楞Lăng 伽Già 阿A 跋Bạt 多Đa 羅La 寶Bảo 經Kinh 註Chú 解Giải
Quyển 2
明Minh 宗Tông 泐 如Như 玘 同Đồng 註Chú
楞Lăng 伽Già 阿A 跋Bạt 多Đa 羅La 寶Bảo 經Kinh 註Chú 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị (# 上thượng )#
宋tống 求cầu 那na 跋bạt 多đa 羅la 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
大đại 明minh 天thiên 界giới 善thiện 世thế 禪thiền 寺tự 住trụ 持trì (# 臣thần )# 僧Tăng (# 宗tông 泐# )# 演diễn 福phước 講giảng 寺tự 住trụ 持trì (# 臣thần )# 僧Tăng (# 如như 玘# )# 奉phụng 。 詔chiếu 同đồng 註chú 。
一Nhất 切Thiết 佛Phật 語Ngữ 心Tâm 品Phẩm 第đệ 二nhị
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。 如Như 來Lai 藏tạng 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 轉chuyển 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 入nhập 於ư 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 如như 大đại 價giá 寶bảo 。 垢cấu 衣y 所sở 纏triền 。 如Như 來Lai 之chi 藏tạng 。 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 而nhi 陰ấm 界giới 入nhập 。 垢cấu 衣y 所sở 纏triền 。 貪tham 欲dục 恚khuể 癡si 。 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 塵trần 勞lao 所sở 污ô 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 演diễn 說thuyết 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 同đồng 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 我ngã 言ngôn 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 耶da 。
世Thế 尊Tôn 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 有hữu 常thường 作tác 者giả 。 離ly 於ư 求cầu 那na 周chu 遍biến 不bất 滅diệt 。
世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 我ngã 。 內nội 外ngoại 言ngôn 教giáo 或hoặc 有hữu 相tương 似tự 。 苟cẩu 不bất 辯biện 明minh 邪tà 必tất 濫lạm 正chánh 。 故cố 大đại 慧tuệ 以dĩ 佛Phật 說thuyết 如Như 來Lai 。 藏tạng 有hữu 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 神thần 我ngã 為vi 問vấn 。 首thủ 言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 清thanh 淨tịnh 者giả 。 體thể 離ly 染nhiễm 污ô 。 名danh 曰viết 清Thanh 淨Tịnh 。 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。 生sanh 佛Phật 本bổn 同đồng 。 諸chư 佛Phật 悟ngộ 此thử 起khởi 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 應ưng 身thân 之chi 用dụng 。 眾chúng 生sanh 迷mê 佛Phật 所sở 悟ngộ 轉chuyển 淨tịnh 為vi 染nhiễm 。 故cố 云vân 轉chuyển 入nhập 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 如như 大đại 價giá 下hạ 喻dụ 顯hiển 可khả 知tri 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 等đẳng 者giả 。 正chánh 結kết 問vấn 也dã 。 言ngôn 亦diệc 說thuyết 有hữu 常thường 作tác 等đẳng 者giả 。 即tức 彼bỉ 計kế 神thần 我ngã 為vi 常thường 。 是thị 能năng 作tác 者giả 。 離ly 於ư 所sở 依y 陰ấm 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 周chu 遍biến 不bất 滅diệt 故cố 。 云vân 離ly 於ư 求cầu 那na 周chu 遍biến 不bất 滅diệt 也dã 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 我ngã 者giả 。 意ý 以dĩ 此thử 同đồng 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
我ngã 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 之chi 我ngã 。 大đại 慧tuệ 。 有hữu 時thời 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 如như 實thật 際tế 法pháp 性tánh 法Pháp 身thân 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 自tự 性tánh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 等đẳng 句cú 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 已dĩ 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 為vi 斷đoạn 愚ngu 夫phu 畏úy 無vô 我ngã 句cú 故cố 。 說thuyết 離ly 妄vọng 想tưởng 無vô 。
人nhân 相tương 續tục 陰ấm 。 緣duyên 與dữ 微vi 塵trần 。 勝thắng 自tự 在tại 作tác 。
心tâm 量lượng 妄vọng 想tưởng 。
人nhân 相tương 續tục 陰ấm 者giả 。 人nhân 即tức 是thị 我ngã 。 陰ấm 即tức 五ngũ 陰ấm 。 此thử 我ngã 陰ấm 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 者giả 。 外ngoại 道đạo 計kế 此thử 之chi 法pháp 從tùng 邪tà 因nhân 緣duyên 與dữ 微vi 塵trần 及cập 勝thắng 自tự 在tại 天thiên 所sở 作tác 。 作tác 即tức 生sanh 也dã 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 知tri 此thử 但đãn 心tâm 量lượng 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 復phục 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 修tu 行hành 無vô 間gian 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 修tu 行hành 者giả 大đại 方phương 便tiện 。 大đại 慧tuệ 既ký 聞văn 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 。 門môn 疾tật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 是thị 道Đạo 果Quả 。 果quả 非phi 因nhân 行hành 莫mạc 成thành 。 行hành 非phi 方phương 便tiện 莫mạc 進tiến 。 故cố 為vi 來lai 世thế 之chi 機cơ 。 伸thân 此thử 請thỉnh 也dã 。 無vô 間gian 者giả 。 無vô 間gian 雜tạp 間gian 斷đoạn 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 得đắc 修tu 行hành 者giả 大đại 方phương 便tiện 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 善thiện 分phân 別biệt 自tự 心tâm 現hiện 。 觀quán 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 善thiện 樂lạc 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 得đắc 修tu 行hành 者giả 大đại 方phương 便tiện 。 答đáp 中trung 言ngôn 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 是thị 大đại 方phương 便tiện 者giả 。 方phương 便tiện 多đa 門môn 四tứ 法pháp 乃nãi 方phương 便tiện 之chi 大đại 。 故cố 與dữ 其kỳ 他tha 方phương 便tiện 不bất 同đồng 。 然nhiên 此thử 四tứ 者giả 。 不bất 出xuất 修tu 性tánh 因nhân 果quả 。 謂vị 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 從tùng 因nhân 至chí 果quả 也dã 。 四tứ 法pháp 義nghĩa 見kiến 下hạ 文văn 。
云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 分phân 別biệt 自tự 心tâm 現hiện 。 謂vị 如như 是thị 觀quán 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 分phân 齊tề 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 動động 搖dao 離ly 去khứ 來lai 。 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 所sở 熏huân 。 三tam 界giới 種chủng 種chủng 色sắc 行hành 。 繫hệ 縛phược 身thân 財tài 建kiến 立lập 妄vọng 想tưởng 隨tùy 入nhập 現hiện 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 分phân 別biệt 自tự 心tâm 現hiện 。 釋thích 分phân 別biệt 自tự 心tâm 現hiện 中trung 。 言ngôn 觀quán 三tam 界giới 唯duy 心tâm 分phân 齊tề 者giả 。 三tam 界giới 由do 妄vọng 想tưởng 而nhi 起khởi 。 妄vọng 想tưởng 不bất 出xuất 自tự 心tâm 。 分phân 齊tề 者giả 。 界giới 限hạn 也dã 。 了liễu 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 則tắc 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 俱câu 離ly 。 復phục 何hà 動động 作tác 。 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 但đãn 由do 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 熏huân 故cố 。 有hữu 三tam 界giới 種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 繫hệ 縛phược 。 言ngôn 色sắc 行hành 者giả 。 略lược 舉cử 五ngũ 陰ấm 之chi 二nhị 耳nhĩ 。 由do 有hữu 五ngũ 陰ấm 之chi 身thân 故cố 。 有hữu 資tư 身thân 財tài 物vật 建kiến 立lập 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 皆giai 因nhân 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 顯hiển 現hiện 。 若nhược 知tri 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 安an 有hữu 生sanh 滅diệt 。 是thị 為vi 善thiện 分phân 別biệt 也dã 。
云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 觀quán 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 謂vị 焰diễm 夢mộng 等đẳng 一nhất 切thiết 性tánh 。 所sở 有hữu 境cảnh 界giới 。 如Như 來Lai 藏tạng 門môn 。 大đại 慧tuệ 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 應ưng 作tác 我ngã 見kiến 計kế 著trước 。 答đáp 中trung 先tiên 約ước 法pháp 判phán 異dị 。 言ngôn 我ngã 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 初sơ 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 但đãn 為vi 顯hiển 真chân 破phá 妄vọng 故cố 。 說thuyết 我ngã 與dữ 無vô 我ngã 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 之chi 我ngã 。 言ngôn 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 者giả 。 三tam 空không 也dã 。 空không 是thị 性tánh 空không 。 無vô 相tướng 是thị 相tương/tướng 空không 。 無vô 願nguyện 是thị 性tánh 相tướng 俱câu 空không 。 無vô 所sở 願nguyện 也dã 。 如như 實thật 際tế 是thị 真Chân 如Như 實thật 際tế 也dã 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 名danh 軌quỹ 則tắc 性tánh 名danh 不bất 改cải 。 法Pháp 身thân 者giả 。 師sư 軌quỹ 法pháp 性tánh 還hoàn 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 身thân 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 滅diệt 度độ 也dã 。 或hoặc 說thuyết 離ly 自tự 性tánh 。 或hoặc 說thuyết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 或hoặc 說thuyết 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 或hoặc 說thuyết 自tự 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 諸chư 句cú 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 之chi 異dị 名danh 。 然nhiên 如Như 來Lai 以dĩ 種chủng 種chủng 名danh 演diễn 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 義nghĩa 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 我ngã 。 但đãn 機cơ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 同đồng 。 懼cụ 聞văn 無vô 我ngã 之chi 名danh 者giả 。 說thuyết 離ly 妄vọng 想tưởng 無vô 所sở 有hữu 境cảnh 界giới 。 離ly 妄vọng 即tức 無vô 我ngã 。 是thị 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 門môn 。 門môn 者giả 能năng 通thông 。 欲dục 眾chúng 生sanh 從tùng 此thử 門môn 而nhi 入nhập 。 故cố 戒giới 云vân 不bất 應ưng 計kế 著trước 。
譬thí 如như 陶đào 家gia 。 於ư 一nhất 泥nê 聚tụ 以dĩ 人nhân 工công 水thủy 木mộc 輪luân 繩thằng 方phương 便tiện 作tác 種chủng 種chủng 器khí 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 於ư 法pháp 無vô 我ngã 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 以dĩ 種chủng 種chủng 智trí 慧tuệ 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 或hoặc 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 或hoặc 說thuyết 無vô 我ngã 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 之chi 我ngã 。 是thị 名danh 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 開khai 引dẫn 計kế 我ngã 諸chư 外ngoại 道đạo 。 故cố 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 令linh 離ly 不bất 實thật 我ngã 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 。 希hy 望vọng 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 如Như 來Lai 之chi 藏tạng 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 則tắc 同đồng 外ngoại 道đạo 。 是thị 故cố 大đại 慧tuệ 。 為vi 離ly 外ngoại 道đạo 見kiến 故cố 。 當đương 依y 無vô 我ngã 。 如Như 來Lai 之chi 藏tạng 。 譬thí 如như 下hạ 引dẫn 喻dụ 結kết 顯hiển 。 泥nê 聚tụ 一nhất 也dã 。 本bổn 無vô 定định 器khí 。 陶đào 家gia 以dĩ 作tác 工công 方phương 便tiện 故cố 成thành 種chủng 種chủng 器khí 。 喻dụ 法pháp 無vô 我ngã 亦diệc 一nhất 也dã 。 本bổn 無vô 定định 名danh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。 如như 前tiền 空không 無vô 相tướng 至chí 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 是thị 也dã 。 故cố 結kết 云vân 。 或hoặc 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 或hoặc 說thuyết 無vô 我ngã 。 名danh 雖tuy 不bất 同đồng 義nghĩa 則tắc 是thị 一nhất 。 蓋cái 開khai 引dẫn 著trước 我ngã 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 令linh 離ly 著trước 入nhập 三tam 脫thoát 門môn 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 豈khởi 同đồng 外ngoại 道đạo 神thần 我ngã 之chi 見kiến 邪tà 。 三tam 解giải 脫thoát 者giả 。 性tánh 淨tịnh 解giải 脫thoát 圓viên 淨tịnh 解giải 脫thoát 方phương 便tiện 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 妄vọng 想tưởng 習tập 。 因nhân 觀quán 一nhất 切thiết 性tánh 自tự 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 作tác 如như 是thị 善thiện 觀quán 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 觀quán 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 前tiền 觀quán 內nội 心tâm 此thử 修tu 外ngoại 觀quán 。 此thử 之chi 二nhị 觀quán 修tu 。 乃nãi 隨tùy 宜nghi 未vị 必tất 俱câu 用dụng 。 言ngôn 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 者giả 。 了liễu 外ngoại 法pháp 之chi 性tánh 。 非phi 自tự 他tha 等đẳng 四tứ 性tánh 而nhi 生sanh 也dã 。 謂vị 陽dương 焰diễm 夢mộng 幻huyễn 等đẳng 性tánh 是thị 也dã 。 此thử 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 無vô 始thỉ 妄vọng 習tập 為vi 因nhân 。 故cố 皆giai 不bất 實thật 如như 焰diễm 夢mộng 等đẳng 。 是thị 為vi 善thiện 觀quán 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 也dã 。
云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。 謂vị 如như 幻huyễn 夢mộng 一nhất 切thiết 性tánh 。 自tự 他tha 俱câu 性tánh 不bất 生sanh 。 隨tùy 入nhập 自tự 心tâm 分phân 齊tề 。 故cố 見kiến 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 見kiến 識thức 不bất 生sanh 及cập 緣duyên 不bất 積tích 聚tụ 。 見kiến 妄vọng 想tưởng 緣duyên 生sanh 於ư 三tam 界giới 。 內nội 外ngoại 一nhất 切thiết 。 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 見kiến 離ly 自tự 性tánh 生sanh 見kiến 悉tất 滅diệt 。 知tri 如như 幻huyễn 等đẳng 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 已dĩ 。 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 分phân 別biệt 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。 謂vị 如như 夢mộng 等đẳng 。 牒điệp 前tiền 所sở 觀quán 也dã 。 見kiến 識thức 不bất 生sanh 下hạ 。 正chánh 示thị 離ly 見kiến 。 言ngôn 由do 前tiền 觀quán 故cố 。 內nội 見kiến 心tâm 識thức 不bất 生sanh 外ngoại 緣duyên 塵trần 不bất 積tích 聚tụ 。 一nhất 一nhất 推thôi 求cầu 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 而nhi 生sanh 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 緣duyên 生sanh 於ư 三tam 界giới 。 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 均quân 一nhất 理lý 故cố 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 離ly 自tự 性tánh 。 由do 離ly 性tánh 故cố 。 緣duyên 生sanh 與dữ 見kiến 。 皆giai 悉tất 寂tịch 滅diệt 。 如như 是thị 證chứng 知tri 。 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。 即tức 是thị 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 無vô 生sanh 則tắc 無vô 滅diệt 故cố 。 生sanh 住trụ 滅diệt 之chi 見kiến 無vô 不bất 離ly 也dã 。
云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 善thiện 樂lạc 。 謂vị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 住trụ 第đệ 八bát 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 得đắc 離ly 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 二nhị 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 得đắc 意ý 生sanh 身thân 。 此thử 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 謂vị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 初sơ 破phá 無vô 明minh 顯hiển 法pháp 性tánh 也dã 。 言ngôn 善thiện 樂lạc 者giả 。 既ký 得đắc 無vô 生sanh 以dĩ 此thử 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 云vân 。 住trụ 第đệ 八bát 菩Bồ 薩Tát 地địa 者giả 。 此thử 乃nãi 通thông 教giáo 第đệ 八bát 地địa 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 至chí 此thử 地địa 。 受thọ 接tiếp 始thỉ 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 作tác 餘dư 教giáo 釋thích 之chi 不bất 可khả 也dã 。 離ly 心tâm 意ý 識thức 。 等đẳng 既ký 證chứng 無vô 生sanh 。 何hà 法pháp 可khả 離ly 。 乃nãi 非phi 離ly 而nhi 離ly 。 得đắc 意ý 生sanh 身thân 者giả 。 起khởi 用dụng 之chi 本bổn 亦diệc 捨xả 意ý 得đắc 意ý 之chi 用dụng 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 意ý 生sanh 身thân 者giả 。 何hà 因nhân 緣duyên 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
意ý 生sanh 身thân 者giả 。 譬thí 如như 意ý 去khứ 迅tấn 疾tật 無vô 礙ngại 。 故cố 名danh 意ý 生sanh 。 譬thí 如như 意ý 去khứ 石thạch 壁bích 無vô 礙ngại 於ư 彼bỉ 異dị 方phương 無vô 量lượng 由do 延diên 因nhân 先tiên 所sở 見kiến 憶ức 念niệm 不bất 忘vong 。 自tự 心tâm 流lưu 注chú 不bất 絕tuyệt 於ư 身thân 無vô 障chướng 礙ngại 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 如như 是thị 意ý 生sanh 。 身thân 得đắc 一nhất 時thời 俱câu 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 意ý 生sanh 身thân 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 力lực 自tự 在tại 神thần 通thông 。 妙diệu 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 聖thánh 種chủng 類loại 身thân 。 一nhất 時thời 俱câu 生sanh 。 猶do 如như 意ý 生sanh 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 隨tùy 所sở 憶ức 念niệm 本bổn 願nguyện 境cảnh 界giới 。 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 善thiện 樂lạc 。 意ý 生sanh 身thân 等đẳng 者giả 。 意ý 有hữu 三tam 義nghĩa 。 取thủ 以dĩ 為ví 喻dụ 。 一nhất 迅tấn 疾tật 二nhị 無vô 礙ngại 。 三tam 遍biến 到đáo 。 蓋cái 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 得đắc 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 現hiện 身thân 攝nhiếp 生sanh 亦diệc 有hữu 此thử 三tam 義nghĩa 也dã 。 凡phàm 夫phu 意ý 到đáo 而nhi 身thân 不bất 能năng 到đáo 。 身thân 意ý 俱câu 到đáo 。 惟duy 聖thánh 及cập 得đắc 通thông 者giả 能năng 之chi 。 言ngôn 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 自tự 在tại 神thần 通thông 者giả 。 能năng 生sanh 之chi 意ý 也dã 。 妙diệu 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 聖thánh 種chủng 類loại 身thân 者giả 。 所sở 生sanh 之chi 身thân 也dã 。 一nhất 時thời 俱câu 生sanh 。 猶do 如như 意ý 生sanh 者giả 。 法pháp 喻dụ 泯mẫn 合hợp 也dã 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 者giả 。 令linh 其kỳ 亦diệc 得đắc 善thiện 樂lạc 也dã 。
如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 住trụ 第đệ 八bát 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 轉chuyển 捨xả 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 二nhị 無vô 我ngã 相tương/tướng 身thân 及cập 。 得đắc 意ý 生sanh 身thân 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 善thiện 樂lạc 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 得đắc 修tu 行hành 者giả 大đại 方phương 便tiện 。 當đương 如như 是thị 學học 。 菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 四tứ 法Pháp 修tu 行hành 。 即tức 得đắc 從tùng 因nhân 至chí 果quả 起khởi 用dụng 化hóa 他tha 故cố 。 戒giới 云vân 。 當đương 如như 是thị 學học 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 因nhân 緣duyên 之chi 相tướng 。 以dĩ 覺giác 緣duyên 因nhân 相tương/tướng 故cố 。 我ngã 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 離ly 一nhất 切thiết 性tánh 有hữu 無vô 妄vọng 見kiến 。 無vô 妄vọng 想tưởng 見kiến 漸tiệm 次thứ 俱câu 生sanh 。 上thượng 言ngôn 修tu 行hành 。 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 然nhiên 無vô 生sanh 之chi 理lý 未vị 嘗thường 離ly 於ư 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 之chi 法pháp 。 若nhược 覺giác 了liễu 斯tư 旨chỉ 。 則tắc 能năng 離ly 諸chư 妄vọng 執chấp 。 故cố 大đại 慧tuệ 為vi 眾chúng 而nhi 請thỉnh 。 言ngôn 漸tiệm 次thứ 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 漸tiệm 生sanh 頓đốn 生sanh 此thử 皆giai 邪tà 見kiến 。 義nghĩa 見kiến 下hạ 文văn 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
一nhất 切thiết 法pháp 二nhị 種chủng 緣duyên 相tương/tướng 。 謂vị 外ngoại 及cập 內nội 外ngoại 緣duyên 者giả 。 謂vị 泥nê 團đoàn 柱trụ 輪luân 繩thằng 水thủy 木mộc 人nhân 工công 。 諸chư 方phương 便tiện 緣duyên 有hữu 瓶bình 生sanh 。 如như 泥nê 瓶bình 縷lũ 疊điệp 草thảo 席tịch 種chủng 牙nha 酪lạc 酥tô 等đẳng 方phương 便tiện 緣duyên 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 名danh 外ngoại 緣duyên 前tiền 後hậu 轉chuyển 生sanh 。 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 皆giai 有hữu 親thân 疎sơ 之chi 義nghĩa 。 謂vị 親thân 生sanh 為vi 因nhân 疎sơ 助trợ 為vi 緣duyên 。 外ngoại 緣duyên 者giả 。 合hợp 有hữu 因nhân 字tự 。 泥nê 團đoàn 為vi 因nhân 柱trụ 輪luân 等đẳng 為vi 緣duyên 和hòa 合hợp 為vi 瓶bình 。 瓶bình 即tức 所sở 生sanh 法pháp 也dã 。 泥nê 瓶bình 因nhân 緣duyên 既ký 然nhiên 。 例lệ 餘dư 縷lũ 疊điệp 等đẳng 四tứ 亦diệc 復phục 然nhiên 也dã 。 言ngôn 前tiền 後hậu 轉chuyển 生sanh 者giả 。 謂vị 前tiền 因nhân 後hậu 緣duyên 展triển 轉chuyển 而nhi 生sanh 也dã 。
云vân 何hà 內nội 緣duyên 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 業nghiệp 等đẳng 法pháp 得đắc 緣duyên 名danh 。 從tùng 彼bỉ 生sanh 陰ấm 界giới 入nhập 法pháp 。 得đắc 緣duyên 所sở 起khởi 名danh 彼bỉ 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 內nội 緣duyên 法pháp 。 前tiền 言ngôn 外ngoại 者giả 依y 報báo 也dã 。 此thử 言ngôn 內nội 者giả 正chánh 報báo 也dã 。 言ngôn 無vô 明minh 業nghiệp 等đẳng 生sanh 陰ấm 界giới 入nhập 法pháp 者giả 。 此thử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 也dã 。 由do 過quá 去khứ 無vô 明minh 行hành 。 乃nãi 生sanh 現hiện 在tại 陰ấm 界giới 入nhập 。 亦diệc 由do 現hiện 在tại 愛ái 業nghiệp 。 生sanh 未vị 來lai 陰ấm 界giới 入nhập 也dã 。 以dĩ 是thị 得đắc 名danh 內nội 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 本bổn 無vô 漸tiệm 生sanh 頓đốn 生sanh 差sai 別biệt 。 但đãn 是thị 凡phàm 夫phu 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 耳nhĩ 。
大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 因nhân 者giả 。 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 當đương 有hữu 因nhân 。 相tương 續tục 因nhân 。 相tương/tướng 因nhân 。 作tác 因nhân 。 顯hiển 示thị 因nhân 。 待đãi 因nhân 。 當đương 有hữu 因nhân 者giả 。 作tác 因nhân 已dĩ 內nội 外ngoại 法pháp 生sanh 。 相tương 續tục 因nhân 者giả 。 作tác 攀phàn 緣duyên 已dĩ 。 內nội 外ngoại 法pháp 生sanh 陰ấm 種chủng 子tử 等đẳng 。 相tương/tướng 因nhân 者giả 。 作tác 無vô 間gian 相tương/tướng 相tương 續tục 生sanh 。 作tác 因nhân 者giả 。 作tác 增tăng 上thượng 事sự 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 顯hiển 示thị 因nhân 者giả 。 妄vọng 想tưởng 事sự 生sanh 已dĩ 相tương/tướng 現hiện 。 作tác 所sở 作tác 如như 燈đăng 照chiếu 色sắc 等đẳng 。 待đãi 因nhân 者giả 。 滅diệt 時thời 作tác 相tương 續tục 斷đoạn 不bất 妄vọng 想tưởng 性tánh 生sanh 。 當đương 有hữu 因nhân 者giả 。 謂vị 所sở 作tác 因nhân 乃nãi 根căn 塵trần 所sở 生sanh 法pháp 。 是thị 現hiện 在tại 因nhân 。 能năng 招chiêu 當đương 來lai 之chi 果quả 也dã 。 相tương 續tục 因nhân 者giả 謂vị 攀phàn 緣duyên 根căn 塵trần 成thành 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 續tục 生sanh 後hậu 陰ấm 種chủng 子tử 。 果quả 復phục 為vi 因nhân 也dã 。 相tương/tướng 因nhân 者giả 。 謂vị 作tác 無vô 間gián 斷đoạn 善thiện 惡ác 業nghiệp 相tương/tướng 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 也dã 。 作tác 因nhân 者giả 。 謂vị 於ư 因nhân 上thượng 作tác 因nhân 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 已dĩ 獲hoạch 勝thắng 報báo 更cánh 作tác 勝thắng 因nhân 。 名danh 增tăng 上thượng 也dã 。 顯hiển 示thị 因nhân 者giả 。 謂vị 凡phàm 妄vọng 想tưởng 事sự 生sanh 必tất 有hữu 因nhân 。 能năng 作tác 所sở 作tác 境cảnh 相tướng 。 加gia 燈đăng 照chiếu 物vật 。 顯hiển 然nhiên 可khả 見kiến 也dã 。 待đãi 因nhân 者giả 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 滅diệt 時thời 還hoàn 作tác 作tác 時thời 還hoàn 滅diệt 。 若nhược 相tương 續tục 念niệm 斷đoạn 則tắc 不bất 妄vọng 想tưởng 性tánh 生sanh 。 以dĩ 妄vọng 待đãi 不bất 妄vọng 。 是thị 為vi 待đãi 因nhân 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 自tự 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 愚ngu 夫phu 。 不bất 漸tiệm 次thứ 生sanh 不bất 俱câu 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 復phục 俱câu 生sanh 者giả 。 作tác 所sở 作tác 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 得đắc 因nhân 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 漸tiệm 次thứ 生sanh 者giả 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 我ngã 。 故cố 漸tiệm 次thứ 生sanh 不bất 生sanh 如như 不bất 生sanh 子tử 無vô 父phụ 名danh 。 此thử 言ngôn 六lục 因nhân 所sở 生sanh 之chi 法pháp 非phi 二nhị 種chủng 生sanh 相tương/tướng 。 但đãn 是thị 凡phàm 夫phu 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 分phân 別biệt 。 故cố 言ngôn 不bất 漸tiệm 次thứ 生sanh 不bất 俱câu 生sanh 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 徵trưng 結kết 不bất 生sanh 所sở 以dĩ 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 頓đốn 生sanh 者giả 。 則tắc 能năng 作tác 之chi 因nhân 。 所sở 作tác 之chi 法pháp 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 求cầu 其kỳ 因nhân 相tướng 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 漸tiệm 生sanh 者giả 。 求cầu 其kỳ 體thể 相tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 喻dụ 云vân 如như 不bất 生sanh 子tử 安an 有hữu 父phụ 名danh 。
大đại 慧tuệ 漸tiệm 次thứ 生sanh 相tương 續tục 方phương 便tiện 不bất 然nhiên 。 但đãn 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 因nhân 攀phàn 緣duyên 次thứ 第đệ 增tăng 上thượng 緣duyên 等đẳng 生sanh 所sở 生sanh 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 漸tiệm 次thứ 生sanh 不bất 生sanh 。 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 計kế 著trước 相tương/tướng 故cố 。 漸tiệm 次thứ 俱câu 不bất 生sanh 。 自tự 心tâm 現hiện 受thọ 用dụng 故cố 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 大đại 慧tuệ 。 漸tiệm 次thứ 俱câu 不bất 生sanh 。 除trừ 自tự 心tâm 現hiện 不bất 覺giác 妄vọng 想tưởng 故cố 相tương 生sanh 。 是thị 故cố 因nhân 緣duyên 作tác 事sự 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 當đương 離ly 漸tiệm 次thứ 俱câu 見kiến 。 漸tiệm 次thứ 相tương 續tục 方phương 便tiện 求cầu 其kỳ 生sanh 相tương/tướng 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 不bất 然nhiên 。 但đãn 妄vọng 謂vị 生sanh 耳nhĩ 。 言ngôn 因nhân 攀phàn 緣duyên 等đẳng 者giả 。 謂vị 四tứ 緣duyên 也dã 。 心tâm 緣duyên 塵trần 境cảnh 曰viết 攀phàn 緣duyên 。 亦diệc 名danh 因nhân 緣duyên 也dã 。 心tâm 數số 法pháp 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 曰viết 次thứ 第đệ 緣duyên 也dã 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 隨tùy 心tâm 所sở 現hiện 不bất 生sanh 障chướng 礙ngại 。 曰viết 增tăng 上thượng 緣duyên 也dã 。 心tâm 託thác 緣duyên 生sanh 。 如như 心tâm 識thức 之chi 生sanh 眼nhãn 識thức 。 曰viết 緣duyên 緣duyên 也dã 。 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 緣duyên 緣duyên 也dã 。 言ngôn 生sanh 所sở 生sanh 者giả 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 從tùng 此thử 四tứ 緣duyên 而nhi 生sanh 。 於ư 中trung 求cầu 之chi 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 漸tiệm 次thứ 生sanh 不bất 生sanh 。 蓋cái 此thử 四tứ 緣duyên 亦diệc 是thị 妄vọng 計kế 。 故cố 漸tiệm 與dữ 頓đốn 皆giai 不bất 生sanh 也dã 。 但đãn 自tự 心tâm 現hiện 受thọ 用dụng 故cố 。 然nhiên 於ư 外ngoại 性tánh 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 推thôi 求cầu 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 故cố 也dã 。 惟duy 除trừ 愚ngu 夫phu 自tự 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 故cố 戒giới 云vân 。 當đương 離ly 漸tiệm 次thứ 俱câu 見kiến 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
