華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ 注Chú
Quyển 21
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật 宋Tống 淨Tịnh 源Nguyên 錄Lục 疏Sớ 注Chú 經Kinh
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 一nhất (# 入nhập 第đệ 四tứ 十thập 三tam 經kinh 下hạ 卷quyển )#
清thanh 涼lương 山sơn 沙Sa 門Môn 。 澄trừng 觀quán 。 述thuật 。
晉tấn 水thủy 沙Sa 門Môn 。 (# 淨tịnh 源nguyên )# 。 錄lục 疏sớ/sơ 注chú 經kinh 。
△# 二nhị 證chứng 入nhập 諸chư 法pháp 用dụng 文văn 四tứ 。 初sơ 明minh 證chứng 入nhập 十thập 句cú 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 入nhập 如như 是thị 大đại 威uy 德đức 三tam 昧muội 智trí 輪luân 。
初sơ 句cú 明minh 能năng 證chứng 之chi 定định 。 三tam 昧muội 智trí 輪luân 尚thượng 順thuận 梵Phạn 語ngữ 。 若nhược 正chánh 應ưng 云vân 智trí 輪luân 三tam 昧muội 。 因nhân 定định 最tối 勝thắng 。 名danh 大đại 威uy 德đức 。 次thứ 顯hiển 所sở 證chứng 法pháp 。 謂vị 證chứng 佛Phật 果Quả 法pháp 。 初sơ 總tổng 明minh 。
則tắc 能năng 證chứng 得đắc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。
無vô 為vi 果quả 為vi 證chứng 。 有hữu 為vi 果quả 曰viết 得đắc 。 餘dư 八bát 句cú 別biệt 。
則tắc 能năng 趣thú 入nhập 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。
趣thú 入nhập 釋thích 證chứng 。
則tắc 能năng 成thành 就tựu 。
成thành 就tựu 釋thích 得đắc 。
則tắc 能năng 圓viên 滿mãn 。
圓viên 滿mãn 通thông 二nhị 。
則tắc 能năng 積tích 集tập 。
積tích 集tập 約ước 因nhân 圓viên 。
則tắc 能năng 清thanh 淨tịnh 。
清thanh 淨tịnh 謂vị 障chướng 盡tận 。
則tắc 能năng 安an 住trụ 。
定định 能năng 安an 住trụ 。
則tắc 能năng 了liễu 達đạt 。
慧tuệ 能năng 了liễu 達đạt 。
與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 性tánh 相tướng 應ưng 。
定định 慧tuệ 兩lưỡng 亡vong 。 則tắc 自tự 性tánh 相tướng 應ưng 。 為vi 證chứng 入nhập 也dã 。
△# 二nhị 明minh 離ly 證chứng 相tương/tướng 。
而nhi 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 (# 至chí )# 若nhược 干can 趣thú 向hướng 若nhược 干can 境cảnh 界giới 。
以dĩ 無vô 念niệm 方phương 證chứng 故cố 。 尚thượng 不bất 念niệm 無vô 礙ngại 慧tuệ 境cảnh 。 況huống 所sở 證chứng 法pháp 有hữu 若nhược 干can 耶da 。
△# 三tam 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 有hữu 三tam 。 一nhất 何hà 以dĩ 證chứng 而nhi 無vô 念niệm 耶da 。 二nhị 何hà 以dĩ 一nhất 定định 得đắc 多đa 果quả 耶da 。 三tam 何hà 以dĩ 因nhân 定định 得đắc 果quả 法pháp 耶da 。
△# 四tứ 釋thích 二nhị 。 初sơ 略lược 別biệt 釋thích 。 答đáp 前tiền 三tam 徵trưng 。
菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 。 如như 是thị 體thể 性tánh 。
一nhất 體thể 性tánh 離ly 念niệm 故cố 。
如như 是thị 無vô 邊biên 。
二nhị 定định 體thể 雖tuy 一nhất 。 用dụng 無vô 邊biên 故cố 。
如như 是thị 殊thù 勝thắng 故cố 。
三tam 以dĩ 殊thù 勝thắng 故cố 。 因nhân 得đắc 果quả 法pháp 。
△# 二nhị 廣quảng 以dĩ 通thông 釋thích 。 謂vị 文văn 廣quảng 義nghĩa 通thông 。 通thông 明minh 上thượng 三tam 句cú 。 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。
此thử 三tam 昧muội 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。
境cảnh 是thị 定định 之chi 所sở 緣duyên 。
種chủng 種chủng 威uy 力lực 。
威uy 力lực 是thị 定định 之chi 用dụng 。
種chủng 種chủng 深thâm 入nhập 。
深thâm 入nhập 是thị 定định 證chứng 契khế 。 三tam 皆giai 定định 體thể 。 皆giai 言ngôn 種chủng 種chủng 。 故cố 上thượng 云vân 無vô 邊biên 。 具cụ 三tam 又hựu 多đa 。 故cố 云vân 殊thù 勝thắng 。
△# 二nhị 別biệt 顯hiển 。
所sở 謂vị 。
有hữu 二nhị 十thập 八bát 句cú 。 句cú 句cú 皆giai 有hữu 上thượng 之chi 三tam 義nghĩa 。
入nhập 不bất 可khả 說thuyết 智trí 門môn 。
入nhập 即tức 前tiền 深thâm 入nhập 義nghĩa 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 即tức 無vô 邊biên 義nghĩa 。 智trí 門môn 即tức 境cảnh 界giới 義nghĩa 。 知tri 智trí 在tại 說thuyết 。 說thuyết 為vi 智trí 門môn 。 餘dư 句cú 或hoặc 有hữu 闕khuyết 無vô 邊biên 義nghĩa 。 蓋cái 文văn 略lược 耳nhĩ 。
入nhập 離ly 分phân 別biệt 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 。
入nhập 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 不bất 二nhị 之chi 莊trang 嚴nghiêm 。
入nhập 無vô 邊biên 殊thù 勝thắng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 至chí )# 那na 由do 他tha 不bất 可khả 說thuyết 廣quảng 大đại 智trí 。
可khả 知tri 。
入nhập 見kiến 無vô 邊biên 佛Phật 勝thắng 妙diệu 藏tạng 。
入nhập 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。
