金Kim 剛Cang 錍Bề 論Luận 私Tư 記Ký
Quyển 0002
唐Đường 明Minh 曠Khoáng 記Ký 日Nhật 本Bổn 辯Biện 才Tài 會Hội

金Kim 剛Cang 錍Bề 論Luận 私Tư 記Ký 會Hội 本Bổn 卷quyển 下hạ

唐đường 。 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 。 荊kinh 谿khê 大đại 師sư 。 撰soạn 。

門môn 人nhân 。 明minh 曠khoáng 法Pháp 師sư 。 記ký 。

日nhật 域vực 張trương 府phủ 。 釋thích 。 辯biện 才tài 。 會hội 。

○# 次thứ 解giải 一nhất 疑nghi 三tam 二nhị 初sơ 問vấn 二nhị 初sơ 結kết 前tiền 。

客khách 曰viết 仁nhân 善thiện 分phân 別biệt 實thật 壞hoại 重trọng/trùng 疑nghi 信tín 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 正chánh 因nhân 性tánh 。

重trọng/trùng 疑nghi 者giả 重trọng/trùng 字tự 平bình 聲thanh 疑nghi 理lý 疑nghi 教giáo 竝tịnh 決quyết 故cố 云vân 也dã 。

○# 次thứ 生sanh 後hậu 。

而nhi 云vân 正chánh 中trung 三tam 因nhân 種chủng 徧biến 修tu 徧biến 果quả 徧biến 又hựu 云vân 一nhất 塵trần 一nhất 心tâm 即tức 一nhất 切thiết 生sanh 佛Phật 之chi 心tâm 性tánh 情tình 猶do 未vị 決quyết 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 通thông 所sở 迷mê 之chi 意ý 。

余dư 曰viết 良lương 由do 自tự 昔tích 不bất 善thiện 徧biến 攬lãm 因nhân 果quả 自tự 他tha 依y 正chánh 觀quán 於ư 己kỷ 心tâm 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 亦diệc 由do 不bất 閑nhàn 諸chư 教giáo 大đại 旨chỉ 不bất 曉hiểu 佛Phật 說thuyết 果quả 德đức 之chi 意ý 不bất 達đạt 佛Phật 現hiện 互hỗ 融dung 之chi 由do 。

良lương 由do 昔tích 觀quán 不bất 攬lãm 十thập 如như 因nhân 果quả 不bất 攬lãm 自tự 他tha 十thập 界giới 不bất 攬lãm 依y 報báo 正chánh 報báo 入nhập 一nhất 念niệm 心tâm 已dĩ 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 故cố 云vân 不bất 善thiện 等đẳng 又hựu 為vi 暗ám 諸chư 教giáo 大đại 意ý 歸quy 會hội 妙diệu 理lý 故cố 云vân 亦diệc 由do 等đẳng 又hựu 緣duyên 迷mê 於ư 佛Phật 說thuyết 果quả 德đức 之chi 性tánh 令linh 生sanh 修tu 習tập 故cố 云vân 不bất 曉hiểu 等đẳng 又hựu 由do 不bất 曉hiểu 佛Phật 現hiện 神thần 變biến 互hỗ 融dung 無vô 礙ngại 由do 因nhân 觀quán 具cụ 無vô 非phi 一nhất 心tâm 故cố 云vân 不bất 達đạt 等đẳng 。

○# 次thứ 引dẫn 問vấn 曉hiểu 迷mê 四tứ 初sơ 敘tự 問vấn 意ý 。

余dư 欲dục 開khai 導đạo 子tử 之chi 情tình 懷hoài 更cánh 以dĩ 四tứ 十thập 六lục 問vấn 而nhi 問vấn 於ư 子tử 子tử 若nhược 能năng 曉hiểu 余dư 之chi 一nhất 問vấn 則tắc 眾chúng 滯trệ 自tự 消tiêu 法Pháp 界Giới 融dung 通thông 釋thích 然nhiên 大đại 觀quán 洞đỗng 見kiến 法Pháp 界Giới 生sanh 佛Phật 依y 正chánh 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 一nhất 塵trần 不bất 虧khuy 。

○# 次thứ 正chánh 列liệt 問vấn 。

△# 二nhị 初sơ 攻công 解giải 八bát 初sơ 佛Phật 性tánh 五ngũ 問vấn 。

問vấn 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 從tùng 因nhân 從tùng 果quả 從tùng 因nhân 非phi 佛Phật 果Quả 不bất 名danh 性tánh 。

答đáp 初sơ 問vấn 者giả 因nhân 果quả 不bất 二nhị 佛Phật 性tánh 寧ninh 偏thiên 。

問vấn 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 常thường 無vô 常thường 耶da 無vô 常thường 非phi 性tánh 常thường 不bất 應ưng 變biến 。

二nhị 者giả 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 變biến 不bất 名danh 性tánh 。

問vấn 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 共cộng 耶da 別biệt 耶da 別biệt 不bất 名danh 性tánh 共cộng 不bất 可khả 分phần/phân 。

三tam 者giả 非phi 共cộng 非phi 別biệt 共cộng 別biệt 不bất 二nhị 。

問vấn 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 大đại 小tiểu 教giáo 耶da 小tiểu 無vô 性tánh 名danh 大đại 無vô 無vô 情tình 。

四tứ 者giả 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 其kỳ 理lý 一nhất 如như 大đại 教giáo 所sở 詮thuyên 性tánh 外ngoại 無vô 法pháp 雖tuy 云vân 無vô 情tình 情tình 無vô 俱câu 實thật 。

問vấn 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 有hữu 權quyền 實thật 耶da 對đối 體thể 辨biện 異dị 其kỳ 相tương/tướng 何hà 耶da 。

五ngũ 者giả 權quyền 體thể 真chân 性tánh 遍biến 於ư 六lục 道đạo 實thật 教giáo 實thật 體thể 必tất 遍biến 三tam 千thiên 無vô 非phi 遮già 那na 非phi 竝tịnh 非phi 別biệt 。

△# 次thứ 約ước 無vô 情tình 五ngũ 問vấn 。

問vấn 無vô 情tình 之chi 名danh 大đại 小tiểu 教giáo 耶da 大đại 教giáo 大đại 部bộ 有hữu 權quyền 實thật 耶da 。

六lục 者giả 無vô 情tình 之chi 名danh 出xuất 偏thiên 小tiểu 教giáo 設thiết 出xuất 大đại 教giáo 亦diệc 權quyền 所sở 詮thuyên 圓viên 實thật 之chi 義nghĩa 性tánh 外ngoại 無vô 法pháp 。

問vấn 無vô 情tình 無vô 者giả 無vô 情tình 為vi 色sắc 為vi 非phi 色sắc 。 耶da 為vi 二nhị 俱câu 耶da 。

七thất 者giả 言ngôn 無vô 情tình 無vô 者giả 非phi 極cực 實thật 說thuyết 極cực 實thật 說thuyết 者giả 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 絕tuyệt 四tứ 離ly 百bách 。

問vấn 無vô 情tình 色sắc 等đẳng 佛Phật 見kiến 爾nhĩ 耶da 為vi 生sanh 見kiến 耶da 為vi 共cộng 見kiến 耶da 。

八bát 者giả 佛Phật 見kiến 無vô 情tình 色sắc 唯duy 法Pháp 界Giới 生sanh 自tự 見kiến 異dị 非phi 共cộng 離ly 耳nhĩ 。

問vấn 無vô 情tình 敗bại 壞hoại 故cố 無vô 性tánh 者giả 陰ấm 亦diệc 敗bại 壞hoại 性tánh 亦diệc 然nhiên 耶da 。

九cửu 者giả 情tình 陰ấm 性tánh 常thường 迷mê 謂vị 敗bại 壞hoại 我ngã 土thổ/độ 不bất 毀hủy 常thường 在tại 靈linh 山sơn 身thân 土thổ/độ 一nhất 如như 。 可khả 以dĩ 為vi 證chứng 。

問vấn 無vô 情tình 是thị 色sắc 法Pháp 界Giới 處xứ 色sắc 為vi 亦diệc 無vô 耶da 為vi 復phục 有hữu 耶da 。

十thập 者giả 法Pháp 界Giới 之chi 色sắc 徧biến 於ư 情tình 無vô 有hữu 無vô 理lý 寂tịch 。

△# 三tam 約ước 唯duy 心tâm 五ngũ 問vấn 。

問vấn 唯duy 心tâm 之chi 言ngôn 子tử 曾tằng 聞văn 耶da 唯duy 只chỉ 是thị 心tâm 異dị 不bất 名danh 唯duy 。

十thập 一nhất 者giả 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 竝tịnh 唯duy 一nhất 切thiết 色sắc 。

問vấn 唯duy 心tâm 之chi 言ngôn 凡phàm 聖thánh 心tâm 耶da 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

十thập 二nhị 者giả 凡phàm 聖thánh 約ước 事sự 唯duy 心tâm 從tùng 理lý 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 二nhị 理lý 號hiệu 殊thù 。

問vấn 唯duy 心tâm 唯duy 心tâm 亦diệc 唯duy 色sắc 耶da 若nhược 不bất 唯duy 色sắc 色sắc 非phi 心tâm 耶da 。

十thập 三tam 者giả 心tâm 色sắc 無vô 二nhị 唯duy 即tức 俱câu 唯duy 唯duy 水thủy 唯duy 氷băng 二nhị 無vô 二nhị 體thể 一nhất 體thể 總tổng 心tâm 。

問vấn 唯duy 心tâm 名danh 心tâm 造tạo 無vô 心tâm 耶da 唯duy 造tạo 心tâm 耶da 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

十thập 四tứ 者giả 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。

問vấn 唯duy 心tâm 所sở 造tạo 唯duy 依y 與dữ 正chánh 依y 正chánh 能năng 所sở 同đồng 耶da 異dị 耶da 。

十thập 五ngũ 者giả 依y 正chánh 不bất 二nhị 同đồng 異dị 何hà 之chi 。

△# 四tứ 約ước 眾chúng 生sanh 五ngũ 問vấn 。

問vấn 眾chúng 生sanh 量lượng 異dị 性tánh 隨tùy 異dị 耶da 不bất 爾nhĩ 非phi 內nội 爾nhĩ 不bất 名danh 性tánh 。

十thập 六lục 者giả 眾chúng 生sanh 量lượng 異dị 約ước 事sự 為vi 言ngôn 性tánh 非phi 內nội 外ngoại 。 無vô 若nhược 干can 也dã 。

問vấn 眾chúng 生sanh 惑hoặc 心tâm 性tánh 徧biến 不bất 徧biến 神thần 我ngã 四tứ 句cú 為vi 同đồng 異dị 耶da 。

十thập 七thất 者giả 惑hoặc 性tánh 咸hàm 徧biến 百bách 界giới 三tam 千thiên 無vô 非phi 三tam 德đức 神thần 我ngã 四tứ 句cú 約ước 陰ấm 色sắc 心tâm 是thị 故cố 云vân 徧biến 。

問vấn 眾chúng 生sanh 有hữu 性tánh 唯duy 應ưng 身thân 性tánh 亦diệc 法pháp 性tánh 亦diệc 報báo 性tánh 耶da 。

十thập 八bát 者giả 眾chúng 生sanh 性tánh 德đức 三tam 因nhân 具cụ 足túc 如như 竹trúc 中trung 火hỏa 溫ôn 身thân 熟thục 食thực 照chiếu 用dụng 及cập 熱nhiệt 三tam 性tánh 必tất 俱câu 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 此thử 喻dụ 可khả 解giải 。

問vấn 眾chúng 生sanh 本bổn 迷mê 迷mê 佛Phật 悟ngộ 耶da 佛Phật 既ký 悟ngộ 已dĩ 悟ngộ 生sanh 迷mê 耶da 。

十thập 九cửu 者giả 眾chúng 生sanh 本bổn 迷mê 非phi 已dĩ 悟ngộ 之chi 性tánh 佛Phật 既ký 悟ngộ 已dĩ 必tất 無vô 迷mê 如như 木mộc 成thành 火hỏa 火hỏa 不bất 成thành 木mộc 生sanh 佛Phật 之chi 性tánh 彼bỉ 彼bỉ 咸hàm 具cụ 。

