林Lâm 野Dã 奇Kỳ 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục
Quyển 2
明Minh 通Thông 奇Kỳ 說Thuyết 行Hành 謐Mịch 等Đẳng 編Biên
林Lâm 野Dã 奇Kỳ 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục 卷quyển 第đệ 二nhị
住trụ 檇# 李# 秀tú 水thủy 龍long 淵uyên 寺tự 嗣tự 法Pháp 門môn 人nhân 行hành 覺giác 等đẳng 編biên
住trụ 浙chiết 江giang 嘉gia 興hưng 府phủ 福phước 城thành 東đông 塔tháp 禪thiền 寺tự 語ngữ 錄lục
順thuận 治trị 丁đinh 亥hợi 十thập 一nhất 月nguyệt 廿# 四tứ 日nhật 入nhập 院viện 。
山sơn 門môn 以dĩ 杖trượng 指chỉ 云vân 解giải 脫thoát 門môn 八bát 字tự 打đả 開khai 沒một 量lượng 漢hán 今kim 朝triêu 始thỉ 至chí 賓tân 主chủ 既ký 已dĩ 相tương 逢phùng 切thiết 莫mạc 停đình 思tư 住trụ 步bộ 何hà 故cố 復phục 以dĩ 杖trượng 指chỉ 云vân 寶bảo 處xứ 在tại 近cận 便tiện 入nhập 。
佛Phật 殿điện 煒vĩ 煒vĩ 煌hoàng 煌hoàng 。 容dung 儀nghi 自tự 在tại 禮lễ 拜bái 燒thiêu 香hương 不bất 為vi 分phần/phân 外ngoại 。
伽già 藍lam 靈linh 山sơn 致trí 囑chúc 正chánh 在tại 此thử 時thời 吾ngô 今kim 來lai 此thử 須tu 賴lại 護hộ 持trì 。
祖tổ 師sư 這giá 一nhất 夥# 漢hán 殃ương 害hại 非phi 小tiểu 累lũy/lụy/luy 及cập 兒nhi 孫tôn 至chí 今kim 不bất 了liễu 。
方phương 丈trượng 以dĩ 杖trượng 指chỉ 門môn 云vân 此thử 是thị 住trụ 持trì 燕yên 息tức 之chi 處xứ 亦diệc 乃nãi 歷lịch 祖tổ 辨biện 驗nghiệm 之chi 場tràng 雖tuy 然nhiên 險hiểm 似tự 虎hổ 穴huyệt 魔ma 宮cung 到đáo 此thử 難nan 以dĩ 卻khước 步bộ 且thả 道đạo 正chánh 當đương 此thử 時thời 如như 何hà 剖phẫu 決quyết 不bất 入nhập 驚kinh 人nhân 浪lãng 難nan 逢phùng 稱xưng 意ý 魚ngư 。
上thượng 堂đường 指chỉ 座tòa 云vân 此thử 這giá 寶bảo 華hoa 王vương 座tòa 歷lịch 祖tổ 共cộng 登đăng 山sơn 僧Tăng 既ký 忝thiểm 隊đội 中trung 豈khởi 可khả 更cánh 途đồ 易dị 轍triệt 便tiện 陞thăng 拈niêm 香hương 祝chúc 聖thánh 畢tất 次thứ 拈niêm 云vân 此thử 瓣# 香hương 擊kích 不bất 碎toái 撲phác 不bất 開khai 收thu 來lai 久cửu 矣hĩ 前tiền 曾tằng 通thông 玄huyền 拈niêm 出xuất 今kim 再tái 爇nhiệt 向hướng 爐lô 中trung 奉phụng 為vi 先tiên 師sư 密mật 雲vân 大đại 和hòa 尚thượng 用dụng 酬thù 法pháp 乳nhũ 白bạch 槌chùy 云vân 法pháp 筵diên 龍long 象tượng 眾chúng 當đương 觀quán 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 問vấn 人nhân 天thiên 交giao 接tiếp 。 