空Không 谷Cốc 集Tập
Quyển 1
明Minh 釋Thích 景Cảnh 隆Long 撰Soạn
空Không 谷Cốc 集Tập 卷quyển 上thượng
尚thượng 直trực 編biên 序tự
太thái 極cực 既ký 動động 一nhất 氣khí 流lưu 行hành 分phần/phân 隂# 與dữ 陽dương 三tam 才tài 肇triệu 立lập 謂vị 其kỳ 太thái 古cổ 則tắc 邈mạc 兮hề 曠khoáng 兮hề 未vị 暇hạ 言ngôn 之chi 近cận 可khả 言ngôn 者giả 伏phục 羲# 氏thị 之chi 王vương 天thiên 下hạ 龍long 馬mã 出xuất 河hà 遂toại 則tắc 其kỳ 文văn 畫họa 八bát 卦# 造tạo 書thư 契khế 由do 是thị 文văn 籍tịch 生sanh 焉yên 炎diễm 帝đế 教giáo 耕canh 燧toại 人nhân 取thủ 火hỏa 黃hoàng 帝đế 宮cung 室thất 軒hiên 冕# 樂nhạo/nhạc/lạc 製chế 咸hàm 池trì 垂thùy 衣y 裳thường 而nhi 天thiên 下hạ 大đại 治trị 民dân 得đắc 遂toại 其kỳ 生sanh 焉yên 唐đường 虞ngu 以dĩ 精tinh 一nhất 執chấp 中trung 之chi 道đạo 傳truyền 至chí 大đại 禹vũ 因nhân 神thần 。 [# 褒bao -# 保bảo +(# 共cộng -# 八bát [# 木mộc )*# 已dĩ [# ㄙ# /# 天thiên [# ㄙ# /# 天thiên [# 乳nhũ -# 孚phu +(# 采thải -# 木mộc +(# 扁# -# 戶hộ [# 〦# ))/(# ㄠ# -# ㄙ# 。
帝đế 王vương 政chánh 治trị 之chi 化hóa 其kỳ 至chí 矣hĩ 乎hồ 自tự 漢hán 至chí 唐đường 以dĩ 及cập 五ngũ 季quý 咸hàm 爾nhĩ 推thôi 之chi 雖tuy 嘗thường 變biến [厂@已]# 皆giai 未vị [幾-(戈@人)+(弋@ㄅ)]# 而nhi 復phục 正chánh 之chi 宋tống 儒nho 深thâm 入nhập 禪thiền 學học 以dĩ 禪thiền 學học 性tánh 理lý 著trước 書thư 立lập 言ngôn 欲dục 歸quy 功công 扵# 自tự 己kỷ 所sở 以dĩ 反phản 行hành 排bài 佛Phật 設thiết 此thử 暗ám 機cơ 令linh 人nhân 不bất 識thức 也dã 如như 是thị 以dĩ 佛Phật 法Pháp 明minh 擠# 暗ám 用dụng 者giả 無vô [其-八+(心-(白-日))]# 扵# 晦hối 菴am 也dã 然nhiên 大đại 儒nho 不bất 受thọ 其kỳ 瞞man 餘dư 人nhân 甘cam 受thọ 其kỳ 縛phược 聴# 其kỳ 指chỉ 呼hô 從tùng 之chi 以dĩ 排bài 佛Phật 嗚ô 呼hô 害hại 乎hồ 至chí 徳# 可khả 勝thắng 道đạo 哉tai 余dư [車*(耳*ㄑ)]# 為vi 之chi 痛thống 惜tích 故cố 著trước 尚thượng 直trực 編biên 以dĩ 警cảnh 之chi 直trực 說thuyết 而nhi 無vô 紆hu 故cố 名danh 尚thượng 直trực 也dã [覽-一]# 者giả 或hoặc 從tùng 是thị 省tỉnh 覺giác 默mặc 而nhi 識thức 之chi 。 拔bạt [囟/目]# 次thứ 之chi 戈qua 矛mâu 補bổ 冥minh 中trung 之chi 隂# 徳# 遂toại 致trí 天thiên 君quân 泰thái 和hòa 復phục 其kỳ 本bổn 然nhiên 之chi 性tánh 共cộng 沐mộc
皇hoàng 上thượng [虍-七+(一/火/目)]# 智trí 深thâm 明minh 一nhất 視thị 同đồng 仁nhân 之chi 道đạo 然nhiên 則tắc 是thị 編biên 雖tuy 亦diệc 俚# 語ngữ 庶thứ 有hữu 補bổ 扵# 将# 来# 者giả 矣hĩ 。
正chánh 統thống 五ngũ 年niên 五ngũ 月nguyệt 既ký 望vọng 中trung 吳ngô 沙Sa 門Môn 空không 谷cốc 景cảnh 隆long 序tự
尚thượng 直trực 編biên
中trung 吳ngô 沙Sa 門Môn 空không 谷cốc 景cảnh 隆long 述thuật
○# 太thái 原nguyên 王vương 先tiên 生sanh 名danh 中trung 。 字tự 克khắc 平bình 。 謂vị 余dư 曰viết 。 中trung 也dã 聞văn 諸chư 先tiên 逹# 曰viết 佛Phật 是thị 聖thánh 中trung 之chi 至chí 聖thánh 。 佛Phật 之chi 教giáo 法pháp 大Đại 道Đạo 之chi 學học 也dã 。 不bất 識thức 晦hối 菴am 先tiên 生sanh 之chi 本bổn 意ý 。 何hà 為vi 而nhi 排bài 之chi 。 乞khất 師sư 一nhất 言ngôn 以dĩ 為vi 啟khải 迪# 。 曰viết 。 據cứ 直trực 言ngôn 之chi 子tử 則tắc 有hữu 所sở 胥# 忌kỵ 。 逮đãi 欲dục 無vô 言ngôn 又hựu [古/幸]# 子tử 問vấn 。 但đãn 請thỉnh 力lực 學học 。 至chí 扵# 擴# 充sung 之chi 地địa 。 而nhi 無vô 迫bách 隘ải 之chi 量lượng 。 然nhiên 則tắc 彼bỉ 之chi 短đoản 長trường/trưởng 瞭# 然nhiên 可khả 見kiến 。 何hà 待đãi 發phát 問vấn 而nhi 後hậu 知tri 乎hồ 。 孟# 子tử 謂vị 孔khổng 子tử 登đăng 東đông 山sơn 而nhi 小tiểu 魯lỗ 。 登đăng 泰thái 山sơn 而nhi 小tiểu 天thiên 下hạ 。 豈khởi 不bất 其kỳ 然nhiên 歟# 。 今kim 大đại 儒nho 之chi 論luận 道đạo 經kinh 邦bang 老lão 之chi 歸quy 根căn 復phục 命mạng 。 佛Phật 之chi 明minh 心tâm 見kiến 性tánh 皆giai 明minh 道đạo 而nhi 弘hoằng 善thiện 也dã 。 書thư 曰viết 。 為vi 善thiện 不bất 同đồng 同đồng 歸quy 乎hồ 治trị 。 漢hán 牟mâu 子tử 曰viết 。 君quân 子tử 博bác 取thủ 眾chúng 善thiện 。 以dĩ 輔phụ 其kỳ 身thân 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 是thị 故cố 逹# 人nhân 大đại 觀quán 。 庶thứ 幾kỷ 明minh 道Đạo 理lý 。 識thức 言ngôn 語ngữ 。 烏ô 可khả 死tử 扵# 一nhất 人nhân 半bán 人nhân 之chi 語ngữ 乎hồ 。 吾ngô 軰# 心tâm 宗tông 之chi 學học 。 微vi 用dụng 文văn 義nghĩa 貫quán 穿xuyên 道Đạo 理lý 而nhi 已dĩ 。 子tử 讀đọc 萬vạn 卷quyển 經kinh 書thư 。 始thỉ 為vi 通thông 方phương 達đạt 士sĩ 。 曰viết 。 非phi 一nhất 朝triêu 而nhi 可khả 造tạo 詣nghệ 。 吾ngô 師sư 扵# 理lý 明minh 切thiết 至chí 當đương 得đắc 相tương/tướng 扣khấu 也dã 。 曰viết 。 然nhiên 則tắc 為vì 汝nhữ 隱ẩn 然nhiên 指chỉ 歸quy 令linh 汝nhữ 自tự 見kiến 。 韓# 子tử 未vị 知tri 佛Phật 法Pháp 。 所sở 以dĩ 排bài 佛Phật 。 及cập 見kiến 大đại 顛điên 禪thiền 師sư 後hậu 。 深thâm 敬kính 佛Phật 法Pháp 。 晦hối 菴am 潜# 心tâm 佛Phật 學học 可khả 謂vị 博bác 矣hĩ 。 其kỳ 排bài 佛Phật 者giả 心tâm 病bệnh 也dã 。 [首-自+句]# 不bất 排bài 佛Phật 則tắc 後hậu 學học 多đa 看khán 佛Phật 書thư 。 凡phàm 看khán 佛Phật 書thư 則tắc 見kiến 其kỳ 心tâm 病bệnh 矣hĩ 。 由do 是thị 密mật 設thiết 墻tường 壍tiệm 関# 住trụ 後hậu 學học 。 令linh 走tẩu 不bất 出xuất 。 識thức 不bất 破phá 也dã 。
○# 曰viết 。 晦hối 菴am 墻tường 壍tiệm 設thiết 在tại 何hà [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 。 曰viết 。 指chỉ 程# 子tử 云vân 。 佛Phật 氏thị 之chi 言ngôn 。 比tỉ 楊dương 墨mặc 尤vưu 為vi 近cận 理lý 。 所sở 以dĩ 其kỳ 害hại 為vi 尤vưu 甚thậm 。 令linh 淫dâm 聲thanh 羙# 色sắc 而nhi 以dĩ 遠viễn 之chi 。 大đại 學học 中trung 庸dong 序tự 文văn 或hoặc 問vấn 諸chư 書thư 註chú 語ngữ 。 晦hối 菴am 語ngữ 錄lục 。 皆giai 存tồn 此thử 意ý 。 小tiểu 學học 有hữu 世thế 俗tục 信tín 浮phù 圖đồ 誑cuống 誘dụ 等đẳng 語ngữ 。 文văn 公công 家gia 禮lễ 喪táng 禮lễ 篇thiên 有hữu 云vân 不bất 作tác 佛Phật 事sự 。 復phục 指chỉ 司ty 馬mã 溫ôn 公công 語ngữ 註chú 云vân 。 世thế 俗tục 信tín 浮phù 圖đồ 誑cuống 誘dụ 等đẳng 語ngữ 。 全toàn 是thị 晦hối 菴am 心tâm 之chi 所sở 之chi 。 不bất 是thị 溫ôn 公công 之chi 語ngữ 。 如như 是thị 用dụng 心tâm 。 是thị 其kỳ 設thiết 墻tường 壍tiệm 也dã 。 所sở 以dĩ 皮bì [皮-(〡/又)+(王/胃)]# 之chi 學học 者giả 偏thiên 要yếu 排bài 佛Phật 。 終chung 讀đọc 数# 十thập 卷quyển 書thư 。 心tâm 忿phẫn 忿phẫn 然nhiên 。 遽cự 以dĩ 排bài 佛Phật 為vi 急cấp 務vụ 。 嗚ô 呼hô 。 學học 至chí 宏hoành 博bác 。 自tự 然nhiên 通thông 泰thái 。 排bài 佛Phật 之chi 心tâm 。 稍sảo 覺giác [輕-(巢-果)+(光-兀)]# 矣hĩ 。 學học 而nhi 至chí 化hóa 。 出xuất 彼bỉ 墻tường 壍tiệm 之chi 外ngoại 。 自tự 知tri 排bài 佛Phật 之chi 非phi 追truy 悔hối 不bất 及cập 矣hĩ 。 當đương 知tri 三tam 教giáo 之chi 學học 。 乃nãi 至chí 琴cầm 碁kì 書thư 畵họa 。 百bách 工công 伎kỹ 藝nghệ 。 學học 而nhi 至chí 扵# 變biến 化hóa 之chi 地địa 。 始thỉ 得đắc 活hoạt 機cơ 之chi 妙diệu 。 不bất 然nhiên 則tắc 在tại 死tử 殺sát 法pháp 裏lý 。 蘧# 伯bá 玉ngọc 六lục 十thập 而nhi 化hóa 。 始thỉ 得đắc [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 心tâm 之chi 要yếu 。 學học 而nhi 至chí 化hóa 卒tuất 難nan 得đắc 也dã 。
○# 曰viết 。 學học 而nhi 至chí 化hóa 固cố 難nan 得đắc 也dã 。 且thả 言ngôn 墻tường 壍tiệm 誰thùy 能năng 出xuất 焉yên 。 曰viết 。 能năng 出xuất 者giả 大đại 儒nho 也dã 。 未vị 造tạo 此thử 地địa 者giả 恬điềm 然nhiên 受thọ 其kỳ 瞞man 。 莫mạc 之chi 能năng 知tri 爭tranh 能năng 出xuất 也dã 。 曰viết 。 曾tằng 有hữu 能năng 出xuất 者giả 乎hồ 。 曰viết 有hữu 。 簡giản 而nhi 言ngôn 之chi 。 若nhược 屏bính 山sơn 李# 公công 。 石thạch 塘đường 胡hồ 公công 。 樂nhạo/nhạc/lạc 軒hiên 陳trần 公công 。 希hy 逸dật 林lâm 公công 。 西tây 山sơn 真chân 公công 。 海hải 粟túc 馮bằng 公công 。 松tùng 雪tuyết 趙triệu 公công 。 須tu 溪khê 劉lưu 公công 。 徳# 機cơ 范phạm 公công 。 曼mạn 石thạch 揭yết 公công 。 邵# 菴am 虞ngu 公công 。 仲trọng 弘hoằng 楊dương 公công 。 大đại 樸phác 危nguy 公công 。 天thiên 錫tích 薩tát 公công 。 兼kiêm 善thiện 逹# 公công 。 溍# 卿khanh 黃hoàng 公công 。 [廉-(赤-土)+(烈-列)]# 夫phu 楊dương 公công 。 季quý 迪# 高cao 公công 。 歐âu 陽dương 玄huyền 公công 。 斯tư 道đạo 烏ô 公công 。 仲trọng 舉cử 張trương 公công 。 景cảnh 濂# 宋tống 公công 。 廾# 。 伯bá 溫ôn 周chu 公công 。 伯bá 昂ngang 葉diệp 公công 。 大đại 章chương 徐từ 公công 。 逹# 善thiện 王vương 公công 。 君quân 羽vũ 錢tiền 公công 。 介giới 山sơn 王vương 公công 。 性tánh 學học 李# 公công 。 廣quảng 孝hiếu [女*(匕*(└@匕))]# 公công 。 莭# 菴am 高cao 公công 。 儀nghi 之chi 王vương 公công 。 子tử 啟khải 曾tằng 公công 等đẳng 是thị 也dã 。
○# 司ty 馬mã 溫ôn 公công 與dữ 元nguyên 城thành 劉lưu 先tiên 生sanh 曰viết 。 佛Phật 家gia 言ngôn 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 且thả 夫phu 實thật 有hữu 此thử 否phủ/bĩ 。 元nguyên 城thành 曰viết 。 佛Phật 之chi 設thiết 此thử 。 俾tỉ 人nhân 易dị 惡ác 向hướng 善thiện 耳nhĩ 。 且thả 鄒# 衍diễn 謂vị 天thiên 地địa 之chi 外ngoại 如như 神thần 州châu 赤xích 縣huyện 者giả 八bát 九cửu 。 莊trang 子tử 謂vị 六lục 合hợp 之chi 外ngoại 聖thánh 人nhân 存tồn 而nhi 不bất 論luận 。 凡phàm 人nhân 耳nhĩ 目mục 所sở 不bất 及cập 安an 知tri 其kỳ 無vô 。 溫ôn 公công 動động 容dung 而nhi 服phục 膺ưng 。 自tự 此thử 敬kính 佛Phật 。 溫ôn 公công 手thủ 書thư 一nhất 卷quyển 心tâm 經kinh 贈tặng 僧Tăng 。 復phục 題đề 其kỳ 後hậu 云vân 退thoái 之chi 排bài 佛Phật 。 而nhi 稱xưng 大đại 顛điên 外ngoại 形hình 。 且thả 胷# 中trung 無vô 滯trệ 礙ngại 由do 是thị 觀quán 之chi 。 扵# 佛Phật 不bất 為vi 無vô 得đắc 。 而nhi 所sở 排bài 者giả 跡tích 耳nhĩ (# 出xuất 西tây 山sơn 讀đọc 書thư 記ký 。 并tinh [泳-永+烏]# 道đạo 集tập 。 性tánh 學học 辯biện )# 已dĩ 而nhi 元nguyên 城thành 曰viết 。 溫ôn 公công 老lão 先tiên 生sanh 深thâm 知tri 佛Phật 法Pháp (# 出xuất 元nguyên 城thành 語ngữ 錄lục )# 所sở 以dĩ 資tư 治trị 通thông 鑑giám 未vị 始thỉ 排bài 佛Phật 。 溫ôn 公công 著trước 大đại 同đồng 集tập 觧# 。 禪thiền 偈kệ 古cổ 文văn 孝hiếu 經kinh 旨chỉ 觧# 潛tiềm 虛hư 。 擬nghĩ 太thái 玄huyền 等đẳng 書thư 。 皆giai 正chánh 直trực 之chi 辭từ 。 断# 無vô 排bài 佛Phật 之chi 語ngữ 。 文văn 公công 家gia 禮lễ 所sở 註chú 溫ôn 公công 之chi 語ngữ 。 虛hư 架# 而nhi 無vô 根căn 矣hĩ 。 濂# 溪khê 二nhị 程# 是thị 佛Phật 法Pháp 中trung 人nhân 豈khởi 肻# 排bài 佛Phật 。 溫ôn 公công 程# 子tử 排bài 佛Phật 之chi 言ngôn 顯hiển 是thị 晦hối 菴am 所sở 造tạo 。 栽tài 扵# 二nhị 家gia 名danh 下hạ 。 以dĩ 為vi 自tự 己kỷ 排bài 佛Phật 之chi 本bổn 也dã 。 道đạo 餘dư 錄lục 。 收thu 二nhị 程# 子tử 排bài 佛Phật 二nhị 十thập 八bát 條điều 。 晦hối 菴am 排bài 佛Phật 二nhị 十thập 一nhất 條điều 。 総# 是thị 晦hối 菴am 胷# 中trung 所sở 蘊uẩn 。 不bất 是thị 程# 子tử 見kiến 識thức 。 程# 子tử 苟cẩu 存tồn 此thử 見kiến 。 豈khởi 能năng 著trước 易dị 傳truyền 耶da 。 易dị 傳truyền 辭từ 理lý 俱câu 勝thắng 。 不bất 失thất 東đông 林lâm 総# 禪thiền 師sư 。 濂# 溪khê 周chu 元nguyên 公công 口khẩu 傳truyền 心tâm 受thọ 之chi 意ý 一nhất 模mô 脫thoát 出xuất 。 渾hồn 無vô 睽# 舛suyễn 未vị 嘗thường 有hữu 此thử 僻tích 隘ải 之chi 心tâm 。 溫ôn 公công 程# 子tử 不bất 肻# 排bài 佛Phật 。 通thông 鑑giám 易dị 傳truyền 良lương 可khả 徵trưng 也dã 。 晦hối 菴am 非phi 惟duy 曲khúc 排bài 佛Phật 法Pháp 。 抑ức 亦diệc 曲khúc 指chỉ 溫ôn 公công 程# 子tử 損tổn 其kỳ 名danh 徳# 也dã 。 曰viết 程# 子tử 排bài 佛Phật 之chi 語ngữ 出xuất 扵# 程# 子tử 文văn 集tập 豈khởi 是thị 晦hối 菴am 所sở 造tạo 。 曰viết 橫hoạnh/hoành 渠cừ 與dữ 濂# 溪khê 同đồng 問vấn 道đạo 扵# 東đông 林lâm 総# 禪thiền 師sư 。 今kim 来# 橫hoạnh/hoành 渠cừ 西tây 銘minh 正chánh 蒙mông 二nhị 書thư 。 皆giai 有hữu 排bài 佛Phật 之chi 語ngữ 。 二nhị 書thư 皆giai 是thị 晦hối 菴am 打đả 點điểm 。 并tinh 加gia 註chú 語ngữ 。 集tập 為vi 朱chu 子tử 成thành 書thư 。 西tây 銘minh 正chánh 蒙mông 排bài 佛Phật 之chi 語ngữ 。 未vị 必tất 出xuất 扵# 橫hoạnh/hoành 渠cừ 之chi 口khẩu 。 多đa 出xuất 晦hối 菴am 之chi 筆bút 。 程# 子tử 文văn 集tập 排bài 佛Phật 之chi 語ngữ 同đồng 此thử 籌trù 也dã 。 橫hoạnh/hoành 渠cừ 與dữ 周chu 子tử 同đồng 問vấn 道đạo 扵# 東đông 林lâm 。 性tánh 理lý 群quần 書thư 等đẳng 。 又hựu 謂vị 橫hoạnh/hoành 渠cừ 問vấn 易dị 扵# 程# 子tử 。 噫# 橫hoạnh/hoành 渠cừ 年niên 雖tuy 少thiểu 扵# 周chu 子tử 。 亦diệc 是thị 同đồng 時thời 人nhân 也dã 。 何hà 不bất 問vấn 易dị 扵# 周chu 子tử 卻khước 問vấn 易dị 扵# 程# 子tử 。 此thử 或hoặc 實thật 事sự 亦diệc 未vị 可khả 知tri 。 或hoặc 是thị 後hậu 人nhân 欲dục 尊tôn 程# 子tử 矯kiểu 立lập 此thử 事sự 亦diệc 未vị 可khả 知tri 。 已dĩ 而nhi 凡phàm 著trước 書thư 者giả 互hỗ 引dẫn 此thử 事sự 汎# 而nhi 說thuyết 之chi 。 是thị 以dĩ 此thử 事sự 遍biến 扵# 群quần 書thư 。 遂toại 為vi 實thật 事sự 。 豈khởi 不bất 見kiến 晦hối 菴am 凡phàm 造tạo 語ngữ 。 要yếu 人nhân 信tín 伏phục 。 便tiện 指chỉ 為vi 程# 子tử 所sở 說thuyết 。 嗚ô 呼hô 。 證chứng 龜quy 成thành 鼈miết 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 曰viết 何hà 由do 知tri 為vi 晦hối 菴am 之chi 語ngữ 乎hồ 。 曰viết 言ngôn 語ngữ 若nhược 認nhận 不bất 出xuất 何hà 以dĩ 知tri 人nhân 乎hồ 。 曰viết 既ký 謂vị 知tri 人nhân 濂# 溪khê 何hà 人nhân 也dã 。 曰viết 履lý 徳# 君quân 子tử 也dã 。 故cố 無vô 眛# 佛Phật 之chi 言ngôn 耳nhĩ 。 曰viết 誠thành 知tri 人nhân 矣hĩ 。 夫phu 溫ôn 公công 正chánh 人nhân 君quân 子tử 。 二nhị 程# 子tử 慎thận 徳# 君quân 子tử 。 吾ngô 知tri 三tam 子tử 不bất 肻# 謗báng 佛Phật 。 如như 保bảo 曾tằng 參tham 不bất 殺sát 人nhân 也dã 。 通thông 鑑giám 易dị 傳truyền 誠thành 為vi 證chứng 據cứ 。