一nhất 切thiết 都đô 無vô 生sanh 。 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 滅diệt 。
於ư 彼bỉ 生sanh 滅diệt 中trung 。 而nhi 起khởi 因nhân 緣duyên 想tưởng 。
非phi 遮già 滅diệt 復phục 生sanh 。 相tương 續tục 因nhân 緣duyên 起khởi 。
唯duy 為vi 斷đoạn 凡phàm 愚ngu 。 癡si 惑hoặc 妄vọng 想tưởng 緣duyên 。
有hữu 無vô 緣duyên 起khởi 法pháp 。 是thị 悉tất 無vô 有hữu 生sanh 。
習tập 氣khí 所sở 迷mê 轉chuyển 。 從tùng 是thị 三tam 有hữu 現hiện 。
一nhất 切thiết 都đô 無vô 生sanh 者giả 。 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。 漸tiệm 次thứ 與dữ 頓đốn 俱câu 不bất 生sanh 也dã 。 既ký 云vân 不bất 生sanh 豈khởi 有hữu 滅diệt 乎hồ 。 但đãn 以dĩ 本bổn 迷mê 而nhi 起khởi 生sanh 滅diệt 之chi 想tưởng 耳nhĩ 。 非phi 遮già 滅diệt 復phục 生sanh 者giả 。 佛Phật 之chi 所sở 以dĩ 說thuyết 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 。 非phi 謂vị 實thật 無vô 生sanh 滅diệt 緣duyên 起khởi 。 為vi 斷đoạn 凡phàm 愚ngu 妄vọng 計kế 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 究cứu 其kỳ 本bổn 性tánh 。 何hà 生sanh 何hà 滅diệt 。 但đãn 無vô 始thỉ 習tập 惑hoặc 迷mê 轉chuyển 。 遂toại 有hữu 三tam 界giới 生sanh 滅diệt 。 三tam 有hữu 者giả 。 即tức 三tam 界giới 也dã 。
真chân 實thật 無vô 生sanh 緣duyên 。 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 滅diệt 。
觀quán 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 猶do 如như 虛hư 空không 華hoa 。
攝nhiếp 受thọ 及cập 所sở 攝nhiếp 。 捨xả 離ly 惑hoặc 亂loạn 見kiến 。
非phi 已dĩ 生sanh 當đương 生sanh 。 亦diệc 復phục 無vô 因nhân 緣duyên 。
一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 。 斯tư 皆giai 是thị 言ngôn 說thuyết 。
猶do 如như 虛hư 空không 華hoa 者giả 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 於ư 真Chân 如Như 實thật 理lý 中trung 。 起khởi 生sanh 滅diệt 見kiến 。 如như 病bệnh 眼nhãn 見kiến 華hoa 耳nhĩ 。 攝nhiếp 受thọ 及cập 所sở 攝nhiếp 者giả 。 乃nãi 謂vị 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 於ư 此thử 根căn 塵trần 境cảnh 界giới 。 不bất 見kiến 有hữu 無vô 。 惑hoặc 亂loạn 等đẳng 相tương/tướng 。 則tắc 已dĩ 生sanh 當đương 生sanh 。 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 。 乃nãi 假giả 名danh 言ngôn 說thuyết 耳nhĩ 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 心tâm 經kinh 。
世Thế 尊Tôn 。 我ngã 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 善thiện 知tri 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 心tâm 經kinh 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 。 言ngôn 說thuyết 所sở 說thuyết 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 言ngôn 說thuyết 所sở 說thuyết 二nhị 種chủng 。 趣thú 淨tịnh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 上thượng 云vân 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 。 斯tư 皆giai 是thị 言ngôn 說thuyết 。 然nhiên 凡phàm 愚ngu 多đa 於ư 言ngôn 說thuyết 。 起khởi 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 不bất 能năng 會hội 理lý 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 發phát 如như 是thị 問vấn 。 言ngôn 心tâm 經kinh 者giả 。 即tức 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 。 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 。 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 。 二nhị 種chủng 義nghĩa 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 通thông 達đạt 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 疾tật 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 二nhị 義nghĩa 中trung 。 亦diệc 得đắc 清thanh 淨tịnh 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 。
世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
有hữu 四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 謂vị 相tương/tướng 言ngôn 說thuyết 。 夢mộng 言ngôn 說thuyết 。 過quá 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 言ngôn 說thuyết 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 。 相tương/tướng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 從tùng 自tự 妄vọng 想tưởng 色sắc 相tướng 計kế 著trước 生sanh 。 夢mộng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 先tiên 所sở 經kinh 境cảnh 界giới 隨tùy 憶ức 念niệm 生sanh 從tùng 覺giác 已dĩ 境cảnh 界giới 無vô 性tánh 生sanh 。 過quá 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 言ngôn 說thuyết 者giả 。 先tiên 怨oán 所sở 作tác 業nghiệp 隨tùy 憶ức 念niệm 生sanh 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 計kế 著trước 過quá 自tự 種chủng 習tập 氣khí 生sanh 。 是thị 名danh 四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 真chân 實thật 理lý 上thượng 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 一nhất 尚thượng 叵phả 得đắc 。 豈khởi 有hữu 四tứ 哉tai 。 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 四tứ 者giả 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 。 雖tuy 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 亦diệc 當đương 離ly 著trước 。 況huống 此thử 四tứ 種chủng 皆giai 說thuyết 眾chúng 生sanh 妄vọng 想tưởng 也dã 。 相tương/tướng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 從tùng 自tự 心tâm 所sở 現hiện 妄vọng 想tưởng 色sắc 相tướng 分phân 別biệt 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 而nhi 生sanh 也dã 。 夢mộng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 憶ức 念niệm 所sở 歷lịch 境cảnh 界giới 。 形hình 於ư 夢mộng 寐mị 。 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 然nhiên 覺giác 已dĩ 無vô 實thật 境cảnh 界giới 。 故cố 云vân 無vô 性tánh 也dã 。 過quá 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 昔tích 有hữu 怨oán 讐thù 曾tằng 害hại 於ư 我ngã 。 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 而nhi 生sanh 憤phẫn 恨hận 之chi 言ngôn 也dã 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 從tùng 無vô 始thỉ 戲hí 論luận 妄vọng 執chấp 習tập 氣khí 所sở 生sanh 也dã 。 若nhược 能năng 離ly 此thử 。 四tứ 種chủng 妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 。 則tắc 顯hiển 一nhất 實thật 妙diệu 理lý 矣hĩ 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 以dĩ 此thử 義nghĩa 。 勸khuyến 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 更cánh 說thuyết 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 處xứ 何hà 故cố 云vân 何hà 。 何hà 因nhân 眾chúng 生sanh 妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 生sanh 。 此thử 問vấn 言ngôn 說thuyết 所sở 起khởi 之chi 處xứ 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
頭đầu 胸hung 喉hầu 鼻tị 脣thần 舌thiệt 齗ngân 齒xỉ 和hòa 合hợp 出xuất 音âm 聲thanh 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 為vi 異dị 為vi 不bất 異dị 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 彼bỉ 因nhân 生sanh 相tương/tướng 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 若nhược 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 異dị 者giả 。 妄vọng 想tưởng 不bất 應ưng 是thị 因nhân 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 語ngữ 不bất 顯hiển 義nghĩa 而nhi 有hữu 顯hiển 示thị 。 是thị 故cố 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 頭đầu 等đẳng 七thất 處xứ 。 息tức 風phong 所sở 依y 和hòa 合hợp 出xuất 聲thanh 而nhi 成thành 言ngôn 說thuyết 。 既ký 依y 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 則tắc 聲thanh 為vi 妄vọng 矣hĩ 。 故cố 有hữu 第đệ 二nhị 異dị 不bất 異dị 問vấn 。 佛Phật 答đáp 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 者giả 。 但đãn 以dĩ 分phân 別biệt 為vi 因nhân 起khởi 言ngôn 說thuyết 耳nhĩ 。 又hựu 告cáo 。 異dị 則tắc 妄vọng 想tưởng 不bất 應ưng 是thị 因nhân 。 不bất 異dị 則tắc 言ngôn 說thuyết 不bất 應ưng 顯hiển 義nghĩa 。 云vân 何hà 而nhi 有hữu 。 言ngôn 說thuyết 顯hiển 示thị 。 故cố 曰viết 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 也dã 。
大đại 慧tuệ 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 為vi 言ngôn 說thuyết 即tức 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 為vi 所sở 說thuyết 者giả 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
非phi 言ngôn 說thuyết 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 亦diệc 非phi 所sở 說thuyết 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 聖thánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 言ngôn 說thuyết 所sở 入nhập 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 非phi 言ngôn 說thuyết 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 聖thánh 智trí 自tự 覺giác 所sở 得đắc 。 非phi 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 覺giác 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 不bất 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 言ngôn 說thuyết 者giả 。 生sanh 滅diệt 動động 搖dao 展triển 轉chuyển 因nhân 緣duyên 起khởi 。 若nhược 展triển 轉chuyển 因nhân 緣duyên 起khởi 者giả 。 彼bỉ 不bất 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 大đại 慧tuệ 自tự 他tha 相tương/tướng 無vô 性tánh 故cố 。 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 不bất 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 隨tùy 入nhập 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 故cố 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 不phủ 。 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 故cố 大đại 慧tuệ 。 當đương 離ly 言ngôn 說thuyết 諸chư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 言ngôn 說thuyết 者giả 。 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 也dã 。 所sở 說thuyết 者giả 。 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 也dã 。 問vấn 意ý 謂vị 此thử 二nhị 者giả 。 孰thục 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耶da 。 佛Phật 答đáp 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 皆giai 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 雖tuy 所sở 詮thuyên 是thị 理lý 而nhi 非phi 自tự 得đắc 之chi 妙diệu 。 似tự 是thị 而nhi 非phi 。 惟duy 聖thánh 樂lạc 處xứ 因nhân 言ngôn 而nhi 入nhập 。 非phi 言ngôn 說thuyết 即tức 是thị 也dã 。 然nhiên 聖thánh 智trí 樂lạc 處xứ 。 是thị 自tự 得đắc 之chi 妙diệu 。 故cố 云vân 非phi 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 覺giác 境cảnh 界giới 言ngôn 說thuyết 不bất 能năng 。 顯hiển 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 言ngôn 說thuyết 出xuất 於ư 生sanh 滅diệt 動động 搖dao 。 展triển 轉chuyển 緣duyên 起khởi 無vô 常thường 故cố 。 二nhị 者giả 言ngôn 說thuyết 問vấn 答đáp 。 有hữu 自tự 他tha 相tương/tướng 故cố 。 三tam 者giả 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 不bất 了liễu 惟duy 心tâm 諸chư 相tướng 無vô 故cố 。 乃nãi 戒giới 云vân 。 當đương 離ly 言ngôn 說thuyết 諸chư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
諸chư 性tánh 無vô 自tự 性tánh 。 亦diệc 復phục 無vô 言ngôn 說thuyết 。
甚thậm 深thâm 空không 空không 義nghĩa 。 愚ngu 夫phu 不bất 能năng 了liễu 。
一nhất 切thiết 性tánh 自tự 性tánh 。 言ngôn 說thuyết 法Pháp 如như 影ảnh 。
自tự 覺giác 聖thánh 智trí 子tử 。 實thật 際tế 我ngã 所sở 說thuyết 。
諸chư 性tánh 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 也dã 。 亦diệc 復phục 無vô 言ngôn 說thuyết 者giả 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 也dã 。 既ký 絕tuyệt 言ngôn 思tư 。 是thị 為vi 第đệ 一nhất 義nghĩa 空không 。 愚ngu 夫phu 昧muội 此thử 則tắc 墮đọa 諸chư 有hữu 一nhất 切thiết 。 性tánh 自tự 性tánh 等đẳng 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 有hữu 自tự 性tánh 則tắc 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 然nhiên 皆giai 不bất 實thật 如như 影ảnh 。 惟duy 聖thánh 智trí 所sở 證chứng 實thật 際tế 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 也dã 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 離ly 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 所sở 不bất 行hành 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 所sở 行hành 。 離ly 妄vọng 想tưởng 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 入nhập 於ư 第đệ 一nhất 。 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。 諸chư 地địa 相tương 續tục 漸tiệm 次thứ 上thượng 上thượng 增tăng 進tiến 。 清thanh 淨tịnh 之chi 相tướng 。 隨tùy 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 相tương/tướng 無vô 開khai 發phát 本bổn 願nguyện 。 譬thí 如như 眾chúng 色sắc 。 摩ma 尼ni 境cảnh 界giới 無vô 邊biên 相tương/tướng 行hành 自tự 心tâm 現hiện 趣thú 部bộ 分phân 之chi 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 我ngã 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 離ly 如như 是thị 等đẳng 。 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 自tự 共cộng 相tương 見kiến 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 安an 樂lạc 。 具cụ 足túc 充sung 滿mãn 。 夫phu 離ly 四tứ 見kiến 絕tuyệt 百bách 非phi 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 入nhập 道đạo 之chi 初sơ 門môn 故cố 。 舉cử 以dĩ 為vi 問vấn 。 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 相tương/tướng 。 自tự 一nhất 異dị 至chí 無vô 常thường 四tứ 句cú 有hữu 三tam 。 初sơ 一nhất 異dị 四tứ 句cú 者giả 。 合hợp 云vân 一nhất 異dị 亦diệc 異dị 亦diệc 不bất 異dị 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 俱câu 即tức 亦diệc 異dị 亦diệc 不bất 異dị 。 不bất 俱câu 即tức 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 也dã 。 有hữu 無vô 四tứ 句cú 者giả 。 合hợp 云vân 有hữu 無vô 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 也dã 。 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 。 合hợp 云vân 常thường 無vô 常thường 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 也dã 。 經kinh 文văn 從tùng 略lược 不bất 具cụ 列liệt 也dã 。 此thử 三tam 四tứ 句cú 各các 有hữu 宗tông 計kế 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 正chánh 坐tọa 此thử 見kiến 。 言ngôn 不bất 行hành 者giả 不bất 能năng 離ly 也dã 。 惟duy 聖thánh 智trí 由do 能năng 離ly 四tứ 句cú 故cố 。 不bất 見kiến 有hữu 自tự 共cộng 相tương 。 可khả 登đăng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 真chân 實thật 之chi 地địa 漸tiệm 歷lịch 諸chư 地địa 。 至chí 於ư 佛Phật 地Địa 。 無vô 開khai 發phát 等đẳng 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 以dĩ 無vô 功công 用dụng 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。 蓋cái 自tự 行hành 既ký 滿mãn 。 復phục 以dĩ 本bổn 願nguyện 普phổ 入nhập 佛Phật 剎sát 。 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 如như 如như 意ý 珠châu 。 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 無vô 不bất 具cụ 顯hiển 。 無vô 邊biên 相tương/tướng 行hành 者giả 。 相tương 謂vị 地địa 相tương/tướng 。 行hành 即tức 所sở 修tu 之chi 行hành 。 雖tuy 則tắc 無vô 邊biên 皆giai 惟duy 心tâm 現hiện 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 部bộ 分phần/phân 即tức 差sai 別biệt 也dã 。 我ngã 及cập 下hạ 結kết 請thỉnh 令linh 滿mãn 自tự 他tha 願nguyện 行hành 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 能năng 問vấn 我ngã 。 如như 是thị 之chi 義nghĩa 。 多đa 所sở 安an 樂lạc 。 多đa 所sở 饒nhiêu 益ích 。 哀ai 愍mẫn 一nhất 切thiết 。 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
不bất 知tri 心tâm 量lượng 。 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 取thủ 內nội 外ngoại 性tánh 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 自tự 性tánh 習tập 因nhân 。 計kế 著trước 妄vọng 想tưởng 。 答đáp 中trung 。 初sơ 總tổng 約ước 法pháp 說thuyết 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 於ư 陰ấm 身thân 內nội 見kiến 有hữu 外ngoại 法pháp 。 計kế 內nội 外ngoại 性tánh 。 於ư 同đồng 相tương/tướng 起khởi 一nhất 見kiến 。 於ư 別biệt 相tướng 起khởi 異dị 見kiến 。 依y 此thử 兩lưỡng 間gian 而nhi 起khởi 俱câu 見kiến 。 離ly 此thử 兩lưỡng 間gian 起khởi 不bất 俱câu 見kiến 。 有hữu 無vô 常thường 無vô 常thường 皆giai 若nhược 是thị 也dã 。 二nhị 者giả 自tự 性tánh 習tập 因nhân 。 由do 宿túc 習tập 所sở 熏huân 。 而nhi 起khởi 邪tà 計kế 妄vọng 見kiến 。 下hạ 文văn 凡phàm 十thập 二nhị 喻dụ 。 各các 有hữu 法pháp 有hữu 喻dụ 有hữu 合hợp 。 不bất 無vô 同đồng 異dị 。 隨tùy 文văn 別biệt 點điểm 。
譬thí 如như 群quần 鹿lộc 。 為vị 渴khát 所sở 逼bức 。 見kiến 春xuân 時thời 焰diễm 。 而nhi 作tác 水thủy 想tưởng 。 迷mê 亂loạn 馳trì 趣thú 不bất 知tri 非phi 水thủy 。 如như 是thị 愚ngu 夫phu 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 妄vọng 想tưởng 所sở 熏huân 習tập 。 三tam 毒độc 燒thiêu 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 色sắc 境cảnh 界giới 。 見kiến 生sanh 住trụ 滅diệt 取thủ 內nội 外ngoại 性tánh 。 墮đọa 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 想tưởng 。 妄vọng 見kiến 攝nhiếp 受thọ 。 鹿lộc 逐trục 時thời 焰diễm 不bất 知tri 非phi 水thủy 。 愚ngu 夫phu 樂nhạo 欲dục 不bất 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 苦khổ 因nhân 。 言ngôn 妄vọng 想tưởng 熏huân 習tập 。 即tức 自tự 性tánh 習tập 因nhân 義nghĩa 也dã 。 取thủ 內nội 外ngoại 性tánh 等đẳng 。 正chánh 謂vị 起khởi 見kiến 也dã 。
如như 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 凡phàm 愚ngu 無vô 智trí 。 而nhi 起khởi 城thành 想tưởng 。 無vô 始thỉ 習tập 氣khí 。 計kế 著trước 相tương/tướng 現hiện 。 彼bỉ 非phi 有hữu 城thành 非phi 無vô 城thành 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 計kế 著trước 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 揵kiền 闥thát 婆bà 本bổn 無vô 城thành 種chủng 。 無vô 智trí 之chi 人nhân 。 妄vọng 習tập 所sở 熏huân 而nhi 作tác 城thành 想tưởng 。 此thử 喻dụ 外ngoại 道đạo 不bất 達đạt 自tự 心tâm 所sở 現hiện 起khởi 一nhất 異dị 等đẳng 見kiến 也dã 。
譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 夢mộng 見kiến 男nam 女nữ 象tượng 馬mã 車xa 步bộ 。 城thành 邑ấp 園viên 林lâm 山sơn 河hà 浴dục 池trì 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 自tự 身thân 入nhập 中trung 。 覺giác 已dĩ 憶ức 念niệm 。 大đại 慧tuệ 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如như 是thị 士sĩ 夫phu 。 於ư 前tiền 所sở 夢mộng 。 憶ức 念niệm 不bất 捨xả 為vi 黠hiệt 慧tuệ 不phủ 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
如như 是thị 凡phàm 夫phu 惡ác 見kiến 所sở 噬phệ 。 外ngoại 道đạo 智trí 慧tuệ 不bất 知tri 如như 夢mộng 自tự 心tâm 現hiện 性tánh 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 夢mộng 所sở 見kiến 境cảnh 本bổn 非phi 實thật 事sự 。 而nhi 乃nãi 憶ức 念niệm 不bất 捨xả 。 非phi 礙ngại 而nhi 何hà 。 此thử 喻dụ 外ngoại 道đạo 邪tà 計kế 不bất 了liễu 唯duy 心tâm 起khởi 諸chư 見kiến 也dã 。
譬thí 如như 畫họa 像tượng 。 不bất 高cao 不bất 下hạ 。 而nhi 彼bỉ 凡phàm 愚ngu 作tác 高cao 下hạ 想tưởng 。 如như 是thị 未vị 來lai 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 習tập 氣khí 充sung 滿mãn 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 自tự 壞hoại 壞hoại 他tha 。 餘dư 離ly 有hữu 無vô 。 無vô 生sanh 之chi 論luận 。 亦diệc 說thuyết 言ngôn 無vô 。 謗báng 因nhân 果quả 見kiến 拔bạt 善thiện 根căn 本bổn 壞hoại 清thanh 淨tịnh 因nhân 。 勝thắng 求cầu 者giả 當đương 遠viễn 離ly 去khứ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 墮đọa 自tự 他tha 俱câu 見kiến 有hữu 無vô 妄vọng 想tưởng 已dĩ 。 墮đọa 建kiến 立lập 誹phỉ 謗báng 。 以dĩ 是thị 惡ác 見kiến 。 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 此thử 畫họa 像tượng 喻dụ 。 況huống 外ngoại 道đạo 惡ác 習tập 起khởi 見kiến 自tự 壞hoại 壞hoại 他tha 。 言ngôn 餘dư 離ly 有hữu 無vô 無vô 生sanh 論luận 者giả 。 指chỉ 正chánh 教giáo 也dã 。 正chánh 教giáo 無vô 生sanh 之chi 論luận 。 離ly 有hữu 無vô 見kiến 。 而nhi 彼bỉ 反phản 將tương 此thử 同đồng 為vì 己kỷ 見kiến 。 亦diệc 說thuyết 言ngôn 無vô 。 勝thắng 求cầu 謂vị 求cầu 勝thắng 法Pháp 者giả 。 當đương 離ly 此thử 見kiến 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 以dĩ 邪tà 見kiến 故cố 。 當đương 墮đọa 惡ác 趣thú 。 可khả 不bất 懼cụ 乎hồ 。
譬thí 如như 翳ế 目mục 見kiến 有hữu 垂thùy 髮phát 。 謂vị 眾chúng 人nhân 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 觀quán 此thử 。 而nhi 是thị 垂thùy 髮phát 。 畢tất 竟cánh 非phi 性tánh 非phi 無vô 性tánh 。 見kiến 不bất 見kiến 故cố 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 見kiến 希hy 望vọng 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 誹phỉ 謗báng 正Chánh 法Pháp 。 自tự 陷hãm 陷hãm 他tha 。 此thử 喻dụ 中trung 。 言ngôn 非phi 性tánh 非phi 無vô 性tánh 者giả 。 以dĩ 見kiến 有hữu 垂thùy 髮phát 故cố 言ngôn 非phi 無vô 性tánh 。 以dĩ 不bất 見kiến 有hữu 垂thùy 髮phát 故cố 言ngôn 非phi 性tánh 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。
譬thí 如như 火hỏa 輪luân 非phi 輪luân 。 愚ngu 夫phu 輪luân 想tưởng 非phi 有hữu 智trí 者giả 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 希hy 望vọng 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 想tưởng 。 一nhất 切thiết 性tánh 生sanh 。 此thử 喻dụ 外ngoại 道đạo 邪tà 心tâm 取thủ 境cảnh 。 無vô 而nhi 為vi 有hữu 。 起khởi 種chủng 種chủng 見kiến 。
譬thí 如như 水thủy 泡bào 似tự 摩ma 尼ni 珠châu 。 愚ngu 小tiểu 無vô 知tri 。 作tác 摩ma 尼ni 想tưởng 。 計kế 著trước 追truy 逐trục 。 而nhi 彼bỉ 水thủy 泡bào 非phi 摩ma 尼ni 非phi 非phi 摩ma 尼ni 。 取thủ 不bất 取thủ 故cố 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 妄vọng 想tưởng 習tập 氣khí 所sở 熏huân 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 說thuyết 有hữu 生sanh 。 緣duyên 有hữu 者giả 言ngôn 滅diệt 。 水thủy 泡bào 喻dụ 中trung 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 說thuyết 有hữu 生sanh 者giả 。 義nghĩa 通thông 前tiền 喻dụ 。 以dĩ 莫mạc 非phi 無vô 有hữu 說thuyết 有hữu 。 及cập 於ư 正chánh 因nhân 緣duyên 說thuyết 有hữu 處xứ 。 則tắc 反phản 言ngôn 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 外ngoại 道đạo 之chi 倒đảo 見kiến 。 例lệ 皆giai 如như 是thị 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 有hữu 三tam 種chủng 量lượng 五ngũ 分phần/phân 論luận 。 各các 建kiến 立lập 已dĩ 得đắc 聖thánh 智trí 自tự 覺giác 。 離ly 二nhị 自tự 性tánh 事sự 。 而nhi 作tác 有hữu 性tánh 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 。 三tam 種chủng 量lượng 者giả 。 謂vị 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 聖thánh 言ngôn 量lượng 也dã 。 量lượng 即tức 楷# 定định 義nghĩa 。 譬thí 升thăng 斗đẩu 量lương 物vật 也dã 。 現hiện 量lượng 者giả 。 現hiện 即tức 顯hiển 現hiện 。 親thân 得đắc 法Pháp 體thể 離ly 妄vọng 分phân 別biệt 。 而nhi 非phi 錯thác 謬mậu 也dã 。 比tỉ 量lượng 者giả 。 比tỉ 即tức 比tỉ 類loại 。 比tỉ 類loại 量lượng 度độ 而nhi 知tri 其kỳ 然nhiên 。 如như 隔cách 山sơn 見kiến 煙yên 。 必tất 知tri 有hữu 火hỏa 。 隔cách 牆tường 見kiến 角giác 必tất 知tri 是thị 牛ngưu 。 雖tuy 非phi 親thân 見kiến 亦diệc 非phi 虛hư 妄vọng 。 聖thánh 言ngôn 量lượng 者giả 。 謂vị 以dĩ 如Như 來Lai 正chánh 教giáo 。 為vi 準chuẩn 繩thằng 故cố 。 五ngũ 分phần/phân 論luận 者giả 。 二nhị 宗tông 二nhị 因nhân 三tam 喻dụ 四tứ 合hợp 五ngũ 結kết 。 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 。 亦diệc 云vân 三tam 支chi 比tỉ 量lượng 。 合hợp 結kết 但đãn 成thành 此thử 三tam 義nghĩa 耳nhĩ 。 如như 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 執chấp 聲thanh 為vi 常thường 。 於ư 聲thanh 明minh 中trung 立lập 量lượng 云vân 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 定định 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 同đồng 喻dụ 如như 虛hư 空không 。 然nhiên 而nhi 虛hư 空không 非phi 所sở 作tác 性tánh 。 則tắc 因nhân 上thượng 不bất 轉chuyển 引dẫn 喻dụ 不bất 齊tề 。 立lập 聲thanh 為vi 常thường 不bất 成thành 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 。 聲thanh 是thị 無vô 常thường 故cố 。 立lập 量lượng 云vân 。 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 定định 無vô 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 瓶bình 盆bồn 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 音âm 聲thanh 雜tạp 語ngữ 言ngôn 。 但đãn 依y 名danh 句cú 味vị 。 豈khởi 常thường 也dã 哉tai 。 外ngoại 道đạo 種chủng 種chủng 計kế 著trước 。 自tự 謂vị 過quá 人nhân 。 若nhược 不bất 類loại 彼bỉ 立lập 量lượng 破phá 之chi 。 執chấp 何hà 由do 破phá 。 故cố 如Như 來Lai 敘tự 三tam 種chủng 量lượng 五ngũ 分phần/phân 論luận 。 雖tuy 各các 建kiến 立lập 。 修tu 之chi 則tắc 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 能năng 離ly 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 。 而nhi 愚ngu 夫phu 迷mê 教giáo 。 猶do 計kế 有hữu 性tánh 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 立lập 意ý 意ý 識thức 身thân 心tâm 轉chuyển 變biến 。 自tự 心tâm 現hiện 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 諸chư 妄vọng 想tưởng 斷đoạn 。 如Như 來Lai 地địa 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 修tu 行hành 者giả 。 不bất 於ư 彼bỉ 作tác 性tánh 非phi 性tánh 想tưởng 。 若nhược 復phục 修tu 行hành 者giả 。 如như 是thị 境cảnh 界giới 。 性tánh 非phi 性tánh 攝nhiếp 。 取thủ 相tương 生sanh 者giả 。 彼bỉ 即tức 取thủ 長trưởng 養dưỡng 及cập 取thủ 我ngã 人nhân 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 轉chuyển 心tâm 意ý 識thức 離ly 能năng 所sở 取thủ 。 住trụ 如Như 來Lai 地Địa 。 自tự 證chứng 聖thánh 法pháp 。 於ư 有hữu 及cập 無vô 不bất 起khởi 於ư 想tưởng 。 大đại 慧tuệ 。 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 若nhược 於ư 境cảnh 界giới 起khởi 有hữu 無vô 執chấp 。 則tắc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 此thử 云vân 長trưởng 養dưỡng 。 即tức 十thập 六lục 知tri 見kiến 之chi 一nhất 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 若nhược 說thuyết 彼bỉ 性tánh 自tự 性tánh 自tự 共cộng 相tương 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 化hóa 佛Phật 所sở 說thuyết 。 非phi 法pháp 佛Phật 說thuyết 。 又hựu 諸chư 言ngôn 說thuyết 。 悉tất 由do 愚ngu 夫phu 希hy 望vọng 見kiến 生sanh 。 不bất 為vi 別biệt 建kiến 立lập 趣thú 自tự 性tánh 法pháp 得đắc 聖thánh 智trí 自tự 覺giác 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 者giả 。 分phân 別biệt 顯hiển 示thị 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 實thật 有hữu 權quyền 。 言ngôn 若nhược 說thuyết 彼bỉ 性tánh 等đẳng 法pháp 。 是thị 化hóa 佛Phật 所sở 說thuyết 權quyền 法pháp 也dã 。 若nhược 說thuyết 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。 是thị 諸chư 佛Phật 所sở 。 說thuyết 實thật 法pháp 也dã 。 言ngôn 悉tất 由do 愚ngu 夫phu 希hy 望vọng 見kiến 生sanh 者giả 。 是thị 實thật 機cơ 未vị 熟thục 。 但đãn 說thuyết 權quyền 法pháp 耳nhĩ 。
