金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 疏Sớ

華Hoa 方Phương 田Điền 整Chỉnh 理Lý

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 疏Sớ/sơ

整chỉnh 理lý 者giả 。 華hoa 方phương 田điền 。

〔# 題đề 解giải 〕# 。

《# 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 疏sớ/sơ 》# 。 又hựu 名danh 《# 金kim 剛cang 經kinh 疏sớ/sơ 》# 。 《# 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 疏sớ/sơ 》# 。 佛Phật 教giáo 經Kinh 典điển 註chú 疏sớ/sơ 。 作tác 者giả 不bất 詳tường 。 二nhị 卷quyển 或hoặc 三tam 卷quyển 。

本bổn 文văn 獻hiến 由do 五ngũ 號hiệu 組# 成thành 。

(# 一nhất )# 。 斯tư 6378# 號hiệu 。 首thủ 尾vĩ 皆giai 殘tàn 。 存tồn 601# 行hành 。 (# 二nhị )# 。 斯tư 6021# 號hiệu 。 首thủ 尾vĩ 皆giai 殘tàn 。 存tồn 45# 行hành 。 (# 三tam )# 。 北bắc 京kinh 圖đồ 書thư 館quán 藏tạng 北bắc 4443(# 始thỉ 37)# 號hiệu 。 首thủ 尾vĩ 皆giai 殘tàn 。 存tồn 105# 行hành 。 (# 四tứ )# 。 北bắc 京kinh 圖đồ 書thư 館quán 藏tạng 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 。 首thủ 殘tàn 尾vĩ 全toàn 。 存tồn 439# 行hành 。 有hữu 尾vĩ 題đề 曰viết 。

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 疏Sớ/sơ 卷quyển 下hạ

此thử 號hiệu 實thật 由do 兩lưỡng 段đoạn 拼bính 接tiếp 而nhi 成thành 。 前tiền 段đoạn 59# 行hành 。 整chỉnh 理lý 本bổn 稱xưng 之chi 為vi 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 上thượng 。 後hậu 段đoạn 380# 行hành 。 整chỉnh 理lý 本bổn 稱xưng 之chi 為vi 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 下hạ 。 (# 五ngũ )# 。 北bắc 4445(# 閏nhuận 21)# 號hiệu 。 首thủ 尾vĩ 皆giai 殘tàn 。 存tồn 184# 行hành 。 本bổn 文văn 獻hiến 所sở 疏sớ/sơ 釋thích 的đích 是thị 元nguyên 魏ngụy 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 譯dịch 《# 金kim 剛cang 經kinh 》# 。 此thử 五ngũ 號hiệu 體thể 例lệ 相tương/tướng 同đồng 。 字tự 體thể 相tướng 同đồng 。 內nội 容dung 前tiền 後hậu 相tương/tướng 屬thuộc 。 原nguyên 本bổn 當đương 屬thuộc 同đồng 一nhất 文văn 獻hiến 。 從tùng 內nội 容dung 上thượng 看khán 。 本bổn 文văn 獻hiến 可khả 能năng 為vi 兩lưỡng 卷quyển 。 前tiền 兩lưỡng 號hiệu 應ưng 屬thuộc 上thượng 卷quyển 。 後hậu 三tam 號hiệu 當đương 屬thuộc 下hạ 卷quyển 。 但đãn 因nhân 後hậu 人nhân 誤ngộ 將tương 原nguyên 本bổn 互hỗ 不bất 連liên 接tiếp 的đích 兩lưỡng 段đoạn 綴chuế 成thành 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 。 所sở 以dĩ 產sản 生sanh 了liễu 次thứ 序tự 上thượng 的đích 混hỗn 亂loạn 。 正chánh 確xác 的đích 次thứ 序tự 應ưng 為vi 。

斯tư 6378# 號hiệu (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 一nhất 分phần/phân 至chí 第đệ 六lục 分phần )# +# 斯tư 6021# 號hiệu (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 十thập 一nhất 分phần/phân 至chí 第đệ 十thập 三tam 分phần/phân )# +# 北bắc 京kinh 圖đồ 書thư 館quán 藏tạng 北bắc 4443(# 始thỉ 37)# 號hiệu (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 十thập 四tứ 分phần/phân 至chí 第đệ 十thập 五ngũ 分phần/phân 末mạt )# +# 北bắc 京kinh 圖đồ 書thư 館quán 藏tạng 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 上thượng (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 十thập 六lục 分phần 至chí 第đệ 十thập 七thất 分phần 初sơ )# +# 北bắc 4445(# 閏nhuận 21)# 號hiệu (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 十thập 七thất 分phần 至chí 第đệ 十thập 九cửu 分phần/phân )# +# 北bắc 4444(# 閏nhuận 28)# 號hiệu 下hạ (# 所sở 疏sớ/sơ 相tương 當đương 於ư 羅la 什thập 譯dịch 本bổn 第đệ 二nhị 十thập 分phần/phân 至chí 第đệ 三tam 十thập 二nhị 分phần/phân )# 。

現hiện 存tồn 《# 金kim 剛cang 經kinh 疏sớ/sơ 》# 大đại 多đa 疏sớ/sơ 釋thích 羅la 什thập 本bổn 。 此thử 文văn 疏sớ/sơ 釋thích 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 本bổn 。 較giảo 為vi 罕# 見kiến 。 文văn 中trung 大đại 量lượng 引dẫn 用dụng 無vô 著trước 的đích 《# 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 論luận 》# 。 世thế 親thân 的đích 《# 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 。 《# 十Thập 地Địa 論luận 》# 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 。 《# 大đại 智Trí 度Độ 論luận 》# 。 《# 俱câu 舍xá 論luận 》# 。 《# 大đại 品phẩm 般Bát 若Nhã 經kinh 》# 。 《# 大đại 集tập 月nguyệt 藏tạng 經kinh 》# 。 《# 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 所sở 說thuyết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 。 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 。 《# 法pháp 顯hiển 傳truyền 》# 等đẳng 經kinh 論luận 。 有hữu 很# 高cao 的đích 研nghiên 究cứu 價giá 值trị 。 本bổn 文văn 獻hiến 層tằng 次thứ 清thanh 楚sở 。 邏la 輯# 嚴nghiêm 緊khẩn 。 資tư 料liệu 豐phong 富phú 。 立lập 義nghĩa 精tinh 當đương 。 對đối 《# 金kim 剛cang 經kinh 》# 這giá 一nhất 著trước 名danh 佛Phật 典điển 提đề 出xuất 了liễu 許hứa 多đa 很# 有hữu 意ý 義nghĩa 的đích 。 獨độc 特đặc 的đích 闡xiển 釋thích 。 為vi 《# 金kim 剛cang 經kinh 》# 研nghiên 究cứu 提đề 供cung 了liễu 寶bảo 貴quý 的đích 資tư 料liệu 。

整chỉnh 理lý 本bổn 的đích 底để 。 校giáo 本bổn 情tình 況huống 如như 下hạ 。

底để 本bổn 。

斯tư 6378# 號hiệu +# 斯tư 6021# 號hiệu +# 北bắc 4443# (# 始thỉ 37# )# 號hiệu +# 北bắc 4444# (# 閏nhuận 28# )# 號hiệu 上thượng +# 北bắc 4445# (# 閏nhuận 21# )# 號hiệu +# 北bắc 4444# (# 閏nhuận 28# )# 號hiệu 下hạ 。

無vô 校giáo 本bổn 。

〔# 錄lục 文văn 〕#

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 疏Sớ/sơ

(# 首thủ 殘tàn )#

□# □# 復phục 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 莫mạc 過quá 三tam 分phần/phân 。 今kim 即tức 依y 此thử 三tam 分phần/phân 。 開khai 文văn 不bất □# □# 。 一nhất 明minh 序tự 分phần/phân 。 即tức 興hưng 致trí 之chi 由do 。 二nhị 辨biện 正chánh 宗tông 。 即tức 合hợp 成thành 之chi 益ích 。 三tam 顯hiển 流lưu 通thông 。 即tức 澤trạch 沾triêm 遐hà 代đại 。 依y 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 說thuyết 。 此thử 三tam 名danh 復phục 不bất 同đồng 。 一nhất 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 分phần/phân 。 二nhị 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 分phần/phân 。 三tam 依y 教giáo 奉phụng 行hành 分phần/phân 。 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 者giả 。 即tức 是thị 教giáo 起khởi 之chi 因nhân 。 所sở 緣duyên 即tức 是thị 。

如như 是thị 。

等đẳng 六lục 。 第đệ 二nhị 所sở 說thuyết 分phần/phân 者giả 。 顯hiển 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 依y 教giáo 奉phụng 行hành 者giả 。 謂vị 時thời 人nhân 聞văn 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 奉phụng 而nhi 行hành 之chi 。 此thử 雖tuy 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 與dữ 前tiền □# □# 一nhất 者giả 。 通thông 序tự 。 即tức 諸chư 經kinh 皆giai 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 通thông 。 二nhị 者giả 。 別biệt 序tự 。 □# □# 此thử 之chi 二nhị 種chủng 。 即tức 古cổ 舊cựu 相tương/tướng 傳truyền 。 名danh 證chứng 信tín 序tự 。 發phát 起khởi 序tự 耳nhĩ 。 通thông □# □# 起khởi 。 通thông 序tự 有hữu 二nhị 。

一nhất 制chế 立lập 因nhân 緣duyên 。 二nhị 別biệt 解giải 釋thích 。 制chế 立lập 因nhân 緣duyên 者giả 。 □# □# 緣duyên 起khởi 如như 何hà 。 解giải 云vân 。

依y 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 阿A 難Nan 請thỉnh 佛Phật 如Như 來Lai 教giáo 置trí 此thử 之chi 經kinh 教giáo 。 □# 如như 彼bỉ 說thuyết 。 二nhị 別biệt 解giải 者giả 。 一nhất 列liệt 其kỳ 名danh 。 二nhị 依y 名danh 釋thích 。 列liệt 名danh 者giả 。 於ư 中trung 六lục 句cú 。

一nhất 信tín 成thành 。 二nhị 聞văn 成thành 。 三tam 時thời 門môn 。 四tứ 主chủ 成thành 。 五ngũ 處xứ 成thành 。 六lục 眾chúng 成thành 。 今kim 言ngôn 。

如như 是thị 。

者giả 。 此thử 信tín 成thành 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 是thị 能năng 信tín 。 即tức 阿A 難Nan 心tâm 。 二nhị 者giả 所sở 信tín 。 即tức 此thử 經Kinh 法Pháp 。 信tín 以dĩ 決quyết 定định 為vi 義nghĩa 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 體thể 。 二nhị 相tương/tướng 。 體thể 即tức 是thị 心tâm 。 相tương/tướng 即tức 是thị 口khẩu 。 由do 心tâm 信tín 故cố 。 即tức 口khẩu 稱xưng 。

如như 是thị 。

但đãn 信tín 為vi 道đạo 元nguyên 。 智trí 為vi 道đạo 本bổn 。 進tiến 。 念niệm 。 定định 三tam 。 網võng 羅la 終chung 始thỉ 。 五ngũ 根căn 既ký 具cụ 。 堪kham 受thọ 堪kham 傳truyền 。 信tín 既ký 在tại 初sơ 。 故cố 云vân 。

如như 是thị 。

如như 則tắc 指chỉ 法pháp 。 是thị 為vi 定định 辭từ 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 故cố 曰viết 如như 是thị 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 《# 大đại 論luận 》# 並tịnh 同đồng 此thử 說thuyết 。 依y 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 。 義nghĩa 有hữu 四tứ 門môn 。 論luận 云vân 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 者giả 。 謂vị 顯hiển 己kỷ 聞văn 傳truyền 佛Phật 教giáo 者giả 。 言ngôn 如như 是thị 事sự 。 我ngã 昔tích 曾tằng 聞văn 。 依y 四tứ 義nghĩa 轉chuyển 。 轉chuyển 猶do 起khởi 也dã 。 一nhất 依y 譬thí 喻dụ 。 二nhị 依y 教giáo 誨hối 。 三tam 依y 問vấn 答đáp 。 四tứ 依y 許hứa 可khả 。 依y 譬thí 喻dụ 者giả 。 如như 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 如như 是thị 富phú 貴quý 。 如như 毗tỳ 沙Sa 門Môn 。 依y 教giáo 誨hối 者giả 。 如như 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 汝nhữ 當đương 如như 是thị 讀đọc 誦tụng 經kinh 論luận 。 依y 問vấn 答đáp 者giả 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 。

如như 是thị 宣tuyên 說thuyết 。 依y 許hứa 可khả 者giả 。 如như 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 當đương 為vì 汝nhữ 。 如như 是thị 而nhi 思tư 。 如như 是thị 而nhi 作tác 。 如như 是thị 而nhi 說thuyết 。 或hoặc 信tín 可khả 言ngôn 是thị 事sự 如như 是thị 。

依y 真chân □# □# 疏sớ/sơ 釋thích 如như 是thị 者giả 。 此thử 有hữu 六lục 門môn 。

一nhất 依y 譬thí 喻dụ 。 二nhị 依y 教giáo 化hóa 。 三tam 依y 修tu 行hành 。 四tứ 依y 決quyết 定định 。 五ngũ 依y 不bất 異dị 。 六lục 依y 如như 實thật 。 初sơ 譬thí 喻dụ 如như 是thị 者giả 。 如như 言ngôn 此thử 人nhân 大đại 富phú 。 如như 毗Tỳ 沙Sa 門Môn 天Thiên 王Vương 。 又hựu 復phục 。 如như 言ngôn 此thử 人nhân 大đại 智trí 。 猶do 如như 大đại 海hải 。 大đại 海hải 譬thí 般Bát 若Nhã 慈từ 悲bi 。 慈từ 悲bi 故cố 不bất 捨xả 有hữu 。 般Bát 若Nhã 故cố 不bất 住trụ 滅diệt 。 第đệ 二nhị 教giáo 化hóa 如như 是thị 者giả 。 此thử 有hữu 五ngũ 種chủng 。

一nhất 父phụ 母mẫu 。 二nhị 師sư 僧Tăng 。 三tam 國quốc 主chủ 。 四tứ 閻diêm 羅la 王vương 。 五ngũ 世Thế 尊Tôn 。 如như 好hảo/hiếu 兒nhi 。 父phụ 母mẫu 教giáo 敕sắc 。 即tức 能năng 隨tùy 從tùng 。 若nhược 惡ác 子tử 者giả 。 父phụ 母mẫu 慈từ 悲bi 。 令linh 師sư 教giáo 誨hối 。 若nhược 師sư 教giáo 不bất 從tùng 。 國quốc 法pháp 治trị 之chi 。 又hựu 為vi 惡ác 不bất 改cải 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 閻diêm 羅la 王vương 治trị 。 發phát 大đại 心tâm 者giả 。 如Như 來Lai 教giáo 之chi 。 前tiền 四tứ 教giáo 者giả 。 不bất 名danh 教giáo 化hóa 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 最tối 後hậu 一nhất 。 方phương 是thị 教giáo 化hóa 。 有hữu 深thâm 益ích 故cố 。 如như 言ngôn 應ưng 作tác 。 如như 是thị 莫mạc 作tác 。 依y 師sư 教giáo 行hành 。 不bất 減giảm 不bất 長trường/trưởng 。 名danh 教giáo 化hóa 如như 是thị 。 此thử 之chi 二nhị 門môn 。 同đồng 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 。 第đệ 三tam 修tu 行hành 如như 是thị 者giả 。 此thử 有hữu 四tứ 種chủng 。

一nhất 者giả 智trí 慧tuệ 。 二nhị 者giả 功công 德đức 。 三tam 者giả 真chân 實thật 。 四tứ 者giả 正chánh 信tín 。 智trí 慧tuệ 者giả 。 有hữu 二nhị 。

一nhất 是thị 無vô 我ngã 。 二nhị 無vô 我ngã 所sở 。 前tiền 則tắc 人nhân 空không 。 後hậu 則tắc 法pháp 空không 。 達đạt 人nhân 空không 故cố 。 不bất 見kiến 能năng 修tu 。 得đắc 法Pháp 空không 故cố 。 不bất 見kiến 所sở 修tu 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。

如như 是thị 滅diệt 度độ 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。

是thị 名danh 智trí 慧tuệ 修tu 行hành 。 功công 德đức 者giả 。 是thị 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 。 三tam 輪luân 清thanh 淨tịnh 故cố 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。

應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 不bất 住trụ 於ư 相tướng 想tưởng 。

是thị 名danh 功công 德đức 修tu 行hành 。 真chân 實thật 者giả 。 修tu 行hành 有hữu 三tam 。

一nhất 者giả 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 二nhị 者giả 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 者giả 菩Bồ 薩Tát 。 外ngoại 道đạo 修tu 行hành 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 虛hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 謬mậu 執chấp 有hữu 我ngã 。 不bất 名danh 真chân 實thật 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 是thị 佛Phật 法Pháp 。 心tâm 迷mê 著trước 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 慈từ 悲bi 。 雖tuy 得đắc 人nhân 空không 。 不bất 達đạt 法pháp 空không 。 執chấp 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 非phi 實thật 境cảnh 故cố 。 亦diệc 不bất 真chân 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 者giả 。 方phương 名danh 真chân 實thật 。 善thiện 得đắc 二nhị 空không 。 無vô 偏thiên 執chấp 故cố 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。

如như 是thị 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 則tắc 見kiến 如Như 來Lai 。

是thị 名danh 真chân 實thật 修tu 行hành 。 正chánh 信tín 者giả 。 凡phàm 信tín 有hữu 三tam 。

一nhất 邪tà 信tín 。 二nhị 正chánh 信tín 不bất 依y 理lý 。 三tam 正chánh 依y 理lý 信tín 。 初sơ 即tức 外ngoại 道đạo 僻tích 執chấp 。 修tu 行hành 空không 無vô 所sở 得đắc 。 不bất 名danh 為vi 信tín 。 次thứ 即tức 二Nhị 乘Thừa 修tu 得đắc 少thiểu 分phần 。 亦diệc 不bất 究cứu 竟cánh 。 故cố 非phi 正chánh 信tín 。 後hậu 即tức 菩Bồ 薩Tát 修tu 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 諸chư 佛Phật 證chứng 知tri 。 方phương 名danh 正chánh 信tín 。 故cố 下hạ 經kinh 言ngôn 。

聞văn 是thị 修Tu 多Đa 羅La 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 能năng 生sanh 淨tịnh 信tín 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。

等đẳng 。 是thị 名danh 正chánh 信tín 修tu 行hành 。 第đệ 四tứ 決quyết 定định 如như 是thị 者giả 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 聞văn 。 二nhị 理lý 。 三tam 人nhân 。 決quyết 定định 聞văn 者giả 。 阿A 難Nan 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 非phi 是thị 傳truyền 聞văn 。 如như 所sở 聞văn 說thuyết 。 名danh 決quyết 定định 聞văn 。 決quyết 定định 理lý 者giả 。 即tức 二nhị 空không 理lý 。 亦diệc 名danh 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 稱xưng 真Chân 如Như 。 離ly 此thử 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 理lý 。 通thông 達đạt 此thử 理lý 。 決quyết 是thị 聖thánh 人nhân 。 是thị 決quyết 定định 理lý 。 決quyết 定định 人nhân 者giả 。 即tức 是thị 世Thế 尊Tôn 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 還hoàn 自tự 說thuyết 非phi 從tùng 餘dư 聞văn 。 是thị 名danh 決quyết 定định 人nhân 。 第đệ 五ngũ 不bất 異dị 如như 是thị 者giả 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。

謂vị 名danh 。 句cú 。 味vị 。 名danh 不bất 異dị 故cố 。 能năng 生sanh 聞văn 慧tuệ 。 句cú 不bất 異dị 故cố 。 能năng 生sanh 思tư 慧tuệ 。 味vị 不bất 異dị 故cố 。 能năng 生sanh 修tu 慧tuệ 。 又hựu 名danh 不bất 異dị 。 故cố 初sơ 善thiện 。 句cú 不bất 異dị 。 故cố 中trung 善thiện 。 味vị 不bất 異dị 。 故cố 後hậu 善thiện 。 又hựu 初sơ 善thiện 者giả 。 即tức 道đạo 前tiền 如như 如như 。 中trung 善thiện 者giả 。 即tức 十Thập 地Địa 行hành 。 後hậu 善thiện 者giả 。 即tức 佛Phật 果Quả 德đức 。 今kim 以dĩ 難nạn/nan 說thuyết 法Pháp 利lợi 益ích 如như 佛Phật 。 故cố 名danh 不bất 異dị 。 第đệ 六lục 如như 實thật 如như 是thị 者giả 。 一nhất 為vi 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 令linh 生sanh 信tín 。 斷đoạn 疑nghi 者giả 。 阿A 難Nan 比Bỉ 丘Khâu 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 結kết 集tập 法pháp 時thời 。 身thân 登đăng 高cao 座tòa 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 是thị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 住trụ 持trì 之chi 力lực 。 加gia 被bị 阿A 難Nan 。 身thân 相tướng 如như 佛Phật 。 當đương 時thời 徒đồ 眾chúng 遂toại 有hữu 三tam 疑nghi 。

一nhất 疑nghi 世Thế 尊Tôn 已dĩ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 恐khủng 是thị 大đại 悲bi 還hoàn 從tùng 滅diệt 起khởi 。 二nhị 疑nghi 尊tôn 者giả 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。 將tương 非phi 紹thiệu 繼kế 身thân 成thành 佛Phật 耶da 。 三tam 疑nghi 他tha 佛Phật 來lai 此thử 土thổ/độ 耶da 。 為vi 拂phất 此thử 疑nghi 。 故cố 說thuyết 六lục 句cú 。 云vân 如như 是thị 法pháp 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 令linh 生sanh 信tín 者giả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân 。

說thuyết 時thời 方phương 人nhân 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 信tín 心tâm 故cố 。

經kinh 曰viết

我ngã 聞văn

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 聞văn 成thành 也dã 。 依y 《# 大đại 智Trí 度Độ 論luận 》# 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 吾ngô 我ngã 。 云vân 何hà 佛Phật 經Kinh 初sơ 云vân 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 答đáp 。

佛Phật 弟đệ 子tử 雖tuy 知tri 無vô 我ngã 。 隨tùy 俗tục 法pháp 說thuyết 我ngã 。 非phi 實thật 我ngã 也dã 。 世thế 界giới 法pháp 中trung 說thuyết 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

復phục 次thứ 。 世thế 界giới 說thuyết 言ngôn 有hữu 三tam 根căn 本bổn 。

一nhất 邪tà 。 二nhị 慢mạn 。 三tam 名danh 字tự 。 是thị 中trung 二nhị 不bất 淨tịnh 。 一nhất 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 三tam 種chủng 語ngữ 。 見kiến 道đạo 學học 人nhân 二nhị 種chủng 語ngữ 。 除trừ 見kiến 。 聖thánh 人nhân 一nhất 種chủng 語ngữ 。 除trừ 見kiến 。 慢mạn 。

聞văn 者giả 。 《# 阿a 毗tỳ 曇đàm 》# 用dụng 耳nhĩ 根căn 聞văn 。 《# 成thành 實thật 論luận 》# 說thuyết 用dụng 耳nhĩ 識thức 聞văn 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 和hòa 合hợp 故cố 聞văn 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

聞văn 者giả 為vi 用dụng 耳nhĩ 根căn 聞văn 。 為vi 用dụng 耳nhĩ 識thức 聞văn 。 為vi 意ý 識thức 聞văn 。 若nhược 耳nhĩ 根căn 聞văn 。 無vô 識thức 空không 根căn 何hà 故cố 不bất 聞văn 。 若nhược 耳nhĩ 識thức 聞văn 。 識thức 一nhất 念niệm 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 亦diệc 不bất 應ưng 聞văn 。 若nhược 意ý 識thức 聞văn 。 聾lung 人nhân 亦diệc 應ưng 聞văn 。 以dĩ 意ý 識thức 不bất 壞hoại 故cố 。

答đáp 曰viết 。

聞văn 是thị 因nhân 緣duyên 聞văn 。 耳nhĩ 根căn 不bất 壞hoại 。 聲thanh 至chí 可khả 聞văn 處xứ 。 作tác 意ý 欲dục 聞văn 。 情tình 塵trần 意ý 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 聞văn 。 故cố 曰viết 聞văn 。

又hựu 復phục 我ngã 者giả 。 依y 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 說thuyết 。

我ngã 謂vị 諸chư 蘊uẩn 世thế 欲dục 假giả 者giả 。 聞văn 謂vị 耳nhĩ 根căn 發phát 識thức 聽thính 受thọ 。 廢phế 別biệt 就tựu 總tổng 。 故cố 說thuyết 我ngã 聞văn 。 有hữu 義nghĩa 如Như 來Lai 慈từ 悲bi 。 本bổn 願nguyện 增tăng 上thượng 緣duyên 力lực 。 聞văn 者giả 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 此thử 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 。 雖tuy 親thân 依y 自tự 善thiện 根căn 力lực 起khởi 。 而nhi 就tựu 強cường/cưỡng 緣duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 說thuyết 。 由do 耳nhĩ 根căn 力lực 。 自tự 心tâm 變biến 現hiện 。 故cố 名danh 我ngã 聞văn 。 有hữu 義nghĩa 聞văn 者giả 。 善thiện 根căn 本bổn 願nguyện 增tăng 上thượng 緣duyên 力lực 。 如Như 來Lai 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 此thử 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 。 是thị 佛Phật 利lợi 他tha 。 善thiện 根căn 所sở 起khởi 。 名danh 為vi 佛Phật 說thuyết 。 聞văn 者giả 識thức 心tâm 雖tuy 不bất 取thủ 得đắc 。 然nhiên 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 。 分phân 明minh 顯hiển 現hiện 。 故cố 名danh 我ngã 聞văn 。

也dã 。 夫phu 聞văn 有hữu 三tam 。

一nhất 倒đảo 。 二nhị 亂loạn 。 三tam 正chánh 。 倒đảo 復phục 有hữu 三tam 。

一nhất 能năng 說thuyết 者giả 倒đảo 。 二nhị 所sở 說thuyết 法Pháp 倒đảo 。 三tam 能năng 聽thính 者giả 倒đảo 。 能năng 說thuyết 者giả 倒đảo 者giả 。 如như 頞át 婆bà 婆bà 藪tẩu 仙tiên 人nhân 云vân 。 煞sát 生sanh 祠từ 天thiên 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 得đắc 壽thọ 命mạng 長trường 。 此thử 是thị 倒đảo 見kiến 。 故cố 能năng 說thuyết 者giả 倒đảo 。 所sở 說thuyết 倒đảo 者giả 。 無vô 次thứ 第đệ 。 違vi 法pháp 相tướng 。 執chấp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 有hữu 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 。 淨tịnh 。 著trước 斷đoạn 。 常thường 見kiến 等đẳng 。 如như 婆bà 藪tẩu 仙tiên 人nhân 於ư 波ba 斯tư 國quốc 。 初sơ 說thuyết 善thiện 法Pháp 竟cánh 。 欲dục 還hoàn 本bổn 國quốc 。 波ba 斯tư 國quốc 人nhân 惜tích 不bất 許hứa 去khứ 。 遂toại 打đả 腳cước 折chiết 。 仙tiên 人nhân 云vân 。

我ngã 更cánh 說thuyết 最tối 上thượng 好hảo/hiếu 法pháp 。 遂toại 倒đảo 說thuyết 十thập 惡ác 。 云vân 是thị 善thiện 法Pháp 。 國quốc 人nhân 受thọ 行hành 。 於ư 今kim 不bất 改cải 。 此thử 為vi 倒đảo 說thuyết 。 能năng 聽thính 者giả 倒đảo 者giả 。 有hữu 二nhị 。

一nhất 。 凡phàm 夫phu 。 二nhị 。 二Nhị 乘Thừa 。 凡phàm 夫phu 聞văn 佛Phật 說thuyết 偈kệ 。

煞sát 父phụ 及cập 害hại 母mẫu 。 王vương 二nhị 婆Bà 羅La 門Môn 。 國quốc 界giới 並tịnh 人nhân 民dân 。 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 行hạnh 。

此thử 偈kệ 是thị 喻dụ 。 謂vị 煞sát 癡si 愛ái 心tâm 王vương 國quốc 耳nhĩ 。 五ngũ 陰ấm 界giới 數số 法pháp 人nhân 民dân 。 如như 此thử 名danh 行hành 。 而nhi 凡phàm 夫phu 不bất 解giải 。 謂vị 父phụ 母mẫu 。 此thử 名danh 倒đảo 聞văn 。 二Nhị 乘Thừa 倒đảo 聞văn 者giả 。 如như 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 。 法pháp 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 無vô 變biến 。 二Nhị 乘Thừa 聞văn 已dĩ 。 心tâm 生sanh 恐khủng 怖bố 。 不bất 受thọ 此thử 法pháp 。 作tác 三tam 種chủng 觀quán 相tương/tướng 而nhi 求cầu 三tam 脫thoát 。 此thử 為vi 倒đảo 聞văn 。 以dĩ 不bất 依y 真Chân 如Như 道Đạo 理lý 故cố 。 第đệ 二nhị 散tán 亂loạn 聞văn 者giả 。 有hữu 二nhị 。

一nhất 不bất 敬kính 師sư 。 二nhị 不bất 信tín 法pháp 。 不bất 敬kính 師sư 故cố 心tâm 驕kiêu 慢mạn 。 不bất 信tín 法pháp 故cố 不bất 攝nhiếp 。 耳nhĩ 聽thính 雖tuy 聽thính 。 心tâm 緣duyên 別biệt 境cảnh 。 猶do 如như 覆phú 器khí 。 瀉tả 水thủy 不bất 入nhập 。 故cố 名danh 散tán 亂loạn 聞văn 。 第đệ 三tam 正chánh 聞văn 者giả 。 如như 尊tôn 阿A 難Nan 敬kính 信tín 佛Phật 法Pháp 。 一nhất 心tâm 正chánh 受thọ 。 如như 瓶bình 瀉tả 水thủy 。 置trí 之chi 一nhất 器khí 。 不bất 倒đảo 不bất 亂loạn 。 心tâm 緣duyên 正Chánh 法Pháp 。 常thường 無vô 厭yếm 足túc 。 如như 貧bần 念niệm 寶bảo 。 如như 病bệnh 思tư 藥dược 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 義nghĩa 味vị 真chân 正chánh 。 無vô 諸chư 疑nghi 滯trệ 。 是thị 名danh 正chánh 聞văn 。 謂vị 阿A 難Nan 比Bỉ 丘Khâu 。 親thân 承thừa 音âm 旨chỉ 。 隨tùy 世thế 流lưu 布bố 。 故cố 曰viết 我ngã 聞văn 。

經kinh 曰viết 。

一nhất 時thời

者giả 。 第đệ 三tam 。

時thời 成thành 也dã 。 謂vị 俱câu 合hợp 時thời 。 俱câu 合hợp 時thời 者giả 。 有hữu 三tam 。

一nhất 法Pháp 王Vương 在tại 坐tọa 。 二nhị 正chánh 說thuyết 此thử 經Kinh 。 三tam 親thân 承thừa 音âm 旨chỉ 。 三tam 義nghĩa 不bất 闕khuyết 。 名danh 俱câu 合hợp 時thời 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 說thuyết 。

一nhất 時thời 者giả 。 謂vị 說thuyết 聽thính 時thời 。 此thử 就tựu 剎sát 那na 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 。 說thuyết 聽thính 究cứu 竟cánh 。 總tổng 名danh 一nhất 時thời 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 字tự 。 名danh 。 句cú 等đẳng 說thuyết 聽thính 時thời 異dị 。 云vân 何hà 言ngôn 一nhất 。

又hựu 長trường/trưởng 耳nhĩ 三tam 藏tạng 解giải 時thời 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 分phân 段đoạn 世thế 分phần/phân 時thời 。 二nhị 不bất 思tư 議nghị 變biến 易dị 時thời 。 三tam 假giả 名danh 時thời 。 分phân 段đoạn 時thời 者giả 。 五ngũ 陰ấm 為vi 體thể 。 心tâm 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 。 一nhất 斯tư 果quả 報báo 。 如như 陶đào 家gia 輪luân 。 勢thế 極cực 則tắc 住trụ 。 名danh 分phân 段đoạn 時thời 。 變biến 易dị 時thời 。 生sanh 死tử 相tướng 轉chuyển 。 於ư 法pháp 分phân 齊tề 難nạn/nan 識thức 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 變biến 易dị 時thời 。 假giả 名danh 時thời 者giả 。 外ngoại 國quốc 名danh 劫kiếp 婆bà 目mục 。 有hữu 三tam 意ý 。

一nhất 。 迦ca 羅la 。 二nhị 。 三tam 摩ma 耶da 。 三tam 。 世thế 流lưu 布bố 。 迦ca 羅la 者giả 。 此thử 云vân 別biệt 相tướng 時thời 。 如như 制chế 戒giới 律luật 。 大đại 戒giới 時thời 聞văn 。 小tiểu 戒giới 時thời 不bất 聞văn 。 出xuất 家gia 時thời 聞văn 。 在tại 家gia 時thời 不bất 聞văn 等đẳng 。 三tam 摩ma 耶da 者giả 。 此thử 云vân 破phá 邪tà 見kiến 時thời 。 謂vị 諸chư 經kinh 論luận 不bất 簡giản 緇# 素tố 。 一nhất 切thiết 得đắc 聞văn 。 此thử 二nhị 與dữ 大đại 論luận 同đồng 。 世thế 流lưu 布bố 者giả 。 七thất 種chủng 語ngữ 中trung 世thế 流lưu 布bố 語ngữ 。 世thế 語ngữ 一nhất 時thời 。 如như 云vân 我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 在tại 申thân 恕thứ 林lâm 等đẳng 調điều 音âm 起khởi 轉chuyển 。 即tức 是thị 世thế 人nhân 語ngữ 法pháp 。 今kim 依y 後hậu 二nhị 。 故cố 名danh 一nhất 時thời 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 云vân 。

有hữu 為vi 法pháp 上thượng 假giả 立lập 分phần/phân 位vị 。 或hoặc 是thị 心tâm 上thượng 分phần/phân 位vị 。 影ảnh 像tượng 依y 色sắc 心tâm 等đẳng 。 總tổng 假giả 立lập 故cố 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。

經kinh 曰viết

婆bà 伽già 婆bà

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 主chủ 成thành 也dã 。 此thử 外ngoại 國quốc 語ngữ 。 唐đường 云vân 。

世thế 。 出xuất 世Thế 尊Tôn 。

今kim 存tồn 本bổn 語ngữ 也dã 。 依y 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 說thuyết 。

謂vị 薄bạc 伽già 聲thanh 依y 六lục 義nghĩa 轉chuyển 。

一nhất 自tự 在tại 義nghĩa 。 二nhị 熾sí 盛thịnh 義nghĩa 。 三tam 端đoan 嚴nghiêm 義nghĩa 。 四tứ 名danh 稱xưng 義nghĩa 。 五ngũ 吉cát 祥tường 義nghĩa 。 六lục 尊tôn 貴quý 義nghĩa 。

此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 繫hệ 屬thuộc 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 具cụ 自tự 在tại 義nghĩa 。 炎diễm 猛mãnh 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 練luyện 故cố 。 具cụ 熾sí 盛thịnh 義nghĩa 。 妙diệu 三tam 十thập 二nhị 大Đại 士Sĩ 相tương/tướng 等đẳng 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 具cụ 端đoan 嚴nghiêm 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 殊thù 勝thắng 功công 德đức 圓viên 滿mãn 。 無vô 不bất 知tri 故cố 。 具cụ 名danh 稱xưng 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 親thân 近cận 供cúng 養dường 。 咸hàm 稱xưng 贊tán 故cố 。 具cụ 吉cát 祥tường 義nghĩa 。 具cụ 一nhất 切thiết 德đức 。 常thường 起khởi 方phương 便tiện 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 無vô 懈giải 廢phế 故cố 。 具cụ 尊tôn 貴quý 義nghĩa 。 問vấn 。

佛Phật 有hữu 十thập 號hiệu 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 經kinh 首thủ 但đãn 置trí 此thử 名danh 。 答đáp 。

依y 《# 佛Phật 地địa 經kinh 論luận 》# 釋thích 云vân 。

謂vị 此thử 一nhất 名danh 。 世thế 咸hàm 尊tôn 重trọng 故cố 。 諸chư 外ngoại 道đạo 法pháp 。 稱xưng 本bổn 師sư 名danh 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 又hựu 此thử 一nhất 名danh 。 總tổng 攝nhiếp 眾chúng 德đức 。 餘dư 名danh 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 經kinh 首thủ 皆giai 置trí 此thử 名danh 。

依y 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 。 七thất 義nghĩa 解giải 釋thích 。 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 。 彼bỉ 《# 大đại 智trí 論luận 》# 。 四tứ 義nghĩa 解giải 釋thích 。 論luận 云vân 。

云vân 何hà 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 此thử 翻phiên 有hữu 德đức 。 婆bà 伽già 名danh 德đức 。 婆bà 言ngôn 有hữu 。 是thị 名danh 有hữu 德đức 。

復phục 次thứ 。 婆bà 伽già 名danh 分phân 別biệt 。 婆bà 名danh 巧xảo 。 巧xảo 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。 是thị 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。

復phục 次thứ 。 婆bà 伽già 名danh 聲thanh 。 婆bà 名danh 有hữu 。 是thị 名danh 有hữu 名danh 聲thanh 。

復phục 次thứ 婆bà 伽già 名danh 破phá 。 婆bà 名danh 能năng 。 能năng 破phá 婬dâm 怒nộ 癡si 。 故cố 稱xưng 婆bà 伽già 婆bà 。

《# 佛Phật 地địa 經kinh 論luận 》# 以dĩ 六lục 義nghĩa 釋thích 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。

經kinh 曰viết

在tại 舍Xá 婆Bà 提Đề 城Thành 。 祇Kỳ 樹Thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên

者giả 。 此thử 處xứ 成thành 也dã 。 舊cựu 經kinh 中trung 或hoặc 言ngôn 。

舍Xá 衛Vệ 國quốc

或hoặc 云vân 。

憍kiêu 薩tát 羅la

今kim 新tân 譯dịch 經Kinh 云vân 。

在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 住trú 誓Thệ 多Đa 林Lâm 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên

皆giai 同đồng 也dã 。 此thử 云vân 聞văn 。 城thành 者giả 《# 十thập 二nhị 遊du 經kinh 》# 云vân 。

無vô 物vật 不bất 有hữu 國quốc 。 《# 法pháp 鏡kính 經kinh 》# 言ngôn 。

聞văn 物vật 國quốc 。 《# 善thiện 見kiến 律luật 》# 云vân 。

多đa 有hữu 國quốc 。 智trí 士sĩ 英anh 髦mao 皆giai 歸quy 此thử 國quốc 。 故cố 言ngôn 多đa 有hữu 。 在tại 中trung 印ấn 度độ 境cảnh 。

祇Kỳ 樹Thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên

者giả 。 前tiền 明minh 在tại 國quốc 。 為vi 化hóa 俗tục 人nhân 。 此thử 住trụ 給cấp 園viên 。 統thống 出xuất 家gia 眾chúng 。 正chánh 言ngôn 。

誓thệ 多đa

此thử 云vân 。

最tối 勝thắng

太thái 子tử 之chi 名danh 。 舊cựu 曰viết 。

祇kỳ 陀đà

者giả 。 訛ngoa 也dã 。 樹thụ 者giả 。 謬mậu 。 即tức 太thái 子tử 所sở 施thí 。 本bổn 音âm 。

煩phiền 那na

或hoặc 云vân 。

煩phiền 泥nê

此thử 翻phiên 為vi 。

林lâm

舊cựu 云vân 。

樹thụ

者giả 。 謬mậu 也dã 。

給Cấp 孤Cô 獨Độc

者giả 。 謂vị 須Tu 達Đạt 長Trưởng 者Giả 。 好hiếu 施thí 孤cô 窮cùng 。 從tùng 行hành 為vi 目mục 。 國quốc 人nhân 遂toại 號hiệu 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 氏Thị 。 太thái 子tử 施thí 樹thụ 。 長trưởng 者giả 買mãi 園viên 。 合hợp 為vi 名danh 也dã 。 如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。 問vấn 。

印ấn 度độ 之chi 境cảnh 有hữu 多đa 大đại 國quốc 。 如Như 來Lai 何hà 故cố 。 偏thiên 在tại 此thử 城thành 耶da 。 答đáp 。

《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 說thuyết 。

為vi 報báo 二nhị 恩ân 。 多đa 住trụ 二nhị 處xứ 。 一nhất 者giả 。 為vi 報báo 法Pháp 身thân 恩ân 故cố 。 多đa 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 二nhị 者giả 。 為vi 報báo 生sanh 身thân 恩ân 故cố 。 多đa 住trụ 舍xá 婆bà 提đề 。 問vấn 。

佛Phật 偏thiên 二nhị 處xứ 。 何hà 名danh 平bình 等đẳng 。 答đáp 。

有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 遂toại 本bổn 願nguyện 。 二nhị 益ích 眾chúng 生sanh 。 須tu 達đạt 既ký 廣quảng 行hành 施thí 多đa 有hữu 人nhân 物vật 。 又hựu 此thử 大đại 城thành 有hữu 十thập 二nhị 億ức 家gia 。 為vi 益ích 處xứ 廣quảng 。 所sở 以dĩ 多đa 住trụ 。

經kinh 曰viết

與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 眾chúng 成thành 也dã 。 即tức 是thị 同đồng 聞văn 。 以dĩ 身thân 兼kiêm 彼bỉ 。 名danh 曰viết 。

與dữ

猶do 共cộng 也dã 。 《# 大đại 論luận 》# 說thuyết 云vân 。

共cộng 謂vị 同đồng 一nhất 施thí 一nhất 戒giới 一nhất 見kiến 及cập 三tam 業nghiệp 慈từ 。 大đại 者giả 或hoặc 大đại 或hoặc 多đa 或hoặc 勝thắng 。 能năng 破phá 大đại 惡ác 。 能năng 證chứng 大đại 果quả 。 為vi 天thiên 人nhân 王vương 大đại 人nhân 恭cung 敬kính 。 是thị 故cố 名danh 大đại 。 數số 至chí 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 故cố 名danh 多đa 。 論luận 議nghị 能năng 破phá 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 道đạo 。 故cố 名danh 勝thắng 。

《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 最tối 極cực 利lợi 根căn 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 種chủng 姓tánh 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 皆giai 住trụ 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。

又hựu 云vân 。

如như 實thật 義nghĩa 者giả 。 皆giai 是thị 不bất 定định 種chủng 姓tánh 聲Thanh 聞Văn 。 得đắc 小tiểu 果quả 已dĩ 。 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。

比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 義nghĩa 譯dịch 三tam 種chủng 。

一nhất 曰viết 怖bố 魔ma 。 二nhị 稱xưng 乞khất 士sĩ 。 三tam 名danh 破phá 惡ác 。 依y 此thử 即tức 為vi 初sơ 。 中trung 。 後hậu 也dã 。 夫phu 創sáng/sang 入nhập 玄huyền 門môn 。 即tức 建kiến 降hàng 魔ma 之chi 志chí 。 故cố 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 天thiên 宮cung 動động 而nhi 魔ma 怖bố 。 身thân 為vi 道đạo 器khí 。 身thân 安an 道đạo 隆long 。 故cố 已dĩ 治trị 法Pháp 服phục 。 須tu 乞khất 食thực 以dĩ 資tư 身thân 。 聖thánh 人nhân 道đạo 長trường/trưởng 。 凡phàm 夫phu 道đạo 消tiêu 。 故cố 所sở 修tu 已dĩ 滿mãn 。 即tức 破phá 惡ác 以dĩ 證chứng 果Quả 。 然nhiên 乞khất 士sĩ 有hữu 三tam 。

