Hoa Nghiêm Kinh Sớ Sao Huyền Đàm – Quyển 4

華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ 鈔Sao 玄Huyền 談Đàm
Quyển 4
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 撰Soạn 述Thuật

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ

清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

▲# 第đệ 二nhị 明minh 教giáo 攝nhiếp 者giả 教giáo 有hữu 二nhị 種chủng 。

▲# 一nhất 者giả 通thông 相tương/tướng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 亦diệc 分phần/phân 大đại 小tiểu 至chí 下hạ 十thập 藏tạng 品phẩm 辨biện 。

▲# 二nhị 者giả 諸chư 宗tông 立lập 教giáo 不bất 同đồng 今kim 當đương 略lược 釋thích 。

二nhị 者giả 諸chư 宗tông 立lập 教giáo 等đẳng 者giả 由do 前tiền 經kinh 藏tạng 有hữu 權quyền 實thật 等đẳng 故cố 有hữu 此thử 門môn 於ư 中trung 三tam 一nhất 標tiêu 舉cử 將tương 說thuyết 二nhị 總tổng 辨biện 深thâm 玄huyền 三tam 開khai 章chương 別biệt 解giải 今kim 初sơ 可khả 知tri 。

▲# 夫phu 教giáo 海hải 沖# 深thâm 法Pháp 雲vân 彌di 漫mạn 智trí 光quang 無vô 際tế 妙diệu 辯biện 叵phả 窮cùng 。

夫phu 教giáo 海hải 沖# 深thâm 下hạ 二nhị 總tổng 辯biện 深thâm 玄huyền 有hữu 標tiêu 釋thích 結kết 今kim 初sơ 教giáo 海hải 總tổng 含hàm 深thâm 廣quảng 文văn 略lược 語ngữ 深thâm 法Pháp 雲vân 智trí 光quang 略lược 明minh 其kỳ 廣quảng 下hạ 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 安an 能năng 受thọ 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 法Pháp 門môn 海hải 故cố 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 故cố 夜dạ 摩ma 偈kệ 讚tán 品phẩm 勝thắng 林lâm 菩Bồ 薩Tát 云vân 譬thí 如như 孟# 夏hạ 月nguyệt 空không 淨tịnh 無vô 雲vân 曀ê 。 赫hách 日nhật 揚dương 光quang 輝huy 十thập 方phương 靡mĩ 不bất 充sung 其kỳ 光quang 無vô 限hạn 量lượng 無vô 有hữu 能năng 測trắc 知tri 有hữu 目mục 斯tư 尚thượng 然nhiên 何hà 況huống 盲manh 冥minh 者giả 諸chư 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 功công 德đức 無vô 邊biên 際tế 不bất 可khả 思tư 議nghị 劫kiếp 。 莫mạc 能năng 分phân 別biệt 知tri 。 故cố 云vân 智trí 光quang 無vô 際tế 妙diệu 辯biện 叵phả 窮cùng 者giả 法pháp 華hoa 云vân 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。 故cố 四tứ 辯biện 八bát 音âm 不bất 能năng 談đàm 其kỳ 狀trạng 也dã 。

▲# 以dĩ 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 詮thuyên 言ngôn 絕tuyệt 之chi 理lý 以dĩ 無vô 變biến 之chi 變biến 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 。

以dĩ 無vô 言ngôn 等đẳng 者giả 二nhị 釋thích 即tức 出xuất 叵phả 窮cùng 所sở 以dĩ 全toàn 依y 體thể 上thượng 起khởi 大đại 用dụng 故cố 非phi 是thị 無vô 言ngôn 非phi 在tại 言ngôn 故cố 然nhiên 能năng 說thuyết 之chi 妙diệu 謂vị 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 所sở 說thuyết 之chi 深thâm 謂vị 言ngôn 絕tuyệt 之chi 理lý 故cố 經Kinh 云vân 了liễu 法pháp 不bất 在tại 言ngôn 善thiện 入nhập 無vô 言ngôn 際tế 而nhi 能năng 示thị 言ngôn 說thuyết 如như 響hưởng 徧biến 世thế 間gian 法pháp 華hoa 云vân 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 。 等đẳng 以dĩ 無vô 變biến 之chi 變biến 者giả 能năng 說thuyết 多đa 端đoan 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 一nhất 法Pháp 門môn 中trung 無vô 量lượng 門môn 無vô 量lượng 千thiên 劫kiếp 。 如như 是thị 說thuyết 所sở 演diễn 法Pháp 門môn 廣quảng 大đại 義nghĩa 普phổ 運vận 光quang 天thiên 之chi 所sở 了liễu 等đẳng 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 者giả 所sở 感cảm 非phi 一nhất 故cố 故cố 九cửu 地địa 云vân 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 無vô 量lượng 言ngôn 音âm 。 而nhi 興hưng 問vấn 難nan 。 一nhất 一nhất 問vấn 難nan 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 悉tất 能năng 領lãnh 受thọ 。 亦diệc 以dĩ 一nhất 音âm 。 普phổ 為vi 解giải 釋thích 。 各các 隨tùy 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 爾nhĩ 何hà 況huống 如Như 來Lai 。 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 如Như 來Lai 音âm 聲thanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 。 處xử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 業nghiệp 一nhất 切thiết 報báo 中trung 而nhi 無vô 所sở 住trụ 。 者giả 即tức 無vô 變biến 之chi 變biến 也dã 又hựu 云vân 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 隨tùy 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 欲dục 樂lạc 無vô 量lượng 差sai 別biệt 出xuất 若nhược 干can 音âm 聲thanh 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 者giả 即tức 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 也dã 廣quảng 如như 下hạ 說thuyết 是thị 知tri 如Như 來Lai 教giáo 法Pháp 。 能năng 深thâm 能năng 廣quảng 能năng 高cao 能năng 遠viễn 其kỳ 猶do 大đại 海hải 周chu 天thiên 雖tuy 涉thiệp 而nhi 難nạn/nan 越việt 孤cô 峰phong 四tứ 絕tuyệt 可khả 仰ngưỡng 而nhi 叵phả 昇thăng 也dã 。

▲# 極cực 位vị 所sở 承thừa 凡phàm 情tình 難nạn/nan 挹ấp 。

極cực 位vị 所sở 承thừa 等đẳng 者giả 三tam 結kết 成thành 難nan 思tư 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 位vị 極cực 能năng 承thừa 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 譬thí 如như 娑Sa 伽Già 羅La 龍Long 王Vương 。 所sở 霔# 大đại 雨vũ 唯duy 除trừ 大đại 海hải 。 餘dư 一nhất 切thiết 處xứ 皆giai 不bất 能năng 安an 不bất 能năng 受thọ 不bất 能năng 攝nhiếp 不bất 能năng 持trì 如Như 來Lai 祕bí 密mật 。 藏tạng 大đại 法pháp 明minh 大đại 法pháp 照chiếu 大đại 法Pháp 雨vũ 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 除trừ 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 餘dư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聲thanh 。 聞văn 獨Độc 覺Giác 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 。 地địa 菩Bồ 薩Tát 皆giai 不bất 能năng 安an 不bất 能năng 受thọ 不bất 能năng 攝nhiếp 不bất 能năng 持trì 第đệ 五ngũ 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 眾chúng 會hội 廣quảng 無vô 限hạn 欲dục 共cộng 測trắc 量lượng 諸chư 佛Phật 地địa 諸chư 佛Phật 法Pháp 門môn 。 無vô 有hữu 邊biên 能năng 悉tất 了liễu 知tri 甚thậm 為vi 難nạn/nan 唯duy 精tinh 進tấn 力lực 夜dạ 神thần 云vân 諸chư 佛Phật 法Pháp 海hải 。 無vô 有hữu 邊biên 我ngã 悉tất 一nhất 時thời 能năng 普phổ 飲ẩm 等đẳng 證chứng 上thượng 可khả 知tri 。

▲# 今kim 乘thừa 理lý 教giáo 之chi 力lực 略lược 啟khải 四tứ 門môn 一nhất 大đại 意ý 離ly 合hợp 二nhị 古cổ 今kim 違vi 順thuận 三tam 分phần/phân 宗tông 立lập 教giáo 四tứ 總tổng 相tương/tướng 會hội 通thông 。

今kim 乘thừa 理lý 教giáo 下hạ 第đệ 三tam 開khai 章chương 別biệt 解giải 也dã 於ư 中trung 先tiên 標tiêu 後hậu 釋thích 今kim 初sơ 應ưng 有hữu 難nạn/nan 云vân 既ký 極cực 位vị 方phương 知tri 何hà 以dĩ 凡phàm 情tình 輙triếp 窺khuy 大đại 教giáo 故cố 云vân 依y 憑bằng 教giáo 理lý 聖thánh 教giáo 許hứa 故cố 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 能năng 知tri 如Như 來Lai 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 品phẩm 云vân 如như 因nhân 日nhật 光quang 照chiếu 還hoàn 見kiến 於ư 日nhật 輪luân 。 我ngã 以dĩ 佛Phật 智trí 。 光quang 見kiến 佛Phật 所sở 行hành 道Đạo 即tức 因nhân 佛Phật 教giáo 能năng 了liễu 教giáo 也dã 即tức 仰ngưỡng 推thôi 之chi 智trí 信tín 解giải 而nhi 知tri 耳nhĩ 。

▲# 今kim 初sơ 且thả 西tây 域vực 東đông 夏hạ 弘hoằng 闡xiển 之chi 流lưu 於ư 一nhất 代đại 聖thánh 言ngôn 或hoặc 開khai 宗tông 分phần/phân 教giáo 或hoặc 直trực 釋thích 經kinh 文văn 以dĩ 皆giai 含hàm 得đắc 失thất 故cố 耳nhĩ 。

今kim 初sơ 且thả 西tây 域vực 下hạ 釋thích 第đệ 一nhất 門môn 於ư 中trung 三tam 初sơ 雙song 標tiêu 開khai 合hợp 次thứ 且thả 不bất 分phân 下hạ 雙song 釋thích 開khai 合hợp 後hậu 以dĩ 斯tư 多đa 義nghĩa 下hạ 雙song 結kết 開khai 合hợp 今kim 初sơ 也dã 西tây 域vực 開khai 合hợp 者giả 如như 龍long 樹thụ 之chi 釋thích 大đại 品phẩm 無vô 著trước 之chi 解giải 金kim 剛cang 等đẳng 皆giai 合hợp 而nhi 不bất 分phân 也dã 智trí 光quang 戒giới 賢hiền 各các 分phần/phân 三tam 時thời 皆giai 開khai 而nhi 不bất 合hợp 也dã 東đông 夏hạ 開khai 不bất 開khai 者giả 如như 僧Tăng 肇triệu 之chi 解giải 淨tịnh 名danh 僧Tăng 叡duệ 之chi 釋thích 思tư 益ích 等đẳng 皆giai 合hợp 而nhi 不bất 分phân 也dã 生sanh 公công 之chi 立lập 四tứ 輪luân 智trí 者giả 之chi 分phần 四tứ 教giáo 等đẳng 皆giai 開khai 而nhi 不bất 合hợp 也dã 故cố 諸chư 德đức 見kiến 開khai 有hữu 失thất 則tắc 合hợp 見kiến 合hợp 有hữu 失thất 則tắc 開khai 不bất 應ưng 局cục 執chấp 也dã 。

▲# 且thả 不bất 分phân 之chi 意ý 略lược 有hữu 五ngũ 焉yên 。

▲# 一nhất 則tắc 理lý 本bổn 一nhất 味vị 殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 故cố 不bất 可khả 分phần/phân 也dã 二nhị 一nhất 音âm 普phổ 應ưng 一nhất 雨vũ 普phổ 滋tư 故cố 三tam 原nguyên 聖thánh 本bổn 意ý 為vi 一nhất 事sự 故cố 四tứ 隨tùy 一nhất 一nhất 文văn 眾chúng 解giải 不bất 同đồng 故cố 五ngũ 多đa 種chủng 說thuyết 法Pháp 成thành 枝chi 流lưu 故cố 。

殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 者giả 周chu 易dị 云vân 天thiên 下hạ 殊thù 途đồ 而nhi 同đồng 歸quy 百bách 慮lự 而nhi 一nhất 致trí 謂vị 若nhược 千thiên 逕kính 九cửu 逵# 王vương 城thành 不bất 二nhị 九cửu 流lưu 百bách 氏thị 大Đại 道Đạo 寧ninh 差sai 今kim 疏sớ/sơ 借tá 用dụng 乃nãi 通thông 三tam 義nghĩa 一nhất 約ước 教giáo 始thỉ 隨tùy 機cơ 異dị 故cố 殊thù 途đồ 終chung 歸quy 顯hiển 實thật 故cố 一nhất 致trí 二nhị 約ước 機cơ 則tắc 異dị 就tựu 理lý 常thường 一nhất 三tam 體thể 外ngoại 無vô 權quyền 權quyền 即tức 是thị 實thật 故cố 殊thù 途đồ 同đồng 致trí 也dã 二nhị 一nhất 音âm 普phổ 應ưng 一nhất 雨vũ 普phổ 滋tư 者giả 一nhất 音âm 即tức 是thị 淨tịnh 名danh 一nhất 雨vũ 即tức 法pháp 華hoa 藥dược 草thảo 喻dụ 品phẩm 謂vị 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 不bất 同đồng 同đồng 承thừa 一nhất 雨vũ 之chi 潤nhuận 五ngũ 性tánh 三tam 乘thừa 不bất 一nhất 法Pháp 雨vũ 一nhất 味vị 無vô 差sai 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 知tri 是thị 一nhất 相tướng 。 一nhất 味vị 之chi 法Pháp 。 所sở 謂vị 解giải 脫thoát 相tương 離ly 相tương/tướng 滅diệt 相tương/tướng 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 等đẳng 三tam 原nguyên 聖thánh 本bổn 意ý 為vi 一nhất 事sự 故cố 者giả 亦diệc 是thị 法pháp 華hoa 中trung 意ý 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 無vô 量lượng 無vô 數số 方phương 便tiện 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 言ngôn 詞từ 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 演diễn 說thuyết 諸chư 法pháp 。 是thị 法Pháp 皆giai 為vì 。 一nhất 佛Phật 乘Thừa 故cố 。 等đẳng 又hựu 云vân 我ngã 此thử 九cửu 部bộ 法Pháp 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 入nhập 大Đại 乘Thừa 為vi 本bổn 。 以dĩ 故cố 說thuyết 是thị 經Kinh 。 皆giai 為vi 一nhất 事sự 也dã 四tứ 隨tùy 一nhất 一nhất 文văn 眾chúng 解giải 不bất 同đồng 者giả 此thử 是thị 通thông 明minh 諸chư 經kinh 如như 經kinh 說thuyết 一nhất 無vô 常thường 或hoặc 有hữu 解giải 者giả 以dĩ 生sanh 滅diệt 代đại 謝tạ 故cố 云vân 無vô 常thường 或hoặc 云vân 無vô 彼bỉ 常thường 故cố 名danh 為vi 無vô 常thường 或hoặc 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 名danh 為vi 無vô 常thường 或hoặc 即tức 無vô 法pháp 可khả 常thường 也dã 或hoặc 云vân 真Chân 如Như 一nhất 法pháp 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 轉chuyển 變biến 不bất 常thường 故cố 名danh 無vô 常thường 。 或hoặc 聞văn 無vô 常thường 便tiện 知tri 對đối 常thường 以dĩ 說thuyết 無vô 常thường 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 以dĩ 為vi 中trung 道đạo 等đẳng 明minh 知tri 隨tùy 人nhân 解giải 不bất 同đồng 也dã 又hựu 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四tứ 名danh 則tắc 同đồng 隨tùy 機cơ 解giải 殊thù 乃nãi 有hữu 四tứ 種chủng 又hựu 涅Niết 槃Bàn 云vân 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 下hạ 智trí 觀quán 者giả 得đắc 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 中trung 智trí 觀quán 者giả 得đắc 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 上thượng 智trí 觀quán 者giả 得đắc 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。 上thượng 上thượng 智trí 觀quán 者giả 得đắc 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 如như 中trung 論luận 偈kệ 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 即tức 有hữu 多đa 人nhân 解giải 不bất 同đồng 也dã 或hoặc 云vân 既ký 言ngôn 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 那na 得đắc 即tức 是thị 空không 要yếu 須tu 析tích 因nhân 緣duyên 盡tận 方phương 乃nãi 會hội 空không 呼hô 十thập 方phương 空không 為vi 即tức 空không 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 者giả 有hữu 為vi 虗hư 弱nhược 勢thế 不bất 獨độc 立lập 假giả 眾chúng 緣duyên 成thành 賴lại 緣duyên 故cố 假giả 非phi 施thí 權quyền 之chi 假giả 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 者giả 離ly 斷đoạn 常thường 故cố 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 非phi 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 者giả 雖tuy 三tam 句cú 皆giai 空không 尚thượng 不bất 成thành 即tức 空không 況huống 即tức 假giả 即tức 中trung 此thử 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 中trung 義nghĩa 也dã 或hoặc 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 不bất 須tu 破phá 滅diệt 體thể 即tức 是thị 空không 而nhi 不bất 得đắc 即tức 假giả 即tức 中trung 設thiết 作tác 假giả 中trung 皆giai 順thuận 入nhập 空không 何hà 者giả 諸chư 法pháp 皆giai 即tức 空không 無vô 主chủ 我ngã 故cố 假giả 亦diệc 即tức 空không 假giả 施thi 設thiết 故cố 中trung 亦diệc 即tức 空không 離ly 斷đoạn 常thường 二nhị 邊biên 。 故cố 此thử 三tam 翻phiên 語ngữ 異dị 俱câu 順thuận 入nhập 空không 退thoái 非phi 二Nhị 乘Thừa 析tích 法pháp 進tiến 非phi 別biệt 圓viên 乃nãi 是thị 三tam 獸thú 渡độ 河hà 之chi 意ý 耳nhĩ 或hoặc 謂vị 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 三tam 種chủng 迆# 邐lệ 各các 各các 有hữu 異dị 。 三tam 種chủng 皆giai 空không 者giả 無vô 主chủ 故cố 空không 虗hư 設thiết 故cố 空không 無vô 邊biên 故cố 空không 三tam 種chủng 皆giai 假giả 者giả 同đồng 有hữu 名danh 字tự 故cố 假giả 三tam 種chủng 皆giai 中trung 者giả 中trung 真chân 中trung 機cơ 中trung 實thật 故cố 謂vị 空không 名danh 中trung 者giả 約ước 真Chân 諦Đế 故cố 假giả 名danh 中trung 者giả 就tựu 機cơ 設thiết 化hóa 不bất 住trụ 化hóa 不bất 化hóa 故cố 中trung 名danh 中trung 者giả 約ước 一nhất 實thật 諦đế 之chi 中trung 道đạo 故cố 此thử 得đắc 別biệt 失thất 圓viên 或hoặc 謂vị 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 雖tuy 三tam 而nhi 一nhất 雖tuy 一nhất 而nhi 三tam 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 三tam 種chủng 皆giai 空không 者giả 言ngôn 思tư 道đạo 斷đoạn 故cố 三tam 種chủng 皆giai 假giả 者giả 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 故cố 三tam 種chủng 皆giai 中trung 者giả 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 故cố 但đãn 以dĩ 空không 為vi 名danh 即tức 具cụ 假giả 中trung 悟ngộ 空không 即tức 悟ngộ 假giả 中trung 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 知tri 隨tùy 聞văn 一nhất 法pháp 起khởi 種chủng 種chủng 解giải 圓viên 機cơ 受thọ 教giáo 無vô 教giáo 不bất 圓viên 偏thiên 機cơ 受thọ 教giáo 圓viên 亦diệc 偏thiên 矣hĩ 既ký 隨tùy 一nhất 文văn 異dị 解giải 何hà 須tu 分phần/phân 判phán 不bất 同đồng 五ngũ 多đa 種chủng 說thuyết 法Pháp 成thành 枝chi 流lưu 者giả 上thượng 義nghĩa 亦diệc 傍bàng 該cai 諸chư 經kinh 今kim 正chánh 引dẫn 當đương 經kinh 立lập 理lý 法Pháp 界Giới 品phẩm 云vân 法Pháp 欲dục 滅diệt 時thời 。 有hữu 千thiên 部bộ 異dị 千thiên 種chủng 說thuyết 法Pháp 等đẳng 何hà 不bất 尋tầm 條điều 以dĩ 得đắc 根căn 便tiện 欲dục 派phái 本bổn 而nhi 為vi 末mạt 混hỗn 淳thuần 源nguyên 之chi 一nhất 味vị 成thành 澆kiêu 薄bạc 之chi 枝chi 流lưu 。

▲# 以dĩ 斯tư 五ngũ 義nghĩa 故cố 不bất 可khả 分phần 分phần 之chi 乃nãi 令linh 情tình 構# 異dị 端đoan 是thị 非phi 競cạnh 作tác 故cố 以dĩ 不bất 分phân 為vi 得đắc 。

以dĩ 斯tư 五ngũ 義nghĩa 下hạ 三tam 總tổng 結kết 也dã 夫phu 子tử 云vân 攻công 乎hồ 異dị 端đoan 斯tư 害hại 也dã 已dĩ 何hà 得đắc 執chấp 異dị 述thuật 同đồng 是thị 非phi 競cạnh 作tác 。

▲# 其kỳ 分phần/phân 教giáo 者giả 亦diệc 有hữu 多đa 義nghĩa 一nhất 理lý 雖tuy 一nhất 味vị 詮thuyên 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 須tu 分phân 之chi 使sử 知tri 權quyền 實thật 。

其kỳ 分phần/phân 教giáo 者giả 下hạ 釋thích 分phần/phân 教giáo 中trung 乃nãi 有hữu 十thập 意ý 前tiền 五ngũ 對đối 前tiền 五ngũ 義nghĩa 後hậu 五ngũ 顯hiển 過quá 於ư 前tiền 今kim 初sơ 一nhất 理lý 雖tuy 一nhất 味vị 等đẳng 者giả 謂vị 今kim 欲dục 分phần/phân 教giáo 非phi 欲dục 分phần/phân 理lý 迷mê 於ư 權quyền 實thật 寧ninh 契khế 佛Phật 心tâm 。

二nhị 約ước 佛Phật 雖tuy 則tắc 一nhất 音âm 就tựu 機cơ 差sai 而nhi 教giáo 別biệt 。

二nhị 中trung 一nhất 音âm 但đãn 是thị 教giáo 本bổn 非phi 即tức 是thị 教giáo 教giáo 乃nãi 在tại 機cơ 隨tùy 機cơ 不bất 同đồng 今kim 分phần/phân 彼bỉ 教giáo 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。 今kim 分phần/phân 隨tùy 所sở 解giải 耳nhĩ 其kỳ 猶do 長trường/trưởng 風phong 是thị 一nhất 百bách 竅khiếu 異dị 吹xuy 豈khởi 以dĩ 一nhất 風phong 不bất 殊thù 便tiện 謂vị 百bách 竅khiếu 齊tề 響hưởng 一nhất 雨vũ 亦diệc 就tựu 佛Phật 說thuyết 三tam 草thảo 即tức 就tựu 機cơ 殊thù 今kim 分phần/phân 三tam 草thảo 教giáo 殊thù 非phi 析tích 一nhất 雨vũ 令linh 異dị 故cố 經Kinh 云vân 雖tuy 一nhất 地địa 所sở 生sanh 。 一nhất 雨vũ 所sở 潤nhuận 。 而nhi 諸chư 草thảo 木mộc 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 以dĩ 一nhất 音âm 一nhất 雨vũ 義nghĩa 相tương/tướng 不bất 異dị 故cố 但đãn 說thuyết 一nhất 音âm 。

三tam 本bổn 意ý 未vị 申thân 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 而nhi 有hữu 異dị 故cố 。

三tam 中trung 本bổn 意ý 未vị 申thân 者giả 如như 佛Phật 本bổn 為vi 一nhất 事sự 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 未vị 顯hiển 真chân 實thật 今kim 分phần/phân 一nhất 代đại 時thời 教giáo 豈khởi 妨phương 判phán 有hữu 淺thiển 深thâm 言ngôn 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 者giả 佛Phật 有hữu 三tam 語ngữ 一nhất 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 說thuyết 自tự 所sở 證chứng 一nhất 實thật 等đẳng 故cố 二nhị 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 一nhất 向hướng 方phương 便tiện 引dẫn 眾chúng 生sanh 故cố 三tam 隨tùy 自tự 他tha 意ý 語ngữ 半bán 稱xưng 自tự 證chứng 半bán 隨tùy 機cơ 故cố 今kim 分phần/phân 後hậu 之chi 二nhị 語ngữ 不bất 分phân 初sơ 一nhất 隨tùy 自tự 意ý 也dã 。

四tứ 言ngôn 有hữu 通thông 別biệt 就tựu 顯hiển 說thuyết 故cố 。

四tứ 中trung 言ngôn 有hữu 通thông 別biệt 者giả 如như 前tiền 所sở 引dẫn 此thử 通thông 隨tùy 聞văn 異dị 解giải 有hữu 不bất 通thông 者giả 就tựu 此thử 分phân 之chi 如như 說thuyết 人nhân 空không 法pháp 有hữu 斯tư 即tức 小Tiểu 乘Thừa 不bất 可khả 名danh 大đại 若nhược 說thuyết 二nhị 空không 此thử 可khả 名danh 大đại 不bất 得đắc 名danh 小tiểu 說thuyết 有hữu 五ngũ 性tánh 非phi 是thị 一nhất 性tánh 說thuyết 一nhất 性tánh 處xứ 非phi 是thị 說thuyết 五ngũ 如như 是thị 等đẳng 文văn 無vô 容dung 異dị 解giải 故cố 須tu 分phân 之chi 。

五ngũ 雖tuy 分phần/phân 權quyền 實thật 須tu 善thiện 會hội 佛Phật 意ý 有hữu 開khai 顯hiển 故cố 。

五ngũ 中trung 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 雖tuy 分phần/phân 權quyền 實thật 不bất 成thành 枝chi 流lưu 一nhất 善thiện 會hội 佛Phật 意ý 所sở 說thuyết 權quyền 教giáo 乃nãi 是thị 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 實thật 者giả 稱xưng 理lý 究cứu 竟cánh 二nhị 有hữu 開khai 顯hiển 者giả 說thuyết 彼bỉ 權quyền 教giáo 是thị 方phương 便tiện 門môn 說thuyết 於ư 實thật 教giáo 是thị 真chân 實thật 相tướng 。 不bất 隨tùy 方phương 便tiện 為vi 真chân 實thật 則tắc 方phương 便tiện 門môn 開khai 知tri 實thật 理lý 之chi 普phổ 周chu 則tắc 真chân 實thật 相tướng 顯hiển 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 此thử 經Kinh 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 今kim 就tựu 開khai 顯hiển 故cố 不bất 滯trệ 枝chi 流lưu 約ước 佛Phật 施thi 張trương 故cố 須tu 分phần/phân 權quyền 實thật 。

▲# 又hựu 王vương 之chi 密mật 語ngữ 所sở 為vi 別biệt 故cố 不bất 識thức 權quyền 實thật 以dĩ 深thâm 為vi 淺thiển 失thất 於ư 大đại 利lợi 以dĩ 淺thiển 為vi 深thâm 虗hư 其kỳ 功công 故cố 莊trang 嚴nghiêm 聖thánh 教giáo 令linh 深thâm 廣quảng 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 自tự 有hữu 分phần/phân 故cố 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 開khai 教giáo 故cố 。

