虛Hư 舟Chu 禪Thiền 師Sư 註Chú 八Bát 識Thức 規Quy 矩Củ 頌Tụng
清Thanh 行Hành 省Tỉnh 撰Soạn
虛hư 舟chu 禪thiền 師sư 註chú 八bát 識thức 規quy 矩củ 頌tụng
小tiểu 序tự
性tánh 一nhất 而nhi 已dĩ 又hựu 言ngôn 相tương/tướng 何hà 也dã 性tánh 內nội 也dã 相tương/tướng 外ngoại 也dã 相tương/tướng 不bất 言ngôn 外ngoại 之chi 境cảnh 而nhi 言ngôn 內nội 之chi 識thức 則tắc 相tương/tướng 亦diệc 內nội 也dã 外ngoại 境cảnh 觸xúc 之chi 而nhi 不bất 動động 豁hoát 達đạt 為vi 空không 者giả 猶do 易dị 託thác 之chi 而nhi 內nội 識thức 之chi 所sở 留lưu 細tế 微vi 流lưu 注chú 發phát 不bất 及cập 知tri 雖tuy 深thâm 造tạo 之chi 後hậu 常thường 致trí 嘆thán 於ư 習tập 氣khí 之chi 難nạn/nan 除trừ 命mạng 根căn 之chi 未vị 斷đoạn 斯tư 言ngôn 性tánh 之chi 家gia 不bất 可khả 不bất 加gia 察sát 也dã 然nhiên 而nhi 耑# 言ngôn 相tương/tướng 者giả 往vãng 往vãng 逐trục 流lưu 末mạt 而nhi 鶩# 焉yên 力lực 徒đồ 困khốn 於ư 算toán 沙sa 計kế 或hoặc 窮cùng 於ư 鑽toàn 紙chỉ 曷hạt 思tư 古cổ 人nhân 著trước 唯duy 識thức 之chi 論luận 謂vị 是thị 諸chư 相tướng 者giả 宜nghi 有hữu 乎hồ 宜nghi 無vô 乎hồ 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 則tắc 欲dục 期kỳ 無vô 相tướng 於ư 相tương 求cầu 之chi 乎hồ 抑ức 於ư 性tánh 求cầu 之chi 乎hồ 求cầu 之chi 於ư 相tương/tướng 緣duyên 八bát 識thức 而nhi 有hữu 百bách 法pháp 求cầu 之chi ▆# ▆# 轉chuyển 八bát 識thức 而nhi 為vi 四Tứ 智Trí 世thế 之chi 逐trục 相tương/tướng 者giả 多đa 失thất 之chi 而nhi 見kiến 性tánh ▆# ▆# 未vị 嘗thường 過quá 相tương/tướng 而nhi 問vấn 焉yên 而nhi 為vi 之chi 通thông 則tắc 分phần/phân 幟xí 而nhi 爭tranh 之chi 終chung 不bất 可khả 止chỉ 斯tư 重trọng/trùng 嘆thán 矣hĩ 虛hư 舟chu 禪thiền 師sư 宗tông 嗣tự 福phước 嚴nghiêm 而nhi 仍nhưng 研nghiên 精tinh 教giáo 典điển 取thủ 唐đường 奘tráng 師sư 八bát 識thức 規quy 矩củ 頌tụng 特đặc 為vi 之chi 註chú 註chú 所sở 言ngôn 相tương/tướng 非phi 能năng 與dữ 人nhân 殊thù 而nhi 引dẫn 而nhi 發phát 之chi 終chung 歸quy 於ư 性tánh 使sử 覽lãm 者giả 知tri 悟ngộ 施thí 子tử 易dị 修tu 徐từ 子tử 敬kính 可khả 讀đọc 而nhi 美mỹ 之chi 梓# 之chi 以dĩ 傳truyền 噫# 其kỳ 有hữu 裨bì 也dã 夫phu 。
康khang 熙hi 十thập 一nhất 年niên 端đoan 陽dương 後hậu 十thập 日nhật 檇# 李# 王vương 庭đình 題đề
八bát 識thức 頌tụng 註chú 自tự 敘tự
昔tích 慶khánh 喜hỷ 婆bà 心tâm 欲dục 人nhân 明minh 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 遂toại 造tạo 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 以dĩ 發phát 明minh 相tướng 宗tông 法Pháp 門môn 文văn 廣quảng 義nghĩa 幽u 後hậu 天thiên 親thân 虞ngu 末mạt 學học 難nạn/nan 窺khuy 要yếu 領lãnh 遂toại 彙vị 瑜du 伽già 之chi 文văn 述thuật 三tam 十thập 頌tụng 目mục 曰viết 唯duy 識thức 三tam 十thập 論luận 論luận 成thành 而nhi 後hậu 護hộ 法Pháp 諸chư 師sư 各các 出xuất 所sở 見kiến 以dĩ 解giải 釋thích 此thử 論luận 當đương 時thời 累lũy/lụy/luy 帙# 積tích 軸trục 不bất 勝thắng 其kỳ 煩phiền 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 同đồng 諸chư 師sư 約ước 其kỳ 詞từ 理lý 精tinh 粹túy 者giả 束thúc 為vi 十thập 卷quyển 曰viết 成thành 唯duy 識thức 後hậu 窺khuy 基cơ 法Pháp 師sư 又hựu 見kiến 成thành 唯duy 識thức 十thập 卷quyển 學học 者giả 難nan 得đắc 其kỳ 宗tông 旨chỉ 乃nãi 請thỉnh 奘tráng 師sư 集tập 此thử 要yếu 義nghĩa 將tương 八bát 識thức 分phân 為vi 四tứ 韻vận 每mỗi 一nhất 韻vận 頌tụng 以dĩ 十thập 二nhị 句cú 將tương 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 各các 派phái 本bổn 識thức 會hội 下hạ 條điều 理lý 不bất 紊# 因nhân 稱xưng 規quy 矩củ 然nhiên 論luận 雖tuy 十thập 卷quyển 義nghĩa 盡tận 于vu 此thử 四tứ 十thập 八bát 句cú 明minh 此thử 數số 句cú 而nhi 奘tráng 師sư 之chi 提đề 綱cương 由do 我ngã 舉cử 手thủ 天thiên 親thân 彌Di 勒Lặc 不bất 一nhất 網võng 收thu 盡tận 耶da 但đãn 明minh 此thử 數số 句cú 者giả 諸chư 家gia 即tức 各các 有hữu 悟ngộ 處xứ 不bất 無vô 自tự 是thị 門môn 庭đình 其kỳ 能năng 以dĩ 相tương/tướng 歸quy 性tánh 以dĩ 悟ngộ 轉chuyển 識thức 如như 盧lô 行hành 者giả 知tri 五ngũ 八bát 六lục 七thất 果quả 因nhân 轉chuyển 。 但đãn 轉chuyển 名danh 言ngôn 無vô 實thật 性tánh 者giả 幾kỷ 人nhân 哉tai 余dư 初sơ 讀đọc 魯lỗ 庵am 之chi 補bổ 註chú 後hậu 觀quán 憨# 山sơn 之chi 通thông 說thuyết 未vị 嘗thường 不bất 服phục 其kỳ 見kiến 高cao 第đệ 欲dục 離ly 心tâm 意ý 識thức 。 參tham 絕tuyệt 凡phàm 聖thánh 路lộ 學học 則tắc 南nam 行hành 之chi 五ngũ 十thập 三tam 安an 得đắc 不bất 輸du 于vu 末mạt 後hậu 彌Di 勒Lặc 之chi 彈đàn 指chỉ 耶da 故cố 得đắc 力lực 是thị 省tỉnh 力lực 省tỉnh 力lực 是thị 得đắc 力lực 解giải 之chi 者giả 不bất 欲dục 其kỳ 深thâm 而nhi 欲dục 其kỳ 淺thiển 至chí 于vu 由do 淺thiển 而nhi 深thâm 是thị 悟ngộ 之chi 者giả 之chi 事sự 非phi 解giải 之chi 者giả 之chi 事sự 也dã 。
西tây 湖hồ 留lưu 錫tích 退thoái 居cư 虛hư 舟chu 省tỉnh 道Đạo 人Nhân 識thức
八bát 識thức 規quy 矩củ 淺thiển 說thuyết
余dư 觀quán 唐đường 奘tráng 師sư 幼ấu 具cụ 宿túc 根căn 為vi 法pháp 涉thiệp 流lưu 沙sa 不bất 憚đạn 狼lang 狽# 遇ngộ 化hóa 身thân 曼mạn 殊thù 授thọ 以dĩ 法pháp 印ấn 及cập 其kỳ 歸quy 逝thệ 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 本bổn 色sắc 話thoại 瀟tiêu 洒sái 坐tọa 去khứ 豈khởi 非phi 生sanh 平bình 一nhất 著trước 作tác 一nhất 翻phiên 譯dịch 俱câu 以dĩ 大đại 法pháp 示thị 人nhân 乎hồ 故cố 細tế 讀đọc 數số 什thập 不bất 但đãn 古cổ 朴phác 高cao 雅nhã 實thật 能năng 以dĩ 頂đảnh 門môn 眼nhãn 八bát 面diện 齊tề 照chiếu 故cố 能năng 收thu 萬vạn 法pháp 於ư 八bát 識thức 轉chuyển 八bát 識thức 于vu 四Tứ 智Trí 使sử 識thức 性tánh 朗lãng 然nhiên 如như 洞đỗng 火hỏa 如như 列liệt 眉mi 引dẫn 眾chúng 生sanh 八bát 識thức 田điền 中trung 證chứng 金kim 剛cang 大đại 定định 其kỳ 法pháp 乳nhũ 不bất 甚thậm 深thâm 乎hồ 余dư 故cố 以dĩ 淺thiển 說thuyết 說thuyết 之chi 不bất 拘câu 拘câu 以dĩ 訓huấn 字tự 循tuần 行hành 同đồng 於ư 諸chư 家gia 鋪phô 敘tự 惟duy 令linh 人nhân 於ư 筆bút 舌thiệt 外ngoại 可khả 悟ngộ 其kỳ 旨chỉ 趣thú 是thị 以dĩ 識thức 悟ngộ 識thức 者giả 之chi 又hựu 一nhất 方phương 便tiện 也dã 若nhược 存tồn 我ngã 覺giác 我ngã 。 則tắc 字tự 字tự 瘡sang 尤vưu 反phản 為vi 性tánh 相tướng 立lập 町# 畦huề 矣hĩ 非phi 奘tráng 師sư 意ý 亦diệc 非phi 予# 意ý 矣hĩ 。
▆# 識thức 以dĩ 八bát 識thức 余dư 謂vị 總tổng 即tức 一nhất 識thức 也dã 但đãn 識thức 之chi 體thể 則tắc 一nhất 識thức 之chi 用dụng 則tắc 別biệt 如như 天thiên 之chi 月nguyệt 祗chi 一nhất 而nhi 映ánh 之chi 水thủy 不bất 同đồng 則tắc 異dị 矣hĩ 故cố 今kim 之chi 悟ngộ 識thức 者giả 欲dục 其kỳ 即tức 用dụng 而nhi 悟ngộ 體thể 則tắc 元nguyên 是thị 一nhất 精tinh 明minh 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 更cánh 無vô 別biệt 物vật 。 也dã 用dụng 何hà 以dĩ 異dị 且thả 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 身thân 識thức 畢tất 竟cánh 不bất 同đồng 則tắc 五ngũ 識thức 截tiệt 然nhiên 自tự 分phần/phân 至chí 於ư 具cụ 足túc 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 而nhi 明minh 了liễu 分phân 別biệt 。 者giả 定định 屬thuộc 六lục 識thức 然nhiên 不bất 能năng 執chấp 持trì 也dã 至chí 於ư 堅kiên 執chấp 不bất 移di 者giả 定định 屬thuộc 七thất 識thức 然nhiên 不bất 能năng 持trì 種chủng 也dã 至chí 于vu 含hàm 藏tạng 多đa 劫kiếp 者giả 定định 屬thuộc 八bát 識thức 此thử 識thức 性tánh 之chi 自tự 分phần/phân 不bất 容dung 混hỗn 者giả 也dã 體thể 何hà 以dĩ 同đồng 且thả 如như 眼nhãn 識thức 之chi 分phần 別biệt 者giả 雖tuy 屬thuộc 眼nhãn 而nhi 了liễu 然nhiên 分phân 別biệt 者giả 已dĩ 通thông 于vu 第đệ 六lục 分phần 別biệt 之chi 意ý 識thức 其kỳ 分phân 別biệt 而nhi 確xác 據cứ 也dã 已dĩ 通thông 第đệ 七thất 識thức 之chi 執chấp 持trì 其kỳ 分phân 別biệt 而nhi 不bất 忘vong 也dã 已dĩ 通thông 第đệ 八bát 識thức 之chi 含hàm 藏tạng 此thử 識thức 性tánh 之chi 自tự 合hợp 不bất 容dung 隔cách 者giả 也dã 學học 人nhân 但đãn 認nhận 用dụng 則tắc 名danh 相tướng 多đa 端đoan 苟cẩu 悟ngộ 體thể 則tắc 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 非phi 有hữu 所sở 以dĩ 奘tráng 師sư 於ư 每mỗi 一nhất 識thức 處xứ 必tất 先tiên 敘tự 其kỳ 心tâm 所sở 之chi 顛điên 倒đảo 而nhi 隨tùy 即tức 著trước 其kỳ 悟ngộ 后hậu 之chi 無vô 漏lậu 迷mê 則tắc 無vô 此thử 悟ngộ 悟ngộ 則tắc 無vô 此thử 迷mê 而nhi 識thức 識thức 為vi 我ngã 妙diệu 用dụng 矣hĩ 。
有hữu 以dĩ 八bát 識thức 無vô 實thật 體thể 單đơn 以dĩ 第đệ 六lục 意ý 識thức 為vi 心tâm 王vương 譬thí 如như 此thử 為vi 磨ma 盤bàn 心tâm 前tiền 五ngũ 後hậu 二nhị 為vi 心tâm 王vương 之chi 輔phụ 也dã 蓋cái 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 應ưng 根căn 照chiếu 境cảnh 同đồng 一nhất 現hiện 量lượng 亦diệc 無vô 善thiện 惡ác 至chí 於ư 七thất 識thức 楞lăng 伽già 云vân 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 非phi 生sanh 死tử 因nhân 若nhược 夫phu 八bát 識thức 其kỳ 體thể 空không 寂tịch 無vô 善thiện 無vô 惡ác 。 亦diệc 總tổng 屬thuộc 無vô 記ký 性tánh 其kỳ 惟duy 六lục 識thức 通thông 前tiền 五ngũ 識thức 引dẫn 後hậu 二nhị 識thức 正chánh 為vi 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 故cố 一nhất 迷mê 而nhi 現hiện 三tam 量lượng 則tắc 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 橫hoạnh/hoành 恣tứ 胸hung 中trung 一nhất 悟ngộ 而nhi 空không 三tam 性tánh 則tắc 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 當đương 時thời 寂tịch 靜tĩnh 所sở 以dĩ 道đạo 六lục 七thất 因nhân 中trung 轉chuyển 五ngũ 八bát 果quả 上thượng 圓viên 旨chỉ 哉tai 言ngôn 乎hồ 但đãn 因nhân 以dĩ 該cai 果quả 則tắc 就tựu 第đệ 六lục 識thức 一nhất 悟ngộ 深thâm 入nhập 便tiện 躋tễ 覺giác 地địa 然nhiên 昔tích 人nhân 圓viên 明minh 了liễu 知tri 。 不bất 假giả 竟cánh 根căn 又hựu 豈khởi 必tất 滯trệ 此thử 六lục 識thức 作tác 觀quán 門môn 乎hồ 所sở 以dĩ 信tín 六lục 不bất 信tín 八bát 墮đọa 在tại 二Nhị 乘Thừa 之chi 偏thiên 執chấp 也dã 。
有hữu 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 為vi 生sanh 死tử 主chủ 蓋cái 以dĩ 識thức 性tánh 無vô 根căn 根căn 生sanh 則tắc 枝chi 葉diệp 俱câu 蕃phồn 餘dư 識thức 盡tận 屬thuộc 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 當đương 處xứ 隨tùy 滅diệt 非phi 能năng 受thọ 薰huân 持trì 種chủng 也dã 故cố 諸chư 識thức 皆giai 粗thô 而nhi 有hữu 微vi 細tế 。 流lưu 注chú 者giả 是thị 八bát 識thức 諸chư 識thức 皆giai 後hậu 而nhi 有hữu 最tối 初sơ 妄vọng 見kiến 者giả 是thị 八bát 識thức 要yếu 知tri 八bát 識thức 直trực 是thị 無vô 量lượng 劫kiếp 前tiền 。 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 於ư 是thị 攬lãm 識thức 以dĩ 成thành 根căn 攬lãm 根căn 以dĩ 納nạp 塵trần 遂toại 被bị 根căn 身thân 器khí 界giới 滋tư 長trưởng 無vô 明minh 無vô 論luận 迷mê 此thử 識thức 而nhi 為vi 下hạ 凡phàm 者giả 妄vọng 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 假giả 我ngã 即tức 聰thông 明minh 外ngoại 道đạo 亦diệc 迷mê 此thử 識thức 而nhi 卜bốc 度độ 執chấp 神thần 我ngã 以dĩ 取thủ 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 且thả 進tiến 之chi 二Nhị 乘Thừa 未vị 破phá 藏tạng 識thức 再tái 進tiến 之chi 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 之chi 菩Bồ 薩Tát 猶do 未vị 離ly 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 以dĩ 取thủ 變biến 易dị 生sanh 死tử 之chi 微vi 苦khổ 是thị 皆giai 於ư 八bát 識thức 之chi 最tối 微vi 細tế 者giả 不bất 能năng 大đại 悟ngộ 一nhất 番phiên 也dã 故cố 悟ngộ 門môn 中trung 直trực 要yếu 悟ngộ 至chí 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 則tắc 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 不bất 墮đọa 來lai 先tiên 去khứ 後hậu 出xuất 房phòng 入nhập 房phòng 矣hĩ 。
八bát 識thức 各các 無vô 實thật 性tánh 皆giai 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 由do 眾chúng 生sanh 之chi 妄vọng 見kiến 而nhi 成thành 故cố 前tiền 五ngũ 通thông 于vu 後hậu 之chi 七thất 八bát 七thất 八bát 又hựu 通thông 于vu 前tiền 五ngũ 如như 常thường 山sơn 之chi 蛇xà 首thủ 尾vĩ 互hỗ 應ưng 盤bàn 中trung 之chi 珠châu 左tả 右hữu 俱câu 轉chuyển 如như 無vô 前tiền 五ngũ 識thức 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 見kiến 倩thiến 誰thùy 明minh 了liễu 如như 無vô 意ý 根căn 明minh 了liễu 倩thiến 誰thùy 執chấp 持trì 如như 無vô 執chấp 持trì 倩thiến 誰thùy 含hàm 藏tạng 是thị 前tiền 通thông 于vu 後hậu 也dã 由do 有hữu 含hàm 藏tạng 者giả 最tối 初sơ 以dĩ 不bất 淨tịnh 作tác 種chủng 子tử 則tắc 七thất 六lục 五ngũ 之chi 動động 念niệm 發phát 識thức 定định 歸quy 生sanh 滅diệt 邊biên 際tế 故cố 不bất 出xuất 三tam 境cảnh 三tam 量lượng 三tam 性tánh 業nghiệp 識thức 無vô 邊biên 是thị 後hậu 通thông 于vu 前tiền 也dã 要yếu 之chi 人nhân 惟duy 一nhất 悟ngộ 則tắc 前tiền 後hậu 識thức 性tánh 寸thốn 寸thốn 皆giai 金kim 反phản 成thành 相tương 生sanh 之chi 妙diệu 矣hĩ 。