○# 曰viết 晦hối 菴am 非phi 惟duy 排bài 佛Phật 抑ức 亦diệc 排bài 老lão 。 此thử 復phục 何hà 如như 。 曰viết 其kỳ 扵# 老lão 子tử 之chi 教giáo 。 初sơ 無vô 干can 涉thiệp 。 故cố 不bất 欲dục 排bài 老lão 。 若nhược 獨độc 排bài 佛Phật 則tắc 有hữu 譏cơ 議nghị 。 故cố 以dĩ 二nhị 教giáo 同đồng 而nhi 排bài 之chi 。 謂vị 為vi 排bài 抵để 諸chư 宗tông 。 扶phù 樹thụ 儒nho 宗tông 而nhi 已dĩ 。 曾tằng 不bất 知tri 天thiên 生sanh 三tam 教giáo 。 推thôi 不bất 向hướng 前tiền 。 捺nại 不bất 向hướng 後hậu 。 為vi 世thế 師sư 範phạm 不bất 可khả 無vô 也dã 。 如như 太thái 空không 之chi 有hữu 天thiên 地địa 。 非phi 天thiên 地địa 則tắc 無vô 覆phúc 載tải 也dã 。 曰viết 或hoặc 謂vị 佛Phật 學học 為vi 九cửu 流lưu 之chi 墨mặc 家gia 然nhiên 否phủ/bĩ 。 曰viết 甚thậm 矣hĩ 子tử 胡hồ 不bất 知tri 也dã 。 九cửu 流lưu 載tái 扵# 史sử 記ký 。 漢hán [弋@正]# 帝đế 時thời 司ty 馬mã 相tương/tướng 如như 之chi 所sở 述thuật 也dã 。 此thử 時thời 未vị 有hữu 佛Phật 法Pháp 。 言ngôn 墨mặc 家gia 者giả 墨mặc 翟# 也dã 。 墨mặc 以dĩ 行hành 事sự 為vi 教giáo 耳nhĩ 。 佛Phật 以dĩ 大Đại 道Đạo 為vi 教giáo 。 統thống 天thiên 地địa 三tam 教giáo 之chi 極cực 祖tổ 也dã 。 惜tích 相tương/tướng 如như 之chi 不bất 遇ngộ 乎hồ 。 遇ngộ 則tắc 推thôi 尊tôn 而nhi 尚thượng 之chi 。 必tất 有hữu 可khả 觀quán 者giả 也dã 。 曰viết 佛Phật 有hữu 兼kiêm 愛ái 近cận 乎hồ 墨mặc 也dã 。 曰viết 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 佛Phật 之chi 徳# 也dã 。 豈khởi 是thị 溺nịch 情tình 汩# 志chí 之chi 愛ái 乎hồ 。 慈từ 悲bi 之chi 愛ái 者giả 徳# 也dã 。 溺nịch 情tình 之chi 愛ái 者giả 私tư 也dã 。 韓# 昌xương 黎lê 曰viết 博bác 愛ái 之chi 謂vị 仁nhân 。 此thử 流lưu 扵# 情tình 而nhi 混hỗn 淆# 也dã 。 孔khổng 子tử 曰viết 愽# 施thí 扵# 民dân 而nhi 能năng 濟tế 眾chúng 必tất 也dã 聖thánh 乎hồ 。 孟# 子tử 曰viết 惻trắc 隱ẩn 之chi 心tâm 仁nhân 之chi 端đoan 也dã 。 孔khổng 孟# 非phi 溺nịch 情tình 汩# 志chí 。 亦diệc 非phi 真chân 妄vọng 混hỗn 淆# 。 故cố 可khả 與dữ 慈từ 悲bi 之chi 愛ái 相tương/tướng 表biểu 裏lý 。 嗚ô 呼hô 。 儒nho 宗tông 以dĩ 綱cương 常thường 為vi 先tiên 。 明minh 道đạo 兼kiêm 之chi 。 釋thích 宗tông 以dĩ 明minh 道đạo 為vi 先tiên 綱cương 常thường 兼kiêm 之chi 。 眾chúng 人nhân 觀quán 之chi 似tự 乎hồ 不bất 同đồng 。 逹# 人nhân 觀quán 之chi 而nhi 實thật 同đồng 也dã 。 夫phu 既ký 慈từ 愛ái 扵# 眾chúng 。 以dĩ 及cập 鳥điểu 獸thú 昆côn 蟲trùng 者giả 。 豈khởi 不bất 忠trung 扵# 君quân 不bất 孝hiếu 扵# 親thân 不bất 脩tu 道Đạo 徳# 不bất 弘hoằng 仁nhân 義nghĩa 乎hồ 。 凡phàm 如như 是thị 者giả 。 未vị 之chi 有hữu 也dã 。
○# 曰viết 晦hối 菴am 所sở 惡ác 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 之chi 教giáo 。 新tân 安an 陳trần 氏thị 曰viết 老lão 氏thị 虛hư 無vô 佛Phật 氏thị 寂tịch 滅diệt 。 此thử 說thuyết 何hà 如như 。 曰viết 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 有hữu 權quyền 實thật 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 權quyền 言ngôn 之chi 則tắc 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 是thị 空không 幻huyễn 之chi 語ngữ 。 凡phàm 夫phu 執chấp 有hữu 小tiểu 乗# 執chấp 空không 中trung 乗# 執chấp 不bất 有hữu 不bất 空không 。 大đại 乗# 當đương 體thể 即tức 空không 不bất 堕# 眾chúng 數số 。 妙diệu 有hữu 非phi 有hữu 真chân 空không 不bất 空không 。 不bất 立lập 一nhất 塵trần 不bất 捨xả 一nhất 法pháp 。 縱tung 橫hoành 逆nghịch 順thuận 法pháp 法pháp 全toàn 真chân 。 是thị 故cố 大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 之chi 有hữu 故cố 。 乃nãi 曰viết 此thử 身thân 虛hư 幻huyễn 。 令linh 心tâm 寂tịch 滅diệt 為vi 破phá 小tiểu 乗# 之chi 空không 故cố 。 乃nãi 責trách 其kỳ 陷hãm 扵# 觧# 脫thoát 深thâm 坑khanh 。 令linh 求cầu 出xuất 離ly 。 為vi 破phá 中trung 乗# 之chi 不bất 有hữu 不bất 空không 故cố 。 乃nãi 責trách 其kỳ 縳truyện 扵# 幻huyễn 有hữu 令linh 求cầu 大đại 乗# 。 此thử 皆giai 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 之chi 術thuật 也dã 。 以dĩ 實thật 言ngôn 之chi 則tắc 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 是thị 萬vạn 有hữu 之chi 母mẫu 。 出xuất 生sanh 天thiên 地địa 人nhân 物vật 。 動động 植thực 飛phi 潛tiềm 而nhi 至chí 萬vạn 法pháp 者giả 也dã 。 佛Phật 教giáo 曰viết 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。 然nhiên 燈đăng 佛Phật 為vì 我ngã 授thọ 記ký 。 老lão 子tử 曰viết 。 道đạo 可khả 道đạo 非phi 常thường 道đạo 。 名danh 可khả 名danh 非phi 常thường 名danh 。 無vô 名danh 天thiên 地địa 之chi 始thỉ 。 有hữu 名danh 萬vạn 物vật 之chi 母mẫu 。 常thường 無vô 欲dục 以dĩ 觀quán 其kỳ 妙diệu 。 常thường 有hữu 欲dục 以dĩ 觀quán 其kỳ 徼# 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 易dị 無vô 思tư 也dã 無vô 為vi 也dã 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 天thiên 下hạ 之chi 故cố 。 非phi 天thiên 下hạ 之chi 至chí 神thần 。 其kỳ 孰thục 能năng 與dữ 扵# 此thử 。 禮lễ 曰viết 。 無vô 為vi 而nhi 物vật 成thành 是thị 天thiên 道đạo 也dã 。 子tử 思tư 子tử 曰viết 上thượng 天thiên 之chi 載tái 無vô 聲thanh 無vô 臭xú 。 三tam 教giáo 聖thánh 賢hiền 之chi 旨chỉ 皆giai 是thị 真chân 常thường 寂tịch 滅diệt 。 真chân 空không 不bất 空không 。 初sơ 無vô 少thiểu 異dị 。 佛Phật 說thuyết 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。 盖# 令linh 空không 其kỳ 妄vọng 情tình 也dã 。 夫phu 天thiên 地địa 人nhân 物vật 。 以dĩ 及cập 萬vạn [類-犬+(八/ㄅ)]# 。 皆giai 一nhất 氣khí 展triển 縮súc 初sơ 無vô 間gian 然nhiên 。 展triển 而nhi 為vi 陽dương 。 縮súc 而nhi 為vi 隂# 。 隂# 極cực 而nhi 陽dương 。 陽dương 極cực 而nhi 隂# 。 靜tĩnh 為vi 隂# 基cơ 。 動động 為vi 陽dương 體thể 。 靜tĩnh 極cực 而nhi 動động 。 動động 極cực 而nhi 靜tĩnh 。 靜tĩnh 即tức 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 也dã 。 靜tĩnh 極cực 而nhi 動động 即tức 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 中trung 出xuất 生sanh 萬vạn 有hữu 也dã 。 晦hối 菴am 讀đọc 佛Phật 書thư 。 可khả 只chỉ 見kiến 得đắc 破phá 凡phàm 夫phu 方phương 便tiện 語ngữ 乎hồ 。 可khả 是thị 不bất 識thức 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 是thị 萬vạn 有hữu 之chi 母mẫu 乎hồ 。 可khả 是thị 不bất 識thức 三tam 教giáo 聖thánh 賢hiền 之chi 旨chỉ 皆giai 是thị 真chân 空không 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 乎hồ 。 可khả 是thị 自tự 欺khi 其kỳ 心tâm 特đặc 爾nhĩ 曲khúc 說thuyết 疑nghi 誤ngộ 後hậu 學học 乎hồ 。 所sở 以dĩ 惡ác 佛Phật 老lão 為vi 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 之chi 教giáo 也dã 。 其kỳ 脫thoát 扵# 大đại 理lý 。 豈khởi 小tiểu 小tiểu 哉tai 。
○# 佛Phật 法Pháp 自tự 永vĩnh 平bình 十thập 年niên 而nhi 来# 。 明minh 主chủ 名danh 賢hiền 。 莫mạc 不bất 推thôi 尚thượng 為vi 大Đại 道Đạo 之chi 學học 至chí 扵# 後hậu 世thế 之chi 下hạ 。 晦hối 菴am 惡ác 之chi 為vi 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 之chi 教giáo 。 且thả 夫phu 晦hối 菴am 所sở 惡ác 。 果quả 當đương 乎hồ 不bất 當đương 乎hồ 。 晦hối 菴am 識thức 見kiến 。 可khả 逾du 東đông 漢hán 三tam 囯# 之chi 人nhân 物vật 否phủ/bĩ 乎hồ 。 可khả 逾du 晉tấn 宋tống 齊tề 梁lương 陳trần 。 南nam 北bắc 朝triêu 之chi 人nhân 物vật 否phủ/bĩ 乎hồ 。 可khả 逾du 陏# 唐đường 五ngũ 代đại 之chi 人nhân 物vật 否phủ/bĩ 乎hồ 。 可khả 逾du 盛thịnh 宋tống 遼liêu 金kim 之chi 人nhân 物vật 否phủ/bĩ 乎hồ 。 太thái 誓thệ 曰viết 。 天thiên 視thị 自tự 我ngã 民dân 視thị 。 天thiên 聴# 自tự 我ngã 民dân 聴# 。 故cố 孔khổng 子tử 曰viết 。 吾ngô 從tùng 眾chúng 未vị 聞văn 從tùng 扵# 一nhất 己kỷ 偏thiên 意ý 也dã 。 偏thiên 意ý 排bài 佛Phật 者giả 余dư 不bất 言ngôn 其kỳ 隘ải 而nhi 未vị 逹# 也dã 。 亦diệc 不bất 言ngôn 其kỳ 知tri 言ngôn 而nhi 未vị 知tri 道đạo 也dã 。 亦diệc 不bất 言ngôn 其kỳ 才tài 而nhi 未vị 徳# 也dã 。 亦diệc 不bất 言ngôn 其kỳ 執chấp 滯trệ 而nhi 未vị 圎# 也dã 。 亦diệc 不bất 言ngôn 其kỳ 逢phùng 蒙mông 之chi 行hành 也dã 。 亦diệc 不bất 言ngôn 其kỳ 私tư 而nhi 未vị 公công 也dã 。 惟duy 提đề 大đại 意ý 。 發phát 覺giác 人nhân 心tâm 。 請thỉnh 自tự 裁tài 度độ 悟ngộ 之chi 而nhi 已dĩ [ㄙ/天]# 。 曰viết 。 中trung 也dã 不bất 敏mẫn 。 聞văn 師sư 之chi 言ngôn 。 亦diệc 乃nãi 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 。
○# 孔khổng 子tử 作tác 春xuân 秋thu 。 太thái 史sử 公công 作tác 史sử 記ký 。 班ban 固cố 作tác 西tây 漢hán 書thư 。 范phạm 瞱# 作tác 東đông 漢hán 書thư 。 陳trần 壽thọ 作tác 三tam 國quốc 志chí 。 唐đường 太thái 宗tông 作tác 晉tấn 書thư 。 李# 延diên 壽thọ 作tác 南nam 北bắc 史sử 。 魏ngụy 徵trưng 作tác 隋tùy 書thư 。 劉lưu 昫# 作tác 唐đường 書thư 。 司ty 馬mã 溫ôn 公công 。 少thiểu 微vi 江giang 公công 。 皆giai 作tác 通thông 鑑giám 。 鄭trịnh 夹# 漈# 作tác 通thông 志chí 。 馬mã 端đoan 臨lâm 作tác 文văn 獻hiến 通thông 考khảo 。 揭yết 傒# 斯tư 作tác 宋tống 史sử 。 李# 燾# 作tác 宋tống 鑑giám 。 曾tằng 子tử 野dã 作tác 史sử 畧lược 。 宋tống 景cảnh 濂# 作tác 元nguyên 史sử 皆giai 以dĩ 天thiên 地địa 之chi 心tâm 為vi 心tâm 。 是thị 曰viết 是thị 。 非phi 曰viết 非phi 。 不bất 存tồn 私tư 意ý 。 諸chư 君quân 史sử 筆bút 如như 秉bỉnh 龍long 泉tuyền 太thái 阿a 。 殺sát 人nhân 活hoạt 人nhân 無vô 偏thiên 無vô 黨đảng 。 佛Phật 法Pháp 大Đại 道Đạo 也dã 。 可khả 尚thượng 不bất 可khả 排bài 。 苟cẩu 或hoặc 可khả 排bài 。 則tắc 太thái 宗tông 諸chư 子tử 已dĩ 排bài 之chi 矣hĩ 。 奚hề 待đãi 後hậu 世thế 擅thiện 其kỳ 己kỷ 意ý 者giả 曲khúc 排bài 之chi 也dã 。 若nhược 夫phu 竊thiết 他tha 人nhân 之chi 徳# 為vi 自tự 己kỷ 之chi 功công 。 欲dục 張trương 自tự 己kỷ 之chi 功công 故cố 掩yểm 他tha 人nhân 之chi 徳# 。 此thử 則tắc 逢phùng 蒙mông 亦diệc 所sở 不bất 忍nhẫn 為vi 也dã 。 况# 孔khổng 子tử 而nhi 至chí 宋tống 子tử 肻# 為vi 之chi 乎hồ 。 是thị 故cố 春xuân 秋thu 以dĩ 逮đãi 元nguyên 史sử 。 亘tuyên 古cổ 今kim 窮cùng 萬vạn 世thế 。 敬kính 之chi 仰ngưỡng 之chi 。 若nhược 天thiên 地địa 之chi 高cao 厚hậu 。 日nhật 月nguyệt 之chi 昭chiêu 明minh 。 豈khởi 有hữu 剽# 竊thiết 之chi 弊tệ 逢phùng 蒙mông 之chi 行hành 也dã 。
