Kim Quang Minh Kinh Huyền Nghĩa Thập Di Ký – Quyển 4

Chuẩn
Leave a comment

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa 拾Thập 遺Di 記Ký
Quyển 4
宋Tống 知Tri 禮Lễ 述Thuật

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。玄Huyền 義Nghĩa 拾Thập 遺Di 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ

宋tống 四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 知tri 禮lễ 述thuật

次thứ 釋thích 中trung 三tam 。初sơ 設thiết 二nhị 問vấn 答đáp 示thị 觀quán 心tâm 所sở 以dĩ 二nhị 。初sơ 明minh 解giải 須tu 行hành 成thành 故cố 於ư 心tâm 作tác 觀quán 二nhị 。初sơ 問vấn 起khởi 者giả 。前tiền 已dĩ 廣quảng 約ước 譬thí 喻dụ 附phụ 文văn 當đương 體thể 。釋thích 金kim 光quang 明minh 。足túc 顯hiển 法pháp 性tánh 深thâm 廣quảng 圓viên 融dung 。今kim 何hà 更cánh 立lập 觀quán 心tâm 釋thích 耶da 。二nhị 釋thích 出xuất 二nhị 。初sơ 正chánh 釋thích 。此thử 一nhất 段đoạn 文văn 須tu 得đắc 心tâm 佛Phật 高cao 下hạ 之chi 意ý 。方phương 免miễn 疑nghi 情tình 。妙diệu 玄huyền 云vân 。佛Phật 法Pháp 太thái 高cao 。眾chúng 生sanh 法pháp 太thái 廣quảng 。初sơ 心tâm 為vi 難nạn/nan 。心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。觀quán 心tâm 則tắc 易dị 。今kim 從tùng 上thượng 來lai 至chí 不bất 能năng 開khai 發phát 。自tự 身thân 寶bảo 藏tạng 。是thị 論luận 佛Phật 法Pháp 太thái 高cao 也dã 。從tùng 今kim 欲dục 下hạ 明minh 觀quán 心tâm 則tắc 易dị 也dã 。上thượng 來lai 等đẳng 者giả 。即tức 前tiền 譬thí 等đẳng 釋thích 金kim 光quang 明minh 。一nhất 一nhất 無vô 非phi 竪thụ 徹triệt 三tam 位vị 遍biến 該cai 諸chư 法pháp 。說thuyết 眾chúng 生sanh 皆giai 如như 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。本bổn 性tánh 具cụ 足túc 。此thử 顯hiển 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 。而nhi 但đãn 是thị 佛Phật 所sở 游du 之chi 法pháp 。佛Phật 是thị 聖thánh 人nhân 金kim 光quang 明minh 是thị 聖thánh 寶bảo 。尚thượng 過quá 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 。豈khởi 是thị 凡phàm 夫phu 己kỷ 之chi 智trí 分phần/phân 。若nhược 但đãn 言ngôn 議nghị 上thượng 之chi 名danh 句cú 。不bất 能năng 觀quán 察sát 。己kỷ 之chi 心tâm 性tánh 。則tắc 於ư 聖thánh 人nhân 聖thánh 寶bảo 。有hữu 何hà 益ích 乎hồ 。故cố 引dẫn 二nhị 喻dụ 。斥xích 其kỳ 多đa 聞văn 。無vô 觀quán 智trí 者giả 。鸚anh 鵡vũ 學học 語ngữ 者giả 。曲khúc 禮lễ 云vân 。鸚anh 鵡vũ 能năng 言ngôn 不bất 離ly 飛phi 鳥điểu 。猩tinh 猩tinh 能năng 言ngôn 不bất 離ly 禽cầm 獸thú 。人nhân 而nhi 無vô 禮lễ 不bất 亦diệc 禽cầm 獸thú 之chi 心tâm 乎hồ 。今kim 但đãn 借tá 喻dụ 有hữu 聞văn 無vô 觀quán 。徒đồ 學học 聖thánh 言ngôn 不bất 離ly 凡phàm 夫phu 之chi 心tâm 耳nhĩ 。客khách 作tác 數số 錢tiền 者giả 。華hoa 嚴nghiêm 云vân 。譬thí 如như 貧bần 窮cùng 人nhân 。日nhật 夜dạ 數số 他tha 寶bảo 。自tự 無vô 半bán 錢tiền 分phần/phân 。多đa 聞văn 亦diệc 如như 是thị 。今kim 欲dục 等đẳng 者giả 。攝nhiếp 前tiền 佛Phật 法Pháp 入nhập 心tâm 成thành 觀quán 。心tâm 是thị 心tâm 性tánh 若nhược 陰ấm 若nhược 業nghiệp 若nhược 煩phiền 惱não 等đẳng 。即tức 凡phàm 夫phu 心tâm 地địa 。既ký 三tam 障chướng 當đương 體thể 。是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。故cố 云vân 珍trân 寶bảo 。此thử 乃nãi 立lập 心tâm 為vi 顯hiển 理lý 境cảnh 也dã 。欲dục 令linh 行hành 者giả 即tức 聞văn 而nhi 修tu 。開khai 發phát 自tự 己kỷ 金kim 光quang 明minh 寶bảo 。免miễn 同đồng 學học 語ngữ 數số 錢tiền 之chi 類loại 也dã 。二nhị 引dẫn 證chứng 。初sơ 引dẫn 淨tịnh 名danh 。諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 者giả 。三tam 解giải 脫thoát 也dã 。與dữ 十thập 種chủng 三tam 法pháp 。不bất 多đa 不bất 少thiểu 。此thử 是thị 佛Phật 法Pháp 。若nhược 緣duyên 佛Phật 修tu 。則tắc 增tăng 念niệm 慮lự 理lý 難nan 可khả 顯hiển 。故cố 佛Phật 示thị 要yếu 門môn 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。觀quán 己kỷ 心tâm 行hành 即tức 空không 假giả 中trung 。則tắc 三tam 解giải 脫thoát 當đương 處xứ 發phát 現hiện 。此thử 乃nãi 心tâm 佛Phật 無vô 差sai 觀quán 心tâm 則tắc 易dị 也dã 。又hựu 引dẫn 釋thích 論luận 。彼bỉ 論luận 九cửu 十thập 三tam 云vân 。有hữu 慧tuệ 無vô 多đa 聞văn 。亦diệc 不bất 知tri 實thật 相tướng 。譬thí 如như 大đại 闇ám 中trung 。有hữu 目mục 無vô 所sở 見kiến 。多đa 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 。亦diệc 不bất 見kiến 實thật 相tướng 。譬thí 如như 大đại 明minh 中trung 。有hữu 燈đăng 而nhi 無vô 照chiếu 。無vô 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 。譬thí 如như 人nhân 身thân 牛ngưu 。故cố 大đại 論luận 云vân 。如như 安an 息tức 國quốc 邊biên 地địa 生sanh 人nhân 。雖tuy 生sanh 中trung 國quốc 不bất 可khả 教giáo 化hóa 。根căn 不bất 具cụ 支chi 不bất 完hoàn 。不bất 識thức 義nghĩa 理lý 。著trước 邪tà 見kiến 等đẳng 。皆giai 名danh 人nhân 身thân 牛ngưu 也dã 。有hữu 聞văn 有hữu 智trí 慧tuệ 。是thị 所sở 說thuyết 應ưng 受thọ 。如như 人nhân 有hữu 目mục 日nhật 光quang 照chiếu 。見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。今kim 亦diệc 如như 是thị 。若nhược 聞văn 上thượng 來lai 種chủng 種chủng 釋thích 金kim 光quang 明minh 。不bất 觀quán 己kỷ 心tâm 者giả 。即tức 多đa 聞văn 無vô 慧tuệ 句cú 也dã 。若nhược 但đãn 觀quán 心tâm 不bất 聞văn 圓viên 融dung 說thuyết 者giả 。即tức 有hữu 慧tuệ 無vô 聞văn 句cú 也dã 。能năng 攝nhiếp 上thượng 來lai 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 十thập 種chủng 三tam 法pháp 。觀quán 於ư 心tâm 性tánh 顯hiển 金kim 光quang 明minh 者giả 。即tức 有hữu 聞văn 有hữu 慧tuệ 句cú 也dã 。有hữu 三tam 觀quán 目mục 圓viên 教giáo 日nhật 照chiếu 。則tắc 見kiến 三tam 諦đế 。種chủng 種chủng 之chi 色sắc 。二nhị 明minh 心tâm 為vi 行hành 要yếu 故cố 。觀quán 必tất 研nghiên 心tâm 二nhị 。初sơ 約ước 簡giản 數số 觀quán 王vương 問vấn 。若nhược 約ước 三tam 科khoa 論luận 去khứ 就tựu 者giả 。則tắc 棄khí 界giới 入nhập 但đãn 觀quán 五ngũ 陰ấm 。復phục 於ư 五ngũ 陰ấm 簡giản 四tứ 觀quán 識thức 。大đại 師sư 譚đàm 觀quán 常thường 論luận 簡giản 境cảnh 。去khứ 丈trượng 就tựu 尺xích 去khứ 尺xích 就tựu 寸thốn 。義nghĩa 既ký 可khả 知tri 。故cố 今kim 但đãn 約ước 觀quán 心tâm 為vi 問vấn 。既ký 云vân 觀quán 心tâm 五ngũ 陰ấm 除trừ 色sắc 四tứ 皆giai 屬thuộc 心tâm 。何hà 故cố 棄khí 三tam 而nhi 獨độc 觀quán 識thức 。然nhiên 設thiết 此thử 問vấn 令linh 知tri 觀quán 境cảnh 唯duy 在tại 識thức 陰ấm 也dã 。孤cô 山sơn 四tứ 意ý 中trung 第đệ 二nhị 義nghĩa 疎sơ 破phá 此thử 文văn 云vân 。今kim 家gia 約ước 行hành 附phụ 法pháp 託thác 事sự 三tam 種chủng 觀quán 中trung 。唯duy 約ước 行hành 觀quán 簡giản 示thị 陰ấm 境cảnh 。其kỳ 餘dư 二nhị 種chủng 全toàn 不bất 觀quán 陰ấm 。但đãn 託thác 事sự 攝nhiếp 法pháp 明minh 理lý 觀quán 耳nhĩ 。今kim 附phụ 法pháp 觀quán 。秖kỳ 合hợp 直trực 攝nhiếp 三tam 法pháp 以dĩ 歸quy 三tam 諦đế 。而nhi 發phát 棄khí 三tam 觀quán 一nhất 之chi 問vấn 者giả 。蓋cái 不bất 知tri 三tam 種chủng 觀quán 心tâm 規quy 矩củ 。驗nghiệm 是thị 後hậu 人nhân 擅thiện 加gia 也dã 。釋thích 曰viết 。義nghĩa 例lệ 立lập 附phụ 法pháp 觀quán 云vân 。攝nhiếp 諸chư 法pháp 相tướng 入nhập 一nhất 念niệm 心tâm 。以dĩ 為vi 圓viên 觀quán 。且thả 一nhất 念niệm 心tâm 豈khởi 非phi 陰ấm 耶da 。既ký 觀quán 於ư 陰ấm 簡giản 有hữu 何hà 過quá 。法pháp 華hoa 文văn 句cú 託thác 靈linh 鷲thứu 山sơn 。觀quán 於ư 五ngũ 陰ấm 。記ký 云vân 。諸chư 餘dư 觀quán 境cảnh 不bất 出xuất 五ngũ 陰ấm 。今kim 此thử 山sơn 等đẳng 約ước 陰ấm 便tiện 。故cố 以dĩ 諸chư 文văn 中trung 直trực 云vân 境cảnh 智trí 。又hựu 云vân 。亦diệc 應ưng 於ư 此thử 明minh 方phương 便tiện 正chánh 修tu 簡giản 境cảnh 及cập 心tâm 。既ký 諸chư 觀quán 境cảnh 不bất 出xuất 五ngũ 陰ấm 。乃nãi 知tri 託thác 事sự 及cập 附phụ 法pháp 觀quán 。無vô 不bất 觀quán 陰ấm 也dã 。直trực 云vân 境cảnh 智trí 者giả 。即tức 諸chư 文văn 云vân 。觀quán 於ư 一nhất 念niệm 即tức 空không 假giả 中trung 。一nhất 念niệm 是thị 陰ấm 境cảnh 三tam 觀quán 是thị 智trí 也dã 。