一nhất 不bất 高cao 慢mạn 。 二nhị 不bất 懈giải 怠đãi 。 三tam 不bất 獨độc 用dụng 。 不bất 高cao 慢mạn 者giả 。 剃thế 髮phát 披phi 服phục 執chấp 鉢bát 。 不bất 言ngôn 我ngã 是thị 上thượng 姓tánh 。 不bất 可khả 從tùng 貧bần 下hạ 乞khất 。 假giả 令linh 百bách 里lý 數sổ 十thập 里lý 。 但đãn 有hữu 食thực 處xứ 。 必tất 須tu 從tùng 乞khất 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 披phi 忍nhẫn 辱nhục 衣y 。 手thủ 執chấp 法Pháp 器khí 。 隨tùy 行hành 聽thính 法Pháp 。 不bất 言ngôn 我ngã 是thị 貴quý 姓tánh 。 彼bỉ 是thị 賤tiện 人nhân 。 而nhi 不bất 從tùng 其kỳ 受thọ 學học 。 設thiết 使sử 百bách 里lý 數sổ 十thập 里lý 有hữu 說thuyết 法Pháp 處xứ 。 即tức 應ưng 往vãng 聽thính 。 不bất 懈giải 怠đãi 者giả 。 知tri 世thế 危nguy 脆thúy 。 有hữu 為vi 非phi 安an 。 急cấp 急cấp 行hành 道Đạo 。 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 知tri 三tam 種chủng 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 各các 異dị 。 稱xưng 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 皮bì 肉nhục 心tâm 難nan 可khả 共cộng 住trú 。 魔ma 化hóa 眾chúng 生sanh 。 不bất 暫tạm 時thời 停đình 。 名danh 不bất 懈giải 怠đãi 。 不bất 獨độc 用dụng 者giả 。 比Bỉ 丘Khâu 乞khất 食thực 還hoàn 已dĩ 。 先tiên 減giảm 取thủ 上thượng 分phần/phân 供cúng 養dường 聖thánh 僧Tăng 。 又hựu 以dĩ 一nhất 分phân 別biệt 擬nghĩ 施thí 外ngoại 來lai 乞khất 者giả 。 又hựu 食thực 竟cánh 所sở 餘dư 施thí 鳥điểu 獸thú 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 通thông 達đạt 法pháp 如như 如như 已dĩ 。 先tiên 以dĩ 妙diệu 辭từ 深thâm 義nghĩa 贊tán 歎thán 諸chư 佛Phật 。 次thứ 化hóa 同đồng 類loại 。 令linh 得đắc 此thử 如như 如như 法Pháp 相tương/tướng 。 後hậu 向hướng 眾chúng 生sanh 說thuyết 我ngã 已dĩ 通thông 達đạt 如như 如như 。 汝nhữ 今kim 亦diệc 應ưng 。 修tu 集tập 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。 外ngoại 國quốc 名danh 。

僧Tăng 伽già

此thử 言ngôn 。

和hòa 合hợp 眾chúng 生sanh

云vân 何hà 和hòa 合hợp 。 一nhất 。 同đồng 為vi 一nhất 法pháp 。 二nhị 。 信tín 受thọ 無vô 違vi 。 故cố 名danh 。

和hòa 合hợp

千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân

者giả 。 是thị 佛Phật 常thường 隨tùy 之chi 眾chúng 。 但đãn 標tiêu 數số 而nhi 不bất 列liệt 名danh 者giả 。 既ký 是thị 常thường 隨tùy 。 非phi 他tha 處xứ 來lai 故cố 。 依y 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 迦Ca 葉Diếp 。 兄huynh 弟đệ 三tam 人nhân 。 共cộng 有hữu 千thiên 人nhân 眷quyến 屬thuộc 。 身thân 子tử 。 目Mục 連Liên 共cộng 有hữu 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 並tịnh 舊cựu 是thị 外ngoại 道đạo 梵Phạm 志Chí 。 佛Phật 度độ 出xuất 家gia 。 皆giai 得đắc 聖thánh 果Quả 。 雖tuy 曰viết 無Vô 學Học 。 猶do 荷hà 佛Phật 重trọng 恩ân 。 是thị 故cố 常thường 隨tùy 供cúng 養dường 。 進tiến 止chỉ 同đồng 游du 。 名danh 俱câu 。 此thử 中trung 但đãn 列liệt 聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 薩Tát 略lược 而nhi 不bất 舉cử 。 若nhược 準chuẩn 下hạ 流lưu 通thông 分phần/phân 中trung 。 此thử 間gian 應ưng 說thuyết 。 但đãn 翻phiên 譯dịch 略lược 之chi 。 故cố 下hạ 文văn 言ngôn 。

佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 長Trưởng 老lão 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 乾càn 達đạt 婆bà 等đẳng 。

即tức 有hữu 九cửu 眾chúng 。 今kim 此thử 初sơ 首thủ 。 但đãn 舉cử 聲Thanh 聞Văn 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 依y 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 。 略lược 為vi 八bát 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 為vi 於ư 大Đại 乘Thừa 生sanh 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 除trừ 彼bỉ 疑nghi 故cố 。 二nhị 者giả 。 為vi 引dẫn 不bất 定định 種chủng 姓tánh 菩Bồ 薩Tát 生sanh 定định 信tín 故cố 。 三tam 者giả 。 為vi 已dĩ 清thanh 淨tịnh 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 捨xả 於ư 自tự 身thân 尊tôn 貴quý 慢mạn 故cố 。 四tứ 者giả 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 常thường 隨tùy 佛Phật 故cố 。 五ngũ 者giả 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 形hình 同đồng 佛Phật 故cố 。 六lục 者giả 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 內nội 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 七thất 者giả 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 生sanh 恭cung 敬kính 故cố 。 八bát 者giả 。 亦diệc 令linh 其kỳ 餘dư 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 生sanh 淨tịnh 信tín 故cố 。

何hà 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 依y 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 迦Ca 葉Diếp 自tự 說thuyết 我ngã 等đẳng 。 今kim 者giả 真chân 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 以dĩ 佛Phật 道Đạo 聲thanh 。 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 釋thích 。

聞văn 佛Phật 言ngôn 音âm 而nhi 悟ngộ 聖thánh 道Đạo 。 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 。

經kinh 約ước 利lợi 他tha 。 論luận 依y 自tự 利lợi 耳nhĩ 。 通thông 序tự 證chứng 信tín 竟cánh 。

經kinh 曰viết

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

者giả 。 次thứ 明minh 別biệt 序tự 。 即tức 發phát 起khởi 序tự 。 但đãn 屬thuộc 此thử 經Kinh 。 於ư 中trung 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 佛Phật 自tự 發phát 起khởi 。 即tức 冥minh 加gia 召triệu 眾chúng 。 二nhị 弟đệ 子tử 發phát 起khởi 。 即tức 蒙mông 加gia 來lai 集tập 。 前tiền 中trung 復phục 兩lưỡng 。

一nhất 外ngoại 化hóa 。 二nhị 內nội 靜tĩnh 。 外ngoại 化hóa 八bát 重trọng/trùng 。

一nhất 化hóa 主chủ 。 二nhị 化hóa 辰thần 。 三tam 化hóa 儀nghi 。 四tứ 化hóa 處xứ 。 五ngũ 化hóa 事sự 。 六lục 化hóa 等đẳng 。 七thất 化hóa 滿mãn 。 八bát 化hóa 終chung 。 此thử 化hóa 主chủ 也dã 。 《# 成thành 實thật 論luận 》# 云vân 。

具cụ 上thượng 九cửu 號hiệu 。 故cố 曰viết 世Thế 尊Tôn 。 同đồng 前tiền 婆bà 伽già 婆bà 釋thích 。 又hựu 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 非phi 世thế 間gian 無vô 三tam 品phẩm 煩phiền 惱não 故cố 。 二nhị 具cụ 足túc 諸chư 功công 德đức 。 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。 三tam 無vô 染nhiễm 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 無vô 染nhiễm 。 二nhị 離ly 垢cấu 。 無vô 染nhiễm 者giả 。 道đạo 前tiền 法Pháp 身thân 。 離ly 垢cấu 者giả 。 通thông 道đạo 後hậu 法Pháp 身thân 。 四tứ 利lợi 益ích 無vô 分phân 別biệt 。 此thử 即tức 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 五ngũ 度độ 功công 德đức 故cố 利lợi 益ích 。 般Bát 若Nhã 智trí 慧tuệ 故cố 無vô 分phân 別biệt 。 又hựu 悲bi 故cố 不bất 入nhập 無vô 為vi 。 智trí 故cố 不bất 著trước 生sanh 死tử 。 悲bi 故cố 異dị 二Nhị 乘Thừa 。 智trí 故cố 別biệt 外ngoại 道đạo 。 故cố 曰viết 世Thế 尊Tôn 。

經kinh 曰viết

食thực 時thời

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 化hóa 辰thần 也dã 。

時thời 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 歌ca 羅la 。 此thử 云vân 長trường 時thời 。 二nhị 。 三tam 摩ma 耶da 。 此thử 云vân 短đoản 時thời 。 前tiền 是thị 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 。 是thị 長trường 時thời 。 三tam 摩ma 耶da 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 名danh 短đoản 時thời 。 二nhị 契khế 劑tề 時thời 。 短đoản 者giả 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 故cố 。 今kim 言ngôn 時thời 者giả 。 正chánh 是thị 三tam 摩ma 耶da 時thời 。 得đắc 食thực 者giả 。 得đắc 啖đạm 。 過quá 即tức 不bất 得đắc 受thọ 用dụng 。 異dị 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 。 外ngoại 道đạo 云vân 。

歌ca 羅la 名danh 為vi 無vô 契khế 劑tề 。 故cố 云vân 長trường 時thời 。 僧Tăng 佉khư 日nhật 出xuất 乞khất 食thực 。 鞞bệ 世thế 師sư 日nhật 盡tận 乞khất 。 是thị 時thời 時thời 無vô 定định 時thời 。 佛Phật 異dị 此thử 四tứ 外ngoại 道đạo 。 但đãn 隨tùy 世thế 法pháp 。 同đồng 人nhân 間gian 時thời 。 謂vị 出xuất 家gia 人nhân 。 依y 齋trai 法pháp 中trung 食thực 之chi 時thời 。 別biệt 本bổn 云vân 。

於ư 日nhật 前tiền 分phân 。 即tức 辰thần 巳tị 之chi 間gian 。

經kinh 曰viết

著trước 衣y 持trì 鉢bát

者giả 。 第đệ 三tam 。 化hóa 儀nghi 也dã 。 著trước 衣y 者giả 。 著trước 僧tăng 伽già 梨lê 衣y 。 然nhiên 佛Phật 制chế 三tam 衣y 。 亦diệc 表biểu 中trung 道đạo 。 但đãn 俗tục 人nhân 華hoa 飾sức 數số 重trọng/trùng 。 外ngoại 道đạo 裸lõa 形hình 無vô 恥sỉ 。 今kim 明minh 離ly 此thử 二nhị 邊biên 。 唯duy 畜súc 三tam 衣y 。 衣y 須tu 壞hoại 色sắc 。 此thử 彰chương 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 行hành 成thành 。 持trì 鉢bát 者giả 。 謂vị 持trì 四Tứ 王Vương 所sở 奉phụng 石thạch 鉢bát 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 佛Phật 在tại 道đạo 樹thụ 。 未vị 成thành 正chánh 覺giác 。 受thọ 乳nhũ 糜mi 時thời 。 所sở 用dụng 金kim 鉢bát 。 食thực 竟cánh 棄khí 於ư 水thủy 中trung 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 欲dục 受thọ 提đề 婆bà 利lợi 叉xoa 鄰lân 鼓cổ 龍long 等đẳng 所sở 施thí 諸chư 果quả 。 而nhi 未vị 有hữu 鉢bát 。 自tự 念niệm 。

三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 無vô 手thủ 受thọ 食thực 法pháp 。 而nhi 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 。 見kiến 佛Phật 心tâm 念niệm 。 即tức 送tống 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 四tứ 枚mai 石thạch 鉢bát 。 置trí 四Tứ 天Thiên 王Vương 宮cung 。 而nhi 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 即tức 以dĩ 奉phụng 佛Phật 。 佛Phật 無vô 漏lậu 心tâm 併tinh 受thọ 四tứ 鉢bát 。 按án 之chi 成thành 一nhất 。 緣duyên 有hữu 四tứ 父phụ 。 自tự 爾nhĩ 恆hằng 用dụng 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 此thử 鉢bát 終chung 應ưng 歸quy 彼bỉ 天thiên 上thượng 。 還hoàn 成thành 四tứ 鉢bát 。 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 還hoàn 用dụng 此thử 鉢bát 。 事sự 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 鉢bát 真Chân 諦Đế 說thuyết 在tại 罽kế 賓tân 。 奘tráng 法Pháp 師sư 云vân 在tại 波ba 斯tư 國quốc 。 此thử 衣y 與dữ 鉢bát 常thường 自tự 隨tùy 身thân 。 如như 鳥điểu 二nhị 翼dực 。 與dữ 諸chư 弟đệ 子tử 。 作tác 誠thành 儀nghi 式thức 耳nhĩ 。

復phục 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 為vi 隨tùy 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 行hành 威uy 儀nghi 。 二nhị 為vi 破phá 外ngoại 道đạo 裸lõa 形hình 。 及cập 手thủ 捧phủng 食thực 。 三tam 為vi 顯hiển 莊trang 嚴nghiêm 威uy 儀nghi 。 能năng 生sanh 眾chúng 生sanh 。 清thanh 淨tịnh 信tín 心tâm 。 四tứ 為vi 隨tùy 順thuận 慚tàm 羞tu 世thế 間gian 心tâm 。 故cố 恭cung 敬kính 自tự 法pháp 。 整chỉnh 肅túc 威uy 儀nghi 。 有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 。 如Như 來Lai 著trước 衣y 離ly 身thân 一nhất 指chỉ 。 不bất 著trước 佛Phật 身thân 。 正chánh 量lượng 部bộ 說thuyết 。 離ly 身thân 一nhất 髮phát 。

經kinh 曰viết

入nhập 舍xá 婆bà 提đề 大đại 城thành

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 化hóa 處xứ 也dã 。 依y 《# 法pháp 顯hiển 傳truyền 》# 。 祇Kỳ 桓Hoàn 精Tinh 舍Xá 。 在tại 城thành 南nam 五ngũ 里lý 。 自tự 外ngoại 之chi 內nội 。 故cố 名danh 為vi 入nhập 。 此thử 城thành 家gia 有hữu 九cửu 億ức 。 縱tung 廣quảng 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 所sở 以dĩ 稱xưng 大đại 。

經kinh 曰viết

乞khất 食thực

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 化hóa 事sự 也dã 。 祇kỳ 為vi 乞khất 食thực 。 故cố 入nhập 其kỳ 城thành 。 依y 印ấn 度độ 法pháp 。 屠đồ 人nhân 魅mị 膾khoái 皆giai 住trụ 城thành 外ngoại 。 佛Phật 雖tuy 心tâm 等đẳng 。 恐khủng 生sanh 譏cơ 謗báng 。 故cố 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 然nhiên 如Như 來Lai 真chân 體thể 。 本bổn 離ly 食thực 身thân 。 不bất 假giả 資tư 須tu 。 但đãn 應ưng 在tại 人nhân 間gian 。 示thị 同đồng 人nhân 法pháp 。 是thị 故cố 不bất 食thực 現hiện 食thực 。 亦diệc 欲dục 與dữ 諸chư 弟đệ 子tử 。 作tác 其kỳ 儀nghi 軌quỹ 耳nhĩ 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。

一nhất 為vi 省tỉnh 事sự 行hành 道Đạo 。 二nhị 為vi 福phước 利lợi 群quần 生sanh 。

復phục 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 為vi 利lợi 益ích 貧bần 苦khổ 厄ách 難nạn/nan 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 及cập 老lão 病bệnh 者giả 。 自tự 往vãng 行hành 乞khất 。 令linh 得đắc 下hạ 種chủng 。 為vi 解giải 脫thoát 因nhân 。 二nhị 為vi 出xuất 家gia 有hữu 高cao 慢mạn 心tâm 。 及cập 貴quý 姓tánh 等đẳng 不bất 能năng 行hành 乞khất 。 為vì 破phá 此thử 故cố 。 自tự 行hành 乞khất 食thực 。 三tam 為vi 斷đoạn 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 諦đế 。 佛Phật 自tự 行hành 乞khất 。 令linh 諸chư 弟đệ 子tử 。 恆hằng 習tập 此thử 行hành 。 四tứ 為vi 顯hiển 知tri 足túc 。 如Như 來Lai 雖tuy 有hữu 。 天thiên 人nhân 上thượng 供cung 。 佛Phật 不bất 樂nhạo 著trước 。 躬cung 行hành 乞khất 食thực 。 廣quảng 說thuyết 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 如như 《# 樂nhạo/nhạc/lạc 莊trang 嚴nghiêm 纓anh 絡lạc 女nữ 經kinh 》# 廣quảng 說thuyết 。 依y 《# 瑜du 伽già 論luận 》# 第đệ 八bát 十thập 六lục 卷quyển 說thuyết 。

由do 十thập 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 入nhập 於ư 。 聚tụ 落lạc 乞khất 食thực 。 一nhất 者giả 。 當đương 顯hiển 杜đỗ 多đa 功công 德đức 故cố 。 即tức 舊cựu 言ngôn 頭đầu 陀đà 聲thanh 訛ngoa 耳nhĩ 。 二nhị 者giả 。 為vi 欲dục 引dẫn 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 令linh 入nhập 乞khất 食thực 故cố 。 三tam 者giả 。 為vi 欲dục 以dĩ 同đồng 事sự 行hành 攝nhiếp 。 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 故cố 。 四tứ 者giả 。 為vi 與dữ 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 作tác 大đại 照chiếu 明minh 故cố 。 乃nãi 至chí 令linh 彼bỉ 。 暫tạm 起khởi 觸xúc 證chứng 故cố 。 五ngũ 者giả 。 為vi 欲dục 引dẫn 彼bỉ 粗thô 弊tệ 勝thắng 解giải 諸chư 外ngoại 道đạo 故cố 。 六lục 者giả 。 為vi 彼bỉ 承thừa 聲thanh 起khởi 謗báng 。 故cố 現hiện 妙diệu 色sắc 寂tịch 靜tĩnh 威uy 儀nghi 。 令linh 其kỳ 驚kinh 歎thán 。 心tâm 生sanh 歸quy 向hướng 故cố 。 七thất 者giả 。 為vi 彼bỉ 處xứ 中trung 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 其kỳ 少thiểu 功công 而nhi 樹thụ 多đa 福phước 故cố 。 八bát 者giả 。 為vi 令linh 懷hoài 信tín 放phóng 逸dật 深thâm 生sanh 恥sỉ 愧quý 。 雖tuy 用dụng 小tiểu 功công 而nhi 獲hoạch 大đại 福phước 故cố 。 如như 為vì 放phóng 逸dật 者giả 。 懈giải 怠đãi 者giả 亦diệc 然nhiên 。 九cửu 者giả 。 為vi 彼bỉ 盲manh 聾lung 癲điên 狂cuồng 心tâm 亂loạn 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 災tai 害hại 。 皆giai 令linh 靜tĩnh 息tức 故cố 。 十thập 者giả 。 為vi 令linh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 廣quảng 大đại 威uy 德đức 。 天thiên 龍long 八bát 部bộ 等đẳng 。 從tùng 如Như 來Lai 至chí 所sở 入nhập 家gia 。 深thâm 生sanh 羨tiện 仰ngưỡng 。 勤cần 加gia 賓tân 衛vệ 。 不bất 得đắc 惱não 害hại 故cố 。

經kinh 曰viết

於ư 其kỳ 城thành 中trung 。 次thứ 第đệ 乞khất 食thực 已dĩ

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 化hóa 等đẳng 也dã 。 亦diệc 言ngôn 如như 理lý 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 世thế 間gian 如như 理lý 。 二nhị 法pháp 如như 理lý 。 世thế 間gian 者giả 。 若nhược 捨xả 富phú 從tùng 貧bần 。 即tức 益ích 貧bần 不bất 益ích 富phú 。 捨xả 貧bần 從tùng 富phú 。 即tức 益ích 富phú 不bất 益ích 貧bần 。 捨xả 富phú 從tùng 貧bần 。 故cố 大đại 迦Ca 葉Diếp 所sở 以dĩ 被bị 呵ha 。 捨xả 貧bần 從tùng 富phú 。 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 以dĩ 置trí 鉢bát 。 今kim 不bất 簡giản 貴quý 賤tiện 。 但đãn 次thứ 第đệ 行hành 乞khất 。 隨tùy 順thuận 世thế 情tình 。 世thế 間gian 如như 理lý 也dã 。 法pháp 者giả 。 隨tùy 及cập 來lai 施thí 。 即tức 受thọ 不bất 及cập 者giả 。 更cánh 不bất 迴hồi 取thủ 。 順thuận 諸chư 佛Phật 儀nghi 。 心tâm 境cảnh 平bình 等đẳng 。 是thị 法pháp 如như 理lý 。

經kinh 曰viết

還hoàn 至chí 本bổn 處xứ

者giả 。 此thử 第đệ 七thất 。 化hóa 滿mãn 也dã 。 乞khất 食thực 既ký 足túc 。 還hoàn 向hướng 祇kỳ 園viên 。 故cố 云vân 本bổn 處xứ 。 若nhược 約ước 行hành 者giả 。 本bổn 處xứ 有hữu 三tam 。

一nhất 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 凡phàm 夫phu 未vị 斷đoạn 惑hoặc 業nghiệp 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 升thăng 墜trụy 不bất 定định 。 不bất 得đắc 名danh 本bổn 處xứ 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 斷đoạn 皮bì 肉nhục 。 得đắc 出xuất 三tam 界giới 。 亦diệc 未vị 得đắc 本bổn 處xứ 。 二nhị 者giả 菩Bồ 薩Tát 。 登đăng 地địa 以dĩ 上thượng 分phần/phân 得đắc 本bổn 處xứ 。 以dĩ 上thượng 地địa 勝thắng 進tiến 未vị 極cực 故cố 。 三tam 者giả 如Như 來Lai 。 證chứng 得đắc 道Đạo 後hậu 無vô 相tướng 法Pháp 界Giới 。 四Tứ 智Trí 圓viên 滿mãn 。 方phương 是thị 本bổn 處xứ 。 然nhiên 佛Phật 食thực 處xứ 有hữu 二nhị 。

一nhất 白bạch 衣y 家gia 。 二nhị 在tại 精tinh 舍xá 。 今kim 即tức 乞khất 已dĩ 。 還hoàn 至chí 祇kỳ 園viên 。 隨tùy 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 取thủ 鉢bát 中trung 食thực 。 分phân 為vi 三tam 分phần 。

一nhất 分phần/phân 置trí 草thảo 上thượng 。 施thí 陸lục 地địa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 分phần/phân 置trí 水thủy 中trung 。 施thí 水thủy 中trung 眾chúng 生sanh 。 一nhất 分phần 自tự 食thực 。 問vấn 曰viết 。

佛Phật 既ký 實thật 不bất 食thực 。 所sở 以dĩ 言ngôn 食thực 。 竟cánh 歸quy 何hà 處xứ 。 答đáp 。

《# 大đại 智trí 論luận 》# 云vân 。

有hữu 大đại 力lực 諸chư 天thiên 。 持trì 至chí 十thập 方phương 。 給cấp 施thí 大đại 眾chúng 。 施thi 作tác 佛Phật 事sự 也dã 。

經kinh 曰viết

飯phạn 食thực 訖ngật

者giả 。 此thử 第đệ 八bát 。 化hóa 終chung 也dã 。 然nhiên 金kim 剛cang 之chi 體thể 。 豈khởi 資tư 於ư 食thực 。 為vi 益ích 眾chúng 生sanh 。 現hiện 同đồng 食thực 也dã 。 上thượng 八bát 句cú 外ngoại 化hóa 竟cánh 。

經kinh 曰viết

收thu 衣y 鉢bát

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 內nội 靜tĩnh 也dã 。 上thượng 欲dục 令linh 異dị 生sanh 生sanh 福phước 故cố 。 所sở 以dĩ 行hành 途đồ 而nhi 乞khất 食thực 。 今kim 欲dục 令linh 異dị 生sanh 生sanh 智trí 故cố 。 所sở 以dĩ 入nhập 靜tĩnh 而nhi 欲dục 說thuyết 也dã 。 三tam 意ý 。

一nhất 屏bính 慮lự 。 二nhị 清thanh 身thân 。 三tam 正chánh 靜tĩnh 。 此thử 屏bính 慮lự 也dã 。 制chế 僧tăng 伽già 梨lê 衣y 。 為vi 入nhập 聚tụ 落lạc 。 受thọ 四Tứ 天Thiên 王Vương 鉢bát 。 為vi 貯trữ 資tư 糧lương 。 至chí 處xứ 本bổn 故cố 。 衣y 須tu 收thu 。 食thực 事sự 訖ngật 故cố 。 鉢bát 須tu 置trí 。

經kinh 曰viết

洗tẩy 足túc 已dĩ

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 清thanh 身thân 也dã 。 向hướng 既ký 遊du 步bộ 。 所sở 以dĩ 穢uế 足túc 。 今kim 還hoàn 靜tĩnh 攝nhiếp 。 所sở 以dĩ 清thanh 身thân 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 法Pháp 身thân 道đạo 前tiền 。 道đạo 後hậu 。 體thể 性tánh 常thường 淨tịnh 。 不bất 論luận 盥quán 洗tẩy 。 二nhị 者giả 。 生sanh 身thân 示thị 同đồng 人nhân 法pháp 。 表biểu 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 故cố 須tu 洗tẩy 之chi 。 然nhiên 三tam 世thế 佛Phật 行hạnh 時thời 。 恆hằng 有hữu 蓮liên 華hoa 捧phủng 足túc 。 坐tọa 時thời 自tự 有hữu 。 師sư 子tử 之chi 座tòa 。 而nhi 有hữu 斯tư 見kiến 。 但đãn 為vi 釋Thích 迦Ca 出xuất 於ư 濁trược 世thế 。 異dị 生sanh 垢cấu 重trọng/trùng 。 不bất 感cảm 見kiến 也dã 。 毗tỳ 首thủ 吼hống 佛Phật 時thời 。 蓮liên 華hoa 恆hằng 現hiện 。 亦diệc 為vi 異dị 生sanh 。 福phước 德đức 所sở 致trí 。 今kim 釋Thích 迦Ca 行hành 時thời 。 雖tuy 不bất 現hiện 華hoa 。 然nhiên 足túc 不bất 著trước 地địa 。 履lý 水thủy 行hành 塗đồ 。 並tịnh 不bất 污ô 足túc 。 今kim 言ngôn 洗tẩy 者giả 。 終chung 為vi 弟đệ 子tử 之chi 軌quỹ 也dã 。

經kinh 曰viết

如như 常thường 敷phu 坐tọa 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 正chánh 靜tĩnh 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 靜tĩnh 儀nghi 相tương/tướng 。 二nhị 靜tĩnh 體thể 相tướng 。 此thử 靜tĩnh 儀nghi 也dã 。 坐tọa 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 所sở 坐tọa 法pháp 。 二nhị 能năng 坐tọa 人nhân 。 此thử 各các 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 生sanh 身thân 佛Phật 。 即tức 丈trượng 六lục 身thân 。 是thị 能năng 坐tọa 人nhân 。 敷phu 師sư 子tử 坐tọa 等đẳng 。 是thị 所sở 坐tọa 法pháp 。 順thuận 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 坐tọa 之chi 法Pháp 。 故cố 曰viết 如như 常thường 。 二nhị 者giả 。 法Pháp 身thân 佛Phật 。 能năng 坐tọa 是thị 如như 如như 智trí 。 所sở 坐tọa 是thị 如như 如như 境cảnh 。 境cảnh 智trí 是thị 一nhất 。 逐trục 義nghĩa 為vi 二nhị 。 智trí 即tức 如như 境cảnh 。 境cảnh 即tức 如như 智trí 。 理lý 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 曰viết 如như 常thường 。

跏già 趺phu 坐tọa

者giả 。 正chánh 明minh 坐tọa 相tương/tướng 。 此thử 怖bố 魔ma 坐tọa 也dã 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 曰viết 。

見kiến 畫họa 跏già 趺phu 像tượng 。 魔ma 王vương 尚thượng 懷hoài 怖bố 。 何hà 況huống 入nhập 道Đạo 人Nhân 。 安an 坐tọa 而nhi 不bất 動động 。

若nhược 約ước 生sanh 身thân 。 身thân 居cư 法pháp 坐tọa 。 若nhược 約ước 法Pháp 身thân 。 即tức 智trí 安an 於ư 境cảnh 。 前tiền 即tức 化hóa 身thân 。 後hậu 即tức 法pháp 報báo 。 依y 《# 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 》# 第đệ 八bát 十thập 六lục 卷quyển 說thuyết 。

由do 八bát 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 入nhập 於ư 。 寂tịch 靜tĩnh 天thiên 住trụ 。 一nhất 者giả 。 為vi 引dẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 雜tạp 住trụ 者giả 。 令linh 入nhập 遠viễn 離ly 故cố 。 二nhị 者giả 。 為vi 欲dục 以dĩ 同đồng 事sự 行hành 攝nhiếp 。 遠viễn 離ly 者giả 故cố 。 三tam 者giả 。 自tự 受thọ 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 故cố 。 四tứ 者giả 。 為vi 與dữ 大đại 族tộc 諸chư 天thiên 示thị 同đồng 集tập 會hội 故cố 。 五ngũ 者giả 。 為vi 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 觀quán 。 察sát 十thập 方phương 世thế 界giới 。 現hiện 大đại 神thần 化hóa 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 作tác 饒nhiêu 益ích 事sự 故cố 。 六lục 者giả 。 為vi 令linh 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 見kiến 於ư 如Như 來Lai 。 深thâm 生sanh 渴khát 仰ngưỡng 故cố 。 七thất 者giả 。 為vi 顯hiển 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 於ư 所sở 略lược 說thuyết 。 善thiện 能năng 悟ngộ 入nhập 故cố 。 八bát 者giả 。 勸khuyến 捨xả 樂nhạo 著trước 戲hí 論luận 製chế 作tác 言ngôn 辭từ 故cố 。

經kinh 曰viết

端đoan 身thân 而nhi 住trụ 。 正chánh 念niệm 不bất 動động 。

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 靜tĩnh 體thể 相tướng 也dã 。

端đoan 身thân 而nhi 住trụ

即tức 靜tĩnh 相tương/tướng 。 表biểu 心tâm 不bất 亂loạn 。 亦diệc 《# 大đại 品phẩm 經kinh 》# 中trung 直trực 身thân 之chi 義nghĩa 。

正chánh 念niệm 不bất 動động

即tức 靜tĩnh 體thể 。 亦diệc 《# 大đại 品phẩm 》# 中trung 入nhập 三tam 昧muội 王vương 定định 義nghĩa 。 此thử 明minh 如Như 來Lai 心tâm 無vô 散tán 亂loạn 。 故cố 為vi 靜tĩnh 體thể 也dã 。 亦diệc 可khả 端đoan 身thân 而nhi 住trụ 。 即tức 生sanh 身thân 靜tĩnh 。 正chánh 念niệm 不bất 動động 。 即tức 法Pháp 身thân 靜tĩnh 。 又hựu 前tiền 靜tĩnh 儀nghi 。 即tức 生sanh 身thân 不bất 動động 。 後hậu 明minh 靜tĩnh 體thể 。 即tức 法Pháp 身thân 不bất 動động 。 又hựu 復phục 正chánh 念niệm 有hữu 三tam 。

一nhất 。 外ngoại 道đạo 修tu 定định 。 至chí 非phi 想tưởng 還hoàn 退thoái 失thất 。 故cố 非phi 正chánh 念niệm 。 二nhị 。 二Nhị 乘Thừa 未vị 到đáo 極cực 處xứ 。 非phi 正chánh 念niệm 。 三tam 。 佛Phật 具cụ 三tam 事sự 。 是thị 正chánh 念niệm 。 一nhất 。 道đạo 前tiền 如như 如như 。 是thị 因nhân 正chánh 。 二nhị 。 道đạo 中trung 十Thập 地Địa 十thập 度độ 。 是thị 行hành 正chánh 。 三tam 。 道đạo 後hậu 究cứu 竟cánh 。 是thị 果quả 正chánh 。 此thử 由do 因nhân 正chánh 故cố 。 能năng 行hành 正chánh 行hạnh 。 由do 正chánh 行hạnh 得đắc 正chánh 果quả 。 所sở 言ngôn 正chánh 者giả 。 即tức 二nhị 空không 理lý 。 能năng 通thông 達đạt 此thử 理lý 。 故cố 名danh 正chánh 念niệm 。 不bất 動động 者giả 。 有hữu 三tam 。

一nhất 境cảnh 。 二nhị 斷đoạn 。 三tam 果quả 。 境cảnh 有hữu 三tam 種chủng 。

謂vị 凡phàm 夫phu 執chấp 常thường 。 以dĩ 有hữu 為vi 境cảnh 。 二Nhị 乘Thừa 尚thượng 斷đoạn 。 以dĩ 無vô 為vi 境cảnh 。 佛Phật 行hạnh 中trung 道đạo 。 以dĩ 二nhị 空không 為vi 境cảnh 。 二nhị 空không 為vi 境cảnh 。 故cố 異dị 外ngoại 道đạo 。 二nhị 空không 不bất 無vô 。 故cố 異dị 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 故cố 云vân 不bất 動động 。 斷đoạn 不bất 動động 者giả 。 謂vị 外ngoại 道đạo 諸chư 仙tiên 。 伏phục 惑hoặc 非phi 斷đoạn 。 還hoàn 流lưu 轉chuyển 故cố 。 非phi 是thị 不bất 動động 。 二Nhị 乘Thừa 唯duy 除trừ 皮bì 肉nhục 。 不bất 斷đoạn 心tâm 障chướng 。 亦diệc 非phi 不bất 動động 。 佛Phật 三tam 障chướng 都đô 盡tận 。 法Pháp 界Giới 顯hiển 淨tịnh 。 故cố 云vân 不bất 動động 。 果quả 不bất 動động 者giả 。 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 滿mãn 足túc 也dã 。 又hựu 復phục 前tiền 來lai 廣quảng 明minh 如Như 來Lai 身thân 業nghiệp 發phát 起khởi 。 正chánh 念niệm 不bất 動động 。 即tức 意ý 業nghiệp 發phát 起khởi 。 又hựu 前tiền 明minh 洗tẩy 足túc 。 即tức 身thân 清thanh 。 今kim 明minh 不bất 動động 。 即tức 意ý 淨tịnh 。 此thử 明minh 如Như 來Lai 遊du 神thần 正chánh 定định 。 審thẩm 理lý 觀quán 機cơ 。 密mật 加gia 眾chúng 集tập 。 更cánh 無vô 餘dư 想tưởng 。 故cố 云vân 不bất 動động 。 此thử 即tức 以dĩ 身thân 端đoan 。 表biểu 心tâm 不bất 動động 也dã 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 者giả 威uy 儀nghi 而nhi 坐tọa 也dã 。 顯hiển 示thị 唯duy 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 於ư 法pháp 能năng 覺giác 能năng 說thuyết 故cố 。

謂vị 依y 證chứng 起khởi 也dã 。

經kinh 曰viết

爾nhĩ 時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 明minh 弟đệ 子tử 發phát 起khởi 。 二nhị 重trọng/trùng 。

一nhất 人nhân 。 二nhị 儀nghi 。 此thử 第đệ 一nhất 。 發phát 起khởi 人nhân 也dã 。

爾nhĩ 時thời

者giả 。 有hữu 八bát 。

一nhất 如Như 來Lai 出xuất 定định 時thời 。 二nhị 佛Phật 欲dục 說thuyết 法Pháp 時thời 。 三tam 大đại 眾chúng 事sự 善Thiện 知Tri 識Thức 時thời 。 四tứ 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 時thời 。 五ngũ 持trì 護hộ 所sở 聞văn 時thời 。 六lục 決quyết 除trừ 疑nghi 惑hoặc 時thời 。 七thất 調điều 宜nghi 曲khúc 見kiến 時thời 。 八bát 通thông 達đạt 深thâm 義nghĩa 時thời 。 故cố 言ngôn 爾nhĩ 時thời 。 此thử 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 即tức 上thượng 所sở 舉cử 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 各các 逐trục 所sở 宜nghi 。 隨tùy 便tiện 行hành 道Đạo 。 今kim 蒙mông 加gia 召triệu 。 故cố 來lai 佛Phật 所sở 也dã 。

問vấn 曰viết 。

唯duy 下hạ 經kinh 文văn 有hữu 。 四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 今kim 何hà 意ý 但đãn 言ngôn 比Bỉ 丘Khâu 來lai 耶da 。 答đáp 。

有hữu 五ngũ 義nghĩa 。

一nhất 勝thắng 諸chư 眾chúng 。 二nhị 先tiên 得đắc 道Đạo 。 三tam 常thường 近cận 佛Phật 。 四tứ 共cộng 佛Phật 住trụ 。 五ngũ 能năng 持trì 法Pháp 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 是thị 其kỳ 傳truyền 故cố 。 餘dư 眾chúng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 舉cử 比Bỉ 丘Khâu 來lai 佛Phật 所sở 者giả 。 一nhất 切thiết 弟đệ 子tử 。 若nhược 來lai 佛Phật 所sở 。 有hữu 五ngũ 利lợi 益ích 。

一nhất 未vị 聞văn 。 二nhị 聞văn 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 三tam 難nan 解giải 者giả 決quyết 。 四tứ 見kiến 諸chư 天thiên 形hình 。 五ngũ 得đắc 無vô 上thượng 法pháp 利lợi 。 各các 詣nghệ 講giảng 堂đường 。 故cố 云vân 來lai 至chí 也dã 。

經kinh 曰viết

到đáo 已dĩ 。 頂đảnh 禮lễ 。

至chí

坐tọa 一nhất 面diện

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 發phát 起khởi 儀nghi 也dã 。 依y 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 禮lễ 法pháp 三tam 品phẩm 。

頭đầu 頂đảnh 著trước 地địa 。 上thượng 禮lễ 也dã 。 頭đầu 不bất 著trước 地địa 。 中trung 禮lễ 也dã 。 直trực 揖ấp 不bất 跪quỵ 。 下hạ 禮lễ 也dã 。 今kim 言ngôn 頂đảnh 禮lễ 。 表biểu 佛Phật 德đức 尊tôn 及cập 自tự 利lợi 益ích 。 然nhiên 弟đệ 子tử 敬kính 師sư 有hữu 三tam 時thời 。

一nhất 晨thần 旦đán 用dụng 楊dương 枝chi 竟cánh 。 先tiên 問vấn 誶# 禮lễ 拜bái 師sư 竟cánh 。 後hậu 方phương 聽thính 法Pháp 。 二nhị 中trung 復phục 三tam 。

初sơ 夜dạ 依y 真Chân 諦Đế 說thuyết 此thử 三tam 竟cánh 。 表biểu 三tam 位vị 。

一nhất 。 道đạo 前tiền 。 在tại 信tín 位vị 已dĩ 上thượng 。 二nhị 。 道đạo 中trung 。 即tức 十Thập 地Địa 。 三tam 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 今kim 至chí 佛Phật 所sở 。 正chánh 是thị 道đạo 中trung 非phi 前tiền 。 非phi 後hậu 。

退thoái 坐tọa 一nhất 面diện

者giả 。 此thử 坐tọa 也dã 。 恐khủng 喧huyên 大đại 眾chúng 。 所sở 以dĩ 退thoái 坐tọa 。 上thượng 來lai 明minh 發phát 起khởi 序tự 竟cánh 。 初sơ 六lục 句cú 辨biện 其kỳ 通thông 序tự 。 次thứ 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 廣quảng 明minh 別biệt 序tự 。 總tổng 顯hiển 興hưng 致trí 之chi 由do 竟cánh 。

經kinh 曰viết

爾nhĩ 時thời 慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề

者giả 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 明minh 經kinh 體thể 。 兩lưỡng 周chu 。

第đệ 一nhất 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 體thể 。 第đệ 二nhị 。 為vi 斷đoạn 菩Bồ 薩Tát 行hành 障chướng 。 初sơ 周chu 先tiên 請thỉnh 。 後hậu 答đáp 。 此thử 請thỉnh 也dã 。 無vô 著trước 論luận 釋thích 。

何hà 故cố 上thượng 座tòa 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 有hữu 六lục 因nhân 緣duyên 。

一nhất 為vi 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 為vi 起khởi 信tín 解giải 。 三tam 為vi 入nhập 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 四tứ 為vi 不bất 退thoái 轉chuyển 。 五ngũ 為vi 生sanh 喜hỷ 。 六lục 為vi 正Chánh 法Pháp 久cửu 住trụ 故cố 。 具cụ 此thử 六lục 緣duyên 。 即tức 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 也dã 。 云vân 何hà 不bất 斷đoạn 。 謂vị 有hữu 疑nghi 得đắc 斷đoạn 故cố 。 如như 下hạ 廣quảng 辨biện 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 福phước 德đức 心tâm 。 未vị 成thành 熟thục 者giả 。 聞văn 多đa 福phước 德đức 於ư 經kinh 起khởi 信tín 故cố 。 已dĩ 熟thục 心tâm 者giả 。 入nhập 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 已dĩ 得đắc 不bất 輕khinh 賤tiện 者giả 。 修tu 行hành 受thọ 持trì 有hữu 多đa 功công 德đức 。 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 已dĩ 得đắc 順thuận 攝nhiếp 及cập 淨tịnh 心tâm 者giả 。 於ư 法pháp 自tự 入nhập 及cập 見kiến 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 令linh 未vị 來lai 大Đại 乘Thừa 教giáo 久cửu 住trụ 。

廣quảng 如như 說thuyết 論luận 。 又hựu 釋thích 。 上thượng 來lai 由do 序tự 既ký 興hưng 。 宜nghi 應ưng 即tức 說thuyết 。 但đãn 沙Sa 門Môn 幽u 秘bí 。 事sự 藉tạ 人nhân 弘hoằng 。 若nhược 不bất 請thỉnh 而nhi 談đàm 。 明minh 問vấn 法pháp 之chi 流lưu 。 不bất 生sanh 難nan 遭tao 之chi 想tưởng 。 故cố 須tu 請thỉnh 也dã 。 請thỉnh 內nội 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 請thỉnh 儀nghi 。 二nhị 稱xưng 贊tán 。 三tam 正chánh 請thỉnh 。 請thỉnh 儀nghi 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 請thỉnh 人nhân 。 二nhị 所sở 在tại 。 三tam 避tị 席tịch 。 四tứ 表biểu 敬kính 。 五ngũ 示thị 專chuyên 。 此thử 請thỉnh 人nhân 也dã 。

慧tuệ 命mạng

者giả 。 難nạn/nan 德đức 也dã 。 謂vị 無vô 流lưu 勝thắng 解giải 。 順thuận 空không 不bất 斷đoạn 。 以dĩ 此thử 為vi 命mạng 。 故cố 云vân 慧tuệ 命mạng 。 或hoặc 云vân 淨tịnh 命mạng 。 即tức 離ly 五ngũ 種chủng 邪tà 命mạng 。 如như 《# 無vô 上thượng 依y 經kinh 》# 及cập 諸chư 經kinh 說thuyết 。 若nhược 在tại 家gia 人nhân 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 。

一nhất 賣mại 刀đao 仗trượng 。 二nhị 販phán 魚ngư 肉nhục 。 三tam 貨hóa 生sanh 口khẩu 。 四tứ 造tạo 毒độc 藥dược 。 五ngũ 酤cô 酒tửu 。 諸chư 以dĩ 斯tư 存tồn 命mạng 。 故cố 非phi 淨tịnh 命mạng 。 出xuất 家gia 離ly 此thử 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 命mạng 。 故cố 云vân 慧tuệ 命mạng 。 又hựu 慧tuệ 非phi 諸chư 過quá 。 亦diệc 為vi 淨tịnh 命mạng 。 或hoặc 言ngôn 長trưởng 老lão 。 謂vị 年niên 尊tôn 說thuyết 廣quảng 。 亦diệc 是thị 美mỹ 行hành 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 今kim 言ngôn 具Cụ 壽thọ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 云vân 善thiện 業nghiệp 。 或hoặc 云vân 善thiện 吉cát 。 或hoặc 名danh 空không 生sanh 。 今kim 言ngôn 善thiện 現hiện 義nghĩa 亦diệc 非phi 異dị 。 於ư 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 中trung 得đắc 無vô 淨tịnh 定định 。 解giải 空không 第đệ 一nhất 。 令linh 對đối 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 然nhiên 須Tu 菩Bồ 提Đề 位vị 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 智trí 慧tuệ 狹hiệp 劣liệt 。 世Thế 尊Tôn 前tiền 來lai 。 未vị 有hữu 言ngôn 及cập 。 何hà 能năng 輒triếp 請thỉnh 。 豈khởi 不bất 蒙mông 加gia 能năng 然nhiên 也dã 。

經kinh 曰viết

在tại 大đại 眾chúng 中trung

者giả 。 此thử 所sở 在tại 也dã 。 即tức 向hướng 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 眾chúng 中trung 也dã 。

經kinh 曰viết

即tức 從tùng 坐tọa 起khởi

者giả 。 此thử 避tị 席tịch 也dã 。 但đãn 尊tôn 人nhân 重trọng/trùng 法pháp 。 理lý 自tự 不bất 可khả 端đoan 拱củng 。 況huống 即tức 事sự 請thỉnh 道đạo 。 而nhi 不bất 避tị 席tịch 。

經kinh 曰viết

偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。

者giả 。 此thử 表biểu 敬kính 也dã 。 既ký 有hữu 師sư 資tư 示thị 有hữu 軀khu 策sách 。 亦diệc 是thị 隨tùy 國quốc 法pháp 。 即tức 以dĩ 右hữu 袒đản 為vi 恭cung 。 故cố 云vân 偏thiên 右hữu 也dã 。 屈khuất 曲khúc 伏phục 從tùng 。 示thị 無vô 違vi 相tương/tướng 。 故cố 云vân 著trước 地địa 。