問vấn 眾chúng 生sanh 一nhất 身thân 幾kỷ 佛Phật 性tánh 耶da 一nhất 佛Phật 身thân 中trung 幾kỷ 生sanh 性tánh 耶da 。

二nhị 十thập 者giả 若nhược 權quyền 若nhược 實thật 互hỗ 通thông 互hỗ 融dung 非phi 數số 非phi 量lượng 。

△# 五ngũ 約ước 佛Phật 土độ 五ngũ 問vấn 。

問vấn 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 身thân 為vi 始thỉ 本bổn 耶da 始thỉ 本bổn 同đồng 耶da 為vi 復phục 異dị 耶da 。

二nhị 十thập 一nhất 者giả 。 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 身thân 初sơ 後hậu 無vô 二nhị 依y 正chánh 理lý 一nhất 。

問vấn 佛Phật 土độ 佛Phật 身thân 為vi 一nhất 異dị 耶da 一nhất 無vô 能năng 所sở 異dị 則tắc 同đồng 凡phàm 。

二nhị 十thập 二nhị 者giả 。 身thân 土thổ/độ 唯duy 心tâm 誰thùy 分phần/phân 能năng 所sở 。

問vấn 佛Phật 土độ 界giới 分phần/phân 生sanh 亦diệc 居cư 耶da 為vi 各các 所sở 居cư 佛Phật 無vô 土thổ/độ 耶da 。

二nhị 十thập 三tam 者giả 。 眾chúng 生sanh 土thổ/độ 界giới 即tức 佛Phật 土độ 界giới 分phần/phân 佛Phật 土độ 界giới 分phần/phân 即tức 眾chúng 生sanh 界giới 。 分phần/phân 眾chúng 生sanh 界giới 分phần 。 即tức 佛Phật 土độ 界giới 分phần/phân 互hỗ 居cư 互hỗ 徧biến 。

問vấn 佛Phật 土độ 所sở 攝nhiếp 為vi 遠viễn 近cận 耶da 何hà 土thổ/độ 與dữ 生sanh 一nhất 異dị 共cộng 別biệt 。

二nhị 十thập 四tứ 者giả 。 身thân 土thổ/độ 皆giai 如như 寂tịch 光quang 土thổ/độ 體thể 非phi 近cận 非phi 遠viễn 。 餘dư 之chi 三tam 土thổ/độ 隨tùy 取thủ 不bất 同đồng 譬thí 如như 諸chư 天thiên 。 共cộng 寶bảo 器khí 食thực 。 於ư 生sanh 成thành 異dị 寂tịch 理lý 恆hằng 同đồng 何hà 近cận 何hà 遠viễn 。

問vấn 佛Phật 佛Phật 土độ 體thể 為vi 同đồng 異dị 耶da 娑sa 婆bà 之chi 處xứ 為vi 共cộng 別biệt 耶da 。

二nhị 十thập 五ngũ 者giả 。 佛Phật 佛Phật 土độ 體thể 常thường 理lý 無vô 殊thù 娑sa 婆bà 即tức 淨tịnh 非phi 共cộng 非phi 別biệt 。

△# 六lục 約ước 果quả 成thành 五ngũ 問vấn 。

問vấn 佛Phật 成thành 道Đạo 時thời 土thổ/độ 亦diệc 成thành 耶da 成thành 廣quảng 狹hiệp 耶da 不bất 成thành 有hữu 過quá 。

二nhị 十thập 六lục 者giả 。 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 一nhất 位vị 一nhất 切thiết 位vị 何hà 隔cách 依y 正chánh 而nhi 不bất 能năng 融dung 剎sát 說thuyết 塵trần 說thuyết 良lương 由do 成thành 證chứng 彼bỉ 彼bỉ 法Pháp 界Giới 廣quảng 狹hiệp 何hà 之chi 仍nhưng 從tùng 化hóa 儀nghi 立lập 塵trần 剎sát 稱xưng 問vấn 成thành 通thông 因nhân 果quả 四tứ 十thập 二nhị 位vị 一nhất 具cụ 一nhất 切thiết 用dụng 餘dư 位vị 為vi 答đáp 如như 一nhất 首thủ 詩thi 四tứ 十thập 二nhị 字tự 誦tụng 者giả 要yếu 須tu 四tứ 十thập 二nhị 徧biến 方phương 得đắc 入nhập 心tâm 徧biến 徧biến 雖tuy 具cụ 後hậu 後hậu 加gia 前tiền 一nhất 徧biến 咸hàm 具cụ 四tứ 十thập 二nhị 字tự 如như 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 後hậu 後hậu 方phương 極cực 如như 須tu 諸chư 位vị 又hựu 如như 闇ám 室thất 。 大đại 分phần/phân 此thử 闇ám 為vi 四tứ 十thập 二nhị 品phẩm 一nhất 炷chú 之chi 燈đăng 先tiên 破phá 一nhất 品phẩm 餘dư 四tứ 十thập 一nhất 品phẩm 一nhất 分phần/phân 麤thô 闇ám 已dĩ 除trừ 故cố 云vân 一nhất 破phá 一nhất 切thiết 破phá 更cánh 加gia 一nhất 炷chú 破phá 第đệ 二nhị 品phẩm 餘dư 四tứ 十thập 品phẩm 明minh 亦diệc 隨tùy 徧biến 乃nãi 至chí 加gia 於ư 四tứ 十thập 二nhị 炷chú 細tế 闇ám 方phương 盡tận 一nhất 破phá 一nhất 切thiết 破phá 不bất 失thất 因nhân 果quả 諸chư 位vị 仍nhưng 殊thù 約ước 智trí 論luận 成thành 約ước 惑hoặc 論luận 破phá 智trí 斷đoạn 不bất 二nhị 成thành 破phá 俱câu 時thời 燈đăng 生sanh 暗ám 滅diệt 譬thí 之chi 可khả 解giải 。

問vấn 佛Phật 成thành 見kiến 性tánh 與dữ 生sanh 見kiến 處xứ 為vi 同đồng 異dị 耶da 離ly 二nhị 不bất 可khả 。

二nhị 十thập 七thất 者giả 。 佛Phật 究cứu 竟cánh 成thành 生sanh 即tức 約ước 理lý 所sở 見kiến 無vô 二nhị 能năng 見kiến 自tự 殊thù 。

問vấn 佛Phật 成thành 土thổ/độ 成thành 與dữ 彼bỉ 彼bỉ 成thành 彼bỉ 彼bỉ 不bất 成thành 為vi 一nhất 異dị 耶da 。

二nhị 十thập 八bát 者giả 。 一nhất 佛Phật 土độ 成thành 望vọng 他tha 佛Phật 成thành 及cập 眾chúng 生sanh 成thành 實thật 無vô 增tăng 減giảm 生sanh 自tự 計kế 異dị 有hữu 成thành 不bất 成thành 。 淨tịnh 名danh 云vân 但đãn 以dĩ 世thế 俗tục 文văn 字tự 數số 故cố 。 說thuyết 有hữu 三tam 世thế 。 非phi 謂vị 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 去khứ 來lai 今kim 。

問vấn 佛Phật 成thành 三Tam 身Thân 與dữ 彼bỉ 彼bỉ 果quả 及cập 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 為vi 一nhất 異dị 耶da 。

二nhị 十thập 九cửu 者giả 。 佛Phật 成thành 三Tam 身Thân 與dữ 他tha 果quả 三tam 及cập 生sanh 性tánh 三tam 天thiên 然nhiên 湛trạm 一nhất 理lý 無vô 同đồng 異dị 。

問vấn 佛Phật 成thành 身thân 土thổ/độ 成thành 何hà 眼nhãn 智trí 見kiến 自tự 他tha 境cảnh 初sơ 後hậu 如như 何hà 。

三tam 十thập 者giả 佛Phật 成thành 土thổ/độ 成thành 成thành 佛Phật 眼nhãn 智trí 自tự 他tha 境cảnh 一nhất 初sơ 後hậu 理lý 融dung 。

△# 七thất 約ước 真Chân 如Như 五ngũ 問vấn 問vấn 。

問vấn 真Chân 如Như 所sở 造tạo 互hỗ 相tương 攝nhiếp 耶da 不bất 相tương 攝nhiếp 耶da 二nhị 俱câu 如như 何hà 。

三tam 十thập 一nhất 者giả 。 真Chân 如Như 約ước 理lý 所sở 造tạo 從tùng 事sự 事sự 理lý 體thể 一nhất 若nhược 融dung 若nhược 攝nhiếp 其kỳ 理lý 叵phả 分phần/phân 。

問vấn 真Chân 如Như 之chi 體thể 通thông 於ư 修tu 性tánh 修tu 性tánh 身thân 土thổ/độ 等đẳng 不bất 等đẳng 耶da 。

三tam 十thập 二nhị 者giả 。 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 理lý 體thể 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 修tu 性tánh 性tánh 常thường 平bình 等đẳng 。

問vấn 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 變biến 為vi 無vô 情tình 為vi 永vĩnh 無vô 耶da 何hà 當đương 有hữu 耶da 。

三tam 十thập 三tam 者giả 。 言ngôn 真Chân 如Như 變biến 從tùng 迷mê 從tùng 末mạt 如như 言ngôn 水thủy 變biến 濕thấp 性tánh 恆hằng 然nhiên 。

問vấn 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 隨tùy 已dĩ 與dữ 真chân 為vi 同đồng 異dị 耶da 為vi 永vĩnh 隨tùy 耶da 。

三tam 十thập 四tứ 者giả 。 隨tùy 已dĩ 真Chân 如Như 與dữ 不bất 隨tùy 如như 本bổn 體thể 無vô 二nhị 迷mê 謂vị 為vi 永vĩnh 悟ngộ 理lý 非phi 遙diêu 。

問vấn 真Chân 如Như 本bổn 有hữu 為vi 本bổn 無vô 耶da 與dữ 惑hoặc 共cộng 住trú 同đồng 異dị 如như 何hà 。

三tam 十thập 五ngũ 者giả 。 真Chân 如Như 本bổn 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 惑hoặc 智trí 竝tịnh 如như 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 。

△# 八bát 約ước 譬thí 喻dụ 五ngũ 問vấn 。

問vấn 波ba 水thủy 同đồng 異dị 前tiền 後hậu 得đắc 失thất 真chân 妄vọng 同đồng 異dị 法pháp 譬thí 如như 何hà 。

三tam 十thập 六lục 者giả 。 波ba 水thủy 名danh 異dị 濕thấp 性tánh 無vô 殊thù 前tiền 後hậu 必tất 俱câu 真chân 妄vọng 亦diệc 爾nhĩ 。

問vấn 病bệnh 眼nhãn 見kiến 華hoa 華hoa 處xứ 空không 處xứ 同đồng 異dị 存tồn 沒một 法pháp 譬thí 如như 何hà 。

三tam 十thập 七thất 者giả 。 其kỳ 名danh 雖tuy 殊thù 佛Phật 性tánh 焉yên 別biệt 。

問vấn 鏡kính 像tượng 明minh 體thể 本bổn 始thỉ 同đồng 異dị 前tiền 後hậu 存tồn 沒một 法pháp 譬thí 如như 何hà 。

三tam 十thập 八bát 者giả 。 鏡kính 像tượng 明minh 體thể 一nhất 三tam 俱câu 時thời 體thể 同đồng 名danh 異dị 三Tam 身Thân 三tam 德đức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 法Pháp 身thân 譬thí 明minh 應ưng 身thân 譬thí 像tượng 報báo 身thân 譬thí 體thể 言ngôn 一nhất 則tắc 三tam 三tam 不bất 離ly 一nhất 一nhất 尚thượng 非phi 一nhất 三tam 何hà 住trụ 三tam 三tam 一nhất 雙song 亡vong 一nhất 三tam 俱câu 寂tịch 。

問vấn 帝đế 網võng 之chi 譬thí 唯duy 譬thí 果quả 耶da 亦diệc 譬thí 因nhân 耶da 果quả 無vô 因nhân 耶da 。

三tam 十thập 九cửu 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 帝đế 網võng 譬thí 圓viên 心tâm 性tánh 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 何hà 隔cách 異dị 耶da 。