又hựu 令linh 明minh 於ư 方phương 便tiện 正chánh 修tu 簡giản 境cảnh 及cập 心tâm 。須tu 棄khí 思tư 議nghị 取thủ 不bất 思tư 議nghị 方phương 名danh 簡giản 心tâm 。不bất 於ư 三tam 科khoa 而nhi 論luận 去khứ 取thủ 。安an 名danh 簡giản 境cảnh 。又hựu 王vương 城thành 觀quán 云vân 。應ưng 如như 止Chỉ 觀Quán 十thập 乘thừa 十thập 境cảnh 下hạ 去khứ 皆giai 爾nhĩ 。記ký 主chủ 意ý 令linh 講giảng 此thử 觀quán 時thời 。人nhân 欲dục 修tu 者giả 。須tu 敘tự 私tư 記ký 。簡giản 陰ấm 境cảnh 文văn 。及cập 十thập 乘thừa 等đẳng 而nhi 委ủy 示thị 之chi 。令linh 山sơn 城thành 觀quán 行hành 法pháp 備bị 足túc 。非phi 廢phế 託thác 事sự 便tiện 自tự 講giảng 說thuyết 止Chỉ 觀Quán 全toàn 部bộ 。他tha 之chi 致trí 意ý 直trực 欲dục 如như 斯tư 。既ký 云vân 下hạ 去khứ 皆giai 爾nhĩ 。信tín 諸chư 託thác 事sự 及cập 附phụ 法pháp 觀quán 。皆giai 須tu 簡giản 陰ấm 及cập 示thị 十thập 乘thừa 也dã 。彼bỉ 文văn 不bất 簡giản 尚thượng 令linh 簡giản 之chi 。今kim 有hữu 簡giản 文văn 那na 成thành 非phi 義nghĩa 。據cứ 此thử 棄khí 三tam 觀quán 一nhất 之chi 問vấn 。云vân 義nghĩa 疎sơ 者giả 。義nghĩa 實thật 不bất 疎sơ 。蓋cái 汝nhữ 解giải 疎sơ 耳nhĩ 。又hựu 若nhược 直trực 攝nhiếp 三tam 法pháp 以dĩ 歸quy 三tam 諦đế 。不bất 許hứa 簡giản 陰ấm 便tiện 是thị 觀quán 心tâm 。則tắc 成thành 偏thiên 觀quán 。清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。何hà 反phản 宗tông 之chi 甚thậm 耶da 。是thị 知tri 彼bỉ 人nhân 都đô 昧muội 一nhất 家gia 三tam 種chủng 觀quán 法pháp 。如như 釋thích 觀quán 經kinh 十thập 六lục 觀quán 云vân 。是thị 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 的đích 非phi 義nghĩa 例lệ 三tam 種chủng 觀quán 攝nhiếp 。且thả 義nghĩa 例lệ 云vân 。夫phu 三tam 觀quán 者giả 。義nghĩa 唯duy 三tam 種chủng 。豈khởi 應ưng 妙diệu 觀quán 更cánh 有hữu 異dị 塗đồ 。況huống 諸chư 文văn 觀quán 心tâm 。皆giai 一nhất 家gia 樞xu 要yếu 。儻thảng 解giải 之chi 錯thác 謬mậu 。徒đồ 成thành 斐# 然nhiên 。既ký 失thất 其kỳ 本bổn 餘dư 皆giai 枝chi 詞từ 矣hĩ 。彼bỉ 又hựu 於ư 金kim [鏍-糸+廾]# 記ký 中trung 云vân 。若nhược 取thủ 止Chỉ 觀Quán 來lai 消tiêu 事sự 法pháp 觀quán 文văn 。乃nãi 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 隨tùy 機cơ 面diện 授thọ 。深thâm 違vi 大đại 師sư 遺di 囑chúc 也dã 。囑chúc 云vân 。止Chỉ 觀Quán 不bất 須tu 傳truyền 授thọ 私tư 記ký 時thời 為vi 人nhân 說thuyết 。輔phụ 行hành 釋thích 云vân 。囑chúc 意ý 正chánh 言ngôn 隨tùy 機cơ 面diện 授thọ 意ý 多đa 不bất 周chu 。非phi 後hậu 代đại 所sở 堪kham 。彼bỉ 人nhân 曲khúc 解giải 輔phụ 行hành 之chi 文văn 。成thành 於ư 己kỷ 見kiến 也dã 。且thả 輔phụ 行hành 釋thích 面diện 授thọ 等đẳng 意ý 者giả 。斯tư 蓋cái 隨tùy 逐trục 大đại 師sư 修tu 心tâm 之chi 者giả 。或hoặc 觀quán 道đạo 不bất 進tiến 或hoặc 內nội 外ngoại 障chướng 起khởi 。有hữu 所sở 諮tư 問vấn 。師sư 乃nãi 隨tùy 機cơ 面diện 授thọ 口khẩu 訣quyết 。一nhất 時thời 取thủ 益ích 意ý 多đa 不bất 周chu 。若nhược 後hậu 代đại 人nhân 心tâm 病bệnh 既ký 異dị 。故cố 非phi 所sở 堪kham 。蓋cái 不bất 須tu 用dụng 面diện 授thọ 止Chỉ 觀Quán 而nhi 授thọ 後hậu 人nhân 。非phi 謂vị 不bất 得đắc 。敘tự 十thập 卷quyển 中trung 十thập 境cảnh 十thập 乘thừa 消tiêu 事sự 法pháp 觀quán 。以dĩ 茲tư 境cảnh 觀quán 載tái 於ư 私tư 記ký 。若nhược 其kỳ 敘tự 者giả 。正chánh 以dĩ 私tư 記ký 時thời 為vi 人nhân 說thuyết 。雅nhã 合hợp 大đại 師sư 臨lâm 終chung 遺di 囑chúc 。若nhược 全toàn 不bất 許hứa 敘tự 止Chỉ 觀Quán 。荊kinh 溪khê 何hà 故cố 於ư 山sơn 城thành 觀quán 。令linh 辨biện 方phương 便tiện 正chánh 修tu 簡giản 境cảnh 及cập 心tâm 十thập 境cảnh 十thập 乘thừa 耶da 。敘tự 此thử 令linh 修tu 山sơn 城thành 觀quán 不phủ 。又hựu 若nhược 謂vị 此thử 是thị 開khai 其kỳ 解giải 心tâm 。非phi 謂vị 令linh 其kỳ 修tu 習tập 者giả 。何hà 故cố 妙diệu 玄huyền 明minh 觀quán 心tâm 文văn 中trung 。令linh 即tức 聞văn 即tức 修tu 耶da 。釋thích 籤# 云vân 。隨tùy 聞văn 一nhất 句cú 攝nhiếp 事sự 成thành 理lý 。不bất 待đãi 觀quán 境cảnh 方phương 名danh 修tu 觀quán 。何hà 公công 背bối/bội 吾ngô 祖tổ 之chi 教giáo 乎hồ 。故cố 知tri 今kim 辨biện 棄khí 三tam 觀quán 一nhất 。正chánh 符phù 荊kinh 溪khê 於ư 山sơn 城thành 觀quán 中trung 指chỉ 授thọ 意ý 也dã 。二nhị 約ước 心tâm 淨tịnh 法pháp 融dung 答đáp 二nhị 。初sơ 約ước 離ly 性tánh 先tiên 觀quán 內nội 心tâm 。上thượng 定định 三tam 字tự 非phi 譬thí 是thị 法pháp 。法pháp 性tánh 可khả 貴quý 名danh 之chi 為vi 金kim 。法pháp 性tánh 能năng 照chiếu 名danh 之chi 為vi 光quang 。法pháp 性tánh 能năng 益ích 名danh 之chi 為vi 明minh 。今kim 用dụng 此thử 義nghĩa 觀quán 於ư 識thức 心tâm 。若nhược 心tâm 不bất 具cụ 金kim 光quang 明minh 義nghĩa 。那na 可khả 於ư 心tâm 觀quán 於ư 法pháp 性tánh 。此thử 文văn 為vi 三tam 。初sơ 約ước 貴quý 論luận 金kim 。欲dục 顯hiển 心tâm 貴quý 。先tiên 於ư 萬vạn 物vật 推thôi 人nhân 為vi 貴quý 。從tùng 劣liệt 至chí 勝thắng 。見kiến 心tâm 不bất 昧muội 名danh 為vi 靈linh 智trí 。靈linh 智trí 雖tuy 貴quý 而nhi 通thông 四tứ 陰ấm 分phần/phân 於ư 王vương 數số 。問vấn 已dĩ 棄khí 三tam 數số 。今kim 獨độc 推thôi 王vương 而nhi 為vi 最tối 貴quý 。識thức 心tâm 既ký 貴quý 。故cố 觀quán 心tâm 王vương 即tức 法pháp 性tánh 金kim 。二nhị 約ước 照chiếu 論luận 光quang 。光quang 有hữu 勝thắng 劣liệt 。故cố 先tiên 就tựu 劣liệt 比tỉ 至chí 心tâm 識thức 。最tối 得đắc 名danh 光quang 。是thị 故cố 觀quán 心tâm 即tức 法pháp 性tánh 光quang 。三tam 約ước 益ích 論luận 明minh 。即tức 能năng 充sung 益ích 色sắc 等đẳng 四tứ 陰ấm 。益ích 色sắc 陰ấm 者giả 。良lương 以dĩ 色sắc 心tâm 性tánh 不bất 二nhị 故cố 。色sắc 隨tùy 心tâm 轉chuyển 。大đại 品phẩm 佛Phật 現hiện 。色sắc 像tượng 無vô 邊biên 。皆giai 由do 般Bát 若Nhã 性tánh 周chu 遍biến 故cố 。色sắc 淨tịnh 亦diệc 然nhiên 。亦diệc 能năng 等đẳng 者giả 。心tâm 王vương 若nhược 正chánh 心tâm 數số 亦diệc 正chánh 。化hóa 轉chuyển 塵trần 勞lao 心tâm 數số 眾chúng 生sanh 。故cố 心tâm 能năng 益ích 。是thị 以dĩ 觀quán 心tâm 。即tức 法pháp 性tánh 明minh 。此thử 約ước 心tâm 有hữu 貴quý 等đẳng 三tam 義nghĩa 。故cố 觀quán 於ư 心tâm 。顯hiển 金kim 光quang 明minh 法pháp 性tánh 三tam 法pháp 。此thử 文văn 即tức 是thị 離ly 性tánh 為vi 三tam 也dã 。所sở 觀quán 之chi 性tánh 既ký 離ly 為vi 三tam 。能năng 照chiếu 之chi 智trí 任nhậm 運vận 成thành 三tam 。所sở 起khởi 之chi 用dụng 亦diệc 合hợp 有hữu 三tam 。文văn 雖tuy 不bất 言ngôn 二nhị 修tu 各các 三tam 。以dĩ 性tánh 顯hiển 之chi 其kỳ 義nghĩa 合hợp 爾nhĩ 。二nhị 約ước 合hợp 修tu 自tự 融dung 諸chư 法pháp 。上thượng 示thị 心tâm 境cảnh 即tức 金kim 光quang 明minh 。義nghĩa 當đương 修tu 性tánh 三tam 各các 具cụ 三tam 。今kim 明minh 遍biến 融dung 但đãn 指chỉ 光quang 明minh 。至chí 後hậu 結kết 文văn 具cụ 言ngôn 三tam 字tự 。驗nghiệm 知tri 此thử 是thị 修tu 二nhị 性tánh 一nhất 。文văn 有hữu 離ly 合hợp 乍sạ 覽lãm 難nan 知tri 。此thử 自tự 分phần/phân 二nhị 。初sơ 遍biến 融dung 諸chư 法pháp 迭điệt 顯hiển 光quang 明minh 。此thử 文văn 豫dự 示thị 觀quán 成thành 理lý 顯hiển 遍biến 融dung 諸chư 法pháp 。以dĩ 釋thích 伏phục 疑nghi 。疑nghi 云vân 。若nhược 唯duy 觀quán 識thức 陰ấm 顯hiển 金kim 光quang 明minh 。於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。何hà 能năng 融dung 淨tịnh 。是thị 故cố 釋thích 云vân 。若nhược 知tri 心tâm 無vô 心tâm 。為vi 光quang 知tri 想tưởng 。行hành 無vô 想tưởng 行hành 為vi 明minh 等đẳng 。意ý 云vân 。識thức 陰ấm 金kim 光quang 明minh 顯hiển 。則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 金kim 光quang 明minh 。故cố 以dĩ 王vương 數số 心tâm 色sắc 實thật 假giả 正chánh 依y 。及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。從tùng 狹hiệp 至chí 廣quảng 。迭điệt 顯hiển 光quang 明minh 二nhị 修tu 之chi 德đức 。對đối 於ư 一nhất 性tánh 以dĩ 成thành 三tam 法pháp 。知tri 心tâm 無vô 心tâm 為vi 光quang 者giả 。即tức 以dĩ 三tam 智trí 觀quán 於ư 識thức 心tâm 。見kiến 金kim 光quang 明minh 法pháp 性tánh 之chi 體thể 。則tắc 識thức 心tâm 相tương/tướng 寂tịch 故cố 云vân 。知tri 心tâm 無vô 心tâm 。其kỳ 能năng 知tri 者giả 實thật 是thị 三tam 智trí 。今kim 但đãn 合hợp 為vi 一nhất 觀quán 照chiếu 智trí 。