入nhập 於ư 境cảnh 界giới 不bất 休hưu 息tức 。
悲bi 智trí 之chi 境cảnh 。 觀quán 度độ 無vô 休hưu 。
入nhập 清thanh 淨tịnh 信tín 解giải 助trợ 道Đạo 法Pháp (# 至chí )# 入nhập 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 心tâm 。
△# 三tam 普phổ 德đức 無vô 盡tận 四tứ 。 初sơ 正chánh 顯hiển 無vô 盡tận 。
佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 及cập 佛Phật 境cảnh 界giới 。 莊trang 嚴nghiêm 前tiền 際tế 。
謂vị 非phi 唯duy 上thượng 列liệt 諸chư 用dụng 。 又hựu 能năng 念niệm 念niệm 入nhập 多đa 三tam 昧muội 。 亦diệc 不bất 能năng 盡tận 。
△# 二nhị 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 既ký 念niệm 念niệm 入nhập 多đa 。 何hà 以dĩ 不bất 盡tận 。
△# 三tam 釋thích 文văn 有hữu 十thập 句cú 。
知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 究cứu 竟cánh 無vô 盡tận 故cố 。
釋thích 意ý 云vân 。 此thử 三tam 昧muội 緣duyên 境cảnh 。 究cứu 竟cánh 無vô 盡tận 故cố 。 上thượng 總tổng 下hạ 別biệt 。
知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 剎sát 無vô 邊biên 故cố (# 至chí )# 知tri 一nhất 切thiết 幻huyễn 心tâm 所sở 緣duyên 法pháp 無vô 量lượng 故cố 。
△# 四tứ 喻dụ 況huống 。 於ư 中trung 有hữu 其kỳ 三tam 喻dụ 。 喻dụ 前tiền 無vô 盡tận 。 各các 有hữu 喻dụ 合hợp 。 前tiền 二nhị 合hợp 中trung 復phục 加gia 徵trưng 釋thích 。 初sơ 如như 意ý 隨tùy 求cầu 喻dụ 。
佛Phật 子tử 如như 如như 意ý 珠châu 。 隨tùy 有hữu 所sở 求cầu (# 至chí )# 而nhi 珠châu 勢thế 力lực 終chung 不bất 匱quỹ 止chỉ 。
喻dụ 定định 心tâm 隨tùy 應ứng 出xuất 法pháp 無vô 盡tận 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 不bất 匱quỹ 不bất 息tức 何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 何hà 以dĩ 出xuất 法pháp 不bất 盡tận 不bất 匱quỹ 息tức 耶da 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 普Phổ 賢Hiền 。 (# 至chí )# 猶do 如như 影ảnh 像tượng 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。
釋thích 意ý 云vân 。 了liễu 多đa 幻huyễn 境cảnh 。 皆giai 同đồng 影ảnh 像tượng 。 緣duyên 至chí 則tắc 生sanh 。 何hà 有hữu 盡tận 耶da 。 體thể 無vô 增tăng 減giảm 。 何hà 有hữu 匱quỹ 息tức 耶da 。
△# 二nhị 生sanh 心tâm 各các 別biệt 喻dụ 。
佛Phật 子tử 譬thí 如như 凡phàm 夫phu 各các 別biệt 生sanh 心tâm (# 至chí )# 相tương 續tục 不bất 絕tuyệt 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
喻dụ 緣duyên 境cảnh 無vô 盡tận 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 普phổ 幻huyễn 門môn 。 無vô 量lượng 法Pháp 故cố 。
△# 三tam 龍long 王vương 附phụ 降giáng/hàng 喻dụ 二nhị 。 初sơ 喻dụ 。
佛Phật 子tử 譬thí 如như 難Nan 陀Đà 跋Bạt 難Nan 陀Đà 。 (# 至chí )# 此thử 是thị 諸chư 龍long 無vô 作tác 境cảnh 界giới 。
喻dụ 入nhập 法pháp 無vô 盡tận 。
△# 三tam 合hợp 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 入nhập 法pháp 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
合hợp 滴tích 如như 車xa 軸trục 。 謂vị 入nhập 廣quảng 大đại 法pháp 故cố 。
住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 入nhập 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 三tam 昧muội 門môn 。
初sơ 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。
智trí 門môn 法Pháp 門môn 見kiến 諸chư 佛Phật 門môn (# 至chí )# 不bất 可khả 說thuyết 廣quảng 大đại 幻huyễn 網võng 門môn 。
幻huyễn 網võng 者giả 。 一nhất 切thiết 皆giai 幻huyễn 。 互hỗ 為vi 緣duyên 起khởi 。 相tương 交giao 映ánh 故cố 。
知tri 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 差sai 別biệt (# 至chí )# 有hữu 體thể 性tánh 無vô 體thể 性tánh 世thế 界giới 門môn 。
世thế 界giới 性tánh 空không 。 是thị 故cố 無vô 體thể 。 隨tùy 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 。 是thị 故cố 有hữu 體thể 。 又hựu 法pháp 性tánh 土thổ/độ 故cố 有hữu 體thể 。 事sự 土thổ/độ 從tùng 緣duyên 故cố 無vô 體thể 。 又hựu 淨tịnh 剎sát 順thuận 理lý 故cố 有hữu 體thể 。 染nhiễm 剎sát 妄vọng 成thành 故cố 無vô 體thể 。
知tri 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 想tưởng 門môn (# 至chí )# 覆phú 住trụ 仰ngưỡng 住trụ 諸chư 佛Phật 剎sát 。
皆giai 云vân 門môn 者giả 。 自tự 他tha 游du 入nhập 故cố 。
△# 二nhị 入nhập 法pháp 時thời 分phần/phân 。
於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 皆giai 如như 實thật 知tri 。
合hợp 前tiền 降giáng 雨vũ 之chi 時thời 。
△# 三tam 入nhập 時thời 相tương/tướng 用dụng 。 合hợp 前tiền 無vô 邊biên 無vô 盡tận 。 無vô 作tác 境cảnh 界giới 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 十thập 句cú 明minh 其kỳ 相tướng 狀trạng 。