經kinh 曰viết

向hướng 佛Phật

至chí

而nhi 立lập

者giả 。 此thử 事sự 專chuyên 也dã 。 斂liểm 容dung 祇kỳ 仰ngưỡng 。 顯hiển 有hữu 專chuyên 一nhất 之chi 志chí 。 前tiền 言ngôn 著trước 地địa 。 今kim 復phục 云vân 立lập 。 此thử 示thị 矛mâu 盾# 。 不bất 知tri 何hà 定định 。 既ký 欲dục 聽thính 法Pháp 。 立lập 不bất 應ưng 久cửu 。 故cố 云vân 著trước 地địa 。 亦diệc 可khả 將tương 請thỉnh 先tiên 起khởi 。 所sở 以dĩ 云vân 立lập 。 正chánh 述thuật 所sở 請thỉnh 。 故cố 還hoàn 著trước 地địa 也dã 。 依y 《# 能năng 斷đoạn 經kinh 》# 。 著trước 地địa 即tức 請thỉnh 。 無vô 其kỳ 立lập 文văn 。

經kinh 曰viết

白bạch 佛Phật 言ngôn 。

希hy 有hữu 。 世Thế 尊Tôn 。

者giả 。 第đệ 二nhị 。 稱xưng 贊tán 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 此thử 總tổng 歎thán 也dã 。 一nhất 以dĩ 如Như 來Lai 難nan 遇ngộ 。 二nhị 以dĩ 功công 德đức 超siêu 殊thù 。 故cố 云vân 希hy 有hữu 。

經kinh 曰viết

如Như 來Lai 。 應Ứng 供Cúng 。 正chánh 遍biến 知tri 。

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 別biệt 贊tán 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 有hữu 三tam 句cú 。 贊tán 內nội 德đức 。 二nhị 有hữu 兩lưỡng 句cú 。 贊tán 外ngoại 化hóa 。 具cụ 斯tư 二nhị 德đức 。 是thị 故cố 希hy 有hữu 。 此thử 贊tán 內nội 德đức 也dã 。 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 如như 即tức 真Chân 如Như 。 來lai 曰viết 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 如như 者giả 不bất 異dị 為vi 義nghĩa 。 來lai 以dĩ 主chủ 處xứ 為vi 功công 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 皆giai 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 乘thừa 真Chân 如Như 道đạo 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 智trí 斷đoạn 具cụ 足túc 。 堪kham 受thọ 供cúng 養dường 。 故cố 名danh 應Ứng 供Cúng 。 知tri 法pháp 周chu 普phổ 。 稱xưng 實thật 不bất 邪tà 。 故cố 名danh 正Chánh 遍Biến 知Tri 。

經kinh 曰viết

善thiện 護hộ 念niệm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 兩lưỡng 句cú 。 贊tán 外ngoại 化hóa 也dã 。

善thiện 護hộ 念niệm

者giả 。 依y 無vô 著trước 《# 般Bát 若Nhã 論luận 》# 釋thích 。

佛Phật 證chứng 正chánh 覺giác 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。

化hóa 深thâm 行hành 菩Bồ 薩Tát 。

善thiện 付phó 囑chúc

者giả 。

於ư 佛Phật 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời

命mạng 化hóa 淺thiển 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 然nhiên 善thiện 者giả 。 巧xảo 也dã 。 故cố 論luận 曰viết 。

巧xảo 護hộ 義nghĩa 應ưng 知tri

善thiện 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 善thiện 智trí 慧tuệ 。 二nhị 善thiện 境cảnh 界giới 。 三tam 善thiện 方phương 便tiện 。 善thiện 智trí 慧tuệ 者giả 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

謂vị 於ư 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 中trung 與dữ 智trí 慧tuệ 力lực

故cố 。 云vân 何hà 與dữ 力lực 。 如như 菩Bồ 薩Tát 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 同đồng 行hành 此thử 法pháp 故cố 。 善thiện 境cảnh 界giới 者giả 。 論luận 云vân 。

令linh 成thành 就tựu 佛Phật 法Pháp 故cố

佛Phật 法Pháp 者giả 。 是thị 如như 如như 境cảnh 。 令linh 成thành 就tựu 者giả 。 即tức 令linh 通thông 達đạt 也dã 。 此thử 二nhị 與dữ 自tự 行hành 。 善thiện 方phương 便tiện 者giả 。 論luận 云vân 。

又hựu 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 與dữ 教giáo 化hóa 力lực

故cố 。 即tức 是thị 念niệm 眾chúng 生sanh 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 即tức 與dữ 化hóa 行hành 也dã 。 護hộ 者giả 。 防phòng 其kỳ 自tự 身thân 與dữ 前tiền 二nhị 善thiện 。 念niệm 者giả 。 緣duyên 其kỳ 所sở 化hóa 與dữ 後hậu 一nhất 善thiện 。 又hựu 善thiện 智trí 慧tuệ 者giả 。 即tức 真chân 實thật 般Bát 若Nhã 。 善thiện 境cảnh 界giới 者giả 。 即tức 二nhị 空không 之chi 理lý 。 此thử 二nhị 令linh 自tự 分phần/phân 成thành 。 別biệt 本bổn 云vân 。

善thiện 護hộ 念niệm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 由do 無vô 上thượng 利lợi 益ích 故cố 。 即tức 令linh 契khế 二nhị 空không 也dã 。 善thiện 方phương 便tiện 者giả 。 即tức 慈từ 悲bi 。 般Bát 若Nhã 兩lưỡng 法pháp 並tịnh 行hành 。 此thử 一nhất 令linh 化hóa 他tha 俗tục 。 然nhiên 化hóa 力lực 有hữu 三tam 。

一nhất 神thần 通thông 輪luân 。 二nhị 記ký 心tâm 輪luân 。 三tam 正chánh 教giáo 輪luân 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 故cố 能năng 使sử 背bối/bội 邪tà 以dĩ 歸quy 正chánh 。 記ký 心tâm 言ngôn 實thật 。 故cố 能năng 使sử 除trừ 疑nghi 以dĩ 生sanh 信tín 。 正chánh 教giáo 顯hiển 理lý 。 故cố 能năng 令linh 捨xả 惡ác 以dĩ 修tu 善thiện 也dã 。 故cố 云vân 。

善thiện 護hộ 念niệm

付phó 囑chúc

者giả 。

付phó

即tức 將tương 淺thiển 行hành 以dĩ 授thọ 深thâm 行hành 。

囑chúc

即tức 令linh 深thâm 行hành 以dĩ 度độ 淺thiển 行hành 。 論luận 云vân 。

謂vị 於ư 得đắc 未vị 得đắc 功công 德đức 中trung 懼cụ 其kỳ 退thoái 失thất 。 付phó 授thọ 智trí 者giả 。

故cố 。 又hựu 云vân 。

得đắc 不bất 退thoái 者giả 。 不bất 捨xả 大Đại 乘Thừa 故cố 。

此thử 令linh 守thủ 自tự 分phần/phân 。

未vị 得đắc 不bất 退thoái 者giả 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 欲dục 令linh 勝thắng 進tiến 故cố 。

此thử 更cánh 令linh 增tăng 進tiến 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 人nhân 。

一nhất 深thâm 行hành 。 二nhị 淺thiển 行hành 。 亦diệc 有hữu 二nhị 。

一nhất 空không 行hành 。 即tức 般Bát 若Nhã 。 二nhị 有hữu 行hành 。 即tức 慈từ 悲bi 。 修tu 空không 自tự 進tiến 。 修tu 有hữu 化hóa 他tha 。 般Bát 若Nhã 即tức 不bất 住trụ 道đạo 。 慈từ 悲bi 即tức 住trụ 道đạo 。 淺thiển 行hành 之chi 人nhân 。 緣duyên 上thượng 地địa 慈từ 智trí 。 能năng 雙song 進tiến 二nhị 行hành 。 一nhất 者giả 。 仰ngưỡng 緣duyên 智trí 。 但đãn 是thị 似tự 。 二nhị 者giả 。 仰ngưỡng 修tu 慈từ 。 復phục 未vị 真chân 。 此thử 道đạo 約ước 地địa 前tiền 。 名danh 為vi 淺thiển 行hành 。 若nhược 大đại 地địa 已dĩ 上thượng 。 真chân 證chứng 行hành 成thành 。 即tức 是thị 深thâm 行hành 。 故cố 名danh 。

善thiện 付phó 囑chúc

真Chân 諦Đế 譯dịch 經Kinh 云vân 。

善thiện 付phó 囑chúc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 由do 無vô 上thượng 教giáo 故cố 。

即tức 令linh 化hóa 淺thiển 行hành 也dã 。 依y 無vô 著trước 論luận 。 此thử 二nhị 句cú 。

顯hiển 示thị 種chủng 姓tánh 不bất 斷đoạn

案án 。

令linh 深thâm 化hóa 淺thiển 。 展triển 轉chuyển 相tương 教giáo 。 故cố 不bất 斷đoạn 也dã 。 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 云vân 。

覺giác 士sĩ

覺giác 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 應ưng 覺giác 是thị 理lý 。 二nhị 正chánh 覺giác 是thị 智trí 。 三tam 覺giác 覺giác 分phân 是thị 戒giới 。 定định 等đẳng 。 四tứ 令linh 覺giác 。 即tức 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 初sơ 一nhất 斷đoạn 德đức 。 次thứ 二nhị 智trí 德đức 。 後hậu 一nhất 恩ân 德đức 。 士sĩ 有hữu 二nhị 訓huấn 。

一nhất 事sự 。 二nhị 理lý 。 謂vị 以dĩ 覺giác 事sự 而nhi 理lý 化hóa 故cố 。 名danh 曰viết 。

覺giác 士sĩ

菩Bồ 薩Tát

者giả 。 真Chân 諦Đế 云vân 。

十thập 行hành 已dĩ 上thượng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 雜tạp 二Nhị 乘Thừa 心tâm 故cố 。 十thập 迴hồi 向hướng 已dĩ 上thượng 名danh 摩ma 訶ha 薩tát 。 捨xả 二Nhị 乘Thừa 心tâm 故cố 。 又hựu 七thất 地địa 已dĩ 下hạ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 雜tạp 道đạo 故cố 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 名danh 摩ma 訶ha 薩tát 。 行hành 不bất 雜tạp 道đạo 故cố 。

經kinh 曰viết

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 中trung 。

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm

者giả 。 第đệ 三tam 。 正chánh 請thỉnh 。 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 心tâm 地địa 位vị 。 二nhị 云vân 何hà 住trụ 。 問vấn 信tín 樂nhạo 位vị 。 三tam 云vân 何hà 修tu 行hành 。 此thử 問vấn 見kiến 位vị 。 四tứ 云vân 何hà 降hàng 伏phục 。 此thử 問vấn 立lập 位vị 。 又hựu 解giải 。 初sơ 問vấn 十thập 信tín 位vị 。 二nhị 問vấn 十thập 解giải 位vị 。 三tam 問vấn 十thập 行hành 位vị 。 四tứ 問vấn 十thập 迴hồi 向hướng 位vị 。 又hựu 。 初sơ 問vấn 信tín 樂nhạo 地địa 。 二nhị 問vấn 見kiến 地địa 。 三tam 問vấn 修tu 地địa 。 四tứ 問vấn 果quả 地địa 。 又hựu 。 初sơ 問vấn 為vi 總tổng 。 後hậu 三tam 為vi 別biệt 。 亦diệc 可khả 。 總tổng 為vi 立lập 本bổn 。 別biệt 為vi 正chánh 問vấn 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 大Đại 乘Thừa 之chi 本bổn 。 亦diệc 可khả 。 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 問vấn 機cơ 發phát 心tâm 。 問vấn 本bổn 住trụ 。 問vấn 其kỳ 位vị 修tu 。 問vấn 其kỳ 行hành 伏phục 。 問vấn 其kỳ 解giải 。 此thử 為vi 總tổng 也dã 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 中trung 發phát 心tâm

者giả 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 上thượng 歎thán 如Như 來Lai 善thiện 能năng 護hộ 付phó 。 即tức 問vấn 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 云vân 何hà 發phát 心tâm 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

何hà 故cố 唯duy 問vấn 發phát 行hạnh 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 為vi 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 差sai 別biệt 故cố 。

大Đại 乘Thừa 者giả 。 何hà 者giả 是thị 乘thừa 體thể 而nhi 云vân 大đại 也dã 。 大Đại 乘Thừa 者giả 。 如như 《# 十thập 二nhị 門môn 論luận 》# 說thuyết 。

大Đại 乘Thừa 深thâm 義nghĩa 。 所sở 謂vị 空không 也dã 。

此thử 《# 般Bát 若Nhã 論luận 》# 云vân 。

大Đại 乘Thừa 者giả 。 謂vị 法pháp 無vô 我ngã 真Chân 如Như 故cố 。 此thử 皆giai 以dĩ 理lý 為vi 乘thừa 體thể 。 或hoặc 言ngôn 乘thừa 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遊du 法pháp 性tánh 路lộ 。 趣thú 菩Bồ 提Đề 座tòa 。 此thử 以dĩ 福phước 智trí 二nhị 行hành 以dĩ 為vi 乘thừa 體thể 。 然nhiên 萬vạn 法pháp 皆giai 空không 而nhi 獨độc 徵trưng 乘thừa 體thể 者giả 。 未vị 可khả 然nhiên 也dã 。 何hà 者giả 。 若nhược 以dĩ 乘thừa 門môn 明minh 法pháp 。 知tri 法pháp 非phi 乘thừa 。 但đãn 空không 理lý 是thị 乘thừa 所sở 依y 。 福phước 智trí 二nhị 行hành 是thị 乘thừa 作tác 用dụng 。 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 秉bỉnh 乘thừa 之chi 人nhân 。 然nhiên 人nhân 無vô 別biệt 體thể 。 正chánh 以dĩ 行hành 為vi 體thể 。 行hành 不bất 自tự 成thành 。 契khế 理lý 而nhi 就tựu 。 但đãn 理lý 外ngoại 無vô 行hành 。 行hành 外ngoại 無vô 人nhân 。 而nhi 人nhân 能năng 秉bỉnh 行hành 。 行hành 能năng 入nhập 理lý 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 總tổng 說thuyết 為vi 乘thừa 。 大đại 者giả 。 乘thừa 雖tuy 獨độc 絕tuyệt 。 非phi 小tiểu 不bất 彰chương 。 故cố 論luận 云vân 。

摩ma 訶ha 薩tát 者giả 。 於ư 三tam 乘thừa 為vi 上thượng 。 《# 瑜du 伽già 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 》# 中trung 明minh 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 與dữ 七thất 大đại 性tánh 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 說thuyết 名danh 大Đại 乘Thừa 。 無vô 著trước 論luận 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 者giả 。 法pháp 大đại 性tánh 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 方Phương 廣Quảng 藏tạng 。 二nhị 者giả 。 發phát 心tâm 大đại 性tánh 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 三tam 者giả 。 勝thắng 解giải 大đại 性tánh 。 謂vị 解giải 方Phương 廣Quảng 之chi 教giáo 。 四tứ 。 增tăng 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 性tánh 。 謂vị 住trụ 初Sơ 地Địa 。 五ngũ 。 眾chúng 具cụ 大đại 性tánh 。 謂vị 福phước 智trí 具cụ 足túc 。 六lục 者giả 。

時thời 大đại 性tánh 。 謂vị 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 耶da 。 七thất 者giả 。 □# 大đại 性tánh 。 謂vị 得đắc 菩Bồ 提Đề 果quả 。 解giải 者giả 多đa 以dĩ 四tứ 義nghĩa 來lai 釋thích 。

一nhất 者giả 體thể 大đại 。 二nhị 者giả 大đại 人nhân 所sở 乘thừa 。 三tam 大đại 人nhân 所sở 證chứng 。 四tứ 者giả 能năng 成thành 大đại 義nghĩa 。 此thử 四tứ 之chi 中trung 。 有hữu 體thể 用dụng 兩lưỡng 分phần/phân 。 因nhân 果quả 遍biến 舉cử 。 自tự 他tha 二nhị 行hành 。 故cố 曰viết 大Đại 乘Thừa 。 若nhược 泛phiếm 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 始thỉ 從tùng 發phát 心tâm 。 終chung 至chí 佛Phật 地địa 。 皆giai 名danh 大Đại 乘Thừa 。 今kim 所sở 言ngôn 者giả 。 是thị 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 聖thánh 位vị 大Đại 乘Thừa 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 下hạ 論luận 偈kệ 云vân 。

此thử 乘thừa 功công 德đức 滿mãn

若nhược 泛phiếm 論luận 大Đại 乘Thừa 。 滿mãn 足túc 唯duy 佛Phật 。 今kim 具cụ 廣quảng 等đẳng 四tứ 心tâm 。 何hà 得đắc 言ngôn 滿mãn 。 故cố 知tri 此thử 滿mãn 唯duy 是thị 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 下hạ 言ngôn 發phát 心tâm 。 亦diệc 同đồng 此thử 釋thích 。 故cố 言ngôn 大Đại 乘Thừa 。

發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm

者giả 。

阿a

名danh 無vô 。

耨nậu 多đa 羅la

名danh 上thượng 。

三tam

名danh 正chánh 。

藐miệu

名danh 遍biến 。 後hậu 。

三tam

名danh 知tri 。

菩Bồ 提Đề

名danh 覺giác 。 總tổng 曰viết 。

無vô 上thượng 正chánh 遍biến 知tri 覺giác

正chánh 是thị 如như 理lý 智trí 。 遍biến 是thị 如như 量lượng 智trí 。 知tri 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 覺giác 是thị 無vô 分phân 別biệt 後hậu 智trí 。 如như 理lý 智trí 緣duyên 真chân 。 故cố 言ngôn 正chánh 。 如như 量lượng 智trí 緣duyên 俗tục 。 故cố 言ngôn 遍biến 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 二nhị 無vô 知tri 。 故cố 言ngôn 知tri 。 後hậu 得đắc 智trí 出xuất 眠miên 夢mộng 之chi 表biểu 。 故cố 言ngôn 覺giác 。 此thử 四tứ 即tức 是thị 佛Phật 果Quả 。 起khởi 心tâm 求cầu 此thử 。 故cố 名danh 發phát 心tâm 。 此thử 立lập 本bổn 總tổng 問vấn 竟cánh 。

經kinh 曰viết

應ưng 云vân 何hà 住trụ 。 云vân 何hà 修tu 行hành 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 別biệt 問vấn 。 正chánh 請thỉnh 也dã 。 依y 真Chân 諦Đế 譯dịch 經kinh 第đệ 三tam 問vấn 云vân 。

云vân 何hà 發phát 起khởi 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

此thử 問vấn 中trung 但đãn 請thỉnh 其kỳ 因nhân 。 而nhi 不bất 請thỉnh 果quả 者giả 。 此thử 經Kinh 顯hiển 大Đại 乘Thừa 法Pháp 門môn 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 行hạnh 。 所sở 以dĩ 請thỉnh 因nhân 。 由do 其kỳ 因nhân 成thành 。 必tất 得đắc 果quả 故cố 。 下hạ 雖tuy 舉cử 果quả 。 但đãn 為vi 明minh 因nhân 耳nhĩ 。 泛phiếm 論luận 大đại 因nhân 。 依y 《# 佛Phật 性tánh 論luận 》# 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。

一nhất 應ưng 得đắc 因nhân 。 二nhị 加gia 行hành 因nhân 。 三tam 圓viên 滿mãn 因nhân 。 所sở 應ưng 得đắc 者giả 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 所sở 可khả 行hành 者giả 。 謂vị 十thập 度độ 行hành 。 所sở 修tu 滿mãn 者giả 。 謂vị 三tam 德đức 果quả 。 發phát 心tâm 因nhân 乎hồ 佛Phật 性tánh 。 起khởi 行hành 因nhân 乎hồ 發phát 心tâm 。 果quả 圓viên 因nhân 乎hồ 加gia 行hành 。 故cố 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 應ưng 得đắc 之chi 因nhân 。 發phát 心tâm 為vi 加gia 行hành 之chi 因nhân 。 加gia 行hành 為vi 圓viên 滿mãn 之chi 因nhân 。 此thử 中trung 三tam 問vấn 。 具cụ 問vấn 二nhị 因nhân 。 初sơ 。

云vân 何hà 住trụ

此thử 請thỉnh 加gia 行hành 因nhân 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 言ngôn 欲dục 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 住trụ 何hà 心tâm 而nhi 成thành 發phát 。 次thứ 。

云vân 何hà 修tu 行hành

此thử 請thỉnh 圓viên 滿mãn 因nhân 。 即tức 十thập 度độ 行hành 。 言ngôn 欲dục 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 起khởi 何hà 行hành 而nhi 成thành 修tu 。 後hậu 。

云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm

此thử 重trọng/trùng 請thỉnh 圓viên 滿mãn 因nhân 。 言ngôn 欲dục 滅diệt 正chánh 行hạnh 障chướng 。 降giáng/hàng 何hà 心tâm 而nhi 成thành 滅diệt 。 又hựu 。

云vân 何hà 住trụ

者giả 。 自tự 分phần/phân 滿mãn 足túc 。 守thủ 位vị 不bất 退thoái 。

云vân 何hà 修tu 行hành

者giả 。 隨tùy 事sự 造tạo 修tu 。 勝thắng 進tiến 增tăng 長trưởng 。

降hàng 伏phục 心tâm

者giả 。 於ư 事sự 不bất 著trước 。 令linh 心tâm 調điều 柔nhu 。 此thử 之chi 三tam 門môn 。 若nhược 以dĩ 位vị 論luận 地địa 。 地địa 皆giai 有hữu 別biệt 。 如như 前tiền 說thuyết 。

經kinh 曰viết

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo

至chí

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

者giả 。 次thứ 下hạ 。 正chánh 答đáp 。 先tiên 答đáp 緣duyên 。 後hậu 正chánh 答đáp 。 答đáp 緣duyên 中trung 。 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 贊tán 。 二nhị 述thuật 。 三tam 誡giới 。 四tứ 許hứa 。 五ngũ 願nguyện 。 此thử 第đệ 一nhất 。 贊tán 也dã 。 何hà 故cố 須tu 贊tán 者giả 。 上thượng 請thỉnh 問vấn 中trung 。 善thiện 吉cát 問vấn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 然nhiên 大đại 眾chúng 心tâm 疑nghi 。 以dĩ 其kỳ 小Tiểu 乘Thừa 。 恐khủng 向hướng 歎thán 問vấn 。 未vị 必tất 當đương 理lý 。 故cố 言ngôn 佛Phật 贊tán 。 除trừ 眾chúng 疑nghi 心tâm 。 明minh 其kỳ 歎thán 請thỉnh 。 合hợp 理lý 多đa 益ích 。 故cố 曰viết 。

善thiện 哉tai 。

故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

以dĩ 善thiện 問vấn 故cố

應ưng 稱xưng 善thiện 哉tai

然nhiên 善thiện 吉cát 向hướng 前tiền 欲dục 請thỉnh 。 先tiên 歎thán 佛Phật 而nhi 後hậu 問vấn 。 佛Phật 今kim 將tương 說thuyết 。 亦diệc 先tiên 贊tán 而nhi 後hậu 答đáp 。 此thử 乃nãi 互hỗ 為vi 影ảnh 響hưởng 耳nhĩ 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

善thiện 付phó 囑chúc 諸chư 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 述thuật 也dã 。 牒điệp 上thượng 利lợi 也dã 。 所sở 稱xưng 合hợp 理lý 。 故cố 云vân 如như 說thuyết 也dã 。

經kinh 曰viết

汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。

至chí

如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm

者giả 。 此thử 誡giới 許hứa 二nhị 門môn 也dã 。 但đãn 道Đạo 法Pháp 幽u 玄huyền 。 聽thính 須tu 詳tường 審thẩm 。 故cố 先tiên 誡giới 之chi 。 令linh 諦đế 聽thính 也dã 。

當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết

等đẳng 者giả 。 雖tuy 言ngôn 許hứa 說thuyết 。 未vị 知tri 說thuyết 何hà 故cố 牒điệp 上thượng 請thỉnh 。 如như 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

願nguyện 樂nhạo 欲dục 聞văn 。

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 應ưng 願nguyện 也dã 。 善thiện 吉cát 既ký 聞văn 許hứa 說thuyết 。 情tình 深thâm 渴khát 仰ngưỡng 。 故cố 承thừa 命mệnh 欲dục 聽thính 。 故cố 曰viết 。

樂nhạo 聞văn

經kinh 曰viết

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

諸chư 菩Bồ 薩Tát 生sanh 如như 是thị 心tâm

者giả 。 下hạ 。 次thứ 正chánh 答đáp 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 立lập 經kinh 體thể 。 二nhị 顯hiển 經kinh 用dụng 。 三tam 勸khuyến 修tu 行hành 。 立lập 體thể 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 依y 問vấn 正chánh 答đáp 。 二nhị 因nhân 答đáp 斷đoạn 疑nghi 。 正chánh 答đáp 則tắc 標tiêu 宗tông 略lược 說thuyết 。 斷đoạn 疑nghi 則tắc 開khai 宗tông 廣quảng 說thuyết 。 正chánh 答đáp 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 答đáp

云vân 何hà 住trụ

二nhị 答đáp 。

云vân 何hà 修tu 行hành

三tam 答đáp 。

云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm

答đáp 。

住trụ

內nội 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 此thử 總tổng 教giáo 也dã 。

生sanh 如như 是thị 心tâm

者giả 。 即tức 歎thán 願nguyện 四Tứ 恩Ân 心tâm 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 四tứ 種chủng 深thâm 利lợi 益ích 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 大Đại 乘Thừa 住trú 處xứ 。

案án 。

此thử 大Đại 乘Thừa 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 為vi 本bổn 。 故cố 名danh 住trú 處xứ 。 四tứ 種chủng 心tâm 者giả 。 一nhất 廣quảng 大đại 心tâm 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 。 三tam 者giả 常thường 心tâm 。 四tứ 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 此thử 四tứ 種chủng 心tâm 。 初sơ 二nhị 是thị 慈từ 悲bi 門môn 。 後hậu 二nhị 是thị 般Bát 若Nhã 門môn 。 前tiền 中trung 。 初sơ 一nhất 是thị 無vô 邊biên 慈từ 。 以dĩ 發phát 心tâm 廣quảng 遠viễn 故cố 。 後hậu 一nhất 是thị 無vô 等đẳng 慈từ 。 以dĩ 凡phàm 小tiểu 不bất 能năng 作tác 此thử 利lợi 益ích 故cố 。 後hậu 二nhị 心tâm 中trung 。 初sơ 一nhất 是thị 不bất 變biến 異dị 般Bát 若Nhã 。 即tức 是thị 常thường 心tâm 。 故cố 不bất 變biến 異dị 。 以dĩ 不bất 二nhị 故cố 名danh 常thường 。 不bất 二nhị 者giả 。 論luận 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 取thủ 一nhất 初sơ 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 我ngã 身thân 。

故cố 。 後hậu 一nhất 是thị 如như 實thật 般Bát 若Nhã 。 即tức 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 不bất 顛điên 倒đảo 故cố 如như 實thật 。 若nhược 有hữu 我ngã 見kiến 。 即tức 無vô 般Bát 若Nhã 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 見kiến 。 即tức 無vô 慈từ 悲bi 。 無vô 悲bi 智trí 故cố 。 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 有hữu 悲bi 智trí 。 故cố 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 故cố 如như 實thật 也dã 。 又hựu 復phục 前tiền 之chi 二nhị 心tâm 。 明minh 度độ 而nhi 能năng 普phổ 。 即tức 以dĩ 廣quảng 降giáng/hàng 狹hiệp 。 後hậu 之chi 二nhị 心tâm 。 明minh 度độ 無vô 所sở 度độ 。 即tức 以dĩ 無vô 降giáng/hàng 有hữu 。 以dĩ 廣quảng 降giáng/hàng 狹hiệp 。 是thị 伏phục 二Nhị 乘Thừa 心tâm 。 以dĩ 無vô 降giáng/hàng 有hữu 。 是thị 伏phục 凡phàm 夫phu 心tâm 。 伏phục 凡phàm 夫phu 心tâm 。 顯hiển 有hữu 智trí 慧tuệ 。 伏phục 二Nhị 乘Thừa 心tâm 。 明minh 有hữu 慈từ 悲bi 。

經kinh 曰viết

所sở 有hữu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 所sở 攝nhiếp 。

者giả 。 第đệ 二nhị 。 別biệt 序tự 。 四Tứ 恩Ân 即tức 為vi 四tứ 分phần/phân 。 先tiên 明minh 廣quảng 恩ân 心tâm 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 標tiêu 。 二nhị 釋thích 。 三tam 結kết 。 此thử 總tổng 標tiêu 也dã 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 總tổng 收thu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。

眾chúng 生sanh 所sở 攝nhiếp

者giả 。 簡giản 去khứ 非phi 情tình 。 有hữu 生sanh 皆giai 攝nhiếp 。

經kinh 曰viết

若nhược 卵noãn 生sanh

至chí

非phi 無vô 想tưởng

者giả 。 此thử 釋thích 也dã 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

差sai 別biệt 說thuyết 也dã

三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 舉cử 四tứ 生sanh 。 二nhị 色sắc 無vô 色sắc 。 三tam 有hữu 想tưởng 無vô 想tưởng 。 此thử 列liệt 生sanh 類loại 也dã 。 即tức 是thị 四tứ 生sanh 。 《# 地địa 論luận 》# 云vân 。

生sanh 依y 至chí 差sai 別biệt 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

受thọ 生sanh 別biệt

故cố 。 雜tạp 諸chư 根căn 起khởi 名danh 生sanh 。 生sanh 別biệt 不bất 同đồng 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。

依y 殼xác 而nhi 生sanh 曰viết 卵noãn 。 含hàm 藏tạng 而nhi 出xuất 曰viết 胎thai 。 假giả 潤nhuận 而nhi 興hưng 曰viết 濕thấp 。 欻hốt 然nhiên 而nhi 現hiện 曰viết 化hóa 。 此thử 列liệt 生sanh 類loại 也dã 。 人nhân 。 畜súc 二nhị 趣thú 並tịnh 具cụ 四tứ 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 唯duy 有hữu 胎thai 化hóa 。 諸chư 天thiên 。 地địa 獄ngục 一nhất 向hướng 化hóa 生sanh 。 若nhược 以dĩ 四tứ 生sanh 對đối 六lục 趣thú 。 六lục 趣thú 狹hiệp 而nhi 四tứ 生sanh 寬khoan 。 以dĩ 中trung 陰ấm 化hóa 生sanh 。 非phi 趣thú 攝nhiếp 故cố 。

若nhược 有hữu 色sắc 若nhược 無vô 色sắc

者giả 。 此thử 列liệt 界giới 類loại 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

依y 止chỉ 別biệt 故cố 。 界giới 者giả 。 別biệt 義nghĩa 。 一nhất 欲dục 。 二nhị 色sắc 。 三tam 無vô 色sắc 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 即tức 攝nhiếp 下hạ 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 。 若nhược 無vô 色sắc 。 即tức 攝nhiếp 上thượng 一nhất 界giới 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 以dĩ 欲dục 界giới 必tất 並tịnh 有hữu 色sắc 。 色sắc 界giới 其kỳ 必tất 無vô 慾dục 。 無vô 色sắc 一nhất 界giới 無vô 色sắc 無vô 慾dục 故cố 。

若nhược 有hữu 想tưởng 。 若nhược 無vô 想tưởng 。 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 。

者giả 。 此thử 列liệt 性tánh 類loại 。 性tánh 者giả 。 體thể 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 想tưởng 為vi 性tánh 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

境cảnh 界giới 所sở 攝nhiếp 別biệt

故cố 。

有hữu 想tưởng

者giả 。 即tức 有hữu 心tâm 而nhi 粗thô 。

無vô 想tưởng

者giả 。 即tức 無vô 心tâm 而nhi 寂tịch 。

非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng

者giả 。 即tức 雖tuy 有hữu 心tâm 而nhi 非phi 粗thô 非phi 寂tịch 。 非phi 粗thô 故cố 異dị 有hữu 想tưởng 。 非phi 寂tịch 故cố 異dị 無vô 想tưởng 。 故cố 言ngôn 。

非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng

也dã 。 言ngôn 。

若nhược 有hữu 想tưởng

即tức 攝nhiếp 七thất 有hữu 想tưởng 定định 及cập 。 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。

若nhược 無vô 想tưởng

即tức 攝nhiếp 二nhị 無vô 想tưởng 定định 及cập 無Vô 想Tưởng 天Thiên 眾chúng 生sanh 。

非phi 有hữu 非phi 無vô

即tức 攝nhiếp 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 眾chúng 生sanh 。 《# 俱câu 舍xá 論luận 》# 云vân 。

由do 想tưởng 昧muội 劣liệt 。 謂vị 無vô 明minh 勝thắng 想tưởng 得đắc 非phi 想tưởng 。 名danh 有hữu 昧muội 劣liệt 想tưởng 。 故cố 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 此thử 並tịnh 廣quảng 心tâm 之chi 境cảnh 。 欲dục 求cầu 作tác 佛Phật 。 必tất 先tiên 依y 之chi 而nhi 發phát 心tâm 也dã 。 此thử 界giới 性tánh 二nhị 類loại 。 《# 十Thập 地Địa 論luận 》# 名danh 粗thô 細tế 差sai 別biệt 。

經kinh 曰viết

所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 界giới 。 眾chúng 生sanh 所sở 攝nhiếp 。

者giả 。 此thử 結kết 佛Phật 說thuyết 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

謂vị 上thượng 種chủng 種chủng 想tưởng 。 住trụ 眾chúng 生sanh 界giới 。 佛Phật 施thi 設thiết 說thuyết 也dã 。

經kinh 曰viết

我ngã 皆giai 令linh 入nhập 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 明minh 第đệ 一nhất 恩ân 心tâm 也dã 。 三tam 意ý 。

一nhất 第đệ 一nhất 心tâm 。 二nhị 第đệ 一nhất 法pháp 。 三tam 第đệ 一nhất 事sự 。

我ngã 皆giai 令linh 入nhập

者giả 。 此thử 能năng 施thí 恩ân 。 即tức 第đệ 一nhất 心tâm 也dã 。

無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn

者giả 。 此thử 所sở 施thí 恩ân 。 即tức 第đệ 一nhất 法pháp 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 。 三tam 障chướng 永vĩnh 盡tận 。 二nhị 。 德đức 滿mãn 無vô 缺khuyết 。 故cố 號hiệu 。

無vô 餘dư

不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 但đãn 亡vong 身thân 智trí 。 名danh 曰viết 。

無vô 餘dư

涅Niết 槃Bàn

者giả 。 翻phiên 為vi 滅diệt 度độ 。 亦diệc 言ngôn 寂tịch 滅diệt 。 亦diệc 言ngôn 成thành 就tựu 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 曰viết 清thanh 涼lương 。

而nhi 滅diệt 度độ 之chi

者giả 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 證chứng 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 言ngôn 度độ 之chi 。 此thử 第đệ 一nhất 事sự 也dã 。 無vô 著trước 論luận 問vấn 曰viết 。

何hà 故cố 願nguyện 此thử 不bất 可khả 得đắc 義nghĩa

論luận 曰viết 。

生sanh 所sở 攝nhiếp 故cố 無vô 過quá

彼bỉ 又hựu 問vấn 曰viết 。

如như 所sở 說thuyết 卵noãn 生sanh 等đẳng 。 並tịnh 入nhập 願nguyện 數số 者giả 。 彼bỉ 卵noãn 生sanh 。 濕thấp 生sanh 。 無vô 想tưởng 及cập 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 等đẳng 。 則tắc 不bất 能năng 入nhập 。 云vân 何hà 能năng 令linh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 有hữu 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 。 難nạn 處xứ 生sanh 者giả 。 待đãi 時thời 故cố 。 非phi 熟thục 者giả 。 成thành 熟thục 之chi 故cố 。 已dĩ 成thành 熟thục 者giả 。 解giải 脫thoát 之chi 故cố 。

彼bỉ 又hựu 問vấn 道đạo 。

何hà 故cố 說thuyết 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 不bất 直trực 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。

彼bỉ 自tự 釋thích 言ngôn 。

若nhược 如như 是thị 。 便tiện 與dữ 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 初sơ 禪thiền 等đẳng 方phương 便tiện 涅Niết 槃Bàn 不bất 別biệt 故cố 。 彼bỉ 自tự 以dĩ 丈trượng 夫phu 力lực 故cố 。 無vô 佛Phật 亦diệc 得đắc 。 但đãn 非phi 究cứu 竟cánh 。

故cố 。 案án 。

此thử 初sơ 定định 等đẳng 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 及cập 劫kiếp 燒thiêu 時thời 同đồng 皆giai 得đắc 故cố 。 彼bỉ 又hựu 問vấn 云vân 。

何hà 故cố 不bất 說thuyết 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 。

釋thích 云vân 。

彼bỉ 共cộng 果quả 故cố 。 自tự 以dĩ 宿túc 業nghiệp 。 又hựu 值trị 佛Phật 說thuyết 而nhi 得đắc 果quả 故cố 。 又hựu 非phi 一nhất 向hướng 身thân 苦khổ 有hữu 餘dư 故cố 說thuyết 無vô 餘dư 。

前tiền 來lai 二nhị 心tâm 相tương/tướng 唯duy 慈từ 悲bi 。 非phi 無vô 智trí 慧tuệ 。 前tiền 之chi 廣quảng 心tâm 。 雖tuy 與dữ 人nhân 天thiên 之chi 樂lạc 。 即tức 是thị 下hạ 恩ân 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 是thị 中trung 恩ân 。 今kim 與dữ 大đại 涅Niết 槃Bàn 無vô 上thượng 之chi 樂lạc 。 故cố 是thị 第đệ 一nhất 恩ân 也dã 。

經kinh 曰viết

如như 是thị 滅diệt 度độ

至chí

即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 常thường 恩ân 也dã 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 牒điệp 前tiền 二nhị 心tâm 。 明minh 俗tục 有hữu 慈từ 悲bi 。 二nhị 正chánh 辨biện 常thường 恩ân 。 明minh 緣duyên 真chân 有hữu 智trí 慧tuệ 。 三tam 釋thích 所sở 以dĩ 。

如như 是thị 滅diệt 度độ

者giả 。 牒điệp 第đệ 一nhất 心tâm 。

無vô 量lượng 無vô 邊biên

等đẳng 者giả 。 牒điệp 廣quảng 大đại 心tâm 。 由do 此thử 二nhị 心tâm 是thị 慈từ 悲bi 故cố 。 處xử 有hữu 不bất 息tức 也dã 。 然nhiên 無vô 量lượng 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 約ước 事sự 名danh 無vô 量lượng 。 由do 菩Bồ 薩Tát 恆hằng 起khởi 大đại 悲bi 及cập 正chánh 勤cần 。 自tự 度độ 令linh 他tha 度độ 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 事sự 無vô 量lượng 。 二nhị 者giả 。

時thời 無vô 量lượng 。 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 自tự 度độ 令linh 他tha 度độ 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 三tam 者giả 。 方phương 便tiện 無vô 量lượng 。 於ư 向hướng 劫kiếp 中trung 。 由do 悲bi 智trí 故cố 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 性tánh 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 現hiện 三tam 乘thừa 教giáo 。 度độ 脫thoát 之chi 故cố 。 四tứ 者giả 。 性tánh 無vô 量lượng 。 眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 性tánh 。 二nhị 性tánh 有hữu 量lượng 。 一nhất 性tánh 無vô 量lượng 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 是thị 有hữu 量lượng 虛hư 妄vọng 法pháp 故cố 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 名danh 無vô 量lượng 真chân 智trí 境cảnh 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 約ước 前tiền 二nhị 性tánh 。 則tắc 無vô 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 如như 如như 智trí 相tương 違vi 故cố 。 約ước 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 四tứ 德đức 為vi 體thể 。 與dữ 如như 如như 智trí 相tương 應ứng 故cố 。 由do 約ước 此thử 性tánh 是thị 無vô 量lượng 故cố 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 無vô 量lượng 者giả 。 豎thụ 通thông 三tam 界giới 。 無vô 邊biên 者giả 。 橫hoạnh/hoành 括quát 十thập 方phương 。

實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả

由do 智trí 緣duyên 真chân 。 物vật 我ngã 一nhất 體thể 。 此thử 正chánh 常thường 恩ân 。 常thường 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 常thường 體thể 。 謂vị 人nhân 法pháp 二nhị 空không 。 性tánh 無vô 遷thiên 變biến 故cố 。 二nhị 者giả 。 常thường 用dụng 。 謂vị 處xứ 攝nhiếp 生sanh 。 化hóa 用dụng 不bất 斷đoạn 故cố 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 取thủ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 我ngã 身thân 。

以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 身thân 滅diệt 度độ 。 無vô 異dị 眾chúng 生sanh 。 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。 此thử 由do 悲bi 故cố 。 己kỷ 外ngoại 無vô 異dị 生sanh 。 智trí 故cố 。 異dị 生sanh 外ngoại 無vô 己kỷ 。 故cố 曰viết 。

實thật 無vô 得đắc 度độ 。 無vô 著trước 亦diệc 同đồng 此thử 也dã 。 依y 《# 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 經kinh 》# 。 明minh 眾chúng 生sanh 界giới 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 故cố 無vô 得đắc 滅diệt 者giả 。 經Kinh 云vân 。

假giả 使sử 一nhất 佛Phật 住trụ 世thế 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 。 若nhược 過quá 一nhất 劫kiếp 。 如như 此thử 一nhất 佛Phật 世thế 界giới 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 佛Phật 。 晝trú 夜dạ 說thuyết 法Pháp 。 心tâm 無vô 暫tạm 息tức 。 各các 各các 度độ 於ư 。 無vô 量lượng 恆Hằng 沙sa 眾chúng 生sanh 。 皆giai 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 眾chúng 生sanh 界giới 。 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 定định 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 十thập 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 第đệ 三tam 。 釋thích 所sở 以dĩ 也dã 。 前tiền 言ngôn 化hóa 生sanh 入nhập 滅diệt 。 後hậu 云vân 無vô 生sanh 得đắc 度độ 。 二nhị 言ngôn 矛mâu 盾# 。 故cố 責trách 何hà 以dĩ 。 即tức 自tự 釋thích 云vân 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 眾chúng 生sanh 相tướng 。 即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát 。

由do 己kỷ 外ngoại 見kiến 眾chúng 生sanh 故cố 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 所sở 。 他tha 想tưởng 轉chuyển 非phi 自tự 體thể 想tưởng 。 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 故cố 。

世thế 親thân 論luận 亦diệc 同đồng 。 彼bỉ 云vân 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 起khởi 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 不bất 生sanh 我ngã 想tưởng 。 則tắc 不bất 應ưng 得đắc 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 如như 是thị 取thủ 眾chúng 生sanh 如như 我ngã 身thân 。 常thường 不bất 捨xả 離ly 。 是thị 名danh 常thường 心tâm 利lợi 益ích 。

此thử 示thị 廢phế 異dị 智trí 。

經kinh 曰viết

何hà 以dĩ 故cố 非phi

至chí

不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 明minh 不bất 顛điên 倒đảo 思tư 。 己kỷ 外ngoại 見kiến 生sanh 。 竟cánh 有hữu 何hà 失thất 。 而nhi 言ngôn 非phi 。 故cố 即tức 自tự 釋thích 言ngôn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 起khởi 眾chúng 生sanh 相tướng 等đẳng 。 則tắc 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。

我ngã 等đẳng 四tứ 執chấp 是thị 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 之chi 心tâm 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 正chánh 障chướng 。 既ký 有hữu 正chánh 障chướng 。 故cố 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 無vô 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 。 則tắc 自tự 惑hoặc 已dĩ 亡vong 。 心tâm 無vô 顛điên 倒đảo 。 故cố 能năng 常thường 化hóa 也dã 。 初sơ 我ngã 相tương/tướng 。 就tựu 內nội 身thân 破phá 。 次thứ 三tam 相tương/tướng 。 就tựu 外ngoại 境cảnh 破phá 。 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。 故cố 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 等đẳng 見kiến 。 故cố 無vô 慈từ 悲bi 。 故cố 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 無vô 四tứ 見kiến 。 明minh 有hữu 悲bi 智trí 。 有hữu 悲bi 智trí 故cố 。 則tắc 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

若nhược 以dĩ 煩phiền 惱não 取thủ 眾chúng 生sanh 命mạng 人nhân 想tưởng 。 轉chuyển 彼bỉ 則tắc 有hữu 我ngã 想tưởng 。 及cập 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 有hữu 眾chúng 生sanh 想tưởng 轉chuyển 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 彼bỉ 不bất 轉chuyển 。 已dĩ 斷đoạn 我ngã 見kiến 。 故cố 得đắc 自tự 行hành 平bình 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 行hành 謂vị 五ngũ 陰ấm 行hành 。 信tín 解giải 自tự 他tha 平bình 等đẳng 故cố 。