譬thí 如như 水thủy 中trung 有hữu 樹thụ 影ảnh 現hiện 。 彼bỉ 非phi 影ảnh 非phi 非phi 影ảnh 。 非phi 樹thụ 形hình 非phi 非phi 樹thụ 形hình 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 見kiến 習tập 所sở 熏huân 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 想tưởng 。 而nhi 不bất 能năng 知tri 。 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 隨tùy 緣duyên 顯hiển 現hiện 一nhất 切thiết 。 色sắc 像tượng 而nhi 無vô 妄vọng 想tưởng 。 彼bỉ 非phi 像tượng 非phi 非phi 像tượng 。 而nhi 見kiến 像tượng 非phi 像tượng 。 妄vọng 想tưởng 愚ngu 夫phu 而nhi 作tác 像tượng 想tưởng 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。 自tự 心tâm 像tượng 現hiện 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 譬thí 如như 風phong 水thủy 和hòa 合hợp 出xuất 聲thanh 。 彼bỉ 非phi 性tánh 非phi 非phi 性tánh 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 譬thí 如như 大đại 地địa 。 無vô 草thảo 木mộc 處xứ 。 熟thục 焰diễm 川xuyên 流lưu 洪hồng 浪lãng 雲vân 湧dũng 。 彼bỉ 非phi 性tánh 非phi 非phi 性tánh 貪tham 無vô 貪tham 故cố 。 如như 是thị 愚ngu 夫phu 。 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 所sở 熏huân 。 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 依y 生sanh 住trụ 滅diệt 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 常thường 無vô 常thường 。 緣duyên 自tự 住trụ 事sự 門môn 。 亦diệc 復phục 如như 彼bỉ 熟thục 焰diễm 波ba 浪lãng 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 咒chú 術thuật 機cơ 發phát 。 以dĩ 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 毘tỳ 舍xá 闍xà 鬼quỷ 。 方phương 便tiện 合hợp 成thành 動động 搖dao 云vân 為vi 。 凡phàm 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 往vãng 來lai 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 希hy 望vọng 。 依y 於ư 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 見kiến 。 戲hí 論luận 計kế 著trước 不bất 實thật 建kiến 立lập 。 大đại 慧tuệ 。 是thị 故cố 欲dục 得đắc 。 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 事sự 。 當đương 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 惡ác 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 已dĩ 上thượng 五ngũ 喻dụ 詞từ 異dị 義nghĩa 同đồng 。 皆giai 喻dụ 外ngoại 道đạo 無vô 始thỉ 妄vọng 習tập 。 不bất 知tri 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 。 起khởi 一nhất 異dị 等đẳng 見kiến 。 說thuyết 喻dụ 之chi 意ý 。 要yếu 令linh 離ly 見kiến 顯hiển 性tánh 故cố 。 總tổng 結kết 勸khuyến 云vân 。 是thị 故cố 欲dục 得đắc 。 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 當đương 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 一nhất 異dị 等đẳng 惡ác 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 咒chú 術thuật 機cơ 發phát 者giả 。 西tây 土thổ/độ 外ngoại 道đạo 咒chú 令linh 毘tỳ 舍xá 闍xà 鬼quỷ 。 入nhập 木mộc 人nhân 中trung 走tẩu 動động 如như 人nhân 。 實thật 非phi 眾chúng 生sanh 故cố 。 云vân 非phi 眾chúng 生sanh 數số 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
幻huyễn 夢mộng 水thủy 樹thụ 影ảnh 。 垂thùy 髮phát 熟thục 時thời 焰diễm 。
如như 是thị 觀quán 三tam 有hữu 。 究cứu 竟cánh 得đắc 解giải 脫thoát 。
譬thí 如như 渴khát 鹿lộc 想tưởng 。 動động 轉chuyển 迷mê 亂loạn 心tâm 。
鹿lộc 想tưởng 謂vị 為vi 水thủy 。 而nhi 實thật 無vô 水thủy 事sự 。
如như 是thị 識thức 種chủng 子tử 。 動động 轉chuyển 見kiến 境cảnh 界giới 。
愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 如như 為vi 翳ế 所sở 翳ế 。
於ư 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 計kế 著trước 攝nhiếp 受thọ 性tánh 。
如như 逆nghịch 楔tiết 出xuất 楔tiết 。 捨xả 離ly 貪tham 攝nhiếp 受thọ 。
如như 幻huyễn 咒chú 機cơ 發phát 。 浮phù 雲vân 夢mộng 電điện 光quang 。
觀quán 是thị 得đắc 解giải 脫thoát 。 永vĩnh 斷đoạn 三tam 相tương 續tục 。
於ư 彼bỉ 無vô 有hữu 作tác 。 猶do 如như 焰diễm 虛hư 空không 。
如như 是thị 知tri 諸chư 法pháp 。 則tắc 為vi 無vô 所sở 知tri 。
言ngôn 教giáo 唯duy 假giả 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 有hữu 相tương/tướng 。
於ư 彼bỉ 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 陰ấm 行hành 如như 垂thùy 髮phát 。
如như 畫họa 垂thùy 髮phát 幻huyễn 。 夢mộng 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。
火hỏa 輪luân 熟thục 時thời 焰diễm 。 無vô 而nhi 現hiện 眾chúng 生sanh 。
常thường 無vô 常thường 一nhất 異dị 。 俱câu 不bất 俱câu 亦diệc 然nhiên 。
無vô 始thỉ 過quá 相tương 續tục 。 愚ngu 夫phu 癡si 妄vọng 想tưởng 。
明minh 鏡kính 水thủy 淨tịnh 眼nhãn 。 摩ma 尼ni 妙diệu 寶bảo 珠châu 。
於ư 中trung 現hiện 眾chúng 色sắc 。 而nhi 實thật 無vô 所sở 有hữu 。
一nhất 切thiết 性tánh 顯hiển 現hiện 。 如như 畫họa 熟thục 時thời 焰diễm 。
種chủng 種chủng 眾chúng 色sắc 現hiện 。 如như 夢mộng 無vô 所sở 有hữu 。
偈kệ 中trung 幻huyễn 夢mộng 水thủy 樹thụ 影ảnh 等đẳng 。 乃nãi 通thông 頌tụng 上thượng 文văn 。 但đãn 譬thí 喻dụ 有hữu 重trọng 複phức 。 文văn 相tương 交giao 互hỗ 。 重trọng/trùng 複phức 者giả 三tam 。 如như 翳ế 目mục 垂thùy 髮phát 及cập 夢mộng 喻dụ 。 凡phàm 四tứ 出xuất 。 熱nhiệt 焰diễm 幻huyễn 喻dụ 凡phàm 三tam 出xuất 。 陽dương 焰diễm 畫họa 喻dụ 凡phàm 再tái 出xuất 。 單đơn 頌tụng 上thượng 文văn 者giả 有hữu 四tứ 。 如như 揵kiền 城thành 等đẳng 。 缺khuyết 頌tụng 者giả 二nhị 。 如như 聲thanh 及cập 水thủy 泡bào 。 別biệt 出xuất 者giả 有hữu 六lục 。 如như 楔tiết 如như 浮phù 雲vân 如như 電điện 如như 水thủy 如như 淨tịnh 眼nhãn 如như 摩ma 尼ni 。 皆giai 長trường/trưởng 行hành 所sở 無vô 。 此thử 且thả 大đại 略lược 分phân 之chi 。 隨tùy 文văn 釋thích 者giả 。 初sơ 夢mộng 等đẳng 四tứ 喻dụ 。 無vô 非phi 顯hiển 幻huyễn 。 故cố 以dĩ 幻huyễn 事sự 冠quan 之chi 於ư 首thủ 。 然nhiên 皆giai 行hành 本bổn 明minh 凡phàm 外ngoại 起khởi 見kiến 。 今kim 以dĩ 為vi 幻huyễn 觀quán 三tam 有hữu 者giả 。 以dĩ 其kỳ 不bất 達đạt 幻huyễn 理lý 。 所sở 以dĩ 起khởi 見kiến 故cố 復phục 明minh 幻huyễn 。 三tam 相tương 續tục 者giả 。 據cứ 後hậu 文văn 即tức 三tam 毒độc 是thị 也dã 。 言ngôn 無vô 所sở 知tri 者giả 。 未vị 知tri 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。 是thị 有hữu 強cường/cưỡng 覺giác 之chi 知tri 。 已dĩ 知tri 如như 幻huyễn 則tắc 無vô 所sở 知tri 矣hĩ 。 言ngôn 教giáo 唯duy 假giả 名danh 者giả 。 謂vị 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 句cú 言ngôn 教giáo 。 本bổn 唯duy 假giả 名danh 。 無vô 有hữu 實thật 相tướng 。 以dĩ 其kỳ 不bất 了liễu 故cố 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 行hành 等đẳng 陰ấm 即tức 實thật 法pháp 也dã 。 又hựu 云vân 如như 畫họa 垂thùy 髮phát 幻huyễn 等đẳng 。 凡phàm 疊điệp 七thất 喻dụ 以dĩ 明minh 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 現hiện 有hữu 眾chúng 生sanh 。 皆giai 頌tụng 上thượng 文văn 。 餘dư 皆giai 可khả 見kiến 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 離ly 如như 是thị 四tứ 句cú 。 謂vị 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 常thường 無vô 常thường 。 離ly 於ư 有hữu 無vô 建kiến 立lập 誹phỉ 謗báng 。 分phân 別biệt 結kết 集tập 真Chân 諦Đế 緣duyên 起khởi 。 道đạo 滅diệt 解giải 脫thoát 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 是thị 為vi 首thủ 。 非phi 性tánh 非phi 自tự 在tại 。 非phi 無vô 因nhân 非phi 微vi 塵trần 非phi 時thời 。 非phi 自tự 性tánh 相tướng 續tục 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 為vi 淨tịnh 煩phiền 惱não 爾nhĩ 焰diễm 障chướng 故cố 。 譬thí 如như 商thương 主chủ 。 次thứ 第đệ 建kiến 立lập 百bách 八bát 句cú 無vô 所sở 有hữu 。 善thiện 分phân 別biệt 諸chư 乘thừa 。 及cập 諸chư 地địa 相tương/tướng 。 此thử 段đoạn 通thông 示thị 說thuyết 法Pháp 軌quỹ 儀nghi 。 蓋cái 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 諦đế 故cố 也dã 。 如như 云vân 離ly 句cú 絕tuyệt 非phi 。 則tắc 真Chân 諦Đế 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 又hựu 云vân 離ly 四tứ 句cú 已dĩ 無vô 妨phương 四tứ 說thuyết 。 則tắc 俗tục 諦đế 可khả 說thuyết 也dã 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 。 四tứ 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 是thị 也dã 。 言ngôn 善thiện 分phân 別biệt 結kết 集tập 者giả 。 上thượng 明minh 一nhất 異dị 等đẳng 四tứ 句cú 皆giai 。 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 即tức 是thị 結kết 集tập 。 由do 是thị 流lưu 轉chuyển 。 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 能năng 善thiện 分phân 別biệt 即tức 妄vọng 顯hiển 真chân 。 非phi 妄vọng 外ngoại 別biệt 有hữu 。 故cố 云vân 真Chân 諦Đế 緣duyên 起khởi 。 若nhược 能năng 慕mộ 滅diệt 修tu 道Đạo 。 即tức 得đắc 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 即tức 不bất 思tư 議nghị 俗tục 諦đế 。 此thử 之chi 二nhị 諦đế 。 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 者giả 也dã 。 如Như 來Lai 證chứng 此thử 二nhị 諦đế 。 即tức 以dĩ 自tự 行hành 而nhi 用dụng 化hóa 他tha 。 故cố 云vân 以dĩ 是thị 為vi 首thủ 。 非phi 性tánh 等đẳng 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 勝thắng 性tánh 。 非phi 自tự 在tại 天thiên 。 等đẳng 邪tà 無vô 因nhân 緣duyên 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 也dã 。 既ký 又hựu 告cáo 云vân 。 為vi 淨tịnh 煩phiền 惱não 爾nhĩ 焰diễm 障chướng 故cố 。 煩phiền 惱não 即tức 惑hoặc 障chướng 。 爾nhĩ 焰diễm 即tức 智trí 障chướng 。 淨tịnh 此thử 二nhị 障chướng 次thứ 第đệ 可khả 入nhập 百bách 八bát 句cú 無vô 相tướng 法pháp 中trung 。 至chí 於ư 分phân 別biệt 諸chư 乘thừa 。 及cập 諸chư 地địa 相tương/tướng 。 無vô 不bất 皆giai 善thiện 。 如Như 來Lai 如như 是thị 善thiện 導đạo 。 猶do 如như 商thương 主chủ 。 之chi 導đạo 眾chúng 商thương 人nhân 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 有hữu 四tứ 種chủng 禪thiền 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 攀phàn 緣duyên 如như 禪thiền 。 如Như 來Lai 禪thiền 。 上thượng 明minh 離ly 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 。 能năng 入nhập 如Như 來Lai 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 。 然nhiên 非phi 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 莫mạc 能năng 造tạo 詣nghệ 故cố 。 又hựu 明minh 四tứ 種chủng 禪thiền 定định 。 蓋cái 非phi 淺thiển 無vô 以dĩ 明minh 深thâm 故cố 。 兼kiêm 三tam 種chủng 言ngôn 之chi 。
云vân 何hà 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 外ngoại 道đạo 修tu 行hành 者giả 。 觀quán 人nhân 無vô 我ngã 性tánh 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 骨cốt 瑣tỏa 無vô 常thường 苦khổ 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。 計kế 著trước 為vi 首thủ 。 如như 是thị 相tương/tướng 不bất 異dị 觀quán 。 前tiền 後hậu 轉chuyển 進tiến 相tương/tướng 不bất 除trừ 滅diệt 。 是thị 名danh 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。 愚ngu 夫phu 禪thiền 。 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 修tu 者giả 。 以dĩ 其kỳ 所sở 觀quán 人nhân 無vô 我ngã 性tánh 。 不bất 能năng 了liễu 自tự 心tâm 量lượng 所sở 現hiện 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 性tánh 空không 。 併tinh 以dĩ 愚ngu 夫phu 目mục 之chi 。 骨cốt 瑣tỏa 者giả 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 所sở 觀quán 自tự 他tha 身thân 骨cốt 瑣tỏa 相tương 連liên 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 苦khổ 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。 對đối 治trị 計kế 著trước 此thử 觀quán 為vi 首thủ 。 言ngôn 相tương/tướng 不bất 異dị 觀quán 者giả 。 謂vị 定định 中trung 見kiến 相tương/tướng 與dữ 觀quán 不bất 異dị 。 此thử 觀quán 成thành 之chi 相tướng 也dã 。 雖tuy 次thứ 第đệ 增tăng 進tiến 。 至chí 無vô 想tưởng 定định 。 然nhiên 不bất 離ly 相tương/tướng 。 是thị 名danh 愚ngu 夫phu 禪thiền 也dã 。
云vân 何hà 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 。 謂vị 人nhân 無vô 我ngã 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 外ngoại 道đạo 自tự 他tha 俱câu 無vô 性tánh 已dĩ 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 彼bỉ 地địa 相tương/tướng 義nghĩa 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 。 是thị 名danh 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 。 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 。 是thị 偏thiên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 者giả 。 謂vị 人nhân 我ngã 等đẳng 疊điệp 前tiền 所sở 離ly 也dã 。 外ngoại 道đạo 自tự 他tha 等đẳng 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 亦diệc 離ly 外ngoại 道đạo 自tự 他tha 俱câu 性tánh 。 於ư 法pháp 無vô 我ngã 諸chư 地địa 相tương/tướng 義nghĩa 。 一nhất 一nhất 隨tùy 順thuận 觀quán 察sát 也dã 。
云vân 何hà 攀phàn 緣duyên 如như 禪thiền 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 二nhị 無vô 我ngã 妄vọng 想tưởng 。 如như 實thật 處xứ 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 攀phàn 緣duyên 如như 禪thiền 。 攀phàn 緣duyên 如như 禪thiền 。 是thị 頓đốn 教giáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 謂vị 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 。 緣duyên 即tức 觀quán 也dã 。 真Chân 如Như 即tức 理lý 。 謂vị 觀quán 理lý 將tương 除trừ 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 想tưởng 者giả 乃nãi 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 。 二nhị 無vô 我ngã 者giả 。 空không 二nhị 執chấp 之chi 觀quán 也dã 。 若nhược 但đãn 分phân 別biệt 。 心tâm 存tồn 取thủ 捨xả 是thị 為vi 妄vọng 想tưởng 。 若nhược 了liễu 二nhị 執chấp 當đương 體thể 即tức 空không 。 無vô 所sở 待đãi 對đối 。 是thị 為vi 如như 實thật 處xứ 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 也dã 。
云vân 何hà 如Như 來Lai 禪thiền 。 謂vị 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương/tướng 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 成thành 辦biện 眾chúng 生sanh 不bất 思tư 議nghị 事sự 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 禪thiền 。 如Như 來Lai 禪thiền 者giả 。 即tức 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 修tu 此thử 禪thiền 定định 登đăng 妙diệu 覺giác 地địa 。 究cứu 竟cánh 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 者giả 。 佛Phật 以dĩ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 為vi 能năng 住trụ 之chi 法pháp 。 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 為vi 。 所sở 住trú 之chi 處xứ 。 常thường 寂tịch 光quang 即tức 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 其kỳ 在tại 茲tư 乎hồ 。 不bất 思tư 議nghị 事sự 者giả 。 是thị 無vô 作tác 妙diệu 用dụng 。 謂vị 全toàn 體thể 起khởi 用dụng 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。 觀quán 察sát 相tương/tướng 義nghĩa 禪thiền 。
攀phàn 緣duyên 如như 實thật 禪thiền 。 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 。
譬thí 如như 日nhật 月nguyệt 形hình 。 鉢bát 頭đầu 摩ma 深thâm 險hiểm 。
如như 虛hư 空không 火hỏa 盡tận 。 修tu 行hành 者giả 觀quán 察sát 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 外ngoại 道đạo 道đạo 通thông 禪thiền 。
亦diệc 復phục 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 緣Duyên 覺Giác 境cảnh 界giới 。
捨xả 離ly 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 是thị 則tắc 無vô 所sở 有hữu 。
一nhất 切thiết 剎sát 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 手thủ 。
一nhất 時thời 摩ma 其kỳ 頂đảnh 。 隨tùy 順thuận 入nhập 如như 相tương/tướng 。
譬thí 如như 日nhật 月nguyệt 等đẳng 。 出xuất 諸chư 禪thiền 相tương/tướng 以dĩ 示thị 得đắc 失thất 。 謂vị 於ư 定định 中trung 或hoặc 見kiến 如như 日nhật 月nguyệt 形hình 。 或hoặc 見kiến 鉢bát 頭đầu 摩ma 。 此thử 云vân 紅hồng 蓮liên 華hoa 。 或hoặc 見kiến 海hải 有hữu 深thâm 險hiểm 之chi 狀trạng 。 或hoặc 如như 虛hư 空không 或hoặc 如như 火hỏa 盡tận 盡tận 或hoặc 作tác 燼tẫn 。 凡phàm 修tu 觀quán 者giả 見kiến 此thử 種chủng 種chủng 。 相tương/tướng 現hiện 不bất 應ưng 取thủ 著trước 。 著trước 則tắc 墮đọa 於ư 外ngoại 道đạo 邪tà 禪thiền 。 及cập 落lạc 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 界giới 。 當đương 善thiện 觀quán 察sát 。 悉tất 須tu 捨xả 離ly 。 不bất 見kiến 有hữu 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 則tắc 無vô 所sở 有hữu 可khả 入nhập 。 如Như 來Lai 禪thiền 也dã 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 。 謂vị 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 。 謂vị 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 涅Niết 槃Bàn 。 二Nhị 乘Thừa 取thủ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 三tam 涅Niết 槃Bàn 名danh 雖tuy 同đồng 而nhi 實thật 大đại 異dị 。 苟cẩu 不bất 以dĩ 法pháp 而nhi 正chánh 其kỳ 名danh 。 則tắc 如Như 來Lai 藏tạng 與dữ 凡phàm 小tiểu 混hỗn 。 不bất 可khả 不bất 辯biện 故cố 此thử 致trí 問vấn 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
一nhất 切thiết 自tự 性tánh 習tập 氣khí 。 藏tạng 意ý 意ý 識thức 見kiến 習tập 轉chuyển 變biến 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 佛Phật 及cập 我ngã 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 性tánh 空không 事sự 境cảnh 界giới 。 一nhất 切thiết 自tự 性tánh 習tập 氣khí 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 一nhất 切thiết 識thức 自tự 性tánh 習tập 氣khí 也dã 。 即tức 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 識thức 性tánh 執chấp 熏huân 習tập 氣khí 分phần/phân 。 藏tạng 意ý 意ý 識thức 者giả 。 即tức 藏tạng 識thức 與dữ 事sự 識thức 。 此thử 言ngôn 自tự 心tâm 也dã 。 皆giai 言ngôn 習tập 者giả 。 由do 無vô 始thỉ 愛ái 見kiến 妄vọng 想tưởng 熏huân 習tập 故cố 也dã 。 轉chuyển 變biến 者giả 。 謂vị 轉chuyển 藏tạng 識thức 事sự 識thức 。 為vi 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 境cảnh 界giới 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 何hà 轉chuyển 變biến 之chi 有hữu 。 所sở 謂vị 名danh 轉chuyển 而nhi 體thể 不bất 轉chuyển 也dã 。 諸chư 佛Phật 及cập 我ngã 者giả 。 佛Phật 謂vị 此thử 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 及cập 諸chư 佛Phật 同đồng 證chứng 。 證chứng 無vô 別biệt 證chứng 但đãn 了liễu 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 性tánh 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 為vi 空không 事sự 境cảnh 界giới 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 聖thánh 智trí 自tự 覺giác 境cảnh 界giới 。 離ly 斷đoạn 常thường 妄vọng 想tưởng 性tánh 非phi 性tánh 。 云vân 何hà 非phi 常thường 。 謂vị 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 妄vọng 想tưởng 斷đoạn 故cố 非phi 常thường 。 云vân 何hà 非phi 斷đoạn 。 謂vị 一nhất 切thiết 聖thánh 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 得đắc 自tự 覺giác 故cố 非phi 斷đoạn 。 離ly 情tình 故cố 非phi 常thường 。 顯hiển 性tánh 故cố 非phi 斷đoạn 。
大đại 慧tuệ 涅Niết 槃Bàn 不bất 壞hoại 不bất 死tử 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 死tử 者giả 。 復phục 應ưng 受thọ 生sanh 相tương 續tục 。 若nhược 壞hoại 者giả 。 應ưng 墮đọa 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 壞hoại 離ly 死tử 。 是thị 故cố 修tu 行hành 者giả 。 之chi 所sở 歸quy 依y 。 涅Niết 槃Bàn 言ngôn 不bất 壞hoại 不bất 死tử 者giả 。 是thị 對đối 有hữu 壞hoại 有hữu 死tử 而nhi 言ngôn 也dã 。 良lương 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 理lý 。 若nhược 凡phàm 夫phu 是thị 有hữu 壞hoại 死tử 。 小Tiểu 乘Thừa 入nhập 於ư 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 。 灰hôi 身thân 無vô 身thân 滅diệt 智trí 無vô 智trí 。 亦diệc 可khả 謂vị 不bất 壞hoại 不bất 死tử 。 雖tuy 離ly 分phân 段đoạn 之chi 生sanh 。 復phục 受thọ 變biến 易dị 之chi 生sanh 。 是thị 有hữu 相tương 續tục 之chi 相tướng 。 雖tuy 離ly 於ư 有hữu 復phục 著trước 於ư 空không 。 是thị 猶do 有hữu 為vi 。 今kim 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 此thử 諸chư 相tướng 。 是thị 為vi 大Đại 乘Thừa 。 行hành 者giả 之chi 所sở 歸quy 趣thú 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 捨xả 非phi 得đắc 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 非phi 一nhất 義nghĩa 非phi 種chủng 種chủng 義nghĩa 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 一nhất 節tiết 是thị 總tổng 結kết 上thượng 義nghĩa 。 言ngôn 非phi 一nhất 者giả 是thị 非phi 空không 非phi 種chủng 種chủng 者giả 。 是thị 非phi 假giả 。 非phi 空không 非phi 假giả 正chánh 顯hiển 中trung 道đạo 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 覺giác 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 不bất 習tập 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 顛điên 倒đảo 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 彼bỉ 等đẳng 於ư 彼bỉ 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 覺giác 。 二Nhị 乘Thừa 於ư 陰ấm 界giới 入nhập 。 自tự 共cộng 相tương 中trung 。 用dụng 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 之chi 觀quán 。 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 心tâm 切thiết 故cố 。 於ư 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 。 不bất 樂nhạo 習tập 親thân 近cận 。 言ngôn 不bất 顛điên 倒đảo 見kiến 者giả 。 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 也dã 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 者giả 。 斷đoạn 思tư 惑hoặc 也dã 。 既ký 滅diệt 苦khổ 集tập 而nhi 證chứng 真chân 空không 。 故cố 曰viết 於ư 彼bỉ 作tác 涅Niết 槃Bàn 覺giác 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 相tướng 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 。 事sự 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 。 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 者giả 。 從tùng 無vô 始thỉ 言ngôn 說thuyết 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 計kế 著trước 生sanh 。 事sự 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 者giả 。 從tùng 不bất 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 分phân 齊tề 生sanh 。 二nhị 種chủng 性tánh 相tướng 起khởi 各các 有hữu 由do 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 若nhược 了liễu 言ngôn 說thuyết 性tánh 空không 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 。 何hà 計kế 著trước 之chi 有hữu 哉tai 。 事sự 即tức 諸chư 法pháp 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 如Như 來Lai 以dĩ 二nhị 種chủng 神thần 力lực 建kiến 立lập 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 頂đảnh 禮lễ 諸chư 佛Phật 。 聽thính 受thọ 問vấn 義nghĩa 。 云vân 何hà 二nhị 種chủng 。 神thần 力lực 建kiến 立lập 。 謂vị 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 為vi 現hiện 一nhất 切thiết 身thân 。 面diện 言ngôn 說thuyết 神thần 力lực 及cập 手thủ 灌quán 頂đảnh 神thần 力lực 。 二nhị 種chủng 神thần 力lực 建kiến 立lập 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 諸chư 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 加gia 持trì 。 持trì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 令linh 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 請thỉnh 問vấn 眾chúng 義nghĩa 。 三tam 昧muội 即tức 正chánh 受thọ 。 此thử 華hoa 梵Phạm 兼kiêm 舉cử 。 亦diệc 翻phiên 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 。
大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 初sơ 菩Bồ 薩Tát 地địa 住trụ 佛Phật 神thần 力lực 。 所sở 謂vị 入nhập 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 照chiếu 明minh 三tam 昧muội 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 已dĩ 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 為vi 現hiện 一nhất 切thiết 身thân 面diện 言ngôn 說thuyết 。 如như 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 及cập 餘dư 如như 是thị 相tương/tướng 功công 德đức 成thành 就tựu 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 佛Phật 神thần 力lực 者giả 。 由do 佛Phật 神thần 力lực 。 能năng 令linh 見kiến 佛Phật 。 復phục 由do 菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 善thiện 根căn 。 乃nãi 能năng 感cảm 應ứng 一nhất 致trí 。 故cố 曰viết 入nhập 大Đại 乘Thừa 照chiếu 明minh 三tam 昧muội 。 即tức 光quang 明minh 定định 也dã 。 由do 是thị 定định 故cố 。 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 如như 金kim 剛cang 藏tạng 者giả 。 即tức 華hoa 嚴nghiêm 會hội 中trung 。 佛Phật 力lực 加gia 被bị 之chi 一nhất 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 以dĩ 一nhất 例lệ 諸chư 故cố 云vân 及cập 餘dư 。
