Kim Cang Kinh Chú –

金Kim 剛Cang 經Kinh 註Chú

東Đông 晉Tấn 僧Tăng 肇Triệu 注Chú

金kim 龍long 沙Sa 門Môn 。 敬kính 雄hùng 。 撰soạn 。

曩nẵng 昔tích 慈từ 覺giác 大đại 師sư 之chi 入nhập 于vu 支chi 那na 也dã 。 齎tê 持trì 晉tấn 肇triệu 公công 注chú 金kim 剛cang 經kinh 而nhi 歸quy 。 祕bí 諸chư 名danh 山sơn 。 光quang 明minh 不bất 照chiếu 世thế 也dã 。 殆đãi 九cửu 百bách 年niên 矣hĩ 。 頃khoảnh 祖tổ 芳phương 禪thiền 人nhân 持trì 來lai 告cáo 曰viết 。 是thị 乃nãi 祖tổ 請thỉnh 來lai 之chi 本bổn 。 予# 偶ngẫu 得đắc 之chi 。 請thỉnh 師sư 校giáo 而nhi 梓# 之chi 。 使sử 見kiến 聞văn 者giả 。 結kết 般Bát 若Nhã 種chủng 子tử 焉yên 。 予# 受thọ 而nhi 讀đọc 。 半bán 乃nãi 掩yểm 卷quyển 歎thán 曰viết 。 夫phu 此thử 經Kinh 者giả 。 般Bát 若Nhã 第đệ 九cửu 會hội 。 直trực 示thị 無vô 住trụ 生sanh 心tâm 妙diệu 旨chỉ 。 故cố 云vân 為vì 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 說thuyết 。 葢# 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 有hữu 不bất 學học 般Bát 若Nhã 。 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 故cố 彌Di 勒Lặc 。 天thiên 親thân 。 無vô 著trước 。 功công 德đức 施thí 四tứ 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 之chi 偈kệ 論luận 。 讚tán 揚dương 弘hoằng 通thông 。 法pháp 流lưu 乎hồ 支chi 那na 。 羅la 什thập 初sơ 譯dịch 。 肇triệu 公công 乃nãi 注chú 。 從tùng 時thời 厥quyết 後hậu 。 奉phụng 為vi 日nhật 課khóa 者giả 亦diệc 多đa 矣hĩ 。 且thả 黃hoàng 梅mai 印ấn 心tâm 。 曹tào 溪khê 悟ngộ 道đạo 。 靈linh 瑞thụy 之chi 著trước 。 注chú 疏sớ/sơ 之chi 多đa 。 宜nghi 莫mạc 此thử 經Kinh 若nhược 也dã 。 而nhi 其kỳ 注chú 之chi 舊cựu 。 肇triệu 公công 為vi 先tiên 。 注chú 來lai 於ư 大đại 東đông 。 亦diệc 此thử 注chú 為vi 先tiên 。 而nhi 發phát 諸chư 注chú 既ký 行hành 之chi 殿điện 者giả 。 豈khởi 非phi 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 乎hồ 。 天thiên 台thai 大đại 師sư 曾tằng 講giảng 此thử 經Kinh 。 專chuyên 依y 肇triệu 公công 。 猶do 如như 說thuyết 觀quán 經kinh 。 專chuyên 依y 淨tịnh 影ảnh 也dã 。 故cố 今kim 每mỗi 有hữu 疑nghi 誤ngộ 。 輒triếp 依y 天thiên 台thai 疏sớ/sơ 以dĩ 校giáo 讎thù 焉yên 。 嗟ta 乎hồ 。 斯tư 注chú 者giả 。 天thiên 台thai 所sở 欽khâm 用dụng 。 慈từ 覺giác 所sở 請thỉnh 來lai 。 文văn 古cổ 義nghĩa 幽u 。 深thâm 得đắc 佛Phật 意ý 。 且thả 投đầu 好hảo/hiếu 略lược 機cơ 。 實thật 苦khổ 海hải 津tân 梁lương 。 迷mê 塗đồ 司ty 南nam 也dã 。 梓# 而nhi 行hành 之chi 。 則tắc 其kỳ 利lợi 益ích 復phục 如như 何hà 哉tai 。 故cố 隨tùy 喜hỷ 以dĩ 校giáo 。 亦diệc 願nguyện 後hậu 之chi 讀đọc 此thử 注chú 者giả 。 因nhân 指chỉ 得đắc 月nguyệt 。 悟ngộ 無vô 住trụ 生sanh 心tâm 妙diệu 旨chỉ 。 則tắc 與dữ 黃hoàng 梅mai 曹tào 溪khê 。 同đồng 一nhất 鼻tị 孔khổng 出xuất 氣khí 。 不bất 必tất 紛phân 紛phân 更cánh 從tùng 事sự 於ư 後hậu 世thế 異dị 說thuyết 。 而nhi 哆đa 以dĩ 為vi 博bác 也dã 。

寶bảo 曆lịch 十thập 二nhị 壬nhâm 午ngọ 之chi 夏hạ

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 注chú

姚Diêu 秦Tần 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

姚Diêu 秦Tần 。 釋thích 僧Tăng 肇triệu 。 注chú 。

夫phu 理lý 歸quy 中trung 道đạo 。 二nhị 諦đế 為vi 宗tông 。 何hà 者giả 。 萬vạn 法pháp 之chi 生sanh 。 皆giai 假giả 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。 生sanh 滅diệt 流lưu 謝tạ 。 浮phù 偽ngụy 不bất 實thật 。 稱xưng 之chi 為vi 俗tục 也dã 。 因nhân 緣duyên 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 既ký 無vô 。 因nhân 緣duyên 都đô 忘vong 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 體thể 極cực 無vô 改cải 。 目mục 之chi 為vi 真chân 。 真chân 俗tục 為vi 二nhị 。 理lý 審thẩm 為vi 諦đế 。 聖thánh 心tâm 正chánh 觀quán 。 鑒giám 真chân 照chiếu 俗tục 。 此thử 當đương 中trung 道Đạo 法Pháp 相tương/tướng 之chi 解giải 。 稱xưng 為vi 般Bát 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 慧tuệ 也dã 。 金kim 剛cang 者giả 。 堅kiên 利lợi 之chi 譬thí 也dã 。 堅kiên 則tắc 物vật 莫mạc 能năng 沮trở 。 利lợi 故cố 無vô 物vật 不bất 摧tồi 。 以dĩ 況huống 斯tư 慧tuệ 。 邪tà 惡ác 不bất 能năng 毀hủy 。 堅kiên 之chi 極cực 也dã 。 本bổn 惑hoặc 皆giai 破phá 。 利lợi 之chi 義nghĩa 也dã 。 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。 生sanh 死tử 為vi 此thử 。 涅Niết 槃Bàn 為vi 彼bỉ 。 大Đại 士Sĩ 乘thừa 無vô 相tướng 慧tuệ 。 捨xả 此thử 生sanh 死tử 。 到đáo 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 矣hĩ 。 經kinh 由do 津tân 通thông 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 由do 理lý 生sanh 。 理lý 經kinh 言ngôn 顯hiển 。 學học 者giả 神thần 悟ngộ 。 從tùng 理lý 教giáo 而nhi 通thông 矣hĩ 。

此thử 經Kinh 本bổn 體thể 。 空không 慧tuệ 為vi 主chủ 。 略lược 存tồn 始thỉ 終chung 。 凡phàm 有hữu 三tam 章chương 。 初sơ 訖ngật 尊tôn 重trọng 弟đệ 子tử 。 明minh 境cảnh 空không 也dã 。 意ý 在tại 語ngữ 境cảnh 。 未vị 言ngôn 於ư 慧tuệ 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 名danh 辯biện 慧tuệ 。 即tức 明minh 慧tuệ 空không 。 但đãn 語ngữ 慧tuệ 空không 。 未vị 及cập 行hành 人nhân 。 第đệ 三tam 。 種chủng 問vấn 以dĩ 下hạ 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 空không 也dã 。 三tam 章chương 之chi 初sơ 。 其kỳ 文văn 各các 現hiện 。 前tiền 後hậu 相tương 似tự 。 意ý 不bất 同đồng 矣hĩ 。 四tứ 時thời 般Bát 若Nhã 。 此thử 最tối 為vi 初sơ 。 言ngôn 約ước 義nghĩa 豐phong 。 幽u 旨chỉ 難nan 見kiến 。 敢cảm 以dĩ 野dã 陋lậu 。 輒triếp 為vi 注chú 解giải 。 述thuật 其kỳ 大đại 略lược 。 非phi 云vân 曲khúc 盡tận 詳tường 析tích 究cứu 密mật 。 請thỉnh 俟sĩ 明minh 識thức 者giả 矣hĩ 。

如như 是thị 。

佛Phật 臨lâm 泥Nê 洹Hoàn 時thời 。 侍thị 者giả 請thỉnh 曰viết 。 一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 。 皆giai 致trí 何hà 等đẳng 。 佛Phật 勅sắc 阿A 難Nan 。 應ưng 言ngôn 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 時thời 。 眾chúng 也dã 。 如như 我ngã 所sở 傳truyền 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 稱xưng 如như 是thị 也dã 。

我ngã 聞văn 。

若nhược 從tùng 佗tha 傳truyền 聞văn 。 不bất 必tất 如như 是thị 。 我ngã 親thân 承thừa 金kim 口khẩu 而nhi 聞văn 。 事sự 非phi 謬mậu 矣hĩ 。

一nhất 。

謂vị 是thị 自tự 聞văn 當đương 理lý 。 以dĩ 不bất 自tự 不bất 當đương 理lý 。 傳truyền 之chi 何hà 為vi 。 言ngôn 則tắc 當đương 理lý 。 理lý 亦diệc 如như 言ngôn 。 言ngôn 理lý 不bất 差sai 。 故cố 言ngôn 一nhất 也dã 。

時thời

雖tuy 曰viết 當đương 理lý 。 容dung 不bất 得đắc 時thời 。 若nhược 不bất 得đắc 時thời 。 何hà 能năng 悟ngộ 人nhân 。 明minh 聖thánh 不bất 虗hư 說thuyết 。 言ngôn 必tất 會hội 機cơ 。

時thời 哉tai 之chi 說thuyết 也dã 。

佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。

法Pháp 王Vương 行hành 運vận 。 應ưng 物vật 而nhi 遊du 。 一nhất 時thời 降giáng/hàng 集tập 。 在tại 舍Xá 衛Vệ 大Đại 城Thành 。 憍Kiều 薩Tát 羅La 國Quốc 之chi 也dã 。

祗chi 樹thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。

須tu 達đạt 市thị 園viên 。 祗chi 陀đà 施thí 樹thụ 。 共cộng 立lập 精tinh 舍xá 。 故cố 言ngôn 祗chi 樹thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 也dã 。

○# 市thị 疏sớ/sơ 作tác 布bố 字tự 。

與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 。

聖thánh 化hóa 無vô 私tư 。 聽thính 必tất 有hữu 儔trù 。 俱câu 聞văn 如như 林lâm 。 可khả 信tín 明minh 矣hĩ 。 應ưng 有hữu 四tứ 眾chúng 。 略lược 而nhi 不bất 載tái 者giả 耳nhĩ 。

○# 私tư 疏sớ/sơ 作tác 祕bí 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 食thực 時thời 。

日nhật 營doanh 資tư 膳thiện 。 食thực 熟thục 之chi 時thời 。 此thử 時thời 人nhân 家gia 皆giai 有hữu 。 施thí 心tâm 易dị 生sanh 。

著trước 衣y 。

著trước 僧tăng 伽già 梨lê 。 福phước 田điền 衣y 也dã 。 佛Phật 觀quán 良lương 田điền [坑-几+品]# 乘thừa 齊tề 整chỉnh 。 因nhân 命mạng 侍thị 者giả 。 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 一nhất 切thiết 福phước 田điền 。 凡phàm 製chế 僧tăng 那na 。 唯duy 此thử 為vi 之chi 。 欲dục 令linh 顧cố 惟duy 道đạo 無vô 空không 信tín 施thí 之chi 也dã 。

