外ngoại 性tánh 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 虛hư 偽ngụy 計kế 著trước 故cố 謂vị 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。

(# 外ngoại 道đạo 於ư 外ngoại 性tánh 有hữu 所sở 計kế 著trước 而nhi 不bất 知tri 自tự 謂vị 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh )# 。

覺giác 了liễu 有hữu 無vô 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 不bất 受thọ 外ngoại 塵trần 。 妄vọng 想tưởng 永vĩnh 息tức 是thị 名danh 非phi 世thế 論luận 。 此thử 是thị 我ngã 法pháp 。 非phi 汝nhữ 有hữu 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 略lược 說thuyết 彼bỉ 識thức 。 若nhược 來lai 若nhược 去khứ 。 若nhược 生sanh 若nhược 死tử 。 若nhược 樂lạc 若nhược 苦khổ 。 若nhược 溺nịch 若nhược 見kiến 。 若nhược 觸xúc 若nhược 著trước 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 若nhược 和hòa 合hợp 相tương 續tục 。 若nhược 受thọ 若nhược 因nhân 計kế 著trước 。 婆Bà 羅La 門Môn 如như 是thị 比tỉ 皆giai 是thị 汝nhữ 等đẳng 世thế 論luận 。 非phi 是thị 我ngã 有hữu 。 大đại 慧tuệ 。 世thế 論luận 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 如như 是thị 問vấn 。 我ngã 如như 是thị 荅# 。 彼bỉ 即tức 默mặc 然nhiên 不bất 辭từ 而nhi 退thoái 。 思tư 自tự 通thông 處xứ 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 。 出xuất 於ư 通thông 外ngoại 。 說thuyết 無vô 生sanh 無vô 相tướng 無vô 因nhân 。 覺giác 自tự 妄vọng 想tưởng 現hiện 相tướng 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 此thử 即tức 是thị 汝nhữ 。 向hướng 所sở 問vấn 我ngã 。 何hà 故cố 說thuyết 習tập 近cận 世thế 論luận 種chủng 種chủng 辯biện 說thuyết 攝nhiếp 受thọ 貪tham 欲dục 。 不bất 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。

大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 攝nhiếp 受thọ 貪tham 欲dục 及cập 法pháp 。 有hữu 何hà 句cú 義nghĩa 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 乃nãi 能năng 為vì 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 思tư 惟duy 諮tư 問vấn 如như 是thị 句cú 義nghĩa 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

所sở 謂vị 貪tham 者giả 。 若nhược 取thủ 若nhược 捨xả 。 若nhược 觸xúc 若nhược 味vị 。 繫hệ 著trước 外ngoại 塵trần 。 墯# 二nhị 邊biên 見kiến 。 復phục 生sanh 苦khổ 陰ấm 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 如như 是thị 諸chư 患hoạn 。 皆giai 從tùng 愛ái 起khởi 。 斯tư 由do 習tập 近cận 世thế 論luận 及cập 世thế 論luận 者giả 。 我ngã 及cập 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 名danh 為vi 貪tham 。 是thị 名danh 攝nhiếp 受thọ 貪tham 欲dục 。 不bất 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。 謂vị 善thiện 覺giác 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 見kiến 人nhân 無vô 我ngã 及cập 。 法pháp 無vô 我ngã 相tướng 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 善thiện 知tri 上thượng 上thượng 地địa 離ly 。 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 智trí 慧tuệ 灌quán 頂đảnh 具cụ 足túc 。 攝nhiếp 受thọ 十thập 無vô 盡tận 句cú 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 開khai 發phát 自tự 在tại 。 是thị 名danh 為vi 法Pháp 。 所sở 謂vị 不bất 墯# 一nhất 切thiết 見kiến 一nhất 切thiết 虛hư 偽ngụy 。 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 切thiết 性tánh 一nhất 切thiết 二nhị 邊biên 。 大đại 慧tuệ 。 多đa 有hữu 外ngoại 道đạo 癡si 人nhân 。 墯# 於ư 二nhị 邊biên 。 若nhược 常thường 若nhược 斷đoạn 。 非phi 黠hiệt 慧tuệ 者giả 。 受thọ 無vô 因nhân 論luận 則tắc 起khởi 常thường 見kiến 。 外ngoại 因nhân 壞hoại 。 因nhân 緣duyên 非phi 性tánh 則tắc 起khởi 斷đoạn 見kiến 。

(# 以dĩ 一nhất 切thiết 無vô 因nhân 曰viết 常thường 緣duyên 於ư 非phi 性tánh 而nhi 墮đọa 空không 曰viết 斷đoạn 皆giai 不bất 免miễn 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng )# 。