故cố 唯duy 名danh 光quang 。知tri 想tưởng 行hành 無vô 想tưởng 行hành 為vi 明minh 者giả 。既ký 以dĩ 合hợp 一nhất 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 。知tri 此thử 心tâm 王vương 即tức 實thật 相tướng 。故cố 無vô 心tâm 王vương 相tương/tướng 為vi 光quang 。則tắc 任nhậm 運vận 有hữu 合hợp 一nhất 方phương 便tiện 智trí 。知tri 心tâm 數số 實thật 相tướng 無vô 心tâm 數số 相tương/tướng 為vi 明minh 。此thử 以dĩ 知tri 王vương 知tri 數số 而nhi 為vi 光quang 明minh 也dã 。復phục 以dĩ 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 知tri 四tứ 陰ấm 心tâm 即tức 實thật 相tướng 。故cố 無vô 四tứ 陰ấm 相tương/tướng 為vi 光quang 。則tắc 任nhậm 運vận 有hữu 方phương 便tiện 之chi 智trí 。知tri 色sắc 陰ấm 實thật 相tướng 無vô 色sắc 陰ấm 相tương/tướng 為vi 明minh 。此thử 以dĩ 知tri 心tâm 知tri 色sắc 而nhi 為vi 光quang 明minh 。又hựu 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 對đối 於ư 假giả 人nhân 。論luận 於ư 觀quán 照chiếu 方phương 便tiện 二nhị 智trí 。而nhi 為vi 光quang 明minh 。又hựu 以dĩ 正chánh 報báo 對đối 於ư 依y 報báo 。論luận 於ư 光quang 明minh 。又hựu 約ước 依y 正chánh 對đối 一nhất 切thiết 法pháp 。論luận 於ư 光quang 明minh 。義nghĩa 悉tất 如như 是thị 。言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。即tức 假giả 人nhân 實thật 法pháp 及cập 以dĩ 依y 報báo 。各các 有hữu 相tương/tướng 性tánh 體thể 力lực 作tác 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 。本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 法pháp 也dã 。此thử 由do 觀quán 識thức 金kim 光quang 明minh 顯hiển 。故cố 於ư 諸chư 法pháp 任nhậm 運vận 觀quán 成thành 。欲dục 彰chương 諸chư 法pháp 一nhất 一nhất 是thị 金kim 。一nhất 一nhất 是thị 光quang 。一nhất 一nhất 是thị 明minh 。故cố 歷lịch 諸chư 法pháp 迭điệt 論luận 二nhị 智trí 。故cố 義nghĩa 例lệ 云vân 。修tu 觀quán 次thứ 第đệ 必tất 先tiên 內nội 心tâm 。內nội 心tâm 若nhược 淨tịnh 。以dĩ 此thử 淨tịnh 心tâm 遍biến 歷lịch 諸chư 法pháp 任nhậm 運vận 泯mẫn 合hợp 。既ký 云vân 任nhậm 運vận 知tri 不bất 加gia 功công 。二nhị 約ước 顯hiển 一nhất 性tánh 結kết 成thành 三tam 法pháp 。上thượng 於ư 諸chư 法pháp 。從tùng 狹hiệp 至chí 廣quảng 。約ước 於ư 二nhị 智trí 迭điệt 示thị 光quang 明minh 。而nhi 二nhị 智trí 所sở 顯hiển 無vô 非phi 一nhất 性tánh 。即tức 當đương 於ư 金kim 。是thị 故cố 結kết 云vân 金kim 光quang 明minh 也dã 。而nhi 云vân 觀quán 心tâm 者giả 從tùng 本bổn 言ngôn 之chi 。二nhị 正chánh 附phụ 十thập 法pháp 明minh 觀quán 心tâm 成thành 行hành 二nhị 。初sơ 舉cử 上thượng 教giáo 義nghĩa 為vi 所sở 附phụ 之chi 法pháp 。上thượng 約ước 十thập 種chủng 三tam 法pháp 論luận 金kim 光quang 明minh 。有hữu 其kỳ 二nhị 意ý 。初sơ 則tắc 同đồng 他tha 譬thí 釋thích 。以dĩ 金kim 光quang 明minh 喻dụ 十thập 種chủng 三tam 法pháp 。次thứ 則tắc 附phụ 文văn 及cập 以dĩ 當đương 體thể 。釋thích 金kim 光quang 明minh 非phi 譬thí 是thị 法pháp 。故cố 十thập 種chủng 三tam 法pháp 當đương 體thể 名danh 為vi 金kim 光quang 明minh 也dã 。今kim 之chi 觀quán 釋thích 順thuận 上thượng 次thứ 意ý 。故cố 云vân 。上thượng 約ước 上thượng 種chủng 三tam 法pháp 論luận 金kim 光quang 明minh 。故cố 以dĩ 十thập 種chủng 金kim 光quang 明minh 義nghĩa 。為vi 所sở 附phụ 法pháp 。即tức 攝nhiếp 此thử 法pháp 入nhập 心tâm 成thành 觀quán 耳nhĩ 。二nhị 明minh 今kim 觀quán 門môn 為vi 能năng 顯hiển 之chi 行hành 。十thập 初sơ 三tam 道đạo 二nhị 。初sơ 示thị 觀quán 二nhị 。初sơ 釋thích 二nhị 。初sơ 通thông 約ước 三tam 道đạo 明minh 圓viên 正chánh 觀quán 二nhị 。初sơ 兼kiêm 通thông 數số 祇kỳ 於ư 報báo 障chướng 義nghĩa 立lập 三tam 道đạo 之chi 境cảnh 。言ngôn 通thông 數số 者giả 。謂vị 想tưởng 欲dục 觸xúc 慧tuệ 念niệm 思tư 脫thoát 憶ức 定định 受thọ 。此thử 十thập 隨tùy 王vương 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。善thiện 惡ác 之chi 事sự 。故cố 得đắc 名danh 為vi 通thông 大đại 地địa 數số 。問vấn 前tiền 簡giản 觀quán 境cảnh 棄khí 三tam 觀quán 一nhất 。今kim 那na 卻khước 取thủ 慧tuệ 及cập 諸chư 數số 為vi 煩phiền 惱não 業nghiệp 耶da 。答đáp 今kim 論luận 觀quán 法pháp 具cụ 有hữu 十thập 種chủng 。後hậu 九cửu 皆giai 從tùng 所sở 顯hiển 之chi 德đức 。其kỳ 體thể 本bổn 融dung 。可khả 約ước 一nhất 念niệm 識thức 心tâm 為vi 境cảnh 而nhi 修tu 三tam 觀quán 。顯hiển 其kỳ 三tam 法pháp 。唯duy 此thử 三tam 道đạo 從tùng 所sở 破phá 障chướng 。立lập 於ư 觀quán 境cảnh 。是thị 迷mê 惑hoặc 事sự 體thể 本bổn 不bất 融dung 。若nhược 於ư 一nhất 識thức 示thị 其kỳ 三tam 境cảnh 。境cảnh 既ký 叵phả 分phần/phân 觀quán 難nạn/nan 成thành 就tựu 。故cố 特đặc 兼kiêm 通thông 數số 為vi 三tam 道đạo 境cảnh 也dã 。問vấn 若nhược 欲dục 分phân 明minh 示thị 三tam 道đạo 境cảnh 。何hà 不bất 遍biến 取thủ 五ngũ 陰ấm 為vi 苦khổ 。三tam 毒độc 為vi 煩phiền 惱não 。七thất 支chi 為vi 業nghiệp 。何hà 但đãn 王vương 數số 對đối 三tam 道đạo 耶da 。答đáp 今kim 秖kỳ 於ư 陰ấm 境cảnh 示thị 三tam 道đạo 相tương/tướng 。識thức 親thân 別biệt 苦khổ 報báo 之chi 總tổng 主chủ 。是thị 故cố 心tâm 王vương 的đích 屬thuộc 苦khổ 道đạo 。慧tuệ 分phần/phân 違vi 順thuận 故cố 起khởi 貪tham 瞋sân 。乃nãi 以dĩ 慧tuệ 數số 對đối 煩phiền 惱não 道đạo 。諸chư 數số 隨tùy 慧tuệ 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 。故cố 以dĩ 諸chư 數số 對đối 於ư 業nghiệp 道đạo 。雖tuy 非phi 業nghiệp 惑hoặc 當đương 體thể 而nhi 是thị 業nghiệp 惑hoặc 親thân 依y 。常thường 與dữ 王vương 俱câu 。有hữu 三tam 道đạo 義nghĩa 。可khả 以dĩ 正chánh 觀quán 顯hiển 金kim 光quang 明minh 。若nhược 現hiện 起khởi 煩phiền 惱não 動động 作tác 之chi 業nghiệp 。為vi 下hạ 助trợ 道đạo 觀quán 之chi 所sở 觀quán 也dã 。二nhị 約ước 圓viên 乘thừa 即tức 障chướng 顯hiển 德đức 。以dĩ 明minh 妙diệu 觀quán 之chi 功công 。此thử 文văn 雖tuy 略lược 觀quán 法pháp 可khả 明minh 。先tiên 須tu 了liễu 知tri 金kim 等đẳng 三tam 字tự 是thị 法pháp 非phi 譬thí 。即tức 於ư 王vương 數số 三tam 道đạo 之chi 境cảnh 。體thể 金kim 光quang 明minh 三tam 種chủng 法Pháp 門môn 。即tức 體thể 心tâm 王vương 可khả 尊tôn 可khả 重trọng/trùng 。是thị 法pháp 性tánh 金kim 。體thể 於ư 慧tuệ 數số 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 。是thị 法pháp 性tánh 光quang 冥minh 理lý 智trí 也dã 。體thể 於ư 諸chư 數số 。能năng 多đa 利lợi 益ích 。是thị 法pháp 性tánh 明minh 即tức 體thể 之chi 用dụng 也dã 。斯tư 是thị 光quang 明minh 二nhị 修tu 。對đối 金kim 一nhất 性tánh 為vi 三tam 法pháp 也dã 。圓viên 論luận 三tam 法pháp 必tất 非phi 孤cô 立lập 。金kim 無vô 光quang 明minh 非phi 圓viên 正chánh 因nhân 。光quang 無vô 金kim 明minh 非phi 圓viên 了liễu 困khốn 。明minh 無vô 金kim 光quang 非phi 圓viên 緣duyên 因nhân 。但đãn 為vi 前tiền 文văn 數số 曾tằng 顯hiển 示thị 。故cố 此thử 三tam 道đạo 略lược 對đối 三tam 字tự 。是thị 合hợp 三tam 相tương/tướng 也dã 。應ưng 須tu 了liễu 知tri 。以dĩ 離ly 為vi 合hợp 合hợp 體thể 常thường 離ly 。言ngôn 三tam 不bất 少thiểu 言ngôn 九cửu 不bất 多đa 。問vấn 此thử 三tam 道đạo 觀quán 何hà 故cố 不bất 用dụng 空không 假giả 中trung 耶da 。答đáp 心tâm 王vương 是thị 金kim 三tam 諦đế 一nhất 境cảnh 也dã 。慧tuệ 數số 為vi 光quang 三tam 智trí 一nhất 心tâm 也dã 。餘dư 數số 是thị 明minh 則tắc 有hữu 二nhị 意ý 。在tại 果quả 則tắc 三tam 脫thoát 應ứng 機cơ 。在tại 因nhân 則tắc 三tam 行hành 資tư 智trí 也dã 。此thử 正chánh 觀quán 文văn 極cực 簡giản 略lược 者giả 。以dĩ 此thử 文văn 中trung 有hữu 助trợ 道đạo 觀quán 。別biệt 於ư 身thân 等đẳng 麁thô 顯hiển 三tam 道đạo 明minh 觀quán 廣quảng 故cố 。故cố 今kim 正chánh 觀quán 未vị 暇hạ 備bị 陳trần 。從tùng 三tam 識thức 去khứ 。一nhất 一nhất 明minh 於ư 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。故cố 今kim 三tam 道đạo 略lược 對đối 金kim 等đẳng 三tam 法Pháp 門môn 耳nhĩ 。二nhị 別biệt 約ước 三tam 道đạo 以dĩ 空không 助trợ 道đạo 。今kim 於ư 三tam 法pháp 立lập 觀quán 釋thích 者giả 。意ý 在tại 行hành 人nhân 即tức 聞văn 而nhi 修tu 。然nhiên 其kỳ 初sơ 學học 見kiến 愛ái 彌di 隆long 。於ư 身thân 於ư 心tâm 起khởi 重trọng/trùng 惑hoặc 業nghiệp 。