四tứ 眾chúng 臨lâm 筵diên 為vi 人nhân 一nhất 句cú 請thỉnh 師sư 速tốc 道đạo 師sư 云vân 鳥điểu 飛phi 毛mao 落lạc 進tiến 云vân 恁nhẫm 麼ma 則tắc 臨lâm 濟tế 綱cương 宗tông 今kim 復phục 振chấn 福phước 城thành 重trọng/trùng 闡xiển 舊cựu 家gia 風phong 師sư 云vân 雲vân 從tùng 龍long 風phong 從tùng 虎hổ 進tiến 云vân 禮lễ 拜bái 和hòa 尚thượng 去khứ 也dã 師sư 云vân 切thiết 莫mạc 錯thác 會hội 乃nãi 云vân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 迥huýnh 絕tuyệt 安an 排bài 纔tài 擬nghĩ 分phần/phân 疏sớ/sơ 便tiện 成thành 窒# 礙ngại 所sở 以dĩ 道Đạo 心tâm 若nhược 不bất 異dị 萬vạn 法pháp 一Nhất 如Như 。 眼nhãn 若nhược 不bất 寐mị 諸chư 夢mộng 自tự 除trừ 。 若nhược 是thị 英anh 靈linh 漢hán 聞văn 山sơn 僧Tăng 恁nhẫm 麼ma 道đạo 向hướng 文văn 彩thải 未vị 彰chương 已dĩ 前tiền 直trực 截tiệt 擔đảm 荷hà 卻khước 較giảo 些# 子tử 苟cẩu 若nhược 涉thiệp 於ư 塵trần 思tư 未vị 免miễn 困khốn 於ư 途đồ 轍triệt 秪# 如như 不bất 歷lịch 程# 途đồ 一nhất 句cú 作tác 麼ma 生sanh 道đạo 一nhất 氣khí 不bất 言ngôn 含hàm 有hữu 象tượng 萬vạn 靈linh 何hà 處xứ 謝tạ 無vô 私tư 白bạch 槌chùy 云vân 諦đế 觀quán 法Pháp 王Vương 法pháp 法Pháp 王Vương 法pháp 如như 是thị 。
結kết 制chế 上thượng 堂đường 問vấn 今kim 日nhật 大đại 開khai 爐lô 韝# 煆# 煉luyện 聖thánh 凡phàm 煆# 煉luyện 聖thánh 凡phàm 即tức 不bất 問vấn 如như 何hà 是thị 和hòa 尚thượng 底để 鉗kiềm 鎚chùy 師sư 便tiện 打đả 進tiến 云vân 忽hốt 遇ngộ 個cá 沒một 面diện 孔khổng 底để 來lai 和hòa 尚thượng 如như 何hà 。 下hạ 手thủ 師sư 復phục 打đả 僧Tăng 便tiện 喝hát 師sư 又hựu 打đả 進tiến 云vân 恁nhẫm 麼ma 則tắc 棒bổng 頭đầu 有hữu 眼nhãn 明minh 如như 日nhật 要yếu 識thức 真chân 金kim 火hỏa 裡# 看khán 師sư 云vân 未vị 信tín 你nễ 在tại 問vấn 九cửu 旬tuần 禁cấm 足túc 三tam 月nguyệt 安an 居cư 。 秪# 為vi 陶đào 鑄chú 聖thánh 凡phàm 忽hốt 遇ngộ 個cá 不bất 受thọ 煆# 煉luyện 底để 出xuất 來lai 如như 何hà 相tương 見kiến 師sư 云vân 打đả 出xuất 三tam 門môn 外ngoại 進tiến 云vân 出xuất 群quần 須tu 是thị 英anh 靈linh 漢hán 敵địch 勝thắng 還hoàn 他tha 獅sư 子tử 兒nhi 師sư 云vân 莫mạc 亂loạn 跳khiêu 乃nãi 云vân 結kết 則tắc 大Đại 千Thiên 沙sa 界giới 總tổng 結kết 解giải 則tắc 大Đại 千Thiên 沙sa 界giới 總tổng 解giải 結kết 解giải 雖tuy 殊thù 舉cử 拂phất 子tử 云vân 這giá 裡# 未vị 嘗thường 動động 著trước 毫hào 髮phát 許hứa 所sở 以dĩ 道Đạo 理lý 隨tùy 事sự 變biến 寬khoan 廓khuếch 非phi 外ngoại 事sự 得đắc 理lý 融dung 寂tịch 寥liêu 非phi 內nội 其kỳ 