Hoa Nghiêm Kinh Sớ Chú – Quyển 36

Chuẩn
Leave a comment

華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ 注Chú
Quyển 36
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật 宋Tống 淨Tịnh 源Nguyên 錄Lục 疏Sớ 注Chú 經Kinh

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 六lục (# 入nhập 第đệ 五ngũ 十thập 三tam 經Kinh 卷quyển 末mạt )#

清thanh 涼lương 山sơn 沙Sa 門Môn 。澄trừng 觀quán 。述thuật 。

晉tấn 水thủy 沙Sa 門Môn 。 (# 淨tịnh 源nguyên )# 。錄lục 疏sớ/sơ 注chú 經kinh 。

△# 三tam 有hữu 三tam 十thập 門môn 。答đáp 前tiền 十thập 行hành 三tam 十thập 句cú 問vấn 。古cổ 德đức 分phần/phân 三tam 。初sơ 六lục 門môn 明minh 大đại 志chí 曠khoáng 遠viễn 行hành 。次thứ 九cửu 門môn 明minh 定định 慧tuệ 業nghiệp 用dụng 行hành 。後hậu 十thập 五ngũ 門môn 明minh 德đức 備bị 成thành 滿mãn 行hành 。然nhiên 約ước 圓viên 融dung 。此thử 意ý 非phi 無vô 。今kim 不bất 壞hoại 次thứ 。亦diệc 次thứ 第đệ 顯hiển 十thập 行hành 中trung 行hành 。第đệ 一nhất 行hành 有hữu 三tam 門môn 。次thứ 二nhị 三tam 行hành 各các 一nhất 。第đệ 四tứ 行hành 二nhị 門môn 。第đệ 五ngũ 行hành 六lục 門môn 。次thứ 四tứ 行hành 各các 二nhị 門môn 。第đệ 十thập 行hành 中trung 自tự 有hữu 九cửu 門môn 。至chí 文văn 當đương 知tri 。

所sở 以dĩ 用dụng 門môn 多đa 少thiểu 者giả 。檀đàn 度độ 在tại 初sơ 。故cố 具cụ 三tam 。戒giới 忍nhẫn 通thông 世thế 間gian 。故cố 唯duy 一nhất 。定định 慧tuệ 尊tôn 勝thắng 。故cố 有hữu 多đa 門môn 。智trí 中trung 既ký 多đa 。故cố 般Bát 若Nhã 中trung 略lược 。餘dư 次thứ 勝thắng 故cố 。但đãn 用dụng 二nhị 門môn 。又hựu 此thử 十thập 行hành 雖tuy 約ước 十thập 度độ 。而nhi 義nghĩa 多đa 含hàm 。是thị 故cố 文văn 中trung 。或hoặc 就tựu 十thập 度độ 明minh 義nghĩa 。或hoặc 就tựu 行hành 名danh 以dĩ 釋thích 。今kim 初sơ 三tam 門môn 。歡hoan 喜hỷ 行hành 中trung 之chi 行hành 。即tức 分phân 為vi 三tam 。初sơ 明minh 力lực 持trì 五ngũ 。初sơ 總tổng 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 力lực 持trì 。

此thử 含hàm 總tổng 別biệt 。總tổng 者giả 以dĩ 是thị 十thập 行hành 之chi 首thủ 。依y 此thử 十thập 事sự 。加gia 持trì 建kiến 立lập 。能năng 起khởi 諸chư 行hành 。故cố 度độ 世thế 經kinh 名danh 十thập 建kiến 立lập 。別biệt 即tức 局cục 在tại 歡hoan 喜hỷ 行hành 中trung 。凡phàm 所sở 布bố 施thí 。皆giai 為vi 修tu 習tập 諸chư 佛Phật 本bổn 所sở 修tu 行hành 等đẳng 故cố 。是thị 建kiến 立lập 行hành 意ý 。

△# 二nhị 徵trưng 數số 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 列liệt 釋thích 。

所sở 謂vị 佛Phật 力lực 持trì 法Pháp 力lực 持trì 眾chúng 生sanh 力lực 持trì 。

上thượng 三tam 三Tam 寶Bảo 。即tức 境cảnh 界giới 持trì 。眾chúng 生sanh 即tức 僧Tăng 寶bảo 。菩Bồ 薩Tát 之chi 僧Tăng 。即tức 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 故cố 。餘dư 七thất 行hành 持trì 。

業nghiệp 力lực 持trì 。

悲bi 所sở 作tác 業nghiệp 故cố 。

行hành 力lực 持trì 。

正chánh 起khởi 行hành 故cố 。

願nguyện 力lực 持trì 。

願nguyện 持trì 行hành 故cố 。

境cảnh 界giới 力lực 持trì 。

有hữu 悲bi 智trí 境cảnh 。行hành 方phương 成thành 故cố 。

時thời 力lực 持trì 。

時thời 即tức 起khởi 行hành 之chi 時thời 。

善thiện 力lực 持trì 智trí 力lực 持trì 。

上thượng 二nhị 福phước 智trí 。然nhiên 第đệ 十Thập 地Địa 大đại 盡tận 分phần/phân 中trung 。有hữu 十thập 一nhất 持trì 。於ư 第đệ 四tứ 位vị 。加gia 煩phiền 惱não 持trì 故cố 。論luận 判phán 行hành 持trì 中trung 。初sơ 二nhị 逆nghịch 行hành 。彼bỉ 約ước 應ứng 化hóa 不bất 斷đoạn 。所sở 以dĩ 加gia 之chi 。今kim 但đãn 約ước 為vi 行hành 本bổn 。故cố 無vô 煩phiền 惱não 。彼bỉ 有hữu 供cúng 養dường 持trì 及cập 劫kiếp 持trì 。無vô 境cảnh 界giới 持trì 及cập 善thiện 力lực 持trì 。此thử 以dĩ 第đệ 八bát 時thời 中trung 攝nhiếp 劫kiếp 。彼bỉ 以dĩ 行hành 攝nhiếp 此thử 善thiện 力lực 。依y 境cảnh 起khởi 供cung 。故cố 並tịnh 無vô 異dị 。餘dư 名danh 並tịnh 同đồng 。具cụ 如như 彼bỉ 釋thích 。