若nhược 但đãn 令linh 觀quán 三tam 障chướng 即tức 德đức 不bất 破phá 不bất 顯hiển 。必tất 生sanh 見kiến 慢mạn 更cánh 增tăng 生sanh 死tử 。是thị 故cố 大đại 師sư 。於ư 三tam 道đạo 境cảnh 。略lược 譚đàm 正chánh 觀quán 廣quảng 說thuyết 助trợ 道đạo 。就tựu 假giả 實thật 境cảnh 委ủy 示thị 二nhị 空không 。於ư 惑hoặc 業nghiệp 中trung 廣quảng 推thôi 四tứ 性tánh 。令linh 見kiến 思tư 調điều 伏phục 業nghiệp 累lũy/lụy/luy 不bất 生sanh 。方phương 於ư 九cửu 科khoa 示thị 妙diệu 三tam 觀quán 。麁thô 心tâm 既ký 息tức 妙diệu 觀quán 可khả 修tu 。製chế 立lập 有hữu 由do 不bất 可khả 云vân 謬mậu 。此thử 於ư 三tam 道đạo 各các 論luận 空không 觀quán 。分phần/phân 三tam 。初sơ 約ước 假giả 實thật 觀quán 苦khổ 道đạo 二nhị 。初sơ 約ước 六lục 分phần 觀quán 假giả 人nhân 三tam 。初sơ 舉cử 經kinh 文văn 總tổng 標tiêu 觀quán 法pháp 。彼bỉ 為vi 觀quán 佛Phật 先tiên 推thôi 己kỷ 身thân 。以dĩ 己kỷ 實thật 相tướng 與dữ 佛Phật 無vô 二nhị 。故cố 云vân 亦diệc 然nhiên 。今kim 文văn 且thả 取thủ 觀quán 身thân 之chi 言ngôn 。修tu 於ư 空không 觀quán 。見kiến 思tư 若nhược 息tức 三tam 法pháp 現hiện 前tiền 。則tắc 身thân 與dữ 佛Phật 皆giai 金kim 光quang 明minh 。有hữu 何hà 差sai 別biệt 。二nhị 於ư 現hiện 境cảnh 窮cùng 逐trục 假giả 人nhân 。六lục 分phần 者giả 。身thân 首thủ 為vi 二nhị 及cập 四tứ 支chi 為vi 六lục 。此thử 六lục 合hợp 處xứ 執chấp 成thành 身thân 見kiến 也dã 。如như 是thị 橫hoạnh/hoành 竪thụ 者giả 。六lục 分phần 為vi 橫hoạnh/hoành 三tam 世thế 名danh 竪thụ 。觀quán 智trí 推thôi 求cầu 畢tất 竟cánh 叵phả 得đắc 。執chấp 有hữu 雖tuy 息tức 傳truyền 入nhập 無vô 中trung 及cập 雙song 亦diệc 雙song 非phi 。此thử 之chi 三tam 句cú 皆giai 依y 身thân 起khởi 。悉tất 是thị 身thân 見kiến 。推thôi 令linh 無vô 理lý 故cố 皆giai 叵phả 得đắc 。所sở 召triệu 之chi 身thân 執chấp 雖tuy 似tự 泯mẫn 。而nhi 猶do 復phục 存tồn 能năng 召triệu 名danh 字tự 。若nhược 不bất 推thôi 窮cùng 還hoàn 生sanh 見kiến 惑hoặc 。故cố 以dĩ 心tâm 色sắc 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。及cập 常thường 自tự 有hữu 。以dĩ 為vi 四tứ 句cú 。推thôi 能năng 召triệu 名danh 。皆giai 不bất 可khả 得đắc 。故cố 引dẫn 肇triệu 師sư 名danh 物vật 俱câu 空không 。證chứng 今kim 所sở 推thôi 身thân 及cập 名danh 字tự 。本bổn 來lai 空không 寂tịch 。言ngôn 假giả 實thật 既ký 空không 者giả 。非phi 指chỉ 假giả 人nhân 及cập 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 也dã 。秖kỳ 指chỉ 所sở 召triệu 之chi 身thân 為vi 實thật 。能năng 召triệu 之chi 名danh 為vi 假giả 。故cố 下hạ 句cú 云vân 。名danh 物vật 安an 在tại 。三Tam 明Minh 治trị 道đạo 助trợ 開khai 圓viên 理lý 。觀quán 身thân 是thị 實thật 相tướng 是thị 金kim 等đẳng 者giả 。蓋cái 此thử 行hành 者giả 聞văn 前tiền 教giáo 義nghĩa 。明minh 三tam 識thức 三tam 道đạo 三tam 一nhất 圓viên 融dung 。與dữ 三tam 德đức 等đẳng 。無vô 二nhị 無vô 別biệt 。乃nãi 能năng 信tín 解giải 分phân 段đoạn 之chi 身thân 。及cập 見kiến 思tư 惑hoặc 當đương 體thể 全toàn 是thị 性tánh 惡ác 法Pháp 門môn 。但đãn 為vi 執chấp 情tình 故cố 成thành 重trọng 障chướng 。實thật 類loại 盲manh 者giả 身thân 居cư 寶bảo 藏tạng 為vi 寶bảo 所sở 傷thương 。今kim 修tu 空không 觀quán 助trợ 道đạo 功công 成thành 。見kiến 執chấp 既ký 虛hư 。即tức 於ư 境cảnh 觀quán 皆giai 見kiến 實thật 相tướng 。身thân 之chi 實thật 相tướng 是thị 金kim 法Pháp 門môn 。即tức 此thử 實thật 相tướng 體thể 能năng 觀quán 照chiếu 。是thị 光quang 法Pháp 門môn 。緣duyên 身thân 心tâm 數số 本bổn 亦diệc 實thật 相tướng 。今kim 不bất 隨tùy 情tình 名danh 寂tịch 不bất 行hành 。皆giai 悉tất 轉chuyển 為vi 實thật 相tướng 之chi 行hành 。是thị 明minh 法Pháp 門môn 。二nhị 就tựu 五ngũ 陰ấm 觀quán 實thật 法pháp 二nhị 。初sơ 結kết 上thượng 人nhân 空không 。上thượng 之chi 觀quán 法pháp 雖tuy 言ngôn 六lục 分phần 及cập 以dĩ 五ngũ 陰ấm 。但đãn 推thôi 身thân 見kiến 意ý 顯hiển 生sanh 空không 。故cố 空không 品phẩm 云vân 。是thị 身thân 虛hư 偽ngụy 。大đại 師sư 指chỉ 此thử 為vi 生sanh 空không 境cảnh 。故cố 文văn 句cú 云vân 。攬lãm 陰ấm 成thành 身thân 計kế 有hữu 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。故cố 約ước 身thân 假giả 為vi 生sanh 空không 境cảnh 。故cố 今kim 結kết 前tiền 觀quán 身thân 觀quán 法pháp 是thị 觀quán 假giả 名danh 。若nhược 今kim 諸chư 部bộ 衍diễn 門môn 空không 觀quán 。人nhân 法pháp 雙song 觀quán 。以dĩ 色sắc 性tánh 如như 我ngã 性tánh 我ngã 性tánh 如như 色sắc 性tánh 故cố 。唯duy 此thử 經Kinh 空không 品phẩm 明minh 於ư 圓viên 空không 。即tức 先tiên 觀quán 生sanh 空không 次thứ 觀quán 法pháp 空không 。此thử 文văn 順thuận 經kinh 先tiên 生sanh 次thứ 法pháp 。蓋cái 由do 初sơ 心tâm 人nhân 執chấp 障chướng 道đạo 。故cố 今kim 對đối 治trị 先tiên 廣quảng 推thôi 檢kiểm 。至chí 觀quán 實thật 法pháp 例lệ 之chi 而nhi 已dĩ 。二nhị 例lệ 觀quán 實thật 法pháp 。例lệ 上thượng 人nhân 空không 名danh 物vật 叵phả 得đắc 。此thử 中trung 亦diệc 合hợp 以dĩ 所sở 空không 陰ấm 為vi 金kim 。能năng 空không 觀quán 為vi 光quang 。緣duyên 法pháp 心tâm 數số 為vi 明minh 。悉tất 應ưng 例lệ 上thượng 也dã 。二nhị 約ước 愛ái 見kiến 觀quán 煩phiền 惱não 道đạo 二nhị 。初sơ 簡giản 示thị 身thân 因nhân 之chi 境cảnh 。上thượng 之chi 假giả 實thật 是thị 身thân 果quả 也dã 。今kim 推thôi 身thân 因nhân 因nhân 有hữu 惑hoặc 業nghiệp 。業nghiệp 屬thuộc 業nghiệp 道đạo 。次thứ 文văn 明minh 觀quán 。今kim 觀quán 身thân 因nhân 且thả 在tại 煩phiền 惱não 。二nhị 正chánh 明minh 體thể 法pháp 之chi 觀quán 三tam 。初sơ 舉cử 經kinh 文văn 約ước 句cú 簡giản 判phán 二nhị 。初sơ 直trực 舉cử 經kinh 文văn 。簡giản 於ư 析tích 觀quán 故cố 云vân 不bất 壞hoại 。體thể 觀quán 通thông 中trung 名danh 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 。二nhị 簡giản 非phi 經kinh 意ý 二nhị 。初sơ 明minh 雖tuy 有hữu 四tứ 句cú 四tứ 。初sơ 標tiêu 列liệt 句cú 法pháp 。所sở 言ngôn 誰thùy 者giả 。檢kiểm 人nhân 之chi 語ngữ 。推thôi 四tứ 種chủng 人nhân 當đương 於ư 四tứ 句cú 。二nhị 指chỉ 示thị 因nhân 果quả 。三tam 去khứ 取thủ 業nghiệp 惑hoặc 。因nhân 雖tuy 兼kiêm 業nghiệp 。今kim 正chánh 論luận 惑hoặc 。業nghiệp 在tại 後hậu 觀quán 。故cố 云vân 且thả 置trí 。四tứ 約ước 人nhân 對đối 句cú 。即tức 前tiền 誰thùy 字tự 所sở 檢kiểm 人nhân 也dã 。四Tứ 果Quả 者giả 。第đệ 四Tứ 果Quả 也dã 。有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 能năng 壞hoại 身thân 因nhân 。無vô 餘dư 解giải 脫thoát 能năng 壞hoại 身thân 果quả 俱câu 壞hoại 句cú 也dã 。凡phàm 俗tục 之chi 流lưu 俱câu 不bất 壞hoại 句cú 也dã 。王vương 憲hiến 害hại 者giả 。怨oán 對đối 害hại 者giả 。自tự 害hại 體thể 者giả 。此thử 之chi 三tam 人nhân 名danh 壞hoại 身thân 果quả 。彌di 增tăng 煩phiền 惱não 名danh 不bất 壞hoại 身thân 因nhân 。第đệ 三tam 句cú 也dã 。餘dư 三tam 果quả 人nhân 斷đoạn 五ngũ 下hạ 分phần/phân 者giả 。初sơ 果quả 斷đoạn 三tam 分phần/phân 。謂vị 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 及cập 疑nghi 也dã 。二nhị 果quả 三tam 果quả 能năng 斷đoạn 二nhị 分phần 。欲dục 界giới 貪tham 瞋sân 也dã 。名danh 壞hoại 身thân 因nhân 。而nhi 此thử 五ngũ 分phần/phân 所sở 感cảm 果quả 身thân 。猶do 存tồn 欲dục 界giới 名danh 不bất 壞hoại 身thân 果quả 。此thử 以dĩ 未vị 壞hoại 且thả 名danh 不bất 壞hoại 。壞hoại 在tại 不bất 久cửu 名danh 第đệ 四tứ 句cú 。二nhị 明minh 不bất 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 。前tiền 所sở 名danh 壞hoại 皆giai 是thị 析tích 觀quán 。其kỳ 不bất 壞hoại 句cú 自tự 指chỉ 凡phàm 惡ác 。是thị 故cố 四tứ 句cú 俱câu 非phi 體thể 法pháp 。本bổn 不bất 生sanh 滅diệt 。故cố 皆giai 不bất 隨tùy 一nhất 實thật 相tướng 也dã 。二nhị 於ư 惑hoặc 境cảnh 順thuận 經kinh 修tu 觀quán 二nhị 。初sơ 推thôi 本bổn 不bất 生sanh 。此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 。體thể 法pháp 巧xảo 度độ 。亦diệc 論luận 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。橫hoạnh/hoành 破phá 因nhân 成thành 竪thụ 破phá 相tương 續tục 。破phá 因nhân 成thành 中trung 非phi 自tự 等đẳng 者giả 。龍long 樹thụ 云vân 。法pháp 不bất 自tự 生sanh 待đãi 緣duyên 故cố 。