間gian 倘thảng 有hữu 一nhất 個cá 半bán 個cá 聞văn 山sơn 僧Tăng 恁nhẫm 麼ma 道đạo 便tiện 踴dũng 身thân 出xuất 眾chúng 道đạo 堂đường 頭đầu 長trưởng 老lão 不bất 用dụng 亂loạn 說thuyết 這giá 裡# 是thị 甚thậm 麼ma 所sở 在tại 說thuyết 事sự 說thuyết 理lý 說thuyết 內nội 說thuyết 外ngoại 直trực 饒nhiêu 伊y 恁nhẫm 麼ma 道đạo 山sơn 僧Tăng 楖# 栗lật 杖trượng 猶do 未vị 放phóng 過quá 在tại 何hà 故cố 試thí 玉ngọc 須tu 經kinh 火hỏa 求cầu 珠châu 不bất 離ly 泥nê 。
臘lạp 八bát 上thượng 堂đường 昔tích 日nhật 釋Thích 迦Ca 老lão 子tử 十thập 九cửu 踰du 城thành 將tương 謂vị 別biệt 有hữu 及cập 至chí 雪Tuyết 山Sơn 堆đôi 坐tọa 六lục 年niên 徒đồ 費phí 辛tân 勤cần 然nhiên 雖tuy 夜dạ 睹đổ 明minh 星tinh 悟ngộ 去khứ 也dã 是thị 臨lâm 崖nhai 看khán 滸# 眼nhãn 特đặc 地địa 一nhất 場tràng 愁sầu 若nhược 是thị 英anh 俊# 道đạo 流lưu 終chung 不bất 作tác 這giá 般bát 去khứ 就tựu 只chỉ 如như 釋Thích 迦Ca 老lão 子tử 最tối 初sơ 省tỉnh 力lực 一nhất 句cú 作tác 麼ma 生sanh 道đạo 大đại 底để 還hoàn 他tha 根căn 骨cốt 好hảo/hiếu 天thiên 涯nhai 何hà 處xứ 不bất 稱xưng 尊tôn 。
祈kỳ 禳# 上thượng 堂đường 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 不bất 著trước 底để 句cú 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 用dụng 不bất 到đáo 底để 機cơ 山sơn 僧Tăng 今kim 日nhật 一nhất 并tinh 拈niêm 出xuất 乃nãi 舉cử 起khởi 拂phất 子tử 云vân 濬# 沿duyên 昆côn 仲trọng 還hoàn 委ủy 悉tất 麼ma 如như 委ủy 悉tất 得đắc 不bất 特đặc 保bảo 令linh 萱huyên 慈từ 并tinh 諸chư 小tiểu 大đại 福phước 長trường/trưởng 災tai 消tiêu 亦diệc 見kiến 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 大đại 受thọ 用dụng 處xứ 豈khởi 不bất 聞văn 道Đạo 行hạnh 禪thiền 師sư 云vân 吾ngô 有hữu 大đại 病bệnh 非phi 世thế 所sở 醫y 有hữu 僧Tăng 問vấn 曹tào 山sơn 古cổ 人nhân 道đạo 吾ngô 有hữu 大đại 病bệnh 非phi 世thế 所sở 醫y 是thị 甚thậm 麼ma 病bệnh 山sơn 云vân 攢toàn 簇# 不bất 得đắc 底để 病bệnh 僧Tăng 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 此thử 病bệnh 也dã 無vô 山sơn 云vân 人nhân 人nhân 盡tận 有hữu 僧Tăng 云vân 和hòa 尚thượng 還hoàn 有hữu 此thử 病bệnh 也dã 無vô 山sơn 云vân 正chánh 覓mịch 起khởi 處xứ 不bất 得đắc 僧Tăng 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 為vi 甚thậm 麼ma 不bất 病bệnh 山sơn 云vân 眾chúng 生sanh 若nhược 病bệnh 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 。 