○# 唐đường 太thái 宗tông 篤đốc 志chí 尚thượng 佛Phật 迨đãi 無vô 加gia 矣hĩ 。 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 沒một 世thế 之chi 日nhật 。 高cao 宗tông [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 左tả 右hữu 曰viết 。 朕trẫm 失thất 囯# 寳# 矣hĩ 。 輟chuyết 朝triêu 三tam 日nhật 。 若nhược 謂vị 二nhị 帝đế [泥-匕+工]# 扵# 佛Phật 法Pháp 。 然nhiên 則tắc 房phòng 玄huyền 齡linh 杜đỗ 如như 晦hối 魏ngụy 徵trưng 虞ngu 世thế 南nam 禇# 遂toại 良lương 李# 靖tĩnh 董# 常thường 諸chư 公công 何hà 不bất 力lực 諫gián 。 盖# 為vi 君quân 聖thánh 臣thần 賢hiền 。 咸hàm 知tri 佛Phật 法Pháp 正chánh 大đại 之chi 道đạo 。 其kỳ 有hữu 補bổ 扵# 政chánh 化hóa 。 善thiện 利lợi 扵# 人nhân 所sở 以dĩ 同đồng 遵tuân 尚thượng 也dã 。 凡phàm 造tạo 寺tự 譯dịch 經kinh 所sở 有hữu 記ký 序tự 。 若nhược 非phi 御ngự 製chế 。 則tắc 係hệ 房phòng 杜đỗ 魏ngụy 虞ngu 諸chư 公công 所sở 作tác 。 其kỳ 文văn 章chương 之chi 謹cẩn 嚴nghiêm 。 敬kính 佛Phật 之chi 誠thành 篤đốc 。 可khả 謂vị 至chí 矣hĩ 。 玄huyền 宗tông 肅túc 宗tông 代đại 宗tông 宣tuyên 宗tông 尚thượng 佛Phật 尤vưu 甚thậm 。 代đại 宗tông 指chỉ 南nam 陽dương 忠trung 國quốc 師sư 曰viết 。 國quốc 中trung 無vô 寳# 。 此thử 僧Tăng 乃nãi 國quốc 寳# 也dã 。 宋tống 朝triêu 太thái 祖tổ 太thái 宗tông 真chân 宗tông 仁nhân 宗tông 諸chư 聖thánh 尚thượng 佛Phật 其kỳ 尤vưu 甚thậm 焉yên 。 相tương/tướng 國quốc 韓# 公công 琦kỳ 。 侍thị 郎lang 歐âu 陽dương 脩tu 。 張trương 端đoan 眀# 。 祕bí 書thư 關quan 彥ngạn 長trường/trưởng 。 章chương 表biểu 民dân 。 貟# 外ngoại 郎lang 陳trần 舜thuấn 俞# 等đẳng 。 未vị 讀đọc 佛Phật 書thư 。 未vị 知tri 敬kính 佛Phật 。 逮đãi 乎hồ 明minh 教giáo 嵩tung 禪thiền 師sư 并tinh 鐔# 津tân 集tập 一nhất 出xuất 。 無vô 不bất [歛-(人*人)+(烈-列)]# [社-土+壬]# 迭điệt 稱xưng 讃# 曰viết 。 不bất 意ý 僧Tăng 中trung 有hữu 此thử 郎lang 。 非phi 惟duy 空không 宗tông 通thông 。 亦diệc 乃nãi 文văn 格cách 高cao 。 良lương 史sử 之chi 筆bút 。 大đại 公công 之chi 道đạo 也dã 。 諸chư 公công 自tự 此thử 敬kính 佛Phật 。 後hậu 有hữu 好hảo/hiếu 佛Phật 之chi 甚thậm 者giả 。 禮lễ 曰viết 。 雖tuy 有hữu 嘉gia 殽# 弗phất 食thực 不bất 知tri 其kỳ 旨chỉ 。 雖tuy 有hữu 至chí 道đạo 弗phất 學học 不bất 知tri 其kỳ 善thiện 。 是thị 故cố 學học 然nhiên 後hậu 知tri 不bất 足túc 。 教giáo 然nhiên 後hậu 知tri 困khốn 。 知tri 不bất 足túc 然nhiên 後hậu 能năng 自tự 反phản 也dã 。 知tri 困khốn 然nhiên 後hậu 能năng 自tự 彊cường/cưỡng/cương 也dã 。 豈khởi 不bất 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 自tự 晉tấn 已dĩ 来# 。 謝tạ 安an 石thạch 才tài 徳# 之chi 量lượng 。 經kinh 綸luân 之chi 手thủ 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 王vương 羲# 之chi 識thức 量lượng 高cao 古cổ 。 才tài 思tư 逸dật 群quần 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 陶đào 淵uyên 眀# 性tánh 情tình 之chi 正chánh 。 去khứ 住trụ 之chi 高cao 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 謝tạ 靈linh 運vận 風phong 規quy 瀟tiêu 洒sái 。 文văn 章chương 之chi 精tinh 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 崔thôi 公công 群quần 相tương/tướng 天thiên 下hạ 。 而nhi 天thiên 下hạ 賢hiền 之chi 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 衡hành 陽dương 龐# 蘊uẩn 識thức 見kiến 之chi 高cao 。 道đạo 學học 之chi 勝thắng 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 裴# [晉-(一/(ㄙ*ㄙ))+(〦/(口*口))]# 公công 樹thụ 大đại 勳huân 業nghiệp 。 著trước 扵# 盛thịnh 唐đường 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 顏nhan 魯lỗ 公công 具cụ 大đại 節tiết 義nghĩa 。 文văn 章chương 書thư 法pháp 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 相tương/tướng 國quốc 裴# 公công 休hưu 。 文văn 章chương 之chi 古cổ 。 道đạo 學học 之chi 至chí 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 二nhị 蘇tô 子tử 。 黃hoàng 山sơn 谷cốc 。 儒nho 學học 之chi 至chí 。 禪thiền 學học 之chi 勝thắng 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 王vương 荊kinh 公công 理lý 學học 之chi 精tinh 。 文văn 學học 之chi 粹túy 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 陳trần 忠trung 肅túc 公công 。 道đạo 學học 政chánh 事sự 高cao 識thức 羙# 徳# 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 [ㄐ*大]# 元nguyên 王vương 日nhật 休hưu 博bác 學học 智trí 識thức 。 高cao 眀# 正chánh 大đại 。 孰thục 能năng 加gia 焉yên 。 未vị 暇hạ 廣quảng 而nhi 論luận 之chi 。 畧lược 言ngôn 此thử 諸chư 名danh 賢hiền 。 篤đốc 志chí 尚thượng 佛Phật 。 天thiên 下hạ 孰thục 不bất 知tri 之chi 。 此thử 諸chư 名danh 賢hiền 。 道đạo 徳# 眀# 敏mẫn 。 豈khởi 不bất 逮đãi 扵# 後hậu 世thế 排bài 佛Phật 之chi 人nhân 乎hồ 。 盖# 為vi 意ý 誠thành 心tâm 正chánh 。 公công 而nhi 無vô 私tư 。 重trọng/trùng 扵# 佛Phật 聖thánh 人nhân 之chi 至chí 道đạo 也dã 。 晦hối 菴am 多đa 註chú 書thư 。 故cố 後hậu 學học 敬kính 之chi 。 矧# 不bất 識thức 其kỳ 心tâm 病bệnh 。 故cố 不bất 擇trạch 其kỳ 言ngôn 。 皆giai 從tùng 其kỳ 說thuyết 也dã 。
○# 曰viết 。 六lục 經kinh 孔khổng 孟# 等đẳng 書thư 。 論luận 道đạo 論luận 仁nhân [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 。 論luận 心tâm 論luận 性tánh [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 晦hối 菴am 所sở 註chú 契khế 扵# 聖thánh 賢hiền 之chi 心tâm 否phủ/bĩ 。 曰viết 。 曲khúc 排bài 佛Phật 法Pháp 之chi 言ngôn 。 輙triếp 為vi 辯biện 眀# 一nhất 二nhị 而nhi 已dĩ 。 自tự 餘dư 未vị 暇hạ 論luận 之chi 。 况# 各các 家gia 註chú 書thư 。 各các 據cứ 所sở 見kiến 。 仁nhân 者giả 見kiến 之chi 謂vị 之chi 仁nhân 。 智trí 者giả 見kiến 之chi 謂vị 之chi 智trí 。 後hậu 人nhân 或hoặc 宗tông 扵# 此thử 。 或hoặc 宗tông 扵# 彼bỉ 。 各các 因nhân 氣khí 運vận 變biến 化hóa 。 随# 人nhân 氣khí 量lượng 之chi 所sở 取thủ 也dã 。 寧ninh 用dụng 問vấn 焉yên 。 且thả 如như 臯# 陶đào 賡# 歌ca 扵# 前tiền 。 孔khổng 子tử 刪san 詩thi 扵# 後hậu 。 變biến 為vi 騷# 。 變biến 為vi 選tuyển 。 變biến 為vi 律luật 。 與dữ 夫phu 歌ca 謠# 吟ngâm 頌tụng 等đẳng 體thể 。 漢hán 魏ngụy 尚thượng 高cao 古cổ 。 晋# 宋tống 尚thượng 雅nhã 淡đạm 。 唐đường 人nhân 尚thượng 音âm 律luật 。 宋tống 人nhân 尚thượng 性tánh 理lý 。 此thử 亦diệc 氣khí 運vận 之chi 變biến 化hóa 也dã 。 毛mao 詩thi 三tam 百bách 篇thiên 。 多đa 有hữu 窮cùng 夫phu 窮cùng 婦phụ 之chi 所sở 作tác 。 其kỳ 言ngôn 簡giản 理lý 僃# 。 後hậu 世thế 敻# 不bất 可khả 及cập 。 彼bỉ 窮cùng 夫phu 窮cùng 婦phụ 。 豈khởi 因nhân 二nhị 十thập 年niên 讀đọc 書thư 學học 力lực 之chi 所sở 至chí 乎hồ 。 盖# 為vi 氣khí 運vận 生sanh 而nhi 然nhiên 之chi 也dã 。 元nguyên 人nhân 謂vị 宗tông 扵# 唐đường 詩thi 。 非phi 扵# 宋tống 詩thi 。 豈khởi 宋tống 詩thi 果quả 不bất 逮đãi 扵# 唐đường 乎hồ 。 豈khởi 元nguyên 詩thi 果quả 能năng 逾du 扵# 宋tống 乎hồ 。 在tại 人nhân 好hảo/hiếu 之chi 惡ác 之chi 而nhi 已dĩ 。 李# 杜đỗ 長trường/trưởng 扵# 意ý 唐đường 音âm 重trọng/trùng 音âm 律luật 。 有hữu 愛ái 李# 杜đỗ 者giả 。 愛ái 唐đường 音âm 者giả 。 愛ái 平bình 淡đạm 者giả 。 愛ái 竒# 倔# 者giả 。 嗚ô 呼hô 。 孰thục 為vi 是thị 乎hồ 。 孰thục 為vi 非phi 乎hồ 。 人nhân 之chi 氣khí 量lượng 不bất 同đồng 。 爾nhĩ 苟cẩu 執chấp 扵# 小tiểu 節tiết 。 失thất 扵# 國quốc 風phong 雅nhã 頌tụng 之chi 淳thuần 。 溫ôn 柔nhu 敦đôn 厚hậu 之chi 實thật 。 或hoặc 迷mê 扵# 雕điêu 巧xảo 麗lệ 辭từ 。 而nhi 外ngoại 乎hồ 情tình 性tánh 之chi 正chánh 。 如như 是thị 言ngôn 詩thi 。 言ngôn 之chi 奚hề 益ích 。 書thư 曰viết 。 詩thi 言ngôn 志chí 。 心tâm 之chi 所sở 之chi 既ký 失thất 其kỳ 正chánh 。 形hình 之chi 扵# 言ngôn 安an 得đắc 其kỳ 正chánh 焉yên 。 故cố 學học 不bất 可khả 不bất 求cầu 其kỳ 正chánh 也dã 。 道Đạo 不bất 可khả 不bất 求cầu 其kỳ 大đại 也dã 。 曰viết 。 余dư 問vấn 註chú 書thư 。 師sư 何hà 以dĩ 引dẫn 而nhi 不bất 發phát 。 而nhi 言ngôn 作tác 詩thi 。 二nhị 者giả 皆giai 隱ẩn 然nhiên 而nhi 未vị 詳tường 何hà 也dã 。 曰viết 。 詳tường 僃# 言ngôn 之chi 則tắc 露lộ 筋cân 骨cốt 。 選tuyển 詩thi 補bổ 註chú 。 劉lưu 坦thản 之chi 謂vị 李# 太thái 白bạch 詩thi 狂cuồng 簡giản 不bất 逮đãi 杜đỗ 公công 。 坦thản 之chi 惟duy 識thức 杜đỗ 公công 之chi 學học 未vị 識thức 李# 公công 之chi 學học 。 李# 公công 已dĩ 到đáo 化hóa 而nhi 神thần 妙diệu 之chi 地địa 。 其kỳ 辭từ 章chương 富phú 麗lệ 。 竒# 偉# 奔bôn 騰đằng 澎# 湃# 者giả 。 才tài 力lực 自tự 然nhiên 。 所sở 謂vị 國quốc 清thanh 才tài 子tử 貴quý 。 家gia 富phú 產sản 兒nhi 嬌kiều 。 豈khởi 工công 于vu 造tạo 作tác 雕điêu 琢trác 闘# 飣đính 而nhi 然nhiên 耶da 。 區khu 區khu 後hậu 學học 。 安an 可khả 窺khuy 測trắc 其kỳ 涯nhai [涘-矢+天]# 哉tai 。 嗚ô 呼hô 。 以dĩ 己kỷ 之chi 未vị 至chí 。 妄vọng 譭# 先tiên 逹# 之chi 所sở 長trường/trưởng 得đắc 罪tội 扵# 天thiên 地địa 乎hồ 。 此thử 臆ức 說thuyết 之chi 咎cữu 也dã 。 余dư 知tri 此thử 咎cữu 是thị 故cố 隱ẩn 然nhiên 。
○# 晦hối 菴am 既ký 惡ác 虛hư 無vô 寂tịch 滅diệt 。 又hựu 言ngôn 死tử 者giả 形hình 既ký 朽hủ 滅diệt 。 神thần 亦diệc 飄phiêu 散tán 。 雖tuy 有hữu 剉tỏa 燒thiêu [春-日+(〡*日)]# 磨ma 。 且thả 無vô 所sở 施thí 。 此thử 則tắc 虚# 無vô 寂tịch 滅diệt 至chí 扵# 空không 蕩đãng 無vô 歸quy 矣hĩ 。 且thả 如như 有hữu 人nhân 臥ngọa 扵# [式-工+正]# 林lâm 。 夢mộng 居cư 金kim 陵lăng 。 與dữ 彼bỉ 親thân 友hữu 同đồng 席tịch 飲ẩm 食thực 。 是thị 時thời 惟duy 知tri 有hữu 此thử 飲ẩm 食thực 之chi 身thân 。 不bất 知tri 亦diệc 有hữu 幻huyễn 身thân 臥ngọa 扵# [式-工+正]# 林lâm 也dã 。 夢mộng 飲ẩm 食thực 者giả 神thần 識thức 也dã 。 亦diệc 名danh 精tinh [ㄊ/田/儿]# 也dã 。 凡phàm 人nhân 思tư 善thiện 思tư 惡ác 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 者giả 。 即tức 此thử 神thần 識thức 也dã 。 死tử 者giả 受thọ 苦khổ 。 剉tỏa 燒thiêu [春-日+(〡*日)]# 磨ma 。 即tức 此thử 神thần 識thức 也dã 。 是thị 時thời 惟duy 知tri 有hữu 此thử 受thọ 苦khổ 之chi 身thân 。 不bất 知tri 亦diệc 有hữu 幻huyễn 身thân 死tử 扵# 人nhân 間gian 也dã 。 如như 彼bỉ 夢mộng 飲ẩm 食thực 者giả 不bất 知tri 亦diệc 有hữu 幻huyễn 身thân 臥ngọa 扵# 武võ 林lâm 也dã 。 當đương 知tri 幻huyễn 身thân 猶do 房phòng 屋ốc 也dã 。 神thần 識thức 猶do 屋ốc 中trung 之chi 人nhân 也dã 。 人nhân 既ký 出xuất 之chi 不bất [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 房phòng 屋ốc 。 神thần 識thức 既ký 出xuất 不bất [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 幻huyễn 身thân 。 晦hối 菴am 所sở 謂vị 形hình 既ký 朽hủ 滅diệt 。 神thần 亦diệc 飄phiêu 散tán 。 雖tuy 有hữu 剉tỏa 燒thiêu [春-日+(〡*日)]# 磨ma 且thả 無vô 所sở 施thí 。 是thị 則tắc 惟duy 見kiến 幻huyễn 身thân 生sanh 滅diệt 。 不bất 知tri 神thần 識thức 不bất 消tiêu 滅diệt 也dã 。 是thị 猶do 惟duy 知tri 房phòng 屋ốc 傾khuynh 頹đồi 。 不bất 知tri 屋ốc 中trung 之chi 人nhân 先tiên 出xuất 屋ốc 外ngoại 渾hồn 無vô 損tổn 也dã 。 此thử 不bất 消tiêu 滅diệt 之chi 神thần 識thức 。 随# 業nghiệp 受thọ 報báo 。 出xuất 殻# 入nhập 殻# 。 或hoặc 苦khổ 或hoặc 樂lạc 也dã 。 不bất 知tri 之chi 者giả 神thần 識thức 奔bôn 蕩đãng 。 茫mang 然nhiên 無vô 歸quy 。 神thần 識thức 尚thượng 爾nhĩ 。 况# 欲dục 眀# 佛Phật 性tánh 乎hồ 。 非phi 惟duy 不bất 契khế 佛Phật 經Kinh 。 抑ức 亦diệc 深thâm 悖bội 書thư 經kinh 之chi 旨chỉ 。 金kim 縢đằng 曰viết 。 武võ 王vương 有hữu 疾tật 。 周chu 公công 為vi 三tam 壇đàn 告cáo 太thái 王vương 王vương 季quý 文văn 王vương 曰viết 。 惟duy 爾nhĩ 元nguyên 孫tôn 某mỗ 。 遘cấu 厲lệ 虐ngược 疾tật 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 王vương 是thị 有hữu 丕# 子tử 之chi 責trách 于vu 天thiên 。 以dĩ 旦đán 代đại 某mỗ 之chi 身thân 。 子tử 仁nhân 若nhược 考khảo 能năng 多đa 才tài 多đa 藝nghệ 。 能năng 事sự 鬼quỷ 神thần 。 若nhược 據cứ 晦hối 菴am 所sở 謂vị 雖tuy 有hữu 剉tỏa 燒thiêu [春-日+(〡*日)]# 磨ma 且thả 無vô 所sở 施thí 。 則tắc 周chu 公công 代đại 武võ 王vương 之chi 死tử 。 形hình 亦diệc 朽hủ 滅diệt 。 神thần 亦diệc 飄phiêu 散tán 。 雖tuy 有hữu 多đa 才tài 多đa 藝nghệ 。 亦diệc 無vô 所sở 存tồn 。 將tương 何hà 以dĩ 事sự 鬼quỷ 神thần 乎hồ 。 三tam 王vương 亦diệc 將tương 何hà 以dĩ 受thọ 周chu 公công 之chi 告cáo 乎hồ 。 禮lễ 記ký 孔khổng 子tử 曰viết 。 人nhân 死tử 曰viết 鬼quỷ 。 此thử 五ngũ 代đại 之chi 所sở 不bất 變biến 也dã 。 若nhược 謂vị 形hình 既ký 朽hủ 滅diệt 神thần 亦diệc 飄phiêu 散tán 。 將tương 何hà 以dĩ 為vi 鬼quỷ 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 晦hối 菴am 之chi 言ngôn 為vi 是thị 也dã 。 則tắc 周chu 公công 孔khổng 子tử 之chi 言ngôn 為vi 非phi 。 若nhược 以dĩ 周chu 公công 孔khổng 子tử 之chi 言ngôn 為vi 是thị 也dã 。 則tắc 晦hối 菴am 之chi 言ngôn 為vi 非phi 。 周chu 公công 孔khổng 子tử 聖thánh 人nhân 也dã 。 晦hối 菴am 文văn 公công 也dã 。 汝nhữ 宜nghi 黜truất 私tư 意ý 正chánh 神thần 眀# 。 以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。 為vi 何hà 如như 哉tai 。 克khắc 平bình 避tị 席tịch 而nhi 言ngôn 曰viết 。 晦hối 菴am 已dĩ 沒một 二nhị 百bách 餘dư 年niên 矣hĩ 。 未vị 嘗thường 有hữu 人nhân 針châm 此thử 膏cao 肓# 之chi 病bệnh 。 吾ngô 知tri 先tiên 徳# 不bất 言ngôn 者giả 有hữu 待đãi 吾ngô 師sư 發phát 眀# 其kỳ 蘊uẩn 也dã 。 中trung 也dã 聞văn 此thử 幸hạnh 莫mạc 大đại 焉yên 。 再tái 拜bái 而nhi 後hậu 已dĩ 。