○# [坑-几+品]# 乘thừa 疏sớ/sơ 作tác 區khu 塍# 。

持trì 鉢bát 。

執chấp 應ứng 器khí 也dã 。

入nhập 舍Xá 衛Vệ 大Đại 城Thành 乞khất 食thực 。

法Pháp 身thân 無vô 待đãi 。 何hà 須tu 何hà 欲dục 。 且thả 人nhân 天thiên 妙diệu 供cung 日nhật 盈doanh 。 現hiện 行hành 分phân 衛vệ 。 福phước 物vật 宜nghi 之chi 也dã 。

○# 現hiện 疏sớ/sơ 作tác 自tự 。 福phước 物vật 宜nghi 作tác 福phước 物vật 之chi 宜nghi 。

於ư 其kỳ 城thành 中trung 。 次thứ 第đệ 乞khất 已dĩ 。 還hoàn 至chí 本bổn 處xứ 。

不bất 越việt 貧bần 與dữ 富phú 。 不bất 捨xả 賤tiện 從tùng 貴quý 。 大đại 慈từ 平bình 等đẳng 。 次thứ 第đệ 至chí 也dã 。

飯phạn 食thực 訖ngật 。 收thu 衣y 鉢bát 。 洗tẩy 足túc 已dĩ 。 敷phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。

將tương 陳trần 般Bát 若Nhã 。 遵tuân 拭thức 自tự 敷phu 。

時thời 長Trưởng 老lão 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。

夫phu 神thần 鍾chung 雖tuy 朗lãng 。 非phi 扣khấu 而nhi 不bất 鳴minh 。 聖thánh 不bất 孤cô 應ưng 。 影ảnh 響hưởng 唯duy 仁nhân 。 師sư 尊tôn 道đạo 重trọng/trùng 。 故cố 尅khắc 敬kính 盡tận 恭cung 也dã 。

○# 神thần 鍾chung 疏sớ/sơ 作tác 鉅# 鐘chung 。 尅khắc 作tác 克khắc 。

而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。

慈từ 恩ân 之chi 重trọng/trùng 。 豈khởi 可khả 勝thắng 言ngôn 。

如Như 來Lai 善thiện 護hộ 念niệm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

護hộ 念niệm 。 付phó 囑chúc 。 即tức 希hy 有hữu 事sự 也dã 。 慈từ 善thiện 將tương 衛vệ 。 令linh 其kỳ 行hành 令linh 。 護hộ 念niệm 也dã 。 行hành 立lập 道đạo 成thành 。 委ủy 授thọ 弘hoằng 通thông 。 付phó 囑chúc 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

菩Bồ 提Đề 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 也dã 。 標tiêu 意ý 擬nghĩ 向hướng 。 遠viễn 期kỳ 正chánh 覺giác 。 故cố 言ngôn 發phát 心tâm 之chi 也dã 。

○# 意ý 疏sớ/sơ 作tác 心tâm 。

應ưng 云vân 何hà 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

菩Bồ 提Đề 妙diệu 果Quả 。 非phi 行hành 不bất 就tựu 。 萬vạn 行hạnh 雖tuy 曠khoáng 。 解giải 有hữu 明minh 昧muội 。 故cố 有hữu 位vị 降giáng/hàng 之chi 異dị 。 始thỉ 則tắc 抑ức 心tâm 就tựu 理lý 。 漸tiệm 習tập 自tự 調điều 。 謂vị 之chi 降hàng 伏phục 。 終chung 能năng 契khế 解giải 會hội 宗tông 。 心tâm 不bất 移di 去khứ 。 謂vị 之chi 為vi 住trụ 耳nhĩ 。

○# 位vị 疑nghi 住trụ 字tự 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 如Như 來Lai 善thiện 護hộ 念niệm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

讚tán 諸chư 之chi 儀nghi 。 當đương 理lý 會hội 機cơ 。 盡tận 善thiện 之chi 甚thậm 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。

○# 諸chư 疏sớ/sơ 作tác 請thỉnh 。

汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 應ưng 如như 是thị 住trụ 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

若nhược 聽thính 不bất 審thẩm 。 則tắc 漏lậu 言ngôn 遺di 理lý 。 或hoặc 令linh 諦đế 聽thính 。 言ngôn 理lý 弗phất 虗hư 也dã 。

○# 或hoặc 疏sớ/sơ 作tác 誡giới 。

唯dụy 然nhiên 。

世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 樂nhạo 欲dục 聞văn 。

慈từ 戒giới 許hứa 說thuyết 。 敬kính 肅túc 傾khuynh 心tâm 。

○# 戒giới 疏sớ/sơ 作tác 誡giới 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

虗hư 心tâm 履lý 道đạo 。 謂vị 之chi 菩Bồ 薩Tát 。 曠khoáng 濟tế 萬vạn 物vật 。 摩ma 訶ha 薩tát 也dã 。 應ưng 如như 下hạ 所sở 說thuyết 。 則tắc 是thị 降hàng 伏phục 之chi 方phương 也dã 。 問vấn 降giáng/hàng 在tại 後hậu 而nhi 答đáp 在tại 前tiền 。 何hà 耶da 。 住trụ 深thâm 降giáng/hàng 淺thiển 。 故cố 問vấn 者giả 標tiêu 深thâm 於ư 初sơ 。 降giáng/hàng 淺thiển 易dị 習tập 。 故cố 答đáp 之chi 於ư 前tiền 。 問vấn 答đáp 有hữu 指chỉ 。 非phi 其kỳ 謬mậu 也dã 。

所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 若nhược 卵noãn 生sanh 。 若nhược 胎thai 生sanh 。 若nhược 濕thấp 生sanh 。 若nhược 化hóa 生sanh 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。 若nhược 有hữu 想tưởng 。 若nhược 無vô 想tưởng 。 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 。 我ngã 皆giai 令linh 入nhập 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。

正chánh 答đáp 降hàng 伏phục 之chi 行hành 也dã 。 萬vạn 法pháp 雖tuy 曠khoáng 。 略lược 為vi 二nhị 科khoa 。 一nhất 眾chúng 生sanh 法pháp 。 二nhị 五ngũ 陰ấm 法pháp 。 法pháp 不bất 自tự 起khởi 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。 但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 。 自tự 性tánh 皆giai 無vô 。 斯tư 則tắc 順thuận 理lý 為vi 解giải 。 乖quai 宗tông 成thành 惑hoặc 。 惑hoặc 故cố 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 解giải 則tắc 累lũy/lụy/luy 滅diệt 無vô 為vi 。 身thân 心tâm 為vi 苦khổ 。 苦khổ 盡tận 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 盡tận 苦khổ 之chi 道đạo 。 其kỳ 唯duy 大đại 解giải 。 解giải 極cực 惑hoặc 盡tận 。 身thân 心tâm 俱câu 忘vong 。 寂tịch 然nhiên 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 謂vị 之chi 滅diệt 度độ 。 非phi 我ngã 弘hoằng 化hóa 。 群quần 生sanh 豈khởi 濟tế 。 凡phàm 解giải 不bất 自tự 生sanh 。 要yếu 由do 漸tiệm 習tập 。 假giả 名danh 法pháp 麤thô 。 抑ức 心tâm 則tắc 易dị 。 故cố 始thỉ 就tựu 眾chúng 生sanh 空không 。 以dĩ 明minh 降hàng 伏phục 也dã 。

○# 皆giai 無vô 作tác 皆giai 空không 。 惑hoặc 故cố 作tác 惑hoặc 即tức 解giải 。 則tắc 作tác 即tức 。

如như 是thị 滅diệt 度độ 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。

解giải 會hội 中trung 道đạo 。 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 無vô 性tánh 故cố 不bất 有hữu 。 假giả 名danh 則tắc 不bất 無vô 。 非phi 無vô 假giả 名danh 。 故cố 恆hằng 度độ 眾chúng 生sanh 。 自tự 性tánh 空không 故cố 。 實thật 無vô 滅diệt 者giả 矣hĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tương/tướng 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 。

釋thích 何hà 故cố 無vô 滅diệt 者giả 。 若nhược 有hữu 我ngã 相tướng 。 可khả 言ngôn 有hữu 滅diệt 。 既ký 無vô 我ngã 人nhân 。 其kỳ 誰thùy 滅diệt 乎hồ 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 而nhi 橫hoạnh/hoành 計kế 我ngã 。 執chấp 我ngã 為vi 非phi 。 忘vong 我ngã 為vi 是thị 。 是thị 非phi 既ký 彰chương 。 得đắc 失thất 明minh 矣hĩ 也dã 。

復phục 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 法pháp 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 行hành 於ư 布bố 施thí 。 所sở 謂vị 不bất 住trụ 色sắc 布bố 施thí 。 不bất 住trụ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 布bố 施thí 。

次thứ 答đáp 住trụ 行hành 。 即tức 明minh 法pháp 空không 。 謂vị 法pháp 彌di 曠khoáng 。 略lược 舉cử 內nội 則tắc 六Lục 度Độ 。 外ngoại 為vi 六lục 塵trần 。 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 斯tư 皆giai 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 。 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 。 則tắc 心tâm 無vô 停đình 處xứ 。 故cố 應ưng 無vô 住trụ 也dã 。 捨xả 心tâm 無vô 恡lận 。 謂vị 之chi 布bố 施thí 。 無vô 相tướng 可khả 存tồn 。 何hà 恡lận 之chi 有hữu 。 施thí 為vi 六Lục 度Độ 之chi 首thủ 。 塵trần 為vi 法pháp 生sanh 之chi 基cơ 。 二nhị 法pháp 皆giai 空không 。 于vu 何hà 不bất 盡tận 。 既ký 得đắc 法Pháp 空không 。 解giải 明minh 行hành 立lập 。 無vô 復phục 退thoái 失thất 。 故cố 言ngôn 住trụ 也dã 。

○# 基cơ 疏sớ/sơ 作tác 機cơ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 不bất 住trụ 於ư 相tướng 。

結kết 成thành 住trụ 義nghĩa 也dã 。 施thí 者giả 。 受thọ 者giả 。 財tài 物vật 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 住trụ 相tương/tướng 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 相tướng 布bố 施thí 。 其kỳ 福phước 德đức 不bất 可khả 思tư 量lượng 。

釋thích 何hà 故cố 布bố 施thí 應ưng 不bất 住trụ 相tương/tướng 耶da 。 正chánh 以dĩ 虗hư 心tâm 而nhi 施thí 。 則tắc 福phước 不bất 可khả 量lượng 。 故cố 知tri 不bất 住trụ 為vi 是thị 。 住trụ 相tương/tướng 為vi 非phi 。 又hựu 理lý 既ký 無vô 量lượng 。 心tâm 不bất 應ưng 限hạn 。 稱xưng 理lý 行hành 施thí 。 故cố 其kỳ 福phước 彌di 曠khoáng 者giả 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 東đông 方phương 虗hư 空không 。 可khả 思tư 量lượng 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 虗hư 空không 可khả 思tư 量lượng 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 住trụ 相tướng 布bố 施thí 。 福phước 德đức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。

理lý 極cực 二nhị 空không 。 降giáng/hàng 住trụ 已dĩ 彰chương 。 理lý 行hành 既ký 顯hiển 。

時thời 聽thính 戢tập 心tâm 。 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 其kỳ 福phước 為vi 多đa 。 為vi 多đa 之chi 況huống 。 齊tề 乎hồ 太thái 虗hư 之chi 矣hĩ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 但đãn 應ưng 如như 所sở 教giáo 住trụ 。

聖thánh 言ngôn 無vô 謬mậu 。 理lý 不bất 可khả 越việt 。 但đãn 當đương 如như 佛Phật 所sở 教giáo 。 而nhi 安an 心tâm 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 可khả 以dĩ 身thân 相tướng 。 見kiến 如Như 來Lai 不phủ 。

菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 義nghĩa 兼kiêm 三tam 端đoan 。 一nhất 化hóa 眾chúng 生sanh 。 二nhị 修tu 萬vạn 行hạnh 。 三tam 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 降hàng 伏phục 已dĩ 明minh 化hóa 物vật 之chi 儀nghi 。 辨biện 住trụ 則tắc 示thị 修tu 行hành 之chi 軌quỹ 。 此thử 章chương 明minh 趣thú 菩Bồ 提Đề 之chi 方phương 。 如Như 來Lai 身thân 相tướng 。 即tức 菩Bồ 提Đề 之chi 體thể 。 若nhược 識thức 法Pháp 身thân 。 則tắc 菩Bồ 提Đề 可khả 登đăng 。 若nhược 計kế 實thật 菩Bồ 提Đề 。 乖quai 之chi 遠viễn 矣hĩ 。 故cố 問vấn 法Pháp 身thân 。 明minh 菩Bồ 提Đề 空không 者giả 乎hồ 。

○# 之chi 體thể 疏sớ/sơ 作tác 果quả 體thể 。 計kế 實thật 菩Bồ 提Đề 作tác 計kế 性tánh 實thật 菩Bồ 提Đề 二nhị 字tự 無vô 。 故cố 問vấn 作tác 故cố 舉cử 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 相tướng 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 深thâm 識thức 法Pháp 身thân 。 故cố 言ngôn 不bất 可khả 以dĩ 實thật 身thân 相tướng 而nhi 見kiến 也dã 。

○# 實thật 字tự 疏sớ/sơ 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 身thân 相tướng 。 即tức 非phi 身thân 相tướng 。

即tức 引dẫn 佛Phật 語ngữ 而nhi 釋thích 也dã 。 法Pháp 身thân 者giả 。 萬vạn 善thiện 之chi 極cực 。 體thể 含hàm 萬vạn 善thiện 。 妙diệu 集tập 成thành 身thân 。 緣duyên 構# 無vô 性tánh 。 故cố 即tức 非phi 身thân 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。

即tức 述thuật 成thành 須Tu 菩Bồ 提Đề 之chi 言ngôn 也dã 。 又hựu 則tắc 虗hư 妄vọng 。 理lý 非phi 相tướng 也dã 。 又hựu 假giả 名danh 故cố 虗hư 。 實thật 計kế 為vi 妄vọng 乎hồ 。

若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 則tắc 見kiến 如Như 來Lai 。

行hành 合hợp 解giải 通thông 。 則tắc 為vi 見kiến 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 頗phả 有hữu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 聞văn 如như 是thị 。 言ngôn 說thuyết 章chương 句cú 。 生sanh 實thật 信tín 不phủ 。

理lý 空không 無vô 相tướng 。 奇kỳ 心tâm 無vô 所sở 。

時thời 聽thính 昧muội 然nhiên 。 未vị 即tức 於ư 心tâm 。 示thị 同đồng 未vị 悟ngộ 。 諮tư 問vấn 云vân 爾nhĩ 。 訖ngật 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 以dĩ 信tín 驗nghiệm 理lý 身thân 。

○# 奇kỳ 疏sớ/sơ 作tác 寄ký 。

佛Phật 言ngôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 莫mạc 作tác 是thị 說thuyết 。

聖thánh 不bất 空không 言ngôn 。 稟bẩm 悟ngộ 如như 流lưu 。 方phương 問vấn 有hữu 是thị 何hà 言ngôn 也dã 。

如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 有hữu 持trì 戒giới 修tu 福phước 者giả 。 此thử 於ư 章chương 句cú 。 能năng 生sanh 信tín 心tâm 。 以dĩ 此thử 為vi 實thật 。

後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 像Tượng 法Pháp 之chi 中trung 。 人nhân 衰suy 道đạo 喪táng 。 尚thượng 有hữu 信tín 者giả 。 況huống 今kim 大đại 聖thánh 感cảm 興hưng 。 英anh 慧tuệ 雲vân 集tập 。 從tùng 化hóa 如như 林lâm 。 何hà 謂vị 無vô 信tín 乎hồ 。 後hậu 世thế 能năng 信tín 。 要yếu 具cụ 戒giới 德đức 。 今kim 之chi 未vị 悟ngộ 。 無vô 福phước 愚ngu 闇ám 。 自tự 為vi 疑nghi 滯trệ 。 非phi 理lý 不bất 實thật 之chi 也dã 。

當đương 知tri 是thị 人nhân 。 不bất 於ư 一nhất 佛Phật 。 二nhị 佛Phật 。 三tam 四tứ 。 五ngũ 佛Phật 。 而nhi 種chúng 善thiện 根căn 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 。 千thiên 萬vạn 佛Phật 所sở 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。

見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 積tích 德đức 已dĩ 久cửu 。 然nhiên 後hậu 能năng 信tín 。 明minh 法pháp 之chi 深thâm 妙diệu 也dã 。

聞văn 是thị 章chương 句cú 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 生sanh 淨tịnh 信tín 者giả 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 悉tất 見kiến 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 如như 是thị 無vô 量lượng 福phước 德đức 。

即tức 以dĩ 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 明minh 理lý 非phi 虗hư 。 一nhất 念niệm 淨tịnh 信tín 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 推thôi 功công 測trắc 理lý 。 豈khởi 不bất 信tín 之chi 乎hồ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 復phục 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tương/tướng 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。

釋thích 一nhất 念niệm 至chí 促xúc 。 而nhi 福phước 德đức 無vô 量lượng 。 何hà 耶da 。 政chánh 以dĩ 無vô 或hoặc 我ngã 人nhân 。 理lý 解giải 為vi 弘hoằng 。

無vô 法pháp 相tướng 。 亦diệc 無vô 非phi 法pháp 相tướng 。

無vô 因nhân 緣duyên 法pháp 相tướng 。 亦diệc 無vô 無vô 因nhân 緣duyên 之chi 非phi 法pháp 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 心tâm 取thủ 相tướng 。 則tắc 為vi 著trước 我ngã 。 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。

我ngã 人nhân 橫hoạnh/hoành 計kế 。 理lý 故cố 宜nghi 忘vong 。 諸chư 法pháp 是thị 理lý 。 何hà 故cố 復phục 無vô 耶da 。 正chánh 以dĩ 心tâm 緣duyên 四tứ 大đại 。 假giả 名danh 諸chư 法pháp 。 而nhi 計kế 我ngã 人nhân 。 見kiến 假giả 名danh 空không 。 我ngã 人nhân 息tức 矣hĩ 。 故cố 應ưng 無vô 也dã 。

若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。

若nhược 取thủ 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 實thật 法pháp 相tướng 者giả 。 亦diệc 起khởi 我ngã 人nhân 等đẳng 見kiến 。 故cố 應ưng 無vô 之chi 耳nhĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 取thủ 非phi 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。

釋thích 何hà 故cố 復phục 無vô 非phi 法pháp 耶da 。 緣duyên 空không 故cố 有hữu 有hữu 。 由do 有hữu 故cố 空không 。 空không 若nhược 無vô 有hữu 相tướng 雲vân 起khởi 。 起khởi 相tương/tướng 計kế 我ngã 。 萬vạn 或hoặc 慈từ 生sanh 矣hĩ 。

○# 或hoặc 慈từ 應ưng 作tác 惑hoặc 茲tư 。

是thị 故cố 不bất 應ưng 取thủ 法pháp 。 不bất 應ưng 取thủ 非phi 法pháp 。

并tinh 結kết 無vô 法pháp 相tướng 。 無vô 非phi 法pháp 相tướng 也dã 。 空không 有hữu 兩lưỡng 忘vong 。 心tâm 無vô 所sở 取thủ 。 解giải 會hội 平bình 等đẳng 。 結kết 盡tận 道đạo 成thành 。

以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 知tri 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 如như 筏phiệt 喻dụ 者giả 。 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。

即tức 引dẫn 昔tích 說thuyết 以dĩ 證chứng 今kim 理lý 也dã 。 譬thí 欲dục 濟tế 河hà 。 搆câu 筏phiệt 自tự 運vận 。 既ký 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 。 棄khí 筏phiệt 而nhi 去khứ 。 將tương 度độ 生sanh 死tử 。 假giả 乘thừa 萬vạn 行hạnh 。 既ký 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 萬vạn 善thiện 俱câu 捨xả 。 道Đạo 法Pháp 尚thượng 捨xả 。 而nhi 況huống 非phi 法pháp 之chi 空không 也dã 。

○# 之chi 空không 二nhị 字tự 疏sớ/sơ 無vô 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 耶da 。 如Như 來Lai 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 耶da 。

竟cánh 尊tôn 重trọng 弟đệ 子tử 。 引dẫn 眾chúng 聖thánh 同đồng 解giải 。 以dĩ 證chứng 理lý 之chi 必tất 然nhiên 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 如Như 來Lai 可khả 說thuyết 。

如như 我ngã 於ư 佛Phật 所sở 。 說thuyết 義nghĩa 中trung 而nhi 作tác 解giải 。 窮cùng 相tương/tướng 盡tận 。 謂vị 之chi 菩Bồ 提Đề 。 無vô 相tướng 故cố 不bất 有hữu 。 假giả 名danh 則tắc 不bất 無vô 。 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 何hà 實thật 可khả 得đắc 。 何hà 定định 可khả 說thuyết 也dã 。

○# 窮cùng 相tương/tướng 之chi 上thượng 。 疑nghi 脫thoát 解giải 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 不bất 可khả 取thủ 。 不bất 可khả 說thuyết 。

菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 可khả 取thủ 。 諸chư 法pháp 空không 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 無vô 定định 實thật 。

非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 。

非phi 法pháp 則tắc 不bất 有hữu 。 非phi 非phi 法pháp 故cố 不bất 無vô 。 有hữu 無vô 並tịnh 無vô 。 理lý 之chi 極cực 也dã 。

○# 有hữu 無vô 之chi 上thượng 。 疏sớ/sơ 有hữu 故cố 不bất 可khả 說thuyết 四tứ 字tự 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。

理lý 無vô 生sanh 滅diệt 。 謂vị 之chi 無vô 為vi 。 無vô 為vi 之chi 理lý 。 眾chúng 聖thánh 同đồng 解giải 。 解giải 會hội 無vô 為vi 。 結kết 盡tận 道đạo 成thành 。 所sở 謂vị 一nhất 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 同đồng 入nhập 法pháp 性tánh 者giả 也dã 。 然nhiên 無vô 為vi 雖tuy 一nhất 。 解giải 有hữu 明minh 昧muội 。 明minh 深thâm 昧muội 淺thiển 。 優ưu 劣liệt 差sai 者giả 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 若nhược 人nhân 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 七thất 寶bảo 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 是thị 人nhân 所sở 得đắc 福phước 德đức 。 寧ninh 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。

又hựu 格cách 功công 德đức 。 即tức 以dĩ 明minh 理lý 。 功công 德đức 既ký 多đa 。 故cố 宜nghi 弘hoằng 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 福phước 德đức 。 即tức 非phi 福phước 德đức 性tánh 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 說thuyết 福phước 德đức 多đa 。

福phước 德đức 無vô 性tánh 。 可khả 以dĩ 因nhân 緣duyên 增tăng 多đa 。 多đa 則tắc 易dị 差sai 。 故cố 即tức 遣khiển 之chi 耳nhĩ 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 受thọ 持trì 乃nãi 至chí 。 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 。

積tích 寶bảo 多đa 而nhi 功công 薄bạc 。 四tứ 句cú 約ước 而nhi 福phước 厚hậu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 及cập 諸chư 佛Phật 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 出xuất 。

何hà 以dĩ 故cố 四tứ 句cú 約ước 而nhi 功công 勝thắng 耶da 。 金kim 玉ngọc 三tam 千thiên 。 正chánh 以dĩ 養dưỡng 身thân 。 四tứ 句cú 雖tuy 約ước 。 妙diệu 極cực 資tư 神thần 。 豈khởi 可khả 同đồng 日nhật 而nhi 等đẳng 彼bỉ 者giả 也dã 。