境cảnh 有hữu 三tam 境cảnh 量lượng 有hữu 三tam 量lượng 性tánh 有hữu 三tam 性tánh 三tam 境cảnh 者giả 性tánh 境cảnh 帶đái 質chất 境cảnh 獨độc 影ảnh 境cảnh 三tam 量lượng 者giả 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 非phi 量lượng 三tam 性tánh 者giả 善thiện 性tánh 惡ác 性tánh 無vô 記ký 性tánh 現hiện 量lượng 必tất 定định 著trước 性tánh 境cảnh 比tỉ 量lượng 必tất 定định 著trước 帶đái 質chất 境cảnh 非phi 量lượng 必tất 定định 著trước 獨độc 影ảnh 境cảnh 境cảnh 以dĩ 性tánh 者giả 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 所sở 現hiện 之chi 境cảnh 也dã 質chất 以dĩ 帶đái 者giả 幻huyễn 身thân 假giả 合hợp 妄vọng 加gia 之chi 境cảnh 也dã 影ảnh 以dĩ 獨độc 者giả 如như 鏡kính 花hoa 水thủy 月nguyệt 之chi 境cảnh 也dã 言ngôn 三tam 境cảnh 而nhi 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 虛hư 實thật 之chi 境cảnh 盡tận 言ngôn 三tam 量lượng 而nhi 一nhất 切thiết 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 之chi 惑hoặc 盡tận 言ngôn 三tam 性tánh 而nhi 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 盡tận 境cảnh 量lượng 性tánh 通thông 于vu 根căn 塵trần 識thức 所sở 以dĩ 通thông 九cửu 地địa 七thất 趣thú 一nhất 切thiết 時thời 也dã 良lương 以dĩ 最tối 初sơ 迷mê 本bổn 有hữu 智trí 光quang 則tắc 以dĩ 一nhất 念niệm 妄vọng 見kiến 者giả 潛tiềm 結kết 而nhi 為vi 持trì 煖noãn 識thức 之chi 種chủng 子tử 于vu 是thị 識thức 依y 于vu 息tức 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 動động 者giả 為vi 風phong 。 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 潤nhuận 者giả 為vi 水thủy 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 噓hư 者giả 為vi 火hỏa 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 凝ngưng 者giả 為vi 地địa 故cố 肉nhục 為vi 身thân 氣khí 為vi 命mạng 搏bác 取thủ 四tứ 大đại 以dĩ 成thành 內nội 身thân 蓋cái 假giả 借tá 四tứ 大đại 以dĩ 為vi 身thân 實thật 無vô 明minh 凝ngưng 固cố 所sở 致trí 之chi 身thân 也dã 所sở 以dĩ 說thuyết 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 至chí 于vu 命mạng 根căn 熟thục 則tắc 透thấu 脫thoát 難nan 以dĩ 命mạng 成thành 識thức 以dĩ 識thức 成thành 命mạng 似tự 麵miến 入nhập 油du 油du 入nhập 麵miến 展triển 轉chuyển 被bị 無vô 間gian 識thức 籠lung 定định 彼bỉ 識thức 未vị 去khứ 此thử 識thức 即tức 生sanh 縱túng/tung 暫tạm 時thời 清thanh 淨tịnh 卻khước 又hựu 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 。 非phi 真chân 不bất 起khởi 也dã 識thức 既ký 執chấp 以dĩ 為vi 我ngã 自tự 然nhiên 入nhập 門môn 容dung 易dị 出xuất 門môn 難nạn/nan 若nhược 非phi 老lão 病bệnh 死tử 至chí 。 業nghiệp 報báo 盡tận 豈khởi 能năng 脫thoát 去khứ 也dã 縱túng/tung 一nhất 時thời 脫thoát 去khứ 識thức 性tánh 之chi 顛điên 倒đảo 仍nhưng 在tại 為vi 中trung 陰ấm 身thân 而nhi 怖bố 畏úy 之chi 苦khổ 楚sở 倍bội 甚thậm 為vi 異dị 類loại 身thân 而nhi 無vô 知tri 之chi 封phong 固cố 愈dũ 重trọng/trùng 即tức 為vi 斷đoạn 見kiến 之chi 外ngoại 道đạo 劫kiếp 盡tận 而nhi 識thức 還hoàn 生sanh 雖tuy 為vi 無vô 想tưởng 之chi 天thiên 人nhân 報báo 盡tận 而nhi 識thức 復phục 萌manh 蓋cái 以dĩ 識thức 性tánh 有hữu 三tam 量lượng 三tam 性tánh 則tắc 自tự 生sanh 出xuất 五ngũ 遍biến 行hành 五ngũ 別biệt 境cảnh 六lục 煩phiền 惱não 四tứ 不bất 定định 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 識thức 性tánh 之chi 迷mê 亂loạn 出xuất 得đắc 識thức 之chi 粗thô 業nghiệp 出xuất 不bất 得đắc 識thức 之chi 細tế 業nghiệp 也dã 故cố 欲dục 明minh 唯duy 識thức 性tánh 必tất 須tu 大đại 悟ngộ 一nhất 番phiên 方phương 欺khi 君quân 不bất 得đắc 不bất 然nhiên 不bất 著trước 性tánh 境cảnh 定định 著trước 帶đái 質chất 境cảnh 不bất 著trước 此thử 境cảnh 定định 著trước 獨độc 影ảnh 境cảnh 出xuất 不bất 得đắc 無vô 境cảnh 三tam 量lượng 三tam 性tánh 亦diệc 然nhiên 出xuất 不bất 得đắc 無vô 量lượng 無vô 性tánh 也dã 況huống 境cảnh 量lượng 性tánh 元nguyên 是thị 打đả 做tố 一nhất 團đoàn 尤vưu 令linh 人nhân 超siêu 脫thoát 不bất 得đắc 也dã 且thả 如như 眼nhãn 見kiến 青thanh 黃hoàng 之chi 色sắc 境cảnh 此thử 見kiến 不bất 假giả 安an 排bài 非phi 現hiện 量lượng 乎hồ 而nhi 轉chuyển 一nhất 念niệm 確xác 認nhận 青thanh 是thị 青thanh 黃hoàng 是thị 黃hoàng 非phi 比tỉ 量lượng 乎hồ 再tái 轉chuyển 一nhất 念niệm 反phản 疑nghi 青thanh 未vị 必tất 青thanh 黃hoàng 未vị 必tất 黃hoàng 比tỉ 度độ 不bất 著trước 非phi 非phi 量lượng 乎hồ 現hiện 量lượng 屬thuộc 無vô 記ký 比tỉ 非phi 二nhị 量lượng 屬thuộc 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 所sở 攝nhiếp 眼nhãn 見kiến 青thanh 黃hoàng 不bất 假giả 安an 排bài 是thị 性tánh 境cảnh 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 相tương/tướng 忘vong 也dã 轉chuyển 一nhất 念niệm 而nhi 確xác 認nhận 青thanh 黃hoàng 是thị 帶đái 質chất 境cảnh 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 相tương/tướng 合hợp 也dã 轉chuyển 一nhất 念niệm 而nhi 反phản 疑nghi 未vị 必tất 青thanh 黃hoàng 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 不bất 真chân 也dã 初sơ 見kiến 青thanh 黃hoàng 是thị 無vô 記ký 性tánh 迨đãi 緣duyên 青thanh 黃hoàng 而nhi 起khởi 貪tham 著trước 是thị 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 矣hĩ 三tam 性tánh 三tam 量lượng 三tam 境cảnh 所sở 以dĩ 既ký 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 則tắc 知tri 前tiền 五ngũ 識thức 不bất 作tác 解giải 時thời 得đắc 境cảnh 目mục 相tương/tướng 是thị 為vi 性tánh 境cảnh 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 乃nãi 帶đái 質chất 境cảnh 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 即tức 第đệ 六lục 明minh 了liễu 意ý 識thức 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 五ngũ 塵trần 率suất 爾nhĩ 心tâm 中trung 是thị 性tánh 境cảnh 若nhược 緣duyên 自tự 身thân 現hiện 行hành 心tâm 心tâm 所sở 時thời 是thị 帶đái 質chất 境cảnh 若nhược 併tinh 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 心tâm 所sở 時thời 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 推thôi 而nhi 言ngôn 之chi 不bất 但đãn 境cảnh 具cụ 三tam 境cảnh 根căn 亦diệc 具cụ 三tam 境cảnh 識thức 亦diệc 具cụ 三tam 境cảnh 故cố 性tánh 生sanh 于vu 量lượng 量lượng 生sanh 于vu 境cảnh 若nhược 悟ngộ 境cảnh 空không 則tắc 視thị 三tam 界giới 如như 空không 華hoa 見kiến 聞văn 如như 夢mộng 幻huyễn 由do 此thử 識thức 性tánh 清thanh 淨tịnh 成thành 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 無vô 奈nại 境cảnh 本bổn 無vô 生sanh 因nhân 心tâm 有hữu 心tâm 本bổn 無vô 生sanh 因nhân 境cảnh 有hữu 但đãn 心tâm 生sanh 則tắc 境cảnh 生sanh 境cảnh 生sanh 則tắc 心tâm 生sanh 心tâm 境cảnh 互hỗ 為vi 相tương 依y 互hỗ 為vi 顛điên 倒đảo 故cố 外ngoại 四tứ 大đại 世thế 界giới 為vi 我ngã 八bát 識thức 之chi 疏sớ/sơ 相tương/tướng 分phần/phân 內nội 四tứ 大đại 自tự 身thân 為vi 我ngã 八bát 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 同đồng 一nhất 八bát 識thức 所sở 造tạo 而nhi 為vi 我ngã 同đồng 業nghiệp 所sở 居cư 之chi 報báo 土thổ/độ 唯duy 一nhất 人nhân 發phát 真chân 歸quy 元nguyên 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 方phương 得đắc 消tiêu 殞vẫn 方phương 可khả 以dĩ 入nhập 界giới 以dĩ 瓦ngõa 礫lịch 場tràng 為vi 蓮liên 華hoa 舟chu 可khả 入nhập 根căn 以dĩ 血huyết 布bố 囊nang 為vi 金kim 剛cang 窟quật 。 可khả 入nhập 識thức 以dĩ 胡hồ 思tư 洞đỗng 為vi 香hương 積tích 國quốc 矣hĩ 。
大đại 意ý 迷mê 悟ngộ 同đồng 源nguyên 縛phược 脫thoát 無vô 二nhị 。 識thức 性tánh 一nhất 悟ngộ 無vô 明minh 實thật 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 。 也dã 故cố 勿vật 云vân 差sai 別biệt 智trí 難nạn/nan 明minh 只chỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 心tâm 難nan 曉hiểu 如như 前tiền 五ngũ 識thức 一nhất 悟ngộ 便tiện 是thị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 六lục 識thức 一nhất 悟ngộ 便tiện 是thị 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 七thất 識thức 一nhất 悟ngộ 便tiện 是thị 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 八bát 識thức 一nhất 悟ngộ 便tiện 是thị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 智trí 之chi 差sai 別biệt 易dị 祗chi 是thị 悟ngộ 難nạn/nan 耳nhĩ 蓋cái 不bất 悟ngộ 定định 是thị 業nghiệp 識thức 茫mang 茫mang 無vô 本bổn 可khả 據cứ 所sở 以dĩ 不bất 是thị 遏át 捺nại 捺nại 得đắc 不bất 是thị 覺giác 照chiếu 照chiếu 得đắc 不bất 是thị 禪thiền 定định 定định 得đắc 不bất 是thị 見kiến 解giải 解giải 得đắc 不bất 是thị 修tu 證chứng 證chứng 得đắc 悟ngộ 之chi 無vô 人nhân 千thiên 難nạn/nan 萬vạn 難nạn/nan 唯duy 於ư 奘tráng 師sư 數số 韻vận 悟ngộ 其kỳ 言ngôn 外ngoại 旨chỉ 趣thú 庶thứ 幾kỷ 近cận 之chi 。
五ngũ 識thức 頌tụng
性tánh 境cảnh 現hiện 量lượng 通thông 三tam 性tánh (# 只chỉ 為vì 真chân 性tánh 不bất 明minh 便tiện 生sanh 許hứa 多đa 妄vọng 性tánh )# 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 二nhị 地địa 居cư (# 誰thùy 能năng 少thiểu 得đắc 這giá 個cá 五ngũ 識thức )# 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 善thiện 十thập 一nhất (# 果quả 然nhiên 許hứa 多đa 妄vọng 想tưởng )# 中trung 二nhị 大đại 八bát 貪tham 嗔sân 癡si (# 妄vọng 想tưởng 到đáo 這giá 極cực 處xứ )# 五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn (# 本bổn 來lai 元nguyên 自tự 清thanh 淨tịnh 。 )# 九cửu 元nguyên 七thất 八bát 好hảo 相tướng 鄰lân (# 爭tranh 奈nại 被bị 他tha 所sở 擾nhiễu )# 合hợp 三tam 離ly 二nhị 觀quán 塵trần 世thế (# 除trừ 非phi 就tựu 向hướng 五ngũ 根căn 中trung 看khán 破phá 他tha 根căn 的đích 用dụng 處xứ )# 愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn (# 卻khước 誰thùy 曉hiểu 得đắc 這giá 個cá )# 變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc (# 若nhược 能năng 使sử 識thức 不bất 著trước 緣duyên 擾nhiễu 還hoàn 只chỉ 救cứu 得đắc 一nhất 半bán )# 果quả 中trung 猶do 自tự 不bất 詮thuyên 真chân (# 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 不bất 說thuyết 他tha 到đáo 極cực 處xứ )# 圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu (# 這giá 個cá 纔tài 是thị 轉chuyển 識thức 成thành 智trí )# 三tam 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân (# 將tương 五ngũ 識thức 還hoàn 他tha 妙diệu 用dụng 度độ 生sanh 矣hĩ )# 。
奘tráng 師sư 五ngũ 識thức 之chi 頌tụng 其kỳ 大đại 意ý 言ngôn 五ngũ 識thức 落lạc 于vu 六lục 根căn 門môn 頭đầu 而nhi 照chiếu 境cảnh 處xứ 此thử 時thời 比tỉ 非phi 二nhị 量lượng 猶do 未vị 行hành 不bất 過quá 現hiện 量lượng 分phân 別biệt 偶ngẫu 爾nhĩ 現hiện 起khởi 然nhiên 非phi 悟ngộ 人nhân 境cảnh 界giới 便tiện 隨tùy 緣duyên 惑hoặc 所sở 以dĩ 纔tài 動động 念niệm 便tiện 要yếu 走tẩu 入nhập 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao 網võng 裏lý 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 及cập 二nhị 十thập 煩phiền 惱não 等đẳng 不bất 俟sĩ 六lục 七thất 八bát 識thức 比tỉ 非phi 橫hoành 行hành 而nhi 已dĩ 知tri 其kỳ 現hiện 量lượng 時thời 無vô 數số 心tâm 頭đầu 起khởi 滅diệt 阿a 誰thùy 能năng 免miễn 先tiên 佛Phật 云vân 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 塵trần 勞lao 先tiên 現hiện 是thị 也dã 此thử 時thời 藥dược 以dĩ 針châm 病bệnh 如như 何hà 下hạ 手thủ 亦diệc 就tựu 五ngũ 識thức 中trung 觀quán 他tha 三tam 何hà 以dĩ 合hợp 二nhị 何hà 以dĩ 離ly 且thả 識thức 在tại 根căn 中trung 根căn 在tại 識thức 中trung 識thức 畢tất 竟cánh 向hướng 甚thậm 處xứ 起khởi 向hướng 這giá 裏lý 著trước 得đắc 一nhất 眼nhãn 分phần/phân 得đắc 清thanh 楚sở 這giá 便tiện 是thị 悟ngộ 的đích 消tiêu 息tức 也dã 若nhược 只chỉ 變biến 想tưởng 觀quán 空không 猶do 被bị 觀quán 門môn 縛phược 定định 縱túng/tung 有hữu 見kiến 識thức 亦diệc 止chỉ 是thị 後hậu 得đắc 智trí 不bất 是thị 根căn 本bổn 智trí 到đáo 不bất 得đắc 妙diệu 覺giác 田điền 地địa 只chỉ 是thị 悟ngộ 一nhất 悟ngộ 使sử 五ngũ 識thức 初sơ 發phát 時thời 便tiện 悟ngộ 得đắc 圓viên 明minh 初sơ 發phát 豈khởi 但đãn 起khởi 過quá 二nhị 地địa 吾ngô 知tri 三tam 類loại 分phân 身thân 的đích 道Đạo 理lý 即tức 今kim 直trực 下hạ 承thừa 當đương 而nhi 有hữu 餘dư 矣hĩ 。
性tánh 境cảnh 現hiện 量lượng 通thông 三tam 性tánh 。
