華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ 注Chú
Quyển 25
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật 宋Tống 淨Tịnh 源Nguyên 錄Lục 疏Sớ 注Chú 經Kinh

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 五ngũ (# 入nhập 第đệ 四tứ 十thập 五ngũ 經Kinh 卷quyển 末mạt )#

清thanh 涼lương 山sơn 沙Sa 門Môn 。 澄trừng 觀quán 。 述thuật 。

晉tấn 水thủy 沙Sa 門Môn 。 (# 淨tịnh 源nguyên )# 。 錄lục 疏sớ/sơ 注chú 經kinh 。

○# 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 住Trụ 。 處Xứ 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 二nhị

△# 初sơ 來lai 意ý 者giả 。 上thượng 約ước 化hóa 益ích 盡tận 一nhất 切thiết 時thời 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 故cố 僧Tăng 祇kỳ 中trung 。 明minh 法Pháp 界Giới 毛mao 端đoan 之chi 處xứ 。 皆giai 有hữu 多đa 多đa 普phổ 賢hiền 。 此thử 則tắc 據cứ 實thật 而nhi 談đàm 。 今kim 約ước 機cơ 緣duyên 所sở 宜nghi 。 指chỉ 有hữu 方phương 所sở 。 使sử 物vật 欣hân 厭yếm 翹kiều 心tâm 有hữu 歸quy 。 若nhược 知tri 能năng 住trụ 菩Bồ 薩Tát 毛mao 含hàm 剎sát 海hải 。 所sở 住trú 之chi 處xứ 。 塵trần 納nạp 無vô 邊biên 。 則tắc 未vị 有hữu 一nhất 方phương 非phi 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 亦diệc 遠viễn 答đáp 前tiền 壽thọ 量lượng 海hải 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 機cơ 。 住trụ 壽thọ 異dị 故cố 。 昔tích 將tương 此thử 品phẩm 。 遠viễn 答đáp 第đệ 二nhị 會hội 初sơ 問vấn 意ý 。 十thập 句cú 非phi 唯duy 義nghĩa 意ý 不bất 同đồng 。 抑ức 亦diệc 文văn 不bất 相tương 次thứ 。

二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 。 隨tùy 機cơ 住trú 處xứ 。 能năng 住trụ 非phi 一nhất 。 故cố 名danh 曰viết 諸chư 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 之chi 住trụ 處xứ 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。

三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 隨tùy 機cơ 應ưng 感cảm 。 方phương 所sở 為vi 宗tông 。 使sử 物vật 歸quy 憑bằng 。 及cập 悟ngộ 無vô 方phương 。 以dĩ 為vi 其kỳ 趣thú 。

次thứ 正chánh 釋thích 文văn 。 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 集tập 經kinh 者giả 敘tự 。

爾nhĩ 時thời 心Tâm 王Vương 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 眾chúng 會hội 中trung 。 告cáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

亦diệc 心tâm 王vương 說thuyết 者giả 。 隨tùy 所sở 統thống 王vương 。 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 亦diệc 表biểu 心tâm 隨tùy 智trí 。 住trụ 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。

△# 二nhị 正chánh 說thuyết 住trú 處xứ 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 處xứ 。 前tiền 十thập 依y 八bát 方phương 山sơn 海hải 。 以dĩ 上thượng 下hạ 二nhị 方phương 。 非phi 凡phàm 能năng 至chí 。 故cố 不bất 明minh 之chi 。 山sơn 海hải 包bao 藏tàng 。 仁nhân 智trí 棲tê 止chỉ 。 表biểu 大đại 智trí 高cao 深thâm 故cố 。 能năng 止chỉ 能năng 照chiếu 故cố 。 後hậu 十thập 二nhị 處xứ 城thành 邑ấp 雜tạp 居cư 。 曲khúc 盡tận 物vật 機cơ 。 表biểu 大đại 悲bi 無vô 遺di 故cố 。 則tắc 知tri 菩Bồ 薩Tát 無vô 不bất 在tại 矣hĩ 。 今kim 初sơ 第đệ 六lục 是thị 海hải 中trung 之chi 山sơn 。 第đệ 十thập 海hải 中trung 之chi 窟quật 。 餘dư 皆giai 是thị 山sơn 。 文văn 十thập 。 初sơ 仙tiên 人nhân 山sơn 。

佛Phật 子tử 東đông 方phương 有hữu 處xứ 名danh 仙tiên 人nhân 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

仙tiên 人nhân 山sơn 者giả 。 相tương/tướng 傳truyền 是thị 東đông 海hải 蓬bồng 萊# 山sơn 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 亦diệc 兼kiêm 海hải 。

△# 二nhị 勝thắng 峯phong 山sơn 。

南nam 方phương 有hữu 處xứ 名danh 勝thắng 峯phong 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

勝thắng 峯phong 。 即tức 德đức 雲vân 所sở 住trụ 。 晉tấn 本bổn 名danh 樓lâu 閣các 山sơn 。 即tức 婆bà 施thí 羅la 所sở 住trụ 。

△# 三tam 金kim 剛cang 燄diệm 山sơn 。

西tây 方phương 有hữu 處xứ 名danh 金kim 剛cang 燄diệm 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

金kim 剛cang 燄diệm 。 在tại 西tây 海hải 之chi 濵# 。

△# 四tứ 香hương 積tích 山sơn 。

北bắc 方phương 有hữu 處xứ 名danh 香hương 積tích 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

香hương 積tích 山sơn 。 昔tích 云vân 應ưng 。 是thị 雪tuyết 北bắc 香hương 山sơn 。

△# 五ngũ 清thanh 涼lương 山sơn 。

東đông 北bắc 方phương 有hữu 處xứ 名danh 清thanh 涼lương 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

清thanh 涼lương 山sơn 。 即tức 代đại 州châu 鴈nhạn 門môn 郡quận 五ngũ 臺đài 山sơn 也dã 。 於ư 中trung 現hiện 有hữu 清thanh 涼lương 寺tự 。 以dĩ 歲tuế 積tích 堅kiên 冰băng 。 夏hạ 仍nhưng 飛phi 雪tuyết 。 曾tằng 無vô 炎diễm 暑thử 。 故cố 曰viết 清thanh 涼lương 。 五ngũ 峯phong 聳tủng 出xuất 。 頂đảnh 無vô 林lâm 木mộc 。 有hữu 如như 壘lũy 土thổ/độ 之chi 臺đài 。 故cố 曰viết 五ngũ 臺đài 。 表biểu 我ngã 大đại 聖thánh 五ngũ 智trí 已dĩ 圓viên 。 五ngũ 眼nhãn 已dĩ 淨tịnh 。 總tổng 五ngũ 部bộ 之chi 真chân 祕bí 。 洞đỗng 五ngũ 陰ấm 之chi 真chân 源nguyên 。 故cố 首thủ 戴đái 五ngũ 佛Phật 之chi 冠quan 。 頂đảnh 分phần/phân 五ngũ 方phương 之chi 髻kế 。 運vận 五ngũ 乘thừa 之chi 要yếu 。 清thanh 五ngũ 濁trược 之chi 災tai 矣hĩ 。 然nhiên 但đãn 云vân 東đông 北bắc 方phương 者giả 。 其kỳ 言ngôn 猶do 漫mạn 。 按án 寶bảo 藏tạng 陀đà 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 於ư 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 東đông 北bắc 方phương 。 有hữu 國quốc 名danh 大đại 振chấn 那na 。 其kỳ 國quốc 有hữu 山sơn 。 號hiệu 為vi 五ngũ 頂đảnh 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 童Đồng 子Tử 。 游du 行hành 居cư 住trụ 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 說thuyết 法Pháp 。 及cập 與dữ 無vô 量lượng 。 無vô 數số 藥dược 叉xoa 羅la 剎sát 。 緊khẩn 那na 羅la 摩ma 。 睺hầu 羅la 伽già 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 斯tư 言ngôn 審thẩm 矣hĩ 。