問vấn 如như 意ý 珠châu 身thân 身thân 在tại 土thổ/độ 耶da 唯duy 在tại 果quả 耶da 通thông 因nhân 如như 何hà 。

四tứ 十thập 者giả 如như 意ý 珠châu 身thân 譬thí 生sanh 眾chúng 善thiện 眾chúng 善thiện 自tự 性tánh 性tánh 具cụ 三tam 千thiên 一nhất 多đa 身thân 土thổ/độ 非phi 前tiền 非phi 後hậu 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 因nhân 果quả 咸hàm 然nhiên 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。

△# 次thứ 攻công 行hành 六lục 問vấn 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 心tâm 即tức 境cảnh 耶da 能năng 所sở 得đắc 名danh 同đồng 異dị 如như 何hà 。

四tứ 十thập 一nhất 者giả 。 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 妙diệu 心tâm 三tam 千thiên 所sở 具cụ 為vi 境cảnh 三tam 千thiên 能năng 了liễu 名danh 之chi 為vi 觀quán 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 一nhất 耶da 多đa 耶da 一nhất 多đa 心tâm 境cảnh 同đồng 異dị 如như 何hà 。

四tứ 十thập 二nhị 者giả 。 觀quán 境cảnh 唯duy 心tâm 心tâm 無vô 能năng 所sở 能năng 所sở 唯duy 性tánh 境cảnh 觀quán 何hà 殊thù 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 為vi 唯duy 觀quán 心tâm 亦diệc 觀quán 身thân 耶da 亦diệc 觀quán 土thổ/độ 耶da 。

四tứ 十thập 三tam 者giả 。 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 體thể 徧biến 三tam 千thiên 三tam 千thiên 唯duy 性tánh 性tánh 體thể 叵phả 得đắc 一nhất 多đa 之chi 理lý 同đồng 異dị 皆giai 空không 借tá 以dĩ 別biệt 教giáo 假giả 立lập 能năng 所sở 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 心tâm 體thể 徧biến 收thu 依y 正chánh 總tổng 心tâm 無vô 二nhị 差sai 別biệt 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 在tại 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 內nội 耶da 外ngoại 耶da 同đồng 耶da 異dị 耶da 。

四tứ 十thập 四tứ 者giả 。 圓viên 觀quán 三tam 道đạo 即tức 是thị 三tam 德đức 惑hoặc 即tức 般Bát 若Nhã 業nghiệp 即tức 解giải 脫thoát 苦khổ 即tức 法Pháp 身thân 內nội 外ngoại 斯tư 亡vong 意ý 如như 前tiền 說thuyết 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 心tâm 中trung 佛Phật 性tánh 為vi 本bổn 淨tịnh 耶da 為vi 始thỉ 淨tịnh 耶da 。

四tứ 十thập 五ngũ 者giả 。 言ngôn 心tâm 體thể 淨tịnh 但đãn 云vân 性tánh 淨tịnh 如như 云vân 銅đồng 體thể 本bổn 淨tịnh 實thật 未vị 現hiện 於ư 面diện 像tượng 雖tuy 未vị 現hiện 像tượng 性tánh 亘tuyên 始thỉ 終chung 。

問vấn 行hành 者giả 觀quán 心tâm 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 因nhân 果quả 身thân 土thổ/độ 法pháp 相tướng 融dung 攝nhiếp 一nhất 切thiết 同đồng 耶da 。

四tứ 十thập 六lục 者giả 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 因nhân 果quả 身thân 土thổ/độ 何hà 隔cách 情tình 與dữ 無vô 情tình 一nhất 切thiết 融dung 通thông 互hỗ 徧biến 互hỗ 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。

○# 三tam 指chỉ 廣quảng 結kết 要yếu 。

如như 是thị 設thiết 問vấn 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 為vi 斷đoạn 子tử 疑nghi 且thả 示thị 爾nhĩ 許hứa 。

○# 四tứ 徵trưng 列liệt 數số 之chi 意ý 二nhị 初sơ 問vấn 。

客khách 曰viết 何hà 以dĩ 不bất 多đa 不bất 少thiểu 。 唯duy 四tứ 十thập 六lục 。

如như 文văn 。

○# 次thứ 答đáp 四tứ 初sơ 約ước 利lợi 根căn 減giảm 數số 答đáp 。

余dư 曰viết 攻công 惑hoặc 攻công 疑nghi 攻công 行hành 攻công 理lý 通thông 教giáo 通thông 義nghĩa 通thông 自tự 通thông 他tha 一nhất 問vấn 即tức 足túc 。

攻công 者giả 破phá 也dã 緣duyên 理lý 破phá 惑hoặc 修tu 行hành 達đạt 理lý 顯hiển 教giáo 通thông 義nghĩa 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 解giải 於ư 一nhất 問vấn 徧biến 通thông 多đa 問vấn 故cố 云vân 即tức 足túc 。

○# 次thứ 答đáp 文văn 意ý 。

為vi 對đối 鈍độn 根căn 故cố 四tứ 十thập 六lục 及cập 對đối 六lục 即tức 分phần/phân 證chứng 離ly 為vi 四tứ 十thập 一nhất 位vị 兼kiêm 前tiền 及cập 後hậu 故cố 四tứ 十thập 六lục 。

言ngôn 兼kiêm 對đối 等đẳng 者giả 兼kiêm 前tiền 理lý 即tức 名danh 字tự 觀quán 行hành 相tương/tướng 位vị 四tứ 即tức 竝tịnh 究cứu 竟cánh 即tức 成thành 四tứ 十thập 六lục 。

○# 三Tam 明Minh 互hỗ 融dung 。

應ưng 知tri 一nhất 問vấn 亦diệc 皆giai 能năng 收thu 餘dư 四tứ 十thập 五ngũ 餘dư 一nhất 一nhất 位vị 仍nhưng 須tu 皆giai 具cụ 餘dư 四tứ 十thập 五ngũ 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

問vấn 問vấn 成thành 極cực 猶do 如như 帝đế 珠châu 故cố 云vân 皆giai 具cụ 等đẳng 。

○# 四tứ 述thuật 客khách 領lãnh 解giải 二nhị 初sơ 領lãnh 二nhị 初sơ 略lược 二nhị 初sơ 領lãnh 今kim 。

客khách 曰viết 仁nhân 所sở 立lập 義nghĩa 灼chước 然nhiên 異dị 僕bộc 於ư 昔tích 所sở 聞văn 。

○# 次thứ 說thuyết 昔tích 。

僕bộc 初sơ 聞văn 之chi 乃nãi 謂vị 一nhất 草thảo 一nhất 木mộc 一nhất 礫lịch 一nhất 塵trần 各các 一nhất 佛Phật 性tánh 各các 一nhất 因nhân 果quả 具cụ 足túc 緣duyên 了liễu 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 僕bộc 實thật 不bất 忍nhẫn 何hà 者giả 草thảo 木mộc 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 塵trần 礫lịch 隨tùy 劫kiếp 有hữu 無vô 豈khởi 唯duy 不bất 能năng 修tu 因nhân 得đắc 果quả 亦diệc 乃nãi 佛Phật 性tánh 有hữu 滅diệt 有hữu 生sanh 世thế 皆giai 謂vị 此thử 以dĩ 為vi 無vô 情tình 故cố 曰viết 無vô 情tình 不bất 應ưng 有hữu 性tánh 僕bộc 乃nãi 悞ngộ 以dĩ 世thế 所sở 傳truyền 習tập 難nạn/nan 仁nhân 至chí 理lý 失thất 之chi 甚thậm 矣hĩ 過quá 莫mạc 大đại 矣hĩ 。

昔tích 謂vị 一nhất 一nhất 修tu 因nhân 別biệt 別biệt 得đắc 果quả 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 不bất 曉hiểu 唯duy 心tâm 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 法pháp 體thể 融dung 妙diệu 名danh 為vi 佛Phật 故cố 云vân 悞ngộ 以dĩ 等đẳng 。

○# 次thứ 廣quảng 領lãnh 四tứ 初sơ 略lược 責trách 。

余dư 曰viết 子tử 何hà 因nhân 猶do 存tồn 無vô 情tình 名danh 。

○# 二nhị 答đáp 出xuất 今kim 意ý 。

客khách 曰viết 僕bộc 乃nãi 重trọng/trùng 述thuật 初sơ 迷mê 之chi 見kiến 今kim 亦diệc 粗thô 知tri 仁nhân 所sở 立lập 理lý 只chỉ 是thị 一nhất 一nhất 有hữu 情tình 心tâm 。 徧biến 性tánh 徧biến 心tâm 具cụ 性tánh 具cụ 猶do 如như 虗hư 空không 彼bỉ 彼bỉ 無vô 礙ngại 彼bỉ 彼bỉ 各các 徧biến 身thân 土thổ/độ 因nhân 果quả 無vô 所sở 增tăng 減giảm 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 世thế 間gian 之chi 言ngôn 凡phàm 聖thánh 因nhân 果quả 依y 正chánh 攝nhiếp 盡tận 。

○# 三tam 印ấn 可khả 答đáp 前tiền 向hướng 之chi 所sở 問vấn 。

余dư 曰viết 觀quán 子tử 所sở 見kiến 似tự 知tri 大đại 旨chỉ 何hà 不bất 試thí 答đáp 向hướng 之chi 一nhất 問vấn 。

○# 四tứ 正chánh 答đáp 前tiền 問vấn 二nhị 初sơ 略lược 申thân 答đáp 意ý 。

客khách 曰viết 仁nhân 向hướng 自tự 云vân 若nhược 思tư 一nhất 問vấn 眾chúng 滯trệ 自tự 消tiêu 僕bộc 若nhược 答đáp 者giả 則tắc 以dĩ 一nhất 答đáp 徧biến 答đáp 眾chúng 問vấn 何hà 一nhất 問vấn 之chi 有hữu 。

○# 次thứ 正chánh 命mạng 其kỳ 答đáp 二nhị 初sơ 正chánh 命mạng 。

余dư 曰viết 請thỉnh 述thuật 其kỳ 旨chỉ 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 略lược 答đáp 。

客khách 曰viết 僕bộc 還hoàn 攬lãm 向hướng 諸chư 問vấn 意ý 答đáp 若nhược 消tiêu 眾chúng 滯trệ 即tức 名danh 為vi 答đáp 何hà 假giả 曲khúc 申thân 一nhất 一nhất 問vấn 耶da 何hà 者giả 眾chúng 問vấn 豈khởi 不bất 由do 僕bộc 不bất 受thọ 無vô 情tình 有hữu 性tánh 之chi 說thuyết 僕bộc 今kim 受thọ 之chi 此thử 即tức 是thị 答đáp 。

○# 次thứ 廣quảng 答đáp 二nhị 初sơ 抑ức 之chi 令linh 答đáp 。

余dư 曰viết 大đại 略lược 雖tuy 爾nhĩ 未vị 曉hiểu 子tử 情tình 。

○# 次thứ 廣quảng 答đáp 二nhị 初sơ 略lược 述thuật 進tiến 否phủ/bĩ 。

客khách 曰viết 仁nhân 所sở 立lập 義nghĩa 關quan 諸chư 大đại 教giáo 難nan 可khả 具cụ 陳trần 僕bộc 略lược 論luận 之chi 冀ký 垂thùy 聽thính 覽lãm 。

○# 次thứ 正chánh 領lãnh 三tam 初sơ 領lãnh 名danh 體thể 因nhân 果quả 互hỗ 融dung 互hỗ 即tức 遮già 照chiếu 自tự 在tại 。