既ký 數số 名danh 不bất 同đồng 。案án 名danh 以dĩ 釋thích 。此thử 無vô 僧Tăng 寶bảo 。有hữu 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。亦diệc 未vị 爽sảng 通thông 理lý 。

上thượng 辨biện 陀đà 羅la 尼ni 。即tức 總tổng 持trì 文văn 義nghĩa 。次thứ 云vân 受thọ 持trì 。即tức 領lãnh 納nạp 受thọ 行hành 。今kim 云vân 力lực 持trì 。即tức 是thị 加gia 持trì 任nhậm 持trì 。故cố 不bất 相tương 濫lạm 。

△# 四tứ 結kết 數số 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 顯hiển 修tu 益ích 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。得đắc 無vô 上thượng 自tự 在tại 力lực 持trì 。

此thử 下hạ 入nhập 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ 經kinh 。

△# 二nhị 大đại 欣hân 慰úy 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 大đại 欣hân 慰úy 。

正chánh 辨biện 歡hoan 喜hỷ 行hành 義nghĩa 。彼bỉ 但đãn 見kiến 乞khất 者giả 來lai 。倍bội 復phục 歡hoan 喜hỷ 。今kim 則tắc 知tri 由do 施thí 故cố 見kiến 佛Phật 供cung 佛Phật 等đẳng 。心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。初sơ 行hành 多đa 同đồng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 五ngũ 。初sơ 事sự 佛Phật 供cung 佛Phật 對đối 。

所sở 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。發phát 如như 是thị 心tâm 。 (# 至chí )# 如như 是thị 思tư 惟duy 。心tâm 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 二nhị 聞văn 法Pháp 近cận 友hữu 對đối 。

復phục 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 (# 至chí )# 如như 是thị 思tư 惟duy 。心tâm 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 三tam 二nhị 利lợi 行hành 成thành 對đối 。

復phục 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 (# 至chí )# 如như 是thị 思tư 惟duy 。心tâm 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 四tứ 嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 生sanh 對đối 。

又hựu 作tác 是thị 念niệm 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 (# 至chí )# 如như 是thị 思tư 惟duy 。心tâm 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 五ngũ 難nan 見kiến 能năng 見kiến 難nạn/nan 成thành 能năng 成thành 對đối 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。復phục 作tác 是thị 念niệm 。 (# 至chí )# 如như 是thị 思tư 惟duy 。心tâm 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 四tứ 結kết 。

佛Phật 子tử 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。十thập 種chủng 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 得đắc 無vô 上thượng 成thành 正chánh 覺giác 智trí 慧tuệ 大đại 欣hân 慰úy 。

△# 三tam 深thâm 入nhập 佛Phật 法Pháp 三tam 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 深thâm 入nhập 佛Phật 法Pháp 。

上thượng 經kinh 意ý 明minh 預dự 欣hân 當đương 成thành 。此thử 中trung 辨biện 其kỳ 現hiện 能năng 證chứng 了liễu 。即tức 前tiền 法Pháp 施thí 之chi 行hành 。故cố 彼bỉ 文văn 云vân 。我ngã 當đương 盡tận 學học 諸chư 佛Phật 所sở 學học 。證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 。

前tiền 六lục 有hữu 入nhập 字tự 。後hậu 四tứ 以dĩ 知tri 字tự 為vi 初sơ 。證chứng 入nhập 了liễu 知tri 。二nhị 文văn 影ảnh 顯hiển 。於ư 中trung 初sơ 四tứ 入nhập 器khí 世thế 間gian 。

入nhập 過quá 去khứ 世thế 。一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 (# 至chí )# 入nhập 現hiện 在tại 世thế 世thế 界giới 數số 。

數số 謂vị 多đa 少thiểu 。

世thế 界giới 行hành 。

行hành 謂vị 剎sát 因nhân 。

世thế 界giới 說thuyết 。

說thuyết 謂vị 彼bỉ 彼bỉ 果quả 中trung 說thuyết 法Pháp 。

世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 。

清thanh 淨tịnh 謂vị 剎sát 體thể 。此thử 是thị 通thông 體thể 。上thượng 三tam 別biệt 明minh 。下hạ 一nhất 總tổng 顯hiển 。

入nhập 一nhất 切thiết 世thế 界giới 種chủng 種chủng 生sanh 。

種chủng 種chủng 性tánh 即tức 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 殊thù 。斯tư 即tức 別biệt 體thể 。

入nhập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。種chủng 種chủng 業nghiệp 報báo 。入nhập 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 種chủng 種chủng 行hành 。

上thượng 二nhị 入nhập 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。後hậu 四tứ 入nhập 智trí 正chánh 覺giác 世thế 間gian 。

知tri 過quá 去khứ 一nhất 切thiết 佛Phật 。次thứ 第đệ (# 至chí )# 國quốc 土độ 眾chúng 會hội 說thuyết 法Pháp 調điều 伏phục 。

上thượng 三tam 入nhập 三tam 世thế 佛Phật 。下hạ 一nhất 入nhập 法pháp 。

知tri 世thế 間gian 法pháp 。聲Thanh 聞Văn 法Pháp 獨Độc 覺Giác 法pháp 菩Bồ 薩Tát 法pháp 如Như 來Lai 法pháp 。

知tri 差sai 別biệt 五ngũ 乘thừa 。

雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。皆giai 無vô 分phân 別biệt 而nhi 說thuyết 種chủng 種chủng 法pháp 。

明minh 權quyền 實thật 雙song 行hành 。以dĩ 性tánh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 。雖tuy 無vô 分phân 別biệt 。而nhi 說thuyết 種chủng 種chủng 。此thử 中trung 分phân 別biệt 。即tức 是thị 差sai 別biệt 。故cố 晉tấn 經Kinh 云vân 。雖tuy 諸chư 法pháp 無vô 一nhất 無vô 異dị 。而nhi 說thuyết 一nhất 異dị 。

悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。無vô 所sở 入nhập 故cố 。

釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。謂vị 悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。故cố 無vô 差sai 別biệt 。無vô 所sở 入nhập 故cố 。而nhi 說thuyết 種chủng 種chủng 。何hà 者giả 。若nhược 別biệt 有hữu 一nhất 入nhập 處xứ 。則tắc 入nhập 時thời 失thất 本bổn 相tương/tướng 。不bất 得đắc 說thuyết 種chủng 種chủng 。以dĩ 當đương 法pháp 自tự 虗hư 。名danh 入nhập 法Pháp 界Giới 。無vô 別biệt 可khả 入nhập 。則tắc 不bất 壞hoại 種chủng 種chủng 矣hĩ 。上thượng 則tắc 辨biện 知tri 。此thử 下hạ 明minh 說thuyết 。

