Kim Quang Minh Kinh Huyền Nghĩa – Quyển 2

Chuẩn
Leave a comment

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa
Quyển 2
隋Tùy 智Trí 顗說Thuyết 灌Quán 頂Đảnh 錄Lục

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 下hạ

隋tùy 天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

門môn 人nhân 灌quán 頂đảnh 錄lục

問vấn 舊cựu 云vân 。此thử 經Kinh 從tùng 譬thí 得đắc 名danh 。云vân 何hà 矯kiểu 異dị 而nhi 依y 文văn 耶da 。答đáp 非phi 今kim 就tựu 文văn 而nhi 害hại 於ư 譬thí 。若nhược 苟cẩu 執chấp 譬thí 復phục 害hại 於ư 文văn 。義nghĩa 有hữu 二nhị 途đồ 應ưng 須tu 兩lưỡng 存tồn 。故cố 前tiền 云vân 義nghĩa 推thôi 疎sơ 遠viễn 依y 文văn 親thân 近cận 。若nhược 鈍độn 根căn 人nhân 以dĩ 譬thí 擬nghĩ 法pháp 。若nhược 利lợi 根căn 人nhân 。即tức 法pháp 作tác 譬thí 。下hạ 文văn 云vân 。如như 深thâm 法Pháp 性tánh 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。即tức 於ư 是thị 典điển 。金Kim 光Quang 明Minh 中trung 。而nhi 得đắc 見kiến 我ngã 。釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。又hựu 空không 品phẩm 云vân 。為vi 鈍độn 根căn 故cố 。起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。鈍độn 人nhân 守thủ 指chỉ 守thủ 株chu 。寧ninh 知tri 兔thố 月nguyệt 。利lợi 人nhân 懸huyền 解giải 不bất 須tu 株chu 指chỉ (# 云vân 云vân )# 。次thứ 觀quán 心tâm 釋thích 名danh 者giả 。何hà 故cố 須tu 是thị 。上thượng 來lai 所sở 說thuyết 專chuyên 是thị 聖thánh 人nhân 聖thánh 寶bảo 。非phi 己kỷ 智trí 分phân 。如như 鸚anh 鵡vũ 學học 語ngữ 。似tự 客khách 作tác 數số 錢tiền 。不bất 能năng 開khai 發phát 。自tự 身thân 寶bảo 藏tạng 。今kim 欲dục 論luận 道đạo 前tiền 凡phàm 夫phu 地địa 之chi 珍trân 寶bảo 。即tức 聞văn 而nhi 修tu 故cố 明minh 觀quán 心tâm 釋thích 也dã 。淨tịnh 名danh 曰viết 。諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。當đương 於ư 眾chúng 生sanh 。心tâm 行hành 中trung 求cầu 。釋thích 論luận 云vân 。有hữu 聞văn 有hữu 智trí 慧tuệ 是thị 所sở 說thuyết 應ưng 受thọ 。即tức 此thử 意ý 也dã 。問vấn 心tâm 有hữu 四tứ 陰ấm 。何hà 以dĩ 棄khí 三tam 觀quán 一nhất 。答đáp 夫phu 天thiên 下hạ 萬vạn 物vật 。唯duy 人nhân 為vi 貴quý 。七thất 尺xích 形hình 骸hài 唯duy 頭đầu 為vi 貴quý 。頭đầu 有hữu 七thất 孔khổng 目mục 為vi 貴quý 。目mục 雖tuy 貴quý 不bất 如như 靈linh 智trí 為vi 貴quý 。當đương 知tri 四tứ 陰ấm 心tâm 為vi 貴quý 。貴quý 故cố 所sở 以dĩ 觀quán 之chi 。心tâm 貴quý 故cố 心tâm 即tức 是thị 金kim 。夫phu 螢huỳnh 火hỏa 自tự 照chiếu 。燈đăng 燭chúc 珠châu 火hỏa 雖tuy 復phục 照chiếu 。他tha 光quang 不bất 及cập 遠viễn 。星tinh 月nguyệt 之chi 光quang 與dữ 暗ám 共cộng 住trú 。日nhật 光quang 能năng 照chiếu 天thiên 下hạ 。不bất 能năng 照chiếu 理lý 。心tâm 智trí 之chi 光quang 能năng 發phát 智trí 照chiếu 理lý 。故cố 心tâm 是thị 光quang 。若nhược 心tâm 癡si 暗ám 體thể 則tắc 憔tiều 悴tụy 。心tâm 有hữu 智trí 光quang 膚phu 色sắc 充sung 澤trạch 。故cố 大đại 品phẩm 云vân 。般Bát 若Nhã 大đại 故cố 色sắc 大đại 。般Bát 若Nhã 淨tịnh 故cố 色sắc 淨tịnh 。亦diệc 能năng 充sung 益ích 受thọ 想tưởng 行hành 等đẳng 。心tâm 即tức 明minh 也dã 。又hựu 知tri 心tâm 無vô 心tâm 名danh 為vi 光quang 。知tri 想tưởng 無vô 想tưởng 知tri 行hành 無vô 行hành 名danh 為vi 明minh 。又hựu 知tri 四tứ 陰ấm 非phi 四tứ 陰ấm 名danh 為vi 光quang 。知tri 色sắc 陰ấm 非phi 色sắc 陰ấm 名danh 為vi 明minh 。又hựu 知tri 五ngũ 陰ấm 非phi 五ngũ 陰ấm 名danh 為vi 光quang 。知tri 假giả 人nhân 非phi 假giả 人nhân 名danh 為vi 明minh 。又hựu 知tri 正chánh 報báo 非phi 正chánh 報báo 名danh 為vi 光quang 。知tri 依y 報báo 非phi 依y 報báo 名danh 為vi 明minh 。又hựu 知tri 依y 正chánh 非phi 依y 正chánh 名danh 為vi 光quang 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 一nhất 切thiết 法pháp 名danh 為vi 明minh 。得đắc 此thử 意ý 者giả 。即tức 觀quán 心tâm 金kim 光quang 明minh 也dã 。上thượng 約ước 十thập 種chủng 三tam 法pháp 論luận 金kim 光quang 明minh 。今kim 觀quán 心tâm 王vương 即tức 觀quán 苦khổ 道đạo 。觀quán 慧tuệ 數số 即tức 煩phiền 惱não 道đạo 。觀quán 諸chư 數số 是thị 業nghiệp 道đạo 。心tâm 王vương 是thị 金kim 。慧tuệ 數số 是thị 光quang 餘dư 數số 是thị 明minh 。如như 淨tịnh 名danh 曰viết 。觀quán 身thân 實thật 相tướng 觀quán 佛Phật 亦diệc 然nhiên 者giả 。若nhược 頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 各các 各các 是thị 身thân 。此thử 即tức 多đa 身thân 。若nhược 別biệt 有hữu 一nhất 身thân 。則tắc 無vô 是thị 處xứ 。各các 各các 非phi 身thân 合hợp 時thời 亦diệc 無vô 。若nhược 頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 求cầu 身thân 叵phả 得đắc 。現hiện 在tại 不bất 住trụ 。故cố 不bất 可khả 得đắc 。過quá 去khứ 因nhân 滅diệt 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。未vị 來lai 未vị 至chí 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。如như 是thị 橫hoạnh/hoành 豎thụ 求cầu 身thân 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。即tức 是thị 無vô 此thử 無vô 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。名danh 之chi 為vi 身thân 。如như 是thị 名danh 字tự 不bất 在tại 內nội 。非phi 四tứ 陰ấm 中trung 故cố 。不bất 在tại 外ngoại 非phi 色sắc 陰ấm 中trung 故cố 。不bất 在tại 中trung 間gian 。非phi 色sắc 心tâm 合hợp 故cố 。亦diệc 不bất 常thường 自tự 有hữu 非phi 離ly 色sắc 心tâm 故cố 。當đương 知tri 名danh 無vô 召triệu 物vật 之chi 功công 。物vật 無vô 應ưng 名danh 之chi 實thật 。假giả 實thật 既ký 空không 名danh 物vật 安an 在tại 。如như 此thử 觀quán 身thân 。是thị 觀quán 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 即tức 是thị 金kim 。實thật 相tướng 觀quán 智trí 即tức 是thị 光quang 。緣duyên 身thân 諸chư 心tâm 心tâm 數số 。寂tịch 不bất 行hành 者giả 。即tức 是thị 明minh 也dã 。觀quán 身thân 是thị 假giả 名danh 。假giả 名danh 既ký 如như 此thử 。觀quán 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 亦diệc 如như 是thị 。即tức 為vi 苦khổ 道đạo 觀quán 也dã 。次thứ 觀quán 煩phiền 惱não 道đạo 者giả 。煩phiền 惱não 與dữ 業nghiệp 皆giai 是thị 身thân 因nhân 。今kim 且thả 取thủ 煩phiền 惱não 為vi 身thân 因nhân 而nhi 起khởi 觀quán 也dã 。淨tịnh 名danh 云vân 。不bất 壞hoại 身thân 因nhân 而nhi 隨tùy 一nhất 相tướng 者giả 。應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。誰thùy 身thân 因nhân 果quả 俱câu 壞hoại 。誰thùy 身thân 因nhân 果quả 俱câu 不bất 壞hoại 。誰thùy 壞hoại 果quả 不bất 壞hoại 因nhân 。誰thùy 壞hoại 因nhân 不bất 壞hoại 果quả 。云vân 何hà 是thị 身thân 果quả 。父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 是thị 也dã 。云vân 何hà 身thân 是thị 因nhân 。貪tham 恚khuể 癡si 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 等đẳng 是thị 也dã 。今kim 且thả 置trí 三tam 業nghiệp 。觀quán 貪tham 恚khuể 癡si 等đẳng 四Tứ 果Quả 。以dĩ 無vô 常thường 苦khổ 空không 。觀quán 智trí 破phá 貪tham 恚khuể 癡si 。子tử 縛phược 斷đoạn 名danh 壞hoại 身thân 因nhân 。不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。名danh 壞hoại 身thân 果quả 。凡phàm 俗tục 之chi 流lưu 。名danh 衣y 好hảo/hiếu 食thực 。長trưởng 養dưỡng 五ngũ 陰ấm 。縱túng/tung 心tâm 適thích 性tánh 放phóng 逸dật 貪tham 恚khuể 癡si 。自tự 惱não 惱não 他tha 。一nhất 身thân 死tử 壞hoại 。復phục 受thọ 一nhất 身thân 。因nhân 果quả 相tương 續tục 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。是thị 名danh 因nhân 果quả 俱câu 不bất 壞hoại 。如như 犯phạm 王vương 憲hiến 付phó 旃chiên 陀đà 羅la 。如như 怨oán 對đối 者giả 自tự 害hại 其kỳ 體thể 身thân 既ký 爛lạn 壞hoại 。四tứ 陰ấm 亦diệc 盡tận 。是thị 為vi 壞hoại 果quả 。貪tham 恚khuể 癡si 身thân 因nhân 轉chuyển 更cánh 熾sí 盛thịnh 。彌di 綸luân 生sanh 死tử 無vô 得đắc 脫thoát 期kỳ 。是thị 為vi 第đệ 三tam 句cú 也dã 。餘dư 三tam 果quả 亦diệc 以dĩ 無vô 常thường 觀quán 智trí 。斷đoạn 五ngũ 下hạ 分phần/phân 因nhân 縛phược 。五ngũ 下hạ 分phần/phân 果quả 身thân 猶do 未vị 盡tận 。是thị 名danh 壞hoại 身thân 因nhân 不bất 壞hoại 身thân 果quả 。如như 此thử 四tứ 句cú 存tồn 壞hoại 不bất 同đồng 。皆giai 不bất 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 。隨tùy 一nhất 相tương/tướng 者giả 。所sở 謂vị 修tu 塵trần 共cộng 觀quán 。觀quán 一nhất 念niệm 貪tham 恚khuể 癡si 心tâm 。心tâm 為vi 自tự 起khởi 為vi 對đối 塵trần 起khởi 。為vi 根căn 大Đại 乘Thừa 起khởi 。為vi 離ly 根căn 塵trần 起khởi 。皆giai 無vô 此thử 義nghĩa 。非phi 自tự 非phi 他tha 。非phi 共cộng 非phi 無vô 因nhân 。亦diệc 非phi 前tiền 念niệm 滅diệt 故cố 起khởi 。