○# 這giá 個cá 三tam 性tánh 政chánh 是thị 不bất 覺giác 境cảnh 界giới 善thiện 性tánh 著trước 落lạc 在tại 白bạch 業nghiệp 惡ác 性tánh 著trước 落lạc 在tại 黑hắc 業nghiệp 即tức 被bị 因nhân 果quả 所sở 束thúc 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 似tự 乎hồ 凝ngưng 寂tịch 然nhiên 政chánh 墮đọa 在tại 無vô 知tri 迷mê 悶muộn 中trung 無vô 記ký 之chi 病bệnh 第đệ 一nhất 可khả 悲bi 者giả 頑ngoan 空không 斷đoạn 見kiến 無vô 想tưởng 三tam 報báo 每mỗi 每mỗi 無vô 記ký 者giả 受thọ 之chi 故cố 淨tịnh 智trí 妙diệu 圓viên 體thể 自tự 空không 寂tịch 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 若nhược 單đơn 單đơn 空không 寂tịch 便tiện 是thị 無vô 記ký 也dã 這giá 三tam 性tánh 雖tuy 通thông 于vu 現hiện 量lượng 而nhi 現hiện 量lượng 實thật 因nhân 于vu 性tánh 境cảnh 何hà 以dĩ 說thuyết 境cảnh 是thị 性tánh 境cảnh 良lương 以dĩ 欲dục 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 故cố 淨tịnh 明minh 移di 界giới 地địa 于vu 指chỉ 端đoan 月nguyệt 光quang 現hiện 清thanh 水thủy 于vu 室thất 內nội 烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 。 之chi 遍biến 身thân 是thị 火hỏa 琉lưu 璃ly 光quang 之chi 滿mãn 體thể 皆giai 風phong 豈khởi 非phi 境cảnh 是thị 性tánh 境cảnh 乎hồ 但đãn 未vị 曾tằng 向hướng 境cảnh 中trung 徹triệt 底để 悟ngộ 破phá 則tắc 對đối 境cảnh 而nhi 忽hốt 生sanh 善thiện 生sanh 惡ác 皆giai 被bị 境cảnh 轉chuyển 即tức 嘿mặc 嘿mặc 對đối 境cảnh 不bất 知tri 境cảnh 之chi 落lạc 處xứ 人nhân 在tại 三tam 界giới 中trung 。 不bất 知tri 三tam 界giới 是thị 甚thậm 物vật 未vị 思tư 出xuất 離ly 似tự 鱉miết 在tại 甕úng 中trung 竟cánh 不bất 知tri 甕úng 是thị 何hà 物vật 縱túng/tung 能năng 癡si 癡si 較giảo 量lượng 總tổng 無vô 智trí 慧tuệ 墮đọa 在tại 無vô 記ký 性tánh 而nhi 已dĩ 若nhược 能năng 如như 靈linh 雲vân 之chi 覷thứ 破phá 桃đào 花hoa 洞đỗng 山sơn 之chi 悟ngộ 影ảnh 于vu 流lưu 水thủy 何hà 至chí 被bị 現hiện 量lượng 作tác 主chủ 而nhi 通thông 三tam 性tánh 乎hồ 。
眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 二nhị 地địa 居cư 。
○# 這giá 五ngũ 識thức 與dữ 五ngũ 塵trần 合hợp 誰thùy 人nhân 能năng 免miễn 此thử 欲dục 界giới 內nội 有hữu 五ngũ 趣thú 雜tạp 居cư 地địa 即tức 第đệ 一nhất 地địa 也dã 其kỳ 中trung 人nhân 有hữu 睡thụy 眠miên 有hữu 飲ẩm 食thực 有hữu 婬dâm 欲dục 五ngũ 識thức 俱câu 全toàn 也dã 惟duy 色sắc 界giới 初sơ 禪thiền 曰viết 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 地địa 即tức 二nhị 地địa 也dã 其kỳ 中trung 天thiên 人nhân 常thường 多đa 在tại 定định 中trung 厭yếm 此thử 段đoạn 食thực 故cố 雖tuy 有hữu 鼻tị 實thật 不bất 著trước 香hương 雖tuy 有hữu 舌thiệt 實thật 不bất 著trước 味vị 是thị 五ngũ 識thức 減giảm 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 也dã 然nhiên 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 實thật 在tại 進tiến 之chi 而nhi 色sắc 界giới 中trung 還hoàn 有hữu 三tam 地địa 所sở 謂vị 三tam 禪thiền 也dã 進tiến 之chi 而nhi 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 還hoàn 有hữu 四tứ 地địa 所sở 謂vị 四tứ 空không 也dã 以dĩ 上thượng 共cộng 九cửu 地địa 而nhi 初Sơ 地Địa 天thiên 人nhân 五ngũ 識thức 猶do 濁trược 自tự 二nhị 地địa 以dĩ 至chí 九cửu 地địa 五ngũ 識thức 漸tiệm 清thanh 終chung 未vị 至chí 識thức 性tánh 無vô 漏lậu 也dã 然nhiên 天thiên 人nhân 作tác 佛Phật 如như 菜thái 作tác 虀# 切thiết 勿vật 以dĩ 我ngã 輩bối 下hạ 劣liệt 之chi 凡phàm 愚ngu 而nhi 反phản 輕khinh 遊du 戲hí 天thiên 宮cung 之chi 菩Bồ 薩Tát 。
遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 善thiện 十thập 一nhất 。
○# 遍biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 以dĩ 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 迷mê 成thành 業nghiệp 識thức 種chủng 子tử 譬thí 如như 潛tiềm 淵uyên 魚ngư 鼓cổ 波ba 自tự 涌dũng 是thị 為vi 作tác 意ý 引dẫn 心tâm 趣thú 境cảnh 是thị 名danh 為vi 觸xúc 含hàm 受thọ 不bất 捨xả 是thị 名danh 為vi 受thọ 。 能năng 令linh 前tiền 塵trần 影ảnh 子tử 恍hoảng 然nhiên 面diện 前tiền 是thị 名danh 為vi 想tưởng 微vi 細tế 不bất 斷đoạn 苦khổ 心tâm 搜sưu 索sách 是thị 名danh 為vi 思tư 此thử 乃nãi 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 的đích 這giá 一nhất 念niệm 最tối 為vi 微vi 細tế 處xứ 也dã 總tổng 從tùng 著trước 一nhất 境cảnh 處xứ 動động 念niệm 作tác 意ý 便tiện 觸xúc 境cảnh 受thọ 境cảnh 想tưởng 境cảnh 思tư 境cảnh 無vô 不bất 至chí 也dã 此thử 個cá 著trước 境cảnh 遍biến 于vu 八bát 識thức 九cửu 地địa 一nhất 切thiết 時thời 故cố 云vân 遍biến 行hành 也dã 別biệt 境cảnh 有hữu 五ngũ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 希hy 望vọng 欲dục 作tác 名danh 曰viết 欲dục 於ư 境cảnh 決quyết 定định 知tri 其kỳ 可khả 作tác 不bất 能năng 已dĩ 也dã 名danh 曰viết 勝thắng 解giải 於ư 可khả 作tác 境cảnh 令linh 心tâm 分phân 明minh 記ký 取thủ 名danh 曰viết 念niệm 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 專chuyên 注chú 一nhất 心tâm 名danh 曰viết 定định 與dữ 禪thiền 定định 之chi 定định 不bất 同đồng 也dã 於ư 所sở 作tác 境cảnh 了liễu 然nhiên 不bất 疑nghi 名danh 曰viết 慧tuệ 與dữ 般Bát 若Nhã 之chi 慧tuệ 不bất 同đồng 也dã 總tổng 從tùng 著trước 一nhất 念niệm 處xứ 這giá 一nhất 個cá 念niệm 斷đoạn 然nhiên 放phóng 不bất 過quá 便tiện 為vi 欲dục 為vi 勝thắng 解giải 為vi 念niệm 為vi 定định 為vi 慧tuệ 成thành 識thức 性tánh 之chi 窠khòa 此thử 與dữ 境cảnh 所sở 緣duyên 者giả 不bất 同đồng 故cố 云vân 別biệt 境cảnh 善thiện 十thập 一nhất 者giả 。 上thượng 言ngôn 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 此thử 乃nãi 起khởi 業nghiệp 之chi 心tâm 猶do 未vị 造tạo 作tác 至chí 于vu 善thiện 十thập 一nhất 則tắc 竟cánh 成thành 業nghiệp 矣hĩ 一nhất 曰viết 信tín 二nhị 曰viết 慚tàm 三tam 曰viết 愧quý 四tứ 曰viết 無vô 貪tham 五ngũ 曰viết 無vô 嗔sân 六lục 曰viết 無vô 癡si 七thất 曰viết 勤cần 八bát 曰viết 安an 九cửu 曰viết 不bất 放phóng 逸dật 十thập 曰viết 行hành 捨xả 十thập 一nhất 曰viết 不bất 害hại 也dã 五ngũ 識thức 現hiện 量lượng 似tự 未vị 造tạo 作tác 然nhiên 業nghiệp 性tánh 純thuần 熟thục 即tức 偶ngẫu 爾nhĩ 動động 一nhất 念niệm 處xứ 不bất 動động 在tại 善thiện 邊biên 定định 動động 在tại 惡ác 邊biên 動động 在tại 善thiện 則tắc 十thập 一nhất 之chi 善thiện 業nghiệp 凡phàm 具cụ 五ngũ 識thức 者giả 必tất 不bất 能năng 免miễn 故cố 併tinh 及cập 此thử 令linh 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 者giả 知tri 得đắc 善thiện 業nghiệp 分phần/phân 數số 方phương 不bất 離ly 善thiện 卻khước 不bất 著trước 善thiện 則tắc 行hành 一nhất 善thiện 業nghiệp 非phi 行hành 梵Phạm 天Thiên 之chi 功công 積tích 直trực 是thị 轉chuyển 普phổ 賢hiền 之chi 悲bi 願nguyện 耳nhĩ 。
中trung 二nhị 大đại 八bát 貪tham 嗔sân 癡si 。
○# 此thử 政chánh 是thị 作tác 惡ác 之chi 業nghiệp 也dã 惡ác 業nghiệp 共cộng 有hữu 二nhị 十thập 六lục 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 疑nghi 不bất 正chánh 見kiến 從tùng 根căn 生sanh 枝chi 者giả 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 小tiểu 隨tùy 十thập 謂vị 忿phẫn 恨hận 惱não 覆phú 誑cuống 諂siểm 驕kiêu 害hại 嫉tật 慳san 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 此thử 二nhị 為vi 中trung 隨tùy 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 昏hôn 沉trầm 棹# 舉cử 失thất 正chánh 念niệm 不bất 正chánh 知tri 散tán 亂loạn 此thử 八bát 為vi 大đại 隨tùy 言ngôn 小tiểu 中trung 大đại 者giả 以dĩ 其kỳ 作tác 一nhất 業nghiệp 止chỉ 成thành 一nhất 業nghiệp 名danh 小tiểu 如như 慚tàm 必tất 近cận 于vu 愧quý 是thị 一nhất 業nghiệp 而nhi 兼kiêm 引dẫn 二nhị 業nghiệp 也dã 名danh 中trung 作tác 一nhất 業nghiệp 而nhi 能năng 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 名danh 大đại 是thị 以dĩ 小tiểu 隨tùy 之chi 業nghiệp 重trọng 而nhi 反phản 以dĩ 為vi 小tiểu 大đại 隨tùy 之chi 業nghiệp 小tiểu 而nhi 反phản 以dĩ 為vi 大đại 蓋cái 因nhân 根căn 本bổn 纔tài 生sanh 枝chi 葉diệp 茲tư 惟duy 識thức 所sở 重trọng/trùng 在tại 念niệm 慮lự 上thượng 看khán 耳nhĩ 今kim 五ngũ 識thức 略lược 小tiểu 隨tùy 而nhi 止chỉ 言ngôn 中trung 二nhị 大đại 八bát 者giả 以dĩ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 獨độc 此thử 親thân 也dã 是thị 對đối 二nhị 十thập 六lục 種chủng 煩phiền 惱não 中trung 有hữu 中trung 二nhị 大đại 八bát 併tinh 貪tham 嗔sân 癡si 共cộng 一nhất 十thập 三tam 種chủng 若nhược 能năng 悟ngộ 明minh 識thức 性tánh 婆bà 須tu 之chi 善thiện 婬dâm 無vô 厭yếm 足túc 之chi 善thiện 嗔sân 調Điều 達Đạt 之chi 善thiện 妒đố 以dĩ 至chí 三tam 車xa 之chi 善thiện 貪tham 南nam 泉tuyền 之chi 善thiện 殺sát 佛Phật 耶da 魔ma 耶da 善thiện 耶da 惡ác 耶da 其kỳ 為vi 不bất 思tư 議nghị 之chi 境cảnh 界giới 耶da 。
五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn 。
○# 根căn 有hữu 浮phù 塵trần 根căn 四tứ 大đại 色sắc 也dã 勝thắng 義nghĩa 根căn 潛tiềm 于vu 四tứ 大đại 之chi 中trung 。 而nhi 愚ngu 者giả 難nan 見kiến 也dã 如như 眼nhãn 盲manh 矣hĩ 而nhi 見kiến 性tánh 在tại 耳nhĩ 塞tắc 矣hĩ 而nhi 聞văn 性tánh 在tại 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 根căn 故cố 論luận 本bổn 來lai 圓viên 明minh 身thân 元nguyên 空không 寂tịch 所sở 謂vị 究cứu 竟cánh 。 涅Niết 槃Bàn 也dã 智trí 變biến 為vi 識thức 識thức 滯trệ 為vi 根căn 所sở 以dĩ 被bị 無vô 明minh 拘câu 礙ngại 結kết 色sắc 成thành 根căn 。 而nhi 無vô 明minh 識thức 體thể 還hoàn 栖tê 托thác 其kỳ 中trung 下hạ 凡phàm 固cố 不bất 能năng 離ly 浮phù 塵trần 根căn 即tức 中trung 陰ấm 身thân 亦diệc 有hữu 形hình 狀trạng 無vô 想tưởng 天thiên 終chung 有hữu 壽thọ 命mạng 推thôi 之chi 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 人nhân 直trực 至chí 四tứ 空không 地địa 者giả 仍nhưng 有hữu 色sắc 質chất 蓋cái 能năng 空không 識thức 業nghiệp 不bất 能năng 空không 識thức 性tánh 即tức 形hình 根căn 有hữu 粗thô 重trọng/trùng 者giả 有hữu 輕khinh 安an 者giả 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 能năng 變biến 動động 者giả 然nhiên 終chung 不bất 能năng 出xuất 九cửu 地địa 之chi 界giới 以dĩ 其kỳ 帶đái 無vô 明minh 之chi 識thức 而nhi 以dĩ 識thức 蘊uẩn 根căn 也dã 唯duy 大đại 悟ngộ 大Đại 士Sĩ 其kỳ 報báo 化hóa 二nhị 身thân 亦diệc 是thị 淨tịnh 色sắc 根căn 卻khước 三Tam 身Thân 一nhất 體thể 面diện 目mục 難nạn/nan 尋tầm 故cố 普phổ 眼nhãn 不bất 見kiến 普phổ 賢hiền 之chi 身thân 文Văn 殊Thù 不bất 覿# 迦ca 文văn 之chi 面diện 以dĩ 至chí 普phổ 化hóa 之chi 搖dao 鈴linh 騰đằng 驤# 何hà 地địa 達đạt 磨ma 之chi 攜huề 履lý 棲tê 泊bạc 何hà 天thiên 其kỳ 月nguyệt 穿xuyên 潭đàm 底để 水thủy 無vô 垠# 乎hồ 是thị 謂vị 五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn 也dã 乃nãi 愚ngu 者giả 僅cận 認nhận 眼nhãn 如như 葡bồ 萄đào 朵đóa 耳nhĩ 如như 新tân 卷quyển 葉diệp 。 為vi 可khả 笑tiếu 耳nhĩ 。
九cửu 緣duyên 七thất 八bát 好hảo 相tướng 鄰lân 。
○# 五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 根căn 而nhi 緣duyên 以dĩ 染nhiễm 之chi 遂toại 覺giác 八bát 識thức 次thứ 第đệ 各các 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 頌tụng 云vân 眼nhãn 識thức 九cửu 緣duyên 生sanh 耳nhĩ 識thức 唯duy 從tùng 八bát 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 七thất 後hậu 三tam 五ngũ 三tam 四tứ 若nhược 加gia 等đẳng 無vô 間gian 從tùng 頭đầu 各các 增tăng 一nhất 如như 眼nhãn 識thức 具cụ 九cửu 緣duyên 一nhất 空không 喜hỷ 空không 隙khích 之chi 空không 也dã 二nhị 明minh 乃nãi 日nhật 月nguyệt 燈đăng 也dã 三tam 根căn 即tức 本bổn 根căn 也dã 四tứ 境cảnh 即tức 所sở 見kiến 者giả 也dã 五ngũ 作tác 意ý 即tức 遍biến 行hành 五ngũ 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 六lục 分phần 別biệt 依y 乃nãi 第đệ 六lục 識thức 也dã 七thất 染nhiễm 淨tịnh 依y 乃nãi 第đệ 七thất 識thức 也dã 八bát 根căn 本bổn 依y 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 九cửu 種chủng 子tử 緣duyên 謂vị 眼nhãn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 人nhân 祗chi 知tri 眼nhãn 能năng 見kiến 耳nhĩ 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 見kiến 者giả 由do 諸chư 緣duyên 所sở 引dẫn 而nhi 實thật 由do 六lục 七thất 八bát 識thức 妄vọng 見kiến 分phân 別biệt 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 一nhất 識thức 迷mê 而nhi 識thức 識thức 盡tận 迷mê 一nhất 根căn 悟ngộ 而nhi 根căn 根căn 齊tề 悟ngộ 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 迦Ca 葉Diếp 之chi 覷thứ 著trước 蓮liên 花hoa 雪tuyết 欽khâm 之chi 刺thứ 破phá 古cổ 柏# 其kỳ 緣duyên 起khởi 無vô 生sanh 乎hồ 耳nhĩ 識thức 唯duy 從tùng 八bát 除trừ 去khứ 明minh 緣duyên 也dã 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 七thất 俱câu 除trừ 空không 明minh 二nhị 緣duyên 也dã 後hậu 三tam 五ngũ 三tam 四tứ 言ngôn 後hậu 六lục 七thất 八bát 識thức 有hữu 五ngũ 緣duyên 三tam 緣duyên 四tứ 緣duyên 也dã 第đệ 六lục 識thức 具cụ 五ngũ 緣duyên 一nhất 根căn 緣duyên 即tức 末mạt 那na 七thất 識thức 二nhị 曰viết 境cảnh 緣duyên 即tức 十thập 八bát 界giới 也dã 三tam 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 即tức 遍biến 行hành 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 四tứ 曰viết 根căn 本bổn 緣duyên 即tức 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 也dã 五ngũ 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 即tức 本bổn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 七thất 識thức 具cụ 三tam 緣duyên 一nhất 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 即tức 本bổn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 二nhị 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 遍biến 行hành 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 三tam 曰viết 根căn 境cảnh 緣duyên 即tức 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 為vi 七thất 識thức 之chi 根căn 而nhi 由do 此thử 緣duyên 于vu 五ngũ 塵trần 之chi 境cảnh 也dã 八bát 識thức 具cụ 四tứ 緣duyên 一nhất 曰viết 根căn 緣duyên 即tức 末mạt 那na 識thức 也dã 二nhị 曰viết 境cảnh 緣duyên 即tức 種chủng 子tử 根căn 身thân 器khí 界giới 也dã 三tam 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 即tức 遍biến 行hành 中trung 之chi 一nhất 也dã 四tứ 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 乃nãi 第đệ 八bát 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 若nhược 加gia 等đẳng 無vô 間gian 從tùng 頭đầu 各các 增tăng 一nhất 者giả 言ngôn 前tiền 念niệm 已dĩ 滅diệt 後hậu 念niệm 復phục 生sanh 是thị 謂vị 無vô 間gian 緣duyên 九cửu 緣duyên 加gia 這giá 一nhất 緣duyên 是thị 九cửu 緣duyên 者giả 為vi 十thập 緣duyên 餘dư 緣duyên 例lệ 此thử 大đại 意ý 此thử 識thức 性tánh 似tự 人nhân 之chi 血huyết 脈mạch 周chu 流lưu 于vu 肢chi 體thể 呼hô 吸hấp 而nhi 諸chư 脈mạch 皆giai 轉chuyển 所sở 以dĩ 道đạo 遍biến 現hiện 俱câu 該cai 沙sa 界giới 收thu 攝nhiếp 在tại 一nhất 微vi 塵trần 何hà 忍nhẫn 使sử 至chí 寶bảo 汩# 沒một 緣duyên 性tánh 間gian 也dã 。