如như 其kỳ 法pháp 說thuyết 。無vô 所sở 取thủ 著trước 。

夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。當đương 如như 法Pháp 說thuyết 。法pháp 既ký 權quyền 實thật 雙song 融dung 。說thuyết 亦diệc 即tức 說thuyết 無vô 著trước 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp (# 至chí )# 菩Bồ 提Đề 大đại 智trí 慧tuệ 甚thậm 深thâm 性tánh 。

△# 二nhị 有hữu 一nhất 門môn 。明minh 饒nhiêu 益ích 位vị 中trung 行hành 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 依y 止chỉ 菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 。行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。

上thượng 明minh 證chứng 入nhập 。今kim 託thác 良lương 緣duyên 。徧biến 依y 此thử 十thập 。方phương 能năng 饒nhiêu 益ích 。非phi 但đãn 依y 戒giới 。況huống 戒giới 有hữu 攝nhiếp 善thiện 。何hà 所sở 不bất 具cụ 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 依y 止chỉ 。供cúng 養dường 一nhất 切thiết 。 (# 至chí )# 依y 止chỉ 一nhất 切thiết 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。

△# 三tam 有hữu 一nhất 門môn 。即tức 無vô 違vi 逆nghịch 位vị 中trung 行hành 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

由do 依y 菩Bồ 薩Tát 止chỉ 善thiện 。則tắc 能năng 於ư 十thập 。難nan 作tác 能năng 作tác 。難nan 忍nhẫn 能năng 忍nhẫn 。為vi 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 滅diệt 一nhất 切thiết 障chướng 。礙ngại 業nghiệp 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

障chướng 礙ngại 難nan 滅diệt 。

於ư 佛Phật 滅diệt 後hậu 。護hộ 持trì 正Chánh 法Pháp 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

遺di 法pháp 難nan 護hộ 。

降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 魔ma 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

惡ác 魔ma 難nạn/nan 降giáng/hàng 。

不bất 惜tích 身thân 命mạng 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

身thân 命mạng 難nạn 捨xả 。

摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。邪tà 論luận 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

外ngoại 道đạo 難nạn/nan 摧tồi 。

令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。歡hoan 喜hỷ 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

物vật 心tâm 難nan 稱xưng 。

令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 。會hội 皆giai 悉tất 歡hoan 喜hỷ 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

大đại 眾chúng 難nạn 喜hỷ 。

調điều 伏phục 一nhất 切thiết 。天thiên 龍long 夜dạ 叉xoa 。 (# 至chí )# 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

八bát 部bộ 難nan 調điều 。

離ly 二Nhị 乘Thừa 地địa 入nhập 甚thậm 深thâm 法Pháp 發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

下hạ 乘thừa 難nan 離ly 。

於ư 不bất 可khả 說thuyết 。不bất 可khả 說thuyết 劫kiếp 。行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。心tâm 無vô 疲bì 厭yếm 。發phát 無vô 畏úy 心tâm 。

上thượng 行hành 難nạn/nan 修tu 。於ư 此thử 十thập 難nạn/nan 。皆giai 無vô 所sở 畏úy 。豈khởi 畏úy 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 惱não 害hại 耶da 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 得đắc 如Như 來Lai 無vô 上thượng 。大đại 智trí 無vô 所sở 畏úy 心tâm 。

△# 四tứ 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 無vô 屈khuất 撓nạo 位vị 中trung 之chi 行hành 。初sơ 被bị 甲giáp 行hành 無vô 疑nghi 惑hoặc 心tâm 四tứ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 於ư 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 。心tâm 無vô 疑nghi 惑hoặc 。

此thử 門môn 由do 前tiền 於ư 難nạn/nan 無vô 懼cụ 。故cố 於ư 十thập 所sở 作tác 。決quyết 志chí 無vô 疑nghi 。即tức 被bị 甲giáp 精tinh 進tấn 中trung 行hành 。後hậu 門môn 攝nhiếp 善thiện 。利lợi 樂lạc 精tinh 進tấn 。徧biến 在tại 二nhị 門môn 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 十thập 。初sơ 十thập 度độ 攝nhiếp 生sanh 。

所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。發phát 如như 是thị 心tâm 。 (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 一nhất 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

初sơ 則tắc 正chánh 明minh 。次thứ 顯hiển 無vô 疑nghi 。三tam 反phản 顯hiển 失thất 。四tứ 結kết 次thứ 第đệ 。下hạ 九cửu 準chuẩn 例lệ 。

△# 二nhị 事sự 供cung 佛Phật 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 二nhị 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 三tam 光quang 明minh 嚴nghiêm 剎sát 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 三tam 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 四tứ 長trường 時thời 調điều 熟thục 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 四tứ 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 五ngũ 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 五ngũ 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 六lục 作tác 世thế 明minh 燈đăng 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 六lục 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 七thất 說thuyết 法Pháp 開khai 悟ngộ 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 七thất 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 八bát 滅diệt 障chướng 成thành 佛Phật 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 八bát 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 九cửu 離ly 妄vọng 自tự 覺giác 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 九cửu 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

△# 十thập 決quyết 成thành 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。又hựu 作tác 是thị 念niệm (# 至chí )# 是thị 為vi 第đệ 十thập 。發phát 無vô 疑nghi 心tâm 。

於ư 此thử 十thập 事sự 。發phát 誓thệ 要yếu 期kỳ 。故cố 名danh 被bị 甲giáp 。

△# 四tứ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 於ư 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 。心tâm 無vô 所sở 疑nghi 。

△# 二nhị 攝nhiếp 善thiện 行hành 不bất 可khả 思tư 議nghị 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

即tức 所sở 攝nhiếp 之chi 善thiện 。由do 決quyết 志chí 無vô 疑nghi 。故cố 所sở 為vi 難nan 測trắc 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。初sơ 三tam 單đơn 約ước 善thiện 根căn 。願nguyện 智trí 稱xưng 性tánh 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。

