Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật
(Đại Bát nhã Ba La Mật đa Kinh)
Hán dịch: Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch: Phật Tử Bùi Đức Huề và Phật Tử Bùi Anh Tuấn dịch năm 2015

 

Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật, quyển thứ tư.

Thứ hai phần hai Phẩm Quan sát học phần đầu.

Phật bảo Xá Lợi Phất. Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Đã hay được đầy đủ công Đức như thế.

Khi đó bốn Vua Trời lớn của Ba nghìn Đại thiên Thế giới. Đều rất vui mừng, tất cả làm nghĩ nhớ như thế. Chúng con ngày nay nên dùng bốn bát dâng lên Bồ Tát này. Giống như trước kia Vua Trời dâng bát cho Phật.

Lúc đó Trời Đao Lợi, Trời Dạ Ma, Trời Đâu Suất Đà, Trời Lạc Biến Hóa, Trời Tha Hóa Tự Tại của Ba nghìn Đại thiên Thế giới. Đều rất vui mừng, tất cả làm nghĩ nhớ như thế. Chúng con đều nên cúng dưỡng cung kính, tôn trọng ca ngợi Bồ Tát như thế. Giúp cho đồ đảng dữ của A Tu La tổn giảm. Khiến cho quyến thuộc của chúng Trời tăng ích.

Khi đó Trời Chúng Phạm của Ba nghìn Đại thiên Thế giới, Trời Phạm Phụ, Trời Phạm Hội, Trời Đại Phạm, Trời Quang, Trời Thiểu Quang, Trời Vô lượng Quang, Trời Cực Quang Tịnh, Trời Tịnh, Trời Thiểu Tịnh, Trời Vô lượng Tịnh, Trời Biến Tịnh, Trời Quảng, Trời Thiểu Quảng, Trời Vô lượng Quảng, Trời Quảng Quả, Trời Vô Phiền, Trời Vô Nhiệt, Trời Thiện Hiện, Trời Thiện Kiến, Trời Sắc Cứu Cánh. Vui mừng hân hoan, tất cả làm nghĩ nhớ như thế. Chúng con đang cầu xin Bồ Tát như thế, nhanh chứng Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Chuyển vầng Pháp vi diệu, lợi ích tất cả.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Khi tăng ích Nhiều sáu loại tới Niết Bàn. Các người nam thiện, người nữ thiện của Thế giới đó. Nếu thấy hoặc nghe đều rất vui mừng, tất cả làm nghĩ nhớ như thế. Chúng con nguyện làm như Bồ Tát đó. Đương làm cha mẹ, anh em chị em, vợ con quyến thuộc, Tri thức, bạn hữu. Do Phương tiện này tu các Nghiệp thiện. Cũng đang chứng được Bình đẳng Bồ Đề.

Thời Trời của bốn chúng Vua lớn của Thế giới đó. Thậm chí Trời Sắc Cứu Cánh. Nếu thấy hoặc nghe đều rất vui mừng, tất cả làm nghĩ nhớ như thế. Chúng con đang làm đủ các loại Phương tiện. Giúp cho Bồ Tát đó rời xa Hạnh Phạm sai. Từ ban đầu phát tâm thậm chí thành Phật, thường tu Hạnh Phạm. Sở dĩ thế nào ? Nếu Sắc thân bẩn hay làm ra chướng ngại muốn sinh lên Trời Phạm. Huống chi được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Vì thế Bồ Tát cắt đứt tham muốn, Xuất gia tu Hạnh Phạm. Hay được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Nếu không cắt đứt sai.
Thời Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn vì đang chủ yếu cần có cha mẹ, vợ con, các bạn thân sao ?

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Nếu có Bồ Tát có đầy đủ cha mẹ, vợ con, quyến thuộc mà tu hạnh Bồ Tát Bồ Tát lớn. Hoặc có Bồ Tát Bồ Tát lớn không có vợ con. Từ ban đầu phát tâm, thậm chí thành Phật, thường tu Hạnh Phạm, không hỏng tính chất phác. Hoặc có Phương tiện thiện khéo của Bồ Tát Bồ Tát lớn, tỏ ra nhận năm Tham muốn. Chán bỏ đi Xuất gia tu hành hạnh Phạm. Mới được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề.

Xá Lợi Phất ! Ví như nhà ảo thuật, hoặc Đệ tử của họ hay với phép ảo thuật. Ảo làm đủ các loại đồ dùng năm tham muốn vi diệu. Ở trong đó tự phóng túng cùng nhau vui sướng.

Ý này thế nào ? Làm được ảo thuật đó là có thực phải không ? Xá Lợi Phất nói rằng : Không phải vậy ! Thế Tôn ! Không phải vậy ! Thiện Thệ !

Phật nói rằng : Xá Lợi Phất ! Bồ Tát Bồ Tát lớn cũng lại như thế. Vì muốn thành thục các chúng sinh Có tình. Phương tiện thiện khéo hóa ra nhận năm Tham muốn. Thực không có việc đó. Tuy nhiên Bồ Tát Bồ Tát lớn ở trong năm Tham muốn sinh chán ghét sâu. Không bị nhiễm lỗi của năm Tham muốn. Dùng vô lượng môn trách cứ năm Tham muốn. Do Tham muốn là lửa mạnh, thiêu đốt thân tâm. Do Tham muốn là bẩn ác, lây nhiễm mình và người khác. Do Tham muốn là băm thái, thường làm hại Quá khứ Hiện nay Tương lai. Do Tham muốn là oán địch, làm suy tổn đêm dài tìm kiếm. Tham muốn như đống cỏ cháy. Tham muốn như quả đắng. Tham muốn như kiếm sắc. Tham muốn như đống lửa. Tham muốn như khí độc. Tham muốn như huyễn hoặc. Tham muốn như giếng tối. Tham muốn như thân thích lừa dối, các người độc ác.

Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn dùng vô lượng môn tội như thế, trách mắng các tham muốn. Đã hay biết rõ các lỗi của tham muốn. Há có chân thực nhận các việc tham muốn ! Chỉ là lợi ích cho giáo hóa chúng sinh Có tình. Phương tiện thiện khéo tỏ ra nhận các tham muốn.

Khi đó Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Bồ Tát Bồ Tát lớn cần thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn ra sao ?

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Bồ Tát Bồ Tát lớn khi cần tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cần quan sát như thế. Thực có Bồ Tát, không thấy có Bồ Tát. Không thấy tên Bồ Tát. Không thấy Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thấy tên Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thấy làm. Không thấy không làm. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Tự tính Bồ Tát Rỗng. Tên của Bồ Tát Rỗng. Sở dĩ thế nào ? Tự tính Sắc thân Rỗng. Do không tự Rỗng. Sắc thân Rỗng, Sắc thân sai. Sắc thân không rời Rỗng. Rỗng không rời Sắc thân. Sắc thân tức là Rỗng. Rỗng tức là Sắc thân. Tự tính của Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết Rỗng. Do không tự Rỗng. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết Rỗng. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết sai. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết không rời Rỗng. Rỗng không rời Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết tức là Rỗng. Rỗng tức là Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Cớ là sao ? Xá Lợi Phất ! Đây chỉ có tên, gọi là Bồ Đề. Đây chỉ có tên, gọi là chúng sinh Có tình. Đây chỉ có tên, gọi là Bồ Đề Tát Đỏa : Bồ Tát lớn. Đây chỉ có tên, gọi nó là Rỗng. Đây chỉ có tên, gọi nó là Sắc thân, Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Như thế tự tính không sinh, không mất, không bẩn, không sạch. Bồ Tát Bồ Tát lớn thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn như thế. Không thấy sinh, không thấy mất, không thấy bẩn, không thấy sạch. Cớ là sao ? Chỉ giả vờ lập thành tên khách. Khác biệt với Pháp mà nổi lên phân biệt. Giả vờ lập thành tên khách. Nổi theo nói giảng, nói giảng như chân thực. Như thế, đúng như thế, sinh ra lấy nương nhờ. Khi Bồ Tát Bồ Tát lớn tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Với các việc như thế tất cả không thấy. Do không thấy, cho nên không sinh lấy nương nhờ.

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cần quan sát như thế. Bồ Tát chỉ có tên. Phật chỉ có tên. Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn chỉ có tên. Sắc thân chỉ có tên. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết chỉ có tên. Nơi Mắt chỉ có tên. Nơi Tai, Mũi, Lưỡi Thân, Ý chỉ có tên. Nơi Sắc thân chỉ có tên. Nơi Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp chỉ có tên. Cảnh giới Mắt chỉ có tên. Cảnh giới Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý chỉ có tên. Cõi Sắc thân chỉ có tên. Cảnh giới Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp chỉ có tên. Cảnh Biết chỉ có tên. Cảnh giới Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý chỉ có tên. Cõi Sắc thân chỉ có tên. Cảnh biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý chỉ có tên. Chạm biết của Mắt chỉ có tên. Chạm biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý chỉ có tên. Chạm biết của Mắt là duyên sinh các Nhận chỉ có tên. Chạm biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý là duyên sinh các Nhận chỉ có tên. Cõi Đất chỉ có tên. Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết chỉ có tên. Nhân duyên chỉ có tên. Cùng là duyên của Không có gian, duyên của duyên, duyên tăng cao chỉ có tên. Từ duyên sinh ra các Pháp chỉ có tên. Ngu tối chỉ có tên. Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn chỉ có tên. Nhiều Bố thí tới Niết Bàn chỉ có tên. Nhiều Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn chỉ có tên. Rỗng bên trong chỉ có tên. Rỗng bên trong, Rỗng bên ngoài, Rỗng bên trong ngoài, Rỗng của trống rỗng, Rỗng lớn nhất, Rỗng của nghĩa tốt, Rỗng của Có làm, Rỗng của Không có làm, Rỗng của thành quả, Rỗng của không có giới hạn, Rỗng của tan rời, Rỗng của không có biến đổi, Rỗng của bản tính, Rỗng của tự tướng, Rỗng của cùng hình tướng, Rỗng của tất cả Pháp, Rỗng của không thể được, Rỗng của không có tính, Rỗng của Tự tính, Rỗng của tự tính không có tính chỉ có tên. Bốn dừng ở nghĩ nhớ chỉ có tên. Bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh chỉ có tên. Môn Giải thoát Rỗng chỉ có tên. Môn Giải thoát không có tướng, không có nguyện chỉ có tên. Khổ Chân lý bậc Thánh chỉ có tên. Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh chỉ có tên. Bốn nghĩ Tĩnh lặng chỉ có tên. Bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân chỉ có tên. Tám Giải thoát chỉ có tên. Tám nơi tốt, chín Định tiếp theo, mười khắp nơi chỉ có tên. Môn Đà La Ni chỉ có tên. Môn Tam muội chỉ có tên.