經kinh 曰viết

復phục 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

行hành 於ư 布bố 施thí

者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 答đáp 。

云vân 何hà 修tu 行hành

然nhiên 無vô 著trước 世thế 親thân 名danh 高cao 印ấn 度độ 。 奇kỳ 才tài 卓trác 犖# 。 昆côn 季quý 師sư 資tư 。 並tịnh 學học 冠quan 當đương 時thời 。 位vị 隆long 上thượng 忍nhẫn 。 悲bi 雲vân 外ngoại 作tác 。 慧tuệ 炬cự 內nội 融dung 。 注chú 法pháp 澤trạch 而nhi 洽hiệp 群quần 萌manh 。 秉bỉnh 智trí 燈đăng 而nhi 輝huy 巨cự 夜dạ 。 皆giai 以dĩ 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。 秘bí 密mật 難nạn/nan 通thông 。 各các 暢sướng 述thuật 所sở 知tri 。 制chế 茲tư 經kinh 論luận 。 雖tuy 復phục 筌thuyên 蹄đề 異dị 唱xướng 。 闕khuyết 旨chỉ 無vô 違vi 。 庶thứ 返phản 迷mê 方phương 。 殊thù 途đồ 一nhất 致trí 耳nhĩ 。 然nhiên 世thế 親thân 所sở 制chế 。 後hậu 魏ngụy 翻phiên 行hành 。 無vô 著trước 注chú 述thuật 。 後hậu 隨tùy 方phương 釋thích 。 前tiền 論luận 則tắc 行hành 之chi 已dĩ 久cửu 。 取thủ 則tắc 者giả 成thành 林lâm 。 後hậu 論luận 乃nãi 創sáng/sang 始thỉ 流lưu 傳truyền 。 知tri 聞văn 者giả 適thích 有hữu 一nhất 二nhị 。 今kim 先tiên 依y 無vô 著trước 。 後hậu 述thuật 世thế 親thân 。 師sư 遞đệ 相tương 承thừa 。 以dĩ 為vi 其kỳ 次thứ 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

彼bỉ 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 有hữu 二nhị 種chủng 果quả 。

一nhất 未vị 來lai 。 二nhị 現hiện 在tại 。

案án 。

論luận 即tức 以dĩ 二nhị 果quả 釋thích 經kinh 三tam 句cú 。

未vị 來lai 果quả 者giả 。 施thí 得đắc 大đại 福phước 報báo 。 戒giới 得đắc 釋Thích 梵Phạm 報báo 。 忍nhẫn 得đắc 大đại 伴bạn 助trợ 大đại 眷quyến 屬thuộc 。 進tiến 得đắc 果quả 報báo 不bất 斷đoạn 。 定định 得đắc 生sanh 身thân 不bất 可khả 損tổn 壞hoại 。 慧tuệ 得đắc 諸chư 根căn 猛mãnh 利lợi 。 於ư 大đại 人nhân 眾chúng 得đắc 自tự 在tại 等đẳng 。 現hiện 在tại 果quả 者giả 。 得đắc 一nhất 切thiết 信tín 敬kính 供cúng 養dường 。 及cập 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 云vân 何hà 釋thích 經kinh 三tam 句cú 。 論luận 云vân 。

若nhược 求cầu 未vị 來lai 果quả 故cố 行hành 施thí 。 為vi 住trụ 物vật 行hành 施thí 。 如như 所sở 施thí 物vật 還hoàn 得đắc 彼bỉ 物vật 果quả 。

此thử 為vi 所sở 除trừ 。 經kinh 言ngôn 。

不bất 住trụ 於ư 物vật 。 應ưng 行hành 布bố 施thí 。

物vật 即tức 事sự 也dã 。 此thử 不bất 住trụ 者giả 。 是thị 能năng 除trừ 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 為vi 依y 義nghĩa 。 顯hiển 示thị 對đối 治trị 住trụ 著trước 故cố 。 應ưng 行hành 施thí 者giả 。 此thử 為vi 說thuyết 相tương/tướng 。 謂vị 說thuyết 檀đàn 等đẳng 故cố 。

又hựu 云vân 。

若nhược 求cầu 未vị 來lai 尸thi 羅la 等đẳng 果quả 故cố 行hành 施thí 。 為vi 有hữu 所sở 住trụ 行hành 施thí 。 此thử 為vi 所sở 除trừ 。 經kinh 言ngôn 。

無vô 所sở 住trụ 應ưng 行hành 布bố 施thí 。

無vô 所sở 住trụ

者giả 。 此thử 是thị 能năng 除trừ 。 案án 。

能năng 求cầu 即tức 有hữu 取thủ 障chướng 。 能năng 除trừ 即tức 無vô 相tướng 修tu 。 此thử 之chi 兩lưỡng 句cú 。 但đãn 約ước 未vị 來lai 果quả 以dĩ 釋thích 。 論luận 云vân 。

若nhược 求cầu 現hiện 在tại 果quả 信tín 敬kính 供cúng 養dường 等đẳng 故cố 行hành 施thí 。 為vi 住trụ 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 行hành 施thí 。

此thử 為vi 所sở 除trừ 故cố 。

經kinh 曰viết

不bất 住trụ 色sắc

等đẳng 。 此thử 為vi 能năng 除trừ 。 若nhược 求cầu 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 故cố 行hành 施thí 。 為vi 住trụ 法pháp 行hành 施thí 。 此thử 為vi 所sở 除trừ 。 故cố 經kinh 言ngôn 。

不bất 住trụ 於ư 法pháp 。 應ưng 行hành 布bố 施thí 。 此thử 為vi 能năng 除trừ 。 此thử 一nhất 句cú 約ước 現hiện 在tại 果quả 以dĩ 釋thích 。 此thử 解giải 與dữ 舊cựu 釋thích 碩# 反phản 。 應ưng 知tri 。 若nhược 依y 世thế 親thân 論luận 釋thích 。 以dĩ 一nhất 偈kệ 攝nhiếp 此thử 三tam 句cú 經kinh 文văn 。 偈kệ 云vân 。

自tự 身thân 及cập 報báo 恩ân 。 果quả 報báo 斯tư 不bất 著trước 。 護hộ 存tồn 已dĩ 不bất 施thí 。 防phòng 求cầu 於ư 異dị 事sự 。

故cố 攝nhiếp 三tam 句cú 者giả 。 論luận 曰viết 。

不bất 住trụ 於ư 事sự 者giả 。 謂vị 不bất 著trước 自tự 身thân 。 無vô 所sở 住trụ 者giả 。 謂vị 不bất 著trước 報báo 恩ân 。 報báo 恩ân 者giả 。 謂vị 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 種chủng 種chủng 等đẳng 門môn 。 不bất 住trụ 色sắc 等đẳng 者giả 。 謂vị 不bất 著trước 果quả 報báo 。

下hạ 半bán 偈kệ 解giải 不bất 住trụ 意ý 。 此thử 三tam 句cú 經kinh 。 即tức 為vi 三tam 別biệt 相tướng 傳truyền 解giải 釋thích 。 前tiền 二nhị 句cú 。 約ước 現hiện 在tại 。 後hậu 一nhất 句cú 。 約ước 未vị 來lai 。 正chánh 解giải 修tu 行hành 有hữu 三tam 。 即tức 教giáo 離ly 三tam 障chướng 。

一nhất 不bất 行hành 障chướng 。 二nhị 僻tích 行hành 障chướng 。 三tam 倒đảo 行hành 障chướng 。 依y 世thế 親thân 論luận 。 初sơ 令linh 不bất 著trước 自tự 身thân 。 即tức 離ly 初sơ 障chướng 。 次thứ 令linh 不bất 著trước 報báo 恩ân 。 離ly 第đệ 二nhị 障chướng 。 後hậu 令linh 不bất 著trước 果quả 報báo 。 離ly 第đệ 三tam 障chướng 。 即tức 為vi 三tam 重trọng/trùng 。 不bất 住trụ 於ư 事sự 者giả 。 此thử 初sơ 句cú 也dã 。 即tức 不bất 著trước 自tự 身thân 。 住trụ 猶do 是thị 著trước 。 論luận 云vân 。

謂vị 不bất 住trụ 自tự 身thân 。 故cố 事sự 著trước 五ngũ 陰ấm 身thân 事sự 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 善thiện 知tri 自tự 身thân 本bổn 空không 無vô 物vật 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 二nhị 知tri 身thân 無vô 常thường 。 不bất 久cửu 磨ma 滅diệt 。 何hà 足túc 可khả 保bảo 。 是thị 故cố 不bất 著trước 。 若nhược 著trước 自tự 身thân 。 則tắc 有hữu 二nhị 過quá 。

一nhất 畏úy 身thân 不bất 活hoạt 。 擁ủng 財tài 向hướng 己kỷ 。 不bất 肯khẳng 布bố 施thí 。 即tức 是thị 慳san 貪tham 。 二nhị 者giả 設thiết 行hành 布bố 施thí 。 心tâm 有hữu 取thủ 想tưởng 。 不bất 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 即tức 是thị 其kỳ 障chướng 。 今kim 既ký 不bất 住trụ 行hành 施thí 。 即tức 離ly 初sơ 障chướng 也dã 。 經kinh 曰viết 。

無vô 所sở 住trụ

等đẳng 者giả 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

不bất 住trụ 報báo 恩ân

報báo 恩ân 者giả 。 謂vị 以dĩ 少thiểu 施thí 而nhi 求cầu 大đại 報báo 。 若nhược 報báo 他tha 報báo 。 名danh 為vi 僻tích 行hành 。 一nhất 者giả 因nhân 僻tích 。 不bất 以dĩ 悲bi 智trí 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 二nhị 者giả 果quả 僻tích 。 不bất 以dĩ 佛Phật 果Quả 為vi 所sở 求cầu 故cố 。 今kim 既ký 以dĩ 二nhị 行hành 為vi 因nhân 。 求cầu 三tam 德đức 果quả 。 故cố 離ly 第đệ 二nhị 障chướng 也dã 。 故cố 無vô 所sở 住trụ 也dã 。 此thử 二nhị 據cứ 現hiện 在tại 也dã 。

經kinh 曰viết

不bất 住trụ 色sắc 布bố 施thí

等đẳng 者giả 。 論luận 曰viết 。

不bất 著trước 果quả 報báo

此thử 一nhất 據cứ 未vị 來lai 。 無vô 著trước 約ước 現hiện 在tại 。 正chánh 報báo 是thị 受thọ 體thể 。 在tại 法pháp 塵trần 。 依y 報báo 是thị 受thọ 資tư 。 即tức 五ngũ 塵trần 。 生sanh 死tử 之chi 受thọ 。 實thật 苦khổ 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 所sở 以dĩ 是thị 倒đảo 。 為vi 生sanh 受thọ 體thể 。 求cầu 受thọ 之chi 資tư 。 故cố 亦diệc 名danh 倒đảo 。 今kim 令linh 不bất 住trụ 五ngũ 塵trần 。 即tức 捨xả 依y 報báo 。 不bất 住trụ 法pháp 塵trần 。 即tức 捨xả 正chánh 報báo 。 為vi 求cầu 佛Phật 果Quả 德đức 而nhi 行hành 施thí 者giả 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 正chánh 行hạnh 也dã 。 問vấn 。

行hành 乃nãi 塵trần 沙sa 。 何hà 故cố 唯duy 論luận 布bố 施thí 。 答đáp 。

為vi 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 若nhược 行hành 一nhất 行hành 。 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 行hành 。 故cố 舉cử 一nhất 檀đàn 以dĩ 攝nhiếp 諸chư 行hành 也dã 。 世thế 親thân 。 無vô 著trước 皆giai 以dĩ 三tam 檀đàn 具cụ 攝nhiếp 六Lục 度Độ 。 故cố 論luận 說thuyết 言ngôn 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 攝nhiếp 一nhất 切thiết 檀đàn 那na 性tánh 故cố 。

一nhất 者giả 。 資tư 生sanh 檀đàn 。 攝nhiếp 布bố 施thí 一nhất 度độ 。 此thử 名danh 體thể 相tướng 當đương 也dã 。 二nhị 者giả 。 無vô 畏úy 檀đàn 。 攝nhiếp 戒giới 。 忍nhẫn 兩lưỡng 度độ 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

於ư 已dĩ 作tác 。 未vị 作tác 惡ác 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 故cố 。

於ư 已dĩ 作tác 惡ác 布bố 施thí 捨xả 心tâm 者giả 。 無vô 報báo 怨oán 心tâm 故cố 。 不bất 令linh 他tha 怖bố 。 忍nhẫn 施thí 無vô 畏úy 施thí 也dã 。 於ư 未vị 作tác 惡ác 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 故cố 者giả 。 而nhi 不bất 犯phạm 戒giới 。 起khởi 惡ác 加gia 物vật 。 戒giới 施thí 無vô 畏úy 也dã 。 三tam 者giả 。 法pháp 檀đàn 攝nhiếp 進tiến 。 定định 。 慧tuệ 三tam 度độ 。 身thân 心tâm 不bất 倦quyện 故cố 是thị 進tiến 。 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 是thị 定định 。 如như 實thật 說thuyết 法Pháp 故cố 是thị 慧tuệ 。 故cố 論luận 偈kệ 曰viết 。

檀đàn 義nghĩa 攝nhiếp 於ư 六lục 。 資tư 生sanh 無vô 畏úy 法pháp 。 此thử 中trung 一nhất 二nhị 三tam 。 名danh 為vi 修tu 行hành 住trụ 。

此thử 答đáp 云vân 何hà 修tu 行hành 竟cánh 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 不bất 住trụ 於ư 相tướng 想tưởng 。

者giả 。 自tự 下hạ 答đáp 第đệ 三tam 降hàng 伏phục 心tâm 問vấn 。 雖tuy 答đáp 伏phục 心tâm 。 即tức 是thị 成thành 上thượng 修tu 行hành 。 上thượng 所sở 以dĩ 不bất 著trước 三tam 事sự 者giả 。 良lương 由do 內nội 有hữu 不bất 取thủ 相tương/tướng 心tâm 故cố 。 若nhược 依y 外ngoại 國quốc 疏sớ/sơ 釋thích 。 此thử 下hạ 但đãn 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 。 不bất 兼kiêm 成thành 上thượng 二nhị 問vấn 。 然nhiên 束thúc 為vi 兩lưỡng 節tiết 。 初sơ 明minh 發phát 起khởi 無vô 心tâm 可khả 以dĩ 相tương/tướng 。 下hạ 明minh 發phát 起khởi 無vô 疑nghi 心tâm 。 於ư 中trung 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 立lập 本bổn 。 二nhị 利lợi 益ích 。 三tam 舉cử 譬thí 。 四tứ 合hợp 喻dụ 。 五ngũ 勸khuyến 行hành 。 此thử 立lập 本bổn 也dã 。

應ưng 如như 是thị 布bố 施thí

者giả 。 應ưng 如như 上thượng 不bất 見kiến 三tam 輪luân 。 行hành 無vô 相tướng 施thí 。

不bất 住trụ 相tương/tướng 想tưởng

者giả 。 謂vị 施thí 者giả 。 受thọ 者giả 財tài 物vật 相tương/tướng 。 此thử 為vi 所sở 住trụ 。 即tức 所sở 取thủ 也dã 。 想tưởng 謂vị 能năng 取thủ 三tam 輪luân 想tưởng 。 此thử 謂vị 能năng 住trụ 。 即tức 能năng 取thủ 也dã 。 相tương/tướng 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 。 即tức 相tương/tướng 結kết 。 想tưởng 是thị 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 即tức 粗thô 重trọng/trùng 結kết 。 此thử 二nhị 種chủng 結kết 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 正chánh 障chướng 。 若nhược 作tác 無vô 性tánh 觀quán 。 觀quán 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 本bổn 末mạt 無vô 相tướng 。 故cố 相tương/tướng 結kết 滅diệt 。 即tức 不bất 住trụ 相tương/tướng 也dã 。 觀quán 依y 他tha 。 本bổn 來lai 無vô 生sanh 。 故cố 粗thô 重trọng/trùng 結kết 滅diệt 。 即tức 不bất 住trụ 想tưởng 也dã 。 若nhược 行hành 諸chư 度Độ 。 離ly 諸chư 度Độ 相tương/tướng 想tưởng 。 即tức 降hàng 伏phục 執chấp 相tướng 心tâm 。 成thành 無vô 相tướng 行hành 也dã 。

經kinh 曰viết

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

不bất 可khả 思tư 量lượng

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 釋thích 利lợi 益ích 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。

者giả 。 住trụ 相tương/tướng 何hà 損tổn 。 捨xả 相tương/tướng 何hà 益ích 。 而nhi 今kim 不bất 住trụ 故cố 。 又hựu 若nhược 離ly 施thí 相tương/tướng 想tưởng 者giả 。 云vân 何hà 能năng 成thành 施thí 福phước 。 故cố 即tức 釋thích 云vân 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 相tướng 布bố 施thí 。 其kỳ 福phước 德đức 聚tụ 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。

此thử 答đáp 明minh 福phước 難nan 量lương 也dã 。 何hà 者giả 。 有hữu 相tương/tướng 是thị 俗tục 。 無vô 相tướng 是thị 真chân 。 有hữu 相tương/tướng 行hành 施thí 。 但đãn 感cảm 世thế 間gian 之chi 報báo 。 其kỳ 福phước 有hữu 窮cùng 。 無vô 相tướng 行hành 施thí 。 遠viễn 招chiêu 出xuất 世thế 之chi 果quả 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 此thử 於ư 三tam 輪luân 。 雖tuy 離ly 相tương/tướng 想tưởng 。 非phi 無vô 平bình 等đẳng 惠huệ 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 故cố 不bất 可khả 量lượng 也dã 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí 後hậu

佛Phật 言ngôn 如như 是thị

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 舉cử 譬thí 。 前tiền 雖tuy 法pháp 說thuyết 。 義nghĩa 猶do 未vị 彰chương 。 故cố 引dẫn 空không 為ví 喻dụ 。 成thành 福phước 德đức 多đa 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

如như 是thị 建kiến 立lập 不bất 住trụ 已dĩ 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 貪tham 福phước 德đức 故cố 。 於ư 此thử 不bất 堪kham 為vi 令linh 堪kham 故cố 。 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 不bất 住trụ 。 行hành 施thí 福phước 聚tụ 甚thậm 多đa 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 有hữu 三tam 因nhân 緣duyên 。

一nhất 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 謂vị 於ư 住trụ 不bất 住trụ 。 中trung 福phước 生sanh 故cố 。 二nhị 寬khoan 廣quảng 高cao 大đại 殊thù 勝thắng 故cố 。 三tam 無vô 盡tận 究cứu 竟cánh 不bất 窮cùng 故cố 。

若nhược 相tương/tướng 傳truyền 解giải 空không 有hữu 三tam 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 量lượng 。

一nhất 性tánh 常thường 。 二nhị 體thể 一nhất 。 三tam 容dung 受thọ 。 無vô 相tướng 布bố 施thí 類loại 空không 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 常thường 而nhi 不bất 變biến 。 二nhị 眾chúng 相tướng 寂tịch 滅diệt 。 三tam 體thể 合hợp 眾chúng 德đức 。 備bị 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 量lượng 也dã 。 文văn 中trung 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 東đông 方phương 。 二nhị 類loại 餘dư 九cửu 。 為vi 彰chương 因nhân 滿mãn 。 如như 空không 無vô 限hạn 故cố 。 東đông 方phương 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 述thuật 。 此thử 問vấn 也dã 。 東đông 方phương 空không 體thể 論luận □# 遠viễn 近cận 。 可khả 思tư 量lượng 不phủ 。 答đáp 述thuật 可khả 知tri 。 次thứ 問vấn 九cửu 方phương 。 類loại 以dĩ 可khả 解giải 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 可khả 思tư 量lượng

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 合hợp 喻dụ 。 無vô 相tướng 布bố 施thí 。 如như 空không 三tam 德đức 。 故cố 云vân 亦diệc 如như 是thị 。

經kinh 曰viết

佛Phật 復phục 告cáo

至chí

行hành 於ư 布bố 施thí

此thử 第đệ 五ngũ 。 勸khuyến 行hành 也dã 。 但đãn 應ưng 如như 我ngã 上thượng 來lai 教giáo 汝nhữ 離ly 於ư 相tương/tướng 想tưởng 而nhi 行hành 施thí 者giả 。 必tất 成thành 大đại 果quả 。 功công 德đức 之chi 聚tụ 。 如như 空không 無vô 限hạn 也dã 。 上thượng 來lai 答đáp 問vấn 標tiêu 宗tông 略lược 說thuyết 竟cánh 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

見kiến 如Như 來Lai 不phủ

者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 因nhân 答đáp 斷đoạn 疑nghi 。 即tức 開khai 宗tông 廣quảng 釋thích 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 一nhất 切thiết 修Tu 多Đa 羅La 斷đoạn 生sanh 疑nghi 。

三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 正chánh 行hạnh 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 約ước 正chánh 教giáo 斷đoạn 疑nghi 。 三tam 約ước 正chánh 果quả 斷đoạn 疑nghi 。 此thử 第đệ 一nhất 。 約ước 正chánh 行hạnh 也dã 。 六lục 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 釋thích 。 四tứ 印ấn 妄vọng 。 五ngũ 顯hiển 真chân 。 六lục 結kết 實thật 。 此thử 第đệ 一nhất 。 問vấn 也dã 。 疑nghi 者giả 云vân 。

若nhược 為vi 菩Bồ 提Đề 而nhi 行hành 施thí 者giả 。 此thử 即tức 有hữu 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 所sở 為vi 。 即tức 施thí 空không 無vô 益ích 。 前tiền 來lai 既ký 行hành 忘vong 相tương/tướng 之chi 深thâm 因nhân 。 應ưng 招chiêu 無vô 相tướng 之chi 妙diệu 果Quả 。 今kim 既ký 見kiến 有hữu 相tương/tướng 之chi 身thân 。 則tắc 因nhân 非phi 無vô 住trụ 明minh 矣hĩ 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 為vi 斯tư 問vấn 也dã 。 相tương/tướng 即tức 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 可khả 以dĩ 此thử 相tương 見kiến 真chân 體thể 不phủ 。 佛Phật 及cập 問vấn 善thiện 吉cát 者giả 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 明minh 理lý 體thể 平bình 等đẳng 。 契khế 者giả 便tiện 通thông 。 若nhược 佛Phật 獨độc 說thuyết 。 似tự 有hữu 我ngã 見kiến 。 與dữ 居cư 己kỷ 無vô 我ngã 故cố 。 令linh 弟đệ 子tử 說thuyết 也dã 。 二nhị 為vi 接tiếp 下hạ 情tình 。 若nhược 佛Phật 獨độc 說thuyết 。 則tắc 近cận 行hành 之chi 流lưu 咸hàm 生sanh 自tự 絕tuyệt 。 既ký 見kiến 下hạ 人nhân 能năng 說thuyết 。 則tắc 便tiện 依y 修tu 。 故cố 《# 地địa 論luận 》# 云vân 。

何hà 故cố 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 增tăng 長trưởng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 力lực 故cố 。 三Tam 明Minh 畢tất 竟cánh 斷đoạn 疑nghi 。 要yếu 須tu 反phản 問vấn 。 令linh 其kỳ 取thủ 解giải 也dã 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

至chí

得đắc 見kiến 如Như 來Lai

此thử 第đệ 二nhị 。 答đáp 也dã 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 明minh 須Tu 菩Bồ 提Đề 承thừa 佛Phật 加gia 被bị 。 善thiện 知tri 法Pháp 身thân 體thể 是thị 無vô 為vi 。 但đãn 可khả 顯hiển 了liễu 。 非phi 修tu 所sở 得đắc 。 故cố 云vân 。

不bất 可khả 以dĩ 相tướng 成thành 就tựu 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai

若nhược 以dĩ 相tương 見kiến 如Như 來Lai 。 有hữu 二nhị 過quá 失thất 。

一nhất 同đồng 輪Luân 王Vương 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 故cố 。 二nhị 同đồng 有hữu 為vi 有hữu 三tam 相tương/tướng 故cố 。 故cố 論luận 云vân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 名danh 無vô 為vi 法Pháp 身thân 故cố 。

經kinh 曰viết

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

即tức 非phi 相tướng

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 釋thích 。 顯hiển 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 問vấn 前tiền 。

不phủ 也dã 。

意ý 。 即tức 釋thích 云vân 。

如Như 來Lai 所sở 說thuyết 相tướng 即tức 非phi 相tướng

故cố 。 所sở 說thuyết 化hóa 身thân 俗tục 諦đế 相tướng 。 即tức 非phi 法Pháp 身thân 勝thắng 義nghĩa 相tương/tướng 。 故cố 云vân 。

即tức 非phi 相tướng

也dã 。

經kinh 曰viết

佛Phật 告cáo 。

至chí

皆giai 是thị 妄vọng 語ngữ

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 印ấn 成thành 有hữu 為vi 虛hư 妄vọng 也dã 。 前tiền 明minh 善thiện 吉cát 說thuyết 妄vọng 稱xưng 理lý 。 下hạ 如Như 來Lai 自tự 說thuyết 成thành 前tiền 義nghĩa 實thật 。 故cố 世thế 親thân 論luận 云vân 。

示thị 現hiện 彼bỉ 處xứ 三tam 相tương/tướng 無vô 故cố 。

案án 。

彼bỉ 處xứ 即tức 法Pháp 身thân 處xứ 。 離ly 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 故cố 言ngôn 無vô 。 凡phàm 說thuyết 俗tục 相tương/tướng 非phi 真chân 實thật 體thể 。 故cố 云vân 妄vọng 語ngữ 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 相tương/tướng 具cụ 足túc 為vi 虛hư 妄vọng 。 相tương/tướng 非phi 具cụ 足túc 不bất 虛hư 妄vọng 。

經kinh 曰viết

若nhược 見kiến

至chí

非phi 妄vọng 語ngữ

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 顯hiển 真chân 也dã 。 若nhược 見kiến 有hữu 為vi 之chi 三tam 相tương/tướng 。 非phi 是thị 無vô 為vi 之chi 實thật 相tướng 。 為vì 人nhân 說thuyết 者giả 。 此thử 非phi 妄vọng 語ngữ 。 此thử 達đạt 妄vọng 入nhập 真chân 也dã 。

經kinh 曰viết

如như 是thị 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 則tắc 見kiến 如Như 來Lai 。

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 結kết 實thật 也dã 。

如như 是thị 諸chư 相tướng 非phi 相tướng

者giả 。 牒điệp 前tiền 化hóa 相tương/tướng 非phi 真chân 。

則tắc 見kiến 如Như 來Lai

者giả 。 結kết 實thật 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 善thiện 知tri 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 即tức 相tương/tướng 無vô 相tướng 。 離ly 相tương/tướng 證chứng 實thật 。 故cố 見kiến 如Như 來Lai 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

此thử 為vi 顯hiển 現hiện 。 謂vị 相tương 應ứng 三tam 昧muội 及cập 攝nhiếp 散tán 心tâm 時thời 。 於ư 彼bỉ 相tướng 中trung 。 非phi 相tướng 見kiến 故cố 。

世thế 親thân 論luận 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 知tri 。 如Như 來Lai 為vi 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 行hành 於ư 布bố 施thí 。

此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 通thông 達đạt 。 行hành 離ly 相tương/tướng 因nhân 。 得đắc 無vô 為vi 果quả 。 不bất 名danh 執chấp 著trước 也dã 。 斷đoạn 初sơ 正chánh 行hạnh 疑nghi 竟cánh 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

生sanh 實thật 相tướng 不phủ

者giả 。 次thứ 第đệ 二nhị 。 約ước 正chánh 教giáo 斷đoạn 疑nghi 。 先tiên 問vấn 。 後hậu 答đáp 。 此thử 問vấn 也dã 。 疑nghi 者giả 云vân 。

前tiền 說thuyết 不bất 住trụ 之chi 因nhân 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 深thâm 而nhi 難nan 行hành 。 後hậu 說thuyết 無vô 相tướng 之chi 果quả 又hựu 是thị 無vô 為vi 。 則tắc 妙diệu 復phục 難nan 得đắc 。 是thị 則tắc 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 深thâm 行hành 難nan 解giải 。 乃nãi 得đắc 利lợi 益ích 。 未vị 來lai 末mạt 世thế 。 機cơ 根căn 淺thiển 薄bạc 。 頗phả 有hữu 聞văn 經Kinh 。 行hành 無vô 住trụ 之chi 深thâm 因nhân 。 得đắc 無vô 相tướng 之chi 妙diệu 果Quả 。 不bất 如như 其kỳ 不bất 得đắc 。 則tắc 如Như 來Lai 有hữu 徒đồ 說thuyết 之chi 過quá 。 於ư 中trung 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 標tiêu 章chương 。 二nhị 舉cử 信tín 。 三tam 時thời 節tiết 。 四tứ 聞văn 教giáo 。 五ngũ 重trùng 問vấn 。 可khả 知tri 。

經kinh 曰viết

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

至chí

生sanh 實thật 相tướng 不phủ

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 答đáp 意ý 者giả 。 雖tuy 復phục 末mạt 世thế 。 必tất 有hữu 信tín 者giả 。 謂vị 凡phàm 聖thánh 二nhị 人nhân 具cụ 足túc 三tam 德đức 。 於ư 此thử 深thâm 義nghĩa 。 決quyết 信tín 不bất 疑nghi 。 即tức 成thành 如Như 來Lai 不bất 空không 說thuyết 法Pháp 也dã 。 答đáp 中trung 。 先tiên 遮già 無vô 。 後hậu 示thị 有hữu 。 此thử 遮già 無vô 也dã 。 佛Phật 將tương 說thuyết 有hữu 以dĩ 杜đỗ 疑nghi 。 先tiên 遮già 無vô 以dĩ 正chánh 問vấn 。 故cố 言ngôn 莫mạc 作tác 是thị 說thuyết 。

經kinh 曰viết

佛Phật 復phục 告cáo

至chí

法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời

者giả 。 此thử 示thị 有hữu 也dã 。 示thị 有hữu 中trung 。 先tiên 示thị 比tỉ 信tín 。 後hậu 示thị 證chứng 信tín 。 比tỉ 信tín 則tắc 依y 於ư 戒giới 福phước 慧tuệ 。 又hựu 初sơ 明minh 戒giới 福phước 。 舉cử 供cung 諸chư 佛Phật 。 後hậu 明minh 智trí 慧tuệ 。 則tắc 說thuyết 二nhị 空không 。 良lương 以dĩ 福phước 從tùng 田điền 生sanh 。 智trí 由do 境cảnh 發phát 。 田điền 中trung 之chi 上thượng 。 莫mạc 勝thắng 如Như 來Lai 。 境cảnh 界giới 之chi 深thâm 。 豈khởi 過quá 空không 理lý 。 是thị 以dĩ 舉cử 佛Phật 勝thắng 田điền 。 彰chương 福phước 廣quảng 大đại 。 明minh 空không 境cảnh 妙diệu 。 顯hiển 智trí 幽u 微vi 。 比tỉ 信tín 六lục 重trọng/trùng 。

一nhất 信tín 時thời 。 二nhị 信tín 德đức 。 三tam 信tín 依y 。 四tứ 信tín 體thể 。 五ngũ 信tín 因nhân 。 六lục 信tín 果quả 。 此thử 第đệ 一nhất 。 信tín 時thời 也dã 。 未vị 來lai 末mạt 世thế 。 法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 者giả 。 佛Phật 者giả 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 第đệ 五ngũ 五ngũ 百bách 年niên 也dã 。 依y 《# 大đại 集tập 月nguyệt 藏tạng 經kinh 》# 。 第đệ 一nhất 五ngũ 百bách 年niên 。 解giải 脫thoát 得đắc 堅kiên 固cố 。 第đệ 二nhị 五ngũ 百bách 年niên 。 禪thiền 定định 得đắc 堅kiên 固cố 。 第đệ 三tam 五ngũ 百bách 年niên 。 智trí 慧tuệ 得đắc 堅kiên 固cố 。 第đệ 四tứ 五ngũ 百bách 年niên 。 造tạo 塔tháp 寺tự 得đắc 堅kiên 固cố 。 第đệ 五ngũ 五ngũ 百bách 。 斗đẩu 諍tranh 堅kiên 固cố 。 若nhược 以dĩ 正chánh 像tượng 皆giai 千thiên 年niên 者giả 。 即tức 第đệ 五ngũ 五ngũ 百bách 年niên 。 經Kinh 云vân 。

末mạt 世thế 故cố 。 若nhược 正Chánh 法Pháp 只chỉ 五ngũ 百bách 年niên 者giả 。 則tắc 第đệ 四tứ 五ngũ 百bách 年niên 。 經Kinh 云vân 。

法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 故cố 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

正Chánh 法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 者giả 。 謂vị 修tu 行hành 漸tiệm 滅diệt 時thời 。

也dã 。 則tắc 第đệ 四tứ 五ngũ 百bách 年niên 。

經kinh 曰viết

有hữu 持trì 戒giới 修tu 福phước 德đức 智trí 慧tuệ

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 信tín 德đức 也dã 。 依y 無vô 著trước 論luận 云vân 。

戒giới 等đẳng 三tam 學học

與dữ 福phước 德đức 對đối 。 彼bỉ 智trí 慧tuệ 並tịnh 是thị 福phước 門môn 。 而nhi 兩lưỡng 說thuyết 者giả 。 戒giới 是thị 止chỉ 相tương/tướng 。 福phước 修tu 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 二nhị 說thuyết 。 持trì 戒giới 者giả 。 清thanh 禁cấm 自tự 居cư 。 防phòng 息tức 三tam 業nghiệp 。 修tu 福phước 者giả 。 隨tùy 事sự 造tạo 修tu 。 備bị 積tích 眾chúng 善thiện 。 此thử 二nhị 即tức 比tỉ 信tín 之chi 德đức 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

功công 德đức 者giả 。 少thiểu 欲dục 等đẳng 功công 德đức 等đẳng 為vi 初sơ 。 乃nãi 至chí 三Tam 摩Ma 提Đề 等đẳng 。 即tức 福phước 德đức 也dã 。 智trí 慧tuệ 者giả 。 鑒giám 照chiếu 空không 有hữu 。 令linh 心tâm 無vô 滯trệ 。 即tức 證chứng 信tín 之chi 德đức 也dã 。

經kinh 曰viết

於ư 此thử 修Tu 多Đa 羅La 章chương 句cú

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 信tín 依y 也dã 。

修tu 多đa 羅la

即tức 此thử 經Kinh 也dã 。

章chương

言ngôn 大đại 分phần/phân 。

句cú

論luận 委ủy 細tế 。 前tiền 說thuyết 不bất 住trụ 因nhân 為vi 一nhất 章chương 。 後hậu 說thuyết 無vô 相tướng 果quả 為vi 一nhất 章chương 。 故cố 云vân 。

章chương 句cú

者giả 。 因nhân 中trung 不bất 住trụ 色sắc 等đẳng 之chi 流lưu 。 果quả 中trung 相tương/tướng 即tức 非phi 相tướng 之chi 類loại 。 依y 無vô 著trước 論luận 。

修Tu 多Đa 羅La 句cú 說thuyết 者giả 。 謂vị 所sở 有hữu 義nghĩa 。

則tắc 以dĩ 所sở 詮thuyên 為vi 說thuyết 。 能năng 詮thuyên 為vi 句cú 。

經kinh 曰viết

能năng 生sanh 信tín 心tâm 。 以dĩ 此thử 為vi 實thật 。

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 信tín 體thể 也dã 。 信tín 行hành 無vô 住trụ 之chi 深thâm 因nhân 。 必tất 招chiêu 無vô 相tướng 之chi 妙diệu 果Quả 。 又hựu 信tín 法pháp 有hữu 實thật 益ích 。 實thật 有hữu 信tín 人nhân 。

經kinh 曰viết

佛Phật 復phục 告cáo

至chí

而nhi 種chúng 善thiện 根căn

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 明minh 信tín 因nhân 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 反phản 釋thích 。 二nhị 順thuận 解giải 。 此thử 初sơ 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 非phi 少thiểu 供cung 諸chư 佛Phật 。 二nhị 少thiểu 種chúng 善thiện 根căn 。 樹thụ 因nhân 久cửu 也dã 。

經kinh 曰viết

佛Phật 復phục

至chí

種chúng 諸chư 善thiện 根căn

者giả 。 此thử 順thuận 釋thích 也dã 。 一nhất 供cung 事sự 多đa 佛Phật 。 二nhị 多đa 種chúng 善thiện 根căn 。 明minh 植thực 福phước 深thâm 。 問vấn 。

前tiền 信tín 德đức 中trung 云vân 持trì 戒giới 。 今kim 言ngôn 供cung 佛Phật 者giả 何hà 。 答đáp 。

持trì 戒giới 清thanh 潔khiết 稱xưng 可khả 。 聖thánh 心tâm 則tắc 為vi 法pháp 供cung 。 此thử 無vô 違vi 。

經kinh 曰viết

聞văn 是thị

至chí

生sanh 淨tịnh 信tín

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 信tín 果quả 。 信tín 果quả 有hữu 三tam 。

一nhất 信tín 微vi 。 二nhị 證chứng 重trọng/trùng 。 三tam 因nhân 誠thành 。 此thử 初sơ 。 信tín 微vi 也dã 。 顯hiển 信tín 少thiểu 而nhi 福phước 多đa 。 故cố 云vân 。

乃nãi 至chí 一nhất 念niệm

也dã 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

是thị 諸chư 眾chúng 生sanh

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 證chứng 重trọng/trùng 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

彼bỉ 持trì 戒giới 等đẳng 人nhân 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 非phi 見kiến 果quả 比tỉ 知tri □# □# 。

□# □# 事sự 此thử 何hà 為vi 福phước 德đức □# □# 正chánh 言ngôn 殑Căng 伽Già 。 此thử 翻phiên 為vi □# □# 許hứa 河hà 中trung 沙sa 數số 世thế 界giới 。 一nhất 沙sa 為vi 一nhất 世thế 界giới □# □# 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

何hà 況huống 其kỳ 沙sa

者giả 。 第đệ 二nhị □# □# 諸chư 河hà 是thị □# □# 。 河hà 尚thượng 無vô 數số 。 況huống 乃nãi 其kỳ 沙sa 。

經kinh 曰viết

佛Phật 言ngôn 。

至chí

得đắc 福phước 多đa 不phủ

者giả 。 此thử 第đệ 三tam ,# 問vấn 施thí 也dã 。 一nhất 恆hằng 之chi 沙sa 為vi 第đệ 一nhất 多đa 。 一nhất 沙sa 復phục 為vi 一nhất 河hà 為vi 第đệ 二nhị 多đa 。 諸chư 恆hằng 之chi 中trung 復phục 各các 有hữu 沙sa 。 為vi 第đệ 三tam 多đa 。 諸chư 沙sa 之chi 中trung 一nhất 沙sa 。 復phục 為vi 一nhất 界giới 。 為vi 第đệ 四tứ 多đa 。 若nhược 人nhân 施thí 寶bảo 同đồng 於ư 此thử □# 。 所sở 生sanh 之chi 福phước 。 得đắc 為vi 多đa 不phủ 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 甚thậm 多đa

至chí

得đắc 福phước 甚thậm 多đa

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 答đáp 施thí 也dã 。 寶bảo 多đa 福phước 勝thắng 。 故cố 甚thậm 多đa 也dã 。

經kinh 曰viết

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

至chí

阿a 僧tăng 祇kỳ

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 比tỉ 勝thắng 。 正chánh 明minh 經kinh 勝thắng 用dụng 也dã 。 此thử 明minh 施thí 寶bảo 雖tuy 多đa 。 但đãn 是thị 有hữu 流lưu 而nhi 生sanh 福phước 少thiểu 。 持trì 經Kinh 雖tuy 少thiểu 。 能năng 感cảm 菩Bồ 提Đề 而nhi 生sanh 福phước 多đa 。 此thử 乃nãi 染nhiễm 淨tịnh 懸huyền 殊thù 。 昇thăng 沉trầm 不bất 類loại 。 故cố 言ngôn 勝thắng 前tiền 無vô 量lượng 也dã 。 無vô 著trước 論luận 名danh 此thử 一nhất 段đoạn 為vi 。

攝nhiếp 取thủ 福phước 德đức

也dã 。

經kinh 曰viết

復phục 次thứ

至chí

如như 佛Phật 塔tháp 廟miếu

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 釋thích 勝thắng 。 明minh 此thử 經Kinh 之chi 勝thắng 成thành 。 生sanh 福phước 多đa 也dã 。 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 明minh 經Kinh 力lực 。 能năng 令linh 物vật 尊tôn 。 二nhị 辨biện 經kinh 體thể 。 從tùng 真chân 流lưu 出xuất 。 三tam 顯hiển 經kinh 教giáo 。 諸chư 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 四tứ 舉cử 經kinh 用dụng 。 為vi 滅diệt 惑hoặc 本bổn 。 五ngũ 論luận 經kinh 福phước 。 諸chư 善thiện 中trung 勝thắng 。 初sơ 能năng 令linh 物vật 尊tôn 。 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 令linh 處xứ 尊tôn 。 二nhị 令linh 人nhân 貴quý 。 三tam 釋thích 人nhân 貴quý 。 四tứ 釋thích 處xứ 尊tôn 。 此thử 令linh 處xứ 尊tôn 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

一nhất 者giả 所sở 說thuyết 處xứ 。 隨tùy 何hà 等đẳng 說thuyết 此thử 經Kinh 。 令linh 生sanh 尊tôn 重trọng 奇kỳ 特đặc 相tương/tướng 故cố 。

無vô 著trước 論luận 名danh

等đẳng 供cúng 養dường

經kinh 曰viết

何hà 況huống 有hữu 人nhân 。 盡tận 能năng 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 令linh 人nhân 貴quý 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

二nhị 者giả 。 能năng 說thuyết 人nhân 。 隨tùy 何hà 等đẳng 人nhân 能năng 受thọ 持trì 及cập 說thuyết 。 以dĩ 尊tôn 重trọng 經kinh 論luận 故cố 。

何hà 況huống 者giả 。 一nhất 以dĩ 無vô 情tình 況huống 有hữu 情tình 。 謂vị 以dĩ 地địa 況huống 人nhân 也dã 。 二nhị □# □# 況huống 多đa 。 以dĩ 一nhất 偈kệ 況huống 盡tận 受thọ 也dã 。 地địa 無vô 靈linh 。 說thuyết 處xứ 尚thượng 令linh 尊tôn 重trọng 。 人nhân 既ký 有hữu 識thức 。 持trì 者giả 深thâm 須tu 敬kính 養dưỡng 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

非phi 七thất 寶bảo 等đẳng 。 隨tùy 何hà 處xứ 捨xả 。 隨tùy 何hà 人nhân 能năng 捨xả 。 如như 是thị 生sanh 敬kính 重trọng 故cố 。

案án 。

捨xả 寶bảo 人nhân 處xứ 。 不bất 令linh 人nhân 貴quý 。 故cố 世thế 親thân 論luận 云vân 。

此thử 法Pháp 門môn 與dữ 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 證chứng 法pháp 。 作tác 勝thắng 因nhân 故cố 。

案án 。

若nhược 不bất 持trì 說thuyết 。 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 處xử 人nhân 尊tôn 貴quý 也dã 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

希hy 有hữu 之chi 法Pháp

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 釋thích 人nhân 尊tôn 也dã 。 是thị 人nhân 者giả 。 即tức 持trì 經Kinh 人nhân 也dã 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 果quả 。 名danh 成thành 最tối 上thượng 。 物vật 不bất 能năng 並tịnh 。 故cố 云vân 第đệ 一nhất 。 世thế 間gian 所sở 無vô 。 名danh 為vi 希hy 有hữu 。 無vô 著trước 論luận 名danh 。

難nạn/nan 作tác

經kinh 曰viết

若nhược 是thị

至chí

似tự 佛Phật

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 釋thích 處xứ 尊tôn 也dã 。

則tắc 為vi 有hữu 佛Phật

者giả 。 一nhất 解giải 。 云vân 經kinh 是thị 正chánh 教giáo 法Pháp 身thân 。 若nhược 持trì 在tại 心tâm 。 是thị 人nhân 身thân 中trung 即tức 有hữu 法Pháp 身thân 。 此thử 以dĩ 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 為vi 處xứ 。 又hựu 解giải 。 則tắc 為vi 有hữu 佛Phật 。 即tức 指chỉ 持trì 經Kinh 人nhân 為vi 佛Phật 。 佛Phật 本bổn 在tại 世thế 。 自tự 證chứng 此thử 法pháp 。 為vi 人nhân 弘hoằng 宣tuyên 。 若nhược 人nhân 受thọ 持trì 此thử 經kinh 。 隨tùy 分phần/phân 取thủ 解giải 。 名danh 為vi 自tự 覺giác 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 則tắc 是thị 覺giác 他tha 。 障chướng 雖tuy 未vị 盡tận 。 亦diệc 得đắc 名danh 佛Phật 。 故cố 經Kinh 云vân 。

當đương 知tri 是thị 人nhân 。 坐tọa 我ngã 坐tọa 處xứ 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 也dã 。 又hựu 有hữu 經kinh 之chi 處xứ 。 則tắc 為vi 有hữu 佛Phật 。 佛Phật 教giáo 不bất 異dị 經kinh 教giáo 也dã 。 聖thánh 既ký 居cư 中trung 處xứ 可khả 尊tôn □# □# 佛Phật 者giả 。 此thử 明minh 傳truyền 經kinh 益ích 也dã 。 既ký 等đẳng 如Như 來Lai 故cố 勸khuyến 供cúng 養dường 。 宜nghi 作tác 佛Phật □# □# 弟đệ 子tử 者giả 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 佛Phật 顯hiển 有hữu 。 能năng 說thuyết 有hữu □# □# 顯hiển 有hữu 。 能năng 受thọ 兩lưỡng 聖thánh 居cư 中trung 。 處xử 可khả 尊tôn 也dã 。 無vô 著trước 論luận 名danh 。