大đại 慧tuệ 。 是thị 名danh 初sơ 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 。 正chánh 受thọ 神thần 力lực 。 於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 。 積tích 集tập 善thiện 根căn 。 之chi 所sở 成thành 就tựu 。 次thứ 第đệ 諸chư 地địa 對đối 治trị 所sở 治trị 相tương/tướng 。 通thông 達đạt 究cứu 竟cánh 至chí 法pháp 雲vân 地địa 。 住trụ 大đại 蓮liên 華hoa 。 微vi 妙diệu 宮cung 殿điện 。 坐tọa 大đại 蓮liên 華hoa 。 寶bảo 師sư 子tử 座tòa 。 同đồng 類loại 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 眷quyến 屬thuộc 圍vi 繞nhiễu 。 眾chúng 寶bảo 瓔anh 珞lạc 。 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 如như 黃hoàng 金kim 薝chiêm 蔔bặc 。 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 諸chư 最tối 勝thắng 手thủ 。 從tùng 十thập 方phương 來lai 。 就tựu 大đại 蓮liên 華hoa 宮cung 殿điện 座tòa 上thượng 。 而nhi 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。 譬thí 如như 自tự 在tại 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 及cập 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。 太thái 子tử 灌quán 頂đảnh 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 手thủ 灌quán 頂đảnh 神thần 力lực 。 大đại 慧tuệ 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 二nhị 種chủng 神thần 力lực 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 二nhị 種chủng 神thần 力lực 。 面diện 見kiến 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 者giả 。 此thử 明minh 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 被bị 加gia 之chi 所sở 以dĩ 。 次thứ 第đệ 諸chư 地địa 下hạ 自tự 淺thiển 至chí 深thâm 也dã 。 譬thí 如như 自tự 在tại 下hạ 。 重trọng/trùng 出xuất 灌quán 頂đảnh 事sự 也dã 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 者giả 。 總tổng 結kết 反phản 顯hiển 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 凡phàm 所sở 分phân 別biệt 三tam 昧muội 。 神thần 足túc 諸chư 法pháp 之chi 行hành 。 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 。 悉tất 住trụ 如Như 來Lai 二nhị 種chủng 神thần 力lực 。 大đại 慧tuệ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 離ly 佛Phật 神thần 力lực 能năng 辯biện 說thuyết 者giả 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 應ưng 能năng 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 不bất 住trụ 神thần 力lực 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 山sơn 石thạch 樹thụ 木mộc 及cập 諸chư 樂nhạc 器khí 。 城thành 郭quách 宮cung 殿điện 。 以dĩ 如Như 來Lai 入nhập 城thành 。 威uy 神thần 力lực 故cố 。 皆giai 自tự 然nhiên 出xuất 。 音âm 樂nhạc 之chi 聲thanh 。 何hà 況huống 有hữu 心tâm 者giả 。 聾lung 盲manh 瘖âm 啞á 。 無vô 量lượng 眾chúng 苦khổ 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 如Như 來Lai 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 神thần 力lực 。 利lợi 安an 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 所sở 分phân 別biệt 下hạ 。 復phục 釋thích 被bị 加gia 之chi 義nghĩa 。 起khởi 後hậu 況huống 釋thích 之chi 意ý 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 凡phàm 所sở 辯biện 說thuyết 三tam 昧muội 等đẳng 法pháp 。 皆giai 由do 住trụ 佛Phật 神thần 力lực 。 即tức 以dĩ 凡phàm 況huống 聖thánh 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 若nhược 離ly 神thần 力lực 則tắc 不bất 能năng 有hữu 所sở 說thuyết 。 況huống 凡phàm 夫phu 乎hồ 。 若nhược 得đắc 神thần 力lực 。 雖tuy 無vô 情tình 之chi 物vật 亦diệc 皆giai 有hữu 用dụng 。 況huống 有hữu 情tình 者giả 。 而nhi 不bất 得đắc 以dĩ 脫thoát 苦khổ 耶da 。 而nhi 言ngôn 凡phàm 夫phu 不bất 住trụ 神thần 力lực 者giả 。 乃nãi 以dĩ 聖thánh 奪đoạt 凡phàm 耳nhĩ 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 有hữu 如như 是thị 神thần 力lực 者giả 。 即tức 如Như 來Lai 大đại 寂tịch 定định 中trung 寂tịch 。 而nhi 常thường 照chiếu 稱xưng 性tánh 。 施thi 設thiết 萬vạn 端đoan 無vô 不bất 可khả 者giả 。 亦diệc 豈khởi 有hữu 意ý 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。
大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 三tam 時thời 正chánh 受thọ 時thời 。 及cập 勝thắng 進tiến 地địa 灌quán 頂đảnh 時thời 。 加gia 其kỳ 神thần 力lực 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
為vi 離ly 魔ma 業nghiệp 煩phiền 惱não 故cố 。 及cập 不bất 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 地địa 禪thiền 故cố 。 為vi 得đắc 如Như 來Lai 。 自tự 覺giác 地địa 故cố 。 及cập 增tăng 進tiến 所sở 得đắc 法Pháp 故cố 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 咸hàm 以dĩ 神thần 力lực 建kiến 立lập 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 不bất 以dĩ 神thần 力lực 建kiến 立lập 者giả 。 則tắc 墮đọa 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 及cập 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 魔ma 希hy 望vọng 。 不bất 得đắc 耨nậu 阿a 多đa 羅la 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 咸hàm 以dĩ 神thần 力lực 。 攝nhiếp 受thọ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩ma 訶ha 薩tát 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
神thần 力lực 人Nhân 中Trung 尊Tôn 。 大đại 願nguyện 悉tất 清thanh 淨tịnh 。
三Tam 摩Ma 提Đề 灌quán 頂đảnh 。 初Sơ 地Địa 及cập 十Thập 地Địa 。
此thử 段đoạn 復phục 問vấn 如Như 來Lai 加gia 被bị 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 以dĩ 。 如Như 來Lai 答đáp 以dĩ 四tứ 義nghĩa 。 如như 經kinh 可khả 見kiến 。 良lương 以dĩ 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 力lực 未vị 充sung 。 不bất 假giả 如Như 來Lai 神thần 力lực 加gia 持trì 。 非phi 但đãn 不bất 能năng 增tăng 進tiến 至chí 如Như 來Lai 地địa 。 亦diệc 且thả 不bất 能năng 遠viễn 離ly 。 聲Thanh 聞Văn 魔ma 界giới 。 如Như 來Lai 慈từ 悲bi 。 攝nhiếp 受thọ 之chi 意ý 。 可khả 謂vị 深thâm 矣hĩ 。 偈kệ 頌tụng 可khả 解giải 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 即tức 是thị 說thuyết 因nhân 緣duyên 不bất 自tự 說thuyết 道Đạo 。
世Thế 尊Tôn 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 謂vị 勝thắng 自tự 在tại 時thời 微vi 塵trần 生sanh 。 如như 是thị 諸chư 性tánh 生sanh 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 生sanh 諸chư 性tánh 言ngôn 說thuyết 。 有hữu 間gian 悉tất 檀đàn 無vô 間gian 悉tất 檀đàn 。 因nhân 緣duyên 之chi 說thuyết 有hữu 正chánh 有hữu 邪tà 。 佛Phật 說thuyết 者giả 為vi 正chánh 。 外ngoại 道đạo 說thuyết 者giả 為vi 邪tà 。 此thử 二nhị 者giả 不bất 可khả 不bất 知tri 。 是thị 故cố 大đại 慧tuệ 並tịnh 舉cử 以dĩ 問vấn 。 不bất 自tự 說thuyết 道Đạo 者giả 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 不bất 言ngôn 緣duyên 起khởi 所sở 以dĩ 。 故cố 云vân 不bất 自tự 說thuyết 道Đạo 外ngoại 道đạo 言ngôn 勝thắng 自tự 在tại 等đẳng 。 而nhi 諸chư 法pháp 生sanh 。 諸chư 性tánh 即tức 諸chư 法pháp 也dã 。 然nhiên 與dữ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 被bị 機cơ 言ngôn 教giáo 。 為vi 有hữu 間gian 異dị 耶da 。 無vô 間gian 異dị 耶da 。 悉tất 檀đàn 即tức 四tứ 悉tất 檀đàn 機cơ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 有hữu 無vô 有hữu 生sanh 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。 無vô 有hữu 生sanh 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 無vô 因nhân 說thuyết 。 非phi 有hữu 因nhân 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 建kiến 立lập 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 非phi 建kiến 立lập 漸tiệm 生sanh 。 觀quán 外ngoại 道đạo 說thuyết 勝thắng 。 非phi 如Như 來Lai 也dã 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世Thế 尊Tôn 。 外ngoại 道đạo 說thuyết 因nhân 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 而nhi 有hữu 所sở 生sanh 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 觀quán 因nhân 有hữu 事sự 觀quán 事sự 有hữu 因nhân 。 如như 是thị 因nhân 緣duyên 雜tạp 亂loạn 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 亦diệc 說thuyết 有hữu 無vô 有hữu 生sanh 者giả 。 外ngoại 道đạo 言ngôn 有hữu 從tùng 無vô 有hữu 生sanh 。 則tắc 無vô 因nhân 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 說thuyết 無vô 有hữu 生sanh 等đẳng 。 佛Phật 言ngôn 無vô 有hữu 生sanh 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 如như 無vô 明minh 緣duyên 行hành 等đẳng 。 豈khởi 非phi 佛Phật 說thuyết 亦diệc 無vô 因nhân 耶da 。 世Thế 尊Tôn 建kiến 立lập 下hạ 。 以dĩ 雜tạp 亂loạn 難nạn/nan 言ngôn 。 佛Phật 常thường 說thuyết 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 則tắc 在tại 一nhất 時thời 非phi 漸tiệm 次thứ 而nhi 生sanh 。 是thị 非phi 但đãn 並tịnh 齊tề 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 且thả 見kiến 外ngoại 道đạo 之chi 說thuyết 勝thắng 也dã 。 外ngoại 道đạo 之chi 說thuyết 因nhân 乃nãi 異dị 因nhân 耳nhĩ 。 佛Phật 說thuyết 不bất 同đồng 如như 觀quán 因nhân 有hữu 事sự 等đẳng 。 既ký 互hỗ 相tương 有hữu 則tắc 成thành 雜tạp 亂loạn 。 遂toại 有hữu 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 之chi 過quá 。 此thử 皆giai 大đại 慧tuệ 所sở 難nạn/nan 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
我ngã 非phi 無vô 因nhân 說thuyết 及cập 因nhân 緣duyên 雜tạp 亂loạn 。 說thuyết 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 非phi 性tánh 。 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 大đại 慧tuệ 。 若nhược 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 計kế 著trước 。 不bất 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 外ngoại 境cảnh 界giới 性tánh 非phi 性tánh 。 彼bỉ 有hữu 如như 是thị 過quá 。 非phi 我ngã 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 我ngã 常thường 說thuyết 言ngôn 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 生sanh 諸chư 法pháp 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 答đáp 中trung 先tiên 總tổng 破phá 彼bỉ 難nạn/nan 。 次thứ 釋thích 正chánh 意ý 。 言ngôn 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 此thử 即tức 六lục 根căn 彼bỉ 即tức 六lục 塵trần 。 謂vị 根căn 塵trần 相tương/tướng 由do 而nhi 起khởi 。 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 非phi 性tánh 等đẳng 者giả 。 謂vị 了liễu 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 無vô 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 非phi 性tánh 謂vị 離ly 性tánh 執chấp 也dã 。 若nhược 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 計kế 著trước 等đẳng 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 若nhược 不bất 了liễu 諸chư 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 計kế 有hữu 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 執chấp 著trước 外ngoại 境cảnh 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 彼bỉ 有hữu 是thị 過quá 。 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 過quá 即tức 雜tạp 亂loạn 也dã 。 彼bỉ 即tức 外ngoại 道đạo 也dã 。 性tánh 非phi 性tánh 即tức 有hữu 無vô 也dã 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 者giả 。 正chánh 酬thù 無vô 因nhân 之chi 問vấn 。 豈khởi 同đồng 外ngoại 道đạo 邪tà 無vô 因nhân 也dã 。
大đại 慧tuệ 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 非phi 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 。 有hữu 一nhất 切thiết 性tánh 耶da 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 性tánh 者giả 。 言ngôn 說thuyết 不bất 生sanh 。 是thị 故cố 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 。 有hữu 一nhất 切thiết 性tánh 。 因nhân 上thượng 說thuyết 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 遂toại 疑nghi 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 有hữu 性tánh 耶da 。 若nhược 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 則tắc 言ngôn 從tùng 何hà 起khởi 。 遂toại 結kết 情tình 云vân 。 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 有hữu 一nhất 切thiết 性tánh 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
無vô 性tánh 而nhi 作tác 言ngôn 說thuyết 謂vị 兔thố 角giác 龜quy 毛mao 等đẳng 。 世thế 間gian 現hiện 言ngôn 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 非phi 性tánh 非phi 非phi 性tánh 。 但đãn 言ngôn 說thuyết 耳nhĩ 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 有hữu 一nhất 切thiết 性tánh 者giả 。 汝nhữ 論luận 則tắc 壞hoại 。 佛Phật 答đáp 。 以dĩ 無vô 性tánh 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 謂vị 因nhân 緣duyên 本bổn 無vô 性tánh 。 不bất 妨phương 以dĩ 言ngôn 說thuyết 示thị 之chi 。 豈khởi 必tất 言ngôn 說thuyết 之chi 為vi 性tánh 耶da 。 如như 世thế 間gian 現hiện 說thuyết 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 石thạch 女nữ 兒nhi 。 亦diệc 本bổn 無vô 性tánh 。 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 則tắc 非phi 性tánh 非phi 非phi 性tánh 。 言ngôn 非phi 性tánh 則tắc 非phi 實thật 。 非phi 非phi 性tánh 則tắc 不bất 妨phương 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 故cố 曰viết 但đãn 言ngôn 說thuyết 耳nhĩ 。 結kết 斥xích 云vân 。 汝nhữ 論luận 則tắc 壞hoại 者giả 。 謂vị 俱câu 有hữu 性tánh 之chi 說thuyết 壞hoại 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 非phi 一nhất 切thiết 剎sát 土độ 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 者giả 是thị 作tác 耳nhĩ 。 或hoặc 有hữu 佛Phật 剎sát 瞻chiêm 視thị 顯hiển 法pháp 。 或hoặc 有hữu 作tác 相tương/tướng 或hoặc 有hữu 揚dương 眉mi 或hoặc 有hữu 動động 睛tình 或hoặc 笑tiếu 或hoặc 欠khiếm 或hoặc 謦khánh 欬khái 或hoặc 念niệm 剎sát 土độ 或hoặc 動động 搖dao 。 大đại 慧tuệ 。 如như 瞻chiêm 視thị 及cập 香hương 積tích 世thế 界giới 普Phổ 賢Hiền 如Như 來Lai 國quốc 土độ 。 但đãn 以dĩ 瞻chiêm 視thị 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 及cập 諸chư 勝thắng 三tam 昧muội 。 是thị 故cố 非phi 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 有hữu 一nhất 切thiết 性tánh 。 大đại 慧tuệ 。 見kiến 此thử 世thế 界giới 。 蚊văn 蚋nhuế 蟲trùng 蟻nghĩ 。 是thị 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 各các 辦biện 事sự 。 非phi 一nhất 切thiết 剎sát 土độ 等đẳng 。 正chánh 言ngôn 未vị 必tất 皆giai 言ngôn 說thuyết 也dã 。 而nhi 言ngôn 說thuyết 但đãn 是thị 隨tùy 緣duyên 施thi 作tác 。 作tác 而nhi 無vô 作tác 豈khởi 有hữu 性tánh 耶da 。 或hoặc 有hữu 佛Phật 土độ 。 瞻chiêm 視thị 顯hiển 法pháp 等đẳng 。 此thử 皆giai 隨tùy 機cơ 化hóa 事sự 不bất 同đồng 。 良lương 以dĩ 諸chư 佛Phật 設thiết 化hóa 不bất 專chuyên 聲thanh 教giáo 。 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 無vô 非phi 經kinh 教giáo 。 皆giai 可khả 顯hiển 法pháp 入nhập 道đạo 。 如như 禪thiền 家gia 有hữu 拈niêm 槌chùy 竪thụ 拂phất 揚dương 眉mi 瞬thuấn 目mục 以dĩ 接tiếp 人nhân 者giả 。 蓋cái 亦diệc 出xuất 此thử 。 世thế 但đãn 以dĩ 言ngôn 說thuyết 為vi 教giáo 者giả 。 一nhất 何hà 局cục 哉tai 。 如như 瞻chiêm 視thị 者giả 即tức 不bất 瞬thuấn 世thế 界giới 。 前tiền 但đãn 通thông 標tiêu 此thử 乃nãi 別biệt 出xuất 。 如như 香hương 積tích 世thế 界giới 以dĩ 香hương 為vi 佛Phật 事sự 。 例lệ 餘dư 塵trần 設thiết 化hóa 可khả 知tri 。 豈khởi 特đặc 聖thánh 人nhân 設thiết 化hóa 如như 此thử 。 至chí 於ư 有hữu 情tình 微vi 細tế 物vật 類loại 。 亦diệc 有hữu 不bất 假giả 言ngôn 說thuyết 而nhi 能năng 辦biện 事sự 者giả 。 故cố 曰viết 見kiến 此thử 世thế 界giới 。 蚊văn 蚋nhuế 蟲trùng 蟻nghĩ 等đẳng 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
如như 虛hư 空không 兔thố 角giác 。 及cập 與dữ 槃bàn 大đại 子tử 。
無vô 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 如như 是thị 性tánh 妄vọng 想tưởng 。
因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 法pháp 。 凡phàm 愚ngu 起khởi 妄vọng 想tưởng 。
不bất 能năng 如như 實thật 知tri 。 輪luân 迴hồi 三tam 有hữu 宅trạch 。
言ngôn 槃bàn 大đại 子tử 者giả 。 即tức 石thạch 女nữ 兒nhi 也dã 。 與dữ 兔thố 角giác 等đẳng 。 皆giai 喻dụ 本bổn 無vô 。 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 亦diệc 猶do 法pháp 本bổn 無vô 性tánh 而nhi 妄vọng 想tưởng 云vân 性tánh 。 故cố 云vân 如như 是thị 性tánh 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 例lệ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 法pháp 。 凡phàm 愚ngu 妄vọng 想tưởng 。 不bất 能năng 如như 實thật 而nhi 知tri 。 故cố 有hữu 輪luân 迴hồi 。 三tam 有hữu 之chi 事sự 也dã 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 常thường 聲thanh 者giả 何hà 事sự 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
為vi 惑hoặc 亂loạn 。 以dĩ 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 諸chư 聖thánh 亦diệc 現hiện 而nhi 非phi 顛điên 倒đảo 。 大đại 慧tuệ 。 如như 春xuân 時thời 焰diễm 。 火hỏa 輪luân 垂thùy 髮phát 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 幻huyễn 夢mộng 鏡kính 像tượng 。 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 非phi 明minh 智trí 也dã 。 然nhiên 非phi 不bất 現hiện 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 者giả 有hữu 種chủng 種chủng 現hiện 。 非phi 惑hoặc 亂loạn 作tác 無vô 常thường 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 離ly 性tánh 非phi 性tánh 故cố 。 常thường 聲thanh 者giả 。 說thuyết 常thường 法pháp 也dã 。 問vấn 意ý 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 常thường 。 法pháp 依y 何hà 事sự 而nhi 說thuyết 也dã 。 惑hoặc 亂loạn 者giả 無vô 常thường 也dã 。 佛Phật 意ý 正chánh 謂vị 無vô 常thường 說thuyết 常thường 。 要yếu 達đạt 無vô 常thường 即tức 常thường 。 故cố 言ngôn 諸chư 聖thánh 亦diệc 現hiện 者giả 。 謂vị 惑hoặc 亂loạn 無vô 常thường 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 非phi 唯duy 眾chúng 生sanh 實thật 造tạo 。 而nhi 諸chư 佛Phật 果Quả 後hậu 權quyền 現hiện 示thị 同đồng 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 了liễu 無vô 常thường 即tức 常thường 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 。 故cố 曰viết 非phi 顛điên 倒đảo 也dã 。 如như 春xuân 時thời 焰diễm 等đẳng 七thất 喻dụ 。 正chánh 喻dụ 顛điên 倒đảo 惑hoặc 亂loạn 。 凡phàm 夫phu 在tại 迷mê 執chấp 無vô 為vi 有hữu 。 非phi 常thường 計kế 常thường 。 是thị 為vi 顛điên 倒đảo 。 雖tuy 非phi 明minh 智trí 者giả 之chi 事sự 。 然nhiên 亦diệc 非phi 不bất 現hiện 也dã 。 復phục 告cáo 大đại 慧tuệ 云vân 。 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 等đẳng 者giả 。 言ngôn 彼bỉ 妄vọng 法pháp 現hiện 時thời 。 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 然nhiên 非phi 無vô 常thường 。 良lương 以dĩ 諸chư 法pháp 本bổn 離ly 有hữu 無vô 。 一nhất 一nhất 即tức 性tánh 。 即tức 性tánh 故cố 常thường 。 離ly 性tánh 非phi 性tánh 。 即tức 離ly 有hữu 無vô 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 離ly 性tánh 非phi 性tánh 。 惑hoặc 亂loạn 謂vị 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 故cố 。 如như 彼bỉ 恆Hằng 河Hà 餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 不bất 見kiến 故cố 。 無vô 惑hoặc 亂loạn 性tánh 。 於ư 餘dư 現hiện 故cố 非phi 無vô 性tánh 。 如như 是thị 惑hoặc 亂loạn 。 諸chư 聖thánh 離ly 顛điên 倒đảo 不bất 顛điên 倒đảo 。 是thị 故cố 惑hoặc 亂loạn 常thường 。 謂vị 相tương/tướng 相tương/tướng 不bất 壞hoại 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 非phi 惑hoặc 亂loạn 種chủng 種chủng 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 壞hoại 。 是thị 故cố 惑hoặc 亂loạn 常thường 。 云vân 何hà 下hạ 。 謂vị 惑hoặc 亂loạn 之chi 法pháp 。 聖thánh 人nhân 見kiến 之chi 其kỳ 性tánh 本bổn 常thường 。 而nhi 必tất 曰viết 離ly 性tánh 非phi 性tánh 者giả 。 何hà 以dĩ 未vị 能năng 了liễu 達đạt 即tức 是thị 愚ngu 夫phu 境cảnh 界giới 故cố 也dã 。 如như 彼bỉ 恆Hằng 河Hà 等đẳng 者giả 。 承thừa 上thượng 愚ngu 夫phu 所sở 見kiến 。 舉cử 以dĩ 為ví 喻dụ 。 餓ngạ 鬼quỷ 雖tuy 近cận 恆Hằng 河Hà 。 而nhi 不bất 見kiến 水thủy 。 以dĩ 其kỳ 見kiến 水thủy 是thị 火hỏa 。 故cố 云vân 見kiến 不bất 見kiến 也dã 。 見kiến 雖tuy 有hữu 異dị 。 而nhi 彼bỉ 恆Hằng 河Hà 體thể 常thường 自tự 若nhược 。 無vô 惑hoặc 亂loạn 性tánh 者giả 。 謂vị 不bất 以dĩ 見kiến 故cố 為vi 有hữu 。 不bất 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 為vi 無vô 。 自tự 其kỳ 見kiến 者giả 言ngôn 之chi 。 非phi 無vô 恆Hằng 河Hà 。 故cố 曰viết 於ư 餘dư 現hiện 故cố 非phi 無vô 性tánh 也dã 。 如như 是thị 惑hoặc 亂loạn 等đẳng 。 正chánh 釋thích 惑hoặc 亂loạn 常thường 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 聖thánh 以dĩ 離ly 倒đảo 不bất 倒đảo 見kiến 故cố 。 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 體thể 是thị 常thường 住trụ 。 以dĩ 其kỳ 法pháp 法pháp 不bất 壞hoại 故cố 也dã 。 又hựu 言ngôn 非phi 惑hoặc 亂loạn 者giả 。 謂vị 非phi 諸chư 妄vọng 法pháp 自tự 有hữu 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 以dĩ 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 見kiến 有hữu 異dị 相tướng 。 若nhược 離ly 分phân 別biệt 。 妄vọng 法pháp 即tức 常thường 。 故cố 曰viết 惑hoặc 亂loạn 常thường 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 惑hoặc 亂loạn 真chân 實thật 。 若nhược 復phục 因nhân 緣duyên 諸chư 聖thánh 於ư 此thử 惑hoặc 亂loạn 不bất 起khởi 顛điên 倒đảo 覺giác 。 非phi 不bất 顛điên 倒đảo 覺giác 。 大đại 慧tuệ 。 除trừ 諸chư 聖thánh 於ư 此thử 惑hoặc 亂loạn 有hữu 少thiểu 分phần 想tưởng 。 非phi 聖thánh 智trí 事sự 相tướng 。 大đại 慧tuệ 。 凡phàm 有hữu 者giả 。 愚ngu 夫phu 妄vọng 說thuyết 非phi 聖thánh 言ngôn 說thuyết 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 云vân 何hà 而nhi 得đắc 。 妄vọng 法pháp 真chân 實thật 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 於ư 妄vọng 法pháp 中trung 不bất 起khởi 顛điên 倒đảo 。 非phi 顛điên 倒đảo 覺giác 。 若nhược 於ư 妄vọng 法pháp 有hữu 少thiểu 分phần 想tưởng 。 則tắc 非phi 聖thánh 智trí 。 有hữu 少thiểu 想tưởng 者giả 。 當đương 知tri 則tắc 是thị 。 愚ngu 夫phu 戲hí 論luận 非phi 聖thánh 言ngôn 說thuyết 。
彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 者giả 。 倒đảo 不bất 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 起khởi 二nhị 種chủng 種chủng 性tánh 。 謂vị 聖thánh 種chủng 性tánh 及cập 愚ngu 夫phu 種chủng 性tánh 。 聖thánh 種chủng 性tánh 者giả 三tam 種chủng 分phân 別biệt 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 佛Phật 乘thừa 。 云vân 何hà 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。 起khởi 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 種chủng 性tánh 。 謂vị 自tự 共cộng 相tương 計kế 著trước 。 起khởi 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 種chủng 性tánh 。 是thị 名danh 妄vọng 想tưởng 起khởi 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 種chủng 性tánh 。 大đại 慧tuệ 。 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 妄vọng 想tưởng 。 起khởi 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 種chủng 性tánh 。 謂vị 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 自tự 共cộng 相tương 。 不bất 親thân 計kế 著trước 。 起khởi 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 種chủng 性tánh 。 云vân 何hà 智trí 者giả 。 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 起khởi 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。 謂vị 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 不bất 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 起khởi 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。 是thị 名danh 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 起khởi 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。 言ngôn 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 妄vọng 法pháp 是thị 倒đảo 非phi 倒đảo 。 則tắc 成thành 二nhị 種chủng 種chủng 性tánh 。 非phi 倒đảo 是thị 聖thánh 倒đảo 即tức 愚ngu 夫phu 。 先tiên 出xuất 聖thánh 種chủng 性tánh 。 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 佛Phật 乘thừa 。 初sơ 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 言ngôn 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 起khởi 者giả 。 謂vị 愚ngu 夫phu 於ư 五ngũ 陰ấm 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 照chiếu 了liễu 空không 寂tịch 。 而nhi 生sanh 厭yếm 離ly 。 乃nãi 成thành 聲Thanh 聞Văn 種chủng 性tánh 。 緣Duyên 覺Giác 亦diệc 云vân 自tự 共cộng 相tương 者giả 。 離ly 執chấp 義nghĩa 同đồng 。 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 遠viễn 離ly 故cố 云vân 不bất 親thân 。 是thị 為vi 緣Duyên 覺Giác 種chủng 性tánh 。 佛Phật 種chủng 性tánh 中trung 。 特đặc 言ngôn 智trí 者giả 異dị 二Nhị 乘Thừa 。 故cố 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 等đẳng 義nghĩa 見kiến 前tiền 釋thích 。 是thị 為vi 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。
又hựu 種chủng 種chủng 事sự 性tánh 。 凡phàm 夫phu 惑hoặc 想tưởng 起khởi 愚ngu 夫phu 種chủng 性tánh 。 彼bỉ 非phi 有hữu 事sự 非phi 無vô 事sự 。 是thị 名danh 種chủng 性tánh 義nghĩa 。 大đại 慧tuệ 。 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 不bất 妄vọng 想tưởng 。 諸chư 聖thánh 心tâm 意ý 意ý 識thức 過quá 。 習tập 氣khí 自tự 性tánh 法pháp 轉chuyển 變biến 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 如như 。 是thị 故cố 說thuyết 如như 離ly 心tâm 。 我ngã 說thuyết 此thử 句cú 顯hiển 示thị 離ly 想tưởng 。 即tức 說thuyết 離ly 一nhất 切thiết 想tưởng 。 愚ngu 夫phu 種chủng 性tánh 中trung 。 言ngôn 種chủng 種chủng 事sự 性tánh 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 妄vọng 法pháp 種chủng 種chủng 事sự 物vật 。 隨tùy 事sự 計kế 著trước 以dĩ 成thành 其kỳ 性tánh 。 言ngôn 彼bỉ 非phi 有hữu 事sự 等đẳng 者giả 。 謂vị 即tức 彼bỉ 妄vọng 法pháp 非phi 事sự 非phi 非phi 事sự 。 即tức 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 為vi 愚ngu 夫phu 種chủng 性tánh 。 又hựu 曰viết 。 即tức 彼bỉ 惑hoặc 亂loạn 不bất 妄vọng 想tưởng 者giả 。 重trọng/trùng 示thị 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。 不bất 特đặc 於ư 妄vọng 法pháp 不bất 妄vọng 想tưởng 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 於ư 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 過quá 患hoạn 習tập 氣khí 等đẳng 法pháp 。 皆giai 悉tất 轉chuyển 變biến 。 轉chuyển 變biến 之chi 極cực 乃nãi 復phục 其kỳ 性tánh 無vô 非phi 一nhất 如như 。 以dĩ 皆giai 如như 故cố 。 離ly 心tâm 絕tuyệt 想tưởng 。 此thử 句cú 即tức 離ly 心tâm 絕tuyệt 想tưởng 之chi 句cú 。 所sở 謂vị 真Chân 如Như 離ly 念niệm 。 向hướng 則tắc 心tâm 絕tuyệt 是thị 也dã 。
大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 惑hoặc 亂loạn 為vi 有hữu 為vi 無vô 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
如như 幻huyễn 無vô 計kế 著trước 相tương/tướng 。 若nhược 惑hoặc 亂loạn 有hữu 計kế 著trước 相tương/tướng 者giả 。 計kế 著trước 性tánh 不bất 可khả 滅diệt 。 緣duyên 起khởi 應ưng 如như 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 自tự 此thử 之chi 下hạ 問vấn 答đáp 有hữu 四tứ 。 初sơ 問vấn 惑hoặc 亂loạn 有hữu 無vô 因nhân 。 上thượng 以dĩ 惑hoặc 亂loạn 為vi 常thường 為vi 實thật 又hựu 以dĩ 為vi 妄vọng 想tưởng 。 然nhiên 則tắc 果quả 有hữu 耶da 果quả 無vô 耶da 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 如như 幻huyễn 無vô 計kế 著trước 相tương/tướng 者giả 。 意ý 謂vị 若nhược 言ngôn 妄vọng 法pháp 。 定định 有hữu 定định 無vô 。 則tắc 生sanh 計kế 著trước 。 性tánh 不bất 可khả 滅diệt 故cố 。 以dĩ 如như 幻huyễn 言ngôn 之chi 。 若nhược 不bất 能năng 了liễu 如như 幻huyễn 。 則tắc 緣duyên 起khởi 之chi 法pháp 。 同đồng 於ư 外ngoại 道đạo 。 邪tà 計kế 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。
大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 惑hoặc 亂loạn 如như 幻huyễn 者giả 。 復phục 當đương 與dữ 餘dư 惑hoặc 作tác 因nhân 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