豈khởi 非phi 曉hiểu 最tối 後hậu 問vấn 三tam 無vô 差sai 別biệt 即tức 知tri 我ngã 心tâm 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 一nhất 一nhất 剎sát 那na 無vô 不bất 與dữ 彼bỉ 遮già 那na 果quả 德đức 身thân 心tâm 依y 正chánh 自tự 他tha 互hỗ 融dung 互hỗ 入nhập 齊tề 等đẳng 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 此thử 性tánh 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 其kỳ 性tánh 徧biến 造tạo 徧biến 變biến 徧biến 攝nhiếp 世thế 人nhân 不bất 了liễu 大đại 教giáo 之chi 體thể 唯duy 云vân 無vô 情tình 不bất 云vân 有hữu 性tánh 是thị 故cố 須tu 云vân 無vô 情tình 有hữu 性tánh 了liễu 性tánh 徧biến 已dĩ 則tắc 識thức 佛Phật 果Quả 具cụ 自tự 他tha 之chi 因nhân 性tánh 我ngã 心tâm 具cụ 諸chư 佛Phật 之chi 果quả 德đức 果quả 上thượng 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 佛Phật 智trí 觀quán 之chi 則tắc 唯duy 佛Phật 無vô 生sanh 因nhân 中trung 若nhược 實thật 慧tuệ 實thật 眼nhãn 冥minh 符phù 亦diệc 全toàn 生sanh 是thị 佛Phật 無vô 別biệt 果quả 佛Phật 故cố 生sanh 外ngoại 無vô 佛Phật 眾chúng 生sanh 以dĩ 我ngã 執chấp 取thủ 之chi 即tức 無vô 佛Phật 唯duy 生sanh 初sơ 心tâm 能năng 信tín 教giáo 仰ngưỡng 理lý 亦diệc 無vô 生sanh 唯duy 佛Phật 亡vong 之chi 則tắc 無vô 生sanh 無vô 佛Phật 照chiếu 之chi 則tắc 因nhân 果quả 昭chiêu 然nhiên 。

○# 二nhị 領lãnh 生sanh 佛Phật 所sở 得đắc 同đồng 異dị 。

應ưng 知tri 眾chúng 生sanh 但đãn 理lý 諸chư 佛Phật 得đắc 事sự 眾chúng 生sanh 但đãn 事sự 諸chư 佛Phật 證chứng 理lý 是thị 則tắc 眾chúng 生sanh 。 唯duy 有hữu 迷mê 中trung 之chi 事sự 理lý 諸chư 佛Phật 具cụ 有hữu 悟ngộ 中trung 之chi 事sự 理lý 迷mê 悟ngộ 雖tuy 殊thù 事sự 理lý 體thể 一nhất 。

○# 三tam 領lãnh 諸chư 佛Phật 體thể 同đồng 生sanh 自tự 計kế 異dị 。

故cố 一nhất 佛Phật 成thành 道Đạo 法Pháp 界Giới 無vô 非phi 此thử 佛Phật 之chi 依y 正chánh 一nhất 佛Phật 既ký 爾nhĩ 諸chư 佛Phật 咸hàm 然nhiên 眾chúng 生sanh 自tự 於ư 佛Phật 依y 正chánh 中trung 而nhi 生sanh 殊thù 見kiến 苦khổ 樂lạc 昇thăng 沉trầm 一nhất 一nhất 皆giai 計kế 為vì 己kỷ 身thân 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 宛uyển 然nhiên 成thành 壞hoại 斯tư 在tại 仁nhân 所sở 問vấn 意ý 豈khởi 不bất 略lược 爾nhĩ 。

○# 次thứ 述thuật 成thành 二nhị 初sơ 略lược 述thuật 二nhị 初sơ 述thuật 。

余dư 曰viết 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 快khoái 領lãnh 斯tư 旨chỉ 實thật 可khả 總tổng 知tri 諸chư 問vấn 綱cương 格cách 此thử 即tức 已dĩ 答đáp 百bách 千thiên 萬vạn 問vấn 何hà 獨độc 四tứ 十thập 六lục 耶da 。

○# 次thứ 受thọ 旨chỉ 。

客khách 曰viết 幾kỷ 不bất 遇ngộ 仁nhân 此thử 生sanh 空không 喪táng 必tất 依y 此thử 見kiến 獲hoạch 勝thắng 果quả 耶da 。

○# 次thứ 示thị 廣quảng 教giáo 法pháp 二nhị 初sơ 示thị 。

余dư 曰viết 必tất 欲dục 修tu 習tập 教giáo 法pháp 未vị 周chu 若nhược 不bất 善thiện 解giải 一nhất 家gia 宗tông 途đồ 未vị 可khả 委ủy 究cứu 行hành 門môn 始thỉ 末mạt 安an 能năng 徧biến 括quát 教giáo 行hành 事sự 理lý 惑hoặc 智trí 因nhân 果quả 依y 正chánh 心tâm 法pháp 用dụng 為vi 凡phàm 夫phu 初sơ 心tâm 觀quán 首thủ 然nhiên 子tử 所sở 領lãnh 似tự 虗hư 其kỳ 情tình 計kế 子tử 觀quán 道đạo 猶do 為vi 罔võng 象tượng 。

初sơ 言ngôn 教giáo 行hành 等đẳng 者giả 教giáo 謂vị 權quyền 實thật 諸chư 教giáo 行hành 即tức 偏thiên 圓viên 之chi 觀quán 事sự 謂vị 諸chư 教giáo 俗tục 諦đế 理lý 謂vị 偏thiên 圓viên 真chân 理lý 惑hoặc 即tức 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 無vô 明minh 智trí 謂vị 大đại 小tiểu 諸chư 智trí 因nhân 即tức 十thập 界giới 如như 是thị 相tương/tướng 性tánh 體thể 力lực 作tác 及cập 因nhân 緣duyên 果quả 謂vị 十thập 界giới 如như 是thị 果quả 報báo 。 依y 即tức 一nhất 千thiên 國quốc 土độ 正chánh 謂vị 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 二nhị 千thiên 世thế 間gian 心tâm 即tức 十thập 界giới 識thức 陰ấm 心tâm 王vương 法pháp 謂vị 王vương 外ngoại 成thành 法pháp 雖tuy 多đa 差sai 別biệt 剎sát 那na 體thể 含hàm 含hàm 即tức 實thật 相tướng 實thật 相tướng 即tức 佛Phật 性tánh 名danh 異dị 體thể 同đồng 凡phàm 心tâm 依y 之chi 名danh 學học 大Đại 乘Thừa 學học 大Đại 乘Thừa 者giả 。 雖tuy 是thị 肉nhục 眼nhãn 。 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 眼nhãn 必tất 具cụ 智trí 知tri 見kiến 所sở 依y 妙diệu 心tâm 佛Phật 性tánh 即tức 實thật 相tướng 境cảnh 了liễu 境cảnh 即tức 智trí 智trí 境cảnh 唯duy 心tâm 凡phàm 心tâm 佛Phật 心tâm 及cập 眾chúng 生sanh 心tâm 。 性tánh 體thể 無vô 二nhị 無vô 二nhị 即tức 中trung 中trung 體thể 所sở 具cụ 即tức 假giả 中trung 體thể 無vô 相tướng 即tức 空không 雖tuy 三tam 而nhi 一nhất 雖tuy 一nhất 而nhi 三tam 亦diệc 雙song 亡vong 一nhất 三tam 如như 是thị 圓viên 觀quán 凡phàm 聖thánh 理lý 同đồng 未vị 修tu 名danh 理lý 三tam 觀quán 圓viên 解giải 無vô 謬mậu 名danh 字tự 三tam 觀quán 剎sát 那na 無vô 間gian 觀quán 行hành 三tam 觀quán 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 三tam 觀quán 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 訖ngật 至chí 等đẳng 覺giác 分phần/phân 證chứng 三tam 觀quán 妙diệu 覺giác 一nhất 位vị 智trí 斷đoạn 俱câu 圓viên 究cứu 竟cánh 三tam 觀quán 初sơ 心tâm 觀quán 此thử 即tức 五ngũ 品phẩm 初sơ 之chi 氣khí 分phần/phân 也dã 自tự 非phi 博bác 解giải 措thố 心tâm 難nạn/nan 當đương 故cố 云vân 安an 能năng 等đẳng 。

○# 次thứ 徵trưng 二nhị 初sơ 正chánh 徵trưng 。

客khách 曰viết 觀quán 道đạo 者giả 何hà 仁nhân 師sư 誰thùy 耶da 法pháp 依y 何hà 耶da 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 答đáp 。

余dư 曰viết 豈khởi 不bất 聞văn 天thiên 台thai 大đại 師sư 靈linh 山sơn 親thân 承thừa 大đại 蘇tô 妙diệu 悟ngộ 是thị 余dư 師sư 也dã 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 所sở 承thừa 法pháp 也dã 以dĩ 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 為vi 前tiền 方phương 便tiện 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 觀quán 於ư 十thập 境cảnh 十thập 境cảnh 互hỗ 發phát 觀quán 時thời 進tiến 否phủ/bĩ 此thử 觀quán 道đạo 之chi 大đại 略lược 也dã 諸chư 問vấn 且thả 令linh 識thức 十thập 乘thừa 初sơ 妙diệu 境cảnh 而nhi 已dĩ 餘dư 乘thừa 諸chư 境cảnh 不bất 暇hạ 論luận 之chi 。

初sơ 言ngôn 天thiên 台thai 等đẳng 者giả 天thiên 有hữu 六lục 星tinh 名danh 三tam 台thai 星tinh 此thử 山sơn 對đối 之chi 故cố 日nhật 天thiên 台thai 天thiên 台thai 大đại 師sư 俗tục 姓tánh 陳trần 氏thị 荊kinh 州châu 人nhân 也dã 承thừa 光quang 託thác 陰ấm 神thần 僧Tăng 告cáo 云vân 寄ký 生sanh 弘hoằng 道đạo 及cập 乎hồ 誕đản 夜dạ 夜dạ 現hiện 神thần 光quang 兼kiêm 輝huy 隣lân 室thất 七thất 歲tuế 口khẩu 授thọ 普phổ 門môn 一nhất 徧biến 便tiện 熟thục 雖tuy 父phụ 母mẫu 遏át 絕tuyệt 不bất 聽thính 數số 往vãng 伽già 藍lam 而nhi 於ư 宅trạch 內nội 抄sao 寫tả 經Kinh 像tượng 禮lễ 懺sám 精tinh 誠thành 舉cử 身thân 投đầu 地địa 。 怳hoảng 焉yên 如như 夢mộng 見kiến 極cực 高cao 山sơn 臨lâm 於ư 大đại 海hải 。 山sơn 上thượng 有hữu 一nhất 僧Tăng 招chiêu 手thủ 喚hoán 上thượng 須tu 臾du 申thân 臂tý 至chí 乎hồ 山sơn 足túc 接tiếp 引dẫn 令linh 登đăng 見kiến 所sở 造tạo 像tượng 在tại 彼bỉ 殿điện 內nội 而nhi 復phục 示thị 之chi 汝nhữ 當đương 居cư 此thử 汝nhữ 當đương 終chung 此thử 逮đãi 受thọ 具cụ 足túc 律luật 藏tạng 精tinh 通thông 意ý 好hảo/hiếu 禪thiền 慧tuệ 怏ưởng 怏ưởng 江giang 東đông 無vô 足túc 可khả 問vấn 獨độc 往vãng 光quang 州châu 詣nghệ 大đại 蘇tô 山sơn 慧tuệ 思tư 禪thiền 師sư 諮tư 受thọ 北bắc 面diện 初sơ 獲hoạch 頂đảnh 拜bái 思tư 乃nãi 歎thán 云vân 昔tích 與dữ 靈linh 山sơn 同đồng 聽thính 法Pháp 華hoa 宿túc 緣duyên 所sở 追truy 今kim 復phục 來lai 矣hĩ 即tức 示thị 普phổ 賢hiền 道Đạo 場Tràng 令linh 入nhập 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 誦tụng 經Kinh 行hành 道Đạo 。 至chí 藥dược 王vương 品phẩm 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 是thị 真chân 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 真Chân 法Pháp 供Cúng 養Dường 如Như 來Lai 。 到đáo 此thử 一nhất 句cú 寂tịch 然nhiên 入nhập 定định 。 身thân 心tâm 豁hoát 開khai 照chiếu 了liễu 法pháp 華hoa 若nhược 高cao 輝huy 之chi 臨lâm 幽u 谷cốc 達đạt 諸chư 法pháp 相tướng 似tự 長trường/trưởng 風phong 之chi 遊du 大đại 虗hư 辯biện 類loại 懸huyền 河hà 智trí 方phương 日nhật 月nguyệt 將tương 以dĩ 問vấn 師sư 師sư 云vân 此thử 證chứng 法pháp 華hoa 中trung 道đạo 總tổng 持trì 陀đà 羅la 尼ni 耳nhĩ 於ư 說thuyết 法Pháp 人nhân 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 故cố 云vân 妙diệu 悟ngộ 餘dư 如như 別biệt 傳truyền 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 十thập 法pháp 十thập 境cảnh 等đẳng 略lược 如như 佛Phật 性tánh 觀quán 中trung (# 云vân 云vân )# 初sơ 妙diệu 境cảnh 者giả 即tức 前tiền 所sở 含hàm 一nhất 念niệm 實thật 境cảnh 即tức 佛Phật 性tánh 理lý 是thị 也dã 。