僧Tăng 云vân 未vị 審thẩm 諸chư 佛Phật 。 還hoàn 有hữu 此thử 病bệnh 也dã 無vô 山sơn 云vân 有hữu 僧Tăng 云vân 既ký 有hữu 為vi 甚thậm 麼ma 不bất 病bệnh 山sơn 云vân 為vi 伊y 惺tinh 惺tinh 師sư 云vân 曹tào 山sơn 老lão 漢hán 如như 此thử 酬thù 對đối 可khả 謂vị 不bất 煩phiền 魏ngụy 帝đế 一nhất 丸hoàn 藥dược 凡phàm 痾# 聖thánh 病bệnh 悉tất 安an 痊thuyên 然nhiên 雖tuy 如như 是thị 仔tử 細tế 揀giản 點điểm 將tương 來lai 猶do 涉thiệp 迷mê 悟ngộ 在tại 秪# 如như 不bất 涉thiệp 迷mê 悟ngộ 一nhất 句cú 作tác 麼ma 生sanh 道đạo 復phục 舉cử 拂phất 子tử 云vân 將tương 此thử 身thân 心tâm 奉phụng 塵trần 剎sát 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 報báo 佛Phật 恩ân 。
上thượng 堂đường 舉cử 金kim 牛ngưu 老lão 子tử 每mỗi 自tự 做tố 飯phạn 供cúng 養dường 僧Tăng 眾chúng 至chí 齋trai 時thời 舁dư 飯phạn 桶# 到đáo 堂đường 前tiền 作tác 舞vũ 呵ha 呵ha 大đại 笑tiếu 云vân 菩Bồ 薩Tát 子tử 喫khiết 飯phạn 來lai 後hậu 有hữu 老lão 宿túc 拈niêm 云vân 大đại 似tự 因nhân 齋trai 慶khánh 讚tán 山sơn 僧Tăng 不bất 免miễn 也dã 著trước 隻chỉ 眼nhãn 務vụ 要yếu 諸chư 人nhân 共cộng 知tri 敢cảm 謂vị 大đại 似tự 因nhân 齋trai 賞thưởng 鑒giám 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 要yếu 見kiến 二nhị 老lão 宿túc 及cập 山sơn 僧Tăng 麼ma 但đãn 信tín 手thủ 擎kình 甌# 飽bão 餐xan 香hương 飯phạn 何hà 故cố 不bất 見kiến 。 道Đạo 心tâm 不bất 負phụ 人nhân 面diện 無vô 慚tàm 色sắc 。
師sư 誕đản 上thượng 堂đường 老lão 僧Tăng 年niên 五ngũ 十thập 四tứ 邇nhĩ 來lai 全toàn 無vô 意ý 智trí 每mỗi 嘗thường 無vô 別biệt 思tư 量lượng 一nhất 味vị 只chỉ 貪tham 瞌# 睡thụy 今kim 朝triêu 眾chúng 賢hiền 請thỉnh 登đăng 堂đường 自tự 是thị 不bất 將tương 語ngữ 默mặc 對đối 且thả 道đạo 以dĩ 何hà 酬thù 對đối 驀# 拈niêm 拄trụ 杖trượng 卓trác 一nhất 卓trác 云vân 還hoàn 委ủy 悉tất 麼ma 若nhược 將tương 耳nhĩ 聽thính 終chung 難nan 會hội 眼nhãn 處xứ 聞văn 聲thanh 方phương 始thỉ 知tri 。
上thượng 堂đường 舉cử 朱chu 行hành 軍quân 入nhập 南nam 際tế 寺tự 設thiết 齋trai 執chấp 手thủ 爐lô 行hành 香hương 云vân 直trực 下hạ 是thị 直trực 下hạ 是thị 時thời 有hữu 僧Tăng 問vấn 直trực 下hạ 是thị 甚thậm 麼ma 軍quân 便tiện 喝hát 僧Tăng 云vân 行hành 軍quân 是thị 佛Phật 法Pháp 中trung 人nhân 惡ác 發phát 作tác 麼ma 行hành 軍quân 云vân 你nễ 作tác 惡ác 發phát 會hội 那na 僧Tăng 便tiện 喝hát 行hành 軍quân 亦diệc 喝hát 云vân 鉤câu 在tại 不bất 疑nghi 之chi 地địa 遂toại 呼hô 左tả 右hữu 認nhận 取thủ 者giả 僧Tăng 著trước 師sư 云vân 行hành 軍quân 拈niêm 出xuất 無vô 孔khổng 鐵thiết 鎚chùy 當đương 陽dương 拋phao 擲trịch 若nhược 不bất 得đắc 者giả 。 