起khởi 如Như 來Lai 等đẳng 念niệm

□# □# 。

經kinh 曰viết

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

云vân 何hà 奉phụng 持trì

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 明minh 此thử 經Kinh 體thể 從tùng □# □# 一nhất 雙song 問vấn 。 二nhị 雙song 答đáp 。 三tam 雙song 釋thích 。 此thử 雙song 問vấn 也dã 。 所sở 以dĩ 此thử 中trung □# □# 雖tuy 復phục 對đối 佛Phật 演diễn 說thuyết 。 而nhi 未vị 聞văn 其kỳ 名danh 。 既ký 見kiến 有hữu 大đại □# □# 願nguyện 欲dục 。 夫phu 證chứng 真Chân 如Như 者giả 。 得đắc 真chân 般Bát 若Nhã 。 從tùng 真chân 般Bát 若Nhã 流lưu □# □# 流lưu 大đại 悲bi 。 從tùng 大đại 悲bi 流lưu 化hóa 身thân 。 從tùng 化hóa 身thân 流lưu 此thử 經Kinh 。 故cố 此thử 法Pháp 門môn 。 □# □# 流lưu 也dã 。 經kinh 真chân 流lưu 故cố 。 持trì 少thiểu 福phước 多đa 。 寶bảo 非phi 真chân 流lưu 。 施thí 多đa 福phước 少thiểu 。 欲dục 顯hiển 此thử □# □# 情tình 。 初sơ 當đương 何hà 名danh 。 此thử 經Kinh 約ước 文văn 以dĩ 求cầu 目mục 。 後hậu 我ngã 等đẳng 云vân 何hà 奉phụng 持trì 約ước □# □# 。

經kinh 曰viết

佛Phật 告cáo 。

至chí

波Ba 羅La 蜜Mật

者giả 。 下hạ 雙song 答đáp 。 先tiên 答đáp 初sơ 問vấn □# □# 宣tuyên 實thật 。 實thật 之chi 為vi 名danh 。 本bổn 證chứng 實thật 者giả 。 能năng 流lưu 於ư 名danh 。 尋tầm 名danh □# □# 之chi 所sở 流lưu 還hoàn 詮thuyên 證chứng 實thật 之chi 智trí □# □# 中trung 佛Phật 自tự 答đáp 名danh 金kim 剛cang □# □# 。

□# □# 羅la 蜜mật 雖tuy 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 能năng □# □# 心tâm 。 今kim 言ngôn 布bố 施thí 及cập 攝nhiếp 六Lục 度Độ 也dã 。 上thượng 來lai 約ước 有hữu 住trụ 斷đoạn 疑nghi 竟cánh 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

應ưng 如như 是thị 布bố 施thí

者giả 。 此thử 事sự 二nhị 。

約ước 無vô 住trụ 斷đoạn 疑nghi 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 外ngoại 化hóa 。 二nhị 約ước 自tự 行hành 。 外ngoại 化hóa 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 俗tục 有hữu 化hóa □# □# 。 二nhị 約ước 真chân 無vô 住trụ 。 此thử 約ước 俗tục 有hữu 化hóa 也dã 。 疑nghi 云vân 。

若nhược 其kỳ 無vô 住trụ 。 為vi 誰thùy 修tu 行hành 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 可khả 為vi 。 即tức 名danh 住trụ 者giả 也dã 。 今kim 明minh 約ước 俗tục 。 可khả 言ngôn 有hữu 為vi 。 故cố 言ngôn 為vì 利lợi 眾chúng 生sanh 。 應ưng 如như 是thị 布bố 施thí 。 案án 。

若nhược 心tâm 存tồn 三tam 事sự 。 則tắc 利lợi 物vật 有hữu 限hạn 。 若nhược 能năng 不bất 見kiến 三tam 事sự 。 方phương 為vi 大đại 利lợi 也dã 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

至chí

即tức 非phi 眾chúng 生sanh

者giả 。 此thử 約ước 真chân 無vô 住trụ 也dã 。 眾chúng 生sanh 相tướng 者giả 。 即tức 眾chúng 生sanh □# □# 非phi 。 眾chúng 生sanh 相tướng 者giả 。 明minh 其kỳ 體thể 空không 。 色sắc 心tâm 俱câu 不bất 可khả □# □# 無vô 相tướng 即tức 。

答đáp 言ngôn 。

如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức □# □# 眾chúng 生sanh 名danh 。 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 正chánh 顯hiển 名danh 空không 體thể 既ký 空không □# □# 也dã 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

假giả 名danh 及cập 三tam □# 。 如Như 來Lai 離ly 彼bỉ 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 無vô 彼bỉ 二nhị 。 以dĩ 見kiến 實thật 法pháp 故cố 。

□# 明minh 得đắc 二nhị 空không 外ngoại 化hóa 耳nhĩ 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 異dị 語ngữ 者giả

者giả 。 次thứ 約ước 自tự 行hành 斷đoạn 疑nghi 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

此thử 中trung 有hữu 疑nghi 。 於ư 證chứng 果Quả 中trung 無vô 道đạo 。 云vân 何hà 彼bỉ 於ư 果quả 能năng 作tác 因nhân 。

為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 者giả 。 云vân 理lý 中trung 無vô 教giáo 。 云vân 何hà 藉tạ 教giáo 而nhi 能năng 得đắc 理lý 。 此thử 疑nghi 從tùng 上thượng 。 如Như 來Lai 實thật 見kiến □# 今kim □# □# 不bất 住trụ 。 而nhi 能năng 為vi 因nhân 。 此thử 乃nãi 聖thánh 者giả 所sở 知tri 。 非phi 凡phàm 能năng 測trắc 。 但đãn 依y 教giáo 修tu 也dã 。 欲dục 顯hiển 此thử 行hành 。 可khả 信tín 可khả 證chứng 。 故cố 舉cử 四tứ 語ngữ 以dĩ 勸khuyến 之chi 。 於ư 中trung 兩lưỡng 意ý 。

一nhất 勸khuyến 信tín 。 二nhị 防phòng 過quá 。 此thử □# □# 說thuyết 真chân 智trí 實thật 語ngữ 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 即tức 人nhân 空không 。 如như 實thật 語ngữ 說thuyết □# □# 事sự 。 此thử 乃nãi 境cảnh 有hữu 四tứ 種chủng 。 故cố 語ngữ 有hữu 四tứ 非phi 。 謂vị 如Như 來Lai 語ngữ □# □# 及cập 小Tiểu 乘Thừa 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 法Pháp 。 及cập 一nhất 切thiết 受thọ 記ký 。 以dĩ 不bất 虛hư □# □# 等đẳng 。 此thử 何hà 所sở 顯hiển 示thị 。 欲dục 令linh 信tín 如Như 來Lai 故cố 能năng 忍nhẫn 。 於ư 中trung 真chân 語ngữ 者giả 。 為vi 顯hiển 世thế 諦đế 相tướng 故cố 。 即tức 苦Khổ 諦Đế 。 實thật 語ngữ 者giả 。 為vi 顯hiển 世thế 諦đế 修tu 行hành 。 有hữu 煩phiền 惱não 及cập 清thanh 淨tịnh 相tướng 故cố 。 於ư 中trung 實thật 語ngữ 者giả 。 此thử 行hành 煩phiền 惱não 。 此thử 行hành 清thanh 淨tịnh 故cố 。 案án 。

此thử 二nhị 語ngữ 則tắc 說thuyết 世thế 間gian 染nhiễm 淨tịnh 。 即tức 集Tập 諦Đế □# □# 者giả 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 相tương/tướng 故cố 。 即tức 滅Diệt 諦Đế 。 不bất 異dị 語ngữ 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 修tu 行hành 有hữu 煩phiền 惱não 及cập 清thanh 淨tịnh 相tướng 故cố 。 即tức 道Đạo 諦Đế 。 案án 。

此thử 二nhị 語ngữ 則tắc 說thuyết 出xuất 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 所sở 得đắc 法Pháp 所sở 說thuyết 法Pháp 。 無vô 實thật 無vô 妄vọng 語ngữ 。

者giả 。 此thử 防phòng 過quá 也dã 。 前tiền 既ký □# □# 畏úy 守thủ 言ngôn 失thất 道đạo 。 為vi 防phòng 彼bỉ 故cố 。 所sở 得đắc 法Pháp 者giả 。 即tức 二nhị 空không 理lý 。 □# □# 不bất 即tức 理lý 故cố 。 言ngôn 無vô 實thật 教giáo 。 必tất 順thuận 理lý 故cố 。 無vô 妄vọng 語ngữ □# □# 喻dụ 興hưng 道đạo 處xứ 無vô 言ngôn 。 故cố 捨xả 船thuyền 之chi 譬thí 作tác 。 無vô 著trước 論luận □# □# 如như 言ngôn 說thuyết 性tánh 故cố 執chấp 著trước 。 為vi 遣khiển 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 正chánh 覺giác 。 法pháp 及cập 說thuyết □# □# 無vô 實thật 無vô 妄vọng 。 無vô 實thật 者giả 。 如như 言ngôn 說thuyết 。 性tánh 非phi 有hữu 故cố 。 無vô 妄vọng 者giả 。 不bất 如như 言ngôn 說thuyết 。 自tự 性tánh 有hữu 故cố 。

經kinh 曰viết

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

亦diệc 復phục 如như 是thị

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 雙song 約ước 有hữu 住trụ 。 無vô 住trụ 斷đoạn 疑nghi 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 若nhược 聖thánh 人nhân 以dĩ 無vô 為vi 真Chân 如Như 法pháp 得đắc 名danh 。 彼bỉ 真Chân 如Như 一nhất 切thiết 時thời 。 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 云vân 何hà 不bất 住trụ 心tâm 。 得đắc 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 非phi 不bất 住trụ 。 若nhược 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 。 實thật 有hữu 真Chân 如Như 。 何hà 故cố 聖thánh 人nhân 可khả 得đắc 。 凡phàm 夫phu 不bất 得đắc 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 說thuyết 斯tư 喻dụ 也dã 。

無vô 著trước 論luận

顯hiển 乏phạp 受thọ □# □# 對đối 治trị

兩lưỡng 重trọng/trùng 。

初sơ 一nhất 法pháp 喻dụ 。 明minh 有hữu 住trụ 。 喻dụ 凡phàm 夫phu 。 即tức 外ngoại 凡phàm 也dã 。 □# □# 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 引dẫn 入nhập 闇ám 以dĩ 況huống 之chi 。 問vấn 曰viết 。

外ngoại 凡phàm 本bổn □# □# 一nhất 以dĩ 常thường 在tại 闇ám 中trung 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 人nhân 。 故cố 經Kinh 云vân 。

從tùng 闇ám 入nhập □# □# 次thứ 三tam 。 對đối 聖thánh 人nhân 。 為vi 出xuất 顯hiển 凡phàm 為vi 人nhân 依y 。 無vô 著trước 論luận 。

為vi 報báo 行hành 施thí 。 便tiện 著trước 於ư 事sự 。 欲dục 樂lạc 苦khổ 受thọ 中trung 。 不bất 解giải 出xuất 離ly 。 猶do 如như 入nhập 闇ám 。 不bất 知tri 我ngã 何hà 所sở 趣thú 。

後hậu 一nhất 法pháp 喻dụ 。 顯hiển 無vô 住trụ 。 喻dụ 聖thánh 人nhân 。 闇ám 以dĩ 譬thí 惑hoặc 。 明minh 即tức 喻dụ 智trí 。 色sắc 喻dụ 真Chân 如Như 。 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 是thị 有hữu 惑hoặc 無vô 智trí 。 若nhược 心tâm 無vô 住trụ 。 是thị 有hữu 智trí 無vô 惑hoặc 。 真chân 雖tuy 不bất 隔cách 於ư 惑hoặc 智trí 。 其kỳ 惑hoặc 不bất 滅diệt 。 不bất 可khả 以dĩ 證chứng 真chân 。 亦diệc 如như 色sắc 雖tuy 不bất 隔cách 於ư 明minh 闇ám 。 其kỳ 闇ám 不bất 滅diệt 。 則tắc 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 色sắc 。 若nhược 如như 是thị 。 有hữu 智trí 者giả 得đắc 。 無vô 智trí 者giả 不bất 得đắc 。 何hà 關quan 真Chân 如Như 遍biến 不bất 遍biến 也dã 。 於ư 中trung 皆giai 初sơ □# □# 前tiền 文văn 可khả 知tri 。 後hậu 喻dụ 內nội 如như 人nhân 有hữu 目mục 者giả 。 世thế 親thân 論luận □# □# 慧tuệ 種chủng 子tử 。 明minh 有hữu 見kiến 體thể 也dã 。 夜dạ 分phân 已dĩ 盡tận 者giả 。 世thế □# □# 光quang 明minh 者giả 。 如như 能năng 治trị 法pháp 現hiện 前tiền 故cố 。 若nhược 如như 是thị 。 目mục 譬thí □# □# 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 者giả 。 理lý 事sự 斯tư 鑒giám 。 故cố 云vân 見kiến 。 無vô 著trước 論luận 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。

經kinh 曰viết 。

復phục 次thứ

至chí

讀đọc 誦tụng 修tu 行hành

者giả 。 從tùng 上thượng 初sơ 恆hằng 以dĩ 來lai 至chí 明minh 經kinh 用dụng 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 。 次thứ 勸khuyến 修tu 行hành 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 勸khuyến 修tu 。 二nhị 美mỹ 業nghiệp 。 勸khuyến 修tu 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 教giáo 因nhân 。 二nhị 示thị 果quả 。 三tam 舉cử 劣liệt 。 四tứ 顯hiển 勝thắng 。 此thử 教giáo 因nhân 也dã 。 於ư 此thử 法Pháp 門môn 者giả 。 此thử 修tu 行hành 處xứ 。 即tức 教giáo 道đạo 也dã 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 者giả 。 修tu 行hành 事sự 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

依y 彼bỉ 名danh 字tự 。 得đắc 成thành 聞văn 慧tuệ 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 受thọ 。 二nhị 持trì 。 三tam 讀đọc 誦tụng 。 受thọ 持trì 修tu 行hành 。 依y 持trì 法Pháp 故cố 。 讀đọc 誦tụng 修tu 行hành 。 依y 聞văn 慧tuệ 廣quảng 。

□# □# 亦diệc 名danh 聞văn 慧tuệ 。 此thử 則tắc 修tu 行hành 。 為vi 總tổng 受thọ 持trì 。 讀đọc 誦tụng □# □# 讀đọc 誦tụng 是thị 思tư 慧tuệ 。 修tu 行hành 是thị 修tu 慧tuệ 。 又hựu 復phục 受thọ 是thị 信tín □# □# 修tu 慧tuệ 。 又hựu 復phục 受thọ 持trì 等đẳng 是thị 智trí 慧tuệ 門môn 。 廣quảng 說thuyết 者giả 是thị 慈từ 悲bi □# □# 慈từ 悲bi 則tắc 外ngoại 化hóa 。 無vô 著trước 論luận 說thuyết 。

受thọ 者giả 習tập 誦tụng 故cố 。 持trì 者giả 不bất 忘vong 故cố 。

論luận 名danh 一nhất 段đoạn 。 為vi 如Như 來Lai 憶ức 念niệm 。

經kinh 曰viết 。

則tắc 為vi 如Như 來Lai

至chí

功công 德đức 聚tụ

者giả 。 此thử 示thị 果quả 也dã 。 知tri 見kiến 如như 前tiền 釋thích 。 悉tất 覺giác 者giả 。 即tức 分phân 別biệt 後hậu 智trí 。 出xuất 眠miên 夢mộng 之chi 表biểu 故cố 言ngôn 覺giác 。 此thử 明minh 照chiếu 俗tục 。 前tiền 顯hiển 證chứng 真chân 。 此thử 乃nãi 將tương 明minh 修tu 福phước 之chi 轉chuyển 勝thắng 故cố 。 先tiên 言ngôn 得đắc 福phước 之chi 無vô 邊biên 也dã 。 無vô 著trước 論luận 名danh 。

攝nhiếp 福phước 德đức

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

以dĩ 身thân 布bố 施thí

者giả 。 此thử 舉cử 劣liệt 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 捨xả 身thân 。 二nhị 時thời 大đại 捨xả 中trung 。 先tiên 捨xả 。 後hậu 結kết 。 前tiền 明minh 捨xả 身thân 。 直trực 明minh 持trì 經Kinh 有hữu □# □# 慧tuệ 成thành 就tựu 。 今kim 明minh 修tu 行hành 見kiến 理lý 。 三tam 慧tuệ 得đắc 成thành 。 以dĩ 三tam □# □# 校giảo 量lượng 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

以dĩ 事sự 勝thắng 故cố

案án 。

即tức 捨xả 恆hằng □# □# 即tức 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 劫kiếp 故cố 。

經kinh 曰viết 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân

至chí

為vì 人nhân 廣quảng 說thuyết

者giả 。 □# □# 不bất 謗báng 者giả 。 即tức 信tín 也dã 。 直trực 爾nhĩ 生sanh 信tín 。 猶do 勝thắng 捨xả 身thân 。 況huống 能năng 持trì 經Kinh 。 固cố 難nạn/nan 為ví 喻dụ 也dã 。 又hựu 不bất 謗báng 者giả 。 明minh 信tín 心tâm 勝thắng 。 受thọ 持trì 誦tụng 等đẳng 。 明minh 智trí 慧tuệ 勝thắng 。 廣quảng 為vì 人nhân 說thuyết 。 明minh 慈từ 悲bi 勝thắng 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

無vô 邊biên 功công 德đức

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 美mỹ 業nghiệp 。 明minh 依y 此thử 經Kinh 而nhi 修tu 。 則tắc 三tam 慧tuệ 轉chuyển 勝thắng 。 近cận 除trừ 三tam 障chướng 。 當đương 獲hoạch 二nhị 果quả 。 未vị 成thành 佛Phật 以dĩ 來lai 。 備bị 受thọ 人nhân 天thiên 勝thắng 報báo 。 功công 業nghiệp 成thành 辦biện 。 多đa 所sở 饒nhiêu 益ích 。 欲dục 修tu 行hành 之chi 用dụng 。 以dĩ 勸khuyến 修tu 行hành 之chi 心tâm 也dã 。 文văn 中trung 有hữu 九cửu 。

一nhất 境cảnh 界giới 深thâm 。 二nhị 依y 止chỉ 大đại 。 三tam 滿mãn 界giới 種chủng 。 四tứ 持trì 正Chánh 法Pháp 。 五ngũ 難nan 信tín 聞văn 。 六lục 處xứ □# □# 障chướng 。 八bát 速tốc 證chứng 果Quả 。 九cửu 果quả 報báo 大đại 。 此thử 境cảnh 界giới 深thâm 也dã 。 無vô □# □# 者giả 。 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 深thâm 。 心tâm 口khẩu 所sở 不bất 及cập 。 非phi 凡phàm 小tiểu 之chi 境cảnh 界giới 也dã 。 □# □# 稱xưng 量lượng 者giả 。 智Trí 慧Tuệ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 上thượng 極cực 虛hư 空không 故cố 。 權quyền 衡hành 不bất 能năng 準chuẩn 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 也dã 。 □# □# 有hữu 等đẳng 及cập 勝thắng 故cố 。 無vô 邊biên 功công 德đức 者giả 。 餘dư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 傍bàng 盡tận 十thập 方phương 故cố 。 弘hoằng 揚dương 不bất 能năng 測trắc 。 無vô 邊biên 功công 德đức 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

非phi 餘dư 者giả 。 境cảnh 界giới 故cố 。

經kinh 曰viết 。

此thử 法Pháp 門môn

至chí

最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 說thuyết

者giả 。 此thử 明minh 依y 止chỉ 大đại 。 此thử 成thành 前tiền 不bất 可khả 稱xưng 義nghĩa 法Pháp 門môn 者giả 。 即tức 此thử 般Bát 若Nhã 無vô 相tướng 法Pháp 門môn 。 運vận 出xuất 三tam 乘thừa 之chi 表biểu 。 故cố 曰viết 大Đại 乘Thừa 。 過quá 兩lưỡng 障chướng 之chi 外ngoại 。 故cố 稱xưng 最tối 上thượng 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

餘dư 乘thừa 不bất 及cập 。 故cố 最tối 上thượng 。 煩phiền 惱não 障chướng 智trí 障chướng 淨tịnh 。 故cố 最tối 勝thắng 。

又hựu 為vi 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 說thuyết 法Pháp 身thân 。 故cố 曰viết 大Đại 乘Thừa 。 說thuyết 彼bỉ 報báo 身thân 。 故cố 稱xưng 最tối 上thượng 。 又hựu 為vi 地địa 前tiền 人nhân 說thuyết 。 名danh 為vi 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 發phát 心tâm 故cố 。 為vi 大đại 地địa 已dĩ 去khứ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 故cố 。 名danh 為vi 最tối 上thượng 。 以dĩ □# □# 有hữu 三tam 。

一nhất 者giả 。 下hạ 說thuyết 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 緣Duyên 等đẳng 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 者giả 。 上thượng □# □# 上thượng 說thuyết 。 說thuyết 三tam 無vô 性tánh 。 即tức 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 經Kinh 為vi 發phát 後hậu 二Nhị 乘Thừa 者giả 說thuyết □# □# 依y 大đại 人nhân 說thuyết 故cố 。 又hựu 此thử 法Pháp 門môn 為vì 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 學học 所sở 依y 處xứ 。 故cố 名danh 依y 止chỉ 大đại 。 又hựu 諸chư □# □# 故cố 名danh 依y 止chỉ 。 大Đại 乘Thừa 者giả 。 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。

一nhất 者giả 乘thừa 體thể 。 即tức 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 體thể 。 能năng 出xuất 離ly 故cố 。 二nhị 者giả 乘thừa 因nhân 。 謂vị 福phước 慧tuệ 二nhị 行hành 。 能năng 引dẫn 出xuất 真Chân 如Như 性tánh 故cố 。 三tam 者giả 乘thừa 攝nhiếp 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 可khả 濟tế 度độ 故cố 。 四tứ 者giả 乘thừa 障chướng 。 謂vị 皮bì 肉nhục 心tâm 三tam 惑hoặc 。 是thị 處xứ 所sở 離ly 故cố 。 五ngũ 者giả 乘thừa 果quả 。 謂vị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 乘thừa 所sở 至chí 。 無vô 過quá 此thử 故cố 。

經kinh 曰viết 。

若nhược 有hữu 人nhân

至chí

無vô 量lượng 功công 德đức 聚tụ

者giả 。 此thử 有hữu 滿mãn 界giới 種chủng 也dã 。 即tức 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 。

一nhất 自tự 性tánh 佛Phật 性tánh 。 二nhị 引dẫn 出xuất 佛Phật 性tánh 。 三tam 至chí 得đắc 果quả 佛Phật 性tánh 。 初sơ 即tức 真Chân 如Như 界giới 。 次thứ 是thị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 後hậu 明minh 六Lục 度Độ 行hành 。 案án 。

初sơ □# □# 即tức 名danh 界giới 。 後hậu 二nhị 名danh 種chủng 。 此thử 乃nãi 依y 真Chân 如Như 界giới 。 發phát 心tâm 行hành 種chủng 故cố 。 今kim 名danh □# □# 無vô 邊biên 無vô 量lượng 之chi 福phước 。 此thử 與dữ 三tam 性tánh 相tướng 應ưng 故cố 。 圓viên 滿mãn 界giới 種chủng □# □# 悉tất 知tri 見kiến 者giả 。 此thử 嘆thán 修tu 行hành 。 不bất 可khả 思tư 等đẳng 者giả 。 別biệt 釋thích 無vô 量lượng 等đẳng □# □# 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 明minh 持trì 正Chánh 法Pháp 。 正Chánh 法Pháp 即tức 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 名danh 覺giác 。 覺giác 有hữu 四tứ 種chủng 。

一nhất 應ưng 覺giác 。 謂vị 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 應ưng 須tu 覺giác 故cố 。 二nhị 正chánh 覺giác 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 是thị 覺giác 體thể 故cố 。 三tam 覺giác 分phần/phân 。 謂vị 度độ 十Thập 地Địa 及cập 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 。 是thị 覺giác 因nhân 故cố 。 四tứ 令linh 覺giác 。 謂vị 十thập 二nhị 部bộ 教giáo 。 令linh 得đắc 覺giác 故cố 。 初sơ 是thị 覺giác 緣duyên 。 二nhị 是thị 覺giác 體thể 。 三tam 是thị 覺giác 因nhân 。 四tứ 是thị 用dụng 。 若nhược 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 即tức 持trì 令linh 覺giác 。 依y 正chánh 教giáo 修tu 正chánh 行hạnh 。 即tức 攝nhiếp 持trì 覺giác 分phần/phân 。 依y 正chánh 行hạnh 生sanh 真chân 智trí 。 即tức 攝nhiếp 持trì 正chánh 覺giác 。 依y 真chân 智trí 證chứng 真Chân 如Như 。 是thị 攝nhiếp 持trì 應ưng 覺giác 。 攝nhiếp 持trì 即tức 荷hà 擔đảm 。 問vấn 。

菩Bồ 提Đề 非phi 色sắc 法pháp 。 云vân 何hà 名danh 擔đảm 。 解giải 云vân 。

非phi 色sắc 故cố 不bất 同đồng 世thế 擔đảm 。 □# □# 及cập 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 。 即tức 二nhị 處xứ 荷hà 負phụ 。 豈khởi 非phi 擔đảm 耶da 。 世thế 親thân 論luận □# □# 釋thích 棄khí 擔đảm 能năng 擔đảm 中trung 立lập 。 云vân 。

五ngũ 陰ấm 粗thô 重trọng/trùng 常thường 惱não 。 故cố 名danh 為vi 擔đảm 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 何hà 謂vị 擔đảm 。 五ngũ 陰ấm 是thị 擔đảm 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 擔đảm 已dĩ 除trừ 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 棄khí 擔đảm 。 能năng 擔đảm 者giả 。 是thị 佛Phật 法Pháp 中trung 二nhị 種chủng 功công 德đức 擔đảm 應ưng 擔đảm 。 一nhất 者giả 自tự 利lợi 。 二nhị 者giả 利lợi 他tha 。 一nhất 切thiết 諸chư 漏lậu 盡tận 。 不bất 悔hối 解giải 脫thoát 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 是thị 名danh 自tự 利lợi 。 信tín 。 戒giới 。 捨xả 。 定định 。 慧tuệ 。 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 能năng 與dữ 他tha 人nhân 。 是thị 名danh 利lợi 他tha 。

復phục 次thứ 。 譬thí 如như 大đại 牛ngưu 壯tráng 力lực 。 能năng 負phụ 重trọng 載tái 。 此thử 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 無vô 漏lậu 根Căn 力Lực 覺giác 道đạo 。 能năng 擔đảm 佛Phật 法Pháp 大đại 事sự 擔đảm 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 能năng 擔đảm 。

案án 。

此thử 經Kinh 亦diệc 以dĩ 自tự 利lợi 。 利lợi 他tha 以dĩ 為vi 荷hà 擔đảm 。 菩Bồ 提Đề 既ký 以dĩ 悲bi 。 智trí 為vi 體thể 。 即tức 為vi 二nhị 利lợi 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

無vô 有hữu 是thị 處xứ

者giả 。 此thử 明minh 難nan 信tín 聞văn 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 未vị 明minh 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 。 二nhị 顯hiển 凡phàm 夫phu 難nạn/nan 。 若nhược 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 人nhân □# □# 輪luân 。 無vô 受thọ 大đại 之chi 機cơ 故cố 。 若nhược 有hữu 我ngã 見kiến 。 等đẳng 即tức 外ngoại 道đạo □# □# 。

□# □# 此thử 明minh 淨tịnh 三tam 障chướng 。 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 報báo 。 無vô 著trước 論luận 。

名danh 滅diệt 罪tội 為vi 人nhân 輕khinh 賤tiện 者giả 立lập

何hà 以dĩ 故cố 。 下hạ 釋thích 。

持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 應ưng 可khả 尊tôn 重trọng 。 何hà 以dĩ 為vi 人nhân 輕khinh 賤tiện 故cố 。 答đáp 。

意ý 先tiên 世thế 有hữu 。 後hậu 報báo 重trọng 罪tội 。 以dĩ 此thử 身thân 上thượng 。 聞văn 經Kinh 持trì 說thuyết 。 能năng 轉chuyển 重trọng 業nghiệp 。 現hiện 世thế 輕khinh 受thọ 。 未vị 來lai 苦khổ 報báo 。 因nhân 即tức 不bất 牽khiên 。 非phi 謂vị 持trì 經Kinh 。 招chiêu 此thử 輕khinh 賤tiện 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 既ký 有hữu 重trọng 罪tội 。 何hà 得đắc 聞văn 經Kinh 。 答đáp 。

以dĩ 其kỳ 先tiên 身thân 罪tội 福phước 並tịnh 造tạo 。 既ký 有hữu 罪tội 故cố 。 應ưng 入nhập 惡ác 道đạo 。 以dĩ 兼kiêm 餘dư 福phước 。 故cố 得đắc 聞văn 經Kinh 。 若nhược 能năng 深thâm 達đạt 。 相tương 應ứng 輕khinh 報báo 亦diệc 盡tận □# □# 現hiện 受thọ 人nhân 輕khinh 為vi 人nhân 賤tiện 故cố 。 轉chuyển 報báo 障chướng 先tiên 罪tội 滅diệt 故cố □# □# 障chướng 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

及cập 遠viễn 離ly 諸chư 障chướng 故cố

經kinh 曰viết 。

□# □# 速tốc 證chứng 果Quả 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 舉cử 劣liệt 。 二nhị 彰chương 勝thắng 。 三tam 比tỉ 勝thắng 。 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 前tiền 者giả 。 謂vị □# □# 。 燃nhiên 燈đăng 之chi 前tiền 。 今kim 引dẫn 長trường 時thời 供cung 佛Phật 功công 德đức 。 與dữ 來lai 世thế 少thiểu 時thời 持trì 經Kinh 之chi 善thiện 共cộng 相tương 比tỉ 較giảo 。 顯hiển 經Kinh 力lực 勝thắng 。 速tốc 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 從tùng 始thỉ 至chí 末mạt 。 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 故cố 無vô 空không 過quá 。 此thử 舉cử 劣liệt 也dã 。

若nhược 復phục 有hữu 人nhân

下hạ 。 此thử 舉cử 勝thắng 也dã 。 後hậu 末mạt 世thế 者giả 。 謂vị 佛Phật 滅diệt 之chi 後hậu 。 別biệt 本bổn 云vân 。

於ư 末mạt 世thế 五ngũ 十thập 歲tuế 時thời 。 持trì 經Kinh 之chi 善thiện 。 勝thắng 供cung 佛Phật 者giả 何hà 。 此thử 有hữu 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 母mẫu 故cố 。 二nhị 者giả 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 多đa 起khởi 人nhân 相tương/tướng 故cố 。 三tam 者giả 。 以dĩ 但đãn 生sanh 福phước 德đức □# □# 佛Phật 有hữu 限hạn 故cố 。 今kim 明minh 持trì 經Kinh 發phát 解giải 。 遠viễn 離ly 眾chúng 相tướng 稱xưng □# □# 云vân 。 法Pháp 供cúng 養dường 者giả 。 諸chư 供cung 中trung 勝thắng 。 持trì 經Kinh 之chi 福phước 多đa 。 事sự □# □# 世thế 親thân 論luận 云vân 。

復phục 能năng 速tốc 證chứng 法pháp 故cố

今kim 以dĩ 事sự 佛Phật 福phước 為vi 一nhất 分phần/phân 。 持trì 經Kinh 福phước 為vi 百bách 分phần 。 事sự 佛Phật 一nhất 分phần/phân □# 及cập 經kinh 福phước 百bách 中trung 之chi 一nhất 分phần/phân 。 次thứ 以dĩ 百bách 中trung 一nhất 分phân 為vi 千thiên 。 亦diệc 不bất 及cập 中trung 之chi 一nhất 分phần/phân 。 後hậu 云vân □# □# 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

疑nghi 惑hoặc 不bất 信tín

者giả 。 此thử 明minh 得đắc 大đại 報báo 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 顯hiển 因nhân 多đa 。 二nhị 明minh 果quả 大đại 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 顯hiển 示thị 彼bỉ 福phước 體thể 及cập 果quả 不bất 可khả 測trắc 量lượng 故cố

此thử 因nhân 多đa 也dã 。 我ngã 若nhược 具cụ 說thuyết 者giả 。 世thế 。 出xuất 世thế 報báo 。 皆giai 持trì 經Kinh 得đắc 者giả 。 可khả 名danh 具cụ 說thuyết 。 今kim 但đãn 論luận 出xuất 世thế 。 故cố 名danh 不bất 具cụ 。 所sở 以dĩ 但đãn 說thuyết 持trì 經Kinh 。 得đắc 出xuất 世thế 報báo 者giả 。 恐khủng 凡phàm 小tiểu 聞văn 說thuyết 世thế 報báo □# □# 近cận 果quả 。 遠viễn 捨xả 菩Bồ 提Đề 。 永vĩnh 失thất 本bổn 心tâm 。 名danh 為vi 狂cuồng 亂loạn 不bất 信tín 。 即tức 凡phàm □# □# 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị

者giả 。 此thử 果quả 大đại 也dã 。 □# □# 法Pháp 門môn 。 果quả 報báo 者giả 。 即tức 出xuất 世thế 間gian 。 十thập 王vương 三Tam 身Thân 之chi 果quả 。 十thập 王vương □# □# 思tư 三Tam 身Thân 大đại 果quả 。 則tắc 體thể 用dụng 大đại 而nhi 難nan 測trắc 。 論luận 曰viết 。

成thành 種chủng 種chủng 勢thế 力lực 。 得đắc 大đại 妙diệu 果Quả 報báo 故cố 。

上thượng 來lai 第đệ 一nhất 。 周chu 明minh 立lập 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 體thể 竟cánh 。

經kinh 曰viết 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm

者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 周chu 斷đoạn 菩Bồ 薩Tát 行hành 障chướng 。 先tiên 問vấn 。 後hậu 答đáp 。 此thử 初sơ 問vấn 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

何hà 故cố 復phục 發phát 起khởi 此thử 初sơ 時thời 問vấn 也dã 。

論luận 自tự 釋thích 云vân 。

將tương 入nhập 證chứng 道đạo 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 見kiến 得đắc 勝thắng 處xứ 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 如như 是thị 住trụ 。 修tu 行hành 。 伏phục 心tâm 。 我ngã 滅diệt 度độ 眾chúng 生sanh 。 為vi 對đối 此thử 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

世thế 親thân 論luận 曰viết 。

何hà 故cố 前tiền 說thuyết 。 三tam 種chủng 修tu 行hành 。 今kim 復phục 重trùng 說thuyết 。 此thử 有hữu 何hà 勝thắng 。 偈kệ 言ngôn 。

於ư 內nội 心tâm 修tu 行hành 。 存tồn 我ngã 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 則tắc 障chướng 於ư 心tâm 。 違vi 於ư 不bất 住trụ 道đạo 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

至chí

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh

者giả 。 此thử 下hạ 答đáp 問vấn 。 □# □# 疑nghi 。 此thử 破phá 障chướng 也dã 。 兩lưỡng 意ý 。

初sơ 慈từ 。 後hậu 智trí 。 此thử 慈từ 也dã 。 一nhất 無vô 邊biên 慈từ 。 所sở 及cập 廣quảng 遠viễn 故cố 。 二nhị 無vô 等đẳng 慈từ 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 行hành 故cố 。 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。 此thử 第đệ 一nhất 慈từ 也dã 。 經kinh 曰viết 。

令linh 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 慈từ 也dã 。

經kinh 曰viết 。

如như 是thị 滅diệt 度độ

至chí

即tức 非phi 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 下hạ 明minh 智trí 。 前tiền 明minh 畢tất 竟cánh 智trí 。 即tức 是thị 常thường 心tâm 。 後hậu 明minh 真chân 實thật 智trí 。 即tức 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 此thử 初sơ 智trí 也dã 。 三tam 意ý 。

一nhất 標tiêu 前tiền 二nhị 心tâm 。 明minh 化hóa 俗tục 有hữu 慈từ 悲bi 。 二nhị 。

而nhi 無vô

下hạ 明minh 緣duyên 真chân 有hữu 智trí 慧tuệ 。 三tam 。

何hà 以dĩ 故cố 。

下hạ 釋thích 意ý 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

□# □#

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 智trí 。 兩lưỡng 意ý 。

一nhất 難nạn/nan 。 二nhị 通thông 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả □# □# 生sanh 。 猶do 如như 我ngã 身thân 。 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。 無vô 我ngã 人nhân 等đẳng 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 □# □# 住trụ 修tu 行hành 等đẳng 也dã 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 似tự 當đương 有hữu 我ngã 。 而nhi 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 故cố 說thuyết 云vân 無vô 我ngã 等đẳng 故cố 。 故cố 云vân 何hà 以dĩ 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 下hạ 通thông 也dã 。 通thông 意ý 。 始thỉ 從tùng 種chủng 性tánh 。 終chung 盡tận 法pháp 雲vân 。 於ư 內nội 心tâm 中trung 超siêu 我ngã 心tâm 分phân 別biệt 者giả 。 皆giai 是thị 障chướng 道đạo 。 不bất 以dĩ 此thử 心tâm 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 曰viết 實thật 無vô 。 即tức 應ưng 難nạn/nan 云vân 。

若nhược 起khởi 我ngã 心tâm 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 起khởi 何hà 等đẳng 心tâm 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 舉cử 住trụ 。 答đáp 。

通thông 達đạt 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 法pháp 者giả 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 廣quảng 如như 下hạ 說thuyết 。 案án 。

此thử 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 。 即tức 標tiêu 上thượng 答đáp 。

云vân 何hà 住trụ

經kinh 文văn 亦diệc 應ưng 具cụ 有hữu 。

修tu 行hành

降hàng 伏phục

但đãn 義nghĩa 有hữu 文văn 無vô 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 夫phu 心tâm 為vi 行hành 元nguyên □# □# 其kỳ 心tâm 必tất 知tri 有hữu 行hành 。 故cố 略lược 之chi 耳nhĩ 。 又hựu 復phục 前tiền 文văn 。 但đãn 遣khiển 著trước 末mạt □# □# 有hữu 過quá 。 故cố 異dị 於ư 前tiền 。 非phi 煩phiền 重trọng/trùng 也dã 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 自tự 身thân 。 三tam 種chủng 修tu 行hành 。 生sanh 如như 是thị 心tâm 。 我ngã 住trụ 於ư 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 我ngã 如như 是thị 修tu 行hành 。 我ngã 如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 此thử 分phân 別biệt 。 則tắc 障chướng 菩Bồ 提Đề 行hành 故cố 。

無vô 著trước 論luận 中trung 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 又hựu 存tồn 自tự 者giả 。 不bất 能năng 忘vong 觀quán 。 存tồn 他tha 者giả 。 不bất 能năng 忘vong 境cảnh 。 其kỳ 欲dục 自tự 他tha 兩lưỡng 滅diệt 者giả 。 莫mạc 若nhược 境cảnh 觀quán 雙song 盡tận 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 標tiêu 前tiền 無vô 度độ 以dĩ 盡tận 境cảnh 。 引dẫn 令linh 無vô 發phát 以dĩ 盡tận 觀quán 。 境cảnh 盡tận 故cố 絕tuyệt 於ư 所sở 度độ 。 觀quán 盡tận 故cố 絕tuyệt 於ư 能năng 度độ 。 所sở 度độ 絕tuyệt 則tắc 他tha 我ngã 滅diệt 。 能năng 度độ 絕tuyệt 則tắc 自tự 我ngã 亡vong 。 二nhị 我ngã 之chi 執chấp 既ký 除trừ 。 障chướng 道đạo 之chi 累lũy/lụy/luy 自tự 息tức 。 若nhược 如như 此thử 。 豈khởi 有hữu 一nhất 我ngã 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 發phát 心tâm 乎hồ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

三tam □# □#

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 斷đoạn 情tình 疑nghi 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 約ước 如Như 來Lai 。 菩bồ □# □# 二nhị 就tựu 化hóa 生sanh 。 三tam 依y 嚴nghiêm 土thổ/độ 。 得đắc 記ký 展triển 轉chuyển 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 斷đoạn 有hữu 菩Bồ 薩Tát □# □# 三tam 如Như 來Lai 有hữu 得đắc 疑nghi 。 四tứ 斷đoạn 如Như 來Lai 無vô 得đắc 疑nghi 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 。 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 述thuật 。 四tứ 成thành 。 此thử 問vấn 也dã 。 疑nghi 意ý 云vân 。

若nhược 今kim 時thời 菩Bồ 薩Tát 是thị 無vô 。 昔tích 日nhật 亦diệc 應ưng 是thị 無vô 。 若nhược 昔tích 有hữu 者giả 。 今kim 亦diệc 應ưng 有hữu 。 昔tích 若nhược 無vô 者giả 。 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 應ưng 依y 燃nhiên 燈đăng 以dĩ 得đắc 道Đạo 。 今kim 若nhược 無vô 者giả 。 彌Di 勒Lặc 不bất 應ưng 依y 釋Thích 迦Ca 以dĩ 受thọ 記ký 。 只chỉ 可khả 無vô 自tự 體thể 神thần 我ngã 菩Bồ 薩Tát 。 可khả 無vô 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 為vi 斯tư 問vấn 。 前tiền 說thuyết 燃nhiên 燈đăng 。 今kim 復phục 重trùng 說thuyết 。 二nhị 文văn 何hà 別biệt 。 案án 。

前tiền 則tắc 疑nghi 法pháp 可khả 取thủ 。 今kim 則tắc 疑nghi 人nhân 能năng 取thủ 。 文văn 雖tuy 大đại 同đồng 。 疑nghi 則tắc 不bất 一nhất 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

□# □#

此thử 答đáp 也dã 。 善thiện 吉cát 既ký 玄huyền 悟ngộ 聖thánh 旨chỉ 。 故cố 答đáp 以dĩ 無vô 得đắc 。 既ký 無vô 所sở 取thủ 。 故cố □# □# 得đắc 菩Bồ 薩Tát 提đề 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 猶do 在tại 性tánh 地địa 。 □# □# 實thật 證chứng 無vô 生sanh 真chân 理lý 。 故cố 言ngôn 無vô 得đắc 。 二nhị 者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 。 得đắc 無vô 生sanh 實thật 證chứng 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 是thị 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 為vi 智trí 證chứng 。 方phương 得đắc 授thọ 記ký 。 故cố 言ngôn 無vô 得đắc 。 所sở 以dĩ 明minh 此thử 二nhị 者giả 。 此thử 經Kinh 前tiền 後hậu 具cụ 說thuyết 二nhị 種chủng 人nhân 故cố 。 又hựu 《# 佛Phật 藏tạng 》# 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 《# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 》# 等đẳng 。 諸chư 經kinh 中trung 皆giai 明minh 供cung 佛Phật 。 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 佛Phật 不bất 授thọ 記ký 。 末mạt 後hậu 遇ngộ 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 。 方phương 得đắc 授thọ 記ký 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 又hựu 《# 大đại 品phẩm 經kinh 》# 《# 名danh 字tự 》# 。 《# 集tập 散tán 》# 。 《# 十thập 無vô 》# 。 《# 燒thiêu 城thành 喻dụ 》# 四tứ 品phẩm 中trung 。 廣quảng 明minh 有hữu 菩Bồ 薩Tát 無vô 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 。 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 中trung 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 毒độc 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 無vô 三tam 世thế 。 六Lục 度Độ 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 □# □# 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 中trung 無vô 。 乃nãi 至chí 善thiện 不bất 善thiện □# □# 常thường 等đẳng 諸chư 觀quán 中trung 亦diệc 無vô 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 法pháp 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 法pháp 和hòa □# □# 如như 是thị 說thuyết 即tức 真chân 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 如như 是thị 觀quán 即tức 是thị 真chân 行hành 般Bát 若Nhã 。 聞văn 如như 是thị 說thuyết 。 不bất 驚kinh 不bất 畏úy 。 即tức 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 性tánh 中trung 。 後hậu 言ngôn 即tức 空không 離ly 空không 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 般Bát 若Nhã 。 即tức 般Bát 若Nhã 離ly 般Bát 若Nhã 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 般Bát 若Nhã 。 五ngũ 陰ấm 。 六Lục 度Độ 乃nãi 至chí 實thật 際tế 一nhất 一nhất 法pháp 中trung 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 般Bát 若Nhã 。 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 中trung 。 亦diệc 無vô 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 。 如như 是thị 所sở 見kiến 。 無vô 法pháp 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 有hữu 生sanh 。 無vô 有hữu 無vô 。 於ư 是thị 法Pháp 中trung 。 通thông 達đạt 無vô 疑nghi 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 五ngũ 陰ấm 。 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 法pháp 故cố 。 名danh 行hành 般Bát 若Nhã 。 此thử 是thị 世thế 俗tục 故cố 。 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 □# □# 是thị 無vô 生sanh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 法pháp 故cố 。 便tiện 得đắc 授thọ 記ký 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 論luận □# □# 無vô 解giải 。 無vô 相tướng 。 無vô 念niệm 。 無vô 取thủ 。 無vô 捨xả 。 無vô 垢cấu 。 無vô 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 空không 中trung □# □# 名danh 為vi 空không 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 知tri 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 性tánh 。 即tức 不bất 取thủ 著trước 。 是thị 名danh 法Pháp 忍Nhẫn 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 是thị 忍nhẫn 。 故cố 得đắc 授thọ 記ký 。 忍nhẫn 如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。 豈khởi 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 體thể 實thật 不bất 空không 。 而nhi 得đắc 授thọ 記ký 也dã 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。