○# 曰viết 史sử 書thư 通thông 鑑giám 師sư 既ký 論luận 之chi [ㄙ/天]# 。 歐âu 陽dương 脩tu 唐đường 書thư 五ngũ 代đại 史sử 。 何hà 不bất 言ngôn 之chi 。 曰viết 歐âu 陽dương 永vĩnh 。 廾# 。 未vị 見kiến 眀# 教giáo 嵩tung 禪thiền 師sư 。 是thị 以dĩ 書thư 史sử 亦diệc 無vô 敬kính 佛Phật 之chi 意ý 。 及cập 見kiến 嵩tung 師sư 之chi 後hậu 始thỉ 有hữu 敬kính 佛Phật 之chi 心tâm 。 故cố 跋bạt 韓# 子tử 別biệt 傳truyền 曰viết 。 余dư 官quan 瑯# 瑘# 有hữu 以dĩ 退thoái 之chi 別biệt 傳truyền 相tương/tướng 示thị 者giả 。 反phản 覆phúc 論luận 誦tụng 。 乃nãi 知tri 大đại 顛điên 盖# 非phi 常thường 人nhân 。 余dư 患hoạn 浮phù 圖đồ 氏thị 之chi 盛thịnh 而nhi 嘉gia 退thoái 之chi 之chi 說thuyết 。 及cập 觀quán 大đại 顛điên 之chi 言ngôn 乃nãi 知tri 子tử 厚hậu 不bất 為vi 過quá 也dã 。 此thử 時thời 歐âu 之chi 書thư 史sử 已dĩ 行hành 扵# 世thế 矣hĩ 。 故cố 不bất 言ngôn 也dã 。 曰viết 陳trần 子tử 經kinh 宋tống 鑑giám 何hà 不bất 言ngôn 之chi 。 曰viết 宋tống 朝triêu 一nhất 十thập 六lục 主chủ 。 合hợp 三tam 百bách 十thập 七thất 年niên 之chi 有hữu 天thiên 下hạ 。 聖thánh 聖thánh 尚thượng 佛Phật 。 身thân 為vi 帝đế 王vương 。 心tâm 為vi 佛Phật 祖tổ 。 傾khuynh 誠thành 至chí 矣hĩ 。 或hoặc 時thời 敬kính 老lão 子tử 者giả 暫tạm 爾nhĩ 而nhi 已dĩ 。 惟duy 徽# 宗tông 信tín 扵# 林lâm 靈linh 素tố 之chi 言ngôn 。 後hậu 從tùng 老lão 子tử 。 子tử 經kinh 不bất 收thu 宋tống 主chủ 尚thượng 佛Phật 。 惟duy 收thu 尚thượng 老lão 。 爭tranh 柰nại 揭yết 氏thị 宋tống 史sử 李# 氏thị 宋tống 鑑giám 。 曾tằng 氏thị 史sử 畧lược 。 皆giai 收thu 宋tống 主chủ 尚thượng 佛Phật 。 行hành 在tại 天thiên 下hạ 孰thục 能năng 掩yểm 之chi 。 劉lưu 向hướng 序tự 戰chiến 國quốc 筞# 曰viết 。 史sử 氏thị 之chi 法pháp 。 具cụ 記ký 一nhất 時thời 之chi 事sự 辭từ 。 善thiện 惡ác 必tất 書thư 初sơ 無vô 所sở 决# 擇trạch 。 劉lưu 向hướng 可khả 謂vị 知tri 春xuân 秋thu 之chi 意ý 焉yên 。 夫phu 執chấp 筆bút 者giả 當đương 以dĩ 天thiên 心tâm 為vi 心tâm 。 庶thứ 不bất 悖bội 扵# 天thiên 理lý 。 不bất 誤ngộ 扵# 後hậu 學học 。 烏ô 可khả 以dĩ 靠# 一nhất 人nhân 半bán 人nhân 之chi 心tâm 為vi 心tâm 。 而nhi 失thất 天thiên 地địa 無vô 私tư 之chi 理lý 耶da 。 嗚ô 呼hô 。 佛Phật 之chi 道đạo 何hà 如như 哉tai 。 老lão 之chi 道đạo 何hà 如như 哉tai 。 余dư 扵# 尚thượng 理lý 編biên 稍sảo 亦diệc 言ngôn 之chi 矣hĩ 。 其kỳ 有hữu 明minh 理lý 者giả 自tự 識thức 大Đại 道Đạo 之chi 深thâm 淺thiển 。 余dư 不bất 復phục 言ngôn 也dã 。 晦hối 菴am 排bài 抵để 佛Phật 老lão 。 筆bút 扵# 書thư 中trung 其kỳ 来# 二nhị 百bách 餘dư 年niên 矣hĩ 。 阻trở 人nhân 多đa 少thiểu 善thiện 心tâm 了liễu 也dã 。 阻trở 人nhân 多đa 少thiểu 隂# 徳# 了liễu 也dã 。 日nhật 後hậu 天thiên 地địa 氣khí 数# 翻phiên 變biến 其kỳ 說thuyết 亦diệc 未vị 可khả 知tri 。 姜# 漸tiệm 序tự 其kỳ 鑑giám 曰viết 。 子tử 經kinh 取thủ 法pháp 乎hồ 晦hối 菴am 綱cương 目mục 。 嗚ô 呼hô 。 既ký 宗tông 晦hối 菴am 只chỉ 合hợp 以dĩ 佛Phật 老lão 同đồng 一nhất 致trí 也dã 。 胡hồ 為vi 抑ức 佛Phật 而nhi 揚dương 老lão 乎hồ 。 此thử 又hựu 晦hối 菴am 之chi 罪tội 人nhân 也dã 。 日nhật 後hậu 或hoặc 有hữu 公công 而nhi 無vô 私tư 考khảo 惡ác 其kỳ 偏thiên 見kiến 。 鳴minh 鼓cổ 而nhi 攻công 之chi 亦diệc 未vị 可khả 知tri 也dã 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 置trí 其kỳ 扵# 直trực 心tâm 君quân 子tử 之chi 列liệt 也dã 。 曰viết 卯mão 石thạch 南nam 著trước 書thư 何hà 如như 。 曰viết 長trường/trưởng 邑ấp 伯bá 者giả 。 區khu 區khu 好hảo/hiếu 事sự 人nhân 耳nhĩ 。 石thạch 南nam 藉tạ 邑ấp 伯bá 之chi 威uy 。 而nhi 行hành 文văn 藝nghệ 故cố 屈khuất 節tiết 稱xưng 為vi 邑ấp 伯bá 之chi 徒đồ 。 以dĩ 此thử 為vi 立lập 身thân 之chi 計kế 也dã 。 凡phàm 操thao 文văn 筆bút 。 依y 傍bàng 晦hối 菴am 之chi 意ý 。 初sơ 無vô 超siêu 出xuất 晦hối 菴am 之chi 意ý 。 所sở 著trước 之chi 書thư 依y 傍bàng 陳trần 子tử 經kinh 宋tống 鑑giám 之chi 意ý 。 亦diệc 無vô 超siêu 出xuất 子tử 經kinh 之chi 意ý 。 故cố 亦diệc 不bất 收thu 人nhân 主chủ 尚thượng 佛Phật 也dã 。 噫# 子tử 之chi 所sở 問vấn 姑cô 置trí 之chi 。 吾ngô 亦diệc 有hữu 所sở 問vấn 焉yên 。 曰viết 師sư 之chi 所sở 問vấn 輙triếp 願nguyện 聞văn 焉yên 。 曰viết 水thủy 母mẫu 以dĩ 鰕# 為vi 目mục 。 凡phàm 得đắc 鰕# 輙triếp 行hành 之chi 。 言ngôn 其kỳ 行hành 也dã 雖tuy 旦đán 至chí 暮mộ 。 不bất 逾du 一nhất 里lý 之chi 遙diêu 。 或hoặc 失thất 鰕# 則tắc 茫mang 然nhiên 罔võng 措thố 。 [鯔-田+貝]# 鮚# 以dĩ 蟹# 為vi 足túc 凡phàm 倚ỷ 蟹# 輙triếp 行hành 之chi 。 言ngôn 其kỳ 行hành 也dã 雖tuy 旦đán 至chí 暮mộ 不bất 逾du 三tam 里lý 之chi 遙diêu 。 或hoặc 失thất 蟹# 則tắc 茫mang 然nhiên 罔võng 措thố 。 二nhị 者giả 所sở 得đắc 目mục 足túc 之chi 樂lạc 有hữu 以dĩ 異dị 乎hồ 。 無vô 以dĩ 異dị 乎hồ 。 曰viết 無vô 以dĩ 異dị 也dã 。 曰viết 子tử 亦diệc 可khả 謂vị 知tri 言ngôn 矣hĩ 。
○# 曰viết 孔khổng 子tử 之chi 時thời 佛Phật 法Pháp 未vị 至chí 中trung 國quốc 。 孔khổng 子tử 知tri 有hữu 佛Phật 法Pháp 否phủ/bĩ 。 曰viết 孔khổng 子tử 曰viết 西tây 方phương 之chi 人nhân 有hữu 聖thánh 者giả 焉yên 。 不bất 治trị 而nhi 不bất 亂loạn 。 不bất 言ngôn 而nhi 自tự 信tín 。 不bất 化hóa 而nhi 自tự 行hành 。 蕩đãng 蕩đãng 乎hồ 民dân 無vô 能năng 名danh 焉yên 。 (# 出xuất 列liệt 子tử 等đẳng )# 鬳# 齋trai 林lâm 先tiên 生sanh 曰viết 。 此thử 章chương 似tự 當đương 時thời 已dĩ 有hữu 佛Phật 之chi 學học 。 托thác 夫phu 子tử 之chi 名danh 而nhi 尊tôn 之chi 也dã 。 西tây 方phương 之chi 人nhân 出xuất 扵# 三tam 皇hoàng 五ngũ 帝đế 之chi 上thượng 。 非phi 佛Phật 而nhi 何hà 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 之chi 書thư 入nhập 扵# 中trung 國quốc 。 雖tuy 在tại 漢hán 明minh 帝đế 之chi 時thời 。 而nhi 其kỳ 說thuyết 已dĩ 傳truyền 扵# 天thiên 下hạ 久cửu 矣hĩ (# 出xuất 列liệt 子tử 傳truyền )# 不bất 治trị 不bất 亂loạn 不bất 言ngôn 自tự 信tín 不bất 化hóa 自tự 行hành 此thử 三tam 者giả 。 實thật 太thái 古cổ 之chi 聖thánh 道Đạo 。 孔khổng 子tử 發phát 明minh 此thử 道đạo 。 而nhi 無vô 私tư 心tâm 。 惟duy 此thử 一nhất 節tiết 。 亦diệc 足túc 以dĩ 見kiến 孔khổng 子tử 之chi 聖thánh 徳# 也dã 。 佛Phật 法Pháp 苟cẩu 非phi 大Đại 道Đạo 。 則tắc 孔khổng 子tử 已dĩ 指chỉ 其kỳ 非phi 矣hĩ 。 安an 得đắc 稱xưng 為vi 聖thánh 乎hồ 。 佛Phật 法Pháp 教giáo 人nhân 為vi 善thiện 。 沮trở 惡ác 之chi 言ngôn 。 與dữ 三tam 綱cương 五ngũ 常thường 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 。 實thật 為vi 世thế 人nhân 之chi 福phước 田điền 。 明minh 道đạo 之chi 大đại 本bổn 也dã 。 隂# 翊dực 皇hoàng 度độ 補bổ 扵# 政chánh 化hóa 之chi 功công 。 可khả 謂vị 至chí 矣hĩ 。 前tiền 宋tống 文văn 帝đế 曰viết 適thích 見kiến 顏nhan 延diên 之chi 宗tông 炳bỉnh 著trước 論luận 。 發phát 明minh 佛Phật 法Pháp 。 其kỳ 為vi 名danh 理lý 。 並tịnh 是thị 開khai 奬# 人nhân 意ý 。 若nhược 使sử 率suất 土thổ/độ 之chi 濵# 皆giai 感cảm 此thử 化hóa 。 朕trẫm 則tắc 坐tọa 致trí 太thái 平bình 矣hĩ 。 臣thần 何hà 尚thượng 之chi 奏tấu 對đối 其kỳ 畧lược 曰viết 。 佛Phật 法Pháp 教giáo 人nhân 為vi 善thiện 也dã 。 世thế 人nhân 能năng 行hành 一nhất 善thiện 。 則tắc 去khứ 一nhất 惡ác 。 去khứ 一nhất 惡ác 則tắc 息tức 一nhất 刑hình 。 一nhất 刑hình 息tức 扵# 家gia 。 萬vạn 刑hình 息tức 扵# 國quốc 。 則tắc 陛bệ 下hạ 之chi 言ngôn 坐tọa 致trí 太thái 平bình 是thị 也dã 。 然nhiên 佛Phật 法Pháp 能năng 為vi 國quốc 家gia 省tỉnh 其kỳ 刑hình 獄ngục 。 又hựu 如như 此thử 也dã 。 唐đường 書thư 曰viết 。 雖tuy 為vi 異dị 方phương 之chi 教giáo 。 無vô 損tổn 扵# 理lý 之chi 源nguyên 。 韓# 愈dũ 抵để 排bài 佛Phật 老lão 其kỳ 道đạo 未vị 弘hoằng 柳liễu 子tử 曰viết 佛Phật 經Kinh 與dữ 易dị 論luận 語ngữ 合hợp 不bất 與dữ 孔khổng 子tử 異dị 道đạo 雖tuy 聖thánh 人nhân 復phục 生sanh 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 斥xích 也dã 。 孝hiếu 宗tông 曰viết 。 佛Phật 之chi 五Ngũ 戒Giới 。 即tức 五ngũ 常thường 也dã 。 仲trọng 尼ni 之chi 道đạo 。 夫phu 何hà 遠viễn 之chi 有hữu 。 如như 上thượng 等đẳng 語ngữ 。 固cố 合hợp 天thiên 地địa 之chi 心tâm 公công 而nhi 無vô 私tư 也dã 。
○# 曰viết 。 師sư 謂vị 佛Phật 法Pháp 教giáo 人nhân 為vi 善thiện 。 省tỉnh 其kỳ 刑hình 獄ngục 。 曾tằng 不bất 知tri 僧Tăng 亦diệc 有hữu 過quá 而nhi 煩phiền 扵# 刑hình 獄ngục 也dã 。 曰viết 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 。 未vị 始thỉ 不bất 以dĩ 善thiện 法Pháp 教giáo 人nhân 。 後hậu 世thế 以dĩ 法pháp 壞hoại 法pháp 者giả 。 未vị 免miễn 有hữu 之chi 。 安an 得đắc 人nhân 人nhân 同đồng 一nhất 制chế 也dã 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 以dĩ 人nhân 之chi 不bất 善thiện 而nhi 責trách 聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 焉yên 。 汝nhữ 之chi 所sở 見kiến 。 如như 禾hòa 之chi 不bất 穫hoạch 。 而nhi 責trách 后hậu 稷tắc 之chi 教giáo 耕canh 也dã 。 藥dược 之chi 不bất 効hiệu 。 而nhi 責trách 盧lô 扁# 之chi 教giáo 醫y 也dã 且thả 夫phu 廢phế 耕canh 可khả 乎hồ 。 廢phế 醫y 可khả 乎hồ 。 是thị 亦diệc 未vị 思tư 之chi 甚thậm 也dã 。
○# 曰viết 。 論luận 語ngữ 曰viết 。 攻công 乎hồ 異dị 端đoan 。 斯tư 害hại 也dã 矣hĩ 。 或hoặc 指chỉ 佛Phật 老lão 為vi 異dị 端đoan 。 此thử 說thuyết 何hà 如như 。 曰viết 。 異dị 端đoan 者giả 。 雑# 學học 也dã 。 孔khổng 子tử 謂vị 習tập 扵# 雑# 學học 。 則tắc 害hại 扵# 正Chánh 道Đạo 之chi 學học 。 直trực 言ngôn 而nhi 已dĩ 。 且thả 無vô 蘊uẩn 奥# 。 何hà 以dĩ 抝# 直trực 為vi 曲khúc 乎hồ 。 孔khổng 子tử 存tồn 時thời 。 佛Phật 法Pháp 未vị 至chí 中trung 國quốc 。 孔khổng 子tử 惟duy 聞văn 佛Phật 之chi 道đạo 徳# 。 故cố 稱xưng 西tây 方phương 有hữu 聖thánh 人nhân 。 漢hán 眀# 帝đế 時thời 。 佛Phật 法Pháp 終chung 至chí 中trung 國quốc 。 孔khổng 子tử 已dĩ 沒một 六lục 百bách 年niên 矣hĩ 。 是thị 故cố 孔khổng 子tử 不bất 見kiến 佛Phật 法Pháp 也dã 。 既ký 不bất 見kiến 佛Phật 法Pháp 。 指chỉ 佛Phật 何hà 法pháp 為vi 異dị 端đoan 乎hồ 。 佛Phật 法Pháp 既ký 為vi 異dị 端đoan 。 孔khổng 子tử 何hà 以dĩ 指chỉ 佛Phật 為vi 聖thánh 人nhân 乎hồ 。 老lão 子tử 既ký 為vi 異dị 端đoan 。 孔khổng 子tử 何hà 以dĩ 言ngôn 曰viết 。 老lão 聃đam 博bác 古cổ 知tri 今kim 。 則tắc 吾ngô 師sư 也dã 。 (# 出xuất 孔khổng 子tử 家gia 語ngữ )# 是thị 以dĩ 博bác 問vấn 老lão 子tử 之chi 後hậu 。 傳truyền 誦tụng 其kỳ 語ngữ 。 以dĩ 示thị 門môn 弟đệ 子tử 焉yên 。 (# 出xuất 礼# 記ký 家gia 語ngữ 荘# 列liệt 史sử 記ký 等đẳng )# 晦hối 菴am 非phi 惟duy 曲khúc 排bài 佛Phật 老lão 。 亦diệc 悖bội 孔khổng 子tử 崇sùng 尚thượng 佛Phật 老lão 也dã 。 後hậu 世thế 指chỉ 佛Phật 老lão 為vi 異dị 端đoan 者giả 。 圖đồ 掩yểm 其kỳ 徳# 。 設thiết 此thử 逢phùng 蒙mông 之chi 計kế 也dã 。 後hậu 學học 自tự 無vô 所sở 燭chúc 者giả 。 未vị 免miễn 随# 人nhân 指chỉ 呼hô 。 效hiệu 而nhi 言ngôn 之chi 。 喚hoán 鐘chung 作tác 甕úng 也dã 。 一nhất 朝triêu 學học 到đáo 李# 屏bính 山sơn 林lâm 希hy 逸dật 。 而nhi 至chí [景-口+日]# 濂# 大đại 章chương 諸chư 公công 之chi 地địa 。 自tự 能năng 識thức 破phá 矣hĩ 。 夫phu 佛Phật 老lão 者giả 。 道đạo 學học 也dã 。 指chỉ 道đạo 學học 為vi 異dị 端đoan 者giả 。 其kỳ 為vi 智trí 乎hồ 。 不bất 智trí 乎hồ 。 其kỳ 為vi 善thiện 心tâm 乎hồ 。 瞞man 人nhân 乎hồ 。 汝nhữ 亦diệc 學học 理lý 者giả 。 猶do 未vị 識thức 破phá 也dã 。 詩thi 曰viết 。 采thải 苓# 采thải 苓# 。 首thủ 陽dương 之chi 巔điên 。 人nhân 之chi 為vi 言ngôn 。 苟cẩu 亦diệc 無vô 信tín 。 舍xá 旃chiên 舍xá 旃chiên 。 苟cẩu 亦diệc 無vô 然nhiên 。 人nhân 之chi 為vi 言ngôn 胡hồ 得đắc 焉yên 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 曰viết 。 師sư 言ngôn 眀# 矣hĩ 。 孔khổng 子tử 崇sùng 尚thượng 佛Phật 老lão 。 諸chư 書thư 具cụ 載tái 。 晦hối 菴am 排bài 之chi 。 實thật 悖bội 孔khổng 子tử 也dã 。 吾ngô 儕# 未vị 之chi 思tư 耳nhĩ 。 余dư 雖tuy 未vị 嘗thường 排bài 佛Phật 。 然nhiên 亦diệc 因nhân 其kỳ 排bài 。 故cố 余dư 亦diệc 惑hoặc 之chi 。 未vị 克khắc 篤đốc 敬kính 扵# 佛Phật 今kim 也dã 。 反phản 而nhi 思tư 之chi 。 余dư 害hại 至chí 徳# 甚thậm 矣hĩ 。 是thị 為vi 大đại 謬mậu 。 痛thống 心tâm 疾tật 首thủ 。 悔hối 而nhi 追truy 之chi 。 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 自tự 今kim 而nhi 後hậu 。 受thọ 佛Phật 眀# 教giáo 。 歸quy 依y 禮lễ 敬kính 。 庶thứ 為vi 補bổ 過quá 之chi 萬vạn 一nhất 矣hĩ 。