僧Tăng 明minh 辨biện 端đoan 倪nghê 幾kỷ 乎hồ 勞lao 而nhi 無vô 功công 今kim 日nhật 眾chúng 善thiện 士sĩ 來lai 此thử 設thiết 齋trai 雖tuy 無vô 如như 是thị 。 問vấn 答đáp 要yếu 且thả 不bất 在tại 行hành 軍quân 之chi 下hạ 正chánh 所sở 謂vị 男nam 兒nhi 自tự 有hữu 沖# 天thiên 志chí 不bất 向hướng 他tha 人nhân 行hành 處xứ 行hành 。
梁lương 公công 張trương 行hành 人nhân 請thỉnh 上thượng 堂đường 林lâm 下hạ 高cao 賢hiền 方phương 外ngoại 禪thiền 客khách 二nhị 六lục 時thời 中trung 遇ngộ 緣duyên 莫mạc 惑hoặc 所sở 謂vị 境cảnh 緣duyên 無vô 好hảo 醜xú 好hảo 醜xú 起khởi 于vu 心tâm 萬vạn 法pháp 本bổn 閒gian/nhàn 為vi 人nhân 自tự 鬧náo 須tu 知tri 塵trần 塵trần 剎sát 剎sát 物vật 物vật 頭đầu 頭đầu 但đãn 得đắc 意ý 遣khiển 情tình 忘vong 便tiện 見kiến 自tự 他tha 不bất 隔cách 且thả 道đạo 和hòa 光quang 混hỗn 俗tục 一nhất 句cú 作tác 麼ma 生sanh 道đạo 相tương 逢phùng 相tương 見kiến 呵ha 呵ha 笑tiếu 更cánh 有hữu 春xuân 風phong 春xuân 又hựu 春xuân 。
上thượng 堂đường 昔tích 日nhật 達đạt 磨ma 老lão 子tử 云vân 內nội 不bất 放phóng 出xuất 外ngoại 不bất 放phóng 入nhập 心tâm 如như 牆tường 壁bích 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 據cứ 山sơn 僧Tăng 則tắc 不bất 然nhiên 內nội 須tu 放phóng 出xuất 外ngoại 須tu 放phóng 入nhập 如như 盤bàn 走tẩu 珠châu 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 不bất 見kiến 臨lâm 濟tế 大đại 師sư 曰viết 有hữu 一nhất 人nhân 論luận 劫kiếp 在tại 途đồ 中trung 不bất 離ly 家gia 舍xá 有hữu 一nhất 人nhân 離ly 家gia 舍xá 不bất 在tại 途đồ 中trung 此thử 二nhị 人nhân 那na 個cá 合hợp 受thọ 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 。 便tiện 下hạ 座tòa 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 要yếu 識thức 此thử 二nhị 人nhân 面diện 目mục 麼ma 驀# 拈niêm 拄trụ 杖trượng 卓trác 一nhất 卓trác 云vân 也dã 不bất 出xuất 者giả 個cá 消tiêu 息tức 且thả 道đạo 是thị 個cá 甚thậm 麼ma 消tiêu 息tức 復phục 卓trác 兩lưỡng 卓trác 云vân 龍long 得đắc 水thủy 時thời 添# 意ý 氣khí 虎hổ 逢phùng 山sơn 勢thế 長trường/trưởng 威uy 獰# 。