其kỳ 山sơn 靈linh 迹tích 備bị 諸chư 傳truyền 記ký 。

余dư 幼ấu 尋tầm 茲tư 典điển 。 每mỗi 至chí 斯tư 文văn 。 皆giai 掩yểm 卷quyển 長trường 歎thán 。 遂toại 不bất 遠viễn 萬vạn 里lý 。 委ủy 命mạng 棲tê 託thác 。 聖thánh 境cảnh 相tướng 誘dụ 。 十thập 載tái 于vu 茲tư 。 其kỳ 感cảm 應ứng 昭chiêu 著trước 。 盈doanh 于vu 耳nhĩ 目mục 。 及cập 夫phu 夏hạ 景cảnh 。 勝thắng 事sự 尤vưu 多đa 。 歷lịch 歷lịch 龍long 宮cung 。 夜dạ 開khai 千thiên 月nguyệt 。 纖tiêm 纖tiêm 細tế 草thảo 。 朝triêu 間gian 百bách 華hoa 。 或hoặc 萬vạn 聖thánh 羅la 空không 。 或hoặc 五ngũ 雲vân 凝ngưng 岫# 。 圓viên 光quang 映ánh 乎hồ 山sơn 翠thúy 。 瑞thụy 鳥điểu 翥# 于vu 煙yên 霄tiêu 。 唯duy 聞văn 大đại 聖thánh 之chi 名danh 。 無vô 復phục 人nhân 間gian 之chi 慮lự 。 入nhập 聖thánh 境cảnh 者giả 。 接tiếp 武võ 革cách 凡phàm 心tâm 者giả 。 架# 肩kiên 相tương 視thị 。 互hỗ 謂vị 非phi 凡phàm 。 觸xúc 目mục 皆giai 為vi 佛Phật 事sự 。 其kỳ 山sơn 勢thế 寺tự 宇vũ 。 難nan 以dĩ 盡tận 言ngôn 。 自tự 大đại 師sư 晦hối 迹tích 於ư 西tây 天thiên 。 妙diệu 德đức 揚dương 輝huy 於ư 東đông 夏hạ 。 雖tuy 法Pháp 身thân 長trường/trưởng 在tại 而nhi 雞kê 山sơn 。 空không 掩yểm 於ư 荒hoang 榛# 。 應ưng 現hiện 有hữu 方phương 。 鷲thứu 嶺lĩnh 得đắc 名danh 於ư 茲tư 土thổ/độ 。 神thần 僧Tăng 顯hiển 彰chương 於ư 靈linh 境cảnh 。 宣tuyên 公công 上thượng 稟bẩm 於ư 諸chư 天thiên 。 漢hán 明minh 肇triệu 啟khải 於ư 崇sùng 基cơ 。 魏ngụy 帝đế 中trung 孚phu 於ư 至chí 化hóa 。 北bắc 齊tề 數số 州châu 以dĩ 傾khuynh 俸bổng 。 有hữu 唐đường 九cửu 帝đế 之chi 迴hồi 光quang 。 五ngũ 天thiên 殉# 命mạng 。 以dĩ 奔bôn 風phong 八bát 表biểu 。 亡vong 軀khu 而nhi 競cạnh 託thác 。 其kỳ 有hữu 居cư 神thần 州châu 。 而nhi 一nhất 生sanh 不bất 到đáo 。 亦diệc 奚hề 異dị 舍Xá 衛Vệ 三tam 億ức 之chi 徒đồ 哉tai 。 願nguyện 皆giai 修tu 敬kính 。

△# 六lục 金Kim 剛Cang 山Sơn 。

海hải 中trung 有hữu 處xứ 名danh 金Kim 剛Cang 山Sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

金Kim 剛Cang 山Sơn 。 謂vị 東đông 海hải 近cận 東đông 。 有hữu 山sơn 名danh 之chi 為vi 金kim 剛cang 。 雖tuy 非phi 全toàn 體thể 是thị 金kim 。 而nhi 上thượng 下hạ 四tứ 周chu 。 乃nãi 至chí 山sơn 間gian 流lưu 水thủy 砂sa 中trung 。 皆giai 悉tất 有hữu 金kim 遠viễn 望vọng 即tức 謂vị 全toàn 體thể 是thị 金kim 。 又hựu 海hải 東đông 人nhân 自tự 古cổ 相tương/tướng 傳truyền 。 此thử 山sơn 往vãng 往vãng 有hữu 聖thánh 人nhân 出xuất 現hiện 。 然nhiên 晉tấn 本bổn 此thử 處xứ 當đương 其kỳ 第đệ 九cửu 。 以dĩ 與dữ 第đệ 十thập 莊trang 嚴nghiêm 窟quật 。 俱câu 在tại 海hải 中trung 故cố 。 而nhi 今kim 居cư 此thử 者giả 。 意ý 是thị 八bát 方phương 之chi 內nội 。 東đông 北bắc 方phương 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。 何hà 以dĩ 正chánh 說thuyết 八bát 方phương 。 忽hốt 然nhiên 語ngữ 海hải 。 又hựu 晉tấn 本bổn 海hải 中trung 有hữu 二nhị 住trú 處xứ 。 一nhất 名danh 枳chỉ 怛đát 那na 。 現hiện 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 曇đàm 無vô 竭kiệt 。 有hữu 萬vạn 二nhị 千thiên 。 菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc 。 言ngôn 枳chỉ 怛đát 者giả 。 具cụ 云vân 昵ni 枳chỉ 多đa 。 此thử 云vân 踊dũng 出xuất 。 金kim 剛cang 語ngữ 體thể 。 踊dũng 出xuất 語ngữ 狀trạng 。 曇đàm 無vô 竭kiệt 者giả 。 此thử 云vân 法pháp 生sanh 。 亦diệc 云vân 法pháp 勇dũng 。 亦diệc 云vân 法pháp 尚thượng 。 今kim 言ngôn 法pháp 起khởi 。 與dữ 生sanh 勇dũng 義nghĩa 同đồng 。 即tức 常thường 啼đề 之chi 友hữu 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc 。 十thập 倍bội 今kim 經kinh 。 或hoặc 前tiền 譯dịch 之chi 誤ngộ 。

△# 七thất 支chi 提đề 山sơn 。

東đông 南nam 方phương 有hữu 。 處xử 名danh 支chi 提đề 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

支chi 提đề 山sơn 者giả 。 此thử 云vân 生sanh 淨tịnh 信tín 之chi 所sở 。 有hữu 舍xá 利lợi 者giả 為vi 塔tháp 。 無vô 舍xá 利lợi 曰viết 支chi 提đề 。 或hoặc 山sơn 形hình 似tự 塔tháp 。 或hoặc 彼bỉ 有hữu 支chi 提đề 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 昔tích 云vân 既ký 指chỉ 清thanh 涼lương 為vi 東đông 北bắc 。 則tắc 東đông 南nam 影ảnh 響hưởng 吳ngô 越việt 。 然nhiên 吳ngô 越việt 靈linh 山sơn 雖tuy 眾chúng 。 取thủ 其kỳ 形hình 似tự 者giả 。 天thiên 台thai 之chi 南nam 。 赤xích 城thành 山sơn 也dã 。 直trực 聳tủng 雲vân 際tế 。 赩hách 若nhược 霞hà 起khởi 。 巖nham 樹thụ 相tương/tướng 映ánh 。 分phần/phân 成thành 數số 重trọng/trùng 。 其kỳ 間gian 有hữu 白bạch 道đạo 猷# 之chi 遺di 蹤tung 。 或hoặc 即tức 當đương 之chi 矣hĩ 。 然nhiên 劒kiếm 川xuyên 有hữu 三tam 學học 。 山sơn 中trung 有hữu 歡Hoan 喜Hỷ 王Vương 菩Bồ 薩Tát 。 屢lũ 持trì 燈đăng 而nhi 出xuất 。 名danh 雖tuy 不bất 同đồng 。 而nhi 天Thiên 竺Trúc 望vọng 之chi 。 即tức 是thị 東đông 南nam 。 亦diệc 有hữu 見kiến 其kỳ 持trì 寶bảo 冠quan 者giả 。 則tắc 密mật 示thị 其kỳ 名danh 也dã 。 希hy 後hậu 賢hiền 以dĩ 審thẩm 之chi 。

△# 八bát 光quang 明minh 山sơn 。

西tây 南nam 方phương 有hữu 處xứ 名danh 光quang 明minh 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

光quang 明minh 山sơn 。 昔tích 云vân 應ưng 。 是thị 與dữ 補bổ 怛đát 洛lạc 迦ca 山sơn 相tương 連liên 。 以dĩ 晉tấn 譯dịch 觀quán 音âm 住trụ 山sơn 為vi 光quang 明minh 。 今kim 文văn 非phi 觀quán 音âm 住trú 處xứ 。 而nhi 云vân 光quang 明minh 。 故cố 言ngôn 連liên 也dã 。

△# 九cửu 香hương 風phong 山sơn 。

西tây 北bắc 方phương 有hữu 處xứ 名danh 香hương 風phong 山sơn (# 至chí )# 常thường 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。

香hương 風phong 山sơn 。 疑nghi 是thị 香hương 山sơn 西tây 畔bạn 。

△# 十thập 莊trang 嚴nghiêm 窟quật 。

大đại 海hải 之chi 中trung 。 復phục 有hữu 住trú 處xứ (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

對đối 上thượng 第đệ 六lục 海hải 中trung 。 故cố 云vân 復phục 有hữu 。 晉tấn 本bổn 云vân 。 二nhị 名danh 功Công 德Đức 莊Trang 嚴Nghiêm 窟quật 。