如như 是thị 入nhập 時thời 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。
合hợp 雲vân 無vô 邊biên 雨vũ 無vô 盡tận 。 次thứ 合hợp 無vô 作tác 境cảnh 。 無vô 作tác 即tức 無vô 功công 用dụng 故cố 。
不bất 疲bì 不bất 厭yếm 。
身thân 不bất 疲bì 。 心tâm 不bất 厭yếm 。
不bất 斷đoạn 不bất 息tức 。
不bất 求cầu 斷đoạn 。 不bất 暫tạm 息tức 。
無vô 退thoái 無vô 失thất 。
謂vị 未vị 入nhập 常thường 入nhập 故cố 不bất 退thoái 。 已dĩ 入nhập 永vĩnh 常thường 故cố 不bất 失thất 。
於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 不bất 住trụ 非phi 處xứ 。
無vô 法pháp 所sở 入nhập 所sở 門môn 。 故cố 不bất 住trụ 非phi 處xứ 。
恆hằng 正chánh 思tư 惟duy 。
無vô 心tâm 不bất 契khế 故cố 。
不bất 沈trầm 不bất 舉cử 。
正chánh 是thị 入nhập 相tương/tướng 。
△# 二nhị 明minh 其kỳ 業nghiệp 用dụng 。
求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 常thường 無vô 退thoái 捨xả (# 至chí )# 色sắc 相tướng 身thân 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。
隨tùy 入nhập 一nhất 一nhất 門môn 。 皆giai 有hữu 斯tư 業nghiệp 。 門môn 門môn 即tức 不bất 可khả 盡tận 。
△# 三tam 徵trưng 釋thích 所sở 由do 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 有hữu 二nhị 。 一nhất 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 無vô 行hành 滿mãn 成thành 佛Phật 。 何hà 以dĩ 業nghiệp 用dụng 無vô 際tế 限hạn 耶da 。 二nhị 云vân 。 設thiết 橫hoạnh/hoành 顯hiển 無vô 盡tận 可khả 爾nhĩ 。 何hà 以dĩ 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 用dụng 即tức 無vô 盡tận 。
△# 二nhị 釋thích 亦diệc 二nhị 。 一nhất 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 本bổn 為vi 眾chúng 生sanh 。 生sanh 無vô 盡tận 故cố 。 用dụng 亦diệc 無vô 盡tận 。 二nhị 釋thích 後hậu 意ý 云vân 。 生sanh 及cập 世thế 界giới 既ký 如như 虗hư 空không 。 故cố 隨tùy 一nhất 門môn 。 即tức 用dụng 無vô 盡tận 。 如như 芥giới 子tử 中trung 空không 。 由do 此thử 不bất 但đãn 一nhất 門môn 成thành 多đa 。 一nhất 念niệm 亦diệc 能năng 成thành 多đa 事sự 矣hĩ 。 文văn 三tam 。 初sơ 喻dụ 。
譬thí 如như 然nhiên 火hỏa 隨tùy 所sở 有hữu 緣duyên 於ư 爾nhĩ 所sở 時thời 。 火hỏa 起khởi 不bất 息tức 。
火hỏa 隨tùy 薪tân 緣duyên 。 薪tân 多đa 火hỏa 在tại 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 生sanh 界giới 緣duyên 廣quảng 用dụng 無vô 有hữu 涯nhai 。
△# 二nhị 合hợp 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 使sử 無vô 餘dư 。
△# 三tam 轉chuyển 徵trưng 釋thích 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 起khởi 多đa 業nghiệp 用dụng 。
此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vì 欲dục 度độ 脫thoát 。 (# 至chí )# 滿mãn 足túc 普phổ 賢hiền 。 所sở 有hữu 行hạnh 願nguyện 。
釋thích 意ý 云vân 。 為vi 普phổ 度độ 生sanh 滿mãn 普phổ 願nguyện 故cố 。
△# 四tứ 結kết 示thị 勸khuyến 修tu 二nhị 。 初sơ 結kết 勸khuyến 勤cần 修tu 。 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 窮cùng 生sanh 界giới 。 定định 用dụng 無vô 涯nhai 。 故cố 應ưng 修tu 習tập 。 文văn 二nhị 。 初sơ 舉cử 所sở 修tu 之chi 法Pháp 。
是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。
此thử 五ngũ 字tự 該cai 下hạ 二nhị 段đoạn 。 其kỳ 所sở 修tu 法pháp 有hữu 十thập 一nhất 句cú 。 前tiền 之chi 十thập 句cú 。 別biệt 明minh 無vô 礙ngại 輪luân 之chi 業nghiệp 用dụng 。 於ư 中trung 倒đảo 牒điệp 前tiền 來lai 諸chư 文văn 。
應ưng 於ư 如như 是thị 種chủng 類loại 。
業nghiệp 用dụng 非phi 一nhất 故cố 。 如như 合hợp 龍long 喻dụ 中trung 。 入nhập 法pháp 眾chúng 多đa 。 是thị 種chủng 類loại 義nghĩa 。
如như 是thị 境cảnh 界giới 。
即tức 定định 所sở 緣duyên 。 如như 前tiền 妄vọng 念niệm 緣duyên 境cảnh 喻dụ 。
如như 是thị 威uy 德đức 。
即tức 通thông 顯hiển 定định 用dụng 。 如như 前tiền 寶bảo 珠châu 能năng 出xuất 生sanh 喻dụ 。
如như 是thị 廣quảng 大đại 。
此thử 上thượng 三tam 種chủng 。 皆giai 悉tất 廣quảng 大đại 。 一nhất 一nhất 無vô 涯nhai 。 如như 前tiền 不bất 見kiến 三tam 昧muội 前tiền 際tế 故cố 。
如như 是thị 無vô 量lượng 。
數số 不bất 可khả 極cực 。 如như 前tiền 入nhập 不bất 可khả 說thuyết 智trí 門môn 等đẳng 。 即tức 無vô 邊biên 故cố 。
如như 是thị 不bất 思tư 議nghị 。
並tịnh 絕tuyệt 心tâm 言ngôn 。 如như 前tiền 不bất 作tác 是thị 念niệm 。 有hữu 若nhược 干can 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 故cố 。
如như 是thị 普phổ 照chiếu 明minh 。