法pháp 不bất 他tha 生sanh 因nhân 本bổn 具cụ 故cố 法pháp 不bất 共cộng 生sanh 無vô 二nhị 分phần 故cố 。法pháp 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。有hữu 因nhân 緣duyên 生sanh 。尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。況huống 無vô 因nhân 耶da 。次thứ 破phá 相tương 續tục 具cụ 足túc 應ưng 云vân 非phi 前tiền 念niệm 滅diệt 故cố 起khởi 。非phi 前tiền 念niệm 不bất 滅diệt 故cố 起khởi 。非phi 前tiền 念niệm 亦diệc 滅diệt 亦diệc 不bất 滅diệt 故cố 起khởi 。非phi 前tiền 念niệm 非phi 滅diệt 非phi 不bất 滅diệt 故cố 起khởi 。今kim 云vân 非phi 生sanh 等đẳng 者giả 。生sanh 即tức 不bất 滅diệt 而nhi 但đãn 非phi 於ư 雙song 非phi 雙song 。亦diệc 唯duy 闕khuyết 第đệ 二nhị 句cú 。如như 是thị 橫hoạnh/hoành 竪thụ 等đẳng 者giả 。結kết 示thị 因nhân 成thành 相tương 續tục 求cầu 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 相tương/tướng 。既ký 本bổn 不bất 生sanh 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 。故cố 名danh 不bất 壞hoại 也dã 。二nhị 結kết 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 。圓viên 解giải 之chi 人nhân 修tu 空không 助trợ 道đạo 。既ký 了liễu 身thân 因nhân 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。即tức 能năng 隨tùy 順thuận 中trung 道đạo 實thật 相tướng 。三Tam 明Minh 治trị 道đạo 助trợ 開khai 圓viên 理lý 二nhị 。初sơ 正chánh 明minh 體thể 法pháp 功công 成thành 。本bổn 以dĩ 圓viên 心tâm 修tu 空không 破phá 障chướng 。正chánh 助trợ 合hợp 運vận 即tức 於ư 煩phiền 惱não 隨tùy 一nhất 實thật 相tướng 。所sở 隨tùy 是thị 金kim 。能năng 隨tùy 是thị 光quang 。諸chư 數số 是thị 明minh 。三tam 不bất 縱tung 橫hoành 名danh 開khai 圓viên 理lý 。二nhị 更cánh 明minh 餘dư 觀quán 助trợ 道đạo 。壞hoại 身thân 因nhân 者giả 。析tích 觀quán 斷đoạn 集tập 也dã 。壞hoại 身thân 果quả 者giả 。前tiền 第đệ 一nhất 句cú 也dã 。不bất 壞hoại 身thân 果quả 者giả 。前tiền 第đệ 四tứ 句cú 也dã 。體thể 法pháp 空không 觀quán 既ký 堪kham 助trợ 圓viên 。析tích 法pháp 空không 觀quán 亦diệc 能năng 治trị 惑hoặc 。若nhược 以dĩ 圓viên 解giải 合hợp 而nhi 修tu 之chi 。壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 皆giai 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 。三tam 約ước 動động 作tác 觀quán 業nghiệp 道đạo 三tam 。初sơ 舉cử 經kinh 文văn 總tổng 標tiêu 觀quán 法pháp 。今kim 就tựu 六lục 作tác 觀quán 業nghiệp 道đạo 者giả 。蓋cái 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。由do 茲tư 辨biện 故cố 。舉cử 足túc 下hạ 足túc 。六lục 中trung 屬thuộc 行hành 。淨tịnh 名danh 指chỉ 此thử 而nhi 為vi 道Đạo 場Tràng 。通thông 於ư 六lục 即tức 。今kim 是thị 觀quán 行hành 佛Phật 成thành 道Đạo 處xứ 。不bất 觀quán 舉cử 足túc 即tức 空không 假giả 中trung 。安an 令linh 此thử 處xứ 是thị 寂tịch 滅diệt 場tràng 。安an 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。如như 此thử 觀quán 業nghiệp 見kiến 業nghiệp 本bổn 際tế 。方phương 稱xưng 經kinh 文văn 道Đạo 場Tràng 之chi 說thuyết 。但đãn 為vi 初sơ 學học 雖tuy 有hữu 茲tư 解giải 尚thượng 於ư 六lục 緣duyên 。計kế 我ngã 我ngã 所sở 。若nhược 唯duy 正chánh 觀quán 反phản 增tăng 執chấp 情tình 。故cố 立lập 助trợ 道đạo 。且thả 令linh 觀quán 空không 對đối 治trị 此thử 惑hoặc 也dã 。二nhị 於ư 六lục 作tác 體thể 本bổn 無vô 為vi 二nhị 。初sơ 約ước 行hành 緣duyên 明minh 觀quán 。業nghiệp 是thị 身thân 業nghiệp 。業nghiệp 者giả 是thị 心tâm 。以dĩ 心tâm 為vi 因nhân 。以dĩ 身thân 為vi 緣duyên 。單đơn 因nhân 單đơn 緣duyên 或hoặc 共cộng 或hoặc 離ly 。推thôi 於ư 舉cử 足túc 不bất 得đắc 舉cử 相tương/tướng 。下hạ 足túc 亦diệc 然nhiên 。如như 是thị 觀quan 時thời 。我ngã 我ngã 所sở 相tương/tướng 。寂tịch 然nhiên 不bất 起khởi 。一nhất 切thiết 業nghiệp 累lũy/lụy/luy 自tự 茲tư 清thanh 淨tịnh 。初sơ 心tâm 行hành 者giả 得đắc 無vô 介giới 意ý 乎hồ 。二nhị 例lệ 餘dư 作tác 亦diệc 爾nhĩ 。以dĩ 住trụ 坐tọa 臥ngọa 足túc 於ư 行hành 緣duyên 。即tức 是thị 四tứ 儀nghi 。復phục 加gia 言ngôn 語ngữ 及cập 以dĩ 執chấp 作tác 。乃nãi 成thành 六lục 作tác 。止Chỉ 觀Quán 稱xưng 為vi 語ngữ 默mặc 作tác 作tác 。今kim 云vân 言ngôn 語ngữ 就tựu 顯hiển 示thị 相tương/tướng 其kỳ 實thật 默mặc 然nhiên 亦diệc 能năng 成thành 業nghiệp 。文văn 雖tuy 闕khuyết 示thị 義nghĩa 合hợp 俱câu 觀quán 。三Tam 明Minh 治trị 道đạo 助trợ 開khai 圓viên 理lý 。以dĩ 解giải 圓viên 心tâm 推thôi 業nghiệp 四tứ 性tánh 。四tứ 性tánh 空không 處xứ 正chánh 觀quán 現hiện 前tiền 。境cảnh 觀quán 諸chư 數số 成thành 金kim 光quang 明minh 三tam 法Pháp 門môn 矣hĩ 。二nhị 結kết 此thử 乃nãi 總tổng 結kết 前tiền 文văn 正chánh 觀quán 及cập 以dĩ 助trợ 道đạo 。皆giai 顯hiển 法pháp 性tánh 金kim 光quang 明minh 竟cánh 。二nhị 結kết 位vị 。若nhược 約ước 教giáo 釋thích 明minh 六lục 即tức 者giả 。多đa 為vi 顯hiển 於ư 法pháp 性tánh 高cao 深thâm 。若nhược 今kim 明minh 六lục 即tức 。正chánh 辨biện 行hành 人nhân 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。觀quán 之chi 成thành 不phủ 。入nhập 位vị 淺thiển 深thâm 。仍nhưng 示thị 因nhân 果quả 。皆giai 金kim 光quang 明minh 。故cố 六lục 皆giai 名danh 即tức 。觀quán 親thân 疎sơ 故cố 即tức 須tu 論luận 六lục 。就tựu 即tức 論luận 六lục 免miễn 生sanh 上thượng 慢mạn 。就tựu 六lục 論luận 即tức 免miễn 生sanh 退thoái 屈khuất 。不bất 慢mạn 不bất 退thoái 妙diệu 位vị 可khả 階giai 。初sơ 理lý 即tức 位vị 言ngôn 有hữu 心tâm 者giả 。大đại 經Kinh 云vân 。凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 。悉tất 當đương 作tác 佛Phật 。若nhược 其kỳ 不bất 具cụ 金kim 光quang 明minh 性tánh 。佛Phật 何hà 由do 作tác 。言ngôn 法Pháp 界Giới 法pháp 性tánh 者giả 。不bất 異dị 而nhi 異dị 。法Pháp 界Giới 橫hoạnh/hoành 論luận 法pháp 性tánh 竪thụ 說thuyết 。意ý 云vân 。理lý 具cụ 橫hoạnh/hoành 周chu 竪thụ 。亘tuyên 金kim 光quang 明minh 也dã 。既ký 其kỳ 未vị 有hữu 信tín 解giải 等đẳng 事sự 。但đãn 有hữu 理lý 性tánh 金kim 光quang 明minh 德đức 。故cố 名danh 理lý 即tức 。名danh 字tự 位vị 聞văn 金kim 等đẳng 名danh 解giải 了liễu 本bổn 具cụ 。觀quán 行hành 位vị 修tu 成thành 圓viên 觀quán 塵trần 緣duyên 不bất 間gian 。故cố 得đắc 相tương 續tục 。相tương 似tự 位vị 閉bế 目mục 則tắc 見kiến 。開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 者giả 。此thử 位vị 未vị 入nhập 。無vô 功công 用dụng 道đạo 。三tam 不bất 退thoái 中trung 念niệm 猶do 退thoái 故cố 。故cố 以dĩ 開khai 閉bế 彰chương 其kỳ 得đắc 失thất 。問vấn 觀quán 行hành 尚thượng 得đắc 念niệm 念niệm 不bất 休hưu 。心tâm 心tâm 相tương 續tục 。似tự 位vị 治trị 生sanh 不bất 違vi 實thật 相tướng 。那na 於ư 金kim 光quang 開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 。答đáp 觀quán 行hành 相tương 似tự 雖tuy 俱câu 圓viên 觀quán 。親thân 疎sơ 不bất 類loại 得đắc 失thất 懸huyền 殊thù 。其kỳ 觀quán 行hành 位vị 三tam 惑hoặc 全toàn 在tại 。於ư 彼bỉ 疎sơ 觀quán 能năng 安an 忍nhẫn 者giả 則tắc 論luận 相tương 續tục 。於ư 無vô 術thuật 者giả 則tắc 有hữu 退thoái 失thất 。若nhược 相tương 似tự 位vị 見kiến 思tư 已dĩ 去khứ 。於ư 親thân 觀quán 中trung 而nhi 論luận 得đắc 失thất 。若nhược 能năng 防phòng 護hộ 則tắc 速tốc 發phát 真chân 。名danh 閉bế 目mục 則tắc 見kiến 。若nhược 起khởi 法pháp 愛ái 則tắc 有hữu 頂đảnh 墮đọa 。名danh 開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 。不bất 進tiến 為vi 失thất 非phi 退thoái 失thất 也dã 。大đại 判phán 意ý 根căn 似tự 解giải 已dĩ 立lập 。故cố 云vân 治trị 生sanh 不bất 違vi 實thật 相tướng 。細tế 檢kiểm 此thử 位vị 未vị 破phá 無vô 明minh 。若nhược 無vô 住trụ 風phong 息tức 名danh 開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 。分phần/phân 真chân 位vị 善thiện 入nhập 出xuất 住trụ 。楞lăng 嚴nghiêm 三tam 昧muội 。故cố 開khai 閉bế 皆giai 見kiến 。究cứu 竟cánh 可khả 知tri 。孤cô 山sơn 第đệ 三tam 理lý 乖quai 有hữu 三tam 。初sơ 破phá 此thử 也dã 。彼bỉ 云vân 。且thả 金kim 光quang 明minh 本bổn 喻dụ 三tam 德đức 。前tiền 文văn 尚thượng 作tác 當đương 體thể 釋thích 之chi 。