△# 後hậu 十thập 二nhị 處xứ 城thành 邑ấp 雜tạp 居cư 。 初sơ 毗tỳ 舍xá 離ly 。

毗tỳ 舍xá 離ly 南nam 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

毗tỳ 舍xá 離ly 者giả 。 即tức 毗tỳ 耶da 離ly 。 此thử 云vân 廣quảng 嚴nghiêm 城thành 。 亦diệc 曰viết 廣quảng 博bác 。 即tức 是thị 中trung 印ấn 度độ 淨tịnh 名danh 所sở 居cư 之chi 城thành 。 言ngôn 南nam 者giả 。 按án 西tây 域vực 記ký 第đệ 七thất 云vân 。 此thử 城thành 南nam 十thập 四tứ 五ngũ 里lý 有hữu 塔tháp 。 是thị 七thất 百bách 賢hiền 聖thánh 重trọng/trùng 結kết 集tập 處xứ 。 更cánh 南nam 八bát 九cửu 十thập 里lý 。 有hữu 僧Tăng 伽già 藍lam 。 其kỳ 側trắc 有hữu 過quá 去khứ 四tứ 佛Phật 座tòa 。 及cập 經kinh 行hành 遺di 迹tích 之chi 處xứ 。 應ưng 是thị 其kỳ 所sở 。 晉tấn 本bổn 第đệ 二nhị 。 更cánh 有hữu 一nhất 處xứ 。 名danh 巴ba 連liên 弗phất 邑ấp 。 有hữu 處xứ 名danh 金kim 燈đăng 僧Tăng 伽già 藍lam 。 昔tích 云vân 具cụ 言ngôn 波ba 吒tra 補bổ 怛đát 囉ra 。 此thử 云vân 黃hoàng 華hoa 子tử 。 即tức 黃hoàng 華hoa 女nữ 之chi 子tử 。 創sáng/sang 居cư 此thử 處xứ 。 亦diệc 中trung 天thiên 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 具cụ 如như 西tây 域vực 記ký 第đệ 八bát 。 今kim 經kinh 闕khuyết 此thử 一nhất 處xứ 。

△# 二nhị 摩ma 度độ 羅la 城thành 。

摩ma 度độ 羅la 城thành 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

云vân 摩ma 度độ 羅la 者giả 。 亦diệc 曰viết 摩ma 偷thâu 羅la 。 此thử 云vân 孔khổng 雀tước 。 亦diệc 云vân 密mật 蓋cái 。 並tịnh 是thị 古cổ 世thế 因nhân 事sự 為vi 名danh 。 亦diệc 中trung 印ấn 度độ 言ngôn 滿mãn 足túc 窟quật 者giả 。 彼bỉ 國quốc 有hữu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 塔tháp 及cập 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 塔tháp 。 於ư 王vương 城thành 西tây 五ngũ 六lục 里lý 。 有hữu 山sơn 寺tự 。 是thị 烏ô 波ba 毱cúc 多đa 所sở 造tạo 寺tự 。 北bắc 有hữu 巖nham 中trung 。 間gian 有hữu 石thạch 窟quật 。 是thị 毱cúc 多đa 度độ 人nhân 安an 籌trù 之chi 所sở 。 具cụ 如như 西tây 域vực 記ký 第đệ 四tứ 說thuyết 。 安an 籌trù 雖tuy 是thị 後hậu 事sự 。 多đa 是thị 安an 聖thánh 窟quật 中trung 。

△# 三tam 俱câu 珍trân 那na 。

俱câu 珍trân 那na 城thành 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

俱câu 珍trân 那na 者giả 。 具cụ 云vân 俱câu 陳trần 那na 耶da 。 俱câu 珍trân 姓tánh 也dã 。 此thử 云vân 大đại 盆bồn 那na 耶da 法pháp 律luật 也dã 。 謂vị 池trì 形hình 如như 大đại 盆bồn 。 往vãng 昔tích 有hữu 仙tiên 。 於ư 側trắc 修tu 法pháp 。 律luật 後hậu 人nhân 以dĩ 此thử 為vi 姓tánh 。 因nhân 為vi 城thành 名danh 。

△# 四tứ 清thanh 淨tịnh 彼bỉ 岸ngạn 。

清thanh 淨tịnh 彼bỉ 岸ngạn 城thành 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

清thanh 淨tịnh 彼bỉ 岸ngạn 城thành 。 是thị 南nam 印ấn 度độ 。 目mục 真chân 此thử 云vân 解giải 脫thoát 。 即tức 龍long 之chi 名danh 。 隣lân 陀đà 云vân 處xứ 。 即tức 龍long 所sở 居cư 處xứ 。

△# 五ngũ 摩ma 蘭lan 陀đà 國quốc 。

摩ma 蘭lan 陀đà 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

摩ma 蘭lan 陀đà 國quốc 。 未vị 詳tường 所sở 在tại 。 晉tấn 經kinh 無vô 國quốc 。 但đãn 云vân 風phong 地địa 。 謂vị 有hữu 風phong 孔khổng 處xứ 。 即tức 龍long 所sở 居cư 。

△# 六lục 甘cam 菩bồ 遮già 國quốc 。

甘cam 菩bồ 遮già 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

甘cam 菩bồ 遮già 國quốc 。 正chánh 云vân 紺cám 蒲bồ 。 即tức 是thị 果quả 名danh 。 其kỳ 果quả 赤xích 白bạch 圓viên 滿mãn 。 乍sạ 似tự 此thử 方phương 林lâm 檎# 。 而nhi 復phục 三tam 約ước 橫hoạnh/hoành 文văn 。 此thử 國quốc 多đa 端đoan 正chánh 女nữ 人nhân 。 頸cảnh 似tự 紺cám 蒲bồ 。 三tam 約ước 文văn 成thành 以dĩ 女nữ 名danh 。 國quốc 出xuất 生sanh 慈từ 者giả 。 大đại 集tập 經kinh 中trung 但đãn 名danh 慈từ 窟quật 。

△# 七thất 震chấn 旦đán 國quốc 。

震chấn 旦đán 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

震chấn 旦đán 國quốc 。 即tức 此thử 大đại 唐đường 。 亦diệc 云vân 真chân 丹đan 。 或hoặc 云vân 支chi 那na 。 皆giai 梵Phạm 音âm 。 楚sở 夏hạ 此thử 云vân 多đa 思tư 惟duy 。 以dĩ 情tình 慮lự 多đa 端đoan 故cố 。 前tiền 為vi 成thành 八bát 方phương 故cố 。 清thanh 涼lương 直trực 云vân 東đông 北bắc 。 今kim 在tại 諸chư 國quốc 之chi 類loại 故cố 舉cử 國quốc 。 名danh 那Na 羅La 延Diên 者giả 。 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。 昔tích 云vân 即tức 青thanh 州châu 界giới 有hữu 東đông 牢lao 山sơn 。 現hiện 有hữu 古cổ 佛Phật 聖thánh 迹tích 。 此thử 應ưng 是thị 也dã 。 然nhiên 牢lao 山sơn 乃nãi 是thị 登đăng 州châu 。 亦diệc 青thanh 州châu 分phần/phân 野dã 。 其kỳ 山sơn 靈linh 迹tích 亦diệc 多đa 。 然nhiên 今kim 之chi 到đáo 此thử 山sơn 者giả 。 在tại 蔚úy 州châu 界giới 。 靈linh 迹tích 顯hiển 著trứ 。 不bất 減giảm 清thanh 涼lương 時thời 人nhân 稱xưng 謂vị 普phổ 賢hiền 所sở 居cư 。 往vãng 往vãng 有hữu 覩đổ 。 彼bỉ 亦diệc 有hữu 五ngũ 臺đài 。 南nam 臺đài 有hữu 窟quật 。 難nạn/nan 究cứu 其kỳ 底để 。

時thời 稱xưng 那Na 羅La 延Diên 窟quật 。 或hoặc 即tức 是thị 此thử 。

△# 八bát 疏sớ/sơ 勒lặc 國quốc 。

疏sớ/sơ 勒lặc 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

疏sớ/sơ 勒lặc 國quốc 。 具cụ 云vân 佉khư 路lộ 數số 怛đát 勒lặc 。 是thị 彼bỉ 國quốc 山sơn 名danh 。 因nhân 山sơn 立lập 號hiệu 或hoặc 翻phiên 為vi 惡ác 性tánh 。 因nhân 國quốc 人nhân 以dĩ 立lập 名danh 。 然nhiên 牛ngưu 頭đầu 山sơn 在tại 今kim 于vu 闐điền 國quốc 。 此thử 云vân 地địa 乳nhũ 。 佛Phật 滅diệt 百bách 年niên 方phương 立lập 此thử 國quốc 。 具cụ 如như 西tây 域vực 記ký 。 以dĩ 集tập 經kinh 之chi 時thời 未vị 開khai 。 尚thượng 屬thuộc 疏sớ/sơ 勒lặc 故cố 耳nhĩ 。 晉tấn 本bổn 但đãn 云vân 邊biên 國quốc 故cố 。 或hoặc 指chỉ 江giang 表biểu 牛ngưu 頭đầu 。 今kim 譯dịch 既ký 明minh 。 定định 非phi 此thử 也dã 。

△# 九cửu 迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 。

迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 。 晉tấn 譯dịch 為vi 罽kế 賓tân 。 此thử 翻phiên 為vi 阿a 誰thùy 入nhập 即tức 末mạt 田điền 地địa 乞khất 地địa 之chi 所sở 。 略lược 如như 音âm 義nghĩa 。 廣quảng 出xuất 西tây 域vực 記ký 第đệ 三tam 。

△# 十thập 增tăng 長trưởng 歡hoan 喜hỷ 城thành 。

增tăng 長trưởng 歡hoan 喜hỷ 城thành 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

增tăng 長trưởng 歡hoan 喜hỷ 城thành 。 古cổ 釋thích 云vân 即tức 南nam 印ấn 度độ 。 尊tôn 者giả 窟quật 者giả 。 即tức 上thượng 座tòa 部bộ 所sở 居cư 之chi 所sở 。