○# 正chánh 疏sớ/sơ 作tác 止chỉ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 非phi 佛Phật 法Pháp 。

愛ái 佛Phật 功công 德đức 。 七thất 住trụ 未vị 忘vong 。 妙diệu 著trước 難nạn/nan 覺giác 。 宜nghi 應ưng 虗hư 心tâm 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 不phủ 。

例lệ 訪phỏng 眾chúng 聖thánh 。 求cầu 之chi 諸chư 心tâm 。 優ưu 劣liệt 雖tuy 異dị 。 忘vong 懷hoài 必tất 同đồng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 名danh 為vi 入Nhập 流Lưu 。

海hải 為vi 眾chúng 流lưu 之chi 川xuyên 。 菩Bồ 提Đề 神thần 極cực 之chi 淵uyên 。 始thỉ 會hội 無vô 生sanh 。 終chung 必tất 盡tận 源nguyên 。

而nhi 無vô 所sở 入nhập 。

理lý 無vô 乖quai 順thuận 。 何hà 入nhập 之chi 有hữu 。

不bất 入nhập 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 是thị 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。

違vi 理lý 故cố 入nhập 色sắc 聲thanh 。 背bối/bội 色sắc 聲thanh 則tắc 會hội 於ư 理lý 。 理lý 會hội 無vô 入nhập 。 非phi 入nhập 色sắc 聲thanh 也dã 。 自tự 下hạ 眾chúng 果quả 類loại 可khả 知tri 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 名danh 一Nhất 往Vãng 來Lai 。 而nhi 實thật 無vô 往vãng 來lai 。 是thị 名danh 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 阿A 那Na 含Hàm 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 阿A 那Na 含Hàm 名danh 為vi 不Bất 來Lai 。 而nhi 無vô 不bất 來lai 。 是thị 故cố 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 阿A 羅La 漢Hán 能năng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 即tức 為vi 著trước 我ngã 。 人nhân 。 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 者giả 。

阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 無vô 生sanh 也dã 。 相tương/tướng 滅diệt 生sanh 盡tận 。 謂vị 之chi 無vô 生sanh 。 若nhược 計kế 念niệm 。 則tắc 見kiến 我ngã 人nhân 。 起khởi 相tương/tướng 受thọ 生sanh 。 非phi 謂vị 羅La 漢Hán 。 諸chư 果quả 類loại 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 但đãn 隨tùy 義nghĩa 異dị 明minh 耳nhĩ 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 說thuyết 我ngã 得đắc 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 人nhân 中trung 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 是thị 第đệ 一nhất 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。

以dĩ 己kỷ 所sở 解giải 。 驗nghiệm 理lý 非phi 虗hư 。 心tâm 宣tuyên 恆hằng 靜tĩnh 。 諍tranh 從tùng 何hà 起khởi 。

○# 宣tuyên 疏sớ/sơ 作tác 空không 。

我ngã 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 是thị 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 世Thế 尊Tôn 則tắc 不bất 說thuyết 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 樂nhạo 阿a 蘭lan 那na 行hạnh 者giả 。

阿a 蘭lan 那na 行hạnh 者giả 。 寂tịch 靜tĩnh 行hành 也dã 。 相tương/tướng 盡tận 於ư 外ngoại 。 心tâm 息tức 於ư 內nội 。 內nội 外ngoại 俱câu 寂tịch 。 何hà 時thời 不bất 靜tĩnh 也dã 。

以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 實thật 無vô 所sở 行hành 。 而nhi 名danh 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 樂nhạo 阿a 蘭lan 那na 行hạnh 。

得đắc 名danh 不bất 虗hư 。 必tất 積tích 實thật 也dã 。

○# 積tích 疏sớ/sơ 稱xưng 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 昔tích 於ư 。 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 於ư 法Pháp 有hữu 所sở 得đắc 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 在tại 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 於ư 法Pháp 實thật 無vô 所sở 得đắc 。

次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 解giải 亦diệc 同đồng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 菩Bồ 薩Tát 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 不phủ 。

菩Bồ 薩Tát 自tự 行hành 。 嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 。 嚴nghiêm 國quốc 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 在tại 虗hư 心tâm 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 者giả 。 即tức 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 。

相tương/tướng 或hoặc 必tất 土thổ/độ 穢uế 。 虗hư 明minh 則tắc 國quốc 淨tịnh 。

○# 或hoặc 疏sớ/sơ 作tác 惑hoặc 。

是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 生sanh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。

理lý 極cực 於ư 此thử 。 結kết 勸khuyến 修tu 明minh 。

不bất 應ưng 住trụ 色sắc 生sanh 心tâm 。 不bất 應ưng 住trụ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 生sanh 心tâm 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。

不bất 封phong 六lục 塵trần 。 相tương/tướng 滅diệt 解giải 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 身thân 為vi 大đại 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 甚thậm 大đại 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 說thuyết 非phi 身thân 。 是thị 名danh 大đại 身thân 。

解giải 洹hoàn 虗hư 通thông 。 猶do 身thân 假giả 能năng 大đại 也dã 。

○# 洹hoàn 疑nghi 恆hằng 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 。 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 如như 是thị 沙sa 等đẳng 恆Hằng 河Hà 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 諸chư 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 寧ninh 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。 但đãn 諸chư 恆Hằng 河Hà 。 尚thượng 多đa 無vô 數số 。 何hà 況huống 其kỳ 沙sa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 今kim 實thật 言ngôn 告cáo 汝nhữ 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 以dĩ 七thất 寶bảo 滿mãn 。 爾nhĩ 所sở 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 乃nãi 至chí 受thọ 持trì 。 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 而nhi 此thử 福phước 德đức 。 勝thắng 前tiền 福phước 德đức 。

第đệ 二nhị 廣quảng 格cách 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 隨tùy 說thuyết 是thị 經Kinh 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 當đương 知tri 此thử 處xứ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 阿a 脩tu 羅la 。 皆giai 應ưng 供cúng 養dường 。 如như 佛Phật 塔tháp 廟miếu 。

封phong 賓tân 法Pháp 身thân 。 謂vị 之chi 為vi 塔tháp 。 樹thụ 像tượng 靈linh 堂đường 。 稱xưng 之chi 為vi 廟miếu 。 聖thánh 體thể 神thần 儀nghi 。 全toàn 在tại 四tứ 句cú 。 獻hiến 供cung 致trí 敬kính 。 宜nghi 盡tận 厥quyết 心tâm 矣hĩ 。

○# 賓tân 疑nghi 殯tấn 字tự 。

何hà 況huống 有hữu 人nhân 。 盡tận 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。

四tứ 句cú 已dĩ 爾nhĩ 。 況huống 乎hồ 始thỉ 終chung 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 成thành 就tựu 最tối 上thượng 第đệ 一nhất 。 希hy 有hữu 之chi 法Pháp 。

法pháp 妙diệu 人nhân 勝thắng 。 理lý 故cố 宜nghi 然nhiên 。

若nhược 是thị 經Kinh 典điển 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 即tức 為vi 有hữu 佛Phật 。 若nhược 尊tôn 重trọng 弟đệ 子tử 。

人nhân 能năng 弘hoằng 法pháp 。 則tắc 人nhân 有hữu 法pháp 。 以dĩ 法pháp 成thành 人nhân 。 則tắc 法pháp 有hữu 人nhân 。 人nhân 法pháp 所sở 處xử 。 理lý 令linh 弘hoằng 矣hĩ 。 初sơ 章chương 訖ngật 之chi 也dã 。

○# 令linh 弘hoằng 疏sớ/sơ 作tác 當đương 貴quý 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 當đương 何hà 名danh 此thử 經Kinh 。

夫phu 脩tu 散tán 難nạn/nan 究cứu 。 本bổn 一nhất 易dị 尋tầm 。 會hội 宗tông 領lãnh 旨chỉ 。 宜nghi 正chánh 其kỳ 名danh 也dã 。

○# 脩tu 疏sớ/sơ 作tác 條điều 。

我ngã 等đẳng 云vân 何hà 奉phụng 持trì 。

尊tôn 脩tu 為vi 奉phụng 。 任nhậm 弘hoằng 為vi 持trì 。 在tại 三tam 成thành 範phạm 。 請thỉnh 聞văn 其kỳ 軌quỹ 。

○# 尊tôn 疏sớ/sơ 作tác 遵tuân 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 經Kinh 名danh 為vi 。 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

名danh 貫quán 首thủ 題đề 。 義nghĩa 已dĩ 脩tu 矣hĩ 。 然nhiên 境cảnh 慧tuệ 相tương 從tùng 。 通thông 名danh 波Ba 若Nhã 。 取thủ 要yếu 宜nghi 歸quy 乎hồ 聖thánh 心tâm 。

○# 貫quán 首thủ 題đề 疏sớ/sơ 作tác 冠quan 題đề 首thủ 。 脩tu 疏sớ/sơ 作tác 備bị 。

以dĩ 是thị 名danh 字tự 。 汝nhữ 當đương 奉phụng 持trì 。

契Khế 經Kinh 舉cử 目mục 。 苓# 合hợp 義nghĩa 從tùng 。 名danh 正chánh 理lý 顯hiển 。 宜nghi 應ưng 脩tu 弘hoằng 。

○# 經kinh 疏sớ/sơ 作tác 綱cương 。 苓# 作tác 詮thuyên 。 弘hoằng 作tác 習tập 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 非phi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

釋thích 所sở 以dĩ 此thử 名danh 字tự 而nhi 奉phụng 持trì 者giả 何hà 。 夫phu 名danh 不bất 虗hư 設thiết 。 必tất 當đương 其kỳ 實thật 。 金kim 剛cang 所sở 擬nghĩ 。 物vật 莫mạc 不bất 碎toái 。 此thử 慧tuệ 所sở 照chiếu 。 法pháp 無vô 不bất 空không 。 則tắc 非phi 般Bát 若Nhã 即tức 慧tuệ 空không 也dã 。 境cảnh 滅diệt 慧tuệ 忘vong 。 何hà 相tương/tướng 不bất 盡tận 。 弘hoằng 持trì 之chi 旨chỉ 。 宜nghi 存tồn 於ư 此thử 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 無vô 所sở 說thuyết 。

境cảnh 慧tuệ 都đô 空không 。 復phục 何hà 所sở 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 所sở 有hữu 微vi 塵trần 。 是thị 為vi 多đa 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 微vi 塵trần 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 微vi 塵trần 。 是thị 名danh 微vi 塵trần 。 如Như 來Lai 說thuyết 。 世thế 界giới 。 非phi 世thế 界giới 。 是thị 名danh 世thế 界giới 。

散tán 為vi 微vi 塵trần 。 合hợp 成thành 世thế 界giới 。 無vô 性tánh 故cố 非phi 。 假giả 名danh 則tắc 是thị 。

○# 則tắc 是thị 疏sớ/sơ 即tức 有hữu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 可khả 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 見kiến 如Như 來Lai 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 是thị 名danh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。

世thế 界giới 宅trạch 也dã 。 如Như 來Lai 主chủ 也dã 。 如Như 來Lai 出xuất 。 道đạo 王vương 三tam 千thiên 。 主chủ 宅trạch 皆giai 空không 。 其kỳ 誰thùy 說thuyết 法Pháp 乎hồ 。

○# 出xuất 下hạ 疑nghi 脫thoát 世thế 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 乃nãi 至chí 受thọ 持trì 。 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 其kỳ 福phước 甚thậm 多đa 。

身thân 命mạng 布bố 施thí 。 不bất 免miễn 有hữu 生sanh 。 弘hoằng 持trì 四tứ 句cú 。 累lũy/lụy/luy 滅diệt 道đạo 成thành 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 說thuyết 是thị 經Kinh 。 深thâm 解giải 義nghĩa 趣thú 。

飡xan 名danh 服phục 旨chỉ 。 妙diệu 悟ngộ 解giải 衿# 。

涕thế 淚lệ 悲bi 泣khấp 。

嗟ta 我ngã 晚vãn 悟ngộ 。 兼kiêm 悲bi 未vị 聞văn 。

而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 說thuyết 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 經Kinh 典điển 。 我ngã 從tùng 昔tích 來lai 。 所sở 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 。 未vị 曾tằng 得đắc 聞văn 。 如như 是thị 之chi 經Kinh 。