合hợp 三tam 離ly 二nhị 觀quán 塵trần 世thế 。
○# 塵trần 世thế 境cảnh 也dã 三tam 二nhị 根căn 也dã 以dĩ 根căn 照chiếu 境cảnh 說thuyết 離ly 合hợp 如như 鼻tị 舌thiệt 身thân 合hợp 中trung 取thủ 境cảnh 以dĩ 合hợp 方phương 知tri 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 根căn 離ly 根căn 取thủ 境cảnh 以dĩ 合hợp 壞hoại 根căn 故cố 也dã 一nhất 喜hỷ 合hợp 一nhất 喜hỷ 離ly 根căn 之chi 應ứng 用dụng 不bất 同đồng 耶da 識thức 之chi 應ứng 用dụng 不bất 同đồng 耶da 畢tất 竟cánh 以dĩ 合hợp 而nhi 觀quán 世thế 之chi 塵trần 耶da 畢tất 竟cánh 以dĩ 離ly 而nhi 觀quán 世thế 之chi 塵trần 耶da 合hợp 離ly 之chi 間gian 可khả 以dĩ 會hội 取thủ 自tự 家gia 屋ốc 裏lý 事sự 豈khởi 可khả 口khẩu 用dụng 而nhi 不bất 知tri 且thả 那na 律luật 無vô 目mục 而nhi 見kiến 。 賢hiền 喜hỷ 無vô 耳nhĩ 而nhi 聽thính 殑Căng 伽Già 非phi 鼻tị 聞văn 香hương 。 驕kiêu 梵Phạm 無vô 舌thiệt 知tri 味vị 空không 神thần 無vô 身thân 覺giác 觸xúc 。 還hoàn 離ly 耶da 合hợp 耶da 根căn 耶da 識thức 耶da 吾ngô 深thâm 有hữu 望vọng 于vu 智trí 者giả 。
愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 。
○# 根căn 乃nãi 色sắc 法pháp 即tức 第đệ 八bát 之chi 相tướng 分phần/phân 識thức 乃nãi 心tâm 法pháp 即tức 第đệ 八bát 之chi 見kiến 分phần/phân 此thử 色sắc 心tâm 不bất 同đồng 也dã 又hựu 根căn 能năng 照chiếu 境cảnh 識thức 能năng 緣duyên 境cảnh 此thử 根căn 識thức 之chi 用dụng 不bất 同đồng 也dã 外ngoại 五ngũ 塵trần 為vi 八bát 識thức 之chi 疏sớ/sơ 相tương/tướng 分phần/phân 內nội 五ngũ 根căn 為vi 八bát 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 第đệ 八bát 與dữ 五ngũ 根căn 同đồng 是thị 無vô 記ký 性tánh 所sở 以dĩ 五ngũ 識thức 有hữu 墮đọa 念niệm 分phân 別biệt 而nhi 無vô 計kế 度độ 分phân 別biệt 故cố 常thường 混hỗn 淆# 而nhi 難nạn/nan 辨biện 此thử 根căn 識thức 之chi 性tánh 不bất 同đồng 也dã 小Tiểu 乘Thừa 愚ngu 法pháp 聲Thanh 聞Văn 祗chi 知tri 根căn 識thức 互hỗ 生sanh 不bất 知tri 根căn 之chi 與dữ 識thức 各các 有hữu 種chủng 子tử 現hiện 行hành 謂vị 根căn 為vi 生sanh 識thức 之chi 緣duyên 則tắc 可khả 謂vị 生sanh 識thức 則tắc 不bất 可khả 以dĩ 。 識thức 自tự 有hữu 能năng 生sanh 之chi 種chủng 子tử 故cố 也dã 余dư 謂vị 離ly 根căn 則tắc 無vô 以dĩ 顯hiển 識thức 離ly 識thức 則tắc 無vô 以dĩ 托thác 根căn 根căn 識thức 如như 交giao 蘆lô 各các 無vô 自tự 性tánh 則tắc 又hựu 似tự 分phần/phân 不bất 得đắc 因nhân 根căn 有hữu 相tướng 。 因nhân 相tương/tướng 有hữu 見kiến 此thử 識thức 起khởi 于vu 根căn 也dã 因nhân 識thức 有hữu 根căn 因nhân 根căn 有hữu 見kiến 此thử 根căn 起khởi 于vu 識thức 也dã 又hựu 似tự 不bất 分phân 不bất 得đắc 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 辨biện 識thức 性tánh 非phi 他tha 生sanh 非phi 自tự 生sanh 非phi 因nhân 緣duyên 生sanh 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 畢tất 竟cánh 向hướng 此thử 生sanh 處xứ 悟ngộ 徹triệt 根căn 底để 是thị 謂vị 能năng 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 也dã 。
變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc 。
○# 上thượng 明minh 五ngũ 識thức 之chi 有hữu 漏lậu 至chí 此thử 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 則tắc 能năng 變biến 八bát 識thức 親thân 分phân 之chi 相tương/tướng 而nhi 使sử 之chi 空không 亦diệc 一nhất 分phần/phân 後hậu 得đắc 智trí 也dã 蓋cái 以dĩ 頑ngoan 空không 則tắc 全toàn 無vô 智trí 偏thiên 空không 則tắc 少thiểu 有hữu 慧tuệ 所sở 以dĩ 昔tích 人nhân 道đạo 二nhị 十thập 空không 門môn 都đô 不bất 著trước 一nhất 性tánh 如Như 來Lai 體thể 自tự 同đồng 。 茲tư 能năng 變biến 相tương/tướng 則tắc 眼nhãn 不bất 著trước 于vu 色sắc 便tiện 將tương 二nhị 十thập 煩phiền 惱não 等đẳng 粗thô 惑hoặc 已dĩ 無vô 故cố 非phi 根căn 本bổn 智trí 而nhi 有hữu 後hậu 得đắc 智trí 後hậu 對đối 根căn 本bổn 而nhi 言ngôn 也dã 後hậu 得đắc 智trí 中trung 即tức 有hữu 辨biện 才tài 定định 力lực 而nhi 實thật 有hữu 修tu 證chứng 門môn 頭đầu 法pháp 見kiến 未vị 盡tận 也dã 。
果quả 中trung 猶do 自tự 不bất 詮thuyên 真chân 。
○# 根căn 本bổn 智trí 依y 心tâm 根căn 能năng 親thân 緣duyên 真Chân 如Như 後hậu 得đắc 智trí 依y 色sắc 根căn 有hữu 分phân 別biệt 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 猶do 隔cách 一nhất 塵trần 也dã 人nhân 祗chi 知tri 泰thái 師sư 註chú 以dĩ 安an 慧tuệ 師sư 言ngôn 後hậu 得đắc 智trí 在tại 前tiền 五ngũ 識thức 因nhân 中trung 既ký 成thành 無vô 漏lậu 變biến 相tương/tướng 緣duyên 如như 矣hĩ 護hộ 法Pháp 師sư 破phá 之chi 言ngôn 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 猶do 自tự 遍biến 計kế 性tánh 至chí 佛Phật 果Quả 位vị 自tự 證chứng 分phần/phân 方phương 能năng 親thân 緣duyên 真Chân 如Như 豈khởi 能năng 變biến 相tương/tướng 緣duyên 如như 乎hồ 人nhân 即tức 死tử 執chấp 因nhân 果quả 之chi 分phần 以dĩ 為vi 見kiến 道đạo 不bất 能năng 證chứng 道đạo 也dã 殊thù 不bất 知tri 果quả 熟thục 蒂# 懸huyền 原nguyên 以dĩ 究cứu 竟cánh 處xứ 言ngôn 也dã 悟ngộ 不bất 徹triệt 底để 豈khởi 為vi 究cứu 竟cánh 亦diệc 豈khởi 為vi 悟ngộ 悟ngộ 者giả 即tức 將tương 唯duy 識thức 性tánh 看khán 破phá 十thập 分phần/phân 五ngũ 識thức 現hiện 量lượng 至chí 于vu 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 粗thô 細tế 惑hoặc 業nghiệp 俱câu 由do 不bất 覺giác 所sở 染nhiễm 能năng 一nhất 覺giác 而nhi 使sử 千thiên 年niên 暗ám 室thất 一nhất 燈đăng 能năng 破phá 則tắc 因nhân 即tức 該cai 果quả 海hải 果quả 即tức 徹triệt 因nhân 源nguyên 是thị 即tức 果quả 中trung 證chứng 真chân 也dã 豈khởi 真chân 將tương 心tâm 待đãi 悟ngộ 豈khởi 真chân 舍xá 悟ngộ 覓mịch 證chứng 豈khởi 真chân 俟sĩ 化hóa 佛Phật 來lai 迎nghênh 後hậu 報báo 易dị 形hình 打đả 坐tọa 入nhập 定định 方phương 能năng 入nhập 果quả 位vị 得đắc 神thần 力lực 耶da 故cố 證chứng 即tức 攝nhiếp 于vu 悟ngộ 真chân 悟ngộ 即tức 真chân 證chứng 不bất 必tất 執chấp 他tha 證chứng 位vị 余dư 祗chi 恐khủng 世thế 無vô 悟ngộ 人nhân 也dã 。
圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 。
○# 六lục 七thất 因nhân 中trung 轉chuyển 五ngũ 八bát 果quả 上thượng 圓viên 今kim 五ngũ 識thức 起khởi 于vu 第đệ 八bát 識thức 含hàm 藏tạng 種chủng 子tử 元nguyên 無vô 世thế 累lũy/lụy/luy 所sở 謂vị 宿túc 根căn 厚hậu 也dã 由do 是thị 寄ký 於ư 五ngũ 根căn 門môn 頭đầu 能năng 令linh 眼nhãn 識thức 見kiến 相tương/tướng 時thời 如như 迦Ca 葉Diếp 之chi 看khán 破phá 拈niêm 華hoa 耳nhĩ 根căn 聞văn 聲thanh 時thời 如như 觀quán 音âm 之chi 悟ngộ 破phá 亡vong 所sở 俱câu 不bất 著trước 修tu 證chứng 研nghiên 摩ma 第đệ 向hướng 初sơ 發phát 處xứ 忽hốt 爾nhĩ 圓viên 明minh 則tắc 即tức 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 同đồng 大đại 圓viên 鏡kính 一nhất 了liễu 百bách 了liễu 更cánh 無vô 有hữu 漏lậu 處xứ 也dã 。
二nhị 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân 。
○# 化hóa 身thân 三tam 類loại 大đại 根căn 者giả 現hiện 大đại 身thân 中trung 根căn 者giả 現hiện 中trung 身thân 小tiểu 根căn 者giả 現hiện 小tiểu 身thân 化hóa 身thân 攝nhiếp 于vu 報báo 身thân 報báo 身thân 攝nhiếp 于vu 法Pháp 身thân 但đãn 能năng 自tự 見kiến 己kỷ 性tánh 即tức 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 身thân 試thí 問vấn 五ngũ 識thức 見kiến 處xứ 其kỳ 為vi 三tam 量lượng 三tam 性tánh 其kỳ 為vi 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 具cụ 眾chúng 煩phiền 惱não 者giả 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 什thập 麼ma 非phi 可khả 認nhận 為vi 相tương/tướng 宗tông 法pháp 數số 之chi 所sở 定định 也dã 非phi 可khả 認nhận 為vi 八bát 識thức 見kiến 分phân 之chi 所sở 起khởi 也dã 不bất 可khả 認nhận 為vi 累lũy 劫kiếp 無vô 明minh 之chi 所sở 現hiện 也dã 豈khởi 不bất 聞văn 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 。 幻huyễn 心tâm 皆giai 生sanh 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。 中trung 向hướng 此thử 直trực 下hạ 悟ngộ 破phá 則tắc 是thị 貪tham 嗔sân 起khởi 而nhi 涅Niết 槃Bàn 現hiện 妄vọng 想tưởng 生sanh 而nhi 佛Phật 道Đạo 成thành 不bất 離ly 殼xác 漏lậu 現hiện 無vô 量lượng 身thân 。 度độ 生sanh 息tức 輪luân 矣hĩ 。
六lục 識thức 頌tụng
三tam 性tánh 三tam 量lượng 通thông 三tam 境cảnh (# 若nhược 人nhân 能năng 了liễu 心tâm 大đại 地địa 無vô 寸thốn 土thổ/độ )# 三tam 界giới 輪luân 時thời 易dị 可khả 知tri (# 畢tất 竟cánh 境cảnh 從tùng 心tâm 造tạo )# 相tương 應ứng 心tâm 所sở 五ngũ 十thập 一nhất (# 都đô 在tại 裏lý 許hứa )# 善thiện 惡ác 臨lâm 時thời 別biệt 配phối 之chi (# 各các 從tùng 其kỳ 類loại 。 )# 性tánh 界giới 受thọ 三tam 恆hằng 轉chuyển 易dị (# 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 )# 根căn 隨tùy 信tín 等đẳng 總tổng 相tương 連liên (# 一nhất 機cơ 所sở 轉chuyển )# 動động 身thân 發phát 語ngữ 獨độc 為vi 最tối (# 這giá 是thị 魁khôi 首thủ )# 引dẫn 滿mãn 能năng 招chiêu 業nghiệp 力lực 牽khiên (# 便tiện 受thọ 感cảm 報báo )# 發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa (# 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 )# 俱câu 生sanh 猶do 自tự 現hiện 纏triền 眠miên (# 法pháp 執chấp 猶do 在tại )# 遠viễn 行hành 地địa 後hậu 純thuần 無vô 漏lậu (# 心tâm 花hoa 粲sán 發phát )# 觀quán 察sát 圓viên 明minh 照chiếu 大Đại 千Thiên (# 無vô 法pháp 不bất 悟ngộ )# 。
奘tráng 師sư 言ngôn 六lục 識thức 大đại 意ý 不bất 過quá 一nhất 念niệm 明minh 了liễu 心tâm 似tự 無vô 力lực 量lượng 不bất 能năng 如như 五ngũ 識thức 之chi 與dữ 相tương/tướng 實thật 耦# 也dã 然nhiên 第đệ 六lục 識thức 具cụ 五ngũ 識thức 一nhất 定định 中trung 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 二nhị 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 三tam 夢mộng 中trung 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 四tứ 明minh 了liễu 意ý 識thức 五ngũ 亂loạn 意ý 識thức 識thức 又hựu 具cụ 五ngũ 緣duyên 一nhất 根căn 緣duyên 二nhị 境cảnh 緣duyên 三tam 作tác 意ý 緣duyên 四tứ 根căn 本bổn 緣duyên 五ngũ 種chủng 子tử 緣duyên 以dĩ 五ngũ 識thức 五ngũ 緣duyên 本bổn 于vu 三tam 量lượng 三tam 性tánh 三tam 境cảnh 而nhi 無vô 業nghiệp 不bất 受thọ 將tương 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 收thu 括quát 殆đãi 盡tận 是thị 外ngoại 五ngũ 根căn 之chi 所sở 見kiến 者giả 俱câu 到đáo 六lục 之chi 意ý 頭đầu 上thượng 其kỳ 所sở 見kiến 者giả 。 分phân 別biệt 未vị 止chỉ 而nhi 七thất 之chi 所sở 執chấp 八bát 之chi 所sở 藏tạng 者giả 又hựu 向hướng 六lục 之chi 意ý 頭đầu 上thượng 分phân 別biệt 復phục 來lai 也dã 則tắc 胸hung 中trung 似tự 軸trục 轆# 一nhất 般ban 轉chuyển 轉chuyển 不bất 停đình 況huống 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 則tắc 豈khởi 能năng 剎sát 那na 清thanh 淨tịnh 乎hồ 故cố 由do 三tam 性tánh 造tạo 三tam 受thọ 善thiện 受thọ 善thiện 果quả 之chi 報báo 惡ác 受thọ 惡ác 果quả 之chi 報báo 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 平bình 平bình 受thọ 無vô 記ký 之chi 報báo 是thị 造tạo 引dẫn 業nghiệp 滿mãn 業nghiệp 俱câu 六lục 為vi 之chi 根căn 也dã 除trừ 非phi 無vô 想tưởng 與dữ 滅diệt 盡tận 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 意ý 識thức 偶ngẫu 不bất 行hành 然nhiên 而nhi 根căn 終chung 在tại 也dã 必tất 須tu 初sơ 獲hoạch 聖thánh 性tánh 具cụ 證chứng 二nhị 空không 到đáo 初sơ 極cực 喜hỷ 地địa 而nhi 由do 此thử 具cụ 淨tịnh 戒giới 至chí 離ly 垢cấu 地địa 具cụ 勝thắng 定định 至chí 發phát 光quang 地địa 生sanh 妙diệu 慧tuệ 至chí 焰diễm 慧tuệ 地địa 俗tục 難nan 奪đoạt 至chí 難nan 勝thắng 地địa 住trụ 緣duyên 起khởi 智trí 至chí 現hiện 前tiền 地địa 離ly 功công 用dụng 越việt 二Nhị 乘Thừa 至chí 遠viễn 行hành 地địa 則tắc 初Sơ 地Địa 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 到đáo 此thử 盡tận 破phá 是thị 舉cử 三tam 量lượng 分phân 別biệt 者giả 反phản 成thành 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 而nhi 覓mịch 三tam 受thọ 業nghiệp 報báo 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 非phi 行hành 人nhân 大đại 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 也dã 要yếu 之chi 如như 何hà 是thị 觀quán 察sát 圓viên 明minh 莫mạc 非phi 觀quán 門môn 對đối 治trị 乎hồ 是thị 仍nhưng 法pháp 執chấp 也dã 莫mạc 非phi 使sử 一nhất 念niệm 不bất 起khởi 乎hồ 是thị 仍nhưng 意ý 根căn 卜bốc 度độ 也dã 作tác 種chủng 種chủng 見kiến 解giải 搜sưu 索sách 意ý 根căn 是thị 謂vị 船thuyền 橫hoạnh/hoành 野dã 渡độ 含hàm 秋thu 碧bích 棹# 入nhập 蘆lô 花hoa 照chiếu 雪tuyết 明minh 。