△# 十thập 一nhất 菴am 浮phù 棃lê 摩ma 。

菴am 浮phù 棃lê 摩ma 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

菴am 浮phù 棃lê 摩ma 。 此thử 云vân 無vô 垢cấu 。 即tức 是thị 果quả 名danh 。 此thử 國quốc 豐phong 而nhi 且thả 勝thắng 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 在tại 中trung 印ấn 度độ 境cảnh 。

△# 十thập 二nhị 乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 國quốc 。

乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 國quốc 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 (# 至chí )# 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。

乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 國quốc 。 此thử 云vân 持trì 地địa 。 多đa 得đắc 道Đạo 果quả 者giả 。 護hộ 持trì 不bất 為vi 他tha 國quốc 侵xâm 害hại 故cố 。 或hoặc 云vân 香hương 徧biến 。 徧biến 國quốc 香hương 草thảo 。 先tiên 發phát 生sanh 故cố 。 苫thiêm 婆bà 羅la 者giả 。 是thị 香hương 華hoa 樹thụ 名danh 。 與dữ 初sơ 品phẩm 苫thiêm 末mạt 羅la 。 梵Phạm 言ngôn 輕khinh 重trọng 耳nhĩ 。 徧biến 窟quật 側trắc 近cận 。 多đa 生sanh 此thử 故cố 。 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 是thị 佛Phật 留lưu 影ảnh 之chi 所sở 。 具cụ 如như 西tây 域vực 記ký 及cập 大đại 集tập 月nguyệt 藏tạng 。 分phân 第đệ 十thập 。 此thử 品phẩm 之chi 終chung 。 都đô 無vô 結kết 束thúc 。 或hoặc 是thị 經Kinh 來lai 不bất 盡tận 。 閻Diêm 浮Phù 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 界giới 異dị 類loại 界giới 等đẳng 可khả 以dĩ 倣# 之chi 。 法Pháp 界Giới 身thân 雲vân 則tắc 無vô 在tại 無vô 不bất 在tại 矣hĩ 。

自tự 下hạ 入nhập 第đệ 四tứ 十thập 六lục 卷quyển 經kinh 。

○# 佛Phật 不Bất 思Tư 議Nghị 。 法Pháp 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 三tam

△# 初sơ 明minh 來lai 意ý 。 先tiên 通thông 後hậu 別biệt 。 通thông 則tắc 此thử 下hạ 五ngũ 品phẩm 為vi 答đáp 第đệ 二nhị 會hội 初sơ 如Như 來Lai 地địa 等đẳng 十thập 句cú 問vấn 故cố 。 古cổ 德đức 但đãn 有hữu 三tam 品phẩm 答đáp 前tiền 。 謂vị 前tiền 明minh 修tu 生sanh 之chi 因nhân 。 今kim 辨biện 修tu 生sanh 之chi 果quả 。 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 若nhược 答đáp 前tiền 問vấn 。 何hà 以dĩ 重trọng/trùng 請thỉnh 。 由do 因nhân 果quả 隔cách 絕tuyệt 。 念niệm 法pháp 希hy 聞văn 。 因nhân 德đức 尚thượng 深thâm 。 果quả 必tất 玄huyền 妙diệu 。 故cố 念niệm 請thỉnh 耳nhĩ 。 別biệt 明minh 此thử 品phẩm 。 則tắc 前tiền 品phẩm 因nhân 終chung 。 此thử 品phẩm 果quả 始thỉ 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 如Như 來Lai 果quả 法pháp 迴hồi 超siêu 言ngôn 慮lự 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 斯tư 即tức 佛Phật 之chi 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 也dã 。

△# 三tam 宗tông 趣thú 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 明minh 說thuyết 佛Phật 果Quả 德đức 體thể 用dụng 。 心tâm 言ngôn 罔võng 及cập 。 而nhi 為vi 其kỳ 宗tông 。 令linh 諸chư 物vật 情tình 。 亡vong 言ngôn 絕tuyệt 想tưởng 。 速tốc 滿mãn 為vi 趣thú 。 別biệt 就tựu 宗tông 中trung 。 三tam 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 通thông 辨biện 佛Phật 德đức 。 若nhược 說thuyết 百bách 四tứ 十thập 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 通thông 於ư 權quyền 小tiểu 。 若nhược 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 大đại 覺giác 性tánh 。 猶do 通thông 於ư 權quyền 。 若nhược 言ngôn 唯duy 一nhất 味vị 實thật 德đức 者giả 。 約ước 理lý 頓đốn 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 具cụ 足túc 無vô 盡tận 德đức 者giả 。 是thị 此thử 所sở 明minh 。 故cố 後hậu 文văn 中trung 。 初sơ 標tiêu 十thập 問vấn 。 答đáp 具cụ 多đa 門môn 。 類loại 通thông 十thập 方phương 。 一nhất 一nhất 無vô 盡tận 。 二nhị 別biệt 顯hiển 義nghĩa 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 修tu 生sanh 。 二nhị 者giả 本bổn 有hữu 。 初sơ 謂vị 信tín 等đẳng 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 後hậu 謂vị 真Chân 如Như 具cụ 性tánh 功công 德đức 。 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 。 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 唯duy 修tu 生sanh 。 二nhị 唯duy 本bổn 有hữu 。 以dĩ 性tánh 相tướng 區khu 分phần/phân 故cố 。 三tam 本bổn 有hữu 修tu 生sanh 。 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 。 待đãi 彼bỉ 了liễu 因nhân 本bổn 隱ẩn 今kim 顯hiển 故cố 。 四tứ 修tu 生sanh 。 本bổn 有hữu 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 冥minh 符phù 理lý 故cố 。 若nhược 權quyền 教giáo 所sở 明minh 二nhị 德đức 。 不bất 雜tạp 法pháp 報báo 四tứ 句cú 亦diệc 有hữu 差sai 殊thù 。 依y 此thử 經Kinh 宗tông 。 雖tuy 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 而nhi 無vô 四tứ 事sự 。 本bổn 有hữu 如như 真chân 金kim 。 修tu 生sanh 如như 嚴nghiêm 具cụ 。 然nhiên 由do 嚴nghiêm 具cụ 。 方phương 顯hiển 金kim 德đức 。 嚴nghiêm 具cụ 無vô 體thể 。 全toàn 攬lãm 金kim 成thành 故cố 。 唯duy 金kim 不bất 礙ngại 嚴nghiêm 具cụ 。 唯duy 法Pháp 身thân 而nhi 不bất 礙ngại 報báo 化hóa 。 唯duy 嚴nghiêm 具cụ 亦diệc 然nhiên 。 既ký 互hỗ 全toàn 收thu 。 故cố 十thập 身thân 無vô 礙ngại 。 八bát 相tương/tướng 該cai 於ư 法Pháp 界Giới 。 丈trượng 六lục 徧biến 於ư 十thập 方phương 。 諸chư 根căn 毛mao 孔khổng 各các 無vô 限hạn 量lượng 。 亦diệc 不bất 礙ngại 量lượng 。 量lượng 與dữ 無vô 量lượng 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 三tam 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 之chi 義nghĩa 。 泛phiếm 明minh 有hữu 四tứ 。 一nhất 理lý 妙diệu 難nan 測trắc 。 二nhị 事sự 廣quảng 難nan 知tri 。 三tam 行hành 深thâm 越việt 世thế 。 四Tứ 果Quả 用dụng 超siêu 情tình 。 今kim 文văn 通thông 四tứ 。 正chánh 辨biện 後hậu 一nhất 。 就tựu 後hậu 一nhất 中trung 。 復phục 開khai 為vi 四tứ 。 一nhất 何hà 者giả 不bất 思tư 議nghị 。 略lược 辨biện 十thập 種chủng 。 一nhất 智trí 超siêu 世thế 表biểu 。 二nhị 悲bi 越việt 常thường 情tình 。 三tam 無vô 思tư 成thành 事sự 。 四tứ 同đồng 染nhiễm 恆hằng 淨tịnh 。 五ngũ 所sở 作tác 祕bí 密mật 。 六lục 業nghiệp 用dụng 廣quảng 大đại 。 七thất 多đa 少thiểu 即tức 入nhập 。 八bát 分phần/phân 圓viên 自tự 在tại 。 九cửu 依y 正chánh 無vô 礙ngại 。 十thập 理lý 事sự 一nhất 味vị 。 文văn 並tịnh 具cụ 之chi 。 恐khủng 繁phồn 不bất 引dẫn 。

二nhị 於ư 何hà 不bất 思tư 議nghị 。 此thử 有hữu 四tứ 位vị 。 一nhất 過quá 世thế 間gian 。 二nhị 越việt 權quyền 小tiểu 。 三tam 超siêu 因nhân 位vị 。 四tứ 顯hiển 法pháp 體thể 。 三tam 云vân 何hà 不bất 思tư 議nghị 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 非phi 聞văn 思tư 修tu 及cập 報báo 智trí 境cảnh 。 四tứ 何hà 用dụng 不bất 思tư 議nghị 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 令linh 信tín 向hướng 故cố 。 起khởi 行hành 求cầu 故cố 。 隨tùy 分phần/phân 證chứng 故cố 。 圓viên 滿mãn 得đắc 故cố 。 前tiền 三tam 是thị 宗tông 。 唯duy 取thủ 第đệ 四tứ 。 何hà 用dụng 為vi 越việt 。 即tức 此thử 宗tông 趣thú 可khả 以dĩ 釋thích 名danh 。