皆giai 與dữ 智trí 俱câu 。 如như 前tiền 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 無vô 作tác 。 而nhi 能năng 示thị 現hiện 。 一nhất 切thiết 作tác 業nghiệp 。 是thị 權quyền 實thật 明minh 照chiếu 故cố 。
如như 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 現hiện 前tiền 住trụ 。
體thể 用dụng 齊tề 於ư 佛Phật 境cảnh 。 則tắc 諸chư 佛Phật 現hiện 前tiền 。 如như 前tiền 觀quán 十Thập 力Lực 地địa 。 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 。
如như 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 所sở 護hộ 念niệm 。
如Như 來Lai 護hộ 念niệm 。 如như 前tiền 諸chư 佛Phật 攝nhiếp 受thọ 已dĩ 。 入nhập 未vị 來lai 諸chư 佛Phật 數số 故cố 。
如như 是thị 成thành 就tựu 。 往vãng 昔tích 善thiện 根căn 。
非phi 但đãn 現hiện 用dụng 自tự 在tại 。 亦diệc 成thành 昔tích 善thiện 。 如như 前tiền 功công 德đức 解giải 欲dục 。 悉tất 清thanh 淨tịnh 故cố 。 後hậu 之chi 一nhất 句cú 。 舉cử 定định 名danh 體thể 。
如như 是thị 其kỳ 心tâm 無vô 礙ngại 。 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 之chi 中trung 。
△# 二nhị 示thị 勸khuyến 修tu 之chi 相tướng 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 離ly 過quá 進tiến 德đức 。
勤cần 加gia 修tu 習tập 。 離ly 諸chư 熱nhiệt 惱não 。 (# 至chí )# 順thuận 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 。 入nhập 難nan 思tư 智trí 地địa 。
△# 二nhị 別biệt 示thị 離ly 過quá 進tiến 德đức 二nhị 。 初sơ 離ly 過quá 。
不bất 依y 文văn 字tự 不bất 著trước 世thế 間gian 。 (# 至chí )# 不bất 染nhiễm 著trước 世thế 事sự 不bất 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 。
△# 二nhị 進tiến 德đức 。
於ư 諸chư 法pháp 智trí 。 但đãn 應ưng 安an 住trụ (# 至chí )# 知tri 時thời 說thuyết 法Pháp 不bất 休hưu 息tức 。
△# 二nhị 總tổng 結kết 顯hiển 示thị 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 (# 至chí )# 如như 是thị 攝nhiếp 受thọ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
遠viễn 則tắc 通thông 結kết 前tiền 來lai 諸chư 段đoạn 。 近cận 則tắc 逆nghịch 結kết 上thượng 來lai 進tiến 德đức 之chi 文văn 。 欲dục 一nhất 一nhất 配phối 屬thuộc 。 恐khủng 厭yếm 繁phồn 文văn 。
△# 三tam 定định 滿mãn 成thành 益ích 。 文văn 屬thuộc 此thử 定định 。 意ý 兼kiêm 前tiền 九cửu 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 初sơ 外ngoại 感cảm 佛Phật 加gia 益ích 五ngũ 。 初sơ 辨biện 加gia 所sở 依y 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 如như 是thị 大đại 智trí 慧tuệ 三tam 昧muội 時thời 。
謂vị 在tại 定định 時thời 故cố 。
△# 二nhị 顯hiển 能năng 加gia 佛Phật 。
十thập 方phương 各các 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 (# 至chí )# 微vi 塵trần 數số 諸chư 佛Phật 。 而nhi 現hiện 其kỳ 前tiền 。
△# 三tam 正chánh 顯hiển 加gia 相tương/tướng 。
與dữ 如Như 來Lai 念niệm 力lực 令linh 不bất 念niệm 失thất (# 至chí )# 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 無vô 空không 過quá 者giả 。
△# 四tứ 加gia 以dĩ 成thành 用dụng 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 滿mãn 足túc 。 (# 至chí )# 轉chuyển 一nhất 切thiết 佛Phật 。 微vi 妙diệu 法Pháp 輪luân 。
△# 五ngũ 徵trưng 釋thích 所sở 由do 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 普phổ 行hành 既ký 滿mãn 。 何hà 須tu 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 行hành 調điều 生sanh 行hành 耶da 。
△# 二nhị 釋thích 。
佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 廣quảng 大đại 行hành 三tam 昧muội 現hiện 大đại 自tự 在tại 。
釋thích 意ý 云vân 。 無vô 障chướng 礙ngại 願nguyện 法pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 已dĩ 成thành 大đại 願nguyện 。 真chân 能năng 調điều 故cố 。
△# 二nhị 內nội 德đức 圓viên 滿mãn 益ích 四tứ 。 初sơ 牒điệp 前tiền 住trụ 定định 因nhân 圓viên 。
佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 住trụ 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 。 智trí 心tâm 意ý 無vô 礙ngại 。
通thông 牒điệp 上thượng 文văn 。
△# 二nhị 別biệt 示thị 所sở 滿mãn 。
其kỳ 心tâm 恆hằng 住trụ 十thập 大đại 法Pháp 藏tạng (# 至chí )# 一nhất 切thiết 世thế 智trí 無vô 能năng 稱xưng 述thuật 。
十thập 表biểu 無vô 盡tận 。
△# 三tam 總tổng 結kết 究cứu 竟cánh 。
佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 已dĩ 到đáo (# 至chí )# 示thị 現hiện 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
△# 四tứ 徵trưng 釋thích 所sở 由do 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 能năng 滿mãn 爾nhĩ 所sở 德đức 耶da 。