三tam 性tánh 三tam 量lượng 通thông 三tam 境cảnh 。
○# 三tam 性tánh 三tam 量lượng 易dị 解giải 而nhi 三tam 境cảnh 細tế 推thôi 之chi 境cảnh 以dĩ 性tánh 者giả 如như 功công 德đức 之chi 淨tịnh 水thủy 隨tùy 身thân 之chi 宮cung 殿điện 非phi 性tánh 所sở 造tạo 乎hồ 性tánh 境cảnh 有hữu 二nhị 一nhất 根căn 塵trần 實thật 定định 果quả 色sắc 由do 八bát 識thức 同đồng 分phần/phân 妄vọng 業nghiệp 所sở 造tạo 二nhị 智trí 由do 根căn 本bổn 能năng 緣duyên 如như 亦diệc 是thị 此thử 境cảnh 所sở 謂vị 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 土thổ/độ 也dã 帶đái 質chất 境cảnh 有hữu 二nhị 質chất 主chủ 也dã 外ngoại 境cảnh 質chất 中trung 如như 茶trà 是thị 水thủy 為vi 主chủ 之chi 類loại 也dã 帶đái 者giả 言ngôn 此thử 非phi 有hữu 從tùng 彼bỉ 帶đái 過quá 來lai 見kiến 是thị 外ngoại 染nhiễm 者giả 也dã 帶đái 到đáo 身thân 上thượng 渾hồn 身thân 造tạo 作tác 如như 為vi 一nhất 個cá 青thanh 蚨# 百bách 千thiên 奔bôn 馳trì 凡phàm 身thân 所sở 著trước 之chi 境cảnh 俱câu 名danh 帶đái 質chất 故cố 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 以dĩ 為vi 有hữu 情tình 之chi 所sở 粘niêm 滯trệ 者giả 也dã 一nhất 似tự 帶đái 質chất 即tức 此thử 六lục 識thức 能năng 將tương 前tiền 塵trần 境cảnh 一nhất 一nhất 明minh 了liễu 。 在tại 方phương 寸thốn 是thị 假giả 相tương/tướng 在tại 前tiền 由do 第đệ 六lục 見kiến 分phần/phân 所sở 起khởi 是thị 謂vị 似tự 帶đái 質chất 見kiến 非phi 真chân 也dã 故cố 云vân 以dĩ 心tâm 緣duyên 色sắc 似tự 帶đái 質chất 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 頭đầu 生sanh 一nhất 頭đầu 生sanh 者giả 言ngôn 六lục 識thức 體thể 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 無vô 物vật 今kim 以dĩ 妄vọng 見kiến 所sở 起khởi 。 相tương/tướng 分phần/phân 論luận 之chi 似tự 有hữu 一nhất 個cá 帶đái 質chất 境cảnh 在tại 裏lý 頭đầu 生sanh 也dã 二nhị 真chân 帶đái 質chất 指chỉ 七thất 識thức 而nhi 言ngôn 也dã 因nhân 七thất 識thức 執chấp 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phân 為vi 我ngã 便tiện 向hướng 五ngũ 根căn 門môn 頭đầu 一nhất 一nhất 運vận 為vi 出xuất 來lai 如như 貪tham 色sắc 運vận 出xuất 貪tham 色sắc 境cảnh 質chất 來lai 對đối 六lục 則tắc 非phi 似tự 矣hĩ 故cố 云vân 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 真chân 帶đái 質chất 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 者giả 非phi 單đơn 單đơn 兩lưỡng 念niệm 生sanh 也dã 亦diệc 非phi 七thất 識thức 八bát 識thức 兩lưỡng 頭đầu 現hiện 也dã 言ngôn 念niệm 念niệm 著trước 在tại 色sắc 上thượng 自tự 然nhiên 誠thành 於ư 中trung 形hình 於ư 外ngoại 一nhất 頭đầu 生sanh 者giả 猶do 是thị 有hữu 頭đầu 無vô 尾vĩ 今kim 則tắc 有hữu 頭đầu 有hữu 尾vĩ 經kinh 傳truyền 送tống 識thức 無vô 不bất 作tác 用dụng 殆đãi 盡tận 矣hĩ 所sở 以dĩ 云vân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 也dã 獨độc 影ảnh 境cảnh 有hữu 二nhị 一nhất 無vô 質chất 獨độc 影ảnh 第đệ 六lục 緣duyên 空không 花hoa 兔thố 角giác 及cập 過quá 未vị 等đẳng 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 二nhị 有hữu 質chất 獨độc 影ảnh 即tức 第đệ 六lục 緣duyên 五ngũ 根căn 種chủng 現hiện 是thị 皆giai 托thác 質chất 起khởi 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 然nhiên 不bất 能năng 親thân 嘗thường 不bất 過quá 興hưng 見kiến 分phần/phân 同đồng 種chủng 生sanh 亦diệc 名danh 獨độc 影ảnh 此thử 言ngôn 六Lục 通Thông 三tam 境cảnh 者giả 五ngũ 識thức 所sở 見kiến 者giả 六lục 意ý 識thức 不bất 作tác 解giải 時thời 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 是thị 為vi 性tánh 境cảnh 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 乃nãi 帶đái 質chất 境cảnh 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 識thức 為vi 能năng 緣duyên 各các 有hữu 其kỳ 體thể 性tánh 境cảnh 以dĩ 不bất 假giả 名danh 言ngôn 造tạo 作tác 為vi 體thể 能năng 緣duyên 者giả 除trừ 末mạt 那na 識thức 餘dư 六lục 皆giai 用dụng 自tự 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 獨độc 影ảnh 境cảnh 以dĩ 第đệ 六lục 見kiến 分phần/phân 所sở 變biến 假giả 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 能năng 緣duyên 即tức 自tự 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 帶đái 質chất 境cảnh 即tức 變biến 起khởi 中trung 間gian 假giả 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 能năng 緣duyên 者giả 惟duy 六lục 七thất 二nhị 識thức 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 故cố 頌tụng 云vân 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 明minh 此thử 三tam 境cảnh 庶thứ 幾kỷ 塵trần 消tiêu 覺giác 淨tịnh 不bất 但đãn 不bất 著trước 境cảnh 併tinh 不bất 著trước 質chất 併tinh 不bất 著trước 影ảnh 方phương 是thị 微vi 塵trần 剎sát 海hải 。 唯duy 心tâm 鏡kính 遍biến 界giới 花hoa 開khai 白bạch 玉ngọc 蓮liên 也dã 。
三tam 界giới 輪luân 時thời 易dị 可khả 知tri 。
○# 見kiến 分phần/phân 既ký 不bất 清thanh 染nhiễm 成thành 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 所sở 感cảm 將tương 來lai 定định 受thọ 苦khổ 樂lạc 二nhị 報báo 縱túng/tung 迷mê 昧muội 無vô 知tri 政chánh 出xuất 不bất 得đắc 這giá 三tam 界giới 的đích 甕úng 子tử 也dã 定định 三tam 界giới 之chi 因nhân 迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 妄vọng 想tưởng 凝ngưng 而nhi 成thành 國quốc 土độ 知tri 覺giác 出xuất 而nhi 生sanh 眾chúng 生sanh 。 若nhược 現hiện 量lượng 既ký 空không 比tỉ 非phi 不bất 生sanh 則tắc 三tam 界giới 心tâm 盡tận 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 三tam 界giới 非phi 能năng 拘câu 我ngã 也dã 我ngã 自tự 造tạo 三tam 界giới 其kỳ 奈nại 之chi 何hà 善thiện 被bị 善thiện 業nghiệp 所sở 束thúc 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 惡ác 被bị 惡ác 業nghiệp 所sở 制chế 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 縱túng/tung 至chí 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 壽thọ 盡tận 時thời 仍nhưng 被bị 劫kiếp 瞞man 何hà 不bất 拶# 碎toái 虛hư 空không 令linh 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 作tác 出xuất 頭đầu 天thiên 外ngoại 哉tai 。
相tương 應ứng 心tâm 所sở 五ngũ 十thập 一nhất 。
○# 心tâm 本bổn 空không 寂tịch 元nguyên 無vô 處xứ 所sở 。 無vô 如như 覺giác 性tánh 不bất 澄trừng 從tùng 三tam 量lượng 三tam 性tánh 中trung 現hiện 出xuất 遍biến 行hành 五ngũ 法pháp 別biệt 境cảnh 五ngũ 法pháp 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 法pháp 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 六lục 法pháp 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 法pháp 不bất 定định 四tứ 法pháp 是thị 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 也dã 餘dư 識thức 不bất 能năng 全toàn 具cụ 獨độc 六lục 識thức 意ý 根căn 分phân 別biệt 。 時thời 即tức 生sanh 許hứa 多đa 分phần 別biệt 之chi 念niệm 是thị 謂vị 別biệt 境cảnh 其kỳ 分phân 別biệt 者giả 必tất 生sanh 于vu 九cửu 地địa 一nhất 切thiết 境cảnh 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 之chi 所sở 念niệm 是thị 謂vị 遍biến 行hành 分phân 別biệt 而nhi 善thiện 也dã 出xuất 不bất 得đắc 十thập 一nhất 種chủng 之chi 善thiện 法Pháp 分phân 別biệt 而nhi 惡ác 也dã 亦diệc 出xuất 不bất 得đắc 二nhị 十thập 六lục 種chủng 之chi 惡ác 法pháp 縱túng/tung 善thiện 而nhi 惡ác 也dã 惡ác 而nhi 善thiện 也dã 或hoặc 愚ngu 迷mê 而nhi 無vô 知tri 也dã 或hoặc 惺tinh 惺tinh 而nhi 有hữu 覺giác 也dã 亦diệc 出xuất 不bất 得đắc 不bất 定định 之chi 四tứ 法pháp 是thị 總tổng 在tại 三tam 性tánh 三tam 量lượng 中trung 發phát 起khởi 亦diệc 總tổng 在tại 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 時thời 具cụ 涵# 故cố 見kiến 宮cung 女nữ 之chi 捧phủng 足túc 便tiện 知tri 其kỳ 失thất 通thông 聞văn 釧xuyến 聲thanh 之chi 觸xúc 耳nhĩ 便tiện 知tri 其kỳ 破phá 戒giới 因nhân 便tiện 知tri 其kỳ 該cai 果quả 本bổn 便tiện 知tri 其kỳ 攝nhiếp 末mạt 所sở 以dĩ 意ý 根căn 未vị 悟ngộ 豈khởi 可khả 輕khinh 易dị 動động 念niệm 先tiên 佛Phật 云vân 切thiết 莫mạc 信tín 汝nhữ 意ý 汝nhữ 意ý 不bất 可khả 信tín 。 謂vị 此thử 故cố 也dã 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 六lục 者giả 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 疑nghi 不bất 正chánh 見kiến 此thử 六lục 乃nãi 二nhị 種chủng 我ngã 法pháp 之chi 根căn 本bổn 斷đoạn 慧tuệ 命mạng 者giả 唯duy 此thử 為vi 甚thậm 不bất 定định 四tứ 者giả 。 謂vị 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 悔hối 不bất 定định 者giả 如như 作tác 惡ác 之chi 人nhân 改cải 悔hối 為vi 善thiện 眠miên 則tắc 心tâm 極cực 暗ám 昧muội 此thử 非phi 善thiện 惡ác 名danh 不bất 定định 也dã 尋tầm 者giả 必tất 作tác 善thiện 之chi 心tâm 意ý 言ngôn 籌trù 量lượng 粗thô 轉chuyển 為vi 尋tầm 入nhập 細tế 為vi 伺tứ 如như 讚tán 菩Bồ 薩Tát 初sơ 尋tầm 後hậu 伺tứ 方phương 得đắc 妙diệu 辭từ 也dã 如như 刁điêu 訟tụng 之chi 人nhân 亦diệc 由do 尋tầm 入nhập 伺tứ 方phương 得đắc 成thành 算toán 此thử 二nhị 法pháp 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 蓋cái 不bất 定định 也dã 。
善thiện 惡ác 臨lâm 時thời 別biệt 配phối 之chi 。
○# 既ký 具cụ 業nghiệp 種chủng 於ư 心tâm 所sở 自tự 然nhiên 逢phùng 緣duyên 便tiện 發phát 每mỗi 見kiến 吉cát 人nhân 心tâm 善thiện 則tắc 語ngữ 亦diệc 善thiện 視thị 亦diệc 善thiện 種chủng 種chủng 俱câu 善thiện 惡ác 人nhân 三tam 種chủng 俱câu 不bất 善thiện 是thị 善thiện 惡ác 諸chư 法pháp 。 各các 隨tùy 人nhân 自tự 己kỷ 配phối 合hợp 也dã 若nhược 是thị 有hữu 智trí 主chủ 人nhân 功công 德đức 天thiên 黑hắc 暗ám 女nữ 二nhị 俱câu 不bất 受thọ 。
性tánh 界giới 受thọ 三tam 恆hằng 轉chuyển 易dị 。
○# 受thọ 雖tuy 有hữu 三tam 其kỳ 實thật 有hữu 五ngũ 也dã 謂vị 苦khổ 受thọ 樂lạc 受thọ 憂ưu 受thọ 喜hỷ 受thọ 捨xả 受thọ 是thị 也dã 逼bức 悅duyệt 身thân 曰viết 苦khổ 樂lạc 逼bức 悅duyệt 心tâm 曰viết 憂ưu 喜hỷ 憂ưu 喜hỷ 苦khổ 樂lạc 不bất 行hành 時thời 名danh 為vi 捨xả 受thọ 今kim 第đệ 六lục 識thức 中trung 或hoặc 由do 黑hắc 業nghiệp 而nhi 恆hằng 轉chuyển 於ư 欲dục 界giới 招chiêu 苦khổ 受thọ 由do 白bạch 業nghiệp 恆hằng 轉chuyển 于vu 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 蓋cái 有hữu 身thân 苦khổ 固cố 為vi 苦khổ 即tức 娛ngu 樂lạc 之chi 天thiên 人nhân 終chung 歸quy 五ngũ 衰suy 相tướng 現hiện 。 豈khởi 真chân 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 有hữu 心tâm 憂ưu 固cố 為vi 憂ưu 即tức 福phước 盡tận 之chi 梵Phạm 輔phụ 自tự 然nhiên 煩phiền 惱não 頓đốn 起khởi 豈khởi 真chân 為vi 喜hỷ 也dã 況huống 升thăng 沉trầm 速tốc 轉chuyển 芥giới 子tử 虛hư 空không 皆giai 我ngã 捨xả 命mạng 處xứ 是thị 脫thoát 骨cốt 過quá 須Tu 彌Di 山Sơn 。 猶do 未vị 盡tận 其kỳ 恆hằng 轉chuyển 之chi 數số 也dã 必tất 念niệm 起khởi 念niệm 滅diệt 不bất 離ly 圓viên 寂tịch 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 總tổng 是thị 涅Niết 槃Bàn 其kỳ 庶thứ 幾kỷ 不bất 為vi 舟chu 行hành 岸ngạn 移di 也dã 。
根căn 隨tùy 信tín 等đẳng 總tổng 相tương 連liên 。
○# 根căn 謂vị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 也dã 隨tùy 謂vị 隨tùy 煩phiền 惱não 也dã 信tín 謂vị 十thập 一nhất 中trung 之chi 信tín 也dã 等đẳng 謂vị 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 不bất 定định 等đẳng 也dã 總tổng 相tương 連liên 者giả 謂vị 身thân 雖tuy 受thọ 報báo 之chi 不bất 同đồng 未vị 免miễn 改cải 形hình 易dị 相tương/tướng 而nhi 此thử 業nghiệp 識thức 在tại 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 者giả 至chí 今kim 不bất 換hoán 或hoặc 善thiện 而nhi 善thiện 法Pháp 仍nhưng 現hiện 或hoặc 惡ác 而nhi 惡ác 法pháp 仍nhưng 現hiện 所sở 謂vị 習tập 慣quán 成thành 自tự 然nhiên 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 墮đọa 入nhập 魔ma 網võng 中trung 也dã 。