次thứ 正chánh 釋thích 文văn 。 五ngũ 品phẩm 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 之chi 一nhất 品phẩm 總tổng 明minh 佛Phật 德đức 。 後hậu 之chi 四tứ 品phẩm 別biệt 顯hiển 佛Phật 德đức 。 古cổ 德đức 將tương 後hậu 二nhị 品phẩm 。 為vi 平bình 等đẳng 因nhân 果quả 。 此thử 但đãn 三tam 品phẩm 。 今kim 依y 賢hiền 首thủ 初sơ 品phẩm 。 總tổng 顯hiển 佛Phật 德đức 體thể 用dụng 。 次thứ 品phẩm 別biệt 顯hiển 勝thắng 德đức 之chi 相tướng 。 後hậu 品phẩm 別biệt 明minh 勝thắng 德đức 益ích 用dụng 。 又hựu 初sơ 品phẩm 明minh 德đức 。 次thứ 品phẩm 明minh 相tướng 。 後hậu 品phẩm 明minh 好hảo/hiếu 。 今kim 初sơ 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 請thỉnh 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 明minh 請thỉnh 人nhân 。

爾nhĩ 時thời 大đại 會hội 中trung 。 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

△# 二nhị 正chánh 顯hiển 所sở 念niệm 。

諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 云vân 何hà 不bất 思tư 議nghị (# 至chí )# 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 云vân 何hà 不bất 思tư 議nghị 。

十thập 法pháp 皆giai 云vân 。 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 即tức 前tiền 果quả 用dụng 超siêu 情tình 離ly 於ư 說thuyết 相tương/tướng 。 故cố 此thử 十thập 句cú 義nghĩa 並tịnh 多đa 含hàm 。 皆giai 通thông 真chân 應ưng 。 不bất 得đắc 一nhất 向hướng 就tựu 應ưng 而nhi 辨biện 。 然nhiên 此thử 十thập 問vấn 攝nhiếp 前tiền 普phổ 光quang 。 後hậu 二nhị 十thập 句cú 所sở 成thành 果quả 。 問vấn 謂vị 身thân 攝nhiếp 六lục 根căn 。 智trí 攝nhiếp 佛Phật 境cảnh 佛Phật 地địa 及cập 最tối 勝thắng 三tam 問vấn 。 自tự 在tại 攝nhiếp 五ngũ 。 一nhất 神thần 力lực 。 曰viết 神thần 通thông 。 三tam 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 五ngũ 三tam 昧muội 。 此thử 並tịnh 前tiền 開khai 此thử 合hợp 。 前tiền 境cảnh 界giới 中trung 。 開khai 出xuất 國quốc 土độ 所sở 化hóa 所sở 依y 之chi 境cảnh 故cố 。 前tiền 所sở 行hành 中trung 。 開khai 出xuất 出xuất 現hiện 本bổn 願nguyện 種chủng 性tánh 。 種chủng 性tánh 即tức 是thị 悲bi 智trí 之chi 行hành 。 本bổn 願nguyện 唯duy 就tựu 因nhân 辨biện 行hành 故cố 。 出xuất 現hiện 是thị 佛Phật 普phổ 賢hiền 行hành 故cố 。 出xuất 現hiện 與dữ 行hành 。 互hỗ 有hữu 寬khoan 陿hiệp 。 下hạ 出xuất 現hiện 品phẩm 。 行hành 是thị 其kỳ 一nhất 。 故cố 前tiền 之chi 無vô 礙ngại 。 此thử 開khai 解giải 脫thoát 。 作tác 用dụng 無vô 礙ngại 。 名danh 解giải 脫thoát 故cố 。 所sở 以dĩ 開khai 合hợp 者giả 。 顯hiển 義nghĩa 無vô 方phương 故cố 。 名danh 多đa 同đồng 者giả 。 顯hiển 不bất 異dị 故cố 。 音âm 聲thanh 即tức 辨biện 才tài 。 雖tuy 無vô 開khai 合hợp 名danh 有hữu 寬khoan 陿hiệp 。 義nghĩa 旨chỉ 大đại 同đồng 。 此thử 十thập 義nghĩa 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 會hội 中trung 。 已dĩ 曾tằng 解giải 釋thích 。 至chí 下hạ 說thuyết 分phần/phân 文văn 中trung 重trọng/trùng 明minh 。

△# 二nhị 加gia 分phần/phân 三tam 。 初sơ 加gia 因nhân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 知tri 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 之chi 所sở 念niệm 。

神thần 知tri 機cơ 故cố 。

△# 二nhị 顯hiển 加gia 相tương/tướng 。

則tắc 以dĩ 神thần 力lực 加gia 持trì 。

三tam 業nghiệp 加gia 故cố 。 上thượng 句cú 為vi 總tổng 。 下hạ 三tam 句cú 別biệt 。

智trí 慧tuệ 攝nhiếp 受thọ 光quang 明minh 照chiếu 耀diệu 。 威uy 勢thế 充sung 滿mãn 。

謂vị 意ý 語ngữ 身thân 以dĩ 光quang 照chiếu 者giả 。 即tức 教giáo 光quang 故cố 。

△# 三tam 加gia 所sở 為vi 。

令linh 青thanh 蓮Liên 華Hoa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。

為vi 具cụ 說thuyết 德đức 故cố 。 文văn 有hữu 八bát 句cú 。

住trụ 佛Phật 無vô 畏úy 。

外ngoại 制chế 無vô 畏úy 。

入nhập 佛Phật 法Pháp 界giới 。

內nội 證chứng 深thâm 寂tịch 。 此thử 意ý 業nghiệp 勝thắng 。

獲hoạch 佛Phật 威uy 德đức 。

威uy 德đức 內nội 充sung 。

神thần 通thông 自tự 在tại 。

神thần 用dụng 外ngoại 徹triệt 。 此thử 身thân 業nghiệp 勝thắng 。

得đắc 佛Phật 無vô 礙ngại 。

具cụ 四Tứ 無Vô 礙Ngại 。 是thị 語ngữ 業nghiệp 勝thắng 。

廣quảng 大đại 觀quán 察sát 。

徧biến 觀quán 機cơ 教giáo 為vi 廣quảng 大đại 。

知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 種chủng 性tánh 次thứ 第đệ 。

知tri 性tánh 無vô 差sai 。 是thị 為vi 次thứ 第đệ 。

住trụ 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 法pháp 方phương 便tiện 。

授thọ 記ký 善thiện 巧xảo 。 是thị 為vi 方phương 便tiện 。 皆giai 說thuyết 德đức 也dã 。 所sở 以dĩ 加gia 青thanh 蓮liên 華hoa 藏tạng 者giả 。 果quả 德đức 離ly 言ngôn 。 藉tạ 因nhân 顯hiển 故cố 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 故cố 。 性tánh 德đức 無vô 染nhiễm 最tối 超siêu 勝thắng 故cố 一nhất 德đức 具cụ 含hàm 一nhất 切thiết 德đức 故cố 。

△# 三tam 證chứng 分phần/phân 十thập 句cú 。

爾nhĩ 時thời 青thanh 蓮Liên 華Hoa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 則tắc 能năng 知tri 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 。

上thượng 四tứ 自tự 利lợi 。 下hạ 三tam 利lợi 他tha 。

以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 。 (# 至chí )# 受thọ 行hành 一nhất 切thiết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。

上thượng 皆giai 自tự 分phần/phân 。 後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 。

於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 出xuất 生sanh 佛Phật 智trí (# 至chí )# 總tổng 持trì 辯biện 才tài 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。

△# 四tứ 說thuyết 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 承thừa 力lực 總tổng 告cáo 。

承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 告cáo 蓮Liên 華Hoa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

告cáo 蓮liên 華hoa 藏tạng 者giả 。 非phi 同đồng 佛Phật 心tâm 。 無vô 以dĩ 受thọ 佛Phật 之chi 德đức 故cố 。 亦diệc 名danh 蓮liên 華hoa 。 不bất 言ngôn 青thanh 者giả 。 不bất 礙ngại 能năng 說thuyết 。 為vi 最tối 超siêu 勝thắng 故cố 。