○# 曰viết 。 僧Tăng 也dã 不bất 耕canh 而nhi 食thực 。 不bất 蠶tằm 而nhi 衣y 。 豈khởi 不bất 坐tọa 消tiêu 民dân 利lợi 。 而nhi 减# 其kỳ 儲trữ 積tích 乎hồ 。 曰viết 。 三tam 教giáo 九cửu 流lưu 。 而nhi 至chí 百bách 氏thị 之chi 家gia 。 皆giai 係hệ 天thiên 地địa 使sử 然nhiên 。 資tư 其kỳ 所sở 宜nghi 致trí 有hữu 之chi 也dã 。 天thiên 生sanh 其kỳ 人nhân 。 亦diệc 生sanh 其kỳ 祿lộc 。 貴quý 賤tiện 貧bần 富phú 。 數số 已dĩ 分phần/phân 定định 。 天thiên 理lý 之chi 力lực 大đại 而nhi 無vô 敵địch 也dã 。 密mật 而nhi 行hành 之chi 。 人nhân 不bất 可khả 見kiến 。 豈khởi 人nhân 力lực 能năng 奪đoạt 天thiên 理lý 之chi 力lực 乎hồ 。 其kỳ 可khả 轉chuyển 移di 者giả 。 有hữu 曰viết 。 皇hoàng 天thiên 無vô 私tư 。 惟duy 徳# 是thị 輔phụ 。 中trung 國quốc 為vi 有hữu 三tam 教giáo 。 聖thánh 人nhân 道đạo 徳# 仁nhân 義nghĩa 之chi 學học 。 故cố 名danh 大đại 國quốc 。 傅phó/phụ 継# 伏phục [怡-台+(羲-ㄎ+乃)]# 神thần 農nông 。 黃hoàng 帝đế 堯# 舜thuấn 。 禹vũ 湯thang 文văn 武võ 周chu 孔khổng 之chi 道đạo 。 特đặc 立lập 扵# 天thiên 地địa 間gian 。 是thị 為vi 中trung 國quốc 也dã 。 苟cẩu 無vô 三tam 教giáo 。 聖thánh 人nhân 之chi 學học 。 則tắc 與dữ 蠻# 貊# 之chi 邦bang 何hà 以dĩ 別biệt 焉yên 。 三tam 教giáo 之chi 子tử 互hỗ 相tương 排bài 擊kích 者giả 。 如như [廉-(赤-土)+(烈-列)]# 頗phả 忌kỵ 扵# 藺# 子tử 也dã 。 逹# 人nhân 大đại 觀quán 三tam 教giáo 通thông 行hành 者giả 。 如như 藺# 子tử 不bất 肻# 兩lưỡng 虎hổ 共cộng 闘# 而nhi 克khắc 樹thụ 國quốc 家gia 之chi 大đại 本bổn 也dã 。 曰viết 。 道đạo 徳# 仁nhân 義nghĩa 之chi 學học 吾ngô 儒nho 已dĩ 僃# 。 何hà 待đãi 佛Phật 老lão 而nhi 後hậu 僃# 乎hồ 。 曰viết 。 道đạo 有hữu 所sở 司ty 汝nhữ 未vị 知tri 也dã 。 孔khổng 子tử 之chi 道đạo 詳tường 而nhi 文văn 。 老lão 子tử 之chi 道đạo 安an 而nhi 謙khiêm 。 吾ngô 佛Phật 之chi 道đạo 大đại 而nhi 密mật 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 各các 于vu 其kỳ 時thời 。 出xuất 以dĩ 救cứu 世thế 。 烏ô 可khả 凡phàm 情tình 妄vọng 窺khuy 測trắc 也dã 。 漢hán 牟mâu 子tử 曰viết 。 書thư 不bất 必tất 孔khổng 丘khâu 之chi 言ngôn 。 藥dược 不bất 必tất 扁# 鵲thước 之chi 方phương 。 合hợp 義nghĩa 者giả 。 愈dũ 病bệnh 者giả 良lương 。 子tử 貢cống 曰viết 。 夫phu 子tử 何hà 常thường 師sư 之chi 有hữu 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。
○# 曰viết 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 身thân 體thể 髮phát [皮-(〡/又)+(王/胃)]# 受thọ 之chi 父phụ 母mẫu 。 不bất 敢cảm 毀hủy 傷thương 孝hiếu 之chi 始thỉ 也dã 。 孟# 子tử 曰viết 。 不bất 孝hiếu 有hữu 三tam 無vô 後hậu 為vi 大đại 僧Tăng 之chi 去khứ 髮phát 毀hủy 形hình 。 絕tuyệt 其kỳ 所sở 嗣tự 亦diệc 悖bội 吾ngô 儒nho 乎hồ 。 曰viết 。 孔khổng 孟# 取thủ 之chi 以dĩ 義nghĩa 。 不bất 特đặc 取thủ 之chi 以dĩ 跡tích 。 泰thái 伯bá 讓nhượng 國quốc 而nhi 之chi 荊kinh 蠻# 。 断# 髮phát 文văn 身thân 。 孔khổng 子tử 稱xưng 其kỳ 至chí 徳# 。 未vị 嘗thường 言ngôn 其kỳ 不bất 孝hiếu 。 伯bá 夷di 不bất 娶thú 而nhi 之chi 首thủ 陽dương 。 孟# 子tử 稱xưng 其kỳ 聖thánh 之chi 清thanh 者giả 。 未vị 嘗thường 言ngôn 其kỳ 不bất 孝hiếu 。 吾ngô 。 可khả 以dĩ 報báo 四Tứ 恩Ân 度độ 生sanh 死tử 。 可khả 以dĩ 弘hoằng 善thiện 道đạo 開khai 来# 學học 。 豈khởi 不bất 資tư 扵# 大đại 化hóa 乎hồ 。 伊y 尹# 放phóng 太thái 甲giáp 扵# 桐# [宋-木+(口/口)]# 。 以dĩ 跡tích 言ngôn 之chi 則tắc 伊y 尹# 滅diệt 身thân 有hữu 餘dư 之chi 罪tội 。 理lý 不bất 可khả 逃đào 也dã 以dĩ 義nghĩa 言ngôn 之chi 則tắc 致trí 太thái 甲giáp 密mật 迩# 先tiên 王vương 陵lăng 墓mộ 而nhi 生sanh 善thiện 心tâm 。 令linh 自tự 悟ngộ 也dã 及cập 其kỳ 既ký 悟ngộ 。 奉phụng 歸quy 于vu 亳# 。 諸chư [仁-二+(尸@夫)]# 歸quy 之chi 。 以dĩ 垂thùy 萬vạn 世thế 無vô 疆cương 之chi 休hưu 也dã 。 如như 此thử 巧xảo 設thiết 方phương 便tiện 。 匡khuông 成thành 厥quyết 徳# 。 始thỉ 知tri 伊y 尹# 功công 烈liệt 其kỳ 大đại 矣hĩ 哉tai 。 至chí 扵# 微vi 子tử 徉dương 狂cuồng 。 比tỉ 干can 剖phẫu 腹phúc 。 豫dự 讓nhượng 吞thôn 炭thán 。 介giới 子tử 焚phần 身thân 。 經kinh 史sử 稱xưng 其kỳ 仁nhân 義nghĩa 。 未vị 聞văn 言ngôn 其kỳ 不bất 孝hiếu 。 是thị 故cố 取thủ 之chi 以dĩ 義nghĩa 可khả 也dã 。 取thủ 之chi 以dĩ 跡tích 未vị 可khả 也dã 。 孟# 子tử 曰viết 。 子tử 莫mạc 執chấp 中trung 。 執chấp 中trung 無vô 權quyền 猶do 執chấp 一nhất 也dã 。 斯tư 言ngôn 善thiện 矣hĩ 。
○# 曰viết 。 韓# 子tử 上thượng 佛Phật 骨cốt 表biểu 。 作tác 原nguyên 道đạo 排bài 抵để 佛Phật 老lão 。 是thị 故cố 推thôi 其kỳ 有hữu 功công 扵# 吾ngô 儒nho 。 師sư 謂vị 不bất 可khả 排bài 佛Phật 似tự 不bất 侔mâu 矣hĩ 。 曰viết 。 韓# 子tử 文văn 章chương 雄hùng 健kiện 。 以dĩ 之chi 為vi 功công 。 排bài 佛Phật 何hà 足túc 推thôi 為vi 功công 也dã 。 此thử 時thời 尚thượng 書thư 孟# 蕳# 于vu 頔# 李# 翱cao 等đẳng 。 豈khởi 為vi 無vô 才tài 徳# 而nhi 不bất 能năng 排bài 佛Phật 乎hồ 。 盖# 為vi 識thức 法pháp 者giả 愳# 。 故cố 不bất 為vi 也dã 。 吾ngô 佛Phật 之chi 道đạo 無vô 權quyền 勢thế 。 惟duy 以dĩ 脩tu 道Đạo 尚thượng 徳# 為vi 任nhậm 。 其kỳ 感cảm 格cách 天thiên 地địa 帝đế 王vương 名danh 公công 賢hiền 宰tể 所sở 推thôi 尚thượng 者giả 。 天thiên 道đạo 自tự 然nhiên 。 豈khởi 求cầu 之chi 而nhi 得đắc 也dã 。 既ký 不bất 執chấp 權quyền 勢thế 。 凡phàm 欲dục 排bài 者giả 任nhậm 彼bỉ 排bài 之chi 。 况# 佛Phật 法Pháp 之chi 權quyền 在tại 乎hồ 帝đế 王vương 臣thần 宰tể 之chi 手thủ 。 欲dục 抑ức 之chi 欲dục 扶phù 之chi 。 猶do 握ác 拳quyền 展triển 掌chưởng 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 為vi 難nạn/nan 乎hồ 。 此thử 時thời 韓# 子tử 為vi 刑hình 部bộ 侍thị 郎lang 。 而nhi 亞# 卿khanh 之chi 權quyền 不bất 亦diệc 重trọng/trùng 矣hĩ 。 排bài 此thử 無vô 權quyền 無vô 敵địch 之chi 道đạo 豈khởi 為vi 難nạn/nan 乎hồ 。 周chu 公công 輔phụ 成thành 王vương 而nhi 王vương 天thiên 下hạ 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 管quản 仲trọng 相tương/tướng 桓hoàn 公công 一nhất 匡khuông 天thiên 下hạ 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 。 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 毛mao 遂toại 一nhất 出xuất 力lực 拒cự 楚sở 王vương 之chi 威uy 。 遂toại 令linh 楚sở 王vương 與dữ 平bình 原nguyên 君quân 歃# 血huyết 堅kiên [(目*月)/皿]# 。 定định 其kỳ 利lợi 害hại 。 合hợp 楚sở 魏ngụy 之chi 兵binh 。 以dĩ 平bình 強cường/cưỡng 秦tần 之chi 戰chiến 。 致trí 使sử 趙triệu 國quốc 重trọng/trùng 扵# 九cửu 鼎đỉnh 大đại 吕# 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 。 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 藺# 相tương/tướng 如như 歸quy 璧bích 扵# 秦tần 。 力lực 命mạng 秦tần 王vương 擊kích 缶# 以dĩ 配phối 趙triệu 王vương 之chi 瑟sắt 。 二nhị 者giả 皆giai 以dĩ 盡tận 忠trung 為vi 心tâm 。 不bất [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 自tự 身thân 有hữu 逆nghịch 龍long [鱗-(烈-列)+大]# 。 奪đoạt 虎hổ 食thực 之chi [險-(人*人)+(烈-列)]# 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 。 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 魯lỗ 仲trọng 連liên 寸thốn 刃nhận 不bất 施thí 。 一nhất 言ngôn 之chi 下hạ 卻khước 退thoái 秦tần 兵binh 。 以dĩ 息tức 伐phạt 趙triệu 之chi 患hoạn 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 文văn 中trung 子tử 進tiến 筞# 扵# 隋tùy 不bất 能năng 用dụng 。 捲quyển 而nhi 東đông 歸quy 。 續tục 詩thi 書thư 正chánh 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 脩tu 元nguyên 經kinh [譖-日+貝]# 易dị 道đạo 。 九cửu 年niên 而nhi 六lục 經kinh 大đại [就-口+日]# 。 中trung 說thuyết 十thập 卷quyển 脫thoát 類loại 論luận 語ngữ 。 其kỳ 智trí 識thức 也dã 明minh 。 其kỳ [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 心tâm 也dã 正chánh 。 其kỳ 進tiến 退thoái 也dã 宜nghi 。 其kỳ 門môn 人nhân 也dã 皆giai 有hữu 王vương 佐tá 之chi 才tài 。 夫phu 如như 是thị 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 。 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 房phòng 玄huyền 齡linh 佐tá 輔phụ 唐đường 太thái 宗tông 定định 天thiên 下hạ 不bất 矜căng 其kỳ 功công 。 而nhi 善thiện 歸quy 人nhân 主chủ 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 魏ngụy 徵trưng 危nguy 言ngôn 危nguy 行hành 諫gián 爭tranh 。 太thái 宗tông 或hoặc 有hữu 未vị 思tư 之chi 誤ngộ 匡khuông 而nhi 定định 之chi 。 可khả 謂vị 難nạn/nan 矣hĩ 可khả 謂vị 功công 矣hĩ 。 排bài 佛Phật 誰thùy 不bất 能năng 之chi 。 牧mục 兒nhi 竈táo 婦phụ 皆giai 能năng 排bài 佛Phật 。 何hà 必tất 謂vị 之chi 功công 也dã 。 既ký 謂vị 韓# 子tử 排bài 佛Phật 有hữu 功công 。 汝nhữ 亦diệc 何hà 不bất 效hiệu 而nhi 排bài 之chi 。 苟cẩu 排bài 之chi 吾ngô 亦diệc 無vô 阻trở 。 晦hối 菴am 排bài 佛Phật 筆bút 扵# 書thư 中trung 亦diệc 無vô 阻trở 者giả 。 晦hối 菴am 排bài 佛Phật 之chi 計kế 有hữu 受thọ 惑hoặc 者giả 有hữu 不bất 受thọ 惑hoặc 者giả 。 李# 屏bính 山sơn 。 而nhi 至chí 徐từ 大đại 章chương 等đẳng 。 是thị 不bất 受thọ 惑hoặc 者giả 。 嗚ô 呼hô 。 吾ngô 佛Phật 之chi 道đạo 繫hệ 乎hồ 天thiên 地địa 。 豈khởi 属# 世thế 人nhân 之chi 凡phàm 情tình 乎hồ 。 曰viết 。 師sư 謂vị 不bất 可khả 排bài 佛Phật 。 又hựu 言ngôn 凡phàm 欲dục 排bài 者giả 任nhậm 彼bỉ 排bài 之chi 。 自tự 相tương/tướng 矛mâu 盾# 耶da 。 曰viết 。 言ngôn 不bất 可khả 排bài 者giả 公công 論luận 也dã 。 排bài 則tắc 悖bội 扵# 天thiên 地địa 之chi 心tâm 損tổn 乎hồ 隂# 徳# 。 余dư 特đặc 憫mẫn 而nhi 救cứu 之chi 也dã 。 或hoặc 不bất 受thọ 救cứu 一nhất 任nhậm 排bài 之chi 。 余dư 無vô 阻trở 也dã 。
○# 韓# 子tử 為vi 負phụ 英anh 俊# 太thái 過quá 。 不bất 復phục 三tam 思tư 勇dũng 心tâm 排bài 佛Phật 。 及cập 見kiến 大đại 顛điên 勇dũng 心tâm 自tự 息tức 。 然nhiên 後hậu 深thâm 味vị 禪thiền 學học 。 前tiền 之chi 排bài 佛Phật 盖# 是thị 不bất 知tri 而nhi 誤ngộ 為vi 也dã 。 後hậu 人nhân 以dĩ 禪thiền 學học 性tánh 理lý 著trước 書thư 立lập 言ngôn 。 然nhiên 後hậu 反phản 行hành 排bài 佛Phật 。 此thử 是thị 知tri 而nhi 故cố 為vi 也dã 。 冥minh 冥minh 之chi 中trung 各các 有hữu 前tiền 程# 之chi 定định 理lý 。 韓# 子tử 上thượng 佛Phật 骨cốt 表biểu 。 憲hiến 宗tông 皇hoàng 帝đế 大đại 怒nộ 将# 以dĩ 抵để 死tử 。 裴# 度độ 崔thôi 群quần 等đẳng 上thượng 言ngôn 哀ai 請thỉnh 乃nãi 貶biếm 潮triều 州châu 聞văn 郡quận 之chi 靈linh 山sơn 寺tự 大đại 顛điên 禪thiền 師sư 道đạo 徳# 名danh 重trọng/trùng 。 三tam 以dĩ 書thư 請thỉnh 。 其kỳ 一nhất 曰viết 韓# 愈dũ 啟khải 。 孟# 夏hạ 漸tiệm [烈-列+(圭*丸)]# 。 惟duy 道đạo 體thể 安an 和hòa 。 愈dũ 弊tệ 劣liệt 無vô 謂vị 坐tọa 事sự 貶biếm 官quan 到đáo 此thử 。 盛thịnh 聞văn 道đạo 徳# 切thiết 思tư 見kiến 顏nhan 。 昨tạc 到đáo 来# 未vị 獲hoạch 參tham 謁yết 。 已dĩ 帖# 縣huyện 具cụ 人nhân 船thuyền 奉phụng 迎nghênh 。 日nhật 夕tịch 佇trữ 瞻chiêm 。 四tứ 月nguyệt 七thất 日nhật 。 愈dũ 上thượng 大đại 顛điên 禪thiền 師sư 。 其kỳ 二nhị 曰viết 愈dũ 啟khải 。 海hải 上thượng 窮cùng [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 。 無vô 與dữ 語ngữ 者giả 。 側trắc 承thừa 道đạo 高cao 思tư 獲hoạch 披phi 接tiếp 專chuyên 特đặc 有hữu 此thử 咨tư 屈khuất 。 此thử 旬tuần 晴tình 明minh 不bất 甚thậm [烈-列+(圭*丸)]# 。 倘thảng 能năng 乗# 閑nhàn 一nhất 至chí 實thật 為vi 幸hạnh 也dã 。 六lục 月nguyệt 初sơ 三tam 日nhật 。 愈dũ 白bạch 大đại 顛điên 禪thiền 師sư 。 其kỳ 三tam 曰viết 愈dũ 啟khải 。 慧tuệ 勻# 至chí 辱nhục [前-刖+合]# 問vấn 珎# 悚tủng 無vô 已dĩ 。 所sở 示thị 廣quảng 大đại 深thâm 逈huýnh 。 非phi 造tạo 次thứ 可khả 量lượng 。 傳truyền 曰viết 書thư 不bất [書-曰+皿]# 言ngôn 。 言ngôn 不bất [書-曰+皿]# 意ý 。 然nhiên 則tắc 聖thánh 人nhân 之chi 意ý 。 其kỳ 終chung 不bất 可khả 得đắc 而nhi 見kiến 耶da 。 如như 此thử 而nhi 論luận 。 讀đọc 来# 一nhất 百bách 遍biến 不bất 如như 覿# 面diện 對đối 之chi 。 愈dũ 聞văn 道đạo 無vô 凝ngưng 滯trệ 。 行hành 無vô 繫hệ 縛phược 。 苟cẩu 無vô 所sở [〦/(戀-〦)]# 着trước 。 則tắc 山sơn 林lâm 閑nhàn 寂tịch 。 與dữ 城thành 隍hoàng 無vô 異dị 。 大đại 顛điên 師sư 論luận 甚thậm 宏hoành 愽# 。 而nhi 必tất 守thủ 山sơn 林lâm 不bất 至chí 州châu 郭quách 。 自tự 激kích 脩tu 行hành 獨độc 立lập 空không 曠khoáng 無vô 累lũy/lụy/luy 之chi 地địa 者giả 。 非phi 通thông 道đạo 也dã 。 勞lao 扵# 一nhất 来# 安an 于vu 所sở 適thích 道đạo 故cố 如như 是thị 不bất 宣tuyên 。 愈dũ 頓đốn 首thủ 大đại 顛điên 禪thiền 師sư 。 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 (# 出xuất 舊cựu 本bổn 韓# 文văn 。 有hữu 註chú 云vân 。 大đại 宋tống 重trọng/trùng 刊# 韓# 文văn 。 欲dục 去khứ 此thử 二nhị 通thông 書thư 。 謀mưu 决# 扵# 歐âu 陽dương 文văn 忠trung 公công 。 公công 曰viết 不bất 可khả 去khứ 。 故cố 存tồn 之chi 。 ○# 晦hối 菴am 校giáo 韓# 文văn 亦diệc 存tồn 之chi 不bất 去khứ 。 已dĩ 後hậu 重trọng/trùng 畨# 晦hối 菴am 所sở 校giáo 之chi 板bản 。 則tắc 去khứ 之chi 不bất 存tồn 矣hĩ 。 [禾*(九/上/日)]# 古cổ 畧lược 亦diệc 收thu 之chi )# 大đại 顛điên 至chí 郡quận 。 留lưu 數sổ 日nhật 。 談đàm 論luận 廓khuếch 逹# 。 深thâm 有hữu 契khế 懷hoài 。 次thứ 日nhật 言ngôn 及cập 上thượng 表biểu 謂vị 佛Phật 為vi 夷di 狄địch 之chi 教giáo 等đẳng 事sự 。 大đại 顛điên 荅# 之chi 其kỳ 畧lược 曰viết 吾ngô 聞văn 善thiện [(共-八+隹)*見]# 人nhân 者giả [(共-八+隹)*見]# 其kỳ 道đạo 之chi 所sở 存tồn 。 