hoa nghiêm ngũ giáo chương nghĩa uyển

Phật Quang Đại Từ Điển

(華嚴五教章義苑) Cũng gọi Hoa nghiêm Nhất thừa phân tề chương nghĩa uyển sớ, Hoa nghiêm nhất thừa giáo nghĩa phân tề chương nghĩa uyển sớ, Hoa nghiêm ngũ giáo chương nghĩa uyển sớ, Ngũ giáo chương nghĩa uyển sớ, Hoa nghiêm nghĩa uyển sớ, Ngũ giáo chương đạo đình sớ, Nghĩa uyển sớ. Tác phẩm, 10 quyển, do ngài Đạo đình (1023-1100) soạn vào đời Tống, được thu vào Vạn tục tạng tập 103, là một trong 4 bản chú sớ lớn của tông Hoa nghiêm đời Tống, do ngài Tịnh giác xuất bản vào năm Gia định thứ 2 (1209) đời vua Ninh tông nhà Nam Tống. Nội dung sách này giải thích tác phẩm Hoa nghiêm ngũ giáo chương của ngài Pháp tạng (theo bản hiệu đính của ngài Thủy tịnh nguyên đời Hậu Tấn). Ở đầu sách có bài tựa của ông Dương kiệt, sau đó, tác giả lần lượt theo văn mà giải nghĩa. Ngài Sư hội cho rằng sách này tuy chú thích Hoa nghiêm ngũ giáo chương của ngài Pháp tạng (Tổ thứ 3 tông Hoa nghiêm), nhưng hoàn toàn không căn cứ vào bộ Hoa nghiêm kinh sưu huyền kí của ngài Trí nghiễm (Tổ thứ 2 tông Hoa nghiêm) và bộ Hoa nghiêm kinh thám huyền kí của ngài Pháp tạng, mà chỉ dựa vào thuyết của ngài Trừng quán (Tổ thứ 4 tông Hoa nghiêm) và ngài Tông mật (Tổ thứ 5 tông Hoa nghiêm) vì thế nên có nhiều chỗ thiếu sót. Nhưng vào cuối đời Đường đầu đời Ngũ đại là thời loạn lạc, sách vở của tông Hoa nghiêm phần lớn đã bị tổn hại; những tác phẩm quan trọng của các vị Tổ, như: Hoa nghiêm kinh sưu huyền kí, Hoa nghiêm kinh thám huyền kí, v.v… đều đã bị mai một. Trong tình huống như vậy mà ngài Đạo đình vẫn còn soạn được bộ sách này, đem Ngũ giáo chương và giáo thuyết của các ngài Trừng quán và Tông mật làm thành một hệ thống giáo học Hoa nghiêm là một việc làm rất có ý nghĩa. Hơn nữa, đây là bộ sách chú thích Ngũ giáo chương sớm nhất tại Trung quốc.