資tư 神thần 之chi 寶bảo 。 曠khoáng 代đại 難nan 聞văn 。 深thâm 慶khánh 自tự 幸hạnh 。 加gia 難nan 及cập 人nhân 。

○# 難nạn/nan 疑nghi 歎thán 字tự 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 生sanh 實thật 相tướng 。

聞văn 妙diệu 不bất 疑nghi 。 不bất 解giải 必tất 真chân 。

○# 不bất 解giải 不phủ 。 疑nghi 生sanh 字tự 。

當đương 知tri 是thị 人nhân 。 成thành 就tựu 第đệ 一nhất 。 希hy 有hữu 功công 德đức 。

解giải 生sanh 累lũy/lụy/luy 滅diệt 。 人nhân 德đức 之chi 高cao 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 實thật 相tướng 者giả 。 則tắc 是thị 非phi 相tướng 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 名danh 實thật 相tướng 。

虗hư 盡tận 實thật 忘vong 。 理lý 之chi 極cực 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 得đắc 聞văn 。 如như 是thị 經Kinh 典điển 。 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 不bất 足túc 為vi 難nan 。

遇ngộ 佛Phật 成thành 聖thánh 。 方phương 信tín 何hà 難nạn/nan 。

若nhược 當đương 來lai 世thế 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 其kỳ 有hữu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 是thị 人nhân 則tắc 為vi 。 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 。

道đạo 敗bại 時thời 信tín 。 此thử 最tối 可khả 稱xưng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 人nhân 無vô 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tương/tướng 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。

上thượng 士sĩ 虗hư 心tâm 。 故cố 為vi 希hy 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 相tướng 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 人nhân 相tướng 。 眾chúng 生sanh 相tướng 。 壽thọ 者giả 相tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。

有hữu 封phong 為vi 或hoặc 。 無vô 封phong 為vi 解giải 。 解giải 為vi 第đệ 一nhất 。 所sở 以dĩ 希hy 有hữu 也dã 。

○# 或hoặc 疑nghi 惑hoặc 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 則tắc 名danh 為vi 佛Phật 。

相tương/tướng 盡tận 解giải 極cực 。 則tắc 是thị 為vi 佛Phật 。 故cố 知tri 惑hoặc 見kiến 我ngã 人nhân 。 解giải 則tắc 無vô 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 如như 是thị 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 不bất 驚kinh 。 不bất 怖bố 。 不bất 畏úy 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 說thuyết 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 非phi 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 。

述thuật 成thành 須Tu 菩Bồ 提Đề 之chi 言ngôn 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 是thị 而nhi 非phi 虗hư 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

即tức 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 。 明minh 無vô 我ngã 人nhân 。 安an 耐nại 為vi 忍nhẫn 。 加gia 毀hủy 為vi 辱nhục 。 無vô 我ngã 人nhân 。 誰thùy 加gia 誰thùy 忍nhẫn 。 故cố 非phi 忍nhẫn 之chi 也dã 。

○# 無vô 上thượng 疏sớ/sơ 有hữu 既ký 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 我ngã 昔tích 。 為vị 歌Ca 利Lợi 王Vương 。 割cát 截tiệt 身thân 體thể 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 無vô 我ngã 相tướng 。 無vô 人nhân 相tướng 。 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。

何hà 故cố 忍nhẫn 即tức 非phi 忍nhẫn 耶da 。 即tức 引dẫn 忍nhẫn 事sự 以dĩ 為vi 證chứng 也dã 。 有hữu 人nhân 受thọ 割cát 。 可khả 名danh 為vi 忍nhẫn 。 既ký 無vô 我ngã 人nhân 。 割cát 忍nhẫn 何hà 生sanh 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 節tiết 節tiết 支chi 解giải 時thời 。 若nhược 有hữu 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tướng 。 眾chúng 生sanh 相tướng 。 壽thọ 者giả 相tướng 。 應ưng 生sanh 瞋sân 恨hận 。

何hà 故cố 爾nhĩ 時thời 無vô 我ngã 人nhân 相tướng 耶da 。 若nhược 有hữu 我ngã 人nhân 。 必tất 生sanh 忿phẫn 恚khuể 。 而nhi 能năng 怡di 然nhiên 。 無vô 我ngã 人nhân 明minh 矣hĩ 。

○# 怡di 疏sớ/sơ 恬điềm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 念niệm 過quá 去khứ 。 於ư 五ngũ 百bách 世thế 。 作tác 忍nhẫn 辱nhục 僊tiên 人nhân 。 於ư 爾nhĩ 所sở 世thế 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 無vô 人nhân 相tương/tướng 。 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。

事sự 理lý 非phi 虗hư 。 重trọng/trùng 引dẫn 益ích 明minh 。

是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

菩Bồ 提Đề 以dĩ 相tương/tướng 盡tận 為vi 極cực 。 故cố 宜nghi 以dĩ 忘vong 懷hoài 而nhi 期kỳ 心tâm 也dã 。

不bất 應ưng 住trụ 色sắc 生sanh 心tâm 。 不bất 應ưng 住trụ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 生sanh 心tâm 。

離ly 一nhất 切thiết 相tướng 者giả 。 不bất 住trụ 色sắc 聲thanh 等đẳng 也dã 。

應ưng 生sanh 無vô 所sở 住trụ 心tâm 。

無vô 相tướng 可khả 緣duyên 。 心tâm 何hà 所sở 住trụ 。

若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 。

住trụ 相tương/tướng 則tắc 心tâm 動động 。 故cố 非phi 住trụ 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 應ưng 住trụ 色sắc 布bố 施thí 。

還hoàn 舉cử 前tiền 宗tông 會hội 以dĩ 成thành 義nghĩa 。 政chánh 以dĩ 理lý 無vô 所sở 住trụ 。 故cố 應ưng 忘vong 心tâm 而nhi 布bố 施thí 也dã 。 施thí 不bất 住trụ 色sắc 。 無vô 財tài 物vật 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。

施thí 不bất 望vọng 報báo 。 利lợi 益ích 必tất 深thâm 。

如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。

諸chư 相tướng 皆giai 無vô 。 不bất 見kiến 施thí 者giả 。

又hựu 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 則tắc 非phi 眾chúng 生sanh 。

既ký 非phi 眾chúng 生sanh 。 受thọ 者giả 亦diệc 無vô 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 是thị 真chân 語ngữ 者giả 。 實thật 語ngữ 者giả 。 如như 語ngữ 者giả 。 不bất 誑cuống 語ngữ 者giả 。 不bất 異dị 語ngữ 者giả 。

真chân 不bất 偽ngụy 。 實thật 無vô 虗hư 。 如như 必tất 當đương 理lý 。 不bất 誑cuống 則tắc 非phi 忘vong 語ngữ 。 不bất 異dị 則tắc 始thỉ 終chung 恆hằng 一nhất 。 聖thánh 言ngôn 不bất 謬mậu 。 故cố 宜nghi 修tu 行hành 也dã 。

○# 忘vong 疏sớ/sơ 作tác 妄vọng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 所sở 得đắc 法Pháp 。 此thử 法pháp 無vô 實thật 無vô 虗hư 。

寄ký 實thật 以dĩ 非phi 虗hư 。 何hà 實thật 之chi 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 住trụ 於ư 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 如như 人nhân 入nhập 闇ám 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。

住trụ 相tương/tướng 非phi 曉hiểu 則tắc 實thật 若nhược 夜dạ 遊du 。

○# 實thật 疏sớ/sơ 作tác 冥minh 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 住trụ 法pháp 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 如như 人nhân 有hữu 目mục 。 日nhật 光quang 明minh 照chiếu 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。

無vô 或hoặc 三tam 事sự 。 則tắc 不bất 住trụ 相tương/tướng 也dã 。 慧tuệ 見kiến 為vi 目mục 。 理lý 鏡kính 為vi 日nhật 。 萬vạn 行hạnh 顯hiển 別biệt 。 為vi 種chủng 種chủng 色sắc 。

○# 鏡kính 疏sớ/sơ 作tác 境cảnh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 來lai 之chi 世thế 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 能năng 於ư 此thử 經Kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 則tắc 為vi 如Như 來Lai 。 以dĩ 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 悉tất 知tri 是thị 人nhân 。 悉tất 見kiến 是thị 人nhân 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。

如Như 來Lai 所sở 見kiến 。 理lý 周chu 非phi 謬mậu 。 明minh 勸khuyến 將tương 來lai 。 宜nghi 加gia 修tu 懃cần 也dã 。

○# 周chu 疏sớ/sơ 作tác 用dụng 。 修tu 懃cần 作tác 勤cần 修tu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 初sơ 日nhật 分phần/phân 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 中trung 日nhật 分phần/phân 復phục 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 後hậu 日nhật 分phần/phân 亦diệc 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 布bố 施thí 。 如như 是thị 無vô 量lượng 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 劫kiếp 。 以dĩ 身thân 布bố 施thí 。

分phần/phân 一nhất 日nhật 為vi 三tam 分phần/phân 。 故cố 言ngôn 初sơ 中trung 後hậu 分phần/phân 也dã 。 施thí 重trọng/trùng 又hựu 多đa 。 功công 德đức 彌di 曠khoáng 矣hĩ 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 聞văn 此thử 經Kinh 典điển 。 信tín 心tâm 不bất 逆nghịch 。 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 。

施thí 則tắc 有hữu 限hạn 。 信tín 心tâm 無vô 極cực 。

何hà 況huống 書thư 寫tả 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。

但đãn 言ngôn 已dĩ 信tín 。 況huống 復phục 持trì 弘hoằng 者giả 也dã 。

○# 已dĩ 疏sớ/sơ 作tác 以dĩ 。 持trì 弘hoằng 作tác 弘hoằng 持trì 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 是thị 經Kinh 有hữu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。

理lý 圓viên 道đạo 極cực 。 言ngôn 不bất 盡tận 美mỹ 。 提đề 宗tông 表biểu 實thật 。 約ước 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 物vật 莫mạc 能năng 測trắc 。 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 笇# 數số 不bất 姟cai 。 不bất 稱xưng 量lượng 也dã 。 蕩đãng 然nhiên 無vô 崖nhai 。 無vô 邊biên 也dã 。 取thủ 要yếu 言ngôn 之chi 。 備bị 此thử 三tam 句cú 。

○# 笇# 姟cai 疏sớ/sơ 作tác 筭# 該cai 。

如Như 來Lai 為vì 發phát 大Đại 乘Thừa 者giả 說thuyết 。 為vì 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 說thuyết 。

廣quảng 運vận 無vô 崖nhai 。 謂vị 之chi 大Đại 乘Thừa 。 三tam 乘thừa 之chi 勝thắng 。 謂vị 之chi 最tối 上thượng 。 自tự 非phi 其kỳ 人nhân 。 不bất 謬mậu 說thuyết 也dã 。

若nhược 有hữu 人nhân 能năng 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 是thị 人nhân 。 悉tất 見kiến 是thị 人nhân 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 邊biên 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。

人nhân 高cao 道đạo 曠khoáng 。 唯duy 佛Phật 見kiến 之chi 。

如như 是thị 人nhân 等đẳng 。 則tắc 為vi 荷hà 擔đảm 。 如Như 來Lai 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

千thiên 載tái 不bất 墜trụy 。 由do 於ư 人nhân 弘hoằng 。 住trụ 持trì 運vận 行hành 。 荷hà 擔đảm 義nghĩa 也dã 。

○# 住trụ 疏sớ/sơ 作tác 任nhậm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。 著trước 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 壽thọ 者giả 見kiến 。 則tắc 於ư 此thử 經Kinh 。 不bất 能năng 聽thính 受thọ 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。