又hựu 王vương 之chi 密mật 語ngữ 下hạ 有hữu 五ngũ 意ý 顯hiển 過quá 前tiền 不bất 分phân 此thử 初sơ 一nhất 也dã 涅Niết 槃Bàn 第đệ 九cửu 說thuyết 先tiên 陀đà 婆bà 一nhất 名danh 四tứ 實thật 一nhất 者giả 鹽diêm 二nhị 者giả 器khí 三tam 者giả 水thủy 四tứ 者giả 馬mã 釋thích 中trung 一nhất 水thủy 二nhị 鹽diêm 三tam 器khí 四tứ 馬mã 故cố 彼bỉ 文văn 云vân 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 皆giai 同đồng 此thử 名danh 。 有hữu 智trí 之chi 臣thần 善thiện 知tri 此thử 名danh 若nhược 王vương 洗tẩy 時thời 索sách 先tiên 陀đà 婆bà 即tức 便tiện 奉phụng 水thủy 若nhược 王vương 食thực 時thời 索sách 先tiên 陀đà 婆bà 即tức 便tiện 奉phụng 鹽diêm 若nhược 王vương 食thực 已dĩ 將tương 欲dục 飲ẩm 漿tương 索sách 先tiên 陀đà 婆bà 即tức 便tiện 奉phụng 器khí 若nhược 王vương 欲dục 遊du 索sách 先tiên 陀đà 婆bà 即tức 便tiện 奉phụng 馬mã 如như 是thị 智trí 臣thần 善thiện 解giải 大đại 王vương 四tứ 種chủng 密mật 語ngữ 是thị 大Đại 乘Thừa 經Kinh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 有hữu 四tứ 無vô 常thường 大Đại 乘Thừa 智trí 臣thần 應ưng 當đương 善thiện 知tri 。 若nhược 佛Phật 出xuất 世thế 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 智trí 臣thần 當đương 知tri 此thử 是thị 。 如Như 來Lai 為vì 計kế 常thường 者giả 。 說thuyết 無vô 常thường 相tương/tướng 欲dục 令linh 比Bỉ 丘Khâu 修tu 無vô 常thường 相tương/tướng 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 正Chánh 法Pháp 當đương 滅diệt 智trí 臣thần 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 如Như 來Lai 為vi 計kế 樂lạc 者giả 。 說thuyết 於ư 苦khổ 相tương/tướng 欲dục 令linh 比Bỉ 丘Khâu 多đa 修tu 苦khổ 想tưởng 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 今kim 病bệnh 苦khổ 眾chúng 僧Tăng 破phá 壞hoại 智trí 臣thần 當đương 知tri 此thử 是thị 。 如Như 來Lai 為vi 計kế 我ngã 者giả 說thuyết 無vô 我ngã 相tương/tướng 欲dục 令linh 比Bỉ 丘Khâu 修tu 無vô 我ngã 想tưởng 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 所sở 謂vị 空không 者giả 。 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 智trí 臣thần 當đương 知tri 此thử 是thị 。 如Như 來Lai 說thuyết 正chánh 解giải 脫thoát 無vô 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 欲dục 令linh 比Bỉ 丘Khâu 修tu 學học 空không 想tưởng 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 則tắc 名danh 為vi 空không 亦diệc 名danh 不bất 動động 。 謂vị 不bất 動động 者giả 是thị 解giải 脫thoát 中trung 無vô 有hữu 苦khổ 故cố 是thị 故cố 不bất 動động 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 為vi 無vô 有hữu 相tương 謂vị 無vô 相tướng 者giả 無vô 有hữu 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 故cố 名danh 無vô 相tướng 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 常thường 不bất 變biến 易dị 是thị 解giải 脫thoát 中trung 無vô 有hữu 無vô 常thường 熱nhiệt 惱não 變biến 易dị 是thị 故cố 解giải 脫thoát 名danh 曰viết 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 清thanh 涼lương 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 如Như 來Lai 性tánh 。 智trí 臣thần 當đương 知tri 此thử 是thị 。 如Như 來Lai 說thuyết 於ư 常thường 法Pháp 。 欲dục 令linh 比Bỉ 丘Khâu 修tu 正chánh 常thường 法pháp 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 隨tùy 順thuận 學học 者giả 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 真chân 我ngã 弟đệ 子tử 然nhiên 彼bỉ 經kinh 疏sớ/sơ 不bất 釋thích 不bất 次thứ 所sở 以dĩ 但đãn 案án 次thứ 配phối 釋thích 而nhi 云vân 前tiền 四tứ 彰chương 權quyền 隱ẩn 實thật 後hậu 一nhất 彰chương 實thật 隱ẩn 權quyền 今kim 謂vị 前tiền 別biệt 瑜du 中trung 即tức 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 而nhi 為vi 其kỳ 次thứ 以dĩ 水thủy 方phương 圓viên 任nhậm 器khí 是thị 無vô 常thường 故cố 鹽diêm 是thị 味vị 故cố 苦khổ 器khí 是thị 當đương 其kỳ 空không 有hữu 器khí 之chi 用dụng 故cố 馬mã 由do 人nhân 策sách 不bất 自tự 在tại 故cố 。 合hợp 中trung 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 是thị 三tam 修tu 法pháp 屬thuộc 生sanh 死tử 故cố 四tứ 合hợp 空không 者giả 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 故cố 。 而nhi 解giải 脫thoát 中trung 空không 無vô 我ngã 苦khổ 不bất 淨tịnh 及cập 無vô 常thường 即tức 是thị 常thường 故cố 故cố 一nhất 空không 中trung 明minh 有hữu 四tứ 義nghĩa 並tịnh 以dĩ 器khí 喻dụ 而nhi 最tối 後hậu 佛Phật 性tánh 彰chương 其kỳ 妙diệu 有hữu 即tức 合hợp 前tiền 馬mã 然nhiên 空không 中trung 四tứ 義nghĩa 遮già 無vô 常thường 等đẳng 佛Phật 性tánh 一nhất 義nghĩa 顯hiển 是thị 真chân 常thường 亦diệc 應ưng 具cụ 說thuyết 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 等đẳng 含hàm 在tại 正chánh 解giải 脫thoát 中trung 不bất 動động 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 相tướng 是thị 淨tịnh 無vô 變biến 熱nhiệt 惱não 即tức 是thị 常thường 義nghĩa 。 馬mã 又hựu 我ngã 義nghĩa 是thị 則tắc 此thử 中trung 具cụ 彰chương 八bát 行hành 由do 於ư 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 等đẳng 中trung 密mật 顯hiển 常thường 等đẳng 故cố 為vi 密mật 語ngữ 又hựu 初sơ 標tiêu 中trung 鹽diêm 在tại 初sơ 者giả 亦diệc 是thị 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 而nhi 為vi 其kỳ 次thứ 如như 常thường 所sở 明minh 故cố 此thử 釋thích 不bất 同đồng 古cổ 師sư 之chi 義nghĩa 然nhiên 引dẫn 此thử 文văn 意ý 令linh 隨tùy 所sở 說thuyết 言ngôn 須tu 善thiện 得đắc 意ý 豈khởi 可khả 混hỗn 然nhiên 不bất 分phân 權quyền 實thật 言ngôn 不bất 識thức 權quyền 實thật 以dĩ 深thâm 為vi 淺thiển 等đẳng 者giả 第đệ 二nhị 意ý 也dã 如như 言ngôn 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 而nhi 謂vị 但đãn 是thị 如Như 來Lai 。 方phương 便tiện 說thuyết 者giả 是thị 以dĩ 深thâm 為vi 淺thiển 也dã 不bất 能năng 正chánh 修tu 高cao 推thôi 聖thánh 境cảnh 即tức 不bất 能năng 速tốc 證chứng 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 故cố 云vân 失thất 於ư 大đại 利lợi 離ly 世thế 間gian 品phẩm 云vân 修tu 此thử 法pháp 者giả 少thiểu 作tác 功công 力lực 疾tật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 等đẳng 言ngôn 以dĩ 淺thiển 為vi 深thâm 虗hư 其kỳ 功công 者giả 由do 如như 世Thế 尊Tôn 為vi 止chỉ 亂loạn 想tưởng 令linh 數sổ 息tức 看khán 心tâm 為vi 厭yếm 苦khổ 者giả 令linh 出xuất 三tam 界giới 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 耽đam 味vị 為vi 真chân 勤cần 苦khổ 不bất 已dĩ 多đa 用dụng 功công 力lực 。 所sở 獲hoạch 至chí 微vi 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 日nhật 之chi 價giá 。 故cố 云vân 虗hư 其kỳ 功công 故cố 即tức 虗hư 廢phế 功công 力lực 也dã 言ngôn 莊trang 嚴nghiêm 聖thánh 教giáo 令linh 廣quảng 深thâm 故cố 者giả 第đệ 三tam 意ý 也dã 謂vị 分phân 析tích 權quyền 實thật 空không 有hữu 取thủ 捨xả 偏thiên 圓viên 遲trì 速tốc 方phương 知tri 佛Phật 法Pháp 微vi 妙diệu 深thâm 玄huyền 無vô 不bất 包bao 攝nhiếp 譬thí 猶do 不bất 泛phiếm 大đại 海hải 豈khởi 識thức 邊biên 涯nhai 不bất 識thức 木mộc 石thạch 安an 知tri 真chân 寶bảo 故cố 智trí 論luận 釋thích 法Pháp 施thí 云vân 依y 隨tùy 經kinh 論luận 廣quảng 作tác 義nghĩa 理lý 為vi 立lập 名danh 字tự 。 皆giai 名danh 法Pháp 施thí 又hựu 若nhược 不bất 分phân 權quyền 實thật 則tắc 謂vị 三tam 教giáo 大đại 同đồng 今kim 明minh 大Đại 乘Thừa 尚thượng 有hữu 權quyền 實thật 何hà 況huống 小tiểu 耶da 小Tiểu 乘Thừa 比tỉ 大đại 猶do 若nhược 螢huỳnh 光quang 方phương 於ư 日nhật 照chiếu 故cố 小tiểu 是thị 佛Phật 教giáo 尚thượng 被bị 斥xích 訶ha 況huống 於ư 儒nho 道đạo 比tỉ 之chi 佛Phật 法Pháp 則tắc 天thiên 地địa 懸huyền 隔cách 。 矣hĩ 以dĩ 此thử 重trùng 重trùng 揀giản 之chi 方phương 知tri 佛Phật 法Pháp 深thâm 奧áo 言ngôn 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 自tự 有hữu 分phần/phân 故cố 者giả 第đệ 四tứ 意ý 也dã 如như 解giải 深thâm 密mật 立lập 三tam 時thời 不bất 同đồng 解giải 節tiết 金kim 光quang 明minh 立lập 三tam 輪luân 之chi 異dị 涅Niết 槃Bàn 自tự 分phân 半bán 滿mãn 又hựu 約ước 五ngũ 味vị 之chi 差sai 皆giai 佛Phật 自tự 分phần/phân 也dã 言ngôn 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 開khai 教giáo 故cố 者giả 第đệ 五ngũ 意ý 也dã 若nhược 無vô 著trước 之chi 扶phù 五ngũ 性tánh 及cập 與dữ 三tam 時thời 龍long 樹thụ 之chi 判phán 四tứ 門môn 共cộng 與dữ 不bất 共cộng 皆giai 揀giản 權quyền 實thật 有hữu 取thủ 捨xả 也dã 。

▲# 以dĩ 斯tư 多đa 義nghĩa 開khai 則tắc 得đắc 多đa 而nhi 失thất 少thiểu 合hợp 則tắc 得đắc 少thiểu 而nhi 失thất 多đa 但đãn 能năng 虗hư 己kỷ 求cầu 宗tông 不bất 可khả 分phần/phân 而nhi 分phân 之chi 亦diệc 何hà 爽sảng 於ư 大đại 旨chỉ 故cố 今kim 分phân 之chi 。

以dĩ 斯tư 多đa 義nghĩa 下hạ 第đệ 三tam 雙song 結kết 離ly 合hợp 而nhi 捨xả 合hợp 從tùng 離ly 。

▲# 第đệ 二nhị 古cổ 今kim 違vi 順thuận 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 先tiên 敘tự 此thử 方phương 後hậu 明minh 西tây 域vực 今kim 初sơ 諸chư 釋thích 雖tuy 眾chúng 略lược 敘tự 數số 家gia 勒lặc 為vi 五ngũ 門môn 。

第đệ 二nhị 古cổ 今kim 違vi 順thuận 中trung 一nhất 一nhất 師sư 中trung 多đa 分phần 為vi 二nhị 先tiên 敘tự 昔tích 義nghĩa 後hậu 辨biện 順thuận 違vi 。

▲# 一nhất 立lập 一nhất 音âm 教giáo 謂vị 如Như 來Lai 一nhất 代đại 之chi 教giáo 不bất 離ly 一nhất 音âm 然nhiên 有hữu 二nhị 師sư 一nhất 後hậu 魏ngụy 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 云vân 如Như 來Lai 一nhất 音âm 。 同đồng 時thời 報báo 萬vạn 大đại 小tiểu 並tịnh 陳trần 二nhị 姚Diêu 秦Tần 羅la 什thập 法Pháp 師sư 云vân 佛Phật 一nhất 圓viên 音âm 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 無vô 思tư 普phổ 應ứng 機cơ 聞văn 自tự 殊thù 非phi 謂vị 言ngôn 音âm 本bổn 陳trần 大đại 小tiểu 故cố 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。

▲# 上thượng 之chi 二nhị 師sư 初sơ 則tắc 佛Phật 音âm 具cụ 異dị 後hậu 則tắc 異dị 自tự 在tại 機cơ 各các 得đắc 圓viên 音âm 一nhất 義nghĩa 然nhiên 並tịnh 為vi 教giáo 本bổn 不bất 分phân 之chi 意ý 耳nhĩ 。

一nhất 音âm 中trung 疏sớ/sơ 上thượng 之chi 二nhị 師sư 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 先tiên 出xuất 彼bỉ 意ý 言ngôn 各các 得đắc 圓viên 音âm 一nhất 義nghĩa 者giả 言ngôn 含hàm 縱túng/tung 奪đoạt 縱túng/tung 之chi 則tắc 順thuận 下hạ 出xuất 現hiện 品phẩm 明minh 如Như 來Lai 圓viên 音âm 有hữu 其kỳ 十thập 義nghĩa 十thập 義nghĩa 之chi 後hậu 復phục 六lục 句cú 融dung 通thông 今kim 但đãn 得đắc 十thập 義nghĩa 中trung 之chi 一nhất 耳nhĩ 初sơ 師sư 即tức 順thuận 善thiện 口khẩu 天thiên 女nữ 一nhất 聲thanh 之chi 中trung 與dữ 百bách 千thiên 種chủng 樂nhạc 。 而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。 則tắc 佛Phật 一nhất 音âm 之chi 中trung 有hữu 多đa 音âm 也dã 後hậu 師sư 即tức 順thuận 如như 水thủy 一nhất 味vị 隨tùy 器khí 成thành 異dị 則tắc 如Như 來Lai 本bổn 無vô 。 多đa 音âm 故cố 云vân 各các 得đắc 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 又hựu 此thử 二nhị 義nghĩa 若nhược 不bất 會hội 釋thích 敵địch 體thể 相tướng 違vi 互hỗ 不bất 相tương 許hứa 則tắc 齊tề 楚sở 俱câu 失thất 並tịnh 應ưng 奪đoạt 之chi 若nhược 取thủ 各các 自tự 所sở 宗tông 故cố 各các 得đắc 一nhất 義nghĩa 而nhi 與dữ 之chi 耳nhĩ 然nhiên 並tịnh 為vi 教giáo 本bổn 下hạ 又hựu 都đô 奪đoạt 耳nhĩ 。

▲# 第đệ 二nhị 立lập 二nhị 種chủng 教giáo 自tự 有hữu 四tứ 家gia 一nhất 西tây 秦tần 曇đàm 牟mâu 讖sấm 三tam 藏tạng 立lập 半bán 滿mãn 教giáo 即tức 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 為vi 半bán 字tự 教giáo 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 為vi 滿mãn 字tự 教giáo 隋tùy 遠viễn 法Pháp 師sư 亦diệc 同đồng 此thử 立lập 。

隋tùy 遠viễn 法Pháp 師sư 亦diệc 同đồng 此thử 立lập 者giả 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 初sơ 云vân 聖thánh 教giáo 雖tuy 眾chúng 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 二nhị 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 是thị 也dã 。

▲# 斯tư 則tắc 文văn 據cứ 涅Niết 槃Bàn 蓋cái 是thị 對đối 小tiểu 顯hiển 大đại 通thông 相tương/tướng 之chi 意ý 未vị 於ư 大đại 中trung 顯hiển 有hữu 權quyền 實thật 亦diệc 含hàm 半bán 滿mãn 。

斯tư 則tắc 下hạ 順thuận 違vi 先tiên 明minh 其kỳ 順thuận 順thuận 於ư 至chí 教giáo 涅Niết 槃Bàn 半bán 滿mãn 前tiền 已dĩ 廣quảng 引dẫn 言ngôn 蓋cái 是thị 對đối 小tiểu 下hạ 辨biện 違vi 上thượng 言ngôn 順thuận 者giả 但đãn 順thuận 通thông 相tương/tướng 之chi 意ý 未vị 知tri 佛Phật 之chi 深thâm 旨chỉ 半bán 滿mãn 之chi 言ngôn 顯hiển 在tại 小tiểu 大đại 密mật 意ý 復phục 有hữu 以dĩ 機cơ 為vi 半bán 以dĩ 實thật 為vi 滿mãn 則tắc 大Đại 乘Thừa 中trung 有hữu 半bán 滿mãn 矣hĩ 亦diệc 猶do 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 開khai 之chi 有hữu 異dị 則tắc 成thành 二Nhị 乘Thừa 合hợp 之chi 有hữu 同đồng 總tổng 稱xưng 為vi 小tiểu 權quyền 實thật 亦diệc 爾nhĩ 開khai 之chi 有hữu 異dị 權quyền 可khả 稱xưng 半bán 合hợp 之chi 大đại 同đồng 故cố 並tịnh 稱xưng 滿mãn 是thị 則tắc 實thật 教giáo 唯duy 滿mãn 小tiểu 教giáo 唯duy 半bán 權quyền 大Đại 乘Thừa 者giả 亦diệc 半bán 亦diệc 滿mãn 也dã 。

▲# 二nhị 隋tùy 延diên 法Pháp 師sư 立lập 漸tiệm 頓đốn 二nhị 教giáo 謂vị 約ước 漸tiệm 悟ngộ 機cơ 大đại 由do 小tiểu 起khởi 所sở 設thiết 具cụ 有hữu 三tam 乘thừa 故cố 名danh 為vi 漸tiệm 若nhược 約ước 頓đốn 機cơ 直trực 往vãng 於ư 大đại 不bất 由do 於ư 小tiểu 名danh 之chi 為vi 頓đốn 。

▲# 此thử 雖tuy 約ước 機cơ 說thuyết 有hữu 漸tiệm 頓đốn 而nhi 所sở 說thuyết 法Pháp 不bất 出xuất 半bán 滿mãn 。

此thử 雖tuy 約ước 機cơ 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 直trực 出xuất 立lập 意ý 不bất 離ly 半bán 滿mãn 半bán 滿mãn 順thuận 違vi 即tức 此thử 順thuận 違vi 也dã 言ngôn 不bất 出xuất 半bán 滿mãn 者giả 頓đốn 即tức 前tiền 滿mãn 漸tiệm 具cụ 半bán 滿mãn 以dĩ 具cụ 有hữu 三tam 乘thừa 二Nhị 乘Thừa 是thị 半bán 大Đại 乘Thừa 是thị 滿mãn 故cố 以dĩ 機cơ 就tựu 教giáo 有hữu 直trực 有hữu 曲khúc 故cố 分phần/phân 漸tiệm 頓đốn 耳nhĩ 。

▲# 三tam 唐đường 初sơ 印ấn 法Pháp 師sư 亦diệc 立lập 二nhị 教giáo 。

▲# 一nhất 屈khuất 曲khúc 教giáo 謂vị 釋Thích 迦Ca 經kinh 以dĩ 逐trục 機cơ 性tánh 隨tùy 計kế 破phá 著trước 故cố 如như 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 二nhị 平bình 道Đạo 教giáo 謂vị 舍xá 那na 經kinh 以dĩ 逐trục 法pháp 性tánh 自tự 在tại 說thuyết 故cố 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。

▲# 又hựu 此thử 二nhị 教giáo 略lược 有hữu 四tứ 異dị 一nhất 主chủ 異dị 謂vị 釋Thích 迦Ca 化hóa 身thân 與dữ 盧lô 舍xá 那na 十thập 身thân 異dị 故cố 二nhị 處xứ 異dị 謂vị 娑sa 婆bà 界giới 木mộc 樹thụ 草thảo 座tòa 與dữ 華hoa 藏tạng 界giới 中trung 寶bảo 樹thụ 寶bảo 座tòa 等đẳng 異dị 故cố 三tam 眾chúng 異dị 謂vị 為vi 聲Thanh 聞Văn 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 與dữ 唯duy 菩Bồ 薩Tát 及cập 極cực 位vị 同đồng 說thuyết 異dị 故cố 四tứ 說thuyết 異dị 謂vị 局cục 處xứ 之chi 說thuyết 與dữ 該cai 通thông 十thập 方phương 之chi 說thuyết 異dị 故cố 。

三tam 唐đường 初sơ 印ấn 法Pháp 師sư 下hạ 第đệ 三tam 師sư 先tiên 敘tự 昔tích 義nghĩa 中trung 有hữu 三tam 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 一nhất 屈khuất 曲khúc 下hạ 正chánh 立lập 三tam 又hựu 此thử 下hạ 揀giản 異dị 。

▲# 此thử 約ước 化hóa 儀nghi 以dĩ 判phán 。

此thử 約ước 化hóa 儀nghi 以dĩ 判phán 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 先tiên 順thuận 後hậu 違vi 順thuận 中trung 三tam 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 出xuất 立lập 意ý 第đệ 二nhị 遮già 破phá 釋thích 成thành 第đệ 三tam 結kết 成thành 昔tích 義nghĩa 今kim 初sơ 第đệ 一nhất 半bán 滿mãn 結kết 所sở 說thuyết 法Pháp 立lập 第đệ 二nhị 漸tiệm 頓đốn 約ước 機cơ 以dĩ 立lập 今kim 此thử 一nhất 師sư 約ước 化hóa 儀nghi 立lập 謂vị 佛Phật 以dĩ 法pháp 化hóa 生sanh 有hữu 曲khúc 直trực 故cố 即tức 化hóa 法pháp 儀nghi 式thức 不bất 同đồng 耳nhĩ 。

▲# 然nhiên 華hoa 嚴nghiêm 雖tuy 有hữu 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 各các 別biệt 調điều 伏phục 皆giai 是thị 稱xưng 性tánh 善thiện 巧xảo 一nhất 時thời 頓đốn 演diễn 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 雖tuy 說thuyết 一nhất 極cực 或hoặc 對đối 權quyền 顯hiển 實thật 或hoặc 會hội 異dị 歸quy 同đồng 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 或hoặc 說thuyết 不bất 說thuyết 故cố 云vân 屈khuất 曲khúc 。

然nhiên 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 第đệ 二nhị 遮già 破phá 釋thích 成thành 謂vị 刊# 定định 記ký 不bất 許hứa 此thử 師sư 立lập 義nghĩa 先tiên 破phá 總tổng 名danh 後hậu 破phá 四tứ 異dị 今kim 為vi 昔tích 通thông 則tắc 遮già 其kỳ 破phá 耳nhĩ 文văn 即tức 分phần/phân 二nhị 先tiên 救cứu 總tổng 名danh 後hậu 救cứu 四tứ 異dị 今kim 初sơ 至chí 故cố 云vân 屈khuất 曲khúc 此thử 是thị 救cứu 其kỳ 破phá 於ư 總tổng 名danh 彼bỉ 疏sớ/sơ 破phá 中trung 先tiên 牒điệp 義nghĩa 竟cánh 云vân 若nhược 爾nhĩ 涅Niết 槃Bàn 法pháp 華hoa 維duy 摩ma 楞lăng 伽già 密mật 嚴nghiêm 勝thắng 鬘man 佛Phật 藏tạng 經kinh 等đẳng 皆giai 釋Thích 迦Ca 說thuyết 應ưng 不bất 明minh 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 實thật 相tướng 法Pháp 界Giới 等đẳng (# 此thử 破phá 屈khuất 曲khúc 以dĩ 有hữu 平bình 道đạo 故cố )# 華hoa 嚴nghiêm 梵Phạm 網võng 既ký 舍xá 那na 說thuyết 何hà 故cố 華hoa 嚴nghiêm 說thuyết 於ư 四Tứ 諦Đế 普phổ 賢hiền 行hành 等đẳng 品phẩm 中trung 皆giai 云vân 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 應ưng 調điều 伏phục 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 又hựu 問vấn 明minh 淨tịnh 行hạnh 梵Phạm 行hạnh 三tam 賢hiền 十Thập 地Địa 離ly 世thế 間gian 入nhập 法Pháp 界Giới 等đẳng 諸chư 品phẩm 之chi 中trung 不bất 應ưng 皆giai 說thuyết 對đối 治trị 行hành 法pháp 等đẳng (# 此thử 破phá 平bình 道đạo 以dĩ 有hữu 屈khuất 曲khúc 故cố )# 今kim 疏sớ/sơ 云vân 雖tuy 有hữu 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 各các 別biệt 調điều 伏phục 此thử 牒điệp 其kỳ 破phá 平bình 等đẳng 教giáo 中trung 有hữu 屈khuất 曲khúc 之chi 文văn 言ngôn 皆giai 是thị 稱xưng 性tánh 一nhất 時thời 頓đốn 演diễn 者giả 釋thích 成thành 是thị 平bình 道đạo 之chi 義nghĩa 以dĩ 稱xưng 性tánh 之chi 巧xảo 無vô 邊biên 差sai 別biệt 皆giai 是thị 平bình 道đạo 又hựu 一nhất 時thời 頓đốn 演diễn 不bất 同đồng 屈khuất 曲khúc 說thuyết 權quyền 之chi 時thời 不bất 說thuyết 實thật 說thuyết 實thật 之chi 時thời 不bất 說thuyết 權quyền 說thuyết 四Tứ 諦Đế 唯duy 為vi 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 六Lục 度Độ 唯duy 被bị 菩Bồ 薩Tát 故cố 一nhất 切thiết 並tịnh 陳trần 尤vưu 顯hiển 平bình 道đạo 又hựu 說thuyết 隨tùy 眾chúng 生sanh 者giả 說thuyết 於ư 世Thế 尊Tôn 餘dư 處xứ 隨tùy 機cơ 非phi 此thử 經Kinh 中trung 是thị 隨tùy 機cơ 說thuyết 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 雖tuy 說thuyết 一nhất 極cực 者giả 此thử 牒điệp 其kỳ 破phá 屈khuất 曲khúc 教giáo 中trung 有hữu 平bình 道đạo 之chi 文văn 或hoặc 對đối 權quyền 顯hiển 實thật 下hạ 釋thích 成thành 是thị 屈khuất 曲khúc 之chi 義nghĩa 言ngôn 屈khuất 曲khúc 者giả 非phi 是thị 有hữu 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 。 即tức 非phi 屈khuất 曲khúc 但đãn 取thủ 隨tùy 機cơ 隱ẩn 顯hiển 為vi 屈khuất 曲khúc 耳nhĩ 此thử 上thượng 一nhất 句cú 是thị 約ước 法pháp 華hoa 明minh 是thị 屈khuất 曲khúc 昔tích 權quyền 今kim 實thật 破phá 三tam 顯hiển 一nhất 明minh 權quyền 則tắc 未vị 說thuyết 實thật 說thuyết 實thật 必tất 廢phế 於ư 權quyền 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 權quyền 實thật 齊tề 顯hiển 一nhất 時thời 頓đốn 用dụng 故cố 名danh 屈khuất 曲khúc 或hoặc 會hội 異dị 歸quy 同đồng 下hạ 約ước 涅Niết 槃Bàn 經kinh 以dĩ 明minh 屈khuất 曲khúc 涅Niết 槃Bàn 會hội 昔tích 有hữu 餘dư 之chi 義nghĩa 同đồng 歸quy 一nhất 味vị 涅Niết 槃Bàn 先tiên 異dị 後hậu 同đồng 亦diệc 成thành 屈khuất 曲khúc 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 若nhược 同đồng 若nhược 異dị 。 空không 不bất 空không 等đẳng 一nhất 時thời 頓đốn 演diễn 又hựu 云vân 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 或hoặc 說thuyết 不bất 說thuyết 者giả 古cổ 德đức 共cộng 云vân 如như 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 明Minh 佛Phật 。 晨thần 且thả 說thuyết 法Pháp 華hoa 中trung 夜dạ 便tiện 滅diệt 度độ 則tắc 法pháp 華hoa 之chi 外ngoại 非phi 是thị 別biệt 時thời 更cánh 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 謂vị 人nhân 根căn 利lợi 故cố 聞văn 法Pháp 華hoa 竟cánh 不bất 復phục 須tu 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 則tắc 涅Niết 槃Bàn 或hoặc 說thuyết 不bất 說thuyết 或hoặc 有hữu 國quốc 土độ 。 唯duy 說thuyết 三tam 乘thừa 究cứu 竟cánh 不bất 破phá 或hoặc 有hữu 國quốc 土độ 。 唯duy 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 無vô 三tam 可khả 破phá 則tắc 知tri 法pháp 華hoa 亦diệc 有hữu 說thuyết 不bất 說thuyết 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 我ngã 不bất 見kiến 有hữu 。 一nhất 佛Phật 國quốc 土độ 。 其kỳ 中trung 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 。 此thử 法pháp 明minh 是thị 平bình 道đạo 。