非phi 幻huyễn 惑hoặc 因nhân 不bất 起khởi 過quá 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 幻huyễn 不bất 起khởi 過quá 。 無vô 有hữu 妄vọng 想tưởng 。 大đại 慧tuệ 。 幻huyễn 者giả 從tùng 他tha 明minh 處xứ 生sanh 。 非phi 自tự 妄vọng 想tưởng 過quá 習tập 氣khí 處xứ 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 起khởi 過quá 。 大đại 慧tuệ 。 此thử 是thị 愚ngu 夫phu 心tâm 惑hoặc 計kế 著trước 。 非phi 聖thánh 賢hiền 也dã 。 此thử 問vấn 因nhân 答đáp 而nhi 起khởi 。 若nhược 以dĩ 惑hoặc 亂loạn 如như 幻huyễn 。 復phục 能năng 起khởi 過quá 與dữ 餘dư 惑hoặc 作tác 因nhân 而nhi 生sanh 法pháp 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 幻huyễn 非phi 惑hoặc 因nhân 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 幻huyễn 不bất 起khởi 過quá 故cố 。 二nhị 無vô 妄vọng 想tưởng 故cố 。 三tam 從tùng 明minh 處xứ 生sanh 故cố 。 明minh 處xứ 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 明minh 咒chú 謂vị 幻huyễn 從tùng 咒chú 術thuật 而nhi 生sanh 。 非phi 自tự 分phân 別biệt 過quá 習tập 而nhi 起khởi 。 然nhiên 此thử 三tam 義nghĩa 皆giai 明minh 幻huyễn 不bất 起khởi 惡ác 非phi 妄vọng 法pháp 因nhân 。 若nhược 分phân 別biệt 妄vọng 惑hoặc 起khởi 過quá 。 乃nãi 是thị 凡phàm 夫phu 。 故cố 曰viết 非phi 聖thánh 賢hiền 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
聖thánh 不bất 見kiến 惑hoặc 亂loạn 。 中trung 間gian 亦diệc 無vô 實thật 。
中trung 間gian 若nhược 真chân 實thật 。 惑hoặc 亂loạn 即tức 真chân 實thật 。
捨xả 離ly 一nhất 切thiết 惑hoặc 。 若nhược 有hữu 相tương 生sanh 者giả 。
是thị 亦diệc 為vi 惑hoặc 亂loạn 。 不bất 淨tịnh 猶do 如như 翳ế 。
前tiền 四tứ 句cú 明minh 大Đại 乘Thừa 聖thánh 智trí 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 惑hoặc 亂loạn 妄vọng 法pháp 乃nãi 。 凡phàm 夫phu 境cảnh 界giới 。 佛Phật 眼nhãn 見kiến 之chi 無vô 非phi 真chân 實thật 。 而nhi 此thử 真chân 實thật 亦diệc 非phi 實thật 體thể 。 離ly 此thử 空không 有hữu 。 是thị 為vi 真chân 實thật 。 良lương 由do 聖thánh 智trí 了liễu 達đạt 妄vọng 法pháp 。 即tức 是thị 真chân 實thật 故cố 也dã 。 後hậu 四tứ 句cú 明minh 小tiểu 智trí 離ly 妄vọng 顯hiển 真chân 。 於ư 真chân 著trước 相tương/tướng 亦diệc 為vi 惑hoặc 亂loạn 。 如như 目mục 有hữu 翳ế 見kiến 為vi 不bất 淨tịnh 也dã 。
楞Lăng 伽Già 阿A 跋Bạt 多Đa 羅La 寶Bảo 經Kinh 註Chú 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị (# 上thượng )#
楞Lăng 伽Già 阿A 跋Bạt 多Đa 羅La 寶Bảo 經Kinh 註Chú 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị (# 下hạ )#
宋tống 求cầu 那na 跋bạt 多đa 羅la 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
大đại 明minh 天thiên 界giới 善thiện 世thế 禪thiền 寺tự 住trụ 持trì (# 臣thần )# 僧Tăng (# 宗tông 泐# )# 演diễn 福phước 講giảng 寺tự 住trụ 持trì (# 臣thần )# 僧Tăng (# 如như 玘# )# 奉phụng 。 詔chiếu 同đồng 註chú 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 非phi 幻huyễn 無vô 有hữu 相tương 似tự 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 為vi 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 計kế 著trước 。 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 為vi 異dị 相tướng 計kế 著trước 。 若nhược 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 計kế 著trước 。 言ngôn 一nhất 切thiết 性tánh 如như 幻huyễn 者giả 。
世Thế 尊Tôn 。 有hữu 性tánh 不bất 如như 幻huyễn 者giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 色sắc 種chủng 種chủng 相tương/tướng 非phi 因nhân 。
世Thế 尊Tôn 。 無vô 有hữu 因nhân 色sắc 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 現hiện 如như 幻huyễn 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 故cố 無vô 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 計kế 著trước 。 相tương 似tự 性tánh 如như 幻huyễn 。 上thượng 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 佛Phật 恐khủng 大đại 慧tuệ 疑nghi 何hà 獨độc 以dĩ 幻huyễn 為ví 喻dụ 。 故cố 復phục 告cáo 云vân 。 非phi 假giả 幻huyễn 喻dụ 諸chư 法pháp 。 更cánh 無vô 有hữu 可khả 相tương 似tự 者giả 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 也dã 。 此thử 第đệ 三tam 問vấn 中trung 。 意ý 謂vị 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 為vi 執chấp 著trước 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 如như 幻huyễn 耶da 。 為vi 不bất 執chấp 著trước 諸chư 相tướng 而nhi 言ngôn 如như 幻huyễn 耶da 。 若nhược 執chấp 著trước 幻huyễn 相tương/tướng 。 言ngôn 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 者giả 。 未vị 必tất 諸chư 法pháp 皆giai 如như 幻huyễn 也dã 。 故cố 曰viết 有hữu 性tánh 不bất 如như 幻huyễn 者giả 。 性tánh 即tức 法pháp 也dã 。 又hựu 徵trưng 難nạn/nan 者giả 意ý 謂vị 若nhược 概khái 言ngôn 之chi 。 凡phàm 諸chư 色sắc 相tướng 應ưng 無vô 別biệt 因nhân 。 然nhiên 世thế 間gian 未vị 有hữu 有hữu 因nhân 之chi 色sắc 皆giai 如như 幻huyễn 者giả 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 結kết 難nạn/nan 如như 文văn 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
非phi 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 計kế 著trước 。 相tương 似tự 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 大đại 慧tuệ 。 然nhiên 不bất 實thật 一nhất 切thiết 法pháp 速tốc 滅diệt 如như 電điện 。 是thị 則tắc 如như 幻huyễn 。 大đại 慧tuệ 。 譬thí 如như 電điện 光quang 剎sát 那na 頃khoảnh 現hiện 現hiện 已dĩ 即tức 滅diệt 。 非phi 愚ngu 夫phu 現hiện 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 性tánh 。 自tự 妄vọng 想tưởng 自tự 共cộng 相tương 。 觀quán 察sát 無vô 性tánh 非phi 現hiện 色sắc 相tướng 計kế 著trước 。 答đáp 中trung 言ngôn 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 者giả 。 正chánh 非phi 計kế 著trước 幻huyễn 相tương/tướng 。 直trực 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 實thật 速tốc 滅diệt 如như 電điện 。 乃nãi 如như 幻huyễn 耳nhĩ 。 又hựu 以dĩ 喻dụ 顯hiển 電điện 光quang 剎sát 那na 起khởi 滅diệt 之chi 速tốc 。 惟duy 聖thánh 智trí 乃nãi 知tri 。 非phi 愚ngu 夫phu 所sở 覺giác 現hiện 相tướng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 下hạ 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 依y 自tự 分phân 別biệt 自tự 共cộng 相tương 現hiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 不bất 能năng 觀quán 察sát 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 而nhi 妄vọng 計kế 著trước 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
非phi 幻huyễn 無vô 有hữu 譬thí 。 說thuyết 法Pháp 性tánh 如như 幻huyễn 。
不bất 實thật 速tốc 如như 電điện 。 是thị 故cố 說thuyết 如như 幻huyễn 。
上thượng 二nhị 句cú 答đáp 非phi 幻huyễn 無vô 以dĩ 喻dụ 諸chư 法pháp 。 下hạ 二nhị 句cú 答đáp 幻huyễn 相tương/tướng 如như 電điện 。
大đại 慧tuệ 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 性tánh 無vô 生sanh 。 及cập 如như 幻huyễn 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 前tiền 後hậu 所sở 說thuyết 。 自tự 相tương 違vi 耶da 。 說thuyết 無vô 生sanh 性tánh 如như 幻huyễn 。 此thử 第đệ 四tứ 問vấn 。 謂vị 佛Phật 既ký 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 生sanh 是thị 無vô 。 又hựu 云vân 如như 幻huyễn 是thị 有hữu 。 豈khởi 非phi 有hữu 無vô 相tướng 違vi 耶da 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
非phi 我ngã 說thuyết 無vô 生sanh 性tánh 如như 幻huyễn 前tiền 後hậu 相tương 違vi 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 生sanh 無vô 生sanh 覺giác 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 有hữu 非phi 有hữu 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 無vô 生sanh 現hiện 。 大đại 慧tuệ 。 非phi 我ngã 前tiền 後hậu 說thuyết 相tương 違vi 過quá 。 然nhiên 壞hoại 外ngoại 道đạo 因nhân 生sanh 故cố 。 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 性tánh 無vô 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 外ngoại 道đạo 癡si 聚tụ 。 欲dục 令linh 有hữu 無vô 有hữu 生sanh 。 非phi 自tự 妄vọng 想tưởng 種chủng 種chủng 計kế 著trước 緣duyên 。 大đại 慧tuệ 。 我ngã 非phi 有hữu 無vô 有hữu 生sanh 。 是thị 故cố 我ngã 以dĩ 無vô 生sanh 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 佛Phật 答đáp 非phi 我ngã 說thuyết 有hữu 相tương 違vi 所sở 以dĩ 下hạ 。 徵trưng 釋thích 。 生sanh 無vô 生sanh 者giả 。 言ngôn 我ngã 了liễu 於ư 生sanh 即tức 是thị 無vô 生sanh 。 唯duy 是thị 自tự 心tâm 之chi 所sở 現hiện 故cố 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 一nhất 切thiết 外ngoại 法pháp 。 其kỳ 性tánh 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 故cố 。 我ngã 說thuyết 無vô 生sanh 。 此thử 總tổng 答đáp 也dã 。 別biệt 答đáp 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 為vi 壞hoại 外ngoại 道đạo 因nhân 生sanh 。 如như 彼bỉ 計kế 種chủng 種chủng 異dị 因nhân 有hữu 生sanh 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 性tánh 無vô 生sanh 。 二nhị 為vi 破phá 外ngoại 道đạo 計kế 有hữu 無vô 生sanh 。 非phi 自tự 執chấp 著trước 妄vọng 想tưởng 為vi 緣duyên 。 又hựu 告cáo 大đại 慧tuệ 云vân 。 我ngã 非phi 有hữu 無vô 者giả 。 謂vị 離ly 有hữu 無vô 之chi 見kiến 故cố 。 我ngã 以dĩ 無vô 生sanh 之chi 說thuyết 。 而nhi 說thuyết 無vô 生sanh 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 說thuyết 性tánh 者giả 為vi 攝nhiếp 受thọ 生sanh 死tử 故cố 。 壞hoại 無vô 見kiến 斷đoạn 見kiến 故cố 。 為vi 我ngã 弟đệ 子tử 攝nhiếp 受thọ 種chủng 種chủng 業nghiệp 受thọ 生sanh 處xứ 故cố 。 以dĩ 性tánh 聲thanh 說thuyết 攝nhiếp 受thọ 生sanh 死tử 。 說thuyết 性tánh 者giả 下hạ 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 說thuyết 諸chư 法pháp 者giả 為vi 令linh 弟đệ 子tử 知tri 依y 諸chư 業nghiệp 攝nhiếp 受thọ 生sanh 死tử 。 遮già 其kỳ 有hữu 無vô 斷đoạn 滅diệt 見kiến 故cố 。 為vi 我ngã 弟đệ 子tử 下hạ 。 為vi 令linh 弟đệ 子tử 知tri 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 性tánh 聲thanh 者giả 。 性tánh 即tức 法pháp 聲thanh 即tức 說thuyết 。 言ngôn 以dĩ 法pháp 說thuyết 說thuyết 攝nhiếp 受thọ 生sanh 死tử 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 說thuyết 幻huyễn 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 。 為vi 離ly 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 故cố 。 墮đọa 愚ngu 夫phu 惡ác 見kiến 相tương/tướng 希hy 望vọng 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 壞hoại 因nhân 所sở 作tác 生sanh 。 緣duyên 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 。 說thuyết 幻huyễn 夢mộng 自tự 性tánh 相tướng 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 令linh 愚ngu 夫phu 惡ác 見kiến 希hy 望vọng 。 計kế 著trước 自tự 及cập 他tha 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。 實thật 處xứ 見kiến 作tác 不bất 正chánh 論luận 。 大đại 慧tuệ 。 如như 實thật 處xứ 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 謂vị 超siêu 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 。 說thuyết 幻huyễn 性tánh 下hạ 釋thích 說thuyết 幻huyễn 義nghĩa 。 一nhất 為vi 之chi 性tánh 離ly 故cố 。 以dĩ 知tri 幻huyễn 性tánh 即tức 離ly 自tự 性tánh 。 圓viên 覺giác 云vân 。 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 是thị 也dã 。 二nhị 為vi 破phá 愚ngu 夫phu 取thủ 著trước 相tương/tướng 。 此thử 復phục 有hữu 三tam 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 一nhất 也dã 。 壞hoại 正chánh 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 二nhị 也dã 。 緣duyên 自tự 性tánh 相tướng 作tác 實thật 有hữu 計kế 著trước 三tam 也dã 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。 之chi 相tướng 破phá 之chi 。 不bất 令linh 愚ngu 夫phu 下hạ 。 結kết 過quá 顯hiển 德đức 。 於ư 如như 實thật 處xứ 作tác 不bất 正chánh 論luận 。 結kết 過quá 也dã 。 不bất 正chánh 論luận 即tức 自tự 他tha 性tánh 計kế 戲hí 論luận 也dã 。 又hựu 如như 實thật 處xứ 下hạ 。 是thị 顯hiển 德đức 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 如như 實thật 處xứ 者giả 。 謂vị 能năng 了liễu 達đạt 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
無vô 生sanh 作tác 非phi 性tánh 。 有hữu 性tánh 攝nhiếp 生sanh 死tử 。
觀quán 察sát 如như 幻huyễn 等đẳng 。 於ư 相tương/tướng 不bất 妄vọng 想tưởng 。
無vô 生sanh 作tác 非phi 性tánh 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 無vô 作tác 故cố 無vô 生sanh 。 謂vị 諸chư 法pháp 性tánh 本bổn 無vô 。 生sanh 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 。 有hữu 性tánh 攝nhiếp 生sanh 死tử 。 頌tụng 上thượng 依y 業nghiệp 說thuyết 生sanh 死tử 也dã 。 以dĩ 如như 幻huyễn 觀quán 之chi 。 則tắc 離ly 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 當đương 說thuyết 名danh 句cú 形hình 身thân 相tướng 。 善thiện 觀quán 名danh 句cú 形hình 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 隨tùy 入nhập 義nghĩa 句cú 形hình 身thân 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 覺giác 已dĩ 。 覺giác 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 名danh 身thân 者giả 。 謂vị 若nhược 依y 事sự 立lập 名danh 。 是thị 名danh 名danh 身thân 。 句cú 身thân 者giả 謂vị 句cú 有hữu 義nghĩa 身thân 自tự 性tánh 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 。 是thị 名danh 句cú 身thân 。 形hình 身thân 者giả 。 謂vị 顯hiển 示thị 名danh 句cú 。 是thị 名danh 形hình 身thân 。 又hựu 形hình 身thân 者giả 。 謂vị 長trường 短đoản 高cao 下hạ 。 又hựu 句cú 身thân 者giả 。 謂vị 徑kính 跡tích 。 如như 象tượng 馬mã 人nhân 獸thú 等đẳng 所sở 行hành 徑kính 跡tích 。 得đắc 句cú 身thân 名danh 。 大đại 慧tuệ 。 名danh 及cập 形hình 者giả 。 謂vị 以dĩ 名danh 說thuyết 無vô 色sắc 四tứ 陰ấm 故cố 說thuyết 名danh 。 自tự 相tương/tướng 現hiện 故cố 說thuyết 形hình 。 是thị 名danh 名danh 句cú 形hình 身thân 。 說thuyết 名danh 句cú 形hình 身thân 相tướng 分phân 齊tề 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。 名danh 句cú 形hình 身thân 者giả 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 文văn 即tức 是thị 字tự 。 為vi 二nhị 所sở 依y 。 形hình 即tức 文văn 也dã 。 身thân 者giả 聚tụ 義nghĩa 。 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 者giả 。 如như 說thuyết 六lục 根căn 。 但đãn 云vân 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 之chi 名danh 而nhi 已dĩ 。 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 者giả 。 如như 云vân 眼nhãn 是thị 佛Phật 眼nhãn 法Pháp 眼nhãn 慧tuệ 眼nhãn 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 也dã 。 然nhiên 此thử 名danh 句cú 形hình 三Tam 身Thân 。 名danh 為vi 三tam 假giả 。 假giả 者giả 對đối 實thật 而nhi 言ngôn 。 則tắc 聲thanh 為vi 實thật 。 此thử 一nhất 實thật 三tam 假giả 。 乃nãi 能năng 詮thuyên 教giáo 體thể 。 今kim 但đãn 云vân 當đương 說thuyết 名danh 句cú 形hình 身thân 。 而nhi 不bất 言ngôn 一nhất 實thật 者giả 。 以dĩ 佛Phật 說thuyết 法pháp 之chi 聲thanh 即tức 一nhất 實thật 也dã 。 善thiện 觀quán 者giả 。 謂vị 當đương 善thiện 觀quán 察sát 。 名danh 句cú 形hình 身thân 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 即tức 達đạt 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 。 速tốc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 非phi 唯duy 自tự 覺giác 亦diệc 能năng 覺giác 他tha 也dã 。 已dĩ 上thượng 總tổng 釋thích 。 自tự 大đại 慧tuệ 下hạ 別biệt 解giải 。 謂vị 依y 事sự 立lập 名danh 者giả 。 即tức 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 也dã 。 句cú 有hữu 義nghĩa 身thân 者giả 。 即tức 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 也dã 。 凡phàm 句cú 以dĩ 詮thuyên 義nghĩa 差sai 別biệt 。 為vi 性tánh 故cố 。 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 不bất 相tương 混hỗn 濫lạm 。 是thị 身thân 句cú 之chi 功công 也dã 。 形hình 身thân 謂vị 顯hiển 示thị 。 名danh 句cú 者giả 。 即tức 由do 文văn 字tự 以dĩ 顯hiển 名danh 句cú 。 亦diệc 即tức 名danh 句cú 以dĩ 成thành 文văn 。 故cố 曰viết 文văn 即tức 是thị 字tự 。 為vi 二nhị 所sở 依y 。 又hựu 形hình 者giả 是thị 喻dụ 。 喻dụ 如như 人nhân 之chi 形hình 有hữu 長trường 短đoản 高cao 下hạ 。 文văn 之chi 長trường 短đoản 亦diệc 猶do 是thị 也dã 。 句cú 身thân 謂vị 徑kính 跡tích 者giả 。 如như 因nhân 跡tích 始thỉ 知tri 有hữu 象tượng 馬mã 等đẳng 所sở 行hành 。 猶do 尋tầm 句cú 而nhi 得đắc 義nghĩa 也dã 。 上thượng 乃nãi 以dĩ 形hình 句cú 對đối 言ngôn 。 若nhược 名danh 與dữ 形hình 相tướng 對đối 言ngôn 者giả 。 則tắc 如như 五ngũ 陰ấm 之chi 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 四tứ 陰ấm 無vô 色sắc 而nhi 有hữu 名danh 。 色sắc 陰ấm 自tự 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 故cố 說thuyết 有hữu 形hình 。 亦diệc 猶do 文văn 因nhân 義nghĩa 而nhi 顯hiển 也dã 。 佛Phật 之chi 說thuyết 此thử 名danh 句cú 形hình 身thân 。 是thị 示thị 學học 者giả 入nhập 理lý 之chi 門môn 。 理lý 由do 行hành 顯hiển 故cố 。 云vân 應ưng 當đương 修tu 學học 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
名danh 身thân 與dữ 句cú 身thân 。 及cập 形hình 身thân 差sai 別biệt 。
凡phàm 愚ngu 夫phu 計kế 著trước 。 如như 象tượng 溺nịch 深thâm 泥nê 。
文văn 字tự 性tánh 離ly 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 若nhược 隨tùy 文văn 起khởi 見kiến 過quá 同đồng 邪tà 外ngoại 。 如như 象tượng 溺nịch 深thâm 泥nê 。 可khả 不bất 戒giới 耶da 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 未vị 來lai 世thế 智trí 者giả 。 以dĩ 離ly 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 見kiến 相tương/tướng 我ngã 所sở 通thông 義nghĩa 。 問vấn 無vô 智trí 者giả 。 彼bỉ 即tức 答đáp 言ngôn 。 此thử 非phi 正chánh 問vấn 。 謂vị 色sắc 等đẳng 常thường 無vô 常thường 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 如như 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 行hành 相tương/tướng 所sở 相tương 求cầu 那na 所sở 求cầu 那na 造tạo 所sở 造tạo 見kiến 所sở 見kiến 塵trần 及cập 微vi 塵trần 修tu 與dữ 修tu 者giả 。 如như 是thị 比tỉ 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 。 如như 是thị 等đẳng 問vấn 而nhi 言ngôn 。 佛Phật 說thuyết 無vô 記ký 止chỉ 論luận 。 非phi 彼bỉ 癡si 人nhân 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。 謂vị 聞văn 慧tuệ 不bất 具cụ 故cố 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 令linh 彼bỉ 離ly 恐khủng 怖bố 句cú 故cố 。 說thuyết 言ngôn 無vô 記ký 不bất 為vi 記ký 說thuyết 。 又hựu 止chỉ 外ngoại 道đạo 見kiến 論luận 故cố 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 佛Phật 說thuyết 離ly 四tứ 句cú 本bổn 令linh 歸quy 正chánh 故cố 語ngữ 大đại 慧tuệ 。 未vị 來lai 世thế 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 以dĩ 離ly 四tứ 句cú 相tương 問vấn 彼bỉ 世thế 人nhân 。 意ý 示thị 入nhập 道đạo 之chi 門môn 。 彼bỉ 無vô 智trí 人nhân 不bất 達đạt 此thử 意ý 。 乃nãi 答đáp 云vân 。 此thử 非phi 正chánh 論luận 。 謂vị 色sắc 等đẳng 者giả 。 言ngôn 約ước 陰ấm 入nhập 界giới 等đẳng 諸chư 法pháp 上thượng 。 而nhi 分phần/phân 常thường 無vô 常thường 異dị 不bất 異dị 等đẳng 四tứ 句cú 也dã 。 如như 是thị 涅Niết 槃Bàn 諸chư 行hành 者giả 。 行hành 即tức 能năng 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 之chi 行hành 。 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 能năng 依y 所sở 依y 能năng 造tạo 所sở 造tạo 能năng 見kiến 所sở 見kiến 塵trần 及cập 微vi 塵trần 。 謂vị 泥nê 團đoàn 微vi 塵trần 也dã 。 修tu 與dữ 修tu 者giả 即tức 人nhân 法pháp 也dã 。 如như 是thị 比tỉ 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 者giả 。 言ngôn 上thượng 相tương 對đối 二nhị 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 下hạ 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 如như 是thị 不bất 可khả 。 記ký 事sự 次thứ 第đệ 而nhi 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 此thử 。 當đương 止chỉ 記ký 答đáp 。 愚ngu 夫phu 無vô 智trí 非phi 所sở 能năng 知tri 。 佛Phật 欲dục 令linh 其kỳ 離ly 驚kinh 怖bố 處xứ 。 不bất 為vi 記ký 說thuyết 。
大đại 慧tuệ 。 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 謂vị 命mạng 即tức 是thị 身thân 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 記ký 論luận 。 大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 愚ngu 癡si 於ư 因nhân 作tác 無vô 記ký 論luận 。 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 。 我ngã 所sở 說thuyết 者giả 。 離ly 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 止chỉ 彼bỉ 。 大đại 慧tuệ 。 若nhược 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 計kế 著trước 者giả 。 不bất 知tri 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 故cố 止chỉ 彼bỉ 。 大đại 慧tuệ 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 以dĩ 四tứ 種chủng 記ký 論luận 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 大đại 慧tuệ 。 止chỉ 記ký 論luận 者giả 。 我ngã 時thời 時thời 說thuyết 。 為vi 根căn 未vị 熟thục 不bất 為vi 熟thục 者giả 。 止chỉ 外ngoại 道đạo 見kiến 論luận 者giả 。 隨tùy 語ngữ 生sanh 解giải 執chấp 為vi 見kiến 論luận 故cố 。 皆giai 止chỉ 而nhi 不bất 說thuyết 。 俾tỉ 思tư 之chi 而nhi 自tự 得đắc 。 命mạng 即tức 身thân 者giả 。 以dĩ 外ngoại 道đạo 計kế 即tức 陰ấm 是thị 我ngã 離ly 陰ấm 是thị 我ngã 故cố 。 說thuyết 身thân 命mạng 為vi 一nhất 異dị 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。 名danh 無vô 記ký 論luận 。 於ư 因nhân 作tác 無vô 記ký 論luận 者giả 。 計kế 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 是thị 為vi 無vô 記ký 。 然nhiên 佛Phật 所sở 說thuyết 者giả 。 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 云vân 何hà 止chỉ 彼bỉ 者giả 。 謂vị 何hà 不bất 直trực 作tác 如như 是thị 而nhi 說thuyết 以dĩ 曉hiểu 之chi 。 而nhi 止chỉ 之chi 者giả 何hà 耶da 但đãn 為vi 彼bỉ 執chấp 著trước 能năng 取thủ 所sở 取thủ 不bất 知tri 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 故cố 止chỉ 之chi 也dã 四tứ 種chủng 論luận 如như 後hậu 文văn 。 止chỉ 論luận 是thị 其kỳ 一nhất 也dã 。 不bất 唯duy 止chỉ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 為vi 根căn 未vị 熟thục 者giả 。
時thời 復phục 說thuyết 之chi 耳nhĩ 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 所sở 作tác 因nhân 緣duyên 不bất 生sanh 。 無vô 作tác 者giả 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 大đại 慧tuệ 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 性tánh 離ly 自tự 性tánh 。 以dĩ 自tự 覺giác 觀quán 時thời 。 自tự 共cộng 性tánh 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 法pháp 不bất 可khả 持trì 。 來lai 不bất 可khả 持trì 去khứ 。 以dĩ 自tự 共cộng 相tương 欲dục 持trì 來lai 無vô 所sở 來lai 欲dục 持trì 去khứ 無vô 所sở 去khứ 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 持trì 來lai 去khứ 。 大đại 慧tuệ 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 不bất 滅diệt 。 謂vị 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 無vô 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 滅diệt 。 大đại 慧tuệ 何hà 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 。 謂vị 相tương/tướng 起khởi 無vô 常thường 性tánh 。 是thị 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 。 大đại 慧tuệ 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 。 謂vị 相tương/tướng 起khởi 無vô 生sanh 性tánh 。 無vô 常thường 常thường 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 下hạ 。 明minh 不bất 生sanh 句cú 有hữu 一nhất 意ý 。 一nhất 離ly 所sở 作tác 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 生sanh 。 二nhị 離ly 自tự 共cộng 性tánh 相tướng 故cố 不bất 生sanh 也dã 。 不bất 可khả 持trì 來lai 下hạ 。 以dĩ 事sự 言ngôn 之chi 非phi 無vô 去khứ 來lai 。 但đãn 以dĩ 四tứ 句cú 求cầu 自tự 共cộng 相tương 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 見kiến 有hữu 去khứ 來lai 之chi 跡tích 。 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 來lai 者giả 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 去khứ 者giả 亦diệc 無vô 所sở 至chí 。 此thử 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 也dã 。 諸chư 法pháp 不bất 滅diệt 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 無vô 性tánh 相tướng 。 豈khởi 有hữu 滅diệt 乎hồ 。 常thường 無vô 常thường 句cú 約ước 情tình 理lý 言ngôn 。 若nhược 以dĩ 情tình 見kiến 相tương/tướng 相tương/tướng 遷thiên 流lưu 。 故cố 云vân 相tương/tướng 起khởi 無vô 常thường 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 法pháp 法pháp 即tức 性tánh 。 故cố 云vân 相tương/tướng 起khởi 無vô 生sanh 。 此thử 無vô 常thường 即tức 常thường 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
記ký 論luận 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 向hướng 反phản 詰cật 問vấn 。
分phân 別biệt 及cập 止chỉ 論luận 。 以dĩ 制chế 諸chư 外ngoại 道đạo 。
有hữu 及cập 非phi 有hữu 生sanh 。 僧Tăng 佉khư 毘tỳ 舍xá 師sư 。
一nhất 切thiết 悉tất 無vô 記ký 。 彼bỉ 如như 是thị 顯hiển 示thị 。
正chánh 覺giác 所sở 分phân 別biệt 。 自tự 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。
以dĩ 離ly 於ư 言ngôn 說thuyết 。 故cố 說thuyết 離ly 自tự 性tánh 。
此thử 四tứ 種chủng 論luận 。 言ngôn 一nhất 向hướng 曰viết 直trực 答đáp 。 謂vị 隨tùy 問vấn 而nhi 答đáp 也dã 。 反phản 詰cật 問vấn 亦diệc 曰viết 反phản 質chất 。 謂vị 反phản 質chất 所sở 問vấn 也dã 。 分phân 別biệt 。 謂vị 詳tường 辯biện 而nhi 答đáp 也dã 。 止chỉ 論luận 謂vị 置trí 而nhi 不bất 答đáp 也dã 。 制chế 諸chư 外ngoại 道đạo 。 多đa 用dụng 止chỉ 論luận 有hữu 及cập 非phi 有hữu 生sanh 者giả 。 謂vị 數số 論luận 計kế 有hữu 勝thắng 論luận 計kế 無vô 。 僧Tăng 佉khư 者giả 數số 論luận 也dã 。 毘tỳ 舍xá 者giả 勝thắng 論luận 也dã 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 皆giai 無vô 記ký 論luận 所sở 攝nhiếp 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 計kế 不bất 出xuất 有hữu 無vô 。 故cố 云vân 彼bỉ 如như 是thị 顯hiển 示thị 。 以dĩ 正chánh 智trí 觀quán 之chi 。 求cầu 其kỳ 性tánh 相tướng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 言ngôn 說thuyết 乎hồ 。
爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 諸chư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 趣thú 差sai 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 解giải 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 趣thú 差sai 別biệt 通thông 相tương 及cập 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 阿A 羅La 漢Hán 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 知tri 已dĩ 。 如như 是thị 如như 是thị 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 謂vị 二nhị 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 及cập 二nhị 障chướng 淨tịnh 度độ 諸chư 地địa 相tương/tướng 。 究cứu 竟cánh 通thông 達đạt 。 得đắc 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 究cứu 竟cánh 境cảnh 界giới 。 如như 眾chúng 色sắc 摩ma 尼ni 善thiện 。 能năng 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 境cảnh 界giới 無vô 盡tận 身thân 財tài 。 攝nhiếp 養dưỡng 一nhất 切thiết 。 大đại 慧tuệ 是thị 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 請thỉnh 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 者giả 何hà 。 蓋cái 菩Bồ 薩Tát 有hữu 自tự 行hành 化hóa 他tha 不bất 同đồng 。 自tự 行hành 則tắc 唯duy 趣thú 極cực 果quả 。 化hóa 他tha 則tắc 法pháp 須tu 遍biến 至chí 故cố 。 為vi 眾chúng 請thỉnh 說thuyết 四Tứ 果Quả 之chi 法pháp 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 此thử 云vân 預dự 流lưu 。 初sơ 果quả 也dã 。 又hựu 言ngôn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 趣thú 者giả 。 趣thú 即tức 趣thú 向hướng 。 謂vị 初sơ 果quả 向hướng 也dã 。 差sai 別biệt 通thông 相tương/tướng 者giả 。 通thông 即tức 同đồng 也dã 。 謂vị 分phân 別biệt 同đồng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 也dã 。 及cập 二nhị 果quả 三tam 果quả 四Tứ 果Quả 。 修tu 行hành 方phương 便tiện 之chi 相tướng 皆giai 得đắc 善thiện 解giải 。 分phân 別biệt 知tri 已dĩ 。 如như 是thị 如như 是thị 者giả 。 謂vị 如như 是thị 分phân 別biệt 。 如như 是thị 而nhi 知tri 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 此thử 四tứ 法Pháp 。 令linh 其kỳ 證chứng 得đắc 二nhị 無vô 我ngã 相tương/tướng 淨tịnh 除trừ 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 。 於ư 諸chư 地địa 相tương/tướng 漸tiệm 次thứ 通thông 達đạt 。 獲hoạch 於ư 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 境cảnh 界giới 。 以dĩ 法Pháp 身thân 法Pháp 財tài 。 利lợi 物vật 無vô 盡tận 。 如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 以dĩ 寶bảo 濟tế 人nhân 之chi 無vô 匱quỹ 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 善thiện 哉tai 世Thế 尊Tôn 。 唯dụy 然nhiên 聽thính 受thọ 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
有hữu 三tam 種chủng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 為vi 三tam 。 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。 下hạ 者giả 。 極cực 七thất 有hữu 生sanh 。 中trung 者giả 三tam 五ngũ 有hữu 生sanh 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 者giả 即tức 彼bỉ 生sanh 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 初sơ 果quả 中trung 。 言ngôn 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 三tam 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 根căn 性tánh 利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 極cực 七thất 有hữu 生sanh 者giả 。 謂vị 極cực 鈍độn 下hạ 根căn 。 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 證chứng 初sơ 果quả 。 後hậu 進tiến 斷đoạn 思tư 惑hoặc 欲dục 界giới 中trung 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 。 具cụ 經kinh 七thất 反phản 生sanh 死tử 。 方phương 斷đoạn 此thử 惑hoặc 取thủ 證chứng 三tam 果quả 。 七thất 反phản 者giả 。 謂vị 人nhân 中trung 七thất 生sanh 天thiên 中trung 七thất 生sanh 中trung 陰ấm 中trung 十thập 四tứ 。 生sanh 合hợp 二nhị 十thập 八bát 。 生sanh 今kim 言ngôn 七thất 反phản 者giả 。 從tùng 略lược 也dã 。 三tam 五ngũ 有hữu 生sanh 者giả 。 謂vị 中trung 根căn 之chi 人nhân 證chứng 初sơ 果quả 。 後hậu 三tam 生sanh 或hoặc 五ngũ 生sanh 。 斷đoạn 此thử 惑hoặc 盡tận 取thủ 證chứng 三tam 果quả 。 即tức 彼bỉ 生sanh 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 上thượng 根căn 之chi 人nhân 。 得đắc 初sơ 果quả 已dĩ 。 即tức 於ư 當đương 生sanh 超siêu 至chí 四Tứ 果Quả 。 而nhi 入nhập 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 也dã 。
此thử 三tam 種chủng 有hữu 三tam 結kết 下hạ 中trung 上thượng 。 云vân 何hà 三tam 結kết 。 謂vị 身thân 見kiến 疑nghi 戒giới 取thủ 。 是thị 三tam 結kết 差sai 別biệt 。 上thượng 上thượng 昇thăng 進tiến 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 三tam 結kết 正chánh 當đương 初sơ 果quả 所sở 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 與dữ 八bát 十thập 八bát 使sử 。 廣quảng 略lược 之chi 異dị 耳nhĩ 。 言ngôn 亦diệc 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 者giả 。 以dĩ 結kết 惑hoặc 從tùng 人nhân 根căn 性tánh 。 而nhi 分phân 為vi 三tam 也dã 。 上thượng 上thượng 昇thăng 進tiến 等đẳng 者giả 。 於ư 此thử 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 果Quả 。 合hợp 有hữu 三tam 斷đoạn 四tứ 超siêu 。 言ngôn 上thượng 上thượng 者giả 。 約ước 大đại 超siêu 根căn 性tánh 而nhi 說thuyết 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 身thân 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 俱câu 生sanh 及cập 妄vọng 想tưởng 。 如như 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 。 譬thí 如như 依y 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 自tự 性tánh 計kế 著trước 生sanh 。 以dĩ 彼bỉ 非phi 有hữu 。 非phi 無vô 非phi 有hữu 無vô 無vô 實thật 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 故cố 。 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 自tự 性tánh 相tướng 計kế 著trước 。 如như 熟thục 時thời 焰diễm 鹿lộc 渴khát 水thủy 想tưởng 。 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 妄vọng 想tưởng 身thân 見kiến 。 彼bỉ 以dĩ 人nhân 無vô 我ngã 攝nhiếp 受thọ 無vô 性tánh 。 斷đoạn 除trừ 久cửu 遠viễn 無vô 知tri 計kế 著trước 。 身thân 見kiến 者giả 。 彼bỉ 於ư 五ngũ 陰ấm 身thân 作tác 主chủ 宰tể 見kiến 。 此thử 分phần/phân 二nhị 種chủng 。 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 見kiến 與dữ 身thân 俱câu 生sanh 。 如như 前tiền 身thân 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 復phục 依y 見kiến 而nhi 起khởi 。 如như 後hậu 邊biên 見kiến 。 故cố 曰viết 如như 緣duyên 起khởi 等đẳng 。 謂vị 依y 緣duyên 起khởi 故cố 。 起khởi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 以dĩ 彼bỉ 非phi 有hữu 下hạ 。 正chánh 釋thích 上thượng 妄vọng 想tưởng 身thân 見kiến 。 以dĩ 本bổn 非phi 四tứ 見kiến 而nhi 有hữu 四tứ 見kiến 。 則tắc 是thị 無vô 實thật 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 如như 彼bỉ 緣duyên 起khởi 。 而nhi 愚ngu 夫phu 以dĩ 妄vọng 想tưởng 故cố 。 起khởi 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 自tự 性tánh 計kế 著trước 。 故cố 譬thí 之chi 。 如như 熟thục 時thời 焰diễm 非phi 水thủy 謂vị 水thủy 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 彼bỉ 以dĩ 人nhân 無vô 我ngã 攝nhiếp 受thọ 無vô 性tánh 者giả 。 即tức 初sơ 果quả 向hướng 人nhân 。 以dĩ 人nhân 無vô 我ngã 觀quán 。 了liễu 本bổn 無vô 性tánh 故cố 其kỳ 惑hoặc 即tức 斷đoạn 。 言ngôn 無vô 知tri 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 俱câu 生sanh 者giả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 身thân 見kiến 自tự 他tha 身thân 等đẳng 四tứ 陰ấm 。 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 色sắc 生sanh 造tạo 及cập 所sở 造tạo 故cố 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 相tương/tướng 故cố 。 大đại 種chủng 及cập 色sắc 不bất 集tập 故cố 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 觀quán 有hữu 無vô 品phẩm 不bất 現hiện 身thân 見kiến 則tắc 斷đoạn 。 如như 是thị 身thân 見kiến 斷đoạn 貪tham 則tắc 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 身thân 見kiến 相tương/tướng 。 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 者giả 。 初sơ 果quả 人nhân 觀quán 察sát 自tự 他tha 之chi 身thân 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 四tứ 陰ấm 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 色sắc 由do 四tứ 大đại 種chủng 生sanh 。 造tạo 及cập 所sở 造tạo 即tức 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 謂vị 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 陰ấm 。 展triển 轉chuyển 者giả 。 即tức 四tứ 大đại 互hỗ 相tương 因nhân 也dã 。 不bất 集tập 者giả 。 謂vị 大đại 種chủng 與dữ 色sắc 。 性tánh 無vô 和hòa 合hợp 。 如như 是thị 觀quán 之chi 五ngũ 陰ấm 有hữu 無vô 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 孰thục 為vi 身thân 見kiến 。 故cố 曰viết 有hữu 無vô 品phẩm 不bất 現hiện 。 身thân 見kiến 既ký 斷đoạn 貪tham 亦diệc 不bất 生sanh 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 疑nghi 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 得đắc 法Pháp 善thiện 見kiến 相tương/tướng 故cố 。 及cập 先tiên 二nhị 種chủng 身thân 見kiến 妄vọng 想tưởng 斷đoạn 故cố 。 疑nghi 法pháp 不bất 生sanh 。 不bất 於ư 餘dư 處xứ 起khởi 大đại 師sư 見kiến 為vi 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 是thị 名danh 疑nghi 相tương/tướng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斷đoạn 。 此thử 疑nghi 相tương/tướng 中trung 。 謂vị 初sơ 果quả 人nhân 。 於ư 四Tứ 諦Đế 法pháp 諦đế 了liễu 無vô 惑hoặc 即tức 善thiện 見kiến 相tương/tướng 。 及cập 前tiền 二nhị 種chủng 身thân 見kiến 分phân 別biệt 斷đoạn 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 更cánh 不bất 生sanh 疑nghi 。 自tự 然nhiên 明minh 了liễu 邪tà 正chánh 。 不bất 復phục 餘dư 外ngoại 道đạo 處xứ 。 起khởi 大đại 師sư 想tưởng 。 為vi 淨tịnh 不bất 淨tịnh 者giả 。 不bất 於ư 佛Phật 處xứ 疑nghi 善thiện 不bất 善thiện 。 是thị 為vi 疑nghi 相tương/tướng 不bất 生sanh 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 戒giới 取thủ 者giả 。 云vân 何hà 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 不bất 取thủ 戒giới 。 謂vị 善thiện 見kiến 受thọ 生sanh 處xứ 苦khổ 相tương/tướng 故cố 。 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 大đại 慧tuệ 取thủ 者giả 。 謂vị 愚ngu 夫phu 決quyết 定định 受thọ 習tập 苦khổ 行hạnh 。 為vi 眾chúng 具cụ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 求cầu 受thọ 生sanh 。 彼bỉ 則tắc 不bất 取thủ 。 除trừ 迴hồi 向hướng 自tự 覺giác 勝thắng 離ly 妄vọng 想tưởng 無vô 漏lậu 法pháp 相tướng 行hành 方phương 便tiện 受thọ 持trì 戒giới 支chi 。 是thị 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 取thủ 戒giới 相tương/tướng 斷đoạn 。 戒giới 取thủ 者giả 。 非phi 戒giới 為vi 戒giới 也dã 。 外ngoại 道đạo 邪tà 習tập 非phi 因nhân 計kế 因nhân 。 如như 持trì 雞kê 狗cẩu 等đẳng 戒giới 是thị 也dã 。 初sơ 果quả 人nhân 不bất 取thủ 彼bỉ 戒giới 。 謂vị 善thiện 見kiến 彼bỉ 受thọ 報báo 苦khổ 相tương/tướng 徒đồ 勞lao 苦khổ 行hạnh 故cố 不bất 取thủ 也dã 。 愚ngu 夫phu 取thủ 者giả 。 以dĩ 五ngũ 欲dục 等đẳng 眾chúng 具cụ 為vì 樂lạc 故cố 求cầu 受thọ 生sanh 。 然nhiên 非phi 三tam 昧muội 之chi 樂lạc 。 雖tuy 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 其kỳ 實thật 何hà 有hữu 。 彼bỉ 初sơ 果quả 人nhân 不bất 取thủ 是thị 為vi 戒giới 。 非phi 無vô 自tự 己kỷ 所sở 持trì 之chi 戒giới 。 故cố 曰viết 除trừ 迴hồi 向hướng 自tự 覺giác 勝thắng 等đẳng 。 即tức 彼bỉ 所sở 修tu 戒giới 行hạnh 迴hồi 因nhân 向hướng 果quả 。 戒giới 支chi 者giả 。 支chi 謂vị 支chi 分phần/phân 。 如như 七thất 覺giác 支chi 及cập 五ngũ 支chi 戒giới 等đẳng 是thị 。 雖tuy 不bất 取thủ 乎hồ 彼bỉ 。 而nhi 取thủ 乎hồ 此thử 。 然nhiên 非phi 大Đại 乘Thừa 無vô 取thủ 之chi 戒giới 。 是thị 亦diệc 取thủ 也dã 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斷đoạn 三tam 結kết 貪tham 癡si 不bất 生sanh 。 若nhược 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 結kết 我ngã 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 應ưng 有hữu 二nhị 過quá 。 墮đọa 身thân 見kiến 及cập 諸chư 結kết 不bất 斷đoạn 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 眾chúng 多đa 貪tham 欲dục 。 彼bỉ 何hà 者giả 貪tham 斷đoạn 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
愛ái 樂nhạo 女nữ 人nhân 纏triền 綿miên 貪tham 著trước 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 身thân 口khẩu 惡ác 業nghiệp 。 受thọ 現hiện 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 種chủng 未vị 來lai 苦khổ 。 彼bỉ 則tắc 不bất 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 是thị 故cố 彼bỉ 斷đoạn 非phi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 貪tham 斷đoạn 。 言ngôn 三tam 結kết 者giả 。 見kiến 惑hoặc 也dã 。 因nhân 斷đoạn 此thử 見kiến 。 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 此thử 三tam 者giả 。 即tức 見kiến 惑hoặc 中trung 之chi 思tư 惑hoặc 也dã 。 言ngôn 二nhị 過quá 者giả 。 身thân 見kiến 本bổn 也dã 。 諸chư 結kết 末mạt 也dã 。 本bổn 既ký 不bất 除trừ 末mạt 何hà 由do 滅diệt 。 貪tham 有hữu 多đa 種chủng 。 特đặc 言ngôn 愛ái 樂nhạo 女nữ 人nhân 。 舉cử 其kỳ 重trọng/trùng 者giả 言ngôn 之chi 。 初sơ 果quả 人nhân 得đắc 三tam 昧muội 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 能năng 斷đoạn 比tỉ 欲dục 。 雖tuy 離ly 於ư 有hữu 猶do 著trước 於ư 空không 。 故cố 云vân 非phi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 貪tham 斷đoạn 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 斯Tư 陀Đà 含Hàm 相tương/tướng 。 謂vị 頓đốn 照chiếu 色sắc 相tướng 妄vọng 想tưởng 生sanh 相tương 見kiến 相tương/tướng 不bất 生sanh 。 善thiện 見kiến 禪thiền 趣thú 相tương/tướng 故cố 。 頓đốn 來lai 此thử 世thế 盡tận 苦khổ 際tế 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 名danh 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 此thử 明minh 二nhị 果quả 相tương/tướng 。 謂vị 照chiếu 了liễu 五ngũ 陰ấm 色sắc 相tướng 妄vọng 想tưởng 。 不bất 同đồng 初sơ 果quả 修tu 四tứ 行hành 觀quán 故cố 得đắc 頓đốn 名danh 。 生sanh 相tương/tướng 即tức 諸chư 結kết 。 見kiến 相tương/tướng 即tức 妄vọng 想tưởng 。 此thử 二nhị 不bất 生sanh 。 惟duy 無vô 漏lậu 智trí 加gia 修tu 禪thiền 定định 。 則tắc 善thiện 見kiến 禪thiền 趣thú 之chi 相tướng 。 進tiến 斷đoạn 欲dục 界giới 思tư 惑hoặc 。 至chí 盡tận 六lục 品phẩm 。 惟duy 餘dư 一nhất 生sanh 故cố 。 曰viết 頓đốn 來lai 此thử 世thế 。 盡tận 苦khổ 際tế 者giả 。 離ly 人nhân 中trung 生sanh 死tử 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 證chứng 二nhị 果quả 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 阿A 那Na 含Hàm 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 色sắc 相tướng 性tánh 非phi 性tánh 。 生sanh 見kiến 過quá 患hoạn 使sử 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 故cố 。 及cập 結kết 斷đoạn 故cố 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 此thử 三tam 果quả 人nhân 。 通thông 觀quán 三tam 世thế 色sắc 相tướng 皆giai 空không 。 非phi 性tánh 即tức 空không 也dã 。 離ly 有hữu 無vô 分phân 別biệt 過quá 患hoạn 。 故cố 云vân 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 結kết 斷đoạn 者giả 。 斷đoạn 欲dục 界giới 後hậu 三tam 品phẩm 思tư 惑hoặc 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 謂vị 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。 解giải 脫thoát 力lực 明minh 。 煩phiền 惱não 苦khổ 妄vọng 想tưởng 非phi 性tánh 故cố 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。 即tức 羅La 漢Hán 所sở 修tu 智trí 定định 。 解giải 脫thoát 力lực 明minh 。 即tức 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 力lực 即tức 神thần 通thông 明minh 乃nãi 三Tam 明Minh 也dã 。 以dĩ 是thị 照chiếu 了liễu 煩phiền 惱não 諸chư 苦khổ 分phân 別biệt 皆giai 空không 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 思tư 惑hoặc 淨tịnh 盡tận 。 證chứng 無Vô 學Học 果Quả 也dã 。
大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 三tam 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 說thuyết 何hà 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 世Thế 尊Tôn 為vi 說thuyết 寂tịch 靜tĩnh 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 。 為vì 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 方phương 便tiện 示thị 現hiện 阿A 羅La 漢Hán 。 為vi 佛Phật 化hóa 化hóa 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
得đắc 寂tịch 靜tĩnh 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 聲Thanh 聞Văn 非phi 餘dư 。 餘dư 者giả 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 及cập 佛Phật 化hóa 化hóa 。 巧xảo 方phương 便tiện 本bổn 願nguyện 故cố 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 示thị 現hiện 受thọ 生sanh 。 為vi 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 於ư 妄vọng 想tưởng 處xứ 。 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 謂vị 得đắc 果quả 得đắc 禪thiền 。 禪thiền 者giả 入nhập 禪thiền 悉tất 遠viễn 離ly 故cố 。 示thị 現hiện 得đắc 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 得đắc 果quả 相tương/tướng 。 說thuyết 名danh 得đắc 果quả 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 欲dục 超siêu 禪thiền 無vô 量lượng 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 當đương 離ly 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 相tương/tướng 。 大đại 慧tuệ 。 受thọ 想tưởng 正chánh 受thọ 。 超siêu 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 者giả 。 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 心tâm 量lượng 故cố 。 此thử 蕳# 羅La 漢Hán 名danh 相tướng 通thông 別biệt 。 通thông 則tắc 通thông 名danh 羅La 漢Hán 。 別biệt 則tắc 三tam 種chủng 不bất 同đồng 。 三tam 種chủng 中trung 一nhất 實thật 二nhị 權quyền 。 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 者giả 。 一nhất 實thật 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 示thị 現hiện 及cập 佛Phật 化hóa 化hóa 者giả 。 二nhị 權quyền 也dã 佛Phật 答đáp 謂vị 所sở 說thuyết 羅La 漢Hán 是thị 實thật 非phi 權quyền 。 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 乃nãi 三tam 乘thừa 之chi 一nhất 。 非phi 佛Phật 乘thừa 之chi 一nhất 也dã 。 巧xảo 方phương 便tiện 本bổn 願nguyện 者giả 。 即tức 餘dư 二nhị 種chủng 。 為vi 已dĩ 曾tằng 發phát 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 誓thệ 願nguyện 。 示thị 現hiện 羅La 漢Hán 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 會hội 。 而nhi 為vi 眷quyến 屬thuộc 也dã 。 於ư 妄vọng 想tưởng 眾chúng 生sanh 之chi 處xứ 。 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 同đồng 其kỳ 修tu 證chứng 。 故cố 曰viết 得đắc 果quả 得đắc 禪thiền 。 雖tuy 入nhập 於ư 禪thiền 而nhi 不bất 住trụ 禪thiền 。 亦diệc 隨tùy 心tâm 量lượng 示thị 現hiện 得đắc 果quả 。 而nhi 不bất 住trụ 於ư 果quả 。 二nhị 種chủng 權quyền 行hành 既ký 不bất 同đồng 於ư 實thật 行hạnh 。 又hựu 不bất 住trụ 果quả 住trụ 禪thiền 。 是thị 為vi 超siêu 禪thiền 。 故cố 示thị 超siêu 禪thiền 之chi 相tướng 。 令linh 其kỳ 捨xả 世thế 間gian 禪thiền 得đắc 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 。 世thế 間gian 禪thiền 。 謂vị 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 量lượng 四tứ 無vô 色sắc 定định 也dã 。 當đương 離ly 自tự 心tâm 者giả 。 心tâm 量lượng 既ký 極cực 即tức 是thị 如Như 來Lai 禪thiền 。 然nhiên 則tắc 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 豈khởi 非phi 超siêu 心tâm 量lượng 乎hồ 。 故cố 復phục 蕳# 云vân 不bất 然nhiên 。 以dĩ 其kỳ 取thủ 滅diệt 受thọ 想tưởng 亦diệc 是thị 心tâm 量lượng 故cố 。 須tu 一nhất 切thiết 捨xả 離ly 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 圓viên 覺giác 經kinh 所sở 謂vị 。 照chiếu 與dữ 照chiếu 者giả 。 同đồng 時thời 寂tịch 滅diệt 。 斯tư 得đắc 之chi 矣hĩ 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
諸chư 禪thiền 四tứ 無vô 量lượng 。 無vô 色sắc 三Tam 摩Ma 提Đề 。
一nhất 切thiết 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 心tâm 量lượng 彼bỉ 無vô 有hữu 。
須tu 陀đà 槃bàn 那na 果quả 。 往vãng 來lai 及cập 不bất 還hoàn 。
及cập 與dữ 阿A 羅La 漢Hán 。 斯tư 等đẳng 心tâm 惑hoặc 亂loạn 。
禪thiền 者giả 禪thiền 及cập 緣duyên 。 斷đoạn 知tri 見kiến 真Chân 諦Đế 。
此thử 則tắc 妄vọng 想tưởng 量lượng 。 若nhược 覺giác 得đắc 解giải 脫thoát 。
偈kệ 中trung 初sơ 四tứ 句cú 。 頌tụng 上thượng 超siêu 禪thiền 相tương/tướng 。 中trung 四tứ 句cú 頌tụng 上thượng 四Tứ 果Quả 。 惑hoặc 亂loạn 者giả 。 以dĩ 大đại 斥xích 小tiểu 。 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 取thủ 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 亦diệc 是thị 心tâm 惑hoặc 亂loạn 也dã 。 後hậu 四tứ 句cú 禪thiền 者giả 禪thiền 等đẳng 。 即tức 上thượng 能năng 入nhập 所sở 入nhập 。 及cập 禪thiền 所sở 緣duyên 境cảnh 。 與dữ 夫phu 斷đoạn 集tập 知tri 苦khổ 見kiến 真Chân 諦Đế 理lý 。 皆giai 寂tịch 滅diệt 性tánh 中trung 妄vọng 想tưởng 心tâm 量lượng 。 若nhược 能năng 覺giác 了liễu 。 則tắc 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 無vô 得đắc 而nhi 得đắc 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 有hữu 二nhị 種chủng 覺giác 。 謂vị 觀quán 察sát 覺giác 。 及cập 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 攝nhiếp 受thọ 計kế 著trước 建kiến 立lập 覺giác 。 大đại 慧tuệ 觀quán 察sát 覺giác 者giả 。 謂vị 若nhược 覺giác 性tánh 自tự 性tánh 相tướng 。 選tuyển 擇trạch 離ly 四tứ 句cú 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 觀quán 察sát 覺giác 。 上thượng 云vân 若nhược 覺giác 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 又hựu 告cáo 之chi 以dĩ 覺giác 知tri 之chi 道đạo 。 二nhị 種chủng 覺giác 義nghĩa 。 一nhất 往vãng 言ngôn 之chi 。 雖tuy 若nhược 真chân 妄vọng 之chi 異dị 。 然nhiên 據cứ 結kết 文văn 。 云vân 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 則tắc 皆giai 大Đại 士Sĩ 所sở 觀quán 而nhi 真chân 俗tục 不bất 同đồng 。 觀quán 察sát 覺giác 即tức 真Chân 諦Đế 之chi 覺giác 也dã 。 建kiến 立lập 覺giác 即tức 俗tục 諦đế 之chi 覺giác 也dã 。 良lương 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 觀quán 真chân 不bất 捨xả 俗tục 。 照chiếu 俗tục 不bất 違vi 真chân 。 若nhược 覺giác 性tánh 自tự 性tánh 等đẳng 者giả 。 即tức 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 之chi 自tự 性tánh 。 此thử 性tánh 本bổn 來lai 離ly 相tương/tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 異dị 等đẳng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 蕳# 擇trạch 。 故cố 云vân 不bất 可khả 得đắc 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 離ly 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 有hữu 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 常thường 無vô 常thường 。 是thị 名danh 四tứ 句cú 。 大đại 慧tuệ 。 此thử 四tứ 句cú 離ly 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 此thử 四tứ 句cú 。 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 法pháp 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。 分phân 別biệt 四tứ 句cú 。 之chi 相tướng 如như 前tiền 。 言ngôn 四tứ 句cú 離ly 者giả 。 是thị 不bất 著trước 於ư 妄vọng 計kế 也dã 。 若nhược 墮đọa 四tứ 句cú 計kế 中trung 非phi 所sở 以dĩ 覺giác 性tánh 自tự 性tánh 。 今kim 皆giai 求cầu 之chi 叵phả 得đắc 。 則tắc 離ly 彼bỉ 四tứ 句cú 。 復phục 乎hồ 本bổn 性tánh 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 此thử 四tứ 句cú 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 情tình 不bất 離ly 無vô 性tánh 不bất 顯hiển 。 故cố 結kết 勸khuyến 云vân 。 應ưng 當đương 修tu 學học 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 攝nhiếp 受thọ 計kế 著trước 建kiến 立lập 覺giác 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 攝nhiếp 受thọ 。 計kế 著trước 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 不bất 實thật 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 四tứ 大đại 種chủng 宗tông 因nhân 相tương/tướng 譬thí 喻dụ 。 計kế 著trước 不bất 實thật 建kiến 立lập 而nhi 建kiến 立lập 。 是thị 名danh 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 攝nhiếp 受thọ 計kế 著trước 建kiến 立lập 覺giác 。 是thị 名danh 二nhị 種chủng 覺giác 相tương/tướng 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 此thử 二nhị 覺giác 相tương/tướng 。 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 究cứu 竟cánh 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 無vô 所sở 有hữu 覺giác 。 觀quán 察sát 行hành 地địa 得đắc 初Sơ 地Địa 。 入nhập 百bách 三tam 昧muội 得đắc 差sai 別biệt 三tam 昧muội 。 見kiến 百bách 佛Phật 及cập 百bách 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 前tiền 後hậu 際tế 。 各các 百bách 劫kiếp 事sự 。 光quang 照chiếu 百bách 剎sát 土độ 。 知tri 上thượng 上thượng 地địa 相tương/tướng 。 大đại 願nguyện 殊thù 勝thắng 神thần 力lực 。 自tự 在tại 法pháp 雲vân 灌quán 頂đảnh 。 當đương 得đắc 如Như 來Lai 。 自tự 覺giác 地địa 善thiện 繫hệ 心tâm 十thập 無vô 盡tận 句cú 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 光quang 明minh 莊trang 嚴nghiêm 得đắc 自tự 覺giác 聖thánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 二nhị 建kiến 立lập 覺giác 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 謂vị 於ư 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 諸chư 大đại 種chủng 性tánh 。 取thủ 相tương/tướng 執chấp 著trước 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 以dĩ 宗tông 因nhân 喻dụ 而nhi 妄vọng 建kiến 立lập 。 是thị 名danh 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 。 執chấp 著trước 建kiến 立lập 智trí 。 宗tông 因nhân 喻dụ 者giả 。 即tức 五ngũ 分phần/phân 論luận 法pháp 雖tuy 是thị 不bất 實thật 建kiến 立lập 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 。 而nhi 建kiến 立lập 之chi 。 則tắc 真chân 俗tục 兩lưỡng 行hành 。 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 總tổng 結kết 二nhị 覺giác 成thành 相tương/tướng 。 初sơ 覺giác 成thành 故cố 。 於ư 人nhân 法pháp 知tri 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 次thứ 覺giác 成thành 故cố 。 了liễu 無vô 我ngã 相tương/tướng 不bất 離ly 人nhân 法pháp 。 故cố 曰viết 究cứu 竟cánh 。 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 無vô 所sở 有hữu 覺giác 者giả 。 還hoàn 以dĩ 二nhị 種chủng 覺giác 。 觀quán 歷lịch 於ư 行hành 地địa 。 而nhi 後hậu 得đắc 入nhập 初Sơ 地Địa 也dã 。 入nhập 三tam 昧muội 見kiến 佛Phật 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 百bách 言ngôn 之chi 者giả 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 初sơ 破phá 無vô 明minh 。 能năng 分phân 身thân 百bách 界giới 所sở 入nhập 法Pháp 門môn 數số 皆giai 如như 之chi 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 。 證chứng 十thập 百bách 明minh 門môn 。 一nhất 於ư 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 證chứng 百bách 三tam 摩ma 地địa 。 二nhị 以dĩ 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 百bách 佛Phật 國quốc 。 三tam 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 能năng 動động 百bách 佛Phật 世thế 界giới 。 四tứ 能năng 往vãng 百bách 佛Phật 世thế 界giới 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 五ngũ 能năng 以dĩ 一nhất 身thân 。 化hóa 百bách 類loại 身thân 形hình 令linh 有hữu 情tình 見kiến 。 六lục 能năng 成thành 就tựu 百bách 類loại 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 七thất 若nhược 為vì 利lợi 益ích 。 能năng 留lưu 身thân 住trụ 世thế 百bách 劫kiếp 。 八bát 能năng 知tri 前tiền 後hậu 際tế 百bách 劫kiếp 事sự 。 