非phi 生sanh 非phi 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 非phi 非phi 滅diệt 。如như 是thị 橫hoạnh/hoành 豎thụ 求cầu 心tâm 叵phả 得đắc 。心tâm 尚thượng 本bổn 無vô 何hà 所sở 論luận 壞hoại 。是thị 名danh 不bất 壞hoại 身thân 因nhân 。而nhi 隨tùy 一nhất 相tướng 。隨tùy 一nhất 相tương/tướng 者giả 即tức 是thị 隨tùy 金kim 。隨tùy 相tương/tướng 智trí 即tức 是thị 隨tùy 光quang 。諸chư 數số 寂tịch 滅diệt 即tức 是thị 隨tùy 明minh 。既ký 得đắc 不bất 壞hoại 一nhất 句cú 。而nhi 隨tùy 一nhất 相tướng 。了liễu 壞hoại 身thân 因nhân 。亦diệc 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 壞hoại 身thân 果quả 不bất 壞hoại 身thân 果quả 。亦diệc 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 皆giai 亦diệc 如như 是thị 云vân 云vân )# 。次thứ 觀quán 業nghiệp 道đạo 者giả 。如như 淨tịnh 名danh 云vân 。舉cử 足túc 下hạ 足túc 。無vô 非phi 道Đạo 場Tràng 。具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。觀quán 舉cử 足túc 時thời 為vi 是thị 業nghiệp 舉cử 。為vi 是thị 業nghiệp 者giả 舉cử 。為vi 業nghiệp 業nghiệp 者giả 共cộng 舉cử 。為vi 離ly 業nghiệp 業nghiệp 者giả 舉cử 。若nhược 業nghiệp 舉cử 不bất 關quan 業nghiệp 者giả 。業nghiệp 者giả 舉cử 不bất 關quan 於ư 業nghiệp 。各các 既ký 無vô 舉cử 合hợp 亦diệc 無vô 舉cử 。合hợp 既ký 無vô 舉cử 離ly 那na 得đắc 舉cử 。舉cử 足túc 既ký 無vô 下hạ 足túc 亦diệc 無vô 。觀quán 行hành 既ký 然nhiên 。住trụ 坐tọa 臥ngọa 言ngôn 語ngữ 執chấp 作tác 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。是thị 為vi 觀quán 業nghiệp 實thật 相tướng 名danh 為vi 金kim 。此thử 觀quán 智trí 名danh 為vi 光quang 。諸chư 威uy 儀nghi 中trung 。心tâm 數số 悉tất 寂tịch 名danh 為vi 明minh 。是thị 為vi 三tam 道đạo 辯biện 金kim 光quang 明minh 。夫phu 有hữu 心tâm 者giả 即tức 具cụ 法Pháp 界Giới 法pháp 性tánh 金kim 光quang 明minh 。能năng 如như 此thử 解giải 了liễu 。但đãn 是thị 名danh 字tự 金kim 光quang 明minh 。常thường 依y 此thử 觀quán 。念niệm 念niệm 不bất 休hưu 。心tâm 心tâm 相tương 續tục 。即tức 是thị 觀quán 行hành 金kim 光quang 明minh 。若nhược 蒙mông 籠lung 如như 羅la 縠hộc 中trung 視thị 未vị 得đắc 分phân 明minh 。閉bế 目mục 則tắc 見kiến 。開khai 眼nhãn 則tắc 失thất 。此thử 是thị 相tương 似tự 金kim 光quang 明minh 。若nhược 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。閉bế 目mục 開khai 目mục 俱câu 見kiến 者giả 。是thị 分phần/phân 證chứng 金kim 光quang 明minh 。若nhược 妙diệu 覺giác 果quả 圓viên 。究cứu 竟cánh 明minh 了liễu 。名danh 究cứu 竟cánh 金kim 光quang 明minh 也dã 。次thứ 觀quán 心tâm 明minh 三tam 識thức 。論luận 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 是thị 觀quán 心tâm 識thức 於ư 三tam 識thức 。何hà 者giả 意ý 識thức 託thác 緣duyên 發phát 意ý 。本bổn 無vô 識thức 緣duyên 何hà 所sở 發phát 。又hựu 緣duyên 中trung 為vi 有hữu 識thức 為vi 無vô 識thức 。若nhược 有hữu 識thức 緣duyên 即tức 是thị 識thức 。何hà 謂vị 為vi 緣duyên 。若nhược 無vô 識thức 那na 能năng 發phát 識thức 。若nhược 意ý 緣duyên 合hợp 發phát 二nhị 俱câu 無vô 。故cố 合hợp 不bất 能năng 發phát 。離ly 最tối 不bất 可khả 。當đương 知tri 此thử 識thức 。不bất 在tại 一nhất 處xứ 。從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。於ư 此thử 空không 中trung 假giả 作tác 分phân 別biệt 。是thị 惡ác 識thức 是thị 善thiện 識thức 。是thị 非phi 惡ác 非phi 善thiện 識thức 。種chủng 種chủng 推thôi 畫họa 強cường/cưỡng 謂vị 是thị 非phi 識thức 。若nhược 定định 空không 不bất 可khả 作tác 假giả 識thức 。若nhược 定định 假giả 不bất 可khả 作tác 空không 。當đương 知tri 空không 非phi 空không 假giả 非phi 假giả 。非phi 空không 非phi 假giả 雙song 亡vong 二nhị 邊biên 。正chánh 顯hiển 中trung 道đạo 。一nhất 念niệm 識thức 中trung 三tam 觀quán 具cụ 足túc 。識thức 於ư 三tam 識thức 。亦diệc 不bất 得đắc 三tam 識thức 觀quán 。故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。不bất 觀quán 色sắc 不bất 觀quán 色sắc 如như 。不bất 觀quán 色sắc 性tánh 。乃nãi 至chí 不bất 觀quán 識thức 。不bất 觀quán 識thức 如như 。不bất 觀quán 識thức 性tánh 。雖tuy 不bất 得đắc 識thức 不bất 得đắc 識thức 如như 不bất 得đắc 識thức 性tánh 。雙song 照chiếu 識thức 識thức 如như 識thức 性tánh 宛uyển 然nhiên 無vô 濫lạm 。以dĩ 照chiếu 識thức 性tánh 故cố 是thị 。菴am 摩ma 羅la 識thức 。照chiếu 識thức 如như 故cố 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。亦diệc 照chiếu 亦diệc 滅diệt 故cố 是thị 。阿a 陀đà 那na 識thức 。是thị 名danh 觀quán 心tâm 中trung 三tam 識thức 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 位vị 如như 上thượng 說thuyết 。次thứ 觀quán 心tâm 明minh 三tam 佛Phật 性tánh 金kim 光quang 明minh 者giả 。觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。是thị 見kiến 三tam 佛Phật 性tánh 。何hà 者giả 心tâm 從tùng 緣duyên 起khởi 。是thị 故cố 即tức 空không 。強cường/cưỡng 謂vị 有hữu 心tâm 是thị 故cố 即tức 假giả 。不bất 出xuất 法pháp 性tánh 是thị 故cố 即tức 中trung 。此thử 釋thích 已dĩ 顯hiển 。更cánh 引dẫn 經kinh 證chứng 之chi 。淨tịnh 名danh 云vân 。何hà 謂vị 病bệnh 本bổn 。所sở 謂vị 攀phàn 緣duyên 。何hà 謂vị 攀phàn 緣duyên 。謂vị 緣duyên 三tam 界giới 。證chứng 其kỳ 假giả 也dã 。何hà 謂vị 息tức 攀phàn 緣duyên 。謂vị 心tâm 無vô 所sở 得đắc 。此thử 證chứng 即tức 空không 。我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 病bệnh 。皆giai 非phi 真chân 非phi 有hữu 。此thử 證chứng 即tức 中trung 。華hoa 嚴nghiêm 云vân 。心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。此thử 證chứng 觀quán 心tâm 即tức 三tam 佛Phật 性tánh 也dã 。又hựu 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。我ngã 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 如như 。佛Phật 心tâm 如như 我ngã 心tâm 如như 。不bất 見kiến 我ngã 心tâm 為vi 佛Phật 心tâm 。不bất 見kiến 佛Phật 心tâm 為vi 我ngã 心tâm 。而nhi 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。如như 瑠lưu 璃ly 中trung 見kiến 像tượng 。如như 饑cơ 夢mộng 食thực 如như 夢mộng 婬dâm 從tùng 事sự 。如như 觀quán 骨cốt 光quang 等đẳng 喻dụ 。皆giai 是thị 證chứng 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 之chi 文văn 。讀đọc 此thử 經Kinh 文văn 宜nghi 須tu 細tế 意ý 。若nhược 併tinh 作tác 如như 讀đọc 是thị 即tức 空không 也dã 。示thị 如như 許hứa 多đa 心tâm 紛phân 紜vân 。是thị 即tức 假giả 也dã 。見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 。是thị 即tức 中trung 也dã 。又hựu 我ngã 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 如như 者giả 。以dĩ 有hữu 我ngã 佛Phật 如như 等đẳng 分phân 別biệt 之chi 異dị 。所sở 以dĩ 是thị 即tức 假giả 。從tùng 不bất 見kiến 我ngã 心tâm 為vi 佛Phật 心tâm 去khứ 。是thị 即tức 空không 也dã 。而nhi 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 。是thị 即tức 中trung 也dã 。又hựu 以dĩ 夢mộng 食thực 喻dụ 之chi 。夢mộng 食thực 不bất 飽bão 譬thí 即tức 空không 。夢mộng 食thực 百bách 味vị 譬thí 即tức 假giả 。皆giai 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 譬thí 即tức 中trung 。餘dư 譬thí 類loại 如như 此thử 。又hựu 釋thích 云vân 。我ngã 心tâm 佛Phật 心tâm 者giả 是thị 假giả 名danh 。假giả 名danh 分phân 別biệt 我ngã 佛Phật 之chi 異dị 也dã 。我ngã 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 如như 凡phàm 聖thánh 俱câu 空không 。不bất 得đắc 我ngã 心tâm 不bất 得đắc 佛Phật 心tâm 。豈khởi 有hữu 我ngã 心tâm 作tác 佛Phật 心tâm 佛Phật 心tâm 作tác 我ngã 心tâm 。亡vong 假giả 也dã 。不bất 得đắc 我ngã 心tâm 如như 不bất 得đắc 佛Phật 心tâm 如như 。豈khởi 有hữu 我ngã 心tâm 如như 作tác 佛Phật 心tâm 如như 。亡vong 空không 也dã 。是thị 為vi 雙song 亡vong 空không 假giả 正chánh 顯hiển 中trung 道đạo 。而nhi 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 者giả 。雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 也dã 。常thường 見kiến 佛Phật 餘dư 者giả 安an 不bất 見kiến 耶da 。此thử 又hựu 是thị 證chứng 觀quán 心tâm 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 之chi 文văn 。觀quán 心tâm 即tức 中trung 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。即tức 空không 是thị 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。即tức 假giả 是thị 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 三tam 佛Phật 性tánh 。是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。六lục 即tức 位vị 如như 前tiền 說thuyết 。