所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。善thiện 根căn 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 (# 至chí )# 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 二nhị 餘dư 七thất 權quyền 實thật 雙song 運vận 。故cố 不bất 思tư 議nghị 。於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。初sơ 四tứ 約ước 行hành 。後hậu 三tam 約ước 智trí 。智trí 約ước 內nội 明minh 。行hành 就tựu 外ngoại 相tướng 。今kim 初sơ 。

發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。善thiện 根căn 不bất 失thất 無vô 所sở 分phân 別biệt 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

涉thiệp 有hữu 而nhi 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。

雖tuy 深thâm 入nhập 一nhất 切thiết 。法pháp 亦diệc 不bất 取thủ 滅diệt 度độ 。 (# 至chí )# 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

悟ngộ 空không 而nhi 萬vạn 行hạnh 沸phí 騰đằng 。

修tu 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。而nhi 示thị 現hiện 降giáng 神thần (# 至chí )# 救cứu 護hộ 眾chúng 生sanh 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

修tu 因nhân 而nhi 八bát 相tương/tướng 果quả 成thành 。

雖tuy 能năng 示thị 現hiện 如Như 來Lai 。十Thập 力Lực (# 至chí )# 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

現hiện 果quả 而nhi 大đại 用dụng 不bất 捨xả 。皆giai 難nan 思tư 也dã 。

△# 二nhị 後hậu 三tam 約ước 智trí 。文văn 三tam 。初sơ 約ước 二nhị 諦đế 相tướng 即tức 。

知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。

八bát 中trung 十thập 句cú 。勒lặc 為vi 五ngũ 對đối 。一nhất 境cảnh 。二nhị 心tâm 。三tam 通thông 一nhất 切thiết 。四tứ 約ước 修tu 起khởi 。五ngũ 即tức 名danh 言ngôn 。亦diệc 即tức 五ngũ 法pháp 。一nhất 相tương/tướng 。二nhị 妄vọng 想tưởng 。三tam 如như 如như 。四tứ 正chánh 智trí 。五ngũ 名danh 。

然nhiên 各các 有hữu 二nhị 意ý 。一nhất 直trực 就tựu 法pháp 體thể 。無vô 相tướng 是thị 真chân 。相tương/tướng 即tức 是thị 俗tục 。常thường 互hỗ 相tương 即tức 。下hạ 四tứ 例lệ 然nhiên 。二nhị 約ước 迷mê 悟ngộ 五ngũ 對đối 。大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。

無vô 相tướng 是thị 相tương/tướng 。

迷mê 如như 無vô 相tướng 。以dĩ 成thành 於ư 相tương/tướng 。

相tương/tướng 是thị 無vô 相tướng 。

悟ngộ 相tương/tướng 無vô 相tướng 。即tức 是thị 如như 如như 。

無vô 分phân 別biệt 是thị 分phân 別biệt 。

迷mê 於ư 正chánh 智trí 無vô 分phân 別biệt 。即tức 成thành 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。

分phân 別biệt 是thị 無vô 分phân 別biệt 。

悟ngộ 妄vọng 分phân 別biệt 。即tức 正chánh 智trí 無vô 分phân 別biệt 。

非phi 有hữu 是thị 有hữu 。

了liễu 如như 非phi 有hữu 。真chân 有hữu 如như 如như 。

有hữu 是thị 非phi 有hữu 。

若nhược 執chấp 有hữu 如như 。則tắc 非phi 如như 有hữu 。

無vô 作tác 是thị 作tác 。

智trí 若nhược 無vô 作tác 。是thị 作tác 正chánh 智trí 。

作tác 是thị 無vô 作tác 。

若nhược 有hữu 所sở 作tác 。非phi 作tác 正chánh 智trí 。

非phi 說thuyết 是thị 說thuyết 。

知tri 名danh 非phi 說thuyết 。是thị 真chân 說thuyết 名danh 。

說thuyết 是thị 非phi 說thuyết 。

謂vị 名danh 有hữu 說thuyết 。非phi 是thị 說thuyết 名danh 。

不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 二nhị 約ước 三tam 事sự 。融dung 而nhi 不bất 融dung 。

知tri 心tâm 與dữ 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。知tri 菩Bồ 提Đề 與dữ 心tâm 等đẳng 心tâm 及cập 菩Bồ 提Đề 與dữ 眾chúng 生sanh 等đẳng 。

九cửu 中trung 初sơ 融dung 三tam 事sự 。即tức 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。皆giai 無vô 差sai 別biệt 。如như 覺giác 林lâm 偈kệ 。

亦diệc 不bất 生sanh 心tâm 。顛điên 倒đảo 想tưởng 顛điên 倒đảo 見kiến 顛điên 倒đảo 。

顯hiển 離ly 融dung 相tương/tướng 。名danh 為vi 不bất 融dung 。

不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 三tam 權quyền 實thật 。即tức 而nhi 不bất 即tức 三tam 句cú 。初sơ 明minh 盡tận 而nhi 不bất 盡tận 。

於ư 念niệm 念niệm 中trung 。入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 (# 至chí )# 亦diệc 不bất 盡tận 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 。

此thử 約ước 時thời 斷đoạn 。以dĩ 明minh 體thể 用dụng 。

△# 二nhị 無vô 而nhi 不bất 無vô 。

雖tuy 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 漏lậu 而nhi 知tri 漏lậu 盡tận 亦diệc 知tri 漏lậu 滅diệt 。

此thử 將tương 法pháp 性tánh 對đối 斷đoạn 。以dĩ 明minh 體thể 用dụng 。二nhị 句cú 雖tuy 殊thù 。俱câu 是thị 權quyền 實thật 雙song 行hành 。

△# 三tam 即tức 而nhi 不bất 即tức 二nhị 。初sơ 正chánh 明minh 。

雖tuy 知tri 佛Phật 法Pháp 即tức 世thế 間gian 法pháp (# 至chí )# 不bất 於ư 世thế 間gian 法pháp 。中trung 分phân 別biệt 佛Phật 法Pháp 。

△# 二nhị 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。無vô 所sở 入nhập 故cố 。