▲# 約ước 釋Thích 迦Ca 為vi 主chủ 則tắc 未vị 顯hiển 十thập 身thân 十thập 身thân 為vi 主chủ 必tất 具cụ 釋Thích 迦Ca 。

約ước 釋Thích 迦Ca 為vi 主chủ 下hạ 第đệ 二nhị 救cứu 破phá 四tứ 異dị 彼bỉ 疏sớ/sơ 破phá 云vân 又hựu 四tứ 異dị 中trung 眾chúng 處xứ 兩lưỡng 異dị 皆giai 違vi 經kinh 說thuyết 七thất 處xứ 並tịnh 是thị 娑Sa 婆Bà 界Giới 。 故cố (# 上thượng 破phá 處xứ 異dị )# 又hựu 云vân 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 讚tán 普phổ 賢hiền 言ngôn 能năng 說thuyết 此thử 法pháp 今kim 此thử 會hội 中trung 。 有hữu 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 眾chúng 生sanh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 發phát 心tâm 品phẩm 中trung 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 準chuẩn 此thử 故cố 知tri 有hữu 地địa 前tiền 器khí (# 上thượng 破phá 眾chúng 異dị )# 是thị 故cố 此thử 師sư 所sở 立lập 多đa 違vi 教giáo 理lý 甚thậm 難nan 依y 也dã (# 此thử 結kết 破phá 也dã )# 彼bỉ 破phá 二nhị 異dị 今kim 疏sớ/sơ 通thông 二nhị 異dị 後hậu 一nhất 是thị 救cứu 刊# 定định 破phá 處xứ 異dị 初sơ 一nhất 是thị 遮già 有hữu 餘dư 師sư 破phá 其kỳ 主chủ 異dị 謂vị 恐khủng 有hữu 破phá 云vân 下hạ 經kinh 既ký 云vân 或hoặc 名danh 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 或hoặc 名danh 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 明minh 知tri 二nhị 主chủ 不bất 異dị 何hà 言ngôn 主chủ 異dị 故cố 今kim 通thông 云vân 釋Thích 迦Ca 為vi 主chủ 但đãn 是thị 三Tam 身Thân 中trung 化hóa 身thân 遮già 那na 為vi 主chủ 則tắc 十thập 身thân 具cụ 顯hiển 化hóa 身thân 乃nãi 是thị 十thập 身thân 之chi 一nhất 故cố 云vân 必tất 具cụ 釋Thích 迦Ca 是thị 則tắc 總tổng 別biệt 異dị 也dã 何hà 言ngôn 不bất 異dị 。

▲# 娑sa 婆bà 之chi 處xứ 未vị 融dung 華hoa 藏tạng 華hoa 藏tạng 之chi 處xứ 必tất 融dung 娑sa 婆bà 。

娑sa 婆bà 之chi 處xứ 未vị 融dung 華hoa 藏tạng 華hoa 藏tạng 之chi 處xứ 必tất 融dung 娑sa 婆bà 者giả 此thử 通thông 刊# 定định 破phá 處xứ 異dị 也dã 餘dư 處xứ 王vương 城thành 舍Xá 衛Vệ 未vị 言ngôn 即tức 是thị 華hoa 藏tạng 娑sa 婆bà 今kim 云vân 七thất 處xứ 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 同đồng 華hoa 藏tạng 一nhất 約ước 本bổn 末mạt 分phần/phân 歧kỳ 七thất 處xứ 即tức 是thị 華hoa 藏tạng 界giới 中trung 第đệ 十thập 三tam 重trọng/trùng 之chi 內nội 二nhị 約ước 淨tịnh 穢uế 該cai 徹triệt 則tắc 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 其kỳ 地địa 金kim 剛cang 。 說thuyết 初sơ 品phẩm 時thời 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 序tự 云vân 剎sát 該cai 淨tịnh 穢uế 娑sa 婆bà 震chấn 而nhi 華hoa 藏tạng 動động 豈khởi 不bất 華hoa 藏tạng 之chi 處xứ 融dung 耶da 故cố 知tri 破phá 其kỳ 處xứ 異dị 自tự 違vi 己kỷ 說thuyết 也dã 所sở 以dĩ 不bất 救cứu 破phá 眾chúng 異dị 者giả 由do 刊# 定định 破phá 最tối 不bất 當đương 故cố 彼bỉ 眾chúng 異dị 中trung 但đãn 云vân 釋Thích 迦Ca 經kinh 中trung 通thông 被bị 三tam 乘thừa 遮già 那na 經kinh 中trung 唯duy 被bị 菩Bồ 薩Tát 則tắc 通thông 局cục 之chi 殊thù 而nhi 破phá 彼bỉ 義nghĩa 乃nãi 引dẫn 凡phàm 夫phu 發phát 心tâm 豈khởi 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 器khí 況huống 此thử 經Kinh 發phát 心tâm 又hựu 甚thậm 深thâm 故cố 其kỳ 說thuyết 異dị 一nhất 種chủng 他tha 又hựu 不bất 破phá 故cố 此thử 不bất 救cứu 。

▲# 略lược 云vân 四tứ 異dị 異dị 實thật 有hữu 多đa 誠thành 如như 所sở 判phán 。

略lược 云vân 四tứ 異dị 下hạ 第đệ 三tam 結kết 成thành 昔tích 義nghĩa 言ngôn 異dị 實thật 有hữu 多đa 者giả 更cánh 舉cử 十thập 條điều 一nhất 教giáo 門môn 儀nghi 式thức 異dị 於ư 中trung 復phục 有hữu 。 多đa 義nghĩa 謂vị 全toàn 依y 海hải 印ấn 曾tằng 無vô 出xuất 入nhập 一nhất 時thời 頓đốn 演diễn 與dữ 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 不bất 同đồng 放phóng 光quang 集tập 眾chúng 一nhất 多đa 通thông 局cục 請thỉnh 答đáp 言ngôn 念niệm 現hiện 相tướng 等đẳng 殊thù 道Đạo 場Tràng 莊trang 嚴nghiêm 。 勝thắng 劣liệt 不bất 等đẳng 故cố 云vân 教giáo 門môn 儀nghi 式thức 異dị 也dã 二nhị 所sở 詮thuyên 理lý 致trí 異dị 圓viên 融dung 歷lịch 別biệt 多đa 義nghĩa 不bất 同đồng 十thập 十thập 法Pháp 門môn 有hữu 多đa 差sai 別biệt 如như 義nghĩa 分phân 齊tề 中trung 三tam 成thành 佛Phật 遲trì 速tốc 異dị 謂vị 或hoặc 唯duy 一nhất 念niệm 或hoặc 無vô 量lượng 劫kiếp 。 念niệm 劫kiếp 圓viên 融dung 長trường 短đoản 自tự 在tại 不bất 局cục 三tam 祇kỳ 及cập 應ứng 化hóa 故cố 四tứ 見kiến 佛Phật 通thông 局cục 異dị 無vô 論luận 凡phàm 聖thánh 許hứa 見kiến 十thập 身thân 不bất 局cục 地địa 前tiền 地địa 上thượng 之chi 別biệt 故cố 五ngũ 說thuyết 教giáo 時thời 分phần/phân 異dị 始thỉ 成thành 即tức 說thuyết 時thời 有hữu 十thập 重trọng/trùng 念niệm 劫kiếp 圓viên 融dung 不bất 局cục 三tam 七thất 等đẳng 故cố 六lục 化hóa 境cảnh 寬khoan 狹hiệp 異dị 地địa 獄ngục 天thiên 子tử 六lục 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 肉nhục 眼nhãn 遠viễn 徹triệt 周chu 法Pháp 界Giới 見kiến 不bất 局cục 三tam 千thiên 有hữu 分phần/phân 限hạn 故cố 七thất 因nhân 果quả 行hành 位vị 異dị 具cụ 足túc 圓viên 融dung 行hành 布bố 性tánh 相tướng 交giao 徹triệt 故cố 八bát 立lập 乘thừa 多đa 少thiểu 異dị 或hoặc 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 或hoặc 無vô 量lượng 乘thừa 不bất 局cục 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 定định 故cố 九cửu 利lợi 益ích 勝thắng 劣liệt 異dị 地địa 獄ngục 天thiên 子tử 三tam 重trọng/trùng 頓đốn 圓viên 塵trần 塵trần 剎sát 剎sát 無vô 盡tận 利lợi 益ích 故cố 十thập 流lưu 通thông 付phó 囑chúc 異dị 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 長trường 流lưu 不bất 斷đoạn 諸chư 佛Phật 。 親thân 護hộ 非phi 小Tiểu 乘Thừa 故cố 歷lịch 別biệt 細tế 求cầu 過quá 此thử 更cánh 有hữu 故cố 云vân 異dị 實thật 有hữu 多đa 誠thành 如như 所sở 判phán 者giả 結kết 成thành 昔tích 義nghĩa 也dã 。

▲# 但đãn 於ư 屈khuất 曲khúc 之chi 內nội 未vị 顯hiển 法pháp 之chi 權quyền 實thật 耳nhĩ 。

但đãn 於ư 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 違vi 既ký 不bất 判phán 屈khuất 曲khúc 之chi 淺thiển 深thâm 便tiện 令linh 多đa 法pháp 混hỗn 同đồng 無vô 別biệt 不bất 能năng 令linh 人nhân 。 善thiện 識thức 權quyền 實thật 故cố 不bất 依y 之chi 。

▲# 四tứ 齊tề 朝triêu 隱ẩn 士sĩ 劉lưu 虬cầu 亦diệc 立lập 漸tiệm 頓đốn 二nhị 教giáo 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 名danh 為vi 頓đốn 教giáo 餘dư 皆giai 名danh 漸tiệm 始thỉ 自tự 鹿lộc 苑uyển 終chung 於ư 雙song 林lâm 從tùng 小tiểu 之chi 大đại 故cố 。

四tứ 齊tề 朝triêu 隱ẩn 士sĩ 等đẳng 者giả 於ư 正chánh 立lập 中trung 約ước 於ư 化hóa 儀nghi 及cập 時thời 以dĩ 立lập 漸tiệm 說thuyết 頓đốn 說thuyết 即tức 是thị 化hóa 儀nghi 頓đốn 在tại 始thỉ 成thành 漸tiệm 有hữu 五ngũ 時thời 即tức 約ước 時thời 說thuyết 。

▲# 然nhiên 此thử 經Kinh 如như 日nhật 初sơ 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 即tức 是thị 頓đốn 義nghĩa 慈từ 龍long 降giáng 雨vũ 以dĩ 證chứng 漸tiệm 義nghĩa 於ư 理lý 可khả 然nhiên 。

▲# 漸tiệm 約ước 五ngũ 時thời 次thứ 下hạ 當đương 辨biện 。

然nhiên 此thử 經Kinh 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 先tiên 順thuận 後hậu 違vi 順thuận 中trung 由do 依y 化hóa 儀nghi 故cố 成thành 順thuận 理lý 便tiện 引dẫn 當đương 經kinh 為vi 其kỳ 證chứng 成thành 所sở 引dẫn 二nhị 喻dụ 並tịnh 出xuất 現hiện 品phẩm 文văn 前tiền 來lai 已dĩ 引dẫn 漸tiệm 約ước 下hạ 辨biện 違vi 以dĩ 約ước 時thời 局cục 教giáo 有hữu 諸chư 妨phương 難nạn/nan 故cố 成thành 違vi 理lý 指chỉ 在tại 後hậu 破phá 。

▲# 第đệ 三tam 立lập 三tam 種chủng 教giáo 亦diệc 有hữu 三tam 家gia 。

第đệ 三tam 立lập 三tam 教giáo 中trung 二nhị 先tiên 總tổng 標tiêu 。

▲# 一nhất 南nam 中trung 諸chư 法Pháp 師sư 同đồng 立lập 三tam 教giáo 謂vị 於ư 前tiền 漸tiệm 頓đốn 加gia 不bất 定định 教giáo 。

後hậu 一nhất 南nam 中trung 下hạ 別biệt 說thuyết 三tam 師sư 初sơ 即tức 諸chư 師sư 同đồng 立lập 於ư 敘tự 昔tích 中trung 二nhị 先tiên 總tổng 明minh 後hậu 別biệt 明minh 漸tiệm 義nghĩa 前tiền 中trung 分phần/phân 三tam 初sơ 正chánh 立lập 。

▲# 由do 漸tiệm 中trung 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 而nhi 央ương 崛quật 經kinh 六lục 年niên 之chi 內nội 即tức 說thuyết 為vi 遮già 此thử 難nạn/nan 故cố 立lập 不bất 定định 。

次thứ 由do 漸tiệm 中trung 先tiên 小tiểu 下hạ 立lập 三tam 之chi 意ý 。

▲# 謂vị 別biệt 有hữu 一nhất 經kinh 雖tuy 非phi 頓đốn 攝nhiếp 而nhi 明minh 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 即tức 勝thắng 鬘man 金kim 光quang 明minh 等đẳng 是thị 為vi 偏thiên 方phương 不bất 定định 教giáo 也dã 。

後hậu 謂vị 別biệt 有hữu 下hạ 出xuất 不bất 定định 相tương/tướng 言ngôn 偏thiên 方phương 者giả 謂vị 大đại 體thể 而nhi 言ngôn 漸tiệm 中trung 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 而nhi 不bất 妨phương 說thuyết 小tiểu 之chi 時thời 亦diệc 有hữu 說thuyết 大đại 如như 人nhân 十thập 年niên 弘hoằng 律luật 不bất 妨phương 私tư 房phòng 時thời 說thuyết 大Đại 乘Thừa 故cố 曰viết 徧biến 方phương 不bất 定định 指chỉ 經Kinh 云vân 如như 勝thắng 鬘man 金kim 光quang 明minh 者giả 勝thắng 鬘man 經kinh 初sơ 云vân 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 。 信tín 法Pháp 未vị 久cửu 。 既ký 言ngôn 未vị 久cửu 明minh 是thị 初sơ 說thuyết 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 既ký 非phi 第đệ 一nhất 頓đốn 教giáo 又hựu 非phi 第đệ 二nhị 漸tiệm 中trung 末mạt 後hậu 而nhi 明minh 常thường 住trụ 明minh 是thị 不bất 定định 言ngôn 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 者giả 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 二nhị 種chủng 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 又hựu 歎thán 佛Phật 三Tam 身Thân 即tức 今kim 梵Phạm 音âm 之chi 文văn 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 常thường 住trụ 是thị 故cố 我ngã 歸quy 依y 。 即tức 常thường 住trụ 義nghĩa 也dã 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 三Tam 身Thân 品phẩm 中trung 廣quảng 說thuyết 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 故cố 。

▲# 漸tiệm 中trung 開khai 合hợp 諸chư 師sư 不bất 同đồng 。

漸tiệm 中trung 開khai 合hợp 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 明minh 漸tiệm 義nghĩa 開khai 漸tiệm 成thành 別biệt 自tự 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 從tùng 二nhị 至chí 五ngũ 。

▲# 或hoặc 但đãn 分phân 為vi 二nhị 即tức 是thị 半bán 滿mãn 。

▲# 或hoặc 分phân 為vi 三tam 即tức 武võ 丘khâu 山sơn 岌# 法Pháp 師sư 謂vị 十thập 二nhị 年niên 前tiền 。 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 名danh 有hữu 相tương 教giáo 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 齊tề 至chí 法pháp 華hoa 見kiến 空không 得đắc 道Đạo 名danh 無vô 相tướng 教giáo 最tối 後hậu 雙song 照chiếu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 性tánh 闡xiển 提đề 作tác 佛Phật 名danh 常thường 住trụ 教giáo 。

於ư 分phần/phân 三tam 中trung 自tự 有hữu 三tam 師sư 初sơ 一nhất 師sư 正chánh 立lập 。

▲# 此thử 與dữ 唐đường 三tam 藏tạng 三tam 時thời 之chi 教giáo 大đại 同đồng 至chí 敘tự 西tây 域vực 中trung 說thuyết 。

後hậu 二nhị 師sư 指chỉ 同đồng 即tức 唐đường 三tam 藏tạng 及cập 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 初sơ 云vân 武võ 丘khâu 即tức 蘇tô 州châu 山sơn 寺tự 。

▲# 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 依y 金kim 光quang 明minh 立lập 轉chuyển 照chiếu 持trì 三tam 輪luân 之chi 教giáo 亦diệc 大đại 同đồng 此thử 。

於ư 第đệ 三tam 師sư 中trung 二nhị 先tiên 指chỉ 同đồng 初sơ 師sư 。

▲# 而nhi 時thời 節tiết 小tiểu 異dị 謂vị 七thất 年niên 前tiền 說thuyết 四Tứ 諦Đế 名danh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 七thất 年niên 後hậu 說thuyết 般Bát 若Nhã 具cụ 轉chuyển 照chiếu 二nhị 輪luân 以dĩ 空không 照chiếu 有hữu 故cố 三tam 十thập 年niên 後hậu 具cụ 轉chuyển 照chiếu 持trì 以dĩ 雙song 照chiếu 空không 有hữu 持trì 前tiền 二nhị 故cố 。

後hậu 而nhi 時thời 節tiết 下hạ 指chỉ 異dị 別biệt 立lập 疏sớ/sơ 文văn 稍sảo 略lược 彼bỉ 云vân 謂vị 佛Phật 二nhị 月nguyệt 八bát 日nhật 。 成thành 道Đạo 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 。 於ư 波Ba 羅La 奈Nại 。 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 中trung 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 後hậu 於ư 成thành 道Đạo 第đệ 七thất 年niên 中trung 在tại 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 去khứ 祇kỳ 園viên 五ngũ 里lý 智trí 慧tuệ 江giang 邊biên 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 二Nhị 乘Thừa 眾chúng 說thuyết 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 此thử 時thời 具cụ 二nhị 謂vị 轉chuyển 照chiếu 法Pháp 輪luân 又hựu 於ư 成thành 道Đạo 三tam 十thập 年niên 後hậu 未vị 涅Niết 槃Bàn 前tiền 在tại 毗tỳ 舍xá 離ly 國quốc 鬼quỷ 王vương 法pháp 堂đường 為vi 真chân 常thường 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 解giải 節tiết 等đẳng 經kinh 此thử 時thời 具cụ 有hữu 轉chuyển 照chiếu 及cập 持trì 三tam 種chủng 法Pháp 輪luân 也dã 。

▲# 或hoặc 分phân 為vi 四tứ 。

▲# 即tức 宋tống 朝triêu 岌# 法Pháp 師sư 謂vị 於ư 前tiền 三tam 時thời 無vô 相tướng 之chi 後hậu 常thường 住trụ 之chi 前tiền 指chỉ 法pháp 華hoa 經kinh 為vi 同đồng 歸quy 教giáo 以dĩ 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 萬vạn 善thiện 悉tất 。 向hướng 菩Bồ 提Đề 故cố 。

宋tống 朝triêu 岌# 者giả 第đệ 三tam 分phần/phân 四tứ 中trung 疏sớ/sơ 家gia 不bất 欲dục 繁phồn 文văn 故cố 但đãn 於ư 前tiền 師sư 之chi 外ngoại 加gia 其kỳ 異dị 名danh 應ưng 具cụ 列liệt 之chi 。

▲# 或hoặc 開khai 為vi 五ngũ 然nhiên 有hữu 二nhị 家gia 。

▲# 一nhất 道Đạo 場Tràng 慧tuệ 觀quán 等đẳng 於ư 無vô 相tướng 之chi 後hậu 同đồng 歸quy 之chi 前tiền 指chỉ 淨tịnh 名danh 思tư 益ích 等đẳng 為vi 抑ức 揚dương 教giáo 。

▲# 二nhị 者giả 即tức 前tiền 劉lưu 公công 不bất 開khai 抑ức 揚dương 而nhi 有hữu 教giáo 之chi 初sơ 取thủ 提đề 謂vị 經kinh 為vi 人nhân 天thiên 教giáo 。

道Đạo 場Tràng 慧tuệ 觀quán 者giả 即tức 上thượng 元nguyên 道Đạo 場Tràng 寺tự 僧Tăng 言ngôn 五ngũ 教giáo 者giả 一nhất 有hữu 相tương 教giáo 二nhị 無vô 相tướng 教giáo 三tam 抑ức 揚dương 教giáo 四tứ 同đồng 歸quy 教giáo 五ngũ 常thường 住trụ 教giáo 言ngôn 抑ức 揚dương 者giả 謂vị 抑ức 挫tỏa 聲Thanh 聞Văn 褒bao 揚dương 菩Bồ 薩Tát 故cố 劉lưu 公công 五ngũ 者giả 一nhất 人nhân 天thiên 教giáo 二nhị 有hữu 相tương 教giáo 三tam 無vô 相tướng 教giáo 四tứ 同đồng 歸quy 教giáo 五ngũ 常thường 住trụ 教giáo 。

▲# 上thượng 來lai 諸chư 師sư 皆giai 於ư 漸tiệm 中trung 約ước 時thời 開khai 異dị 若nhược 不bất 加gia 不bất 定định 之chi 教giáo 則tắc 招chiêu 難nạn/nan 尤vưu 多đa 以dĩ 初sơ 有hữu 大đại 故cố 雖tuy 加gia 不bất 定định 猶do 有hữu 妨phương 難nạn/nan 略lược 顯hiển 五ngũ 時thời 之chi 妨phương 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。

上thượng 來lai 諸chư 師sư 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 順thuận 違vi 於ư 中trung 三tam 第đệ 一nhất 總tổng 明minh 順thuận 違vi 第đệ 二nhị 別biệt 破phá 違vi 理lý 第đệ 三tam 結kết 成thành 違vi 順thuận 初sơ 中trung 以dĩ 上thượng 來lai 諸chư 師sư 從tùng 二nhị 至chí 五ngũ 皆giai 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 故cố 不bất 加gia 不bất 定định 招chiêu 初sơ 有hữu 大Đại 乘Thừa 之chi 難nạn/nan 雖tuy 加gia 不bất 定định 猶do 有hữu 妨phương 者giả 加gia 不bất 定định 免miễn 初sơ 有hữu 大Đại 乘Thừa 之chi 難nạn/nan 而nhi 於ư 所sở 立lập 名danh 義nghĩa 之chi 中trung 皆giai 有hữu 難nạn/nan 也dã 言ngôn 略lược 顯hiển 五ngũ 時thời 之chi 妨phương 者giả 從tùng 後hậu 破phá 之chi 既ký 破phá 五ngũ 時thời 四tứ 三tam 二nhị 時thời 皆giai 已dĩ 破phá 竟cánh 故cố 云vân 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。

▲# 初sơ 明minh 十thập 二nhị 年niên 前tiền 。 為vi 有hữu 相tương/tướng 者giả 自tự 違vi 成thành 論luận 成thành 論luận 云vân 我ngã 今kim 正chánh 明minh 三tam 藏tạng 中trung 實thật 義nghĩa 實thật 義nghĩa 即tức 空không 。

初sơ 明minh 十thập 二nhị 年niên 等đẳng 者giả 第đệ 二nhị 別biệt 破phá 別biệt 破phá 二nhị 家gia 五ngũ 時thời 即tức 為vi 二nhị 別biệt 今kim 初sơ 破phá 道Đạo 場Tràng 五ngũ 時thời 即tức 分phân 為vi 五ngũ 言ngôn 成thành 論luận 云vân 我ngã 今kim 正chánh 明minh 三tam 藏tạng 中trung 實thật 義nghĩa 實thật 義nghĩa 即tức 空không 者giả 破phá 第đệ 一nhất 時thời 引dẫn 其kỳ 三tam 文văn 此thử 即tức 第đệ 一nhất 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 論luận 以dĩ 成thành 實thật 論luận 意ý 云vân 我ngã 今kim 成thành 立lập 小Tiểu 乘Thừa 中trung 實thật 義nghĩa 故cố 云vân 成thành 實thật 以dĩ 三tam 藏tạng 即tức 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 故cố 既ký 言ngôn 實thật 義nghĩa 即tức 空không 明minh 小Tiểu 乘Thừa 已dĩ 說thuyết 空không 竟cánh 何hà 言ngôn 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 不bất 可khả 不bất 見kiến 實thật 義nghĩa 。 而nhi 得đắc 道Đạo 也dã 。

▲# 又hựu 阿a 含hàm 中trung 云vân 無vô 是thị 老lão 死tử 即tức 法pháp 空không 也dã 無vô 誰thùy 老lão 死tử 即tức 生sanh 空không 也dã 。

又hựu 阿a 含hàm 中trung 云vân 下hạ 第đệ 二nhị 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 然nhiên 經kinh 文văn 相tương 續tục 云vân 無vô 是thị 老lão 死tử 無vô 誰thùy 老lão 死tử 此thử 即tức 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 人nhân 法pháp 空không 義nghĩa 是thị 老lão 死tử 者giả 指chỉ 老lão 死tử 法pháp 體thể 誰thùy 者giả 即tức 人nhân 也dã 故cố 無vô 是thị 老lão 死tử 即tức 老lão 死tử 法pháp 空không 無vô 誰thùy 老lão 死tử 即tức 主chủ 老lão 死tử 我ngã 人nhân 空không 也dã 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 多đa 明minh 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 有hữu 人nhân 空không 未vị 明minh 法pháp 空không 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 一nhất 從tùng 多đa 分phần 少thiểu 分phần 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 多đa 分phần 但đãn 明minh 人nhân 空không 二nhị 從tùng 顯hiển 了liễu 不bất 顯hiển 了liễu 說thuyết 雖tuy 說thuyết 法Pháp 空không 未vị 全toàn 顯hiển 了liễu 故cố 言ngôn 不bất 說thuyết 法Pháp 空không 耳nhĩ 若nhược 從tùng 不bất 顯hiển 了liễu 說thuyết 及cập 少thiểu 分phần 說thuyết 則tắc 亦diệc 明minh 法pháp 空không 今kim 從tùng 此thử 義nghĩa 。

▲# 又hựu 智trí 論luận 云vân 三tam 藏tạng 中trung 明minh 法pháp 空không 為vi 大đại 空không 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 明minh 十thập 方phương 空không 為vi 大đại 空không 。

三tam 藏tạng 中trung 明minh 法pháp 空không 為vi 大đại 空không 等đẳng 者giả 第đệ 三tam 引dẫn 大Đại 乘Thừa 論luận 彼bỉ 釋thích 十thập 八bát 空không 揀giản 二nhị 宗tông 大đại 空không 之chi 異dị 今kim 但đãn 取thủ 三tam 藏tạng 明minh 法pháp 空không 之chi 言ngôn 三tam 藏tạng 亦diệc 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 耳nhĩ 。

▲# 皆giai 顯hiển 小Tiểu 乘Thừa 已dĩ 有hữu 二nhị 空không 。

皆giai 顯hiển 以dĩ 下hạ 結kết 上thượng 三tam 文văn 。

▲# 若nhược 云vân 第đệ 二nhị 時thời 說thuyết 空không 者giả 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 方phương 制chế 廣quảng 戒giới 豈khởi 唯duy 說thuyết 空không 。

若nhược 云vân 第đệ 二nhị 時thời 下hạ 破phá 第đệ 二nhị 時thời 於ư 中trung 三tam 一nhất 破phá 說thuyết 空không 二nhị 破phá 不bất 明minh 常thường 住trụ 三tam 結kết 立lập 正chánh 義nghĩa 初sơ 中trung 又hựu 二nhị 第đệ 一nhất 引dẫn 制chế 戒giới 明minh 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 說thuyết 有hữu 故cố 戒giới 經Kinh 云vân 善thiện 護hộ 於ư 口khẩu 言ngôn 自tự 淨tịnh 其kỳ 志chí 意ý 身thân 莫mạc 作tác 諸chư 惡ác 此thử 三tam 業nghiệp 道đạo 淨tịnh 能năng 得đắc 如như 是thị 。 行hành 是thị 大đại 仙tiên 人nhân 道đạo 此thử 是thị 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 於ư 十thập 二nhị 年niên 。 中trung 為vi 無vô 事sự 僧Tăng 說thuyết 是thị 戒giới 經kinh 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 。 廣quảng 分phân 別biệt 說thuyết 。 明minh 知tri 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 始thỉ 制chế 廣quảng 戒giới 廣quảng 戒giới 即tức 是thị 明minh 有hữu 。

▲# 又hựu 智trí 論luận 云vân 從tùng 得đắc 道Đạo 夜dạ 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 豈khởi 前tiền 不bất 說thuyết 空không 。

又hựu 智trí 論luận 云vân 從tùng 初sơ 得đắc 道Đạo 下hạ 第đệ 二nhị 引dẫn 論luận 通thông 說thuyết 般Bát 若Nhã 明minh 十thập 二nhị 年niên 前tiền 。 已dĩ 說thuyết 於ư 空không 非phi 局cục 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 般Bát 若Nhã 明minh 性tánh 空không 之chi 智trí 故cố 。