復phục 次thứ 佛Phật 者giả 覺giác 智trí 也dã 。性tánh 者giả 理lý 極cực 也dã 。能năng 以dĩ 覺giác 智trí 照chiếu 其kỳ 理lý 。極cực 境cảnh 智trí 相tương 稱xứng 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。今kim 觀quán 五ngũ 陰ấm 稱xưng 五ngũ 陰ấm 實thật 相tướng 。名danh 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。觀quán 假giả 名danh 稱xưng 假giả 名danh 實thật 相tướng 。名danh 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。觀quán 諸chư 心tâm 數số 稱xưng 心tâm 數số 實thật 相tướng 。名danh 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。故cố 經Kinh 云vân 佛Phật 性tánh 者giả 。不bất 即tức 六lục 法pháp 不bất 離ly 六lục 法pháp 。此thử 之chi 謂vị 也dã 。觀quán 五ngũ 陰ấm 實thật 相tướng 故cố 名danh 金kim 。觀quán 假giả 名danh 實thật 相tướng 故cố 名danh 光quang 。觀quán 心tâm 數số 實thật 相tướng 故cố 名danh 明minh 。六lục 即tức 位vị 如như 前tiền 思tư 得đắc 。此thử 大đại 好hảo/hiếu 故cố 附phụ 此thử 後hậu 也dã 。次thứ 觀quán 心tâm 三tam 般Bát 若Nhã 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 是thị 三tam 般Bát 若Nhã 。何hà 者giả 一nhất 念niệm 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 。一nhất 切thiết 心tâm 一nhất 心tâm 。非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 。一nhất 念niệm 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 者giả 。從tùng 心tâm 生sanh 心tâm 雜tạp 雜tạp 沓đạp 沓đạp 。長trường/trưởng 風phong 駛sử 流lưu 。不bất 得đắc 為ví 喻dụ 。日nhật 夜dạ 常thường 生sanh 無vô 量lượng 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 眾chúng 生sanh 。六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 十thập 二nhị 鉤câu 鎖tỏa 。從tùng 闇ám 入nhập 闇ám 。闇ám 無vô 邊biên 際tế 。皆giai 心tâm 之chi 過quá 也dã 。故cố 言ngôn 一nhất 念niệm 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 。是thị 則tắc 凡phàm 夫phu 所sở 迷mê 沒một 處xứ 。一nhất 切thiết 心tâm 一nhất 心tâm 者giả 。若nhược 能năng 知tri 過quá 生sanh 厭yếm 。皆giai 自tự 持trì 出xuất 如như 小tiểu 火hỏa 燒thiêu 大đại tễ 薪tân 。置trí 一nhất 小tiểu 珠châu 澄trừng 清thanh 巨cự 海hải 。能năng 觀quán 心tâm 空không 。從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。一nhất 切thiết 諸chư 心tâm 。無vô 不bất 即tức 空không 。故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 心tâm 一nhất 心tâm 。如như 此thử 一nhất 心tâm 乃nãi 是thị 二Nhị 乘Thừa 所sở 迷mê 沒một 處xứ 。非phi 究cứu 竟cánh 道đạo 雙song 亡vong 二nhị 邊biên 故cố 。煩phiền 惱não 非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 。大đại 經kinh 言ngôn 。依y 智trí 不bất 依y 識thức 。識thức 但đãn 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。凡phàm 夫phu 識thức 妄vọng 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。二Nhị 乘Thừa 識thức 求cầu 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。是thị 故cố 雙song 亡vong 不bất 可khả 。依y 止chỉ 智trí 則tắc 求cầu 理lý 。如như 是thị 觀quán 者giả 。即tức 是thị 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。即tức 空không 是thị 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 一Nhất 切Thiết 智Trí 。即tức 假giả 是thị 方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 道đạo 種chủng 智trí 。即tức 中trung 是thị 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。是thị 三tam 智trí 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。無vô 前tiền 無vô 後hậu 。不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。最tối 可khả 依y 止chỉ 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 三tam 般Bát 若Nhã 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三tam 菩Bồ 提Đề 。金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 是thị 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。何hà 者giả 一nhất 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 交giao 橫hoành 繚liễu 亂loạn 。如như 絲ti 如như 沙sa 如như 蠶tằm 如như 蛾nga 。為vi 苦khổ 為vi 惱não 。若nhược 知tri 即tức 空không 真Chân 諦Đế 菩Bồ 提Đề 心tâm 。度độ 妄vọng 亂loạn 心tâm 數số 之chi 眾chúng 生sanh 。通thông 四tứ 住trụ 之chi 壅ủng 。是thị 為vi 即tức 空không 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。即tức 假giả 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。空không 雖tuy 免miễn 妄vọng 亂loạn 。經Kinh 云vân 空không 亂loạn 意ý 眾chúng 生sanh 而nhi 智trí 亂loạn 。甚thậm 盲manh 闇ám 復phục 是thị 三tam 無vô 為vi 坑khanh 。是thị 大Đại 乘Thừa 冤oan 鳥điểu 。未vị 具cụ 佛Phật 法Pháp 。不bất 應ưng 滅diệt 受thọ 。而nhi 取thủ 證chứng 也dã 。若nhược 真chân 即tức 假giả 俗tục 諦đế 菩Bồ 提Đề 心tâm 。度độ 沈trầm 空không 心tâm 數số 之chi 眾chúng 生sanh 。通thông 塵trần 沙sa 之chi 壅ủng 。分phân 別biệt 可khả 不bất 分phân 別biệt 時thời 宜nghi 。分phân 別biệt 藥dược 病bệnh 分phân 別biệt 逗đậu 會hội 。不bất 住trụ 無vô 為vi 。故cố 言ngôn 即tức 假giả 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。空không 是thị 浮phù 心tâm 對đối 治trị 。假giả 是thị 沈trầm 心tâm 對đối 治trị 。由do 病bệnh 故cố 有hữu 藥dược 。藥dược 存tồn 復phục 成thành 病bệnh 。病bệnh 去khứ 藥dược 止chỉ 宜nghi 應ưng 兩lưỡng 捨xả 。非phi 空không 非phi 假giả 雙song 亡vong 二nhị 邊biên 。即tức 發phát 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 菩Bồ 提Đề 心tâm 。度độ 二nhị 邊biên 心tâm 數số 之chi 眾chúng 生sanh 。通thông 無vô 明minh 之chi 壅ủng 。以dĩ 不bất 住trụ 法pháp 。住trụ 於ư 中Trung 道Đạo 故cố 。言ngôn 即tức 中trung 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。說thuyết 時thời 如như 三tam 次thứ 第đệ 觀quán 即tức 不bất 然nhiên 。一nhất 心tâm 中trung 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。若nhược 觀quán 即tức 中trung 是thị 緣duyên 金kim 。發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。若nhược 觀quán 即tức 空không 是thị 緣duyên 光quang 。發phát 清thanh 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。若nhược 觀quán 即tức 假giả 是thị 緣duyên 明minh 。發phát 究cứu 竟cánh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 三tam 菩Bồ 提Đề 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三tam 大Đại 乘Thừa 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 是thị 三tam 大Đại 乘Thừa 。何hà 者giả 雖tuy 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 而nhi 實thật 有hữu 四tứ 運vận 。此thử 心tâm 迴hồi 轉chuyển 不bất 已dĩ 。所sở 謂vị 未vị 念niệm 欲dục 念niệm 念niệm 念niệm 已dĩ 。從tùng 未vị 念niệm 運vận 至chí 欲dục 念niệm 。從tùng 欲dục 念niệm 運vận 至chí 念niệm 。從tùng 念niệm 運vận 至chí 念niệm 已dĩ 。復phục 更cánh 起khởi 運vận 。運vận 運vận 無vô 窮cùng 。不bất 知tri 休hưu 息tức 。如như 閉bế 目mục 在tại 舟chu 不bất 覺giác 其kỳ 疾tật 。觀quán 一nhất 運vận 心tâm 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。一nhất 一nhất 運vận 心tâm 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。從tùng 心tâm 至chí 心tâm 。無vô 不bất 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。是thị 則tắc 從tùng 三tam 諦đế 運vận 至chí 三tam 諦đế 。無vô 不bất 三tam 諦đế 時thời 。是thị 名danh 以dĩ 運vận 。運vận 運vận 若nhược 隨tùy 四tứ 。運vận 運vận 入nhập 生sanh 死tử 若nhược 隨tùy 三tam 運vận 運vận 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。即tức 空không 之chi 觀quán 乘thừa 於ư 隨tùy 乘thừa 運vận 到đáo 真Chân 諦Đế 。即tức 假giả 之chi 觀quán 乘thừa 於ư 得đắc 乘thừa 。運vận 到đáo 俗tục 諦đế 。即tức 中trung 之chi 觀quán 乘thừa 於ư 理lý 乘thừa 運vận 到đáo 中trung 諦đế 。三tam 乘thừa 即tức 一Nhất 乘Thừa 。是thị 乘thừa 微vi 妙diệu 。清thanh 淨tịnh 第đệ 一nhất 。觀quán 音âm 普phổ 賢hiền 大đại 人nhân 所sở 乘thừa 故cố 。故cố 名danh 大Đại 乘Thừa 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 三tam 大Đại 乘Thừa 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三Tam 身Thân 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 是thị 三Tam 身Thân 。何hà 者giả 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。心tâm 如như 工công 畫họa 師sư 造tạo 種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 。若nhược 心tâm 緣duyên 破phá 戒giới 事sự 即tức 地địa 獄ngục 身thân 。緣duyên 無vô 慚tàm 愧quý 憍kiêu 慢mạn 恚khuể 怒nộ 等đẳng 。即tức 畜súc 生sanh 身thân 。緣duyên 諂siểm 曲khúc 名danh 聞văn 即tức 餓ngạ 鬼quỷ 身thân 。緣duyên 疾tật 妬đố 諍tranh 競cạnh 即tức 修tu 羅la 身thân 。緣duyên 五Ngũ 戒Giới 防phòng 五ngũ 惡ác 即tức 人nhân 身thân 。緣duyên 十Thập 善Thiện 防phòng 十thập 惡ác 。緣duyên 禪thiền 定định 防phòng 散tán 亂loạn 即tức 天thiên 身thân 。緣duyên 無vô 常thường 苦khổ 空không 。空không 無vô 相tướng 願nguyện 。即tức 二Nhị 乘Thừa 身thân 。緣duyên 慈từ 悲bi 六Lục 度Độ 即tức 菩Bồ 薩Tát 身thân 。緣duyên 真Chân 如Như 實thật 相tướng 即tức 佛Phật 身thân 。登đăng 難nạn/nan 墜trụy 易dị 多đa 緣duyên 諸chư 惡ác 身thân 故cố 。故cố 知tri 諸chư 身thân 皆giai 由do 心tâm 造tạo 。譬thí 如như 大đại 地địa 。一nhất 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 芽nha 。若nhược 觀quán 五ngũ 受thọ 陰ấm 。洞đỗng 達đạt 空không 無vô 所sở 有hữu 。從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。一nhất 切thiết 諸chư 身thân 。皆giai 空không 無vô 所sở 有hữu 。如như 翻phiên 大đại 地địa 草thảo 木mộc 傾khuynh 盡tận 。故cố 言ngôn 即tức 空không 。若nhược 即tức 空không 者giả 永vĩnh 沈trầm 灰hôi 寂tịch 。尚thượng 不bất 能năng 於ư 一nhất 空không 心tâm 能năng 起khởi 一nhất 身thân 。云vân 何hà 能năng 得đắc 。游du 戲hí 五ngũ 道đạo 。以dĩ 現hiện 其kỳ 身thân 。不bất 得đắc 應ưng 以dĩ 佛Phật 身thân 得đắc 度độ 者giả 。為vi 現hiện 佛Phật 身thân 。應ưng 以dĩ 三tam 乘thừa 四tứ 眾chúng 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。種chủng 種chủng 身thân 得đắc 度độ 者giả 。皆giai 悉tất 示thị 現hiện 。同đồng 其kỳ 事sự 業nghiệp 。為vi 此thử 失thất 故cố 。故cố 言ngôn 即tức 假giả 同đồng 六lục 道đạo 身thân 。如như 此thử 觀quán 身thân 。墜trụy 在tại 二nhị 邊biên 。非phi 善thiện 觀quán 身thân 。善thiện 觀quán 身thân 者giả 。大đại 經Kinh 云vân 。不bất 得đắc 身thân 八bát 尺xích 之chi 形hình 也dã 。不bất 得đắc 身thân 相tướng 五ngũ 胞bào 形hình 也dã 。不bất 得đắc 身thân 因nhân 飲ẩm 食thực 將tương 養dưỡng 也dã 。不bất 得đắc 身thân 果quả 酬thù 五Ngũ 戒Giới 也dã 。不bất 得đắc 身thân 聚tụ 陰ấm 入nhập 界giới 也dã 。不bất 得đắc 身thân 一nhất 假giả 實thật 成thành 身thân 。不bất 得đắc 身thân 二nhị 四tứ 大đại 成thành 身thân 也dã 。不bất 得đắc 身thân 此thử 已dĩ 一nhất 身thân 也dã 。不bất 得đắc 身thân 彼bỉ 彼bỉ 遺di 體thể 也dã 。不bất 得đắc 身thân 識thức 念niệm 念niệm 無vô 常thường 也dã 。不bất 得đắc 身thân 等đẳng 身thân 中trung 空không 也dã 。六lục 道đạo 皆giai 等đẳng 有hữu 身thân 也dã 。不bất 得đắc 身thân 修tu 依y 身thân 能năng 修tu 法pháp 也dã 。不bất 得đắc 修tu 者giả 即tức 行hành 人nhân 也dã 。亦diệc 不bất 得đắc 身thân 如như 身thân 相tướng 如như 。乃nãi 至chí 身thân 修tu 如như 修tu 者giả 如như 亦diệc 不bất 得đắc 。身thân 性tánh 身thân 相tướng 性tánh 。乃nãi 至chí 身thân 修tu 性tánh 修tu 者giả 性tánh 。畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。故cố 言ngôn 即tức 中trung 。言ngôn 即tức 中trung 者giả 。即tức 是thị 法Pháp 身thân 。即tức 空không 者giả 即tức 是thị 報báo 身thân 。即tức 假giả 者giả 即tức 是thị 應ưng 身thân 。是thị 名danh 觀quán 心tâm 三Tam 身Thân 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三tam 涅Niết 槃Bàn 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 心tâm 性tánh 。本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。不bất 染nhiễm 不bất 淨tịnh 。染nhiễm 故cố 名danh 生sanh 。淨tịnh 故cố 名danh 滅diệt 。生sanh 滅diệt 不bất 能năng 毀hủy 故cố 常thường 。不bất 能năng 染nhiễm 故cố 淨tịnh 。不bất 能năng 礙ngại 故cố 我ngã 。不bất 能năng 受thọ 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。是thị 為vi 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 妄vọng 念niệm 心tâm 起khởi 。悉tất 以dĩ 正chánh 觀quán 觀quán 之chi 。令linh 此thử 正chánh 觀quán 與dữ 法pháp 性tánh 相tướng 應ưng 。妄vọng 念niệm 不bất 能năng 染nhiễm 不bất 能năng 毀hủy 。不bất 能năng 礙ngại 不bất 能năng 受thọ 。常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。即tức 是thị 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。又hựu 以dĩ 正chánh 觀quán 觀quán 諸chư 心tâm 數số 心tâm 數số 法pháp 。不bất 行hành 心tâm 數số 法pháp 。不bất 能năng 毀hủy 不bất 能năng 染nhiễm 。不bất 能năng 礙ngại 不bất 能năng 受thọ 者giả 。名danh 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。是thị 名danh 觀quán 心tâm 三tam 涅Niết 槃Bàn 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三Tam 寶Bảo 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 是thị 三Tam 寶Bảo 。何hà 者giả 不bất 覺giác 名danh 法Pháp 寶bảo 。覺giác 名danh 佛Phật 寶bảo 和hòa 名danh 僧Tăng 寶bảo 。三tam 諦đế 之chi 理lý 不bất 覺giác 故cố 是thị 法Pháp 寶bảo 。三tam 諦đế 之chi 智trí 能năng 覺giác 故cố 是thị 佛Phật 寶bảo 。三tam 諦đế 三tam 智trí 相tương 應ứng 和hòa 故cố 是thị 僧Tăng 寶bảo 。無vô 諦đế 智trí 不bất 發phát 。無vô 智trí 諦đế 不bất 顯hiển 。諦đế 智trí 不bất 和hòa 。不bất 能năng 大đại 用dụng 。利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。三tam 種chủng 皆giai 可khả 尊tôn 可khả 重trọng/trùng 。是thị 故cố 俱câu 稱xưng 為vi 寶bảo 。六lục 即tức 如như 前tiền 。

