hoà sơn giải đả cổ
Phật Quang Đại Từ Điển
(禾山解打鼓) Cũng gọi Hòa sơn tứ đả cổ, Giải đả cổ, Hòa sơn đả cổ. Tên công án trong Thiền tông. Hòa sơn biết đánh trống. Thiền sư Hòa sơn Vô ân (884-960) ở cuối đời Đường đầu đời Ngũ đại, khi người học đến tham vấn, chỉ dùng câu Biết đánh trống để khai thị. Tắc 44 trong Bích nham lục (Đại 48, 180 hạ) ghi: Hòa sơn Vô ân dạy rằng: Học tập gọi là nghe, tuyệt học gọi là gần, qua được 2 đoạn này mới là thật qua. Có một vị tăng bước ra hỏi: Thế nào là thật qua? Biết đánh trống. Thế nào là chân đế? Biết đánh trống. Tức tâm tức Phật thì chẳng phải hỏi, nhưng phi tâm phi Phật là thế nào? Biết đánh trống. Khi người hướng thượng đến, tiếp như thế nào? Biết đánh trống . Có thuyết cho rằng Biết đánh trống là ý tiếng dội lại ở mặt sau, cũng tức là lý mầu nhiệm sâu kín ở ngoài lời nói. Bởi vì đối với người đã lãnh hội được cảnh giới giác ngộ của chư Phật thì ngôn ngữ trở thành vô nghĩa, chẳng liên quan gì đến trí tuệ hiểu biết. Nếu cảm nhận được điều đó thì ngay ở câu đáp ấy liền trừ sạch tình chấp mà hoát nhiên khai ngộ. [X. Tông môn thống yếu tục tập Q.17; Ngũ đăng hội nguyên Q.6; Niêm bình tam bách tắc Q.trung].