悉tất 入nhập 法Pháp 界Giới 。故cố 說thuyết 相tương/tướng 即tức 。無vô 所sở 入nhập 故cố 。不bất 應ưng 世thế 中trung 分phân 別biệt 佛Phật 法Pháp 等đẳng 。謂vị 以dĩ 當đương 法pháp 自tự 虗hư 。故cố 名danh 相tướng 即tức 。非phi 世thế 間gian 中trung 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 。下hạ 重trọng/trùng 釋thích 云vân 。

知tri 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 二nhị 。

不bất 得đắc 二nhị 中trung 互hỗ 求cầu 。

無vô 變biến 易dị 故cố 。

亦diệc 非phi 世thế 法pháp 。作tác 彼bỉ 佛Phật 法Pháp 。思tư 之chi 。

是thị 為vi 第đệ 十thập 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 四tứ 結kết 。

佛Phật 子tử 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。十thập 種chủng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 (# 至chí )# 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 。不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。

△# 五ngũ 有hữu 六lục 門môn 。明minh 無vô 癡si 亂loạn 中trung 行hành 。於ư 中trung 有hữu 三tam 。初sơ 二nhị 門môn 即tức 無vô 癡si 之chi 行hành 。次thứ 二nhị 門môn 明minh 無vô 亂loạn 之chi 行hành 。後hậu 二nhị 門môn 雙song 明minh 二nhị 門môn 引dẫn 生sanh 功công 德đức 。雖tuy 癡si 亂loạn 有hữu 通thông 。今kim 從tùng 別biệt 說thuyết 。又hựu 此thử 三tam 段đoạn 即tức 是thị 三tam 禪thiền 。初sơ 即tức 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 禪thiền 。二nhị 即tức 正Chánh 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 禪thiền 。三tam 即tức 引dẫn 生sanh 功công 德đức 禪thiền 。今kim 初sơ 分phần/phân 二nhị 。初sơ 門môn 不bất 愚ngu 巧xảo 密mật 之chi 言ngôn 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 巧xảo 密mật 語ngữ 。

前tiền 既ký 明minh 內nội 行hành 。今kim 辨biện 外ngoại 言ngôn 彼bỉ 行hành 。文văn 云vân 。以dĩ 正chánh 念niệm 故cố 。善thiện 解giải 世thế 間gian 。一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。能năng 持trì 出xuất 世thế 諸chư 法pháp 言ngôn 說thuyết 等đẳng 。皆giai 言ngôn 密mật 語ngữ 者giả 。汎# 明minh 有hữu 五ngũ 。一nhất 說thuyết 深thâm 密mật 法pháp 故cố 。如như 出xuất 現hiện 品phẩm 名danh 如Như 來Lai 密mật 藏tạng 等đẳng 。二nhị 一nhất 言ngôn 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。上thượng 云vân 如Như 來Lai 於ư 一nhất 語ngữ 言ngôn 中trung 等đẳng 。亦diệc 如như 仙tiên 陀đà 四tứ 實thật 九cửu 義nghĩa 瞿cù 聲thanh 等đẳng 。三tam 近cận 而nhi 不bất 聞văn 。如như 身thân 子tử 在tại 座tòa 。遠viễn 而nhi 無vô 隔cách 。如như 目Mục 連Liên 尋tầm 聲thanh 等đẳng 。四tứ 言ngôn 近cận 意ý 遠viễn 。如như 說thuyết 三tam 乘thừa 為vi 究cứu 竟cánh 等đẳng 。言ngôn 遠viễn 意ý 近cận 。如như 說thuyết 寒hàn 時thời 得đắc 火hỏa 。名danh 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。亦diệc 名danh 隱ẩn 實thật 說thuyết 權quyền 。五ngũ 以dĩ 異dị 言ngôn 說thuyết 異dị 法pháp 。如như 覺giác 不bất 堅kiên 為vi 堅kiên 固cố 等đẳng 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。佛Phật 經Kinh 中trung 巧xảo 密mật 語ngữ 。

初sơ 一nhất 具cụ 五ngũ 。以dĩ 是thị 總tổng 故cố 。一nhất 切thiết 教giáo 故cố 。

於ư 一nhất 切thiết 受thọ 生sanh 處xứ 。巧xảo 密mật 語ngữ (# 至chí )# 現hiện 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 巧xảo 密mật 語ngữ 。

此thử 二nhị 含hàm 二nhị 意ý 。謂vị 示thị 而nhi 謂vị 實thật 故cố 。即tức 第đệ 四tứ 意ý 。此thử 二nhị 皆giai 是thị 。深thâm 密mật 之chi 法Pháp 。即tức 第đệ 一nhất 意ý 。

於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 業nghiệp 報báo 。巧xảo 密mật 語ngữ (# 至chí )# 同đồng 一nhất 成thành 就tựu 巧xảo 密mật 語ngữ 。

餘dư 通thông 前tiền 二nhị 。或hoặc 並tịnh 兼kiêm 五ngũ 。可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。則tắc 得đắc 如Như 來Lai 無vô 上thượng 。善thiện 巧xảo 微vi 密mật 語ngữ 。

△# 二nhị 不bất 愚ngu 。善thiện 巧xảo 之chi 智trí 。文văn 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 巧xảo 分phân 別biệt 智trí 。

外ngoại 言ngôn 既ký 密mật 。內nội 智trí 又hựu 巧xảo 。故cố 於ư 利lợi 生sanh 。無vô 有hữu 癡si 闇ám 。故cố 彼bỉ 文văn 云vân 。菩Bồ 薩Tát 於ư 善Thiện 知Tri 識Thức 所sở 。聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。所sở 謂vị 甚thậm 深thâm 法Pháp 等đẳng 。文văn 義nghĩa 多đa 同đồng 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 入nhập 一nhất 切thiết 。剎sát 巧xảo 分phân 別biệt 智trí (# 至chí )# 入nhập 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。巧xảo 分phân 別biệt 智trí 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 (# 至chí )# 無vô 上thượng 善thiện 巧xảo 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 智trí 。

△# 二nhị 正Chánh 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 禪thiền 。即tức 無vô 亂loạn 行hành 。二nhị 門môn 皆giai 是thị 定định 體thể 。初sơ 門môn 明minh 入nhập 三tam 昧muội 顯hiển 處xứ 等đẳng 不bất 同đồng 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 入nhập 三tam 昧muội 。