而nhi 不bất 較giảo 其kỳ 。 所sở 居cư 之chi 地Địa 。 桀# 紂# 之chi 君quân 。 跖# 蹻# 之chi 臣thần 皆giai 生sanh 中trung 國quốc 。 然nhiên 不bất 可khả 法pháp 者giả 以dĩ 其kỳ 無vô 道đạo 也dã 。 舜thuấn 生sanh 扵# 東đông 夷di 。 文văn 王vương 生sanh 扵# 西tây 夷di 。 由do 余dư 生sanh 扵# 戎nhung 。 季quý 札# 出xuất 扵# [〦/(蠻-〦)]# 。 彼bỉ 二nhị 聖thánh 二nhị 賢hiền 者giả 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 夷di 狄địch 而nhi 不bất 法pháp 乎hồ 。 子tử 不bất [(共-八+隹)*見]# 佛Phật 之chi 道đạo 。 而nhi 。 何hà 言ngôn 之chi 陋lậu 也dã 。 子tử 必tất 以dĩ 為vi 上thượng 古cổ 未vị 有hữu 佛Phật 而nhi 不bất 法pháp 耶da 。 則tắc 孔khổng 子tử 孟# 軻kha 生sanh 扵# 衰suy 周chu 。 蚩xi 尤vưu 瞽# 叟# 生sanh 扵# 上thượng 古cổ 。 豈khởi 可khả 捨xả 衰suy 周chu 之chi 聖thánh 賢hiền 。 而nhi 法pháp 上thượng 古cổ 之chi 凶hung 頑ngoan 哉tai 。 子tử 以dĩ 二nhị 帝đế 三tam 王vương 之chi 代đại 。 未vị 有hữu 佛Phật 而nhi 長trường 壽thọ 也dã 。 則tắc 外ngoại 丙bính 二nhị 年niên 。 仲trọng 壬nhâm 四tứ 年niên 。 何hà 其kỳ 夭yểu 耶da 。 子tử 以dĩ 漢hán 陳trần 之chi 間gian 有hữu 佛Phật 法Pháp 而nhi 人nhân 主chủ 夭yểu 且thả 亂loạn 。 則tắc 漢hán 眀# 為vi 一nhất 代đại 之chi 英anh 主chủ 。 梁lương 武võ 壽thọ 至chí 八bát 十thập 有hữu 六lục 。 豈khởi 必tất 皆giai 夭yểu 且thả 亂loạn 耶da 。 子tử 謂vị 儒nho 有hữu 言ngôn 仁nhân 義nghĩa 忠trung 信tín 。 而nhi 不bất 知tri 佛Phật 之chi 言ngôn 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 無vô 以dĩ 異dị 也dã 。 子tử 既ký 未vị 讀đọc 佛Phật 書thư 。 安an 知tri 不bất 談đàm 先tiên 王vương 之chi 法pháp 言ngôn 耶da 。 昔tích 者giả 舜thuấn 犬khuyển 吠phệ 堯# 。 非phi 愛ái 舜thuấn 而nhi 惡ác 堯# 也dã 。 以dĩ 所sở 常thường 見kiến 者giả 唯duy 舜thuấn 。 而nhi 未vị 嘗thường 見kiến 堯# 也dã 。 今kim 子tử 常thường 以dĩ 孔khổng 子tử 為vi 學học 。 而nhi 未vị 嘗thường 讀đọc 佛Phật 之chi 書thư 。 遂toại 。 是thị 舜thuấn 犬khuyển 之chi 說thuyết 也dã 。 佛Phật 之chi 與dữ 人nhân 子tử 言ngôn 必tất 依y 扵# 孝hiếu 。 與dữ 人nhân 臣thần 言ngôn 必tất 依y 扵# 忠trung 。 此thử 眾chúng 人nhân 所sở 共cộng 守thủ 之chi 言ngôn 也dã 。 子tử 今kim 自tự 恃thị 通thông 四tứ 海hải 異dị 方phương 之chi 學học 。 而nhi 文văn 章chương 旁bàng 礴bạc 。 孰thục 如như 姚Diêu 秦Tần 三tam 蔵# 羅la 什thập 法Pháp 師sư 乎hồ 。 子tử 之chi 知tri 来# 蔵# 往vãng 。 孰thục 如như 晉tấn 之chi 佛Phật 圖đồ 澄trừng 法Pháp 師sư 乎hồ 。 子tử 之chi [書-曰+皿]# 萬vạn 物vật 。 不bất 動động 其kỳ 心tâm 。 孰thục 如như 梁lương 之chi 寳# 公công 和hòa 尚thượng 乎hồ 。 韓# 子tử 默mặc 然nhiên 良lương 久cửu 曰viết 。 不bất 如như 也dã 。 大đại 顛điên 曰viết 。 子tử 之chi 才tài 既ký 不bất 如như 彼bỉ 矣hĩ 。 彼bỉ 之chi 。 而nhi 子tử 反phản 以dĩ 為vi 非phi 然nhiên 則tắc 豈khởi 有hữu 高cao 才tài 而nhi 不bất 知tri 子tử 之chi 所sở 知tri 者giả 耶da 。 韓# 子tử 悔hối 過quá 。 自tự 此thử 敬kính 佛Phật 。 深thâm 好hảo/hiếu 禪thiền 學học 。 其kỳ 荅# 孟# 蕳# 尚thượng 書thư 書thư 曰viết 。 来# 示thị 云vân 有hữu 人nhân 傳truyền 愈dũ 近cận 奉phụng [米*睪]# 氏thị 。 此thử 傳truyền 之chi 者giả 甚thậm 也dã 。 潮triều 州châu 有hữu 一nhất 老lão 僧Tăng 。 號hiệu 大đại 顛điên 。 頗phả 聦# 眀# 。 識thức 道Đạo 理lý 。 遠viễn 地địa 無vô 可khả 與dữ 語ngữ 者giả 。 故cố 自tự 山sơn 召triệu 至chí 州châu 郭quách 。 留lưu 十thập 数# 日nhật 。 實thật 能năng 外ngoại 形hình 骸hài 以dĩ 理lý 自tự 勝thắng 。 不bất 為vi 事sự 物vật 侵xâm 亂loạn 與dữ 之chi 語ngữ 。 雖tuy 不bất [書-曰+皿]# 觧# 。 要yếu 自tự 胷# 中trung 無vô 滯trệ 礙ngại 以dĩ 為vi 難nan 得đắc 。 因nhân 與dữ 往vãng 来# 。 及cập 祭tế 神thần 至chí 海hải 上thượng 。 遂toại 造tạo 其kỳ [廬-虍+雨]# 。 及cập 来# 袁viên 州châu 留lưu 衣y 服phục 為vi 別biệt 。 乃nãi 人nhân 之chi 情tình 。 非phi 求cầu 福phước 田điền 利lợi 益ích 也dã (# 出xuất 韓# 文văn 舊cựu 板bản 今kim 板bản 皆giai 有hữu 之chi )# 韓# 子tử 哭khốc 女nữ 詩thi 并tinh 序tự 曰viết 。 去khứ 嵗# 自tự 刑hình 部bộ 侍thị 郎lang 。 以dĩ 罪tội 貶biếm 潮triều 州châu 。 小tiểu 女nữ 道đạo 死tử 。 殯tấn 之chi 層tằng 峯phong 驛dịch 旁bàng 山sơn 下hạ 。 蒙mông 恩ân 還hoàn 。 過quá 其kỳ 墓mộ 。 留lưu 題đề 驛dịch 梁lương 云vân 。 数# 條điều 藤đằng 束thúc 木mộc 皮bì 棺quan 。 草thảo 殯tấn 荒hoang 山sơn 白bạch 骨cốt 寒hàn 。 驚kinh 恐khủng 入nhập 心tâm 身thân 已dĩ 病bệnh 。 扶phù 舁dư 沿duyên 路lộ 眾chúng 知tri 難nạn/nan 。 遶nhiễu 墳phần 不bất 暇hạ 號hiệu 三tam 匝táp 。 設thiết 祭tế 惟duy 聞văn 飯phạn 一nhất 盤bàn 。 致trí 汝nhữ 無vô 辜cô 由do 我ngã 罪tội 。 百bách 年niên 慚tàm 痛thống 淚lệ 闌lan 干can (# 出xuất 韓# 文văn 舊cựu 板bản 今kim 板bản 皆giai 有hữu 之chi )# 韓# 子tử 自tự 上thượng 表biểu 至chí 見kiến 大đại 顛điên 。 講giảng 談đàm 問vấn 禪thiền 。 始thỉ 末mạt 詳tường 備bị 扵# 韓# 子tử 別biệt 傳truyền 舊cựu 板bản 。 韓# 文văn 陳trần 休hưu 齋trai 文văn 集tập 。 晁# 氏thị 筆bút 記ký 。 [米*(白-日+睪)]# 氏thị 通thông 鑑giám 。 佛Phật 法Pháp 編biên 年niên 。 佛Phật 祖tổ 通thông 載tái 。 稽khể 古cổ 畧lược 。 傳truyền 燈đăng 統thống 要yếu 等đẳng 書thư 。 今kim 輙triếp 引dẫn 其kỳ 畧lược 耳nhĩ 。
○# 柳liễu 子tử 曰viết 。 韓# 退thoái 之chi 排bài 佛Phật 。 佛Phật 不bất 可khả 排bài 。 不bất 與dữ 孔khổng 子tử 異dị 道đạo 。 退thoái 之chi 學học 儒nho 。 未vị 能năng 過quá 楊dương 子tử 。 楊dương 子tử 之chi 書thư 。 扵# 荘# 墨mặc 申thân 韓# 皆giai 有hữu 取thủ 焉yên 。 佛Phật 法Pháp 反phản 不bất 及cập 莊trang 墨mặc 申thân 韓# 耶da 。 曰viết 以dĩ 其kỳ 夷di 也dã 。 果quả 不bất 信tín 道đạo 而nhi 斥xích 焉yên 。 以dĩ 夷di 則tắc 将# 反phản 貴quý 惡ác 来# 盜đạo 跖# 。 而nhi 賤tiện 季quý 札# 由do 余dư 乎hồ 。 非phi 所sở 謂vị 去khứ 名danh 求cầu 實thật 者giả 矣hĩ (# 出xuất 栁# 文văn )# 陳trần 忠trung 肅túc 公công 諱húy 瓘# 字tự 瑩oánh 中trung 。 [劍-(人*人)+(烈-列)]# 川xuyên 人nhân 。 公công 扵# 宣tuyên 和hòa 初sơ 。 奏tấu 議nghị 其kỳ 畧lược 曰viết 。 用dụng [米*睪]# 氏thị 之chi 饒nhiêu 益ích 。 而nhi 天thiên 下hạ 莫mạc 與dữ 爭tranh 。 用dụng 老lão 氏thị 之chi 無vô 為vi 。 而nhi 斯tư 民dân 休hưu 息tức 。 [米*(白-日+睪)]# 氏thị 曰viết 。 止chỉ 止chỉ 勿vật 說thuyết 。 老lão 氏thị 曰viết 智trí 者giả 勿vật 言ngôn 。 孔khổng 氏thị 曰viết 黙# 而nhi 識thức 之chi 。 此thử 祖tổ 宗tông 之chi 躬cung 行hành 。 非phi 有hữu 言ngôn 之chi 士sĩ 所sở 能năng 議nghị 哉tai (# 出xuất 大đại 宋tống 三tam 教giáo 奏tấu 議nghị 。 并tinh 資tư 鑑giám )# 公công 序tự 集tập 古cổ 錄lục 。 引dẫn 吾ngô 宗tông [束/束]# 栢# 大Đại 士Sĩ 之chi 言ngôn 曰viết 。 作tác 器khí 者giả 必tất 有hữu 樣# 。 造tạo 車xa 者giả 必tất 合hợp 轍triệt 。 古cổ 無vô 今kim 有hữu 之chi 法pháp 即tức 是thị 邪tà 道đạo 不bất 可khả 學học 也dã 。 三tam 復phục 斯tư 言ngôn 學học 道Đạo 之chi 要yếu 。 不bất 以dĩ 古cổ 聖thánh 為vi 樣# 。 皆giai 外ngoại 逰# 耳nhĩ 。 有hữu 問vấn 曰viết 。 性tánh 理lý 之chi 說thuyết 古cổ 書thư 皆giai 不bất 言ngôn 。 千thiên 五ngũ 百bách 載tái 後hậu 獨độc 周chu 子tử 言ngôn 之chi 。 得đắc 非phi 古cổ 無vô 今kim 有hữu 乎hồ 。 曰viết 否phủ/bĩ 。 特đặc 論luận 者giả 弗phất 知tri 考khảo 耳nhĩ 。 性tánh 理lý 之chi 說thuyết 東đông 林lâm 禪thiền 師sư 授thọ 之chi 濂# 溪khê 。 東đông 林lâm 已dĩ 前tiền 各các 專chuyên 己kỷ 教giáo 。 未vị 能năng 融dung 會hội 。 皇hoàng 宋tống 已dĩ 来# 。 涯nhai 禪thiền 師sư 倡xướng 之chi 。 始thỉ 以dĩ 其kỳ 詞từ 意ý 發phát 眀# 易dị 中trung 庸dong 之chi 旨chỉ 。 非phi 古cổ 無vô 今kim 有hữu 也dã (# 出xuất 瑩oánh 中trung 錄lục 并tinh 性tánh 學học 指chỉ 要yếu )# 公công 早tảo 留lưu 心tâm 扵# 禪thiền 學học 。 為vi 執chấp 聞văn 見kiến 以dĩ 求cầu 觧# 會hội 。 未vị 克khắc 發phát 眀# 。 後hậu 參tham 靈linh 源nguyên 禪thiền 師sư 。 靈linh 源nguyên 曰viết 。 離ly 卻khước 心tâm 意ý 識thức 而nhi 參tham 。 絕tuyệt 卻khước 聖thánh 凡phàm 路lộ 而nhi 學học 可khả 也dã 。 公công 被bị 逼bức 責trách 。 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 晝trú 夜dạ 呆# 坐tọa 而nhi 已dĩ 。 偶ngẫu 扵# 燕yên 寂tịch 間gian 脫thoát 然nhiên 開khai 悟ngộ 。 述thuật 偈kệ 曰viết 。 書thư 堂đường 兀ngột 坐tọa 萬vạn 機cơ 休hưu 。 日nhật 煖noãn 風phong 和hòa 草thảo 自tự 幽u 。 誰thùy 識thức 二nhị 千thiên 年niên 遠viễn 事sự 。 如như 今kim 即tức 在tại 眼nhãn 睛tình 頭đầu 。 公công 有hữu 此thử 省tỉnh 悟ngộ 。 故cố 所sở 論luận 甚thậm 眀# 。
○# 漢hán 人nhân 有hữu 曰viết 。 佛Phật 經Kinh 者giả 卷quyển 以dĩ 萬vạn 計kế 。 言ngôn 以dĩ 億ức 数# 。 非phi 一nhất 人nhân 所sở 能năng 堪kham 也dã 。 㒒# 以dĩ 為vi 煩phiền 而nhi 不bất 要yếu 矣hĩ 。 牟mâu 子tử 荅# 之chi 其kỳ 略lược 曰viết 。 江giang 海hải 所sở 以dĩ 異dị 扵# 行hành 潦lạo 者giả 。 以dĩ 其kỳ 深thâm 廣quảng 也dã 。 五ngũ 嶽nhạc 所sở 以dĩ 別biệt 扵# 丘khâu 陵lăng 者giả 。 以dĩ 其kỳ 高cao 大đại 也dã 。 麒# 麟lân 不bất [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 苑uyển 囿# 之chi 中trung 。 吞thôn 舟chu 之chi 魚ngư 不bất 逰# 數số 仞nhận 之chi 溪khê 。 剖phẫu 三tam 寸thốn 蚌# 求cầu 。 明minh 月nguyệt 之chi 珠châu 。 探thám 枳chỉ 棘cức 之chi 巢sào 。 求cầu 鳳phượng 凰hoàng 之chi 雛sồ 。 必tất 難nan 獲hoạch 也dã 。 客khách 曰viết 。 佛Phật 法Pháp 至chí 尊tôn 。 世thế 人nhân 多đa 譏cơ 其kỳ 廓khuếch 落lạc 難nạn/nan 用dụng 。 虛hư 無vô 難nan 信tín 也dã 。 牟mâu 子tử 曰viết 。 至chí 味vị 不bất 合hợp 扵# 眾chúng 口khẩu 。 大đại 音âm 不bất 比tỉ 扵# 眾chúng 耳nhĩ 。 作tác 咸hàm 池trì 設thiết 大đại 章chương 發phát 蕭tiêu 韶thiều 詠vịnh 九cửu 成thành 莫mạc 之chi 和hòa 也dã 。 張trương 鄭trịnh 衛vệ 之chi 弦huyền 歌ca 時thời 俗tục 之chi 音âm 必tất 不bất 期kỳ 而nhi 拊phụ 手thủ 也dã 。 夫phu 聞văn 清thanh 問vấn 而nhi 謂vị 之chi 角giác 。 非phi 彈đàn 弦huyền 之chi 過quá 。 聴# 者giả 之chi 不bất 聦# 矣hĩ 。 見kiến 和hòa [辟/王]# 而nhi 言ngôn 之chi 石thạch 。 非phi [辟/王]# 之chi 賤tiện 。 視thị 者giả 之chi 不bất 眀# 矣hĩ 。 牟mâu 子tử 之chi 言ngôn 至chí 矣hĩ 哉tai 。 夫phu 佛Phật 之chi 道đạo 大đại 而nhi 難nan 入nhập 。 有hữu 識thức 者giả 有hữu 不bất 識thức 者giả 。 人nhân 之chi 材tài 器khí 不bất 同đồng 不bất 足túc 恠# 也dã 。
○# 祥tường 符phù 常thường 禪thiền 師sư 曰viết 。 嘗thường 嘅# 資tư 治trị 通thông 鑑giám 。 稱xưng 貞trinh 觀quán 中trung 有hữu 僧Tăng 自tự 西tây 域vực 来# 。 善thiện 咒chú 術thuật 。 能năng 令linh 人nhân 立lập 死tử 。 復phục 咒chú 之chi 令linh 蘇tô 。 太thái 宗tông 擇trạch 飛phi 騎kỵ 中trung [收-ㄆ+土]# 者giả 試thí 之chi 皆giai 驗nghiệm 。 因nhân 以dĩ 問vấn 傅phó/phụ 奕dịch 。 奕dịch 曰viết 。 此thử 邪tà 術thuật 也dã 。 臣thần 聞văn 邪tà 不bất 千thiên 正chánh 。 請thỉnh 使sử 咒chú 臣thần 必tất 不bất 能năng 行hành 。 帝đế 命mạng 僧Tăng 咒chú 奕dịch 。 奕dịch 初sơ 無vô 所sở 覺giác 。 湏# 臾du 僧Tăng 忽hốt 僵cương 仆phó 。 若nhược 為vi 物vật 所sở 擊kích 。 遂toại 不bất 復phục 蘇tô 。 此thử 必tất 好hảo/hiếu 事sự 者giả 曲khúc 為vi 之chi 辭từ 。 何hà 則tắc 若nhược 使sử 果quả 有hữu 是thị 。 則tắc 僧Tăng 非phi 真chân 僧Tăng 。 咒chú 非phi 真chân 咒chú 。 正chánh 謂vị 邪tà 術thuật 耳nhĩ 。 固cố 不bất 足túc 以dĩ 彰chương 吾ngô 教giáo 之chi 疵tỳ 也dã 。 而nhi 况# 断# 無vô 此thử 理lý 。 向hướng 使sử 彼bỉ 自tự 西tây 域vực 遠viễn 至chí 長trường/trưởng 安an 。 厥quyết 術thuật 能năng 死tử 人nhân 而nhi 復phục 蘇tô 。 乃nãi 不bất 暇hạ 自tự 能năng 衛vệ 其kỳ 身thân 。 對đối 常thường 人nhân 無vô 故cố 而nhi 僵cương 死tử 。 雖tuy 兒nhi 童đồng 莫mạc 之chi 信tín 也dã 。 又hựu 當đương 是thị 時thời 京kinh 城thành 有hữu 大đại 徳# 僧Tăng 。 恵# 乗# 。 玄huyền [琬-(厄-厂)+匕]# 。 法pháp 琳# 。 眀# [贍-言+(工/口)]# 諸chư 公công 。 其kỳ 肻# 坐tọa 視thị 偽ngụy 僧Tăng 破phá 壞hoại 教giáo 門môn 不bất 請thỉnh 峻tuấn 治trị 。 乃nãi 留lưu 帝đế 命mạng 傅phó/phụ 奕dịch 辨biện 耶da 。 佛Phật 制chế 或hoặc 律luật 。 雖tuy 春xuân 蹊# 生sanh 草thảo 。 猶do 不bất 許hứa 比Bỉ 丘Khâu 踐tiễn 之chi 。 恐khủng 害hại 其kỳ 生sanh 也dã 。 况# 肻# 說thuyết 断# 人nhân 命mạng 咒chú 傳truyền 扵# 世thế 乎hồ 。 故cố 子tử 謂vị 好hảo/hiếu 事sự 者giả 曲khúc 為vi 之chi 辭từ 。 断# 可khả 見kiến 矣hĩ (# 出xuất 佛Phật 祖tổ 通thông 載tái )# 余dư 謂vị 常thường 禪thiền 師sư 言ngôn 之chi 當đương 矣hĩ 。 太thái 宗tông 眀# 君quân 也dã 。 豈khởi 不bất 識thức 破phá 彼bỉ 邪tà 術thuật 乎hồ 。 况# 貞trinh 觀quán 之chi 初sơ 。 有hữu 道đạo 徳# 高cao 僧Tăng 杜đỗ 順thuận 和hòa 尚thượng 等đẳng 十thập 餘dư 人nhân 續tục 有hữu 三tam 蔵# 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 。 清thanh 涼lương 國quốc 師sư 澄trừng 觀quán 。 南nam 山sơn 律luật 師sư 道đạo 宣tuyên 等đẳng 。 