而nhi 相tương 似tự 之chi 文văn 翻phiên 作tác 眼nhãn 見kiến 金kim 像tượng 釋thích 之chi 。吾ngô 知tri 其kỳ 往vãng 者giả 。竊thiết 取thủ 觀quán 經kinh 六lục 即tức 。於ư 茲tư 謬mậu 說thuyết 。彼bỉ 明minh 觀quán 佛Phật 色sắc 身thân 仍nhưng 在tại 觀quán 行hành 之chi 位vị 。故cố 云vân 開khai 目mục 閉bế 目mục 。周chu 眸mâu 遍biến 覽lãm 無vô 非phi 佛Phật 界giới 。吁hu 可khả 怪quái 也dã 。任nhậm 作tác 金kim 像tượng 用dụng 義nghĩa 。且thả 彼bỉ 疏sớ/sơ 文văn 是thị 大đại 師sư 親thân 說thuyết 。觀quán 行hành 位vị 者giả 閉bế 目mục 開khai 目mục 。境cảnh 界giới 常thường 現hiện 。何hà 以dĩ 今kim 於ư 相tương 似tự 證chứng 位vị 。而nhi 云vân 開khai 目mục 則tắc 失thất 。顛điên 亂loạn 之chi 說thuyết 徒đồ 惑hoặc 後hậu 學học 。釋thích 曰viết 。若nhược 其kỳ 竊thiết 取thủ 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 者giả 。必tất 不bất 文văn 相tương/tướng 頓đốn 爾nhĩ 乖quai 違vi 。予# 今kim 詳tường 之chi 。文văn 違vi 理lý 順thuận 闇ám 者giả 罔võng 知tri 。何hà 則tắc 今kim 於ư 三tam 道đạo 直trực 觀quán 理lý 性tánh 金kim 光quang 明minh 也dã 。若nhược 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 託thác 彼bỉ 佛Phật 身thân 顯hiển 三tam 諦đế 理lý 。雖tuy 俱câu 圓viên 觀quán 託thác 境cảnh 不bất 同đồng 。彼bỉ 想tưởng 色sắc 身thân 以dĩ 為vi 事sự 境cảnh 。即tức 於ư 此thử 境cảnh 修tu 空không 假giả 中trung 。以dĩ 為vi 理lý 觀quán 。境cảnh 觀quán 雖tuy 於ư 一nhất 念niệm 同đồng 修tu 。而nhi 其kỳ 事sự 境cảnh 是thị 應ưng 物vật 相tương/tướng 。觀quán 中trung 先tiên 發phát 。故cố 觀quán 行hành 位vị 閉bế 目mục 開khai 目mục 。常thường 得đắc 見kiến 佛Phật 。此thử 顯hiển 三tam 道đạo 金kim 光quang 明minh 理lý 登đăng 住trụ 方phương 發phát 。故cố 相tương 似tự 位vị 閉bế 見kiến 開khai 失thất 。蓋cái 以dĩ 開khai 閉bế 用dụng 顯hiển 此thử 位vị 是thị 似tự 非phi 真chân 。良lương 以dĩ 此thử 位vị 尚thượng 須tu 作tác 意ý 。登đăng 住trụ 方phương 入nhập 。無vô 功công 用dụng 道đạo 。彼bỉ 疏sớ/sơ 似tự 位vị 於ư 妙diệu 三tam 諦đế 。豈khởi 不bất 然nhiên 乎hồ 。又hựu 復phục 似tự 位vị 論luận 開khai 閉bế 者giả 。蓋cái 約ước 五ngũ 眼nhãn 非phi 獨độc 肉nhục 眼nhãn 。既ký 體thể 上thượng 二nhị 惑hoặc 任nhậm 運vận 先tiên 除trừ 。必tất 二nhị 諦đế 四tứ 眼nhãn 此thử 位vị 先tiên 發phát 。若nhược 策sách 四tứ 即tức 佛Phật 則tắc 稍sảo 同đồng 真chân 見kiến 。亦diệc 速tốc 入nhập 真chân 。名danh 閉bế 眼nhãn 則tắc 見kiến 。若nhược 任nhậm 四tứ 眼nhãn 則tắc 起khởi 法pháp 愛ái 。呼hô 為vi 頂đảnh 墮đọa 。故cố 云vân 開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 。若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。離ly 愛ái 一nhất 法pháp 為vi 被bị 誰thùy 耶da 。故cố 輔phụ 行hành 云vân 。三tam 諦đế 之chi 乳nhũ 真chân 善thiện 妙diệu 色sắc 。五ngũ 眼nhãn 洞đỗng 開khai 方phương 見kiến 諦Đế 境cảnh 。是thị 則tắc 相tương 似tự 猶do 屬thuộc 於ư 盲manh 。障chướng 中trung 無vô 明minh 未vị 破phá 故cố 也dã 。彼bỉ 人nhân 全toàn 迷mê 般bát 舟chu 觀quán 法pháp 。佛Phật 身thân 為vi 境cảnh 空không 等đẳng 為vi 觀quán 。一nhất 念niệm 之chi 內nội 難nan 易dị 淺thiển 深thâm 。而nhi 卻khước 妄vọng 斥xích 此thử 作tác 眼nhãn 見kiến 金kim 像tượng 釋thích 之chi 。相tương 似tự 開khai 失thất 觀quán 行hành 俱câu 見kiến 。謂vị 之chi 顛điên 亂loạn 。若nhược 論luận 不bất 解giải 事sự 理lý 淺thiển 深thâm 。則tắc 顛điên 亂loạn 之chi 責trách 須tu 歸quy 己kỷ 也dã 。又hựu 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。妙diệu 旨chỉ 難nan 知tri 。如như 法Pháp 華hoa 四tứ 信tín 弟đệ 子tử 聞văn 經Kinh 信tín 解giải 。即tức 能năng 見kiến 佛Phật 。常thường 在tại 靈linh 山sơn 。文Văn 殊Thù 等đẳng 覺giác 不bất 修tu 三tam 昧muội 。不bất 見kiến 妙diệu 音âm 。此thử 經Kinh 樹thụ 神thần 覩đổ 佛Phật 禮lễ 塔tháp 。為vi 眾chúng 詢tuân 疑nghi 。及cập 至chí 讚tán 佛Phật 哀ai 泣khấp 雨vũ 淚lệ 。請thỉnh 佛Phật 現hiện 身thân 。此thử 之chi 經kinh 義nghĩa 忽hốt 有hữu 一nhất 本bổn 無vô 如như 是thị 文văn 。他tha 必tất 謂vị 之chi 後hậu 人nhân 擅thiện 加gia 耳nhĩ 。二nhị 觀quán 三tam 釋thích 三tam 。初sơ 標tiêu 觀quán 顯hiển 理lý 。十thập 種chủng 三tam 法pháp 皆giai 可khả 當đương 體thể 。名danh 金Kim 光Quang 明Minh 。以dĩ 十thập 種chủng 三tam 法pháp 無vô 不bất 具cụ 於ư 貴quý 等đẳng 義nghĩa 故cố 。是thị 故cố 今kim 云vân 。觀quán 心tâm 三tam 識thức 論luận 金kim 光quang 明minh 。二nhị 附phụ 法pháp 作tác 觀quán 三tam 。初sơ 略lược 示thị 境cảnh 觀quán 。一nhất 念niệm 心tâm 境cảnh 也dã 。即tức 空không 假giả 中trung 觀quán 也dã 。即tức 是thị 觀quán 心tâm 識thức 於ư 三tam 識thức 者giả 。三tam 識thức 本bổn 來lai 是thị 妙diệu 三tam 觀quán 。九cửu 界giới 忘vong 本bổn 。識thức 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 不bất 識thức 本bổn 性tánh 。今kim 順thuận 性tánh 修tu 觀quán 。觀quán 無vô 別biệt 體thể 。即tức 以dĩ 本bổn 識thức 識thức 本bổn 識thức 也dã 。二nhị 廣quảng 陳trần 觀quán 相tương/tướng 二nhị 。初sơ 明minh 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 三tam 。初sơ 空không 。三tam 識thức 沈trầm 隱ẩn 其kỳ 相tương/tướng 難nan 知tri 。而nhi 不bất 暫tạm 離ly 第đệ 六lục 意ý 識thức 。此thử 識thức 緣duyên 外ngoại 。故cố 以dĩ 意ý 根căn 對đối 塵trần 為vi 緣duyên 。推thôi 於ư 四tứ 性tánh 不bất 在tại 一nhất 處xứ 。即tức 以dĩ 四tứ 性tánh 而nhi 為vi 眾chúng 緣duyên 。從tùng 此thử 緣duyên 生sanh 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。故cố 云vân 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 也dã 。空không 無vô 分phân 別biệt 即tức 。阿a 梨lê 耶da 識thức 。二nhị 假giả 。眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。空không 無vô 性tánh 相tướng 。眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。善thiện 惡ác 熾sí 然nhiên 。惡ác 即tức 四tứ 趣thú 。善thiện 即tức 人nhân 天thiên 。非phi 善thiện 惡ác 識thức 通thông 於ư 四tứ 聖thánh 。此thử 四tứ 俱câu 非phi 有hữu 漏lậu 善thiện 惡ác 。於ư 彼bỉ 空không 中trung 順thuận 緣duyên 起khởi 性tánh 。種chủng 種chủng 觀quán 察sát 。言ngôn 是thị 非phi 者giả 。即tức 藥dược 病bệnh 也dã 。於ư 空không 假giả 立lập 故cố 謂vị 之chi 強cường/cưỡng 。此thử 觀quán 立lập 法pháp 即tức 。阿a 陀đà 那na 識thức 。此thử 識thức 名danh 意ý 。以dĩ 其kỳ 第đệ 六lục 是thị 意ý 之chi 識thức 。名danh 為vi 意ý 根căn 。是thị 故cố 根căn 立lập 識thức 亦diệc 立lập 也dã 。三tam 中trung 。心tâm 性tánh 不bất 動động 本bổn 來lai 中trung 實thật 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。而nhi 體thể 具cụ 足túc 空không 與dữ 不bất 空không 二nhị 種chủng 功công 德đức 。故cố 體thể 及cập 德đức 成thành 圓viên 三tam 識thức 。故cố 雖tuy 觀quán 空không 而nhi 不bất 定định 空không 。雖tuy 觀quán 於ư 假giả 而nhi 不bất 定định 假giả 。即tức 現hiện 前tiền 識thức 絕tuyệt 二nhị 邊biên 相tương/tướng 。能năng 所sở 叵phả 得đắc 。此thử 觀quán 即tức 是thị 。菴am 摩ma 羅la 識thức 。二nhị 明minh 雙song 亡vong 雙song 照chiếu 二nhị 。初sơ 明minh 即tức 照chiếu 而nhi 亡vong 二nhị 初sơ 約ước 義nghĩa 立lập 。識thức 於ư 三tam 識thức 照chiếu 三tam 識thức 也dã 。亦diệc 不bất 得đắc 三tam 識thức 觀quán 忘vong 三tam 識thức 也dã 。二nhị 引dẫn 經kinh 證chứng 。觀quán 色sắc 等đẳng 五ngũ 即tức 是thị 觀quán 俗tục 。觀quán 五ngũ 皆giai 如như 即tức 是thị 觀quán 空không 觀quán 五ngũ 即tức 性tánh 。是thị 觀quán 中trung 也dã 。今kim 皆giai 云vân 不bất 觀quán 者giả 。即tức 於ư 此thử 三tam 無vô 觀quán 無vô 得đắc 。名danh 約ước 三tam 觀quán 即tức 照chiếu 而nhi 亡vong 。經kinh 明minh 五ngũ 陰ấm 。今kim 但đãn 於ư 識thức 忘vong 三tam 觀quán 也dã 。二nhị 明minh 即tức 亡vong 而nhi 照chiếu 。雖tuy 於ư 識thức 心tâm 忘vong 於ư 能năng 所sở 。而nhi 三tam 境cảnh 觀quán 。了liễu 了liễu 分phân 明minh 。故cố 云vân 不bất 濫lạm 。而nhi 言ngôn 雙song 照chiếu 者giả 。以dĩ 識thức 識thức 如như 乃nãi 是thị 二nhị 邊biên 。識thức 性tánh 是thị 中trung 。今kim 頓đốn 觀quán 三tam 諦đế 即tức 中trung 邊biên 雙song 照chiếu 。驗nghiệm 不bất 得đắc 三tam 是thị 雙song 亡vong 也dã 。三tam 結kết 成thành 附phụ 法pháp 。觀quán 於ư 意ý 識thức 即tức 如như 即tức 性tánh 。