彼bỉ 文văn 云vân 。善thiện 入nhập 一nhất 切thiết 。諸chư 禪thiền 定định 門môn 。此thử 中trung 明minh 十thập 。皆giai 通thông 一nhất 切thiết 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 。

通thông 辨biện 緣duyên 斯tư 十thập 境cảnh 入nhập 定định 不bất 同đồng 。別biệt 則tắc 十thập 門môn 緣duyên 境cảnh 各các 異dị 。

於ư 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。入nhập 三tam 昧muội (# 至chí )# 住trụ 一nhất 切thiết 劫kiếp 入nhập 三tam 。

上thượng 五ngũ 一nhất 重trọng/trùng 之chi 事sự 。下hạ 五ngũ 涉thiệp 入nhập 圓viên 融dung 。

從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。現hiện 不bất 思tư 議nghị 身thân 。 (# 至chí )# 無vô 有hữu 休hưu 息tức 入nhập 三tam 昧muội 。

九cửu 十thập 皆giai 即tức 一nhất 而nhi 多đa 。故cố 彼bỉ 行hành 云vân 。一nhất 念niệm 中trung 得đắc 無vô 數số 三tam 昧muội 。但đãn 從tùng 多đa 分phần 。對đối 前tiền 後hậu 說thuyết 。判phán 為vi 定định 體thể 。非phi 無vô 其kỳ 用dụng 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 (# 至chí )# 諸chư 佛Phật 無vô 上thượng 善thiện 巧xảo 三tam 昧muội 法pháp 。

△# 二nhị 明minh 徧biến 入nhập 。則tắc 解giải 類loại 皆giai 徧biến 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 徧biến 入nhập 。

亦diệc 猶do 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 十thập 徧biến 處xứ 。即tức 令linh 三tam 昧muội 漸tiệm 更cánh 增tăng 廣quảng 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 。徧biến 入nhập (# 至chí )# 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。種chủng 種chủng 供cúng 養dường 徧biến 入nhập 。

前tiền 明minh 一nhất 切thiết 。如như 眾chúng 生sanh 身thân 。謂vị 童đồng 子tử 身thân 等đẳng 。雖tuy 能năng 一nhất 切thiết 身thân 入nhập 。而nhi 不bất 必tất 一nhất 時thời 。今kim 此thử 隨tùy 入nhập 一nhất 類loại 。皆giai 徧biến 一nhất 切thiết 。如như 海hải 初sơ 來lai 一nhất 切thiết 皆giai 水thủy 等đẳng 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。則tắc 得đắc 如Như 來Lai 無vô 上thượng 。大đại 智trí 徧biến 入nhập 法pháp 。

△# 三tam 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 引dẫn 生sanh 功công 德đức 禪thiền 。初sơ 門môn 明minh 作tác 用dụng 無vô 礙ngại 。故cố 稱xưng 解giải 脫thoát 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 解giải 脫thoát 門môn 。

即tức 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。梵Phạm 云vân 毗tỳ 木mộc 叉xoa 。此thử 云vân 勝thắng 解giải 脫thoát 。謂vị 殊thù 勝thắng 作tác 用dụng 。亦diệc 由do 依y 禪thiền 。成thành 八bát 解giải 脫thoát 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 一nhất 身thân 周chu 徧biến 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 (# 至chí )# 游du 戲hí 神thần 通thông 解giải 脫thoát 門môn 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。則tắc 得đắc 如Như 來Lai 無vô 上thượng 解giải 脫thoát 門môn 。

△# 二nhị 於ư 境cảnh 無vô 壅ủng 。故cố 曰viết 神thần 通thông 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 神thần 通thông 。

如như 依y 四tứ 禪thiền 。引dẫn 六Lục 通Thông 用dụng 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 憶ức 念niệm 宿túc 命mạng 方phương 便tiện 智trí 通thông (# 至chí )# 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。方phương 便tiện 智trí 通thông 。

此thử 十thập 若nhược 以dĩ 六lục 攝nhiếp 。前tiền 四tứ 可khả 知tri 。次thứ 五ngũ 神thần 境cảnh 。

隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。現hiện 不bất 思tư 議nghị (# 至chí )# 不bất 可khả 說thuyết 變biến 化hóa 身thân 方phương 便tiện 智trí 通thông 。

後hậu 一nhất 漏lậu 盡tận 。成thành 菩Bồ 提Đề 故cố 。

隨tùy 不bất 思tư 議nghị 眾chúng 生sanh 心tâm (# 至chí )# 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。方phương 便tiện 智trí 通thông 。

約ước 位vị 不bất 同đồng 。與dữ 十thập 通thông 小tiểu 異dị 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 (# 至chí )# 種chủng 種chủng 示thị 現hiện 。令linh 其kỳ 修tu 學học 。

△# 六lục 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 善thiện 現hiện 位vị 中trung 行hành 。初sơ 門môn 正chánh 明minh 行hành 體thể 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 明minh 。

正chánh 顯hiển 行hành 體thể 。即tức 是thị 般Bát 若Nhã 。故cố 曰viết 智trí 明minh 。然nhiên 皆giai 權quyền 實thật 。無vô 礙ngại 之chi 智trí 。故cố 稱xưng 善thiện 巧xảo 。非phi 如như 十thập 度độ 。唯duy 約ước 根căn 本bổn 。但đãn 約ước 增tăng 微vi 。分phần/phân 成thành 五ngũ 行hành 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 二nhị 。前tiền 七thất 單đơn 約ước 一nhất 智trí 。分phần/phân 三tam 。初sơ 三tam 約ước 所sở 化hóa 。

所sở 謂vị 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。業nghiệp 報báo (# 至chí )# 皆giai 如như 金kim 剛cang 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

先tiên 事sự 。次thứ 理lý 。後hậu 即tức 事sự 歸quy 理lý 。

△# 次thứ 三tam 約ước 能năng 化hóa 。

能năng 以dĩ 無vô 量lượng 。微vi 妙diệu 音âm 聲thanh 。 (# 至chí )# 或hoặc 不bất 受thọ 生sanh 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

亦diệc 初sơ 約ước 事sự 。次thứ 句cú 約ước 理lý 。後hậu 即tức 事sự 歸quy 理lý 。

△# 三tam 離ly 能năng 所sở 想tưởng 。會hội 歸quy 般Bát 若Nhã 。

捨xả 離ly 一nhất 切thiết 想tưởng 。受thọ 境cảnh 界giới 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