常thường 居cư 輦liễn 下hạ 。 太thái 宗tông 朝triêu 夕tịch 聚tụ 話thoại 論luận 道đạo 無vô 虛hư 日nhật 。 諸chư 師sư 明minh 通thông 五ngũ 眼nhãn 。 學học 貫quán 九cửu 流lưu 。 檐diêm 荷hà 佛Phật 法Pháp 重trọng/trùng 任nhậm 者giả 也dã 。 何hà 不bất 破phá 除trừ 邪tà 術thuật 而nhi 容dung 其kỳ 馳trì 玩ngoạn 乎hồ 。 傅phó/phụ 奕dịch 者giả 隋tùy 時thời 為vi 黃hoàng 冠quan 。 至chí 唐đường 高cao 祖tổ 武võ 徳# 八bát 年niên 乙ất 酉dậu 。 。 後hậu 陞thăng 太thái 史sử 令linh 。 奕dịch 上thượng 。 前tiền 後hậu 七thất 次thứ 。 帝đế 皆giai 不bất 報báo 。 丞thừa 相tương/tướng 蕭tiêu 瑀# 廷đình 斥xích 之chi 曰viết 。 佛Phật 聖thánh 人nhân 也dã 。 奕dịch 為vi 此thử 議nghị 非phi 聖thánh 人nhân 者giả 無vô 法pháp 請thỉnh 寘trí 嚴nghiêm 刑hình 。 奕dịch 乃nãi 力lực 爭tranh 。 瑀# 曰viết 地địa 獄ngục 正chánh 為vi 此thử 人nhân 設thiết 也dã 。 (# 出xuất 舊cựu 唐đường 史sử )# 是thị 時thời 法Pháp 師sư 法pháp 琳# 。 作tác 破phá 邪tà 論luận 。 明minh 槩# 作tác 訣quyết 對đối 八bát 條điều 。 恵# 乗# 作tác 辯biện 正chánh 論luận 。 秦tần 王vương 門môn 下hạ 典điển 儀nghi 李# 師sư 政chánh 作tác 內nội 徳# 論luận 。 迭điệt 加gia 進tiến 之chi 。 皆giai 引dẫn 大đại 理lý 證chứng 奕dịch 之chi 非phi 。 高cao 祖tổ 大đại 恱# 。 於ư 是thị 奕dịch 。 貞trinh 觀quán 二nhị 年niên 戊# 子tử 。 太thái 宗tông 謂vị 奕dịch 曰viết 。 佛Phật 道Đạo 微vi 妙diệu 汝nhữ 獨độc 不bất 悟ngộ 。 其kỳ 理lý 何hà 也dã 。 奕dịch 曰viết 。 佛Phật 是thị 西tây 方phương 夷di 狄địch 耳nhĩ 。 帝đế 惡ác 其kỳ 言ngôn 不bất 荅# 。 自tự 是thị 終chung 身thân 不bất 齒xỉ 奕dịch 。 扵# 貞trinh [(共-八+隹)*見]# 十thập 二nhị 年niên 庚canh 子tử 秋thu 卒thốt 。 暴bạo 而nhi 死tử 。 若nhược 謂vị 邪tà 不bất 干can 正chánh 。 則tắc 傅phó/phụ 奕dịch 不bất 識thức 佛Phật 聖thánh 人nhân 之chi 大Đại 道Đạo 。 是thị 不bất 明minh 也dã 。 叛bạn 老lão 子tử 之chi 教giáo 。 擅thiện 己kỷ 私tư 。 曲khúc 排bài 佛Phật 法Pháp 是thị 無vô 徳# 也dã 。 夫phu 如như 是thị 安an 得đắc 為vi 正chánh 人nhân 乎hồ 。 此thử 事sự 了liễu 然nhiên 可khả 見kiến 好hảo/hiếu 事sự 者giả 粧# 點điểm 瑕hà 疵tỳ 也dã 。 春xuân 秋thu 十thập 二nhị 公công 。 合hợp 國quốc 之chi 優ưu 劣liệt 。 孔khổng 子tử 不bất 加gia 增tăng [打-丁+負]# 。 惟duy 扵# 片phiến 言ngôn 隻chỉ 字tự 之chi 間gian 抑ức 揚dương 而nhi 已dĩ 。 此thử 握ác 史sử 筆bút 之chi 天thiên 理lý 也dã 。 惜tích 乎hồ 溫ôn 公công 不bất 加gia 詳tường 審thẩm 。 [車*(耳*ㄑ)]# 聴# 訛ngoa 傳truyền 。 茟# 扵# 文văn 籍tịch 。 後hậu 世thế [檢-(人*人)+(烈-列)]# 點điểm 理lý 不bất 可khả 逃đào 也dã 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 堯# 舜thuấn 其kỳ 猶do 病bệnh 諸chư 。 而nhi 况# 溫ôn 公công 安an 得đắc 無vô 失thất 。 晦hối 菴am 乗# 此thử 機cơ 。 便tiện 指chỉ 而nhi 言ngôn 之chi 。 茟# 扵# 文văn 公công 家gia 禮lễ 喪táng 禮lễ 篇thiên 中trung 。 致trí 令linh 後hậu 人nhân 不bất 識thức 真chân 偽ngụy 者giả 。 益ích 滋tư 扵# 輕khinh 薄bạc 。 凡phàm 欺khi 心tâm 即tức 欺khi 人nhân 。 欺khi 人nhân 即tức 欺khi 天thiên 。 安an 忍nhẫn 為vi 之chi 也dã 。 君quân 子tử 百bách 行hành 所sở 進tiến 。 殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 。 胡hồ 為vi 汲cấp 汲cấp 然nhiên 以dĩ 排bài 佛Phật 為vi 事sự 乎hồ 。 嗚ô 呼hô 。 佛Phật 法Pháp 之chi 大đại 。 包bao 羅la 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 法Pháp 之chi 固cố 。 重trọng/trùng 扵# 湏# 彌di 。 割cát 亦diệc 無vô 傷thương 。 撼# 亦diệc 無vô 動động 。 彼bỉ 排bài 之chi 者giả 。 千thiên 佛Phật 出xuất 世thế 。 之chi 後hậu 亦diệc 莫mạc 能năng 觧# [米*睪]# 此thử 結kết 也dã 。 非phi 惟duy 害hại 己kỷ 。 亦diệc 累lũy/lụy/luy 祖tổ 宗tông 悲bi 哉tai 。
○# 大Đại 道Đạo 涵# 天thiên 地địa 間gian 。 天thiên 下hạ 有hữu 生sanh 莫mạc 不bất 具cụ 本bổn 然nhiên 之chi 性tánh 。 而nhi 與dữ 之chi 同đồng 一nhất 體thể 用dụng 。 盖# 為vi [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 心tâm 不bất 同đồng 。 而nhi 有hữu 善thiện 惡ác 。 感cảm 果quả 優ưu 劣liệt 之chi 異dị 。 至chí 。 難nan 調điều 治trị 者giả 人nhân 心tâm 也dã 。 是thị 故cố 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 。 各các 出xuất 隻chỉ 手thủ 。 扶phù 持trì 大Đại 道Đạo 。 互hỗ 施thí 教giáo 法pháp 。 以dĩ 成thành 天thiên 下hạ 之chi 化hóa 權quyền 教giáo 人nhân 克khắc 眀# 此thử 道đạo 也dã 。 孔khổng 子tử 以dĩ 三tam 綱cương 五ngũ 常thường 為vi 先tiên 。 老lão 子tử 以dĩ [謙-(亦-〦)+(烈-列)]# 恭cung 慈từ 儉kiệm 為vi 先tiên [米*睪]# 迦ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 以dĩ 慈từ 悲bi 方phương 便tiện 為vi 先tiên 。 凡phàm 能năng 併tinh 脩tu 三tam 聖thánh 之chi 徳# 則tắc 此thử 道đạo 幾kỷ 扵# 有hữu 成thành 矣hĩ 。 缺khuyết 一nhất 聖thánh 之chi 教giáo 法pháp 則tắc 化hóa 權quyền 之chi 道đạo 而nhi 義nghĩa 不bất 足túc 焉yên 。 人nhân 之chi 扵# 道đạo 非phi 一nhất 徳# 一nhất 善thiện 卒thốt 以dĩ 可khả 成thành 。 要yếu 具cụ 眾chúng 徳# 眾chúng 善thiện 而nhi 後hậu 成thành 矣hĩ 。 如như 朝triều 廷đình 有hữu 三tam 公công 九cửu 卿khanh 五ngũ 府phủ 六lục 部bộ 百bách 僚liêu 分phần/phân 軄# 。 各các 軄# 其kỳ 政chánh 。 併tinh 集tập 百bách 僚liêu 之chi 政chánh 事sự 。 克khắc 成thành 一nhất 國quốc 之chi 大đại 治trị 。 缺khuyết 一nhất 軄# 則tắc 失thất 一nhất 政chánh 。 失thất 一nhất 政chánh 則tắc 治trị 化hóa 之chi 道đạo 而nhi 義nghĩa 不bất 足túc 焉yên 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 共cộng 弘hoằng 大Đại 道Đạo 同đồng 扵# 此thử 也dã 。 安an 可khả 缺khuyết 其kỳ 一nhất 焉yên 。
○# 易dị 道đạo 也dã 者giả 。 天thiên 地địa 本bổn 然nhiên 之chi 理lý 。 然nhiên 微vi 伏phục [怡-台+(羲-ㄎ+乃)]# 莫mạc 能năng 畫họa 卦# 。 微vi 文văn 王vương 莫mạc 能năng 演diễn 文văn 。 微vi 周chu 公công 莫mạc 能năng 定định 爻hào 。 微vi 孔khổng 子tử 莫mạc 能năng 立lập 象tượng 。 至chí 扵# 繫hệ 辭từ 說thuyết 卦# 等đẳng 意ý 。 然nhiên 後hậu 易dị 道đạo 粲sán 然nhiên 。 明minh 扵# 天thiên 下hạ 。 易dị 道đạo 體thể 也dã 。 畫họa 卦# 用dụng 也dã 。 三tam 聖thánh 之chi 言ngôn 兼kiêm 體thể 用dụng 而nhi 發phát 明minh 也dã 。 缺khuyết 一nhất 聖thánh 則tắc 易dị 道đạo 不bất 明minh 。 安an 可khả 秉bỉnh 一nhất 聖thánh 之chi 言ngôn 而nhi 棄khí 三tam 聖thánh 乎hồ 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 共cộng 弘hoằng 大Đại 道Đạo 同đồng 扵# 此thử 也dã 。 安an 可khả [卸-ㄗ+夫]# 其kỳ 一nhất 焉yên 。 文văn 中trung 子tử 曰viết 。 詩thi 書thư 盛thịnh 而nhi 秦tần 世thế 滅diệt 非phi 仲trọng 尼ni 之chi 罪tội 也dã 。 虛hư 玄huyền 長trường/trưởng 而nhi 晉tấn 室thất 亂loạn 非phi 老lão 莊trang 之chi 罪tội 也dã 。 齋trai 戒giới 脩tu 而nhi 梁lương 國quốc 亡vong 非phi 釋Thích 迦Ca 之chi 罪tội 也dã 。 易dị 不bất 云vân 乎hồ 。 苟cẩu 非phi 其kỳ 人nhân 道đạo 不bất 虛hư 行hành 或hoặc 問vấn 佛Phật 。 文văn 中trung 子tử 曰viết 聖thánh 人nhân 。 文văn 中trung 子tử 可khả 謂vị 知tri 天thiên 地địa 間gian 三tam 教giáo 之chi 大đại 體thể 也dã 。 至chí 道đạo 冲# 漠mạc 。 常thường 情tình 難nan 測trắc 理lý 固cố 然nhiên 矣hĩ 。 宜nghi 乎hồ 晦hối 菴am 眛# 於ư 佛Phật 老lão 之chi 道đạo 也dã 。
○# 楊dương 墨mặc 以dĩ 行hành 事sự 為vi 教giáo 。 無vô 大Đại 道Đạo 之chi 法pháp 言ngôn 。 孟# 子tử 非phi 之chi 公công 非phi 也dã 。 後hậu 世thế 效hiệu 顰tần 曲khúc 排bài 佛Phật 老lão 。 欲dục 求cầu 孟# 子tử 之chi 風phong 。 較giảo 之chi 霄tiêu 壤nhưỡng 。 夫phu 楊dương 墨mặc 一nhất 行hành 之chi 士sĩ 也dã 。 佛Phật 老lão 弘hoằng 道đạo 聖thánh 人nhân 也dã 。 佛Phật 教giáo 曰viết 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 老lão 子tử 曰viết 。 愛ái 民dân 治trị 國quốc 能năng 無vô 為vi 乎hồ 。 佛Phật 老lão 何hà 嘗thường 棄khí 扵# 綱cương 常thường 之chi 道đạo 耶da 。 三tam 教giáo 聖thánh 人nhân 鼎đỉnh 立lập 天thiên 下hạ 司ty 大Đại 道Đạo 之chi 化hóa 權quyền 也dã 。 既ký 不bất 識thức 佛Phật 老lão 之chi 道đạo 是thị 不bất 智trí 也dã 。 曲khúc 排bài 佛Phật 老lão 是thị 無vô 仁nhân 也dã 。 孔khổng 孟# 之chi 學học 教giáo 人nhân 學học 仁nhân 義nghĩa 也dã 。 讀đọc 其kỳ 書thư 而nhi 遺di 其kỳ 仁nhân 義nghĩa 。 輙triếp 攻công 扵# 文văn 藝nghệ 乎hồ 。 恃thị 彼bỉ 文văn 藝nghệ 肆tứ 扵# 己kỷ 意ý 。 而nhi 至chí 曲khúc 排bài 佛Phật 老lão 誤ngộ 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 [喪-(口*口)+(美-(王/大))]# 其kỳ 心tâm 徳# 亦diệc 誤ngộ 後hậu 學học 。 諸chư 人nhân 當đương 自tự 省tỉnh 察sát 而nhi 已dĩ [ㄙ/失]# 。
○# 曰viết 理lý 學học 類loại 編biên 。 程# 子tử 曰viết 釋Thích 氏thị 之chi 學học 極cực 乎hồ 高cao 深thâm 。 要yếu 之chi 率suất 歸quy 乎hồ 自tự 私tư 自tự 利lợi 之chi 域vực 。 此thử 說thuyết 何hà 如như 。 曰viết 佛Phật 法Pháp 以dĩ 成thành 道Đạo 為vi 體thể 。 度độ 人nhân 為vi 用dụng 。 佛Phật 扵# 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 無vô 一nhất 芥giới 之chi 許hứa 不bất 是thị 捨xả 身thân 命mạng 救cứu 人nhân 之chi 地địa 也dã 。 未vị 能năng 自tự 度độ 。 先tiên 能năng 度độ 人nhân 者giả 菩Bồ 薩Tát 之chi 心tâm 也dã 。 惟duy 能năng 自tự 度độ 不bất 能năng 度độ 人nhân 者giả 小tiểu 乗# 人nhân 也dã 。 是thị 故cố 常thường 被bị 佛Phật 責trách 令linh 脩tu 大đại 乗# 。 世thế 人nhân 不bất 知tri 佛Phật 法Pháp 。 擅thiện 其kỳ 臆ức 說thuyết 。 可khả 乎hồ 不bất 可khả 乎hồ 。
○# 曰viết 理lý 學học 類loại 編biên 程# 子tử 曰viết 。 聖thánh 賢hiền 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 本bổn 分phần/phân 事sự 。 無vô 所sở 愳# 故cố 不bất 論luận 死tử 生sanh 。 佛Phật 之chi 學học 為vi 怕phạ 死tử 生sanh 故cố 只chỉ 管quản 說thuyết 不bất 已dĩ 。 此thử 說thuyết 何hà 如như 。 曰viết 世thế 人nhân 識thức 情tình 繫hệ [糸*(十/甲/寸)]# 。 循tuần 環hoàn 生sanh 死tử 。 莫mạc 之chi 能năng 已dĩ 。 佛Phật 說thuyết 諸chư 經kinh 指chỉ 而nhi 諭dụ 之chi 。 依y 法pháp 脩tu 行hành 悟ngộ 明minh 生sanh 死tử 。 豈khởi 是thị 怕phạ 生sanh 死tử 乎hồ 。 世thế 人nhân 只chỉ 見kiến 幻huyễn 身thân 生sanh 死tử 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 不bất 生sanh 死tử 。 不bất 知tri 生sanh 從tùng 何hà 来# 。 死tử 。 設thiết 使sử 欲dục 知tri 亦diệc 無vô 所sở 措thố 手thủ 。 是thị 以dĩ 強cưỡng 說thuyết 此thử 言ngôn 脩tu [飾-巾+万]# 而nhi 已dĩ 。 大đại 似tự 不bất 得đắc 飯phạn 喫khiết 強cưỡng 言ngôn 不bất 飢cơ 也dã 。 孔khổng 子tử 曰viết 未vị 知tri 生sanh 焉yên 知tri 死tử 。 又hựu 曰viết 原nguyên 始thỉ 反phản 終chung 。 老lão 子tử 曰viết 歸quy 根căn 復phục 命mạng 。 賈cổ 誼# 曰viết 化hóa 為vi 異dị 類loại 。 王vương 逸dật 少thiểu 曰viết 死tử 生sanh 亦diệc 大đại 兮hề 聖thánh 賢hiền 豈khởi 不bất 言ngôn 生sanh 死tử 耶da 。 此thử 章chương 問vấn 端đoan 與dữ 前tiền 章chương 問vấn 端đoan 。 若nhược 是thị 程# 子tử 之chi 語ngữ 。 則tắc 程# 子tử 見kiến 識thức 自tự 納nạp 敗bại 缺khuyết 矣hĩ 。 若nhược 是thị 後hậu 人nhân 謬mậu 指chỉ 程# 子tử 所sở 說thuyết 。 則tắc 玷điếm 辱nhục 之chi 咎cữu 。 其kỳ 在tại 後hậu 人nhân 也dã 。
○# 曰viết 近cận 思tư 錄lục 理lý 學học 類loại 編biên 北bắc 溪khê 性tánh 理lý 等đẳng 書thư 。 皆giai 以dĩ 凡phàm 情tình 度độ 量lương 佛Phật 法Pháp 。 乞khất 師sư 明minh 辯biện 之chi 。 曰viết 彼bỉ 皆giai 不bất 識thức 佛Phật 。 猜# 忌kỵ 而nhi 已dĩ 。 世thế 人nhân 之chi 心tâm 測trắc 度độ 佛Phật 。 聖thánh 人nhân 境cảnh 界giới 。 不bất 啻# 太thái 空không 粟túc 粒lạp 天thiên 地địa 毫hào 芒mang 何hà 足túc 辯biện 也dã 。 豈khởi 不bất 見kiến 晦hối 菴am [臣*(〦/品)]# 訣quyết 困khốn 篤đốc 自tự 悔hối 曰viết 。 到đáo 此thử 時thời 莭# 輸du 與dữ 黃hoàng 面diện 老lão 子tử 一nhất 着trước 自tự 供cung [(匕/天)*欠]# 也dã 。 盖# 欲dục 遮già 掩yểm 心tâm 病bệnh 。 [書-曰+皿]# 力lực 攔lan 住trụ 後hậu 學học 不bất 看khán 佛Phật 書thư 意ý 欲dục 滅diệt [書-曰+皿]# 佛Phật 法Pháp 。 不bất 顯hiển 露lộ 其kỳ 心tâm 病bệnh 。 故cố 作tác 感cảm 興hưng 詩thi 云vân 。 誰thùy 哉tai 継# 三tam 聖thánh 。 為vi 我ngã 焚phần 其kỳ 書thư 。 噫# 。 亦diệc 有hữu 不bất 受thọ 欺khi 瞞man 攔lan 不bất 住trụ 者giả 識thức 破phá 他tha 矣hĩ 。 適thích 之chi 所sở 謂vị 希hy 逸dật 林lâm 公công 。 黃hoàng 文văn 獻hiến 公công 。 景cảnh 濂# 宋tống 公công 等đẳng 是thị 也dã 。 惜tích 乎hồ 後hậu 學học 被bị 前tiền 人nhân 指chỉ 叛bạn 佛Phật 者giả 為vi 道đạo 學học 之chi 傳truyền 。 不bất 叛bạn 佛Phật 者giả 不bất 為vi 道đạo 學học 之chi 傳truyền 。 如như 是thị 籠lung 住trụ 後hậu 學học 不bất 敢cảm 轉chuyển 動động 。 故cố 不bất 識thức 抱bão 徳# 明minh 理lý 正chánh 人nhân 君quân 子tử 也dã 。 嗚ô 呼hô 。 此thử 之chi 智trí 識thức 。 欲dục [(亡*ㄉ)/王]# 林lâm 黃hoàng 宋tống 公công 。 何hà 異dị 污ô 池trì 之chi 下hạ [(亡*ㄉ)/王]# 蒼thương 天thiên 也dã 。 苟cẩu 不bất 能năng 撤triệt 藩# 籬# 扵# 大đại 方phương 之chi 家gia 。 破phá 識thức 情tình 扵# 真chân 性tánh 之chi 府phủ 。 不bất 免miễn 區khu 區khu 縛phược 扵# 常thường 人nhân 言ngôn 語ngữ 裏lý 。 曰viết 排bài 佛Phật 者giả 謂vị 傳truyền 道đạo 學học 。 不bất 知tri 所sở 傳truyền 何hà 道đạo 。 莫mạc 是thị 傳truyền 乎hồ 瞞man 人nhân 為vi 道đạo 耶da 。 傳truyền 乎hồ 逢phùng 蒙mông 之chi 行hành 為vi 道đạo 耶da 。 傳truyền 乎hồ 辭từ 章chương 富phú 麗lệ 為vi 道đạo 耶da 。 傳truyền 乎hồ 死tử 者giả 形hình 朽hủ 滅diệt 神thần 飄phiêu 散tán 如như 是thị 断# 滅diệt 之chi 見kiến 為vi 道đạo 耶da 。 曰viết 勿vật 復phục 言ngôn 矣hĩ 。 汝nhữ 讀đọc 許hứa 多đa 書thư 猶do 識thức 不bất 破phá 尚thượng 滯trệ 狐hồ [疑-(匕/矢)+(上/夫)]# 。 可khả 見kiến 汝nhữ 之chi 器khí 量lượng 卑ty 微vi 也dã 。 [首-自+句]# 識thức 不bất 破phá 不bất 免miễn 聴# 他tha 撥bát 遣khiển 。 憍kiêu [慢-又+万]# 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 以dĩ 父phụ 為vi 讎thù 也dã 。