復phục 次thứ 中trung 諦đế 不bất 覺giác 名danh 法Pháp 寶bảo 。真Chân 諦Đế 不bất 覺giác 名danh 佛Phật 寶bảo 。俗tục 諦đế 不bất 覺giác 名danh 僧Tăng 寶bảo 。知tri 即tức 中trung 離ly 二nhị 邊biên 名danh 法Pháp 寶bảo 。知tri 即tức 空không 名danh 佛Phật 寶bảo 。知tri 即tức 假giả 名danh 僧Tăng 寶bảo 。即tức 中trung 事sự 理lý 和hòa 名danh 法Pháp 寶bảo 。即tức 空không 事sự 理lý 和hòa 名danh 佛Phật 寶bảo 。即tức 假giả 事sự 理lý 和hòa 名danh 僧Tăng 寶bảo 。即tức 中trung 名danh 為vi 金kim 。即tức 空không 名danh 為vi 光quang 。即tức 假giả 名danh 為vi 明minh 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 三Tam 寶Bảo 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。次thứ 觀quán 心tâm 三tam 德đức 金kim 光quang 明minh 者giả 。諦đế 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 。即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。即tức 空không 故cố 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。無vô 假giả 無vô 中trung 而nhi 不bất 空không 。空không 無vô 積tích 聚tụ 而nhi 名danh 為vi 藏tạng 。藏tạng 具cụ 足túc 故cố 名danh 之chi 為vi 德đức 。即tức 假giả 故cố 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 。無vô 空không 無vô 中trung 而nhi 不bất 假giả 。假giả 攝nhiếp 諸chư 法pháp 亦diệc 名danh 為vi 藏tạng 。藏tạng 具cụ 足túc 故cố 名danh 之chi 為vi 德đức 。即tức 中trung 故cố 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 中trung 。無vô 空không 無vô 假giả 而nhi 不bất 中trung 。中trung 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。亦diệc 名danh 為vi 藏tạng 。藏tạng 具cụ 足túc 故cố 稱xưng 之chi 為vi 德đức 。雖tuy 言ngôn 一nhất 中trung 有hữu 無vô 量lượng 。無vô 量lượng 中trung 有hữu 一nhất 。了liễu 彼bỉ 互hỗ 生sanh 起khởi 展triển 轉chuyển 生sanh 非phi 。實thật 智trí 者giả 無vô 所sở 畏úy 。當đương 知tri 一nhất 不bất 為vi 少thiểu 眾chúng 不bất 為vi 多đa 。非phi 一nhất 非phi 多đa 不bất 失thất 一nhất 多đa 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 。諸chư 佛Phật 以dĩ 即tức 中trung 為vi 體thể 。故cố 名danh 法Pháp 身thân 。以dĩ 即tức 空không 為vi 命mạng 故cố 名danh 般Bát 若Nhã 。以dĩ 即tức 假giả 為vi 力lực 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。一nhất 一nhất 皆giai 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。無vô 有hữu 缺khuyết 減giảm 。故cố 稱xưng 三tam 德đức 。一nhất 一nhất 皆giai 是thị 法Pháp 界Giới 。多đa 所sở 含hàm 藏tạng 故cố 稱xưng 祕bí 密mật 藏tạng 。故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。當đương 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。心tâm 行hành 中trung 求cầu 。當đương 知tri 我ngã 心tâm 亦diệc 然nhiên 。眾chúng 生sanh 亦diệc 然nhiên 。彼bỉ 我ngã 既ký 然nhiên 。諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。得đắc 此thử 意ý 者giả 。即tức 中trung 是thị 金kim 即tức 空không 是thị 光quang 即tức 假giả 是thị 明minh 。此thử 為vi 觀quán 心tâm 三tam 德đức 金kim 光quang 明minh 。六lục 即tức 如như 前tiền 。世thế 間gian 有hữu 行hành 空không 人nhân 執chấp 其kỳ 癡si 空không 。不bất 與dữ 佛Phật 修tu 多đa 羅la 合hợp 。聞văn 此thử 觀quán 心tâm 而nhi 作tác 難nạn/nan 言ngôn 。若nhược 觀quán 心tâm 是thị 法Pháp 身thân 。應ưng 觸xúc 處xứ 平bình 等đẳng 。何hà 故cố 於ư 經Kinh 像tượng 生sanh 敬kính 紙chỉ 木mộc 生sanh 慢mạn 。敬kính 慢mạn 既ký 異dị 。則tắc 非phi 平bình 等đẳng 。非phi 平bình 等đẳng 故cố 法Pháp 身thân 義nghĩa 不bất 成thành 。既ký 無vô 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 智trí 不bất 成thành 。則tắc 無vô 報báo 身thân 。不bất 能năng 將tương 此thử 化hóa 他tha 。應ưng 身thân 義nghĩa 不bất 成thành 。不bất 如như 我ngã 於ư 。經Kinh 像tượng 紙chỉ 木mộc 。平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。皆giai 如như 如như 名danh 法Pháp 身thân 。有hữu 此thử 平bình 等đẳng 智trí 是thị 報báo 身thân 。將tương 此thử 智trí 化hóa 他tha 是thị 應ưng 身thân 。我ngã 三Tam 身Thân 義nghĩa 皆giai 成thành 。用dụng 汝nhữ 觀quán 心tâm 何hà 為vi 。若nhược 逢phùng 此thử 難nạn/nan 者giả 。當đương 以dĩ 三tam 事sự 。反phản 難nạn/nan 答đáp 之chi 。一nhất 者giả 汝nhữ 謂vị 於ư 紙chỉ 木mộc 經Kinh 像tượng 平bình 等đẳng 為vi 如như 者giả 。何hà 意ý 於ư 七thất 廟miếu 敬kính 木mộc 像tượng 。天thiên 子tử 符phù 勅sắc 而nhi 生sanh 畏úy 敬kính 。於ư 佛Phật 經Kinh 像tượng 而nhi 生sanh 輕khinh 慢mạn 畏úy 慢mạn 。既ký 起khởi 諸chư 使sử 沸phí 亂loạn 。何hà 處xứ 有hữu 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 義nghĩa 耶da 。二nhị 者giả 汝nhữ 於ư 同đồng 師sư 同đồng 學học 生sanh 愛ái 生sanh 護hộ 。於ư 異dị 師sư 異dị 學học 生sanh 慢mạn 生sanh 恚khuể 。愛ái 慢mạn 從tùng 癡si 生sanh 三tam 毒độc 熾sí 然nhiên 。諸chư 惡ác 更cánh 甚thậm 。寧ninh 復phục 有hữu 智trí 慧tuệ 報báo 身thân 耶da 。三tam 者giả 汝nhữ 耽đam 癡si 空không 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 。尚thượng 不bất 悅duyệt 人nhân 情tình 。況huống 會hội 至chí 理lý 。矜căng 高cao 自tự 著trước 是thị 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。汝nhữ 師sư 所sở 墮đọa 。汝nhữ 亦diệc 隨tùy 墮đọa 。毒độc 氣khí 深thâm 入nhập 。若nhược 為vi 將tương 此thử 邪tà 氣khí 化hóa 他tha 。和hòa 光quang 應ưng 身thân 。復phục 在tại 何hà 處xứ 。我ngã 以dĩ 凡phàm 夫phu 位vị 中trung 觀quán 如như 實thật 相tướng 。爾nhĩ 為vi 欲dục 開khai 顯hiển 此thử 實thật 相tướng 恭cung 敬kính 經Kinh 像tượng 。令linh 慧tuệ 不bất 縛phược 。使sử 無vô 量lượng 人nhân 。崇sùng 善thiện 去khứ 惡ác 。令linh 方phương 便tiện 不bất 縛phược 。豈khởi 與dữ 汝nhữ 同đồng 耶da 。今kim 更cánh 釋thích 帝đế 王vương 者giả 。真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 云vân 。法Pháp 身thân 攝nhiếp 華hoa 嚴nghiêm 。華hoa 嚴nghiêm 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 體thể 故cố 。報báo 身thân 攝nhiếp 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 明minh 智trí 慧tuệ 故cố 。應ưng 身thân 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 明minh 百bách 句cú 解giải 脫thoát 四tứ 德đức 等đẳng 故cố 。此thử 是thị 彼bỉ 師sư 明minh 帝đế 王vương 統thống 攝nhiếp 之chi 義nghĩa 。