動động 身thân 發phát 語ngữ 獨độc 為vi 最tối 。
○# 論luận 云vân 由do 外ngoại 發phát 身thân 語ngữ 表biểu 內nội 心tâm 所sở 思tư 譬thí 如như 潛tiềm 淵uyên 魚ngư 鼓cổ 波ba 而nhi 自tự 湧dũng 此thử 識thức 有hữu 三tam 思tư 一nhất 審thẩm 慮lự 思tư 二nhị 決quyết 定định 思tư 三tam 動động 發phát 勝thắng 思tư 餘dư 識thức 所sở 無vô 故cố 最tối 勝thắng 也dã 然nhiên 此thử 發phát 語ngữ 離ly 舌thiệt 不bất 發phát 舌thiệt 又hựu 不bất 能năng 自tự 發phát 聲thanh 性tánh 究cứu 竟cánh 向hướng 甚thậm 處xứ 生sanh 也dã 故cố 因nhân 識thức 可khả 以dĩ 識thức 性tánh 因nhân 聲thanh 可khả 以dĩ 悟ngộ 道đạo 如như 空không 潭đàm 之chi 月nguyệt 撈# 摝# 方phương 知tri 也dã 。
引dẫn 滿mãn 能năng 招chiêu 業nghiệp 力lực 牽khiên 。
○# 引dẫn 者giả 能năng 牽khiên 引dẫn 業nghiệp 也dã 滿mãn 者giả 能năng 完hoàn 滿mãn 業nghiệp 也dã 有hữu 以dĩ 一nhất 業nghiệp 招chiêu 一nhất 果quả 者giả 有hữu 以dĩ 一nhất 業nghiệp 引dẫn 多đa 果quả 者giả 報báo 有hữu 總tổng 別biệt 二nhị 果quả 總tổng 者giả 如như 此thử 界giới 總tổng 得đắc 人nhân 身thân 別biệt 者giả 如như 人nhân 身thân 貴quý 賤tiện 不bất 同đồng 也dã 夫phu 以dĩ 六lục 識thức 三tam 量lượng 而nhi 現hiện 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 無vô 論luận 下hạ 劣liệt 凡phàm 夫phu 被bị 緣duyên 埋mai 沒một 學học 人nhân 猶do 墮đọa 結kết 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 隔cách 蘊uẩn 界giới 真chân 所sở 謂vị 定định 業nghiệp 難nạn/nan 逃đào 也dã 除trừ 非phi 大đại 悟ngộ 者giả 向hướng 境cảnh 緣duyên 逆nghịch 順thuận 中trung 以dĩ 般Bát 若Nhã 消tiêu 之chi 則tắc 煩phiền 惱não 菩Bồ 提Đề 結kết 業nghiệp 解giải 脫thoát 無vô 二nhị 般bát 也dã 。
發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 俱câu 生sanh 猶do 自tự 現hiện 纏triền 眠miên 。
○# 纏triền 目mục 現hiện 行hành 眠miên 目mục 種chủng 子tử 以dĩ 六lục 識thức 見kiến 分phần/phân 與dữ 煩phiền 惱não 打đả 作tác 一nhất 團đoàn 雖tuy 到đáo 得đắc 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 而nhi 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 猶do 伏phục 在tại 第đệ 六lục 意ý 根căn 中trung 如như 眼nhãn 珠châu 之chi 未vị 離ly 眶# 也dã 到đáo 得đắc 所sở 知tri 障chướng 空không 俱câu 生sanh 猶do 在tại 今kim 人nhân 通thông 身thân 習tập 氣khí 自tự 稱xưng 悟ngộ 道đạo 豈khởi 非phi 狂cuồng 禪thiền 乎hồ 。
遠viễn 行hành 地địa 後hậu 純thuần 無vô 漏lậu 觀quán 察sát 圓viên 明minh 照chiếu 大Đại 千Thiên 。
○# 俱câu 生sanh 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 乃nãi 七thất 識thức 所sở 執chấp 者giả 七thất 識thức 無vô 力lực 斷đoạn 惑hoặc 亦diệc 仗trượng 六lục 識thức 以dĩ 雙song 空không 觀quán 破phá 諸chư 執chấp 也dã 茲tư 以dĩ 悟ngộ 明minh 見kiến 分phần/phân 歷lịch 離ly 垢cấu 發phát 光quang 燄diệm 慧tuệ 難nan 勝thắng 現hiện 前tiền 至chí 此thử 遠viễn 行hành 使sử 所sở 証# 不bất 淺thiển 則tắc 俱câu 生sanh 有hữu 漏lậu 永vĩnh 伏phục 不bất 起khởi 相tương 應ứng 心tâm 所sở 轉chuyển 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 能năng 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。 具cụ 大đại 辨biện 才tài 頭đầu 頭đầu 上thượng 顯hiển 物vật 物vật 上thượng 明minh 其kỳ 在tại 此thử 乎hồ 今kim 人nhân 墮đọa 在tại 無vô 記ký 中trung 得đắc 塵trần 勞lao 暫tạm 息tức 自tự 云vân 意ý 根căn 清thanh 淨tịnh 豈khởi 知tri 偷thâu 心tâm 未vị 死tử 繫hệ 駒câu 伏phục 鼠thử 死tử 水thủy 呆# 禪thiền 何hà 足túc 云vân 也dã 。
七thất 識thức 頌tụng
帶đái 質chất 有hữu 覆phú 通thông 情tình 本bổn (# 捏niết 怪quái 多đa 般bát )# 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 量lượng 為vi 非phi (# 聽thính 人nhân 穿xuyên 鼻tị )# 八bát 大đại 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 慧tuệ (# 諸chư 業nghiệp 俱câu 生sanh )# 貪tham 癡si 我ngã 見kiến 慢mạn 相tương 隨tùy (# 四tứ 惑hoặc 尤vưu 固cố )# 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương 隨tùy (# 果quả 自tự 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp )# 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 鎮trấn 昏hôn 迷mê (# 安an 得đắc 不bất 墮đọa 生sanh 死tử 。 )# 四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 相tương 應ứng 起khởi (# 業nghiệp 性tánh 不bất 停đình )# 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y (# 牽khiên 連liên 六lục 根căn )# 極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh (# 不bất 是thị 帶đái 質chất 有hữu 覆phú )# 無vô 功công 用dụng 行hành 。 我ngã 恆hằng 摧tồi (# 不bất 是thị 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng )# 如Như 來Lai 現hiện 起khởi 他tha 受thọ 用dụng (# 傳truyền 送tống 俱câu 妙diệu )# 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 被bị 機cơ (# 法pháp 雲vân 普phổ 覆phú )# 。
奘tráng 師sư 大đại 意ý 言ngôn 此thử 七thất 識thức 名danh 為vi 末mạt 那na 以dĩ 其kỳ 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 又hựu 名danh 為vi 傳truyền 送tống 以dĩ 其kỳ 運vận 動động 為vi 作tác 用dụng 又hựu 名danh 為vi 執chấp 持trì 以dĩ 其kỳ 著trước 我ngã 為vi 堅kiên 固cố 又hựu 名danh 染nhiễm 淨tịnh 依y 以dĩ 其kỳ 六lục 識thức 為vi 依y 仗trượng 所sở 以dĩ 境cảnh 非phi 性tánh 影ảnh 但đãn 帶đái 質chất 有hữu 覆phú 所sở 作tác 所sở 用dụng 每mỗi 為vi 情tình 本bổn 之chi 癡si 量lượng 非phi 比tỉ 現hiện 第đệ 隨tùy 緣duyên 無vô 記ký 通thông 根căn 通thông 識thức 俱câu 為vi 非phi 量lượng 之chi 計kế 也dã 故cố 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 六lục 法pháp 而nhi 此thử 識thức 惟duy 以dĩ 現hiện 運vận 染nhiễm 穢uế 為vi 性tánh 故cố 與dữ 八bát 大đại 相tương 應ứng 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 與dữ 有hữu 覆phú 相tương/tướng 合hợp 也dã 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 昏hôn 沉trầm 也dã 多đa 囂hiêu 動động 掉trạo 舉cử 也dã 多đa 流lưu 蕩đãng 散tán 亂loạn 也dã 能năng 起khởi 煩phiền 惱não 現hiện 前tiền 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 也dã 又hựu 與dữ 遍biến 行hành 之chi 作tác 意ý 觸xúc 愛ái 想tưởng 思tư 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 也dã 又hựu 與dữ 別biệt 境cảnh 中trung 之chi 慧tuệ 相tương 應ứng 以dĩ 慧tuệ 即tức 我ngã 見kiến 也dã 以dĩ 此thử 識thức 任nhậm 運vận 合hợp 境cảnh 無vô 所sở 希hy 望vọng 。 故cố 揀giản 欲dục 此thử 識thức 緣duyên 所sở 定định 事sự 故cố 揀giản 勝thắng 解giải 此thử 識thức 恆hằng 緣duyên 現hiện 所sở 受thọ 境cảnh 無vô 所sở 記ký 憶ức 故cố 揀giản 念niệm 此thử 識thức 任nhậm 運vận 剎sát 那na 別biệt 緣duyên 既ký 不bất 專chuyên 一nhất 故cố 。 揀giản 定định 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 名danh 為vi 四tứ 惑hoặc 與dữ 此thử 相tương 應ứng 忿phẫn 等đẳng 十thập 隨tùy 行hành 相tương/tướng 粗thô 動động 此thử 識thức 審thẩm 細tế 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 中trung 隨tùy 二nhị 者giả 唯duy 是thị 不bất 善thiện 此thử 無vô 記ký 故cố 非phi 彼bỉ 相tương 應ứng 善thiện 十thập 一nhất 是thị 淨tịnh 故cố 此thử 識thức 染nhiễm 污ô 非phi 此thử 識thức 俱câu 此thử 識thức 具cụ 三tam 緣duyên 具cụ 種chủng 子tử 緣duyên 作tác 意ý 緣duyên 根căn 境cảnh 緣duyên 故cố 以dĩ 帶đái 質chất 為vi 境cảnh 思tư 量lượng 為vi 性tánh 我ngã 執chấp 為vi 本bổn 則tắc 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 不bất 墮đọa 昏hôn 迷mê 乎hồ 且thả 以dĩ 有hữu 藏tạng 識thức 得đắc 有hữu 末mạt 那na 有hữu 末mạt 那na 故cố 為vi 六lục 之chi 轉chuyển 識thức 所sở 依y 有hữu 六lục 之chi 轉chuyển 識thức 故cố 五ngũ 之chi 現hiện 識thức 得đắc 依y 之chi 行hành 也dã 是thị 七thất 之chi 通thông 根căn 境cảnh 緣duyên 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 也dã 所sở 以dĩ 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 見kiến 七thất 雖tuy 有hữu 我ngã 執chấp 實thật 無vô 我ngã 性tánh 可khả 以dĩ 通thông 六Lục 通Thông 五ngũ 可khả 以dĩ 隨tùy 染nhiễm 隨tùy 淨tịnh 惟duy 悟ngộ 之chi 者giả 善thiện 用dụng 之chi 也dã 苟cẩu 六lục 識thức 能năng 悟ngộ 入nhập 我ngã 法pháp 俱câu 除trừ 之chi 雙song 空không 觀quán 是thị 於ư 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 轉chuyển 成thành 無vô 漏lậu 者giả 也dã 此thử 時thời 證chứng 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 所sở 作tác 所sở 為vi 無vô 一nhất 法pháp 墮đọa 于vu 世thế 諦đế 是thị 帶đái 質chất 有hữu 覆phú 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 者giả 俱câu 消tiêu 釋thích 于vu 平bình 等đẳng 智trí 矣hĩ 則tắc 豈khởi 不bất 能năng 說thuyết 大đại 法Pháp 。 利lợi 群quần 機cơ 哉tai 。
帶đái 質chất 有hữu 覆phú 通thông 情tình 本bổn 。
○# 帶đái 質chất 何hà 以dĩ 通thông 情tình 本bổn 也dã 試thí 觀quán 身thân 之chi 著trước 色sắc 境cảnh 者giả 念niệm 念niệm 在tại 茲tư 不bất 是thị 心tâm 為vi 蓋cái 覆phú 而nhi 通thông 情tình 本bổn 乎hồ 故cố 無vô 論luận 此thử 界giới 凡phàm 夫phu 身thân 為vi 色sắc 牽khiên 地địa 居cư 二nhị 天thiên 則tắc 形hình 交giao 燄diệm 摩ma 則tắc 勾# 抱bão 兜Đâu 率Suất 則tắc 執chấp 手thủ 變biến 化hóa 則tắc 對đối 笑tiếu 他tha 化hóa 則tắc 相tương 視thị 皆giai 是thị 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 也dã 然nhiên 此thử 七thất 識thức 之chi 著trước 情tình 本bổn 者giả 直trực 是thị 帶đái 八bát 識thức 愛ái 根căn 之chi 本bổn 質chất 而nhi 生sanh 起khởi 者giả 也dã 故cố 蓋cái 覆phú 真chân 性tánh 實thật 已dĩ 彌di 甚thậm 一nhất 說thuyết 因nhân 謂vị 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 真chân 帶đái 質chất 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 一nhất 是thị 七thất 識thức 所sở 謂vị 一nhất 是thị 八bát 識thức 所sở 蘊uẩn 故cố 云vân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 也dã 。
隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 量lượng 為vi 非phi 。
○# 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 恆hằng 審thẩm 中trung 亦diệc 所sở 起khởi 者giả 也dã 然nhiên 五ngũ 根căn 識thức 之chi 所sở 引dẫn 者giả 七thất 識thức 為vi 之chi 任nhậm 運vận 內nội 六lục 與dữ 八bát 識thức 之chi 造tạo 者giả 七thất 識thức 又hựu 為vi 之chi 傳truyền 送tống 則tắc 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 者giả 非phi 量lượng 為vi 多đa 矣hĩ 如như 人nhân 叫khiếu 我ngã 本bổn 名danh 我ngã 即tức 應ưng 之chi 即tức 應ưng 之chi 時thời 口khẩu 耳nhĩ 身thân 俱câu 動động 非phi 傳truyền 送tống 識thức 乎hồ 呼hô 我ngã 我ngã 應ưng 非phi 我ngã 執chấp 乎hồ 因nhân 呼hô 即tức 應ưng 非phi 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 乎hồ 然nhiên 此thử 時thời 不bất 著trước 比tỉ 量lượng 計kế 較giảo 非phi 非phi 量lượng 乎hồ 由do 呼hô 而nhi 應ưng 非phi 我ngã 作tác 主chủ 豈khởi 現hiện 量lượng 乎hồ 。
八bát 大đại 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 慧tuệ 貪tham 癡si 我ngã 見kiến 慢mạn 相tương 隨tùy 。
○# 慧tuệ 屬thuộc 別biệt 境cảnh 中trung 之chi 慧tuệ 貪tham 癡si 為vi 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 之chi 二nhị 法pháp 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 名danh 四tứ 惑hoặc 又hựu 名danh 四tứ 煩phiền 惱não 據cứ 此thử 識thức 袛# 管quản 執chấp 持trì 傳truyền 送tống 屬thuộc 非phi 量lượng 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 因nhân 何hà 具cụ 足túc 諸chư 惑hoặc 蓋cái 以dĩ 此thử 識thức 具cụ 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 能năng 為vi 作tác 意ý 故cố 亦diệc 能năng 著trước 境cảnh 緣duyên 而nhi 為vi 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 淨tịnh 法pháp 與dữ 惡ác 法pháp 無vô 不bất 俱câu 造tạo 不bất 比tỉ 五ngũ 識thức 各các 屬thuộc 一nhất 根căn 而nhi 不bất 能năng 俱câu 轉chuyển 不bất 比tỉ 六lục 識thức 止chỉ 能năng 空không 空không 分phân 別biệt 而nhi 不bất 能năng 親thân 嘗thường 境cảnh 界giới 也dã 是thị 思tư 惟duy 甚thậm 細tế 力lực 量lượng 甚thậm 大đại 矣hĩ 。
恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương 隨tùy 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 鎮trấn 昏hôn 迷mê 。