○# 次thứ 明minh 客khách 諮tư 受thọ 二nhị 初sơ 諮tư 受thọ 設thiết 疑nghi 。

客khách 曰viết 善thiện 哉tai 僕bộc 當đương 慕mộ 之chi 以dĩ 為vi 永vĩnh 劫kiếp 之chi 仗trượng 託thác 也dã 客khách 曰viết 屢lũ 聞văn 講giảng 說thuyết 大Đại 乘Thừa 諸chư 師sư 猶do 以dĩ 無vô 情tình 佛Phật 性tánh 為vi 一nhất 別biệt 見kiến 何hà 耶da 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 答đáp 三tam 初sơ 法pháp 。

余dư 曰viết 此thử 有hữu 由do 也dã 斯tư 等đẳng 曾tằng 覩đổ 小Tiểu 乘Thừa 無vô 情tình 之chi 名danh 又hựu 見kiến 大Đại 乘Thừa 佛Phật 性tánh 之chi 語ngữ 亡vong 其kỳ 所sở 弘hoằng 融dung 通thông 之chi 談đàm 而nhi 棄khí 涅Niết 槃Bàn 虗hư 空không 之chi 喻dụ 不bất 達đạt 修tu 性tánh 三tam 因nhân 離ly 合hợp 不bất 思tư 生sanh 佛Phật 無vô 差sai 之chi 旨chỉ 謬mậu 斆# 傳truyền 習tập 無vô 情tình 之chi 言ngôn 反phản 難nạn/nan 己kỷ 宗tông 唯duy 心tâm 之chi 教giáo 專chuyên 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 瓦ngõa 石thạch 之chi 說thuyết 不bất 測trắc 時thời 部bộ 出xuất 沒một 之chi 意ý 。

○# 次thứ 譬thí 。

如như 福phước 德đức 子tử 而nhi 無vô 壽thọ 命mạng 弱nhược 喪táng 徒đồ 歸quy 猶do 迷mê 本bổn 族tộc 如như 受thọ 貴quý 位vị 不bất 識thức 祖tổ 宗tông 亦diệc 如như 死tử 人nhân 而nhi 著trước 瓔anh 珞lạc 用dụng 福phước 德đức 為vi 用dụng 瓔anh 珞lạc 為vi 。

福phước 位vị 瓔anh 珞lạc 譬thí 講giảng 大Đại 乘Thừa 無vô 壽thọ 迷mê 祖tổ 及cập 死tử 人nhân 等đẳng 竝tịnh 譬thí 迷mê 性tánh 弱nhược 喪táng 者giả 嬰anh 兒nhi 失thất 故cố 鄉hương 也dã 既ký 少thiểu 失thất 鄉hương 里lý 而nhi 迷mê 性tánh 族tộc 歸quy 亦diệc 空không 歸quy 譬thí 向hướng 寶bảo 山sơn 。 而nhi 無vô 所sở 得đắc 。

○# 三tam 合hợp 結kết 。

法pháp 相tướng 徒đồ 施thí 全toàn 迷mê 其kỳ 本bổn 忽hốt 遇ngộ 斯tư 等đẳng 應ưng 以dĩ 如như 上thượng 諸chư 意ý 問vấn 之chi 所sở 弘hoằng 之chi 典điển 大đại 小Tiểu 乘Thừa 耶da 尚thượng 失thất 小Tiểu 乘Thừa 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。

尚thượng 失thất 小Tiểu 乘Thừa 者giả 小Tiểu 乘Thừa 知tri 心tâm 造tạo 於ư 三tam 界giới 六lục 道đạo 因nhân 果quả 滅diệt 證chứng 法pháp 性tánh 不bất 言ngôn 無vô 情tình 。

○# 次thứ 更cánh 請thỉnh 為vi 騰đằng 權quyền 實thật 教giáo 旨chỉ 二nhị 初sơ 請thỉnh 。

客khách 曰viết 斯tư 失thất 者giả 眾chúng 聞văn 仁nhân 所sở 宗tông 四tứ 教giáo 釋thích 義nghĩa 可khả 得đắc 聞văn 耶da 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 文văn 愽# 難nạn/nan 談đàm 。

余dư 曰viết 此thử 四tứ 教giáo 關quan 涉thiệp 五ngũ 時thời 牢lao 籠lung 八bát 教giáo 十thập 方phương 三tam 世thế 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 咸hàm 攝nhiếp 其kỳ 中trung 豈khởi 可khả 卒tuất 爾nhĩ 談đàm 其kỳ 始thỉ 末mạt 。

初sơ 言ngôn 五ngũ 時thời 等đẳng 者giả 通thông 歷lịch 諸chư 味vị 故cố 云vân 關quan 涉thiệp 五ngũ 時thời 義nghĩa 該cai 名danh 廣quảng 故cố 云vân 牢lao 籠lung 八bát 教giáo 應ưng 知tri 五ngũ 時thời 約ước 會hội 八bát 教giáo 隨tùy 機cơ 機cơ 會hội 不bất 同đồng 故cố 分phần/phân 五ngũ 八bát 八bát 徧biến 於ư 五ngũ 多đa 少thiểu 分phần 途đồ 大đại 而nhi 言ngôn 之chi 不bất 出xuất 權quyền 實thật 法pháp 華hoa 開khai 會hội 殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 唯duy 一nhất 圓viên 乘thừa 五ngũ 八bát 咸hàm 妙diệu 妙diệu 體thể 愽# 遠viễn 故cố 云vân 咸hàm 攝nhiếp 其kỳ 中trung 言ngôn 五ngũ 時thời 者giả 佛Phật 初sơ 應ưng 代đại 託thác 陰ấm 摩ma 耶da 主chủ 伴bạn 互hỗ 為vi 純thuần 被bị 大đại 機cơ 說thuyết 圓viên 別biệt 法pháp 約ước 五ngũ 味vị 譬thí 名danh 之chi 為vi 乳nhũ 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 譬thí 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 以dĩ 初sơ 對đối 初sơ 不bất 約ước 濃nồng 淡đạm 二Nhị 乘Thừa 機cơ 器khí 於ư 此thử 非phi 宜nghi 雖tuy 復phục 在tại 座tòa 初sơ 會hội 口khẩu 眼nhãn 竝tịnh 無vô 見kiến 無vô 說thuyết 故cố 譬thí 盲manh 啞á 便tiện 不bất 動động 寂tịch 場tràng 冠quan 日nhật 託thác 生sanh 應ưng 乎hồ 丈trượng 六lục 之chi 質chất 示thị 初sơ 成thành 於ư 鹿lộc 苑uyển 轉chuyển 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 唯duy 被bị 三tam 藏tạng 小Tiểu 乘Thừa 約ước 味vị 而nhi 譬thí 於ư 酪lạc 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 譬thí 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc 次thứ 說thuyết 方Phương 等Đẳng 。 諸chư 部bộ 四tứ 教giáo 竝tịnh 明minh 歎thán 大đại 褒bao 圓viên 折chiết 小tiểu 彈đàn 偏thiên 約ước 譬thí 乃nãi 名danh 生sanh 蘇tô 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 典điển 譬thí 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 蘇tô 次thứ 說thuyết 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 衍diễn 門môn 淘đào 汰# 不bất 明minh 三tam 藏tạng 約ước 譬thí 名danh 為vi 熟thục 蘇tô 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 從tùng 方Phương 等Đẳng 出xuất 般Bát 若Nhã 譬thí 從tùng 生sanh 蘇tô 出xuất 熟thục 蘇tô 既ký 心tâm 漸tiệm 通thông 泰thái 機cơ 情tình 已dĩ 動động 次thứ 會hội 姓tánh 與dữ 記ký 捨xả 諸chư 方phương 便tiện 唯duy 說thuyết 圓viên 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 最tối 後hậu 明minh 常thường 仍nhưng 以dĩ 權quyền 教giáo 蘇tô 息tức 此thử 之chi 二nhị 說thuyết 咸hàm 譬thí 醍đề 醐hồ 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 從tùng 般Bát 若Nhã 出xuất 涅Niết 槃Bàn 法pháp 華hoa 譬thí 從tùng 熟thục 蘇tô 出xuất 醍đề 醐hồ 即tức 五ngũ 時thời 也dã 言ngôn 八bát 教giáo 者giả 初sơ 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 未vị 遊du 諸chư 會hội 唯duy 被bị 大đại 機cơ 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 名danh 頓đốn 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 說thuyết 次thứ 三tam 味vị 名danh 漸tiệm 法pháp 華hoa 圓viên 會hội 非phi 頓đốn 漸tiệm 攝nhiếp 餘dư 之chi 六lục 教giáo 徧biến 在tại 頓đốn 漸tiệm 之chi 中trung 同đồng 聽thính 異dị 聞văn 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 名danh 為vi 秘bí 密mật 若nhược 互hỗ 相tương 知tri 但đãn 名danh 不bất 定định 不bất 定định 秘bí 密mật 亦diệc 不bất 出xuất 於ư 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 對đối 顯hiển 及cập 定định 且thả 名danh 為vi 二nhị 此thử 之chi 四tứ 教giáo 名danh 為vi 化hóa 方phương 譬thí 如như 藥dược 方phương 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 喻dụ 如như 藥dược 味vị 名danh 為vi 化hóa 法pháp 約ước 顯hiển 雖tuy 乃nãi 有hữu 多đa 有hữu 少thiểu 。 約ước 密mật 不bất 定định 味vị 味vị 具cụ 八bát 三tam 藏tạng 滅diệt 色sắc 歸quy 真chân 三tam 乘thừa 無vô 復phục 異dị 轍triệt 四Tứ 果Quả 乃nãi 是thị 聲Thanh 聞Văn 之chi 位vị 緣Duyên 覺Giác 共cộng 受thọ 支chi 佛Phật 之chi 名danh 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 百bách 劫kiếp 所sở 修tu 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 結kết 成thành 道Đạo 名danh 佛Phật 通thông 謂vị 通thông 學học 般Bát 若Nhã 共cộng 行hành 十Thập 地Địa 體thể 陰ấm 即tức 真chân 發phát 心tâm 自tự 行hành 兼kiêm 人nhân 不bất 同đồng 故cố 有hữu 三tam 乘thừa 差sai 別biệt 。 乾can/kiền/càn 慧tuệ 性tánh 地địa 名danh 內nội 外ngoại 凡phàm 八bát 人nhân 見kiến 地địa 共cộng 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 竝tịnh 對đối 初sơ 果quả 薄bạc 地địa 斷đoạn 欲dục 六lục 品phẩm 思tư 惟duy 對đối 斯Tư 陀Đà 含Hàm 離ly 欲dục 地địa 斷đoạn 欲dục 思tư 九cửu 品phẩm 名danh 第đệ 三tam 果quả 第đệ 七thất 地địa 名danh 已dĩ 辦biện 俱câu 斷đoạn 三tam 界giới 思tư 惟duy 即tức 阿A 羅La 漢Hán 八bát 支chi 佛Phật 地địa 九cửu 菩Bồ 薩Tát 地địa 第đệ 十thập 佛Phật 地địa 後hậu 無vô 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 初sơ 無vô 內nội 外ngoại 七thất 賢hiền 類loại 上thượng 非phi 別biệt 非phi 圓viên 比tỉ 下hạ 法pháp 位vị 天thiên 隔cách 約ước 於ư 當đương 分phần/phân 三tam 人nhân 行hành 學học 大đại 同đồng 故cố 立lập 通thông 號hiệu 別biệt 教giáo 者giả 證chứng 諸chư 因nhân 果quả 次thứ 第đệ 修tu 成thành 四tứ 十thập 二nhị 位vị 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 初sơ 緣duyên 界giới 外ngoại 地địa 上thượng 中trung 理lý 別biệt 於ư 若nhược 藏tạng 若nhược 通thông 空không 假giả 非phi 即tức 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 又hựu 別biệt 圓viên 教giáo 故cố 名danh 為vi 別biệt 圓viên 人nhân 六lục 即tức 即tức 理lý 何hà 殊thù 約ước 事sự 分phần/phân 六lục 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 初sơ 心tâm 畢tất 竟cánh 具cụ 性tánh 俱câu 融dung 境cảnh 圓viên 智trí 圓viên 修tu 圓viên 性tánh 圓viên 故cố 名danh 為vi 圓viên 略lược 示thị 旨chỉ 歸quy 具cụ 如như 別biệt 說thuyết 也dã 。