Bậc Vui Nhất chỉ có tên. Bậc Rời Bẩn, Bậc Phát Sáng, Bậc Tuệ Sáng, Bậc Khó Được Nhất, Bậc Hiện Ra, Bậc Đi Xa, Bậc Không Động, Bậc Tuệ Thiện, Bậc Mây Pháp chỉ có tên. Bậc Xem đúng chỉ có tên. Bậc Tính loại, Bậc thứ tám, Bậc thấy, Bậc mỏng, Bậc Rời tham muốn, Bậc đã đủ, Bậc Duyên Giác, Bậc Bồ Tát, Bậc Như Lai chỉ có tên. Năm Mắt chỉ có tên. Sáu Thần thông chỉ có tên. Mười lực của Như Lai chỉ có tên. Bốn Không đâu sợ, bốn Hiểu không trở ngại, Từ lớn nhất, Bi lớn nhất, Vui lớn nhất, Bố thí lớn nhất, mười tám không cùng Pháp Phật chỉ có tên. Ba mươi hai tướng của Đại Sĩ chỉ có tên. Tám mươi diện mạo đẹp chỉ có tên. Pháp không quên mất chỉ có tên. Thường dừng ở tính vứt bỏ chỉ có tên. Tất cả Trí tuệ chỉ có tên. Trí tuệ của tướng Đạo, Trí tuệ của tất cả hình tướng chỉ có tên. Trí của Tất cả Trí tuệ chỉ có tên. Vĩnh rút bỏ tập khí Phiền não liên tục chỉ có tên.

Quả Tu Đà Hoàn chỉ có tên. Quả Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán chỉ có tên. Duyên Giác Bồ Đề chỉ có tên. Tất cả Hạnh Bồ Tát Bồ Tát lớn chỉ có tên. Các Phật Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề chỉ có tên. Pháp Thế gian chỉ có tên. Pháp ra ngoài Thế gian chỉ có tên. Pháp Phiền não chỉ có tên. Pháp hết Phiền não chỉ có tên. Pháp Có làm chỉ có tên. Pháp Không làm chỉ có tên.

Xá Lợi Phất ! Như Bản thân chỉ có tên. Gọi nó là Bản thân. Thực không thể được. Như thế chúng sinh Có tình, có mệnh, có sinh, có nuôi dưỡng, Sĩ Phu, Chúng sinh, Bồ Tát, Học trò nhỏ, Người làm, sai người làm, nổi lên, khiến nổi lên, nhận lấy, khiến nhận lấy, biết được, thấy được cũng chỉ có tên.

Gọi là chúng sinh Có tình thậm chí thấy được. Do vì Rỗng không thể được. Chỉ theo thế tục giả vờ lập thành tên khách. Các Pháp cũng như thế. Không nên lấy nương nhờ. Vì thế khi Bồ Tát Bồ Tát lớn tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thấy có được bản thân, thậm chí thấy được. Cũng không thấy có tất cả tính Pháp.

Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn rất sâu như thế. Ngoại trừ Trí tuệ của các Phật. Trí tuệ của tất cả các Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp. Do vì Rỗng không thể được. Sở dĩ thế nào ? Bồ Tát Bồ Tát lớn đó với tên, được tên đều không đâu được. Do vì không xem thấy, không lấy nương nhờ.

Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn nếu hay tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn như thế. Tên là dễ tu hành rất sâu Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Giả sử Ngài và Đại Mục Kiền Liên tràn đầy Châu Thiệm bộ. Như lúa đay tre lau sậy rừng mía cùng với toàn bộ Trí tuệ. So với Trí tuệ của một Bồ Tát Bồ Tát lớn thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không bằng một phần trăm. Không bằng một phần nghìn. Không bằng một phần trăm nghìn. Không bằng một phần triệu. Không bằng một phần trăm triệu. Không bằng một phần nghìn triệu. Không bằng một phần trăm nghìn triệu. Phần đếm, phần tính toán, phần tính kế, phần thí dụ, thậm chí vô lượng vô số phần không bằng một. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Trí tuệ của Bồ Tát Bồ Tát lớn đó. Hay khiến cho tất cả chúng sinh Có tình hướng tới Niết Bàn. Do Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không như thế.

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp.

Xá Lợi Phất ! Xếp đặt Châu Thiệm bộ. Giả sử Ngài và Đại Mục Kiền Liên tràn đầy bốn Châu lớn. Như lúa đay tre lau sậy rừng mía cùng với toàn bộ Trí tuệ. So với Trí tuệ của một Bồ Tát Bồ Tát lớn, thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không bằng một phần trăm. Không bằng một phần nghìn. Không bằng một phần trăm nghìn. Không bằng một phần triệu. Không bằng một phần trăm triệu. Không bằng một phần nghìn triệu. Không bằng một phần trăm nghìn triệu. Phần đếm, phần tính toán, phần tính kế, phần thí dụ, thậm chí vô lượng vô số phần không bằng một. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Trí tuệ của Bồ Tát Bồ Tát lớn đó. Hay khiến cho tất cả chúng sinh Có tình hướng tới Niết Bàn. Do Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không như thế.

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp.