念niệm 想tưởng 觀quán 除trừ 。不bất 受thọ 境cảnh 界giới 。為vi 入nhập 理lý 善thiện 巧xảo 故cố 。

△# 二nhị 後hậu 有hữu 三tam 句cú 。辨biện 雙song 行hành 三tam 。初sơ 明minh 無vô 說thuyết 之chi 說thuyết 無vô 成thành 之chi 成thành 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。非phi 相tướng 非phi 無vô 相tướng 。 (# 至chí )# 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。

謂vị 雙song 非phi 照chiếu 寂tịch 。離ly 於ư 言ngôn 道đạo 。而nhi 能năng 差sai 別biệt 。照chiếu 事sự 有hữu 說thuyết 。非phi 相tướng 遣khiển 相tương/tướng 。非phi 無vô 遣khiển 無vô 。一nhất 性tánh 遣khiển 多đa 。無vô 性tánh 遣khiển 有hữu 。即tức 性tánh 相tướng 俱câu 寂tịch 。

住trụ 於ư 法Pháp 界Giới 。成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

無vô 成thành 之chi 成thành 。法Pháp 界Giới 之chi 體thể 。實thật 無vô 所sở 成thành 。照chiếu 斯tư 法Pháp 界Giới 。即tức 說thuyết 成thành 佛Phật 。

△# 二nhị 明minh 無vô 生sanh 起khởi 生sanh 智trí 明minh 。文văn 三tam 。初sơ 正chánh 明minh 無vô 緣duyên 之chi 緣duyên 。兼kiêm 顯hiển 無vô 化hóa 之chi 化hóa 。於ư 中trung 二nhị 。初sơ 明minh 無vô 緣duyên 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 (# 至chí )# 了liễu 達đạt 受thọ 生sanh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

謂vị 眾chúng 生sanh 真chân 心tâm 。稱xưng 理lý 不bất 可khả 得đắc 故cố 。若nhược 無vô 於ư 緣duyên 。即tức 無vô 所sở 化hóa 。

△# 二nhị 明minh 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 。不bất 壞hoại 緣duyên 起khởi 。則tắc 亦diệc 有hữu 所sở 化hóa 。於ư 中trung 二nhị 。初sơ 知tri 所sở 化hóa 。文văn 有hữu 三tam 節tiết 。初sơ 有hữu 八bát 句cú 。別biệt 知tri 緣duyên 相tương/tướng 。

而nhi 知tri 因nhân 。

謂vị 無vô 明minh 等đẳng 。

知tri 緣duyên 。

緣duyên 謂vị 業nghiệp 行hành 。

知tri 事sự 。

即tức 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 。

知tri 境cảnh 界giới 。

即tức 觸xúc 受thọ 塵trần 境cảnh 。

知tri 行hành 。

即tức 現hiện 在tại 受thọ 取thủ 有hữu 。

知tri 生sanh 。

即tức 生sanh 支chi 。

知tri 滅diệt 。

即tức 老lão 死tử 。

知tri 言ngôn 說thuyết 。

總tổng 是thị 隨tùy 俗tục 緣duyên 生sanh 。不bất 離ly 三tam 世thế 故cố 。

△# 二nhị 有hữu 十thập 二nhị 句cú 六lục 對đối 。通thông 知tri 染nhiễm 淨tịnh 迷mê 悟ngộ 。

知tri 迷mê 惑hoặc 知tri 離ly 迷mê 惑hoặc (# 至chí )# 知tri 生sanh 死tử 知tri 涅Niết 槃Bàn 。

迷mê 理lý 則tắc 倒đảo 惑hoặc 雜tạp 染nhiễm 。悟ngộ 皆giai 反phản 此thử 。

知tri 可khả 得đắc 知tri 不phủ 。可khả 得đắc 知tri 執chấp 著trước 知tri 無vô 執chấp 著trước 。

隨tùy 俗tục 則tắc 俱câu 可khả 得đắc 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。二nhị 俱câu 叵phả 得đắc 。得đắc 非phi 得đắc 約ước 理lý 。著trước 非phi 著trước 約ước 智trí 。

△# 三Tam 明Minh 知tri 心tâm 行hành 。

知tri 住trụ 知tri 動động 。

住trụ 謂vị 本bổn 性tánh 。動động 謂vị 客khách 塵trần 。

知tri 去khứ 知tri 還hoàn 。

隨tùy 客khách 塵trần 則tắc 去khứ 而nhi 莫mạc 歸quy 。見kiến 本bổn 性tánh 則tắc 還hoàn 源nguyên 反phản 本bổn 。

知tri 起khởi 知tri 不bất 起khởi 。

有hữu 還hoàn 有hữu 去khứ 。皆giai 是thị 起khởi 心tâm 。還hoàn 住trụ 兩lưỡng 亡vong 。寂tịch 然nhiên 不bất 起khởi 。

知tri 失thất 壞hoại 知tri 出xuất 離ly 。

起khởi 則tắc 諸chư 善thiện 失thất 壞hoại 。不bất 起khởi 則tắc 出xuất 離ly 蓋cái 纏triền 。

知tri 成thành 熟thục 。

觸xúc 境cảnh 寂tịch 知tri 。是thị 為vi 成thành 熟thục 。上thượng 通thông 物vật 我ngã 。後hậu 知tri 根căn 機cơ 。唯duy 約ước 自tự 說thuyết 。

知tri 諸chư 根căn 知tri 調điều 伏phục 。

根căn 謂vị 六lục 根căn 。不bất 為vi 境cảnh 牽khiên 。即tức 是thị 調điều 伏phục 。

△# 二nhị 結kết 雙song 行hành 。

隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。種chủng 種chủng 教giáo 化hóa 。未vị 曾tằng 忘vong 失thất 。菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。

謂vị 智trí 隨tùy 曲khúc 化hóa 。不bất 失thất 無vô 行hành 。

△# 二nhị 徵trưng 釋thích 。

何hà 以dĩ 故cố 菩Bồ 薩Tát 。但đãn 為vì 利lợi 益ích 。眾chúng 生sanh (# 至chí )# 不bất 違vi 一nhất 切thiết 。世thế 間gian 所sở 作tác 。