大đại 慧tuệ 。 我ngã 不bất 見kiến 生sanh 住trụ 滅diệt 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 是thị 名danh 貪tham 欲dục 及cập 法pháp 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 論luận 。 外ngoại 道đạo 虛hư 妄vọng 說thuyết 。

妄vọng 見kiến 作tác 所sở 作tác 。 彼bỉ 則tắc 無vô 自tự 宗tông 。

惟duy 我ngã 一nhất 自tự 宗tông 。 離ly 於ư 作tác 所sở 作tác 。

為vì 諸chư 弟đệ 子tử 說thuyết 。 遠viễn 離ly 諸chư 世thế 論luận 。

心tâm 量lượng 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 觀quán 察sát 二nhị 心tâm 。

(# 能năng 現hiện 所sở 現hiện 曰viết 二nhị 心tâm )# 。

攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 非phi 性tánh 。 斷đoạn 常thường 二nhị 俱câu 離ly 。

乃nãi 至chí 心tâm 流lưu 轉chuyển 。 是thị 則tắc 為vi 世thế 論luận 。

妄vọng 想tưởng 不bất 轉chuyển 者giả 。 是thị 人nhân 見kiến 自tự 心tâm 。

來lai 者giả 謂vị 事sự 生sanh 。 去khứ 者giả 事sự 不bất 現hiện 。

(# 如như 鏡kính 現hiện 像tượng )# 。

明minh 了liễu 知tri 去khứ 來lai 。 妄vọng 想tưởng 不bất 復phục 生sanh 。

有hữu 常thường 及cập 無vô 常thường 。 所sở 作tác 無vô 所sở 作tác 。

此thử 世thế 他tha 世thế 等đẳng 。 斯tư 皆giai 世thế 論luận 通thông 。

(# 頌tụng 曰viết 外ngoại 道đạo 不bất 明minh 心tâm 量lượng 說thuyết 妄vọng 將tương 幻huyễn 識thức 詰cật 真chân 宗tông 誰thùy 知tri 眼nhãn 裏lý 元nguyên 無vô 病bệnh 自tự 起khởi 空không 花hoa 亂loạn 太thái 空không )# 。

離ly 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 分phân 第đệ 五ngũ 十thập 七thất

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 所sở 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 為vi 何hà 等đẳng 法pháp 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 諸chư 外ngoại 道đạo 各các 起khởi 妄vọng 想tưởng 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 如như 諸chư 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 想tưởng 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 。 隨tùy 順thuận 涅Niết 槃Bàn 。

(# 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 隨tùy 順thuận 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 真chân 涅Niết 槃Bàn )# 。

大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。 佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。 或hoặc 有hữu 外ngoại 道đạo 。 陰ấm 界giới 入nhập 滅diệt 。 境cảnh 界giới 離ly 欲dục 。 見kiến 法pháp 無vô 常thường 。 心tâm 心tâm 法pháp 品phẩm 不bất 生sanh 。 不bất 念niệm 去khứ 來lai 現hiện 在tại 境cảnh 界giới 。 諸chư 受thọ 陰ấm 盡tận 。 如như 燈đăng 火hỏa 滅diệt 。 如như 種chủng 子tử 壞hoại 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 斯tư 等đẳng 於ư 此thử 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。

(# 此thử 云vân 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 謂vị 以dĩ 不bất 生sanh 為vi 想tưởng 者giả )# 。

大đại 慧tuệ 。 非phi 以dĩ 見kiến 壞hoại 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

(# 彼bỉ 盖# 壞hoại 滅diệt 諸chư 見kiến 而nhi 即tức 涅Niết 槃Bàn )# 。

大đại 慧tuệ 。 或hoặc 以dĩ 從tùng 方phương 至chí 方phương 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 境cảnh 界giới 想tưởng 滅diệt 。 猶do 如như 風phong 止chỉ 。

(# 從tùng 方phương 至chí 方phương 謂vị 無vô 有hữu 異dị 趣thú 境cảnh 界giới 之chi 想tưởng 雖tuy 滅diệt 而nhi 想tưởng 性tánh 不bất 滅diệt 如như 風phong 暫tạm 止chỉ )# 。

或hoặc 復phục 以dĩ 覺giác 所sở 覺giác 見kiến 壞hoại 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 或hoặc 見kiến 常thường 無vô 常thường 作tác 解giải 脫thoát 想tưởng 。

(# 謂vị 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 作tác 解giải 脫thoát 想tưởng 以dĩ 有hữu 想tưởng 故cố 不bất 得đắc 解giải 脫thoát )# 。