▲# 若nhược 云vân 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 未vị 顯hiển 常thường 住trụ 者giả 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 豈khởi 無vô 常thường 耶da 。

若nhược 云vân 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 下hạ 第đệ 二nhị 破phá 不bất 明minh 常thường 住trụ 於ư 中trung 文văn 四tứ 初sơ 反phản 質chất 破phá 實thật 相tướng 即tức 常thường 故cố 。

▲# 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 說thuyết 佛Phật 性tánh 亦diệc 名danh 般Bát 若Nhã 。

涅Niết 槃Bàn 亦diệc 說thuyết 下hạ 第đệ 二nhị 顯hiển 正chánh 破phá 上thượng 即tức 理lý 量lượng 此thử 即tức 聖thánh 言ngôn 量lượng 般Bát 若Nhã 既ký 即tức 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 般Bát 若Nhã 常thường 矣hĩ 。

▲# 是thị 知tri 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 觀quán 照chiếu 即tức 為vi 了liễu 因nhân 。

是thị 知tri 下hạ 第đệ 三tam 會hội 義nghĩa 破phá 謂vị 會hội 釋thích 二nhị 經kinh 使sử 第đệ 二nhị 時thời 同đồng 第đệ 五ngũ 時thời 以dĩ 義nghĩa 同đồng 故cố 謂vị 二nhị 種chủng 般Bát 若Nhã 即tức 二nhị 佛Phật 性tánh 在tại 名danh 則tắc 異dị 在tại 義nghĩa 不bất 殊thù 言ngôn 實thật 相tướng 為vi 正chánh 因nhân 者giả 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 即tức 實thật 相tướng 異dị 名danh 觀quán 照chiếu 為vi 了liễu 因nhân 如như 燈đăng 了liễu 物vật 。

▲# 又hựu 般Bát 若Nhã 離ly 四tứ 句cú 何hà 曾tằng 存tồn 空không 般Bát 若Nhã 不bất 壞hoại 四tứ 句cú 豈khởi 無vô 妙diệu 有hữu 。

又hựu 般Bát 若Nhã 離ly 四tứ 句cú 下hạ 第đệ 四tứ 縱túng/tung 奪đoạt 破phá 先tiên 奪đoạt 則tắc 拂phất 迹tích 入nhập 玄huyền 理lý 絕tuyệt 百bách 非phi 言ngôn 亡vong 四tứ 句cú 若nhược 但đãn 以dĩ 空không 為vi 般Bát 若Nhã 者giả 非phi 真chân 般Bát 若Nhã 也dã 故cố 經Kinh 云vân 般Bát 若Nhã 非phi 有hữu 相tương/tướng 非phi 無vô 相tướng 亦diệc 非phi 有hữu 無vô 相tướng 亦diệc 非phi 非phi 有hữu 無vô 相tướng 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 何hà 得đắc 存tồn 空không 故cố 中trung 論luận 云vân 諸chư 佛Phật 說thuyết 空không 法pháp 為vi 離ly 於ư 有hữu 見kiến 若nhược 復phục 見kiến 有hữu 空không 諸chư 佛Phật 所sở 不bất 化hóa 言ngôn 般Bát 若Nhã 不bất 壞hoại 四tứ 句cú 豈khởi 無vô 妙diệu 有hữu 者giả 此thử 即tức 縱túng/tung 也dã 縱túng/tung 其kỳ 是thị 空không 亦diệc 須tu 是thị 有hữu 尚thượng 是thị 四tứ 句cú 何hà 況huống 有hữu 耶da 故cố 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 般Bát 若Nhã 不bất 壞hoại 色sắc 不bất 壞hoại 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 即tức 不bất 壞hoại 有hữu 也dã 餘dư 文văn 可khả 知tri 故cố 智trí 論luận 云vân 一nhất 切thiết 實thật 非phi 實thật 亦diệc 實thật 亦diệc 非phi 實thật 非phi 實thật 非phi 非phi 實thật 是thị 名danh 諸chư 佛Phật 法Pháp 則tắc 四tứ 句cú 皆giai 實thật 又hựu 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 即tức 中trung 有hữu 遮già 有hữu 表biểu 即tức 下hạ 二nhị 句cú 是thị 知tri 失thất 意ý 則tắc 四tứ 句cú 便tiện 成thành 四tứ 謗báng 得đắc 旨chỉ 則tắc 四tứ 句cú 即tức 是thị 四tứ 德đức 下hạ 說thuyết 正chánh 義nghĩa 躡niếp 此thử 而nhi 起khởi 。

▲# 是thị 知tri 小tiểu 大đại 各các 有hữu 四tứ 門môn 。 而nhi 但đãn 言ngôn 初sơ 有hữu 次thứ 空không 者giả 各các 得đắc 一nhất 門môn 之chi 意ý 。

是thị 知tri 小tiểu 大đại 下hạ 第đệ 三tam 結kết 立lập 正chánh 義nghĩa 也dã 此thử 則tắc 縱túng/tung 而nhi 奪đoạt 之chi 縱túng/tung 其kỳ 初sơ 有hữu 次thứ 空không 則tắc 各các 得đắc 一nhất 門môn 之chi 意ý 奪đoạt 其kỳ 不bất 識thức 四tứ 門môn 之chi 意ý 則tắc 初sơ 有hữu 次thứ 空không 之chi 旨chỉ 全toàn 乖quai 言ngôn 四tứ 門môn 者giả 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 阿a 毗tỳ 曇đàm 明minh 有hữu 門môn 毗tỳ 曇đàm 即tức 今kim 之chi 俱câu 舍xá 遵tuân 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 故cố 成thành 實thật 即tức 是thị 空không 門môn 實thật 義nghĩa 是thị 空không 故cố 毗tỳ 勒lặc 論luận 即tức 亦diệc 有hữu 亦diệc 空không 門môn 其kỳ 非phi 有hữu 非phi 空không 。 門môn 未vị 見kiến 論luận 文văn 即tức 惡ác 口khẩu 車Xa 匿Nặc 見kiến 此thử 。 入nhập 道đạo 有hữu 云vân 犢độc 子tử 部bộ 亦diệc 計kế 我ngã 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 恐khủng 未vị 指chỉ 定định 大Đại 乘Thừa 四tứ 門môn 者giả 如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 如như 乳nhũ 有hữu 酪lạc 性tánh 等đẳng 斯tư 即tức 有hữu 門môn 也dã 又hựu 云vân 石thạch 無vô 金kim 性tánh 乳nhũ 無vô 酪lạc 性tánh 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 迦Ca 毗Tỳ 羅La 城Thành 。 空không 大đại 涅Niết 槃Bàn 空không 即tức 空không 門môn 也dã 又hựu 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 何hà 以dĩ 為vi 有hữu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 同đồng 有hữu 故cố 何hà 以dĩ 為vi 無vô 從tùng 善thiện 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 見kiến 故cố 即tức 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 門môn 又hựu 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 非phi 有hữu 如như 虗hư 空không 非phi 無vô 如như 兔thố 角giác 百bách 非phi 斯tư 遣khiển 斯tư 即tức 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 門môn 也dã 若nhược 取thủ 經kinh 論luận 唯duy 識thức 多đa 明minh 有hữu 門môn 掌chưởng 珍trân 多đa 說thuyết 空không 門môn 辨biện 中trung 邊biên 論luận 多đa 顯hiển 亦diệc 有hữu 亦diệc 空không 門môn 中trung 論luận 多đa 辨biện 非phi 有hữu 非phi 空không 門môn 。

▲# 若nhược 云vân 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 但đãn 名danh 抑ức 揚dương 亦diệc 非phi 常thường 者giả 。

若nhược 云vân 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 下hạ 破phá 第đệ 三tam 時thời 文văn 二nhị 先tiên 雙song 標tiêu 。

▲# 淨tịnh 名danh 云vân 佛Phật 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số 。 如như 觀quán 身thân 實thật 相tướng 觀quán 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 豈khởi 無vô 常thường 耶da 。

後hậu 淨tịnh 名danh 云vân 下hạ 雙song 破phá 先tiên 破phá 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 不bất 明minh 常thường 義nghĩa 可khả 知tri 。

▲# 般Bát 若Nhã 亦diệc 云vân 二Nhị 乘Thừa 智trí 慧tuệ 猶do 如như 螢huỳnh 火hỏa 。 菩Bồ 薩Tát 一nhất 日nhật 學học 智trí 如như 日nhật 之chi 照chiếu 。 豈khởi 非phi 抑ức 揚dương 。

後hậu 般Bát 若Nhã 亦diệc 云vân 下hạ 破phá 獨độc 得đắc 抑ức 揚dương 之chi 名danh 以dĩ 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 亦diệc 抑ức 揚dương 故cố 二Nhị 乘Thừa 螢huỳnh 光quang 抑ức 也dã 菩Bồ 薩Tát 如như 日nhật 揚dương 也dã 。

▲# 若nhược 云vân 第đệ 四tứ 時thời 中trung 但đãn 顯hiển 同đồng 歸quy 亦diệc 未vị 明minh 常thường 者giả 壽thọ 量lượng 品phẩm 云vân 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 又hựu 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 等đẳng 豈khởi 無vô 常thường 耶da 。

若nhược 云vân 第đệ 四tứ 時thời 下hạ 第đệ 四tứ 破phá 第đệ 四tứ 時thời 但đãn 破phá 不bất 明minh 常thường 住trụ 不bất 破phá 同đồng 歸quy 之chi 義nghĩa 。

▲# 五ngũ 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 常thường 住trụ 者giả 當đương 教giáo 可khả 爾nhĩ 而nhi 涅Niết 槃Bàn 之chi 時thời 亦diệc 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 之chi 見kiến 如như 阿a 含hàm 中trung 說thuyết 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 故cố 。

五ngũ 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 常thường 下hạ 破phá 第đệ 五ngũ 時thời 許hứa 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 住trụ 義nghĩa 責trách 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 至chí 涅Niết 槃Bàn 皆giai 有hữu 大đại 小tiểu 故cố 如như 阿a 含hàm 中trung 說thuyết 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 相tướng 者giả 彼bỉ 說thuyết 如Như 來Lai 於ư 純thuần 陀đà 家gia 乞khất 食thực 食thực 旃chiên 檀đàn 木mộc 耳nhĩ 美mỹ 後hậu 患hoạn 脊tích 痛thống 於ư 拘câu 尸thi 那na 城thành 娑sa 羅la 雙song 樹thụ 間gian 。 逆nghịch 順thuận 出xuất 入nhập 超siêu 越việt 三tam 昧muội 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 中trung 入nhập 火Hỏa 光Quang 三Tam 昧Muội 。 燒thiêu 身thân 滅diệt 度độ 。 唯duy 留lưu 舍xá 利lợi 為vi 人nhân 天thiên 福phước 田điền 。 身thân 智trí 俱câu 滅diệt 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 是thị 也dã 。

▲# 若nhược 以dĩ 人nhân 天thiên 為vi 初sơ 者giả 提đề 胃vị 雖tuy 說thuyết 戒giới 善thiện 得đắc 道Đạo 皆giai 通thông 三tam 乘thừa 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 提đề 胃vị 得đắc 不Bất 起Khởi 法Pháp 忍Nhẫn 。 又hựu 違vi 密mật 迹tích 經kinh 中trung 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 說thuyết 三tam 乘thừa 故cố 。

若nhược 以dĩ 人nhân 天thiên 為vi 初sơ 下hạ 破phá 第đệ 二nhị 家gia 即tức 劉lưu 公công 之chi 義nghĩa 言ngôn 提đề 胃vị 雖tuy 說thuyết 戒giới 善thiện 等đẳng 者giả 彼bỉ 說thuyết 如Như 來Lai 在tại 樹thụ 王vương 下hạ 。 成thành 道Đạo 於ư 七thất 日nhật 中trung 。 無vô 人nhân 知tri 佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 提đề 胃vị 波ba 利lợi 此thử 二nhị 居cư 士sĩ 明minh 究cứu 陰âm 陽dương 鑽toàn 龜quy 易dị 卜bốc 知tri 佛Phật 成thành 道Đạo 名danh 為vi 樹thụ 神thần 提đề 胃vị 獻hiến 麨xiểu 四Tứ 天Thiên 王Vương 奉phụng 鉢bát 如Như 來Lai 受thọ 已dĩ 。 始thỉ 為vi 提đề 胃vị 說thuyết 世thế 間gian 因nhân 果quả 此thử 約ước 小Tiểu 乘Thừa 相tương/tướng 不bất 妨phương 為vi 大đại 謂vị 彼bỉ 經kinh 又hựu 云vân 五ngũ 百bách 賈cổ 人nhân 。 得đắc 受thọ 五ngũ 戒giới 。 先tiên 自tự 懺sám 悔hối 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 。 謗báng 法pháp 等đẳng 罪tội 得đắc 四tứ 大đại 本bổn 淨tịnh 五ngũ 蘊uẩn 本bổn 淨tịnh 六lục 塵trần 本bổn 淨tịnh 五ngũ 根căn 本bổn 淨tịnh 提đề 胃vị 長trưởng 者giả 得đắc 不Bất 起Khởi 法Pháp 忍Nhẫn 。 三tam 百bách 賈cổ 人nhân 得đắc 柔Nhu 順Thuận 忍Nhẫn 。 二nhị 百bách 賈cổ 人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 得đắc 柔Nhu 順Thuận 忍Nhẫn 。 三tam 百bách 龍long 王vương 得đắc 不Bất 起Khởi 法Pháp 忍Nhẫn 。 自tự 餘dư 天thiên 等đẳng 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 又hựu 普phổ 曜diệu 經Kinh 云vân 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 提đề 胃vị 等đẳng 五ngũ 百bách 賈cổ 人nhân 。 施thí 佛Phật 麨xiểu 蜜mật 佛Phật 與dữ 授thọ 記ký 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 皆giai 同đồng 一nhất 字tự 。 名danh 曰viết 齊tề 成thành 明minh 知tri 非phi 獨độc 人nhân 天thiên 也dã 然nhiên 提đề 胃vị 塔tháp 現hiện 在tại 土thổ/độ 火hỏa 羅la 國quốc 上thượng 所sở 引dẫn 經kinh 皆giai 明minh 初sơ 時thời 已dĩ 說thuyết 大đại 也dã 言ngôn 又hựu 違vi 密mật 迹tích 經kinh 中trung 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 說thuyết 三tam 乘thừa 故cố 者giả 既ký 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 已dĩ 說thuyết 三tam 乘thừa 那na 言ngôn 最tối 初sơ 唯duy 人nhân 天thiên 教giáo 此thử 經Kinh 即tức 大đại 寶bảo 積tích 密Mật 迹Tích 力Lực 士Sĩ 。 會hội 第đệ 三tam 卷quyển 當đương 第đệ 八bát 是thị 初sơ 竺trúc 法pháp 護hộ 譯dịch 。

▲# 然nhiên 上thượng 五ngũ 時thời 等đẳng 皆giai 以dĩ 約ước 時thời 剋khắc 定định 則tắc 有hữu 所sở 乖quai 揀giản 去khứ 不bất 定định 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 亦diệc 有hữu 理lý 在tại 。

然nhiên 上thượng 五ngũ 時thời 等đẳng 者giả 第đệ 三tam 結kết 成thành 違vi 順thuận 也dã 上thượng 結kết 前tiền 違vi 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 四tứ 三tam 二nhị 時thời 也dã 言ngôn 揀giản 去khứ 不bất 定định 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 亦diệc 有hữu 理lý 在tại 者giả 結kết 成thành 順thuận 也dã 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 故cố 得đắc 順thuận 理lý 一nhất 揀giản 去khứ 不bất 定định 則tắc 無vô 剋khắc 定định 之chi 失thất 不bất 違vi 密mật 跡tích 等đẳng 經kinh 二nhị 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 不bất 違vi 自tự 所sở 立lập 義nghĩa 故cố 有hữu 理lý 在tại 。

▲# 二nhị 後hậu 魏ngụy 光quang 統thống 律luật 師sư 承thừa 習tập 佛Phật 陀Đà 三tam 藏tạng 。

二nhị 後hậu 魏ngụy 光quang 統thống 等đẳng 者giả 第đệ 二nhị 師sư 先tiên 正chánh 立lập 中trung 二nhị 先tiên 明minh 所sở 承thừa 後hậu 顯hiển 立lập 義nghĩa 今kim 初sơ 言ngôn 承thừa 習tập 佛Phật 陀Đà 三tam 藏tạng 者giả 佛Phật 陀Đà 是thị 西tây 域vực 人nhân 同đồng 學học 五ngũ 人nhân 四tứ 皆giai 得đắc 道Đạo 思tư 欲dục 亡vong 身thân 求cầu 之chi 友hữu 曰viết 道đạo 須tu 緣duyên 會hội 不bất 可khả 強cường/cưỡng 也dã 汝nhữ 與dữ 東đông 土thổ/độ 有hữu 緣duyên 彼bỉ 有hữu 二nhị 弟đệ 子tử 。 汝nhữ 若nhược 度độ 得đắc 必tất 當đương 得đắc 道Đạo 佛Phật 陀Đà 初sơ 至chí 於ư 此thử 當đương 後hậu 魏ngụy 孝hiếu 文văn 始thỉ 在tại 雲vân 州châu 投đầu 之chi 見kiến 重trọng/trùng 初sơ 於ư 一nhất 康khang 家gia 供cúng 養dường 夜dạ 見kiến 火hỏa 光quang 云vân 云vân 及cập 移di 都đô 洛lạc 陽dương 陀đà 亦diệc 隨tùy 之chi 彼bỉ 為vi 立lập 少thiểu 林lâm 寺tự 知tri 後hậu 為vi 則tắc 天thiên 所sở 取thủ 遂toại 指chỉ 水thủy 令linh 西tây 山sơn 透thấu 隴# 而nhi 流lưu 其kỳ 二nhị 弟đệ 子tử 。 一nhất 是thị 稠trù 禪thiền 師sư 得đắc 道Đạo 二nhị 是thị 光quang 統thống 故cố 云vân 稠trù 公công 解giải 虎hổ 於ư 東đông 谷cốc 佛Phật 陀Đà 指chỉ 水thủy 而nhi 西tây 流lưu 也dã 。

▲# 亦diệc 立lập 三tam 教giáo 謂vị 漸tiệm 頓đốn 圓viên 初sơ 為vi 根căn 未vị 熟thục 者giả 先tiên 說thuyết 無vô 常thường 後hậu 方phương 說thuyết 常thường 先tiên 空không 後hậu 不bất 空không 等đẳng 如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。 故cố 名danh 為vi 漸tiệm 二nhị 為vi 根căn 熟thục 之chi 輩bối 於ư 一nhất 法Pháp 門môn 具cụ 足túc 演diễn 說thuyết 常thường 無vô 常thường 空không 不bất 空không 等đẳng 一nhất 切thiết 具cụ 說thuyết 更cánh 無vô 由do 漸tiệm 故cố 名danh 為vi 頓đốn 三tam 為vi 於ư 上thượng 達đạt 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 之chi 者giả 說thuyết 於ư 如Như 來Lai 。 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 究cứu 竟cánh 果quả 德đức 圓viên 極cực 祕bí 密mật 自tự 在tại 法Pháp 門môn 。 故cố 名danh 為vi 圓viên 。

亦diệc 立lập 三tam 教giáo 下hạ 顯hiển 立lập 義nghĩa 也dã 於ư 中trung 漸tiệm 約ước 不bất 具cụ 頓đốn 約ước 具cụ 說thuyết 不bất 同đồng 延diên 公công 大đại 小tiểu 相tương 望vọng 成thành 頓đốn 漸tiệm 也dã 言ngôn 具cụ 說thuyết 者giả 即tức 如như 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 空không 者giả 所sở 謂vị 生sanh 死tử 不bất 空không 者giả 所sở 謂vị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 又hựu 云vân 若nhược 空không 不bất 空không 若nhược 常thường 無vô 常thường 等đẳng 皆giai 令linh 廣quảng 開khai 即tức 是thị 頓đốn 也dã 三tam 圓viên 教giáo 者giả 即tức 是thị 華hoa 嚴nghiêm 。

▲# 此thử 亦diệc 約ước 化hóa 儀nghi 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 耳nhĩ 。

此thử 亦diệc 約ước 化hóa 儀nghi 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 此thử 師sư 所sở 立lập 義nghĩa 多đa 順thuận 理lý 故cố 不bất 辨biện 違vi 於ư 中trung 先tiên 出xuất 立lập 意ý 後hậu 解giải 妨phương 難nạn/nan 今kim 初sơ 此thử 亦diệc 約ước 化hóa 儀nghi 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 者giả 頓đốn 中trung 化hóa 法pháp 無vô 異dị 漸tiệm 中trung 別biệt 時thời 說thuyết 空không 不bất 空không 即tức 名danh 為vi 漸tiệm 同đồng 時thời 說thuyết 空không 不bất 空không 即tức 名danh 為vi 頓đốn 故cố 是thị 化hóa 儀nghi 其kỳ 第đệ 三tam 亦diệc 約ước 化hóa 法pháp 揀giản 異dị 前tiền 二nhị 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 故cố 云vân 此thử 亦diệc 約ước 化hóa 儀nghi 。

▲# 意ý 明minh 今kim 時thời 堪kham 受thọ 頓đốn 者giả 必tất 昔tích 曾tằng 受thọ 化hóa 故cố 云vân 根căn 熟thục 上thượng 達đạt 之chi 言ngôn 義nghĩa 兼kiêm 地địa 前tiền 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 即tức 謂vị 地địa 上thượng 於ư 理lý 亦diệc 通thông 。

意ý 明minh 今kim 時thời 下hạ 二nhị 解giải 妨phương 難nạn/nan 也dã 謂vị 刊# 定định 記ký 主chủ 有hữu 其kỳ 二nhị 難nạn/nan 一nhất 合hợp 難nạn/nan 漸tiệm 頓đốn 二nhị 別biệt 難nạn/nan 於ư 圓viên 第đệ 一nhất 難nạn/nan 云vân 若nhược 漸tiệm 根căn 生sanh 熟thục 俱câu 漸tiệm 頓đốn 根căn 生sanh 熟thục 俱câu 頓đốn 則tắc 漸tiệm 頓đốn 可khả 分phần/phân 既ký 云vân 未vị 熟thục 名danh 漸tiệm 已dĩ 熟thục 名danh 頓đốn 則tắc 此thử 於ư 一nhất 漸tiệm 根căn 但đãn 生sanh 熟thục 為vi 異dị 無vô 別biệt 頓đốn 義nghĩa 或hoặc 應ưng 彼bỉ 一nhất 有hữu 漸tiệm 頓đốn 二nhị 根căn 生sanh 必tất 至chí 熟thục 熟thục 必tất 從tùng 生sanh 故cố 或hoặc 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 漸tiệm 根căn 無vô 有hữu 不bất 從tùng 生sanh 至chí 熟thục 故cố 釋thích 曰viết 此thử 第đệ 一nhất 難nạn/nan 其kỳ 漸tiệm 頓đốn 自tự 有hữu 三tam 難nạn/nan 第đệ 一nhất 漸tiệm 頓đốn 不bất 分phân 難nạn/nan 第đệ 二nhị 一nhất 根căn 具cụ 二nhị 難nạn/nan 第đệ 三tam 無vô 有hữu 頓đốn 根căn 難nạn/nan 初sơ 一nhất 是thị 總tổng 後hậu 二nhị 是thị 別biệt 今kim 為vi 此thử 一nhất 通thông 三tam 難nạn/nan 皆giai 遣khiển 如như 第đệ 一nhất 難nạn/nan 刊# 定định 以dĩ 根căn 定định 於ư 漸tiệm 頓đốn 則tắc 有hữu 此thử 難nạn/nan 今kim 不bất 以dĩ 根căn 定định 於ư 漸tiệm 頓đốn 何hà 有hữu 此thử 難nạn/nan 謂vị 為vi 其kỳ 根căn 生sanh 漸tiệm 說thuyết 法Pháp 門môn 名danh 之chi 為vi 漸tiệm 為vi 於ư 根căn 熟thục 頓đốn 說thuyết 法Pháp 門môn 則tắc 以dĩ 為vi 頓đốn 何hà 得đắc 以dĩ 生sanh 熟thục 俱câu 頓đốn 難nạn/nan 耶da 則tắc 第đệ 一nhất 難nạn/nan 過quá 矣hĩ 既ký 不bất 約ước 根căn 何hà 得đắc 以dĩ 生sanh 必tất 至chí 熟thục 熟thục 必tất 從tùng 生sanh 等đẳng 難nạn/nan 耶da 則tắc 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 難nạn/nan 過quá 矣hĩ 又hựu 為vi 此thử 難nạn/nan 違vi 下hạ 自tự 所sở 立lập 義nghĩa 彼bỉ 立lập 四tứ 教giáo 云vân 第đệ 三tam 教giáo 當đương 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 第đệ 四tứ 。 教giáo 義nghĩa 當đương 終chung 心tâm 識thức 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 又hựu 自tự 通thông 云vân 言ngôn 初sơ 終chung 者giả 約ước 機cơ 勝thắng 劣liệt 名danh 其kỳ 初sơ 終chung 非phi 約ước 修tu 行hành 初sơ 終chung 時thời 位vị 汝nhữ 既ký 以dĩ 根căn 勝thắng 劣liệt 為vi 初sơ 終chung 何hà 妨phương 此thử 師sư 亦diệc 以dĩ 根căn 勝thắng 劣liệt 為vi 生sanh 熟thục 耶da 故cố 為vi 此thử 難nạn/nan 失thất 古cổ 意ý 也dã 上thượng 達đạt 之chi 言ngôn 義nghĩa 兼kiêm 地địa 前tiền 等đẳng 者giả 通thông 彼bỉ 第đệ 二nhị 難nạn/nan 於ư 圓viên 教giáo 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 既ký 云vân 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 則tắc 地địa 前tiền 無vô 有hữu 堪kham 聞văn 此thử 經Kinh 則tắc 違vi 出xuất 現hiện 品phẩm 佛Phật 剎sát 塵trần 數số 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 釋thích 曰viết 彼bỉ 以dĩ 上thượng 達đạt 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 合hợp 為vi 一nhất 義nghĩa 故cố 有hữu 此thử 難nạn/nan 今kim 為vi 此thử 通thông 則tắc 上thượng 達đạt 為vi 地địa 前tiền 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 為vi 地địa 上thượng 故cố 不bất 違vi 出xuất 現hiện 品phẩm 文văn 亦diệc 不bất 失thất 於ư 大đại 理lý 況huống 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 豈khởi 非phi 分phần/phân 階giai 佛Phật 境cảnh 之chi 人nhân 。

▲# 三tam 隋tùy 末mạt 唐đường 初sơ 吉cát 藏tạng 法Pháp 師sư 依y 法pháp 華hoa 第đệ 五ngũ 立lập 三tam 種chủng 法Pháp 輪luân 一nhất 始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết 。 即tức 皆giai 信tín 受thọ 。 入nhập 如Như 來Lai 慧tuệ 。 即tức 根căn 本bổn 法Pháp 輪luân 二nhị 除trừ 先tiên 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。 即tức 枝chi 末Mạt 法Pháp 輪luân 三tam 我ngã 今kim 亦diệc 令linh 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ 。 即tức 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 法Pháp 輪luân 。

三tam 隋tùy 末mạt 唐đường 初sơ 下hạ 第đệ 三tam 師sư 先tiên 正chánh 立lập 中trung 依y 法pháp 華hoa 經kinh 第đệ 五ngũ 即tức 從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 。 品phẩm 以dĩ 彼bỉ 中trung 踊dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 。 問vấn 訊tấn 云vân 世Thế 尊Tôn 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 安an 樂lạc 行hạnh 不phủ 。 所sở 應ưng 度độ 者giả 。 受thọ 化hóa 易dị 不phủ 。 不bất 令linh 世Thế 尊Tôn 。 生sanh 疲bì 勞lao 耶da 。 故cố 佛Phật 答đáp 云vân 如như 是thị 如như 是thị 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 如Như 來Lai 安an 樂lạc 。 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 諸chư 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 易dị 可khả 化hóa 度độ 。 無vô 有hữu 疲bì 勞lao 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 世thế 世thế 已dĩ 來lai 。 常thường 受thọ 我ngã 化hóa 。 亦diệc 於ư 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 供cúng 養dường 尊tôn 重trọng 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết 。 即tức 皆giai 信tín 受thọ 。 入nhập 如Như 來Lai 慧tuệ 。 除trừ 先tiên 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 我ngã 今kim 亦diệc 令linh 。 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh 。 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ 。 今kim 疏sớ/sơ 引dẫn 經kinh 便tiện 以dĩ 義nghĩa 隔cách 成thành 於ư 三tam 輪luân 此thử 師sư 以dĩ 根căn 本bổn 法Pháp 輪luân 是thị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 頓đốn 宣tuyên 說thuyết 故cố 其kỳ 枝chi 末Mạt 法Pháp 輪luân 是thị 以dĩ 根căn 本bổn 化hóa 之chi 不bất 得đắc 便tiện 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 為vi 枝chi 末mạt 即tức 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 已dĩ 後hậu 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 皆giai 為vi 枝chi 末mạt 三tam 即tức 法pháp 華hoa 以dĩ 為vi 攝nhiếp 末mạt 。