Xá Lợi Phất ! Xếp đặt bốn Châu lớn. Giả sử Ngài và Đại Mục Kiền Liên tràn đầy một Ba nghìn Đại thiên Thế giới. Như lúa đay tre lau sậy rừng mía cùng với toàn bộ Trí tuệ. So với Trí tuệ của một Bồ Tát Bồ Tát lớn, thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không bằng một phần trăm.  Không bằng một phần nghìn. Không bằng một phần trăm nghìn. Không bằng một phần triệu. Không bằng một phần trăm triệu. Không bằng một phần nghìn triệu. Không bằng một phần trăm nghìn triệu. Phần đếm, phần tính toán, phần tính kế, phần thí dụ, thậm chí vô lượng vô số phần không bằng một. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Trí tuệ của Bồ Tát Bồ Tát lớn đó. Hay khiến cho tất cả chúng sinh Có tình hướng tới Niết Bàn. Do Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không như thế.

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp.

Xá Lợi Phất ! Xếp đặt một Ba nghìn Đại thiên Thế giới. Giả sử Ngài và Đại Mục Kiền Liên tràn đầy vô lượng vô số các Thế giới Phật mười phương. Như lúa đay tre lau sậy rừng mía cùng với toàn bộ Trí tuệ. So với Trí tuệ của một Bồ Tát Bồ Tát lớn, thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không bằng một phần trăm. Không bằng một phần nghìn. Không bằng một phần trăm nghìn. Không bằng một phần triệu. Không bằng một phần trăm triệu. Không bằng một phần nghìn triệu. Không bằng một phần trăm nghìn triệu. Phần đếm, phần tính toán, phần tính kế, phần thí dụ, thậm chí vô lượng vô số phần không bằng một. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Trí tuệ của Bồ Tát Bồ Tát lớn đó. Hay khiến cho tất cả chúng sinh Có tình hướng tới Niết Bàn. Do Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không như thế.

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp.

Khi đó Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Nếu Trí tuệ của Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán ở bậc Thanh Văn. Hoặc Trí tuệ của bậc Duyên Giác. Nếu Trí tuệ của Bồ Tát Bồ Tát lớn. Hoặc Trí tuệ của các Như Lai, Ứng, Chính Đẳng Giác. Các Trí tuệ đó đều không khác biệt. Không cùng ngược nhau. Không sinh không mất. Tự tính đều Rỗng. Nếu Pháp không có sai khác, không cùng ngược nhau, không sinh mất, tự tính Rỗng. Sai khác của Pháp đó đã không thể được. Thế Tôn nói thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn ra sao ? Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể theo kịp.

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Ý này thế nào ? Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày, do thành việc tốt. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác có việc này phải không ?

Xá Lợi Phất nói rằng : Không phải vậy ! Thế Tôn ! Không phải vậy ! Thiện Thệ !

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Ý này thế nào ? Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Làm nghĩ nhớ đó nói rằng : Con đang tu hành Trí tuệ vi diệu của tất cả hình tướng, Tất cả Trí tuệ, Trí tuệ của hình tướng Đạo, Trí tuệ của tất cả hình tướng. Lợi ích yên vui tất cả chúng sinh Có tình. Với tất cả Pháp đó đã hiểu tất cả hình tướng. Phương tiện yên thiết lập tất cả chúng sinh Có tình, do dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa. Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác có việc này phải không ?

Xá Lợi Phất nói rằng : Không phải vậy ! Thế Tôn ! Không phải vậy ! Thiện Thệ !

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Ý này thế nào ? Tất cả Thanh Văn, Duyên Giác có thể làm nghĩ nhớ như thế. Con đang chứng được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Phương tiện yên thiết lập tất cả chúng sinh Có tình, do dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa phải không ?

Xá Lợi Phất nói rằng : Không phải vậy ! Thế Tôn ! Không phải vậy ! Thiện Thệ !

Lại nữa Xá Lợi Phất ! Ý này thế nào ? Tất cả Thanh Văn, Duyên Giác có thể làm nghĩ nhớ như thế. Con đang tu hành Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn. Con đang tu hành bốn dừng ở Nghĩ nhớ rất tốt, bốn Cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Con đang tu hành bốn nghĩ Tĩnh lặng rất tốt, bốn Vô lượng, bốn Định không có Sắc thân. Con đang tu hành tám Giải thoát rất tốt, tám nơi tốt, chín Định tiếp theo, mười khắp nơi. Con đang tu hành Rỗng rất tốt, không có hình tướng, môn Giải thoát không có nguyện. Con đang yên ở Rỗng bên trong, Rỗng bên ngoài, Rỗng bên trong ngoài, Rỗng của trống rỗng, Rỗng lớn nhất, Rỗng của nghĩa tốt, Rỗng của Có làm, Rỗng của Không có làm, Rỗng của thành quả, Rỗng của không có giới hạn, Rỗng của tan rời, Rỗng của không có biến đổi, Rỗng của bản tính, Rỗng của tự tướng, Rỗng của cùng hình tướng, Rỗng của tất cả Pháp, Rỗng của không thể được, Rỗng của không có tính, Rỗng của Tự tính, Rỗng của tự tính không có tính. Con đang yên ở Chân Như, Cõi Pháp, tính Pháp, tính không ảo vọng, tính không có biến đổi, tính Bình đẳng, tính rời sinh, yên định Pháp, dừng ở Pháp, thực tế, Cõi khoảng không, Cõi không nghĩ bàn. Con đang yên ở Khổ, tập hợp Khổ, mất Khổ, Đạo mất khổ của bậc Thánh rất tốt. Con đang tu hành tất cả môn Đà La Ni, môn Tam muội. Con đang tu hành Bậc Vui nhất, Bậc Rời Bẩn, Bậc Phát Sáng, Bậc Tuệ Sáng, Bậc Khó Được Nhất, Bậc Hiện Ra, Bậc Đi Xa, Bậc Không Động, Bậc Tuệ Thiện, Bậc Mây Pháp. Con đang đầy đủ Thần thông của Bồ Tát, thành thục chúng sinh Có tình, nghiêm sạch Đất Phật. Con đang đầy đủ năm Mắt, sáu Thần thông. Con đang đầy đủ mười lực của Phật, bốn Không đâu sợ, bốn hiểu không trở ngại, Từ lớn nhất, Bi lớn nhất, Vui lớn nhất, Bố thí lớn nhất, mười tám không cùng Pháp Phật. Con đang đầy đủ ba mươi hai tướng của Đại Sĩ, tám mươi diện mạo đẹp. Con đang đầy đủ Pháp không quên mất, thường dừng ở tính vứt bỏ. Con đang đầy đủ Tất cả Trí tuệ, Trí tuệ hình tướng Đạo, Trí tuệ tất cả hình tướng. Vĩnh rút bỏ tất cả tập khí Phiền não. Chứng được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Phương tiện yên thiết lập vô lượng vô số vô biên chúng sinh Có tình, với dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa phải không ?