至chí

得đắc 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 述thuật 也dã 。 美mỹ 其kỳ 言ngôn 得đắc 。 故cố 署thự 言ngôn 如như 是thị 。 以dĩ 燃nhiên 燈đăng 時thời 行hành 非phi 上thượng 故cố 。 不bất 得đắc 授thọ 記ký 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni

者giả 。 此thử 成thành 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 二nhị 意ý 。

一nhất 返phản 釋thích 。 二nhị 順thuận 成thành 。 此thử 反phản 釋thích 也dã 。 授thọ 者giả 。 示thị 其kỳ 果quả 。 記ký 者giả 。 定định 其kỳ 時thời 。 燃nhiên 燈đăng 既ký 遙diêu 。 授thọ 以dĩ 當đương 來lai 。 明minh 釋Thích 迦Ca 未vị 即tức 成thành 於ư 囊nang 日nhật 。 故cố □# □# 授thọ 記ký 。 燃nhiên 燈đăng 行hành 非phi 上thượng 。 後hậu 時thời 者giả 。 授thọ 記ký 後hậu 時thời 方phương 得đắc 佛Phật 也dã 。 □# □# 得đắc 果quả 也dã 。 此thử 明minh 有hữu 所sở 得đắc 。 故cố 不bất 記ký 。

經kinh 曰viết 。

以dĩ 實thật

至chí

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni

者giả 。 此thử □# □# 也dã 。 正chánh 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 心tâm 。 悟ngộ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 故cố 燃nhiên 燈đăng 記ký 我ngã 得đắc 佛Phật 也dã 。 前tiền 有hữu 所sở 得đắc 。 行hành 非phi 是thị 上thượng 。 今kim 無vô 所sở 得đắc 。 乃nãi 名danh 為vi 上thượng 。 有hữu 得đắc 即tức 地địa 前tiền 。 無vô 得đắc 即tức 地địa 上thượng 也dã 。 依y 《# 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 》# 。 授thọ 記ký 有hữu 四tứ 。

一nhất 不bất 現hiện 前tiền 授thọ 記ký 。 二nhị 現hiện 前tiền 。 三tam 發phát 心tâm 。 四tứ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 經kinh 但đãn 列liệt 四tứ 名danh 。 不bất 配phối 位vị 地địa 。 而nhi 解giải 者giả 不bất 同đồng 。 就tựu 位vị 上thượng 下hạ 。 不bất 現hiện 前tiền 者giả 。 謂vị 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 。 積tích 行hành 未vị 遠viễn 。 雖tuy 未vị 現hiện 證chứng 。 宜nghi 與dữ 授thọ 記ký 。 故cố 現hiện 前tiền 者giả 。 謂vị 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 解giải 現hiện 前tiền 。 而nhi 得đắc 授thọ 記ký 。 發phát 心tâm 者giả 。 二nhị 地địa 已dĩ 去khứ 。 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 。 發phát 心tâm 修tu 道Đạo 。 而nhi 得đắc 授thọ 記ký 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn □# □# 法pháp 雲vân 悟ngộ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 時thời 。 而nhi 得đắc 授thọ 記ký 。 又hựu 解giải 。 不bất 現hiện 前tiền 者giả 。 佛Phật □# □# 去khứ 其kỳ 不bất 在tại 會hội 者giả 。 皆giai 亦diệc 得đắc 佛Phật 也dã 。 現hiện 前tiền 者giả 。 即tức 在tại 會hội 。 面diện 與dữ 記ký 也dã 。 發phát 心tâm 者giả 。 或hoặc 在tại 外ngoại 凡phàm 。 或hoặc 住trụ 三tam 賢hiền 。 或hoặc 在tại 初Sơ 地Địa 。 當đương 發phát 心tâm 時thời 。 即tức 得đắc 授thọ 記ký 也dã 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 或hoặc 在tại 初Sơ 地Địa 。 或hoặc 在tại 八bát 地địa 。 而nhi 得đắc 記ký 也dã 。 摩ma 那na 婆bà 者giả 。 此thử 云vân 無vô 方phương 行hành 人nhân 。 舊cựu 來lai 相tương/tướng 傳truyền 。 譯dịch 者giả 亦diệc 云vân 。 仍nhưng 重trọng/trùng 真Chân 諦Đế 。 譯dịch 為vi 有hữu 意ý 年niên 少thiếu 。 如như 《# 因nhân 果quả 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。 善Thiện 慧Tuệ 仙Tiên 人Nhân 。 因nhân 五ngũ 大đại 夢mộng 。 欲dục 問vấn 普phổ 光quang 佛Phật 。 於ư 其kỳ 中trung 路lộ 。 住trụ 五ngũ 百bách 婆Bà 羅La 門Môn 。 論luận 議nghị 得đắc 勝thắng 。 彼bỉ 五ngũ 百bách 各các 施thí 一nhất 銀ngân 錢tiền 。 盡tận 用dụng 買mãi 花hoa 。 如như 經kinh 具cụ 說thuyết 。 佛Phật 授thọ 善thiện 慧tuệ 記ký 已dĩ 。 猶do 見kiến 善Thiện 慧Tuệ 。 □# □# 鹿lộc 皮bì 衣y 。 如Như 來Lai 欲dục 令linh 。 捨xả 此thử 服phục 儀nghi 。 即tức 便tiện 化hóa 地địa 。 以dĩ 為vi 淤ứ 泥nê 。 □# □# 行hành 而nhi 地địa 濁trược 深thâm 。 心tâm 自tự 念niệm 言ngôn 。

云vân 何hà 乃nãi 令linh 。 千thiên 輔phụ 輪luân 足túc 蹈đạo 此thử 而nhi □# □# 。 以dĩ 用dụng 布bố 施thí 。 不bất 足túc 淹yêm 泥nê 。 仍nhưng 又hựu 解giải 髮phát 。 亦diệc 以dĩ 覆phú 之chi 。 如Như 來Lai 即tức 便tiện 。 蹈đạo 之chi 而nhi 度độ 。 因nhân 記ký 之chi 曰viết 。

汝nhữ 後hậu 得đắc 佛Phật 。 當đương 於ư 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 度độ 諸chư 人nhân 天thiên 。 不bất 以dĩ 為vi 難nan 。 必tất 如như 我ngã 也dã 。 善thiện 慧tuệ 即tức 時thời 解giải 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 身thân 升thăng 虛hư 空không 。 說thuyết 偈kệ 贊tán 佛Phật 訖ngật 。 白bạch 普phổ 光quang 佛Phật 言ngôn 。

我ngã 昔tích 在tại 山sơn 。 得đắc 五ngũ 奇kỳ 夢mộng 。

一nhất 者giả 。 夢mộng 臥ngọa 大đại 海hải 。 二nhị 夢mộng 枕chẩm 須Tu 彌Di 山sơn 。 三tam 夢mộng 海hải 中trung 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 我ngã 身thân 肉nhục 。 四tứ 夢mộng 手thủ 執chấp 日nhật 。 五ngũ 夢mộng 手thủ 執chấp 月nguyệt 。 願nguyện 為vì 我ngã 說thuyết 。 此thử 夢mộng 之chi 相tướng 。 普phổ 光quang 佛Phật 說thuyết 。

夢mộng 臥ngọa 大đại 海hải 者giả 。 汝nhữ 身thân 即tức 時thời 。 在tại 於ư 生sanh 死tử 。 大đại 海hải 之chi 中trung 。 枕chẩm 須Tu 彌Di □# □# 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 身thân 肉nhục 者giả 。 當đương 於ư 生sanh 死tử 大đại 海hải 。 為vi □# □# 處xứ 。 手thủ 執chấp 日nhật 者giả 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 手thủ 執chấp 月nguyệt 者giả 。 以dĩ 方phương 便tiện 智trí 。 入nhập 於ư 生sanh 死tử 。 以dĩ 清thanh 涼lương 法Pháp 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 離ly 惱não 熱nhiệt 。 此thử 夢mộng 因nhân 緣duyên 。 是thị 汝nhữ 將tương 來lai 。 成thành 佛Phật 之chi 相tướng 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

即tức 實thật 真Chân 如Như

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 斷đoạn 無vô 如Như 來Lai 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。

前tiền 舉cử 燃nhiên 燈đăng 。 明minh 法pháp 不bất 可khả 取thủ 。 今kim 舉cử 燃nhiên 燈đăng 。 明minh 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 。 本bổn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 修tu 萬vạn 行hạnh 故cố 。 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 今kim 既ký 無vô 菩Bồ 薩Tát 得đắc 法Pháp 。 將tương 非phi 一nhất 向hướng 。 無vô 如Như 來Lai 故cố 。 故cố 言ngôn 。

何hà 以dĩ 故cố 。

此thử 疑nghi 意ý 謂vị 。 行hành 未vị 滿mãn 。 果quả 未vị 圓viên 。 未vị 成thành 佛Phật 者giả 是thị 法Pháp 身thân 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 即tức 答đáp 云vân 。

如Như 來Lai 者giả 。 如Như 來Lai 即tức 實thật 真Chân 如Như 也dã 。 此thử 明minh 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 。 真chân 實thật 不bất 倒đảo 。 □# □# 不bất 倒đảo 故cố 如như 理lý 。 不bất 同đồng 報báo 佛Phật 。 報báo 佛Phật 修tu 得đắc 。 法pháp 佛Phật 性tánh 淨tịnh 實thật 者giả 。 非phi 顛điên 倒đảo 義nghĩa 。 故cố 真Chân 如Như 者giả 。 不bất 變biến 異dị 故cố 。 稱xưng 理lý 故cố 不bất 倒đảo 。 常thường 故cố 不bất 變biến 。 此thử 明minh 人nhân 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 以dĩ 法pháp 為vi 人nhân 。 未vị 證chứng 故cố 名danh 法pháp 。 如như 已dĩ 證chứng 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 名danh 雖tuy 不bất 同đồng 。 其kỳ 體thể 一nhất 也dã 。 法pháp 既ký 實thật 有hữu 。 即tức 知tri 如Như 來Lai 不bất 無vô 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

如như 清thanh 淨tịnh 故cố 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 如như 。 名danh 為vi 真Chân 如Như 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 實thật 語ngữ

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 斷đoạn 如Như 來Lai 有hữu 得đắc 疑nghi 。 先tiên 舉cử 疑nghi 。 後hậu 正Chánh 斷Đoạn 。 此thử 舉cử 疑nghi 也dã 。 疑nghi 云vân 。

前tiền 無vô 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 可khả 使sử 無vô 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 今kim 既ký 有hữu 如Như 來Lai 。 則tắc 如Như 來Lai 自tự 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 疑nghi 不bất 當đương 理lý 。 故cố 不bất 言ngôn 實thật 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

得đắc 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 正Chánh 斷Đoạn □# □# 語ngữ 。 前tiền 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 彼bỉ 為vi 不bất 實thật 。 今kim 謂vị 如Như 來Lai 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 此thử □# □# 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。 菩Bồ 提Đề 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 其kỳ 體thể 。 真Chân 如Như 者giả 。 妙diệu 有hữu 妙diệu 無vô 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 難nan 以dĩ 覺giác 觀quán 求cầu 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 心tâm 得đắc 。 而nhi 謂vị 如Như 來Lai 。 得đắc 之chi 於ư 色sắc 心tâm 。 求cầu 之chi 以dĩ 覺giác 觀quán 。 此thử 不bất 實thật 也dã 。 故cố 言ngôn 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 故cố 《# 維duy 摩ma 經kinh 》# 云vân 。

菩Bồ 提Đề 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 得đắc 。 寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。 滅diệt 諸chư 相tướng 故cố 。 不bất 觀quán 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 諸chư 緣duyên 故cố 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề

者giả 。 第đệ 四tứ 。 斷đoạn 如Như 來Lai 無vô 得đắc 疑nghi 。 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 標tiêu 有hữu 得đắc 。 二nhị 遣khiển 虛hư 實thật 。 三tam 示thị 虛hư 實thật 。 四tứ 譬thí 虛hư 實thật 。 此thử 標tiêu 有hữu 得đắc 也dã 。 前tiền 明minh 如Như 來Lai 無vô 所sở 得đắc 。 或hoặc 謂vị 如Như 來Lai 一nhất 向hướng 。 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 □# □# 來lai 所sở 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 所sở 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 得đắc 報báo 果quả 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

非phi 實thật 有hữu 為vi 相tương/tướng 故cố 。 報báo 佛Phật 如Như 來Lai 非phi 三tam 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 五ngũ 陰ấm 相tương/tướng 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。 無vô 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。

經kinh 曰viết 。

於ư 是thị 中trung 不bất 實thật 。 不bất 妄vọng 語ngữ 。

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 遣khiển 虛hư 實thật 也dã 。 疑nghi 云vân 。

前tiền 言ngôn 有hữu 得đắc 非phi 實thật 。 今kim 言ngôn 有hữu 得đắc 非phi 虛hư 。 此thử 何hà 謂vị 也dã 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 故cố 。 明minh 報báo 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 無vô 世thế 間gian 虛hư 妄vọng 等đẳng 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 實thật 。 而nhi 有hữu 法Pháp 界Giới 淨tịnh 色sắc 可khả 證chứng 。 故cố 不bất 妄vọng 語ngữ 。 又hựu 彼bỉ 法Pháp 身thân 如như 如như 。 非phi 世thế 間gian 虛hư 妄vọng 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 不bất 實thật 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 故cố 不bất 妄vọng 。 故cố 世thế 親thân 論luận 偈kệ 言ngôn 。

彼bỉ 即tức 非phi 非phi 人nhân 。 以dĩ 不bất 虛hư 妄vọng 故cố 。

不bất 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 以dĩ 言ngôn 取thủ 。 即tức □# □# 實thật 。 不bất 實thật 。 即tức 遣khiển 有hữu 相tương/tướng 。 中trung 有hữu 謗báng 。 不bất 妄vọng 。 即tức 遣khiển 無vô 相tướng 。 中trung 無vô 謗báng 。

經kinh 曰viết 。

是thị 故cố 如Như 來Lai

至chí

皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 示thị 虛hư 實thật 。 初sơ 引dẫn 說thuyết 。 後hậu 正chánh 示thị 。 此thử 引dẫn 說thuyết 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 法pháp 。 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 得đắc 法Pháp 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 如như 如như 為vi 自tự 體thể 故cố 。 問vấn 。

真Chân 如Như 應ưng 一nhất 。 云vân 何hà 言ngôn 一nhất 切thiết 。 解giải 云vân 。

如như 如như 非phi 多đa 法pháp 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 故cố 論luận 云vân 。

彼bỉ 法pháp 如Như 來Lai 所sở 證chứng 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。

故cố 此thử 舉cử 所sở 得đắc 。 示thị 不bất 妄vọng 語ngữ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

名danh 一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 此thử 正chánh 示thị 虛hư 實thật 也dã 。 然nhiên 真Chân 如Như 是thị 諸chư 法pháp 之chi 通thông 體thể 。 諸chư 法pháp 於ư 如như 。 有hữu 違vi 有hữu 順thuận 。 順thuận 則tắc 真chân 持trì 。 違vi 則tắc 真chân 離ly 。 所sở 持trì 。 真chân 處xứ 有hữu 。 所sở 離ly 者giả 。 真chân 處xứ 無vô 。 真chân 處xứ 有hữu 者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 名danh 佛Phật 法Pháp 。 真chân 處xứ 無vô 者giả 。 雖tuy 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 非phi 佛Phật 法Pháp 。 故cố 云vân 。

即tức 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 則tắc 一nhất 切thiết 世thế □# □# 妄vọng 等đẳng 法pháp 。 非phi 如như 如như 真chân 實thật 法pháp 故cố 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 如như 如như 真chân 實thật 法pháp 。 故cố 此thử 舉cử 不bất 得đắc 。 示thị 不bất 實thật 也dã 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

顯hiển 一nhất 切thiết 法pháp 法pháp 如như 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 者giả 遍biến 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 其kỳ 身thân 妙diệu 大đại 。

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 譬thí 虛hư 實thật 也dã 。 先tiên 立lập 。 後hậu 答đáp 。 此thử 立lập 也dã 。 前tiền 明minh 大đại 身thân 。 顯hiển 報báo 佛Phật 無vô 取thủ 。 今kim 辨biện 大đại 身thân 。 彰chương 法Pháp 身thân 無vô 相tướng 。 大đại 身thân 雖tuy 同đồng 。 而nhi 所sở 顯hiển 各các 異dị 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

為vi 入nhập 證chứng 道đạo 故cố 。 經kinh 曰viết 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 妙diệu 身thân 大đại 身thân 。 如như 是thị 等đẳng 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 道đạo 時thời 。 得đắc 智trí 慧tuệ 故cố 離ly 慢mạn 。

論luận 言ngôn 。

云vân 何hà 得đắc 智trí 。 有hữu 二nhị 種chủng 智trí 。

謂vị 攝nhiếp 種chủng 性tánh 智trí 及cập 平bình 等đẳng 智trí 。 若nhược 得đắc 智trí 已dĩ 。 得đắc 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 得đắc 決quyết 定định 紹thiệu 佛Phật 種chủng 。 此thử 為vi 攝nhiếp 種chủng 性tánh 智trí 。 此thử 智trí 已dĩ 。 能năng 得đắc 妙diệu 身thân 。

論luận 云vân 。

平bình 等đẳng 智trí 復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 平bình 等đẳng 因nhân 緣duyên 。

謂vị 粗thô 惡ác 平bình 等đẳng 。 法pháp 無vô 我ngã 平bình 等đẳng 。 斷đoạn 相tương 應ứng 平bình 等đẳng 。 無vô 希hy 望vọng 心tâm 相tương 應ứng 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 證chứng 道đạo 平bình 等đẳng 。 得đắc 此thử 等đẳng 故cố 。 得đắc 為vi 大đại 身thân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 大đại 身thân 故cố 。

世thế 親thân 論luận 云vân 。

依y 彼bỉ 法Pháp 身thân 佛Phật 。 故cố 說thuyết 大đại 身thân 喻dụ 。

故cố 論luận 釋thích 大đại 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 名danh 大đại 。 此thử 約ước 法Pháp 身thân 。 二nhị 者giả 。 功công 德đức 大đại 。 故cố 名danh 大đại 。 此thử 約ước 應ưng 身thân 。

遍biến 故cố 名danh 大đại 。 明minh 真Chân 如Như 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 通thông 體thể 。 功công 德đức 大đại 。 明minh 報báo 身thân 出xuất 遇ngộ 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。 法Pháp 身thân 稱xưng 妙diệu 。 出xuất 二nhị 障chướng 之chi 外ngoại 。 報báo 身thân 名danh 妙diệu 。 契khế 二nhị 空không 之chi 理lý 。 與dữ 無vô 著trước 釋thích 殊thù 。 彼bỉ □# □# 得đắc 攝nhiếp 種chủng 姓tánh 智trí 。 故cố 妙diệu 。 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 故cố 大đại 。 今kim 言ngôn 妙diệu 者giả 。 屬thuộc 報báo 身thân 。 大đại 者giả 。 約ước 法Pháp 身thân 。 亦diệc 不bất 乖quai 前tiền 旨chỉ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

至chí

說thuyết 名danh 大đại 身thân

者giả 。 此thử 答đáp 釋thích 也dã 。 說thuyết 人nhân 身thân 妙diệu 大đại 者giả 。 引dẫn 佛Phật 所sở 即tức 說thuyết 法Pháp 身thân 為vi 人nhân 身thân 也dã 。 則tắc 非phi 大đại 身thân 者giả 。 非phi 是thị 相tương/tướng 報báo 身thân 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

無vô 有hữu 諸chư 相tướng 故cố 。 是thị 名danh 非phi 身thân 。 大đại 者giả 。 有hữu 真Chân 如Như 體thể 。 如như 是thị 即tức 名danh 妙diệu 大đại 身thân 。

說thuyết 名danh 大đại 身thân 者giả 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 法pháp 也dã 。 此thử 名danh 法Pháp 身thân 為vi 所sở 依y 。 報báo 身thân 為vi 能năng 依y 。 身thân 者giả 。 依y 止chỉ 義nghĩa 。 法Pháp 身thân 依y 自tự 性tánh 身thân 。 報báo 身thân 依y 法Pháp 身thân 。 化hóa 身thân 。 如như 《# 攝nhiếp 論luận 》# 說thuyết 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 。 約ước 得đắc 記ký 斷đoạn 疑nghi 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

非phi 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 次thứ 第đệ 二nhị 。 約ước 化hóa 生sanh 斷đoạn 疑nghi 。 無vô 著trước 論luận 名danh 。

離ly 慢mạn

經kinh 曰viết 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 是thị 自tự 行hành 。 度độ 眾chúng 生sanh 者giả 。 是thị 化hóa 他tha 。 昔tích 無vô 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 無vô 自tự 行hành 。 今kim 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 誰thùy 化hóa 眾chúng 生sanh 耶da 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 標tiêu 疑nghi 起khởi 問vấn 。 二nhị 答đáp 釋thích 正Chánh 斷Đoạn 。 初sơ 中trung 復phục 兩lưỡng 。

一nhất 就tựu 教giáo 無vô 總tổng 標tiêu 。 二nhị 約ước 理lý 無vô 正chánh 問vấn 。 前tiền 則tắc 無vô 邊biên 慈từ 。 後hậu 則tắc 如như 實thật 智trí 。 此thử 總tổng 標tiêu 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị

者giả 。 上thượng 來lai 就tựu 佛Phật 明minh 法Pháp 身thân 菩Bồ 提Đề 。 對đối 彼bỉ 情tình 執chấp 。 彰chương 有hữu 虛hư 實thật 。 自tự 下hạ 還hoàn 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 是thị 有hữu 非phi 。 與dữ 上thượng 法Pháp 身thân 無vô 異dị 。 故cố 云vân 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 當đương 滅diệt 度độ 眾chúng 生sanh 。 此thử 是thị 慢mạn 者giả 。 非phi 實thật 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 眾chúng 生sanh 念niệm 。 則tắc 不bất 得đắc 妙diệu 身thân 大đại 身thân 故cố 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 不bất

者giả 。 此thử 約ước 理lý 無vô □# □# 也dã 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 頗phả 有hữu 實thật 我ngã 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

至chí

名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 答đáp 釋thích 正Chánh 斷Đoạn 也dã 。 兩lưỡng 意ý 。

一nhất 依y 理lý 答đáp 無vô 。 二nhị 引dẫn 說thuyết 正Chánh 斷Đoạn 。 此thử 答đáp 無vô 也dã 。 明minh 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 中trung 。 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 豈khởi 得đắc 有hữu 我ngã 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

經kinh 曰viết 。

是thị 故cố

至chí

無vô 壽thọ 者giả

者giả 。 此thử 引dẫn 說thuyết 也dã 。 眾chúng 生sanh 無vô 故cố 無vô 所sở 度độ 。 主chủ 宰tể 無vô 故cố 無vô 能năng 度độ 。 壽thọ 者giả 無vô 故cố 無vô 恆hằng 度độ 。 此thử 三tam 若nhược 寂tịch 。 即tức 是thị 人nhân 空không 。 人nhân 既ký 是thị 空không 。 何hà 有hữu 菩Bồ 薩Tát 而nhi 度độ 眾chúng 生sanh 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

是thị 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 次thứ 第đệ 三tam 。 約ước 嚴nghiêm 土thổ/độ 斷đoạn 疑nghi 。 疑nghi 曰viết 。

若nhược 無vô 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 誰thùy 起khởi 心tâm 修tu 行hành 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 自tự 他tha 兩lưỡng 利lợi 耶da 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 標tiêu 疑nghi 。 二nhị 正Chánh 斷Đoạn 。 三tam 示thị 真chân 。 此thử 標tiêu 疑nghi 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 國quốc 土độ

者giả 。 此thử 正Chánh 斷Đoạn 也dã 。 上thượng 言ngôn 莊trang 嚴nghiêm 。 顯hiển 所sở 嚴nghiêm 之chi 土thổ/độ 不bất 可khả 取thủ 。 今kim 說thuyết 莊trang 嚴nghiêm 。 明minh 能năng 嚴nghiêm 之chi 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。 所sở 嚴nghiêm 不bất 可khả 取thủ 。 即tức 顯hiển 法pháp 空không 。 能năng 嚴nghiêm 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 顯hiển 人nhân 空không 。 人nhân 法pháp 既ký 空không 。 何hà 有hữu 菩Bồ 薩Tát 能năng 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 乎hồ 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

不bất 達đạt 真chân 法Pháp 界Giới 。 起khởi 度độ 眾chúng 生sanh 意ý 。 及cập 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 生sanh 心tâm 即tức 是thị 倒đảo 。

所sở 以dĩ 是thị 倒đảo 。 由do 不bất 達đạt 真chân 法Pháp 界Giới 故cố 。 若nhược 起khởi 此thử 心tâm 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 起khởi 何hà 等đẳng 心tâm 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

真chân 是thị 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 此thử 示thị 真chân 也dã 。 □# □# 二nhị 空không 。 名danh 真chân 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 生sanh 自tự 熟thục 。 嚴nghiêm 淨tịnh 佛Phật 土độ 也dã 。 初sơ 無vô 我ngã 者giả 。 即tức 人nhân 空không 。 無vô 我ngã 法pháp 者giả 。 即tức 法pháp 空không 。 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 顯hiển 有hữu 二nhị 智trí 。

一nhất 知tri 世thế 間gian 智trí 。 知tri 凡phàm 夫phu 。 二nhị 知tri 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 知tri 聖thánh 人nhân 。 以dĩ 慈từ 悲bi 故cố 。 不bất 捨xả 世thế 間gian 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 故cố 。 不bất 取thủ 流lưu 盡tận 。 如như 是thị 二nhị 處xứ 不bất 著trước 。 故cố 重trọng/trùng 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 凡phàm 即tức 三tam 賢hiền 。 聖thánh 即tức 十thập 聖thánh 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

為vi 於ư 彼bỉ 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 中trung 二nhị 種chủng 正chánh 覺giác 故cố 。

世thế 親thân 論luận 曰viết 。

此thử 言ngôn 攝nhiếp 世thế 諦đế 菩Bồ 薩Tát

是thị 故cố 重trùng 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát 。 上thượng 來lai 約ước 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 疑nghi 竟cánh 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

有hữu 佛Phật 眼nhãn

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 約ước 如Như 來Lai 斷đoạn 疑nghi 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 前tiền 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 不bất 見kiến 彼bỉ 是thị 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 我ngã 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 見kiến 清thanh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。 名danh 為vi 佛Phật 故cố 。 若nhược 如như 是thị 。 或hoặc 謂vị 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。

為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 說thuyết 五ngũ 眼nhãn 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

為vi 見kiến 智trí 淨tịnh 具cụ 足túc 。 故cố 經kinh 說thuyết 肉nhục 眼nhãn 等đẳng 。

又hựu 上thượng 言ngôn 不bất 見kiến 者giả 。 但đãn 人nhân 法pháp 體thể 空không 。 無vô 定định 性tánh 可khả 見kiến 。 非phi 謂vị 佛Phật 不bất 能năng 見kiến 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

雖tuy 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。 非phi 無vô 了liễu 境cảnh 眼nhãn 。 諸chư 佛Phật 五ngũ 種chủng 實thật 。 以dĩ 見kiến 彼bỉ 顛điên 倒đảo 。

兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 即tức 果quả 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 可khả 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 下hạ 推thôi 因nhân 斷đoạn 疑nghi 。 即tức 果quả 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 應ưng 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 約ước 化hóa 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 三tam 約ước 法Pháp 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 應ưng 身thân 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 智trí 身thân 。 二nhị 約ước 福phước 身thân 。 智trí 身thân 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 出xuất 體thể 。 二nhị 顯hiển 用dụng 。 三tam 判phán 境cảnh 。 此thử 初sơ 。 出xuất 體thể 也dã 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

為vi 見kiến 智trí 淨tịnh 具cụ 足túc 。 故cố 經kinh 言ngôn 如Như 來Lai 有hữu 肉nhục 眼nhãn 不phủ 。

如như 是thị 等đẳng 肉nhục 眼nhãn 。 以dĩ 人nhân 中trung 淨tịnh 眼nhãn 為vi 體thể 。 緣duyên 障chướng 肉nhục 色sắc 為vi 境cảnh 。 天thiên 眼nhãn 以dĩ 天thiên 中trung 淨tịnh 眼nhãn 為vi 體thể 。 緣duyên 障chướng 外ngoại 色sắc 為vi 境cảnh 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

色sắc 攝nhiếp

慧tuệ 眼nhãn 以dĩ 如như 理lý 智trí 為vi 體thể 。 緣duyên 真Chân 諦Đế 為vi 境cảnh 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 攝nhiếp

法Pháp 眼nhãn 以dĩ 如như 量lượng 智trí 為vi 體thể 。 緣duyên 俗tục 諦đế 為vi 境cảnh 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

世thế 諦đế 攝nhiếp

佛Phật 眼nhãn 以dĩ 無vô 功công 用dụng 智trí 為vi 體thể 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 境cảnh 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

一nhất 切thiết 種chủng 一nhất 切thiết 應ưng 知tri 攝nhiếp

佛Phật 在tại 人nhân 中trung 生sanh 。 故cố 有hữu 肉nhục 眼nhãn 。 常thường 在tại 三tam 昧muội 。 故cố 有hữu 天thiên 眼nhãn 。 得đắc 不bất 思tư 議nghị 空không 智trí 。 故cố 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 。 隨tùy 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 故cố 有hữu 法Pháp 眼nhãn 。 以dĩ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 有hữu 佛Phật 眼nhãn 。 通thông 局cục 云vân 何hà 肉nhục 天thiên 二nhị 眼nhãn 。 凡phàm 聖thánh 通thông 有hữu 。 後hậu 之chi 三tam 眼nhãn 。 唯duy 聖thánh 非phi 凡phàm 。 大đại 小tiểu 者giả 。 前tiền 三tam 。 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 後hậu 二nhị 。 大đại 非phi 小tiểu 。 若nhược 爾nhĩ 。 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。 解giải 云vân 。

此thử 乃nãi 見kiến 法pháp 生sanh 滅diệt 。 遠viễn 離ly 我ngã 相tương/tướng 名danh 淨tịnh 。 非phi 謂vị 五ngũ 眼nhãn 中trung 。 善thiện 知tri 根căn 欲dục 性tánh 。 名danh 為vi 法Pháp 眼nhãn 也dã 。 因nhân 果quả 者giả 。 前tiền 四tứ 。 通thông 因nhân 果quả 。 後hậu 一nhất 。 唯duy 果quả 。 對đối 治trị 者giả 。 肉nhục 天thiên 二nhị 眼nhãn 。 對đối 治trị 皮bì 惑hoặc 。 慧tuệ 眼nhãn 破phá 肉nhục 惑hoặc 。 法Pháp 眼nhãn 亦diệc 伏phục 亦diệc 斷đoạn 心tâm 惑hoặc 。 如như 斷đoạn 初Sơ 地Địa 。 伏phục 二nhị 地địa 。 佛Phật 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 。 斷đoạn 三tam 惑hoặc 盡tận 。 修tu 。 報báo 者giả 。 肉nhục 眼nhãn 唯duy 報báo 得đắc 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

法pháp 果quả

天thiên 眼nhãn 。 亦diệc 報báo 亦diệc 修tu 。 無vô 著trước 論luận 同đồng 得đắc 。 餘dư 三tam 。 修tu 得đắc 。 五ngũ 眼nhãn 中trung 各các 二nhị 。 一nhất 問vấn 二nhị 答đáp 可khả 知tri 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

如Như 來Lai 悉tất 知tri

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 顯hiển 用dụng 也dã 。 展triển 轉chuyển 三tam 意ý 。

初sơ 問vấn 答đáp 沙sa 。 次thứ 問vấn 答đáp 界giới 。 後hậu 正chánh 顯hiển 用dụng 。 前tiền 二nhị 可khả 知tri 。 顯hiển 用dụng 中trung 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

為vi 教giáo 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 故cố 安an 立lập 智trí 。

若nhược 干can 種chủng 心tâm 者giả 。 出xuất 所sở 知tri 也dã 。 謂vị 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 垢cấu 心tâm 。 淨tịnh 心tâm 。 三tam 毒độc 四tứ 倒đảo 等đẳng 。 條điều 緒tự 繁phồn 廣quảng 。 故cố 以dĩ 若nhược 干can 總tổng 之chi 。 廣quảng 如như 《# 大đại 品phẩm 經kinh 。 佛Phật 母mẫu 品phẩm 》# 說thuyết 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

若nhược 干can 種chủng 者giả 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 也dã 。

如Như 來Lai 悉tất 知tri 者giả 。 正chánh 顯hiển 智trí 用dụng 。 如Như 來Lai 智trí 淨tịnh 。 所sở 以dĩ 悉tất 知tri 。 但đãn 心tâm 細tế 難nan 知tri 。 尚thượng 能năng 盡tận 知tri 。 況huống 復phục 粗thô 色sắc 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 名danh 為vi 心tâm 住trụ

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 判phán 境cảnh 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 就tựu 境cảnh 顯hiển 倒đảo 。 二nhị 即tức 性tánh 名danh 虛hư 。 此thử 就tựu 境cảnh 顯hiển 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 眾chúng 生sanh 心tâm 性tánh 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 以dĩ 一nhất 心tâm 知tri 。 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 諸chư 心tâm 住trụ 者giả 。 明minh 住trụ 六lục 塵trần 。 皆giai 為vi 非phi 心tâm 住trụ 者giả 。 遠viễn 離ly 四tứ 念niệm 處xứ 。 故cố 非phi 住trụ 。 是thị 名danh 心tâm 住trụ 者giả 。 明minh 住trụ 六lục 塵trần 者giả 。 是thị 顛điên 倒đảo 心tâm 故cố 。 又hựu 真Chân 諦Đế 解giải 說thuyết 諸chư 心tâm 住trụ 者giả 。 是thị 三tam 相tương/tướng 心tâm 住trụ 。 皆giai 非phi 心tâm 住trụ 者giả 。 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 不bất 停đình 。 故cố 非phi 心tâm 住trụ 。 是thị 名danh 為vi 心tâm 住trụ 者giả 。 即tức 是thị 法pháp 性tánh 真chân 實thật 心tâm 住trụ 。 即tức 問vấn 。

云vân 何hà 知tri 法pháp 。 性tánh 心tâm 是thị 真chân 實thật 心tâm 住trụ 耶da 。 解giải 云vân 。

餘dư 心tâm 有hữu 為vi 虛hư 妄vọng 三tam 相tương/tướng 。 遷thiên 移di 不bất 得đắc 。 名danh 住trụ 法pháp 性tánh 。 不bất 動động 不bất 變biến 。 故cố 名danh 心tâm 住trụ 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

未vị 來lai 心tâm 不bất 可khả 得đắc

者giả 。 此thử 即tức 性tánh 相tướng 空không 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 諸chư 心tâm 有hữu 住trụ 。 皆giai 非phi 住trụ 故cố 。 即tức 答đáp 云vân 。

過quá 去khứ 心tâm 已dĩ 滅diệt 。 空không 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 心tâm 未vị 有hữu 。 空không 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 現hiện 在tại 心tâm 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 即tức 體thể 是thị 空không 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 得đắc 以dĩ 為vi 得đắc 。 此thử 為vi 虛hư 妄vọng 。 然nhiên 諸chư 心tâm 雖tuy 妄vọng 。 唯duy 佛Phật 體thể 妄vọng 。 故cố 能năng 知tri 之chi 。 心tâm 非phi 倒đảo 也dã 。 上thượng 來lai 約ước 智trí 身thân 斷đoạn 疑nghi 竟cánh 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

得đắc 福phước 多đa 不phủ

者giả 。 次thứ 約ước 福phước 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 故cố 無vô 著trước 論luận 說thuyết 。

福phước 自tự 在tại 具cụ 足túc 故cố 。

三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 述thuật 。 此thử 問vấn 也dã 。

疑nghi 云vân 。

若nhược 前tiền 心tâm 是thị 倒đảo 。 此thử 心tâm 修tu 福phước 。 為vi 倒đảo 非phi 倒đảo 。 如như 真chân 是thị 倒đảo 。 不bất 應ưng 名danh 善thiện 。 如như 真chân 非phi 倒đảo 。 何hà 以dĩ 依y 倒đảo 而nhi 生sanh 。 為vi 斷đoạn 斯tư 疑nghi 。 示thị 現hiện 心tâm 住trụ 雖tuy 倒đảo 。 福phước 德đức 非phi 倒đảo 。 偈kệ 言ngôn 。

佛Phật 智trí 慧tuệ 根căn 本bổn 故cố 。

無vô 相tướng 之chi 禮lễ 。 能năng 生sanh 佛Phật 智trí 。 故cố 非phi 倒đảo 也dã 。 又hựu 復phục 此thử 禮lễ 依y 智trí 而nhi 起khởi 。 故cố 不bất 倒đảo 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

甚thậm 多đa

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 若nhược 為vi 報báo 行hành 施thí 。 則tắc 心tâm 福phước 俱câu 倒đảo 。 以dĩ 不bất 求cầu 思tư 報báo 。 二nhị 俱câu 非phi 倒đảo 。 故cố 云vân 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 得đắc 福phước 多đa 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

福phước 德đức 聚tụ 福phước 德đức 聚tụ

者giả 。 此thử □# □# 是thị 。 如như 是thị 者giả 。 述thuật 也dã 。

若nhược 福phước 德đức 有hữu 實thật

下hạ 。 釋thích 。

時thời 眾chúng 復phục 疑nghi 。

聞văn 向hướng 福phước 德đức 非phi 倒đảo 。 便tiện 謂vị 前tiền 三tam 千thiên 恆Hằng 沙sa 亦diệc 應ưng 非phi 倒đảo 。 為vi 是thị 故cố 。 佛Phật 即tức 告cáo 善thiện 吉cát 。 若nhược 福phước 德đức 有hữu 實thật 。 如Như 來Lai 則tắc 不bất 說thuyết 福phước 德đức 聚tụ 福phước 德đức 聚tụ 。 此thử 明minh 若nhược 前tiền 福phước 德đức 即tức 實thật 我ngã 。 上thượng 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 二nhị 種chủng 福phước 德đức 。 不bất 可khả 聞văn 此thử 福phước 與dữ 佛Phật 智trí 為vi 本bổn 。 便tiện 謂vị 前tiền 福phước 亦diệc 實thật 。 若nhược 福phước 德đức 有hữu 實thật 者giả 。 即tức 有hữu 相tương/tướng 。 若nhược 五ngũ 度độ 為vi 般Bát 若Nhã 所sở 持trì 而nhi 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 佛Phật 即tức 不bất 說thuyết 為vi 福phước 德đức 聚tụ 。 以dĩ 是thị 無vô 相tướng 。 故cố 說thuyết 為vi 福phước 德đức 聚tụ 。 初sơ 福phước 德đức 聚tụ 是thị 有hữu 相tương/tướng 。 重trọng/trùng 福phước 德đức 聚tụ 是thị 無vô 相tướng 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

見kiến 不bất

者giả 。 第đệ 二nhị 。 次thứ 約ước 化hóa 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 化hóa 體thể 。 二nhị 約ước 化hóa 用dụng 。 此thử 化hóa 體thể 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 二nhị 約ước 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 兩lưỡng 章chương 。 各các 三tam 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 釋thích 。 尋tầm 文văn 可khả 知tri 。 此thử 問vấn 好hảo/hiếu 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 若nhược 諸chư 佛Phật 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 得đắc 名danh 。 云vân 何hà 諸chư 佛Phật 。 成thành 就tựu 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 而nhi 名danh 為vi 佛Phật 。

也dã 。 案án 。

此thử 若nhược 佛Phật 是thị 色sắc 。 不bất 應ưng 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 名danh 。 若nhược 佛Phật 非phi 色sắc 。 不bất 應ưng 身thân 有hữu 相tướng 好hảo 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 發phát 斯tư 問vấn 也dã 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 可khả 以dĩ 。 色sắc 身thân 見kiến 不phủ 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

為vi 好hảo/hiếu 具cụ 足túc 故cố

經kinh 曰viết 。

須tu 善thiện 提đề 言ngôn

至chí

色sắc 身thân 見kiến

者giả 。 此thử 悟ngộ 化hóa 真chân 之chi 不bất 一nhất 。 故cố 答đáp 以dĩ 不bất 應ưng 也dã 。 此thử 假giả 異dị 破phá 一nhất 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

具cụ 足túc 色sắc 身thân

者giả 。 此thử 釋thích 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 明minh 不bất 應ưng 意ý 。 真chân 身thân 是thị 體thể 。 化hóa 身thân 是thị 用dụng 。 色sắc 身thân 即tức 非phi 色sắc 身thân 。 以dĩ 化hóa 入nhập 真chân 也dã 。 說thuyết 名danh 色sắc 身thân 。 不bất 離ly 法Pháp 身thân 。 而nhi 有hữu 色sắc 身thân 。 從tùng 真chân 起khởi 化hóa 也dã 。 此thử 乃nãi 體thể 用dụng 相tương 依y 。 未vị 曾tằng 相tương 離ly 也dã 。 不bất 得đắc 見kiến 化hóa 謗báng 真chân 。 聞văn 真chân 疑nghi 化hóa 也dã 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

說thuyết 名danh 諸chư 相tướng 具cụ 足túc

者giả 。 此thử 約ước 三tam 十thập 二nhị 相tướng 斷đoạn 疑nghi 。 唯duy 前tiền 三tam 重trọng/trùng 可khả 解giải 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

為vi 相tương/tướng 身thân 具cụ 足túc 故cố

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 耶da

者giả 。 此thử 約ước 化hóa 用dụng 斷đoạn 疑nghi 。 疑nghi 曰viết 。

若nhược 如Như 來Lai 具cụ 足túc 色sắc 身thân 。 成thành 就tựu 相tướng 好hảo 。 不bất 可khả 得đắc 見kiến 。 云vân 何hà 言ngôn 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 生sanh 信tín 。 斷đoạn 疑nghi 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 出xuất 疑nghi 。 二nhị 遮già 疑nghi 。 三tam 釋thích 疑nghi 。 此thử 出xuất 疑nghi 。 汝nhữ 謂vị 如Như 來Lai 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 即tức 理lý 離ly 理lý 。 有hữu 名danh 教giáo 可khả 說thuyết 耶da 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。

者giả 。 此thử 遮già 疑nghi 也dã 。 汝nhữ 勿vật 謂vị 如Như 來Lai 。 即tức 理lý 離ly 理lý 。 有hữu 言ngôn 說thuyết 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

不bất 能năng 解giải 我ngã 所sở 說thuyết 故cố

者giả 。 此thử 釋thích 疑nghi 。 何hà 故cố 遮già 汝nhữ 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 故cố 。 故cố 言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 。 理lý 外ngoại 無vô 說thuyết 。 而nhi 謂vị 有hữu 說thuyết 。 此thử 不bất 解giải 也dã 。 依y 執chấp 口khẩu 言ngôn 。 則tắc 為vi 謗báng 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 名danh 說thuyết 法Pháp

者giả 。 轉chuyển 釋thích 不bất 解giải 義nghĩa 。 何hà 故cố 不bất 解giải 。 即tức 言ngôn 說thuyết 法Pháp 說thuyết 法Pháp 者giả 故cố 。 初sơ 一nhất 說thuyết 法Pháp 即tức 教giáo 。 彼bỉ 一nhất 說thuyết 法Pháp 即tức 義nghĩa 故cố 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

一nhất 者giả 所sở 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 者giả 所sở 有hữu 義nghĩa 。

無vô 法pháp 可khả 說thuyết 者giả 。 推thôi 俗tục 以dĩ 入nhập 真chân 。 於ư 法Pháp 界Giới 外ngoại 無vô 法pháp 。 為vi 說thuyết 所sở 說thuyết 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 無vô 自tự 性tánh 可khả 得đắc 故cố 。 言ngôn 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 者giả 。 從tùng 體thể 以dĩ 起khởi 用dụng 。 謂vị 從tùng 眾chúng 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 流lưu 大đại 悲bi 。 從tùng 大đại 悲bi 流lưu 化hóa 身thân 。 從tùng 化hóa 身thân 流lưu 出xuất 經kinh 也dã 。

經kinh 曰viết 。

爾nhĩ 時thời

至chí

生sanh 信tín 心tâm 不phủ

者giả 。 此thử 生sanh 信tín 也dã 。 前tiền 明minh 有hữu 信tín 。 信tín 於ư 因nhân 證chứng 果Quả 。 今kim 明minh 生sanh 信tín 。 信tín 於ư 人nhân 法pháp 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 若nhược 言ngôn 諸chư 佛Phật 說thuyết 者giả 。 是thị 無vô 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 離ly 於ư 法Pháp 身thân 。 亦diệc 是thị 其kỳ 無vô 有hữu 。 何hà 等đẳng 人nhân 能năng 信tín 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 界giới 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 善thiện 吉cát 請thỉnh 問vấn 答đáp 意ý 。 偈kệ 言ngôn 。