△# 二nhị 正chánh 顯hiển 佛Phật 德đức 。 略lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 總tổng 下hạ 五ngũ 品phẩm 共cộng 答đáp 十thập 問vấn 。 此thử 之chi 一nhất 品phẩm 答đáp 佛Phật 種chủng 性tánh 。 佛Phật 以dĩ 功công 德đức 為vi 種chủng 性tánh 故cố 。 次thứ 有hữu 二nhị 品phẩm 。 答đáp 於ư 佛Phật 身thân 。 次thứ 一nhất 品phẩm 答đáp 本bổn 願nguyện 。 後hậu 一nhất 品phẩm 答đáp 出xuất 現hiện 其kỳ 國quốc 土độ 。 問vấn 初sơ 會hội 已dĩ 廣quảng 。 餘dư 或hoặc 經kinh 來lai 未vị 盡tận 。 或hoặc 前tiền 後hậu 攝nhiếp 之chi 。 二nhị 者giả 此thử 品phẩm 具cụ 答đáp 十thập 問vấn 。 謂vị 佛Phật 德đức 無vô 量lượng 。 略lược 顯hiển 三tam 十thập 二nhị 門môn 。 門môn 皆giai 具cụ 十thập 。 則tắc 有hữu 三tam 百bách 二nhị 十thập 種chủng 德đức 。 以dĩ 顯hiển 無vô 盡tận 。 昔tích 以dĩ 初sơ 十thập 。 標tiêu 宗tông 略lược 答đáp 。 具cụ 答đáp 十thập 問vấn 。 所sở 餘dư 唯duy 有hữu 別biệt 答đáp 而nhi 超siêu 。 次thứ 答đáp 前tiền 十thập 問vấn 。 今kim 謂vị 三tam 十thập 二nhị 門môn 如như 次thứ 答đáp 前tiền 十thập 句cú 問vấn 故cố 。 而nhi 門môn 門môn 中trung 皆giai 含hàm 答đáp 十thập 。 欲dục 顯hiển 佛Phật 德đức 一nhất 具cụ 一nhất 切thiết 。 亦diệc 顯hiển 所sở 問vấn 包bao 含hàm 廣quảng 故cố 。 而nhi 標tiêu 門môn 名danh 多đa 。 不bất 同đồng 前tiền 者giả 。 為vi 顯hiển 佛Phật 德đức 。 無vô 邊biên 際tế 故cố 。 文văn 分phân 為vi 十thập 。 初sơ 之chi 二nhị 門môn 答đáp 國quốc 土độ 問vấn 次thứ 二nhị 門môn 答đáp 本bổn 願nguyện 問vấn 。 三tam 二nhị 門môn 答đáp 種chủng 性tánh 問vấn 。 四tứ 二nhị 門môn 答đáp 出xuất 現hiện 問vấn 。 五ngũ 五ngũ 門môn 答đáp 佛Phật 身thân 問vấn 。 六lục 二nhị 門môn 答đáp 音âm 聲thanh 問vấn 。 七thất 三tam 門môn 答đáp 智trí 慧tuệ 問vấn 。 八bát 八bát 門môn 答đáp 自tự 在tại 問vấn 。 九cửu 三tam 門môn 答đáp 無vô 礙ngại 問vấn 。 十thập 有hữu 三tam 門môn 答đáp 解giải 脫thoát 問vấn 。 以dĩ 身thân 及cập 自tự 在tại 。 含hàm 前tiền 普phổ 光quang 。 諸chư 問vấn 多đa 故cố 。 用dụng 門môn 亦diệc 多đa 。 而nhi 文văn 多đa 有hữu 三tam 。 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 其kỳ 中trung 義nghĩa 相tương/tướng 至chí 文văn 當đương 顯hiển 。 今kim 初sơ 二nhị 門môn 答đáp 國quốc 土độ 問vấn 者giả 。 國quốc 土độ 即tức 是thị 所sở 依y 所sở 住trụ 。 即tức 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 門môn 明minh 其kỳ 常thường 住trụ 法Pháp 門môn 。 後hậu 門môn 明minh 其kỳ 徧biến 住trụ 法Pháp 界Giới 。 不bất 唯duy 國quốc 土độ 。 不bất 在tại 方phương 所sở 。 為vi 真chân 土thổ/độ 也dã 。

今kim 初sơ 文văn 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 無vô 量lượng 住trụ 。

△# 二nhị 釋thích 相tương/tướng 。

所sở 謂vị 。

文văn 有hữu 九cửu 句cú 。 顯hiển 於ư 如Như 來Lai 應ứng 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 含hàm 答đáp 十thập 問vấn 。 則tắc 知tri 十thập 問vấn 皆giai 成thành 住trú 處xứ 。 下hạ 皆giai 倣# 之chi 。

常thường 住trụ 大đại 悲bi 。

起khởi 應ưng 之chi 心tâm 。 答đáp 種chủng 性tánh 問vấn 。 悲bi 為vi 種chủng 性tánh 故cố 。

住trụ 種chủng 種chủng 身thân 作tác 諸chư 佛Phật 事sự 。

演diễn 法pháp 之chi 身thân 答đáp 佛Phật 身thân 問vấn 。

住trụ 平bình 等đẳng 意ý 。 轉chuyển 淨tịnh 法Pháp 輪luân 。

轉chuyển 法pháp 之chi 意ý 。 答đáp 本bổn 願nguyện 問vấn 。 本bổn 願nguyện 平bình 等đẳng 利lợi 一nhất 切thiết 故cố 。

生sanh 四tứ 辯biện 才tài 說thuyết 無vô 量lượng 法pháp 。

能năng 轉chuyển 之chi 辯biện 答đáp 音âm 聲thanh 問vấn 音âm 出xuất 辯biện 故cố 。

住trụ 不bất 思tư 議nghị 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。

所sở 轉chuyển 之chi 法pháp 。 答đáp 自tự 在tại 問vấn 。 自tự 在tại 不bất 思tư 議nghị 故cố 。

住trụ 清thanh 淨tịnh 音âm 徧biến 無vô 量lượng 土thổ/độ 。

轉chuyển 音âm 周chu 徧biến 答đáp 國quốc 土độ 。 國quốc 土độ 是thị 音âm 所sở 至chí 故cố 。

住trụ 不bất 可khả 說thuyết 甚thậm 深thâm 法Pháp 界giới 。

所sở 顯hiển 之chi 理lý 答đáp 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 能năng 住trụ 法Pháp 界Giới 故cố 。

住trụ 現hiện 一nhất 切thiết 最tối 勝thắng 神thần 通thông 。

能năng 化hóa 之chi 通thông 。 答đáp 神thần 通thông 問vấn 。

住trụ 能năng 開khai 示thị 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 究cứu 竟cánh 之chi 法pháp 。

演diễn 法pháp 之chi 益ích 。 答đáp 無vô 礙ngại 問vấn 。 文văn 唯duy 九cửu 句cú 。 脫thoát 於ư 出xuất 現hiện 。 或hoặc 通thông 諸chư 句cú 。 出xuất 現hiện 皆giai 能năng 作tác 前tiền 九cửu 故cố 。 答đáp 此thử 品phẩm 中trung 。 十thập 問vấn 既ký 爾nhĩ 。 答đáp 初sơ 二nhị 會hội 。 類loại 例lệ 可khả 知tri 。

△# 二nhị 普phổ 徧biến 法Pháp 界Giới 。 明minh 其kỳ 徧biến 住trụ 。 謂vị 六lục 根căn 三tam 業nghiệp 徧biến 法Pháp 界Giới 土thổ/độ 。 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 法pháp 。 普phổ 徧biến 無vô 量lượng 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 。

無vô 量lượng 是thị 事sự 。 法Pháp 界Giới 無vô 邊biên 是thị 理lý 。 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 及cập 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 並tịnh 為vi 所sở 徧biến 。

△# 二nhị 列liệt 釋thích 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 普phổ 入nhập 諸chư 趣thú 。 而nhi 無vô 染nhiễm 著trước 。

含hàm 答đáp 三tam 問vấn 。 一nhất 正chánh 答đáp 身thân 其kỳ 普phổ 徧biến 諸chư 趣thú 。 是thị 有hữu 悲bi 性tánh 及cập 出xuất 現hiện 義nghĩa 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 有hữu 無vô 邊biên 際tế (# 至chí )# 住trụ 於ư 無vô 礙ngại 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。

次thứ 之chi 六lục 句cú 。 是thị 身thân 別biệt 相tướng 。 亦diệc 是thị 於ư 身thân 兼kiêm 答đáp 普phổ 光quang 眼nhãn 等đẳng 六lục 問vấn 。 出xuất 妙diệu 音âm 聲thanh 。 答đáp 音âm 聲thanh 問vấn 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 有hữu 無vô 邊biên 際tế 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 示thị 現hiện 無vô 盡tận 。 大đại 神thần 通thông 力lực 。

答đáp 三tam 問vấn 。 謂vị 無vô 礙ngại 答đáp 第đệ 九cửu 。 解giải 脫thoát 答đáp 第đệ 十thập 。 神thần 通thông 力lực 答đáp 自tự 在tại 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 有hữu 無vô 邊biên 際tế (# 至chí )# 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 不bất 生sanh 染nhiễm 著trước 。

別biệt 答đáp 國quốc 土độ 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 有hữu 無vô 邊biên 際tế (# 至chí )# 悉tất 能năng 通thông 達đạt 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。

答đáp 本bổn 願nguyện 及cập 智trí 慧tuệ 問vấn 。

△# 三tam 結kết 。

佛Phật 子tử 是thị 為vi 如Như 來Lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác (# 至chí )# 法Pháp 界Giới 無vô 邊biên 。 際tế 十thập 種chủng 佛Phật 法Pháp 。

△# 二nhị 有hữu 二nhị 門môn 。 答đáp 本bổn 願nguyện 問vấn 二nhị 。 初sơ 明minh 乘thừa 願nguyện 現hiện 其kỳ 八bát 相tương/tướng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 念niệm 念niệm 出xuất 生sanh 智trí 。

然nhiên 願nguyện 以dĩ 後hậu 得đắc 智trí 為vi 體thể 。 從tùng 其kỳ 願nguyện 智trí 。 生sanh 八bát 相tương/tướng 等đẳng 。 非phi 生sanh 智trí 也dã 。 上thượng 標tiêu 次thứ 徵trưng 。 列liệt 結kết 下hạ 文văn 倣# 此thử 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 從tùng 天thiên 來lai 下hạ 。