○# 前tiền 五ngũ 識thức 由do 現hiện 量lượng 緣duyên 境cảnh 不bất 常thường 故cố 非phi 恆hằng 由do 不bất 執chấp 我ngã 故cố 非phi 審thẩm 六lục 識thức 審thẩm 恆hằng 亦diệc 有hữu 間gian 斷đoạn 唯duy 七thất 識thức 恆hằng 常thường 審thẩm 察sát 第đệ 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phân 為vi 我ngã 而nhi 相tương 應ứng 隨tùy 從tùng 也dã 如như 靜tĩnh 坐tọa 時thời 五ngũ 識thức 現hiện 境cảnh 不bất 打đả 起khởi 而nhi 無vô 故cố 靜tĩnh 中trung 忽hốt 動động 一nhất 境cảnh 緣duyên 者giả 此thử 由do 八bát 識thức 所sở 藏tạng 所sở 現hiện 之chi 影ảnh 子tử 也dã 乃nãi 第đệ 七thất 識thức 執chấp 之chi 而nhi 常thường 想tưởng 非phi 恆hằng 審thẩm 乎hồ 即tức 以dĩ 其kỳ 想tưởng 者giả 為vi 散tán 亂loạn 為vi 掉trạo 舉cử 不bất 連liên 累lũy/lụy/luy 六lục 根căn 乎hồ 故cố 六lục 反phản 依y 此thử 為vi 主chủ 人nhân 也dã 凡phàm 此thử 皆giai 以dĩ 其kỳ 我ngã 相tương/tướng 堅kiên 固cố 故cố 恆hằng 常thường 審thẩm 察sát 即tức 其kỳ 思tư 量lượng 思tư 量lượng 即tức 其kỳ 我ngã 執chấp 我ngã 執chấp 即tức 七thất 識thức 妄vọng 見kiến 之chi 識thức 性tánh 也dã 乃nãi 迷mê 者giả 不bất 悟ngộ 認nhận 執chấp 我ngã 之chi 識thức 神thần 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 真chân 日nhật 用dụng 沉trầm 迷mê 無vô 剎sát 那na 之chi 慧tuệ 根căn 矣hĩ 。
四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 相tương 應ứng 起khởi 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。
○# 夫phu 此thử 七thất 識thức 具cụ 足túc 四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 是thị 真chân 染nhiễm 污ô 識thức 也dã 然nhiên 而nhi 迷mê 悟ngộ 由do 人nhân 苟cẩu 一nhất 念niệm 妙diệu 悟ngộ 使sử 藏tạng 識thức 澄trừng 清thanh 則tắc 七thất 識thức 之chi 思tư 量lượng 執chấp 持trì 者giả 俱câu 淨tịnh 而nhi 不bất 染nhiễm 併tinh 六lục 識thức 依y 此thử 淨tịnh 而nhi 不bất 染nhiễm 也dã 是thị 七thất 識thức 終chung 無vô 自tự 性tánh 任nhậm 悟ngộ 者giả 一nhất 轉chuyển 之chi 矣hĩ 。
極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 無vô 功công 用dụng 行hành 我ngã 恆hằng 摧tồi 。
○# 每mỗi 每mỗi 七thất 識thức 與dữ 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 執chấp 有hữu 我ngã 而nhi 與dữ 無vô 我ngã 差sai 別biệt 執chấp 有hữu 法pháp 而nhi 與dữ 忘vong 法pháp 各các 殊thù 是thị 不bất 平bình 等đẳng 也dã 今kim 從tùng 初Sơ 地Địa 發phát 心tâm 時thời 不bất 假giả 思tư 惟duy 不bất 著trước 。 覺giác 觀quán 祗chi 將tương 末mạt 那na 之chi 意ý 根căn 一nhất 悟ngộ 破phá 我ngã 直trực 忘vong 功công 用dụng 盡tận 透thấu 法pháp 執chấp 是thị 以dĩ 空không 合hợp 空không 以dĩ 水thủy 灌quán 水thủy 覓mịch 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 非phi 平bình 等đẳng 智trí 哉tai 。
如Như 來Lai 現hiện 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 被bị 機cơ 。
○# 我ngã 七thất 識thức 之chi 所sở 運vận 轉chuyển 既ký 通thông 身thân 是thị 平bình 等đẳng 智trí 則tắc 不bất 惟duy 利lợi 己kỷ 還hoàn 能năng 利lợi 他tha 能năng 令linh 見kiến 者giả 。 聞văn 者giả 俱câu 得đắc 受thọ 用dụng 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 根căn 性tánh 上thượng 品phẩm 者giả 亦diệc 受thọ 我ngã 所sở 被bị 之chi 機cơ 矣hĩ 如như 佛Phật 現hiện 百bách 丈trượng 身thân 坐tọa 百bách 葉diệp 蓮liên 花hoa 為vi 初Sơ 地Địa 說thuyết 施thí 度độ 現hiện 千thiên 丈trượng 身thân 坐tọa 千thiên 葉diệp 蓮liên 花hoa 。 為vi 二nhị 地địa 說thuyết 戒giới 度độ 是thị 也dã 然nhiên 縮súc 大đại 為vi 小tiểu 。 化hóa 多đa 為vi 一nhất 則tắc 即tức 今kim 一nhất 微vi 塵trần 皆giai 為vi 寶bảo 王vương 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 矣hĩ 是thị 時thời 時thời 處xứ 處xứ 俱câu 為vi 十Thập 地Địa 所sở 被bị 之chi 機cơ 也dã 。
八bát 識thức 頌tụng
性tánh 唯duy 無vô 覆phú 五ngũ 遍biến 行hành (# 好hảo/hiếu 個cá 記ký 性tánh )# 界giới 地địa 隨tùy 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh (# 又hựu 卻khước 無vô 記ký )# 二Nhị 乘Thừa 不bất 了liễu 因nhân 迷mê 執chấp (# 不bất 悟ngộ 八bát 識thức )# 由do 此thử 能năng 興hưng 論luận 主chủ 諍tranh (# 具cụ 眼nhãn 方phương 知tri )# 浩hạo 浩hạo 三tam 藏tạng 不bất 可khả 窮cùng (# 流lưu 注chú 生sanh 滅diệt 。 )# 淵uyên 深thâm 七thất 浪lãng 境cảnh 為vi 風phong (# 無vô 盡tận 因nhân 緣duyên )# 受thọ 薰huân 持trì 種chủng 根căn 身thân 器khí (# 身thân 世thế 由do 他tha )# 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 翁ông (# 這giá 是thị 生sanh 死tử )# 不bất 動động 地địa 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng (# 一nhất 悟ngộ 方phương 了liễu )# 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 異dị 熟thục 空không (# 悟ngộ 後hậu 境cảnh 界giới )# 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát (# 還hoàn 他tha 無vô 垢cấu )# 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 。 塵trần 剎sát 中trung (# 纔tài 了liễu 唯duy 識thức )# 。
奘tráng 師sư 大đại 意ý 言ngôn 八bát 識thức 之chi 性tánh 能năng 含hàm 藏tạng 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 緣duyên 謝tạ 影ảnh 子tử 豈khởi 是thị 蓋cái 覆phú 遮già 掩yểm 得đắc 底để 且thả 本bổn 無vô 善thiện 惡ác 性tánh 又hựu 屬thuộc 無vô 記ký 無vô 奈nại 具cụ 四tứ 緣duyên 能năng 為vi 遍biến 行hành 作tác 意ý 遂toại 以dĩ 一nhất 念niệm 之chi 妄vọng 見kiến 者giả 蘊uẩn 而nhi 為vi 本bổn 識thức 之chi 種chủng 子tử 故cố 三tam 界giới 九cửu 地địa 性tánh 本bổn 非phi 有hữu 茲tư 以dĩ 識thức 造tạo 境cảnh 還hoàn 以dĩ 境cảnh 眩huyễn 識thức 識thức 境cảnh 相tướng 因nhân 牢lao 不bất 可khả 破phá 皆giai 此thử 識thức 業nghiệp 力lực 成thành 之chi 耳nhĩ 乃nãi 二Nhị 乘Thừa 不bất 信tín 有hữu 八bát 識thức 因nhân 致trí 大Đại 乘Thừa 論luận 主chủ 之chi 諍tranh 豈khởi 知tri 論luận 八bát 識thức 之chi 體thể 用dụng 一nhất 為vi 能năng 藏tạng 之chi 識thức 以dĩ 其kỳ 能năng 含hàm 藏tạng 善thiện 惡ác 種chủng 子tử 二nhị 為vi 所sở 藏tạng 之chi 識thức 以dĩ 其kỳ 受thọ 現hiện 行hành 習tập 氣khí 所sở 薰huân 三tam 為vi 執chấp 藏tạng 之chi 識thức 能năng 執chấp 七thất 識thức 為vi 我ngã 能năng 執chấp 四tứ 大đại 不bất 壞hoại 具cụ 此thử 三tam 藏tạng 以dĩ 御ngự 根căn 境cảnh 之chi 緣duyên 是thị 八bát 識thức 為vi 淵uyên 七thất 識thức 為vi 浪lãng 而nhi 境cảnh 風phong 吹xuy 浪lãng 則tắc 五ngũ 六lục 七thất 成thành 風phong 浪lãng 者giả 淵uyên 豈khởi 得đắc 清thanh 靜tĩnh 乎hồ 境cảnh 風phong 者giả 眾chúng 生sanh 之chi 妄vọng 見kiến 也dã 若nhược 妄vọng 見kiến 不bất 生sanh 則tắc 浪lãng 息tức 淵uyên 平bình 八bát 識thức 有hữu 何hà 過quá 也dã 唯duy 境cảnh 風phong 吹xuy 浪lãng 則tắc 淵uyên 即tức 為vi 波ba 波ba 波ba 無vô 盡tận 然nhiên 則tắc 八bát 識thức 受thọ 薰huân 持trì 種chủng 而nhi 致trí 受thọ 根căn 器khí 之chi 界giới 生sanh 死tử 去khứ 來lai 之chi 報báo 非phi 八bát 識thức 誰thùy 為vi 之chi 乎hồ 大đại 悟ngộ 之chi 人nhân 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 不Bất 動Động 地Địa 。 其kỳ 有hữu 漏lậu 之chi 習tập 氣khí 看khán 破phá 已dĩ 透thấu 從tùng 作tác 意ý 時thời 便tiện 消tiêu 釋thích 俱câu 盡tận 則tắc 念niệm 念niệm 入nhập 金kim 剛cang 之chi 定định 藏tạng 識thức 之chi 捨xả 異dị 熟thục 之chi 空không 由do 此thử 眼nhãn 中trung 無vô 色sắc 識thức 識thức 中trung 無vô 色sắc 眼nhãn 眼nhãn 識thức 俱câu 清thanh 淨tịnh 是thị 名danh 無vô 生sanh 義nghĩa 由do 此thử 耳nhĩ 鼻tị 身thân 意ý 一nhất 一nhất 俱câu 轉chuyển 打đả 作tác 一nhất 個cá 照chiếu 前tiền 照chiếu 後hậu 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 之chi 鏡kính 則tắc 眼nhãn 政chánh 可khả 以dĩ 見kiến 耳nhĩ 政chánh 可khả 以dĩ 聞văn 鼻tị 政chánh 可khả 以dĩ 嗅khứu 舌thiệt 政chánh 可khả 以dĩ 嘗thường 身thân 政chánh 可khả 以dĩ 觸xúc 意ý 政chánh 可khả 以dĩ 分phân 別biệt 末mạt 那na 政chánh 可khả 以dĩ 任nhậm 用dụng 賴lại 耶da 政chánh 可khả 以dĩ 攝nhiếp 受thọ 以dĩ 其kỳ 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 也dã 見kiến 何hà 曾tằng 是thị 眼nhãn 聞văn 何hà 曾tằng 是thị 耳nhĩ 嗅khứu 何hà 曾tằng 是thị 鼻tị 嘗thường 何hà 曾tằng 是thị 舌thiệt 觸xúc 何hà 曾tằng 是thị 身thân 分phân 別biệt 何hà 曾tằng 是thị 意ý 任nhậm 用dụng 何hà 曾tằng 是thị 末mạt 那na 攝nhiếp 受thọ 何hà 曾tằng 是thị 賴lại 耶da 以dĩ 其kỳ 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 也dã 即tức 見kiến 非phi 見kiến 非phi 不bất 見kiến 。 即tức 聞văn 非phi 聞văn 非phi 不bất 聞văn 即tức 嗅khứu 非phi 嗅khứu 非phi 不bất 嗅khứu 即tức 嘗thường 非phi 嘗thường 非phi 不bất 嘗thường 即tức 觸xúc 非phi 觸xúc 非phi 不bất 觸xúc 即tức 分phân 別biệt 非phi 分phân 別biệt 非phi 不bất 分phân 別biệt 。 即tức 任nhậm 用dụng 非phi 任nhậm 用dụng 非phi 不bất 任nhậm 用dụng 即tức 攝nhiếp 受thọ 非phi 攝nhiếp 受thọ 非phi 不bất 攝nhiếp 受thọ 兩lưỡng 頭đầu 坐tọa 斷đoạn 是thị 平bình 等đẳng 智trí 也dã 即tức 三tam 智trí 渾hồn 淪luân 脫thoát 化hóa 絕tuyệt 無vô 心tâm 跡tích 收thu 來lai 總tổng 一nhất 無vô 垢cấu 圓viên 鏡kính 而nhi 已dĩ 是thị 悟ngộ 四Tứ 智Trí 于vu 一nhất 心tâm 了liễu 萬vạn 法pháp 于vu 八bát 識thức 者giả 之chi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。
性tánh 唯duy 無vô 覆phú 五ngũ 遍biến 行hành 界giới 地địa 隨tùy 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh 。
○# 原nguyên 此thử 識thức 性tánh 實thật 無vô 善thiện 惡ác 不bất 過quá 無vô 記ký 無vô 覆phú 者giả 而nhi 已dĩ 所sở 以dĩ 緣duyên 非phi 帶đái 質chất 獨độc 影ảnh 而nhi 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 俱câu 不bất 相tương 應ứng 也dã 無vô 奈nại 能năng 作tác 意ý 引dẫn 心tâm 趨xu 境cảnh 則tắc 五ngũ 遍biến 行hành 之chi 中trung 無vô 垢cấu 不bất 藏tạng 所sở 以dĩ 此thử 識thức 為vi 總tổng 報báo 主chủ 趣thú 生sanh 體thể 而nhi 三tam 界giới 九cửu 地địa 俱câu 由do 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh 耳nhĩ 如như 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 不bất 能năng 相tương/tướng 握ác 自tự 成thành 一nhất 聚tụ 由do 水thủy 膠giao 等đẳng 和hòa 彼bỉ 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 方phương 成thành 無vô 記ký 之chi 法pháp 不bất 能năng 成thành 器khí 聚tụ 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 力lực 方phương 成thành 界giới 地địa 也dã 。
二Nhị 乘Thừa 不bất 了liễu 因nhân 迷mê 執chấp 由do 此thử 能năng 興hưng 論luận 主chủ 諍tranh 。
○# 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 阿a 陀đà 那na 識thức 甚thậm 深thâm 細tế 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 如như 瀑bộc 流lưu 。 我ngã 與dữ 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 。 阿a 阤đà 那na 唐đường 言ngôn 執chấp 持trì 以dĩ 第đệ 八bát 能năng 持trì 種chủng 子tử 不bất 壞hoại 亦diệc 名danh 執chấp 持trì 也dã 小Tiểu 乘Thừa 堅kiên 執chấp 六lục 識thức 不bất 信tín 八bát 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 用dụng 又hựu 不bất 信tín 八bát 識thức 為vi 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 作tác 依y 持trì 用dụng 耳nhĩ 由do 此thử 大Đại 乘Thừa 論luận 主chủ 以dĩ 十thập 證chứng 頌tụng 辨biện 之chi 十thập 證chứng 頌tụng 曰viết 持trì 種chủng 異dị 熟thục 心tâm 趣thú 生sanh 有hữu 受thọ 識thức 生sanh 死tử 緣duyên 依y 食thực 滅diệt 定định 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 以dĩ 此thử 識thức 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 又hựu 為vi 依y 止chỉ 此thử 證chứng 持trì 種chủng 心tâm 也dã 又hựu 云vân 有hữu 善thiện 惡ác 心tâm 累lũy 劫kiếp 薰huân 習tập 名danh 為vi 異dị 熟thục 心tâm 招chiêu 善thiện 惡ác 業nghiệp 感cảm 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 異dị 熟thục 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 此thử 釋thích 異dị 熟thục 心tâm 也dã 有hữu 情tình 流lưu 轉chuyển 五ngũ 趣thú 。 四tứ 生sanh 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 趣thú 生sanh 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 不bất 遍biến 趣thú 生sanh 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。 中trung 全toàn 無vô 此thử 故cố 意ý 識thức 業nghiệp 感cảm 雖tuy 遍biến 趣thú 生sanh 而nhi 不bất 恆hằng 有hữu 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 是thị 政chánh 趣thú 生sanh 也dã 又hựu 契Khế 經Kinh 云vân 有hữu 色sắc 根căn 身thân 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 能năng 執chấp 受thọ 不bất 應ưng 有hữu 故cố 此thử 能năng 受thọ 心tâm 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 轉chuyển 識thức 無vô 如như 是thị 義nghĩa 此thử 釋thích 受thọ 也dã 契Khế 經Kinh 云vân 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 更cánh 互hỗ 依y 持trì 得đắc 相tương 續tục 住trụ 以dĩ 轉chuyển 識thức 如như 聲thanh 風phong 等đẳng 無vô 恆hằng 持trì 用dụng 惟duy 異dị 熟thục 有hữu 恆hằng 持trì 用dụng 故cố 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 此thử 釋thích 識thức 也dã 契Khế 經Kinh 云vân 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 命mạng 終chung 必tất 住trụ 散tán 心tâm 非phi 無vô 心tâm 定định 且thả 生sanh 死tử 時thời 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội 如như 睡thụy 無vô 夢mộng 極cực 悶muộn 絕tuyệt 時thời 明minh 了liễu 意ý 識thức 必tất 不bất 現hiện 前tiền 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 必tất 不bất 可khả 知tri 是thị 散tán 去khứ 有hữu 心tâm 名danh 生sanh 死tử 心tâm 別biệt 有hữu 一nhất 類loại 微vi 細tế 意ý 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 俱câu 不bất 可khả 斷đoạn 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 第đệ 八bát 識thức 又hựu 將tương 死tử 時thời 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 下hạ 上thượng 身thân 分phần/phân 冷lãnh 觸xúc 漸tiệm 起khởi 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 事sự 不bất 成thành 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 受thọ 身thân 故cố 此thử 證chứng 第đệ 八bát 識thức 心tâm 為vi 生sanh 死tử 也dã 。 