Xá Lợi Phất nói rằng : Không phải vậy ! Thế Tôn ! Không phải vậy ! Thiện Thệ !

Phật nói rằng : Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Các Bồ Tát Bồ Tát lớn đều làm nghĩ nhớ như thế. Con đang tu hành Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn. Thậm chí Con đang vĩnh rút bỏ tất cả tập khí Phiền não. Chứng được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Phương tiện yên thiết lập vô lượng vô số vô biên chúng sinh Có tình, với dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa.

Xá Lợi Phất ! Ví như lửa đom đóm, không như nghĩ nhớ đó. Quang sáng của Con hay chiếu sáng khắp Châu Thiệm bộ, đều làm cho sáng lớn nhất. Như thế tất cả Thanh Văn, Duyên Giác nghĩ nhớ như vậy. Con đang tu hành Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn. Thậm chí Con đang vĩnh rút bỏ tất cả tập khí Phiền não. Chứng được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Phương tiện yên thiết lập vô lượng vô số vô biên chúng sinh Có tình, với dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa.

Xá Lợi Phất ! Ví như Quang sáng của vầng mặt Trời cháy mạnh. Chiếu sáng khắp tất cả Châu Thiệm bộ. Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn như vậy. Các Bồ Tát Bồ Tát lớn thường làm nghĩ nhớ như thế. Con đang tu hành Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn. Thậm chí Con đang vĩnh rút bỏ tất cả tập khí. Chứng được Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Phương tiện yên thiết lập vô lượng vô số vô biên chúng sinh Có tình, với dựa vào Cõi Niết Bàn không thừa.

Vì thế Xá Lợi Phất ! Nên biết toàn bộ Trí tuệ của tất cả Thanh Văn, Duyên Giác. So với thực hành của Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Một Bồ Tát Bồ Tát lớn với Trí tuệ tu được trong một ngày. Không bằng một phần trăm. Không bằng một phần nghìn. Không bằng một phần trăm nghìn.  Không bằng một phần triệu. Không bằng một phần trăm triệu. Không bằng một phần nghìn triệu. Không bằng một phần trăm nghìn triệu. Phần đếm, phần tính toán, phần tính kế, phần thí dụ, thậm chí vô lượng vô số phần không bằng một.

Khi đó Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Bồ Tát Bồ Tát lớn hay vượt qua bậc các Thanh Văn, Duyên Giác ra sao ? Hay được Bậc Bồ Tát Không chuyển lui. Hay Thanh tịnh Đạo Bình Đẳng Phật Bồ Đề.

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn từ ban đầu phát tâm, tu hành Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ, Phương tiện thiện khéo, nguyện vi diệu, lực, Trí tuệ không hết tới Niết Bàn. Dừng ở Rỗng, không có hình tướng, Pháp không có nguyện. Liền hay vượt qua cấp Bậc tất cả Thanh Văn, Duyên Giác. Hay được Bậc Bồ Tát Không chuyển lui. Hay Thanh tịnh Đạo Bình Đẳng Phật Bồ Đề.

Thời Xá Lợi Phất lại báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn dừng ở cấp bậc nào, hay với tất cả Thanh Văn, Duyên Giác làm ruộng Phúc thực.

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn từ ban đầu phát tâm, tu hành Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ, Phương tiện thiện khéo, nguyện vi diệu, lực, Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Dừng ở Rỗng, không có hình tướng, Pháp không có nguyện. Thậm chí yên ngồi tòa Bồ Đề vi diệu. Thường với tất cả Thanh Văn, Duyên Giác làm ruộng Phúc thực. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Do vì dựa vào Bồ Tát Bồ Tát lớn. Tất cả Pháp thiện xuất hiện ở Thế gian. Gọi là do dựa vào Bồ Tát Bồ Tát lớn. Có mười Đạo Nghiệp thiện, năm Giới của Phật Tử Tại gia, tám Giới dừng ở gần, bốn nghĩ Tĩnh lặng, bốn Vô lượng, bốn Định không có Sắc thân, sự nghiệp Phúc tính Bố thí, sự nghiệp Phúc tính Giới hạnh, tu các sự nghiệp Phúc tính xuất hiện ở Thế gian. Lại do dựa vào Bồ Tát Bồ Tát lớn. Có bốn dừng ở Nghĩ nhớ, bốn Cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh, Rỗng, không có hình tướng, môn Giải thoát không có nguyện, Khổ, tập hợp Khổ, mất Khổ, Đạo mất khổ Chân lý bậc Thánh cùng xuất hiện ở Thế gian.