所sở 說thuyết 說thuyết 者giả 深thâm 。 非phi 無vô 能năng 信tín 者giả 。

此thử 明minh 有hữu 聖thánh 人nhân 。 能năng 非phi 凡phàm 夫phu 也dã 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 此thử 問vấn 也dã 。 問vấn 中trung 三tam 意ý 。

一nhất 人nhân 。 二nhị 時thời 。 三tam 於ư 是thị 法pháp 生sanh 信tín 不phủ 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 問vấn 者giả 。 前tiền 明minh 法Pháp 身thân 。 是thị 說thuyết 者giả 深thâm 。 次thứ 明minh 言ngôn 教giáo 。 所sở 說thuyết 復phục 深thâm 。 既ký 二nhị 重trọng/trùng 並tịnh 深thâm 。 未vị 來lai 惡ác 世thế 。 眾chúng 生sanh 根căn 鈍độn 。 云vân 何hà 能năng 信tín 。 廣quảng 已dĩ 如như 上thượng 約ước 正chánh 教giáo 斷đoạn 疑nghi 中trung 具cụ 說thuyết 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

非phi 不bất 眾chúng 生sanh

者giả 。 此thử 答đáp 信tín 也dã 。 先tiên 答đáp 。 後hậu 釋thích 。 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 信tín 此thử 經Kinh 者giả 。 非phi 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố

非phi 不bất 眾chúng 生sanh 者giả 。 雖tuy 非phi 虛hư 妄vọng 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 非phi 不bất 是thị 因nhân 中trung 聖thánh 人nhân 眾chúng 生sanh 也dã 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

世thế 諦đế 故cố

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 名danh 眾chúng 生sanh

者giả 。 此thử 釋thích 也dã 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 凡phàm 夫phu 。 無vô 信tín 眾chúng 生sanh 。 又hựu 眾chúng 生sanh 者giả 。 聖thánh 人nhân 。 有hữu 信tín 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 說thuyết 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 說thuyết 非phi 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 者giả 。 是thị 能năng 信tín 聖thánh 人nhân 眾chúng 生sanh 也dã 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề 耶da

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 約ước 法Pháp 身thân 斷đoạn 疑nghi 。 疑nghi 曰viết 。

證chứng 果Quả 下hạ 者giả 有hữu 上thượng 。 證chứng 果Quả 上thượng 者giả 無vô 上thượng 。 前tiền 說thuyết 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 無vô 上thượng 之chi 名danh 。 因nhân 何hà 而nhi 立lập 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 為vi 斯tư 問vấn 。 答đáp 。

意ý 明minh 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 法Pháp 身thân 。 體thể 非phi 作tác 法pháp 。 二nhị 者giả 報báo 身thân 。 修tu 善thiện 方phương 有hữu 。 不bất 可khả 聞văn 法Pháp 身thân 非phi 修tu 。 便tiện 謂vị 不bất 須tu 修tu 道Đạo 。 道đạo 亦diệc 不bất 可khả 修tu 得đắc 。 於ư 中trung 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 約ước 法Pháp 身thân 果quả 斷đoạn 疑nghi 。 二nhị 約ước 法Pháp 身thân 因nhân 斷đoạn 疑nghi 。 三tam 約ước 法Pháp 身thân 業nghiệp 斷đoạn 疑nghi 。 出xuất 離ly 真Chân 如Như 為vi 果quả 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 。 解giải 脫thoát 眾chúng 生sanh 為vi 業nghiệp 。 約ước 果quả 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 述thuật 。 四tứ 釋thích 。 此thử 問vấn 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 意ý 謂vị 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 要yếu 修tu 道Đạo 方phương 得đắc 耶da 。 彰chương 體thể 滿mãn 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 法Pháp 身thân 本bổn 寂tịch 。 何hà 有hữu 可khả 證chứng 能năng 證chứng 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 顯hiển 示thị 菩Bồ 提Đề 自tự 相tương/tướng 故cố 。 菩Bồ 提Đề 解giải 脫thoát 相tương/tướng 故cố 。 彼bỉ 中trung 無vô 微vi 塵trần 。 許hứa 法pháp 有hữu 體thể 。 是thị 故cố 亦diệc 無vô 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。 應ưng 知tri 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề

者giả 。 述thuật 也dã 。 諸chư 法pháp 本bổn 寂tịch 。 煩phiền 惱não 性tánh 空không 。 煩phiền 惱não 既ký 空không 。 有hữu 何hà 可khả 斷đoạn 。 空không 即tức 是thị 滅diệt 。 何hà 須tu 別biệt 證chứng 。 此thử 滅diệt 即tức 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 也dã 。

經kinh 曰viết 。

復phục 次thứ

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 釋thích 也dã 。 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 體thể 無vô 等đẳng 。 二nhị 淨tịnh 無vô 等đẳng 。 三tam 道đạo 無vô 等đẳng 。 此thử 體thể 無vô 等đẳng 也dã 。 體thể 即tức 法Pháp 界Giới 也dã 。 在tại 聖thánh 不bất 高cao 。 居cư 凡phàm 不bất 下hạ 。 眾chúng 生sanh 成thành 佛Phật 。 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 佛Phật 亦diệc 不bất 滅diệt 。 故cố 云vân 。

平bình 等đẳng 無vô 有hữu 高cao 下hạ 。 釋thích 平bình 等đẳng 也dã 。 既ký 云vân 平bình 等đẳng 。 故cố 無vô 上thượng 也dã 。 此thử 約ước 性tánh 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

無vô 高cao 下hạ 者giả 。 顯hiển 示thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 壽thọ 命mạng 等đẳng 無vô 高cao 下hạ 故cố 。

經kinh 曰viết 。

以dĩ 無vô 眾chúng 生sanh

至chí

三tam 菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 淨tịnh 無vô 等đẳng 也dã 。 以dĩ 無vô 眾chúng 生sanh 等đẳng 故cố 。 因nhân 時thời 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 果quả 時thời 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 淨tịnh 既ký 無vô 等đẳng 。 即tức 無vô 上thượng 也dã 。 此thử 明minh 二nhị 空không 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

顯hiển 示thị 菩Bồ 提Đề 。 於ư 生sanh 死tử 法pháp 平bình 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。

前tiền 未vị 約ước 性tánh 淨tịnh 釋thích 無vô 上thượng 也dã 。

經kinh 曰viết 。

一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp

至chí

菩Bồ 提Đề

者giả 。 此thử 道đạo 無vô 等đẳng 。 即tức 方phương 便tiện 淨tịnh 。 兩lưỡng 意ý 。

一nhất 攝nhiếp 體thể 。 二nhị 顯hiển 用dụng 。 此thử 攝nhiếp 體thể 也dã 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

又hựu 彼bỉ 法pháp 有hữu 。 無vô 上thượng 方phương 便tiện 。 以dĩ 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 滿mãn 足túc 故cố 。 說thuyết 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。

無vô 上thượng 方phương 便tiện 。 即tức 福phước 智trí 圓viên 滿mãn 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

顯hiển 示thị 菩Bồ 提Đề 道Đạo 故cố

以dĩ 因nhân 無vô 上thượng 。 故cố 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 菩Bồ 提Đề 有hữu 四tứ 。

一nhất 信tín 樂nhạo 出xuất 世thế 。 即tức 伏phục 心tâm 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 者giả 見kiến 位vị 。 雖tuy 見kiến 如như 如như 。 是thị 出xuất 世thế 初sơ 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 三tam 者giả 十Thập 地Địa 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 灌quán 頂đảnh 。 位vị 猶do 有hữu 餘dư 後hậu 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 此thử 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 猶do 有hữu 上thượng 下hạ 。 不bất 名danh 無vô 上thượng 。 唯duy 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 是thị 出xuất 世thế 後hậu 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 乃nãi 名danh 無vô 上thượng 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

是thị 名danh 善thiện 法Pháp

者giả 。 此thử 顯hiển 用dụng 也dã 。 善thiện 法Pháp 者giả 。 是thị 出xuất 世thế 善thiện 法Pháp 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

以dĩ 無vô 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 。 是thị 故cố 名danh 為vi 善thiện 法Pháp 。

說thuyết 非phi 善thiện 法Pháp 者giả 。 非phi 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

彼bỉ 法pháp 無vô 有hữu 漏lậu 法pháp 。 故cố 名danh 非phi 善thiện 。

無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 安an 立lập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 故cố 。

是thị 名danh 善thiện 法Pháp 者giả 。 結kết 是thị 出xuất 世thế 善thiện 法Pháp 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

以dĩ 決quyết 定định 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 故cố 。

此thử 因nhân 既ký 無vô 等đẳng 。 故cố 果quả 無vô 上thượng 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

所sở 不bất 能năng 及cập

者giả 。 次thứ 第đệ 二nhị 。 約ước 法Pháp 身thân 因nhân 斷đoạn 疑nghi 。 疑nghi 曰viết 。

若nhược 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 滿mãn 足túc 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 則tắc 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 。 不bất 能năng 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 所sở 說thuyết 法Pháp 是thị 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 云vân 何hà 以dĩ 無vô 記ký 因nhân 得đắc 菩Bồ 提Đề 果quả 。 此thử 是thị 薩Tát 婆Bà 若Nhã 多đa 部bộ 所sở 執chấp 。 彼bỉ 宗tông 以dĩ 名danh 味vị 句cú 為vi 教giáo 法pháp 體thể 。 名danh 等đẳng 性tánh 是thị 無vô 記ký 。 故cố 為vi 此thử 疑nghi 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 宗tông 出xuất 教giáo 體thể 者giả 。 如như 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 說thuyết 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 明minh 汝nhữ 法pháp 是thị 無vô 記ký 。 而nhi 我ngã 法pháp 是thị 記ký 。 何hà 者giả 。 正chánh 記ký 即tức 是thị 發phát 起khởi 善thiện 。 本bổn 從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 末mạt 還hoàn 顯hiển 真chân 實thật 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 寶bảo 勝thắng 無vô 量lượng 珍trân 寶bảo 也dã 。 於ư 內nội 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 舉cử 施thí 。 二nhị 持trì 經Kinh 。 三tam 比tỉ 勝thắng 。 歌ca 羅la 分phần/phân 者giả 。 此thử 義nghĩa 翻phiên 為vi 口khẩu 勝thắng 。 如như 析tích 一nhất 毛mao 為vi 百bách 分phần 。 一nhất 分phân 為vi 歌ca 羅la 。 明minh 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。 唯duy 取thủ 一nhất 歌ca 羅la 分phần 。 亦diệc 勝thắng 施thí 福phước 。 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 者giả 。 此thử 義nghĩa 翻phiên 為vi 因nhân 勝thắng 。 明minh 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 成thành 無vô 漏lậu 因nhân 。 布bố 施thí 善thiện 根căn 。 但đãn 成thành 有hữu 漏lậu 因nhân 也dã 。 《# 中trung 論luận 》# 以dĩ 四tứ 義nghĩa 釋thích 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

云vân 何hà 為vi 勝thắng 。 一nhất 者giả 數số 勝thắng 。 如như 經kinh 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 等đẳng 故cố 。 二nhị 者giả 力lực 勝thắng 。 如như 經kinh 不bất 及cập 一nhất 歌ca 羅la 分phần 故cố 。 三tam 者giả 無vô 似tự 勝thắng 者giả 。 此thử 福phước 德đức 中trung 。 數số 不bất 相tương 似tự 。 此thử 福phước 不bất 可khả 數sổ 故cố 。 如như 經kinh 所sở 不bất 能năng 及cập 故cố 。 四tứ 者giả 因nhân 勝thắng 。 因nhân 果quả 可khả 不bất 相tương 似tự 。 此thử 因nhân 果quả 勝thắng 彼bỉ 因nhân 果quả 故cố 。 如như 經kinh 乃nãi 至chí 優ưu 波ba 尼ni 沙sa 陀đà 分phần 。 不bất 及cập 一nhất 故cố 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

度độ 眾chúng 生sanh 耶da

者giả 。 次thứ 第đệ 三tam 。 約ước 法Pháp 身thân 業nghiệp 斷đoạn 疑nghi 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 若nhược 是thị 法Pháp 平bình 等đẳng 。 相tương/tướng 無vô 高cao 下hạ 者giả 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 名danh 度độ 眾chúng 生sanh 。

為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 故cố 。 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 條điều 疑nghi 。 二nhị 遮già 止chỉ 。 三tam 出xuất 過quá 。 四tứ 顯hiển 德đức 。 五ngũ 釋thích 成thành 。 此thử 初sơ 條điều 疑nghi 。 莫mạc 謂vị 我ngã 為vi 能năng 度độ 。 他tha 為vi 所sở 度độ 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

為vi 安an 立lập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 教giáo 授thọ 故cố 。 經kinh 言ngôn 如Như 來Lai 頗phả 作tác 念niệm 等đẳng 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

如Như 來Lai 度độ

者giả 。 此thử 遮già 止chỉ 也dã 。 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 俱câu 不bất 離ly 法Pháp 界Giới 。 故cố 無vô 能năng 度độ 。 所sở 度độ 。 又hựu 復phục 己kỷ 外ngoại 無vô 眾chúng 生sanh 。 故cố 無vô 所sở 度độ 。 眾chúng 生sanh 外ngoại 無vô 己kỷ 。 故cố 能năng 度độ 。 今kim 言ngôn 度độ 者giả 。 此thử 乃nãi 依y 世thế 俗tục 故cố 說thuyết 。 非phi 為vi 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 名danh 共cộng 彼bỉ 陰ấm 。 不bất 離ly 於ư 法Pháp 界Giới 。

故cố 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 以dĩ 平bình 等đẳng 法Pháp 界giới 。 離ly 自tự 他tha 增tăng 減giảm 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 以dĩ 不bất 出xuất 。 如Như 來Lai 雖tuy 度độ 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 。 不bất 將tương 出xuất 法Pháp 界Giới 之chi 外ngoại 。 故cố 云vân 。

實thật 無vô 有hữu 生sanh 。 如Như 來Lai 度độ 者giả 。 《# 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 云vân 。

不bất 增tăng 眾chúng 生sanh 界giới 。 不bất 減giảm 眾chúng 生sanh 界giới 。 此thử 就tựu 法Pháp 身thân 真chân 實thật 。 無vô 增tăng 減giảm 也dã 。 《# 大đại 品phẩm 》# 。 《# 小tiểu 品phẩm 》# 中trung 皆giai 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 假giả 令linh 諸chư 佛Phật 。 於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 。 唱xướng 言ngôn 眾chúng 生sanh 。 而nhi 無vô 一nhất 實thật 眾chúng 生sanh 可khả 得đắc 。 以dĩ 此thử 驗nghiệm 之chi 。 平bình 等đẳng 理lý 中trung 。 無vô 眾chúng 生sanh 異dị 佛Phật 而nhi 相tương/tướng 度độ 也dã 。 故cố 《# 諸chư 法pháp 無vô 行hành 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 不bất 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 夫phu 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 。 作tác 佛Phật 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 人nhân 於ư 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 為vi 甚thậm 大đại 遠viễn 。 又hựu 若nhược 佛Phật 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 則tắc 佛Phật 還hoàn 度độ 佛Phật 。 法Pháp 界Giới 還hoàn 度độ 法Pháp 界Giới 。 以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 。 即tức 法Pháp 身thân 上thượng 有hữu 此thử 眾chúng 生sanh 名danh 字tự 。 非phi 法Pháp 界Giới 外ngoại 有hữu 別biệt 可khả 度độ 。 故cố 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 經Kinh 云vân 。

或hoặc 覆phú 法Pháp 身thân 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 無vô 著trước 說thuyết 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

壽thọ 者giả 相tương/tướng

此thử 出xuất 過quá 也dã 。 若nhược 佛Phật 起khởi 心tâm 。 謂vị 法Pháp 界Giới 之chi 有hữu 五ngũ 陰ấm 所sở 成thành 虛hư 假giả 眾chúng 生sanh 。 而nhi 可khả 度độ 者giả 。 是thị 則tắc 如Như 來Lai 。 猶do 有hữu 我ngã 執chấp 。 豈khởi 名danh 為vi 佛Phật 。 故cố 《# 諸chư 法pháp 無vô 行hành 經kinh 》# 云vân 。

若nhược 人nhân 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 度độ 眾chúng 生sanh 。 即tức 著trước 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 是thị 人nhân 無vô 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 有hữu 佛Phật 法pháp 。 住trụ 於ư 身thân 見kiến 中trung 。 案án 。

此thử 即tức 與dữ 凡phàm 同đồng 。 故cố 云vân 則tắc 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

以dĩ 為vi 有hữu 我ngã

者giả 。 此thử 顯hiển 德đức 也dã 。 如Như 來Lai 說thuyết 我ngã 非phi 我ngã 者giả 。 顯hiển 佛Phật 說thuyết 我ngã 隨tùy 俗tục 。 故cố 說thuyết 而nhi 不bất 取thủ 我ngã 。 故cố 曰viết 即tức 非phi 。 此thử 乃nãi 聖thánh 與dữ 凡phàm 殊thù 。 毛mao 道đạo 凡phàm 夫phù 生sanh 者giả 。 以dĩ 為vi 有hữu 我ngã 者giả 。 嬰anh 愚ngu 凡phàm 夫phu 。 說thuyết 我ngã 取thủ 我ngã 。 隨tùy 言ngôn 起khởi 著trước 。 故cố 云vân 以dĩ 為vi 有hữu 我ngã 。 則tắc 凡phàm 與dữ 聖thánh 別biệt 也dã 。 毛mao 道đạo 凡phàm 夫phu 者giả 。 此thử 依y 梵Phạm 。 正chánh 言ngôn 云vân 婆bà 羅la 必tất 栗lật 託thác 仡ngật (# 魚ngư 乞khất 反phản )# 那na 。 婆bà 羅la 。 此thử 云vân 愚ngu 。 必tất 粟túc 託thác 。 此thử 云vân 異dị 。 仡ngật 那na 。 此thử 云vân 生sanh 。 總tổng 言ngôn 愚ngu 異dị 生sanh 。 義nghĩa 譯dịch 名danh 凡phàm 夫phu 。 案án 。

梵Phạm 毛mao 言ngôn 縛phược 羅la 。 愚ngu 名danh 婆bà 羅la 。 此thử 譯dịch 人nhân 之chi 失thất 。 言ngôn 毛mao 道đạo 。 取thủ 依y 能năng 斷đoạn 。 經Kinh 云vân 。

愚ngu 夫phu 異dị 生sanh 。 羅la 什thập 譯dịch 經kinh 直trực 云vân 凡phàm 夫phu 。 此thử 乃nãi 不bất 善thiện 梵Phạm 音âm 。 訛ngoa 於ư 清thanh 濁trược 。 失thất 在tại 此thử 耳nhĩ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

是thị 故cố 言ngôn 毛mao 道đạo 凡phàm 夫phù 生sanh

者giả 。 此thử 釋thích 成thành 也dã 。 生sanh 者giả 。 起khởi 也dã 。 凡phàm 夫phu 起khởi 我ngã 。 取thủ 生sanh 死tử 法pháp 。 故cố 曰viết 生sanh 者giả 。 不bất 取thủ 隨tùy 順thuận 法Pháp 界Giới 聖thánh 人nhân 法pháp 。 故cố 說thuyết 非phi 生sanh 。

是thị 故cố

下hạ 結kết 凡phàm 夫phu 起khởi 我ngã 。 故cố 曰viết 凡phàm 生sanh 。 上thượng 來lai 從tùng 五ngũ 眼nhãn 以dĩ 來lai 依y 果quả 斷đoạn 疑nghi 竟cánh 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

得đắc 見kiến 如Như 來Lai 不phủ

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 推thôi 因nhân 斷đoạn 疑nghi 。 展triển 轉chuyển 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 斷đoạn 執chấp 因nhân 比tỉ 果quả 疑nghi 。 二nhị 斷đoạn 謗báng 因nhân 無vô 報báo 疑nghi 。 三tam 斷đoạn 迷mê 常thường 謗báng 果quả 疑nghi 。 四tứ 斷đoạn 化hóa 真chân 一nhất 異dị 疑nghi 。 五ngũ 斷đoạn 動động 靜tĩnh 相tương 違vi 疑nghi 。 此thử 初sơ 疑nghi 也dã 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 述thuật 。 四tứ 難nạn/nan 。 五ngũ 成thành 。 此thử 問vấn 也dã 。 疑nghi 曰viết 。

前tiền 說thuyết 如Như 來Lai 不bất 可khả 以dĩ 相tương 知tri 。 若nhược 可khả 以dĩ 相tương 知tri 。 應ưng 可khả 以dĩ 福phước 感cảm 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 問vấn 。

汝nhữ 可khả 以dĩ 同đồng 凡phàm 之chi 偽ngụy 相tương/tướng 。 觀quán 異dị 化hóa 之chi 法Pháp 身thân 不phủ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

得đắc 見kiến 如Như 來Lai

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 法Pháp 身thân 非phi 色sắc 比tỉ 。 智trí 理lý 不bất 能năng 知tri 。 不bất 可khả 以dĩ 福phước 能năng 感cảm 相tương/tướng 。 便tiện 謂vị 以dĩ 相tương/tướng 比tỉ 法pháp 。 此thử 明minh 相tướng 非phi 真chân 也dã 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

見kiến 如Như 來Lai

者giả 。 此thử 述thuật 也dã 。 善thiện 吉cát 所sở 談đàm 理lý 當đương 。 所sở 以dĩ 再tái 言ngôn 如như 是thị 也dã 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

應ưng 是thị 如Như 來Lai

者giả 。 此thử 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 以dĩ 相tương/tướng 觀quán 法Pháp 身thân 。 則tắc 輪Luân 王Vương 應ưng 是thị 佛Phật 。 若nhược 觀quán 王vương 不bất 見kiến 佛Phật 。 則tắc 都đô 相tương/tướng 非phi 法Pháp 身thân 。 故cố 論luận 曰viết 。

非phi 是thị 色sắc 身thân 相tướng 。 可khả 比tỉ 知tri 如Như 來Lai 。 諸chư 佛Phật 唯duy 法Pháp 身thân 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 非phi 佛Phật 。

經kinh 曰viết 。

是thị 故cố

至chí

得đắc 見kiến 如Như 來Lai

者giả 。 此thử 結kết 成thành 。 相tương/tướng 報báo 非phi 法Pháp 身thân 。

經kinh 曰viết 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

至chí

彼bỉ 識thức 不bất 能năng 知tri

者giả 。 此thử 偈kệ 頌tụng 也dã 。 此thử 有hữu 四tứ 意ý 。

一nhất 為vi 攝nhiếp 持trì 妄vọng 失thất 。 前tiền 於ư 長trường/trưởng 行hành 散tán 說thuyết 已dĩ 廣quảng 。

時thời 眾chúng 或hoặc 散tán 亂loạn 遺di 妄vọng 。 不bất 憶ức 次thứ 第đệ 。 故cố 以dĩ 偈kệ 略lược 說thuyết 。 令linh 得đắc 憶ức 持trì 。 二nhị 者giả 前tiền 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 說thuyết 為vi 鈍độn 根căn 者giả 。 令linh 得đắc 解giải 故cố 。 此thử 偈kệ 略lược 說thuyết 。 為vi 利lợi 根căn 者giả 。 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 故cố 。 三tam 者giả 為vi 顯hiển 邪tà 正chánh 方phương 便tiện 。 若nhược 邪tà 方phương 便tiện 。 但đãn 約ước 相tương/tướng 觀quán 無vô 相tướng 。 若nhược 正chánh 方phương 便tiện 。 約ước 無vô 相tướng 觀quán 無vô 相tướng 。 今kim 令linh 離ly 邪tà 修tu 正chánh 故cố 。 說thuyết 此thử 兩lưỡng 偈kệ 顯hiển 邪tà 非phi 正chánh 也dã 。 四tứ 為vi 時thời 眾chúng 一nhất 聞văn 之chi 中trung 。 有hữu 鈍độn 根căn 者giả 。 未vị 得đắc 解giải 了liễu 。 如Như 來Lai 慈từ 悲bi 。 不bất 辭từ 疲bì 倦quyện 。 故cố 重trọng/trùng 為vi 說thuyết 也dã 。 此thử 偈kệ 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

初sơ 偈kệ 。 明minh 邪tà 境cảnh 邪tà 觀quán 。 後hậu 偈kệ 。 顯hiển 正chánh 境cảnh 正chánh 觀quán 。 前tiền 中trung 。 初sơ 半bán 行hành 顯hiển 邪tà 境cảnh 。 邪tà 境cảnh 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 明minh 佛Phật 唯duy 約ước 二nhị 種chủng 。

一nhất 取thủ 色sắc 。 謂vị 相tướng 好hảo 身thân 。 二nhị 取thủ 聲thanh 類loại 。 謂vị 長trường 時thời 無vô 間gian 。 聞văn 不bất 重trọng/trùng 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 具cụ 足túc 色sắc 聲thanh 為vi 佛Phật 者giả 。 色sắc 對đối 眼nhãn 。 聲thanh 對đối 耳nhĩ 。 但đãn 受thọ 化hóa 之chi 徒đồ 。 因nhân 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 。 次thứ 見kiến 聖thánh 道Đạo 。 故cố 一nhất 切thiết 小Tiểu 乘Thừa 。 同đồng 執chấp 色sắc 聲thanh 以dĩ 為vi 真chân 佛Phật 。 若nhược 但đãn 色sắc 相tướng 無vô 說thuyết 。 如như 輪Luân 王Vương 也dã 。 若nhược 但đãn 有hữu 說thuyết 無vô 相tướng 。 如như 二Nhị 乘Thừa 弟đệ 子tử 。 並tịnh 是thị 佛Phật 也dã 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 。 若nhược 以dĩ 色sắc 聲thanh 求cầu 佛Phật 。 即tức 成thành 邪tà 境cảnh 。 良lương 以dĩ 法Pháp 身thân 。 絕tuyệt 眾chúng 相tướng 故cố 。 是thị 人nhân 行hành 邪tà 道đạo 者giả 。 此thử 句cú 顯hiển 邪tà 行hành 。 是thị 人nhân 。 即tức 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 由do 約ước 色sắc 聲thanh 起khởi 見kiến 聞văn 等đẳng 。 謂vị 見kiến 如Như 來Lai 。 故cố 是thị 邪tà 行hành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 所sở 證chứng 見kiến 故cố 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 者giả 。 此thử 句cú 顯hiển 邪tà 得đắc 。 若nhược 以dĩ 見kiến 聞văn 等đẳng 行hành 。 不bất 得đắc 無vô 德đức 。 但đãn 得đắc 妄vọng 境cảnh 。 不bất 見kiến 法Pháp 身thân 。 故cố 云vân 。

不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai

也dã 。

彼bỉ 如Như 來Lai 妙diệu 體thể 。 即tức 法Pháp 身thân 諸chư 佛Phật 者giả 。 下hạ 一nhất 偈kệ 。 明minh 正chánh 境cảnh 正chánh 觀quán 。 此thử 二nhị 句cú 明minh 正chánh 境cảnh 。 彼bỉ 如Như 來Lai 妙diệu 體thể 即tức 法Pháp 身thân 。 此thử 明minh 真chân 身thân 境cảnh 。 諸chư 佛Phật 者giả 。 即tức 應ứng 化hóa 二nhị 身thân 。 此thử 明minh 智trí 悲bi 境cảnh 。 法Pháp 體thể 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 此thử 句cú 明minh 正chánh 觀quán 。 法pháp 體thể 非phi 色sắc 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 眼nhãn 見kiến 也dã 。 又hựu 。 不bất 與dữ 四tứ 人nhân 共cộng 見kiến 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 一nhất 。 凡phàm 夫phu 如như 生sanh 盲manh ,# 故cố 不bất 見kiến 。 二nhị 。 二Nhị 乘Thừa 如như 始thỉ 生sanh 嬰anh 兒nhi 。 不bất 見kiến 日nhật 輪luân 。 三tam 。 空không 散tán 亂loạn 菩Bồ 薩Tát 。 如như 翳ế 眼nhãn 人nhân 見kiến 色sắc 不bất 明minh 。 四tứ 。 深thâm 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 如như 羅la 縠hộc 中trung 。 視thị 見kiến 不bất 明minh 。 了liễu 此thử 四tứ 人nhân 。 既ký 不bất 見kiến 故cố 。 即tức 顯hiển 如Như 來Lai 能năng 見kiến 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 法pháp 能năng 見kiến 。 應ưng 云vân 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 稱xưng 境cảnh 而nhi 見kiến 。 彼bỉ 識thức 不bất 能năng 知tri 者giả 。 謂vị 虛hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 六lục 識thức 不bất 能năng 知tri 也dã 。 此thử 顯hiển 正chánh 得đắc 。 識thức 既ký 不bất 知tri 。 何hà 法pháp 能năng 知tri 。 應ưng 答đáp 云vân 。

三tam 無vô 性tánh 觀quán 知tri 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

唯duy 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 。 是thị 人nhân 不bất 知tri 佛Phật 。 以dĩ 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 非phi 是thị 識thức 境cảnh 故cố 。

此thử 偈kệ 一nhất 句cú 。 釋thích 經kinh 兩lưỡng 句cú 。 可khả 知tri 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

菩Bồ 提Đề

者giả 。 次thứ 第đệ 二nhị 。 斷đoạn 謗báng 因nhân 無vô 報báo 疑nghi 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 。 如Như 來Lai 雖tuy 不phủ 。 應ưng 以dĩ 相tương/tướng 具cụ 足túc 見kiến 。 應ưng 相tương/tướng 具cụ 足túc 為vi 因nhân 得đắc 菩Bồ 提Đề 。

世thế 親thân 論luận 曰viết 。

有hữu 人nhân 起khởi 如như 是thị 心tâm 。 若nhược 不bất 依y 福phước 德đức 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 則tắc 失thất 福phước 德đức 。 及cập 失thất 果quả 報báo 。

為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 六lục 重trọng/trùng 。

一nhất 遮già 果quả 無vô 。 二nhị 遮già 因nhân 滅diệt 。 三tam 量lượng 遮già 力lực 。 四tứ 出xuất 遮già 因nhân 。 五ngũ 領lãnh 遮già 理lý 。 六lục 答đáp 遮già 義nghĩa 。 此thử 遮già 果quả 無vô 也dã 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 遮già 。 此thử 問vấn 也dã 。 可khả 以dĩ 修tu 成thành 相tướng 好hảo 。 成thành 就tựu 得đắc 法Pháp 身thân 菩Bồ 提Đề 也dã 。

莫mạc 作tác 是thị 念niệm

者giả 。 此thử 遮già 也dã 。 明minh 法Pháp 身thân 菩Bồ 提Đề 。 定định 不bất 為vi 福phước 相tương/tướng 成thành 就tựu 。 故cố 云vân 莫mạc 作tác 是thị 念niệm 。 而nhi 法Pháp 身thân 不bất 無vô 。 此thử 遮già 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

斷đoạn 滅diệt 相tương/tướng

此thử 第đệ 二nhị 。 遮già 因nhân 滅diệt 。 先tiên 牒điệp 。 次thứ 遮già 。 後hậu 釋thích 。 此thử 。 失thất 因nhân 。 若nhược 言ngôn 失thất 因nhân 。 即tức 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 此thử 下hạ 一nhất 段đoạn 經kinh 。 依y 無vô 著trước 《# 般Bát 若Nhã 論luận 》# 云vân 。

於ư 心tâm 具cụ 足túc 中trung 。 為vi 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 故cố 。

經kinh 言ngôn 。

汝nhữ 作tác 念niệm 發phát 行hạnh 。 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 者giả 。 如như 是thị 等đẳng 。 論luận 云vân 。

於ư 法pháp 不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 相tướng 者giả 。 謂vị 如như 所sở 住trụ 法pháp 而nhi 通thông 達đạt 。 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 影ảnh 像tượng 法pháp 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 自tự 在tại 。 行hành 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。

案án 。

此thử 由do 慈từ 悲bi 故cố 。 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。 由do 智trí 慧tuệ 故cố 。 不bất 捨xả 涅Niết 槃Bàn 。 論luận 云vân 。

此thử 中trung 為vi 遮già 一nhất 向hướng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 顯hiển 示thị 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。

此thử 異dị 二Nhị 乘Thừa 。 論luận 云vân 。

若nhược 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 應ưng 受thọ 生sanh 死tử 苦khổ 惱não 。 為vi 離ly 此thử 著trước 故cố 。 乃nãi 至chí 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 取thủ 福phước 德đức 等đẳng 。

案án 。

此thử 異dị 凡phàm 夫phu 。

莫mạc 作tác 是thị 念niệm

者giả 。 此thử 遮già 也dã 。 若nhược 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 。 則tắc 不bất 成thành 發phát 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 相tương/tướng

者giả 。 此thử 釋thích 也dã 。 既ký 發phát 心tâm 故cố 。 則tắc 不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 然nhiên 斷đoạn 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 事sự 。 二nhị 理lý 。 若nhược 就tựu 事sự 者giả 。 則tắc 有hữu 能năng 斷đoạn 智trí 。 所sở 除trừ 障chướng 。 智trí 漸tiệm 增tăng 。 惑hoặc 轉chuyển 減giảm 。 智trí 增tăng 故cố 。 二nhị 障chướng 除trừ 。 惑hoặc 減giảm 故cố 。 三tam 德đức 備bị 。 若nhược 就tựu 理lý 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 畢tất 竟cánh 不bất 見kiến 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 二nhị 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 若nhược 見kiến 生sanh 死tử 可khả 盡tận 。 涅Niết 槃Bàn 可khả 得đắc 。 即tức 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 豈khởi 中trung 道đạo 正chánh 解giải 。 而nhi 對đối 治trị 中trung 言ngôn 斷đoạn 生sanh 死tử 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 盡tận 斷đoạn 無vô 所sở 斷đoạn 。 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 雖tuy 斷đoạn 非phi 斷đoạn 。 故cố 斷đoạn 。 雖tuy 得đắc 非phi 無vô 得đắc 。 故cố 得đắc 。 雖tuy 得đắc 非phi 無vô 得đắc 。 故cố 得đắc 在tại 於ư 無vô 得đắc 。 可khả 無vô 得đắc 以dĩ 得đắc 之chi 。 雖tuy 斷đoạn 非phi 無vô 斷đoạn 。 故cố 斷đoạn 在tại 於ư 無vô 斷đoạn 。 可khả 無vô 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 之chi 。 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 常thường 知tri 。 於ư 二nhị 而nhi 無vô 二nhị 也dã 。 今kim 以dĩ 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 所sở 修tu 諸chư 善thiện 。 與dữ 法pháp 性tánh 相tướng 應ưng 。 轉chuyển 更cánh 精tinh 勝thắng 。 終chung 成thành 佛Phật 地địa 。 畢tất 竟cánh 常thường 住trụ 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 捨xả 滅diệt 身thân 智trí 。 故cố 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 不bất 說thuyết 斷đoạn 滅diệt 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

所sở 得đắc 福phước 德đức

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 量lượng 遮già 力lực 也dã 。 向hướng 雖tuy 云vân 福phước 不bất 斷đoạn 滅diệt 。 而nhi 未vị 知tri 何hà 時thời 不bất 斷đoạn 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 生sanh 時thời 。 功công 德đức 不bất 斷đoạn 。 轉chuyển 更cánh 增tăng 廣quảng 。 無vô 著trước 論luận 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 故cố 引dẫn 此thử 喻dụ 。 顯hiển 轉chuyển 勝thắng 不bất 斷đoạn 也dã 。

知tri 一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 有hữu 為vi 無vô 有hữu 流lưu 無vô 流lưu 三tam 性tánh 等đẳng 法pháp 。

無vô 我ngã

者giả 。 約ước 分phân 別biệt 性tánh 。

得đắc 無vô 生sanh

者giả 。 約ước 依y 他tha 性tánh 。 又hựu 復phục 無vô 我ngã 有hữu 二nhị 。

謂vị 無vô 人nhân 我ngã 及cập 無vô 法pháp 我ngã 。 約ước 無vô 識thức 者giả 。 說thuyết 人nhân 無vô 我ngã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 二nhị 十thập 種chủng 身thân 見kiến 中trung 。 無vô 有hữu 識thức 者giả 可khả 得đắc 也dã 。 約ước 三tam 無vô 性tánh 。 說thuyết 法Pháp 無vô 我ngã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 無vô 性tánh 中trung 。 平bình 等đẳng 一nhất 味vị 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 可khả 為vi 我ngã 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

如Như 來Lai 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 無vô 彼bỉ 生sanh 死tử 法pháp 我ngã 。 故cố 名danh 無vô 我ngã 者giả 。

無vô 生sanh 者giả 。 約ước 因nhân 果quả 及cập 自tự 他tha 皆giai 不bất 成thành 。 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 生sanh 故cố 。

無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 無vô 生sanh 法pháp 。 謂vị 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 之chi 法pháp 。 是thị 所sở 修tu 真Chân 如Như 境cảnh 也dã 。 忍nhẫn 者giả 。 是thị 能năng 觀quán 之chi 相tướng 名danh 。 或hoặc 是thị 般Bát 若Nhã 。 當đương 體thể 立lập 名danh 也dã 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 。 但đãn 有hữu 法pháp 無vô 人nhân 。 唯duy 忍nhẫn 於ư 法pháp 。 故cố 名danh 法Pháp 忍Nhẫn 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 但đãn 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 法pháp 。 謂vị 三tam 無vô 性tánh 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 是thị 般Bát 若Nhã 所sở 緣duyên 。 故cố 名danh 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 忍nhẫn 者giả 。 即tức 是thị 忍nhẫn 受thọ 堅kiên 固cố 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 又hựu 忍nhẫn 有hữu 二nhị 。

一nhất 為vi 無vô 間gian 道đạo 故cố 說thuyết 忍nhẫn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 智trí 未vị 起khởi 時thời 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 熏huân 習tập 於ư 心tâm 。 至chí 智trí 起khởi 時thời 。 能năng 解giải 煩phiền 惱não 。 至chí 得đắc 所sở 對đối 之chi 惑hoặc 不bất 能năng 間gian 礙ngại 般Bát 若Nhã 。 所sở 經kinh 煩phiền 惱não 。 雖tuy 復phục 正chánh 對đối 。 亦diệc 不bất 能năng 間gian 。 故cố 名danh 般Bát 若Nhã 為vi 無vô 間gian 道đạo 。 二nhị 為vi 無vô 礙ngại 道đạo 。 以dĩ 其kỳ 堅kiên 固cố 。 惑hoặc 不bất 能năng 壞hoại 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 取thủ 福phước 德đức 故cố 。

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 出xuất 遮già 因nhân 。 前tiền 約ước 不bất 滅diệt 。 以dĩ 明minh 得đắc 。 今kim 約ước 不bất 取thủ 。 以dĩ 明minh 捨xả 。 以dĩ 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 不bất 感cảm 有hữu 為vi 果quả 報báo 。 所sở 以dĩ 勝thắng 前tiền 福phước 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

顯hiển 示thị 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 若nhược 住trụ 生sanh 死tử 。 即tức 受thọ 福phước 聚tụ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 取thủ 福phước 德đức

者giả 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 領lãnh 遮già 理lý 也dã 。 別biệt 本bổn 中trung 。 善thiện 吉cát 問vấn 不bất 受thọ 理lý 。 但đãn 領lãnh 前tiền 也dã 。 問vấn 亦diệc 不bất 妨phương 。 由do 菩Bồ 薩Tát 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 則tắc 知tri 不bất 感cảm 有hữu 漏lậu 之chi 果quả 。 故cố 云vân 不bất 取thủ 也dã 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

此thử 有hữu 何hà 義nghĩa 。 以dĩ 世Thế 尊Tôn 於ư 餘dư 處xứ 說thuyết 。 應ưng 受thọ 福phước 聚tụ 故cố 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

取thủ 福phước 德đức

者giả 。 此thử 第đệ 六lục 。 釋thích 遮già 義nghĩa 。 受thọ 不bất 取thủ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 有hữu 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 。 名danh 之chi 為vi 受thọ 。 而nhi 不bất 著trước 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 不bất 取thủ 。 偈kệ 言ngôn 。

是thị 福phước 德đức 無vô 報báo 。 如như 是thị 受thọ 不bất 取thủ 。

故cố 是thị 福phước 諸chư 即tức 無vô 漏lậu 之chi 福phước 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 依y 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 修tu 福phước 慧tuệ 二nhị 行hành 。 及cập 真Chân 如Như 觀quán 。 內nội 外ngoại 貪tham 愛ái 。 即tức 便tiện 除trừ 滅diệt 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 修tu 福phước 德đức 。 無vô 有hữu 執chấp 取thủ 。 此thử 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 不bất 招chiêu 報báo 故cố 。 故cố 言ngôn 不bất 取thủ 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

無vô 彼bỉ 有hữu 漏lậu 報báo 。 是thị 故cố 此thử 福phước 受thọ 而nhi 不bất 取thủ 。

取thủ 者giả 有hữu 三tam 。

一nhất 謂vị 離ly 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 起khởi 諸chư 善thiện 業nghiệp 。 二nhị 但đãn 修tu 福phước 德đức 。 不bất 修tu 智trí 慧tuệ 。 三tam 但đãn 修tu 俗tục 觀quán 。 不bất 修tu 真chân 觀quán 。 由do 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 取thủ 。 論luận 云vân 。

取thủ 者giả 。 彼bỉ 福phước 德đức 得đắc 有hữu 漏lậu 果quả 報báo 。 故cố 彼bỉ 福phước 德đức 可khả 呵ha 。 名danh 之chi 為vi 取thủ 。

是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 取thủ 福phước 德đức 者giả 。 結kết 上thượng 受thọ 無vô 漏lậu 果quả 報báo 福phước 也dã 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

以dĩ 方phương 便tiện 應ưng 受thọ 。 而nhi 不bất 應ưng 取thủ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 解giải 我ngã 所sở 說thuyết 義nghĩa

者giả 。 此thử 第đệ 三tam ,# 斷đoạn 迷mê 常thường 謗báng 果quả 疑nghi 。 一nhất 遮già 。 二nhị 釋thích 遮già 。 疑nghi 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 之chi 因nhân 。 不bất 受thọ 世thế 間gian 報báo 者giả 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 有hữu 去khứ 。 來lai 。 坐tọa 。 臥ngọa 同đồng 世thế 威uy 儀nghi 。 為vi 眾chúng 生sanh 受thọ 用dụng 。 既ký 四tứ 義nghĩa 三tam 相tương/tướng 遞đệ 易dị 更cánh 遷thiên 。 此thử 若nhược 名danh 常thường 。 誰thùy 其kỳ 無vô 常thường 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 若nhược 有hữu 人nhân 者giả 。 即tức 凡phàm 小tiểu 人nhân 也dã 。 約ước 彼bỉ 化hóa 身thân 。 而nhi 執chấp 法Pháp 身thân 有hữu 來lai 去khứ 等đẳng 。 而nhi 非phi 常thường 者giả 。 此thử 不bất 解giải 我ngã 所sở 說thuyết 也dã 。 此thử 明minh 法Pháp 身thân 於ư 三tam 位vị 不bất 動động 。 一nhất 道đạo 前tiền 。 二nhị 道đạo 中trung 。 三tam 道đạo 後hậu 。 今kim 言ngôn 去khứ 來lai 者giả 。 即tức 化hóa 身thân 佛Phật 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

去khứ 來lai 化hóa 身thân 佛Phật 。 如Như 來Lai 常thường 不bất 動động 。 於ư 是thị 法Pháp 界Giới 處xứ 。 非phi 一nhất 亦diệc 非phi 異dị 。

案án 。

常thường 不bất 動động 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 無vô 著trước 論luận 說thuyết 。

行hành 者giả 。 謂vị 去khứ 來lai 。 住trụ 者giả 。 餘dư 威uy 儀nghi 。

不bất 解giải 我ngã 說thuyết 者giả 。 此thử 有hữu 四tứ 種chủng 。

一nhất 依y 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 二nhị 依y 言ngôn 不bất 依y 義nghĩa 。 三tam 以dĩ 文văn 字tự 為vi 勝thắng 不bất 以dĩ 義nghĩa 。 四tứ 但đãn 得đắc 聞văn 慧tuệ 。 未vị 得đắc 修tu 慧tuệ 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 解giải 所sở 說thuyết 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

名danh 如Như 來Lai

者giả 。 此thử 釋thích 意ý 也dã 。 更cánh 曉hiểu 不bất 解giải 之chi 意ý 。 故cố 云vân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 體thể 是thị 常thường 住trụ 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 。 約ước 現hiện 在tại 。 望vọng 過quá 去khứ 不bất 滅diệt 。 故cố 無vô 所sở 至chí 去khứ 也dã 。 約ước 現hiện 在tại 。 望vọng 未vị 來lai 世thế 不bất 生sanh 。 故cố 無vô 所sở 從tùng 來lai 也dã 。 有hữu 無vô 損tổn 減giảm 故cố 。 無vô 所sở 至chí 去khứ 。 無vô 增tăng 益ích 故cố 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 也dã 。 以dĩ 如như 是thị 法Pháp 。 如như 是thị 智trí 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 也dã 。 約ước 此thử 法pháp 說thuyết 如như 。 約ước 此thử 智trí 名danh 來lai 。 即tức 境cảnh 智trí 無vô 著trước 。 別biệt 變biến 異dị 故cố 名danh 如Như 來Lai 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