○# 二nhị 請thỉnh 對đối 權quyền 實thật 明minh 性tánh 通thông 塞tắc 略lược 示thị 綱cương 要yếu 二nhị 初sơ 請thỉnh 。

客khách 曰viết 若nhược 爾nhĩ 可khả 能năng 以dĩ 此thử 四tứ 教giáo 略lược 判phán 佛Phật 性tánh 無vô 情tình 有hữu 無vô 心tâm 造tạo 心tâm 變biến 具cụ 不bất 具cụ 耶da 。

○# 三tam 答đáp 三tam 初sơ 答đáp 無vô 情tình 有hữu 無vô 。

余dư 曰viết 略lược 示thị 方phương 隅ngung 斯tư 亦diệc 可khả 矣hĩ 何hà 者giả 自tự 法pháp 華hoa 前tiền 藏tạng 通thông 三tam 乘thừa 俱câu 未vị 稟bẩm 性tánh 二Nhị 乘Thừa 憚đạn 教giáo 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 別biệt 人nhân 初sơ 心tâm 教giáo 權quyền 理lý 實thật 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 所sở 稟bẩm 未vị 周chu 故cố 此thử 七thất 人nhân 可khả 云vân 無vô 情tình 不bất 云vân 有hữu 性tánh 圓viên 人nhân 始thỉ 末mạt 知tri 理lý 不bất 二nhị 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 誰thùy 情tình 無vô 情tình 法pháp 華hoa 會hội 中trung 一nhất 切thiết 不bất 隔cách 草thảo 木mộc 與dữ 地địa 四tứ 微vi 何hà 殊thù 舉cử 足túc 脩tu 塗đồ 皆giai 趣thú 實thật 渚chử 彈đàn 指chỉ 合hợp 掌chưởng 咸hàm 成thành 佛Phật 因nhân 與dữ 一nhất 許hứa 三tam 無vô 乖quai 先tiên 志chí 豈khởi 至chí 今kim 日nhật 云vân 無vô 情tình 無vô 。

初sơ 言ngôn 與dữ 一nhất 許hứa 三tam 者giả 口khẩu 許hứa 三tam 車xa 意ý 與dữ 一nhất 大đại 遂toại 本bổn 願nguyện 故cố 故cố 曰viết 無vô 乖quai 。

○# 二nhị 答đáp 心tâm 造tạo 心tâm 變biến 。

言ngôn 心tâm 造tạo 心tâm 變biến 咸hàm 出xuất 大đại 宗tông 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 言ngôn 而nhi 無vô 其kỳ 理lý 然nhiên 諸chư 大Đại 乘Thừa 中trung 其kỳ 名danh 雖tuy 同đồng 義nghĩa 亦diệc 少thiểu 別biệt 有hữu 共cộng 造tạo 依y 報báo 各các 造tạo 正chánh 報báo 有hữu 共cộng 造tạo 正chánh 報báo 各các 造tạo 依y 報báo 眾chúng 生sanh 迷mê 故cố 或hoặc 謂vị 自tự 然nhiên 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 造tạo 造tạo 已dĩ 或hoặc 謂vị 情tình 與dữ 無vô 情tình 故cố 造tạo 名danh 猶do 通thông 應ưng 云vân 心tâm 變biến 心tâm 變biến 復phục 通thông 應ưng 云vân 體thể 具cụ 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 心tâm 體thể 本bổn 徧biến 故cố 佛Phật 體thể 徧biến 由do 生sanh 性tánh 徧biến 徧biến 又hựu 二nhị 種chủng 一nhất 寬khoan 廣quảng 徧biến 二nhị 即tức 狹hiệp 徧biến 所sở 以dĩ 造tạo 通thông 於ư 四tứ 變biến 義nghĩa 唯duy 二nhị 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 及cập 別biệt 後hậu 位vị 故cố 藏tạng 通thông 造tạo 六lục 別biệt 圓viên 造tạo 十thập 。

言ngôn 心tâm 造tạo 等đẳng 者giả 國quốc 土độ 砂sa 礫lịch 同đồng 業nghiệp 所sở 感cảm 故cố 云vân 共cộng 造tạo 一nhất 一nhất 色sắc 身thân 妍nghiên 醜xú 聰thông 鈍độn 差sai 別biệt 等đẳng 異dị 名danh 為vi 各các 造tạo 共cộng 造tạo 正chánh 報báo 者giả 約ước 他tha 正chánh 報báo 也dã 如như 共cộng 僕bộc 使sử 等đẳng 各các 造tạo 依y 報báo 者giả 所sở 感cảm 田điền 宅trạch 眷quyến 屬thuộc 隨tùy 人nhân 也dã 寬khoan 廣quảng 徧biến 者giả 理lý 體thể 本bổn 然nhiên 始thỉ 終chung 無vô 二nhị 即tức 狹hiệp 徧biến 者giả 一nhất 念niệm 實thật 相tướng 法Pháp 界Giới 量lượng 同đồng 也dã 。

○# 三tam 答đáp 具cụ 不bất 具cụ 二nhị 初sơ 正chánh 答đáp 。

此thử 六lục 及cập 十thập 括quát 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 法pháp 罄khánh 盡tận 由do 觀quán 解giải 異dị 故cố 十thập 與dữ 六lục 各các 別biệt 二nhị 別biệt 藏tạng 見kiến 六lục 實thật 通thông 見kiến 無vô 生sanh 別biệt 見kiến 前tiền 後hậu 生sanh 滅diệt 圓viên 見kiến 事sự 理lý 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 論luận 生sanh 兩lưỡng 教giáo 似tự 等đẳng 明minh 具cụ 別biệt 教giáo 不bất 詮thuyên 種chủng 具cụ 等đẳng 義nghĩa 非phi 此thử 可khả 述thuật 故cố 別biệt 佛Phật 性tánh 滅diệt 九cửu 方phương 見kiến 圓viên 人nhân 即tức 達đạt 九cửu 界giới 三tam 道đạo 即tức 見kiến 圓viên 伊y 三tam 德đức 體thể 徧biến 。

初sơ 言ngôn 十thập 與dữ 六lục 者giả 六lục 即tức 六lục 道đạo 十thập 加gia 四tứ 聖thánh 言ngôn 似tự 等đẳng 者giả 次thứ 與dữ 不bất 次thứ 約ước 數số 同đồng 十thập 故cố 云vân 似tự 也dã 明minh 具cụ 等đẳng 者giả 教giáo 道đạo 之chi 中trung 不bất 即tức 觀quán 具cụ 而nhi 為vi 一nhất 心tâm 故cố 云vân 不bất 詮thuyên 。

○# 次thứ 問vấn 具cụ 所sở 以dĩ 二nhị 初sơ 問vấn 。

客khách 曰viết 如như 何hà 能năng 攝nhiếp 依y 正chánh 因nhân 果quả 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 正chánh 答đáp 具cụ 意ý 。

余dư 曰viết 一nhất 家gia 所sở 立lập 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 理lý 具cụ 三tam 千thiên 故cố 曰viết 一nhất 念niệm 中trung 具cụ 有hữu 因nhân 果quả 凡phàm 聖thánh 大đại 小tiểu 依y 正chánh 自tự 他tha 故cố 所sở 變biến 處xứ 無vô 非phi 三tam 千thiên 而nhi 此thử 三tam 千thiên 性tánh 是thị 中trung 理lý 不bất 當đương 有hữu 無vô 有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 何hà 以dĩ 故cố 俱câu 實thật 相tướng 故cố 實thật 相tướng 法pháp 爾nhĩ 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 法pháp 爾nhĩ 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 故cố 雖tuy 三tam 千thiên 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 共cộng 而nhi 不bất 雜tạp 離ly 亦diệc 不bất 分phân 雖tuy 一nhất 一nhất 徧biến 亦diệc 無vô 所sở 在tại 。

初sơ 言ngôn 理lý 具cụ 者giả 體thể 理lý 含hàm 攝nhiếp 如như 一nhất 袋đại 麵miến 體thể 具cụ 多đa 食thực 巧xảo 拙chuyết 見kiến 殊thù 觀quán 有hữu 明minh 昧muội 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 一nhất 剎sát 那na 體thể 能năng 毀hủy 戒giới 即tức 地địa 獄ngục 心tâm 體thể 能năng 慳san 貪tham 即tức 餓ngạ 鬼quỷ 心tâm 體thể 能năng 無vô 慚tàm 愧quý 即tức 畜súc 生sanh 心tâm 體thể 能năng 謟siểm 誑cuống 即tức 修tu 羅la 心tâm 體thể 能năng 義nghĩa 讓nhượng 即tức 人nhân 道Đạo 心tâm 體thể 能năng 十Thập 善Thiện 即tức 天thiên 道Đạo 心tâm 體thể 能năng 自tự 度độ 即tức 二Nhị 乘Thừa 心tâm 體thể 具cụ 慈từ 悲bi 四tứ 德đức 即tức 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 心tâm 此thử 十thập 交giao 互hỗ 即tức 有hữu 百bách 界giới 百bách 界giới 十thập 如như 即tức 有hữu 千thiên 如như 千thiên 如như 各các 有hữu 五ngũ 陰ấm 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。 三tam 種chủng 世thế 間gian 千thiên 如như 即tức 有hữu 三tam 千thiên 世thế 間gian 剎sát 那na 體thể 具cụ 故cố 云vân 具cụ 有hữu 等đẳng 因nhân 果quả 只chỉ 是thị 十thập 如như 凡phàm 聖thánh 即tức 是thị 十thập 界giới 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 界giới 為vi 大đại 二Nhị 乘Thừa 為vi 小tiểu 依y 正chánh 即tức 攝nhiếp 三tam 千thiên 具cụ 已dĩ 三tam 千thiên 名danh 自tự 具cụ 餘dư 九cửu 界giới 三tam 千thiên 名danh 他tha 雖tuy 徧biến 若nhược 空không 。 無vô 在tại 不bất 在tại 。

○# 次thứ 問vấn 所sở 依y 部bộ 教giáo 二nhị 初sơ 問vấn 。

客khách 曰viết 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 僕bộc 深thâm 仰ngưỡng 之chi 此thử 為vi 憑bằng 教giáo 為vi 通thông 依y 諸chư 部bộ 為vi 專chuyên 在tại 一nhất 經kinh 。

○# 次thứ 答đáp 二nhị 初sơ 答đáp 二nhị 初sơ 通thông 許hứa 初sơ 問vấn 。

余dư 曰viết 斯tư 問vấn 甚thậm 善thiện 能năng 使sử 其kỳ 理lý 永vĩnh 永vĩnh 不bất 朽hủ 。

○# 次thứ 卷quyển 權quyền 歸quy 實thật 專chuyên 示thị 妙diệu 經kinh 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 絕tuyệt 歎thán 之chi 境cảnh 釋thích 出xuất 性tánh 體thể 。

雖tuy 則tắc 通thông 依y 一nhất 切thiết 大đại 部bộ 指chỉ 的đích 妙diệu 境cảnh 出xuất 自tự 法pháp 華hoa 故cố 方phương 便tiện 品phẩm 初sơ 佛Phật 歎thán 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 得đắc 微vi 妙diệu 難nan 解giải 。 之chi 法pháp 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 如như 是thị 相tương/tướng 等đẳng 。

○# 次thứ 釋thích 經kinh 意ý 。

當đương 知tri 如như 是thị 。 相tương/tướng 等đẳng 即tức 是thị 轉chuyển 釋thích 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 以dĩ 諸chư 法pháp 故cố 故cố 有hữu 相tương/tướng 等đẳng 以dĩ 實thật 相tướng 故cố 相tương/tướng 等đẳng 皆giai 是thị 實thật 相tướng 無vô 相tướng 相tướng 等đẳng 皆giai 如như 。