又hựu 說thuyết 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 譬thí 如như 束thúc 蘆lô 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 彼bỉ 諸chư 轉chuyển 識thức 無vô 力lực 恆hằng 時thời 執chấp 持trì 名danh 色sắc 恆hằng 與dữ 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 緣duyên 者giả 此thử 第đệ 八bát 識thức 此thử 釋thích 緣duyên 也dã 契Khế 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 持trì 身thân 命mạng 唯duy 其kỳ 熟thục 識thức 是thị 勝thắng 食thực 性tánh 此thử 釋thích 依y 食thực 也dã 契Khế 經Kinh 說thuyết 住trụ 滅diệt 定định 者giả 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 而nhi 壽thọ 煖noãn 猶do 在tại 根căn 不bất 變biến 壞hoại 識thức 不bất 離ly 身thân 由do 斯tư 理lý 趣thú 住trụ 滅diệt 定định 者giả 決quyết 定định 有hữu 此thử 流lưu 注chú 八bát 識thức 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 類loại 此thử 可khả 知tri 此thử 釋thích 滅diệt 定định 心tâm 也dã 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố 有hữu 情tình 雜tạp 染nhiễm 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh 若nhược 無vô 此thử 識thức 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 而nhi 住trụ 也dã 此thử 識thức 心tâm 淨tịnh 染nhiễm 也dã 大đại 意ý 這giá 一nhất 念niệm 不bất 悟ngộ 便tiện 為vi 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 種chủng 子tử 或hoặc 染nhiễm 或hoặc 淨tịnh 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 而nhi 念niệm 念niệm 常thường 不bất 斷đoạn 即tức 名danh 異dị 熟thục 異dị 熟thục 必tất 定định 趣thú 生sanh 落lạc 于vu 界giới 地địa 所sở 攝nhiếp 即tức 便tiện 有hữu 執chấp 受thọ 不bất 能năng 離ly 身thân 相tướng 也dã 而nhi 所sở 以dĩ 致trí 受thọ 必tất 定định 以dĩ 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 搏bác 成thành 息tức 氣khí 之chi 呼hô 吸hấp 名danh 持trì 壽thọ 煖noãn 因nhân 所sở 以dĩ 有hữu 生sanh 相tương/tướng 死tử 相tướng 也dã 當đương 其kỳ 投đầu 胎thai 定định 緣duyên 名danh 色sắc 如như 睹đổ 日nhật 光quang 而nhi 生sanh 天thiên 見kiến 婬dâm 火hỏa 而nhi 生sanh 人nhân 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 兩lưỡng 不bất 離ly 也dã 及cập 其kỳ 受thọ 根căn 決quyết 不bất 能năng 離ly 食thực 是thị 始thỉ 終chung 成thành 就tựu 。 根căn 緣duyên 者giả 俱câu 八bát 識thức 為vi 之chi 首thủ 尾vĩ 也dã 所sở 以dĩ 念niệm 念niệm 不bất 能năng 離ly 此thử 藏tạng 識thức 即tức 住trụ 滅diệt 定định 而nhi 心tâm 之chi 在tại 染nhiễm 淨tịnh 者giả 根căn 何hà 能năng 空không 識thức 何hà 以dĩ 除trừ 也dã 小Tiểu 乘Thừa 悟ngộ 不bất 及cập 此thử 豈khởi 能năng 全toàn 證chứng 涅Niết 槃Bàn 乎hồ 。
浩hạo 浩hạo 三tam 藏tạng 不bất 可khả 窮cùng 。
○# 執chấp 種chủng 義nghĩa 為vi 執chấp 藏tạng 受thọ 薰huân 義nghĩa 為vi 所sở 藏tạng 持trì 種chủng 義nghĩa 為vi 能năng 藏tạng 頌tụng 云vân 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 識thức 與dữ 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 性tánh 亦diệc 常thường 為vi 因nhân 性tánh 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 之chi 無vô 窮cùng 者giả 也dã 然nhiên 佛Phật 法Pháp 無vô 多đa 子tử 久cửu 遠viễn 難nan 得đắc 人nhân 直trực 下hạ 會hội 取thủ 直trực 下hạ 具cụ 足túc 萬vạn 古cổ 碧bích 潭đàm 摸mạc 新tân 月nguyệt 回hồi 頭đầu 還hoàn 在tại 舊cựu 樓lâu 間gian 。
淵uyên 深thâm 七thất 浪lãng 境cảnh 為vi 風phong 。
○# 浪lãng 波ba 元nguyên 相tương 依y 境cảnh 風phong 所sở 擊kích 則tắc 多đa 波ba 生sanh 五ngũ 六lục 七thất 皆giai 依y 八bát 識thức 為vi 見kiến 分phần/phân 所sở 迷mê 則tắc 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 從tùng 此thử 無vô 盡tận 則tắc 一nhất 識thức 迷mê 而nhi 識thức 識thức 之chi 種chủng 子tử 俱câu 不bất 淨tịnh 矣hĩ 何hà 異dị 七thất 浪lãng 為vi 境cảnh 風phong 所sở 擊kích 也dã 一nhất 說thuyết 八bát 識thức 現hiện 種chủng 如như 波ba 境cảnh 等đẳng 四tứ 緣duyên 如như 風phong 若nhược 四tứ 緣duyên 之chi 風phong 恆hằng 擊kích 第đệ 八bát 現hiện 水thủy 則tắc 常thường 起khởi 八bát 識thức 現hiện 種chủng 之chi 波ba 矣hĩ 如như 第đệ 七thất 識thức 緣duyên 于vu 藏tạng 識thức 即tức 第đệ 七thất 識thức 為vi 境cảnh 緣duyên 之chi 風phong 觸xúc 動động 八bát 識thức 現hiện 行hành 之chi 波ba 浪lãng 也dã 若nhược 以dĩ 前tiền 七thất 識thức 之chi 現hiện 行hành 熏huân 此thử 藏tạng 識thức 即tức 此thử 現hiện 行hành 為vi 境cảnh 界giới 風phong 觸xúc 動động 藏tạng 識thức 種chủng 子tử 生sanh 起khởi 現hiện 行hành 之chi 波ba 浪lãng 也dã 波ba 浪lãng 無vô 盡tận 故cố 云vân 不bất 可khả 窮cùng 若nhược 悟ngộ 此thử 八bát 識thức 之chi 性tánh 則tắc 為vi 華hoa 藏tạng 界giới 帝đế 網võng 珠châu 矣hĩ 。
受thọ 薰huân 持trì 種chủng 根căn 身thân 器khí 。
○# 第đệ 八bát 識thức 為vi 總tổng 報báo 主chủ 能năng 持trì 諸chư 法pháp 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 所sở 以dĩ 持trì 種chủng 能năng 受thọ 前tiền 七thất 識thức 所sở 薰huân 以dĩ 其kỳ 具cụ 四tứ 性tánh 故cố 一nhất 堅kiên 住trụ 性tánh 二nhị 無vô 記ký 性tánh 三tam 可khả 熏huân 性tánh 四tứ 與dữ 能năng 熏huân 和hòa 合hợp 根căn 身thân 器khí 界giới 原nguyên 為vi 八bát 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phân 之chi 境cảnh 故cố 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 即tức 此thử 根căn 界giới 是thị 其kỳ 所sở 熏huân 所sở 持trì 者giả 也dã 若nhược 以dĩ 淨tịnh 眼nhãn 視thị 之chi 則tắc 此thử 根căn 不bất 啻# 如như 唾thóa 餘dư 所sở 以dĩ 道đạo 見kiến 聞văn 如như 夢mộng 幻huyễn 。 三tam 界giới 若nhược 空không 華hoa 。
去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 公công 。
○# 人nhân 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 先tiên 來lai 然nhiên 後hậu 前tiền 七thất 種chủng 識thức 次thứ 第đệ 生sanh 來lai 前tiền 七thất 種chủng 識thức 所sở 造tạo 善thiện 惡ác 。 業nghiệp 因nhân 總tổng 于vu 八bát 識thức 受thọ 其kỳ 果quả 報báo 如như 偈kệ 云vân 頂đảnh 聖thánh 眼nhãn 生sanh 天thiên 人nhân 心tâm 惡ác 鬼quỷ 腹phúc 旁bàng 生sanh 膝tất 蓋cái 離ly 地địa 獄ngục 腳cước 板bản 出xuất 此thử 八bát 識thức 後hậu 去khứ 之chi 象tượng 從tùng 染nhiễm 淨tịnh 而nhi 分phần/phân 也dã 昔tích 人nhân 云vân 纔tài 出xuất 胞bào 胎thai 又hựu 入nhập 胎thai 聖thánh 人nhân 觀quán 此thử 動động 悲bi 哀ai 幻huyễn 身thân 究cứu 竟cánh 無vô 香hương 潔khiết 打đả 破phá 畫họa 瓶bình 歸quy 去khứ 來lai 旨chỉ 哉tai 言ngôn 乎hồ 。
不bất 動động 地địa 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng 。
○# 藏tạng 即tức 阿a 賴lại 耶da 茲tư 八bát 識thức 以dĩ 清thanh 淨tịnh 等đẳng 覺giác 歷lịch 煖noãn 地địa 頂đảnh 地địa 忍nhẫn 地địa 世thế 第đệ 一nhất 地địa 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 燄diệm 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 遠viễn 行hành 地địa 歷lịch 諸chư 地địa 悟ngộ 真Chân 如Như 心tâm 名danh 不Bất 動Động 地Địa 。 則tắc 諸chư 漏lậu 俱câu 盡tận 破phá 諸chư 結kết 使sử 。 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 帶đái 質chất 獨độc 影ảnh 俱câu 空không 則tắc 內nội 生sanh 之chi 我ngã 執chấp 不bất 行hành 即tức 證chứng 第đệ 九cửu 白bạch 淨tịnh 識thức 而nhi 藏tạng 纔tài 捨xả 也dã 然nhiên 必tất 執chấp 此thử 階giai 級cấp 方phương 破phá 藏tạng 乎hồ 奘tráng 師sư 言ngôn 前tiền 五ngũ 識thức 曰viết 圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 六lục 云vân 發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 七thất 云vân 極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 八bát 云vân 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát 曰viết 初sơ 心tâm 曰viết 同đồng 時thời 是thị 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 一nhất 念niệm 悟ngộ 入nhập 超siêu 過quá 等đẳng 覺giác 位vị 之chi 階giai 級cấp 也dã 豈khởi 真chân 許hứa 多đa 淘đào 汰# 所sở 致trí 乎hồ 。
金kim 剛cang 道đạo 後hậu 異dị 熟thục 空không 。
○# 異dị 熟thục 者giả 是thị 善thiện 惡ác 所sở 引dẫn 果quả 故cố 或hoặc 變biến 異dị 而nhi 熟thục 或hoặc 異dị 時thời 而nhi 熟thục 異dị 類loại 而nhi 熟thục 名danh 異dị 熟thục 性tánh 也dã 如như 本bổn 來lai 共cộng 是thị 佛Phật 我ngã 卻khước 與dữ 佛Phật 不bất 同đồng 是thị 業nghiệp 識thức 純thuần 熟thục 也dã 業nghiệp 至chí 熟thục 甘cam 作tác 眾chúng 生sanh 不bất 甘cam 作tác 佛Phật 所sở 以dĩ 八bát 種chủng 子tử 一nhất 段đoạn 貪tham 痴si 千thiên 佛Phật 難nạn/nan 救cứu 耳nhĩ 惟duy 自tự 肯khẳng 承thừa 當đương 能năng 信tín 本bổn 分phần/phân 事sự 純thuần 以dĩ 金kim 剛cang 智trí 。 破phá 我ngã 破phá 法pháp 則tắc 煩phiền 惱não 一nhất 除trừ 併tinh 忘vong 鑽toàn 火hỏa 將tương 淨tịnh 法pháp 執chấp 者giả 亦diệc 與dữ 之chi 空không 矣hĩ 。
大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 塵trần 剎sát 中trung 。
○# 捨xả 藏tạng 空không 異dị 熟thục 則tắc 五ngũ 識thức 與dữ 八bát 識thức 剎sát 那na 成thành 清thanh 淨tịnh 覺giác 更cánh 不bất 待đãi 第đệ 二nhị 時thời 矣hĩ 良lương 以dĩ 現hiện 識thức 轉chuyển 識thức 藏tạng 識thức 即tức 一nhất 而nhi 三tam 即tức 三tam 而nhi 一nhất 故cố 為vi 如như 意ý 珠châu 即tức 念niệm 宛uyển 然nhiên 似tự 神thần 通thông 藏tạng 絕tuyệt 無vô 隔cách 礙ngại 所sở 以dĩ 有hữu 時thời 以dĩ 現hiện 而nhi 引dẫn 起khởi 藏tạng 有hữu 時thời 以dĩ 藏tạng 引dẫn 起khởi 轉chuyển 有hữu 時thời 以dĩ 轉chuyển 引dẫn 起khởi 現hiện 與dữ 藏tạng 者giả 是thị 識thức 識thức 各các 有hữu 種chủng 子tử 而nhi 能năng 俱câu 現hiện 是thị 識thức 識thức 各các 共cộng 一nhất 種chủng 子tử 而nhi 能năng 互hỗ 現hiện 也dã 余dư 故cố 謂vị 體thể 同đồng 用dụng 別biệt 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 然nhiên 根căn 即tức 屬thuộc 相tương/tướng 分phần/phân 識thức 即tức 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 由do 見kiến 分phần/phân 而nhi 相tương 生sanh 由do 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 見kiến 生sanh 見kiến 相tương/tướng 無vô 根căn 同đồng 于vu 妄vọng 想tưởng 妄vọng 想tưởng 本bổn 空không 原nguyên 是thị 淨tịnh 覺giác 所sở 以dĩ 明minh 不bất 離ly 暗ám 識thức 不bất 離ly 性tánh 亙# 古cổ 亙# 今kim 人nhân 人nhân 具cụ 足túc 無vô 垢cấu 鏡kính 也dã 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 現hiện 前tiền 立lập 少thiểu 物vật 謂vị 是thị 唯duy 識thức 性tánh 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 非phi 實thật 住trụ 唯duy 識thức 不bất 透thấu 頂đảnh 說thuyết 破phá 乎hồ 唯duy 識thức 不bất 明minh 反phản 認nhận 是thị 相tương/tướng 宗tông 為vi 自tự 性tánh 設thiết 障chướng 豈khởi 不bất 可khả 深thâm 悲bi 耶da 。
據cứ 識thức 論luận 眼nhãn 前tiền 立lập 不bất 得đắc 一nhất 物vật 則tắc 以dĩ 多đa 知tri 漢hán 說thuyết 心tâm 說thuyết 性tánh 何hà 。
○# 含hàm 血huyết 噴phún 人nhân 也dã 當đương 知tri 識thức 識thức 皆giai 有hữu 悟ngộ 門môn 密mật 以dĩ 金kim 針châm 引dẫn 我ngã 合hợp 筍duẩn 如như 所sở 謂vị 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 併tinh 善thiện 十thập 一nhất 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 六lục 者giả 。 放phóng 眼nhãn 看khán 來lai 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 什thập 麼ma 不bất 得đắc 以dĩ 法pháp 塵trần 影ảnh 子tử 便tiện 認nhận 作tác 自tự 己kỷ 茶trà 飯phạn 也dã 如như 以dĩ 為vi 胸hung 中trung 似tự 有hữu 一nhất 物vật 相tương 似tự 畢tất 竟cánh 捨xả 不bất 得đắc 亦diệc 須tu 放phóng 開khai 眼nhãn 看khán 他tha 體thể 段đoạn 畢tất 竟cánh 存tồn 躲# 在tại 甚thậm 處xứ 一nhất 一nhất 看khán 破phá 真chân 不bất 值trị 我ngã 一nhất 笑tiếu 矣hĩ 故cố 余dư 謂vị 百bách 億ức 塵trần 勞lao 及cập 微vi 細tế 命mạng 根căn 何hà 殊thù 網võng 中trung 吹xuy 氣khí 匣hạp 裏lý 藏tạng 聲thanh 乃nãi 愚ngu 者giả 執chấp 等đẳng 妙diệu 二nhị 覺giác 以dĩ 修tu 汰# 死tử 法pháp 束thúc 制chế 行hành 人nhân 縱túng/tung 令linh 有hữu 悟ngộ 不bất 縛phược 手thủ 縛phược 腳cước 耶da 雖tuy 空không 心tâm 不bất 空không 境cảnh 破phá 執chấp 不bất 破phá 法pháp 終chung 為vi 醍đề 醐hồ 毒độc 藥dược 只chỉ 是thị 秉bỉnh 金kim 剛cang 劍kiếm 打đả 頭đầu 在tại 千thiên 佛Phật 頂đảnh 上thượng 截tiệt 取thủ 其kỳ 頭đầu 是thị 與dữ 慶khánh 喜hỷ 尊tôn 出xuất 冤oan 氣khí 矣hĩ 不bất 然nhiên 多đa 打đả 葛cát 藤đằng 定định 為vi 奘tráng 大đại 師sư 所sở 唾thóa 棄khí 耳nhĩ 。