▲# 此thử 判phán 全toàn 約ước 化hóa 儀nghi 據cứ 法pháp 但đãn 有hữu 大đại 小tiểu 然nhiên 法pháp 華hoa 為vi 於ư 一nhất 類loại 開khai 顯hiển 本bổn 末mạt 若nhược 將tương 定định 判phán 一nhất 代đại 聖thánh 教giáo 収thâu 義nghĩa 不bất 盡tận 以dĩ 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 亦diệc 有hữu 大đại 故cố 豈khởi 般Bát 若Nhã 等đẳng 皆giai 為vi 枝chi 末mạt 又hựu 無vô 量lượng 義nghĩa 云vân 佛Phật 一nhất 切thiết 時thời 說thuyết 大đại 小tiểu 故cố 。

此thử 判phán 全toàn 約ước 等đẳng 者giả 第đệ 二nhị 辨biện 順thuận 違vi 於ư 中trung 此thử 句cú 出xuất 彼bỉ 立lập 教giáo 所sở 依y 依y 化hóa 儀nghi 立lập 非phi 是thị 約ước 法pháp 及cập 約ước 根căn 等đẳng 而nhi 言ngôn 全toàn 者giả 對đối 前tiền 光quang 統thống 光quang 統thống 三tam 教giáo 一nhất 約ước 化hóa 儀nghi 二nhị 約ước 化hóa 法pháp 三tam 皆giai 對đối 根căn 今kim 此thử 師sư 立lập 唯duy 約ước 化hóa 儀nghi 據cứ 法pháp 但đãn 有hữu 大đại 小tiểu 下hạ 正chánh 辨biện 順thuận 違vi 唯duy 有hữu 大đại 小tiểu 則tắc 無vô 殊thù 半bán 滿mãn 亦diệc 攝nhiếp 義nghĩa 不bất 周chu 然nhiên 法pháp 華hoa 為vi 於ư 一nhất 類loại 開khai 顯hiển 本bổn 末mạt 者giả 此thử 段đoạn 會hội 通thông 經kinh 意ý 以dĩ 釋thích 妨phương 難nạn/nan 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 依y 於ư 法pháp 華hoa 立lập 義nghĩa 乃nãi 是thị 一nhất 極cực 之chi 說thuyết 如như 何hà 不bất 依y 故cố 今kim 釋thích 云vân 自tự 是thị 立lập 教giáo 之chi 人nhân 不bất 得đắc 法Pháp 華hoa 之chi 意ý 法pháp 華hoa 別biệt 為vi 一nhất 類loại 滯trệ 小tiểu 之chi 人nhân 故cố 為vi 此thử 說thuyết 謂vị 執chấp 三tam 疑nghi 一nhất 執chấp 小tiểu 疑nghi 大đại 故cố 為vi 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 顯hiển 真chân 實thật 相tướng 真chân 實thật 相tướng 者giả 唯duy 是thị 佛Phật 慧tuệ 執chấp 小Tiểu 乘Thừa 者giả 是thị 方phương 便tiện 門môn 非phi 欲dục 會hội 通thông 一nhất 代đại 聖thánh 教giáo 若nhược 以dĩ 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 皆giai 為vi 枝chi 末Mạt 法Pháp 輪luân 則tắc 般Bát 若Nhã 淨tịnh 名danh 勝thắng 鬘man 等đẳng 經kinh 皆giai 在tại 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 並tịnh 為vi 枝chi 末mạt 則tắc 抑ức 諸chư 大Đại 乘Thừa 又hựu 經kinh 但đãn 云vân 除trừ 先tiên 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。 明minh 知tri 經kinh 意ý 不bất 指chỉ 般Bát 若Nhã 等đẳng 為vi 枝chi 末mạt 也dã 又hựu 無vô 量lượng 義nghĩa 下hạ 上thượng 引dẫn 法pháp 華hoa 破phá 之chi 今kim 引dẫn 他tha 經kinh 破phá 之chi 既ký 云vân 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 皆giai 有hữu 大đại 小tiểu 則tắc 先tiên 後hậu 非phi 獨độc 大đại 中trung 間gian 非phi 獨độc 小tiểu 也dã 此thử 皆giai 直trực 破phá 而nhi 不bất 收thu 之chi 者giả 下hạ 開khai 宗tông 立lập 教giáo 之chi 中trung 收thu 於ư 此thử 義nghĩa 故cố 此thử 略lược 無vô 又hựu 先tiên 出xuất 經kinh 意ý 已dĩ 是thị 収thâu 竟cánh 。

▲# 第đệ 四tứ 立lập 四tứ 教giáo 者giả 略lược 有hữu 四tứ 家gia 。

▲# 一nhất 梁lương 朝triêu 光quang 宅trạch 法Pháp 師sư 依y 法pháp 華hoa 第đệ 二nhị 立lập 四tứ 乘thừa 教giáo 謂vị 臨lâm 門môn 三tam 車xa 即tức 是thị 權quyền 教giáo 三tam 乘thừa 四tứ 衢cù 等đẳng 賜tứ 即tức 實thật 教giáo 大Đại 乘Thừa 。

第đệ 四tứ 立lập 四tứ 教giáo 有hữu 四tứ 第đệ 一nhất 光quang 宅trạch 中trung 二nhị 先tiên 敘tự 昔tích 後hậu 順thuận 違vi 前tiền 中trung 三tam 初sơ 正chánh 立lập 二nhị 出xuất 所sở 以dĩ 三tam 結kết 成thành 初sơ 中trung 四tứ 衢cù 即tức 四Tứ 諦Đế 餘dư 可khả 知tri 。

▲# 以dĩ 臨lâm 門môn 牛ngưu 車xa 亦diệc 同đồng 羊dương 鹿lộc 俱câu 不bất 得đắc 故cố 並tịnh 無vô 體thể 故cố 諸chư 子tử 皆giai 索sách 故cố 。

以dĩ 臨lâm 門môn 牛ngưu 車xa 下hạ 二nhị 出xuất 所sở 以dĩ 有hữu 三tam 所sở 以dĩ 故cố 三tam 乘thừa 是thị 權quyền 而nhi 義nghĩa 勢thế 連liên 環hoàn 一nhất 同đồng 羊dương 鹿lộc 俱câu 不bất 得đắc 故cố 者giả 羊dương 鹿lộc 是thị 虗hư 指chỉ 出xuất 門môn 不bất 上thượng 車xa 牛ngưu 車xa 若nhược 是thị 實thật 出xuất 門môn 即tức 合hợp 上thượng 牛ngưu 車xa 亦diệc 不bất 上thượng 明minh 三tam 皆giai 虗hư 指chỉ 約ước 法pháp 而nhi 說thuyết 者giả 昔tích 指chỉ 三tam 乘thừa 三tam 界giới 門môn 外ngoại 二Nhị 乘Thừa 出xuất 三tam 界giới 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 證chứng 菩Bồ 薩Tát 出xuất 三tam 界giới 豈khởi 有hữu 真chân 實thật 證chứng 俱câu 無vô 實thật 證chứng 名danh 不bất 上thượng 車xa 明minh 知tri 三tam 乘thừa 皆giai 是thị 權quyền 設thiết 二nhị 並tịnh 無vô 體thể 故cố 者giả 既ký 不bất 得đắc 車xa 明minh 皆giai 無vô 體thể 以dĩ 無vô 可khả 得đắc 。 故cố 長trưởng 者giả 虗hư 指chỉ 三tam 車xa 實thật 無vô 界giới 外ngoại 三tam 乘thừa 明minh 是thị 方phương 便tiện 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 是thị 二Nhị 乘Thừa 車xa 體thể 丈trượng 六lục 權quyền 智trí 是thị 牛ngưu 車xa 體thể 二Nhị 乘Thừa 之chi 智trí 既ký 非phi 真chân 實thật 丈trượng 六lục 權quyền 智trí 豈khởi 有hữu 實thật 耶da 然nhiên 上thượng 不bất 得đắc 約ước 人nhân 就tựu 法pháp 今kim 明minh 無vô 體thể 直trực 就tựu 法pháp 明minh 三tam 諸chư 子tử 皆giai 索sách 故cố 者giả 復phục 成thành 上thượng 義nghĩa 向hướng 若nhược 有hữu 體thể 即tức 不bất 合hợp 索sách 諸chư 子tử 皆giai 索sách 明minh 皆giai 無vô 體thể 不bất 見kiến 羊dương 鹿lộc 故cố 索sách 羊dương 鹿lộc 今kim 索sách 牛ngưu 車xa 明minh 無vô 牛ngưu 可khả 見kiến 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 諸chư 子tử 。 各các 白bạch 父phụ 言ngôn 。 父phụ 先tiên 所sở 許hứa 。 玩ngoạn 好hảo 之chi 具cụ 。 羊dương 車xa 鹿lộc 車xa 。 牛ngưu 車xa 願nguyện 時thời 賜tứ 與dữ 。 既ký 索sách 牛ngưu 車xa 明minh 同đồng 無vô 體thể 故cố 牒điệp 索sách 耳nhĩ 索sách 車xa 是thị 喻dụ 約ước 法pháp 云vân 何hà 古cổ 有hữu 多đa 釋thích 略lược 要yếu 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 機cơ 索sách 二nhị 者giả 口khẩu 索sách 言ngôn 機cơ 索sách 者giả 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。 出xuất 三tam 界giới 苦khổ 。 謂vị 為vi 究cứu 竟cánh 。 不bất 解giải 索sách 乘thừa 已dĩ 被bị 陶đào 練luyện 一Nhất 乘Thừa 機cơ 發phát 機cơ 宜nghi 叩khấu 聖thánh 義nghĩa 言ngôn 索sách 耳nhĩ 佛Phật 知tri 機cơ 熟thục 靈linh 山sơn 集tập 會hội 為vi 說thuyết 法Pháp 華hoa 一nhất 極cực 之chi 旨chỉ 即tức 是thị 各các 賜tứ 諸chư 子tử 等đẳng 一nhất 大đại 車xa 。 二nhị 口khẩu 索sách 者giả 已dĩ 集tập 靈linh 山sơn 三tam 乘thừa 三tam 根căn 皆giai 悉tất 啟khải 言ngôn 求cầu 法Pháp 求cầu 記ký 即tức 是thị 索sách 車xa 為vi 說thuyết 與dữ 記ký 令linh 其kỳ 修tu 證chứng 即tức 是thị 等đẳng 賜tứ 彌Di 勒Lặc 序tự 品phẩm 陳trần 四tứ 眾chúng 疑nghi 徵trưng 佛Phật 定định 因nhân 已dĩ 是thị 索sách 義nghĩa 文Văn 殊Thù 云vân 諸chư 求cầu 三tam 乘thừa 人nhân 。 若nhược 有hữu 疑nghi 悔hối 者giả 。 佛Phật 當đương 為vi 除trừ 斷đoạn 。 令linh 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 。 已dĩ 許hứa 等đẳng 賜tứ 方phương 便tiện 品phẩm 初sơ 告cáo 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 及cập 求cầu 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 我ngã 令linh 脫thoát 苦khổ 縛phược 。 逮đãi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo 。 眾chúng 生sanh 處xứ 處xứ 著trước 。 引dẫn 之chi 令linh 得đắc 出xuất 。 已dĩ 是thị 開khai 權quyền 又hựu 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 當đương 知tri 。 諸chư 佛Phật 語ngữ 無vô 異dị 。 於ư 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 當đương 生sanh 大đại 信tín 力lực 。 世Thế 尊Tôn 法Pháp 久cửu 後hậu 。 要yếu 當đương 說thuyết 真chân 實thật 。 即tức 是thị 顯hiển 實thật 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 已dĩ 是thị 略lược 賜tứ 亦diệc 是thị 許hứa 與dữ 身thân 子tử 三tam 請thỉnh 法pháp 說thuyết 索sách 車xa 譬thí 喻dụ 品phẩm 初sơ 騰đằng 疑nghi 白bạch 佛Phật 請thỉnh 說thuyết 喻dụ 車xa 踊dũng 出xuất 品phẩm 中trung 彌Di 勒Lặc 陳trần 疑nghi 請thỉnh 說thuyết 果quả 車xa 開khai 示thị 知tri 見kiến 。 說thuyết 佛Phật 壽thọ 量lượng 等đẳng 即tức 是thị 等đẳng 賜tứ 三tam 根căn 求cầu 記ký 即tức 是thị 索sách 車xa 佛Phật 皆giai 與dữ 記ký 即tức 是thị 等đẳng 賜tứ 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 皆giai 已dĩ 除trừ 。 即tức 是thị 歡hoan 喜hỷ 千thiên 二nhị 百bách 羅La 漢Hán 。 悉tất 亦diệc 當đương 作tác 佛Phật 。 皆giai 是thị 賜tứ 義nghĩa 故cố 合hợp 喻dụ 云vân 令linh 諸chư 子tử 等đẳng 。 日nhật 夜dạ 劫kiếp 數số 。 常thường 得đắc 遊du 戲hí 。 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 乘thừa 是thị 寶bảo 乘thừa 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 由do 是thị 故cố 知tri 三tam 乘thừa 皆giai 索sách 三tam 乘thừa 皆giai 賜tứ 。

▲# 是thị 知tri 三tam 皆giai 虗hư 指chỉ 。 以dĩ 為vi 方phương 便tiện 。

是thị 知tri 等đẳng 者giả 三tam 結kết 成thành 上thượng 義nghĩa 也dã 由do 上thượng 三tam 段đoạn 展triển 轉chuyển 相tương 成thành 。 以dĩ 證chứng 三tam 乘thừa 皆giai 是thị 方phương 便tiện 無vô 有hữu 實thật 體thể 故cố 古cổ 人nhân 云vân 虗hư 指chỉ 三tam 車xa 而nhi 群quần 子tử 競cạnh 馳trì 火hỏa 難nạn 既ký 夷di 乃nãi 無vô 有hữu 二nhị 豈khởi 合hợp 有hữu 三tam 實thật 以dĩ 為vi 一nhất 又hựu 非phi 殊thù 途đồ 而nhi 異dị 獲hoạch 哉tai 故cố 經Kinh 云vân 如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 初sơ 以dĩ 三tam 車xa 。 誘dụ 引dẫn 諸chư 子tử 。 然nhiên 後hậu 但đãn 與dữ 大đại 車xa 。 寶bảo 物vật 莊trang 嚴nghiêm 。 安an 穩ổn 第đệ 一nhất 然nhiên 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 無vô 虗hư 妄vọng 之chi 咎cữu 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 有hữu 虗hư 妄vọng 初sơ 說thuyết 三tam 乘thừa 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 後hậu 但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 何hà 以dĩ 故cố 如Như 來Lai 。 有hữu 無vô 量lượng 智trí 。 慧tuệ 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 。 諸chư 法Pháp 之chi 藏tạng 。 能năng 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 。 但đãn 不bất 盡tận 能năng 受thọ 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 當đương 知tri 諸chư 佛Phật 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 明minh 三tam 皆giai 虗hư 指chỉ 也dã 由do 皆giai 虗hư 指chỉ 即tức 無vô 體thể 故cố 後hậu 得đắc 大đại 車xa 並tịnh 非phi 本bổn 望vọng 若nhược 昔tích 大đại 是thị 實thật 今kim 得đắc 牛ngưu 車xa 何hà 非phi 望vọng 耶da 。

▲# 此thử 則tắc 前tiền 三tam 是thị 三tam 乘thừa 後hậu 一nhất 是thị 一Nhất 乘Thừa 無vô 乖quai 教giáo 理lý 。

此thử 則tắc 前tiền 三tam 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 於ư 中trung 有hữu 四tứ 一nhất 總tổng 辨biện 順thuận 理lý 二nhị 明minh 其kỳ 有hữu 違vi 三tam 會hội 通thông 教giáo 旨chỉ 顯hiển 違vi 順thuận 之chi 由do 四tứ 結kết 成thành 昔tích 義nghĩa 四tứ 乘thừa 無vô 失thất 今kim 初sơ 可khả 知tri 。

▲# 若nhược 唯duy 說thuyết 法Pháp 華hoa 為vi 實thật 則tắc 抑ức 諸chư 般Bát 若Nhã 及cập 諸chư 大Đại 乘Thừa 。 了liễu 義nghĩa 之chi 經kinh 。

若nhược 唯duy 說thuyết 法Pháp 華hoa 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 其kỳ 有hữu 違vi 所sở 以dĩ 違vi 者giả 以dĩ 抑ức 昔tích 大Đại 乘Thừa 了liễu 義nghĩa 之chi 經kinh 皆giai 成thành 權quyền 故cố 。

▲# 是thị 知tri 昔tích 大đại 亦diệc 有hữu 權quyền 實thật 法pháp 華hoa 但đãn 會hội 昔tích 權quyền 故cố 說thuyết 三tam 皆giai 虗hư 指chỉ 昔tích 實thật 不bất 滯trệ 方phương 便tiện 故cố 不bất 會hội 之chi 。

是thị 知tri 下hạ 會hội 通thông 教giáo 旨chỉ 於ư 中trung 文văn 三tam 一nhất 明minh 會hội 不bất 會hội 昔tích 之chi 意ý 二nhị 明minh 會hội 二nhị 會hội 三tam 之chi 意ý 三Tam 明Minh 取thủ 昔tích 廢phế 昔tích 之chi 意ý 上thượng 三tam 段đoạn 展triển 轉chuyển 通thông 難nạn/nan 謂vị 初sơ 有hữu 難nạn/nan 云vân 既ký 許hứa 昔tích 三tam 皆giai 權quyền 何hà 言ngôn 抑ức 諸chư 聖thánh 教giáo 故cố 今kim 釋thích 云vân 非phi 不bất 許hứa 其kỳ 四tứ 乘thừa 但đãn 昔tích 大đại 不bất 分phân 權quyền 實thật 故cố 成thành 抑ức 諸chư 實thật 教giáo 耳nhĩ 。

▲# 若nhược 約ước 會hội 權quyền 歸quy 實thật 即tức 是thị 會hội 三tam 為vi 一nhất 若nhược 破phá 小tiểu 顯hiển 大đại 即tức 是thị 會hội 二nhị 歸quy 一nhất 。

若nhược 約ước 會hội 權quyền 下hạ 第đệ 二nhị 會hội 二nhị 會hội 三tam 之chi 意ý 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 若nhược 爾nhĩ 為vi 是thị 會hội 三tam 為vi 是thị 會hội 二nhị 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 若nhược 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 昔tích 應ưng 無vô 實thật 若nhược 會hội 二nhị 歸quy 一nhất 昔tích 應ưng 無vô 權quyền 無vô 權quyền 則tắc 四tứ 乘thừa 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 無vô 實thật 乃nãi 不bất 抑ức 昔tích 時thời 聖thánh 教giáo 此thử 是thị 光quang 宅trạch 之chi 意ý 若nhược 作tác 此thử 宗tông 難nạn/nan 者giả 應ưng 云vân 昔tích 既ký 有hữu 實thật 會hội 二nhị 歸quy 一nhất 義nghĩa 則tắc 明minh 矣hĩ 故cố 為vi 釋thích 云vân 會hội 二nhị 會hội 三tam 二nhị 俱câu 有hữu 理lý 昔tích 之chi 權quyền 實thật 二nhị 義nghĩa 亦diệc 存tồn 故cố 云vân 爾nhĩ 耳nhĩ 。

▲# 若nhược 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 則tắc 三tam 是thị 一nhất 更cánh 無vô 別biệt 一nhất 。

若nhược 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 取thủ 昔tích 廢phế 昔tích 之chi 意ý 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 若nhược 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 者giả 為vi 會hội 昔tích 三tam 而nhi 為vi 一nhất 耶da 為vi 會hội 昔tích 三Tam 歸Quy 今kim 一nhất 耶da 故cố 今kim 釋thích 之chi 明minh 具cụ 上thượng 二nhị 義nghĩa 先tiên 明minh 會hội 三tam 為vi 一nhất 則tắc 會hội 取thủ 昔tích 三tam 後hậu 明minh 會hội 於ư 昔tích 三Tam 歸Quy 今kim 之chi 一nhất 以dĩ 廢phế 昔tích 三tam 立lập 今kim 一nhất 故cố 故cố 約ước 會hội 取thủ 昔tích 小tiểu 亦diệc 取thủ 況huống 昔tích 大đại 耶da 以dĩ 其kỳ 理lý 不bất 可khả 分phần/phân 行hành 是thị 佛Phật 因nhân 故cố 若nhược 約ước 廢phế 昔tích 則tắc 昔tích 大đại 亦diệc 廢phế 況huống 於ư 小tiểu 耶da 以dĩ 其kỳ 約ước 教giáo 虗hư 設thiết 果quả 亦diệc 虗hư 指chỉ 故cố 並tịnh 廢phế 也dã 然nhiên 開khai 廢phế 等đẳng 言ngôn 有hữu 通thông 有hữu 局cục 若nhược 約ước 局cục 者giả 約ước 教giáo 則tắc 廢phế 三tam 立lập 一nhất 三tam 教giáo 虗hư 設thiết 故cố 約ước 理lý 則tắc 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 言ngôn 有hữu 三tam 理lý 覆phú 於ư 一nhất 極cực 開khai 無vô 三tam 理lý 一nhất 極cực 自tự 彰chương 故cố 約ước 行hành 則tắc 會hội 三tam 為vi 一nhất 三tam 乘thừa 之chi 行hành 皆giai 佛Phật 因nhân 故cố 約ước 果quả 則tắc 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 三tam 乘thừa 之chi 因nhân 同đồng 歸quy 一Nhất 乘Thừa 。 故cố 三tam 乘thừa 之chi 果quả 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 若nhược 約ước 通thông 者giả 唯duy 廢phế 一nhất 種chủng 則tắc 約ước 於ư 教giáo 開khai 會hội 等đẳng 言ngôn 並tịnh 通thông 四tứ 種chủng 今kim 疏sớ/sơ 從tùng 此thử 言ngôn 若nhược 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 則tắc 三tam 即tức 是thị 一nhất 者giả 若nhược 約ước 理lý 者giả 昔tích 說thuyết 三tam 理lý 謂vị 各các 別biệt 證chứng 今kim 示thị 法Pháp 身thân 是thị 同đồng 更cánh 無vô 異dị 味vị 昔tích 言ngôn 有hữu 三tam 是thị 方phương 便tiện 門môn 則tắc 閉bế 於ư 一nhất 實thật 今kim 云vân 無vô 三tam 則tắc 一nhất 理lý 自tự 顯hiển 故cố 云vân 此thử 經Kinh 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 若nhược 約ước 行hành 者giả 昔tích 說thuyết 三tam 乘thừa 之chi 行hàng 行hàng 各các 不bất 同đồng 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 隨tùy 修tu 各các 異dị 今kim 並tịnh 得đắc 為vi 佛Phật 因nhân 謂vị 三tam 行hành 別biệt 則tắc 方phương 便tiện 之chi 門môn 閉bế 於ư 一nhất 實thật 今kim 會hội 為vi 一nhất 則tắc 方phương 便tiện 門môn 開khai 一nhất 實thật 顯hiển 矣hĩ 故cố 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 若nhược 約ước 果quả 者giả 昔tích 說thuyết 三tam 果quả 不bất 同đồng 是thị 方phương 便tiện 門môn 閉bế 於ư 一nhất 實thật 今kim 云vân 三tam 果quả 虗hư 設thiết 唯duy 有hữu 極cực 果quả 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 則tắc 實thật 相tướng 顯hiển 矣hĩ 今kim 疏sớ/sơ 先tiên 明minh 會hội 三tam 為vi 一nhất 於ư 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 明minh 。

▲# 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 先tiên 所sở 出xuất 內nội 。 是thị 子tử 所sở 知tri 。

後hậu 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 引dẫn 二nhị 文văn 證chứng 一nhất 引dẫn 藥dược 草thảo 喻dụ 品phẩm 證chứng 小tiểu 行hành 即tức 是thị 佛Phật 因nhân 二nhị 引dẫn 信tín 解giải 品phẩm 證chứng 大đại 行hành 是thị 其kỳ 所sở 有hữu 良lương 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 昔tích 有hữu 二nhị 下hạ 劣liệt 心tâm 一nhất 謂vị 自tự 行hành 不bất 成thành 佛Phật 故cố 法pháp 華hoa 云vân 我ngã 等đẳng 同đồng 入nhập 法Pháp 性tánh 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 。 而nhi 見kiến 濟tế 度độ 。 又hựu 云vân 金kim 色sắc 三tam 十thập 二nhị 。 十Thập 力Lực 諸chư 解Giải 脫Thoát 。 同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 中trung 。 而nhi 不bất 得đắc 此thử 事sự 。 皆giai 明minh 小tiểu 行hành 不bất 得đắc 佛Phật 也dã 故cố 今kim 引dẫn 藥dược 草thảo 以dĩ 會hội 之chi 二nhị 謂vị 大đại 行hành 非phi 己kỷ 分phần/phân 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 此thử 法Pháp 者giả 。 應ưng 大đại 欣hân 慶khánh 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 皆giai 應ưng 號hào 泣khấp 。 聲thanh 振chấn 三tam 千thiên 又hựu 云vân 我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。 永vĩnh 絕tuyệt 其kỳ 根căn 。 於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 皆giai 明minh 大đại 行hành 非phi 己kỷ 分phần/phân 也dã 故cố 今kim 引dẫn 信tín 解giải 以dĩ 示thị 之chi 今kim 初sơ 引dẫn 藥dược 草thảo 喻dụ 中trung 文văn 云vân 迦Ca 葉Diếp 當đương 知tri 。 以dĩ 諸chư 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 開khai 示thị 佛Phật 道Đạo 。 是thị 我ngã 方phương 便tiện 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 今kim 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 說thuyết 最tối 實thật 事sự 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 皆giai 非phi 滅diệt 度độ 。 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 漸tiệm 漸tiệm 修tu 學học 。 悉tất 當đương 成thành 佛Phật 。 釋thích 曰viết 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 皆giai 非phi 滅diệt 度độ 。 者giả 是thị 廢phế 小tiểu 果quả 漸tiệm 漸tiệm 修tu 學học 。 悉tất 當đương 成thành 佛Phật 。 者giả 是thị 歸quy 實thật 義nghĩa 今kim 但đãn 引dẫn 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 會hội 行hành 之chi 言ngôn 者giả 欲dục 明minh 三tam 即tức 是thị 一nhất 之chi 義nghĩa 若nhược 約ước 果quả 者giả 三tam 果quả 皆giai 成thành 佛Phật 因nhân 而nhi 非phi 佛Phật 果Quả 不bất 得đắc 云vân 三tam 即tức 是thị 一nhất 又hựu 皆giai 非phi 滅diệt 度độ 。 是thị 下hạ 廢phế 權quyền 之chi 意ý 耳nhĩ 言ngôn 先tiên 所sở 出xuất 內nội 。 是thị 子tử 所sở 知tri 。 者giả 即tức 第đệ 二nhị 引dẫn 信tín 解giải 品phẩm 文văn 文văn 云vân 復phục 經kinh 少thiểu 時thời 。 父phụ 知tri 子tử 意ý 。 漸tiệm 已dĩ 通thông 泰thái 成thành 就tựu 大đại 志chí 。 自tự 鄙bỉ 先tiên 心tâm 。 臨lâm 欲dục 終chung 時thời 。 而nhi 命mạng 其kỳ 子tử 。 並tịnh 會hội 親thân 族tộc 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 剎sát 利lợi 居cư 士sĩ 。 皆giai 悉tất 已dĩ 集tập 。 即tức 自tự 宣tuyên 言ngôn 。 諸chư 君quân 當đương 知tri 。 此thử 是thị 我ngã 子tử 。 我ngã 之chi 所sở 生sanh 。 於ư 某mỗ 城thành 中trung 。 捨xả 吾ngô 逃đào 走tẩu 。 竛linh 竮binh 辛tân 苦khổ 。 五ngũ 十thập 餘dư 年niên 。 其kỳ 本bổn 字tự 某mỗ 。 我ngã 名danh 某mỗ 甲giáp 。 昔tích 在tại 本bổn 城thành 。 懷hoài 憂ưu 推thôi 覓mịch 。 忽hốt 於ư 此thử 間gian 。 遇ngộ 會hội 得đắc 之chi 。 此thử 實thật 我ngã 子tử 。 我ngã 實thật 其kỳ 父phụ 。 今kim 我ngã 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 財tài 物vật 。 皆giai 是thị 子tử 有hữu 。 先tiên 所sở 出xuất 內nội 。 是thị 子tử 所sở 知tri 。 釋thích 曰viết 此thử 上thượng 即tức 委ủy 付phó 家gia 業nghiệp 當đương 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 也dã 一nhất 切thiết 財tài 物vật 。 即tức 萬vạn 行hạnh 功công 德đức 先tiên 所sở 出xuất 內nội 。 者giả 指chỉ 於ư 前tiền 文văn 我ngã 今kim 多đa 有hữu 。 金kim 銀ngân 珍trân 寶bảo 。 倉thương 庫khố 盈doanh 溢dật 。 其kỳ 中trung 多đa 少thiểu 。 所sở 應ưng 取thủ 與dữ 。 汝nhữ 悉tất 知tri 之chi 。 此thử 即tức 喻dụ 慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 取thủ 與dữ 即tức 是thị 出xuất 內nội 以dĩ 法pháp 外ngoại 化hóa 名danh 之chi 為vi 出xuất 化hóa 功công 歸quy 己kỷ 故cố 稱xưng 為vi 內nội 即tức 自tự 利lợi 利lợi 化hóa 之chi 行hành 皆giai 如như 般Bát 若Nhã 等đẳng 中trung 今kim 法pháp 華hoa 中trung 但đãn 示thị 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 是thị 其kỳ 所sở 有hữu 不bất 廣quảng 諸chư 行hành 今kim 疏sớ/sơ 欲dục 會hội 三tam 因nhân 為vi 一nhất 因nhân 故cố 引dẫn 二nhị 文văn 皆giai 明minh 會hội 行hành 餘dư 略lược 不bất 引dẫn 。