Lại do dựa vào Bồ Tát Bồ Tát lớn. Có Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn xuất hiện ở Thế gian. Có Rỗng bên trong, Rỗng bên ngoài, Rỗng bên trong ngoài, Rỗng của trống rỗng, Rỗng lớn nhất, Rỗng của nghĩa tốt, Rỗng của Có làm, Rỗng của Không có làm, Rỗng của thành quả, Rỗng của không có giới hạn, Rỗng của tan rời, Rỗng của không có biến đổi, Rỗng của bản tính, Rỗng của tự tướng, Rỗng của cùng hình tướng, Rỗng của tất cả Pháp, Rỗng của không thể được, Rỗng của không có tính, Rỗng của Tự tính, Rỗng của tự tính không có tính xuất hiện ở Thế gian. Có tất cả Pháp Chân Như, Cõi Pháp, tính Pháp, tính không ảo vọng, tính không có biến đổi, tính Bình đẳng, tính rời sinh, yên định Pháp, dừng ở Pháp, thực tế, Cõi khoảng không, Cõi không nghĩ bàn xuất hiện ở Thế gian. Có tám Giải thoát, tám nơi tốt, chín Định tiếp theo, mười khắp nơi xuất hiện ở Thế gian. Có tất cả môn Đà La Ni, môn Tam muội, mười Bậc Bồ Tát xuất hiện ở Thế gian. Có năm Mắt, sáu Thần thông xuất hiện ở Thế gian. Có mười lực của Phật, bốn Không đâu sợ, bốn hiểu không trở ngại, Từ lớn nhất, Bi lớn nhất, Vui lớn nhất, Bố thí lớn nhất, mười tám không cùng Pháp Phật xuất hiện ở Thế gian. Có Pháp không quên mất, thường dừng ở tính vứt bỏ xuất hiện ở Thế gian. Có Tất cả Trí tuệ, Trí tuệ hình tướng Đạo, Trí tuệ tất cả hình tướng xuất hiện ở Thế gian. Có thành thục chúng sinh Có tình, nghiêm sạch các Đất Phật, vô lượng vô số vô biên Pháp thiện xuất hiện ở Thế gian.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có họ tộc lớn Sát đế lợi, họ tộc lớn Bà La Môn, họ tộc lớn Trưởng Giả, họ tộc lớn Cư Sĩ.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có Trời bốn chúng Vua lớn, Trời Đao Lợi, Trời Dạ Ma, Trời Đâu Suất Đà, Trời Lạc Biến Hóa, Trời Tha Hóa Tự Tại.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có Trời Chúng Phạm, Trời Phạm Phụ, Trời Phạm Hội, Trời Đại Phạm, Trời Quang, Trời Thiểu Quang, Trời Vô lượng Quang,Trời Cực Quang Tịnh, Trời Tịnh, Trời Thiểu Tịnh, Trời Vô lượng Tịnh, Trời Biến Tịnh, Trời Quảng, Trời Thiểu Quảng, Trời Vô lượng Quảng, Trời Quảng Quả, Trời Vô Tưởng Hữu Tình, Trời Vô Phiền, Trời Vô Nhiệt, Trời Thiện Hiện, Trời Thiện Kiến, Trời Sắc Cứu Cánh.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có Trời Không Vô Biên Xứ, Trời Thức Vô Biên Xứ, Trời Vô Sở Hữu Xứ, Trời Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A La Hàm, A La Hán, Duyên Giác.

Do vì có các Pháp thiện như thế. Thế gian liền có Bồ Tát Bồ Tát lớn và các Như Lai, Ứng, Chính Đẳng Giác.

Khi đó Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn lại cần báo ơn Chủ Bố thí phải không ?

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn không trở lại cần báo ơn các Chủ Bố thí. Cớ là sao ? Do đã báo đáp nhiều. Sở dĩ thế nào ?

Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn là Chủ Bố thí lớn, Bố thí vô lượng Pháp thiện cho chúng sinh Có tình. Gọi là cho chúng sinh Có tình Đạo Nghiệp mười thiện, năm Giới hạnh của Phật Tử tu Tại gia, tám Giới hạnh dừng ở gần, bốn nghĩ Tĩnh lặng, bốn Vô lượng, bốn Định không có sắc thân, tính tu Bố thí Giới hạnh, ba sự nghiệp Phúc. Lại ban cho chúng sinh Có tình bốn dừng ở nghĩ nhớ, bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh, Rỗng, Không có hình tướng, môn Giải thoát không có nguyện, Khổ, Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh.