乃nãi 識thức 三tam 識thức 。言ngôn 亦diệc 照chiếu 亦diệc 滅diệt 為vi 阿a 陀đà 那na 者giả 。淨tịnh 名danh 經kinh 文văn 。既ký 以dĩ 觀quán 識thức 而nhi 為vi 假giả 觀quán 。是thị 故cố 今kim 文văn 順thuận 此thử 識thức 義nghĩa 。以dĩ 結kết 附phụ 法pháp 。何hà 者giả 。蓋cái 第đệ 七thất 識thức 能năng 生sanh 第đệ 六lục 。故cố 名danh 亦diệc 照chiếu 。常thường 緣duyên 第đệ 八bát 故cố 名danh 亦diệc 滅diệt 。故cố 用dụng 雙song 亦diệc 而nhi 結kết 此thử 觀quán 三tam 結kết 法pháp 判phán 位vị 。例lệ 上thượng 三tam 道đạo 可khả 以dĩ 意ý 知tri 。然nhiên 道đạo 識thức 二nhị 三tam 位vị 雖tuy 在tại 理lý 聞văn 名danh 作tác 觀quán 成thành 修tu 中trung 五ngũ 。而nhi 此thử 五ngũ 位vị 皆giai 即tức 性tánh 三tam 。是thị 故cố 須tu 約ước 六lục 即tức 判phán 位vị 。三tam 觀quán 三tam 佛Phật 性tánh 二nhị 。初sơ 標tiêu 觀quán 顯hiển 理lý 。例lệ 三tam 識thức 觀quán 義nghĩa 可khả 知tri 也dã 。二nhị 附phụ 法pháp 作tác 觀quán 二nhị 。初sơ 約ước 三tam 觀quán 所sở 顯hiển 明minh 佛Phật 性tánh 三tam 。初sơ 直trực 約ước 義nghĩa 立lập 。於ư 一nhất 念niệm 心tâm 。明minh 妙diệu 三tam 觀quán 。例lệ 前tiền 三tam 識thức 其kỳ 相tương/tướng 已dĩ 明minh 。故cố 不bất 委ủy 示thị 。二nhị 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 三tam 。初sơ 引dẫn 淨tịnh 名danh 病bệnh 本bổn 明minh 心tâm 即tức 三tam 諦đế 。居cư 士sĩ 權quyền 病bệnh 以dĩ 示thị 眾chúng 生sanh 。三tam 障chướng 實thật 病bệnh 。實thật 病bệnh 之chi 本bổn 不bất 出xuất 通thông 別biệt 二nhị 種chủng 見kiến 思tư 。此thử 二nhị 見kiến 思tư 皆giai 緣duyên 三tam 界giới 。即tức 分phân 段đoạn 變biến 易dị 二nhị 病bệnh 之chi 本bổn 。病bệnh 必tất 須tu 藥dược 相tương/tướng 兼kiêm 而nhi 示thị 。即tức 假giả 觀quán 也dã 。空không 中trung 可khả 知tri 。二nhị 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 無vô 差sai 明minh 心tâm 即tức 佛Phật 性tánh 。初sơ 立lập 三tam 觀quán 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 顯hiển 三tam 佛Phật 性tánh 。三tam 觀quán 即tức 心tâm 其kỳ 義nghĩa 雖tuy 立lập 。如như 何hà 於ư 心tâm 明minh 三tam 佛Phật 性tánh 。故cố 引dẫn 此thử 文văn 三tam 無vô 差sai 別biệt 。以dĩ 驗nghiệm 我ngã 心tâm 。即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。他tha 生sanh 他tha 佛Phật 尚thượng 與dữ 心tâm 同đồng 。豈khởi 己kỷ 佛Phật 性tánh 心tâm 不bất 是thị 耶da 。此thử 證chứng 觀quán 心tâm 顯hiển 三tam 佛Phật 性tánh 。其kỳ 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。三tam 引dẫn 般bát 舟chu 念niệm 佛Phật 明minh 佛Phật 即tức 三tam 諦đế 二nhị 。初sơ 引dẫn 法pháp 喻dụ 二nhị 文văn 。如như 文văn 。二nhị 釋thích 皆giai 成thành 三tam 諦đế 四tứ 。初sơ 釋thích 法pháp 文văn 。作tác 兩lưỡng 番phiên 銷tiêu 文văn 以dĩ 顯hiển 空không 假giả 。初sơ 於ư 一nhất 文văn 而nhi 示thị 二nhị 觀quán 。以dĩ 諸chư 句cú 中trung 如như 字tự 為vi 空không 。即tức 以dĩ 諸chư 句cú 我ngã 佛Phật 心tâm 異dị 。便tiện 名danh 為vi 假giả 。次thứ 以dĩ 二nhị 文văn 而nhi 示thị 二nhị 觀quán 。諸chư 句cú 之chi 中trung 雖tuy 有hữu 如như 字tự 。以dĩ 我ngã 佛Phật 如như 異dị 故cố 。當đương 假giả 觀quán 。乃nãi 以dĩ 不bất 見kiến 我ngã 佛Phật 如như 異dị 。方phương 名danh 空không 觀quán 。兩lưỡng 番phiên 見kiến 佛Phật 皆giai 是thị 中trung 觀quán 。故cố 知tri 彼bỉ 佛Phật 是thị 我ngã 覺giác 體thể 。以dĩ 具cụ 空không 假giả 二nhị 種chủng 德đức 故cố 。故cố 用dụng 二nhị 觀quán 觀quán 於ư 二nhị 德đức 。助trợ 發phát 中trung 觀quán 佛Phật 即tức 現hiện 前tiền 。問vấn 覺giác 體thể 是thị 心tâm 。今kim 見kiến 色sắc 相tướng 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。答đáp 須tu 知tri 。本bổn 覺giác 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 。離ly 分phân 齊tề 相tương/tướng 。色sắc 性tánh 即tức 智trí 智trí 性tánh 即tức 色sắc 。唯duy 心tâm 唯duy 色sắc 方phương 曰viết 見kiến 中trung 。故cố 見kiến 彌di 陀đà 以dĩ 為vi 中trung 觀quán 。二nhị 釋thích 喻dụ 文văn 。於ư 諸chư 喻dụ 中trung 但đãn 釋thích 夢mộng 食thực 。餘dư 皆giai 倣# 此thử 。然nhiên 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 似tự 法pháp 非phi 喻dụ 。斯tư 蓋cái 作tác 夢mộng 及cập 以dĩ 成thành 觀quán 。皆giai 法pháp 性tánh 力lực 。今kim 以dĩ 作tác 夢mộng 法pháp 性tánh 。而nhi 喻dụ 成thành 觀quán 法pháp 性tánh 。如như 釋thích 籤# 云vân 。夢mộng 事sự 宛uyển 然nhiên 即tức 假giả 。求cầu 夢mộng 叵phả 得đắc 即tức 空không 。夢mộng 之chi 心tâm 性tánh 即tức 中trung 。此thử 之chi 三tam 法pháp 不bất 前tiền 後hậu 不bất 合hợp 散tán 。故cố 知tri 今kim 家gia 如như 此thử 釋thích 喻dụ 。最tối 能năng 況huống 顯hiển 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。三Tam 明Minh 亡vong 照chiếu 。初sơ 我ngã 心tâm 下hạ 立lập 假giả 也dã 。次thứ 我ngã 心tâm 如như 下hạ 立lập 空không 也dã 。空không 假giả 既ký 立lập 若nhược 不bất 忘vong 之chi 。中trung 觀quán 不bất 顯hiển 。故cố 先tiên 以dĩ 二nhị 不bất 得đắc 句cú 忘vong 於ư 假giả 觀quán 。次thứ 以dĩ 二nhị 不bất 得đắc 句cú 忘vong 於ư 空không 觀quán 。二nhị 觀quán 既ký 寂tịch 心tâm 絕tuyệt 所sở 緣duyên 。即tức 見kiến 彌di 陀đà 中trung 道đạo 之chi 佛Phật 。任nhậm 運vận 雙song 照chiếu 妙diệu 假giả 妙diệu 空không 。四tứ 顯hiển 一nhất 心tâm 。經kinh 文văn 既ký 云vân 。常thường 得đắc 見kiến 佛Phật 。佛Phật 即tức 中trung 道đạo 大đại 覺giác 之chi 體thể 。豈khởi 有hữu 見kiến 體thể 而nhi 不bất 見kiến 用dụng 。用dụng 即tức 空không 假giả 。即tức 見kiến 佛Phật 句cú 仍nhưng 是thị 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 之chi 文văn 。三tam 結kết 法pháp 判phán 位vị 。性tánh 德đức 三tam 因nhân 而nhi 為vi 三tam 諦đế 。全toàn 性tánh 起khởi 修tu 即tức 以dĩ 三tam 因nhân 而nhi 為vi 三tam 觀quán 。諦đế 觀quán 名danh 別biệt 體thể 不bất 殊thù 。是thị 故cố 三tam 觀quán 即tức 三tam 佛Phật 性tánh 。三tam 性tánh 當đương 體thể 。名danh 金Kim 光Quang 明Minh 。六lục 位vị 皆giai 即tức 。二nhị 約ước 六lục 法pháp 境cảnh 智trí 明minh 佛Phật 性tánh 二nhị 。初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。初sơ 約ước 境cảnh 智trí 明minh 佛Phật 性tánh 。附phụ 法pháp 作tác 觀quán 非phi 局cục 一nhất 途đồ 。前tiền 明minh 三tam 觀quán 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 。顯hiển 乎hồ 佛Phật 性tánh 。則tắc 佛Phật 性tánh 二nhị 字tự 俱câu 是thị 所sở 顯hiển 。今kim 明minh 佛Phật 字tự 既ký 翻phiên 為vi 覺giác 。即tức 能năng 顯hiển 之chi 智trí 。性tánh 字tự 既ký 以dĩ 不bất 變biến 為vi 義nghĩa 。即tức 所sở 顯hiển 之chi 理lý 。此thử 乃nãi 即tức 就tựu 佛Phật 性tánh 二nhị 字tự 。論luận 於ư 觀quán 境cảnh 。行hành 者giả 應ưng 知tri 。此thử 之chi 一nhất 釋thích 能năng 顯hiển 前tiền 義nghĩa 。何hà 者giả 。前tiền 文văn 雖tuy 立lập 能năng 觀quán 三tam 觀quán 。實thật 非phi 別biệt 修tu 體thể 是thị 覺giác 智trí 。今kim 之chi 佛Phật 字tự 為vi 能năng 觀quán 者giả 。示thị 前tiền 三tam 觀quán 元nguyên 從tùng 性tánh 起khởi 。此thử 覺giác 之chi 性tánh 即tức 為vi 所sở 觀quán 。能năng 令linh 修tu 性tánh 其kỳ 義nghĩa 一nhất 合hợp 。故cố 後hậu 結kết 云vân 。得đắc 此thử 大đại 好hảo/hiếu 。性tánh 云vân 理lý 極cực 者giả 。果quả 佛Phật 之chi 性tánh 為vi 妙diệu 境cảnh 故cố 。此thử 理lý 至chí 極cực 。如như 以dĩ 性tánh 德đức 名danh 無vô 上thượng 也dã 。二nhị 約ước 六lục 法pháp 明minh 三tam 因nhân 二nhị 。初sơ 對đối 顯hiển 三tam 因nhân 。今kim 以dĩ 佛Phật 字tự 為vi 能năng 覺giác 智trí 。即tức 以dĩ 性tánh 字tự 為vi 所sở 覺giác 理lý 。為vi 覺giác 何hà 法pháp 而nhi 為vi 理lý 性tánh 。即tức 指chỉ 六lục 法pháp 故cố 也dã 。即tức 於ư 此thử 法pháp 覺giác 智trí 研nghiên 之chi 。今kim 理lý 性tánh 顯hiển 。六lục 法pháp 者giả 。所sở 謂vị 五ngũ 陰ấm 。及cập 假giả 人nhân 也dã 。以dĩ 此thử 六lục 法pháp 而nhi 為vi 三tam 境cảnh 。問vấn 五ngũ 陰ấm 中trung 三tam 即tức 是thị 心tâm 數số 。今kim 那na 陰ấm 外ngoại 別biệt 指chỉ 諸chư 數số 。答đáp 心tâm 王vương 心tâm 數số 通thông 於ư 三tam 性tánh 。下hạ 以dĩ 無vô 記ký 王vương 數số 及cập 色sắc 為vi 正chánh 因nhân 境cảnh 。以dĩ 假giả 名danh 人nhân 為vi 了liễu 因nhân 境cảnh 。以dĩ 善thiện 惡ác 數số 為vi 緣duyên 因nhân 境cảnh 。