▲# 若nhược 廢phế 權quyền 立lập 實thật 義nghĩa 說thuyết 為vi 四tứ 如như 攬lãm 三tam 點điểm 以dĩ 成thành 一nhất 伊y 點điểm 別biệt 非phi 伊y 伊y 具cụ 三tam 點điểm 昔tích 三tam 既ký 別biệt 實thật 不bất 兼kiêm 權quyền 今kim 一nhất 全toàn 兼kiêm 成thành 四tứ 無vô 爽sảng 。

若nhược 廢phế 權quyền 立lập 實thật 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 會hội 於ư 昔tích 三Tam 歸Quy 全toàn 之chi 一nhất 於ư 中trung 二nhị 先tiên 會hội 昔tích 成thành 今kim 二nhị 彰chương 今kim 異dị 昔tích 前tiền 中trung 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 法pháp 云vân 義nghĩa 說thuyết 為vi 四tứ 者giả 以dĩ 但đãn 廢phế 昔tích 三tam 教giáo 言ngôn 三tam 是thị 權quyền 一nhất 實thật 便tiện 顯hiển 三tam 外ngoại 無vô 別biệt 一nhất 實thật 之chi 法pháp 故cố 云vân 義nghĩa 說thuyết 為vi 四tứ 但đãn 三tam 為vi 別biệt 一nhất 為vi 總tổng 耳nhĩ 如như 攬lãm 三tam 點điểm 下hạ 喻dụ 即tức 借tá 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 三tam 點điểm 成thành 伊y 喻dụ 彼bỉ 喻dụ 三tam 德đức 以dĩ 成thành 涅Niết 槃Bàn 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 三tam 法pháp 若nhược 異dị 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 如như 世thế 伊y 字tự 此thử 喻dụ 至chí 出xuất 現hiện 品phẩm 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 今kim 借tá 其kỳ 喻dụ 不bất 取thủ 其kỳ 法pháp 謂vị 以dĩ 三tam 點điểm 喻dụ 於ư 三tam 乘thừa 以dĩ 成thành 一nhất 伊y 喻dụ 為vi 一Nhất 乘Thừa 別biệt 說thuyết 三tam 乘thừa 三tam 皆giai 是thị 權quyền 合hợp 三tam 為vi 一nhất 故cố 得đắc 稱xưng 實thật 非phi 三tam 點điểm 外ngoại 更cánh 有hữu 一nhất 伊y 合hợp 云vân 昔tích 三tam 既ký 別biệt 實thật 不bất 兼kiêm 權quyền 此thử 合hợp 上thượng 點điểm 別biệt 非phi 伊y 縱túng/tung 昔tích 日nhật 有hữu 實thật 實thật 亦diệc 不bất 兼kiêm 於ư 權quyền 今kim 一nhất 全toàn 兼kiêm 者giả 合hợp 上thượng 伊y 具cụ 三tam 點điểm 成thành 四tứ 無vô 爽sảng 者giả 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 三tam 別biệt 有hữu 三tam 總tổng 合hợp 為vi 一nhất 故cố 成thành 四tứ 也dã 豈khởi 差sai 通thông 途đồ 三tam 虗hư 既ký 廢phế 故cố 成thành 一nhất 實thật 故cố 經Kinh 云vân 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 。 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 。 唯duy 有hữu 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 三tam 。 除trừ 佛Phật 方phương 便tiện 說thuyết 。 又hựu 云vân 吾ngô 從tùng 成thành 佛Phật 以dĩ 來lai 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 廣quảng 演diễn 言ngôn 教giáo 。 無vô 數số 方phương 便tiện 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 離ly 諸chư 著trước 。 明minh 昔tích 皆giai 方phương 便tiện 也dã 。

▲# 若nhược 依y 昔tích 未vị 顯hiển 說thuyết 一nhất 切thiết 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 根căn 敗bại 之chi 種chủng 今kim 並tịnh 說thuyết 成thành 則tắc 今kim 昔tích 有hữu 異dị 。

若nhược 依y 昔tích 未vị 顯hiển 說thuyết 下hạ 第đệ 二nhị 彰chương 今kim 異dị 昔tích 前tiền 但đãn 合hợp 三tam 為vi 一nhất 一nhất 無vô 別biệt 法pháp 以dĩ 成thành 四tứ 乘thừa 今kim 辨biện 一Nhất 乘Thừa 別biệt 有hữu 法Pháp 門môn 則tắc 四tứ 義nghĩa 昭chiêu 著trước 是thị 為vi 昔tích 所sở 未vị 說thuyết 而nhi 今kim 說thuyết 。 之chi 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 未vị 曾tằng 有hữu 法Pháp 。 也dã 謂vị 昔tích 日nhật 雖tuy 有hữu 大Đại 乘Thừa 亦diệc 說thuyết 如Như 來Lai 。 藏tạng 性tánh 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 身thân 真chân 常thường 之chi 理lý 未vị 曾tằng 顯hiển 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 具cụ 有hữu 。 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 唯duy 為vi 一nhất 事sự 出xuất 現hiện 於ư 世thế 不phủ 。 為vi 於ư 餘dư 則tắc 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 昔tích 權quyền 今kim 實thật 於ư 理lý 昭chiêu 著trước 故cố 叡duệ 公công 云vân 至chí 如như 般Bát 若Nhã 諸chư 經kinh 深thâm 無vô 不bất 極cực 故cố 道đạo 者giả 以dĩ 之chi 而nhi 歸quy 大đại 無vô 不bất 包bao 故cố 乘thừa 者giả 以dĩ 之chi 而nhi 運vận 然nhiên 其kỳ 大đại 略lược 皆giai 以dĩ 適thích 化hóa 為vi 本bổn 應ưng 動động 之chi 門môn 不bất 得đắc 不bất 以dĩ 善thiện 權quyền 為vi 用dụng 權quyền 之chi 為vi 化hóa 悟ngộ 物vật 雖tuy 弘hoằng 於ư 實thật 體thể 不bất 定định 皆giai 屬thuộc 法pháp 華hoa 固cố 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 言ngôn 根căn 敗bại 之chi 種chủng 今kim 並tịnh 說thuyết 成thành 者giả 引dẫn 淨tịnh 名danh 經kinh 證chứng 大đại 迦Ca 葉Diếp 自tự 責trách 云vân 譬thí 如như 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 。 其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 不bất 能năng 復phục 利lợi 。 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 結kết 斷đoạn 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 所sở 復phục 益ích 。 斯tư 則tắc 二Nhị 乘Thừa 自tự 知tri 不bất 成thành 佛Phật 也dã 豈khởi 非phi 不bất 兼kiêm 權quyền 耶da 又hựu 云vân 我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。 永vĩnh 絕tuyệt 其kỳ 根căn 。 於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 此thử 顯hiển 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 不bất 能năng 生sanh 也dã 佛Phật 名danh 經Kinh 云vân 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 猶do 如như 敗bại 種chủng 雖tuy 逢phùng 春xuân 陽dương 無vô 希hy 秋thu 實thật 並tịnh 是thị 聲Thanh 聞Văn 不bất 作tác 佛Phật 義nghĩa 今kim 法pháp 華hoa 三tam 根căn 聲Thanh 聞Văn 皆giai 與dữ 授thọ 記ký 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 在tại 此thử 會hội 令linh 轉chuyển 宣tuyên 說thuyết 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 皆giai 是thị 吾ngô 子tử 。 則tắc 唯duy 實thật 非phi 權quyền 故cố 言ngôn 今kim 並tịnh 說thuyết 成thành 則tắc 今kim 昔tích 有hữu 異dị 上thượng 云vân 根căn 敗bại 之chi 種chủng 乃nãi 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 即tức 根căn 敗bại 兩lưỡng 字tự 收thu 淨tịnh 名danh 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 二nhị 即tức 敗bại 種chủng 二nhị 字tự 雙song 收thu 淨tịnh 名danh 及cập 佛Phật 名danh 二nhị 經kinh 敗bại 種chủng 之chi 義nghĩa 。

▲# 於ư 文văn 有hữu 據cứ 義nghĩa 亦diệc 極cực 成thành 。

於ư 文văn 有hữu 據cứ 下hạ 第đệ 四tứ 結kết 歸quy 昔tích 義nghĩa 也dã 。

▲# 二nhị 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 天thiên 台thai 智trí 者giả 承thừa 南nam 嶽nhạc 思tư 大đại 師sư 。

二nhị 陳trần 隋tùy 下hạ 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 中trung 二nhị 先tiên 敘tự 昔tích 後hậu 順thuận 違vi 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 先tiên 師sư 宗tông 後hậu 立lập 教giáo 師sư 宗tông 言ngôn 陳trần 隋tùy 者giả 故cố 天thiên 台thai 傳truyền 云vân 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 三tam 帝đế 門môn 師sư 謂vị 陳trần 朝triêu 一nhất 帝đế 即tức 是thị 後hậu 主chủ 隋tùy 有hữu 二nhị 帝đế 即tức 文văn 帝đế 煬# 帝đế 煬# 帝đế 為vi 晉tấn 王vương 即tức 請thỉnh 為vi 菩Bồ 薩Tát 戒giới 師sư 終chung 於ư 煬# 帝đế 之chi 時thời 故cố 云vân 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 天thiên 台thai 山sơn 名danh 舉cử 處xứ 辨biện 人nhân 僧Tăng 名danh 智trí 顗# 而nhi 言ngôn 智trí 者giả 者giả 帝đế 為vi 立lập 號hiệu 美mỹ 其kỳ 德đức 也dã 承thừa 南nam 嶽nhạc 者giả 故cố 韋vi 虗hư 舟chu 傳truyền 云vân 自tự 佛Phật 教giáo 東đông 流lưu 祕bí 密mật 斯tư 闡xiển 思tư 大đại 師sư 之chi 所sở 證chứng 智trí 者giả 大đại 師sư 之chi 所sở 弘hoằng 故cố 思tư 大đại 師sư 一nhất 見kiến 便tiện 云vân 昔tích 日nhật 靈linh 山sơn 同đồng 聽thính 法Pháp 華hoa 宿túc 緣duyên 所sở 追truy 今kim 復phục 來lai 矣hĩ 又hựu 入nhập 道Đạo 場Tràng 呈trình 心tâm 云vân 非phi 汝nhữ 不bất 證chứng 非phi 我ngã 不bất 識thức 師sư 資tư 傳truyền 芳phương 故cố 並tịnh 敘tự 耳nhĩ 。

▲# 立lập 四tứ 教giáo 云vân 一nhất 三tam 藏tạng 教giáo 。

立lập 四tứ 教giáo 云vân 下hạ 立lập 教giáo 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 立lập 四tứ 教giáo 後hậu 通thông 相tương/tướng 料liệu 揀giản 前tiền 中trung 四tứ 教giáo 即tức 為vi 四tứ 別biệt 每mỗi 教giáo 皆giai 有hữu 三tam 節tiết 一nhất 立lập 名danh 二nhị 所sở 詮thuyên 三tam 所sở 被bị 其kỳ 四tứ 教giáo 所sở 詮thuyên 即tức 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 一nhất 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 二nhị 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 三tam 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 四tứ 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 廣quảng 如như 四Tứ 諦Đế 品phẩm 今kim 初sơ 一nhất 三tam 藏tạng 教giáo 者giả 立lập 名danh 至chí 下hạ 當đương 釋thích 。

▲# 此thử 教giáo 明minh 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 。

此thử 教giáo 明minh 因nhân 緣duyên 下hạ 辨biện 所sở 詮thuyên 理lý 其kỳ 因nhân 緣duyên 之chi 言ngôn 通thông 於ư 四tứ 教giáo 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。 滅diệt 因nhân 緣duyên 故cố 即tức 空không 因nhân 緣duyên 故cố 假giả 名danh 因nhân 緣duyên 。 故cố 中trung 道đạo 因nhân 緣duyên 為vi 主chủ 故cố 四tứ 教giáo 皆giai 帶đái 之chi 言ngôn 生sanh 滅diệt 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 者giả 苦khổ 以dĩ 逼bức 迫bách 為vi 義nghĩa 集tập 以dĩ 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 。 為vi 事sự 道đạo 以dĩ 除trừ 患hoạn 為vi 功công 滅diệt 以dĩ 累lũy/lụy/luy 盡tận 為vi 名danh 有hữu 苦khổ 可khả 知tri 有hữu 集tập 可khả 斷đoạn 有hữu 滅diệt 可khả 證chứng 有hữu 道đạo 可khả 修tu 迷mê 則tắc 苦khổ 集tập 生sanh 而nhi 真chân 道đạo 滅diệt 悟ngộ 則tắc 苦khổ 集tập 滅diệt 而nhi 正Chánh 道Đạo 生sanh 有hữu 可khả 生sanh 滅diệt 故cố 云vân 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 苦khổ 定định 是thị 苦khổ 等đẳng 故cố 得đắc 名danh 真chân 。

▲# 正chánh 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 傍bàng 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。

正chánh 教giáo 下hạ 明minh 所sở 被bị 鹿lộc 苑uyển 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 俱câu 隣lân 五ngũ 人nhân 見kiến 諦Đế 成thành 道Đạo 等đẳng 但đãn 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 得đắc 道Đạo 未vị 有hữu 大Đại 乘Thừa 得đắc 道Đạo 故cố 名danh 正chánh 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 傍bàng 化hóa 菩Bồ 薩Tát 者giả 智Trí 度Độ 論luận 云vân 佛Phật 於ư 阿a 含hàm 中trung 雖tuy 為vi 彌Di 勒Lặc 授thọ 記ký 亦diệc 不bất 說thuyết 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 故cố 菩Bồ 薩Tát 為vi 傍bàng 也dã 。

▲# 二nhị 者giả 通thông 教giáo 通thông 者giả 同đồng 也dã 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 故cố 。

二nhị 者giả 通thông 教giáo 等đẳng 者giả 文văn 分phân 為vi 三tam 初sơ 正chánh 立lập 二nhị 引dẫn 證chứng 三tam 解giải 妨phương 初sơ 中trung 亦diệc 有hữu 三tam 段đoạn 初sơ 名danh 即tức 以dĩ 同đồng 釋thích 通thông 故cố 法pháp 華hoa 云vân 我ngã 等đẳng 同đồng 入nhập 法Pháp 性tánh 。 肇triệu 公công 云vân 三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 性tánh 空không 而nhi 得đắc 道Đạo 也dã 。 即tức 三tam 獸thú 渡độ 河hà 一nhất 水thủy 無vô 二nhị 義nghĩa 耳nhĩ 。

▲# 此thử 教giáo 明minh 因nhân 緣duyên 即tức 空không 無vô 生sanh 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 之chi 初sơ 門môn 。

此thử 教giáo 下hạ 辨biện 所sở 詮thuyên 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 無vô 性tánh 即tức 空không 非phi 色sắc 敗bại 空không 不bất 要yếu 析tích 破phá 故cố 云vân 即tức 空không 若nhược 約ước 中trung 論luận 偈kệ 四tứ 句cú 初sơ 教giáo 即tức 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 此thử 教giáo 即tức 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 第đệ 三tam 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 第đệ 四tứ 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 故cố 此thử 云vân 因nhân 緣duyên 即tức 空không 言ngôn 無vô 生sanh 四tứ 真Chân 諦Đế 者giả 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 四Tứ 諦Đế 也dã 謂vị 解giải 苦khổ 無vô 苦khổ 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 解giải 集tập 無vô 和hòa 合hợp 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 解giải 滅diệt 無vô 滅diệt 解giải 道Đạo 無vô 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 性tánh 空không 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 不bất 同đồng 初sơ 教giáo 有hữu 可khả 生sanh 滅diệt 言ngôn 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 初sơ 門môn 者giả 揀giản 非phi 深thâm 極cực 言ngôn 初sơ 門môn 者giả 以dĩ 空không 遣khiển 有hữu 未vị 彰chương 妙diệu 有hữu 中trung 道đạo 義nghĩa 故cố 。

▲# 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 傍bàng 通thông 二Nhị 乘Thừa 。

正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 下hạ 所sở 被bị 機cơ 雙song 明minh 二nhị 空không 故cố 云vân 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 傍bàng 通thông 二Nhị 乘Thừa 者giả 初sơ 以dĩ 空không 門môn 遣khiển 蕩đãng 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 心tâm 令linh 漸tiệm 通thông 泰thái 故cố 云vân 傍bàng 通thông 。

▲# 大đại 品phẩm 云vân 欲dục 得đắc 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。

大đại 品phẩm 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 此thử 雙song 證chứng 名danh 及cập 所sở 被bị 機cơ 既ký 三tam 乘thừa 當đương 學học 故cố 是thị 通thông 教giáo 三tam 同đồng 稟bẩm 也dã 二Nhị 乘Thừa 既ký 學học 即tức 傍bàng 為vi 也dã 云vân 何hà 欲dục 得đắc 三tam 乘thừa 當đương 學học 般Bát 若Nhã 如như 云vân 了liễu 法pháp 無vô 生sanh 名danh 般Bát 若Nhã 者giả 聲Thanh 聞Văn 學học 無vô 生sanh 便tiện 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 大đại 無vô 小tiểu 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 於ư 嚴nghiêm 土thổ/độ 利lợi 他tha 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 但đãn 欲dục 趣thú 寂tịch 故cố 成thành 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 若nhược 聞văn 無vô 生sanh 知tri 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 無vô 生sanh 從tùng 緣duyên 滅diệt 故cố 無vô 滅diệt 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 因nhân 緣duyên 之chi 理lý 如như 是thị 學học 者giả 。 成thành 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 若nhược 聞văn 無vô 生sanh 便tiện 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 。 自tự 不bất 生sanh 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 即tức 生sanh 滅diệt 而nhi 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 不bất 礙ngại 於ư 生sanh 滅diệt 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 悲bi 智trí 兼kiêm 濟tế 成thành 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 同đồng 學học 一nhất 無vô 生sanh 而nhi 成thành 三tam 乘thừa 故cố 若nhược 欲dục 成thành 自tự 乘thừa 當đương 學học 無vô 生sanh 般Bát 若Nhã 。 又hựu 如như 無vô 所sở 得đắc 是thị 般Bát 若Nhã 羅La 漢Hán 得đắc 之chi 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 緣Duyên 覺Giác 得đắc 之chi 不bất 得đắc 緣duyên 相tương/tướng 菩Bồ 薩Tát 得đắc 之chi 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 能năng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 故cố 言ngôn 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 般Bát 若Nhã 以dĩ 此thử 義nghĩa 推thôi 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 人nhân 同đồng 學học 二nhị 空không 也dã 而nhi 云vân 等đẳng 者giả 具cụ 云vân 欲dục 得đắc 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 欲dục 得đắc 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 明minh 般Bát 若Nhã 能năng 成thành 一nhất 切thiết 道Đạo 果Quả 也dã 。

▲# 然nhiên 教giáo 理lý 智trí 斷đoạn 行hành 位vị 因nhân 果quả 皆giai 通thông 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 於ư 共cộng 般Bát 若Nhã 唯duy 共cộng 於ư 淺thiển 。

然nhiên 教giáo 理lý 智trí 斷đoạn 下hạ 解giải 妨phương 難nạn/nan 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 此thử 通thông 別biệt 教giáo 名danh 依y 智trí 論luận 共cộng 般Bát 若Nhã 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 以dĩ 立lập 何hà 不bất 二nhị 名danh 共cộng 教giáo 三tam 名danh 不bất 共cộng 教giáo 而nhi 云vân 通thông 別biệt 耶da 故cố 今kim 釋thích 云vân 通thông 則tắc 上thượng 通thông 別biệt 圓viên 下hạ 通thông 二Nhị 乘Thừa 遠viễn 近cận 俱câu 通thông 共cộng 但đãn 共cộng 小tiểu 得đắc 近cận 無vô 遠viễn 故cố 名danh 通thông 耳nhĩ 別biệt 有hữu 二nhị 義nghĩa 不bất 名danh 不bất 共cộng 次thứ 下hạ 當đương 釋thích 又hựu 言ngôn 皆giai 通thông 者giả 上thượng 之chi 八bát 字tự 字tự 各các 一nhất 義nghĩa 一nhất 教giáo 通thông 二nhị 理lý 通thông 等đẳng 一nhất 教giáo 通thông 者giả 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 因nhân 緣duyên 即tức 空không 之chi 教giáo 二nhị 理lý 通thông 者giả 同đồng 見kiến 偏thiên 真chân 之chi 理lý 三tam 智trí 通thông 者giả 同đồng 得đắc 巧xảo 度độ 一Nhất 切Thiết 智Trí 四tứ 斷đoạn 通thông 者giả 菩Bồ 薩Tát 界giới 內nội 惑hoặc 斷đoạn 見kiến 修tu 同đồng 也dã 五ngũ 行hành 通thông 者giả 見kiến 修tu 無vô 漏lậu 行hành 。 同đồng 也dã 六lục 位vị 通thông 者giả 從tùng 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 地địa 位vị 法pháp 同đồng 也dã 七thất 因nhân 通thông 者giả 九cửu 無vô 礙ngại 同đồng 也dã 八bát 果quả 通thông 者giả 九cửu 解giải 脫thoát 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 果quả 同đồng 也dã 義nghĩa 通thông 雖tuy 八bát 因nhân 教giáo 方phương 知tri 故cố 名danh 通thông 教giáo 餘dư 教giáo 例lệ 可khả 知tri 。

▲# 三tam 別biệt 教giáo 別biệt 即tức 不bất 共cộng 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 說thuyết 故cố 。

三tam 別biệt 教giáo 下hạ 文văn 中trung 分phần/phân 二nhị 先tiên 正chánh 釋thích 後hậu 不bất 名danh 下hạ 通thông 妨phương 難nạn/nan 初sơ 中trung 亦diệc 三tam 立lập 名danh 可khả 知tri 。

▲# 此thử 教giáo 正chánh 明minh 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 無vô 量lượng 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 。

此thử 教giáo 下hạ 明minh 所sở 詮thuyên 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 當đương 中trung 論luận 第đệ 三tam 句cú 無vô 量lượng 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 即tức 第đệ 三tam 四Tứ 諦Đế 言ngôn 無vô 量lượng 者giả 苦khổ 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 集tập 滅diệt 道đạo 各các 有hữu 無vô 量lượng 相tương/tướng 等đẳng 。

▲# 的đích 化hóa 菩Bồ 薩Tát 不bất 涉thiệp 二Nhị 乘Thừa 故cố 聲Thanh 聞Văn 在tại 座tòa 如như 聾lung 如như 盲manh 。

的đích 化hóa 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 所sở 被bị 機cơ 即tức 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 品phẩm 意ý 。

▲# 不bất 名danh 不bất 共cộng 而nhi 云vân 別biệt 者giả 兼kiêm 欲dục 揀giản 非phi 圓viên 故cố 以dĩ 一nhất 因nhân 逈huýnh 出xuất 一nhất 果quả 不bất 融dung 歷lịch 別biệt 而nhi 修tu 不bất 得đắc 因nhân 果quả 圓viên 融dung 故cố 。

不bất 名danh 不bất 共cộng 下hạ 二nhị 通thông 妨phương 難nạn/nan 初sơ 牒điệp 疑nghi 情tình 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 既ký 言ngôn 別biệt 即tức 不bất 共cộng 便tiện 是thị 智trí 論luận 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 何hà 不bất 名danh 為vi 不bất 共cộng 教giáo 耶da 兼kiêm 欲dục 下hạ 解giải 釋thích 以dĩ 別biệt 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 二nhị 歷lịch 別biệt 不bất 融dung 故cố 名danh 為vi 別biệt 若nhược 云vân 不bất 共cộng 不bất 兼kiêm 後hậu 義nghĩa 故cố 云vân 兼kiêm 欲dục 揀giản 非phi 圓viên 故cố 以dĩ 一nhất 因nhân 下hạ 出xuất 非phi 圓viên 之chi 相tướng 一nhất 因nhân 逈huýnh 出xuất 者giả 對đối 他tha 顯hiển 別biệt 不bất 同đồng 通thông 教giáo 三tam 乘thừa 通thông 修tu 今kim 一nhất 道đạo 出xuất 離ly 逈huýnh 超siêu 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 離ly 二nhị 邊biên 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 故cố 一nhất 果quả 不bất 融dung 下hạ 當đương 法pháp 明minh 別biệt 一nhất 果quả 不bất 融dung 者giả 果quả 別biệt 謂vị 三tam 德đức 三Tam 身Thân 各các 不bất 融dung 故cố 不bất 能năng 一nhất 德đức 一nhất 切thiết 德đức 等đẳng 故cố 歷lịch 別biệt 而nhi 修tu 者giả 當đương 體thể 以dĩ 明minh 因nhân 別biệt 修tu 布bố 施thí 時thời 非phi 戒giới 等đẳng 故cố 初Sơ 地Địa 不bất 知tri 二nhị 地địa 功công 德đức 等đẳng 故cố 不bất 得đắc 因nhân 果quả 圓viên 融dung 者giả 因nhân 果quả 互hỗ 望vọng 不bất 融dung 不bất 能năng 因nhân 該cai 果quả 海hải 果quả 徹triệt 因nhân 源nguyên 故cố 。

▲# 四tứ 圓viên 教giáo 圓viên 以dĩ 不bất 偏thiên 為vi 義nghĩa 。

四tứ 圓viên 教giáo 下hạ 文văn 中trung 亦diệc 二nhị 先tiên 正chánh 立lập 後hậu 對đối 前tiền 結kết 成thành 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 先tiên 釋thích 義nghĩa 後hậu 引dẫn 證chứng 前tiền 中trung 亦diệc 三tam 節tiết 釋thích 名danh 可khả 知tri 。

▲# 此thử 教giáo 正chánh 明minh 不bất 思tư 議nghị 因nhân 緣duyên 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 事sự 理lý 具cụ 足túc 不bất 偏thiên 不bất 別biệt 。