△# 二nhị 釋thích 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。
△# 三tam 上thượng 攝nhiếp 佛Phật 果Quả 益ích 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 此thử 三tam 昧muội 。 (# 至chí )# 令linh 入nhập 最tối 上thượng 智trí 。
△# 二nhị 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 上thượng 是thị 佛Phật 德đức 。 何hà 能năng 攝nhiếp 耶da 。
△# 二nhị 釋thích 意ý 云vân 。 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 所sở 以dĩ 能năng 令linh 所sở 作tác 無vô 餘dư 。 同đồng 如Như 來Lai 故cố 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 顯hiển 無vô 餘dư 之chi 業nghiệp 。 故cố 皆giai 云vân 一nhất 切thiết 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 (# 至chí )# 則tắc 住trụ 一Nhất 切Thiết 智Trí 平bình 等đẳng 性tánh 。
△# 二nhị 明minh 作tác 業nghiệp 行hành 相tương/tướng 。
於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 作tác 如như 是thị 業nghiệp 。 不bất 作tác 餘dư 業nghiệp 。
初sơ 句cú 總tổng 顯hiển 。 依y 前tiền 而nhi 作tác 更cánh 不bất 作tác 餘dư 不bất 足túc 之chi 業nghiệp 。 次thứ 顯hiển 其kỳ 作tác 義nghĩa 。
住trụ 未vị 足túc 心tâm 住trụ 不bất 散tán 亂loạn 心tâm (# 至chí )# 住trụ 決quyết 定định 心tâm 住trụ 不bất 變biến 異dị 心tâm 。
後hậu 總tổng 結kết 前tiền 作tác 。
如như 是thị 思tư 惟duy 。 如như 是thị 作tác 業nghiệp 。 如như 是thị 究cứu 竟cánh 。
△# 三tam 逐trục 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 謂vị 廣quảng 前tiền 作tác 如như 是thị 業nghiệp 。 不bất 作tác 餘dư 業nghiệp 。 文văn 三tam 。 初sơ 略lược 標tiêu 舉cử 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 無vô 異dị 語ngữ 異dị 作tác 有hữu 如như 語ngữ 如như 作tác 。
如như 作tác 通thông 身thân 及cập 意ý 。
△# 二nhị 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 何hà 以dĩ 不bất 作tác 餘dư 耶da 。
△# 三tam 廣quảng 釋thích 。 釋thích 意ý 云vân 。 若nhược 作tác 異dị 前tiền 非phi 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 文văn 有hữu 十thập 喻dụ 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 各các 自tự 有hữu 合hợp 。 初sơ 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 喻dụ 。
譬thí 如như 金kim 剛cang 。 以dĩ 不bất 可khả 壞hoại 而nhi 得đắc 其kỳ 名danh 終chung 無vô 有hữu 時thời 離ly 於ư 不bất 壞hoại 。
喻dụ 行hành 體thể 堅kiên 牢lao 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 離ly 諸chư 行hành 法pháp 。
△# 二nhị 真chân 金kim 少thiểu 色sắc 喻dụ 。
譬thí 如như 真chân 金kim 。 以dĩ 有hữu 妙diệu 色sắc 而nhi 得đắc 其kỳ 名danh 終chung 無vô 有hữu 時thời 離ly 於ư 妙diệu 色sắc 。
喻dụ 善thiện 業nghiệp 外ngoại 飾sức 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 。 離ly 諸chư 善thiện 業nghiệp 。
△# 三tam 日nhật 輪luân 光quang 明minh 喻dụ 。
譬thí 如như 日nhật 天thiên 子tử 。 以dĩ 光quang 明minh 輪luân 得đắc 其kỳ 名danh 終chung 無vô 有hữu 時thời 離ly 光quang 明minh 輪luân 。
喻dụ 智trí 慧tuệ 圓viên 明minh 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 離ly 智trí 慧tuệ 光quang 。
△# 四tứ 須Tu 彌Di 四tứ 峯phong 喻dụ 。
譬thí 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 以dĩ 四tứ 寶bảo 峯phong (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 四tứ 峯phong 。
喻dụ 善thiện 根căn 超siêu 出xuất 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 善thiện 根căn 。
不bất 合hợp 四tứ 峯phong 。 若nhược 合hợp 。 可khả 以dĩ 四tứ 菩Bồ 薩Tát 行hành 而nhi 合hợp 之chi 也dã 。
△# 五ngũ 大đại 地địa 能năng 持trì 喻dụ 。
譬thí 如như 大đại 地địa 。 以dĩ 持trì 一nhất 切thiết 而nhi 得đắc 其kỳ 名danh 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 能năng 持trì 。
喻dụ 大đại 悲bi 荷hà 負phụ 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 。 捨xả 離ly 大đại 悲bi 。
△# 六lục 大đại 海hải 含hàm 水thủy 喻dụ 。
譬thí 如như 大đại 海hải 。 以dĩ 含hàm 眾chúng 水thủy 而nhi 得đắc 其kỳ 名danh 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 於ư 水thủy 。
喻dụ 大đại 願nguyện 普phổ 育dục 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 不bất 暫tạm 捨xả 。 度độ 眾chúng 生sanh 願nguyện 。
△# 七thất 軍quân 將tương 明minh 戰chiến 喻dụ 。
譬thí 如như 軍quân 將tương 以dĩ 能năng 慣quán 習tập (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 此thử 能năng 。
喻dụ 習tập 定định 防phòng 冤oan 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 終chung 無vô 有hữu 時thời 捨xả 離ly 此thử 行hành 。