○# 次thứ 問vấn 前tiền 三tam 千thiên 二nhị 初sơ 問vấn 。

客khách 曰viết 云vân 何hà 三tam 千thiên 。

○# 二nhị 答đáp 四tứ 初sơ 總tổng 答đáp 。

余dư 曰viết 實thật 相tướng 必tất 諸chư 法pháp 諸chư 法pháp 必tất 十thập 如như 十thập 如như 必tất 十thập 界giới 十thập 界giới 必tất 身thân 土thổ/độ 。

初sơ 言ngôn 諸chư 法pháp 者giả 通thông 指chỉ 界giới 如như 三tam 千thiên 也dã 十thập 如như 等đẳng 者giả 未vị 明minh 千thiên 如như 百bách 界giới 但đãn 云vân 十thập 如như 十thập 界giới 身thân 土thổ/độ 等đẳng 故cố 是thị 總tổng 答đáp 三tam 千thiên 如như 前tiền 。

○# 次thứ 引dẫn 教giáo 答đáp 釋thích 三tam 千thiên 。

又hựu 依y 大đại 經kinh 及cập 以dĩ 大đại 論luận 立lập 三tam 世thế 間gian 故cố 有hữu 三tam 千thiên 具cụ 如như 止Chỉ 觀Quán 及cập 廣quảng 記ký 中trung 。

○# 三tam 結kết 歎thán 。

故cố 知tri 因nhân 果quả 凡phàm 聖thánh 恆hằng 具cụ 三tam 千thiên 是thị 故cố 歎thán 云vân 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 滿mãn 十thập 方phương 界giới 。 稻đạo 麻ma 二Nhị 乘Thừa 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 竝tịnh 不bất 能năng 知tri 此thử 義nghĩa 少thiểu 分phần 即tức 指chỉ 前tiền 七thất 種chủng 人nhân 也dã 。

如như 文văn 。

○# 四tứ 示thị 妙diệu 性tánh 為vi 本bổn 迹tích 三tam 周chu 所sở 顯hiển 之chi 境cảnh 二nhị 初sơ 明minh 為vi 妙diệu 經kinh 本bổn 迹tích 等đẳng 所sở 託thác 。

是thị 故cố 身thân 子tử 三tam 請thỉnh 慇ân 懃cần 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 開khai 顯hiển 釋Thích 迦Ca 仰ngưỡng 同đồng 無vô 復phục 異dị 趣thú 大đại 車xa 譬thí 此thử 宿túc 世thế 示thị 此thử 壽thọ 量lượng 久cửu 本bổn 唯duy 證chứng 於ư 此thử 根căn 敗bại 適thích 復phục 獲hoạch 記ký 由do 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 疑nghi 除trừ 損tổn 生sanh 增tăng 道đạo 始thỉ 初sơ 發phát 心tâm 。 終chung 訖ngật 補bổ 處xứ 豈khởi 有hữu 餘dư 途đồ 竝tịnh 託thác 於ư 此thử 由do 前tiền 四tứ 時thời 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 部bộ 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 推thôi 功công 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 兼kiêm 權quyền 意ý 如như 前tiền 說thuyết 。

○# 次thứ 示thị 性tánh 即tức 體thể 辨biện 體thể 功công 能năng 三tam 初sơ 明minh 功công 能năng 。

當đương 知tri 一Nhất 乘Thừa 十thập 觀quán 即tức 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 之chi 正chánh 體thể 普phổ 賢hiền 色sắc 身thân 之chi 所sở 依y 也dã 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 由do 之chi 果quả 用dụng 緣duyên 了liễu 行hành 性tánh 由do 之chi 能năng 顯hiển 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 所sở 開khai 發phát 也dã 涅Niết 槃Bàn 真chân 伊y 之chi 所sở 喻dụ 也dã 法pháp 華hoa 大đại 車xa 之chi 所sở 至chí 也dã 。

正chánh 因nhân 由do 性tánh 證chứng 果Quả 神thần 用dụng 自tự 在tại 緣duyên 了liễu 智trí 行hành 由do 性tánh 能năng 顯hiển 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 合hợp 名danh 正chánh 因nhân 性tánh 體thể 無vô 殊thù 體thể 即tức 所sở 開khai 及cập 所sở 發phát 也dã 能năng 開khai 能năng 發phát 屬thuộc 修tu 緣duyên 了liễu 真chân 伊y 之chi 字tự 本bổn 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 佛Phật 性tánh 圓viên 融dung 七thất 寶bảo 大đại 車xa 。 到đáo 性tánh 極cực 處xứ 舉cử 譬thí 對đối 法pháp 故cố 竝tịnh 云vân 所sở 也dã 。

○# 次thứ 舉cử 例lệ 。

諸chư 大Đại 乘Thừa 意ý 准chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。

故cố 知tri 般Bát 若Nhã 無vô 住trụ 行hành 檀đàn 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 帝đế 網võng 淨tịnh 名danh 入nhập 門môn 不bất 二nhị 立lập 佛Phật 性tánh 一Nhất 乘Thừa 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。

○# 三tam 結kết 勸khuyến 。

子tử 得đắc 聞văn 之chi 可khả 謂vị 久cửu 種chủng 勤cần 而nhi 習tập 之chi 無vô 使sử 焦tiêu 敗bại 願nguyện 未vị 來lai 世thế 。 諸chư 佛Phật 會hội 中trung 。 與dữ 子tử 相tương 遇ngộ 。

○# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 四tứ 初sơ 以dĩ 轉chuyển 說thuyết 名danh 法pháp 供cúng 養dường 用dụng 申thân 咨tư 受thọ 之chi 恩ân 。

於ư 是thị 野dã 客khách 悲bi 喜hỷ 交giao 集tập 。 曰viết 投đầu 身thân 莫mạc 報báo 粉phấn 骨cốt 寧ninh 酬thù 唯duy 以dĩ 此thử 義nghĩa 隨tùy 方phương 轉chuyển 說thuyết 以dĩ 報báo 所sở 聞văn 如như 何hà 。

初sơ 文văn 者giả 悲bi 昔tích 未vị 聞văn 喜hỷ 今kim 方phương 悟ngộ 故cố 云vân 交giao 集tập 。

○# 次thứ 示thị 弘hoằng 傳truyền 方phương 軌quỹ 二nhị 初sơ 示thị 聖thánh 化hóa 多đa 端đoan 四tứ 初sơ 令linh 以dĩ 權quyền 助trợ 實thật 。

余dư 曰viết 佛Phật 有hữu 誠thành 誡giới 自tự 可khả 為vi 規quy 經Kinh 云vân 若nhược 但đãn 讚tán 佛Phật 乘Thừa 。 眾chúng 生sanh 沒một 在tại 苦khổ 。 我ngã 寧ninh 不bất 說thuyết 法Pháp 。 疾tật 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 尋tầm 念niệm 方phương 便tiện 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 此thử 乃nãi 以dĩ 偏thiên 助trợ 圓viên 方phương 可khả 為vi 說thuyết 。

○# 二nhị 示thị 令linh 簡giản 人nhân 。

又hựu 云vân 當đương 來lai 世thế 惡ác 人nhân 。 破phá 法Pháp 墮đọa 惡ác 道đạo 。 志chí 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 廣quảng 讚tán 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 。 此thử 則tắc 簡giản 人nhân 方phương 可khả 為vi 說thuyết 。

○# 三tam 令linh 答đáp 以dĩ 大đại 。

然nhiên 末mạt 代đại 施thí 化hóa 復phục 未vị 知tri 根căn 亦diệc 可khả 如như 安an 樂lạc 行hành 中trung 但đãn 以dĩ 大đại 答đáp 亦diệc 可khả 如như 不bất 輕khinh 喜hỷ 根căn 而nhi 強cường/cưỡng 毒độc 之chi 故cố 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 中trung 聞văn 生sanh 謗báng 者giả 後hậu 終chung 獲hoạch 益ích 如như 人nhân 倒đảo 地địa 還hoàn 從tùng 地địa 起khởi 應ưng 運vận 大đại 悲bi 無vô 惱não 他tha 說thuyết 。

如như 喜Hỷ 根Căn 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 居cư 士sĩ 說thuyết 欲dục 體thể 性tánh 即tức 道đạo 本bổn 性tánh 被bị 勝thắng 意ý 謗báng 而nhi 作tác 擯bấn 法Pháp 喜hỷ 根căn 知tri 其kỳ 即tức 現hiện 受thọ 報báo 強cường/cưỡng 為vi 說thuyết 於ư 大đại 法pháp 毒độc 之chi 為vi 作tác 久cửu 遠viễn 聞văn 法Pháp 之chi 種chủng 不bất 輕khinh 四tứ 眾chúng 類loại 例lệ 亦diệc 然nhiên 故cố 引dẫn 楞lăng 嚴nghiêm 以dĩ 之chi 為vi 證chứng 倒đảo 地địa 譬thí 因nhân 謗báng 墮đọa 苦khổ 地địa 起khởi 譬thí 於ư 遠viễn 益ích 也dã 。

○# 四tứ 結kết 。

子tử 應ưng 從tùng 容dung 觀quán 時thời 進tiến 否phủ/bĩ 將tương 護hộ 彼bỉ 意ý 。 順thuận 佛Phật 本bổn 懷hoài 。

○# 次thứ 正chánh 明minh 化hóa 法pháp 五ngũ 初sơ 示thị 未vị 稟bẩm 權quyền 教giáo 之chi 機cơ 逗đậu 之chi 以dĩ 大đại 六lục 初sơ 示thị 種chủng 性tánh 而nhi 有hữu 三tam 因nhân 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 未vị 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 來lai 至chí 汝nhữ 所sở 先tiên 當đương 語ngữ 云vân 汝nhữ 無vô 始thỉ 來lai 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 而nhi 已dĩ 即tức 此thử 全toàn 是thị 理lý 性tánh 三tam 因nhân 由do 未vị 發phát 心tâm 未vị 曾tằng 加gia 行hành 故cố 性tánh 緣duyên 了liễu 同đồng 名danh 正chánh 因nhân 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 正chánh 性tánh 。

○# 次thứ 示thị 此thử 三tam 因nhân 體thể 量lượng 俱câu 徧biến 。

既ký 信tín 己kỷ 心tâm 有hữu 此thử 性tánh 已dĩ 次thứ 示thị 此thử 性tánh 非phi 內nội 外ngoại 徧biến 虗hư 空không 同đồng 諸chư 佛Phật 等đẳng 法Pháp 界Giới 。

○# 三tam 示thị 一nhất 剎sát 那na 徧biến 於ư 自tự 他tha 百bách 界giới 三tam 千thiên 一nhất 多đa 相tương/tướng 即tức 體thể 具cụ 三tam 德đức 。

既ký 信tín 徧biến 已dĩ 次thứ 示thị 徧biến 具cụ 既ký 同đồng 諸chư 佛Phật 等đẳng 於ư 法Pháp 界Giới 。 故cố 此thử 徧biến 性tánh 具cụ 諸chư 佛Phật 之chi 身thân 。 一nhất 身thân 一nhất 切thiết 身thân 如như 諸chư 佛Phật 之chi 感cảm 土thổ/độ 一nhất 土thổ/độ 一nhất 切thiết 土thổ/độ 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 即tức 身thân 說thuyết 土thổ/độ 說thuyết 大đại 小tiểu 一nhất 多đa 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 有hữu 彼bỉ 性tánh 故cố 故cố 名danh 有hữu 性tánh 。

○# 四tứ 釋thích 世thế 三tam 疑nghi 三tam 初sơ 疑nghi 生sanh 無vô 緣duyên 了liễu 。

若nhược 世thế 人nhân 云vân 眾chúng 生sanh 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 之chi 性tánh 加gia 修tu 萬vạn 行hạnh 為vi 功công 用dụng 體thể 故cố 至chí 果quả 時thời 方phương 有hữu 大đại 用dụng 此thử 乃nãi 佛Phật 有hữu 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 不bất 名danh 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 三tam 無vô 差sai 別biệt 斯tư 言ngôn 有hữu 徵trưng 寄ký 言ngôn 說thuyết 者giả 勿vật 負phụ 斯tư 教giáo 。