今kim 明minh 帝đế 王vương 應ưng 具cụ 三tam 義nghĩa 。謂vị 帝đế 慧tuệ 王vương 也dã 。帝đế 則tắc 貴quý 極cực 。至chí 尊tôn 至chí 重trọng 。慧tuệ 則tắc 神thần 謀mưu 聖thánh 策sách 。王vương 則tắc 萬vạn 國quốc 朝triêu 會hội 。備bị 此thử 三tam 義nghĩa 稱xưng 帝đế 慧tuệ 王vương 。此thử 經Kinh 亦diệc 爾nhĩ 。如Như 來Lai 游du 於ư 無vô 量lượng 。甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。過quá 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 。即tức 是thị 至chí 尊tôn 極cực 貴quý 義nghĩa 。若nhược 有hữu 聞văn 者giả 。則tắc 能năng 思tư 惟duy 。無vô 上thượng 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 之chi 義nghĩa 。開khai 甘cam 露lộ 門môn 。入nhập 甘cam 露lộ 城thành 。處xử 甘cam 露lộ 室thất 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。食thực 甘cam 露lộ 味vị 。以dĩ 智trí 慧tuệ 刀đao 。裂liệt 煩phiền 惱não 網võng 。即tức 是thị 聖thánh 智trí 雄hùng 略lược 義nghĩa 。諸chư 佛Phật 護hộ 持trì 莊trang 嚴nghiêm 。菩Bồ 薩Tát 諸chư 天thiên 恭cung 敬kính 。護hộ 世thế 讚tán 歎thán 。能năng 令linh 地địa 獄ngục 。諸chư 河hà 焦tiêu 乾can/kiền/càn 。乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。世thế 間gian 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。悉tất 具cụ 出xuất 現hiện 。即tức 是thị 萬vạn 國quốc 朝triêu 會hội 。多đa 致trí 利lợi 益ích 義nghĩa 。將tương 此thử 三tam 義nghĩa 壓áp 十thập 種chủng 三tam 法Pháp 門môn 。苦khổ 道đạo 即tức 法Pháp 身thân 是thị 貴quý 義nghĩa 。煩phiền 惱não 即tức 般Bát 若Nhã 是thị 慧tuệ 義nghĩa 業nghiệp 即tức 解giải 脫thoát 是thị 朝triêu 會hội 義nghĩa 。乃nãi 至chí 法Pháp 身thân 德đức 即tức 貴quý 義nghĩa 。般Bát 若Nhã 德đức 即tức 慧tuệ 義nghĩa 。解giải 脫thoát 德đức 即tức 朝triêu 會hội 議nghị 。一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。悉tất 備bị 三tam 義nghĩa 。一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。皆giai 是thị 經Kinh 王vương 也dã 。既ký 得đắc 此thử 意ý 即tức 論luận 攝nhiếp 法pháp 。攝nhiếp 法pháp 有hữu 三tam 。先tiên 攝nhiếp 法Pháp 門môn 。次thứ 攝nhiếp 經kinh 教giáo 。三tam 攝nhiếp 六lục 即tức 位vị 。初sơ 攝nhiếp 法Pháp 門môn 者giả 。三tam 道đạo 攝nhiếp 一nhất 切thiết 惑hoặc 。三tam 識thức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 解giải 。三tam 佛Phật 性tánh 攝nhiếp 一nhất 切thiết 因nhân 。三tam 般Bát 若Nhã 攝nhiếp 一Nhất 切Thiết 智Trí 。三tam 菩Bồ 提Đề 攝nhiếp 一nhất 切thiết 發phát 心tâm 之chi 行hành 。三tam 大Đại 乘Thừa 攝nhiếp 一nhất 切thiết 發phát 趣thú 之chi 位vị 。三Tam 身Thân 攝nhiếp 一nhất 切thiết 佛Phật 果Quả 智trí 德đức 。三tam 涅Niết 槃Bàn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 佛Phật 果Quả 斷đoạn 德đức 。三Tam 寶Bảo 攝nhiếp 一nhất 切thiết 佛Phật 恩ân 德đức 。三tam 德đức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 理lý 。是thị 為vi 橫hoạnh/hoành 攝nhiếp 法Pháp 門môn 。第đệ 二nhị 攝nhiếp 教giáo 者giả 。三tam 道đạo 是thị 三tam 障chướng 。即tức 三tam 障chướng 是thị 三tam 解giải 脫thoát 。攝nhiếp 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 淨tịnh 名danh 教giáo 。三tam 識thức 攝nhiếp 楞lăng 伽già 地địa 持trì 攝nhiếp 論luận 等đẳng 。三tam 佛Phật 性tánh 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 。三tam 般Bát 若Nhã 攝nhiếp 大đại 品phẩm 等đẳng 五ngũ 時thời 教giáo 。三tam 菩Bồ 提Đề 攝nhiếp 諸chư 方Phương 等Đẳng 經kinh 。三tam 大Đại 乘Thừa 攝nhiếp 法pháp 華hoa 。三Tam 身Thân 攝nhiếp 華hoa 嚴nghiêm 。三tam 涅Niết 槃Bàn 三Tam 寶Bảo 三tam 德đức 等đẳng 。皆giai 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 。此thử 舉cử 當đương 道đạo 諸chư 經kinh 。絓# 是thị 八bát 萬vạn 法Pháp 藏tạng 。皆giai 應ưng 攝nhiếp 爾nhĩ (# 云vân 云vân )# 。第đệ 三tam 攝nhiếp 位vị 者giả 。苦khổ 道đạo 有hữu 一nhất 切thiết 五ngũ 陰ấm 。煩phiền 惱não 道đạo 有hữu 五ngũ 住trụ 惑hoặc 。業nghiệp 道đạo 有hữu 一nhất 切thiết 業nghiệp 乃nãi 至chí (# 云vân 云vân )# 。三tam 道đạo 是thị 三tam 障chướng 障chướng 覆phú 六lục 位vị 。若nhược 即tức 三tam 種chủng 之chi 非phi 道đạo 。通thông 達đạt 三tam 種chủng 之chi 佛Phật 道Đạo 者giả 。六lục 位vị 所sở 顯hiển 則tắc 攝nhiếp 諸chư 位vị 也dã 。乃nãi 至chí 三tam 德đức 亦diệc 有hữu 六lục 位vị 。三tam 德đức 既ký 備bị 攝nhiếp 。六lục 位vị 寧ninh 不bất 備bị 收thu 耶da 。其kỳ 間gian 則tắc 例lệ 自tự 可khả 知tri (# 云vân 云vân )# 。所sở 以dĩ 作tác 三tam 番phiên 攝nhiếp 者giả 。合hợp 帝đế 慧tuệ 王vương 三tam 義nghĩa 。攝nhiếp 法Pháp 門môn 合hợp 貴quý 義nghĩa 。攝nhiếp 教giáo 合hợp 慧tuệ 義nghĩa 。攝nhiếp 位vị 合hợp 王vương 義nghĩa 。又hựu 攝nhiếp 法Pháp 門môn 是thị 橫hoạnh/hoành 攝nhiếp 。攝nhiếp 位vị 是thị 豎thụ 攝nhiếp 。攝nhiếp 教giáo 是thị 橫hoạnh/hoành 豎thụ 雙song 攝nhiếp 。統thống 攝nhiếp 之chi 義nghĩa 既ký 明minh 。經kinh 王vương 之chi 義nghĩa 顯hiển 矣hĩ 。次thứ 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 王vương 者giả 。觀quán 心tâm 即tức 中trung 是thị 貴quý 義nghĩa 。觀quán 心tâm 即tức 空không 是thị 慧tuệ 義nghĩa 。觀quán 心tâm 即tức 假giả 是thị 朝triêu 會hội 義nghĩa 。是thị 為vi 觀quán 心tâm 中trung 經kinh 王vương 也dã 。觀quán 心tâm 論luận 位vị 者giả 。眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。理lý 性tánh 金kim 光quang 明minh 。心tâm 但đãn 有hữu 名danh 。即tức 名danh 字tự 金kim 光quang 明minh 。念niệm 念niệm 修tu 觀quán 即tức 觀quán 行hành 金kim 光quang 明minh 。觀quán 心tâm 淳thuần 厚hậu 即tức 相tương 似tự 金kim 光quang 明minh 。會hội 入nhập 法pháp 流lưu 即tức 分phần/phân 證chứng 金kim 光quang 明minh 。盡tận 邊biên 到đáo 底để 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 金kim 光quang 明minh 。若nhược 不bất 修tu 觀quán 徒đồ 聞văn 何hà 益ích 。如như 遙diêu 羨tiện 寶bảo 山sơn 。足túc 不bất 涉thiệp 路lộ 。安an 可khả 得đắc 乎hồ 。為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。須tu 觀quán 心tâm 一nhất 番phiên 令linh 聞văn 慧tuệ 具cụ 足túc 也dã 。次thứ 釋thích 通thông 名danh 者giả 。如như 法Pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 中trung 說thuyết (# 云vân 云vân )# 。