何hà 故cố 人nhân 能năng 荷hà 擔đảm 耶da 。 心tâm 虗hư 解giải 曠khoáng 。 道đạo 軍quân 必tất 強cường/cưỡng 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 若nhược 有hữu 此thử 經Kinh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 當đương 知tri 此thử 處xứ 。 則tắc 為vi 是thị 塔tháp 。 皆giai 應ưng 恭cung 敬kính 。 作tác 禮lễ 圍vi 繞nhiễu 。 以dĩ 諸chư 華hoa 香hương 。 而nhi 散tán 其kỳ 處xứ 。

地địa 是thị 無vô 知tri 。 法pháp 處xứ 故cố 貴quý 。 道đạo 在tại 於ư 人nhân 。 而nhi 不bất 寧ninh 乎hồ 。

○# 寧ninh 疑nghi 尊tôn 字tự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 若nhược 為vị 人nhân 輕khinh 賤tiện 。 是thị 人nhân 先tiên 世thế 辠# 業nghiệp 。 應ưng 墮đọa 惡ác 道đạo 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 。 故cố 先tiên 世thế 辠# 業nghiệp 。 則tắc 為vi 消tiêu 滅diệt 。

罪tội 起khởi 由do 惑hoặc 。 福phước 生sanh 於ư 解giải 。 福phước 解giải 既ký 積tích 。 宿túc 殃ương 矣hĩ 。

○# 殃ương 下hạ 疏sớ/sơ 有hữu 滅diệt 字tự 。

當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

累lũy/lụy/luy 滅diệt 解giải 生sanh 。 菩Bồ 提Đề 可khả 登đăng 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 念niệm 過quá 去khứ 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 前tiền 。 得đắc 值trị 八bát 百bách 四tứ 千thiên 萬vạn 億ức 。 那na 由do 他tha 諸chư 佛Phật 。 悉tất 皆giai 供cúng 養dường 承thừa 事sự 。 無vô 空không 過quá 者giả 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 後hậu 末mạt 世thế 。 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 於ư 我ngã 所sở 供cúng 養dường 。 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 百bách 及cập 不bất 分phân 一nhất 。 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

心tâm 限hạn 則tắc 福phước 。 曠khoáng 則tắc 功công 多đa 。

○# 福phước 下hạ 疏sớ/sơ 有hữu 少thiểu 意ý 二nhị 字tự 。 功công 下hạ 亦diệc 有hữu 德đức 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 於ư 後hậu 末mạt 世thế 。 有hữu 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 我ngã 若nhược 具cụ 說thuyết 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 聞văn 。 心tâm 則tắc 狂cuồng 亂loạn 。 狐hồ 疑nghi 不bất 信tín 。

解giải 通thông 人nhân 曠khoáng 。 德đức 必tất 無vô 崖nhai 。 狂cuồng 亂loạn 不bất 信tín 。 足túc 以dĩ 明minh 道đạo 。

○# 足túc 上thượng 脫thoát 不bất 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

萬vạn 行hạnh 淵uyên 深thâm 。 義nghĩa 能năng 難nan 測trắc 。

○# 難nạn/nan 疏sớ/sơ 作tác 誰thùy 。

果quả 報báo 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

菩Bồ 提Đề 妙diệu 果Quả 。 豈khởi 有hữu 心tâm 之chi 所sở 議nghị 。 第đệ 二nhị 章chương 訖ngật 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 云vân 何hà 應ưng 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

此thử 第đệ 三tam 章chương 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 空không 也dã 。 夫phu 解giải 不bất 頓đốn 生sanh 。 教giáo 亦diệc 有hữu 漸tiệm 。 何hà 者giả 。 始thỉ 開khai 眾chúng 生sanh 空không 。 法pháp 空không 。 明minh 境cảnh 空không 也dã 。 次thứ 辯biện 般Bát 若Nhã 。 則tắc 非phi 即tức 慧tuệ 空không 也dã 。 此thử 下hạ 云vân 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 發phát 菩Bồ 提Đề 者giả 。 即tức 行hành 人nhân 空không 也dã 。 又hựu 更cánh 料liệu 辯biện 二nhị 行hành 始thỉ 終chung 之chi 義nghĩa 。 始thỉ 習tập 眾chúng 生sanh 空không 為vi 降hàng 伏phục 。 終chung 得đắc 法Pháp 空không 為vi 住trụ 。 然nhiên 此thử 二nhị 空không 。 十Thập 地Địa 未vị 窮cùng 。 唯duy 佛Phật 乃nãi 盡tận 。 是thị 為vi 十Thập 地Địa 通thông 有hữu 始thỉ 終chung 降giáng/hàng 住trụ 之chi 義nghĩa 。 故cố 眾chúng 生sanh 空không 。 以dĩ 有hữu 自tự 降giáng/hàng 住trụ 。 法pháp 空không 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 為vi 初Sơ 地Địa 之chi 住trụ 。 則tắc 是thị 二nhị 地địa 之chi 降giáng/hàng 。 降giáng/hàng 亦diệc 住trụ 也dã 。 住trụ 亦diệc 降giáng/hàng 也dã 。 重trùng 問vấn 之chi 旨chỉ 。 義nghĩa 兼kiêm 於ư 此thử 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 舉cử 二nhị 行hành 為vi 兩lưỡng 問vấn 。 混hỗn 一nhất 空không 而nhi 併tinh 答đáp 。 一nhất 空không 始thỉ 終chung 。 降giáng/hàng 住trụ 備bị 矣hĩ 。 事sự 以dĩ 逍tiêu 遙diêu 而nhi 非phi 重trọng/trùng 出xuất 。 雖tuy 幽u 開khai 難nạn/nan 啟khải 。 善thiện 拂phất 易dị 開khai 。 豈khởi 敢cảm 獨độc 悟ngộ 。 實thật 希hy 共cộng 曉hiểu 。

○# 則tắc 非phi 二nhị 字tự 疑nghi 衍diễn 。 有hữu 自tự 疑nghi 寫tả 倒đảo 。 幽u 開khai 疑nghi 幽u 關quan 。 啟khải 疑nghi 啟khải 字tự 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 當đương 生sanh 如như 是thị 心tâm 。 我ngã 應ưng 滅diệt 度độ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 已dĩ 。 而nhi 無vô 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 。 實thật 滅diệt 度độ 者giả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 我ngã 相tướng 。 人nhân 相tướng 。 眾chúng 生sanh 相tướng 。 壽thọ 者giả 相tướng 。 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 。

何hà 故cố 無vô 滅diệt 者giả 。 以dĩ 失thất 明minh 。 得đắc 理lý 可khả 知tri 矣hĩ 。 見kiến 我ngã 則tắc 非phi 。 忘vong 我ngã 為vi 是thị 。 既ký 無vô 我ngã 人nhân 。 豈khởi 得đắc 有hữu 滅diệt 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。

所sở 以dĩ 有hữu 我ngã 相tương/tướng 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 者giả 何hà 。 我ngã 法pháp 則tắc 我ngã 能năng 發phát 心tâm 。 無vô 發phát 心tâm 者giả 。 故cố 知tri 無vô 我ngã 。 計kế 我ngã 為vi 或hoặc 。 故cố 非phi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 無vô 發phát 心tâm 者giả 。 即tức 行hành 人nhân 空không 也dã 。

○# 或hoặc 疏sớ/sơ 作tác 惑hoặc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 有hữu 法Pháp 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不phủ 。

即tức 引dẫn 自tự 得đắc 記ký 之chi 解giải 。 以dĩ 證chứng 今kim 記ký 。

○# 自tự 下hạ 疏sớ/sơ 有hữu 昔tích 字tự 。 今kim 記ký 作tác 前tiền 說thuyết 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 佛Phật 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 無vô 有hữu 法Pháp 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

聖thánh 心tâm 難nan 測trắc 。 義nghĩa 推thôi 可khả 圖đồ 。 得đắc 記ký 由do 於ư 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 之chi 中trung 。 則tắc 無vô 所sở 得đắc 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 如Như 來Lai 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 法Pháp 如Như 來Lai 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 則tắc 不bất 與dữ 我ngã 授thọ 記ký 。 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。

若nhược 見kiến 有hữu 法pháp 。 則tắc 乖quai 菩Bồ 提Đề 。 何hà 容dung 得đắc 記ký 。

以dĩ 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 與dữ 我ngã 授thọ 記ký 。 作tác 是thị 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。

無vô 法pháp 則tắc 會hội 理lý 。 會hội 理lý 則tắc 向hướng 極cực 。 故cố 得đắc 記ký 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 如như 義nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 無vô 法pháp 便tiện 得đắc 記ký 耶da 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 。 理lý 無vô 乖quai 異dị 。 謂vị 之chi 為vi 如như 。 會hội 如như 解giải 極cực 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 有hữu 相tương/tướng 則tắc 違vi 。 無vô 相tướng 則tắc 順thuận 。 順thuận 必tất 之chi 極cực 。 故cố 宜nghi 得đắc 記ký 之chi 也dã 。

若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。 如Như 來Lai 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 說thuyết 有hữu 如Như 來Lai 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 俗tục 聞văn 人nhân 語ngữ 。 非phi 理lý 中trung 言ngôn 也dã 。

○# 聞văn 疏sớ/sơ 作tác 間gian 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 人nhân 也dã 。 菩Bồ 提Đề 道Đạo 也dã 。 既ký 無vô 人nhân 法pháp 。 誰thùy 得đắc 菩Bồ 提Đề 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 所sở 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 是thị 中trung 無vô 實thật 無vô 虗hư 。

向hướng 來lai 辯biện 有hữu 得đắc 為vi 非phi 。 無vô 得đắc 為vi 是thị 。 寄ký 是thị 以dĩ 明minh 非phi 。 非phi 謂vị 有hữu 是thị 。 尋tầm 言ngôn 著trước 是thị 。 故cố 復phục 遣khiển 之chi 。 是thị 非phi 既ký 盡tận 。 則tắc 會hội 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 之chi 中trung 。 不bất 見kiến 是thị 非phi 。 非phi 實thật 則tắc 無vô 是thị 。 非phi 虗hư 無vô 非phi 也dã 。

是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。

凡phàm 夫phu 以dĩ 違vi 一nhất 切thiết 法pháp 理lý 為vi 耶da 。 聖thánh 人nhân 以dĩ 順thuận 一nhất 切thiết 法pháp 理lý 為vi 正chánh 。 正chánh 則tắc 覺giác 悟ngộ 。 故cố 皆giai 佛Phật 法Pháp 者giả 矣hĩ 。

○# 耶da 疏sớ/sơ 邪tà 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 即tức 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 。

一nhất 切thiết 法pháp 以dĩ 何hà 為vi 理lý 。 而nhi 言ngôn 皆giai 佛Phật 法Pháp 耶da 。 諸chư 法pháp 緣duyên 假giả 。 自tự 性tánh 皆giai 無vô 。 如như 假giả 會hội 而nhi 解giải 者giả 。 名danh 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 理lý 。 為vi 悟ngộ 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。

○# 如như 假giả 二nhị 字tự 疑nghi 剩thặng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 人nhân 身thân 長trường 大đại 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 說thuyết 人nhân 身thân 長trường 大đại 。 則tắc 為vi 非phi 大đại 身thân 。 是thị 名danh 大đại 身thân 。

旨chỉ 舉cử 人nhân 身thân 。 類loại 上thượng 諸chư 法pháp 。 緣duyên 假giả 故cố 長trường/trưởng 大đại 。 無vô 性tánh 則tắc 非phi 身thân 。 即tức 又hựu 況huống 下hạ 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 眾chúng 生sanh 。 如như 身thân 假giả 名danh 。 則tắc 可khả 度độ 。 無vô 自tự 性tánh 。 故cố 無vô 滅diệt 者giả 。 若nhược 見kiến 實thật 眾chúng 生sanh 。 而nhi 欲dục 化hóa 者giả 。 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 者giả 矣hĩ 。

○# 旨chỉ 疏sớ/sơ 作tác 直trực 。 即tức 字tự 疑nghi 衍diễn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 當đương 滅diệt 度độ 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 則tắc 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