△# 八bát 輪Luân 王Vương 護hộ 世thế 喻dụ 。
如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 馭ngự 四tứ 天thiên 下hạ (# 至chí )# 令linh 無vô 橫hoạnh 死tử 恆hằng 受thọ 快khoái 樂lạc 。
喻dụ 定định 清thanh 物vật 感cảm 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 乃nãi 至chí 令linh 其kỳ 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。
△# 九cửu 植thực 種chủng 生sanh 長trưởng 喻dụ 。
譬thí 如như 種chủng 子tử 。 植thực 之chi 於ư 地địa 。 乃nãi 至chí 能năng 令linh 。 莖hành 葉diệp 增tăng 長trưởng 。
喻dụ 行hành 增tăng 物vật 善thiện 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 能năng 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 善thiện 法Pháp 增tăng 長trưởng 。
△# 十thập 時thời 雨vũ 生sanh 種chủng 喻dụ 二nhị 。 初sơ 喻dụ 。
譬thí 如như 大đại 雲vân 。 施thí 夏hạ 暑thử 月nguyệt 降giáng/hàng 霔# 大đại 雨vũ 乃nãi 至chí 增tăng 長trưởng 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。
喻dụ 法Pháp 雨vũ 普phổ 成thành 。
△# 二nhị 合hợp 二nhị 。 初sơ 正chánh 合hợp 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 乃nãi 至chí 。
云vân 乃nãi 至chí 者giả 。 越việt 初sơ 生sanh 種chủng 。 直trực 合hợp 終chung 成thành 就tựu 。 由do 應ứng 時thời 而nhi 降giáng/hàng 故cố 。 獲hoạch 斯tư 十thập 四tứ 種chủng 益ích 。
能năng 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。
得đắc 智trí 果quả 淨tịnh 二nhị 障chướng 故cố 。
究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。
得đắc 斷đoạn 果quả 達đạt 。 無vô 相tướng 法pháp 故cố 。
究cứu 竟cánh 安an 隱ẩn 。
得đắc 恩ân 果quả 住trụ 大đại 悲bi 故cố 。
究cứu 竟cánh 彼bỉ 岸ngạn 。
得đắc 所sở 依y 清thanh 淨tịnh 究cứu 竟cánh 彼bỉ 岸ngạn 果quả 。 上thượng 四tứ 自tự 利lợi 。 餘dư 皆giai 利lợi 他tha 。
究cứu 竟cánh 歡hoan 喜hỷ 。
了liễu 有hữu 情tình 行hành 。 令linh 他tha 歡hoan 喜hỷ 。 自tự 離ly 十thập 怖bố 。 則tắc 自tự 歡hoan 喜hỷ 。
究cứu 竟cánh 斷đoạn 疑nghi 。
得đắc 斷đoạn 疑nghi 。
為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 福phước 田điền 。
成thành 應Ứng 供Cúng 。 次thứ 下hạ 七thất 句cú 由do 此thử 而nhi 成thành 。
令linh 其kỳ 施thí 業nghiệp 皆giai 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 (# 至chí )# 置trí 諸chư 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 智trí 處xứ 。
文văn 並tịnh 可khả 知tri 。
△# 二nhị 徵trưng 釋thích 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 依y 何hà 行hành 力lực 說thuyết 法Pháp 。 成thành 斯tư 大đại 益ích 。
△# 二nhị 釋thích 。 釋thích 意ý 云vân 。 由do 成thành 大đại 智trí 。 證chứng 法Pháp 界Giới 故cố 。 尚thượng 能năng 嚴nghiêm 淨tịnh 無vô 量lượng 勝thắng 行hành 。 豈khởi 止chỉ 成thành 眾chúng 生sanh 耶da 。 文văn 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 此thử 法pháp 。 (# 至chí )# 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 量lượng 諸chư 行hành 。
△# 二nhị 釋thích 文văn 三tam 。 初sơ 列liệt 所sở 淨tịnh 功công 德đức 。
所sở 謂vị 能năng 淨tịnh 諸chư 智trí 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 故cố (# 至chí )# 常thường 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 興hưng 世thế 故cố 。
△# 二nhị 結kết 其kỳ 廣quảng 多đa 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 (# 至chí )# 不bất 可khả 說thuyết 。 清thanh 淨tịnh 功công 德đức 。
以dĩ 別biệt 說thuyết 難nan 盡tận 故cố 。
△# 三tam 顯hiển 能năng 淨tịnh 因nhân 。
於ư 如như 是thị 等đẳng 。 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 。 (# 至chí )# 同đồng 分phần/phân 善thiện 根căn 淳thuần 淨tịnh 力lực 故cố 。
同đồng 分phần/phân 善thiện 根căn 者giả 。 一nhất 一nhất 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 。 成thành 主chủ 伴bạn 故cố 。
廣quảng 大đại 誓thệ 願nguyện 。 欲dục 樂lạc 力lực 故cố (# 至chí )# 無vô 盡tận 之chi 福phước 無vô 對đối 力lực 故cố 。
超siêu 諸chư 世thế 間gian 。 等đẳng 法pháp 性tánh 相tướng 應ưng 所sở 修tu 之chi 福phước 。 故cố 超siêu 於ư 世thế 。 法pháp 性tánh 不bất 並tịnh 真chân 。 故cố 無vô 有hữu 對đối 。
△# 四tứ 正chánh 同đồng 佛Phật 果Quả 益ích 二nhị 。 初sơ 正chánh 顯hiển 同đồng 佛Phật 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 三tam 昧muội 。 (# 至chí )# 同đồng 去khứ 來lai 今kim 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。
先tiên 標tiêu 次thứ 徵trưng 。
何hà 者giả 為vi 十thập 。
後hậu 列liệt 。