或hoặc 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 想tưởng 。 招chiêu 致trí 苦khổ 生sanh 因nhân 。 思tư 惟duy 是thị 已dĩ 。 不bất 善thiện 覺giác 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 怖bố 畏úy 於ư 相tương/tướng 而nhi 見kiến 無vô 相tướng 。 深thâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 有hữu 覺giác 知tri 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 共cộng 相tương 。 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 有hữu 性tánh 不bất 壞hoại 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 謂vị 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 命mạng 一nhất 切thiết 法pháp 壞hoại 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。

(# 不bất 壞hoại 墮đọa 常thường 壞hoại 即tức 墯# 斷đoạn )# 。

或hoặc 以dĩ 外ngoại 道đạo 惡ác 燒thiêu 智trí 慧tuệ 。 見kiến 自tự 性tánh 及cập 士sĩ 夫phu 。 彼bỉ 二nhị 有hữu 間gian 士sĩ 夫phu 所sở 出xuất 。 名danh 為vi 自tự 性tánh 。 如như 冥minh 初sơ 比tỉ 求cầu 那na 轉chuyển 變biến 求cầu 那na 是thị 作tác 者giả 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 謂vị 福phước 非phi 福phước 盡tận 。 或hoặc 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 。 或hoặc 謂vị 智trí 慧tuệ 或hoặc 見kiến 自tự 在tại 是thị 真chân 實thật 作tác 生sanh 死tử 者giả 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 謂vị 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 生sanh 死tử 更cánh 無vô 餘dư 因nhân 。 如như 是thị 。 即tức 是thị 計kế 著trước 因nhân 。 而nhi 彼bỉ 愚ngu 癡si 。 不bất 能năng 覺giác 知tri 。 不bất 知tri 故cố 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 有hữu 外ngoại 道đạo 。 言ngôn 得đắc 真Chân 諦Đế 道đạo 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 見kiến 功công 德đức 功công 德đức 所sở 起khởi 和hòa 合hợp 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 見kiến 自tự 性tánh 所sở 起khởi 。 孔khổng 雀tước 文văn 彩thải 種chủng 種chủng 雜tạp 寶bảo 。 及cập 利lợi 刺thứ 等đẳng 性tánh 。 見kiến 已dĩ 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 有hữu 覺giác 二nhị 十thập 五ngũ 真chân 實thật 。 或hoặc 王vương 守thủ 護hộ 國quốc 受thọ 六lục 德đức 論luận 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 或hoặc 見kiến 時thời 是thị 作tác 者giả 時thời 節tiết 。 世thế 間gian 如như 是thị 覺giác 者giả 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。

(# 凡phàm 有hữu 見kiến 時thời 自tự 謂vị 有hữu 作tác 時thời 節tiết 凡phàm 夫phu 覺giác 此thử 即tức 墮đọa 斷đoạn 見kiến )# 。

或hoặc 謂vị 性tánh 。 或hoặc 謂vị 非phi 性tánh 。 或hoặc 謂vị 知tri 性tánh 非phi 性tánh 。 或hoặc 見kiến 有hữu 覺giác 與dữ 涅Niết 槃Bàn 差sai 別biệt 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 有hữu 如như 是thị 比tỉ 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 。 不bất 成thành 所sở 成thành 。 智trí 者giả 所sở 弃khí 。 大đại 慧tuệ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 悉tất 墯# 二nhị 邊biên 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 如như 是thị 等đẳng 外ngoại 道đạo 涅Niết 槃Bàn 妄vọng 想tưởng 。 彼bỉ 中trung 都đô 無vô 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 一nhất 一nhất 外ngoại 道đạo 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 等đẳng 自tự 論luận 。 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 都đô 無vô 所sở 立lập 。 如như 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 心tâm 意ý 來lai 去khứ 漂phiêu 馳trì 流lưu 動động 。 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 大đại 慧tuệ 。 如như 我ngã 所sở 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 善thiện 覺giác 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。

(# 量lượng 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 現hiện 見kiến 二nhị 比tỉ 知tri 三tam 譬thí 喻dụ 四tứ 先tiên 勝thắng 相tương/tướng 傳truyền 彼bỉ 外ngoại 道đạo 於ư 四tứ 度độ 量lương 悉tất 皆giai 不bất 成thành )# 。

不bất 著trước 外ngoại 性tánh 。 離ly 於ư 四tứ 句cú 。 見kiến 如như 實thật 處xứ 不bất 墯# 自tự 心tâm 現hiện 妄vọng 想tưởng 。 二nhị 邊biên 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 切thiết 度độ 量lương 不bất 見kiến 所sở 成thành 。 愚ngu 於ư 真chân 實thật 。 不bất 應ưng 攝nhiếp 受thọ 。

(# 於ư 真chân 實thật 相tướng 不bất 自tự 立lập 知tri 同đồng 於ư 愚ngu 者giả 亦diệc 無vô 攝nhiếp 受thọ )# 。