合hợp 譬thí 也dã 。 無vô 眾chúng 生sanh 。 而nhi 橫hoạnh/hoành 見kiến 眾chúng 生sanh 。 猶do 無vô 身thân 而nhi 見kiến 身thân 耳nhĩ 。 見kiến 則tắc 乖quai 道đạo 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 者giả 也dã 。

○# 無vô 眾chúng 生sanh 上thượng 疏sớ/sơ 有hữu 元nguyên 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 有hữu 法pháp 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

菩Bồ 薩Tát 自tự 無vô 。 何hà 有hữu 眾chúng 生sanh 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 無vô 人nhân 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 。

收thu 結kết 上thượng 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 都đô 無vô 我ngã 人nhân 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 當đương 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 是thị 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

虗hư 矜căng 進tiến 道đạo 。 嚴nghiêm 土thổ/độ 濟tế 物vật 。 濟tế 物vật 之chi 行hành 。 方phương 便tiện 慧tuệ 也dã 。 解giải 空không 無vô 相tướng 。 謂vị 之chi 為vi 慧tuệ 。 緣duyên 假giả 不bất 著trước 。 謂vị 之chi 方phương 便tiện 。 若nhược 言ngôn 我ngã 能năng 。 莊trang 嚴nghiêm 國quốc 土thổ 。 眾chúng 生sanh 可khả 化hóa 。 見kiến 惑hoặc 違vi 道đạo 。 何hà 名danh 菩Bồ 薩Tát 之chi 耳nhĩ 。

○# 衿# 疏sớ/sơ 作tác 襟khâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 者giả 。 即tức 非phi 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 。

無vô 存tồn 於ư 化hóa 而nhi 土thổ/độ 自tự 嚴nghiêm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 通thông 達đạt 。 無vô 我ngã 法pháp 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 名danh 。 真chân 是thị 菩Bồ 薩Tát 。

解giải 通thông 非phi 偽ngụy 。 真chân 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

○# 解giải 通thông 疏sớ/sơ 作tác 通thông 達đạt 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 肉nhục 眼nhãn 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 有hữu 肉nhục 眼nhãn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 天thiên 眼nhãn 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 有hữu 天thiên 眼nhãn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 法Pháp 眼nhãn 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 有hữu 法Pháp 眼nhãn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 有hữu 佛Phật 眼nhãn 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 有hữu 佛Phật 眼nhãn 。

相tương/tướng 盡tận 照chiếu 極cực 。 五ngũ 眼nhãn 淨tịnh 矣hĩ 。 道đạo 成thành 由do 乎hồ 行hành 立lập 。 淨tịnh 國quốc 本bổn 於ư 化hóa 物vật 。 國quốc 淨tịnh 則tắc 化hóa 周chu 。 五ngũ 眼nhãn 必tất 。 道đạo 極cực 化hóa 周chu 。 本bổn 願nguyện 備bị 矣hĩ 。 如Như 來Lai 一nhất 念niệm 照chiếu 達đạt 三tam 世thế 。 何hà 用dụng 五ngũ 眼nhãn 之chi 異dị 乎hồ 。 於ư 化hóa 境cảnh 別biệt 為vi 立lập 耳nhĩ 。

○# 眼nhãn 必tất 下hạ 恐khủng 脫thoát 淨tịnh 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 。 佛Phật 說thuyết 是thị 沙sa 不phủ 。 如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 說thuyết 是thị 沙sa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如như 一nhất 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 。 有hữu 如như 是thị 沙sa 等đẳng 恆Hằng 河Hà 。 是thị 諸chư 恆Hằng 河Hà 。 所sở 有hữu 沙sa 數số 。 佛Phật 世thế 界giới 如như 是thị 。 寧ninh 為vi 多đa 不phủ 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

爾nhĩ 所sở 國quốc 土độ 中trung 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 若nhược 干can 種chủng 心tâm 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。

五ngũ 眼nhãn 照chiếu 極cực 。 理lý 無vô 不bất 周chu 。 略lược 舉cử 色sắc 心tâm 。 於ư 境cảnh 盡tận 矣hĩ 。 心tâm 從tùng 緣duyên 起khởi 。 識thức 了liễu 多đa 端đoan 。 故cố 若nhược 干can 種chủng 也dã 。

○# 於ư 疏sớ/sơ 作tác 收thu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 諸chư 心tâm 。 皆giai 為vi 非phi 心tâm 。 是thị 名danh 為vi 心tâm 。

言ngôn 必tất 當đương 理lý 。 故cố 解giải 無vô 不bất 周chu 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 現hiện 在tại 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。

所sở 以dĩ 說thuyết 非phi 心tâm 名danh 心tâm 者giả 何hà 。 以dĩ 三tam 世thế 心tâm 無vô 性tánh 可khả 得đắc 。 故cố 可khả 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 若nhược 有hữu 人nhân 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 七thất 寶bảo 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 是thị 人nhân 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 人nhân 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 得đắc 福phước 甚thậm 多đa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 福phước 德đức 有hữu 實thật 。 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 得đắc 福phước 德đức 多đa 。 以dĩ 福phước 德đức 無vô 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 得đắc 福phước 德đức 多đa 。

金kim 玉ngọc 無vô 性tánh 。 故cố 可khả 積tích 滿mãn 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 福phước 德đức 無vô 實thật 。 則tắc 可khả 曠khoáng 施thí 而nhi 多đa 。 心tâm 之chi 無vô 性tánh 。 惑hoặc 滅diệt 解giải 生sanh 矣hĩ 。

○# 大Đại 千Thiên 二nhị 字tự 疏sớ/sơ 無vô 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 佛Phật 可khả 以dĩ 具cụ 足túc 色sắc 身thân 見kiến 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 不bất 應ưng 。 以dĩ 具cụ 足túc 色sắc 身thân 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 具cụ 足túc 色sắc 身thân 。 即tức 非phi 具cụ 足túc 色sắc 身thân 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 色sắc 身thân 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 如Như 來Lai 可khả 以dĩ 具cụ 足túc 諸chư 相tướng 見kiến 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 不bất 應ưng 。 以dĩ 具cụ 足túc 諸chư 相tướng 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 諸chư 相tướng 具cụ 足túc 。 即tức 非phi 具cụ 足túc 。 是thị 名danh 諸chư 相tướng 具cụ 足túc 。

慧tuệ 為vi 萬vạn 善thiện 之chi 主chủ 。 施thí 為vi 眾chúng 行hành 之chi 首thủ 。 因nhân 備bị 道đạo 成thành 。 理lý 之chi 必tất 然nhiên 。 總tổng 為vi 丈trượng 六lục 金kim 容dung 。 別biệt 則tắc 眾chúng 相tướng 之chi 姿tư 。 妙diệu 集tập 非phi 有hữu 。 故cố 身thân 感cảm 構# 隨tùy 現hiện 則tắc 為vi 相tương/tướng 。 豈khởi 可khả 一nhất 方phương 而nhi 盡tận 極cực 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 勿vật 謂vị 如Như 來Lai 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。

道đạo 成thành 應ưng 出xuất 。 說thuyết 法Pháp 化hóa 人nhân 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 言ngôn 。 如Như 來Lai 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 即tức 為vi 謗báng 佛Phật 。 不bất 能năng 解giải 我ngã 所sở 說thuyết 故cố 。

謬mậu 傳truyền 毀hủy 聖thánh 。 名danh 為vi 謗báng 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。

教giáo 傳truyền 者giả 。 說thuyết 法Pháp 之chi 意ý 也dã 。 向hướng 言ngôn 無vô 說thuyết 。 非phi 杜đỗ 嘿mặc 而nhi 不bất 語ngữ 也dã 。 但đãn 無vô 存tồn 而nhi 說thuyết 。 則tắc 說thuyết 滿mãn 天thiên 下hạ 。 無vô 乖quai 法pháp 理lý 之chi 過quá 矣hĩ 。

爾nhĩ 時thời 慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 頗phả 有hữu 眾chúng 生sanh 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 聞văn 說thuyết 是thị 法Pháp 。 生sanh 信tín 心tâm 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 彼bỉ 非phi 眾chúng 生sanh 。 非phi 不bất 眾chúng 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 眾chúng 生sanh 眾chúng 生sanh 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 。

○# 此thử 六lục 十thập 二nhị 字tự 。 肇triệu 本bổn 無vô 之chi 。 天thiên 台thai 疏sớ/sơ 亦diệc 無vô 科khoa 判phán 。 然nhiên 諸chư 本bổn 皆giai 有hữu 此thử 文văn 。 故cố 且thả 存tồn 之chi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 為vi 無vô 所sở 得đắc 耶da 。

佛Phật 。 人nhân 也dã 。 菩Bồ 提Đề 。 道đạo 也dã 。 佛Phật 得đắc 道Đạo 。 故cố 說thuyết 示thị 人nhân 。 而nhi 言ngôn 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 未vị 審thẩm 佛Phật 得đắc 道Đạo 不phủ 也dã 。

○# 示thị 上thượng 疏sớ/sơ 有hữu 以dĩ 字tự 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

相tương/tướng 盡tận 虗hư 通thông 。 謂vị 之chi 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 。 有hữu 何hà 可khả 得đắc 。 寂tịch 滅diệt 無vô 得đắc 。 道đạo 之chi 至chí 也dã 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 法Pháp 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 高cao 下hạ 。 是thị 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

結kết 成thành 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 也dã 。 人nhân 無vô 貴quý 賤tiện 。 法pháp 無vô 好hảo 醜xú 。 蕩đãng 然nhiên 平bình 等đẳng 。 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 也dã 。

以dĩ 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 。 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 則tắc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

夫phu 形hình 端đoan 故cố 影ảnh 直trực 。 聲thanh 和hòa 則tắc 嚮hướng 順thuận 。 忘vong 我ngã 人nhân 而nhi 修tu 因nhân 。 必tất 尅khắc 無vô 相tướng 之chi 菩Bồ 提Đề 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 言ngôn 善thiện 法Pháp 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 即tức 非phi 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 善thiện 法Pháp 。

人nhân 既ký 不bất 有hữu 。 善thiện 何hà 得đắc 實thật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 所sở 有hữu 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 如như 是thị 等đẳng 七thất 寶bảo 聚tụ 。 有hữu 人nhân 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 若nhược 人nhân 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 於ư 前tiền 福phước 德đức 。 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

聚tụ 寶bảo 有hữu 盡tận 。 妙diệu 解giải 無vô 窮cùng 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 汝nhữ 等đẳng 勿vật 謂vị 。 如Như 來Lai 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 度độ 眾chúng 生sanh 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。

菩Bồ 提Đề 以dĩ 無vô 得đắc 為vi 果quả 。 教giáo 以dĩ 忘vong 言ngôn 而nhi 說thuyết 。

時thời 聽thính 唯duy 疑nghi 。 理lý 未vị 悟ngộ 心tâm 。 故cố 呵ha 之chi 。 勿vật 謂vị 如Như 來Lai 。 見kiến 眾chúng 生sanh 作tác 念niệm 。 而nhi 欲dục 化hóa 之chi 耳nhĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 實thật 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 度độ 者giả 。

何hà 故cố 勿vật 謂vị 作tác 念niệm 耶da 。 以dĩ 如Như 來Lai 不bất 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 也dã 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 度độ 者giả 。 如Như 來Lai 則tắc 有hữu 我ngã 。 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。

若nhược 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 則tắc 為vi 我ngã 見kiến 。 何hà 謂vị 如Như 來Lai 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 說thuyết 。 有hữu 我ngã 者giả 。 則tắc 非phi 有hữu 我ngã 。

但đãn 說thuyết 假giả 名danh 我ngã 耳nhĩ 。 非phi 實thật 我ngã 也dã 。

而nhi 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 以dĩ 為vi 有hữu 我ngã 。

聞văn 說thuyết 假giả 名danh 。 不bất 達đạt 言ngôn 旨chỉ 。 以dĩ 為vi 實thật 我ngã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 凡phàm 夫phu 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 則tắc 非phi 凡phàm 夫phu 。