此thử 教giáo 下hạ 辨biện 所sở 詮thuyên 略lược 無vô 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 之chi 言ngôn 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 因nhân 緣duyên 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 者giả 即tức 中trung 論luận 第đệ 四tứ 句cú 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 而nhi 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 故cố 又hựu 因nhân 緣duyên 即tức 空không 故cố 不bất 可khả 作tác 因nhân 緣duyên 思tư 即tức 假giả 故cố 不bất 可khả 作tác 空không 思tư 即tức 中trung 故cố 不bất 可khả 作tác 二nhị 思tư 即tức 一nhất 而nhi 三tam 即tức 三tam 而nhi 一nhất 為vi 不bất 思tư 議nghị 因nhân 緣duyên 二nhị 諦đế 即tức 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 即tức 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 三tam 諦đế 義nghĩa 也dã 又hựu 融dung 二nhị 諦đế 即tức 是thị 中trung 道đạo 不bất 似tự 通thông 教giáo 多đa 約ước 真Chân 諦Đế 別biệt 教giáo 多đa 約ước 俗tục 諦đế 言ngôn 事sự 理lý 具cụ 足túc 者giả 通thông 多đa 約ước 理lý 別biệt 多đa 約ước 事sự 圓viên 中trung 舉cử 事sự 乃nãi 是thị 即tức 理lý 之chi 事sự 舉cử 理lý 乃nãi 是thị 即tức 事sự 之chi 理lý 無vô 理lý 不bất 明minh 無vô 事sự 不bất 具cụ 言ngôn 不bất 偏thiên 不bất 別biệt 者giả 不bất 偏thiên 者giả 謂vị 非phi 偏thiên 真chân 又hựu 不bất 滯trệ 一nhất 邊biên 故cố 不bất 別biệt 者giả 謂vị 不bất 歷lịch 別biệt 必tất 須tu 融dung 攝nhiếp 故cố 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 大đại 意ý 合hợp 離ly 中trung 辨biện 。

▲# 但đãn 化hóa 最tối 上thượng 利lợi 根căn 。 之chi 人nhân 故cố 名danh 為vi 圓viên 。

但đãn 化hóa 下hạ 三tam 所sở 被bị 根căn 也dã 最tối 上thượng 利lợi 根căn 。 即tức 圓viên 融dung 之chi 機cơ 。

▲# 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 顯hiển 現hiện 自tự 在tại 力lực 。 為vi 說thuyết 圓viên 滿mãn 經kinh 無vô 量lượng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 等đẳng 。

華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 即tức 晉tấn 經kinh 今kim 當đương 七thất 十thập 三tam 經Kinh 云vân 佛Phật 為vi 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 。 名danh 圓viên 滿mãn 因nhân 輪luân 偈kệ 中trung 云vân 彼bỉ 佛Phật 知tri 眾chúng 根căn 將tương 熟thục 而nhi 來lai 此thử 會hội 。 化hóa 群quần 生sanh 顯hiển 現hiện 神thần 變biến 大đại 莊trang 嚴nghiêm 靡mĩ 不bất 親thân 近cận 而nhi 恭cung 敬kính 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 方phương 便tiện 說thuyết 法Pháp 。 燈đăng 普phổ 照chiếu 修tu 多đa 羅la 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 意ý 柔nhu 軟nhuyễn 悉tất 蒙mông 與dữ 授thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 義nghĩa 則tắc 大đại 同đồng 名danh 有hữu 小tiểu 異dị 耳nhĩ 。

▲# 別biệt 則tắc 教giáo 理lý 等đẳng 皆giai 別biệt 圓viên 則tắc 教giáo 理lý 等đẳng 皆giai 圓viên 。

別biệt 則tắc 教giáo 理lý 等đẳng 者giả 對đối 前tiền 結kết 成thành 謂vị 別biệt 圓viên 各các 有hữu 教giáo 等đẳng 八bát 事sự 別biệt 教giáo 八bát 者giả 一nhất 教giáo 別biệt 謂vị 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 不bất 通thông 二Nhị 乘Thừa 二nhị 理lý 別biệt 者giả 藏tạng 識thức 有hữu 恆Hằng 沙sa 俗tục 諦đế 之chi 理lý 也dã 三tam 智trí 別biệt 者giả 道đạo 種chủng 智trí 也dã 四tứ 斷đoạn 別biệt 者giả 塵trần 沙sa 無vô 知tri 界giới 外ngoại 見kiến 修tu 無vô 明minh 斷đoạn 也dã 五ngũ 行hành 別biệt 者giả 歷lịch 劫kiếp 修tu 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 之chi 行hành 也dã 六lục 位vị 別biệt 者giả 謂vị 三tam 十thập 心tâm 伏phục 無vô 明minh 是thị 賢hiền 位vị 十Thập 地Địa 發phát 真chân 斷đoạn 無vô 明minh 是thị 聖thánh 位vị 是thị 位vị 別biệt 也dã 七thất 因nhân 別biệt 者giả 無vô 礙ngại 金kim 剛cang 之chi 因nhân 別biệt 也dã 八bát 果quả 別biệt 者giả 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 德đức 異dị 二Nhị 乘Thừa 也dã 圓viên 教giáo 八bát 義nghĩa 者giả 一nhất 教giáo 圓viên 者giả 正chánh 說thuyết 中trung 道đạo 言ngôn 教giáo 不bất 偏thiên 也dã 二nhị 理lý 圓viên 者giả 中trung 道đạo 即tức 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 也dã 三tam 智trí 圓viên 者giả 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 也dã 四tứ 斷đoạn 圓viên 者giả 不bất 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 無vô 明minh 惑hoặc 斷đoạn 也dã 五ngũ 行hành 圓viên 者giả 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 也dã 六lục 位vị 圓viên 者giả 從tùng 初sơ 住trụ 一nhất 地địa 具cụ 足túc 諸chư 地Địa 。 功công 德đức 也dã 七thất 因nhân 圓viên 者giả 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 也dã 八bát 果quả 圓viên 者giả 妙diệu 覺giác 不bất 思tư 議nghị 三tam 德đức 之chi 果quả 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 也dã 故cố 云vân 圓viên 則tắc 教giáo 等đẳng 皆giai 圓viên 。

▲# 又hựu 此thử 四tứ 教giáo 由do 三tam 觀quán 起khởi 從tùng 假giả 入nhập 空không 析tích 體thể 異dị 故cố 有hữu 初sơ 二nhị 教giáo 從tùng 空không 入nhập 假giả 從tùng 假giả 入nhập 中trung 有hữu 別biệt 教giáo 起khởi 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 有hữu 圓viên 教giáo 起khởi 。

又hựu 此thử 四tứ 教giáo 下hạ 第đệ 二nhị 通thông 相tương/tướng 料liệu 揀giản 於ư 中trung 三tam 一nhất 立lập 教giáo 所sở 因nhân 二nhị 彰chương 其kỳ 所sở 釋thích 三tam 用dụng 四tứ 儀nghi 式thức 今kim 初sơ 然nhiên 依y 中trung 論luận 三tam 觀quán 之chi 偈kệ 而nhi 用dụng 此thử 偈kệ 有hữu 三tam 重trọng/trùng 不bất 同đồng 一nhất 則tắc 一nhất 教giáo 之chi 中trung 各các 成thành 三tam 觀quán 如như 前tiền 太thái 意ý 離ly 合hợp 中trung 辨biện 二nhị 四tứ 句cú 各các 配phối 一nhất 教giáo 如như 向hướng 立lập 教giáo 中trung 明minh 三tam 離ly 合hợp 用dụng 之chi 以dĩ 成thành 四tứ 教giáo 如như 今kim 文văn 是thị 如như 云vân 從tùng 假giả 人nhân 空không 義nghĩa 同đồng 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 從tùng 空không 入nhập 假giả 者giả 義nghĩa 同đồng 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 以dĩ 連liên 第đệ 二nhị 空không 句cú 故cố 從tùng 假giả 入nhập 中trung 者giả 義nghĩa 同đồng 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 以dĩ 連liên 上thượng 假giả 名danh 句cú 故cố 今kim 合hợp 初sơ 二nhị 句cú 成thành 初sơ 二nhị 教giáo 通thông 用dụng 四tứ 句cú 為vi 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 言ngôn 從tùng 假giả 入nhập 空không 折chiết 體thể 異dị 故cố 者giả 謂vị 觀quán 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 之chi 法pháp 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 云vân 何hà 知tri 空không 若nhược 云vân 色sắc 者giả 唯duy 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 及cập 無vô 表biểu 此thử 十thập 一nhất 色sắc 合hợp 成thành 色sắc 蘊uẩn 故cố 色sắc 蘊uẩn 空không 又hựu 於ư 此thử 中trung 一nhất 一nhất 。 推thôi 徵trưng 謂vị 一nhất 眼nhãn 色sắc 從tùng 八bát 微vi 生sanh 假giả 合hợp 成thành 色sắc 析tích 至chí 極cực 微vi 都đô 無vô 實thật 色sắc 故cố 曰viết 色sắc 空không 此thử 名danh 析tích 法pháp 成thành 藏tạng 教giáo 也dã 若nhược 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 舉cử 體thể 即tức 空không 不bất 須tu 析tích 破phá 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 色sắc 性tánh 自tự 空không 。 非phi 色sắc 滅diệt 空không 。 體thể 達đạt 此thử 色sắc 有hữu 來lai 即tức 空không 故cố 云vân 體thể 法pháp 明minh 空không 有hữu 通thông 教giáo 起khởi 也dã 言ngôn 從tùng 空không 入nhập 假giả 等đẳng 者giả 即tức 三tam 觀quán 迆# 邐lệ 故cố 成thành 別biệt 教giáo 謂vị 先tiên 觀quán 真Chân 諦Đế 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 出xuất 觀quán 入nhập 俗tục 涉thiệp 有hữu 化hóa 生sanh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 等đẳng 故cố 云vân 從tùng 空không 入nhập 假giả 由do 入nhập 俗tục 故cố 又hựu 多đa 流lưu 散tán 次thứ 觀quán 中trung 道đạo 動động 寂tịch 無vô 二nhị 遠viễn 離ly 空không 有hữu 動động 寂tịch 二nhị 邊biên 三tam 觀quán 不bất 在tại 一nhất 時thời 故cố 名danh 別biệt 教giáo 言ngôn 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 中trung 得đắc 有hữu 圓viên 教giáo 起khởi 者giả 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 即tức 一nhất 而nhi 三tam 即tức 三tam 而nhi 一nhất 非phi 先tiên 非phi 後hậu 非phi 一nhất 非phi 三tam 亦diệc 如như 前tiền 大đại 意ý 離ly 合hợp 中trung 第đệ 四tứ 義nghĩa 說thuyết 。

▲# 又hựu 此thử 四tứ 教giáo 不bất 局cục 定định 一nhất 部bộ 一nhất 部bộ 之chi 中trung 容dung 有hữu 多đa 故cố 。

又hựu 此thử 四tứ 教giáo 不bất 局cục 下hạ 第đệ 二nhị 彰chương 其kỳ 所sở 釋thích 揀giản 異dị 餘dư 師sư 餘dư 師sư 或hoặc 云vân 般Bát 若Nhã 是thị 空không 教giáo 法pháp 華hoa 是thị 中trung 道Đạo 教giáo 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 住trụ 教giáo 此thử 是thị 圓viên 教giáo 此thử 是thị 偏thiên 教giáo 局cục 定định 一nhất 經kinh 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 故cố 云vân 一nhất 部bộ 之chi 中trung 容dung 有hữu 多đa 故cố 而nhi 言ngôn 容dung 有hữu 者giả 不bất 必tất 具cụ 多đa 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 或hoặc 三tam 或hoặc 四tứ 。 故cố 彼bỉ 師sư 云vân 三tam 藏tạng 但đãn 謂vị 但đãn 明minh 小tiểu 故cố 方Phương 等Đẳng 對đối 謂vị 呼hô 淨tịnh 名danh 等đẳng 為vi 方Phương 等Đẳng 教giáo 對đối 小tiểu 說thuyết 大Đại 般Bát 若Nhã 。 帶đái 謂vị 帶đái 小tiểu 說thuyết 大đại 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 謂vị 兼kiêm 別biệt 說thuyết 圓viên 法pháp 華hoa 無vô 復phục 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 唯duy 說thuyết 圓viên 教giáo 但đãn 者giả 唯duy 一nhất 教giáo 對đối 則tắc 具cụ 四tứ 如như 淨tịnh 名danh 云vân 諸chư 仁nhân 者giả 是thị 身thân 無vô 常thường 。 無vô 強cường/cưỡng 無vô 力lực 無vô 堅kiên 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。 等đẳng 即tức 藏tạng 教giáo 也dã 迦ca 旃chiên 延diên 章chương 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 等đẳng 即tức 通thông 教giáo 也dã 富phú 樓lâu 那na 章chương 云vân 無vô 以dĩ 穢uế 食thực 。 置trí 於ư 寶bảo 器khí 。 無vô 以dĩ 瑠lưu 璃ly 同đồng 彼bỉ 水thủy 精tinh 。 大đại 非phi 小tiểu 分phần/phân 即tức 別biệt 教giáo 也dã 如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 章chương 云vân 不bất 斷đoạn 婬dâm 怒nộ 癡si 。 亦diệc 不bất 與dữ 俱câu 。 不bất 壞hoại 於ư 身thân 。 而nhi 隨tùy 一nhất 相tướng 。 不bất 滅diệt 癡si 愛ái 。 起khởi 於ư 明minh 脫thoát 。 等đẳng 皆giai 即tức 圓viên 教giáo 故cố 具cụ 四tứ 也dã 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 唯duy 有hữu 三tam 教giáo 無vô 前tiền 藏tạng 教giáo 已dĩ 被bị 訶ha 破phá 不bất 為vi 彼bỉ 故cố 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 者giả 以dĩ 寄ký 位vị 修tu 行hàng 行hàng 布bố 羅la 列liệt 兼kiêm 斯tư 一nhất 分phần/phân 故cố 法pháp 華hoa 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 故cố 更cánh 無vô 餘dư 教giáo 而nhi 涅Niết 槃Bàn 十thập 僊tiên 果quả 證chứng 羅La 漢Hán 者giả 具cụ 於ư 四tứ 教giáo 若nhược 爾nhĩ 寧ninh 異dị 方Phương 等Đẳng 雖tuy 有hữu 四tứ 教giáo 而nhi 皆giai 知tri 常thường 住trụ 故cố 得đắc 異dị 前tiền 垂thùy 入nhập 涅Niết 槃Bàn 意ý 欲dục 普phổ 收thu 故cố 得đắc 具cụ 四tứ 如như 文văn 思tư 之chi 。

▲# 又hựu 更cánh 以dĩ 四tứ 種chủng 化hóa 儀nghi 收thu 之chi 謂vị 頓đốn 漸tiệm 不bất 定định 祕bí 密mật 頓đốn 漸tiệm 同đồng 前tiền 岌# 公công 後hậu 二nhị 謂vị 一nhất 音âm 異dị 解giải 若nhược 互hỗ 相tương 知tri 名danh 為vi 不bất 定định 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 即tức 名danh 祕bí 密mật 。

又hựu 更cánh 以dĩ 四tứ 種chủng 化hóa 儀nghi 第đệ 三tam 用dụng 四tứ 儀nghi 式thức 復phục 成thành 八bát 教giáo 謂vị 一nhất 頓đốn 教giáo 二nhị 漸tiệm 教giáo 三tam 不bất 定định 教giáo 四tứ 祕bí 密mật 教giáo 初sơ 即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 初sơ 成thành 頓đốn 說thuyết 故cố 二nhị 即tức 始thỉ 從tùng 鹿lộc 苑uyển 終chung 至chí 雙song 林lâm 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 竝tịnh 稱xưng 為vi 漸tiệm 若nhược 約ước 化hóa 法pháp 頓đốn 教giáo 攝nhiếp 二nhị 謂vị 圓viên 及cập 別biệt 漸tiệm 教giáo 具cụ 四tứ 謂vị 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 然nhiên 此thử 二nhị 教giáo 本bổn 是thị 劉lưu 虬cầu 所sở 立lập 以dĩ 南nam 中trung 諸chư 師sư 加gia 於ư 不bất 定định 三tam 教giáo 漸tiệm 中trung 初sơ 開khai 有hữu 三tam 即tức 是thị 岌# 公công 故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 加gia 岌# 公công 後hậu 二nhị 即tức 於ư 不bất 定định 教giáo 中trung 開khai 出xuất 而nhi 與dữ 前tiền 不bất 定định 不bất 同đồng 謂vị 從tùng 一nhất 音âm 異dị 解giải 中trung 分phần/phân 成thành 此thử 二nhị 寶bảo 積tích 云vân 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 釋thích 曰viết 各các 聞văn 不bất 同đồng 即tức 所sở 說thuyết 不bất 定định 謂vị 聞văn 大đại 者giả 知tri 彼bỉ 聞văn 小tiểu 聞văn 說thuyết 小tiểu 者giả 知tri 彼bỉ 聞văn 大đại 即tức 名danh 不bất 定định 故cố 云vân 若nhược 互hỗ 相tương 知tri 名danh 為vi 不bất 定định 若nhược 聞văn 小Tiểu 乘Thừa 不bất 知tri 彼bỉ 人nhân 聞văn 大đại 聞văn 大Đại 乘Thừa 者giả 不bất 知tri 此thử 人nhân 。 聞văn 小tiểu 即tức 名danh 祕bí 密mật 故cố 云vân 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 謂vị 聞văn 大đại 不bất 知tri 彼bỉ 聞văn 小tiểu 小tiểu 即tức 於ư 聞văn 大đại 者giả 為vi 祕bí 密mật 聞văn 小tiểu 不bất 知tri 彼bỉ 聞văn 大đại 大đại 即tức 於ư 聞văn 小tiểu 者giả 為vi 祕bí 密mật 此thử 之chi 二nhị 教giáo 所sở 說thuyết 化hóa 法pháp 俱câu 通thông 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 故cố 頓đốn 中trung 唯duy 二nhị 化hóa 法pháp 餘dư 三tam 具cụ 四tứ 教giáo 法pháp 是thị 故cố 以dĩ 化hóa 儀nghi 取thủ 法pháp 華hoa 嚴nghiêm 之chi 圓viên 是thị 頓đốn 中trung 之chi 圓viên 法pháp 華hoa 之chi 圓viên 是thị 漸tiệm 中trung 之chi 圓viên 漸tiệm 頓đốn 之chi 義nghĩa 二nhị 經kinh 則tắc 異dị 圓viên 教giáo 化hóa 法pháp 二nhị 經kinh 不bất 殊thù 大đại 師sư 本bổn 意ý 判phán 教giáo 如như 是thị 又hựu 詺# 圓viên 教giáo 亦diệc 名danh 為vi 頓đốn 故cố 云vân 圓viên 頓đốn 止Chỉ 觀Quán 由do 此thử 亦diệc 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 名danh 為vi 頓đốn 頓đốn 法pháp 華hoa 名danh 為vi 漸tiệm 頓đốn 以dĩ 是thị 頓đốn 儀nghi 中trung 圓viên 頓đốn 漸tiệm 儀nghi 中trung 圓viên 頓đốn 故cố 。

▲# 此thử 師sư 立lập 義nghĩa 理lý 致trí 圓viên 備bị 。

▲# 但đãn 三tam 藏tạng 教giáo 名danh 義nghĩa 似tự 小tiểu 濫lạm 以dĩ 餘dư 三tam 教giáo 亦diệc 有hữu 三tam 故cố 。

此thử 師sư 立lập 義nghĩa 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 順thuận 違vi 於ư 中trung 復phục 二nhị 初sơ 總tổng 明minh 順thuận 違vi 後hậu 別biệt 為vi 會hội 釋thích 今kim 初sơ 先tiên 順thuận 後hậu 但đãn 三tam 藏tạng 教giáo 下hạ 辨biện 違vi 以dĩ 名danh 濫lạm 故cố 靜tĩnh 法pháp 與dữ 作tác 四tứ 種chủng 過quá 一nhất 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 以dĩ 大Đại 乘Thừa 亦diệc 有hữu 三tam 藏tạng 應ưng 名danh 三tam 藏tạng 教giáo 故cố 二nhị 大đại 無vô 三tam 藏tạng 失thất 以dĩ 彼bỉ 不bất 名danh 三tam 藏tạng 故cố 三tam 特đặc 違vi 至chí 教giáo 失thất 彼bỉ 云vân 不bất 得đắc 親thân 近cận 。 小Tiểu 乘Thừa 三Tam 藏Tạng 學học 者giả 。 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 揀giản 異dị 大Đại 乘Thừa 故cố 明minh 知tri 三tam 藏tạng 不bất 唯duy 屬thuộc 小tiểu 四tứ 有hữu 不bất 定định 失thất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 諸chư 部bộ 有hữu 不bất 立lập 三tam 故cố 如như 經kinh 量lượng 部bộ 但đãn 立lập 經kinh 律luật 二nhị 藏tạng 故cố 有hữu 立lập 五ngũ 藏tạng 成thành 實thật 三tam 外ngoại 立lập 於ư 雜tạp 藏tạng 及cập 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 故cố 以dĩ 有hữu 此thử 四tứ 失thất 故cố 總tổng 許hứa 其kỳ 破phá 故cố 云vân 名danh 似tự 小tiểu 濫lạm 正chánh 許hứa 初sơ 失thất 然nhiên 下hạ 皆giai 為vi 通thông 之chi 。

▲# 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 良lương 以dĩ 智trí 論luận 之chi 中trung 多đa 詺# 小Tiểu 乘Thừa 為vi 三tam 藏tạng 故cố 成thành 實thật 論luận 中trung 亦diệc 自tự 說thuyết 云vân 我ngã 今kim 欲dục 說thuyết 。 三tam 藏tạng 中trung 實thật 義nghĩa 故cố 。

所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 下hạ 別biệt 為vi 會hội 釋thích 於ư 中trung 三tam 初sơ 別biệt 釋thích 藏tạng 教giáo 難nạn/nan 次thứ 總tổng 通thông 四tứ 教giáo 難nạn/nan 後hậu 重trọng/trùng 通thông 圓viên 別biệt 定định 其kỳ 去khứ 取thủ 今kim 初sơ 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 以dĩ 通thông 五ngũ 難nạn/nan 謂vị 上thượng 四tứ 失thất 之chi 外ngoại 第đệ 五ngũ 云vân 何hà 不bất 立lập 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 言ngôn 四tứ 節tiết 者giả 一nhất 出xuất 三tam 藏tạng 名danh 之chi 所sở 據cứ 二nhị 立lập 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 三Tam 明Minh 後hậu 三tam 不bất 名danh 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 四tứ 明minh 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 所sở 以dĩ 今kim 初sơ 出xuất 其kỳ 所sở 據cứ 通thông 違vi 至chí 教giáo 之chi 失thất 及cập 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 謂vị 大đại 小Tiểu 乘Thừa 論luận 同đồng 立lập 此thử 名danh 故cố 濫lạm 涉thiệp 之chi 失thất 不bất 在tại 於ư 己kỷ 若nhược 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 智trí 論luận 之chi 內nội 小Tiểu 乘Thừa 之chi 名danh 隨tùy 自tự 宗tông 語ngữ 三tam 藏tạng 之chi 稱xưng 隨tùy 他tha 宗tông 言ngôn 非phi 共cộng 名danh 也dã 故cố 今kim 釋thích 云vân 智trí 論luận 是thị 隨tùy 他tha 名danh 成thành 論luận 小Tiểu 乘Thừa 云vân 何hà 亦diệc 名danh 三tam 藏tạng 豈khởi 隨tùy 他tha 宗tông 耶da 即tức 由do 上thượng 義nghĩa 不bất 違vi 至chí 教giáo 以dĩ 羅la 什thập 譯dịch 經kinh 多đa 依y 智trí 論luận 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 為vi 欲dục 成thành 文văn 二nhị 言ngôn 雙song 舉cử 小Tiểu 乘Thừa 之chi 過quá 不bất 在tại 三tam 藏tạng 但đãn 責trách 其kỳ 小tiểu 心tâm 耳nhĩ 故cố 訶ha 小Tiểu 乘Thừa 不bất 責trách 所sở 詮thuyên 三tam 藏tạng 。

▲# 初sơ 對đối 舊cựu 醫y 戒giới 定định 慧tuệ 故cố 立lập 此thử 三tam 事sự 迢điều 然nhiên 不bất 同đồng 異dị 後hậu 三tam 教giáo 。

初sơ 對đối 舊cựu 醫y 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 立lập 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 以dĩ 四tứ 教giáo 之chi 初sơ 敵địch 對đối 舊cựu 醫y 之chi 三tam 故cố 須tu 特đặc 立lập 三tam 藏tạng 三tam 又hựu 迢điều 然nhiên 不bất 同đồng 故cố 無vô 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 所sở 以dĩ 偏thiên 從tùng 立lập 號hiệu 亦diệc 猶do 五ngũ 塵trần 皆giai 色sắc 而nhi 色sắc 獨độc 得đắc 總tổng 名danh 故cố 三tam 藏tạng 雖tuy 通thông 標tiêu 總tổng 名danh 便tiện 為vi 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 教giáo 言ngôn 舊cựu 醫y 者giả 即tức 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 新tân 醫y 舊cựu 醫y 之chi 喻dụ 舊cựu 醫y 即tức 喻dụ 外ngoại 道đạo 外ngoại 道đạo 戒giới 定định 慧tuệ 者giả 然nhiên 各các 有hữu 二nhị 一nhất 邪tà 二nhị 正chánh 舊cựu 醫y 邪tà 戒giới 者giả 謂vị 狗cẩu 牛ngưu 等đẳng 正chánh 戒giới 者giả 謂vị 十Thập 善Thiện 道Đạo 舊cựu 定định 邪tà 者giả 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 所sở 說thuyết 鬼quỷ 神thần 之chi 法pháp 或hoặc 能năng 知tri 世thế 吉cát 凶hung 現hiện 神thần 變biến 相tướng 。 也dã 正chánh 者giả 即tức 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 量lượng 四tứ 無vô 色sắc 發phát 五ngũ 通thông 是thị 也dã 舊cựu 慧tuệ 邪tà 者giả 因nhân 身thân 邊biên 見kiến 心tâm 發phát 諸chư 邪tà 智trí 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 食thực 糞phẩn 裸lõa 形hình 等đẳng 也dã 正chánh 者giả 即tức 是thị 因nhân 身thân 邊biên 見kiến 發phát 諸chư 世thế 智trí 說thuyết 有hữu 因nhân 果quả 諸chư 善thiện 法Pháp 也dã 今kim 佛Phật 說thuyết 三tam 藏tạng 教giáo 所sở 明minh 戒giới 定định 慧tuệ 即tức 是thị 新tân 醫y 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 曉hiểu 八bát 種chủng 術thuật 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 一nhất 戒giới 者giả 即tức 五ngũ 種chủng 得đắc 戒giới 發phát 一nhất 切thiết 律luật 儀nghi 無vô 作tác 有hữu 作tác 如như 五ngũ 部bộ 毗Tỳ 尼Ni 是thị 也dã 二nhị 定định 者giả 即tức 依y 八bát 背bối/bội 捨xả 入nhập 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 等đẳng 發phát 六lục 神thần 通thông 是thị 也dã 三tam 慧tuệ 者giả 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 破phá 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 發phát 真chân 無vô 漏lậu 成thành 十thập 一nhất 智trí 三tam 無vô 漏lậu 根căn 是thị 也dã 此thử 戒giới 定định 慧tuệ 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 尚thượng 不bất 聞văn 名danh 況huống 有hữu 其kỳ 分phần/phân 故cố 云vân 初sơ 對đối 舊cựu 醫y 等đẳng 言ngôn 三tam 事sự 迢điều 然nhiên 不bất 同đồng 者giả 上thượng 對đối 舊cựu 醫y 下hạ 對đối 通thông 別biệt 圓viên 教giáo 由do 不bất 同đồng 故cố 立lập 三tam 藏tạng 名danh 即tức 由do 此thử 義nghĩa 諸chư 部bộ 多đa 名danh 三tam 藏tạng 從tùng 多đa 立lập 名danh 非phi 不bất 定định 失thất 。

▲# 通thông 教giáo 意ý 融dung 三tam 故cố 別biệt 教giáo 依y 一nhất 法pháp 性tánh 而nhi 顯hiển 三tam 故cố 圓viên 教giáo 三tam 一nhất 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。