如như 託thác 王vương 舍xá 立lập 境cảnh 觀quán 義nghĩa 。以dĩ 五ngũ 陰ấm 為vi 舍xá 心tâm 王vương 居cư 之chi 。荊kinh 溪khê 云vân 。以dĩ 善thiện 惡ác 王vương 居cư 無vô 記ký 舍xá 。今kim 無vô 記ký 陰ấm 外ngoại 。指chỉ 善thiện 惡ác 數số 於ư 義nghĩa 何hà 失thất 。蓋cái 由do 前tiền 釋thích 境cảnh 唯duy 一nhất 心tâm 。而nhi 就tựu 能năng 觀quán 立lập 空không 假giả 中trung 故cố 得đắc 所sở 顯hiển 具cụ 三tam 佛Phật 性tánh 。今kim 於ư 實thật 法pháp 立lập 記ký 無vô 記ký 。并tinh 其kỳ 假giả 人nhân 乃nãi 成thành 三tam 境cảnh 。各các 顯hiển 實thật 相tướng 即tức 三tam 佛Phật 性tánh 。以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 令linh 一nhất 覺giác 智trí 成thành 於ư 三tam 觀quán 。境cảnh 觀quán 互hỗ 映ánh 一nhất 三tam 無vô 礙ngại 。立lập 義nghĩa 之chi 巧xảo 無vô 以dĩ 加gia 焉yên 。問vấn 於ư 無vô 記ký 陰ấm 顯hiển 乎hồ 實thật 相tướng 。復phục 名danh 正chánh 因nhân 。其kỳ 義nghĩa 可khả 爾nhĩ 。假giả 名danh 諸chư 數số 那na 名danh 實thật 相tướng 。於ư 二nhị 實thật 相tướng 那na 名danh 緣duyên 了liễu 。答đáp 佛Phật 智trí 究cứu 盡tận 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 假giả 實thật 國quốc 土độ 諸chư 法pháp 皆giai 實thật 。今kim 修tu 佛Phật 智trí 豈khởi 觀quán 此thử 二nhị 不bất 稱xưng 實thật 相tướng 。假giả 名danh 實thật 相tướng 對đối 了liễu 因nhân 者giả 。大đại 論luận 云vân 。眾chúng 生sanh 無vô 上thượng 者giả 佛Phật 是thị 。佛Phật 翻phiên 為vi 覺giác 。豈khởi 非phi 即tức 達đạt 鄙bỉ 俗tục 假giả 名danh 而nhi 為vi 無vô 上thượng 。佛Phật 之chi 假giả 名danh 。佛Phật 既ký 是thị 覺giác 。今kim 對đối 了liễu 因nhân 有hữu 何hà 乖quai 舛suyễn 。論luận 又hựu 云vân 。法pháp 無vô 上thượng 者giả 涅Niết 槃Bàn 是thị 。涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 德đức 正chánh 屬thuộc 緣duyên 因nhân 。數số 是thị 陰ấm 法pháp 。若nhược 不bất 體thể 達đạt 善thiện 惡ác 數số 法pháp 。寧ninh 顯hiển 緣duyên 因nhân 。大Đại 乘Thừa 因nhân 果quả 皆giai 是thị 實thật 相tướng 。豈khởi 獨độc 正chánh 因nhân 性tánh 為vi 因nhân 果quả 耶da 。二nhị 引dẫn 證chứng 六lục 法pháp 。雖tuy 善thiện 惡ác 數số 別biệt 對đối 緣duyên 因nhân 。而nhi 體thể 不bất 出xuất 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 。五ngũ 及cập 假giả 名danh 而nhi 為vi 六lục 法pháp 。以dĩ 此thử 六lục 法pháp 對đối 三tam 佛Phật 性tánh 。不bất 即tức 不bất 離ly 。以dĩ 不bất 離ly 故cố 六lục 法pháp 全toàn 是thị 。三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 。以dĩ 不bất 即tức 故cố 須tu 觀quán 六lục 法pháp 破phá 二nhị 種chủng 執chấp 。以dĩ 不bất 離ly 故cố 破phá 無vô 所sở 破phá 。以dĩ 不bất 即tức 故cố 無vô 破phá 而nhi 破phá 。以dĩ 不bất 離ly 故cố 顯hiển 無vô 所sở 顯hiển 。以dĩ 不bất 即tức 故cố 無vô 顯hiển 而nhi 顯hiển 。又hựu 不bất 離ly 故cố 六lục 不bất 可khả 遣khiển 。以dĩ 不bất 即tức 故cố 六lục 不bất 可khả 立lập 。不bất 遣khiển 不bất 立lập 妙diệu 性tánh 存tồn 焉yên 。二nhị 示thị 意ý 。文văn 中trung 先tiên 且thả 結kết 名danh 辨biện 位vị 。從tùng 思tư 得đắc 下hạ 方phương 正chánh 示thị 意ý 。秖kỳ 以dĩ 二nhị 字tự 示thị 妙diệu 觀quán 境cảnh 。用dụng 此thử 境cảnh 觀quán 體thể 於ư 六lục 法pháp 。一nhất 一nhất 稱xưng 實thật 見kiến 於ư 三tam 性tánh 。故cố 云vân 大đại 好hảo/hiếu 。孤cô 山sơn 第đệ 三tam 意ý 有hữu 三tam 。二nhị 破phá 此thử 文văn 也dã 。乃nãi 云vân 。又hựu 解giải 佛Phật 性tánh 云vân 。佛Phật 者giả 覺giác 智trí 。性tánh 者giả 理lý 極cực 。能năng 以dĩ 覺giác 智trí 照chiếu 其kỳ 理lý 極cực 。境cảnh 智trí 相tương 稱xứng 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。且thả 佛Phật 性tánh 名danh 出xuất 乎hồ 涅Niết 槃Bàn 。能năng 仁nhân 談đàm 之chi 。章chương 安an 疏sớ/sơ 之chi 。荊kinh 溪khê 論luận 之chi 。皆giai 言ngôn 因nhân 人nhân 有hữu 果quả 人nhân 之chi 性tánh 。故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。儻thảng 大đại 師sư 於ư 此thử 反phản 經kinh 別biệt 立lập 。章chương 安an 荊kinh 溪khê 亦diệc 合hợp 指chỉ 之chi 以dĩ 申thân 其kỳ 說thuyết 。既ký 其kỳ 不bất 爾nhĩ 。則tắc 後hậu 人nhân 謬mậu 立lập 又hựu 何hà 疑nghi 哉tai 。釋thích 曰viết 。前tiền 譬thí 釋thích 中trung 三tam 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。豈khởi 非phi 因nhân 人nhân 具cụ 果quả 人nhân 性tánh 。而nhi 不bất 妨phương 作tác 性tánh 一nhất 修tu 二nhị 相tương/tướng 契khế 釋thích 之chi 。又hựu 若nhược 執chấp 云vân 。但đãn 性tánh 中trung 三tam 是thị 果quả 人nhân 性tánh 者giả 。便tiện 成thành 緣duyên 了liễu 自tự 外ngoại 別biệt 修tu 。安an 得đắc 名danh 為vi 全toàn 修tu 在tại 性tánh 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。況huống 復phục 大đại 師sư 不bất 云vân 因nhân 人nhân 具cụ 果quả 人nhân 性tánh 。唯duy 言ngôn 佛Phật 名danh 為vi 覺giác 性tánh 名danh 不bất 改cải 。不bất 改cải 是thị 正chánh 覺giác 智trí 是thị 了liễu 。與dữ 今kim 分phần/phân 對đối 境cảnh 智trí 之chi 釋thích 。無vô 少thiểu 相tương 違vi 。那na 獨độc 謂vị 今kim 反phản 經kinh 別biệt 立lập 。又hựu 金kim 錍bề 云vân 。因nhân 不bất 名danh 佛Phật 果Quả 不bất 名danh 性tánh 。彼bỉ 以dĩ 二nhị 字tự 分phần/phân 對đối 因nhân 果quả 。蓋cái 示thị 因nhân 果quả 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。今kim 以dĩ 二nhị 字tự 分phần/phân 對đối 境cảnh 智trí 。欲dục 彰chương 境cảnh 智trí 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。夫phu 論luận 觀quán 法pháp 若nhược 其kỳ 不bất 用dụng 果quả 覺giác 為vi 觀quán 。則tắc 非phi 圓viên 行hành 。若nhược 其kỳ 不bất 以dĩ 即tức 覺giác 之chi 性tánh 。為vi 所sở 照chiếu 境cảnh 則tắc 非phi 妙diệu 境cảnh 。非phi 極cực 理lý 也dã 。當đương 知tri 今kim 立lập 境cảnh 智trí 不bất 二nhị 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。正chánh 與dữ 金kim 錍bề 因nhân 果quả 不bất 二nhị 佛Phật 性tánh 義nghĩa 同đồng 。其kỳ 義nghĩa 既ký 同đồng 。安an 得đắc 名danh 為vi 反phản 經kinh 別biệt 立lập 耶da 。既ký 非phi 引dẫn 立lập 何hà 須tu 指chỉ 說thuyết 耶da 。普phổ 門môn 玄huyền 說thuyết 性tánh 具cụ 三tam 觀quán 。既ký 用dụng 此thử 觀quán 照chiếu 性tánh 為vi 境cảnh 。今kim 性tánh 具cụ 果quả 覺giác 豈khởi 得đắc 不bất 用dụng 照chiếu 性tánh 為vi 境cảnh 也dã 。今kim 附phụ 法pháp 觀quán 秖kỳ 附phụ 佛Phật 性tánh 二nhị 字tự 之chi 法pháp 。立lập 觀quán 立lập 境cảnh 。是thị 故cố 能năng 所sở 二nhị 即tức 非phi 二nhị 。不bất 知tri 此thử 妙diệu 斥xích 為vi 謬mậu 譚đàm 。悲bi 哉tai 悲bi 哉tai 。彼bỉ 人nhân 雖tuy 引dẫn 因nhân 有hữu 果quả 性tánh 。而nhi 不bất 能năng 信tín 果quả 覺giác 為vi 觀quán 。觀quán 於ư 六lục 法pháp 顯hiển 覺giác 之chi 性tánh 。徒đồ 聞văn 因nhân 人nhân 有hữu 果quả 人nhân 性tánh 。全toàn 不bất 能năng 用dụng 有hữu 何hà 益ích 耶da 。妙diệu 樂lạc 云vân 。果quả 理lý 在tại 行hành 方phương 名danh 等đẳng 賜tứ 。又hựu 此thử 觀quán 意ý 全toàn 同đồng 普phổ 門môn 玄huyền 義nghĩa 所sở 說thuyết 。彼bỉ 云vân 觀quán 人nhân 空không 是thị 了liễu 因nhân 種chủng 者giả 。釋thích 論luận 云vân 。眾chúng 生sanh 無vô 上thượng 者giả 佛Phật 是thị 。佛Phật 者giả 覺giác 也dã 。始thỉ 覺giác 人nhân 空không 終chung 覺giác 法pháp 空không 。彼bỉ 指chỉ 果quả 覺giác 為vi 了liễu 因nhân 不phủ 。即tức 以dĩ 果quả 覺giác 為vi 觀quán 智trí 不phủ 。所sở 覺giác 人nhân 法pháp 是thị 六lục 法pháp 不phủ 。二nhị 空không 所sở 顯hiển 。是thị 覺giác 之chi 性tánh 不phủ 。彼bỉ 文văn 亦diệc 是thị 後hậu 人nhân 添# 耶da 。應ưng 知tri 二nhị 字tự 分phần/phân 對đối 境cảnh 智trí 為vi 妙diệu 無vô 盡tận 。何hà 者giả 。即tức 以dĩ 果quả 佛Phật 為vi 初sơ 心tâm 觀quán 智trí 。是thị 如Như 來Lai 行hạnh 也dã 。用dụng 即tức 性tánh 之chi 覺giác 非phi 別biệt 修tu 緣duyên 了liễu 也dã 。照chiếu 即tức 覺giác 之chi 性tánh 非phi 心tâm 外ngoại 境cảnh 也dã 。如như 此thử 方phương 名danh 附phụ 佛Phật 性tánh 法pháp 修tu 圓viên 觀quán 也dã 。然nhiên 茲tư 妙diệu 趣thú 彼bỉ 尋tầm 名danh 者giả 。爭tranh 不bất 怪quái 之chi 。

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。玄Huyền 義Nghĩa 拾Thập 遺Di 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