第đệ 二nhị 辨biện 體thể 為vi 三tam 。一nhất 釋thích 名danh 。二nhị 引dẫn 證chứng 。三tam 料liệu 簡giản 。

釋thích 名danh 者giả 。體thể 是thị 質chất 質chất 是thị 主chủ 質chất 。何hà 為vi 主chủ 質chất 之chi 體thể 。法Pháp 身thân 法pháp 性tánh 是thị 經Kinh 體thể 質chất 。若nhược 依y 義nghĩa 者giả 法Pháp 身thân 為vi 體thể 質chất 。若nhược 依y 文văn 者giả 法pháp 性tánh 為vi 體thể 質chất 。法Pháp 身thân 法pháp 性tánh 只chỉ 是thị 異dị 名danh 。更cánh 非phi 兩lưỡng 體thể 。欲dục 令linh 易dị 解giải 是thị 故cố 雙song 題đề 爾nhĩ 。法pháp 性tánh 語ngữ 通thông 。今kim 以dĩ 佛Phật 所sở 游du 入nhập 法pháp 性tánh 為vi 體thể 質chất 也dã (# 文văn 云vân )# 。是thị 時thời 如Như 來Lai 。游du 於ư 無vô 量lượng 。甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。過quá 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 。故cố 知tri 此thử 體thể 不bất 與dữ 下hạ 地địa 菩Bồ 薩Tát 。及cập 二nhị 乘thừa 等đẳng 共cộng 。非phi 通thông 法pháp 性tánh 也dã 。但đãn 是thị 佛Phật 所sở 游du 入nhập 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。以dĩ 此thử 為vi 根căn 本bổn 。無vô 量lượng 功công 德đức 。共cộng 莊trang 嚴nghiêm 之chi 。種chủng 種chủng 眾chúng 行hành 而nhi 歸quy 趣thú 之chi 。言ngôn 說thuyết 問vấn 答đáp 共cộng 詮thuyên 辨biện 之chi 。類loại 眾chúng 星tinh 之chi 環hoàn 北bắc 辰thần 。如như 萬vạn 流lưu 之chi 宗tông 東đông 海hải 。故cố 以dĩ 法Pháp 身thân 法pháp 性tánh 。為vi 此thử 經Kinh 正chánh 體thể 之chi 主chủ 質chất 也dã 。故cố 書thư 家gia 解giải 。禮lễ 者giả 體thể 也dã 。體thể 有hữu 尊tôn 卑ty 長trưởng 幼ấu 。君quân 父phụ 之chi 體thể 尊tôn 。臣thần 子tử 之chi 體thể 賤tiện 。當đương 知tri 體thể 禮lễ 之chi 釋thích 。與dữ 經Kinh 法Pháp 性tánh 意ý 同đồng 。如Như 來Lai 所sở 游du 佛Phật 所sở 護hộ 持trì 。故cố 知tri 此thử 體thể 是thị 貴quý 極cực 之chi 法pháp 也dã 。

復phục 次thứ 體thể 是thị 底để 義nghĩa 。窮cùng 源nguyên 極cực 底để 。理lý 盡tận 淵uyên 府phủ 光quang 揚dương 實thật 際tế 。乃nãi 名danh 為vi 底để 。釋thích 論luận 云vân 。智Trí 度Độ 大đại 海hải 唯duy 佛Phật 窮cùng 底để 。此thử 與dữ 今kim 經Kinh 法Pháp 性tánh 甚thậm 深thâm 意ý 同đồng 。當đương 知tri 法pháp 性tánh 高cao 深thâm 豎thụ 窮cùng 佛Phật 海hải 。故cố 以dĩ 底để 義nghĩa 釋thích 體thể 也dã 。