九cửu 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 入nhập 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 洞đỗng 達đạt 曉hiểu 了liễu 。 十thập 能năng 以dĩ 身thân 觀quán 百bách 類loại 眷quyến 屬thuộc 。 餘dư 地địa 倍bội 倍bội 增tăng 勝thắng 。 十thập 無vô 盡tận 句cú 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 十Thập 地Địa 品phẩm 住trụ 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 有hữu 十thập 不bất 可khả 盡tận 句cú 。 云vân 云vân 。 亦diệc 如như 普Phổ 賢Hiền 十thập 行hạnh 願nguyện 。 皆giai 言ngôn 無vô 盡tận 。 以dĩ 此thử 善thiện 繫hệ 其kỳ 心tâm 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 至chí 於ư 自tự 覺giác 聖thánh 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 昧muội 。 則tắc 菩Bồ 薩Tát 之chi 能năng 事sự 畢tất 矣hĩ 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 當đương 善thiện 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 是thị 覺giác 。 彼bỉ 真Chân 諦Đế 者giả 。 四tứ 大đại 不bất 生sanh 。 於ư 彼bỉ 四tứ 大đại 不bất 生sanh 。 作tác 如như 是thị 觀quán 察sát 。 觀quán 察sát 已dĩ 覺giác 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 分phân 齊tề 自tự 心tâm 現hiện 分phân 齊tề 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 是thị 名danh 心tâm 現hiện 妄vọng 想tưởng 分phân 齊tề 。 謂vị 三tam 界giới 。 觀quán 彼bỉ 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 性tánh 離ly 。 四tứ 句cú 通thông 淨tịnh 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 如như 實thật 相tướng 自tự 相tương/tướng 分phân 段đoạn 住trụ 。 無vô 生sanh 自tự 相tương/tướng 成thành 。 上thượng 云vân 四tứ 大đại 。 言ngôn 之chi 未vị 詳tường 故cố 重trọng/trùng 示thị 之chi 。 初sơ 明minh 能năng 覺giác 觀quán 。 則tắc 曰viết 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 覺giác 等đẳng 。 言ngôn 彼bỉ 真Chân 諦Đế 四tứ 大đại 不bất 生sanh 者giả 。 理lý 也dã 。 亦diệc 承thừa 上thượng 觀quán 察sát 覺giác 。 言ngôn 之chi 。 然nhiên 理lý 非phi 無vô 四tứ 大đại 。 直trực 彰chương 無vô 相tướng 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 所sở 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 作tác 不bất 生sanh 觀quán 察sát 。 不bất 生sanh 而nhi 生sanh 。 是thị 生sanh 四tứ 大đại 之chi 本bổn 。 故cố 有hữu 四tứ 大đại 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 次thứ 第đệ 。 究cứu 其kỳ 四tứ 大đại 所sở 起khởi 。 亦diệc 是thị 自tự 心tâm 現hiện 之chi 分phần 齊tề 。 既ký 了liễu 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 即tức 達đạt 外ngoại 性tánh 非phi 性tánh 。 是thị 則tắc 觀quán 彼bỉ 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 性tánh 離ly 。 性tánh 離ly 者giả 。 無vô 生sanh 四tứ 句cú 也dã 。 以dĩ 是thị 四tứ 句cú 通thông 淨tịnh 四tứ 大đại 。 亦diệc 即tức 四tứ 大đại 圓viên 離ly 四tứ 性tánh 。 由do 是thị 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 離ly 故cố 復phục 本bổn 。 復phục 本bổn 故cố 法pháp 法pháp 不bất 失thất 自tự 體thể 。 故cố 曰viết 如như 實thật 相tướng 自tự 相tương/tướng 分phân 段đoạn 住trụ 。 如như 實thật 相tướng 則tắc 相tương/tướng 相tương/tướng 一nhất 如như 自tự 相tương/tướng 分phân 段đoạn 則tắc 有hữu 差sai 別biệt 。 惟duy 其kỳ 同đồng 異dị 。 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 則tắc 無vô 生sanh 自tự 相tương/tướng 如như 是thị 而nhi 成thành 。 此thử 能năng 覺giác 之chi 智trí 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 四tứ 大đại 種chủng 。 云vân 何hà 生sanh 造tạo 色sắc 。 謂vị 津tân 潤nhuận 妄vọng 想tưởng 大đại 種chủng 。 生sanh 內nội 外ngoại 水thủy 界giới 。 堪kham 能năng 妄vọng 想tưởng 大đại 種chủng 。 生sanh 內nội 外ngoại 火hỏa 界giới 。 飄phiêu 動động 妄vọng 想tưởng 大đại 種chủng 。 生sanh 內nội 外ngoại 風phong 界giới 。 斷đoạn 截tiệt 色sắc 妄vọng 想tưởng 大đại 種chủng 。 生sanh 內nội 外ngoại 地địa 界giới 。 色sắc 及cập 虛hư 空không 俱câu 計kế 著trước 邪tà 諦đế 。 五ngũ 陰ấm 集tập 聚tụ 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 生sanh 。 此thử 明minh 所sở 覺giác 之chi 法pháp 。 復phục 躡niếp 上thượng 文văn 徵trưng 釋thích 其kỳ 相tương/tướng 。 彼bỉ 四tứ 大đại 者giả 對đối 真Chân 諦Đế 而nhi 言ngôn 。 則tắc 以dĩ 四tứ 大đại 為vi 彼bỉ 。 對đối 四tứ 大đại 而nhi 言ngôn 。 亦diệc 以dĩ 真Chân 諦Đế 為vi 彼bỉ 。 言ngôn 四tứ 大đại 種chủng 生sanh 造tạo 色sắc 者giả 。 即tức 大đại 種chủng 為vi 能năng 造tạo 。 如như 前tiền 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 是thị 也dã 。 四tứ 大đại 為vi 所sở 造tạo 。 如như 後hậu 內nội 外ngoại 水thủy 大đại 等đẳng 通thông 名danh 為vi 色sắc 是thị 也dã 。 若nhược 楞lăng 嚴nghiêm 則tắc 交giao 互hỗ 而nhi 起khởi 。 如như 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 等đẳng 。 云vân 云vân 。 今kim 各các 從tùng 類loại 造tạo 故cố 。 有hữu 津tân 潤nhuận 大đại 種chủng 。 生sanh 於ư 水thủy 大đại 等đẳng 。 蓋cái 文văn 雖tuy 別biệt 而nhi 理lý 通thông 。 言ngôn 其kỳ 造tạo 法pháp 。 莫mạc 不bất 因nhân 性tánh 而nhi 有hữu 相tương 從tùng 微vi 而nhi 至chí 著trước 相tương/tướng 因nhân 想tưởng 成thành 未vị 由do 種chủng 起khởi 。 所sở 以dĩ 發phát 生sanh 萬vạn 類loại 。 本bổn 乎hồ 一nhất 心tâm 。 所sở 謂vị 津tân 潤nhuận 堪kham 能năng 搖dao 動động 斷đoạn 截tiệt 者giả 。 各các 隨tùy 四tứ 大đại 性tánh 分phần/phân 說thuyết 也dã 。 又hựu 津tân 潤nhuận 等đẳng 。 亦diệc 可khả 約ước 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 分phần/phân 言ngôn 之chi 。 故cố 一nhất 一nhất 皆giai 曰viết 妄vọng 想tưởng 想tưởng 也dã 。 大đại 種chủng 種chủng 也dã 。 此thử 皆giai 發phát 於ư 微vi 者giả 也dã 。 及cập 其kỳ 既ký 著trước 則tắc 為vi 。 內nội 外ngoại 四tứ 大đại 。 謂vị 正chánh 報báo 為vi 內nội 依y 報báo 為vi 外ngoại 。 俱câu 遍biến 一nhất 切thiết 而nhi 與dữ 空không 俱câu 。 故cố 曰viết 色sắc 及cập 虛hư 空không 等đẳng 。 外ngoại 道đạo 於ư 此thử 計kế 著trước 邪tà 諦đế 。 或hoặc 計kế 有hữu 無vô 或hoặc 起khởi 分phân 齊tề 。 已dĩ 如như 前tiền 斥xích 。 由do 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 故cố 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 因nhân 陰ấm 而nhi 有hữu 六lục 根căn 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 故cố 。 云vân 四tứ 大đại 。 造tạo 色sắc 生sanh 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 識thức 者giả 。 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 種chủng 種chủng 跡tích 境cảnh 界giới 故cố 餘dư 趣thú 相tương 續tục 。 大đại 慧tuệ 。 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 及cập 造tạo 色sắc 等đẳng 。 有hữu 四tứ 大đại 緣duyên 。 非phi 彼bỉ 四tứ 大đại 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 性tánh 形hình 相tướng 處xứ 所sở 作tác 方phương 便tiện 無vô 性tánh 。 大đại 種chủng 不bất 生sanh 。 大đại 慧tuệ 。 性tánh 形hình 相tướng 處xứ 所sở 作tác 方phương 便tiện 和hòa 合hợp 生sanh 。 非phi 無vô 形hình 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 相tương/tướng 外ngoại 道đạo 妄vọng 想tưởng 非phi 我ngã 。 識thức 者giả 六lục 識thức 。 謂vị 六lục 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 諸chư 塵trần 境cảnh 出xuất 入nhập 履lý 歷lịch 。 故cố 曰viết 跡tích 。 此thử 由do 妄vọng 識thức 著trước 於ư 妄vọng 境cảnh 。 遂toại 成thành 結kết 業nghiệp 。 六lục 趣thú 受thọ 生sanh 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 又hựu 曰viết 地địa 四tứ 大đại 等đẳng 者giả 。 示thị 四tứ 大đại 不bất 能năng 獨độc 造tạo 必tất 兼kiêm 於ư 緣duyên 。 不bất 專chuyên 在tại 緣duyên 。 故cố 曰viết 非phi 彼bỉ 四tứ 大đại 緣duyên 。 所sở 以dĩ 下hạ 徵trưng 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。 謂vị 性tánh 津tân 潤nhuận 等đẳng 性tánh 形hình 相tướng 。 四tứ 大đại 色sắc 相tướng 因nhân 也dã 。 處xử 及cập 所sở 作tác 方phương 便tiện 緣duyên 也dã 。 若nhược 因nhân 無vô 生sanh 性tánh 。 雖tuy 緣duyên 亦diệc 不bất 生sanh 。 故cố 曰viết 大đại 種chủng 不bất 生sanh 。 必tất 由do 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 成thành 形hình 。 非phi 無vô 形hình 者giả 。 則tắc 亦diệc 在tại 緣duyên 也dã 。 既ký 無vô 在tại 無vô 不bất 在tại 。 則tắc 本bổn 無vô 實thật 性tánh 無vô 性tánh 而nhi 生sanh 。 則tắc 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 彰chương 矣hĩ 。 言ngôn 外ngoại 道đạo 妄vọng 想tưởng 者giả 。 此thử 與dữ 前tiền 計kế 著trước 邪tà 諦đế 之chi 語ngữ 。 皆giai 因nhân 而nhi 斥xích 非phi 。 謂vị 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 相tương/tướng 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 故cố 曰viết 非phi 我ngã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 當đương 說thuyết 諸chư 陰ấm 自tự 性tánh 相tướng 。 云vân 何hà 諸chư 陰ấm 自tự 性tánh 相tướng 。 謂vị 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 五ngũ 。 謂vị 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 彼bỉ 四tứ 陰ấm 非phi 色sắc 。 謂vị 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 大đại 慧tuệ 。 色sắc 者giả 。 四tứ 大đại 及cập 造tạo 色sắc 。 各các 各các 異dị 相tướng 。 大đại 慧tuệ 。 非phi 無vô 色sắc 有hữu 四tứ 數số 如như 虛hư 空không 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 過quá 數số 相tương 離ly 於ư 數số 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 言ngôn 一nhất 虛hư 空không 。 大đại 慧tuệ 。 如như 是thị 陰ấm 過quá 數số 相tương 離ly 於ư 數số 。 離ly 性tánh 非phi 性tánh 離ly 四tứ 句cú 數số 。 相tương/tướng 者giả 愚ngu 夫phu 言ngôn 說thuyết 。 非phi 聖thánh 賢hiền 也dã 。 此thử 明minh 五ngũ 陰ấm 自tự 性tánh 相tướng 數số 非phi 數số 。 言ngôn 數số 者giả 。 以dĩ 色sắc 非phi 色sắc 各các 有hữu 四tứ 數số 故cố 曰viết 彼bỉ 四tứ 陰ấm 非phi 色sắc 。 又hựu 曰viết 色sắc 者giả 。 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 各các 各các 異dị 相tướng 。 則tắc 四tứ 大đại 不bất 同đồng 。 通thông 名danh 為vi 色sắc 。 而nhi 色sắc 亦diệc 有hữu 四tứ 。 次thứ 言ngôn 有hữu 數số 者giả 。 即tức 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 皆giai 非phi 數số 也dã 。 且thả 約ước 無vô 色sắc 界giới 示thị 之chi 。 故cố 云vân 非phi 無vô 色sắc 有hữu 四tứ 數số 如như 虛hư 空không 。 正chánh 言ngôn 無vô 色sắc 四tứ 陰ấm 本bổn 無vô 有hữu 四tứ 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 超siêu 過quá 數số 相tương/tướng 。 然nhiên 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 言ngôn 虛hư 空không 是thị 一nhất 。 陰ấm 亦diệc 如như 是thị 。 離ly 諸chư 數số 相tương/tướng 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 句cú 。 計kế 有hữu 數số 相tương/tướng 者giả 。 是thị 凡phàm 夫phu 所sở 言ngôn 。 非phi 諸chư 聖thánh 賢hiền 。 如như 云vân 佛Phật 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số 是thị 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 聖thánh 者giả 如như 幻huyễn 。 種chủng 種chủng 色sắc 像tượng 。 離ly 異dị 不bất 異dị 施thi 設thiết 。 又hựu 如như 夢mộng 影ảnh 士sĩ 夫phu 身thân 離ly 異dị 不bất 異dị 故cố 。 大đại 慧tuệ 。 聖thánh 智trí 趣thú 同đồng 陰ấm 妄vọng 想tưởng 現hiện 。 是thị 名danh 諸chư 陰ấm 自tự 性tánh 相tướng 。 汝nhữ 當đương 除trừ 滅diệt 。 滅diệt 已dĩ 說thuyết 寂tịch 靜tĩnh 法Pháp 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。 諸chư 外ngoại 道đạo 見kiến 。 大đại 慧tuệ 。 說thuyết 寂tịch 靜tĩnh 時thời 。 法pháp 無vô 我ngã 見kiến 淨tịnh 。 及cập 入nhập 不bất 動động 地địa 。 入nhập 不Bất 動Động 地Địa 已dĩ 。 無vô 量lượng 三tam 昧muội 自tự 在tại 。 及cập 得đắc 意ý 生sanh 身thân 。 得đắc 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 通thông 達đạt 究cứu 竟cánh 力lực 明minh 自tự 在tại 。 救cứu 攝nhiếp 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 大đại 地địa 。 載tái 育dục 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 普phổ 濟tế 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 聖thánh 人nhân 了liễu 陰ấm 如như 幻huyễn 。 雖tuy 現hiện 種chủng 種chủng 色sắc 像tượng 。 離ly 於ư 施thi 設thiết 異dị 不bất 異dị 見kiến 。 如như 夢mộng 影ảnh 中trung 現hiện 士sĩ 夫phu 身thân 皆giai 無vô 實thật 體thể 。 豈khởi 有hữu 異dị 不bất 異dị 耶da 。 然nhiên 異dị 不bất 異dị 見kiến 。 乃nãi 凡phàm 夫phu 之chi 妄vọng 想tưởng 。 佛Phật 之chi 所sở 以dĩ 能năng 離ly 者giả 。 由do 了liễu 凡phàm 聖thánh 陰ấm 體thể 本bổn 來lai 不bất 二nhị 。 故cố 曰viết 聖thánh 智trí 趣thú 同đồng 陰ấm 妄vọng 想tưởng 現hiện 。 凡phàm 夫phu 欲dục 復phục 本bổn 體thể 。 當đương 須tu 遠viễn 離ly 陰ấm 妄vọng 性tánh 相tướng 。 故cố 云vân 汝nhữ 當đương 除trừ 滅diệt 。 妄vọng 執chấp 若nhược 滅diệt 寂tịch 靜tĩnh 乃nãi 彰chương 。 故cố 復phục 能năng 說thuyết 此thử 。 寂tịch 靜tĩnh 之chi 法Pháp 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 之chi 見kiến 。 說thuyết 此thử 法Pháp 時thời 。 既ký 離ly 法pháp 無vô 我ngã 執chấp 。 即tức 能năng 入nhập 不bất 動động 地địa 。 得đắc 無vô 量lượng 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 普phổ 濟tế 群quần 品phẩm 。 如như 地địa 之chi 載tái 育dục 也dã 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 諸chư 外ngoại 道đạo 有hữu 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 性tánh 自tự 性tánh 非phi 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 性tánh 非phi 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 相tương/tướng 自tự 性tánh 非phi 性tánh 覺giác 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 陰ấm 自tự 共cộng 相tương 相tương 續tục 流lưu 注chú 斷đoạn 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 諸chư 外ngoại 道đạo 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 法pháp 。 大đại 慧tuệ 。 我ngã 所sở 說thuyết 者giả 。 妄vọng 想tưởng 識thức 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 說thuyết 有hữu 邪tà 有hữu 正chánh 。 佛Phật 欲dục 說thuyết 正chánh 乃nãi 先tiên 斥xích 邪tà 。 言ngôn 外ngoại 道đạo 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 相tướng 如như 經kinh 所sở 列liệt 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 果quả 由do 因nhân 得đắc 。 其kỳ 因nhân 既ký 邪tà 果quả 亦diệc 非phi 正chánh 。 故cố 云vân 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 我ngã 之chi 所sở 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 直trực 以dĩ 妄vọng 識thức 心tâm 滅diệt 耳nhĩ 。 蓋cái 有hữu 外ngoại 道đạo 涅Niết 槃Bàn 不bất 離ly 神thần 我ngã 。 神thần 我ngã 即tức 妄vọng 識thức 故cố 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 識thức 滅diệt 。 而nhi 對đối 破phá 之chi 也dã 。
大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 不bất 建kiến 立lập 八bát 識thức 邪tà 。 佛Phật 言ngôn 建kiến 立lập 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 建kiến 立lập 者giả 。 云vân 何hà 離ly 意ý 識thức 非phi 七thất 識thức 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
彼bỉ 因nhân 及cập 彼bỉ 攀phàn 緣duyên 故cố 七thất 識thức 不bất 生sanh 。 意ý 識thức 者giả 。 境cảnh 界giới 分phân 段đoạn 計kế 著trước 生sanh 。 習tập 氣khí 長trưởng 養dưỡng 藏tạng 識thức 意ý 俱câu 。 我ngã 我ngã 所sở 計kế 著trước 。 思tư 惟duy 因nhân 緣duyên 生sanh 。 不bất 壞hoại 身thân 相tướng 藏tạng 識thức 因nhân 。 攀phàn 緣duyên 自tự 心tâm 現hiện 境cảnh 界giới 。 計kế 著trước 心tâm 聚tụ 生sanh 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 譬thí 如như 海hải 浪lãng 自tự 心tâm 現hiện 境cảnh 界giới 風phong 吹xuy 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 意ý 識thức 滅diệt 七thất 識thức 亦diệc 滅diệt 。 上thượng 云vân 妄vọng 想tưởng 識thức 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 遂toại 疑nghi 八bát 識thức 亦diệc 滅diệt 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 不bất 滅diệt 。 言ngôn 建kiến 立lập 者giả 不bất 滅diệt 也dã 。 又hựu 疑nghi 七thất 識thức 不bất 滅diệt 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 彼bỉ 因nhân 及cập 攀phàn 緣duyên 故cố 。 七thất 識thức 不bất 生sanh 者giả 。 彼bỉ 即tức 六lục 識thức 。 言ngôn 因nhân 及cập 攀phàn 緣duyên 在tại 六lục 識thức 。 而nhi 七thất 識thức 執chấp 我ngã 未vị 常thường 相tương 離ly 。 若nhược 六lục 識thức 滅diệt 則tắc 七thất 識thức 亦diệc 不bất 生sanh 也dã 。 意ý 識thức 者giả 下hạ 。 通thông 示thị 諸chư 識thức 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 未vị 始thỉ 不bất 俱câu 。 乃nãi 體thể 一nhất 而nhi 相tương/tướng 異dị 也dã 。 又hựu 有hữu 四tứ 意ý 。 一nhất 境cảnh 界giới 分phân 段đoạn 者giả 。 言ngôn 六lục 識thức 從tùng 六lục 塵trần 生sanh 也dã 。 二nhị 習tập 氣khí 長trưởng 養dưỡng 者giả 。 言ngôn 六lục 識thức 不bất 離ly 七thất 識thức 八bát 識thức 也dã 。 三tam 我ngã 我ngã 所sở 計kế 著trước 者giả 。 言ngôn 七thất 識thức 我ngã 執chấp 。 從tùng 思tư 惟duy 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 緣duyên 而nhi 生sanh 。 四tứ 不bất 壞hoại 身thân 相tướng 下hạ 。 藏tạng 識thức 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 言ngôn 因nhân 攀phàn 緣duyên 自tự 心tâm 現hiện 境cảnh 界giới 等đẳng 。 此thử 八bát 識thức 因nhân 於ư 六lục 識thức 能năng 緣duyên 。 還hoàn 緣duyên 自tự 心tâm 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。 即tức 六lục 塵trần 也dã 。 以dĩ 計kế 著trước 故cố 而nhi 生sanh 六lục 識thức 。 能năng 總tổng 諸chư 心tâm 故cố 云vân 心tâm 聚tụ 生sanh 也dã 。 謂vị 八bát 識thức 與dữ 六lục 識thức 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 而nhi 生sanh 。 如như 此thử 相tương/tướng 因nhân 有hữu 本bổn 有hữu 末mạt 。 本bổn 謂vị 八bát 識thức 轉chuyển 生sanh 諸chư 識thức 。 末mạt 謂vị 六lục 識thức 起khởi 善thiện 起khởi 惡ác 。 七thất 識thức 則tắc 傳truyền 送tống 其kỳ 間gian 。 故cố 云vân 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 復phục 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。 海hải 喻dụ 八bát 識thức 浪lãng 喻dụ 六lục 識thức 。 以dĩ 六lục 塵trần 為vi 境cảnh 界giới 風phong 。 境cảnh 界giới 乃nãi 自tự 心tâm 所sở 現hiện 。 還hoàn 吹xuy 八bát 識thức 心tâm 海hải 轉chuyển 生sanh 諸chư 識thức 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 亦diệc 猶do 依y 海hải 而nhi 有hữu 風phong 因nhân 風phong 而nhi 鼓cổ 浪lãng 。 展triển 轉chuyển 之chi 相tướng 其kỳ 若nhược 是thị 也dã 。 風phong 息tức 則tắc 浪lãng 滅diệt 。 故cố 云vân 意ý 識thức 滅diệt 七thất 識thức 亦diệc 滅diệt 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
我ngã 不bất 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 所sở 作tác 及cập 與dữ 相tương/tướng 。
妄vọng 想tưởng 爾nhĩ 焰diễm 識thức 。 此thử 滅diệt 我ngã 涅Niết 槃Bàn 。
彼bỉ 因nhân 彼bỉ 攀phàn 緣duyên 。 意ý 趣thú 等đẳng 成thành 身thân 。
與dữ 因nhân 者giả 是thị 心tâm 。 為vi 識thức 之chi 所sở 依y 。
如như 水thủy 大đại 流lưu 盡tận 。 波ba 浪lãng 則tắc 不bất 起khởi 。
如như 是thị 意ý 識thức 滅diệt 。 種chủng 種chủng 識thức 不bất 生sanh 。
外ngoại 道đạo 所sở 謂vị 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 離ly 性tánh 之chi 與dữ 相tương/tướng 。 佛Phật 既ký 斥xích 之chi 。 則tắc 曰viết 我ngã 不bất 以dĩ 性tánh 相tướng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 直trực 以dĩ 妄vọng 想tưởng 智trí 障chướng 識thức 滅diệt 為vi 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 攀phàn 緣duyên 等đẳng 。 言ngôn 七thất 識thức 由do 意ý 趣thú 因nhân 等đẳng 成thành 六lục 識thức 身thân 。 究cứu 其kỳ 本bổn 因nhân 還hoàn 以dĩ 八bát 識thức 之chi 心tâm 。 為vi 諸chư 識thức 之chi 所sở 依y 。 如như 水thủy 下hạ 喻dụ 意ý 可khả 見kiến 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 今kim 當đương 說thuyết 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 若nhược 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 善thiện 分phân 別biệt 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 離ly 妄vọng 想tưởng 到đáo 自tự 覺giác 聖thánh 。 外ngoại 道đạo 通thông 趣thú 善thiện 見kiến 。 覺giác 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 妄vọng 想tưởng 。 斷đoạn 緣duyên 起khởi 種chủng 種chủng 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 行hành 。 不bất 復phục 妄vọng 想tưởng 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 妄vọng 計kế 自tự 性tánh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 令linh 汝nhữ 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 知tri 此thử 義nghĩa 超siêu 諸chư 妄vọng 想tưởng 證chứng 聖thánh 智trí 境cảnh 知tri 外ngoại 道đạo 法pháp 。 遠viễn 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 分phân 別biệt 。 於ư 依y 他tha 起khởi 。 種chủng 種chủng 相tướng 中trung 。 不bất 更cánh 取thủ 著trước 妄vọng 所sở 計kế 相tương/tướng 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 所sở 說thuyết 。 事sự 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 利lợi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 因nhân 妄vọng 想tưởng 見kiến 妄vọng 想tưởng 成thành 妄vọng 想tưởng 生sanh 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 妄vọng 想tưởng 相tương 續tục 妄vọng 想tưởng 縛phược 不bất 縛phược 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 妄vọng 想tưởng 是thị 一nhất 隨tùy 境cảnh 有hữu 異dị 。 此thử 中trung 先tiên 總tổng 次thứ 別biệt 。 總tổng 名danh 可khả 見kiến 。 別biệt 相tướng 凡phàm 十thập 有hữu 二nhị 。 初sơ 列liệt 十thập 二nhị 名danh 。 次thứ 徵trưng 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 種chủng 種chủng 妙diệu 音âm 歌ca 詠vịnh 之chi 聲thanh 美mỹ 樂nhạo/nhạc/lạc 計kế 著trước 。 是thị 名danh 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 此thử 計kế 著trước 種chủng 種chủng 音âm 聲thanh 詞từ 句cú 。 以dĩ 為vi 有hữu 性tánh 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 所sở 說thuyết 事sự 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 有hữu 所sở 說thuyết 事sự 自tự 性tánh 。 聖thánh 智trí 所sở 知tri 。 依y 彼bỉ 而nhi 生sanh 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 所sở 說thuyết 事sự 妄vọng 想tưởng 。 所sở 說thuyết 事sự 自tự 性tánh 者giả 。 凡phàm 所sở 說thuyết 事sự 極cực 其kỳ 所sở 以dĩ 自tự 性tánh 。 惟duy 聖thánh 智trí 所sở 知tri 凡phàm 愚ngu 不bất 了liễu 。 但đãn 依y 彼bỉ 事sự 而nhi 生sanh 言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 相tương/tướng 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 即tức 彼bỉ 所sở 說thuyết 事sự 。 如như 鹿lộc 渴khát 想tưởng 種chủng 種chủng 計kế 著trước 而nhi 計kế 著trước 。 謂vị 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 性tánh 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 。 此thử 言ngôn 隨tùy 事sự 起khởi 見kiến 。 如như 渴khát 鹿lộc 之chi 奔bôn 陽dương 焰diễm 以dĩ 作tác 水thủy 想tưởng 。 謂vị 於ư 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 執chấp 有hữu 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 之chi 性tánh 。 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 性tánh 本bổn 融dung 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 妄vọng 計kế 名danh 相tướng 。 性tánh 即tức 法pháp 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 利lợi 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 種chủng 種chủng 金kim 銀ngân 珍trân 寶bảo 。 是thị 名danh 利lợi 妄vọng 想tưởng 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 本bổn 是thị 幻huyễn 物vật 。 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 而nhi 起khởi 貪tham 著trước 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 自tự 性tánh 持trì 此thử 如như 是thị 不bất 異dị 。 惡ác 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 自tự 性tánh 妄vọng 想tưởng 。 言ngôn 持trì 此thử 如như 是thị 者giả 。 持trì 謂vị 執chấp 持trì 。 即tức 於ư 諸chư 法pháp 。 起khởi 自tự 性tánh 見kiến 。 執chấp 以dĩ 為vi 是thị 。 餘dư 皆giai 為vi 非phi 。 何hà 異dị 外ngoại 道đạo 。 惡ác 見kiến 分phân 別biệt 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 因nhân 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 若nhược 因nhân 若nhược 緣duyên 。 有hữu 無vô 分phân 別biệt 因nhân 相tương 生sanh 。 是thị 名danh 因nhân 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 於ư 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 起khởi 有hữu 無vô 等đẳng 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 成thành 生sanh 死tử 因nhân 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 有hữu 無vô 一nhất 異dị 。 俱câu 不bất 俱câu 。 惡ác 見kiến 外ngoại 道đạo 妄vọng 想tưởng 計kế 著trước 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 此thử 言ngôn 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。 執chấp 著trước 有hữu 無vô 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 四tứ 句cú 分phân 別biệt 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 成thành 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 我ngã 我ngã 所sở 想tưởng 。 成thành 決quyết 定định 論luận 。 是thị 名danh 成thành 妄vọng 想tưởng 。 此thử 於ư 假giả 名danh 實thật 法pháp 上thượng 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 而nhi 起khởi 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 緣duyên 有hữu 無vô 性tánh 生sanh 計kế 著trước 。 是thị 名danh 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 謂vị 計kế 諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 是thị 名danh 生sanh 分phân 別biệt 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 。 無vô 種chủng 因nhân 緣duyên 生sanh 無vô 因nhân 身thân 是thị 。 名danh 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 未vị 有hữu 諸chư 緣duyên 。 而nhi 先tiên 有hữu 體thể 是thị 。 不bất 假giả 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 故cố 。 起khởi 不bất 生sanh 分phân 別biệt 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 相tương 續tục 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 彼bỉ 俱câu 相tương 續tục 如như 金kim 縷lũ 。 是thị 名danh 相tướng 續tục 妄vọng 想tưởng 。 彼bỉ 俱câu 相tương 續tục 如như 金kim 縷lũ 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 謂vị 此thử 與dữ 彼bỉ 遞đệ 相tương 繫hệ 屬thuộc 如như 金kim 與dữ 線tuyến 。 是thị 名danh 相tướng 續tục 分phân 別biệt 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 縛phược 不bất 縛phược 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 縛phược 不bất 縛phược 因nhân 緣duyên 計kế 著trước 。 如như 士sĩ 夫phu 方phương 便tiện 若nhược 縛phược 若nhược 解giải 。 是thị 名danh 縛phược 不bất 縛phược 妄vọng 想tưởng 。 縛phược 不bất 縛phược 因nhân 緣duyên 計kế 著trước 者giả 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 。 法pháp 本bổn 自tự 離ly 何hà 縛phược 之chi 有hữu 。 情tình 著trước 成thành 縛phược 不bất 可khả 云vân 無vô 。 如như 士sĩ 夫phu 者giả 。 入nhập 楞lăng 伽già 云vân 。 如như 人nhân 以dĩ 繩thằng 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 縛phược 已dĩ 復phục 解giải 。 此thử 於ư 無vô 縛phược 解giải 中trung 。 而nhi 生sanh 計kế 著trước 也dã 。