棄khí 捨xả 彼bỉ 己kỷ 。

(# 棄khí 捨xả 謂vị 不bất 著trước 外ngoại 性tánh 以dĩ 至chí 不bất 應ưng 攝nhiếp 受thọ 等đẳng )# 。

得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 法pháp 。 知tri 二nhị 無vô 我ngã 。 離ly 二nhị 煩phiền 惱não 。 淨tịnh 除trừ 二nhị 障chướng 。 永vĩnh 離ly 二nhị 死tử 。 上thượng 上thượng 地địa 如Như 來Lai 地địa 如như 影ảnh 幻huyễn 等đẳng 諸chư 深thâm 三tam 昧muội 。 離ly 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 大đại 慧tuệ 。 汝nhữ 等đẳng 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。 當đương 疾tật 遠viễn 離ly 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 諸chư 涅Niết 槃Bàn 見kiến 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

外ngoại 道đạo 涅Niết 槃Bàn 見kiến 。 各các 各các 起khởi 妄vọng 想tưởng 。

斯tư 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 無vô 解giải 脫thoát 方phương 便tiện 。

愚ngu 於ư 縛phược 縛phược 者giả 。 遠viễn 離ly 善thiện 方phương 便tiện 。

外ngoại 道đạo 解giải 脫thoát 想tưởng 。 解giải 脫thoát 終chung 不bất 生sanh 。

眾chúng 智trí 各các 異dị 趣thú 。 外ngoại 道đạo 所sở 見kiến 通thông 。

彼bỉ 悉tất 無vô 解giải 脫thoát 。 愚ngu 癡si 妄vọng 想tưởng 故cố 。

一nhất 切thiết 癡si 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 見kiến 作tác 所sở 作tác 。

有hữu 無vô 有hữu 品phẩm 論luận 。 彼bỉ 悉tất 無vô 解giải 脫thoát 。

凡phàm 愚ngu 樂nhạo/nhạc/lạc 妄vọng 想tưởng 。 不bất 聞văn 真chân 實thật 慧tuệ 。

言ngôn 語ngữ 三tam 苦khổ 本bổn 。 真chân 實thật 滅diệt 苦khổ 因nhân 。

譬thí 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 雖tuy 現hiện 而nhi 非phi 有hữu 。

於ư 妄vọng 想tưởng 心tâm 鏡kính 。 愚ngu 夫phu 見kiến 有hữu 二nhị 。

不bất 識thức 心tâm 及cập 緣duyên 。 則tắc 起khởi 二nhị 妄vọng 想tưởng 。

(# 愚ngu 昧muội 本bổn 心tâm 與dữ 緣duyên 為vi 二nhị )# 。

了liễu 心tâm 及cập 境cảnh 界giới 。 妄vọng 想tưởng 則tắc 不bất 生sanh 。

心tâm 者giả 即tức 種chủng 種chủng 。 遠viễn 離ly 想tưởng 所sở 想tưởng 。

事sự 現hiện 而nhi 無vô 現hiện 。

(# 心tâm 無vô 計kế 著trước 故cố )# 。

如như 彼bỉ 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。

(# 萬vạn 法pháp 如như 如như 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 故cố 如như 愚ngu 者giả )# 。

三tam 有hữu 惟duy 妄vọng 想tưởng 。 外ngoại 義nghĩa 悉tất 無vô 有hữu 。

(# 外ngoại 義nghĩa 外ngoại 境cảnh 也dã )# 。

妄vọng 想tưởng 種chủng 種chủng 現hiện 。

(# 外ngoại 義nghĩa 皆giai 以dĩ 妄vọng 想tưởng 而nhi 現hiện )# 。

凡phàm 愚ngu 不bất 能năng 了liễu 。

經kinh 經kinh 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 終chung 不bất 出xuất 於ư 名danh 。

若nhược 離ly 於ư 言ngôn 語ngữ 。 亦diệc 無vô 有hữu 所sở 說thuyết 。

(# 頌tụng 曰viết 純thuần 真chân 法Pháp 界Giới 自tự 圓viên 成thành 外ngoại 道đạo 如như 何hà 墮đọa 想tưởng 情tình 展triển 轉chuyển 只chỉ 因nhân 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 漂phiêu 沉trầm 還hoàn 落lạc 斷đoạn 常thường 坑khanh 自tự 心tâm 覺giác 了liễu 非phi 他tha 物vật 四tứ 句cú 祛khư 除trừ 更cánh 不bất 萌manh 清thanh 淨tịnh 境cảnh 中trung 無vô 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 惟duy 有hữu 一nhất 虛hư 名danh )# 。

楞lăng 伽già 經kinh 纂toản 卷quyển 第đệ 三tam (# 下hạ )# 。 阿a 。