乘thừa 願nguyện 下hạ 生sanh 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 菩Bồ 薩Tát 受thọ 生sanh 。

受thọ 生sanh 種chủng 族tộc 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。

學học 解giải 脫thoát 道đạo 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。

明minh 其kỳ 出xuất 現hiện 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。

音âm 聲thanh 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。

化hóa 生sanh 嚴nghiêm 國quốc 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 種chủng 種chủng 佛Phật 身thân 。

現hiện 佛Phật 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 如Như 來Lai 自tự 在tại 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 藏tạng 。

自tự 在tại 相tương/tướng 嚴nghiêm 福phước 嚴nghiêm 嚴nghiêm 。 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 無vô 量lượng 無vô 數số 。 清thanh 淨tịnh 眾chúng 生sanh 。

是thị 無vô 礙ngại 故cố 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 (# 至chí )# 於ư 三tam 世thế 中trung 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。

即tức 智trí 慧tuệ 正chánh 徧biến 知tri 故cố 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 二nhị 明minh 願nguyện 不bất 失thất 時thời 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 不bất 失thất 時thời 。

行hành 止chỉ 在tại 緣duyên 。 根căn 熟thục 化hóa 現hiện 。 本bổn 熟thục 便tiện 捨xả 。 非phi 願nguyện 不bất 周chu 。 若nhược 機cơ 熟thục 失thất 時thời 。 便tiện 違vi 本bổn 願nguyện 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 不bất 失thất 時thời 。

出xuất 現hiện 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 成thành 熟thục 有hữu 緣duyên 不bất 失thất 時thời 。

成thành 本bổn 願nguyện 有hữu 緣duyên 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 授thọ 菩Bồ 薩Tát 記ký 不bất 失thất 時thời 。

知tri 種chủng 性tánh 與dữ 記ký 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 示thị 現hiện 神thần 力lực 不bất 失thất 時thời 。

自tự 在tại 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 解giải 示thị 現hiện 佛Phật 身thân 不bất 失thất 時thời 。

現hiện 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 住trụ 於ư 大đại 捨xả 不bất 失thất 時thời 。

智trí 住trụ 於ư 捨xả 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 入nhập 諸chư 聚tụ 落lạc 不bất 失thất 時thời 。

六lục 根căn 無vô 礙ngại 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 攝nhiếp 諸chư 淨tịnh 信tín 不bất 失thất 時thời 。

淨tịnh 國quốc 攝nhiếp 信tín 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 調điều 惡ác 眾chúng 生sanh 不bất 失thất 時thời 。

強cường/cưỡng 音âm 調điều 惡ác 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 現hiện 不bất 思tư 議nghị 諸chư 佛Phật 神thần 通thông 不bất 失thất 時thời 。

即tức 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 三tam 有hữu 二nhị 門môn 。 答đáp 種chủng 性tánh 問vấn 二nhị 。 初sơ 門môn 雙song 明minh 報báo 化hóa 種chủng 性tánh 。 皆giai 真chân 正chánh 故cố 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 無vô 比tỉ 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 。

體thể 相tướng 超siêu 言ngôn 念niệm 。 故cố 云vân 不bất 思tư 議nghị 。 下hạ 位vị 不bất 及cập 。 故cố 云vân 無vô 比tỉ 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 徧biến 滿mãn 。 十thập 方phương 無vô 量lượng 世thế 界giới 。

現hiện 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 一nhất 義nghĩa 句cú 悉tất 能năng 開khai 示thị 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。

音âm 聲thanh 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 放phóng 一nhất 光quang 明minh 。 悉tất 能năng 徧biến 照chiếu 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。

乘thừa 願nguyện 放phóng 光quang 。 如như 其kỳ 本bổn 願nguyện 。 所sở 得đắc 光quang 故cố 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 身thân 中trung 。 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 一nhất 切thiết 諸chư 身thân 。

出xuất 現hiện 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 處xứ 中trung 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。

國quốc 土độ 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 智trí 中trung 悉tất 能năng 決quyết 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。

智trí 慧tuệ 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 能năng 徧biến 往vãng 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。

自tự 在tại 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 現hiện 如Như 來Lai 無vô 量lượng 威uy 德đức 。

威uy 德đức 種chủng 族tộc 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 普phổ 緣duyên 三tam 世thế 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 雜tạp 亂loạn 。

無vô 雜tạp 之chi 礙ngại 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 與dữ 去khứ 來lai 今kim 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 體thể 同đồng 無vô 二nhị 。

解giải 脫thoát 體thể 同đồng 。

是thị 為vi 十thập 。

上thượng 之chi 五ngũ 段đoạn 。 皆giai 略lược 指chỉ 陳trần 。 兼kiêm 答đáp 十thập 問vấn 。 已dĩ 下hạ 恐khủng 繁phồn 。 說thuyết 者giả 隨tùy 宜nghi 。

△# 二nhị 唯duy 明minh 法Pháp 身thân 為vi 種chủng 性tánh 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 能năng 出xuất 生sanh 十thập 種chủng 智trí 。

從tùng 無vô 性tánh 中trung 。 出xuất 其kỳ 智trí 慧tuệ 。 非phi 答đáp 智trí 慧tuệ 故cố 。

何hà 者giả 為vi 十thập 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 了liễu 生sanh 滅diệt 智trí 是thị 為vi 十thập 。

十thập 句cú 。 句cú 各các 分phần/phân 二nhị 。 皆giai 上thượng 句cú 知tri 性tánh 即tức 無vô 性tánh 之chi 性tánh 。 為vi 其kỳ 能năng 生sanh 。 下hạ 句cú 即tức 是thị 出xuất 生sanh 智trí 用dụng 。

△# 四tứ 有hữu 二nhị 門môn 。 答đáp 出xuất 現hiện 問vấn 二nhị 。 初sơ 門môn 明minh 徧biến 現hiện 常thường 現hiện 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 普phổ 入nhập 法pháp 。

非phi 有hữu 出xuất 沒một 。 方phương 為vi 真chân 現hiện 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 三tam 種chủng 自tự 在tại 普phổ 化hóa 眾chúng 生sanh 。

三tam 種chủng 自tự 在tại 。 即tức 三tam 業nghiệp 化hóa 也dã 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 (# 至chí )# 一nhất 念niệm 普phổ 現hiện 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。

普phổ 現hiện 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 況huống 自tự 身thân 耶da 。 又hựu 一nhất 現hiện 即tức 一nhất 切thiết 現hiện 。 以dĩ 三tam 世thế 佛Phật 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 如như 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 中trung 辨biện 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 (# 至chí )# 普phổ 立lập 三tam 世thế 劫kiếp 數số 是thị 為vi 十thập 。

△# 二nhị 明minh 出xuất 現hiện 之chi 相tướng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 難nan 信tín 受thọ 廣quảng 大đại 法pháp 。

謂vị 大đại 用dụng 無vô 涯nhai 。 故cố 云vân 廣quảng 大đại 。 凡phàm 小tiểu 莫mạc 測trắc 。 故cố 難nan 信tín 受thọ 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 住trụ 十Thập 力Lực 中trung 是thị 為vi 十thập 。

△# 五ngũ 有hữu 五ngũ 門môn 。 答đáp 佛Phật 身thân 問vấn 。 即tức 分phân 為vi 五ngũ 。 初sơ 總tổng 顯hiển 無vô 過quá 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 大đại 功công 德đức 。 離ly 過quá 清thanh 淨tịnh 。

如Như 來Lai 三tam 業nghiệp 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 故cố 。 三tam 業nghiệp 等đẳng 事sự 。 不bất 出xuất 於ư 身thân 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 離ly 過quá 清thanh 淨tịnh 是thị 為vi 十thập 。

別biệt 中trung 多đa 同đồng 出xuất 現hiện 品phẩm 身thân 之chi 十thập 相tương/tướng 。

△# 二nhị 明minh 過quá 不bất 生sanh 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

揀giản 異dị 因nhân 淨tịnh 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 。 惑hoặc 障chướng 諸chư 垢cấu 。 永vĩnh 不bất 起khởi 故cố 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 所sở 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

上thượng 之chi 五ngũ 句cú 功công 德đức 身thân 淨tịnh 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 。 有hữu 種chủng 族tộc 究cứu 竟cánh (# 至chí )# 色sắc 身thân 相tướng 好hảo 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

此thử 二nhị 色sắc 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 身thân 無vô 染nhiễm 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

法Pháp 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

智trí 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 解giải 脫thoát 自tự 在tại 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

後hậu 一nhất 意ý 生sanh 等đẳng 身thân 淨tịnh 也dã 。

是thị 為vi 十thập 。

△# 三Tam 身Thân 之chi 業nghiệp 用dụng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 (# 至chí )# 能năng 徧biến 觀quán 察sát 是thị 為vi 十thập 。

亦diệc 多đa 同đồng 出xuất 現hiện 品phẩm 身thân 相tướng 。

△# 四Tứ 智Trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 無vô 盡tận 智trí 海hải 法pháp (# 至chí )# 是thị 為vi 十thập 。