上thượng 堂đường 檀đàn 信tín 設thiết 齋trai 各các 須tu 飽bão 食thực 坐tọa 臥ngọa 經kinh 行hành 。 不bất 勞lao 辨biện 的đích 所sở 謂vị 但đãn 有hữu 纖tiêm 毫hào 即tức 是thị 塵trần 舉cử 意ý 便tiện 遭tao 魔ma 觸xúc 擾nhiễu 直trực 須tu 行hành 便tiện 行hành 坐tọa 便tiện 坐tọa 卻khước 較giảo 些# 子tử 然nhiên 雖tuy 如như 是thị 切thiết 不bất 得đắc 作tác 無vô 事sự 會hội 去khứ 何hà 故cố 風phong 暖noãn 鳥điểu 聲thanh 碎toái 日nhật 高cao 花hoa 影ảnh 重trọng/trùng 。
上thượng 堂đường 舉cử 普phổ 化hóa 一nhất 日nhật 同đồng 臨lâm 濟tế 赴phó 施thí 主chủ 家gia 齋trai 濟tế 問vấn 毛mao 吞thôn 巨cự 海hải 芥giới 納nạp 須Tu 彌Di 為vi 復phục 是thị 神thần 通thông 妙diệu 用dụng 為vi 復phục 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 化hóa 便tiện 踢# 倒đảo 飯phạn 床sàng 濟tế 云vân 太thái 粗thô 生sanh 化hóa 云vân 這giá 裡# 是thị 甚thậm 麼ma 所sở 在tại 說thuyết 粗thô 說thuyết 細tế 濟tế 休hưu 去khứ 次thứ 日nhật 又hựu 同đồng 赴phó 一nhất 施thí 主chủ 家gia 齋trai 濟tế 問vấn 今kim 日nhật 供cúng 養dường 。 何hà 似tự 昨tạc 日nhật 化hóa 又hựu 踢# 倒đảo 飯phạn 床sàng 濟tế 云vân 太thái 粗thô 生sanh 化hóa 云vân 瞎hạt 漢hán 佛Phật 法Pháp 說thuyết 甚thậm 粗thô 細tế 濟tế 乃nãi 吐thổ 舌thiệt 師sư 云vân 普phổ 化hóa 老lão 漢hán 如như 此thử 激kích 揚dương 可khả 謂vị 獅sư 子tử 筋cân 琴cầm 撫phủ 之chi 則tắc 群quần 音âm 絕tuyệt 響hưởng 若nhược 作tác 佛Phật 法pháp 理lý 論luận 何hà 異dị 指chỉ 鹿lộc 為vi 馬mã 且thả 道đạo 淆# 訛ngoa 在tại 甚thậm 麼ma 處xứ 驀# 拈niêm 拄trụ 杖trượng 卓trác 一nhất 卓trác 云vân 他tha 家gia 自tự 有hữu 通thông 霄tiêu 路lộ 不bất 用dụng 當đương 陽dương 指chỉ 畫họa 伊y 。
解giải 制chế 上thượng 堂đường 九cửu 旬tuần 禁cấm 足túc 三tam 月nguyệt 安an 居cư 。 正chánh 眼nhãn 看khán 來lai 乃nãi 是thị 愚ngu 癡si 本bổn 來lai 成thành 現hiện 事sự 何hà 得đắc 自tự 遲trì 疑nghi 心tâm 地địa 但đãn 無vô 諸chư 所sở 見kiến 不bất 妨phương 哮hao 吼hống 奮phấn 全toàn 機cơ 不bất 聞văn 昔tích 日nhật 釋Thích 迦Ca 老lão 子tử 初sơ 生sanh 下hạ 便tiện 解giải 一nhất 手thủ 指chỉ 天thiên 一nhất 手thủ 指chỉ 地địa 作tác 大đại 獅sư 子tử 吼hống 汝nhữ 等đẳng 諸chư 人nhân 。 猶do 向hướng 這giá 裡# 覓mịch 些# 甚thậm 麼ma 驀# 拈niêm 拄trụ 杖trượng 下hạ 座tòa 一nhất 時thời 打đả 散tán 。
林Lâm 野Dã 奇Kỳ 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục 卷quyển 第đệ 二nhị
蕭tiêu 山sơn 縣huyện 弟đệ 子tử 吳ngô 徹triệt (# 已dĩ 自tự )# 助trợ 刻khắc