寧ninh 為vi 多đa 不phủ

者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 。 斷đoạn 化hóa 真chân 一nhất 異dị 疑nghi 。 疑nghi 曰viết 。

若nhược 應ưng 佛Phật 有hữu 去khứ 來lai 。 真chân 佛Phật 不bất 去khứ 來lai 者giả 。 未vị 知tri 二nhị 佛Phật 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 若nhược 一nhất 。 不bất 應ưng 有hữu 去khứ 來lai 等đẳng 異dị 。 若nhược 異dị 。 未vị 知tri 供cúng 養dường 應ưng 佛Phật 為vi 得đắc 福phước 不phủ 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 前tiền 論luận 云vân 。

於ư 是thị 法Pháp 界Giới 處xứ 。 非phi 一nhất 亦diệc 非phi 異dị 。

此thử 明minh 如Như 來Lai 三tam 界giới 受thọ 生sanh 。 或hoặc 時thời 一nhất 。 異dị 。 今kim 既ký 惑hoặc 盡tận 。 住trụ 佛Phật 界giới 中trung 。 法Pháp 界Giới 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 故cố 能năng 證chứng 之chi 。 人nhân 亦diệc 無vô 一nhất 。 異dị 。 其kỳ 猶do 微vi 塵trần 。 未vị 碎toái 則tắc 有hữu 彼bỉ 此thử 。 既ký 碎toái 為vi 末mạt 。 則tắc 無vô 方phương 所sở 。 以dĩ 況huống 諸chư 佛Phật 煩phiền 惱não 盡tận 時thời 。 無vô 有hữu 一nhất 異dị 。 以dĩ 無vô 異dị 故cố 。 供cúng 養dường 應ưng 佛Phật 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

世thế 界giới 作tác 微vi 塵trần 。 此thử 喻dụ 示thị 彼bỉ 義nghĩa 。 微vi 塵trần 碎toái 為vi 末mạt 。 示thị 現hiện 煩phiền 惱não 盡tận 。

於ư 中trung 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 破phá 粗thô 為vi 細tế 。 二nhị 推thôi 有hữu 入nhập 無vô 。 三tam 障chướng 盡tận 說thuyết 益ích 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。

初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 此thử 問vấn 也dã 。 世thế 界giới 作tác 塵trần 。 是thị 塵trần 從tùng 界giới 出xuất 。 譬thí 法Pháp 身thân 垂thùy 迹tích 。 則tắc 化hóa 從tùng 法pháp 生sanh 。 此thử 為vi 多đa 不phủ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

甚thậm 多đa 。 世Thế 尊Tôn 。

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 塵trần 多đa 遍biến 空không 。 化hóa 周chu 法Pháp 界Giới 。 故cố 云vân 甚thậm 多đa 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 微vi 塵trần 眾chúng

者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 。 推thôi 有hữu 入nhập 無vô 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

一nhất 破phá 相tương/tướng 結kết 。 二nhị 破phá 粗thô 重trọng/trùng 結kết 。 相tương/tướng 結kết 謂vị 塵trần 界giới 。 粗thô 重trọng/trùng 謂vị 二nhị 見kiến 。 相tương/tướng 結kết 兩lưỡng 重trọng/trùng 。

先tiên 破phá 微vi 塵trần 。 後hậu 破phá 世thế 界giới 。 微vi 塵trần 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 徵trưng 。 二nhị 釋thích 。 三tam 證chứng 。 四tứ 結kết 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 此thử 徵trưng 也dã 。 若nhược 微vi 塵trần 碎toái 末mạt 。 無vô 有hữu 體thể 者giả 。 何hà 故cố 答đáp 云vân 甚thậm 多đa 故cố 。 若nhược 是thị 微vi 塵trần 眾chúng 。 實thật 有hữu 等đẳng 者giả 。 釋thích 也dã 。 若nhược 實thật 有hữu 別biệt 物vật 是thị 塵trần 眾chúng 者giả 。 佛Phật 應ưng 依y 其kỳ 自tự 體thể 。 立lập 具cụ 自tự 名danh 。 不bất 應ưng 依y 他tha 微vi 塵trần 。 而nhi 立lập 眾chúng 名danh 。 由do 眾chúng 無vô 異dị 體thể 。 不bất 可khả 自tự 立lập 故cố 。 約ước 微vi 塵trần 而nhi 假giả 立lập 名danh 。 故cố 言ngôn 若nhược 復phục 微vi 塵trần 眾chúng 實thật 有hữu 者giả 。 佛Phật 則tắc 不bất 說thuyết 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。

等đẳng 者giả 。 此thử 證chứng 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 微vi 塵trần 假giả 說thuyết 無vô 自tự 體thể 故cố 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 若nhược 離ly 微vi 塵trần 無vô 有hữu 別biệt 聚tụ 不bất 成thành 。 二nhị 由do 鄰lân 虛hư 不bất 成thành 。 就tựu 聚tụ 亦diệc 不bất 成thành 。 鄰lân 虛hư 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 若nhược 一nhất 分phân 為vi 聚tụ 。 則tắc 無vô 實thật 鄰lân 虛hư 。

何hà 以dĩ 故cố 。 鄰lân 虛hư 復phục 由do 多đa 物vật 成thành 故cố 。 三tam 若nhược 具cụ 分phần/phân 聚tụ 。 集tập 成thành 鄰lân 虛hư 者giả 。 既ký 無vô 大đại 物vật 。 一nhất 切thiết 諸chư 物vật 。 但đãn 唯duy 守thủ 本bổn 。 如như 鄰lân 虛hư 大đại 。 無vô 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 無vô 有hữu 聚tụ 。 無vô 有hữu 聚tụ 故cố 。 亦diệc 無vô 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 也dã 。 鞞bệ 世thế 師sư 說thuyết 鄰lân 虛hư 是thị 實thật 是thị 常thường 。 無vô 有hữu 方phương 分phần/phân 。 此thử 雖tuy 常thường 無vô 異dị 。 而nhi 為vi 失thất 不bất 殊thù 。 何hà 者giả 。 如như 一nhất 時thời 七thất 塵trần 共cộng 聚tụ 。 如như 具cụ 是thị 實thật 。 一nhất 分phần/phân 觸xúc 耶da 。 具cụ 分phần/phân 觸xúc 耶da 。 若nhược 一nhất 分phần/phân 觸xúc 。 中trung 間gian 一nhất 塵trần 。 向hướng 外ngoại 有hữu 六lục 萬vạn 之chi 分phần 。 則tắc 如như 一nhất 分phần/phân 。 若nhược 具cụ 分phần/phân 塵trần 觸xúc 。 則tắc 外ngoại 邊biên 六lục 塵trần 。 向hướng 內nội 同đồng 為vi 一nhất 體thể 。 有hữu 方phương 之chi 一nhất 分phần/phân 。 則tắc 是thị 假giả 。 而nhi 如như 實thật 同đồng 為vi 一nhất 體thể 。 復phục 不bất 可khả 積tích 小tiểu 。 以dĩ 成thành 其kỳ 高cao 。 用dụng 此thử 而nhi 推thôi 。 則tắc 鄰lân 虛hư 是thị 假giả 。 故cố 曰viết 塵trần 眾chúng 。 則tắc 如như 塵trần 眾chúng 。 非phi 實thật 也dã 。 是thị 名danh 者giả 。 結kết 但đãn 假giả 施thi 設thiết 也dã 。

經kinh 曰viết 。

世Thế 尊Tôn 。

至chí

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới

者giả 。 次thứ 破phá 世thế 界giới 。 五ngũ 重trọng/trùng 。

一nhất 立lập 虛hư 。 二nhị 破phá 實thật 。 三tam 轉chuyển 假giả 。 四tứ 入nhập 真chân 。 五ngũ 推thôi 妄vọng 。 此thử 立lập 虛hư 也dã 。 若nhược 離ly 能năng 成thành 之chi 塵trần 。 所sở 成thành 之chi 界giới 。 微vi 塵trần 決quyết 非phi 是thị 實thật 。 故cố 世thế 界giới 亦diệc 假giả 。 同đồng 前tiền 可khả 知tri 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 一nhất 合hợp 相tương/tướng

者giả 。 此thử 破phá 實thật 也dã 。 若nhược 塵trần 界giới 並tịnh 空không 。 云vân 何hà 兩lưỡng 說thuyết 。 故cố 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 聚tụ 分phân 是thị 實thật 。 聚tụ 是thị 假giả 名danh 。 譬thí 如như 己kỷ 指chỉ 是thị 實thật 。 權quyền 是thị 假giả 名danh 。 若nhược 今kim 執chấp 界giới 為vi 有hữu 物vật 。 即tức 界giới 如như 微vi 名danh 。 即tức 與dữ 界giới 分phân 之chi 執chấp 同đồng 。 故cố 言ngôn 是thị 則tắc 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 若nhược 作tác 此thử 執chấp 。 即tức 同đồng 外ngoại 道đạo 。 為vi 有hữu 分phần/phân 執chấp 。 亦diệc 名danh 具cụ 分phần/phân 執chấp 。 若nhược 界giới 分phần/phân 不bất 合hợp 。 則tắc 是thị 非phi 實thật 。

經kinh 曰viết 。

如Như 來Lai 說thuyết

至chí

佛Phật 說thuyết 一nhất 合hợp 相tương/tướng

者giả 。 此thử 轉chuyển 假giả 也dã 。 合hợp 是thị 觸xúc 義nghĩa 。 若nhược 合hợp 是thị 具cụ 分phần/phân 觸xúc 。 則tắc 世thế 界giới 量lượng 等đẳng 鄰lân 虛hư 。 若nhược 合hợp 是thị 一nhất 分phần/phân 觸xúc 。 則tắc 世thế 界giới 終chung 無vô 別biệt 體thể 。 故cố 一nhất 合hợp 亦diệc 非phi 一nhất 合hợp 也dã 。 而nhi 名danh 一nhất 合hợp 者giả 。 但đãn 假giả 施thi 設thiết 也dã 。 又hựu 非phi 一nhất 合hợp 相tướng 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 所sở 執chấp 之chi 聚tụ 無vô 所sở 有hữu 。 能năng 執chấp 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 二nhị 無vô 物vật 中trung 。 強cường/cưỡng 生sanh 分phân 別biệt 執chấp 以dĩ 為vi 有hữu 執chấp 。 不bất 當đương 類loại 。 是thị 故cố 非phi 執chấp 。 三tam 是thị 非phi 理lý 惡ác 執chấp 。 此thử 三tam 並tịnh 是thị 非phi 執chấp 。 故cố 言ngôn 非phi 一nhất 合hợp 也dã 。 是thị 名danh 一nhất 合hợp 相tướng 者giả 。 此thử 為vi 顯hiển 真chân 依y 正chánh 智trí 。 依y 正chánh 智trí 者giả 。 分phân 是thị 實thật 有hữu 。 聚tụ 是thị 假giả 名danh 有hữu 。 故cố 說thuyết 一nhất 合hợp 相tương/tướng 也dã 。 真chân 正chánh 智trí 者giả 。 名danh 聚tụ 物vật 三tam 種chủng 平bình 等đẳng 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 一nhất 合hợp 相tương/tướng 執chấp 與dữ 一nhất 合hợp 相tương/tướng 同đồng 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 說thuyết 一nhất 合hợp 相tương/tướng 也dã 。 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

此thử 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 安an 立lập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 故cố 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

至chí

則tắc 是thị 不bất 可khả 說thuyết

者giả 。 此thử 入nhập 真chân 也dã 。 此thử 明minh 塵trần 雖tuy 空không 。 而nhi 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。 說thuyết 諸chư 法pháp 相tướng 。 法Pháp 界Giới 平bình 等đẳng 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 此thử 乃nãi 證chứng 智trí 所sở 知tri 。 非phi 言ngôn 能năng 述thuật 。 故cố 無vô 著trước 論luận 曰viết 。

世thế 言ngôn 說thuyết 故cố 有hữu 。 彼bỉ 搏bác 取thủ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 彼bỉ 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。

經kinh 曰viết 。

但đãn 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 貪tham 著trước 其kỳ 事sự 。

者giả 。 此thử 推thôi 妄vọng 也dã 。 言ngôn 說thuyết 者giả 。 凡phàm 情tình 之chi 妄vọng 取thủ 。 依y 名danh 起khởi 執chấp 。 不bất 依y 於ư 義nghĩa 。 故cố 無vô 著trước 論luận 。

彼bỉ 小tiểu 兒nhi 凡phàm 夫phu 如như 言ngôn 說thuyết 取thủ 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

為vi 正chánh 語ngữ 不phủ

者giả 。 次thứ 破phá 粗thô 重trọng/trùng 結kết 。 先tiên 舉cử 。 次thứ 釋thích 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 舉cử 也dã 。 凡phàm 夫phu 有hữu 著trước 。 可khả 取thủ 塵trần 界giới 。 如Như 來Lai 無vô 取thủ 。 何hà 故cố 亦diệc 說thuyết 界giới 及cập 塵trần 故cố 。 下hạ 釋thích 。 先tiên 破phá 人nhân 見kiến 。 後hậu 破phá 法pháp 見kiến 。 人nhân 見kiến 三tam 重trọng/trùng 。

一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 釋thích 。 此thử 問vấn 也dã 。 人nhân 法pháp 是thị 境cảnh 。 見kiến 則tắc 是thị 心tâm 。 境cảnh 則tắc 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 見kiến 則tắc 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 是thị 無vô 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 是thị 虛hư 。 無vô 則tắc 不bất 可khả 斷đoạn 滅diệt 。 虛hư 則tắc 不bất 可khả 滅diệt 無vô 。 顯hiển 可khả 滅diệt 義nghĩa 。 故cố 為vi 此thử 問vấn 。 有hữu 人nhân 謂vị 佛Phật 先tiên 說thuyết 有hữu 我ngã 。 後hậu 得đắc 無vô 我ngã 。 為vi 正chánh 語ngữ 不phủ 。 正chánh 語ngữ 有hữu 三tam 。

一nhất 依y 了liễu 教giáo 語ngữ 。 二nhị 順thuận 道Đạo 理lý 語ngữ 。 三tam 不bất 生sanh 謗báng 心tâm 語ngữ 。 若nhược 依y 此thử 三tam 。 名danh 為vi 正chánh 語ngữ 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。

者giả 。 此thử 答đáp 也dã 。 若nhược 謂vị 如Như 來Lai 。 約ước 有hữu 約ước 無vô 。 說thuyết 我ngã 見kiến 等đẳng 。 翻phiên 前tiền 三tam 正chánh 。 並tịnh 非phi 正chánh 語ngữ 。 故cố 云vân 不phủ 也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

壽thọ 者giả 見kiến

者giả 。 釋thích 也dã 。 先tiên 釋thích 。 後hậu 結kết 。 此thử 釋thích 也dã 。 若nhược 外ngoại 道đạo 約ước 有hữu 起khởi 此thử 四tứ 見kiến 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 約ước 無vô 起khởi 此thử 四tứ 見kiến 。 於ư 二Nhị 乘Thừa 為vi 障chướng 無vô 見kiến 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 為vi 障chướng 。 今kim 明minh 我ngã 法pháp 本bổn 空không 。 二nhị 見kiến 寂tịch 滅diệt 。 無vô 斷đoạn 無vô 證chứng 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 所sở 見kiến 有hữu 無vô 。 既ký 不bất 成thành 就tựu 。 能năng 見kiến 之chi 心tâm 。 亦diệc 不bất 得đắc 有hữu 。 不bất 同đồng 愚ngu 小tiểu 。 故cố 曰viết 即tức 非phi 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 等đẳng 顯hiển 示thị 。 如như 所sở 不bất 分phân 別biệt 。 外ngoại 道đạo 說thuyết 我ngã 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 我ngã 見kiến 故cố 。 安an 置trí 人nhân 無vô 我ngã 。

此thử 釋thích 即tức 非phi 我ngã 見kiến 。 是thị 名danh 我ngã 見kiến 等đẳng 者giả 。 結kết 不bất 同đồng 愚ngu 小tiểu 也dã 。 明minh 此thử 四tứ 見kiến 。 以dĩ 有hữu 為vi 性tánh 亦diệc 無vô 。 以dĩ 無vô 為vi 性tánh 亦diệc 無vô 。 雖tuy 有hữu 無vô 不bất 同đồng 。 並tịnh 皆giai 非phi 見kiến 。 但đãn 隨tùy 虛hư 妄vọng 而nhi 說thuyết 見kiến 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

見kiến 我ngã 即tức 非phi 見kiến 。 無vô 實thật 虛hư 妄vọng 見kiến 。

故cố 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

不bất 住trụ 法pháp 相tướng

者giả 。 此thử 破phá 法pháp 我ngã 見kiến 非phi 見kiến 故cố 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

又hựu 為vi 說thuyết 有hữu 此thử 我ngã 見kiến 故cố 。 置trí 法pháp 無vô 我ngã 。

先tiên 舉cử 能năng 對đối 法pháp 。 後hậu 明minh 所sở 破phá 障chướng 。 此thử 舉cử 法pháp 也dã 。

於ư 一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 總tổng 舉cử 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

顯hiển 示thị 於ư 何hà 法pháp 不bất 分phân 別biệt 。

如như 是thị 知tri 者giả

無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 顯hiển 示thị 增tăng 上thượng 心tâm 故cố

如như 是thị 見kiến 者giả

增tăng 上thượng 智trí 故cố

是thị 信tín 解giải 者giả

於ư 無vô 分phân 別biệt 中trung 。 知tri 。 見kiến 。 勝thắng 。 解giải 也dã 。

論luận 又hựu 解giải 云vân 。

若nhược 智trí 依y 止chỉ 奢Xa 摩Ma 他Tha 故cố 知tri 。 依y 止chỉ 毗tỳ 鉢bát 捨xả 那na 故cố 見kiến 。 此thử 二nhị 依y 止chỉ 。 三tam 摩ma 提đề 故cố 。 勝thắng 解giải 以dĩ 三Tam 摩Ma 提Đề 自tự 在tại 故cố 。 解giải 內nội 攀phàn 緣duyên 影ảnh 像tượng 。 故cố 名danh 勝thắng 解giải 。

又hựu 釋thích 如như 是thị 知tri 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 謂vị 出xuất 世thế 智trí 。 如như 是thị 信tín 者giả 。 謂vị 約ước 前tiền 二nhị 智trí 出xuất 生sanh 世thế 。 出xuất 世thế 定định 。 俗tục 智trí 者giả 。 即tức 學học 真Chân 如Như 方phương 便tiện 得đắc 聞văn 惠huệ 故cố 。 真chân 智trí 者giả 。 即tức 契khế 真Chân 如Như 。 無vô 分phân 別biệt 修tu 惠huệ 智trí 也dã 。 世thế 定định 即tức 小Tiểu 乘Thừa 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 出xuất 世thế 定định 即tức 三tam 空không 門môn 也dã 。 又hựu 如như 是thị 知tri 者giả 。 知tri 境cảnh 界giới 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 爾nhĩ 炎diễm 地địa 故cố 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 通thông 達đạt 人nhân 無vô 我ngã 故cố 。 如như 是thị 信tín 者giả 。 隨tùy 順thuận 法Pháp 界Giới 故cố 。 如như 是thị 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 者giả 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

此thử 正chánh 顯hiển 示thị 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。

案án 。

不bất 著trước 前tiền 三tam 能năng 對đối 法pháp 。 亦diệc 不bất 取thủ 三tam 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 者giả 。 於ư 人nhân 法pháp 二nhị 處xứ 無vô 適thích 住trụ 著trước 故cố 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

此thử 是thị 微vi 細tế 障chướng 。 見kiến 真Chân 如Như 遠viễn 離ly 。

也dã 。

經kinh 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

至chí

是thị 名danh 法pháp 相tướng

者giả 。 此thử 破phá 障chướng 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 者giả 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 故cố 。 又hựu 何hà 以dĩ 法pháp 相tướng 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 故cố 。 法pháp 相tướng 法pháp 相tướng 者giả 。 謂vị 真chân 相tương/tướng 俗tục 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 地địa 前tiền 地địa 中trung 所sở 破phá 相tương/tướng 如như 是thị 等đẳng 。 如Như 來Lai 說thuyết 即tức 非phi 法pháp 相tướng 者giả 。 即tức 世thế 。 出xuất 世thế 法pháp 相tướng 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 故cố 非phi 法pháp 相tướng 也dã 。 又hựu 世thế 俗tục 法pháp 。 非phi 出xuất 世thế 法pháp 相tướng 。 出xuất 世thế 法pháp 非phi 世thế 法pháp 相tướng 。 餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

至chí

無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ

者giả 。 此thử 第đệ 三tam 。 明minh 障chướng 盡tận 。 說thuyết 益ích 四tứ 重trọng/trùng 。

一nhất 量lượng 說thuyết 力lực 。 二nhị 問vấn 說thuyết 相tương/tướng 。 三tam 答đáp 不bất 取thủ 。 四tứ 證chứng 不bất 取thủ 。 此thử 量lượng 說thuyết 力lực 也dã 。 謂vị 明minh 如Như 來Lai 由do 化hóa 身thân 顯hiển 說thuyết 。 功công 德đức 無vô 窮cùng 。 故cố 說thuyết 譬thí 格cách 量lượng 。 於ư 中trung 有hữu 兩lưỡng 。

一nhất 明minh 上thượng 人nhân 下hạ 功công 德đức 。 謂vị 財tài 施thí 。 二nhị 下hạ 人nhân 行hành 上thượng 功công 德đức 。 謂vị 持trì 說thuyết 。 此thử 之chi 二nhị 福phước 。 由do 法pháp 故cố 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 不bất 由do 人nhân 也dã 。 此thử 是thị 初sơ 門môn 。 或hoặc 約ước 福phước 慧tuệ 二nhị 行hành 。 故cố 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 或hoặc 約ước 二nhị 利lợi 。 或hoặc 約ước 悲bi 智trí 。 名danh 摩ma 訶ha 薩tát 。 前tiền 來lai 明minh 施thí 。 並tịnh 有hữu 限hạn 量lượng 。 今kim 明minh 無vô 量lượng 。 故cố 顯hiển 福phước 勝thắng 也dã 。 勝thắng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 財tài 多đa 。 二nhị 人nhân 勝thắng 。 此thử 明minh 上thượng 人nhân 行hành 七thất 寶bảo 施thí 。 故cố 是thị 下hạ 品phẩm 功công 德đức 。 善thiện 男nam 女nữ 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 下hạ 人nhân 。 於ư 此thử 《# 般Bát 若Nhã 經kinh 》# 持trì 說thuyết 一nhất 偈kệ 者giả 。 此thử 上thượng 品phẩm 功công 德đức 。 勝thắng 彼bỉ 無vô 量lượng 等đẳng 者giả 。 正chánh 格cách 量lượng 也dã 。 此thử 明minh 下hạ 人nhân 行hành 法pháp 。 猶do 勝thắng 上thượng 人nhân 行hành 於ư 餘dư 行hành 。 何hà 況huống 上thượng 人nhân 行hành 此thử 上thượng 法pháp 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 故cố 不bất 可khả 量lượng 也dã 。 此thử 由do 法Pháp 施thí 無vô 量lượng 。 無vô 盡tận 。 無vô 漏lậu 故cố 勝thắng 。 如như 上thượng 具cụ 釋thích 。

經kinh 曰viết 。

云vân 何hà 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết

者giả 。 此thử 問vấn 說thuyết 相tương/tướng 也dã 。 未vị 知tri 化hóa 佛Phật 說thuyết 法Pháp 之chi 時thời 。 為vi 自tự 顯hiển 化hóa 身thân 而nhi 說thuyết 。 為vi 不bất 顯hiển 化hóa 身thân 而nhi 說thuyết 。 此thử 云vân 何hà 。 若nhược 顯hiển 我ngã 是thị 化hóa 身thân 。 則tắc 受thọ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 於ư 佛Phật 及cập 所sở 說thuyết 法Pháp 。 即tức 不bất 生sanh 尊tôn 重trọng 心tâm 。 謂vị 是thị 幻huyễn 化hóa 故cố 。 由do 不bất 尊tôn 人nhân 故cố 。 不bất 受thọ 正Chánh 法Pháp 。 不bất 受thọ 。 則tắc 有hữu 大đại 損tổn 也dã 。

經kinh 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 而nhi 不bất 名danh 說thuyết

者giả 。 此thử 答đáp 不bất 說thuyết 也dã 。 而nhi 不bất 名danh 我ngã 是thị 化hóa 身thân 。 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 也dã 。 由do 不bất 顯hiển 自tự 身thân 是thị 化hóa 故cố 。 令linh 眾chúng 生sanh 於ư 佛Phật 。 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。 受thọ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 由do 尊tôn 人nhân 重trọng/trùng 法pháp 故cố 。 生sanh 無vô 量lượng 功công 德đức 也dã 。 論luận 偈kệ 曰viết 。

諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 時thời 。 不bất 言ngôn 是thị 化hóa 身thân 。

經kinh 曰viết 。

是thị 名danh 為vi 說thuyết

者giả 。 此thử 證chứng 不bất 說thuyết 。 而nhi 不bất 名danh 說thuyết 也dã 。 別biệt 本bổn 云vân 。

如như 如như 不bất 動động 。 又hựu 由do 智trí 。 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 由do 悲bi 。 故cố 不bất 言ngôn 化hóa 。 此thử 說thuyết 及cập 不bất 顯hiển 說thuyết 。 即tức 是thị 正chánh 說thuyết 。 故cố 云vân 。

是thị 名danh 為vi 說thuyết 。 又hựu 起khởi 眾chúng 生sanh 尊tôn 重trọng 恭cung 敬kính 心tâm 。 由do 此thử 二nhị 義nghĩa 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 。 正chánh 行hạnh 及cập 恭cung 敬kính 行hành 。 故cố 言ngôn 。

是thị 名danh 為vi 說thuyết 也dã 。 此thử 乃nãi 益ích 常thường 故cố 。 名danh 為vi 不Bất 動Động 。 論luận 偈kệ 曰viết 。

以dĩ 不bất 如như 是thị 說thuyết 。 是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 正chánh 。

也dã 。

經kinh 曰viết 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 五ngũ 。 斷đoạn 動động 靜tĩnh 相tương 違vi 疑nghi 。 先tiên 控khống 引dẫn 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 此thử 控khống 引dẫn 也dã 。

經kinh 曰viết 。

一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 應ưng 作tác 如như 是thị 觀quán 。

者giả 。 此thử 偈kệ 頌tụng 也dã 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 疑nghi 。 若nhược 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 常thường 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 云vân 何hà 言ngôn 如Như 來Lai 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

案án 。

此thử 則tắc 乖quai 前tiền 說thuyết 。 何hà 者giả 。 若nhược 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 不bất 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 恆hằng 說thuyết 法Pháp 。 則tắc 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 斷đoạn 此thử 疑nghi 。 故cố 說thuyết 此thử 偈kệ 。 論luận 偈kệ 曰viết 。

非phi 有hữu 為vi 非phi 離ly 。 諸chư 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 九cửu 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 。 妙diệu 智trí 正chánh 觀quán 故cố 。

此thử 明minh 諸chư 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 在tại 有hữu 為vi 。 不bất 離ly 有hữu 為vi 。 以dĩ 智trí 故cố 。 不bất 住trụ 有hữu 為vi 。 以dĩ 悲bi 故cố 。 不bất 離ly 有hữu 為vi 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

何hà 故cố 諸chư 佛Phật 示thị 現hiện 世thế 間gian 行hành 。 而nhi 不bất 住trụ 有hữu 為vi 法pháp 中trung 耶da 。

案án 。

有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 有hữu 九cửu 種chủng 無vô 常thường 相tương/tướng 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 。 是thị 故cố 不bất 住trụ 。 雖tuy 復phục 在tại 中trung 。 不bất 為vi 所sở 染nhiễm 。 論luận 云vân 。

九cửu 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 。 妙diệu 智trí 正chánh 觀quán 故cố 。

一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp

者giả 。 此thử 一nhất 句cú 統thống 舉cử 諸chư 法pháp 有hữu 三tam 相tương/tướng 遷thiên 者giả 。 皆giai 名danh 有hữu 為vi 。 則tắc 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 不bất 出xuất 九cửu 種chủng 。 如như 星tinh 等đẳng 者giả 。 正chánh 出xuất 喻dụ 體thể 。 有hữu 為vi 雖tuy 眾chúng 。 九cửu 種chủng 統thống 之chi 。 何hà 等đẳng 為vi 九cửu 。

即tức 譬thí 九cửu 法pháp 。

九cửu 喻dụ 者giả 。

一nhất 星tinh 。 二nhị 翳ế 。 三tam 燈đăng 。 四tứ 幻huyễn 。 五ngũ 露lộ 。 六lục 泡bào 。 七thất 夢mộng 。 八bát 電điện 。 九cửu 雲vân 。 如như 經kinh 所sở 列liệt 。 九cửu 種chủng 法pháp 者giả 。

一nhất 見kiến 。 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 識thức 。 四tứ 器khí 。 五ngũ 身thân 。 六lục 受thọ 。 七thất 過quá 去khứ 法pháp 。 八bát 現hiện 在tại 法pháp 。 九cửu 未vị 來lai 法pháp 。 故cố 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

見kiến 相tương 及cập 於ư 識thức 。 器khí 身thân 受thọ 用dụng 事sự 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 法pháp 。 亦diệc 觀quán 未vị 來lai 世thế 。

即tức 以dĩ 九cửu 喻dụ 。 對đối 於ư 九cửu 法pháp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 可khả 知tri 。 依y 無vô 著trước 論luận 。

束thúc 此thử 九cửu 法pháp 以dĩ 為vi 四tứ 種chủng 有hữu 為vi 相tương/tướng 。

所sở 謂vị 自tự 性tánh 相tướng 。 著trước 所sở 住trụ 味vị 相tương/tướng 。 隨tùy 順thuận 過quá 失thất 相tương/tướng 。 隨tùy 順thuận 出xuất 離ly 相tương/tướng 。

前tiền 之chi 三tam 喻dụ 。 各các 譬thí 一nhất 法pháp 。 是thị 自tự 性tánh 相tướng 。 謂vị 相tương/tướng 塵trần 識thức 。 各các 有hữu 自tự 體thể 故cố 。 次thứ 一nhất 約ước 喻dụ 。 顯hiển 著trứ 所sở 住trụ 味vị 相tương/tướng 。 謂vị 器khí 世thế 間gian 。 識thức 所sở 變biến 作tác 無vô 體thể 實thật 故cố 。 次thứ 露lộ 。 泡bào 二nhị 喻dụ 。 顯hiển 隨tùy 順thuận 過quá 失thất 相tương/tướng 。 謂vị 無vô 常thường 苦khổ 恆hằng 逐trục 故cố 。 後hậu 之chi 三tam 喻dụ 。 顯hiển 隨tùy 順thuận 出xuất 離ly 相tương/tướng 。 謂vị 二nhị 空không 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 離ly 妄vọng 攀phàn 緣duyên 得đắc 出xuất 離ly 故cố 。 故cố 無vô 著trước 論luận 云vân 。

如như 是thị 知tri 三tam 世thế 行hành 轉chuyển 生sanh 已dĩ 。 則tắc 通thông 達đạt 無vô 我ngã 故cố 。

如như 星tinh 者giả 。 此thử 喻dụ 諸chư 見kiến 。 亦diệc 六lục 內nội 入nhập 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

譬thí 如như 如như 星tinh 宿tú 。 為vi 日nhật 所sở 映ánh 。 有hữu 而nhi 不bất 現hiện 。 能năng 見kiến 心tâm 淨tịnh 亦diệc 爾nhĩ 。

案án 。

能năng 見kiến 則tắc 諸chư 見kiến 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

共cộng 相tương 見kiến 識thức

也dã 。 法pháp 性tánh 常thường 有hữu 。 為vi 見kiến 所sở 覆phú 。 有hữu 而nhi 不bất 現hiện 。 如như 星tinh 夜dạ 燭chúc 。 日nhật 出xuất 便tiện 隱ẩn 。 諸chư 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 覆phú 法pháp 性tánh 。 智trí 即tức 生sanh 滅diệt 。 故cố 如như 星tinh 也dã 。

翳ế 者giả 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

如như 目mục 有hữu 翳ế 。 則tắc 見kiến 毛mao 輪luân 等đẳng 色sắc 。

非phi 有hữu 此thử 喻dụ 能năng 遍biến 計kế 心tâm 。 實thật 無vô 人nhân 法pháp 。 妄vọng 計kế 人nhân 法pháp 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

人nhân 法pháp 我ngã 見kiến 如như 翳ế 。 應ưng 如như 是thị 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 取thủ 無vô 我ngã 義nghĩa 故cố 。

猶do 塵trần 也dã 。 世thế 親thân 論luận 喻dụ 。 相tương/tướng 即tức 所sở 見kiến 。 外ngoại 入nhập 但đãn 識thức 變biến 作tác 。 似tự 而nhi 非phi 實thật 。 妄vọng 說thuyết 為vi 有hữu 。 故cố 如như 翳ế 見kiến 。 此thử 喻dụ 所sở 遍biến 計kế 。

燈đăng 者giả 。 喻dụ 六lục 識thức 。 我ngã 愛ái 為vi 體thể 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

依y 貪tham 愛ái 法pháp 住trụ 故cố 。

無vô 著trước 論luận 說thuyết 。

渴khát 愛ái 潤nhuận 取thủ 緣duyên 故cố 。

熾sí 然nhiên 光quang 依y 油du 炷chú 新tân 滅diệt 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 依y 愛ái 而nhi 住trụ 。 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。

幻huyễn 者giả 。 喻dụ 器khí 。 即tức 器khí 世thế 間gian 。 無vô 實thật 為vi 性tánh 。 盛thịnh 貯trữ 為vi 用dụng 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

器khí 世thế 間gian 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 無vô 一nhất 體thể 實thật 故cố 。

案án 。

此thử 由do 眾chúng 生sanh 業nghiệp 幻huyễn 故cố 。 見kiến 種chủng 種chủng 世thế 界giới 差sai 別biệt 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 受thọ 用dụng 妄vọng 盡tận 。 即tức 無vô 著trước 論luận 云vân 。

味vị 著trước 顛điên 倒đảo 境cảnh 界giới 故cố 。 彼bỉ 如như 幻huyễn 。 應ưng 如như 是thị 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 顛điên 倒đảo 見kiến 故cố 。

露lộ 者giả 。 喻dụ 身thân 。 以dĩ 根căn 塵trần 為vi 體thể 。 世thế 親thân 論luận 說thuyết 。

以dĩ 少thiểu 時thời 住trụ 故cố 。

無vô 著trước 論luận 云vân 。

彼bỉ 露lộ 譬thí 喻dụ 者giả 。 顯hiển 示thị 相tương/tướng 體thể 無vô 有hữu 。 以dĩ 隨tùy 順thuận 無vô 常thường 故cố 。

露lộ 但đãn 夜dạ 陰ấm 。 見kiến 日nhật 便tiện 晞# 。 身thân 雖tuy 暫tạm 停đình 。 逢phùng 死tử 必tất 壞hoại 。

泡bào 者giả 。 喻dụ 所sở 受thọ 用dụng 事sự 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

以dĩ 受thọ 相tương/tướng 因nhân 。 三tam 法pháp 不bất 定định 故cố 。

案án 。

因nhân 即tức 是thị 行hành 。 無vô 著trước 論luận 云vân 。

泡bào 譬thí 喻dụ 者giả 。 顯hiển 示thị 隨tùy 順thuận 苦khổ 體thể 以dĩ 受thọ 。 如như 泡bào 故cố 。 若nhược 有hữu 受thọ 。 皆giai 是thị 苦khổ 。 生sanh 故cố 。 是thị 苦khổ 苦khổ 。 破phá 滅diệt 故cố 。 是thị 壞hoại 苦khổ 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 是thị 行hành 苦khổ 。

夢mộng 者giả 。 世thế 親thân 論luận 云vân 。

又hựu 如như 夢mộng 。 過quá 去khứ 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 唯duy 念niệm 故cố 。

謂vị 諸chư 法pháp 已dĩ 滅diệt 。 非phi 證chứng 智trí 境cảnh 。 但đãn 為vi 憶ức 持trì 所sở 緣duyên 故cố 。 應ưng 觀quán 如như 夢mộng 。 夢mộng 中trung 無vô 有hữu 五ngũ 識thức 證chứng 知tri 。 若nhược 已dĩ 覺giác 時thời 。 意ý 識thức 復phục 滅diệt 。 但đãn 憶ức 念niệm 攝nhiếp 持trì 。 體thể 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 非phi 有hữu 法pháp 故cố 。 譬thí 之chi 如như 夢mộng 。

電điện 者giả 。 喻dụ 現hiện 在tại 法pháp 。 論luận 曰viết 。

又hựu 如như 電điện 。 現hiện 在tại 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 故cố 。

譬thí 如như 電điện 光quang 。 緣duyên 聚tụ 所sở 作tác 。 不bất 由do 功công 用dụng 。 念niệm 念niệm 自tự 滅diệt 。 現hiện 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 是thị 有hữu 法pháp 。 由do 功công 用dụng 起khởi 。 不bất 由do 功công 用dụng 。 自tự 然nhiên 消tiêu 滅diệt 。 以dĩ 無vô 恆hằng 隨tùy 。 非phi 安an 心tâm 處xứ 。 故cố 喻dụ 之chi 如như 電điện 。

雲vân 者giả 。 喻dụ 未vị 來lai 法pháp 。 世thế 親thân 論luận 曰viết 。

又hựu 如như 雲vân 。 未vị 來lai 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 於ư 子tử 時thời 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 種chủng 子tử 根căn 本bổn 故cố 。

此thử 明minh 無vô 始thỉ 時thời 也dã 。 故cố 《# 攝nhiếp 論luận 》# 曰viết 。

此thử 界giới 無vô 始thỉ 時thời 。 一nhất 切thiết 法pháp 依y 止chỉ 等đẳng 故cố 。 謂vị 未vị 來lai 果quả 報báo 。 從tùng 種chủng 子tử 生sanh 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 生sanh 故cố 。 未vị 來lai 果quả 時thời 。 但đãn 名danh 種chủng 子tử 。 遍biến 滿mãn 本bổn 識thức 。 應ưng 觀quán 如như 雲vân 在tại 空không 。 滿mãn 空không 而nhi 未vị 有hữu 雨vũ 。 已dĩ 竟cánh 。 雲vân 即tức 散tán 滅diệt 。 若nhược 果quả 報báo 起khởi 。 種chủng 子tử 便tiện 謝tạ 。 故cố 未vị 來lai 法pháp 約ước 果quả 未vị 有hữu 。 故cố 無vô 所sở 有hữu 。 如như 雲vân 時thời 未vị 雨vũ 也dã 。 故cố 以dĩ 譬thí 雲vân 。 上thượng 來lai 偈kệ 竟cánh 。

世thế 親thân 論luận 曰viết 。

觀quán 此thử 九cửu 種chủng 。 得đắc 何hà 功công 德đức 。 成thành 就tựu 何hà 智trí 。 論luận 偈kệ 云vân 。

觀quán 相tương 及cập 受thọ 用dụng 。 觀quán 於ư 三tam 世thế 事sự 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 垢cấu 自tự 在tại 。

論luận 釋thích 有hữu 三tam 。

一nhất 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 以dĩ 觀quán 見kiến 相tương/tướng 識thức 。 即tức 前tiền 三tam 法pháp 見kiến 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 識thức 。 相tương/tướng 是thị 色sắc 陰ấm 。 識thức 是thị 識thức 陰ấm 。 此thử 三tam 是thị 因nhân 。 見kiến 者giả 。 依y 識thức 緣duyên 相tương/tướng 。 故cố 起khởi 生sanh 死tử 。 所sở 以dĩ 此thử 三tam 是thị 因nhân 也dã 。 二nhị 者giả 。 觀quán 受thọ 用dụng 即tức 是thị 果quả 。 果quả 是thị 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 有hữu 三tam 。

一nhất 受thọ 用dụng 處xứ 。 謂vị 器khí 世thế 界giới 。 二nhị 能năng 受thọ 用dụng 。 即tức 是thị 身thân 。 三tam 所sở 受thọ 用dụng 。 即tức 苦khổ 樂lạc 。 捨xả 此thử 三tam 是thị 果quả 。 即tức 中trung 間gian 三tam 法pháp 。 三tam 者giả 。 觀quán 有hữu 為vi 行hành 。 以dĩ 何hà 等đẳng 法pháp 。 三tam 世thế 轉chuyển 差sai 別biệt 故cố 。 即tức 前tiền 因nhân 果quả 不bất 離ly 三tam 世thế 。 謂vị 由do 過quá 去khứ 無vô 。 明minh 行hành 二nhị 因nhân 。 感cảm 現hiện 在tại 五ngũ 果quả 。 復phục 由do 現hiện 在tại 三tam 因nhân 。 感cảm 未vị 來lai 生sanh 。 老lão 死tử 二nhị 果quả 。 此thử 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 別biệt 具cụ 述thuật 。 觀quán 此thử 因nhân 果quả 等đẳng 三tam 。 即tức 是thị 三tam 解giải 脫thoát 門môn 觀quán 。 若nhược 見kiến 此thử 九cửu 種chủng 無vô 人nhân 無vô 法pháp 。 即tức 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 此thử 九cửu 種chủng 皆giai 空không 。 離ly 於ư 十thập 相tương/tướng 。 即tức 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 若nhược 見kiến 此thử 空không 及cập 無vô 相tướng 。 由do 此thử 九cửu 法pháp 成thành 故cố 。 即tức 知tri 此thử 九cửu 法pháp 不bất 可khả 願nguyện 求cầu 。 即tức 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 前tiền 二nhị 。 是thị 真chân 觀quán 。 觀quán 無vô 願nguyện 。 是thị 俗tục 觀quán 。 約ước 空không 。 無vô 相tướng 二nhị 觀quán 。 故cố 起khởi 般Bát 若Nhã 。 約ước 無vô 願nguyện 觀quán 。 起khởi 大đại 悲bi 。 若nhược 但đãn 起khởi 般Bát 若Nhã 。 不bất 起khởi 大đại 悲bi 。 即tức 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 但đãn 起khởi 大đại 悲bi 。 不bất 起khởi 般Bát 若Nhã 。 即tức 同đồng 凡phàm 夫phu 。 若nhược 依y 般Bát 若Nhã 。 約ước 俗tục 行hành 者giả 。 此thử 行hành 不bất 起khởi 菩Bồ 薩Tát 垢cấu 。 由do 了liễu 別biệt 有hữu 為vi 過quá 失thất 故cố 。 謂vị 忘vong 三tam 事sự 而nhi 行hành 俗tục 行hành 故cố 。 若nhược 約ước 俗tục 行hành 真chân 行hành 者giả 。 亦diệc 不bất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 垢cấu 。 由do 不bất 怖bố 畏úy 涅Niết 槃Bàn 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。 能năng 了liễu 別biệt 涅Niết 槃Bàn 功công 德đức 故cố 。 若nhược 並tịnh 行hành 真chân 。 俗tục 二nhị 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 生sanh 。 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 謂vị 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 並tịnh 行hành 異dị 前tiền 。 依y 真chân 行hành 俗tục 。 依y 俗tục 行hành 真chân 者giả 。 謂vị 並tịnh 行hành 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 即tức 八bát 地địa 方phương 成thành 。 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 猶do 未vị 能năng 恆hằng 爾nhĩ 也dã 。 如Như 來Lai 得đắc 此thử 九cửu 觀quán 。 所sở 以dĩ 不bất 動động 。 上thượng 來lai 廣quảng 明minh 經kinh 體thể 彰chương 即tức 坐tọa 之chi 益ích 竟cánh 。

經kinh 曰viết 。

佛Phật 說thuyết

至chí

信tín 受thọ 奉phụng 行hành

者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三tam 。 流lưu 通thông 也dã 。 列liệt 眾chúng 多đa 少thiểu 。 已dĩ 如như 上thượng 釋thích 。 不bất 復phục 重trùng 論luận 。 兩lưỡng 聖thánh 對đối 揚dương 。 四tứ 部bộ 蒙mông 益ích 。 是thị 故cố 心tâm 喜hỷ 而nhi 身thân 躍dược 。 信tín 受thọ 以dĩ 流lưu 通thông 也dã 。 若nhược 向hướng 前tiền 述thuật 者giả 。 信tín 則tắc 序tự 分phần/phân 。 依y 稟bẩm 聖thánh 言ngôn 故cố 。 受thọ 則tắc 正chánh 宗tông 。 奉phụng 持trì 所sở 說thuyết 故cố 。 奉phụng 行hành 則tắc 流lưu 通thông 。 津tân 遐hà 代đại 故cố 。

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 疏Sớ/sơ 卷quyển 下hạ

〔# 錄lục 文văn 完hoàn 〕#