於ư 此thử 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 分phân 別biệt 通thông 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 計kế 著trước 有hữu 無vô 。 已dĩ 上thượng 諸chư 計kế 不bất 出xuất 有hữu 無vô 故cố 結kết 云vân 也dã 。
大đại 慧tuệ 。 計kế 著trước 緣duyên 起khởi 而nhi 計kế 著trước 者giả 。 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 自tự 性tánh 。 如như 幻huyễn 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 之chi 身thân 。 凡phàm 夫phu 妄vọng 想tưởng 見kiến 種chủng 種chủng 異dị 幻huyễn 。 大đại 慧tuệ 。 幻huyễn 與dữ 種chủng 種chủng 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 若nhược 異dị 者giả 。 幻huyễn 非phi 種chủng 種chủng 因nhân 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 幻huyễn 與dữ 種chủng 種chủng 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 見kiến 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 是thị 故cố 大đại 慧tuệ 。 汝nhữ 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 幻huyễn 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 異dị 不bất 異dị 有hữu 無vô 莫mạc 計kế 著trước 。 前tiền 直trực 分phân 別biệt 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 未vị 明minh 其kỳ 所sở 計kế 著trước 者giả 。 故cố 次thứ 明minh 緣duyên 起khởi 。 復phục 以dĩ 幻huyễn 喻dụ 之chi 。 示thị 妄vọng 想tưởng 本bổn 虛hư 。 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 。 見kiến 有hữu 種chủng 種chủng 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 故cố 喻dụ 云vân 幻huyễn 與dữ 種chủng 種chủng 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 反phản 覆phúc 覈# 示thị 列liệt 前tiền 可khả 見kiến 。 若nhược 了liễu 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。 於ư 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 應ưng 作tác 異dị 不bất 異dị 有hữu 無vô 計kế 著trước 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
心tâm 縛phược 於ư 境cảnh 界giới 。 覺giác 想tưởng 智trí 隨tùy 轉chuyển 。
無vô 所sở 有hữu 及cập 勝thắng 。 平bình 等đẳng 智trí 慧tuệ 生sanh 。
妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 有hữu 。 於ư 緣duyên 起khởi 則tắc 無vô 。
妄vọng 想tưởng 或hoặc 攝nhiếp 受thọ 。 緣duyên 起khởi 非phi 妄vọng 想tưởng 。
種chủng 種chủng 支chi 分phần/phân 生sanh 。 如như 幻huyễn 則tắc 不bất 成thành 。
彼bỉ 相tương/tướng 有hữu 種chủng 種chủng 。 妄vọng 想tưởng 則tắc 不bất 成thành 。
心tâm 縛phược 者giả 。 謂vị 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 為vi 塵trần 境cảnh 所sở 轉chuyển 故cố 有hữu 業nghiệp 縛phược 。 而nhi 本bổn 有hữu 覺giác 智trí 。 亦diệc 隨tùy 妄vọng 而nhi 轉chuyển 若nhược 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 離ly 諸chư 有hữu 相tương 及cập 至chí 佛Phật 地địa 。 則tắc 復phục 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 矣hĩ 。 勝thắng 即tức 最tối 勝thắng 處xứ 佛Phật 地địa 也dã 。 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 下hạ 八bát 句cú 。 言ngôn 妄vọng 想tưởng 緣duyên 起khởi 之chi 為vi 有hữu 無vô 。 初sơ 四tứ 句cú 約ước 法pháp 。 後hậu 四tứ 句cú 約ước 喻dụ 。 謂vị 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 若nhược 有hữu 。 則tắc 緣duyên 起khởi 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 亦diệc 不bất 待đãi 緣duyên 起khởi 而nhi 成thành 妄vọng 想tưởng 。 若nhược 以dĩ 妄vọng 想tưởng 能năng 攝nhiếp 受thọ 。 取thủ 彼bỉ 境cảnh 界giới 成thành 妄vọng 想tưởng 者giả 。 而nhi 緣duyên 起khởi 自tự 非phi 妄vọng 想tưởng 。 又hựu 何hà 能năng 成thành 於ư 妄vọng 想tưởng 耶da 。 喻dụ 者giả 謂vị 如như 幻huyễn 人nhân 幻huyễn 作tác 種chủng 種chủng 支chi 分phần/phân 。 若nhược 先tiên 已dĩ 生sanh 則tắc 不bất 待đãi 幻huyễn 而nhi 成thành 。 彼bỉ 之chi 幻huyễn 相tương/tướng 。 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 自tự 無vô 種chủng 種chủng 故cố 曰viết 不bất 成thành 。 此thử 皆giai 顯hiển 有hữu 無vô 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。
彼bỉ 相tương/tướng 則tắc 是thị 過quá 。 皆giai 從tùng 心tâm 縛phược 生sanh 。
妄vọng 想tưởng 無vô 所sở 知tri 。 於ư 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 。
此thử 諸chư 妄vọng 想tưởng 性tánh 。 即tức 是thị 彼bỉ 緣duyên 起khởi 。
妄vọng 想tưởng 有hữu 種chủng 種chủng 。 於ư 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 。
此thử 八bát 句cú 復phục 言ngôn 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 因nhân 而nhi 成thành 。 言ngôn 彼bỉ 相tương/tướng 過quá 者giả 。 謂vị 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 之chi 過quá 。 由do 心tâm 縛phược 著trước 所sở 以dĩ 成thành 過quá 。 心tâm 縛phược 即tức 妄vọng 想tưởng 也dã 。 若nhược 了liễu 緣duyên 起khởi 則tắc 無vô 妄vọng 想tưởng 。 因nhân 妄vọng 想tưởng 不bất 覺giác 於ư 緣duyên 起khởi 。 生sanh 諸chư 分phân 別biệt 。 此thử 緣duyên 起khởi 與dữ 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 由do 而nhi 有hữu 初sơ 。 無vô 前tiền 後hậu 之chi 異dị 故cố 。 云vân 妄vọng 想tưởng 即tức 緣duyên 起khởi 。 體thể 固cố 無vô 二nhị 。 而nhi 終chung 以dĩ 緣duyên 起khởi 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 也dã 。
世thế 諦đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第đệ 三tam 無vô 因nhân 生sanh 。
妄vọng 想tưởng 說thuyết 世thế 諦đế 。 斷đoạn 則tắc 聖thánh 境cảnh 界giới 。
世thế 諦đế 俗tục 諦đế 也dã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 真Chân 諦Đế 也dã 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 此thử 二nhị 諦đế 。 此thử 外ngoại 則tắc 外ngoại 道đạo 邪tà 計kế 。 故cố 曰viết 第đệ 三tam 無vô 因nhân 生sanh 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 出xuất 世thế 人nhân 所sở 知tri 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 世thế 人nhân 所sở 知tri 名danh 世thế 諦đế 。 外ngoại 道đạo 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 明minh 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 第đệ 一nhất 從tùng 冥minh 初sơ 生sanh 覺giác 。 第đệ 二nhị 從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 心tâm 。 第đệ 三tam 從tùng 我ngã 心tâm 生sanh 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 此thử 云vân 無vô 因nhân 。 即tức 自tự 然nhiên 性tánh 也dã 。 妄vọng 想tưởng 說thuyết 下hạ 結kết 成thành 。 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。 世thế 諦đế 者giả 。 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 也dã 。 聖thánh 境cảnh 界giới 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 成thành 自tự 性tánh 也dã 。 然nhiên 迷mê 之chi 即tức 世thế 諦đế 。 悟ngộ 之chi 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 故cố 云vân 斷đoạn 則tắc 聖thánh 境cảnh 界giới 也dã 。
譬thí 如như 修tu 行hành 事sự 。 於ư 一nhất 種chủng 種chủng 現hiện 。
於ư 彼bỉ 無vô 種chủng 種chủng 。 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 如như 是thị 。
譬thí 如như 種chủng 種chủng 翳ế 。 妄vọng 想tưởng 眾chúng 色sắc 現hiện 。
翳ế 無vô 色sắc 非phi 色sắc 。 緣duyên 起khởi 不bất 覺giác 然nhiên 。
譬thí 如như 鍊luyện 真chân 金kim 。 遠viễn 離ly 諸chư 垢cấu 穢uế 。
虛hư 空không 無vô 雲vân 翳ế 。 妄vọng 想tưởng 淨tịnh 亦diệc 然nhiên 。
此thử 四tứ 喻dụ 。 初sơ 喻dụ 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 言ngôn 修tu 行hành 事sự 者giả 。 如như 禪thiền 有hữu 十thập 種chủng 一nhất 切thiết 處xứ 。 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 等đẳng 。 皆giai 遍biến 一nhất 切thiết 其kỳ 境cảnh 本bổn 一nhất 。 以dĩ 心tâm 想tưởng 故cố 有hữu 種chủng 種chủng 現hiện 。 妄vọng 想tưởng 之chi 相tướng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 種chủng 種chủng 翳ế 下hạ 。 喻dụ 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 。 翳ế 本bổn 無vô 色sắc 妄vọng 見kiến 色sắc 現hiện 。 故cố 無vô 色sắc 非phi 色sắc 之chi 實thật 。 緣duyên 起khởi 不bất 覺giác 亦diệc 復phục 然nhiên 也dã 。 又hựu 鍊luyện 真chân 金kim 空không 無vô 翳ế 二nhị 喻dụ 。 皆giai 喻dụ 成thành 自tự 性tánh 也dã 。 言ngôn 無vô 彼bỉ 妄vọng 想tưởng 緣duyên 起khởi 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 。 則tắc 如như 金kim 之chi 無vô 垢cấu 空không 之chi 無vô 翳ế 。 故cố 云vân 妄vọng 想tưởng 淨tịnh 亦diệc 然nhiên 也dã 。
無vô 有hữu 妄vọng 想tưởng 性tánh 。 及cập 有hữu 彼bỉ 緣duyên 起khởi 。
建kiến 立lập 及cập 誹phỉ 謗báng 。 悉tất 由do 妄vọng 想tưởng 壞hoại 。
妄vọng 想tưởng 若nhược 無vô 性tánh 。 而nhi 有hữu 緣duyên 起khởi 性tánh 。
無vô 性tánh 而nhi 有hữu 性tánh 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 生sanh 。
依y 因nhân 於ư 妄vọng 想tưởng 。 而nhi 得đắc 彼bỉ 緣duyên 起khởi 。
相tương/tướng 名danh 常thường 相tương 隨tùy 。 而nhi 生sanh 諸chư 妄vọng 想tưởng 。
究cứu 竟cánh 不bất 成thành 就tựu 。 則tắc 度độ 諸chư 妄vọng 想tưởng 。
然nhiên 後hậu 智trí 清thanh 淨tịnh 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 義nghĩa 。
無vô 有hữu 妄vọng 想tưởng 性tánh 等đẳng 。 重trọng/trùng 釋thích 上thượng 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 本bổn 來lai 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 言ngôn 定định 有hữu 則tắc 墮đọa 建kiến 立lập 。 言ngôn 定định 無vô 則tắc 墮đọa 誹phỉ 謗báng 。 皆giai 由do 妄vọng 想tưởng 以dĩ 壞hoại 正chánh 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 若nhược 無vô 性tánh 等đẳng 。 謂vị 若nhược 無vô 妄vọng 想tưởng 性tánh 。 而nhi 有hữu 緣duyên 起khởi 性tánh 者giả 。 則tắc 有hữu 從tùng 無vô 生sanh 成thành 無vô 因nhân 之chi 過quá 。 蓋cái 無vô 始thỉ 妄vọng 念niệm 分phân 別biệt 而nhi 有hữu 緣duyên 起khởi 。 然nhiên 妄vọng 想tưởng 之chi 由do 。 依y 於ư 名danh 相tướng 。 名danh 之chi 與dữ 相tương/tướng 如như 影ảnh 隨tùy 形hình 。 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 因nhân 不bất 了liễu 此thử 。 而nhi 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 窮cùng 其kỳ 妄vọng 源nguyên 。 無vô 所sở 成thành 就tựu 。 則tắc 妄vọng 想tưởng 自tự 滅diệt 。 以dĩ 復phục 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 度độ 即tức 滅diệt 也dã 。
妄vọng 想tưởng 有hữu 十thập 二nhị 。 緣duyên 起khởi 有hữu 六lục 種chủng 。
自tự 覺giác 知tri 爾nhĩ 焰diễm 。 彼bỉ 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。
五ngũ 法pháp 為vi 真chân 實thật 。 自tự 性tánh 有hữu 三tam 種chủng 。
修tu 行hành 分phân 別biệt 此thử 。 不bất 越việt 於ư 如như 如như 。
妄vọng 想tưởng 十thập 二nhị 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 有hữu 六lục 者giả 。 六lục 即tức 六lục 塵trần 。 謂vị 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 。 由do 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 風phong 所sở 動động 而nhi 起khởi 。 或hoặc 謂vị 六lục 因nhân 者giả 非phi 也dã 。 然nhiên 此thử 妄vọng 想tưởng 緣duyên 起khởi 。 總tổng 是thị 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 之chi 中trung 。 則tắc 無vô 如như 是thị 差sai 別biệt 也dã 。 爾nhĩ 明minh 即tức 智trí 也dã 。 五ngũ 法pháp 三tam 自tự 性tánh 。 皆giai 如Như 來Lai 自tự 行hành 化hóa 他tha 法Pháp 門môn 。 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 稱xưng 性tánh 觀quán 之chi 。 無vô 非phi 真chân 實thật 一nhất 理lý 。 故cố 曰viết 不bất 越việt 於ư 如như 如như 也dã 。
眾chúng 相tướng 及cập 緣duyên 起khởi 。 彼bỉ 名danh 起khởi 妄vọng 想tưởng 。
彼bỉ 諸chư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 從tùng 彼bỉ 緣duyên 起khởi 生sanh 。
覺giác 慧tuệ 善thiện 觀quán 察sát 。 無vô 緣duyên 無vô 妄vọng 想tưởng 。
成thành 已dĩ 無vô 有hữu 性tánh 。 云vân 何hà 妄vọng 想tưởng 覺giác 。
彼bỉ 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 。 建kiến 立lập 二nhị 自tự 性tánh 。
妄vọng 想tưởng 種chủng 種chủng 現hiện 。 清thanh 淨tịnh 聖thánh 境cảnh 界giới 。
妄vọng 想tưởng 如như 畫họa 色sắc 。 緣duyên 起khởi 計kế 妄vọng 想tưởng 。
若nhược 異dị 妄vọng 想tưởng 者giả 。 則tắc 依y 外ngoại 道đạo 論luận 。
妄vọng 想tưởng 說thuyết 所sở 想tưởng 。 因nhân 見kiến 和hòa 合hợp 生sanh 。
離ly 二nhị 妄vọng 想tưởng 者giả 。 如như 是thị 則tắc 為vi 成thành 。
眾chúng 相tướng 及cập 名danh 俱câu 為vi 緣duyên 起khởi 。 彼bỉ 名danh 及cập 相tương/tướng 皆giai 為vi 妄vọng 想tưởng 。 此thử 妄vọng 想tưởng 緣duyên 起khởi 。 皆giai 從tùng 名danh 相tướng 而nhi 生sanh 而nhi 又hựu 言ngôn 妄vọng 想tưởng 從tùng 緣duyên 起khởi 而nhi 生sanh 者giả 。 蓋cái 指chỉ 現hiện 前tiền 所sở 起khởi 妄vọng 念niệm 從tùng 根căn 塵trần 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 上thượng 言ngôn 緣duyên 起khởi 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 者giả 。 蓋cái 指chỉ 迷mê 真chân 從tùng 妄vọng 而nhi 有hữu 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 學học 者giả 不bất 可khả 不bất 審thẩm 。 然nhiên 以dĩ 正chánh 智trí 觀quán 之chi 二nhị 皆giai 無vô 有hữu 。 成thành 已dĩ 無vô 有hữu 性tánh 者giả 。 言ngôn 圓viên 成thành 實thật 性tánh 中trung 本bổn 無vô 性tánh 執chấp 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。 而nhi 生sanh 妄vọng 想tưởng 覺giác 知tri 。 既ký 迷mê 真chân 性tánh 而nhi 成thành 妄vọng 想tưởng 。 故cố 有hữu 名danh 相tướng 事sự 相tướng 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 。 然nhiên 迷mê 之chi 則tắc 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 現hiện 。 悟ngộ 之chi 則tắc 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 妄vọng 想tưởng 如như 畫họa 色sắc 者giả 。 言ngôn 於ư 無vô 起khởi 有hữu 。 如như 本bổn 無vô 色sắc 像tượng 因nhân 畫họa 而nhi 生sanh 。 妄vọng 想tưởng 本bổn 於ư 緣duyên 起khởi 。 緣duyên 起khởi 本bổn 於ư 分phân 別biệt 。 計kế 緣duyên 起khởi 而nhi 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 其kỳ 為vi 妄vọng 想tưởng 如như 是thị 。 吾ngô 佛Phật 方phương 便tiện 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 為vi 令linh 反phản 妄vọng 歸quy 真chân 故cố 也dã 。 若nhược 異dị 此thử 而nhi 言ngôn 妄vọng 想tưởng 。 則tắc 是thị 外ngoại 道đạo 邪tà 計kế 戲hí 論luận 。 故cố 曰viết 妄vọng 想tưởng 說thuyết 所sở 想tưởng 因nhân 見kiến 和hòa 合hợp 生sanh 。 蓋cái 外ngoại 道đạo 以dĩ 妄vọng 心tâm 。 分phân 別biệt 妄vọng 想tưởng 之chi 相tướng 。 及cập 論luận 三tam 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 皆giai 非phi 正chánh 論luận 。 若nhược 離ly 緣duyên 起khởi 妄vọng 想tưởng 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 。 則tắc 為vi 圓viên 成thành 自tự 性tánh 矣hĩ 。
大đại 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 惟duy 願nguyện 為vì 說thuyết 。 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương 及cập 一Nhất 乘Thừa 。 若nhược 說thuyết 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương 及cập 一Nhất 乘Thừa 。 我ngã 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương 及cập 一Nhất 乘Thừa 。 不bất 由do 於ư 他tha 。 通thông 達đạt 佛Phật 法Pháp 。 大đại 慧tuệ 因nhân 聞văn 上thượng 究cứu 竟cánh 諸chư 妄vọng 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 以dĩ 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 行hành 相tương 及cập 一Nhất 乘Thừa 行hành 相tương/tướng 。 為vi 眾chúng 而nhi 請thỉnh 思tư 修tu 取thủ 證chứng 也dã 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 受thọ 教giáo 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
前tiền 聖thánh 所sở 知tri 轉chuyển 相tương/tướng 傳truyền 授thọ 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 獨độc 一nhất 靜tĩnh 處xứ 自tự 覺giác 觀quán 察sát 。 不bất 由do 於ư 他tha 。 離ly 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 上thượng 上thượng 升thăng 進tiến 。 入nhập 如Như 來Lai 地địa 。 是thị 名danh 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 相tương/tướng 。 前tiền 聖thánh 所sở 知tri 。 即tức 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 行hành 相tương/tướng 。 及cập 一Nhất 乘Thừa 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 二nhị 種chủng 行hành 門môn 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 以dĩ 其kỳ 遞đệ 相tương 傳truyền 授thọ 。 政chánh 所sở 謂vị 佛Phật 佛Phật 授thọ 受thọ 。 祖tổ 祖tổ 承thừa 承thừa 者giả 也dã 。 此thử 乃nãi 總tổng 答đáp 前tiền 請thỉnh 。 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 下hạ 別biệt 。 答đáp 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。 行hành 相tương/tướng 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 凡phàm 愚ngu 不bất 覺giác 生sanh 妄vọng 。 分phân 別biệt 而nhi 說thuyết 妄vọng 法pháp 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 然nhiên 欲dục 進tiến 修tu 妙diệu 行hạnh 。 必tất 於ư 靜tĩnh 處xứ 以dĩ 自tự 觀quán 察sát 。 觀quán 之chi 不bất 已dĩ 則tắc 諸chư 妄vọng 想tưởng 不bất 離ly 而nhi 離ly 。 漸tiệm 歷lịch 諸chư 地địa 入nhập 於ư 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 所sở 謂vị 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 自tự 然nhiên 究cứu 竟cánh 矣hĩ 。
大đại 慧tuệ 。 云vân 何hà 一Nhất 乘Thừa 相tương/tướng 。 謂vị 得đắc 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 覺giác 。 我ngã 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 云vân 何hà 得đắc 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 覺giác 。 謂vị 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 妄vọng 想tưởng 。 如như 實thật 處xứ 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 是thị 名danh 一Nhất 乘Thừa 覺giác 。 大đại 慧tuệ 。 一Nhất 乘Thừa 覺giác 者giả 。 非phi 餘dư 外ngoại 道đạo 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 等đẳng 。 之chi 所sở 能năng 得đắc 。 唯duy 除trừ 如Như 來Lai 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 名danh 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 釋thích 一Nhất 乘Thừa 行hành 相tương/tướng 。 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。 謂vị 如Như 來Lai 所sở 乘thừa 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 也dã 。 此thử 一Nhất 乘Thừa 法pháp 不bất 離ly 人nhân 之chi 一nhất 心tâm 。 所sở 謂vị 妙diệu 法Pháp 者giả 即tức 心tâm 也dã 。 蓋cái 心tâm 具cụ 妙diệu 法Pháp 。 與dữ 佛Phật 所sở 證chứng 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 欲dục 覺giác 一Nhất 乘Thừa 之chi 道Đạo 。 須tu 究cứu 自tự 心tâm 。 故cố 云vân 攝nhiếp 所sở 攝nhiếp 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 了liễu 根căn 塵trần 能năng 取thủ 所sở 取thủ 妄vọng 心tâm 。 即tức 妄vọng 顯hiển 真Chân 如Như 實thật 而nhi 住trụ 。 故cố 云vân 如như 實thật 處xứ 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 然nhiên 此thử 一Nhất 乘Thừa 覺giác 道đạo 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 故cố 云vân 非phi 餘dư 外ngoại 道đạo 等đẳng 之chi 所sở 能năng 得đắc 也dã 。
大đại 慧tuệ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 故cố 說thuyết 三tam 乘thừa 。 而nhi 不bất 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。
佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。
不bất 自tự 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 故cố 。 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 一Nhất 乘Thừa 。 以dĩ 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 如Như 來Lai 調điều 伏phục 。 授thọ 寂tịch 靜tĩnh 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 非phi 自tự 己kỷ 力lực 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。
復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 。 煩phiền 惱não 障chướng 業nghiệp 習tập 氣khí 不bất 斷đoạn 故cố 。 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 一Nhất 乘Thừa 。 不bất 覺giác 法pháp 無vô 我ngã 。 不bất 離ly 分phân 段đoạn 死tử 。 故cố 說thuyết 三tam 乘thừa 。 此thử 問vấn 如Như 來Lai 但đãn 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 不bất 說thuyết 大Đại 乘Thừa 之chi 意ý 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 三tam 義nghĩa 故cố 不bất 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 言ngôn 不bất 自tự 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 者giả 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 了liễu 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 不bất 為vi 說thuyết 一nhất 也dã 。 言ngôn 調điều 伏phục 授thọ 寂tịch 靜tĩnh 等đẳng 者giả 。 以dĩ 其kỳ 稟bẩm 方phương 便tiện 教giáo 。 修tu 證chứng 空không 寂tịch 。 但đãn 離ly 虛hư 妄vọng 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 未vị 得đắc 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 故cố 。 不bất 為vi 說thuyết 二nhị 也dã 。 言ngôn 煩phiền 惱não 障chướng 等đẳng 者giả 以dĩ 其kỳ 但đãn 斷đoạn 四tứ 。 住trụ 通thông 惑hoặc 未vị 斷đoạn 習tập 氣khí 別biệt 惑hoặc 全toàn 在tại 故cố 不bất 為vi 說thuyết 三tam 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 破phá 人nhân 執chấp 。 未vị 破phá 法pháp 執chấp 故cố 。 云vân 不bất 覺giác 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。 雖tuy 斷đoạn 煩phiền 惱não 身thân 居cư 分phân 段đoạn 。 未vị 名danh 變biến 易dị 生sanh 死tử 故cố 。 云vân 不bất 離ly 分phân 段đoạn 死tử 也dã 。 如Như 來Lai 為vi 此thử 小tiểu 機cơ 故cố 。 但đãn 為vi 說thuyết 三tam 乘thừa 法pháp 耳nhĩ 。
大đại 慧tuệ 。 彼bỉ 諸chư 一nhất 切thiết 。 起khởi 煩phiền 惱não 過quá 習tập 氣khí 斷đoạn 。 及cập 覺giác 法pháp 無vô 我ngã 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 起khởi 煩phiền 惱não 過quá 習tập 氣khí 斷đoạn 。 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 著trước 非phi 性tánh 。 無vô 漏lậu 界giới 覺giác 。 覺giác 已dĩ 復phục 入nhập 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 。 無vô 漏lậu 界giới 滿mãn 足túc 眾chúng 具cụ 。 當đương 得đắc 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 自tự 在tại 法Pháp 身thân 。 此thử 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 行hành 者giả 。 以dĩ 煩phiền 惱não 習tập 斷đoạn 。 不bất 為vi 無vô 明minh 所sở 醉túy 。 了liễu 真chân 空không 三tam 昧muội 之chi 樂lạc 。 不bất 生sanh 味vị 著trước 故cố 云vân 非phi 性tánh 。 乃nãi 得đắc 無vô 漏lậu 界giới 覺giác 。 無vô 漏lậu 界giới 即tức 入nhập 實thật 報báo 土thổ/độ 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 隨tùy 類loại 現hiện 形hình 示thị 生sanh 示thị 滅diệt 度độ 脫thoát 諸chư 有hữu 。 故cố 云vân 覺giác 已dĩ 復phục 入nhập 出xuất 世thế 間gian 。 至chí 上thượng 品phẩm 寂tịch 光quang 二nhị 嚴nghiêm 具cụ 備bị 。 究cứu 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 。 自tự 在tại 法Pháp 身thân 。 是thị 為vi 一nhất 佛Phật 乘thừa 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
諸chư 天thiên 及cập 梵Phạm 乘thừa 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。
諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 乘thừa 。 我ngã 說thuyết 此thử 諸chư 乘thừa 。
乃nãi 至chí 有hữu 心tâm 轉chuyển 。 諸chư 乘thừa 非phi 究cứu 竟cánh 。
若nhược 彼bỉ 心tâm 滅diệt 盡tận 。 無vô 乘thừa 及cập 乘thừa 者giả 。
無vô 有hữu 乘thừa 建kiến 立lập 。 我ngã 說thuyết 為vi 一Nhất 乘Thừa 。
前tiền 四tứ 句cú 通thông 頌tụng 諸chư 乘thừa 。 次thứ 六lục 句cú 頌tụng 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 之chi 意ý 。 言ngôn 有hữu 心tâm 轉chuyển 者giả 。 轉chuyển 即tức 起khởi 動động 。 謂vị 若nhược 有hữu 一nhất 念niệm 心tâm 動động 。 雖tuy 佛Phật 乘thừa 亦diệc 非phi 究cứu 竟cánh 。 況huống 餘dư 乘thừa 乎hồ 。 言ngôn 於ư 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 無vô 有hữu 能năng 乘thừa 之chi 人nhân 。 亦diệc 無vô 所sở 乘thừa 之chi 法pháp 。 乃nãi 至chí 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 門môn 無vô 可khả 建kiến 立lập 。 離ly 名danh 絕tuyệt 相tương/tướng 非phi 破phá 非phi 立lập 。 有hữu 此thử 等đẳng 機cơ 。 乃nãi 為vi 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 也dã 。
引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 故cố 。 分phân 別biệt 說thuyết 諸chư 乘thừa 。
解giải 脫thoát 有hữu 三tam 種chủng 。 及cập 與dữ 法pháp 無vô 我ngã 。
煩phiền 惱não 智trí 慧tuệ 等đẳng 。 解giải 脫thoát 則tắc 遠viễn 離ly 。
譬thí 如như 海hải 浮phù 木mộc 。 常thường 隨tùy 波ba 浪lãng 轉chuyển 。
聲Thanh 聞Văn 愚ngu 亦diệc 然nhiên 。 相tương/tướng 風phong 所sở 漂phiêu 蕩đãng 。
彼bỉ 起khởi 煩phiền 惱não 滅diệt 。 餘dư 習tập 煩phiền 惱não 愚ngu 。
此thử 頌tụng 上thượng 文văn 。 說thuyết 三tam 乘thừa 法Pháp 。 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 即tức 三tam 乘thừa 。 所sở 證chứng 之chi 果Quả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 斷đoạn 正chánh 使sử 。 緣Duyên 覺Giác 斷đoạn 習tập 氣khí 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 習tập 俱câu 斷đoạn 。 破phá 惑hoặc 雖tuy 殊thù 。 證chứng 果Quả 即tức 一nhất 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 。 法pháp 無vô 我ngã 等đẳng 。 此thử 言ngôn 大Đại 乘Thừa 行hành 者giả 。 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 惑hoặc 智trí 平bình 等đẳng 縛phược 脫thoát 不bất 二nhị 。 是thị 為vi 遠viễn 離ly 大đại 解giải 脫thoát 也dã 。 譬thí 如như 下hạ 。 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 未vị 斷đoạn 智trí 障chướng 為vi 空không 相tướng 風phong 之chi 所sở 漂phiêu 蕩đãng 如như 浮phù 木mộc 之chi 在tại 海hải 乃nãi 為vi 波ba 浪lãng 所sở 轉chuyển 。 雖tuy 斷đoạn 通thông 惑hoặc 未vị 斷đoạn 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 故cố 曰viết 餘dư 習tập 煩phiền 惱não 愚ngu 。 餘dư 習tập 即tức 無vô 明minh 也dã 。
味vị 著trước 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 。 安an 住trụ 無vô 漏lậu 界giới 。
無vô 有hữu 究cứu 竟cánh 趣thú 。 亦diệc 復phục 不bất 退thoái 還hoàn 。
得đắc 諸chư 三tam 昧muội 身thân 。 乃nãi 至chí 劫kiếp 不bất 覺giác 。
譬thí 如như 昏hôn 醉túy 人nhân 。 酒tửu 消tiêu 然nhiên 後hậu 覺giác 。
彼bỉ 覺giác 法pháp 亦diệc 然nhiên 。 得đắc 佛Phật 無vô 上thượng 身thân 。
二Nhị 乘Thừa 離ly 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 得đắc 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 於ư 中trung 味vị 著trước 而nhi 無vô 進tiến 趣thú 。 然nhiên 亦diệc 不bất 退thoái 作tác 凡phàm 夫phu 。 此thử 三tam 昧muội 身thân 墮đọa 無vô 為vi 坑khanh 。 乃nãi 至chí 經kinh 劫kiếp 不bất 覺giác 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 醉túy 酒tửu 昏hôn 亂loạn 都đô 無vô 覺giác 知tri 至chí 於ư 酒tửu 消tiêu 而nhi 後hậu 乃nãi 覺giác 。 此thử 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 根căn 轉chuyển 心tâm 迴hồi 覺giác 法pháp 無vô 我ngã 究cứu 竟cánh 正chánh 智trí 。 故cố 云vân 得đắc 佛Phật 無vô 上thượng 身thân 也dã 。
楞Lăng 伽Già 阿A 跋Bạt 多Đa 羅La 寶Bảo 經Kinh 註Chú 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị (# 下hạ )#