所sở 謂vị 得đắc 諸chư 相tướng 好hảo/hiếu 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 (# 至chí )# 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 同đồng 於ư 諸chư 佛Phật 。
等đẳng 覺giác 之chi 名danh 。 由do 此thử 而nhi 立lập 。
△# 二nhị 問vấn 答đáp 料liệu 揀giản 。 先tiên 問vấn 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 同đồng 佛Phật 。
爾nhĩ 時thời 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 白bạch 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 得đắc 如như 是thị 法Pháp 。 同đồng 諸chư 如Như 來Lai 。
△# 二nhị 陳trần 己kỷ 所sở 疑nghi 。
何hà 故cố 不bất 名danh 佛Phật 何hà 故cố 不bất 名danh 十Thập 力Lực (# 至chí )# 何hà 故cố 不bất 名danh 住trụ 實thật 際tế 者giả 。
上thượng 九cửu 句cú 疑nghi 不bất 名danh 為vi 果quả 。 下hạ 二nhị 句cú 問vấn 不bất 捨xả 於ư 因nhân 。
何hà 故cố 修tu 行hành 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 。 願nguyện (# 至chí )# 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 。 法Pháp 界Giới 捨xả 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。
△# 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 讚tán 問vấn 牒điệp 疑nghi 。
爾nhĩ 時thời 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 乃nãi 至chí 不bất 能năng 。 捨xả 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。
△# 二nhị 正chánh 答đáp 所sở 問vấn 三tam 。 初sơ 法pháp 說thuyết 。
佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 是thị 則tắc 說thuyết 名danh 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。
文văn 有hữu 十thập 一nhất 段đoạn 。 次thứ 第đệ 答đáp 前tiền 十thập 一nhất 句cú 問vấn 。 在tại 文văn 易dị 了liễu 。 意ý 猶do 難nan 見kiến 。 謂vị 何hà 得đắc 已dĩ 入nhập 十Thập 力Lực 而nhi 普phổ 行hành 無vô 息tức 耶da 。 今kim 總tổng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。 如như 人nhân 習tập 誦tụng 。 雖tuy 已dĩ 得đắc 通thông 。 而nhi 數sác 數sác 溫ôn 習tập 。 不bất 如như 久cửu 精tinh 。 下hạ 香hương 象tượng 喻dụ 。 顯hiển 相tương/tướng 雖tuy 相tương 似tự 。 而nhi 體thể 不bất 同đồng 。 故cố 纓anh 絡lạc 云vân 。 等đẳng 覺giác 照chiếu 寂tịch 。 妙diệu 覺giác 寂tịch 照chiếu 。 亦diệc 似tự 功công 用dụng 滿mãn 位vị 。 比tỉ 無vô 功công 用dụng 也dã 。 亦diệc 顯hiển 得đắc 果quả 不bất 捨xả 於ư 因nhân 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 皆giai 位vị 後hậu 普phổ 賢hiền 故cố 。
△# 喻dụ 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 舉cử 象tượng 王vương 依y 正chánh 勝thắng 嚴nghiêm 。
佛Phật 子tử 譬thí 如như 伊y 羅la 鉢bát 那na 象tượng 王vương 住trụ 金kim 脇hiếp 山sơn 七thất 寶bảo 窟quật 中trung 。
伊y 羅la 鉢bát 那na 。 此thử 云vân 香hương 葉diệp 。 常thường 居cư 第đệ 一nhất 金kim 山sơn 之chi 脇hiếp 。
其kỳ 窟quật 周chu 圍vi 悉tất 以dĩ 七thất 寶bảo 。 (# 至chí )# 調điều 良lương 善thiện 順thuận 心tâm 無vô 所sở 逆nghịch 。
△# 二nhị 象tượng 王vương 神thần 變biến 自tự 在tại 喻dụ 。
若nhược 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。 將tương 欲dục 游du 行hành (# 至chí )# 於ư 一nhất 一nhất 頭đầu 。 化hóa 作tác 七thất 牙nha 。
準chuẩn 賢hiền 首thủ 品phẩm 。 但đãn 有hữu 六lục 牙nha 。 或hoặc 是thị 譯dịch 者giả 類loại 後hậu 三tam 七thất 。 便tiện 言ngôn 七thất 耳nhĩ 。 若nhược 作tác 表biểu 義nghĩa 。 于vu 何hà 不bất 可khả 。
於ư 一nhất 一nhất 牙nha 化hóa 作tác 七thất 池trì 。 (# 至chí )# 象tượng 之chi 與dữ 天thiên 更cánh 互hỗ 相tương 似tự 。
無vô 能năng 分phân 別biệt 。 此thử 象tượng 此thử 天thiên 者giả 。 正chánh 意ý 取thủ 此thử 。 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 佛Phật 之chi 義nghĩa 。
△# 三tam 不bất 壞hoại 本bổn 質chất 而nhi 能năng 現hiện 。
佛Phật 子tử 彼bỉ 伊y 羅la 鉢bát 那na 象tượng 王vương (# 至chí )# 受thọ 天thiên 快khoái 樂lạc 。 與dữ 天thiên 無vô 異dị 。
△# 三tam 法pháp 合hợp 四tứ 。 初sơ 具cụ 眾chúng 行hành 嚴nghiêm 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
合hợp 前tiền 依y 正chánh 。
修tu 習tập 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 願nguyện (# 至chí )# 到đáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 彼bỉ 岸ngạn 。
△# 二nhị 明minh 因nhân 果quả 無vô 礙ngại 二nhị 。 初sơ 明minh 修tu 無vô 礙ngại 行hành 所sở 為vi 。
為vi 欲dục 安an 處xứ 菩Bồ 提Đề 之chi 座tòa 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 得đắc 最Tối 正Chánh 覺Giác 。
合hợp 前tiền 神thần 變biến 自tự 在tại 。 上thượng 為vi 果quả 。 下hạ 為vi 因nhân 。