不bất 曉hiểu 初sơ 義nghĩa 。

○# 二nhị 疑nghi 性tánh 三tam 因nhân 不bất 徧biến 三Tam 身Thân 。

若nhược 言ngôn 眾chúng 生sanh 有hữu 正chánh 因nhân 性tánh 與dữ 法Pháp 身thân 等đẳng 不bất 與dữ 報báo 化hóa 等đẳng 者giả 還hoàn 成thành 眾chúng 生sanh 與dữ 眾chúng 生sanh 等đẳng 何hà 者giả 若nhược 除trừ 報báo 化hóa 。 猶do 是thị 眾chúng 生sanh 。

不bất 曉hiểu 次thứ 義nghĩa 。

○# 三tam 疑nghi 性tánh 三tam 因nhân 體thể 性tánh 不bất 具cụ 三Tam 身Thân 三tam 德đức 。

又hựu 若nhược 言ngôn 等đẳng 於ư 有hữu 報báo 化hóa 之chi 法Pháp 身thân 其kỳ 如như 法Pháp 身thân 非phi 報báo 化hóa 外ngoại 以dĩ 是thị 言ngôn 之chi 。 故cố 須tu 悉tất 等đẳng 。

但đãn 云vân 等đẳng 於ư 有hữu 報báo 應ứng 之chi 法Pháp 身thân 也dã 。

○# 五ngũ 結kết 示thị 三tam 意ý 。

今kim 此thử 示thị 有hữu 是thị 示thị 種chủng 性tánh 示thị 徧biến 是thị 示thị 體thể 量lượng 示thị 具cụ 是thị 示thị 體thể 德đức 。

略lược 如như 佛Phật 性tánh 觀quán 中trung 。

○# 六lục 示thị 令linh 緣duyên 理lý 三tam 性tánh 為vi 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

既ký 示thị 三tam 已dĩ 次thứ 令linh 緣duyên 於ư 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 發phát 四tứ 弘hoằng 誓thệ 進tiến 受thọ 菩Bồ 薩Tát 清thanh 淨tịnh 。 律luật 儀nghi 一nhất 一nhất 緣duyên 向hướng 理lý 性tánh 三tam 因nhân 修tu 行hành 填điền 誓thệ 如như 向hướng 所sở 聞văn 種chủng 必tất 相tương 續tục 世thế 世thế 生sanh 處xứ 。 以dĩ 人nhân 天thiên 身thân 佛Phật 會hội 再tái 聞văn 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。

正chánh 因nhân 即tức 法Pháp 寶bảo 了liễu 因nhân 即tức 佛Phật 寶bảo 緣duyên 因nhân 即tức 僧Tăng 寶bảo 佛Phật 性tánh 無vô 二nhị 故cố 云vân 一nhất 體thể 性tánh 體thể 覺giác 知tri 即tức 佛Phật 性tánh 體thể 離ly 染nhiễm 即tức 法pháp 性tánh 體thể 無vô 諍tranh 即tức 僧Tăng 此thử 之chi 三Tam 寶Bảo 即tức 具cụ 百bách 界giới 三tam 千thiên 百bách 界giới 三tam 千thiên 惟duy 圓viên 佛Phật 性tánh 性tánh 體thể 恆hằng 具cụ 非phi 物vật 造tạo 之chi 名danh 無vô 作tác 境cảnh 境cảnh 謂vị 四Tứ 諦Đế 百bách 界giới 三tam 千thiên 生sanh 死tử 即tức 苦khổ 達đạt 此thử 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 名danh 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 百bách 界giới 三tam 千thiên 具cụ 足túc 三tam 惑hoặc 達đạt 此thử 煩phiền 惱não 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 名danh 煩phiền 惱não 無vô 數số 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 證chứng 圓viên 佛Phật 性tánh 即tức 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 。 成thành 惑hoặc 即tức 菩Bồ 提Đề 無vô 非phi 般Bát 若Nhã 即tức 法Pháp 門môn 無vô 盡tận 誓thệ 願nguyện 知tri 惑hoặc 智trí 無vô 二nhị 生sanh 佛Phật 體thể 同đồng 苦khổ 集tập 唯duy 心tâm 四tứ 弘hoằng 融dung 攝nhiếp 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 斯tư 言ngôn 有hữu 徵trưng 緣duyên 性tánh 發phát 心tâm 與dữ 拔bạt 該cai 括quát 離ly 偏thiên 小tiểu 外ngoại 名danh 為vi 真chân 正chánh 四tứ 弘hoằng 屬thuộc 願nguyện 願nguyện 須tu 行hành 填điền 進tiến 受thọ 律luật 儀nghi 律luật 儀nghi 當đương 報báo 人nhân 天thiên 所sở 緣duyên 佛Phật 性tánh 大Đại 乘Thừa 因nhân 茲tư 值trị 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 人nhân 天thiên 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 功công 由do 乘thừa 戒giới 兩lưỡng 兼kiêm 萬vạn 行hạnh 乘thừa 戒giới 為vi 先tiên 故cố 標tiêu 此thử 二nhị 居cư 首thủ 餘dư 之chi 六Lục 度Độ 伏phục 惑hoặc 利lợi 生sanh 見kiến 性tánh 證chứng 真chân 竝tịnh 酬thù 前tiền 願nguyện 故cố 云vân 填điền 願nguyện 餘dư 三tam 如như 文văn 。

○# 次thứ 示thị 已dĩ 稟bẩm 權quyền 教giáo 之chi 機cơ 順thuận 行hành 開khai 顯hiển 。

若nhược 有hữu 已dĩ 稟bẩm 方phương 便tiện 教giáo 者giả 若nhược 聞văn 若nhược 行hành 若nhược 伏phục 若nhược 斷đoạn 隨tùy 其kỳ 所sở 得đắc 。 點điểm 示thị 體thể 具cụ 故cố 經Kinh 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 故cố 法pháp 華hoa 中trung 五ngũ 章chương 開khai 權quyền 一nhất 一nhất 但đãn 云vân 是thị 法Pháp 皆giai 為vì 。 一nhất 佛Phật 乘Thừa 故cố 。 眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。 皆giai 得đắc 種chủng 智trí 。

○# 三tam 用dụng 四tứ 隨tùy 逗đậu 以dĩ 文văn 學học 。

散tán 心tâm 講giảng 授thọ 者giả 隨tùy 宜nghi 設thiết 化hóa 。

○# 四tứ 隨tùy 禪thiền 者giả 示thị 其kỳ 本bổn 觀quán 三tam 千thiên 唯duy 性tánh 。

一nhất 種chủng 觀quán 心tâm 者giả 從tùng 心tâm 示thị 之chi 。

○# 五ngũ 憚đạn 教giáo 三tam 初sơ 示thị 不bất 輕khinh 法pháp 。

若nhược 有hữu 憚đạn 教giáo 生sanh 諍tranh 競cạnh 者giả 應ưng 當đương 語ngữ 云vân 聞văn 已dĩ 成thành 種chủng 不bất 敢cảm 輕khinh 汝nhữ 汝nhữ 等đẳng 行hành 道Đạo 。 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。

○# 二nhị 引dẫn 文văn 和hòa 諍tranh 。

故cố 大đại 師sư 判phán 教giáo 末mạt 云vân 佛Phật 法Pháp 不bất 思tư 議nghị 。 唯duy 教giáo 相tương/tướng 難nan 解giải 二Nhị 乘Thừa 及cập 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 所sở 不bất 能năng 測trắc 。 何hà 況huống 諸chư 凡phàm 夫phu 。 而nhi 欲dục 判phán 此thử 事sự 譬thí 如như 生sanh 盲manh 。 人nhân 分phân 別biệt 日nhật 輪luân 相tương/tướng 欲dục 判phán 虗hư 空không 界giới 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 。 像tượng 而nhi 言ngôn 了liễu 達đạt 者giả 畢tất 竟cánh 無vô 此thử 事sự 是thị 故cố 有hữu 智trí 者giả 。 各các 生sanh 慚tàm 愧quý 。 心tâm 自tự 責trách 無vô 明minh 暗ám 捨xả 戲hí 論luận 諍tranh 競cạnh 。

○# 三tam 結kết 勸khuyến 流lưu 通thông 。

大đại 師sư 親thân 證chứng 判phán 已dĩ 尚thượng 自tự 謙khiêm 喻dụ 後hậu 輩bối 余dư 今kim 准chuẩn 此thử 一nhất 家gia 宗tông 途đồ 獎tưởng 導đạo 於ư 子tử 非phi 師sư 亡vong 見kiến 子tử 亦diệc 順thuận 教giáo 。 如như 是thị 流lưu 行hành 。

○# 三Tam 明Minh 夢mộng 客khách 辭từ 退thoái 。

野dã 客khách 於ư 是thị 歡hoan 喜hỷ 頂đảnh 受thọ 。 自tự 今kim 永vĩnh 劫kiếp 唯duy 奉phụng 持trì 之chi 所sở 在tại 弘hoằng 演diễn 不bất 違vi 尊tôn 命mạng 歛liễm 容dung 再tái 拜bái 安an 庠tường 而nhi 出xuất 。

再tái 拜bái 表biểu 五ngũ 陰ấm 圓viên 伏phục 安an 庠tường 表biểu 自tự 行hành 柔nhu 和hòa 而nhi 出xuất 表biểu 轉chuyển 為vì 他tha 說thuyết 。

○# 四tứ 體thể 夢mộng 歸quy 性tánh 自tự 他tha 咸hàm 一nhất 。

忽hốt 然nhiên 夢mộng 覺giác 問vấn 者giả 答đáp 者giả 所sở 問vấn 所sở 答đáp 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

夢mộng 覺giác 表biểu 化hóa 功công 歸quy 已dĩ 能năng 說thuyết 所sở 聽thính 無vô 得đắc 故cố 云vân 問vấn 者giả 答đáp 者giả 等đẳng 餘dư 有hữu 料liệu 簡giản 略lược 如như 佛Phật 性tánh 含hàm 融dung 中trung 。

金Kim 剛Cang 錍Bề 論Luận 私Tư 記Ký 會Hội 本Bổn 卷quyển 下hạ

No.932-B# 金kim 剛cang 錍bề 論luận 私tư 記ký 會hội 本bổn 跋bạt

荊kinh 谿khê 大đại 師sư 撰soạn 金kim 剛cang 錍bề 其kỳ 文văn 不bất 滿mãn 萬vạn 言ngôn 而nhi 佛Phật 性tánh 徧biến 滿mãn 之chi 旨chỉ 發phát 揮huy 無vô 餘dư 其kỳ 徒đồ 剡# 川xuyên 法Pháp 師sư 為vi 作tác 私tư 記ký 簡giản 易dị 明minh 暢sướng 可khả 謂vị 善thiện 於ư 紹thiệu 述thuật 者giả 矣hĩ 學học 台thai 教giáo 者giả 不bất 可khả 不bất 究cứu 也dã 但đãn 憾hám 舊cựu 刻khắc 脫thoát 悞ngộ 頗phả 多đa 讀đọc 者giả 病bệnh 之chi 今kim 茲tư 吾ngô 師sư 玅# 空không 和hòa 尚thượng 應ưng 眾chúng 請thỉnh 講giảng 此thử 論luận 於ư 西tây 山sơn 光quang 明minh 會hội 上thượng 因nhân 分phần/phân 會hội 論luận 記ký 合hợp 為vi 一nhất 本bổn 且thả 訂# 正chánh 脫thoát 悞ngộ 以dĩ 便tiện 講giảng 演diễn 頃khoảnh 者giả 書thư 賈cổ 永vĩnh 田điền 某mỗ 欲dục 壽thọ 諸chư 梓# 因nhân 請thỉnh 之chi 和hòa 尚thượng 以dĩ 與dữ 之chi 云vân 。

旹#

文văn 化hóa 二nhị 年niên 乙ất 丑sửu 春xuân 正chánh 月nguyệt 。 弟đệ 子tử (# 及cập 粹túy 明minh 鳳phượng )# 謹cẩn 誌chí 。