復phục 次thứ 體thể 是thị 達đạt 義nghĩa 。得đắc 此thử 體thể 意ý 通thông 達đạt 無vô 壅ủng 。如như 風phong 行hành 空không 。中trung 自tự 在tại 無vô 障chướng 礙ngại 。一nhất 切thiết 異dị 名danh 別biệt 說thuyết 。皆giai 與dữ 法pháp 性tánh 。不bất 相tương 違vi 背bội 。釋thích 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 類loại 。為vi 之chi 立lập 異dị 字tự 。又hựu 云vân 。若nhược 如như 法Pháp 觀quán 佛Phật 般Bát 若Nhã 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。是thị 三tam 則tắc 相tương/tướng 。其kỳ 實thật 無vô 有hữu 異dị 。此thử 與dữ 今kim 經Kinh 法Pháp 性tánh 無vô 量lượng 意ý 同đồng 。當đương 知tri 法pháp 性tánh 廣quảng 大đại 無vô 涯nhai 。橫hoạnh/hoành 收thu 法Pháp 界Giới 遍biến 無vô 所sở 隔cách 。故cố 以dĩ 達đạt 義nghĩa 釋thích 體thể 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng 者giả 。序tự 品phẩm 云vân 。如Như 來Lai 遊du 於ư 無vô 量lượng 。甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。鬼quỷ 神thần 品phẩm 云vân 。若nhược 入nhập 是thị 經Kinh 。即tức 入nhập 法Pháp 性tánh 。如như 深thâm 法Pháp 性tánh 。二nhị 文văn 既ký 云vân 深thâm 法Pháp 性tánh 。即tức 知tri 簡giản 異dị 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 法pháp 性tánh 也dã 。空không 品phẩm 云vân 。故cố 此thử 尊tôn 經Kinh 。略lược 而nhi 說thuyết 之chi 。說thuyết 於ư 空không 即tức 如như 也dã 。讚tán 佛Phật 品phẩm 云vân 。知tri 有hữu 非phi 有hữu 。本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。當đương 達đạt 此thử 等đẳng 。皆giai 體thể 之chi 異dị 名danh 。悉tất 會hội 入nhập 法pháp 性tánh 。法pháp 是thị 軌quỹ 則tắc 性tánh 是thị 不bất 變biến 。不bất 變biến 故cố 常thường 一nhất 。此thử 常thường 一nhất 法pháp 性tánh 。諸chư 佛Phật 軌quỹ 則tắc 。故cố 云vân 法pháp 性tánh 為vi 此thử 經Kinh 體thể 也dã 。

二nhị 料liệu 簡giản 者giả 。問vấn 法pháp 性tánh 定định 是thị 空không 。為vi 非phi 是thị 空không 。答đáp 法pháp 性tánh 過quá 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 。淨tịnh 於ư 四tứ 句cú 不bất 應ưng 以dĩ 空không 有hữu 求cầu 之chi 。雖tuy 非phi 四tứ 句cú 。或hoặc 時thời 赴phó 緣duyên 作tác 四tứ 句cú 說thuyết 之chi 。文văn 云vân 。兩lưỡng 足túc 世Thế 尊Tôn 。行hành 處xứ 亦diệc 空không 。新tân 本bổn 云vân 。是thị 第đệ 三Tam 身Thân 是thị 真chân 實thật 有hữu 。又hựu 云vân 。前tiền 二nhị 種chủng 身thân 是thị 假giả 名danh 有hữu 。又hựu 云vân 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。此thử 有hữu 四tứ 句cú 。四tứ 門môn 意ý 也dã 。門môn 乃nãi 有hữu 四tứ 悟ngộ 理lý 非phi 數số 。佛Phật 示thị 人nhân 無vô 諍tranh 法pháp 。不bất 應ưng 執chấp 此thử 相tương/tướng 競cạnh 。舊cựu 本bổn 明minh 空không 新tân 本bổn 明minh 有hữu 以dĩ 體thể 達đạt 義nghĩa 釋thích 之chi 。二nhị 文văn 不bất 乖quai 即tức 此thử 意ý 也dã 。

第đệ 三Tam 明Minh 宗tông 者giả 。宗tông 謂vị 宗tông 要yếu 也dã 。說thuyết 者giả 或hoặc 以dĩ 果quả 為vi 宗tông 。或hoặc 以dĩ 因nhân 為vi 宗tông 。或hoặc 雙song 用dụng 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。今kim 尋tầm 壽thọ 量lượng 品phẩm 。雖tuy 明minh 施thí 食thực 不bất 殺sát 之chi 因nhân 。乃nãi 將tương 因nhân 擬nghĩ 果quả 。果quả 是thị 正chánh 意ý 。三Tam 身Thân 分phân 別biệt 品phẩm 。雖tuy 復phục 問vấn 因nhân 。佛Phật 答đáp 三Tam 身Thân 還hoàn 是thị 果quả 為vi 正chánh 意ý 。今kim 此thử 意ý 但đãn 用dụng 佛Phật 果Quả 為vi 宗tông 。何hà 者giả 法pháp 性tánh 常thường 體thể 。甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。若nhược 欲dục 顯hiển 之chi 非phi 果quả 不bất 克khắc 。當đương 知tri 果quả 是thị 顯hiển 體thể 之chi 樞xu 要yếu 。如như 提đề 綱cương 目mục 整chỉnh 。則tắc 以dĩ 果quả 為vi 宗tông 。意ý 在tại 此thử 也dã 。更cánh 附phụ 經kinh 重trọng/trùng 顯hiển 此thử 義nghĩa 。文văn 云vân 。釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。所sở 得đắc 壽thọ 命mạng 。釋Thích 迦Ca 是thị 果quả 。人nhân 壽thọ 量lượng 是thị 果quả 法pháp 。果quả 人nhân 克khắc 果quả 法pháp 冥minh 乎hồ 法pháp 性tánh 。法pháp 性tánh 既ký 非phi 有hữu 非phi 無vô 。非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。果quả 人nhân 果quả 法pháp 亦diệc 。非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。法pháp 性tánh 既ký 能năng 常thường 能năng 無vô 常thường 。果quả 人nhân 果quả 法pháp 亦diệc 能năng 常thường 能năng 無vô 常thường 。四tứ 佛Phật 釋thích 疑nghi 。舉cử 山sơn 斤cân 海hải 滴tích 地địa 塵trần 空không 界giới 。無vô 能năng 算toán 計kế 。知tri 其kỳ 數số 量lượng 。明minh 其kỳ 能năng 常thường 八bát 十thập 滅diệt 度độ 是thị 能năng 無vô 常thường 。此thử 見kiến 八bát 十thập 滅diệt 度độ 之chi 無vô 常thường 。不bất 能năng 計kế 校giáo 其kỳ 常thường 。尚thượng 不bất 能năng 知tri 其kỳ 常thường 焉yên 。能năng 知tri 其kỳ 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。若nhược 不bất 約ước 果quả 此thử 義nghĩa 難nạn/nan 明minh 。既ký 舉cử 果quả 冥minh 理lý 顯hiển 體thể 義nghĩa 彰chương 。以dĩ 果quả 為vi 宗tông 其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。又hựu 說thuyết 果quả 義nghĩa 不bất 同đồng 。或hoặc 約ước 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。智trí 德đức 明minh 果quả 。或hoặc 約ước 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。斷đoạn 德đức 明minh 果quả 。若nhược 舉cử 智trí 德đức 眾chúng 善thiện 溥phổ 會hội 。任nhậm 運vận 知tri 有hữu 斷đoạn 德đức 。若nhược 舉cử 斷đoạn 德đức 。諸chư 惡ác 永vĩnh 盡tận 。任nhậm 運vận 知tri 有hữu 智trí 德đức 。互hỗ 舉cử 一nhất 邊biên 不bất 可khả 偏thiên 執chấp 也dã 。今kim 經kinh 舉cử 壽thọ 量lượng 明minh 果quả 。壽thọ 量lượng 是thị 果quả 報báo 。果quả 報báo 語ngữ 總tổng 。總tổng 於ư 智trí 斷đoạn 。智trí 斷đoạn 亦diệc 總tổng 果quả 上thượng 三Tam 身Thân 果quả 。上thượng 三Tam 身Thân 既ký 與dữ 法pháp 性tánh 冥minh 。法pháp 性tánh 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。三Tam 身Thân 亦diệc 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。法pháp 性tánh 既ký 能năng 常thường 能năng 無vô 常thường 。三Tam 身Thân 亦diệc 能năng 常thường 能năng 無vô 常thường 。若nhược 能năng 無vô 常thường 即tức 化hóa 身thân 壽thọ 命mạng 也dã 。對đối 無vô 常thường 而nhi 論luận 常thường 。能năng 常thường 即tức 報báo 身thân 壽thọ 命mạng 也dã 。報báo 化hóa 與dữ 法pháp 性tánh 冥minh 。法pháp 性tánh 既ký 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。不bất 可khả 算toán 數số 。報báo 化hóa 亦diệc 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。不bất 可khả 算toán 數số 。云vân 何hà 見kiến 迹tích 短đoản 。而nhi 言ngôn 佛Phật 壽thọ 定định 短đoản 。此thử 不bất 識thức 果quả 能năng 顯hiển 體thể 之chi 意ý 。又hựu 如như 佛Phật 非phi 鹿lộc 馬mã 能năng 現hiện 鹿lộc 馬mã 。鹿lộc 馬mã 定định 是thị 佛Phật 耶da 。鹿lộc 馬mã 是thị 佛Phật 化hóa 所sở 為vi 。非phi 佛Phật 身thân 也dã 。法pháp 性tánh 能năng 長trường 短đoản 。長trường 短đoản 非phi 法pháp 性tánh 也dã 。若nhược 見kiến 此thử 意ý 。果quả 能năng 顯hiển 體thể 常thường 義nghĩa 亦diệc 成thành 。非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 義nghĩa 亦diệc 成thành 。無vô 常thường 義nghĩa 亦diệc 成thành 。果quả 為vi 宗tông 要yếu 義nghĩa 亦diệc 成thành 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。諸chư 義nghĩa 皆giai 不bất 成thành 。舊cựu 用dụng 山sơn 斤cân 海hải 滴tích 之chi 文văn 是thị 無vô 常thường 。謂vị 虛hư 空không 分phân 界giới 。是thị 虛hư 空không 無vô 為vi 。復phục 引dẫn 捨xả 身thân 品phẩm 中trung 求cầu 常thường 樂lạc 住trụ 處xứ 者giả 。是thị 三tam 無vô 為vi 為vi 常thường 。無vô 生sanh 死tử 故cố 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。皆giai 以dĩ 小tiểu 意ý 曲khúc 解giải 大Đại 乘Thừa 。如như 此thử 解giải 者giả 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 成thành 。非phi 宗tông 要yếu 也dã 。