增tăng 長trưởng 普phổ 賢hiền 廣quảng 大đại 行hạnh 願nguyện 。 (# 至chí )# 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 。 苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。
△# 二nhị 正chánh 顯hiển 無vô 礙ngại 行hành 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 總tổng 明minh 。
不bất 捨xả 普phổ 賢hiền 道đạo 現hiện 。 成thành 最Tối 正Chánh 覺Giác 。
以dĩ 法Pháp 界Giới 因nhân 果quả 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。
△# 二nhị 別biệt 顯hiển 三tam 。 初sơ 顯hiển 因nhân 門môn 果quả 行hành 。 文văn 有hữu 四Tứ 果Quả 。
現hiện 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 成thành 正chánh 覺giác 門môn 。
智trí 果quả 。
現hiện 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 門môn 。
說thuyết 法Pháp 果quả 。
現hiện 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 住trụ 深thâm 心tâm 門môn 。
般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 果quả 。
於ư 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 廣quảng 大đại 國quốc 土độ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 變biến 化hóa 門môn 。
斷đoạn 果quả 。
△# 二nhị 顯hiển 果quả 從tùng 因nhân 行hành 。
於ư 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 差sai 別biệt 世thế 界giới (# 至chí )# 修tu 普Phổ 賢Hiền 行Hạnh 。 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 。
明minh 果quả 從tùng 因nhân 行hành 。 及cập 說thuyết 得đắc 時thời 。 不bất 同đồng 隨tùy 物vật 現hiện 故cố 。
△# 二nhị 顯hiển 果quả 門môn 因nhân 行hành 。
復phục 於ư 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 剎sát 中trung 。 (# 至chí )# 種chủng 種chủng 教giáo 化hóa 。 調điều 伏phục 之chi 法pháp 。
△# 三tam 結kết 成thành 不bất 壞hoại 因nhân 而nhi 現hiện 果quả 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。
此thử 下hạ 合hợp 前tiền 不bất 壞hoại 本bổn 質chất 而nhi 能năng 現hiện 。
本bổn 身thân 不bất 滅diệt 。
即tức 因nhân 不bất 壞hoại 。 合hợp 在tại 窟quật 無vô 變biến 。
以dĩ 行hạnh 願nguyện 力lực 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 如như 是thị 變biến 現hiện 。
即tức 能năng 現hiện 果quả 。 合hợp 在tại 天thiên 神thần 變biến 。
△# 四tứ 徵trưng 釋thích 重trọng/trùng 合hợp 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
徵trưng 意ý 云vân 。 因nhân 果quả 相tương 違vi 。 云vân 何hà 因nhân 門môn 現hiện 果quả 。 果quả 復phục 為vi 因nhân 。
△# 二nhị 釋thích 意ý 云vân 。 調điều 眾chúng 生sanh 法pháp 。 應ưng 如như 是thị 故cố 。 文văn 二nhị 。 初sơ 釋thích 果quả 作tác 因nhân 意ý 。
欲dục 以dĩ 普phổ 賢hiền 自tự 在tại 神thần 力lực 。 (# 至chí )# 自tự 在tại 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 知tri 故cố 。
△# 二nhị 釋thích 因nhân 現hiện 果quả 意ý 四tứ 。 初sơ 法pháp 說thuyết 。
佛Phật 子tử 汝nhữ 應ưng 觀quán 此thử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí )# 自tự 在tại 受thọ 用dụng 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 法Pháp 。
謂vị 不bất 捨xả 因nhân 而nhi 現hiện 果quả 。
△# 二nhị 舉cử 前tiền 喻dụ 顯hiển 。
如như 伊y 羅la 鉢bát 那na 象tượng 王vương 不bất 捨xả 象tượng 身thân (# 至chí )# 同đồng 於ư 諸chư 天thiên 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。
△# 三tam 重trùng 以dĩ 法pháp 合hợp 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 至chí )# 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。
上thượng 明minh 不bất 捨xả 因nhân 而nhi 現hiện 果quả 。 下hạ 明minh 不bất 壞hoại 果quả 而nhi 現hiện 因nhân 。
雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 普phổ 皆giai 平bình 等đẳng 。 (# 至chí )# 而nhi 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 相tương/tướng 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。
△# 四tứ 歎thán 勝thắng 。
佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 安an 住trụ 如như 是thị 。 (# 至chí )# 當đương 如như 是thị 人nhân 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。
△# 三tam 結kết 。
佛Phật 子tử 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 (# 至chí )# 無vô 礙ngại 輪luân 大đại 三tam 昧muội 殊thù 勝thắng 心tâm 廣quảng 大đại 智trí 。
△# 三tam 總tổng 結kết 十thập 數số 。
佛Phật 子tử 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 住trụ 普phổ 賢hiền 行hành 十thập 大đại 三tam 昧muội 輪luân 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 一nhất