凡phàm 夫phu 不bất 實thật 。 故cố 可khả 化hóa 而nhi 成thành 聖thánh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 可khả 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 觀quán 如Như 來Lai 不phủ 。

疑nghi 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 是thị 有hữu 。 可khả 化hóa 而nhi 成thành 聖thánh 。 法Pháp 身thân 不bất 無vô 。 可khả 以dĩ 妙diệu 相tướng 而nhi 期kỳ 。 故cố 問vấn 之chi 云vân 爾nhĩ 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 如như 是thị 。 如như 是thị 。 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 觀quán 如Như 來Lai 。

聽thính 者giả 實thật 爾nhĩ 。 用dụng 三tam 十thập 二nhị 相tướng 是thị 如Như 來Lai 。 而nhi 觀quán 求cầu 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 觀quán 如Như 來Lai 者giả 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 則tắc 是thị 如Như 來Lai 。

即tức 以dĩ 近cận 事sự 質chất 之chi 。 令linh 其kỳ 自tự 解giải 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 不bất 應ưng 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 觀quán 如Như 來Lai 。

時thời 情tình 謂vị 然nhiên 。 我ngã 解giải 不bất 爾nhĩ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 若nhược 以dĩ 色sắc 見kiến 我ngã 。 以dĩ 音âm 聲thanh 求cầu 我ngã 。 是thị 人nhân 行hành 邪tà 道đạo 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 。

金kim 容dung 煥hoán 眼nhãn 而nhi 非phi 形hình 。 八bát 音âm 盈doanh 耳nhĩ 而nhi 非phi 聲thanh 。 偏thiên 謬mậu 為vi 邪tà 。 愚ngu 隔cách 不bất 見kiến 也dã 。

○# 金kim 容dung 疏sớ/sơ 作tác 五ngũ 色sắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 具cụ 足túc 相tướng 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 具cụ 足túc 相tướng 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

不bất 偏thiên 在tại 色sắc 聲thanh 。 故cố 向hướng 言ngôn 非phi 。 非phi 不bất 身thân 相tướng 。 故cố 復phục 言ngôn 是thị 之chi 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 說thuyết 諸chư 法pháp 斷đoạn 滅diệt 。 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 於ư 法pháp 不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 相tướng 。

相tương/tướng 盡tận 寂tịch 滅diệt 故cố 不bất 有hữu 。 道đạo 王vương 十thập 方phương 非phi 謂vị 無vô 。 應ưng 畢tất 而nhi 謝tạ 則tắc 不bất 常thường 。 滅diệt 至chí 隨tùy 現hiện 故cố 不bất 斷đoạn 。 體thể 令linh 中trung 軌quỹ 物vật 之chi 拭thức 也dã 。 而nhi 限hạn 之chi 一nhất 方phương 。 豈khởi 不bất 謬mậu 。

○# 滅diệt 至chí 疏sớ/sơ 作tác 感cảm 至chí 。 令linh 中trung 作tác 合hợp 中trung 道đạo 三tam 字tự 。 拭thức 作tác 式thức 。 謬mậu 下hạ 有hữu 哉tai 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 滿mãn 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 七thất 寶bảo 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 得đắc 成thành 於ư 忍nhẫn 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 受thọ 福phước 德đức 故cố 。

忘vong 我ngã 則tắc 忍nhẫn 成thành 。 超siêu 出xuất 故cố 勝thắng 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 受thọ 福phước 德đức 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 作tác 福phước 德đức 。 不bất 應ưng 貪tham 著trước 。 是thị 故cố 說thuyết 不bất 受thọ 福phước 德đức 。

期kỳ 報báo 鍾chung 已dĩ 名danh 貪tham 著trước 。 無vô 存tồn 我ngã 人nhân 。 取thủ 染nhiễm 何hà 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 如Như 來Lai 。 若nhược 來lai 。 若nhược 去khứ 。 若nhược 坐tọa 。 若nhược 臥ngọa 。 是thị 人nhân 不bất 解giải 。 我ngã 所sở 說thuyết 義nghĩa 。

一nhất 時thời 般Bát 若Nhã 。 文văn 理lý 粗thô 周chu 。 然nhiên 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 。 事sự 分phần/phân 言ngôn 散tán 。 故cố 更cánh 略lược 始thỉ 結kết 終chung 。 領lãnh 會hội 大đại 宗tông 也dã 。 如Như 來Lai 道đạo 蔭ấm 之chi 主chủ 。 世thế 界giới 權quyền 之chi 宅trạch 。 眾chúng 生sanh 慈từ 育dục 之chi 子tử 。 舉cử 此thử 三tam 事sự 。 大đại 旨chỉ 彰chương 矣hĩ 。 若nhược 計kế 有hữu 實thật 人nhân 。 履lý 行hành 而nhi 至chí 為vi 來lai 。 運vận 盡tận 之chi 滅diệt 故cố 去khứ 。 處xử 現hiện 優ưu 化hóa 則tắc 坐tọa 臥ngọa 。 此thử 但đãn 都đô 形hình 滯trệ 迹tích 。 不bất 及cập 道đạo 也dã 。

○# 權quyền 字tự 下hạ 疏sớ/sơ 有hữu 應ưng 字tự 。 都đô 疑nghi 覩đổ 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 者giả 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。

何hà 故cố 見kiến 去khứ 來lai 坐tọa 臥ngọa 不bất 解giải 義nghĩa 耶da 。 解giải 極cực 會hội 如như 。 體thể 無vô 方phương 所sở 。 緣duyên 至chí 物vật 見kiến 。 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 感cảm 畢tất 為vi 隱ẩn 。 亦diệc 何hà 所sở 去khứ 。 而nhi 云vân 來lai 去khứ 。 亦diệc 不bất 乖quai 乎hồ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 碎toái 為vi 微vi 塵trần 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 微vi 塵trần 眾chúng 。 寧ninh 為vi 多đa 不phủ 。 甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 是thị 微vi 塵trần 眾chúng 實thật 有hữu 者giả 。 佛Phật 則tắc 不bất 說thuyết 。 是thị 微vi 塵trần 眾chúng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 說thuyết 微vi 塵trần 眾chúng 。 則tắc 非phi 微vi 塵trần 眾chúng 。 是thị 名danh 微vi 塵trần 眾chúng 。

世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 則tắc 非phi 世thế 界giới 。 是thị 名danh 世thế 界giới 。

微vi 塵trần 非phi 實thật 。 故cố 可khả 碎toái 而nhi 為vi 多đa 。 世thế 界giới 非phi 有hữu 。 則tắc 可khả 假giả 借tá 而nhi 成thành 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 世thế 界giới 實thật 有hữu 者giả 。 則tắc 是thị 一nhất 合hợp 相tướng 。

何hà 故cố 非phi 世thế 界giới 名danh 世thế 界giới 耶da 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 應ưng 一nhất 性tánh 合hợp 而nhi 不bất 可khả 分phần/phân 也dã 。

如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 則tắc 非phi 一nhất 合hợp 相tướng 。 是thị 名danh 一nhất 合hợp 相tướng 。

假giả 眾chúng 為vi 一nhất 。 無vô 合hợp 可khả 得đắc 耳nhĩ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 合hợp 相tướng 者giả 。 則tắc 是thị 不bất 可khả 說thuyết 。

假giả 名danh 無vô 體thể 。 不bất 可khả 定định 說thuyết 。

但đãn 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 貪tham 著trước 其kỳ 事sự 。

癡si 惑hoặc 則tắc 凡phàm 夫phu 。 貪tham 著trước 故cố 計kế 實thật 。

○# 癡si 疏sớ/sơ 作tác 疑nghi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 人nhân 言ngôn 。 佛Phật 說thuyết 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 眾chúng 生sanh 見kiến 壽thọ 者giả 見kiến 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 解giải 我ngã 。 所sở 說thuyết 義nghĩa 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 人nhân 不bất 解giải 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 義nghĩa 。

此thử 辯biện 無vô 實thật 眾chúng 生sanh 可khả 化hóa 。 如Như 來Lai 但đãn 稱xưng 諸chư 見kiến 為vi 邪tà 。 不bất 言ngôn 見kiến 體thể 是thị 實thật 。 若nhược 人nhân 報báo 言ngôn 佛Phật 說thuyết 諸chư 見kiến 是thị 實thật 者giả 。 謬mậu 取thủ 佛Phật 意ý 。 非phi 謂vị 解giải 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 壽thọ 者giả 見kiến 。 即tức 非phi 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 壽thọ 者giả 見kiến 。 是thị 名danh 我ngã 見kiến 。 人nhân 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 壽thọ 者giả 見kiến 。

諸chư 見kiến 非phi 實thật 。 可khả 改cải 為vi 正chánh 。 眾chúng 生sanh 虗hư 假giả 。 凡phàm 至chí 聖thánh 也dã 。

○# 凡phàm 上thượng 疏sớ/sơ 有hữu 從tùng 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 如như 是thị 見kiến 。

始thỉ 終chung 既ký 畢tất 。 故cố 旨chỉ 宗tông 以dĩ 勸khuyến 人nhân 也dã 。 凡phàm 欲dục 發phát 心tâm 成thành 佛Phật 。 淨tịnh 國quốc 土độ 。 化hóa 眾chúng 生sanh 。 當đương 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 理lý 而nhi 生sanh 知tri 見kiến 之chi 也dã 。

○# 旨chỉ 疏sớ/sơ 作tác 指chỉ 。

如như 是thị 信tín 解giải 。

理lý 深thâm 未vị 明minh 。 政chánh 應ưng 推thôi 信tín 為vi 解giải 。

不bất 生sanh 法pháp 相tướng 。

但đãn 是thị 虗hư 假giả 。 非phi 實thật 法pháp 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 言ngôn 法pháp 相tướng 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 即tức 非phi 法pháp 相tướng 。 是thị 名danh 法pháp 相tướng 。

窮cùng 理lý 盡tận 明minh 。 其kỳ 唯duy 如Như 來Lai 。 說thuyết 言ngôn 非phi 實thật 。 故cố 應ưng 從tùng 信tín 矣hĩ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 人nhân 以dĩ 滿mãn 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 世thế 界giới 七thất 寶bảo 。 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 持trì 於ư 此thử 經Kinh 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 偈kệ 等đẳng 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 其kỳ 福phước 勝thắng 彼bỉ 。

七thất 寶bảo 有hữu 竭kiệt 。 四tứ 句cú 無vô 窮cùng 。

云vân 何hà 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 如như 如như 不bất 動động 。

末mạt 示thị 弘hoằng 宣tuyên 之chi 義nghĩa 也dã 。 夫phu 道đạo 不bất 正chánh 。 不bất 足túc 授thọ 人nhân 。 中trung 心tâm 疑nghi 者giả 其kỳ 辭từ 枝chi 。 說thuyết 當đương 於ư 如như 。 故cố 言ngôn 如như 如như 。 始thỉ 終chung 不bất 易dị 。 不bất 可khả 動động 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 夢mộng 幻huyễn 泡bào 影ảnh 。 如như 露lộ 亦diệc 如như 電điện 。 應ưng 作tác 如như 是thị 觀quán 。

浮phù 偽ngụy 不bất 實thật 。 理lý 之chi 皆giai 空không 。 空không 無vô 異dị 易dị 。 故cố 如như 如như 不bất 動động 也dã 。

佛Phật 說thuyết 是thị 經Kinh 已dĩ 。 長Trưởng 老lão 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。

道đạo 蘊uẩn 聖thánh 心tâm 。 待đãi 孚phu 則tắc 彰chương 。 宿túc 感cảm 冥minh 構# 。 不bất 謀mưu 而nhi 集tập 。 同đồng 聽thính 齊tề 悟ngộ 。 法pháp 憙hí 蕩đãng 心tâm 。 服phục 翫ngoạn 遵tuân 拭thức 。 永vĩnh 崇sùng 不bất 朽hủ 也dã 。

○# 喜hỷ 疏sớ/sơ 作tác 喜hỷ 拭thức 作tác 式thức 。

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 注chú (# 終chung )#