所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。為vi 物vật 發phát 心tâm 故cố 。

△# 三tam 結kết 名danh 。

是thị 多đa 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

△# 三tam 平bình 等đẳng 教giáo 化hóa 智trí 明minh 三tam 。初sơ 明minh 實thật 不bất 礙ngại 權quyền 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。於ư 佛Phật 無vô 著trước (# 至chí )# 其kỳ 心tâm 廣quảng 大đại 。等đẳng 法Pháp 界Giới 故cố 。

△# 二nhị 明minh 權quyền 不bất 礙ngại 實thật 。

知tri 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。知tri 眾chúng 生sanh 數số (# 至chí )# 不bất 可khả 傾khuynh 動động 。當đương 成thành 正chánh 覺giác 。

△# 三tam 結kết 名danh 。

於ư 生sanh 死tử 海hải 。平bình 等đẳng 濟tế 渡độ 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

△# 四tứ 結kết 數số 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 修tu 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。則tắc 得đắc 如Như 來Lai 無vô 上thượng 。大đại 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 。

△# 二nhị 明minh 離ly 智trí 障chướng 解giải 脫thoát 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 解giải 脫thoát 。

脫thoát 二nhị 障chướng 故cố 。梵Phạm 云vân 毗tỳ 木mộc 底để 。此thử 云vân 解giải 脫thoát 。與dữ 前tiền 不bất 同đồng 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 。邪tà 見kiến 解giải 脫thoát 。

此thử 二nhị 煩phiền 惱não 障chướng 。

諸chư 取thủ 解giải 脫thoát 。

業nghiệp 障chướng 。取thủ 增tăng 為vi 業nghiệp 故cố 。

蘊uẩn 處xứ 界giới 解giải 脫thoát 。

報báo 障chướng 。上thượng 四tứ 脫thoát 凡phàm 三tam 障chướng 。下hạ 六lục 脫thoát 智trí 障chướng 。

超siêu 二Nhị 乘Thừa 解giải 脫thoát 。

此thử 一nhất 揀giản 劣liệt 。

無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。解giải 脫thoát (# 至chí )# 悉tất 能năng 了liễu 知tri 。一nhất 切thiết 三tam 世thế 解giải 脫thoát 。

餘dư 皆giai 顯hiển 勝thắng 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp (# 至chí )# 教giáo 化hóa 成thành 熟thục 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

△# 七thất 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 無vô 著trước 位vị 中trung 行hành 。初sơ 門môn 明minh 游du 處xứ 縱túng/tung 情tình 。後hậu 門môn 明minh 棲tê 止chỉ 適thích 悅duyệt 。皆giai 通thông 二nhị 利lợi 。權quyền 實thật 方phương 便tiện 。而nhi 無vô 所sở 著trước 。今kim 初sơ 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 園viên 林lâm 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 生sanh 死tử 是thị 菩Bồ 薩Tát 園viên 林lâm (# 至chí )# 盡tận 虗hư 空không 一nhất 切thiết 世thế 界giới 故cố 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp (# 至chí )# 無vô 上thượng 離ly 憂ưu 惱não 大đại 安an 樂lạc 行hành 。

△# 二nhị 棲tê 止chỉ 適thích 悅duyệt 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 宮cung 殿điện 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 。是thị 菩Bồ 薩Tát 宮cung 殿điện 。 (# 至chí )# 作tác 一nhất 切thiết 法Pháp 王Vương 。自tự 在tại 事sự 故cố 。

四tứ 梵Phạm 住trụ 者giả 。即tức 四tứ 無vô 量lượng 亦diệc 色sắc 因nhân 故cố 。故cố 度độ 世thế 云vân 。修tu 四tứ 梵Phạm 行hạnh 。慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。餘dư 九cửu 可khả 知tri 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 (# 至chí )# 於ư 一nhất 世thế 間gian 。神thần 力lực 自tự 在tại 。

△# 八bát 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 難nan 得đắc 位vị 中trung 行hành 。初sơ 門môn 內nội 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。願nguyện 即tức 行hành 體thể 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 所sở 樂lạc 。

既ký 處xứ 宮cung 殿điện 。則tắc 情tình 欣hân 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 念niệm 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。故cố (# 至chí )# 摧tồi 滅diệt 一nhất 切thiết 異dị 道đạo 法pháp 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。無vô 上thượng 法Pháp 樂lạc 。

△# 三tam 外ngoại 德đức 莊trang 嚴nghiêm 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。

具cụ 以dĩ 眾chúng 德đức 莊trang 嚴nghiêm 願nguyện 故cố 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 力lực 莊trang 嚴nghiêm 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。 (# 至chí )# 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。無vô 退thoái 轉chuyển 故cố 。

△# 四tứ 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 勸khuyến 。

若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。安an 住trụ 此thử 法pháp 則tắc 得đắc 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。無vô 上thượng 法pháp 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 九cửu 有hữu 二nhị 門môn 。明minh 善thiện 法Pháp 位vị 中trung 行hành 。初sơ 門môn 明minh 外ngoại 緣duyên 不bất 動động 。後hậu 門môn 明minh 內nội 心tâm 不bất 捨xả 。又hựu 此thử 明minh 心tâm 堅kiên 。後hậu 明minh 深thâm 入nhập 。皆giai 是thị 力lực 義nghĩa 。今kim 初sơ 分phần/phân 五ngũ 。初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。發phát 十thập 種chủng 不bất 動động 心tâm 。

△# 二nhị 徵trưng 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

△# 三tam 釋thích 。

所sở 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。所sở 有hữu 悉tất 皆giai 能năng 捨xả 。 (# 至chí )# 亦diệc 無vô 退thoái 轉chuyển 不bất 動động 心tâm 。

十thập 中trung 二nhị 及cập 第đệ 九cửu 。是thị 思tư 擇trạch 力lực 。餘dư 皆giai 修tu 習tập 力lực 。第đệ 八bát 句cú 。中trung 有hữu 十thập 。一nhất 信tín 。

成thành 就tựu 有hữu 根căn 信tín 。

生sanh 佛Phật 果Quả 故cố 。

無vô 濁trược 信tín 。

不bất 雜tạp 不bất 信tín 濁trược 故cố 。

清thanh 淨tịnh 信tín 。

淨tịnh 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。