通thông 教giáo 意ý 融dung 三tam 故cố 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 後hậu 三tam 不bất 名danh 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 即tức 正chánh 通thông 大đại 無vô 三tam 藏tạng 失thất 謂vị 大Đại 乘Thừa 雖tuy 有hữu 三tam 藏tạng 各các 有hữu 融dung 拂phất 等đẳng 義nghĩa 故cố 不bất 立lập 名danh 非phi 無vô 其kỳ 體thể 言ngôn 通thông 教giáo 意ý 融dung 三tam 者giả 融dung 至chí 空không 寂tịch 故cố 故cố 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 戒giới 相tương/tướng 如như 虗hư 空không 持trì 者giả 為vi 迷mê 倒đảo 若nhược 學học 諸chư 三tam 昧muội 是thị 動động 非phi 坐tọa 禪thiền 心tâm 隨tùy 境cảnh 界giới 流lưu 云vân 何hà 名danh 為vi 。 定định 無vô 智trí 無vô 得đắc 。 方phương 名danh 真chân 智trí 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 如như 智trí 雙song 寂tịch 等đẳng 皆giai 是thị 意ý 融dung 三tam 也dã 言ngôn 別biệt 教giáo 依y 一nhất 法pháp 性tánh 而nhi 顯hiển 三tam 者giả 以dĩ 一nhất 法pháp 性tánh 統thống 之chi 亦diệc 不bất 得đắc 迢điều 然nhiên 有hữu 別biệt 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。 不bất 離ly 法pháp 性tánh 故cố 論luận 云vân 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 離ly 五ngũ 欲dục 過quá 故cố 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 亂loạn 想tưởng 故cố 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 本bổn 有hữu 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 無vô 癡si 暗ám 故cố 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 言ngôn 圓viên 教giáo 三tam 一nhất 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 即tức 一nhất 而nhi 三tam 非phi 惟duy 一nhất 體thể 統thống 之chi 一nhất 學học 之chi 中trung 攝nhiếp 三tam 皆giai 盡tận 一nhất 行hành 尚thượng 具cụ 一nhất 切thiết 何hà 況huống 三tam 耶da 。

▲# 所sở 以dĩ 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 者giả 此thử 教giáo 亦diệc 有hữu 大Đại 乘Thừa 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 結kết 成thành 真chân 佛Phật 故cố 。

所sở 以dĩ 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 所sở 以dĩ 通thông 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 何hà 以dĩ 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 強cường/cưỡng 立lập 三tam 藏tạng 而nhi 招chiêu 多đa 失thất 故cố 今kim 通thông 云vân 以dĩ 有hữu 大Đại 乘Thừa 故cố 不bất 得đắc 名danh 小tiểu 彼bỉ 教giáo 之chi 中trung 亦diệc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 謂vị 是thị 大Đại 乘Thừa 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 望vọng 之chi 皆giai 稱xưng 三tam 藏tạng 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 者giả 謂vị 三tam 僧Tăng 企xí 耶da 別biệt 修tu 六Lục 度Độ 各các 有hữu 滿mãn 時thời 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 未vị 入nhập 見kiến 道đạo 以dĩ 無vô 常thường 狠ngận 伏phục 貪tham 愛ái 羊dương 令linh 煩phiền 惱não 脂chi 消tiêu 功công 德đức 身thân 肥phì 直trực 至chí 菩Bồ 提Đề 。 樹thụ 下hạ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 一nhất 時thời 斷đoạn 結kết 以dĩ 見kiến 諦Đế 十thập 六lục 心tâm 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 及cập 非phi 想tưởng 一nhất 地địa 修tu 惑hoặc 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 各các 有hữu 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 成thành 其kỳ 十thập 八bát 故cố 有hữu 三tam 十thập 四tứ 耳nhĩ 廣quảng 如như 俱câu 舍xá 等đẳng 言ngôn 成thành 真chân 佛Phật 者giả 大Đại 乘Thừa 說thuyết 此thử 斷đoạn 惑hoặc 成thành 佛Phật 乃nãi 是thị 八bát 相tương/tướng 化hóa 身thân 小Tiểu 乘Thừa 謂vị 為vi 實thật 成thành 故cố 屬thuộc 小tiểu 教giáo 故cố 涅Niết 槃Bàn 中trung 詺# 執chấp 此thử 實thật 以dĩ 為vi 二Nhị 乘Thừa 曲khúc 見kiến 。

▲# 故cố 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 之chi 義nghĩa 四tứ 教giáo 互hỗ 有hữu 而nhi 覈# 其kỳ 定định 實thật 餘dư 三tam 不bất 成thành 唯duy 成thành 當đương 教giáo 中trung 義nghĩa 耳nhĩ 。

故cố 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 之chi 義nghĩa 下hạ 第đệ 二nhị 總tổng 通thông 四tứ 教giáo 難nạn/nan 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 藏tạng 教giáo 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 圓viên 義nghĩa 乃nãi 至chí 圓viên 教giáo 亦diệc 有hữu 藏tạng 通thông 別biệt 義nghĩa 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 互hỗ 名danh 而nhi 局cục 定định 耶da 故cố 今kim 答đáp 云vân 四tứ 教giáo 雖tuy 皆giai 四tứ 義nghĩa 互hỗ 有hữu 餘dư 三tam 義nghĩa 傍bàng 不bất 成thành 本bổn 義nghĩa 如như 三tam 學học 大đại 德đức 禪thiền 師sư 雖tuy 有hữu 戒giới 慧tuệ 但đãn 成thành 禪thiền 義nghĩa 以dĩ 禪thiền 長trường/trưởng 故cố 餘dư 但đãn 兼kiêm 故cố 不bất 盡tận 妙diệu 故cố 不bất 名danh 律luật 法pháp 餘dư 二nhị 亦diệc 然nhiên 言ngôn 互hỗ 有hữu 者giả 三tam 藏tạng 教giáo 中trung 亦diệc 有hữu 無vô 常thường 。 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 亦diệc 別biệt 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 亦diệc 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 故cố 藏tạng 教giáo 有hữu 三tam 矣hĩ 通thông 教giáo 有hữu 三tam 者giả 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 應ưng 名danh 三tam 藏tạng 亦diệc 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 故cố 應ưng 名danh 別biệt 教giáo 亦diệc 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 應ưng 名danh 為vi 圓viên 別biệt 教giáo 具cụ 三tam 者giả 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 亦diệc 說thuyết 無vô 生sanh 空không 理lý 故cố 亦diệc 說thuyết 中trung 道đạo 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 圓viên 教giáo 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 亦diệc 說thuyết 真chân 空không 之chi 理lý 故cố 亦diệc 說thuyết 歷lịch 劫kiếp 階giai 位vị 修tu 行hành 故cố 亦diệc 應ưng 得đắc 餘dư 三tam 名danh 故cố 總tổng 答đáp 云vân 雖tuy 則tắc 四tứ 教giáo 各các 傍bàng 兼kiêm 有hữu 覈# 定định 不bất 成thành 云vân 何hà 不bất 成thành 。 初sơ 藏tạng 教giáo 通thông 等đẳng 不bất 成thành 者giả 雖tuy 有hữu 同đồng 稟bẩm 無vô 常thường 二Nhị 乘Thừa 一nhất 生sanh 得đắc 發phát 真chân 斷đoạn 結kết 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 不bất 證chứng 故cố 通thông 義nghĩa 不bất 成thành 雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 別biệt 說thuyết 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 不bất 詮thuyên 別biệt 理lý 不bất 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 由do 約ước 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 而nhi 起khởi 於ư 見kiến 豈khởi 得đắc 稱xưng 別biệt 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 不bất 得đắc 即tức 具cụ 種chủng 智trí 又hựu 此thử 種chủng 智trí 唯duy 照chiếu 二nhị 諦đế 不bất 照chiếu 中trung 道đạo 豈khởi 得đắc 稱xưng 圓viên 是thị 則tắc 覈# 後hậu 三tam 義nghĩa 不bất 成thành 但đãn 成thành 當đương 教giáo 三tam 藏tạng 義nghĩa 耳nhĩ 通thông 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 故cố 。 又hựu 已dĩ 得đắc 故cố 雖tuy 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 只chỉ 照chiếu 界giới 內nội 俗tục 非phi 照chiếu 如Như 來Lai 藏tạng 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 故cố 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 只chỉ 照chiếu 二nhị 諦đế 非phi 照chiếu 中trung 道đạo 不bất 思tư 議nghị 二nhị 諦đế 故cố 故cố 覈# 三tam 教giáo 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 但đãn 成thành 通thông 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 別biệt 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 。 戒giới 定định 慧tuệ 異dị 生sanh 滅diệt 三tam 故cố 雖tuy 說thuyết 無vô 生sanh 空không 理lý 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 空không 非phi 是thị 但đãn 空không 二Nhị 乘Thừa 同đồng 見kiến 故cố 雖tuy 說thuyết 中trung 道đạo 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 非phi 初sơ 住trụ 發phát 心tâm 即tức 具cụ 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 故cố 故cố 藏tạng 通thông 圓viên 三tam 義nghĩa 皆giai 不bất 成thành 但đãn 成thành 別biệt 義nghĩa 耳nhĩ 圓viên 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 皆giai 約ước 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 故cố 雖tuy 有hữu 真chân 空không 之chi 理lý 即tức 佛Phật 性tánh 真chân 空không 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 何hà 況huống 得đắc 入nhập 雖tuy 說thuyết 歷lịch 別biệt 階giai 位vị 法Pháp 門môn 無vô 不bất 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 是thị 則tắc 藏tạng 通thông 別biệt 三tam 義nghĩa 皆giai 不bất 成thành 但đãn 成thành 圓viên 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 故cố 云vân 覈# 其kỳ 定định 實thật 餘dư 三tam 不bất 成thành 但đãn 成thành 當đương 教giáo 中trung 義nghĩa 耳nhĩ 。

▲# 但đãn 判phán 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 於ư 圓viên 別biệt 以dĩ 就tựu 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 約ước 寄ký 位vị 行hành 布bố 為vi 別biệt 義nghĩa 故cố 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 亦diệc 無vô 大đại 過quá 。

但đãn 判phán 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 第đệ 三tam 重trọng/trùng 通thông 圓viên 別biệt 二nhị 教giáo 定định 其kỳ 去khứ 取thủ 以dĩ 彼bỉ 判phán 諸chư 經Kinh 云vân 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 謂vị 兼kiêm 別biệt 教giáo 是thị 則tắc 迷mê 其kỳ 行hành 布bố 謂vị 為vi 別biệt 教giáo 但đãn 取thủ 圓viên 融dung 以dĩ 為vi 圓viên 教giáo 雖tuy 成thành 二nhị 教giáo 各các 失thất 一nhất 邊biên 合hợp 而nhi 融dung 通thông 方phương 成thành 了liễu 義nghĩa 順thuận 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 由do 行hành 布bố 圓viên 融dung 二nhị 互hỗ 相tương 攝nhiếp 故cố 如như 前tiền 行hành 位vị 中trung 辨biện 若nhược 與dữ 之chi 者giả 則tắc 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 故cố 無vô 大đại 過quá 若nhược 奪đoạt 之chi 者giả 則tắc 失thất 華hoa 嚴nghiêm 本bổn 意ý 故cố 今kim 不bất 取thủ 是thị 故cố 此thử 段đoạn 名danh 定định 其kỳ 去khứ 取thủ 餘dư 義nghĩa 廣quảng 在tại 四tứ 教giáo 要yếu 略lược 已dĩ 備bị 。

▲# 三tam 唐đường 初sơ 海hải 東đông 元nguyên 曉hiểu 法Pháp 師sư 亦diệc 立lập 四tứ 教giáo 一nhất 三tam 乘thừa 別biệt 教giáo 如như 四Tứ 諦Đế 緣duyên 起khởi 經kinh 等đẳng 二nhị 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 如như 般Bát 若Nhã 深thâm 密mật 經kinh 等đẳng 三tam 一Nhất 乘Thừa 分phần/phân 教giáo 如như 梵Phạm 網võng 經kinh 等đẳng 四tứ 一Nhất 乘Thừa 滿mãn 教giáo 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 。

三tam 唐đường 初sơ 海hải 東đông 下hạ 二nhị 先tiên 正chánh 立lập 後hậu 順thuận 違vi 前tiền 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 立lập 。

▲# 然nhiên 三tam 乘thừa 共cộng 學học 名danh 三tam 乘thừa 教giáo 於ư 中trung 未vị 明minh 法pháp 空không 名danh 別biệt 相tướng 教giáo 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 是thị 為vi 通thông 教giáo 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 名danh 一Nhất 乘Thừa 教giáo 於ư 中trung 未vị 顯hiển 普phổ 法pháp 名danh 隨tùy 分phần/phân 教giáo 具cụ 明minh 普phổ 法pháp 名danh 圓viên 滿mãn 教giáo 。

後hậu 然nhiên 三tam 乘thừa 共cộng 學học 下hạ 解giải 釋thích 是thị 則tắc 未vị 明minh 法pháp 空không 成thành 別biệt 非phi 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 等đẳng 別biệt 具cụ 明minh 二nhị 空không 為vi 通thông 不bất 取thủ 三tam 乘thừa 共cộng 學học 故cố 前tiền 二nhị 依y 天thiên 台thai 而nhi 小tiểu 異dị 以dĩ 不bất 共cộng 釋thích 一Nhất 乘Thừa 非phi 合hợp 三tam 為vi 一nhất 。

▲# 然nhiên 此thử 師sư 大đại 同đồng 天thiên 台thai 但đãn 合hợp 別biệt 圓viên 加gia 一Nhất 乘Thừa 分phần/phân 耳nhĩ 。

▲# 自tự 言ngôn 且thả 依y 乘thừa 門môn 略lược 立lập 四tứ 種chủng 非phi 謂vị 此thử 四tứ 遍biến 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 無vô 有hữu 失thất 。

然nhiên 此thử 師sư 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 先tiên 出xuất 本bổn 義nghĩa 自tự 言ngôn 下hạ 正chánh 辨biện 順thuận 違vi 良lương 以dĩ 自tự 謙khiêm 非phi 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 得đắc 無vô 失thất 若nhược 有hữu 別biệt 理lý 推thôi 在tại 攝nhiếp 不bất 盡tận 中trung 故cố 。

▲# 四tứ 賢hiền 首thủ 弟đệ 子tử 苑uyển 公công 依y 寶bảo 性tánh 論luận 立lập 四tứ 種chủng 教giáo 。

▲# 論luận 云vân 有hữu 四tứ 種chủng 眾chúng 生sanh 不bất 識thức 如Như 來Lai 。 藏tạng 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。 一nhất 者giả 凡phàm 夫phu 二nhị 者giả 聲Thanh 聞Văn 三tam 者giả 辟Bích 支Chi 佛Phật 四tứ 者giả 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。

▲# 言ngôn 四tứ 教giáo 者giả 一nhất 迷mê 真chân 異dị 執chấp 教giáo 當đương 彼bỉ 凡phàm 夫phu 二nhị 真chân 一nhất 分phân 半bán 教giáo 當đương 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 三tam 真chân 一nhất 分phần/phân 滿mãn 教giáo 當đương 彼bỉ 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 四tứ 真chân 具cụ 分phần/phân 滿mãn 教giáo 即tức 當đương 彼bỉ 識thức 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。

▲# 初sơ 教giáo 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 迷mê 於ư 真chân 理lý 廣quảng 起khởi 異dị 計kế 二nhị 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 於ư 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 分phần 義nghĩa 中trung 唯duy 說thuyết 生sanh 空không 所sở 顯hiển 之chi 理lý 故cố 名danh 為vi 半bán 如như 涅Niết 槃Bàn 半bán 字tự 三tam 謂vị 但đãn 得đắc 不bất 變biến 不bất 得đắc 隨tùy 緣duyên 故cố 名danh 一nhất 分phần/phân 而nhi 雙song 辨biện 二nhị 空không 故cố 名danh 為vi 滿mãn 四tứ 由do 具cụ 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 義nghĩa 故cố 名danh 具cụ 分phần/phân 。

▲# 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。

賢hiền 首thủ 弟đệ 子tử 下hạ 亦diệc 二nhị 先tiên 正chánh 立lập 後hậu 順thuận 違vi 前tiền 中trung 五ngũ 一nhất 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 二nhị 論luận 云vân 下hạ 引dẫn 論luận 為vi 據cứ 三tam 言ngôn 四tứ 教giáo 下hạ 正chánh 明minh 所sở 立lập 四tứ 初sơ 教giáo 謂vị 下hạ 別biệt 示thị 其kỳ 相tương/tướng 五ngũ 廣quảng 如như 下hạ 結kết 廣quảng 從tùng 略lược 彼bỉ 疏sớ/sơ 又hựu 明minh 此thử 所sở 立lập 教giáo 依y 所sở 詮thuyên 法pháp 性tánh 以dĩ 顯hiển 能năng 詮thuyên 初sơ 教giáo 法pháp 性tánh 全toàn 隱ẩn 次thứ 一nhất 法pháp 性tánh 分phần/phân 顯hiển 三tam 即tức 分phần/phân 隱ẩn 四tứ 即tức 全toàn 顯hiển 法pháp 性tánh 雖tuy 一nhất 顯hiển 有hữu 不bất 同đồng 故cố 成thành 四tứ 耳nhĩ 若nhược 約ước 乘thừa 收thu 其kỳ 第đệ 二nhị 教giáo 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 三tam 即tức 三tam 乘thừa 中trung 大Đại 乘Thừa 四tứ 即tức 一Nhất 乘Thừa 此thử 亦diệc 多đa 同đồng 光quang 宅trạch 四tứ 乘thừa 。

▲# 然nhiên 今kim 判phán 聖thánh 教giáo 那na 參tham 邪tà 說thuyết 若nhược 對đối 教giáo 主chủ 應ưng 如như 此thử 方phương 先tiên 立lập 三tam 教giáo 或hoặc 如như 西tây 域vực 分phần/phân 內nội 外ngoại 及cập 六lục 師sư 等đẳng 。

然nhiên 今kim 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 中trung 先tiên 別biệt 破phá 後hậu 結kết 非phi 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 先tiên 破phá 初sơ 一nhất 後hậu 破phá 後hậu 三tam 今kim 初sơ 有hữu 邪tà 正chánh 混hỗn 雜tạp 過quá 若nhược 對đối 教giáo 主chủ 下hạ 遮già 救cứu 謂vị 恐khủng 有hữu 救cứu 言ngôn 若nhược 不bất 識thức 邪tà 安an 能năng 知tri 正chánh 邪tà 正chánh 對đối 辨biện 則tắc 皂tạo 白bạch 分phân 明minh 今kim 故cố 遮già 云vân 若nhược 欲dục 爾nhĩ 者giả 應ưng 總tổng 分phần/phân 邪tà 正chánh 然nhiên 後hậu 於ư 邪tà 正chánh 中trung 方phương 可khả 分phần/phân 其kỳ 大đại 小tiểu 等đẳng 耳nhĩ 故cố 為vi 立lập 式thức 應ưng 如như 此thử 方phương 先tiên 分phần/phân 三tam 教giáo 於ư 儒nho 教giáo 中trung 方phương 辨biện 九cửu 流lưu 七thất 經kinh 於ư 道Đạo 教giáo 中trung 方phương 論luận 道Đạo 德đức 之chi 別biệt 於ư 佛Phật 教giáo 中trung 。 方phương 說thuyết 大đại 小tiểu 權quyền 實thật 則tắc 無vô 混hỗn 濫lạm 不bất 然nhiên 即tức 如như 西tây 域vực 先tiên 分phần/phân 內nội 外ngoại 外ngoại 中trung 方phương 分phần/phân 六lục 師sư 或hoặc 十thập 宗tông 等đẳng 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 內nội 教giáo 之chi 中trung 分phần/phân 大đại 小tiểu 等đẳng 言ngôn 六lục 師sư 者giả 淨tịnh 名danh 有hữu 名danh 一nhất 富phú 蘭lan 那na (# 名danh 也dã )# 迦Ca 葉Diếp (# 姓tánh 也dã )# 二nhị 末mạt 伽già 梨lê (# 名danh 也dã )# 俱câu 奢xa 梨lê (# 母mẫu 名danh )# 子tử 三tam 刪san 闍xà 夜dạ (# 名danh 也dã )# 毗tỳ 羅la 胝chi (# 母mẫu 名danh )# 子tử 四tứ 阿a 耆kỳ 多đa (# 名danh 也dã )# 翅sí 舍xá 欽khâm 婆bà 羅la (# 弊tệ 衣y 名danh 也dã )# 五ngũ 迦ca 羅la 鳩cưu 馱đà (# 名danh 也dã )# 迦ca 旋toàn 延diên (# 姓tánh 也dã )# 六lục 尼ni 揵kiền 陀đà (# 名danh 也dã )# 若nhược 提đề (# 母mẫu 名danh )# 子tử 此thử 六lục 各các 起khởi 一nhất 見kiến 如như 第đệ 六lục 地địa 引dẫn 。

▲# 又hựu 依y 涅Niết 槃Bàn 為vi 半bán 滿mãn 者giả 後hậu 二nhị 既ký 滿mãn 不bất 應ưng 復phục 有hữu 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 既ký 但đãn 得đắc 不bất 變biến 一nhất 分phần/phân 豈khởi 名danh 為vi 滿mãn 又hựu 涅Niết 槃Bàn 半bán 滿mãn 豈khởi 唯duy 約ước 二nhị 空không 豈khởi 彼bỉ 不bất 說thuyết 妙diệu 有hữu 而nhi 訶ha 空không 耶da 。

又hựu 依y 涅Niết 槃Bàn 為vi 半bán 滿mãn 下hạ 破phá 後hậu 三tam 教giáo 然nhiên 彼bỉ 師sư 意ý 以dĩ 真Chân 如Như 有hữu 二nhị 分phần 具cụ 說thuyết 二nhị 分phần 為vi 具cụ 分phần/phân 唯duy 說thuyết 不bất 變biến 為vi 一nhất 分phần/phân 但đãn 明minh 生sanh 空không 為vi 半bán 具cụ 顯hiển 二nhị 空không 為vi 滿mãn 今kim 難nạn/nan 半bán 滿mãn 乃nãi 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 若nhược 約ước 第đệ 二nhị 義nghĩa 已dĩ 稱xưng 為vi 滿mãn 不bất 合hợp 唯duy 得đắc 一nhất 分phần/phân 若nhược 滿mãn 中trung 有hữu 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 者giả 涅Niết 槃Bàn 滿mãn 字tự 亦diệc 唯duy 一nhất 分phần/phân 則tắc 亦diệc 未vị 滿mãn 故cố 云vân 不bất 應ưng 復phục 有hữu 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 意ý 在tại 第đệ 三tam 教giáo 也dã 二nhị 有hữu 救cứu 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 但đãn 約ước 二nhị 空không 論luận 半bán 滿mãn 不bất 約ước 真Chân 如Như 等đẳng 者giả 則tắc 違vi 涅Niết 槃Bàn 涅Niết 槃Bàn 既ký 云vân 空không 者giả 所sở 謂vị 生sanh 死tử 不bất 空không 者giả 所sở 謂vị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 得đắc 言ngôn 唯duy 約ước 二nhị 空không 論luận 半bán 滿mãn 是thị 知tri 二nhị 空không 猶do 是thị 涅Niết 槃Bàn 半bán 字tự 雙song 照chiếu 空không 不bất 空không 方phương 為vi 滿mãn 耳nhĩ 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 但đãn 見kiến 於ư 空không 不bất 見kiến 不bất 空không 菩Bồ 薩Tát 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 故cố 疏sớ/sơ 云vân 彼bỉ 豈khởi 不bất 說thuyết 妙diệu 有hữu 而nhi 訶ha 空không 耶da 。

▲# 故cố 其kỳ 所sở 立lập 未vị 為vi 允duẫn 當đương 。

故cố 其kỳ 所sở 立lập 下hạ 結kết 非phi 也dã 。

▲# 第đệ 五ngũ 立lập 五ngũ 教giáo 略lược 有hữu 二nhị 家gia 。

▲# 一nhất 波ba 頗phả 三tam 藏tạng 立lập 一nhất 四Tứ 諦Đế 教giáo 謂vị 阿a 含hàm 等đẳng 二nhị 無vô 相tướng 教giáo 謂vị 諸chư 般Bát 若Nhã 三tam 觀quán 行hành 教giáo 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 四tứ 安an 樂lạc 教giáo 謂vị 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 五ngũ 守thủ 護hộ 教giáo 謂vị 大đại 集tập 經kinh 說thuyết 守thủ 說thuyết 正Chánh 法Pháp 事sự 故cố 。

一nhất 波ba 頗phả 三tam 藏tạng 者giả 案án 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 序tự 云vân 中trung 天Thiên 竺Trúc 國quốc 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 波ba 頗phả 密mật 多đa 羅la 唐đường 言ngôn 明minh 友hữu 學học 兼kiêm 半bán 滿mãn 博bác 綜tống 群quần 詮thuyên 喪táng 我ngã 怡di 神thần 搜sưu 玄huyền 養dưỡng 性tánh 遊du 方phương 在tại 念niệm 利lợi 物vật 為vi 懷hoài 故cố 能năng 附phụ 材tài 傳truyền 身thân 舉cử 煙yên 召triệu 伴bạn 冐mạo 氷băng 雪tuyết 而nhi 越việt [葸-十+夕]# 嶺lĩnh 犯phạm 風phong 熱nhiệt 而nhi 度độ 沙sa 河hà 時thời 積tích 五ngũ 年niên 途đồ 經kinh 四tứ 萬vạn 以dĩ 大đại 唐đường 貞trinh 觀quán 元nguyên 年niên 歲tuế 次thứ 娵# 觜tủy 十thập 一nhất 月nguyệt 二nhị 十thập 日nhật 頂đảnh 戴đái 梵Phạm 文văn 至chí 止chỉ 京kinh 輦liễn 昔tích 秦tần 徵trưng 童đồng 壽thọ 苦khổ 用dụng 戒giới 兵binh 漢hán 請thỉnh 摩ma 騰đằng 遠viễn 勞lao 蕃phồn 使sử 詎cự 可khả 方phương 茲tư 感cảm 應ứng 道đạo 契khế 冥minh 符phù 家gia 國quốc 休hưu 祥tường 德đức 人nhân 爰viên 降giáng/hàng 有hữu 司ty 奏tấu 見kiến 殊thù 悅duyệt 帝đế 心tâm 其kỳ 年niên 有hữu 敕sắc 安an 置trí 大Đại 興Hưng 善Thiện 寺Tự 。 仍nhưng 請thỉnh 譯dịch 出xuất 寶bảo 星tinh 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 莊trang 嚴nghiêm 論luận 等đẳng 云vân 云vân 言ngôn 阿a 含hàm 者giả 具cụ 云vân 阿a 笈cấp 摩ma 此thử 云vân 教giáo 也dã 。

▲# 此thử 釋thích 名danh 局cục 以dĩ 觀quán 行hành 等đẳng 皆giai 互hỗ 有hữu 故cố 。

此thử 釋thích 名danh 局cục 下hạ 辨biện 順thuận 違vi 以dĩ 上thượng 立lập 義nghĩa 各các 指chỉ 一nhất 經kinh 一nhất 經kinh 之chi 中trung 各các 有hữu 四Tứ 諦Đế 觀quán 行hành 等đẳng 故cố 如như 華hoa 嚴nghiêm 涅Niết 槃Bàn 皆giai 有hữu 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 品phẩm 廣quảng 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 大đại 集tập 等đẳng 經kinh 非phi 無vô 觀quán 行hành 等đẳng 故cố 。

▲# 二nhị 賢hiền 首thủ 所sở 立lập 五ngũ 教giáo 至chí 下hạ 當đương 知tri 。

二nhị 賢hiền 首thủ 所sở 立lập 等đẳng 者giả 以dĩ 下hạ 文văn 依y 之chi 故cố 今kim 略lược 指chỉ 然nhiên 昔tích 來lai 更cánh 有hữu 耆kỳ 闍xà 法Pháp 師sư 立lập 六lục 種chủng 教giáo 一nhất 因nhân 緣duyên 宗tông 教giáo 二nhị 假giả 名danh 宗tông 教giáo 三tam 不bất 真chân 宗tông 教giáo 謂vị 說thuyết 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。 化hóa 理lý 四tứ 真chân 宗tông 教giáo 謂vị 說thuyết 諸chư 法pháp 真chân 空không 理lý 故cố 五ngũ 常thường 宗tông 教giáo 謂vị 說thuyết 真chân 理lý 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 常thường 恆hằng 等đẳng 故cố 六lục 圓viên 宗tông 教giáo 如như 前tiền 諸chư 師sư 今kim 不bất 敘tự 者giả 前tiền 四tứ 名danh 即tức 衍diễn 公công 四tứ 宗tông 義nghĩa 在tại 立lập 宗tông 之chi 初sơ 第đệ 五ngũ 同đồng 第đệ 五ngũ 時thời 第đệ 六lục 同đồng 諸chư 師sư 圓viên 教giáo 故cố 略lược 不bất 引dẫn 又hựu 真chân 宗tông 說thuyết 真chân 空không 理lý 常thường 宗tông 說thuyết 真chân 理lý 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 常thường 恆hằng 既ký 真chân 空không 理lý 非phi 常thường 宗tông 應ưng 同đồng 無vô 常thường 又hựu 三tam 與dữ 四tứ 但đãn 法pháp 喻dụ 之chi 別biệt 故cố 並tịnh 不bất 引dẫn 上thượng 來lai 此thử 方phương 立lập 教giáo 竟cánh 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