Lại ban cho chúng sinh Có tình Nhiều Bố thí, Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ, Phương tiện thiện khéo, nguyện vi diệu, Lực, Trí tuệ khôn hết tới Niết Bàn. Lại ban cho chúng sinh Có tình Rỗng bên trong, Rỗng bên ngoài, Rỗng bên trong ngoài, Rỗng của trống rỗng, Rỗng lớn nhất, Rỗng của nghĩa tốt, Rỗng của Có làm, Rỗng của Không có làm, Rỗng của thành quả, Rỗng của không có giới hạn, Rỗng của tan rời, Rỗng của không có biến đổi, Rỗng của bản tính, Rỗng của tự tướng, Rỗng của cùng hình tướng, Rỗng của tất cả Pháp, Rỗng của không thể được, Rỗng của không có tính, Rỗng của Tự tính, Rỗng của tự tính không có tính.

Lại ban cho chúng sinh Có tình tất cả Pháp Chân Như, Cõi Pháp, tính Pháp, tính không ảo vọng, tính không có biến đổi, tính Bình đẳng, tính rời sinh, yên định Pháp, dừng ở Pháp, thực tế, Cõi khoảng không, Cõi không nghĩ bàn. Lại ban cho chúng sinh Có tình tám Giải thoát, tám nơi tốt, chín Định tiếp theo, mười khắp nơi. Có năm Mắt, sáu Thần thông xuất hiện ở Thế gian. Lại ban cho chúng sinh Có tình môn Đà La Ni, môn Tam muội, mười bậc Bồ Tát. Lại ban cho chúng sinh Có tình năm Mắt, sáu Thần thông. Lại ban cho chúng sinh Có tình mười lực của Như lai, bốn Không đâu sợ, bốn Hiểu không trở ngại, Từ lớn nhất, Bi lớn nhất, Vui lớn nhất, Bố thí lớn nhất, mười tám không cùng Pháp Phật.

Lại ban cho chúng sinh Có tình Pháp không quên mất, thường dừng ở tính vứt bỏ. Lại ban cho chúng sinh Có tình Tất cả Trí tuệ, Trí tuệ hình tướng Đạo, Trí tuệ tất cả hình tướng. Lại ban cho chúng sinh Có tình Bố thí, lời yêu thích, làm lợi ích, cùng làm việc. Thành thục chúng sinh Có tình, nghiêm sạch các Đất Phật, Phương tiện thiện khéo. Lại ban cho chúng sinh Có tình quả Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Duyên Giác Bồ Đề. Lại ban cho chúng sinh Có tình tất cả Hạnh Bồ Tát Bồ Tát lớn, các Phật Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề.

Xá Lợi Phất ! Các Bồ Tát Bồ Tát lớn ban cho chúng sinh Có tình vô lượng các loại như thế, vô số vô biên Pháp thiện. Cho nên nói Bồ Tát là Chủ Bố Thí lớn nhất. Do đã báo ơn các Chủ Bố thí này. Đó là ruộng Phúc thực, sinh tăng lớn Phúc tốt.

 

Thứ nhất phần ba Phẩm Tương ứng Phần đầu.

 

Khi đó Xá Lợi Phất báo cáo Phật nói rằng : Thế Tôn ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn cần tương ứng với Pháp nào ? Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Phật bảo Cụ Thọ Xá Lợi Phất nói rằng : Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn cần tương ứng với Sắc thân Rỗng. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của nơi Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của nơi Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của nơi Sắc thân. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của nơi Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của cảnh giới Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của cảnh giới Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Cõi Sắc thân. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của cảnh giới Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của cảnh Biết nơi Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của cảnh Biết nơi Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Xúc chạm Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Xúc chạm Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của các Nhận, là duyên sinh của Xúc chạm nơi Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Xúc chạm nơi Nhận, là duyên sinh của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Cõi Đất. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Nhân duyên. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của duyên Không có gian, duyên của được duyên, duyên tăng cao và từ các duyên sinh các Pháp. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Ngu tối. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Nhiều Bố thí tới Niết Bàn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Nhiều Giới hạnh sạch, yên Nhịn, Tinh tiến, nghĩ Tĩnh lặng, Trí tuệ tới Niết Bàn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng bên trong. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng bên ngoài, Rỗng bên trong ngoài, Rỗng của trống rỗng, Rỗng lớn nhất, Rỗng của nghĩa tốt, Rỗng của Có làm, Rỗng của Không có làm, Rỗng của thành quả, Rỗng của không có giới hạn, Rỗng của tan rời, Rỗng của không có biến đổi, Rỗng của bản tính, Rỗng của tự tướng, Rỗng của cùng hình tướng, Rỗng của tất cả Pháp, Rỗng của không thể được, Rỗng của không có tính, Rỗng của Tự tính, Rỗng của tự tính không có tính. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Chân Như. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Cõi Pháp, tính không ảo vọng, tính không có biến đổi, tính Bình đẳng, tính rời sinh, yên định Pháp, dừng ở Pháp, thực tế, Cõi khoảng không, Cõi không nghĩ bàn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của bốn dừng ở Nghĩ nhớ. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của  Khổ Chân lý bậc Thánh. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất khổ Chân lý bậc Thánh. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của mười Đạo nghiệp thiện. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của năm Giới hạnh của Phật Tử tu Tại gia, tám Giới hạnh dừng ở gần. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của sự nghiệp Phúc tính Bố thí. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của tính Giới hạnh, tu sự nghiệp Phúc tính. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của bốn nghĩ Tĩnh lặng. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của bốn Vô lượng, bốn Định không có Sắc thân. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của tám Giải thoát. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của tám nơi tốt, chín Định tiếp theo, mười khắp nơi. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của môn Giải thoát Rỗng. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Không có hình tướng, môn Giải thoát không có nguyện. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của tất cả môn Đà La Ni. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của tất cả môn Tam muội. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Bậc Vui Nhất. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Bậc Rời Bẩn, Bậc Phát Sáng, Bậc Tuệ Sáng, Bậc Khó Được Nhất, Bậc Hiện Ra, Bậc Đi Xa, Bậc Không Động, Bậc Tuệ Thiện, Bậc Mây Pháp. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của năm Mắt. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của sáu Thần thông. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của mười lực của Phật. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của bốn Không đâu sợ, bốn Hiểu không có trở ngại, Từ lớn nhất, Bi lớn nhất, Vui lớn nhất, Bố thí lớn nhất, mười tám không cùng Pháp Phật. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Ba mươi hai tướng của Đại Sĩ. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của tám mươi diện mạo đẹp. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Pháp không có quên mất. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của thường dừng ở tính vứt bỏ. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Tất cả Trí tuệ. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Trí tuệ hình tướng Đạo, Trí tuệ của tất cả hình tướng. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Trí của Tất cả Trí tuệ. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của vĩnh rút bỏ tất cả tập khí Phiền não. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của quả Tu Đà Hoàn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của Quả Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Duyên Giác Bồ Đề. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của Tất cả Hạnh Bồ Tát Bồ Tát lớn. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của các Phật Bình Đẳng Chính Đẳng Bồ Đề. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng của bản thân. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Do tương ứng với Rỗng của chúng sinh Có tình, có mệnh, có sinh, có nuôi dưỡng, Sĩ Phu, Chúng sinh, Bồ Tát, Học trò nhỏ, người làm, sai người làm, nổi lên, khiến nổi lên, nhận lấy, khiến nhận lấy, biết được, thấy được. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng Bình đẳng như thế. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Rỗng Bình đẳng như thế. Không thấy hoặc tương ứng hay là không tương ứng của Sắc thân. Không thấy hoặc tương ứng hay là không tương ứng của Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Bồ Tát Bồ Tát lớn đó không thấy hoặc là Pháp sinh, hay là Pháp mất của Sắc thân. Không thấy hoặc là Pháp sinh, hay là Pháp mất của Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Không thấy hoặc là Pháp bẩn, hay là Pháp sạch của Sắc thân. Không thấy hoặc là Pháp bẩn, hay là Pháp sạch của Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết.