即tức 如Như 來Lai 六lục 根căn 三tam 業nghiệp 。 皆giai 智trí 慧tuệ 深thâm 廣quảng 相tương 應ứng 故cố 。 亦diệc 是thị 別biệt 廣quảng 智trí 身thân 問vấn 故cố 。

△# 五ngũ 業nghiệp 用dụng 無vô 斷đoạn 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 常thường 法pháp (# 至chí )# 無vô 邊biên 際tế 故cố 是thị 為vi 十thập 。

助trợ 佛Phật 身thân 中trung 意ý 業nghiệp 。 恆hằng 常thường 用dụng 無vô 斷đoạn 故cố 。

△# 六lục 有hữu 二nhị 門môn 。 答đáp 音âm 聲thanh 問vấn 二nhị 。 初sơ 明minh 以dĩ 音âm 聲thanh 辯biện 說thuyết 。 兼kiêm 答đáp 普phổ 光quang 辨biện 才tài 問vấn 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 演diễn 說thuyết 無vô 量lượng (# 至chí )# 是thị 為vi 十thập 。

△# 二nhị 明minh 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự 。

謂vị 六lục 塵trần 四tứ 大đại 。 舉cử 動động 施thí 為vi 。 皆giai 能năng 顯hiển 法pháp 。 成thành 其kỳ 利lợi 益ích 。 無vô 非phi 佛Phật 事sự 。 非phi 獨độc 音âm 聲thanh 。 如như 淨tịnh 名danh 說thuyết 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự 。

上thượng 二nhị 一nhất 身thân 二nhị 音âm 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 有hữu 所sở 受thọ 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự (# 至chí )# 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự 。

此thử 二nhị 皆giai 智trí 受thọ 為vi 成thành 檀đàn 故cố 不bất 受thọ 。 令linh 彼bỉ 倣# 佛Phật 行hạnh 少thiểu 欲dục 故cố 。 又hựu 以dĩ 無vô 所sở 受thọ 。 受thọ 諸chư 受thọ 故cố 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự (# 至chí )# 是thị 為vi 十thập 。

△# 七thất 有hữu 三tam 門môn 。 答đáp 智trí 慧tuệ 問vấn 。 初sơ 明minh 智trí 慧tuệ 最tối 勝thắng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 最tối 勝thắng 法Pháp 。

此thử 之chi 一nhất 門môn 。 總tổng 明minh 權quyền 實thật 因nhân 果quả 之chi 智trí 。 兼kiêm 答đáp 普phổ 光quang 最tối 勝thắng 之chi 問vấn 。 智trí 慧tuệ 最tối 勝thắng 故cố 。 結kết 云vân 住trụ 十Thập 力Lực 地địa 。 兼kiêm 答đáp 佛Phật 地địa 之chi 問vấn 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 大đại 願nguyện 堅kiên 固cố (# 至chí )# 是thị 為vi 十thập 。

四tứ 即tức 三tam 念niệm 處xứ 行hành 。 餘dư 可khả 思tư 之chi 。

△# 二nhị 明minh 智trí 慧tuệ 離ly 障chướng 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 無vô 障chướng 礙ngại 住trụ 。

以dĩ 其kỳ 智trí 慧tuệ 無vô 礙ngại 故cố 。 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 皆giai 能năng 往vãng (# 至chí )# 是thị 為vi 十thập 。

△# 三tam 智trí 慧tuệ 成thành 益ích 。 由do 內nội 具cụ 智trí 嚴nghiêm 故cố 。 外ngoại 具cụ 諸chư 嚴nghiêm 。 文văn 三tam 。 初sơ 標tiêu 。

佛Phật 子tử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 十thập 種chủng 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 莊trang 嚴nghiêm 。

超siêu 下hạ 位vị 故cố 。 所sở 以dĩ 最tối 勝thắng 上thượng 無vô 加gia 過quá 。 故cố 云vân 無vô 上thượng 。

△# 二nhị 別biệt 中trung 十thập 義nghĩa 。 結kết 名danh 自tự 顯hiển 。 初sơ 相tướng 好hảo 身thân 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 一nhất 。 切thiết 諸chư 佛Phật (# 至chí )# 第đệ 一nhất 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 身thân 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 二nhị 圓viên 滿mãn 音âm 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 (# 至chí )# 第đệ 二nhị 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 語ngữ 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 三tam 以dĩ 功công 德đức 嚴nghiêm 意ý 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 具cụ 十Thập 力Lực (# 至chí )# 第đệ 三tam 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 意ý 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 四tứ 放phóng 光quang 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 悉tất 能năng 放phóng (# 至chí )# 第đệ 四tứ 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 光quang 明minh 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 五ngũ 微vi 笑tiếu 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 現hiện 微vi 笑tiếu 時thời (# 至chí )# 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 現hiện 微vi 笑tiếu 莊trang 嚴nghiêm 。

授thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 其kỳ 緣duyên 甚thậm 眾chúng 。 離ly 世thế 間gian 品phẩm 亦diệc 復phục 重trùng 明minh 。

△# 六lục 法Pháp 身thân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 有hữu 法Pháp 身thân 清thanh 淨tịnh 無vô 礙ngại 。

真Chân 如Như 出xuất 纏triền 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 無vô 礙ngại 。 即tức 法pháp 性tánh 法Pháp 身thân 。 本bổn 智trí 反phản 照chiếu 故cố 。

於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 究cứu 竟cánh 通thông 達đạt 。 住trụ 於ư 法Pháp 界Giới 。 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。

即tức 是thị 智trí 慧tuệ 法Pháp 身thân 。 智trí 契khế 法Pháp 界Giới 。 俱câu 無vô 邊biên 際tế 。

雖tuy 在tại 世thế 間gian 。 不bất 與dữ 世thế 雜tạp 。

應ứng 化hóa 法Pháp 身thân 。

了liễu 世thế 實thật 性tánh 行hành 出xuất 世thế 法pháp 。

功công 德đức 法Pháp 身thân 。 嚴nghiêm 理lý 智trí 故cố 。 了liễu 世thế 實thật 性tánh 。 成thành 上thượng 不bất 雜tạp 。 生sanh 下hạ 出xuất 世thế 。 行hành 出xuất 世thế 法pháp 。 則tắc 功công 德đức 備bị 矣hĩ 。

言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。

即tức 虗hư 空không 法Pháp 身thân 。 亦diệc 是thị 實thật 相tướng 法pháp 身thân 。 體thể 絕tuyệt 百bách 非phi 。 言ngôn 亡vong 四tứ 句cú 。 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 故cố 。

超siêu 蘊uẩn 界giới 處xứ 。

顯hiển 是thị 無vô 為vi 。 翻phiên 有hữu 漏lậu 蘊uẩn 。 成thành 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 若nhược 翻phiên 界giới 處xứ 。 則tắc 外ngoại 六lục 塵trần 。 亦diệc 國quốc 土độ 身thân 。 則tắc 十thập 身thân 圓viên 融dung 。 成thành 真chân 法Pháp 身thân 矣hĩ 。

是thị 為vi 諸chư 佛Phật 。 第đệ 六lục 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 法Pháp 身thân 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 七thất 常thường 光quang 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 有hữu 無vô 量lượng 。 (# 至chí )# 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 常thường 妙diệu 光quang 明minh 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 八bát 金kim 等đẳng 妙diệu 色sắc 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 有hữu 無vô 邊biên 妙diệu 色sắc 。

上thượng 句cú 為vi 總tổng 。 餘dư 五ngũ 是thị 別biệt 。

可khả 愛ái 妙diệu 色sắc 清thanh 淨tịnh 妙diệu 色sắc 。 (# 至chí )# 第đệ 八bát 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 妙diệu 色sắc 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 九cửu 具cụ 真chân 應ưng 種chủng 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 於ư 三tam 世thế 佛Phật 種chủng 中trung 生sanh 。

三tam 世thế 佛Phật 種chủng 。 即tức 真Chân 如Như 無vô 性tánh 故cố 。 應ưng 種chủng 可khả 知tri 。

積tích 眾chúng 善thiện 寶bảo 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 (# 至chí )# 第đệ 九cửu 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 種chủng 族tộc 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 十thập 慈từ 悲bi 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 大đại 慈từ 力lực (# 至chí )# 無vô 諸chư 渴khát 愛ái 身thân 行hành 永vĩnh 息tức 。

起khởi 必tất 智trí 俱câu 。 故cố 無vô 渴khát 愛ái 。 動động 與dữ 道đạo 合hợp 。 故cố 身thân 行hành 永vĩnh 息tức 。

心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。

成thành 上thượng 無vô 愛ái 。

見kiến 者giả 無vô 厭yếm 。

成thành 上thượng 行hành 息tức 。 此thử 皆giai 功công 德đức 。 亦diệc 無vô 愛ái 見kiến 。 成thành 下hạ 大đại 悲bi 。

大đại 悲bi 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 第đệ 一nhất 福phước 田điền 。 無vô 上thượng 受thọ 者giả 。

既ký 為vi 第đệ 一nhất 福phước 田điền 。 故cố 受thọ 施thí 中trung 。 更cánh 無vô 過quá 上thượng 。

哀ai 愍mẫn 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 (# 至chí )# 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 三tam 結kết 。

是thị 為vi 十thập 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 五ngũ