第đệ 四tứ 明minh 用dụng 。用dụng 謂vị 力lực 用dụng 也dã 。滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 為vi 經Kinh 力lực 用dụng 。滅diệt 惡ác 故cố 言ngôn 力lực 。生sanh 善thiện 故cố 言ngôn 用dụng 。滅diệt 惡ác 故cố 言ngôn 功công 。生sanh 善thiện 故cố 言ngôn 德đức 。此thử 皆giai 偏thiên 舉cử 具cụ 論luận 畢tất 備bị 也dã 。夫phu 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。是thị 果quả 上thượng 之chi 德đức 。果quả 智trí 由do 於ư 無vô 量lượng 功công 德đức 。之chi 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。滅diệt 除trừ 諸chư 苦khổ 。與dữ 無vô 量lượng 樂lạc 。苦khổ 是thị 惡ác 業nghiệp 果quả 。貪tham 恚khuể 癡si 是thị 惡ác 因nhân 。惡ác 因nhân 不bất 除trừ 果quả 不bất 得đắc 謝tạ 。聖thánh 人nhân 意ý 先tiên 令linh 滅diệt 惡ác 因nhân 。故cố 懺sám 悔hối 品phẩm 居cư 先tiên 。樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 善thiện 果quả 懺sám 讚tán 是thị 因nhân 。懺sám 罪tội 讚tán 聖thánh 惡ác 滅diệt 善thiện 生sanh 。故cố 讚tán 歎thán 品phẩm 居cư 後hậu 。亦diệc 是thị 互hỗ 舉cử 爾nhĩ 。將tương 此thử 勝thắng 用dụng 莊trang 嚴nghiêm 果quả 智trí 。智trí 備bị 體thể 顯hiển 。體thể 顯hiển 名danh 金kim 。果quả 備bị 名danh 光quang 。力lực 成thành 名danh 明minh 。益ích 他tha 曰viết 教giáo 也dã 。但đãn 懺sám 品phẩm 滅diệt 惡ác 非phi 不bất 生sanh 善thiện 。讚tán 品phẩm 生sanh 善thiện 非phi 不bất 滅diệt 惡ác 。互hỗ 說thuyết 一nhất 邊biên 爾nhĩ 。空không 品phẩm 雙song 導đạo 。懺sám 不bất 得đắc 空không 惡ác 不bất 除trừ 滅diệt 。讚tán 不bất 得đắc 空không 善thiện 不bất 清thanh 淨tịnh 。文văn 云vân 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。而nhi 為vi 根căn 本bổn 。即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。四tứ 王vương 品phẩm 已dĩ 下hạ 。護hộ 經kinh 使sử 宣tuyên 通thông 還hoàn 是thị 生sanh 善thiện 。攘nhương 災tai 令linh 去khứ 還hoàn 是thị 滅diệt 惡ác 。攝nhiếp 此thử 諸chư 文văn 。故cố 言ngôn 以dĩ 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 為vi 用dụng 也dã 。

第đệ 五ngũ 判phán 教giáo 相tương/tướng 者giả 。舊cựu 明minh 。此thử 經Kinh 非phi 會hội 三tam 。非phi 褒bao 貶biếm 非phi 無vô 相tướng 。不bất 列liệt 同đồng 聞văn 眾chúng 。不bất 在tại 五ngũ 時thời 次thứ 第đệ 而nhi 明minh 常thường 住trụ 者giả 。是thị 偏thiên 方phương 不bất 定định 教giáo 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。若nhược 不bất 列liệt 同đồng 聞văn 非phi 次thứ 第đệ 者giả 。列liệt 同đồng 聞văn 眾chúng 應ưng 是thị 次thứ 第đệ 。鴦ương 掘quật 摩ma 羅la 列liệt 同đồng 聞văn 。與dữ 眾chúng 經kinh 不bất 異dị 。論luận 褒bao 貶biếm 與dữ 維duy 摩ma 意ý 同đồng 。論luận 家gia 何hà 故cố 不bất 預dự 次thứ 第đệ 。若nhược 列liệt 眾chúng 不bất 列liệt 眾chúng 皆giai 非phi 次thứ 第đệ 者giả 。亦diệc 應ưng 列liệt 眾chúng 不bất 列liệt 眾chúng 俱câu 是thị 次thứ 第đệ (# 云vân 云vân )# 。若nhược 言ngôn 未vị 應ưng 明minh 常thường 而nhi 明minh 常thường 。是thị 偏thiên 方phương 不bất 定định 者giả 。陀đà 羅la 尼ni 云vân 。王vương 舍xá 城thành 波Ba 羅La 奈Nại 祇kỳ 陀đà 林lâm 三tam 處xứ 與dữ 聲Thanh 聞Văn 記ký 。此thử 亦diệc 是thị 未vị 應ưng 會hội 三tam 而nhi 會hội 三tam 。得đắc 為vi 次thứ 第đệ 。未vị 應ưng 明minh 常thường 而nhi 明minh 常thường 。何hà 故cố 不bất 定định 耶da 。又hựu 法pháp 華hoa 般Bát 若Nhã 淨tịnh 名danh 方Phương 等Đẳng 。咸hàm 論luận 常thường 住trụ 得đắc 是thị 次thứ 第đệ 。此thử 經Kinh 明minh 常thường 獨độc 居cư 不bất 定định 何hà 耶da 。又hựu 一nhất 師sư 言ngôn 。此thử 經Kinh 與dữ 法pháp 華hoa 同đồng 。是thị 第đệ 四tứ 時thời 。山sơn 斤cân 海hải 滴tích 與dữ 塵trần 沙sa 義nghĩa 齊tề 故cố 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。新tân 本bổn 云vân 。舍xá 利lợi 繫hệ 縛phược 色sắc 。如Như 來Lai 常thường 住trụ 。身thân 無vô 有hữu 舍xá 利lợi 事sự 。何hà 得đắc 山sơn 海hải 而nhi 翳ế 金kim 光quang 。塵trần 沙sa 而nhi 蔽tế 寶bảo 所sở 。真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 云vân 。此thử 經Kinh 是thị 法pháp 華hoa 之chi 後hậu 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。九cửu 十thập 日nhật 說thuyết 。引dẫn 涅Niết 槃Bàn 云vân 。

佛Phật 告cáo 波Ba 旬Tuần 。

卻khước 後hậu 三tam 月nguyệt 吾ngô 當đương 涅Niết 槃Bàn 。信tín 相tương/tướng 聞văn 斯tư 故cố 知tri 八bát 十thập 應ưng 滅diệt 。是thị 義nghĩa 亦diệc 不bất 然nhiên 。唱xướng 滅diệt 之chi 旨chỉ 非phi 獨độc 告cáo 魔ma 定định 在tại 三tam 月nguyệt 。法pháp 華hoa 云vân 。如Như 來Lai 不bất 久cửu 。當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。普phổ 賢hiền 觀quán 亦diệc 云vân 。當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。諸chư 經kinh 唱xướng 滅diệt 非phi 但đãn 一nhất 文văn 。何hà 必tất 九cửu 十thập 日nhật 耶da 。縱túng/tung 令linh 三tam 月nguyệt 。為vi 屬thuộc 第đệ 四tứ 時thời 。為vi 屬thuộc 第đệ 五ngũ 時thời 。若nhược 屬thuộc 第đệ 四tứ 時thời 。法pháp 華hoa 已dĩ 捨xả 方phương 便tiện 。此thử 中trung 何hà 得đắc 更cánh 許hứa 三tam 乘thừa 同đồng 懺sám 。若nhược 屬thuộc 第đệ 五ngũ 時thời 。何hà 得đắc 復phục 言ngôn 在tại 前tiền 三tam 月nguyệt 。進tiến 退thoái 無vô 據cứ 兩lưỡng 楹doanh 不bất 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。今kim 既ký 不bất 同đồng 舊cựu 。若nhược 為vi 判phán 教giáo 。若nhược 安an 無vô 相tướng 而nhi 時thời 異dị 。若nhược 入nhập 會hội 三tam 而nhi 未vị 別biệt 案án 。下hạ 文văn 云vân 。曾tằng 聞văn 過quá 去khứ 。空không 閑nhàn 之chi 處xứ 。有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。讀đọc 誦tụng 如như 是thị 。方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。既ký 言ngôn 方Phương 等Đẳng 豈khởi 非phi 文văn 耶da 方Phương 等Đẳng 之chi 教giáo 通thông 於ư 三tam 乘thừa 。新tân 本bổn 云vân 。欲dục 生sanh 人nhân 天thiên 。欲dục 得đắc 四Tứ 果Quả 支chi 佛Phật 。欲dục 得đắc 佛Phật 。皆giai 應ưng 懺sám 悔hối 滅diệt hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。安an 處xứ 方Phương 等Đẳng 其kỳ 義nghĩa 無vô 疑nghi 。而nhi 難nạn/nan 者giả 言ngôn 。新tân 本bổn 云vân 。法Pháp 界Giới 無vô 異dị 乘thừa 。此thử 害hại 於ư 通thông 義nghĩa 。然nhiên 方Phương 等Đẳng 滿mãn 字tự 通thông 別biệt 通thông 圓viên 。此thử 旨chỉ 非phi 妨phương 。難nạn/nan 者giả 以dĩ 不bất 列liệt 同đồng 聞văn 為vi 疑nghi 。胡hồ 本bổn 尚thượng 多đa 。何hà 必tất 止chỉ 四tứ 卷quyển 七thất 軸trục 。或hoặc 其kỳ 文văn 未vị 度độ 爾nhĩ 。如như 此thử 斟châm 酌chước 五ngũ 味vị 明minh 義nghĩa 。則tắc 第đệ 三tam 生sanh 酥tô 攝nhiếp 。若nhược 四tứ 藏tạng 明minh 義nghĩa 則tắc 雜tạp 藏tạng 攝nhiếp 。四tứ 教giáo 明minh 義nghĩa 則tắc 通thông 教giáo 攝nhiếp 。通thông 教giáo 之chi 中trung 即tức 得đắc 論luận 帶đái 別biệt 明minh 圓viên 也dã 。

金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 下hạ