Xá Lợi Phất ! Bồ Tát Bồ Tát lớn đó không thấy Sắc thân và Nhận hòa hợp. Không thấy Nhận và Tưởng nhớ hòa hợp. Không thấy Tưởng nhớ và Làm hòa hợp. Không thấy Làm và Biết hòa hợp. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Không có ít Pháp và ít Pháp hòa hợp. Do bản tính Rỗng. Sở dĩ thế nào ?

Xá Lợi Phất ! Các Sắc thân Rỗng. Đó là Sắc thân sai. Các Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết Rỗng. Đó là Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết sai. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Các Sắc thân Rỗng. Đó là hình tướng biến hóa trở ngại sai. Các Nhận Rỗng. Đó là hình tướng lĩnh Nhận sai. Các Tưởng nhớ Rỗng. Đó là hình tượng Lấy sai. Các Làm Rỗng. Đó là hình tướng tạo ra sai. Các Biết Rỗng. Đó là hình tướng khác biệt sai. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Sắc thân không khác Rỗng. Rỗng không khác Sắc thân. Sắc thân tức là Rỗng. Rỗng tức là Sắc thân. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết, không khác Rỗng. Rỗng không khác Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết tức là Rỗng. Rỗng tức là Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Các Pháp đó hình tướng Rỗng. Không sinh không mất, không bẩn không sạch, không tăng không giảm, Quá khứ sai, Tương lai sai, Hiện tại sai.

Xá Lợi Phất ! Như thế trong Rỗng không có Sắc thân. Không có Nhận, Tưởng nhớ, Làm, Biết. Không có Cõi Đất. Không có Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không có nơi Mắt. Không có nơi Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Không có nơi Sắc thân. Không có nơi Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp. Không có cảnh giới Mắt. Không có cảnh giới của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Không có Cõi Sắc thân. Không có cảnh giới Tiếng nói, Hương, Vị, Xúc chạm, Pháp. Không có cảnh Biết của Mắt. Không có cảnh Biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Không Chạm biết của Mắt. Không có Chạm biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý. Không có Chạm biết của Mắt là duyên sinh các Nhận. Không có Chạm biết của Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý là duyên sinh các Nhận. Không có Ngu tối sinh. Không có Ngu tối mất. Không có Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn sinh. Không Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn mất. Không có Khổ Chân lý bậc Thánh. Không có Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không được. Không thấy hiện ra. Không có Tu Đà Hoàn. Không có quả Tu Đà Hoàn. Không có Tư Đà Hàm. Không có quả Tư Đà Hàm. Không có A Na Hàm. Không có quả A Na Hàm. Không có A La Hán. Không có quả A La Hán. Không có Duyên Giác. Không có Duyên Giác Bồ Đề. Không có Bồ Tát. Không có Hạnh Bồ Tát. Không có Phật. Không có Phật Bồ Đề.

Xá Lợi Phất ! Tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Bồ Tát Bồ Tát lớn do tương ứng với Pháp Bình đẳng như thế. Nên nói là tương ứng với Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật, quyển thứ tư.