○# 晦hối 菴am 謂vị 死tử 者giả 形hình 朽hủ 滅diệt 神thần 飄phiêu 散tán 。 然nhiên 祭tế 祀tự 是thị 誰thùy 受thọ 饗# 耶da 。 周chu 礼# 禮lễ 記ký 皆giai 以dĩ 祭tế 祀tự 為vi 先tiên 。 祭tế 祀tự 之chi 道đạo 是thị 虛hư 設thiết 耶da 。 宜nghi 省tỉnh 察sát 之chi 。
○# 唐đường 太thái 宗tông 早tảo 聞văn [式-工+正]# 后hậu 欲dục 壞hoại 其kỳ 成thành 法pháp 。 故cố 欲dục 殺sát 之chi 。 袁viên 天thiên 罡# 曰viết 。 殺sát 之chi 則tắc 再tái 生sanh 人nhân 世thế 怨oán 怒nộ 愈dũ 深thâm 。 太thái 宗tông 然nhiên 之chi 。 故cố 令linh 為vi 尼ni 。 建kiến 立lập 感cảm 業nghiệp 寺tự [皮-(〡/又)+(王/匆)]# 之chi (# 出xuất 劉lưu 三tam 吾ngô 細tế 鑑giám 惟duy 通thông 鑑giám 畧lược 之chi )# 天thiên 罡# 謂vị 再tái 生sanh 人nhân 世thế 怨oán 怒nộ 愈dũ 深thâm 。 晦hối 菴am 謂vị 形hình 朽hủ 滅diệt 神thần 飄phiêu 散tán 。 兩lưỡng 家gia 之chi 言ngôn 天thiên 地địa 懸huyền 隔cách 。 孰thục 是thị 孰thục 非phi 。 夫phu 天thiên 罡# 明minh 理lý 之chi 人nhân 也dã 。 豈khởi 眾chúng 人nhân 可khả 同đồng 日nhật 而nhi 語ngữ 哉tai 。
○# 曰viết 宋tống 人nhân 謂vị 雷lôi 擊kích 者giả 隂# 陽dương 相tương/tướng 激kích 。 偶ngẫu 尓# 觸xúc 死tử 非phi 特đặc 然nhiên 也dã 。 此thử 說thuyết 何hà 如như 。 曰viết 驚kinh 蟄chập 之chi 後hậu 二nhị 隂# 在tại 上thượng 。 四tứ 陽dương 在tại 下hạ 。 芒mang 種chủng 之chi 後hậu 五ngũ 陽dương 在tại 上thượng 。 一nhất 隂# 在tại 下hạ 。 既ký 隂# 陽dương 相tương/tướng 激kích 。 雷lôi 雨vũ 交giao 作tác 。 則tắc 合hợp 時thời 時thời 相tương/tướng 激kích 。 雷lôi 雨vũ 不bất 停đình 。 何hà 故cố 晴tình 雨vũ 間gian 然nhiên 耶da 。 當đương 知tri 二nhị 氣khí 交giao 運vận 如như 轆# [轤-(├/七)+王]# 之chi 輪luân 互hỗ 為vi 上thượng 下hạ 。 若nhược 相tương/tướng 激kích 則tắc 安an 能năng 發phát 育dục 萬vạn 物vật 乎hồ 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 風phong 雲vân 雷lôi 雨vũ 皆giai 天thiên 地địa 體thể 用dụng 。 各các 有hữu 天thiên 神thần 主chủ 之chi 。 應ứng 時thời 不bất 忒thất 。 故cố 有hữu 祭tế 天thiên 饗# 地địa 之chi 理lý 。 風phong 雨vũ 均quân 調điều 。 蒼thương 生sanh 善thiện 業nghiệp 所sở 感cảm 。 不bất 調điều 時thời 惡ác 業nghiệp 所sở 感cảm 。 非phi 上thượng 天thiên 無vô 慈từ 心tâm 也dã 。 言ngôn 雷lôi 擊kích 者giả 。 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 十thập 二nhị 年niên 。 台thai 州châu 天thiên 封phong 寺tự 維duy 那na 士sĩ 弘hoằng 。 為vi 雷lôi 打đả 死tử 。 頃khoảnh 焉yên 復phục 甦tô 之chi 。 自tự 言ngôn 死tử 去khứ 見kiến 諸chư 天thiên 神thần 教giáo 試thí 曰viết 。 汝nhữ 先tiên 世thế 為vi 廵# 儉kiệm 。 曲khúc 罪tội 一nhất 夫phu 。 枉uổng 罹li 極cực 刑hình 。 汝nhữ 能năng 奉phụng 佛Phật 故cố 未vị 償thường 其kỳ 命mạng 。 後hậu 世thế 為vi 住trụ 持trì 僧Tăng 。 将# 常thường 住trụ 銅đồng 錢tiền 潜# 埋mai 三tam 窖# 。 死tử 後hậu 遂toại 湮nhân 沒một 之chi 。 二nhị 世thế 罪tội 故cố 今kim 誅tru 。 惟duy 今kim 世thế 奉phụng 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 至chí 誠thành 姑cô 存tồn 之chi 。 後hậu 至chí 宣tuyên 徳# 二nhị 年niên 溺nịch 水thủy 而nhi 死tử 。 浙chiết 右hữu 有hữu 人nhân 印ấn 造tạo 佛Phật 天thiên 三tam 界giới 紙chỉ 馬mã 。 開khai 張trương 店điếm 業nghiệp 。 店điếm 屋ốc 楣# 間gian 平bình 鋪phô 閣các 板bản 作tác 臥ngọa 室thất 扵# 閣các 上thượng 。 一nhất 夜dạ 觸xúc 翻phiên 尿niệu 器khí 。 淋lâm 漓# 污ô 馬mã 。 仍nhưng 将# 此thử 馬mã 晒# 乾can/kiền/càn 賣mại 之chi 。 本bổn 年niên 。 又hựu 一nhất 貧bần 家gia 。 夫phu 婦phụ 二nhị 人nhân 。 有hữu 絕tuyệt 粮# 忍nhẫn 餓ngạ 之chi 患hoạn 。 夫phu 携huề 一nhất 鵞nga 入nhập 市thị 鬻dục 之chi 。 得đắc 米mễ 二nhị 斗đẩu 。 飢cơ 苦khổ 迫bách 甚thậm 。 以dĩ 一nhất 升thăng 沽cô 酒tửu 飲ẩm 之chi 。 囬# 至chí 中trung 途đồ 醉túy 臥ngọa 扵# 地địa 。 被bị 人nhân 竊thiết 去khứ 其kỳ 米mễ 。 及cập 醒tỉnh 慞chương 惶hoàng 歸quy 家gia 。 妻thê 知tri 之chi 不bất 勝thắng 哀ai 苦khổ 。 夫phu 乃nãi 投đầu 水thủy 而nhi 死tử 。 妻thê 曰viết 夫phu 既ký 死tử 矣hĩ 。 我ngã 何hà 存tồn 之chi 。 亦diệc 投đầu 水thủy 而nhi 死tử 。 眀# 日nhật 天thiên 雷lôi 打đả 死tử 一nhất 男nam 子tử 。 擲trịch 置trí 扵# 二nhị 屍thi 之chi 旁bàng 。 書thư 其kỳ 背bối/bội 云vân 竊thiết 其kỳ 米mễ 者giả 此thử 人nhân 也dã 。 松tùng 江giang 有hữu 人nhân 為vi 雷lôi 打đả 死tử 。 書thư 其kỳ 背bối/bội 云vân 。 十thập 年niên 前tiền 與dữ 一nhất 婦phụ 人nhân 入nhập 寺tự 登đăng [土*(前-刖+合)]# 第đệ 二nhị 層tằng 行hành [婬-壬+(工/山)]# 故cố 誅tru 。 湖hồ 州châu 一nhất 女nữ 子tử 。 雨vũ 中trung 見kiến 諸chư 官quan 吏lại 至chí 門môn 前tiền 。 惟duy 二nhị 人nhân 入nhập 其kỳ 家gia 。 如như 世thế 所sở 畫họa 天thiên 兵binh 之chi 状# 。 擒cầm 女nữ 之chi 兄huynh 雷lôi 打đả 死tử 扵# 門môn 前tiền 。 始thỉ 知tri 官quan 吏lại 是thị 天thiên 神thần 也dã 。 亦diệc 有hữu 雷lôi 打đả 死tử 者giả 家gia 人nhân 以dĩ 屍thi 着trước 衣y 。 眀# 日nhật 復phục 雷lôi 剥# 去khứ 其kỳ 衣y 。 亦diệc 有hữu 以dĩ 屍thi 置trí 扵# 棺quan 中trung 。 眀# 日nhật 復phục 雷lôi 揭yết 去khứ 棺quan 盖# 。 如như 是thị 顯hiển [驗-(人*人)+(烈-列)]# 每mỗi 年niên 有hữu 之chi 。 不bất 復phục 多đa 引dẫn 。 此thử 数# 端đoan 目mục 擊kích 耳nhĩ 聞văn 者giả 。 恐khủng 辱nhục 其kỳ 家gia 人nhân 故cố 不bất 言ngôn 其kỳ 姓tánh 名danh 。 夫phu 是thị 為vi 天thiên 誅tru 也dã 。 亦diệc 有hữu 蜈ngô 蚣công [狂-王+爪]# 狸li 蛇xà 鼠thử 精tinh 恠# 木mộc 與dữ 器khí 物vật 附phụ 托thác 為vi 妖yêu 者giả 。 雷lôi 必tất 打đả 之chi 。 豈khởi 是thị 隂# 陽dương 相tương/tướng 激kích 偶ngẫu 爾nhĩ 觸xúc 死tử 乎hồ 。 易dị 曰viết 震chấn 来# 虩# 虩# 。 象tượng 曰viết 洊# 雷lôi 震chấn 。 君quân 子tử 以dĩ 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 。 盖# 言ngôn 畏úy 天thiên 譴khiển 故cố 修tu 省tỉnh 補bổ 過quá 也dã 。 宋tống 人nhân 教giáo 人nhân 不bất 信tín 雷lôi 誅tru 。 深thâm 悖bội 易dị 經kinh 。 不bất 懼cụ 天thiên 地địa 。 未vị 進tiến 其kỳ 善thiện 。 先tiên 喪táng 其kỳ 徳# 。 惜tích 乎hồ 後hậu 人nhân 不bất 肻# 展triển 開khai 大đại 見kiến 識thức 照chiếu 眀# 事sự 法pháp 之chi 理lý 。 惟duy 拘câu 拘câu 然nhiên 死tử 扵# 宋tống 人nhân 之chi 言ngôn 。 故cố 不bất 能năng 通thông 逹# 也dã 。
○# 宋tống 人nhân 非phi 惟duy 臆ức 說thuyết 天thiên 雷lôi 其kỳ 悖bội 佛Phật 過quá 患hoạn 極cực 甚thậm 。 文văn 中trung 子tử 用dụng 孔khổng 孟# 之chi 學học 著trước 書thư 卻khước 敬kính 佛Phật 法Pháp 。 宋tống 人nhân 用dụng 佛Phật 法Pháp 著trước 書thư 卻khước 排bài 佛Phật 法Pháp 。 欲dục 令linh 後hậu 學học 不bất 看khán 佛Phật 書thư 。 庶thứ 不bất 識thức 其kỳ 用dụng 佛Phật 法Pháp 著trước 書thư 所sở 以dĩ 然nhiên 也dã 。 宋tống 人nhân 扵# 佛Phật 法Pháp 中trung 所sở 得đắc 者giả 如như 以dĩ 一nhất 毫hào 蘸# 海hải 。 所sở 得đắc 極cực 少thiểu 。 以dĩ 此thử 極cực 少thiểu 之chi 水thủy 。 令linh 後hậu 學học 取thủ 足túc 受thọ 用dụng 不bất 復phục 入nhập 海hải 。 教giáo 壞hoại 人nhân 心tâm 。 違vi 悖bội 佛Phật 法Pháp 。 失thất 扵# 大đại 善thiện 。 過quá 莫mạc 大đại 焉yên 。
○# 自tự 有hữu 佛Phật 法Pháp 已dĩ 来# 。 共cộng 知tri 歸quy 依y 進tiến 道đạo 。 懴# 罪tội 修tu 福phước 。 是thị 為vi 大đại 善thiện 。 是thị 為vi 大đại 法pháp 。 是thị 為vi 大Đại 道Đạo 。 是thị 為vi 福phước 田điền 。 是thị 為vi 大đại 息tức 。 至chí 扵# 宋tống 季quý 文văn 公công 家gia 禮lễ 。 阻trở 人nhân 供cung 佛Phật 飯phạn 僧Tăng 。 不bất 作tác 佛Phật 事sự 。 聴# 其kỳ 指chỉ 呼hô 者giả 失thất 諸chư 善thiện 利lợi 。 深thâm 可khả 憫mẫn 傷thương 。 夫phu 漢hán 唐đường 已dĩ 来# 。 君quân 臣thần 逹# 士sĩ 。 皆giai 遵tuân 佛Phật 法Pháp 。 豈khởi 非phi 高cao 眀# 賢hiền 徳# 乎hồ 。 後hậu 人nhân 不bất 行hành 省tỉnh 察sát 。 古cổ 今kim 言ngôn 語ngữ 之chi 是thị 非phi 。 故cố 溺nịch 扵# 宋tống 人nhân 之chi 詭quỷ 計kế 也dã 。
○# 宋tống 人nhân 常thường 以dĩ 佛Phật 法Pháp 立lập 言ngôn 。 其kỳ 理lý 便tiện 善thiện 。 悖bội 扵# 佛Phật 法Pháp 。 自tự 立lập 意ý 說thuyết 者giả 便tiện 是thị 平bình 常thường 。 余dư 有hữu 愚ngu 徒đồ 。 從tùng 文văn 。 嗚ô 呼hô 。 區khu 區khu 小tiểu 雛sồ 也dã 。 譬thí 如như 蚯# 蚓# 。 惟duy 知tri 一nhất 尺xích 地địa 中trung 食thực [泥-匕+工]# 之chi 樂lạc 。 不bất 知tri 蒼thương 龍long 深thâm 躍dược 海hải 淵uyên 。 飛phi 騰đằng 在tại 天thiên 。 斥xích 鷃# 惟duy 知tri 竹trúc 籬# 寸thốn 竅khiếu 。 左tả 之chi 右hữu 之chi 之chi 樂lạc 。 不bất 知tri 大đại 鵬# 一nhất 舉cử 則tắc 九cửu 萬vạn 里lý 。 扶phù [這-言+(采-木+(工/山))]# 風phong 斯tư 在tại 下hạ 。 然nhiên 亦diệc 不bất 足túc 恠# 也dã 。 囿# 扵# 器khí 量lượng 不bất 能năng 化hóa 耳nhĩ 。
○# 畧lược 言ngôn 漢hán 唐đường 已dĩ 来# 。 牟mâu 子tử 范phạm 曄diệp 曹tào 植thực 陶đào 潛tiềm 闞# 澤trạch 房phòng 杜đỗ 魏ngụy [皮-(〡/又)+(王/口/天)]# 李# 杜đỗ 韓# 柳liễu 歐âu 蘇tô 楊dương 傑kiệt 濂# 溪khê 等đẳng [此/車]# 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 之chi 饒nhiêu 益ích 。 脫thoát 然nhiên 變biến 化hóa 。 堂đường 堂đường 氣khí 象tượng 。 有hữu 大đại 人nhân 作tác 畧lược 。 及cập 乎hồ 橫hoạnh/hoành 渠cừ 程# 子tử 楊dương 謝tạ 羅la 李# 晦hối 菴am 敬kính 夫phu 等đẳng 軰# 。 自tự 意ý 扵# 佛Phật 法Pháp 中trung 已dĩ 得đắc 飽bão 聞văn 。 将# 此thử 見kiến 識thức 著trước 書thư 立lập 言ngôn 。 令linh 人nhân 不bất 復phục 入nhập 佛Phật 。 惟duy 李# 屏bính 山sơn 林lâm 希hy 逸dật 馮bằng 海hải 粟túc 趙triệu 子tử 昂ngang 黃hoàng 溍# 卿khanh 宋tống 景cảnh 濂# 徐từ 大đại 章chương 等đẳng [此/車]# 不bất 受thọ 其kỳ 惑hoặc 。 能năng 入nhập 佛Phật 學học 亦diệc 有hữu 大đại 人nhân 氣khí 象tượng 。 愚ngu 。 [# 彳# ))*(# 前tiền -# 刖# +(# 之chi -# 。 卻khước 被bị 宋tống 人nhân 所sở 惑hoặc 不bất 自tự 省tỉnh 察sát 。 不bất 得đắc 佛Phật 法Pháp 之chi 饒nhiêu 益ích 。 故cố 無vô 大đại 人nhân 氣khí 象tượng 。
○# 范phạm 文văn 正chánh 公công 捨xả 宅trạch 為vi 寺tự 。 寺tự 名danh 天thiên 平bình 。 延diên 浮phù 山sơn 遠viễn 禪thiền 師sư 為vi 住trụ 持trì 。 公công 凡phàm 蒞# 所sở 守thủ 之chi 地địa 。 必tất 造tạo 寺tự 度độ 僧Tăng 。 興hưng 崇sùng 佛Phật 法Pháp 。 賢hiền 徳# 之chi 僧Tăng 必tất 與dữ 友hữu 善thiện 。 瑯# 琊gia 覺giác 禪thiền 師sư 悟ngộ 逹# 之chi 人nhân 也dã 。 公công 交giao 甚thậm 厚hậu 。 夫phu 與dữ 瑯# 琊gia 浮phù 山sơn 二nhị 禪thiền 伯bá 。 交giao 深thâm 義nghĩa 篤đốc 者giả 。 則tắc 知tri 其kỳ 扵# 佛Phật 法Pháp 道Đạo 理lý 必tất [飢-几+(乏-之+犮)]# 聞văn 矣hĩ 。 公công 之chi 子tử 孫tôn 蕃phồn 衍diễn 代đại 代đại 為vi 官quan 。 迨đãi 今kim 不bất 絕tuyệt 。 [首-自+句]# 非phi 佛Phật 福phước 田điền 中trung 所sở 植thực 隂# 徳# 。 感cảm 動động 天thiên 心tâm 能năng 若nhược 是thị 乎hồ 。
○# 范phạm 文văn 正chánh 公công 與dữ 司ty 馬mã 溫ôn 公công 友hữu 善thiện 。 此thử 時thời 范phạm 忠trung 宣tuyên 公công 惟duy 侍thị 立lập 而nhi 已dĩ 及cập 登đăng 大đại 用dụng 。 卻khước 居cư 溫ôn 公công 之chi 上thượng 。 雖tuy 有hữu 連liên 舟chu 恵# 麥mạch 之chi 徳# 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 限hạn 。 若nhược 非phi 父phụ 子tử 篤đốc 敬kính 佛Phật 法Pháp 隂# 隲# 所sở 致trí 。 安an 能năng 至chí 於ư 是thị 乎hồ 。 古cổ 之chi 人nhân 事sự 。 乃nãi 躬cung 行hành 道Đạo 徳# 仁nhân 義nghĩa 者giả 也dã 。 自tự 宋tống 人nhân 著trước 書thư 畔bạn 佛Phật 之chi 後hậu 。 乃nãi 舞vũ 弄lộng 聡# 眀# 才tài 智trí 者giả 也dã 。 所sở 以dĩ 古cổ 之chi 人nhân 事sự 。 與dữ 今kim 之chi 人nhân 事sự 有hữu 彼bỉ 有hữu 此thử 也dã 。 大đại 達đạt 君quân 子tử 。 洞đỗng 然nhiên 照chiếu 見kiến 。 餘dư 人nhân 不bất 能năng 見kiến 矣hĩ 。 要yếu 如như 松tùng 雪tuyết 趙triệu 公công 。 黃hoàng 文văn 獻hiến 公công 之chi 所sở 見kiến 者giả 非phi 少thiểu 。